Vugar Muradov / Solo Exhibition Catalogue / Museum Center / Baku / 2016 by Fa-Design

VÜQAR MURADOV

VÜQAR MURADOV Rənglərin formulu Bakı - 2016

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

GÜZGÜ -

Öncə nöqtə, sonra xətt. Və düz, əyri və qırıq xətlərin nəqş oyunlarının təsviri. Bir rəssamın tablosu belə başlar. Vüqar Muradov nöqtə və xətlərin xaosundan düzən yaradan təsvirin dilidir. Bu dil rənglərin ahəngi ilə canlanır. Susqunluqda yaşayan səs kimi... Onun tablolarında bağlar var... Meyvələr var... İnsanlar var... Onun rəng dilində Hal var... Rənglər bu halla cilalanır. O halın təsvir etdiyi bağlar da, meyvələr də, insanlar da fərqlidirlər. Nədən? Gözlə əlin vəhdəti gördüklərimizin görünməyənləri ilə əlləşir. Bizim bağ, meyvə, insan gördüyümüzü, rəssam xətlərin və rənglərin işıq heykəlləri kimi rəsmləşdirir. Rəssam Vüqar Muradov bir az da rəng sehrbazıdır. Rəng və xətlərin bulanıqlığında işıq gizlədir. Kölgə onun tablolarında işığın içindədir. O, gizli işığın içindən bizə tanış duyğularımızın rəsmini çəkir. Bu rəsmlərə güzgüyə baxan kimi baxın. O güzgünün dərinliklərində sevgimiz, kədərimiz, qorxularımız, ağrılarımız, muradımız görünür.

Yağış, 1989 Kağız, tuş 30 x 21 sm

Rəssam bu hislərin ahənginə bir iz salır. Bu izin hədəﬁ də nöqtədir. 03

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Səh. 04 - 05 Ağ Dam, 2003 Kətan, yağlı boya 60 x 90 sm Ürəkli, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Sərhədlər, 2015 Kətan, yağlı boya 145 x 65 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Teymur Daimi Sənətşünas, ﬁlosof

HİSSİ İŞARƏ VƏ YA HİSSİN İŞARƏSİ -

əsviri incəsənətin bir növü kimi dəzgah rəssamlığı İntibah dövrü rəssamlarının realistik şedevrlərindən tutmuş modernizm abstraksiyasına qədər uzun bir inkişaf yolu keçmişdir. Tarixdə incəsənətin bu növü demək olar ki catışmayan cəhətləri olmayıb. Lakin, Azərbaycan təsviri incəsənət tarixi barədə söhbət düşəndə, müəyyən suallar meydana çıxmaqda davam edir. Bir tərəfdən sənət əsərləri milli incəsənət muzeyini bəzəyən məşhur Azərbaycan rəssamlarının çoxu sovet realist rəssamlıq məktəbinin varisləridir və Azərbaycan rəssamlıq məktəbi dedikdə, məhz bu istiqamət nəzərdə tutulur. Digər tərəfdən isə, ölkəmizin zəngin vizual sənəti tamamilə fərqli təsvir sisteminə, daha dəqiq desək, qədim xalçaçılıq sənəti, daş plastikası və orta əsr miniatür sənətinin əsasında dayanan müstəvi, ornamental və işarəvi vizual prinsiplərə əsaslanır. Məhz buna görə də əsərlərində Azərbaycan təsviri sənətinin bu orijinal ənənəsini dirçəldən rəssamların yaradıcılığı zamanımızda xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Belə rəssamlarımızdan biri kətan üzərində forma, rəng və kompozisiya üsulları ilə daim yeni axtarışlar və təcrübələrinə baxmayaraq, özünün aydın şəkildə ifadə olunmuş dəsti-xəttinə və asanlıqla tanınan vizual üsluba malik Vüqar Muradovdur. V.Muradov yaradıcılığının əsas xarakterik xüsusiyyəti onun müstəvi, ortamental və işarəvi vizual təsvir ənənələrinə sadiq qalmasıdır: öz yaradıcılığı çərçivəsində rəssam əşyanın öz fərdi işarə-simvoluna çevrilmə dinamikasını müşahidə edir. Rəsm əsərinin süjeti və onun ideya (hekayət) məzmunu rəssamın diqqətini çox da cəlb etmir. 08

Onu kətan müstəvisi üzərində mövzunun formal izahı, seyrçi üçün tanış üçölçülü təsvirin ikiölçülü işarəvi obraz-ideyaya çevrilməsi maraqlandırır. Məlum olduğu kimi, qədim dövrlərdə təsviri incəsənət tarixində realistik təsvirin işarəvisimvolik təsvirə keçidi müşahidə edilmişdir. Bu keçid reallığın adi şəkildə təsvirindən abstraktlaşdırma və simvolikləşdirməyə keçən insan şüurunun inkişafını əks etdirirdi. İşarəvi formalarda da ornament naxışlarında olduğu kimi, ilk əvvəl qədim insanın əşyaların ən əsas fərqli xüsusiyyətləri və əlamətlərini qabartmaq qabiliyyəti özünü göstərirdi. Həndəsi şəkildə düzülmüş cizgi və kölgələrdə təsvir edilən əşya ornamental formalarda artıq sırf estetik məqsədlərlə tətbiq edilə biləcək müstəqil işarə simvola çevrilirdi. Prinsipcə, işarəvi təsvirlər getdikcə yalnız Azərbaycanın deyil, bir sıra dünya xalqlarının dekorativ-tətbiqi sənətində ən əsas elementə çevrilir. İşarəvi elementlər, demək olar ki, bütün məişət əşyalarının səthinə çəkilirdi ki, bu da onları qavrayış üçün daha rahat edirdi. Lakin tarixən elə oldu ki, əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, bütün dünya xalqlarının folklor yaradıcılığına xas olan işarə stilistikası daha çox şərq regionu ölkələrində, xüsusən də, Azərbaycanda geniş yayılaraq inkişaf etdi. Bu da təəccüb doğurmur, çünki, tarixin müəyyən bir dövründə bu ərazilərdə İslam dini yaranaraq yayılmışdır. Müsəlman dininə əsasən, insan və digər canlıların təsviri günah sayılırdı. Həmçinin, Qərbdə İntibah dövrü zamanı geniş vüsət alan real həyatın realistik şəkildə əks etdirilməsi üsulu müsəlman regionu ölkələrində məhz dini səbəblərdən tətbiq edilə bilməzdi, çünki

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

realistik təsvir Yaradanı təkrarlama kimi izah edilirdi və ciddi şəkildə qadağan idi. Eyni zamanda, vizual təsvir üsulunun bu naturalistik sisteminin əvəzinə, kompozisiyanın müstəvi üzərində əks etdirilməsi texnologiyaları, xüsusilə də, islam incəsənəti və işarəvi təsvir müstəsna və geniş inkişaf yolu tapdı. Dekorativ-tətbiqi sənətdən tutmuş məscidlər üzərində naxışların vurulmasına (islimi) qədər bütün müsəlman incəsənəti işarəvi təsvirlər şəbəkəsi ilə əhatə olunmuşdur. Öz daxilində ﬁqurativ incəsənətlə bağlılıq saxlayan orta əsr kitab miniatürü belə, çox zaman zəngin şəkildə ornamental formalarla bəzədilmiş müstəvi təsviri kimi işlənib-hazırlanıb.

bacarır. Onun rəngkarlıq əsərlərini heç cür konseptual adlandırmaq olmaz. Onun sənəti, həm də, sırf dizayn formalizminin dekorativ tapıntılarından da uzaqdır. Qərb təsviri incəsənət məktəbinin rəssamlıq ustalığına əminliklə yiyələnərək rəssam ahəngdar şəkildə öz yaradıcılığında kətanın rəng və işıq izahının yumşaqlığı və bəzən, hətta, yayğınlığı ilə kompozisiya və təsvir əşyalarının müstəvi üzərində ifası ilə uyğunlaşdırmağı bacarır. Beləliklə, rəssamın yaradıcılığında vizual ifadə obyektləri heç zaman quru və soyuq işarəyə çevrilməyib, özözlüyündə, ilk əvvəl, güclü hissi mənbədən təsirlənmiş işarəvi obrazlar kimi əks olunur.

Beləliklə, hal-hazırda rəsm müstəvisi və işarəvi təsvirlə bağlı bu ənənəni V.Muradov da daxil olmaqla, müasir Azərbaycan incəsənətinin bir sıra parlaq ustaları davam etdirir. Lakin bir prinsipial mülahizəni qeyd etmək vacib olardı. Biz ənənə haqqında danışarkən söhbətin ya dekorativtətbiqi incəsənət (xalçaçılıq, keramika, naxış basma), yaxud da qraﬁka (Təbriz miniatür məktəbi) haqqında getməsini nəzərə almalıyıq.

Başqa sözlə desək, V.Muradov özünün yaradıcılıq yolunun təkamülü boyu hissi işarənin incə vizual strategiyasını işləyib-hazırlayır ki, bu da istedadlı və bənzərsiz rəssamın əsərlərində dərin bir hissin simvoluna çevrilərək hər bir həssas seyrçinin qəlbinə asanlıqla yol tapır. Ölkəmizdə müxtəlif təbəqələr arasında V.Muradovun rəsm əsərlərinin populyarlığını məhz bu xüsusiyyətilə izah etmək olar. Əslində, nəinki bizim ölkəmizdə azərbaycanlı rəssamın bir çox sənət əsərlərini xarici ölkələrin sənətsevərləri də böyük məmnuniyyətlə əldə edir. Rəssamın yaradıcılıq irsinin böyük hissəsi hazırda Azərbaycandan kənarda, incəsənət bilicilərinin fərdi kolleksiyalarında yer almışdır. Bu da heç təəccüblü deyil – cəsarətli qraﬁk kompozisiya həlli və sərbəst, virtuoz rəssamlıq ustalığının nadir və zərif rəng duyumu ilə birləşməsi özünün sehrli qüvvəsini təsdiq etmiş olur – Vüqarın rəsm əsərlərinin insan hissiyyatının müxtəlif sahələrinə təsiri uzunmüddətli və əsaslı olur.

Lakin incəsənətin bir növü kimi, rəngkarlıq sənətinin öz spesiﬁk xüsusiyyəti var – boya qatı ilə örtülmüş, daha dəqiq desək isə, yaxmalarla işlənmiş və özündə “canlı fırçaların” izini saxlamış kətan səthi. Rəngkarlıq sənətində işarəvi-simvolik üsulun tətbiqi kətanı konseptual əsərin quru və mücərrəd səthinə çevrilməsi və yaxud, indi yalnız dizayn elementi kimi qəbul edilən dekorativ dəbdəbəli əşyaya çevrilməsi təhlükəsi ilə nəticələnə bilər. V.Muradov sənətin bu mürəkkəb çağırış və təhlükələrindən məharətlə sinə gərməyi 09

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Yaşıl alma, 2015 Kətan, yağlı boya 85 x 100 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Meyvəli, 2013 Kətan, yağlı boya 80 x 80 sm

Minə, 2015 Kətan, yağlı boya 165 x 80 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Səh. 14 - 15 Kölgələr, 2015 Kətan, yağlı boya 63 x 95 sm Gün keçdi, 2013 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm

Xoruz, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

İtkin, 2016 Kətan, yağlı boya 110 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Dinləmə, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Taybatay, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Yuxu, 2013 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Sərv tutan qadın, 2013 Kətan, yağlı boya 150 x 150 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Ailə, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Qumlu, 2010 Kağız, yağlı boya 43 x 60 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Görüş, 2015 Kətan, yağlı boya 145 x 160 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Masaüstü, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm Tənha, 2015 Kətan, yağlı boya 110 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Dolu, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Havada qalmış, 2015 Kətan, yağlı boya 110 x 120 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Səh. 34 - 35 Kinkan, 2015 Kətan, yağlı boya 74 x 120 sm Fəzada kölgələr, 2015 Kətan, yağlı boya 70 x 140 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Bəyaz top, 2013 Kətan, yağlı boya 100 x 100 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Qürub, 2013 Kətan, yağlı boya 60 x 80 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Güldan, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm Eynəkli, 2013 Kətan, yağlı boya 65 x 80 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Dimdik, 2015 Kətan, yağlı boya 145 x 75 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Üç arzu, 2015 Kətan, yağlı boya 140 x 85 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Qara ay, 2013 Kətan, yağlı boya 80 x 60 sm

Barlı, 2013 Kətan, yağlı boya 120 x 120 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Günəş doğanda, 2015 Kətan, yağlı boya 80 x 60 sm Həyəcan, 2015 Kətan, yağlı boya 110 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Əhənglənmiş, 2015 Kətan, yağlı boya 85 x 100 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Axır zaman, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Bar Dağ, 2015 Kətan, yağlı boya 120 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Narlı, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

İlğım, 2015 Kətan, yağlı boya 100 x 110 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Çay-çaxır, 2015 Kətan, yağlı boya 110 x 120 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Dişlənmişlər, 2015 Kətan, yağlı boya 60 x 80 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Yan-yana, 2015 Kətan, yağlı boya 100 x 100 sm Dialoq, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Səh. 58 - 59 Armudu, 2015 Kətan, yağlı boya 60 x 80 sm Əhval, 2012 Kətan, yağlı boya 80 x 80 sm

Şar ilə, 2013 Kətan, yağlı boya 115 x 49 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Axırıncı kölgə, 2015 Kətan, yağlı boya 70 x 90 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Şahid, 2015 Kətan, yağlı boya 80 x 80 sm Səh. 66 - 67 Üşütmə, 2015 Kətan, yağlı boya 80 x 135 sm

Üzüağ, 2015 Kətan, yağlı boya 130 x 130 sm

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Xronologiya -

2003 Zamanın gənc və tanınmış rəssamları, 'Am Tunnel' & Espace Edward Steichen Müasir İncəsənət qalereyası, Lüksemburq

1967 Bakıda anadan olub 1982-1986 Ə.Əzimzadə adına Rəssamlıq məktəbi, Rəsm və rəsmxətt fakültəsi

Nyu-York, 1998-ci il; Vaşinqton, Dünya Bankı, soldan-sağa: Meda Mladek, Emilie Brzezinski, Aneta Shine, 1998-ci il

Zamanın gənc və tanınmış rəssamları, Grands Et Jeunes D'Aujourd'hui 43eme rəsm salonu, Espace Auteil, Paris, Fransa

“Mənim üçün müasir dövrümüzün tanınmış rəssamı Vüqar Muradovun parlaq əsərləri Azərbaycan milli xalça sənətinin əlvan rənglərini təcəssüm edir.” Emilie Brzezinski Heykəltəraş, ABŞ 1998 Müasir Azərbaycan Rəssamları, sərgi, World Bank Headquarters, Lobby Qalereyası; 1982-1986-cı illər

1986-1988 Hərbi xidmət, Moskva 1986-1990 Qobustan Dövlət Tarixi Bədii Qoruğu müdiriyyətində rəssam 1989 Novruz-89, SSRİ rəssamlarının sərgisi, S.Bəhlulzadə adına Rəsm qalereyası 1990-1992 Vətən səsi qəzetində rəssam, Bakı 1992-1993 Millət qəzetində rəssam, Bakı

Central and East European Art Foundation, Vaşinqton, ABŞ Gənc rəssamların sərgisi, R.Mustafayev adına Dövlət İncəsənət Muzeyi, Bakı, Azərbaycan 2000 Gənc rəssamların sərgisi, V.Səmədova adına Rəsm qalereyası, Bakı, Azərbaycan 2001 Lambris International şirkəti ilə müqavilə, Amsterdam, Hollandiya Fərdi sərgi, Fransa Səﬁrliyi, Bakı, Azərbaycan

Thibout Faurriere ilə, 2003-cü il, Paris, Fransa

MDB rəssamlarının qrup sərgisi, Mərkəzi Rəssamlar Evi, Moskva, Rusiya 2004 Expectations ﬁlmində çəkiliş, MANA şirkəti, Paris, Fransa 2005 Qadın və Kişi, Müasir incəsənət sərgisi, S.Bəhlulzadə adına sərgi salonu, Bakı, Azərbaycan 2006 TÜRKSOY-9, İncəsənət simpoziumu, Kuşadası, Türkiyə

1997-1998 Azərxalça Elmi İstehsalat Birliyində baş rəssam 1997 Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Rəsm sərgisi, V.Səmədova adına Rəsm qalereyası, Bakı

Fransa Senatından qonaqlar: Senator Jean Boyer, emalatxanada, 2001-ci il, Bakı; Soldan-sağa: 1-ci müşavir Thibout Faurriere, senator Jean Boyer, senator Ambroise Dupont və başqaları emalatxanada, 2001-ci il, Bakı

2002 İncəsənət sərgisi, Bakı Əyləncə Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 68

TÜRKSOY iştirakçıları. Kuşadası şəhərinin bələdiyyə başkanı ilə xatirə şəkli. 2006-cı il, Kuşadası, Türkiyə

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

2008 Beynəlxalq İncəsənət Festivalı, Kopenhagen, Danimarka Art is not only ugly, qrup sərgisi, Xarici İşlər Nazirliyi atriumu, Berlin, Almaniya Fransa səﬁrliyinin tədbiri, 2007-ci il, Bakı, Azərbaycan

Vüqar, fərdi sərgi, Fransa Mədəniyyət Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan Qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 2007 FECO Karikaturaçılar Təşkilatları Federasiyanın üzvü Göy qurşağı, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 3-cü Alüminium. Arzuların reallıqları, Müasir İncəsənət Biennalesi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan

qalereyada belə. Onun əsərləri öz orijinallığı, eksperimental texnikası, unikal rəng çalarları və cəlbedici oynaqlığı ilə seçilir. Lakin bütün bunlardan savayı, onun sənəti özündə cəmiyyətdə duyulan psixoloji ağrı və tənhalığın ifadəsində sonsuz bir humanizm və rəğbət hissini birləşdirir. Onun fırçasının kətan üzərində yaxmaları dünyanın ən görkəmli ədiblərinin qələmi kimi bizi həyatın mənası üzərində düşünməyə vadar edir.” Betty Blair AZgallery.org saytının təsisçisi, ABŞ

Almaniya Xarici İşlər Nazirliyi, sərginin açılışında, Leyla Axundzadə, Niyaz Nəcəfov, Rəşad Ələkbərov, Tatiana Rexfroth

Yay təəssüratları, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan Qrup sərgi, Konstanto Brankuzi adına sərgi salonu, Kişenyov, Moldova

2009 VugART, fərdi sərgi, Park Cafe, Bakı, Azərbaycan Ağ və Qara, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan

2010 Yüzilliklərin kəsişməsində, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan

“Vüqar Muradovun yaratdığı rəsm əsərlərini dərhal təyin edə bilərsiniz, hətta, yüzlərlə digər Azərbaycan rəssamlarının əsərləri nümayiş olunan

Baharın ﬁlosoﬁyası, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan

Haray, 2006-cı il, instalyasiya, qarışıq texnika

Qobustandan gələn naxışlar, Azərbaycan rəssamlarının sərgisi. NATO departamenti, Cenevrə, İsveçrə 5+, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 69

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

Yay vernisajı, qrup sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan 2011 Azərbaycan Fotoqraﬂarı Birliyinin üzvü

Orsey Muzeyi, 2003 foto, Paris, Fransa

İşıq qraﬁkası, 2006 foto, Bakı, Azərbaycan

İncəsənət Festivalı, Park Bulvar, Bakı, Azərbaycan Golden Eye, beynəlxalq ﬁlm festivalında jüri, Batumi, Gürcüstan Qrup sərgi, Xətai Miniatür Qalereyası, Bakı, Azərbaycan

“Vüqarla tanış olduğum gündən 15 ildən artıq bir vaxt keçir. İlk görüşümüz 2000ci ildə Bakıda baş tutdu. Biz bir neçə saat dayanmadan söhbət etdik. Bu, sanki, çoxdan görüşməyən və bir-birinə ürəyini boşaltmağa tələsən iki köhnə dostun görüşü idi. Beləcə, özüm üçün rəssam-Vüqarı kəşf etməkdən öncə mən insan-Vüqarla tanış oldum. Onun səmimi, xeyirxah insan, geniş dünyagörüşünə malik nadir bir şəxsiyyət olduğunu dərhal gördüm, ətrafındakı hər kəsə və hər şeyə maraqla yanaşdığını yüksək qiymətləndirdim. Sonrakı mərhələdə mən Vüqarın əsərləri ilə və ya rəssamın öz dili ilə desək – onun “balaları” ilə tanış oldum. Heç unutmaram: Vüqarın inanılmaz sayda işləri evinin həm dəhlizində, həm də bütün otaqlarında divarlar boyunca düzülmüşdü. Bu əsərlərlə tanış olmaq üçün xeyli əlləşmək lazım gəlirdi, bir-bir seçib ayırmaq, gözdən keçirmək, kənara yığmaq. Ortaya çıxarılmış rəngkarlıq tablosu, eskiz və ya rəsm işini nəzərdən keçirmək üçün ondan

bir qədər aralanmaq, sonra yenidən yaxınlaşmaq lazım idi. Hər birini ayrıayrılıqda gün işığında və ya əksinə, alaqaranlıqda və ya şam işığında daha yaxşı görməyə çalışırdıq.Vüqar, elə yəqin ki bütün incəsənət mənsubları kimi, öz aləmində yaşayan və gerçəklikdən uzaq olan insan təsəvvürü bağışlayır. Əslində, başqa sənətkarlar kimi, o da müəyyən tellərlə cəmiyyətə bağlıdır və rəssam olaraq, çox vaxt müəyyən məsafədən dünyanı seyr edir. Həmin məsafədəki mövqe, demək olar ki, onun nəzər nöqtəsidir və nəticə etibarilə, ilham mənbəyidir.Vüqarla daha yaxından tanış olunca mən dərk etdim: əsər yaratmaq prosesi elə əziyyətli zəhmətdir ki, adamda rəssama qarşı, onun yaratdığına qarşı dərin hörmət doğurur, hətta əsərlərini anlamaq bəzən çətin olsa belə. Hiss edirəm ki, Vüqarın əsərlərini asanlıqla anlayıram. Bunun səbəbi isə, məncə, onun tablolarına dolmuş poeziyadır. Bundan əlavə, Vüqarın sayəsində mən yaradıcılıq prosesini izləyə bilmişəm, müəyyən vaxt tələb edən düşüncə dövrü, ideyanın yetişməsi, sonra isə bilavasitə rəsm üzərində iş mərhələsini müşahidə etmişəm. Amansız zaman dolandıqca, aramızda bizi ayıran məsafələr uzandıqca anlayıram ki, o vaxt Vüqara rast gəlməyim sadəcə dosta yox, qardaşa rast gəlmək imiş..” Thibaut Fourrière Fransanın Sankt-Peterburqdakı (Rusiya) baş konsulu

Atlı, 2015 Kağız, yağlı boya 20 x 30 sm

Yeni il, 2012 İnstalyasiya

2012 Retrospektiv fərdi sərgi, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan Fərdi sərgi, Qəbələ Musiqi Festivalı, Qafqaz RiverSide Hoteli, Qəbələ, Azərbaycan Art Energy, SOCAR, neft sərgisi, Bakı Biznes Mərkəzi, Bakı

Fərdi sərginin açılışı, 2012, Muzey Mərkəzi, Bakı, Azərbaycan

Vüqar Muradov / Rənglərin formulu

4-cü Karikatura Muzey Konfransı, Avropa Karikatura Mərkəzi, Kruishoutem, Belçika Punctum Contra Punctum, Beynəlxalq Təsviri İncəsənət sərgisi, Milli İncəsənət Muzeyi, Tiﬂis, Gürcüstan 3-cü Qız Qalası beynəlxalq festivalı, İçəri Şəhər, Bakı, Azərbaycan Adsız, 2014 Kətan, yağlı boya, 10 x 15 sm

2014 Küləyin və Odun rəngləri, Luçiano Benetton, sərgi-layihə və kitab, Imago Mundi: The Art of Humanity – Treviso, Casa Dei Carraresi, İtaliya 2015 Azərbaycan xalçaları İncəsənətdə, Azərbaycan mədəniyyəti günləri, Palais des Festivals, Kann, Fransa

Vüqar qızı Minə ilə, 2015 Bakı, Azərbaycan Foto: Aidə İsmayılova

2016 EXPO 2016 Antalya, Azərbaycan Pavilyonu, Antalya, Türkiyə Rənglərin formulu, fərdi sərgi, Muzey Mərkəzi, Sərgi Qalereyası, Bakı, Azərbaycan

Eurovision 2012, Qız Qalası üzərində video-mapping, 3-cü Qız Qalası Beynəlxalq Festivalı ərəfəsində, 2012, Bakı, Azərbaycan

2013 Home Sweet Home, qrup sərgi, Azərbaycan Mədəniyyəti Mərkəzi, Paris, Fransa Azərbaycan xalçaları incəsənətdə sərgisi, 2015, Festivallar Sarayı, Kann, Fransa

Inkognito, beynəlxalq incəsənət sərgisi, Naples İncəsənət Muzeyi, Naples, ABŞ Portretlərin melodiyası, 3-cü Qəbələ Beynəlxaıq İncəsənət Sərgisi, Qəbələ Mədəniyyət Mərkəzi, Qəbələ, Azərbaycan

Qarabağ atı, 2014 Kətan, akril 100 x 150 cm

Vugar Muradov / Colours of Formula

THE MIRROW Firstly dot, then a line. And representation of straight, curved and dotted lines fancy play. The canvas of one artist starts like this. Vugar Muradov is a language of harmony depiction from the chaos of dots and lines. This language revives from the union of colors. As a voice living in silence…There is a garden on his canvases…There are fruits there…There are people there…There is a Mood in his colors' language… The colors are polished with this Mood. The garden, fruits and people described by this Mood are different. Why that? The integrity of an eye and a hand is dealing with those not being seen by what we think we did. What we see as a garden, fruit and human are being pictured by the artist as light sculptures of lines and colors. The artist Vugar Muradov is also a little bit of magician. He hides the light in the dullness of colors and lines. The shadow on his canvases is inside the light. He paints our familiar feelings from the depth of hidden light. Watch these paintings the way you watch the mirror. In the depth of this mirror we may see our love, sorrow, fears, pain and happiness. The artist makes a track to harmony of these senses. And the target of this track is a dot. Teymur Daimi Art Critic, Philosopher THE SENSUAL SIGN OR SIGN OF THE FEELINGS The easel painting as a ﬁne art has carried out a great development path starting with realistic artists' masterpieces of the Renaissance era and up to the modernism abstraction. There aren't any blank spots in this art history. But certain questions arise when it comes to the Azerbaijan school of painting. On the one hand the most wellknown painters of Azerbaijan whose art works adorn the National Museum of Arts are the heirs 73

of the Soviet realist school of painting. And by saying the Azerbaijan school of painting we mean this style. But on the other hand the rich visual culture of our country is based on quite other depiction system, namely, on planar, ornamental and sign visual principles that underlie the ancient art of carpet, stone plastic art and medieval miniatures art. Therefore the work of those artists who seek to revive the authentic tradition of the Azerbaijan fine art in their works is of special importance nowadays. One of these artists is Vugar Muradov. He is an artist who in spite of the constant search and experimentation with form, color and compositional solution of canvas nevertheless has a strongly expressed artistic handwriting and recognizable visual style. The main feature of V.Muradov's painting is his commitment to the tradition of plane, sign and symbolic images: within the frame of his art work the artist traces the dynamics of the object's transformation into his sign-symbol. The artist has little interest in picture subject and its ideological (and narrative) content which is possible to retell by words. He is interested in the formal interpretation of the theme on the plane of the canvas, transformation of the familiar threedimensional image into two-dimensional sign image-message. As it is known that transition from the realistic image to the symbolic and sign was observed in the history of fine art in ancient times. This transition reflected the human mind development when it changed from simple reflection of reality to abstracting and symbolization. The ancient human ability to distinguish the most general differential peculiarities and characteristics of the objects was initially manifested in the sign forms as well as in the ornament figures. The represented object turned into abstract signsymbol in geometrically verified lines and spots that might be applied for purely aesthetic purposes in the ornamental forms. In principle, the sign images gradually were becoming the most effective element in the decorative and applied art of many nations of the world, not only of Azerbaijan. The sign elements draw on the surface of nearly all everyday household items, making them attractive for perception. But

Vugar Muradov / Formula of Colours

historically it so happened that the sign style being typical for folklore of all Earth's nations were widely practiced and developed just in the countries of the eastern region, particularly in Azerbaijan. This is not surprising as Islam arose and spread on these territories in the certain period of history. According to the Muslim religion, the image of human and other alive forms was considered as sin. Besides the system of realistic displaying the current reality distributed widely in the West after the Renaissance era in the countries of the Muslim region could not be adapted due to religious reasons - the realistic image was considered an imitation of the Creator and it was strictly prohibited. But instead of this academic system of visual language the technologies of the planar solution of the composition and particularly ornamental art and significance had unusually deep development. Beginning from decorative and applied art and ending with painting mosques (arabesque) all Muslim art ran through the sign images network. Even medieval book-miniature, in the frame of which the link with the figurative art is preserved, is mainly created as planar image being richly decorated with ornamental forms. So now a number of the brilliant masters of modern Azerbaijan painting including V.Muradov adopt this commitment to the pictorial plane and sign. But we note one fundamental consideration when we talk about tradition we should take into account that the case is either decorative-applied art (carpet, ceramics, embossing and etc.) or graphic arts (Tabriz miniature school). But the painting as art form has own specificity the surface of the canvas covered with paint layer and specifically designed by brush strokes and preserved the traces of “vivid brushes” on its. In the painting the sign and symbolic manner of working risks to turn the canvas into dry and rational surface of the conceptual work or in the decorative luxury object that is taken now only as design element. V.Muradov overcomes successfully these difficult challenges and dangers of the craft. It is quite impossible to call his painting conceptual. It is far from decorative extravagances of the pure design formalism. Confidently having pictorial mastery of the 74

western school of fine art the artist combines harmoniously the softness in his work and sometimes sweeping manner of the light-color interpretation of canvas with planar solution of composition and image objects. Thereby his objects of the visual implementation never transform into dry and cool sign and they represent firstly the sign images imbued with strong sensory beginning. In other words, V.Muradov throughout the evolution of his career develops subtle visual strategy of the sensual sign which turns into sign of the deep feeling running freely through the soul of every sensitive spectator in the best works of the talented and original master. It is precisely this fact that one can explain such widespread popularity of V.Muradov painting among very different layers of the population of our country, and not only in our country – the representatives of foreign countries buy many works of the Azerbaijan painter with pleasure: significant part of the creative heritage of the artist has been now outside of Azerbaijan, in the private collections of various virtuosities and connoisseurs of art. This should come as no surprise – combination of the bold graphic compositional solution and free, virtuosic pictorial mastery with rare and refined sense of color reaches its magical idea – the influence of Vugar pictures on the various areas of human sensitivity is long and fundamental. ARTIST’S CHRONOLOGY 1967 Born in Baku, Azerbaijan 1982-1986 Education at Azerbaijan State Art School named after A.Azimzade, Baku, Azerbaijan 1986-1988 Military service, Moscow 1986-1990 Artist at the Gobustan State History and Art Administration 1989 The all-union art Exhibition Novruz-89, S.Bahlulzade Exhibition Hall, Baku, Azerbaijan 1990-1992 Artist at the Veten Sesi Newsletter, Baku, Azerbaijan

Vugar Muradov / Colours of Formula

1992-1993 Artist at the Millet Newsletter, Baku, Azerbaijan 1997-1998 Head artist at the Azerkhalcha Scientiﬁc-Production Association 1997 The member of Artist Union of Azerbaijan Art Exhibition, V.Samedova Gallery, Baku, Azerbaijan -

For me, one of the most famous artist of our time Vugar Muradov's bright masterpieces personify multi-colours of tapestry and national rags craft. Emilie Brzezinski USA, Artist, Sculpture 1998 Contemporary Artists from Azerbaijan The World Bank Headquarters, Lobby Gallery, Washington D.C., USA Contemporary Artists from Azerbaijan Central and East European Art Foundation, Washington D.C., USA The Exhibition of the Young Talents Azerbaijan State Museum of Art named after R.Mustafayev, Baku, Azerbaijan 2000 State Exhibition of the Young Talents, V.Samedova Gallery, Baku, Azerbaijan 2001 Contract on creative activity was signed with the company Lambris International, Holland Solo Exhibition at the Embassy of France in Azerbaijan, Baku 2002 Art Exhibition, Baku Entertainment Center, Azerbaijan 2003 Contemporary Famous Young Artists, Am Tunnel Modern Art Gallery, Edward Station Exhibition Hall, Luxemburg Grands Et Jeunes D'Aujourd'hui 43eme Salon, Espace Auteil-Paris, France The Exhibition of Young Artists of CIS, Central House of Artists, Moscow, Russia 2004 Demonstration of the works at Expectations ﬁlm, MANA company, France 2005 Man and Woman Fine Arts Exhibitions, S. Bakhlulzade Exhibition Hall, Baku, Azerbaijan 2006 TÜRKSOY-9 The joint Administration of Turkish Arts and Culture, Turkey Vugar, Solo Exhibition at the French Cultural Center, Baku, Azerbaijan Art Exhibition, Museum Center, Baku, Azerbaijan

Vugar Muradov / Formula of Colours

2007 Member of FECO (Federation of Cartoonists Organisations) Seven colours of rainbow, Museum Center, Baku, Azerbaijan III Aluminium. Realities of dreams International Biennale of Modern Art, Baku, Azerbaijan Patterns From Gobustan. Exhibition of Azerbaijan artists. National palace of Geneva department of UNO. Geneva, Switzerland 5+, exhibition-project. Museum Center, Baku, Azerbaijan 2008 International Art Festival – Denmark Art is not only ugly, Atrium of the Ministry of Foreign Affairs in Berlin, Germany Summer Impressions, Museum Center, Baku, Azerbaijan Central exhibition salon named after Konstanto Brankuzy, Kishinev, Moldova -

You can always identify the art works created by Vugar Muradov, even in a gallery where hundreds of Azerbaijani artists are on display. His works are marked by their originality, experimental technique, unique color palette and alluring playfulness. But above all, his art conveys a profound sense of humanity and empathy in its expression of the psychological pain and loneliness, suffered in society. His brush strokes on canvas make us ponder the meaning of life, much like the pens of the world's great novelists. Betty Blair USA, Founder of AZgallery.org -

kindness, openness, his broad outlook on life and his interest in everything and everyone. Next, I saw some paintings, his « babies » as Vugar called them himself. I remember there was an amazing amount of works in Vugar's flat. They were exposed along the walls, in the entrance, in each room. For getting acquainted with them one should have picked and put aside a drawing, or a sketch, or a painting. Having wandered around, it was better to look at every work under a different angle and in a different light – either by the sunlight or, alternatively, in the semi-darkness, or by candle light. As any artist, Vugar seemed to be the one living in his own world totally disconnected with reality. But, as any artist he could not exist outside the society and the distance Vugar was keeping from other people played a role of a certain observation point where the painter was carefully observing the world and taking his inspiration from. Getting acquainted with Vugar more closely I started realizing that the process of creation was a hard work which merited to be respected together with its final result - even if understanding of paintings was not always easy. I think never having difficulties in this understanding which may be explained by the poetism penetrating every “baby”. Moreover, thanks to Vugar I had the possibility to follow the process of creation, more or less long periods of reflexion, maturation of ideas and work on paintings. With the inexorable passage of time and the distance separating us from each other I realized that meeting one day Vugar I found not a friend but a brother. Thibaut Fourrière France, Consul general of France in Saint-Petersburg, Russia -

2009

2012

VugART Solo Exhibition at the Park Café, Baku Azerbaijan

Retrospective Solo Exhibition at the Museum Center, Baku, Azerbaijan

Black and White, Museum Center, Baku, Azerbaijan 2010

Solo exhibition, Caucasus River Side Hotel, Gabala, Azerbaijan

The Azerbaijani art on a boundary of centuries, Museum Center, Baku, Azerbaijan Summer Vernissage, Museum Center, Baku, Azerbaijan

Art Energy, by Socar, group exhibition contest, Baku Business Center, Baku, Azerbaijan

Philosophy of Spring, Museum Center, Baku, Azerbaijan

4th Cartoon Museum Conference, Kruishoutem, Belgium

2011

Punctum Contra Punctum, International Exhibition of Visual Art, National Museum of Fine Arts, Georgia

Member of Azerbaijan Photographers Union

1st Giz Galasi international festival, Old City, Baku, Azerbaijan

Art Festival, Park Bulvar, Baku, Azerbaijan Jury at International Festival of Cameramen Golden Eye Batumi,Georgia

2013 Home Sweet Home, group exhibition, Azerbaijan Culture Center, Paris, France

Khatai Miniature Gallery, Baku, Azerbaijan -

I have known Vugar for already more than 15 years. In 2000 we met for the ﬁrst time and talked during several hours like two old friends who had not seen each other for a long time and wanted to discuss lots of things. Thus, before meeting a Vugar-painter I met a Vugar-man and appreciated straight away his extraordinary personality, 76

Incognito, international art exhibition, Naples Museum of Art, USA Melody of portraits, 3rd Gabala International Art Exhibition, Gabala Culture Center, Gabala, Azerbaijan 2014 Imago Mundi: The Art of Humanity - Treviso, by Benetton,

Vugar Muradov / Formula of Colours

Casa Dei Carraresi, Treviso, Italy 2015 Azerbaijan Carpets in art, Azerbaijan Culture Days, Cannes, France 2016 EXPO 2016, Azerbaijan Pavilion, Antalya, Turkey Formula of Colours, solo exhibition, Museum Center, Baku, Azerbaijan

IMAGES CREDITS Page 02. Rain, 1989, paper, ink, 30 x 21 cm Page 04-05. White roof, 2003, oil on canvas, 60 x 90 cm Page 06. With heart, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 07. Borders, 2015, oil on canvas, 145 x 65 cm Page 10 - 11. Green Apple, 2015, oil on canvas, 85 x 100 cm Page 12. Fruity, 2013, oil on canvas, 80 x 80 cm Page 13. Mina, 2015, oil on canvas, 165 x 80 cm Page 14 - 15. Shadows, 2015, oil on canvas, 63 x 95 cm Page 16. Passed Day, 2013, oil on canvas, 120 x 120 cm Page 17. Root, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 18 - 19. Lost, 2016, oil on canvas, 110 x 130 cm Page 20. Listening, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 22 - 23. Dream, 2013, oil on canvas, 120 x 120 cm Page 24. Girl with cypress, 2015, oil on canvas, 150 x 150 cm Page 26 - 27. Sandy, 2010, paper, oil, 43 x 60 cm Page 28 - 29. Date, 2015, oil on canvas, 145 x 160 cm Page 30. On table, 2015, oil on canvas, 120 x 130 cm Page 31. Alone, 2015, oil on canvas, 110 x 130 cm Page 32. Full, 2015, oil on canvas, 120 x 130 cm Page 33. Remained in the air, 2015, oil on canvas, 110 x 120 cm Page 34 - 35. Kumquat, 2015, oil on canvas, 74 x 120 cm Page 36. Shadows in the space, 2015, oil on canvas, 70 x 140 cm Page 37. White ball, 2013, oil on canvas, 100 x 100 cm Page 38 - 39. Sunset, 2013, oil on canvas, 60 x 80 cm Page 40. Happy Vases, 2015, oil on canvas, 120 x 120 cm Page 41. Glasses, 2013, oil on canvas, 65 x 80 cm Page 42. Beak, 2015, oil on canvas, 145 x 75 cm Page 43. Three Dreams, 2015, oil on canvas, 140 x 85 cm Page 44. Black Moon, 2013, oil on canvas, 80 x 60 cm Page 45. Harvest, 2013, oil on canvas, 120 x 120 cm Page 46. When the sun rises, 2015, oil on canvas, 80 x 60 cm Page 47. The excitement, 2015, oil on canvas, 110 x 130 cm Page 48. Limestone, 2015, oil on canvas, 85 x 100 cm Page 49. Time ﬂows, 2015, oil on canvas, 120 x 130 cm Page 50. Mountain fertility, 2015, oil on canvas, 120 x 130 cm Page 51. Pomegranate, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 52. Mirage, 2015, oil on canvas, 100 x 100 cm Page 53. Tea-Wine, 2015, oil on canvas, 110 x 120 cm Page 54 - 55. Bitten, 2015, oil on canvas, 60 x 80 cm Page 56. Together, 2015, oil on canvas, 100 x 100 cm Page 57. Dialogue, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 58 - 59. Pear, 2015, oil on canvas, 60 x 80 cm Page 60. Mood, 2012, oil on canvas, 80 x 80 cm Page 61. Ballon, 2013, oil on canvas, 115 x 49 cm 77

Page 62 - 63. Last Shadow, 2013, oil on canvas, 70 x 90 cm Page 64. White face, 2015, oil on canvas, 130 x 130 cm Page 65. Witness, 2015, oil on canvas, 80 x 80 cm Page 66 - 67. A shiver, 2015, oil on canvas, 80 x 135 cm Page 69. Cry, 2006, installation, mixed media Page 69. Fish, 2001, paper, ink, 20 x 31 cm Page 71. Garabagh horse, 2014, oil on canvas, 100 x 150 cm Page 75. Siluette, 1998, paper, oil, 30 x 20 cm Page 77. Portrait, 2006, cardboart, oil, 30 x 15 cm Page 78 - 79. Fruit’s conversation, 2015, oil on canvas, 45 x 64 cm On last page Cover: The transition, 1998, paper, ink, 30 x 21 cm

Üz qabığı: Üç arzu, 2015, kətan, yağlı boya, 140 x 85 sm Səh. 78 - 79 Meyvələrin söhbəti, 2015, kətan, yağlı boya, 45 x 64 sm Forzas: Emalatxanada, 2016 Keçid, 1998, kağız, qələm, 30 x 21 sm

Vüqar Muradov RƏNGLƏRİN FORMULU Muzey Mərkəzi, Sərgi Salonu, Bakı, Azərbaycan İyun 2016 www.museumcemter.az

#vugarmuradov www.vugarmuradov.com

© Vüqar Muradov Bütün hüquqlar qorunur. Müəlliﬂik hüquqlarının sahiblərindən öncə yazılı surətdə icazə almadan bu kitabın heç bir hissəsini istər elektron, istərsə də mexaniki vasitələrlə dərc etdirmək, eləcə də surətçıxarma, köçürmə və digər saxlama və ya paylaşma sistemləri vasitəsilə yaymaq olmaz.

Sərgi Təşkilatçı: Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Sərginin tərtibatı: Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Muzey Mərkəzi

Kataloq Mətn: Teymur Daimi Tərcümə: Günay Məmmədli Redaktor: Rizvan Ələsgər Dizayn: Fəxriyyə Məmmədova Foto: Fəxriyyə Məmmədova, Şahin Hüseynov Çap: CBS Mətbəəsi, Bakı

Bakı - 2016

#vugarmuradov www.artvugar.com /