FAAR 002 by FAAR Fashion Art Magazine

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 1

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 2

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 3

GorËin StojanoviÊ Gost urednik Faara 002

Intro Jedna od mojih omiljenih priËa zove se «Kako sam ureivao poljoprivredne novine››, Marka Tvena. Pisana u prvom licu, ona govori o autoru «Pustolovina Tomasa Sojera››, zaglavljenom negde u Tenesiju, kako se bavi neËim o Ëemu ne zna niπta. PriËa je neodoljivo smeπna, briljantna analiza diletantskog duha. Ovo πto dræite u rukama je, u osnovi, modni Ëasopis. O modi ja ne znam gotovo niπta. I zato sam se na

poËetku avanture zvane Faar mogao osetiti poput Tvenovog junaka. Ono o Ëemu poneπto znam, meutim, jeste Igra. A to je tema ovog broja Faara. I zato Êete u editorijalima, jednako kao i u tekstovima, pronaÊi elemente igre, ponekad i na skrivenim i sasvim neoËekivanim mestima. Moda je moÊan medij, kao i reË, i ma koliko se Ëovek branio od moguÊnosti da je «modno biÊe››, on to jeste, Ëak i onda kada odbija da si to prizna. Svi imamo neki ukus. I svi

taj ukus najpre ispoljavamo kroz odevanje. I svi se, makar nehotiËno, igramo. U ovom broju predstavljamo igre nekoliko znaËajnih liËnosti. Kreatori, fotografi, dizajneri, muziËari, pisci, novinari stilizuju svoje kolekcije, fotografije, reËi, poigravaju se, zaigravaju, traæe nove, ponekad nemoguÊe, veze meu predmetima, reËima, mislima i stavovima. Oni se, dakle, igraju. A igra nije moguÊa bez tri stvari: stava, stila i konteksta.

Faar, modno-umetniËki projekat, nije bez ambicija da stavove i stilove postavi u odreene kontekste. ©to je liËnost izuzetnija, manje konvencionalna, spremnija na avanturu duha i tela, πto je, dakle, viπe sklona Igri, to je njeno delo uzbudljivije, sa viπe stila, moÊnije u stavu, borbenije u odnosu na svakodnevicu. Ovaj broj Faara svedoËi o tome.

English text on page 207

002 003

NASLOVNA / FRONT PAGE Photo: Petar VujaniÊ Styling: Igor TodoroviÊ Model: Ana MiniÊ, MS Click Make Up: Nevenka IliÊ Hair: Saπa DujiÊ, Mirko ToπiÊ

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 4

CONTENTS FAAR 002 ARTICLES

035— Belgrade Fashion Week 10 OBAVEZNIH SASTOJAKA BEOGRADSKOG FASHION WEEK-a Branislav CeroviÊ

007— IGRA ILI ÆIVOT? HOMO LUDENS PONOVO JA©E GorËin StojanoviÊ

045— LOS OLVIDADOS Boæa Koprivica

009— VERY VERONIQUE Zoran M. Bosanac 013— LJUBIΔ NA ÆARU ILI MAMA, JA SAM DON ÆUAN Duπka JovaniÊ 015— FAAR predstavlja: ALEKSANDAR KUJU»EV Energetska injekcija ili Jedno moguÊe Ëitanje fotografija Aleksandra KujuËeva? Maja ΔiriÊ 021— IGRA SMRTI Biljana SrbljanoviÊ 025— (S)IGRA(NJE) (S) RE»I(MA) Teofil PanËiÊ 027— Intervju: SLA–ANA MILO©EVIΔ RECEPT ZA STIL Jelena –uroviÊ

046— Music Is The Answer To Your Problems ili Neverending Party Danko RuniÊ 202— Best of Belgrade Tijana TodoroviÊ 207— English Text

078— 2nd AVENUE Photo: Gianluca Fellini Styling: Pea Govedarica 088— Industrial captivity made me a space machine Photo: Duy Quoc Vo Styling: Thomas Vermeer Realizacija: Bogomir Doringer 094— Forma Photo: Nebojπa BabiÊ Styling: Lara MilanoviÊ modni urednik magazina Grazia 104— ©TA JE SOBARICA VIDELA... WHAT THE MAID SAW... Photo: Aleksandar KujuËev Styling: Maja AtanasijeviÊ

144—Kiling Of The Flash Boy Photo: Daniel Sannwald Fashion designer: Slobodan MihajloviÊ 152— Cruel Intentions Photo: Zoran TrifunoviÊ Fashion designers: Tijana Pavlov, Dejan DespotoviÊ, Sestre StevanËeviÊ 158—Kolo Photo: Miπa ObradoviÊ Styling: Jovana BoæoviÊ 170— Arbeit Macht Frei Photo: Petar VujaniÊ Styling: Igor TodoroviÊ. modni urednik magazina Cosmopolitan

EDITORIALS 052— »ipka i Skunk Photo: Vladimir MiladinoviÊ Fashion designer: Maria JelesijeviÊ

112— Silent Room Photo: Marko Sovilj Fashion designer: Dragana OgnjenoviÊ

058— Odraz / The Reflection Photo: Miπa ObradoviÊ Fashion designer: Doda Komad

122— Midnight In A Perfect World Photo: Marko KruniÊ Fashion designer: Boris NikoliÊ Styling: Maja AtanasijeviÊ

068— Hide & Seek Photo: Milena RakoËeviÊ Styling: Jovana BoæoviÊ

130— Fashion & Friends Photo: Miπa ObradoviÊ Styling: Maja AtanasijeviÊ

185— Beauty editorial Make up: Danijela RajoviÊ, Dragan Vurdelja, Jelena MaÊiÊ, Marko NikoliÊ, Nataπa MaljeviÊ Photo: Miπa ObradoviÊ, Miloπ Nadaædin, Milena RakoËeviÊ 192— Obucite Cicu Photo: Nebojπa BabiÊ Realizacija: Gordana PerenËeviÊ

138— Friday With Frankie Photo: Milena RakoËeviÊ Fashion designer: Pea NeriÊ

Contributors GorËin StojanoviÊ

Biljana SrbljanoviÊ

Teofil PanËiÊ

Duπka JovaniÊ

Jelena –uroviÊ

Danko RuniÊ

Maja ΔiriÊ

Tijana TodoroviÊ

FAAR /fashionart magazine glavni i odgovorni urednik: Nenad RadujeviÊ gost urednik: GorËin StojanoviÊ ad & d: Slavimir StojanoviÊ/ Futro ICB izvrπni urednik: Ivana BajiÊ

fotografi: Aleksandar KujuËev, Miπa ObradoviÊ, Nebojπa BabiÊ, Petar VujaniÊ, Marko KruniÊ, Vladimir MiladinoviÊ, Milena RakoËeviÊ, –ore TomiÊ, Gianluca Fellini, Duy Quoc Vo, Marko Sovilj, Daniel Sannwald, Zoran TrifunoviÊ, Miloπ Nadaædin

CIP - Katalogizacija u publikaciji Narodna biblioteka Srbije, Beograd 64 FAAR : Fashionart Magazine / glavni i odgovorni urednik Nenad RadujeviÊ. - 2007, br. 1 - Beograd (Kralja Milutina 34) : Modni studio Click, 2007 (Subotica : Rotografika) . - 30 cm

004

saradnici: Sneæana TrgovËeviÊ, Marko MilanoviÊ, Aida –edoviÊ, Igor VidoviÊ, Nataπa ViπnjiÊTodoroviÊ, Bojan ©aπiÊ, Filip StamenkoviÊ, Orange Studio lektor: Jovan »udomiroviÊ prevodioci: Sanja RankoviÊ, Irena BrkiÊ, Ljubica Trkulja, Zorica PribiÊ

Polugodiπnje ISSN 1452-9351 = FAAR COBISS.SR - ID 141389324

izdavaË: Modni studio Click Kralja Milutina 34, Beograd tel/ fax: (+381 11) 306 72 97, 306 72 99, 362 99 11 e-mail: faar@msclick.co.yu direktor: Nenad RadujeviÊ direktor marketinga: Gordana HajinoviÊ

Boæa Koprivica

finansije: Slobodanka StanisavljeviÊ public relations: Nataπa ViπnjiÊ - TodoroviÊ sekretar redakcije: Vanja StefanoviÊ

Slavimir StojanoviÊ

πtampa Rotografika d.o.o Segedinski put 72, Subotica tel: 024 63 66 23 distribucija: Pressing d.o.o., Mihajla TodoroviÊa 20, 11050 Beograd, Srbija, Tel: +381 11 3474 954, www.pressing.co.yu

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 5

faar2_001-033

12/19/07

SLAVIMIR STOJANOVIÎ&#x201D;

006

5:23 PM

Page 6

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 7

IGRA ILI ÆIVOT? HOMO LUDENS PONOVO JA©E.

English text on page 207

»ovek je biÊe igre. Ta prosta, svima poznata, istina, najËistija je u detinjstvu. Dr. Spock, znameniti guru svetskog materinstva, definiπe to jednostavno: bebin je posao da se igra. Nije drugaËije ni sa, uzmimo, kuËiÊima, ako je verovati, a ja verujem, novom komadu Biljane SrbljanoviÊ, Barbelo, o psima i deci. Kada, meutim, igra prestaje? Rastemo, svet nam se smanjuje, a mi ostajemo jednako mali. To je taj paradoks o odrastanju. Veliki posao igre, zamenjujemo velikim poslom uËenja. Sedimo, godinama, po πkolskim klupama, Ëekamo da zvoni, ne bismo li se opet igrali, bar na malom odmoru, bar pet minuta. Igramo se odraslih: puπimo po πkolskim toaletima. Igramo se kao deca, πto joπ uvek jesmo. Igramo se, konaËno, kao kuËiÊi, njuπkamo se po Êoπkovima, pokuπavamo da akumliranu seksualnu energiju bar malo pustimo kroz ventile dodira, poljubaca, pogleda. Onda odrastemo: igre postaju ozbiljne, dosadne, muËne. 007

GOR»IN STOJANOVIΔ Druπtvene igre nalaæu da nauËimo kako se pretvarati da jesmo ono πto nismo. Koju godinu ranije hteli smo da budemo veoma cool, a zapravo smo bili uplaπeni do plakanja. Sada smo odrasli, sada znamo da budemo licemerni, ako to zahteva situacija, da budemo kontrolisano otkaËeni, sada se motivi prepliÊu sa znanjem, sada je sve podloæno sudu drugih. Igramo za druge, ne viπe za sebe. Na sceni smo. Ona je metafora svake javnosti, svake ogoljenosti, svakog egzibicionizma. Igramo da sakrijemo ko smo, igramo se zato πto nam to donosi neku svrhu, korist, cilj. Igra viπe nije naπ jedini posao, naπi poslovi postaju poligoni igara. Igramo kuÊne igre. Mi smo odrasli, mi znamo kako treba. Viπak kakotrebajuÊeg znanja Ëini nas biÊima sujete, sada smo taπti, opsesivni, posesivni, ljubomorni. Igramo se avolovim repovima, varakamo se sa konaËnim ishodiπtem. Plaπimo se

smrti. Zato igramo: proπle noÊi, DJ mi je spasao æivot. Æivot viπe nije igra. Igra, pak, jeste æivot. Odlazimo na stadione, u teatre, na koncerte, zurimo u scenu, teren, catwalk. Tamo, neki ljudi igraju, mi ih posmatramo, oni (se) igraju za nas. OblaËimo se, to je igra. Hranimo se, to je nova igra. Plaπimo se krajeva. Krajevi govore mnogo, ne kazujuÊi niπta vie od onoga πto veÊ znamo. Igra nije metafora æivota, ona je æivot sam. Bebin posao je da se igra, a naπ je da joj to omoguÊimo, bili roditelji ili ne: uvek ima neËega posle nas, to je izvesno, to je kraj o kome ne znamo niπta, mada znamo da je neumitan. IgrajuÊi se, Ëovek ostvaruje svoje pravo na bolju egzistenciju, to osnovno ljudsko pravo, taj princip nade. Igra je ono πto Ëoveka Ëini delom prirode, ono πto ga podseÊa da je, jednom, bio priroda sama, da je doπao iz vode, da se uspravio i zakoraËio. Psi u parku njuπkaju jedni druge, njihovi vlasnici

razmenjuju pozdrave, poglede, rukovanja. Psi zaviruju pod repove, vlasnici izgovaraju komplimente. Zavoenje je igra, baπ kao smrt, baπ kao fudbal, baπ kao upotreba reËi. Igramo se govoreÊi i govorimo igrajuÊi se: reËi su naπe lopte. Igra - poigravanje, zaigravanje, nadigravanje: biti zaveden i zavoditi, izgubiti se u ekstazi, biti pobednik, sve su to intimne i javne igrarije, ono πto nas Ëini æivima. Da li ste Ëuli za opasne igre/Sex, drugs & rock'n'roll, ponekad su nae igre grube, vruÊe igre po naim ulicama, dok smo zajedno dobro je, tako se peva zato πto je to naËin da se oslobodimo svojih demona, da ih pozovemo na igru, da ih uËinimo prihvatljivima. Tuæne misli koje se pleπu, igra je bekstvo od melanholije, izbegavanje straha od kraja, tango smrti. »ovek je, znamo, biÊe igre. Sve je igra. I obrnuto: niπta nije igra. I obrnuto. Igra ne prestaje. U tome je πtos.

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 8

faar2_001-033

12/19/07

5:23 PM

Page 9

VERY VERONIQUE

Jesen - Zima 04/05

ZORAN M. BOSANAC Leto 1991. Na modnu magistralu elitizam kao stil stiæe u crnoj limuzini velikom brzinom: izmeu dekonstruktivizma, minimalizma, grungea, techna i reciklaæe, moda se promiπlja samo kao introspekcija. U isto vreme, tamo negde u daljini, nazirem maleni kabriolet, zlatne boje, „VL” registarskih tablica, koji juri ludaËkom brzinom od 250 km/h, i to u suprotnom smeru. I dok prolazi kraj mene, kroz prozor zlatnog automibilËiÊa proviruje jedna mala ruka sa neverovatno dugaËkim, isto tako zlatnim, ali laænim noktima. Mahne mi... Trenutak stvarno kratak, ali tako intenzivan, dovoljan da ovom Ëudnom bolidu dozvoli ulazak na parking rezervisan za velike. Veronique Leroy je neprikosnovena kraljica pariske sexy-tacky scene, Ëiji su uzani kostimËiÊi, mini suknje od plastike u vriπteÊim bojama, bikini a la Barbarella poËetkom devedesetih Pariæankama vratile 009

tako dugo zanemarivani, onaj superiorni oseÊaj moÊi zavoenja. Æenstvenost za mene oduvek predstavlja opsesiju - to je moja veËna preokupacija! - potvruje belgijska kreatorka, jedna od najboljih uËenica πkole velikog Azzedina Alaie. I svaka njena kolekcija ponovo otvara pitanje æenstvenosti: ona reinterpretira vulgarne stereotipe, ono πto se u buræujskom svetu naziva cheap; i to ne na neæan ili poetiËan naËin, naprotiv, uvek na ivici agresivnosti. Njen imidæ - to je slika æene koju je nemoguÊe ignorisati, sexy i zavodljive, ali u isto vreme jako sigurne u samu sebe. Deset godina kasnije, ponovo sreÊem Veronique, ponovo u istom druπtvu - kraj nje se mota Johny, njena verna pudlica od koje se ne odvaja i Toto, joπ jedna ista takva pudla, ali u king-size verziji. Na Ëelu uspeπne poslovne kompanije, 100% independent, izmeu dva dima Honey Luxa (eksluzivnih cigareta na

bazi meda, koje se jedino pronalaze u nekolicini posebno autorizovanih apoteka), Veronique Leroy mi se poverava: Ja zaista volim ono πto radim. A Ëinjenica da to mogu da radim za sebe, u svojoj sopstvenoj kompaniji, to je moj najveÊi luksuz... Volim da dodirujem tkanine, da biram boje, da izmiπljam nove krojeve, da se bacam na dolazeÊe kolekcije - uz iskustvo koje sam akumulirala, moj rad me sve viπe uzbuuje. Sve πto radim, sve πto vidim, sve πto mi se dogaa, sve to zajedno hrani moj mozak i moj rad. OdeÊa ima tu magiËnu osobinu da vas pretvori u nekog drugog, nekog snaænijeg, erotiËnijeg, da vas uËini sexy i da vam promeni dræanje. Da vam se, kada se tako promenjeni pogledate u ogledalo, uËini da vam je slika koju vidite postala ne samo drugaËija, veÊ i mnogo inspirativnija, i to ne samo za vas, veÊ i za Ëitavo okruæenje. Njeni klijenti su æene izrazito jakog

karaktera, za njih se nikada ne moæe reÊi da su rezervisane, veÊ inteligentne i suptilne, koje vrlo dobro znaju kako da „igraju po pravilima”. Kada se Veronique Leroy pojavila, „»arlijevi aneli pariske modne scene” su je odmah shvatili ozbiljno: Carine Roitfeld, urednica francuskog izdanja modne biblije Vogue i Maria Luisa, legendarna vlasnica istoimenih pariskih butika, koji su veÊ decenijama sinonim za apsolutni francuski πik, na samom poËetku su postale veliki fanovi VL. Sa svojim Ëuvenim oseÊajem da prva prepozna sve novo, hrabro i drugaËije πto dolazi iz sveta mode, Maria Luisa ima odliËno objaπnjenje za uspeh Veronique Leroy: Ona uvek flertuje sa loπim ukusom i to na samoj njegovoj ivici, ali ono πto oboæavam kod nje je njena energija, njena konzistentnost, vernost svojim idejama i pre svega - njena hrabrost da ostane ono πto jeste, da se nikada ne povede za drugima, Ëak i u peri-

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 10

Beogradski Fashion Week Jesen - Zima 06/07

ProleÊe - Leto 08

odima kada je biti takav individualista u modi najteæe... Ona savrπeno vlada krojevima, kao i sve velike modne kuÊe, ali ima smelost i samostalnost da proporcije uËini novim, savremenijim, sveæijim. Njeni modeli su savrπeni, odliËno skrojeni, savrπeno konstruisani, ona opsesivno vodi raËuna o svakom detalju, ne zaboravljajuÊi da je to zapravo glavna osobina luksuznog proizvoda. Jedna od najpreciznijih definicija rada Veronique Leroy stiæe od Biljane SrbljanoviÊ, naπe poznate knjiæevnice iz Pariza, za koju kolekcija ove poznate kreatorke jednostavno predstavlja une affaire de femmes. Didier Grumbach, prvi Ëovek Modne komore Francuske i jedan od najmoÊnijih ljudi svetske modne scene, 010

takoe je veliki poπtovalac stila VL: Veronique Leroy istovremeno vodi i svoju kompaniju i svoj modni studio. ZnaËi, istovremeno se bavi i komercijalnim i umetniËkim spektrom modnog posla. To je izuzetno zahtevna pozicija za nekog ko je takav perfekcionista u svemu πto radi. I ona to zaista i moæe da savlada. Verujem da Êe neka velika modna kuÊa da je ubrzo „otme” i angaæuje na duæe. G. Grumbach je ovako predvideo razvoj modne marke VL kada je poslednji put boravio u Beogradu, na Fashion Weeku, posmatrajuÊi kako Beograani, kao izuzetno daroviti da prepoznaju stvari vrhunskog stila i originalnosti, oduπevljeno prihvataju reviju Veronique Leroy na naπoj Nedelji mode. Tada je i Veronique zavolela Beograd i njegov modni

svet: Ono πto oseÊam ovde je vrhunski profesionalizam sa jako malo sredstava, velika energija i znanje, prirodni talenat i oseÊaj za prave vrednosti, to je ono kako vidim beogradski Fashion Week. Moram i da kaæem ono πto je veÊ izlizani kliπe - da volim vaπ noÊni æivot i energiju ljudi, vaπ entuzijazam i duh, ali svi znamo da ja oboæavam kliπee. Beograd je za mene low-budget Njujork i njegova modna nedelja je upravo takva. Dve godine kasnije, prognoza g. Grumbacha se i ostvarila. Danas je Veronique Leroy umetniËka direktorka Ëuvene modne kuÊe Leonard, poznate po svojim print motivima, koja spaja poslovnu politiku velikih proizvoaËa luksuznih proizvoda i autentiËnost kreativnih liËnosti.

Veronique je u isto vreme joπ i rodila prvo dete, otvorila svoj novi pariski butik, na samo dva koraka od svoje francuske zaπtitnice Marie Luise i uopπte se oseÊa dosta sliËno svom istorijskom idolu Elizabeti I - prvoj kraljici koja je zaista i vladala Engleskom, kada kaæe: Moje kolekcije su neka promiπljanja mene same... Radim ipak mnogo bræe, manje oklevam nego ranije i sigurna sam u svoje odluke - oseÊam kao da sam naglo porasla... Zrelija sam i stvarima pristupam suptilnije i to je sve πto se promenilo - sve drugo je ostalo isto... Ako paæljivo pogledate, ja se sve vreme u stvari igram sa istim kliπeima... I to uvek na isti, veseli naËin... kao da sam na poËetku karijere...

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 11

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 12

SLAVIMIR STOJANOVIÎ&#x201D;

L L

M P A

O U

READ CLOCKWISE FROM TOP 012

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 13

LJUBIΔ NA ÆARU ILI MAMA, JA SAM DON ÆUAN

English text on page 210

Pre nekih desetak godina zatekla sam se u Urbinu, utvrenom italijanskom gradiÊu u kome je roen veliki slikar Rafaelo Santi i gde je, meu srednjovekovnim zidinama, odræan seminar o umetnosti zavoenja. NauËni skup otvorio je sredoveËni profesor koji je u elegantnom odelu s kravatom viπe delovao kao poslovni Ëovek, nego kao citat zadate frivolne teme. Pravila træiπnog æivota poËela su da vaæe i za klasiËno muvanje, pomislila sam πtreberski zadubljena u teorije o nemilosrdnim osvajaËima, krvoloËnim samotnjacima, perverznim hedonistima, idealnim i harizmatiËnim ljubavnicama. Kao pripadnica ljubavnog proletarijata ostala sam bez teksta kad su mi objasnili da najveÊe zavodnice sa samo dvanaest reËi i dva izraza lica mogu da nateraju i one najtvre kandidate da im otrov jedu iz ruke. Na kraju sam se oseÊala kao u πkoli kuvanja, a ne u radionici za fatalne konkubine koje su predodreene da 013

DU©KA JOVANIΔ muπkarce sluuju ubitaËnom samokontrolom, strateπkim ponaπanjem i naglim ostavljanjem posle koga sledi serija æestokih seksualnih pomirenja. Da li je bilo dovoljno setiti se Paskala koji je verovao da bi istorija sveta izgledala drugaËije da je Kleopatrin nos bio kraÊi!? ©ta je to πto je ljute zavodnice razlikovalo od ostalih napucanih cica koje su bile u stanju da prevrnu i nebo i zemlju ne bi li pronaπle tipa zbog koga Êe joπ i patiti!? Ali, od fatalnica se ipak viπe traæilo i oËekivalo, ukljuËujuÊi i to da obavezno umru nesreÊne, πto je vrlo upotrebljivo u literaturi. Uprkos struËnom usavrπavanju, popularnim kursevima i oglednoj nastavi u πkolama zavoenja, to je oduvek bio ozbiljan full time job za koji je, osim nosa, trebalo imati i dobar stomak. Kleopatra se, ipak, najbolje igrala: spakovala se u tepih i prostrla pred dva najmoÊnija i najzgodnija Rimljanina, za razliku od svojih naslednica Ruskinja koje su bile i

ostale kobne po Ïivot svakog odraslog muπkarca. Mada je velika razlika izmeu jedne Gale i male Darje Æukove u Ëiju veπtu igru je, ipak, morao da se umeπa Vladimir Putin naredivπi Romanu AbramoviÊu da se pod hitno razvede u njenu korist. Danas ono Ëuveno: kad vidiπ princa na belom konju, koji bi da te spase, ako je to na filmu, uæivaj, ali ako se to deπava u stvarnosti, zovi hitnu pomoÊ, zvuËi kao sjajan postfeministiËki πtos, ali digitalne ljubavnice Ëiji se obim grudi i struk meri cv-ijem, ne Ëekaju da ih neko uhvati za kosu i odvuËe u peÊinu. Lora Step, vlasnica jednog Pulicera napravila je nevien haos knjigom o hook up kulturi koja otkriva da nove loπe devojke preziru sve πto spada u smaraËko zabavljanje, jer frajere uzimaju po striktnom rasporedu Ëasova, kako bi se mogle fokusirati i na druge aktivnosti. Ovog leta, doruËkujuÊi u jednom londonskom hotelu, umesto da nas-

tavim s tostom i Ëitanjem uzbudljive engleske dnevne πtampe, nisam mogla da odvojim pogled od malog sedog Amerikanca koji je pomalo potuljeno sedeo za susednim stolom, sve dok mi nije kliknulo: bio je to veÊ zaboravljeni veliki majstor za æene, razvratnik, Miki Runi, kroz Ëiji krevet je proπlo pola zlatnog Holivuda, ukljuËujuÊi i Avu Gardner, pa Ëak i jednog Srbina, Miloπa MiloπeviÊa, ljubavnika njegove poslednje plavuπe. Ta mala epizoda dræala me je u Ëudnom raspoloæenju celog dana i mogla se meriti moæda joπ samo s propuπtenom prilikom da u nekoj japanskoj banji priem Dejvidu Koperfildu, famoznom maioniËaru zavoenja i pitam ga zbog Ëega njegovo imanje svako malo pretresa FBI.

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 14

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 15

FAAR PRESENTS: ALEKSANDAR KUJU»EV

Izloæba Beogradske nedelje mode, kreator Boris NikoliÊ Francuski kulturni centar 2000.

Energetska injekcija ili Jedno moguÊe Ëitanje fotografija Aleksandra KujuËeva? English text on page 211

Samo fotografisati ili se ozbiljno posvetiti kreiranju fotografije? Kada se radi o Aleksandru KujuËevu (1965), autoru koji odliËno vlada postprodukcijom i manipulacijom digitalne slike, uvek je u pitanju realizacija unapred osmiπljenog koncepta. MoguÊnosti koje pruæa digitalna manipulacija ne stimuliπu samo maπtu ovog fotografa. One 015

MAJA ΔIRIΔ oslobaaju rezonantnost, tj. viπe moguÊih nivoa Ëitanja unapred poznatih predstava. Svako ko æeli da se upozna sa KujuËevim, iz hibridne kompozicije mnogobrojnih primenjenih elementa, iπËitaÊe jedinstvenost. Aleksandar KujuËev je diplomirao fotografiju i grafiËki dizajn na Fakultetu primenjenih umetnosti u

Beogradu 1990, pa je njegov rad, sasvim logiËno, obeleæio nadolazeÊu deceniju. Imao je sedam samostalnih i uËestvovao je na preko sedamdeset grupnih izloæbi. Realizovao je projekte u Francuskoj i Sjedinjenim AmeriËkim Dræavama, saraivao je sa mnogim pop i rok zvezdama, urbanim i afirmisanim modnim dizajnerima,

najuticajnijim advertising agencijama, i doprineo promociji vaænih brendova. Ali, bilo da se radi o portretima, fashionu ili artu, bez obzira na okruæenje u kojem deluje, specifiËan duh povezuje sve njegove radove. ZajedniËki fokus, u pojedinaËnim fotografijama, ali i u celokupnom radu, jeste upravo njegov autentiËni rukopis.

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 16

FAAR PRESENTS: ALEKSANDAR KUJU»EV

Click izloæba ‘20 & ‘30, model Mirjana KaranoviÊ, 1993. Kalendar “Moj pokret”, Franjo MihaliÊ, atletiËar, 2002.

Portret Franje MihaliÊa (2002), najstarijeg æivog maratonca, dobitnika srebrne medalje na Olimpijskim igrama u Melburnu 1956, verovatno je jedna od KujuËevljevih najpoznatijih fotografija. Maratonac je fotografisan go do pojasa, u stavu za trËanje, sa tamnim, munjevitim 016

nebom u pozadini, koje se moæe iπËitati i u boji njegovih oËiju. Na fotografiji se prepoznaju skoro svi elementi koje ovaj autor Ëesto koristi i kojima se poigrava. Tenzija je uspostavljena izmeu ogoljenog, autentiËnog lika i neba koje, gotovo kao po pravilu, ukazuje na dodir sa nekim drugim svetom. To nebo

moæe se prevesti kao element koji odlikuje aura udaljenosti, nepojmljivosti, ili kao odraz tue portretisanog. »ak i onda kada su fotografije snimljene u enterijeru, svetlo i senke iskoriπÊeni su tako da ukazuju na svet koji se nalazi iza Ëiste pojavnosti. Senke daju formu svetlosti i obrnuto, a sve to sa ci-

ljem da bi se sada i ovde izmestilo, da bi se izbegla Ëista reprodukcija stvarnosti i entropija. I boja, onda kada je zastupljena, upotrebljena je da bi se oneobiËila percepcija, da bi se u mizanscen unela energija. Autor se bavi izmeπtanjem iz opπte prepoznatljivog, i veoma je posveÊen oËiglednom intervenisan-

faar2_001-033

12/19/07

5:24 PM

Page 17

Kalendar Fashoion&art, 2000. Stajling JSP, model Sanja LukjanËenko

ju. Ono je ostvareno na nivou koncepta, ali i primenjeno uz pomoÊ paæljivo odabranih i meusobno suprotstavljenih, Ëesto nategnutih elemenata. Konceptualno, ta tenzija prisutna je u Ëinjenici da se KujuËev podjednako uspeπno bavi umetniËkom, ali i komercijalnom fotografijom. On se svesno poigrava 017

i sa razliËitim govorom ova dva okruæenja. Svojim umetniËkim projektima beæi od komercijalnih laæi, suprotstavlja se i kritikuje opsesiju o veËitoj mladosti i dobrom izgledu, toliko prisutnu u advertisingu. U projektu, Ëiji prateÊi tekst Milete ProdanoviÊa nosi naziv Patak DaËa u Pompejima, Diznijevi junaci

izmeπteni su u setting koji evocira daleku proπlost. Oprema radova prati koncept, jer su isti uvezani na velike ramove od drvenih grana. Joπ jedan naËin da se ukaæe na neki drugi kontekst. U seriji fotografija Zauvek (1999), slatka, nevina deËija lica integrisana su na neprirodna, masivna, nauljena tela bodibildera i

plasirana u urbani pejzaæ Beograda. U pitanju je joπ jedan fantazam umetnika, koji priziva ironiju i provocira kritiËki stav. Osnova njegovog postupka upravo je suËeljavanje nespojivog. Bez obzira na to da li su u pitanju popularni heroji na umetniËkim fotografijama, ili portreti savre-

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 18

FAAR PRESENTS: ALEKSANDAR KUJU»EV

Samostalna izloæba “Nepoznati ljudi su otvorili vrata kuÊe mojih prijatelja”, 2000.

Samostalna izloæba “Forever”, 2001.

menih urbanih idola, bilbordi ili izloæba u galeriji, on uvek kombinuje elemente tako πto im dodaje ili umanjuje energiju. To postiæe kombinovanjem elemenata, poigravanjem sa dimenzijama, ali i naglaπavanjem ili oduzimanjem boje. MoguÊnosti njegovih manipulacija su bezgraniËne, ali ih on ipak uspeπno artikuliπe. Uvek je zain018

teresovan za ljude, njihova lica i tela. Ipak, umesto da ih samo vizuelno reprodukuje, on na fotografijama stvara kompozicije, koje ukazuju na njihovu suπtinu. Ljudske oblike traæi i u plastiËnim figuricama. Na njima interveniπe tako πto ih uveÊava do gigantskih proporcija i plasira ih kao zastraπujuÊa biÊa.

Pre nego da bude samo svedok jednog vremena, KujuËev je uspeo da kreira sopstveni izraz i prepoznatljiv govor, i tako obeleæi jednu epohu. Tokom godina, mnoge poznate liËnosti, kao po pravilu iz umetniËkog miljea, bile su izloæene njegovom pogledu. Sa poverenjem u prepoznatljiv umetniËki izraz, one su mu pogled i uzvratile, kao da su

se istovremeno oslobodile i pronaπle utoËiπte u tom fiktivnom svetu. Zauzvrat, on je uspeo da ih izvuËe iz unapred zadatog konteksta i uvede ih u neku drugu realnost. FotografiπuÊi ih, otkrio je intimu i plasirao je u okruæenje koje doËarava njihova unutraπnja biÊa. Joπ jedan dokaz da je moguÊe predstaviti ono πto je nevidljivo.

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 19

Modni Katalog dizajnera Ane KuzmaniĂ&#x160;, 1998.

DOLE (s leva) Van Gog, omot za album Hodi, 1994. Publikumov kalendar Danse Balkanique, Elektricni orgazam, 1996. Bebi Dol, omot za album Ritam srca, 1996. Partibrejkersi, omot za album Kiselo i slatko, 1994.

019

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 20

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 21

IGRA SMRTI

Photo: Aleksandar KujuËev

BILJANA SRBLJANOVIΔ »ini mi se da je ovo roman. Koji ipak poËinje pesmom. This is the end, my only friend, the end. Suviπe je Ëesto, a bez jasnog razloga, zamiπljao smrt roditelja, da kada se to stvarno dogodilo, nije znao πta da kaæe. »itavog æivota, progonile su ga prisilne misli: uglavnom u trenucima velikog stresa ili velike æelje, ponekad. Smrt, umiranje najbliæih, onda i svih drugih: prijatelja, kolega, sluËajnih prolaznika na ulici, Ëak i potpuno nepoznatih ljudi zamiπljao je gotovo stalno. Ta pomisao nikada nije dugo trajala, jednostavno bi samo proletela kroz njegovu glavu, samo bi se za trenutak, kao vrlo jasna i uznemirujuÊa slika pojavila a onda odmah i iπËezla, tako brzo da ni njen nestanak, baπ kao ni njen nastanak, nikada nije uspeo da kontroliπe. Taj trenutak je ipak uvek bio dovoljno dug da mu pokvari opπte raspoloæenje, da ga uplaπi, da ga dovede u situaciju da poËne da se gadi sebe. 021

Naravno da je mnogo o tome govorio sa struËnjacima, paæljivo prouËio mnogu literaturu. Niπta ni straπno, ni retko, rekli su. Niπta neobiËno, ni opasno, bio je opπti zakljuËak. To je bila samo posledica jednog posebnog straha, koji ga je, kako su godine prolazile, sve viπe obuzimao, ali protiv kojeg nije mogao niπta. Na dan kada su mu roditelji umrli, Vladimir je punio pedeset godina. I snaænije nego ikad ranije, paniËno se bojao smrti. Hey, mister lightman, you gotta turn the lights down, glas Morrisona iz groba, to je jedino Ëega je svestan da mu u glavi odjekuje, dok ga na ulasku u stan roditelja policajac propuπta, prethodno zatraæivπi da proveri njegova dokumenta. Dok je sluæbenik MUP-a na ulasku u stan njegovih, sada mrtvih roditelja, proveravao ime i sliku u liËnoj karti, Vladimir se pitao - da li je to zaista neophodno? Ta provera, Ëemu li sluæi? Zar zaista ima nekog, ko bi se

laæno predstavio kao jedini sin ubijenog para, u pokuπaju da ue tamo odakle leπevi joπ nisu odneti, u trenutku dok policija joπ uvek vrπi uviaj u ispreturanom stanu, preskaËuÊi neverovatan nered, tragove gotovo besne potrage, koje je, kako je izgledalo - provalnik i ubica, ostavio za sobom? GledajuÊi oko sebe, mislio je kako sve nekako izgleda kao da policija u stvari izigrava da radi neki svoj zamiπljeni posao. Da ovaj sluæbenik zapravo izigrava proveru, da u stvari nije ni proËitao ime u dokumentu, joπ manje pogledao fotografiju, taËnije on je jeste pogledao, ali je nije video, na isti naËin na koji ljudi, prilikom upoznavanja, pruæe ruku i koncentrisano izgovore svoje sopstveno ime, odliËno ga Ëuju, jasno razaznaju svaki slog, ali zato, naprotiv, ime onog drugog, uopπte ne dopre do njih. Tako ovaj policajac niπta nije video, samo je naËinio taj automatski pokret, jedan besmislen pogled na fotografiju u dokumentu, pa na

lice Ëoveka pred sobom, a da uopπte nije bio svestan njegovog pravog sadræaja. Joπ viπe, Vladimir je oseÊao kao da sam sebe posmatra sa strane i kao da, kao taj posmatraË, jasno vidi policajca na pragu stana, kako opet, takoe sam sebe posmatra, kako glumi da pravi proveru dokumenata. A, Ëak ni u tom osmatranju, policajac niπta nije video, pa ni drugog Vladimira koji stoji tu pored i paæljivo posmatra. Komplikovano, da. Vladimir je uπao u stan, vrata su bila otvorena, sreÊom, oseÊao bi se glupo kad bi morao da zvoni. Kroz dugaËak hodnik uputio se pravo ka spavaÊoj sobi na drugom kraju ogromnog stana. Majka i otac su joπ uvek bili u krevetu, onako kako ih je ubica zatekao i ostavio. Policija je gazila razbacane stvari, neko je neπto beleæio, neko nekome telefonirao. Ovi ljudi jednostavno glume, oni izigravaju istragu, sam je sebi rekao, odmah zatim

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

ALEKSANDAR KUJU»EV, Katalog JSP za kolekciju FRANTIC, 2005. Model: Maja AtanasijeviÊ

022

Page 22

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 23

IGRA SMRTI

jasno pomislio - You gotta turn the lights waaaaaay down, man. Mister lightman mu se u tom momentu i obratio. Inspektor zaduæen za ovaj sluËaj, mlai Ëovek koji niπta ne razume. Vi ste sin? Da. SauËeπÊe. Hvala. Ovu banalnu razmenu reËi, mlai inspektor je prvi prekinuo, gledajuÊi oko sebe. Vladimir je, naprotiv, gledao pred sebe. I video najpre mrtvu majku, glave poloæene na jastuk, na sredini lica rupa od metka, ne tako mnogo krvi, ipak dovoljno da ulepi kosu, komadiÊe kostiju i prljavo perje πto se razletelo iz starog jastuka. Mamino lice je bilo neprepoznatljivo. Kraj njenog tela, baËeni jastuk, a zatim i telo oca, i u smrti leima okrenutog svojoj æeni. Njega metak nije pogodio u lice, veÊ nekako iskosa, u potiljak i proπao kroz Ëelo. Vladimir je mahinalno otpratio zamiπljenu putanju i video metak zabijen u zid, nedaleko od kreveta. Rupa nije niËim bila obeleæena, delovalo je kao da policajci nisu ni primetili da je metak joπ uvek tu. Vladimir je poËeo da razmiπlja, da li da im skrene paænju na to ili da se u to uopπte ne meπa? Kao da spava, Vladimir je jutros, kada su mu javili za “tragiËni dogaaj” (kako su glupo nazvali ubistvo dve stare osobe, na spavanju i u sopstvenom krevetu), pomislio je πta Êe reÊi, onda kad svoje mrtve roditelje bude ugledao ovako, kao ærtve provalne krae koja je poπla naopako. Ali otac nije izgledao kao da spava. Izgledao je kao da æmuri i da je zamiπljen. Zamiπljen u nekom velikom razoËaranju. Kao da se, æmureÊi mrtπti, misleÊi na neπto veoma neprijatno. Neπto πto nije voleo, neπto Ëega bi se rado oslobodio, kada bi to ikako mogao. 023

Mora da je sanjao mene, mislio je Vladimir, u trenutku kada je jedan joπ mlai policajac konËno primetio ogromnu rupu u zidu i metak u njoj. Da obeleæim? - pitao je policajac, a Vladimiru je prosto izletelo Naravno da obeleæiπ, πta bi ti drugo trebalo da uradiπ? Vladimir je gotovo viknuo i svi ovde prisutni glupi, pokvareni i podmitljivi sluæbenici odvratnog Ministarstva unutraπnjih poslova Srbije, pogledali su ka njemu. Pa neka su pogledali. Bio je u pravu. Osim toga, to je onog inspektora podsetilo da je Ëitav prizor krajnje neprijatan, posebno za sina ove dve ærtve. Poite za mnom, u drugu sobu, rekao je inspektor i dodao - Molim vas, kao neko ko nije dovoljno dugo na sluæbi u toj mraËnoj organizaciji, a da bi izgubio Ëak i minimum liËne pristojnosti i saoseÊanja. Vladimir ga je pratio, joπ jednom pogledavajuÊi u mrlju od prosutog mozga svoje majke, koja je noÊas ubijena u snu. Barem nije patila, rekao je inspektor, kao da je pogaao o Ëemu Vladimir misli, i svojim glupim komentarom potvrdio sumnju da svi oni izigravaju neku unapred zamiπljenu scenu, da govore veÊ pripremljene banalne fraze, da ovo nije pravo, da se svi samo pretvaraju da su tu. A kako znate da nije? Eksplodirao je Vladimir. Kako se to zna? Kako znate da se nije pretvarala da spava, kada je Ëula da se neko πunja po stanu, a da se iz straha nije pretvarala da niπta ne Ëuje? Da nije tu, ili da je moæda mrtva, kako znate da nije moæda i zaustavila disanje, u glupoj nameri da se pravi da je sama od sebe umrla u snu, pa da je kao mrtvu, ubica ipak poπtedi, da ne puca u nju, da kaæe sebi - a ne, ova starica je veÊ mrtva, vidi je kako ne diπe i kako se ne pomera,

mora da je sama od sebe umrla, mora da je od straha izdahnula ili od starosti, mirno, u dubokom snu, pa onda neÊu pucati, nema razloga da potroπim metak. Vladimir je gledao zbunjenog inspektora. Mislim, kako vi, uopπte znate da moja majka nije proæivela agoniju tih poslednjih nekoliko minuta æivota? Pa i kada je ubica shvatio da nije mrtva, kada je odluËio da ipak potroπi taj metak, kako zatim znate i da je smrt nastupila odmah? A ne, na primer, nakon, nekoliko minuta? Kako znate da u tih nekoliko minuta, mama nije trpela neverovatnu bol i straπan, straπan strah da moæda ipak neÊe preæiveti, da je ovo - to, da sada izlaza viπe nema, da je ovo πto je tako straπno boli u stvari - smrt, njena smrt? Potreseni ste. To je razumljivo, mumlao je inspektor. Razumljivo za koga? Za ovog idiota πto se raspituje πta da radi sa rupom od metka, da li da je nekome prijavi, ili da je, kada je veÊ tu, ljubazno zagletuje i prefarba, da ne kvari lepotu ovog odræavanog stana? - Vladimir je vikao iz sve snage. Svi su ga Ëuli i svi su se okrenuli, Ëak i onaj glumac na ulaznim vratima. A i stan je bio daleko od odræavanog. Vladimirovi roditelji nisu pristajali na renoviranje, Ëak ni obiËno kreËenje godinama nisu hteli da dozvole. Stan je poslednji put farban joπ kad je Vladimir æiveo tu, u stvari joπ jednom, odmah nakon njegovog odlaska iz roditeljskog doma. To je higijensko kreËenje objasnio mu je otac tada, kada je sveæe okreËen stan, odluËio da odmah po Vladimirovom iseljenju, ponovo prefarba.

drugi smestio u praπnjavu fotelju. Roletne su bile spuπtene, teπke zavese navuËene i prikaËene πpenadlama. Na nekim mestima i priπivene. Kao da se, u ovoj kuÊi, nikada i nisu razmicale. Neko mu je doneo Ëaπu vode. »aπa je bila gotovo bela od tragova nikada uklanjanog kamenca. Voda je mirisala na ustajalo. Ceo stan je mirisao loπe. Da li je ovo miris leπeva? Pitao je nekog pored sebe, zatim shvatio da je to i dalje onaj isti inspektor. Nije. Joπ uvek je rano. Vaπi roditelji su preminuli pre samo nekoliko Ëasova, inspektor je imao potrebu da objasni. Viπe od toga je potrebno da se miris razvije. Ovo je jednostavno ustajali vazduh. Miriπe na starost, da kaæem. Vladimiru se smuËila voda. »aπu je spustio na stoËiÊ pored fotelje na kojoj je sedeo. Ostao je mokar trag u praπini. Kako se oseÊate? Mislim, da li vam je bolje? Ne znam πta da vam kaæem. Nije mi bolje. Ipak, izvinite za ovaj ispad. To nije niπta. Navikli smo. To su stresne situacije. Stresne situacije, dakle. Lepo je πto imate smisla za logiËko razmiπljanje, Vladimir je smireno rekao. To mi svi kaæu, inspektor je smireno odgovorio. Pomaæe mi u profesionalnom æivotu. U kojem Êete daleko dogurati, dodao je Vladimir, iskreno.

Kao da im je sin imao neku bolest. Pa je bolest proπla, ili je bolesnik umro. U svakom sluËaju, za njim je bilo potrebno higijenski okreËiti.

U ovoj zemlji Ëovek mora biti totalni idiot, da bi u profesionalnom æivotu daleko dogurao. Posebno ako je zaposlen u policiji.

Neko ga je odveo u veliki salon. Neko

(nastaviÊe se)

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 24

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 25

(S)IGRA(NJE) (S) RE»I(MA)

O ratu s Mrtvim ReËima TEOFIL PAN»IΔ Pesnik iz Dubrave lepo je to saæeo: «ja sam odrastao uz ratne filmove u boji, uz Ëeste tuËnjave u πkoli, uz narodne pjesme pune boli››. Bilo je to vreme «Ëetiri s››: sedamdesete, socijalizam, sigurnost, sivilo. Ljudi su hodali okolo kao kriæanci nemaËkih porno fakera i bosanskohercegovaËkih fudbalera, stamenih asova FK Sloboda i FK »elik, sa smeπnim skulpturama od kose na glavama; zulufi su stremili beskonaËnosti, koπulje su imale «kragne do vakcine›› - da danas izaeπ na ulicu zamotan u takve dadaistiËke krpe odmah bi te uhapsili zarad izazivanja sveopπte zacenjenosti od smeha i poslediËnog ugroæavanja bezbednosti saobraÊaja. Miπo KovaË, Leo Martin, Miki JevremoviÊ i Duπko Tupe Lokin serijski su patili od ljubavnih boljki, Duuu-le-Saa-viÊ bio je mladi fudbaler, a ne Drevni Sorabin (mada sam ja i tada preferirao Zorana FilipoviÊa, jedeÊi se πto preËesto greje klupu dok onaj povrπni gizdavko πeta po terenu svoju zurkicu). U roditeljskom regalu tiskali su se Vojna enciklopedija boje trule viπnje, Drugi svetski rat Vinstona »erËila i Tihi Don Mihaila ©olohova, ali niπta se od toga nije dalo Ëitati. Mnogo zanimljivije stvari nalazile su se na oËevom stolu, svakog dana Politika a svakog petka NIN, a za dete Zabavnik, i tako sve dok dete nije s veÊom radoznaloπÊu posegnulo za oËevim novinama, a onda se viπe nije moglo nazad, u uπuπkani svet Patkovgrada, mada je u njemu kanda bilo bolje. «Prave›› su novine tada bile sive i suve, mrtvosano ozbiljne i usled toga zarazno smeπne, verno su kreirale i prenosile, poput bacila, jedan sterilni æargon epohe: 025

samoupravna interesna zajednica, aktivna i miroljubiva koegzistencija, leva i desna skretanja, komisija za idejna pitanja, dohodovni odnosi, πesnaesti plenum. Tako su se izraæavali mrgodni Ëilci i brkate tete koji su posedovali i emitovali MoÊ, inaËe niko normalan nije tako priËao ili pisao. Pravi je jezik, onaj koji sluæi sporazumevanju, bio neπto drugo, a jezik igre i kreativnosti bio je, pak, neπto treÊe, i njega je bilo samo u dobrim knjigama, i ponegde na marginama novina, u kulturnim i zabavnim rubrikama, u kojima su pisali neki neozbiljni ljudi koje nisu pripuπtali na prednje stranice, sreÊnici koji su umesto o Istorijskim Zasedanjima pisali o romanima i stripovima, o filmovima i ploËama, Ëak i o televiziji, jer se Ëak i televiziju tad joπ moglo tu i tamo pogledati a da to ne bude ekoloπki incident. Naravno da sam vrlo rano poæeleo da i sam tako piem, valjda odmah nakon πto na gitari nisam odmakao dalje od onog uvodnog tan-tan-taaan-tan-ta-taraan iz Smoke On the Water (πto je inaËe mogao odsvirati i svaki bolje istrenirani pas po naπim kuÊama) jer u to je vreme svaËija prva ambicija bila muzika, pa se tek potom, kada razoËarano shvatiπ da nikada neÊeπ biti novi Kit RiËards, prelazilo na neπto drugo. Nema veze, ionako Êe se ispostaviti da svetu ne treba novi Kit RiËards, jer Êe i onaj stari posluæiti i potrajati joπ nekoliko decenija. Mnogo je vremena od tada proπlo, moj se sreÊno pronaeni instrument zove tastatura, i retko proe dan a da na njoj ne odræim koncert, ili makar probu. ©ta ja znam, kaæu ljudi da je to πto radim takoe jedna permanentna stilska veæba, a da se

moj stil prepoznaje i «vezanih oËiju››, bez potpisa autora. Pa dobro, ne bi valjalo da je drugaËije, æiva je istina da me ni kao Ëitaoca ni kao pisca ne zanimaju sivilo, prosek, konfekcija, neosob(e)nost, mrtvozorniπtvo, mrtvo puvanje, mrtva straæa na braniku Opπtih Mesta. Od onih sam se dana sa poËetka ovog teksta navadio na uæivanje u razbijanju ritualnih jeziËkih kanona, tih Dnevnih Zapovesti miπljenja, a dok sam dorastao da i sam napiπem poneπto πto bi moæda i neko drugi poæeleo da proËita, taj je praπnjavi fundus Mrtvih ReËi veÊ polako odlazio u starinarnicu, ali ne da bi ustupio mesto slobodi igre i kreativnosti - kao jeziËkome ovaploÊenju radosti æivota - nego novoj kolekciji Dnevnih Zapovesti: vaskoliko srpstvo, vekovna ognjiπta, ugroæena nejaË, ostaci zaklanog naroda, najskuplja srpska reË. Bio je to novi, u neku ruku isti, a opet joπ straπniji, kobniji, opasniji, morbidniji Svet Zadatih Pojmova, ozraËenih grobnim zadahom, i moje je pisanje odrastalo i sazrevalo u teπkom, muπkom rvanju s njim, u borbi za pravo da ostanem nekontaminiran njime, da saËuvam svoj jezik, jer je to jedina poputbina koju mi niko ne moæe oduzeti; da se ne laæemo, sve drugo su mi veÊ oduzeli, ceo materijalni prtljag mog dotadaπnjeg dvadeset i πestogodiπnjeg æivota ostao je Negde Drugde, i ja sam te prelomne 1991. godine stupio u svoj novi æivot go i rastereÊen, sa jezikom kao jedinim saËuvanim prtljagom, kao jedinim dokazom mog identiteta, kontinuiteta mog postojanja na Zemlji. Naravno, prepoznali su brzo i mene i joπ ponekog meni sliËnog, pa su nam zakaËili sve one etikete

koje ti Branioci Mrtvih ReËi veÊ imaju obiËaj da kaËe, pa sada hodamo okolo s tim etiketama, kao deæurni krivci za propast upravo onoga πto ionako nikada nije bilo deo naπeg sveta, πto nam je bilo toliko strano da niti smo ga gradili, niti smo ga mogli sruπiti. U meuvremenu, stigao je i treÊi naraπtaj Mrtvih ReËi, zacarile su sve te advertajzing strategije, biznis planovi, pi-ar menadæmenti, hjuman risorsis drn-zvrcovi. A ja se u tom Vrlom Novom Svetu japija oseÊam podjednako izgubljeno i otueno kao u prethodnim (ili paralelnim?) svetovima skojevaca i komesara, pa nacionalnih radenika, pa popova. I protiv ovoga Êe duπmanina valjati voditi neravnopravnu, ali Ëasnu bitku za jezik, za stil, za identitet. Pa dobro, neka, ionako nemam πta drugo da radim nego da se igram. A igra ih pouzdano izluuje, na nju nemaju odgovor. Mada, πto jes jes, protivnik je lukaviji od prethodnih, pa ni sivilo danas nije sivo kao u prostoduπnome socijalizmu, nego sve πljaπti, bljeπti i dreËavo se πareni, a opet je nekako sivo poput neke krajputaπke betonjerke. SreÊom, tu je jezik, tu je Tekst, kao podruËje slobode, kao poslednje utoËiπte nekog krhkog - te utoliko dragocenijeg identiteta koji nije ni «klasni›› ni «nacionalni›› nego je prosto... ljudski, valjda; to je, uostalom, moj dug prema onom deËaku koji je strastveno tragao za neËim lepπim u sivilu «samoupravnog socijalizma››. Ako njega izneverim, neÊe mi ostati niπta, to jest neÊu mi ostati ni ja.

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 26

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 27

INTERVIEW

SLA–ANA MILO©EVIΔ JELENA –UROVIΔ

RECEPT ZA STIL Jugoslavija, sedamdesetih godina proπlog veka. U Sarajevu besni pastirski rok Gorana BregoviÊa, ono πto Êe kasnije postati „slovenaËka scena” tek se pomalja pod naslagama popevki iz πpilhoznica, dok ©tuliÊ joπ uvek peva na klupama i skuplja ekipu od koje Êe, par godina kasnije, nastati Azra. Beograd je sivkast grad, Novi Beograd dokazuje socijalistiËki napredak, a pank je izlaz za sluËaj opasnosti, joπ uvek tajnovit, jer paket aranæman predstavlja samo naËin kolektivnog putovanja na odmor, niπta viπe.

027

I to je scenografija u kojoj, kao muziËarka, odrasta Aleksandra Slaana MiloπeviÊ. Sa pet godina ona poËinje da svira violinu i klavir, a veÊ u dvanaestoj otkriva rokenrol i postaje basistkinja bendova za koje znaju samo pravi muziËki snobovi: Nebeska konjica, Epitaf 8, Dæentlmeni, Slomljena srca... Na startu svoje karijere Slaana se pojavljuje i na daskama tada avangardnog Ateljea 212, ali prvi proboj ostvaruje pobedom na „Studentskom ljetu” u Maglaju. Kao Ëlanica orkestra Saπe Subote mlada Slaana prvi put poseÊuje

www.agitpopkultura.blogspot.com

English text on page 208

SSSR, gde na ruskoj televiziji interpretira pesmu Marine Cvetajeve, a sve to u Ëast roendana tadaπnjeg predsednika Leonida Breænjeva. 1977. Slaana MiloπeviÊ, sada veÊ ubitaËno zgodna mlada æena, preuzima upravljanje sopstvenom karijerom i samofinansira hit singl „Au,au”, a iste godine nastupa pre Bijelog dugmeta na nikad do kraja demistifikovanom koncertu kod HajduËke Ëesme. Aleksandrina solo muziËka avantura traje i danas, nesmanjenom æestinom.

U novembru 2007. umetnica je ponovo u centru medijskih zbivanja - ona je prvi dobitnik Zlatne znaËke, dræavnog priznanja za doprinos razvoju srpske kulture iz redova rokenrol avangarde i prva, poËasna dobitnica Nagrade za doprinos modi, koju dodeljuje MS Click. Prilikom dodele Slaana se prvenstveno zahvalila svima bez kojih ne bi mogla da postane i ostane nedostiæna figura od stila: frizerkama, πnajderkama, obuÊarima, modiskinjama... Ipak, ako je odevanje javni odraz tajnih sadræaja, onda su Slaanine metamorfoze dokaz liËne strasti za

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 28

Umetnost i igra? Igra je najveÊa draæ stvaralaπtva. Stvaralaπtvo je jednako pristutno i u nauci, meutim umetnost, posebno muziËka umetnost, dozvoljava daleko veÊu moguÊnost improvizacije.

028

Foto: Aleksandar KujuËev Styling: JSP - Jelena i Svetlana ProkoviÊ i Slaana MiloπeviÊ Make up: Aleksandar –ikiÊ i Slaana MiloπeviÊ Hair: UHS Taubner by L`Oreal Professionnel i Duπica DramiÊanin Scenografija: Sanja StojakoviÊ Styling pomogli: rukavice - Evica Milovanov PeneziÊ cipele - DISTANTE nakit - Tanja NikoliÊ »iËanoviÊ πeπiri - Leonora VekiÊ Ëarape - Emilio Cavalinni paunovo perje - Beo ZOO Vrt - Vuk BojoviÊ

faar2_001-033

12/19/07

5:25 PM

Page 29

igrom i originalnosti bez fotokopiranja. „Au, au” obeleæava period vladavine gustog mini-vala, precizne πminke i krzna, koje je, kao produæetak grive, bilo modni imperativ. Evropom je praπila ABBA, dok su ameriËki disko stajling diktirale Dona Samer, Glorija Gejnor i Dajana Ros. Slaanina verzija Amazonke nije bila „posrba”, veÊ sublimacija tadaπnjih trendova. Uskoro, opojni vizuelni identitet pank pokreta utiËe na Slaanin zvuk ali i na izgled. Njena afro frizura se polako pretvara u, na ovim prostorima veËito pogreπno nazivanu, „Ëirokanu”, πto je zapravo omaæ Mohawk Indijancima i zove se „mohikana” zaπtitni znak Slaanine karijere sa poËetka osamdesetih. Ovoliku dozu hrabrosti pokazuje moæda joπ jedino Nemica Nina Hagen, koja u potpunosti odbacuje glamur, sa kojim SM neprekidno flertuje, o Ëemu govori i odliËna fotografija seksi rok dame na otpadu automobilskih olupina. Prvi album - „Gorim od æelje da ubijem noÊ” - izlazi 1980, a Aleksandra deluje kao erotiËnija verzija Gven 029

Stefani (Gwen Stefani), koja tri decenije kasnije plasira sliËan stil. Singl „Amsterdam” provocira javnost od Vardara do Triglava, a umetnica se priprema se za svetsku karijeru. SledeÊi hit, „Recept za ljubav”, predstavnik Srbije na izboru za jugoslovenskog kandidata za Pesmu Evrovizije, postaje jedna od najsluπanijih pesama 1981, iako nije izabrana. Njen tadaπnji recept za klinke je: kosa natapirana, æelatinirana i plava, u prevodu „blue”, a stajling je manje pankersko, a viπe metalsko tumaËenje æenstvenosti. Krosover izmeu senzualnog i brutalnog postaje Slaanin zaπtitni znak. Uske haljine, visoke πtikle, rukavice bez prstiju uz tamni karmin, lak, koæu i nitne Ëini specifiËnu i neponovljivu kombinaciju, i uzor mnogim devojËicama koje su, kao πto je to bila Slaana, æelele da budu i talentovane studentkinje ali i zgodniÊke u trikoima. MaËeÊe odelo, na engleskom „catsuit” zahteva besprekornu figuru koju je, bez fotoπopa i retuπiranja, Slaana pokazala u spotu „Miki, Miki”, a ovaj singl je skinut sa ploËe „Neutral Design”, koja je 1983. snimljena u Minhenu i odliËno

odzvonila u NemaËkoj i ©vedskoj. NajËuveniji lokalni Evrovizijski blam svakako je neodlazak dueta MiloπeviÊ - TopiÊ na Eurosong „Princeza” je ipak postala pesma nad pesmama ove manifestacije, dva superiorna vokala, duet opasnih rokera u transcendentnoj baladi, crno i belo, ostaju veËiti suveniri i emotivno naslee Dræave-koje-viπenema. Sa svakom novom muziËkom fazom Slaana se menjala, Ëesto naglo zaokretala, a ponekad se samo blago naslanjala na svoj prethodni „look”. Ovaj metod je Ëinio da uvek bude drugaËija ali uvek ista SM, da odeÊu vidi kroz potencijal za promenu. »uvene su pocepane Ëarape u kojima je, sredinom osamdesetih, uπetala u Beogradsku hroniku. Kako se tada „opravdala”, na putu ka studiju hulahopka joj se pocepala, a ona je inventivno probuπila joπ nekoliko velikih rupa i tako, veoma uspeπno, od felera naËinila nameru. Piratska maska sa kristalima, neobiËni πeπiri i krinoline spajaju se sa neænim melodijama Darka KraljiÊa, koje interpretira u saradnji sa dæez i

revijskim orkestrom RTB. Album „Slaana i Darko” iz 1988. postaje instant klasik, a Aleksandra se krajem devedesetih seli u Los Aneles, gde se dalje πkoluje, postaje uspeπni berzanski broker, ali ne odustaje od muzike i svira po klubovima sa sastavom „Baby Sister”. Po povratku u Jugoslaviju Slaana sarauje sa svojim bratom Goranom MiloπeviÊem (ex Generacija 5), a u muziËkom smislu postaje joπ beskompromisnija i insistira na kompletnom autorstvu (albumi „Animal tested” i „Metamorfoza”). Stiæe novi vek u kome je Aleksandra i crvena japanska lutka i srebrna svemirska kreatura, i darkerka u perju i neobiËna gospoa sa skupim nakitom i „Sex Pistols” frizurom... Ako bi smo mogli da izdvojimo tajnu formulu Slaaninog stila, Ëine je reinvencija plus hrabrost, koja, uz nepriklanjanje modi uniformisanog Ëopora, predstavlja jedini efikasni protivotrov za kiË. Jugoslovenska muziËka scena doæivljava „strujni udar” vaπom pojavom i specifiËnim stilom? Koji su Vas to modni i intelektualni uzori definisali u ranoj mladosti?

faar2_001-033

12/19/07

5:26 PM

Samo stanje nadahnutosti je uzviπena blagost i egzalatacija deËije igre. Umetnici Ëuvaju nevinost i deËiju radoznalost, πto ih razlikuje od onih koji prihvataju strukturiranu, unapred osmiπljenu stvarnost. Zato su umetnici Ëesto zrtve sopstvenog idealizma, Ëesto socijalno neinteligentni. 030

Page 30

faar2_001-033

12/19/07

5:26 PM

Page 31

‘78

‘83

‘78

‘06

‘84

‘86

ka integrativnim filozofskim i nauËnim teorijama i tako pristupam tumaËenju sveta. Trudim se da sve sto Ëinim i stvaram, postavim u mere i proporcije, Ëiji je ultimativni cilj sklad. Ne volim da remetim harmoniju i Ëak i kada ne deluje tako, pronalazim kontratezu kako bi balans ponovo bio uspostavljen. Moda je u mom æivotu i karijeri imala znaËenje potrage za lepotom, umetniËkim izrazom i pre svega slobodom. Ona je potraga za autentiËnoπÊu koja nije iskljuËivala ni antiestetiku. Kroz govor simbola, predstavljala je sredstvo komunikacije. UmetnoπÊu mode sam odraæavala svoju æivotnu filozofiju, bunt, neprihvatanje loπih pravila. Upotrebila sam je kao moÊno oruæje protiv nazadnjaπtva i retrogradne kulture.

muziËka, slikarska, poslovna, spisateljska. Moja omiljena odeÊa je „anonimna”, demaskirana. ObiËnost do krajnje neprepoznatljivosti. Zamara me nametanje uloga, a ono je neminovnost javnog posla.

Odrastala sam u modernoj porodici druge polovine 20. veka, koja je razumela ? i æivela u skladu sa svetskom kulturom. Modni uzori su, pored moje majke, æene kojoj se divio ceo grad, bili muziËari onog vremena: Jimi Hendrix, Robert Plant, Mick Jagger. U æelji da ostvarim sopstvene estetske zamisli, poËela sam da dizajniram odeÊu joπ u osnovnoj πkoli. Moje zamisli i modeli su bili atipiËni i krojaËicama sam oduvek postavljala teπke zadatke. Stil je uvek bio eklektiËan. Pored urbane rock-and-roll mode, prisutni su bili elementi raznih istorijskih epoha. Drugovi iz razreda su me zvali Grofica, zbog vidljivog uticaja baroka na mojim haljinama. Veoma rano sam poËela da Ëitam ozbiljnu literaturu. Moja mama je zaljubljenik u knjigu, te sam pored nje klasike rano proËitala. VeÊ tada sam shvatila da umetnost ne postoji bez duboke kontemplativnosti. Zainteresovala sam se za psihologiju i filozofiju, tokom tinejdæerskih godina Ëitala Junga, NiËea, Froma, ©openhauera, Hajdegera, Jaspersa, stotine i stotine raznih dela.

svoj New wave hairdo) nosio zato πto su je svi videli od mene”. Imitacija je bilo manje ili viπe uspeπnih, ali ne i originalnih reπenja. Uostalom, na Ëitavoj svetskoj sceni, bilo je svega nekoliko nas sa specifiËnim, autentiËnim imidæom. Æao mi je πto to ne cenimo i time se ne ponosimo. Mi smo bili zatvorena zemlja, liπena susreta sa kreativnoπÊu zapadne kulture, uskraÊeni za protok ideja. Tragovi zaostajanja su i danas vidljivi i tim pre je znaËajno πto sam uspela da jedan segment umetniËkog stvaranja ovde zaËnem. Ipak, sebe smatram ærtvenim jarcem. Moj zadatak je bio da desenzibilizujem javnost, da ih provedem kroz stanje πoka i Ëuenja, da bi oni koji su doπli posle mene, leæerno radili ono πto im prija. »itava scena osamdesetih je lagano uplovila na otvorena vrata, ali su moji nastupi prethodno morali da budu zabranjeni, trebalo je da budem izbacivana iz TV studija. Narod je trËao za mnom po ulicama Jugoslavije kako bi me dodirnuli i uverili se da sam ljudsko biÊe. Troπkovnik su svi upisali na moj raËun i sad im je lepo.

Saraivali ste sa svim najznaËajnijim muziËarima bivπe Jugoslavije. Postoji li neko Ëiji ste imidæ poπtovali ili vas je zadivio? NeÊu biti nepotrebno skromna. Moæete sami pogledati arhivu i zakljuËak Êe se nametnuti. Osim mene, na naπoj sceni naæalost nije bilo onih koji su modu i scenski izraz smatrali znaËajnim, niti su razumeli koncept. NajËesÊe su se pojavljivale brojne replike, kojih i danas ima. Mediji su Ëesto komentarisali da bez mojih „modnih ludosti” ne bi znali πta je u modi te sezone.

Od samog poËetka karijere, svakim narednim projektom postajali ste drugaËiji, a promena muziËkog pravca bila je praÊena kompletnom stilskom reinvencijom. Koliko je vremena bilo potrebno da se osmisle sve te faze i na koji naËin ste osmiπljavali svaki sledeÊi „look”? Ne Ëinim niπta sa namerom. Budim se sa otvorenim prostorom u koji probijaju saznanja proπlosti i vizije buduÊnosti. Kada se promoli skica, onda je duæe ili kraÊe razraujem, ali kao i u muzici, ideja se spontano raa. Kao tonovi i ritmovi, Ëesto me slika proganja, sve dok je ne realizujem. Moja razmiπljanja su usmerena

....Ali vi ste drugima bili inspiracija? Jura StubliÊ je nedavno izjavio kako je „smeπnu frizuru (aludirajuÊi na 031

Pored Evrope, u zanimljivom istorijskom trenutku poseÊivali ste i Kinu i SSSR. MuziËki ste, na poËetku karijere, bili pod uticajem Indije. Æiveli ste u Americi. Kakve posledice su ova putovanja ostavila na vaπ vizuelni identitet? Svaki Ëovek sa kojim razmenite pogled, reËi i misli, vaπe je bogatstvo. Planetarno, mi razliËito tumaËimo sebe, postojanje i smisao, iako su opπti principi zajedniËki. Pojavnost pripada neverbalnom govoru i uvek me posebno sreÊnom Ëini kada deπifrujem nemuπtu poruku. Ukraπavanje, razliËite forme, boje, povezane su sa verovanjima, strahovima, nadanjima i svaka kultura nosi specifiËnosti. Oduvek asimilujem i pomno sabiram otiske razliËitih kultura. Radoznalost je u osnovi svakog stvaranja. Da li postoji „javna” i „privatna” Slaana MiloπeviÊ? Koji je Vaπ izbor odeÊe za svaki dan? Postoji nas mnogo viπe: scenska,

Na koji naËin ste uspeli da u potpunosti saËuvate sopstvenu privatnost od medija? Volim svoj æivot i on pripada samo meni. Onda kada æelim da ga podelim, to javnost sazna. Sa ponosom pominjete ljude sa kojima ste, tokom godina, saraivali po pitanju modnog izraza? Koje su to osobe, i koje su profesije i zanati vaæni za osmiπljavanje stila jednog umetnika? Tokom 30 godina karijere najËeπÊe sam svoj kreator, stilista i πminker, i posebno su vaæni oni koji svoje zanatsko umeÊe podizu na nivo umetnosti. Moja krojaËica Radmila TomoviÊ, pored zanatske veπtine, poseduje savrπeni oseÊaj za proporciju, formu, likovnost. Frizeri koji umeju da nadgrade ideju i frizuru pretvore u skulpturu, takoe su jednako veliki umetnici. Ponosim se onim umetnicima kojima sam pruæila priliku. Odabirala sam samo one koji su se izdvajali. A modni kreatori? Sa mnom su karijeru zapoËeli Vladimir Rudinski - sada poznati beËki dizajner, Mladen Tuπup - sada poznati slikar i umetnik happeninga, Pea VukaπinoviÊ (Getto), Mihael Farineli, Aleksandar Lojpur i moje novo otkriÊe, talentovana Ksenija –uroviÊ. Dizajneri koji su u svom umetniËkom radu posebno stvarali za mene su: Svetlana i Jelena ProkoviÊ, Valentina ObradoviÊ, Ivanka JevtoviÊ, Dijana Macura, vajar Nebojπa Rakonjac...

faar2_001-033

12/19/07

5:26 PM

Page 32

‘88

‘00

‘03

‘05

‘88

‘06

‘02

‘04

‘06

‘07

‘03

‘83

‘02

‘86

‘81

‘87

unutra, a vi se zabavljate dok se sasvim ne zaboravite. Vaæno je da bankovni raËuni bogataπa bujaju. Ono πto mene zanima moæe se naÊi i na buvljaku i u Neiman Marcusu.

jam i dimenziju pokreta i literarnog izraza. Dogaalo se da je imidæ bio napredniji od muzike, ali to je upravo bila poruka da ne mogu viπe da Ëekam publiku da savlada nazadnost. Nikada nisam smatrala da skreÊem van vremena. »esto sam zato Ëekala druge da se probude i protrljaju oËi, kako bismo zajedno videli iste stvari. Moja intimna umetnost, koja ponekad mora da saËeka bolji trenutak, inaËe je usklaena sa mojim biÊem.

Fotografije iz arhive Slaane MiloπeviÊ

Da li je bitno kako kreativac izgleda? Da li su odeÊa i frizura deo umetniËkog stava? Jasno je da je to vaæno za muziËare, ali da li vie cenite glumce, slikare, pisce za koje primetite da se izdvajaju „spoljnom” autentiËnoπÊu? Zapravo, da li moæete da verujete da je neko baπ mnogo originalan, ako Vam na prvi pogled ne deluje originalno? Kako da ne. Moæete biti originalni i ako ste samo mozak u boci. Pojavnost nije sve. Ona zadovoljava samo neka od Ëula i naπe gladi za uËenjem putem percepcije. Ali, 32

muzika vas nosi kroz univerzum, literatura proπiruje prostor, vera uziæe duh... Nema apsolutnog, apriornog kvaliteta. Sve je vaæno i sve smo mi. Iskreno, ne mogu da Vas zamislim u πopingu u nekakvom trænom centru? Da li greπim? Ima li nekih pristupaËnih brendova koje cenite? Shopping mall je korporativni, socijani koncept i svi smo njegovi posluπnici. U Americi sam neko vreme bila umetnicki direktor „Martin Lawrence Galleries” (slikarske galerije), koje se nalaze upravo u molovima. Molovi su u stvari, jaslice za odrasle. Puste vas

Koji period karijere pamtite kao najusklaeniji po pitanju „zvuka” i „slike” Slaane MiloπeviÊ? Zvuku i slici se moraju dodati reËi. Veliki deo mog æivota posveÊen je kniæevnosti ili druπtvenom aktivizmu, πto se znatno razlikuje od uobiËajene predstave koju deo javnosti ima o meni. Spoj zvuËnog i vizulenog najbolje postiæem reæirajuÊi svoje video spotove. Tako dobi-

faar2_001-033

12/19/07

5:26 PM

Page 33

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Page 34

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Page 35

10 Manekeni MS Click

OBAVEZNIH SASTOJAKA BEOGRADSKOG FASHION WEEKA

Kreatori Tijana Pavlov i Dejan DespotoviÊ

Photo: –ore TomiÊ

Novak –okoviÊ dolazi na Fashion Week

Backstage revija Jelene VujanoviÊ

BRANISLAV CEROVIΔ English text on page 211

MANEKENI & MANEKENKE Celokupna postava manekena i manekenki modnog studija Click na pisti izgleda kao ekskluzivni kast najlepπih ljudi u zemlji. I pre gotovo deset godina kada je odræana prva revija u okviru tada prvog Fashion Weeka, manekenke modnog studija Click bile su najvaænije gradske devojke oko kojih su se nadmetali najpoæeljniji tipovi, najlepπi frontmeni poznatih beogradskih bendova, glumci u usponu ili fotografi. Situacija je i danas ostala ista, osim πto su se neke od najbolih Clickovih manekenki pokazale i kao svestrane liËnosti, pa su mnoge odliËno pevale i joπ bolje glumile. Manekeni su danas san svake tinejdæerke koja povlaËi teπke veze ne bi li doπla do pozivnice za Fashion Week i tako iz prvog reda uslikala svog najomiljenijeg manekena. Osim dizajnera, koji u dugoj istoriji beogradske nedelje mode po pravilu imaju svoju najomiljeniju manekenku, svo-

035

jevrsnu muzu, koja je obavezni first face koji otvara reviju, i publika ima svoje favorite. PolazeÊi upravo od toga da je za svaku reviju vaæno ko je osoba koja je otvara, dok Ëeka poËetke revija koje zbog velikog interesovanja kasne, publika ima svoju zanimaciju. Pogaa se ko Êe otvoriti reviju i da li Êe biti nekih poznatih liËnosti na pisti. Tako je na poslednjem Fashion Weeku, na veliko oduπevljenje onih koji vole JSP, njihovu reviju otvorio Marko Slankamenac, zvezda srpskog modelinga, koji je i najavio premijernu muπku kolekciju jednog od najpoznatijih dizajnerskih dueta.

DIZAJNERI NajznaËajniji srpski dizajneri poËeli su upravo na Fashion Weeku. Oni koji su napravili uspeπne karijere u inostranstvu kao Aleksandar ProtiÊ (Portugal), Slobodan MihajloviÊ (Italija) i Roksanda IlinËiÊ (Velika Britanija) danas se vraÊaju upravo na ono

mesto odakle su poËeli, pa su revije ovih dizajnera uvek prilika za najverniju modnu publiku da uæivo vidi kolekcije koje su dobile odliËne kritike na najprestiænijim nedeljama mode u Evropi. Postoje dizajneri dosledni u svom radu, kao Darko KostiÊ, Ëije revije izazivaju najveÊu paænju pa je publika jedinstveni mikrokosmos srpskog dæet seta. Tu su dizajneri koji su se ili izmestili iz mode ili su pored mode napravili izvrsne karijere i u drugim medijima kao Bogomir Doringer, JSP, Nataπa ©ariÊ, Dragana OgnjenoviÊ... Posebna draæ svakog Fashion Weeka su revije diplomaca FPU, ali i novih dizajnera koji su posebna i jako znaËajna grupacija, jer se od njih najviπe oËekuje. DugaËak je spisak, danas veÊ poznatih, dizajnera koji su svoje prve samostalne revije imali upravo na BG Fashion Weeku - Boris NikoliÊ, Nataπa ©ariÊ, sestre ProkoviÊ, Bata SpasojeviÊ, Iva StefanoviÊ, Aleksandar ProtiÊ, Slobodan MihajloviÊ, Bogomir

Doringer, Darko KostiÊ, Ana LjubinkoviÊ, Valentina ObradoviÊ, Zvonko MarkoviÊ, Danilo ÆiæiÊ... „New kids on the block srpske modne scene” u ovoj sezoni su Tijana Pavlov, Dejan DespotoviÊ i Tamara RadivojeviÊ.

BACKSTAGE ANSAMBL Premda se termin backstage najpre vezuje za prostore u pozoriπtima koji se nalaze oko scene, a koji su jedan Ëitav svet koji priprema pozoriπnu predstavu, i u svetu mode ovo je mesto na kome se priprema sve ono πto posetioci Fashion Weeka vide na pisti ili sceni jedne modne revije koja staje u nekoliko minuta. Dizajneri i stilisti su zajedno sa frizerima i πminkerima suvereni vladaoci backstagea; ali pod dirigentskom palicom backstage menadæera i sa malom armijom vrednih garderobera. Tamo se, kako tvrde neke manekenke, piju najbolje kafe i sluπaju najneverovatnije priËe. Tamo, kako tvrde poznati

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Kamere na Fashion Weeku

srpski manekeni, vreme najsporije prolazi, a sat vremena pred poËetak revije, prostor backstagea se pretvara u pravu modnu fabriku. Svet backstagea je nevidljivi svet za modnu publiku pa je zbog toga i mistiËno mesto koje svako æeli da poseti.

PUBLIKA U borbi za najbolje mesto na reviji koje u odreenim krugovima ima statusni simbol, publika na Fashion Weeku je uglavnom raznovrsna, uæasno zabavna, puna podrπke i interesovanja za sve ono πto stoji iza viπemeseËnog rada dizajnera, a stane u jednostavnih petnaest minuta revije. Publika su profesori i novinari najpoznatijih redakcija, prijatelji i roaci, partneri projekta i najpoznatije srpske zvezde. Sa razvijanjem Fashion Weeka razvijala se i publika posebno æeljna modnih performansa i umetniËke interakcije sa stvaraocima. Front row ili prvi red je najomiljenija taËka svakog posetioca Fashion Weeka - razdvojeni u netrpeljivosti u æivotu, posetioci Fashion Weeka sjedinjeni su kao najbolji prijatelji u prvim redovima. Postoje i oni koji imaju status mega zvezda, pa revije, baπ kao na zapadu, zbog njih popriliËno kasne. Ali ako su to, kao na ovogodiπnjem Fashion Weeku, Marija ©erifoviÊ i Novak - –okoviÊ, duo koji je apsolutno obeleæio ovu godinu, onda svako kaπnjenje ima smisla.

GOSTI Tako je dobro imati goste iz inostranstva na Fashion Weeku, jer su oni najiskreniji u svojim Ëestitkama i kritikama. Vaæni su jer se na taj naËin srpska moda povezuje sa centrima u regionu i πire, Ëesto planiraju da dou samo jednom, a onda se zbog atmosfere i ljudi vraÊaju iznova, i to dva puta godiπnje. KljuËni gosti poslednjeg Fashion Weeka bili su novinari πpan-

036

Page 36

Genex Impuls Hall

skih i francuskih medija, koji su u Beograd doπli zahvaljujuÊi organizaciji modnog studija Click i Vladine organizacije Siepa, koja podstiËe izvoz proizvoda iz Srbije i radi na poboljπanju imidæa zemlje. GoπÊa je bila i nekada jako popularna izraelska manekenka Hani Avital, koja je istakla da je najupeËatljiviji utisak koji nosi sa beogradskog Fashion Weeka upravo publika, koja ima neverovatnu svest o modi. Ruska Bergman, Zoran Bosanac, samo su neka od imena koja svake godine kao gosti sleÊu u Beograd zbog Fashion Weeka uprkos svojim prebukiranim kalendarima. Nezaboravne su i revije internacionalnih dizajnera, koji predstavljaju najatraktivnije goste Fashion Weeka. Sve impozantniji spisak ovih gostiju iz najprestiænijih modnih centara - Costume National, Max Mara, Diesel (Milano), Veronique Leroy, Revillon, Maurizio Galante, Cinq ètoiles luxe (Paris), Blaak, Peter Jensen, Siv Stoldal (London), studenti Kraljevske akademije u Antverpenu i zanimljivi dizajneri iz Meksika, Kanade, GrËke i balkanskih zemalja - ukazuje da Beogradska nedelja mode ima odliËan presek novih kretanja u modi.

FOTOGRAFI & KAMERMANI Sigurno znate da je na Fashion Weeku najpre teπko naÊi mesto. Kad su u pitanju najbolji srpski dizajneri karte se traæe iste veËeri kada se objavi program. Na dan revije telefoni protokola Modnog studija Click su najtraæenija roba na træiπtu. Ali postoji i Ëitav svet bez koga atmosfera na jednoj modnoj reviji ne bi imala tu Ëar kao sa ekipom fotoreportera i snimatelja koji iz veËeri u veËe beleæe svaki pokret na pisti i van nje. I meu njima, kad treba naÊi dobro mesto i obezbediti najbolju fotku ili snimak, vlada pravi mali rat za prostor. Ipak, zajedno, kad poËne revija, πkljocanje

Æurka na Fashion Weeku

njihovih aparata zvuËi kao posebna melodija, svojstvena samo svetu mode.

PROGRAM Devet uzbudljivih dana i viπe od Ëetrdeset revija rezultat je poslednjeg Fashion Weeka. Program koji se dva puta godiπnje realizuje predstavlja presek rada srpskih dizajnera u jednoj kalendarskoj godini, a posebna poslastica je program autorskih kolekcija najpoznatijih kreatora. ZahvaljujuÊi neverovatnom broju revija, publika se seli iz klasiËnih u pomalo avangardne prostore, putuje u jedinstvenom modnom vremeplovu od najjednostavnije modne prezentacije do ekstravagantnog modnog performansa. Na svakom Fashion Weeku posebno mesto imaju i prateÊi programi, izloæbe modnih detalja, asesoara ali i izloæbe retrospektive poznatih umetnika i dizajnera.

PROSTORI Tokom poslednjih deset godina Fashion Week je najpre dokazao da se catwalk ili modna pista sa velikim uspehom moæe umetnuti bilo gde. Osim toga, πto je daleko vaænije, zahvaljujuÊi beogradskoj nedelji mode otkriveni su razliËiti gradski prostori u kojima moda nikada ranije nije boravila. Osim standardnih i dobro proverenih lokacija, Fashion Week svake godine iznedri novi gradski prostor - u devedesetim to je bila Barutana, a poslednjih godina su to beogradska pozoriπta, skriveni prostori Sava Centra, klub Posejdon, Gradsko kupatilo i razliËiti poslovni prostori koji modnim revijama dobijaju jednu sasvim novu dimenziju. Posetioci izgleda najviπe vole one najjednostavnije kao Genex impuls hol, gde se nalazi Ora Ito VIP room, koji osim πto se zove po jednoj od najveÊih zvezda svetskog dizajna (radio za najprestiænije svetske brendove -

Fashion Theatre Proslava 15 god. MS Click

Gucci, Toyota, Adidas, Davidoff, Kenzo, Alfa Romeo...), uz posetioce koji izmeu modnih revija sreÊu svoje prijatelje slavi modu na najbolji moguÊi naËin.

ÆURKE Po æurkama modnog studija Click meri se vreme na Fashion Weeku. One su obavezan deo otvaranja i zatvaranja svake Nedelje mode, obavezan su deo kalendara najboljih srpskih disk dæokeja i svih onih koji su ukljuËeni u realizaciju ove prestiæne manifestacije. Osim dobrog provoda u poznatim beogradskim klubovima ili netipiËnim prostorima kao πto su poslednji sprat PC UπÊe ili Ozon hotel na AndriÊevom vencu, FW æurke su idealna prilika da se se sretnu potencijalni poslovni partneri, bivπe ljubavi i sadaπnje simpatije.

MODNI STUDIO CLICK Beogradska nedelja mode odræava se dva puta godiπnje joπ od 1996. godine i jedan je od najatraktivnijih dogaaja u gradu. Modni studio Click kao organizator najprestiænije domaÊe modne manifestacije stalno instistira na unapreenju manifestacije i u programskom i u produkcionom smislu. OkupljajuÊi najznaËajnije domaÊe autore i modne kuÊe, atraktivne inostrane brendove sa domaÊeg træiπta, talentovane mlade dizajnere, studente Fakulteta primenjenih umetnosti, zanimljive dizajnere iz inostranstva, kao i veliki broj medija - Fashion Week predstavlja sve viπe i znaËajni regionalni modni dogaaj. »itava armija mladih ljudi stoji iza organizacije Beogradske nedelje mode, a zahvaljujuÊi svom autorskom, maπtovitom, edukativnom i Ëesto alternativnom pristupu modi, Click je postao osobeni Ëinilac mnogih modnih i scenskih deπavanja u kulturnom i javnom æivotu Beograda.

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Page 37

Marina KosanoviÊ, glavna i odgovorna urednica magazina „Elle”: Devet dana, koliko je zapravo trajala 22. Beogradska nedelja mode, pokazalo je da se najprestiænija modna manifestacija u regionu nalazi u priliËno zanimljivom trenutku. Prvo πto je uoËljivo jeste da je ovo izdanje Beck's Fashion Weeka okupilo ponovo najveÊi deo svih relevantnih uËesnika na ovdaπnjoj modnoj sceni. Povratak ili, moæda je korektnije reÊi, ponovno uËeπÊe nekih modnih igraËa koji unazad izvesno vreme nisu prezentovali svoje kolekcije na Nedelji mode, svakako godi organizatoru manifestacije, ali i modnoj sceni uopπte. Nastup novih modnih kuÊa, pak, doæivljavam pre kao dobro prepoznat, logiËan element u kreiranju sopstvenog imidæa i poslovnosti, πto je za svaku pohvalu. Prvi samostalni nastup Pee NeriÊa ne doæivljavam samo kao kuriozitet u bogatoj profesionalnoj biografiji autora, veÊ i kao jaËanje autorske strane programa FW. Ono πto mi se, ipak, Ëini kao najvaænija odlika ovog Fashion Weeka jeste „ustoliËenje” novih, mladih kreatorskih snaga na domaÊoj modnoj sceni, koji su, sad je to jasno, zavrπili sa fazom „mlade nade”. Tu prvenstveno mislim na Dejana DespotoviÊa, koga Êe - a mislim da je i on toga svestan - modna javnost od ove revije gledati daleko paæljivijim pogledima. Ovo izdanje Nedelje mode „regrutovalo” je joπ jedan interesantan prostor u glavnom gradu - salon Porsche Ada, gde je revijom „Software” Dragane OgnjenoviÊ zatvoren 22. Beck's Fashion Week. Briljantno, kao πto nas je i navikla.

Predrag NeriÊ 037

Zoran Bosanac, modni konsultant iz Pariza: Mogu da kaæem samo: bravo, bravo, bravo. Bravo Clicku. Bravo Beogradu. Bravo svim kreatorima koji su na ovoj Nedelji mode pokazali πta sve znaju. Mislim da je sada pravo pitanje kako dalje i kako napraviti neπto joπ bolje i joπ veÊe. Odakle naÊi novac? Ovakve manifestacije svuda u svetu podræava dræava i nadam se da Êe se to uskoro desiti i u Srbiji. Na ovom Fashion Weeku bilo je jako puno autorskih revija, Ëini mi se viπe nego ikada, i to je naprosto fenomenalno. Izuzetno elegantna i bogata idejama revija Borisa NikoliÊa pruæila je publici veËeras jedan pravi sentimentalni „fashion” momenat. PeËvork koπulje i pantalone mogu da konkuriπu mnogim poznatim belgijskim i japanskim dekonstruktivistiËkim dizajnerima kao πto su Martin Marcelin i Comme des Garson, znaËi veoma modnim kolekcijama. Ana LjubinkoviÊ je za mene pravi originalni talenat i sasvim sam siguran da bi imala mnogo klijenata u Tokiju, najveÊoj modnoj i biznis meki. Ova vesela, trendi kolekcija odlikuje se jako autentiËnim smislom za boju, ali mislim da Êe mali crni trenË i bejbi kamuflaæ trenË, kao i cela kolekcija πtraftastih cipela imati dosta kupaca. Istakao bih takoe i muπki deo kolekcije, koja Êe imati dosta fanova meu Ëlanovima mlade ekipe. I na kraju Darko KostiÊ. Pravi kraj za ovo autorsko veËe. ©ta reÊi osim da mi se njegova kolekcija koju smo videli veËeras jako dopala. Mislim da je to njegova najbolja i najzrelija kolekcija koju sam video do sada. Prava atmosfera. Malo viπe skandala, malo viπe provokacije nije na odmet, ali na pravi naËin. Mislim da se i u modi vide sve promene kroz koje je proπla Srbija u poslednjih nekoliko godina. Sve je nekako jako brzo krenulo napred. Beograd je jedan grad koji ima neodoljivi πarm, zanimljivu istoriju i naklonjen je modi, πto treba iskoristiti.

Allegra - Jelena StefanoviÊ

Igor TodoroviÊ, modni urednik „Cosmopolitana”: 22. Beck's Fashion Week predstavio je posetiocima niz revija i prateÊih programa, koji su tokom trajanja manifestacije imali pre svega za cilj da pokaæu kolike su moguÊnosti i potencijali πto autora, πto komercijalnih domaÊih i stranih brendova na naπem træiπtu, πto i jeste ispravna misija svakog Fashion Weeka. Ono πto je svakako ostalo vrlo upeËatljivo jeste to da se ovaj FW posebno bavio autorskim radom domaÊih dizajnera. Mislim da je to od izuzetnog znaËaja, imajuÊi u vidu da autentiËnost modnog izraza koju su autori pokazali, obeÊava da postoje osnovane moguÊnosti da se u eri globalnih trendova i formi pronae osoben stil koji Êe se razlikovati od uniformisanosti u koju svesno i nesvesno svi po malo ulazimo. Raznovrsnost programa omoguÊila nam je da vidimo i prve, vrlo uspeπne samostalne kolekcije (poput Predraga NeriÊa npr.), komercijalne brendove (poput Cortefiela, Diesela i Allegre), muπke kolekcije i linije (kod uvek zanimljivih sestara ProkoviÊ, Ane LjubinkoviÊ, Borisa NikoliÊa), „mladu krv”, koja je dokazala da su proπlogodiπnja priznanja otiπla u prave ruke (Dejana DespotoviÊa i Tijanu Pavlov), izvanrednog majstora i poznavaoca tkanine, trikotaæe i forme Slobodana MihajloviÊa, veπtog igraËa drapea i boje, Tamaru RadivojeviÊ, i jedan vanvremenski rad, koji svoj prefiks vanvremenski nosi upravo zbog toga πto svoju autentiËnost ne „prodaje” uticajima modnih centara, rad Dode Komad. SumirajuÊi vieno, moj zakljuËak bi bio da kreativni potencijal svakako postoji te da to svakako znaËi da su velike moguÊnosti da naπi autori postanu deo svetskog modnog izloga, u koji Êe pogled baciti veliki broj modnih sladokusaca i poklonika stila.

Mona

Branka KovaËeviÊ, urednica kulture, magazin „Bazar”: S obzirom da veÊ godinama pratim Fashion Week, moram da kaæem da me je ova Nedelja mode posebno impresionirala, zbog bogatstva revija koje smo videli, zbog dinamike, zbog konceptualnosti, totalne razliËitosti... Zaista sam oËekivala najviπe od ove Nedelje mode, ali nisam oËekivala da Êe sve da bude ovako skockano i dinamiËno. Sad, na kraju, moæe se podvuÊi crta - πta je trend i u svetu i u Srbiji, a mislim da je bilo i dosta inovacija koje smo mogli da vidimo samo ovde. Mislim da je to upravo vrednost Fashion Weeka. Za Darka KostiÊa bih rekla da je dostigao neki svoj, veoma visok nivo, dopala mi se Ana LjubinkoviÊ, koja je bila dramatiËno æenstvena i veoma se poigrala sa formama i bojama, kao i Software Dragane OgnjenoviÊ Ëije mi se revije uvek dopadaju. Allegra jeste komercijalna kolekcija i dobro je πto je tako, jer moda je ono πto nosimo, a ne πto je samo u magazinima, tako da sam ovde videla komade koji Êe se sigurno naÊi na ulicama Beograda. Dopada mi se to πto je uradila kreatorka Jelena StefanoviÊ.

Ana LjubinkoviÊ

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Ivana Æivkov, glavna i odgovorna urednica magazina „Ana” PosmatrajuÊi modele na reviji Cortefiela, dolazim do zakljuËka da je ©panija malo po malo uspela da sebi izdejstvuje mesto meu modnim velesilama kao πto su Italija i Francuska, i to pre svega u modnom segmentu koji je vezan za neki srednji sloj mlaih ljudi koji mogu veoma dobro da se obuku za sve prilike, od jutra do veËeri, da budu dobro odeveni, da na sebi imaju kvalitetan i prepoznatljiv brend. Sad vidimo da se ne zadovoljavaju samo time, veÊ zalaze i u malo viπe modne sfere, πto je pokazano na drugom delu revije Pedro del Hierro. To je pun pogodak i verujem da Êe ©panci i na tom planu uspeti da ostvare ono πto su zamislili.

Page 38

Sneæana DakiÊ - MikiÊ, novinarka RTV Pink: Oduπevljena sam πto je Cortefiel doπao na naπe træiπte. To je jedan relativno ozbiljniji stil odevanja, ali koji ipak ima taj dodir trenda i individualnosti koji je svakoj poslovnoj æeni potreban, jer ako svakog dana morate da se obuËete za posao, onda imate potrebu da izaete iz monotonije. Mislim da je Cortefiel u tom smislu odliËan izbor.©to se tiËe Pedra del Hierra, to je zaista ekskluzivna moda, koja se meni liËno jako dopada.

Ivana StankoviÊ, manekenka, zaπtitno lice kuÊe „Allegra”: Sve u svemu, revija modne kuÊe Allegra je izgledala svetski i jako sam zadovoljna πto sam stala iza tog brenda, zato πto oËigledno poseduju kvalitet. Drago mi je πto smo uspostavili saradnju. Kada smo se dogovarali za saradnju, rekla sam im da sam u principu zainteresovana da im dam tu neku moju energiju i snagu, jer su mlada firma, ali da Êu odluËiti kada budem videla modele. Kada sam videla kako izgledaju i upoznala kreatorku, pristala sam. Drago mi je πto je saradnja uspela na obostrano zadovoljstvo.

Amela Radan, direktorka Fashion Weeka u Sarajevu: Moram da kaæem da se i mi u Sarajevu trudimo da postignemo ovako visok nivo organizacije Fashion Weeka, ali Beograd nam uvek postavi nove standarde. Beograd je joπ jednom pokazao da je najveÊi modni centar u ovom delu Evrope. Kolekcija koju je Olja Ivanjicki uradila za Monu je joπ jednom pokazala da su moda i vrhunska umetnost u neraskidivoj vezi. Kostimi su savrπeni. Cela kolekcija odiπe zreloπÊu umetnice koja je ostavila traga u svom radu ne samo na ovim prostorima. Mona je pokazala ovom kolekcijom da je moda mnogo viπe od onoga πto svakog dana vidimo na ulici ili televiziji. Mona radi i na edukaciji publike i podseÊanju druπtva na neke bitne datume i liËnosti jednog druπtva. Ovo je samo jedan divan poËetak joπ jednog divnog druæenja i uæivanja u svemu onome πto nam pruæa Nedelja mode u Beogradu. Franko Jakop, ministar za meunarodne odnose i evropske poslove regije Friuli-Venezia Giulia Monina kolekcija je izuzetno zanimljiva, izmeu ostalog se poziva na vaæne gradove, meu kojima je i Venecija, a govori o poeziji, istoriji... i nudi interesantne modele, koji su svi veoma umetniËki i imaju odeeno znaËenje, vezano za poreklo, i sve to detaljno umetniËki elaborirano.

Bata SpasojeviÊ

Bella Vista Fashion Alexandar Nikolich

Humanitarna revija - Lucian Matis 038

Ana Grebec

Vesna MatijeviÊ

Boris NikoliÊ

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Page 39

Silvija Frakija, Centar za obuku Formez (Kaljari, Sardinija): Mislim da je upotreba boja i materijala na reviji Mone bila veoma zanimljiva, posebno koæa tretirana kao tekstil. Svi materijali izgledaju veoma skupoceno, πto pokazuje da se radi o jednom veoma raskoπnom periodu. Takoe mi se dopala upotreba bronze, zlata i srebra. U stilskom pogledu, bilo je stvari koje su veÊ viene, ali su neobiËno obraene. Interesantne i veoma kreativne su bile i taπne i detalji. Sve u svemu, bila je to jedna lepa predstava za poËetak Fashion Weeka koja je dræala paænju gledaoca do poslednjeg trenutka. Na kraju, modeli sa maskama i fanfare naprosto su mamili aplauz.

Ljiljana BlagojeviÊ, glumica: Divno je. Uæivala sam u reviji Mone. Iako je ovo bio performans, za mene je pre svega bio modna revija. Divni su i Oljini modeli i prikaz i Narodno pozoriπte je pravo mesto za to. Moda i umetnost su u neraskidivoj vezi i u modi kao i u umetnosti nema koËnica. LiËno volim modu i dosta je iæivljavam kroz svoj posao. Nisam pomodar, ali volim da pratim modu.

Gordana ΔiriÊ KrstiÊ, profesorka Fakulteta primenjenih umetnosti: Za razliku od prethodne kolekcije, na kojoj je sve bilo unikatno, modeli koje nije ni bilo moguÊe industrijski proizvesti, ovo je jedna komercijalna, pret-a-porte kolekcija Slobodana MihajloviÊa. Mogu da kaæem da su forme i kolorit izuzetno dobri, kao i kombinacije, a sve moæe da bude i uniseks. Neke komade bih i liËno obukla. U poslednjem delu veËeri smo videli dve dosta zanimljive autorske kolekcije. Uvek volim da vidim rad Nataπe ©ariÊ. Ona je vrlo hrabra i inventivna. Hrabrost joj ide ka traæenju forme i prikazivanju te forme. Kolorit je sveden, poπto je kolekcija uglavnom crnobela sa nekim povremenim prelivajuÊim zelenim tonovima.

Lejla Palermo, Italijanski pres ofis Slobodana MihajloviÊa: Dejan DespotoviÊ mi se veoma dopao. Volumen i forme su veoma nove i inovativne, specifiËne, ali su modeli i dosta nosivi. LiËili su na neku vrstu armatura, koje su pak meke i æenstvene. Krojevi su veoma fashion, ali ne previπe, tako da su modeli veoma nosivi. Uvek mi se dopadaju kolekcije mladih i talenovanih dizajnera.

Diesel

Revija trendova Cosmopolitan

TQ Plaza Darko KostiÊ

Cortefiel 039

Tijana i Mila PopoviÊ

Dejan DespotoviÊ

Doda Komad

faar2_034-051

12/19/07

5:03 PM

Novak –okoviÊ, teniser: Retko kad sam u Beogradu, tako da uvek slobodno vreme koje imam koristim da doem na ovakve dogaaje i modne revije. Diesel neguje jedan mladalaËki stil, koji odgovara mojim godinama, a u ovoj novoj kolekciji svia mi se i taj retro stil. Volim takav naËin oblaËenja. Uæivao sam veËeras i sve ovo mi je prijalo. Prvi put sam na Beck’s Fashion Weeku i to je za mene novo iskustvo. Meutim, bio sam i na nekim modnim dogaajima u svetu i moram da kaæem da Beograd moæe da stane rame uz rame sa svetskim modnim metropolama. Pored toga, moram da kaæem da smo mi u prednosti po pitanju devojaka, jer naπe devojke su najlepπe.

Page 40

Marija ©erifoviÊ, pevaËica: S obzirom da ja saraujem sa Dieselom, jasno je da volim njihove modele, a ovde je bilo zanimljivih stvari koje sam joπ danas videla u njihovoj radnji, i veoma sam zadovoljna. VeÊ sam pokuπala neπto od toga da uzmem, jer ima vrlo interesantnih stvari.

Kanako B. Koga, free lance fashion stilista (magazini Randevue, ID...): Na reviji Nataπe ©ariÊ su mi se dopali neki detalji, mada ih negde ima previπe. Nekad je bolje da se jasno prikaæe jedan komad, umesto da na jednom odevnom komadu bude suviπe ideja. Iako mi je malo bilo nejasno πta je htela da kaæe kolekcijom, kod modela Tamare RadivojeviÊ mi se dopala ona lepa plava boja i ta elegancija i πik. Ukupno gledano, zadovoljan sam prikazanim.

Ana Terano, novinar „H magazina”, ©panija: Kod modela Nataπe ©ariÊ dopalo mi se to πto je inteligentno reπila te komplikovane krojeve. Znam da je pronaπla inspiraciju u matematici i nauci i mislim da je istovremeno ozbiljna i duhovita. Ima mnogo detalja koji svaki komad Ëine posebnim. Kolekcija Tamare RadivojeviÊ mi se dopala jer je raznobojnija, elegantna i πto je to odeÊa koja se zaista moæe nositi i πto se u njoj moæe dobro izgledati. Dobro je izraena.

FPU - Maja BursaÊ Dragana RodiÊ

Tijana Pavlov Dragana OgnjenoviÊ

Humanitarna Revija Renata Morales 040

Pedro del Hierro

FPU - Dalibor StojiÊevoÊ

Revija trendova - Gracija

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 41

Ingrid Huljev, docentkinja Fakulteta primenjenih umetnosti: Doda Komad nas svojom prepoznatljivom poetikom uvek, blago reËeno, prijatno iznenadi. Revija je bila fantastiËna, svaki komad je bio celina za sebe, sa mnogo romantike i mnogo snage. Zaista sam oduπevljena. Vesna je kao i uvek odliËan konfekcionar, sjajno vlada formom, ali i konstrukcijom, svedena je i uvek ostaje verna svom stilu. Ja joj od srca Ëestitam. Moram da priznam da odavno nisam uæivala kao æena gledajuÊi jednu kolekciju kao πto sam uæivala na reviji sestara StevanËeviÊ. Kolekcija predstavlja jednu izuzetno æenstvenu i jaku æenu. Nijedan model se ne ponavlja i kolorit je savrπen. Za studente FPU moram da kaæem da su velika radost naπeg Fakulteta i Fashion Weeka. Ono πto mi je vaæno da naglasim jeste da su i Maja BursaÊ i Dalibor StojiÊeviÊ pokazali da su jako puno radili, πto se i vidi u njihovim modelima.Nadam se da Êe u buduÊnosti biti u prilici da tek pokaæu sav svoj talenat. Pokazuju ga zahvaljujuÊi Fashion Weeku i ja sam jako sreÊna zbog toga.

Petar JanoπeviÊ, izvrπni urednik magazina „Cosmopolitan”: U TQ Plazi smo videli reviju najveÊih svetskih brendova, kakve nemamo Ëesto prilike da vidimo na Fashion Weeku. To nisu autorske kolekcije, ali je neπto πto odslikava duh visoke mode koju moæemo da vidimo u Beogradu. TQ Plaza je jedan od retkih objekata u kojima se mogu naÊi modeli poznatih modnih kuÊa kao πto su Roberto Cavalli, Versace, Juicy Couture i drugi, koji su namenjeni probranoj klijenteli. To je neπto πto daje dah i duh svetske metropole naπem gradu. Nadam se da Êe biti i ostalih radnji, koje nisu multibrand store, nego da Êe velika modna imena otvoriti svoje radnje u Beogradu, i da Êemo moÊi da uemo i u D&G i u Versace i kod drugih velikih kreatora, ali TQ Plaza je prva koja je poËela da nam donosi taj dah visoke mode u Beograd.

Irena MiπoviÊ, modna novinarka: Dragana OgnjenoviÊ se uvek lepo igra sa svojom linijom Software. Ovo je bilo vrlo osveæavajuÊe sa dodacima pastelno-jakih boja. Dopalo mi se πto je napravila komade za neπto mlau publiku, kao πto je mini suknja, mada je ona to i ranije predlagala. Dopali su mi se i modeli sa jednim otkrivenim ramenom. Sve u svemu, ovo je joπ jedna divna i urbana, veoma nosiva kolekcija. Mislim da bi bio red da konaËno odamo poËast Dragani, jer realno nemamo kreatore koji opstanu na sceni toliko godina, a da su pritom dosledni iskljuËivo svom stilu i modnom jeziku. Po mom miπljenju, zapanjujuÊe je da je veÊ petnaestak godna na sceni, jer znamo koliko je kreatora odustalo od samostalne karijere. Ono πto je kod nje divno, bez obzira da li predloæi neπto sasvim novo ili ne, to je da je ona uvek karakteristiËna i mislim da i ptice na grani prepoznaju njene kolekcije. OseÊa se naravno, veza izmeu njene 2 modne linije. Ovo je kolekcija za konzumente koji to hoÊe odmah da obuku i budu od glave do pete stilizovani. Software poseduje jednu neophodnu jednostavnost, kojoj Dragana teæi. Mislim da je Njujork ostavio neki trag i na ovoj njenoj modnoj liniji.

Jelena Gajπek, urednica emisije „Stil”, Studio B: Rad Dragane RodiÊ pratim veÊ dugi niz godina i uvek se iznova oduπevljavam njenim taπnama, kombinacijama boja i materijala, jer je ona po tome jedinstvena. Vrlo se radujem zbog njenog povratka na Fashion Week i prikazivanja kolekcije. Rad Tijane i Mile PopoviÊ ne poznajem dovoljno, nadam se da Êe i dalje uËestvovati na Fashion Weeku, te da Êu ga tako bolje upoznati i moÊi da dam konkretan sud. U svakom sluËaju, ovo πto sam videla dopalo mi se. Jelena SariÊ je talentovana dama, koja potvruje da i kod izrade venËanica uvek postoji neπto novo πto se moæe reÊi i da one uvek mogu da izgledaju drugaËije. Taman kad pomislim: sad je gotovo, nema viπe mnogo toga da se izmisli u tom domenu, ona pokaæe da ti modeli mogu izgledati potpuno drugaËije, da mogu Ëak biti i u drugim bojama, koje mogu da osveæe najsveËaniju haljinu koju kupujemo u æivotu. Pohvaljujem Jelenu SariÊ i njene inovacije kada su venËanice u pitanju.

Irena Grahovac Jelena VujanoviÊ

Jelena SariÊ 041

Revija trendova - Elle

Revija trendova - Joy

Jelena i Svetlana ProkoviÊ

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Princeza Linda KaraoreviÊ: Kolekcija Bate SpasojeviÊa je divna. Veoma mi se dopala, posebno æenski deo. Mislim da je kreativnost koju imamo zaista posebna. »estitam keratoru, koji je uspeo da na ovako lep naËin pokaæe svoju kreativnost na najviπem nivou. Sran PredojeviÊ, urednik Beogradskog programa RTS: LiËno ne volim velike eksperimente kada su boje u pitanju. Volim crnu i belu. Zato su boje koje je Bata SpasojeviÊ predstavio baπ po mom ukusu. Poπto televizija traæi nekad i pastelne boje, za potrebe posla nosim i takve, meutim, privatno se najprirodnije oseÊam u crnoj. OdliËni su kaputi koje je Bata prikazao, kao i par pantalona, koje Êu veÊ sledeÊe nedelje pokuπati da nabavim. Arthur Koll, ambasador Izraela u Beogradu: U Beograd sam doπao da budem ambasador Izraela sredinom avgusta i odmah sam primetio da ovde ljudi imaju svest o modi, a sada kada sam video kvalitet i raznolikost revija, vidim i zaπto je tako. I na to mogu da budu ponosni. Ovo takoe nije moda samo za pistu, veÊ i moda koja se moæe videti na ulicama. Veoma je vaæno da modna revija i drugi dogaaji, poput ove humanitarne revije Fonda Katarina RebraËa skreÊu paænju javnosti, ne samo u reklamne svrhe, veÊ da se pretvore u neπto πto je usmereno ka pravom cilju. Taj cillj je ovoj veËeri dao joπ dublji smisao.

Page 42

Viktor Drago, art direktor i producent, Cro - a porter, Hrvatska: Moda se Ëesto vezuje uz humanitarne akcije i mislim da je to pohvalno. Doputovao sam iskljuËivo zbog Beogradskog Fashion Weeka na Nenadov poziv i kao organizator i kolega izuzetno poπtujem njegov rad jer znam koliko je teπko i zahtevno sve to uraditi, a mislim da je odluËiti se za Nedelju mode koja traje 9 dana izuztno iscrpljujuÊe. Tako da sam sreÊan πto sam trenutno ovde u ulozi posmatraËa. Dopali su mi se Aleksandar NikoliÊ i Renata Morales, posebno jedna srebrna plisirana haljina. Isidora Bjelica, pisac: Straπno mi se dopada kolekcija Irene Grahovac. Kod nas ima dosta zanimljivih kreacija, ali retko ovakvo saglasje dobrih materijala i krojeva. Nedavno sam bila u Rimu i mogu da kaæem da ova kolekcija zaista korespondira sa svetskim trendovima i na ovo bih jako mnogo para potroπila. Veoma volim koæu i krzno i mislim da je ovo bilo fantastiËno.

Ivana PatakoviÊ, novinarka magazina „Hello”: Vesna MatijeviÊ je i u ovoj kolekciji zadræala prepoznatljiv stil, po kojem je ovde dobro poznata. Modeli su apsolutno praktiËni i upotrebljivi za savremenu uæurbanu æenu, u svim prilikama. Videli smo, naravno, dosta crne boje, na kojoj ona uvek insistira, kao i lepe kostime i posebno lepe male crne haljine. Posebno su mi se dopali sjajni sivi i krem beli svileni modeli na kraju revije. ©to se tiËe Dode Komad, njen specifiËan, neponovljivi stil i dalje se razvija, uvek je prepoznatljiv, ali istovremeno i nekako nov i sveæ. Taj dah romantike, Ëipki, prefinjenih slojevitih modela, koji æenu Ëine neænom i zaista æenstvenom na jedan zaboravljeni naËin, bio je pravo osveæenje. Dopalo mi se i to kako su celu reviju prikladno ispratili lepi zvuci violine. Sve u svemu, to je bio jedan lep scenski i modni ugoaj.

Maja VidakoviÊ, arhitekta: Meni je revija Jelene i Svetlane ProkoviÊ bila fatastiËna. Ja imam neki liËni odnos prema uniformama i pogotovo u toj nekoj masculine varijanti i ovo me je pogodilo u srce. Bukvalno svaki komad bih volela da posedujem, ali mi na æalost ne bi svaki stajao tako dobro kao Sanji LukjaËenko. Nedavno sam se vratila iz Njujorka i puna sam utisaka o svom tom boyish looku, ali sam ovde videla tu jednu meru divljeg i pomerenog koje ja mislim svako ima u sebi. Sad se u Njujorku nosi neπto πto ja zovem schoolboy fazon, sa tim prince de galles skraÊenim pantalonicama, dokolenicama, malo dæombastim „ortopedskim” cipelama... Kao kada bismo iz cele istorije mode izvukli te deËaËke momente i potpuno ih izmiksovali, tako da mi se jako dopao ovaj njihov pristup i inspiracija.

Vuk BrajoviÊ, PR brenda „Puma”: Sve tri kolekcije mladih kreatora koje smo videli na reviji Nove tendencije reflektovale su simboliku i sam motiv Pume da podræava mlade dizajnere veÊ dugi niz godina, a to su kreativnost, inovativnost, novi pristup, duhovito kombinovanje boja i stilova. Moderna interpretacija i viπe razliËitih vidova modnih konvencija je ono πto bih pohvalio kod Lene PopoviÊ, Jelene VujanoviÊ i Ane Grebec. Neke od osnova Puminog uspeha, kao πto su slobodni lifestyle, uliËni modni izraz, novi pristup savremenoj tehnologiji, hip-hop kultura, i nova interpretacija tradicije, neπto su πto smo mi prepoznali kod mladih kreatora koje smo veËeras videli. LiËno mislim da je zanimljivo da je jedna od njih nastavila svoje πkolovanje u inostranstvu, a Puma, kao i celokupna domaÊa modna scena, æeli da intenzivira razmenu ideja i iskustava na domaÊim i inostranim træiπtima u oblasti mode.

Sestre StevanËeviÊ Lena PopoviÊ

Nataπa ©ariÊ 043

Slobodan MihajloviÊ

Tamara RadivojeviÊ

Humanitarna revija - Zoran DobriÊ

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 43

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 44

12/19/07

5:04 PM

Page 45

LOS OLIVIDADOS

PHOTO: BETA

faar2_034-051

BOÆA KOPRIVICA Omar Sivori nije sluËajno poËeo da igra u malom klubu Teatro Municipal San Nikolas. Fudbal za Sivorija jeste bio pozoriπte, u kome je on glavni glumac, onaj koji pleni. On je u dvadesetoj bio najmlai Ëlan Ëuvene navale River Plate koju su deca izgovarala napamet, kao kletvu ili kao molitvu: Vernaca, Labruna, Gomez, Sivori, Lustau. Tako je krenula njegova harizma. Sa River Platom Sivori je bio tri puta, zaredom, prvak Argentine. U finalu prvenstva Juæne Amerike, Argentina je pobedila Brazil sa 3:0. Kakav je to bio tango Pjacole, kakav trio Maskio, Sivori, Anelilo. I kakav niz, kakav straπan niz pobeda: Kolumbija 8:2, Ekvador 3:0. Sivori je veÊ tada bio Ëuven po tunelu, po driblingu kroz noge. Ali ne zato πto je taj dribling efektan, nego zato πto je funkcionalan, zato πto jednim potezom (ako uradiπ centarhalfa) moæeπ izbaciti celu odbranu i ostati sam sa golmanom na Ëistini. A kad je jedna devojka, Lima Nazario, novinar kolumbijskog radija, pitala Sivorija kako uspeva taj dribling kad ga svi znaju, kad taj dribling svi oËekuju, Sivori ju je pogledao ravno u oËi i rekao da je proËitao davno dva stiha, 045

ali da se ne seÊa ko je to napisao: Pa onda odoli, pa onda odoleti ne moæeπ. Na kraju sezone 1957. Sivori prelazi u Juventus za ogroman novac - oko 500.000 dolara. I odmah postaje glavni i najpopularniji igraË. »udo u Torinu. Juventus osvaja prvo mesto 1958, 1960. i 1961. Te 1961. Omar Sivori ulazi u 27. godinu, a na 27 utakmica postiæe 27 golova. Proglaπen je 1961. za najboljeg igraËa u Evropi. Zlatna lopta, Sivori. PosvaaÊe se Sivori neπto u Juventusu, teπko je bilo upravi Juventusa izdræati njegovu slavu. Sivori odlazi u Napulj, u Napoli. Maradona je u Napulj doπao zbog Sivorija. Jer, neki se krugovi, neki putevi otvaraju a da mi ne znamo koji je pravi razlog tog puta. Poslednju utakmicu u Italiji Sivori je odigrao 20. decembra 1968. Zaπto sam ja to zapamtio? Deset godina ranije, decembra 1958, jedna devojka iz moje ulice rekla je da Êe me voditi u kino i da Êemo gledati jedan film koji se meni neÊe dopasti jer nije vestern, nije kaubojski film. naslov tog filma je Los olvidados. To sam zapamtio, ali nisam znao πta to znaËi. Joπ mi je ta devojka rekla -

ona je bila na boæiÊnim ferijama, a æivela je veÊ nekoliko godina u Finskoj, studirala je glumu - da Êe sa nama biti jedan mladiÊ koji odliËno igra lopte. Nije mi se dopao taj film. Zapamtio sam neke deËake koji su na jednoj ledini pratili nekog slepca. I seÊam se kako je majka izbacila sina iz kuÊe zato πto se kasno vratio kuÊi. Taj deËak se zvao Pedro. Ali se najviπe seÊam tri mesingana kreveta u jednoj drvenoj baraci. Zapamtio sam te krevete jer smo i mi, na mansardi, imali dva takva kreveta. Ona mlada devojka vodila me u bioskop da bih ja igrao masku zbog onog mladiÊa koji je dobro igrao lopte. Bila je stroga ta njena baka, Mila Makrid. Njih dvoje su priËali, ja niπta nisam razumeo, mislim da sam znao da priËaju na italijanskom, ali kako sam znao, to ne znam. Zapamtio sam samo da mu je ona govorila El Kobezon.

P. S. Posle dve decenije o onom filmu priËaÊu sa Mirkom KovaËom. To je njegov omiljeni film, Los olvidados (Zaboravljeni) i njegov omiljeni reditelj Luis Bunjuel. U listu Fudbal, nekoliko godina kasnije, videÊu fotografiju igraËa sa spuπtenim πtucnama i velikom glavom. Bio je u crno-belom dresu, i kakav je to bio dribling. Kao da je toreador, ta elegancija i taj stav. Ispod je pisalo Omar Sivori. To je bio onaj mladiÊ iz bioskopa koji je dobro igrao lopte. U jednom tekstu, to je bio neki intervju, Sivori kaæe o driblingu: ©tucne spustiti, listove otvoriti, lopta se ne odvaja od mojih stopala jer vezana je smolom mrtvih. Ni danas ne mogu da verujem da je pored mene u starom bioskopu u NikπiÊu sedeo, red 12, sediπta 8, 9 i 10, Omar Sivori. I da smo gledali film Zaboravljeni. I da je to bio 20 decembar, moj roendan.

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 46

MUSIC IS THE ANSWER TO YOUR PROBLEMS

Photo: Aleksandar KujuËev Model: Baby Marcello - La Troya

U planetarnoj prestonici zabave - na πpanskom ostvu Ibica - svake srede, poslednjih desetak godina, od maja do oktobra, koliko traje sezona, veÊ u ranim veËernjim satima hiljade klabera poËinje da obuzima prijatna nervoza, uzbuenje i radost. Do 2004. godine klub „Amnesia”, a poslednje tri klub „Space” svoje dveri otvara veÊ oko 23 Ëasa, spreman da primi horde ljudi iz celog sveta æeljnih prvoklasne zabave, muzike, teatra, atmosfere. Meutim, istinski poznavaoci klupske scene na Ibici vrlo dobro znaju da sredom veËe treba zapoËeti koktelima u starom gradu, jer πou upravo tu i 046

DANKO RUNIΔ English text on page 211

poËinje. Izmeu 1 i 2 sata posle ponoÊi veÊ iz daleka se vidi kako se kroz guævu uskih ulica, uvek na πtulama, probija ta bognja, sloboda u seksu i izrazu, sreÊa, boja, muzika, fantazija, Ibica. Tako u ekskluzivnom intervjuu za Faar dan posle nastupa u Beogradu svoj alter ego opisuje MarËelo, umetnik iz Rima i glavna zvezda jedne od najposeçenijih æurki na ostvu „The Home of La Troya“. MarËelo dodaje da je La Troya (ital. la troia - drolja, kurva) jedan san, jedna vizija, perverzna, mistiËna i bizarna, ali u isto vreme nije niπta od navedenog, veÊ jedna iluzija, kao i

sve na ovom svetu. U povorci kroz krcate baπte naËiËkanih kafiÊa La Troyu prati oko pedeset promotera, igraËa, mladiÊa i devojaka besprekorno kostimiranih i naπminkanih u skladu sa, svake nedelje novom, temom æurke. Ako im se dopadnete, moæda Êete dobiti narukvicu koja Êe vam pomoÊi da u diskoteku uete preko reda ili po povlaπÊenoj ceni. A ako im se baπ dopadnete obezbediÊe vam VIP tretman za πta su glavni kriterijumi, kako MarËelo kaÊe autentiËnost, autentiËnost i autentiËnost. U “Space” se ide oko 3 sata; Ëim zakoraËite preko praga main rooma

talas pozitivne energije kao da vas je oπamario, dok vas ritam prvoklasno miksovanih house i minimal hitova vuπe kroz hiljade ljudi ka bini. Prilikom skoro svih relevantnih anketa, diskoteka „Space” veÊ godinama biva izglasana za najbolji klub na svetu. Besprekorno ozvuËenje, idealna rasveta, laseri, hologrami, video bimovi, LCD ekrani, savrπen klima ureaj, enormna disko kugla, bezbroj efekata i topovi koji ispuπtaju Ëist kiseonik opravdanje su za svaki cent cene ulaznice, koja obiËnog posetioca staje 50 evra. La Troya izlazi na scenu sa svim denserima oko 5 sati posle ponoÊi,

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 47

faar2_034-051

048

12/19/07

5:04 PM

Page 48

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 49

a nastup gotovo uvek poËinje mega hitom „Disco Baby“, uz podrπku Ëuvenog DJ Olivera. Kako je svaki party tematski, La Troya i svita su ili na Divljem Zapadu ili u sauni ili ludnici, zatvoru, drevnom Egiptu, javnoj kuÊi, na plaæi ili na mesecu. VeÊina igraËica i igraËa su vrhunski profesionalci koji van sezone nastupaju sa poznatim baletskim trupama, plesnim kompanijama, a dosta je i manekena i foto modela koji svi zajedno na stejdæu zaista predstavljaju praznik za oËi. Kada atmosfera dostigne vrhunac, muzika prestaje, a La Troya na πtulama 049

kreÊe kroz masu euforiËnih oboæavalaca, pozdravlja ih, uz poruke o ljubavi, slobodi, sreÊi, Ëesto ne zaboravljajuÊi da soËnim psovkama potkaËi Dæordæa Buπa ili njegovog nekadaπnjeg koalicionog partnera u ratu u Iraku, bivπeg πpanskog premijera Hozea Aznara. Naravno, sve u skladu sa leviËarskom tradicijom ostva jer ipak je sve poËelo kada su na Ibici utoËiπte pronaπli mnogi koji su bili na udaru reæima Franciska Franka, tokom πpanskog graanskog rata tridesetih godina proπlog veka, a i kasnije.

U svitanje, svi se sele na legendarnu terasu diskoteke „Space” gde klupske himne jedna drugu sustiæu sve do 9 sati ujutru. Na pitanje koja je numera najbolja za kraj æurke, MarËelo odgovara: nijedna, jer se æurka nikada ne zavrπava, a muzika je odgovor na sve probleme, kako kaæe i refren Ëuvenog hit singla Deni Tenalje. Za one najizdræljivije, „La Troya After Hour Party” poËinje odmah posle, tako da se æurka izgleda zaista nikada ne zavrπava... U trenutku kada je scena na Ibici u velikoj krizi, kada se mnoge æurke gase „The Home of La Troya“ ne

samo da opstaje, veÊ postaje joπ popularnije veπe, najpre zbog MarËelovih nezaboravnih nastupa, njegove originalnosti, samosvojnosti, prirodnosti i njegovog neizmerno velikog umetniËkog talenta. MarËelo je svoju karijeru zapoËeo nastupajuÊi u Ëuvenom klubu „Ku” na Ibici 1994. godine. U slobodno vreme meditira, sluπa muziku, Ëita knjige o filozofiji, misticizmu i ezoteriji. Na æurku nikada ne bi pustio sve one koji ne poπtuju tue slobode. »itaocima Faara poruËuje: express yourself and give vent to all of your fantasies!

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 50

faar2_034-051

12/19/07

5:04 PM

Page 51

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

FAAR 002

Â»IPKA I SKUNK

052

Page 52

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 53

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 54

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 55

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 56

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 57

ART DIREKCIJA & PRODUKCIJA : HominidStudio MODEL : Marija DukiÊ FOTOGRAFIJA : Vladimir MiladinoviÊ HALJINA : Maria JelesijeviÊ ©MINKA : Aleksandar –ikiÊ

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 58

FAAR 002

THE REFLECTION

PHOTO : Miπa ObradoviÊ FASHION DESIGNER : Doda Komad MAKE UP : Nena IliÊ HAIR : UHS Taubner by L`Oreal Professionnel MODELS : Zorana KostiÊ ObradoviÊ, Marija KurjaËki - MS Click 058

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 59

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 60

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 61

faar2_052-087

12/19/07

9:00 PM

Page 62

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 63

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 64

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 65

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 66

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 67

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 68

FAAR 002 srebrni kombinezon vlasniπtvo Lokice StefanoviÊ

HIDE&SEEK PHOTO: Milena RakoËeviÊ STYLING: Jovana BoæoviÊ MAKE UP: Marko NikoliÊ HAIR: Sofija Veselinov MODEL: Marina –oreviÊ - MS Click Velika zahvalnost Lokici StefanoviÊ zbog autentiËnih kostima iz 70-ih !!!

068

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

crveni bodi - vlasniĎ&#x20AC;tvo Lokice StefanoviĂ&#x160;

Page 69

faar2_052-087

12/19/07

haljina - Tamara RadivojeviĂ&#x160;, srebrne cipele - Energie

9:01 PM

Page 70

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

roze bodi - vlasniĎ&#x20AC;tvo Lokice StefanoviĂ&#x160;

Page 71

faar2_052-087

12/19/07

prugasti kombinezon vlasniĎ&#x20AC;tvo Lokice StefanoviĂ&#x160;

9:01 PM

Page 72

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 73

faar2_052-087

12/19/07

plavi bodi - vlasniĎ&#x20AC;tvo Lokice StefanoviĂ&#x160;

9:01 PM

Page 74

faar2_052-087

12/19/07

9:01 PM

Page 75

faar2_052-087

12/19/07

ciklama sako - JSP

9:01 PM

Page 76

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 77

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 78

FAAR 002

2nd avenue PHOTO: Gianluca Fellini STYLING: Peï£¿a Govedarica MAKE UP: Kim White HAIR: Peter May MODELS: Victoriya - WOMEN NY, Jelena - NY MODELS

078

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 79

sako STELLA MC CARTNEY

faar2_052-087

12/19/07

haljina ZAC POSEN crni sako DIOR HOMME sandale YVES SAINT LAURENT

9:02 PM

Page 80

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 81

faar2_052-087

12/19/07

haljina i dæemper MARC JACOBS

9:02 PM

Page 82

crna haljina CALVIN KLEIN

koπulja ALESSANDRO DELL’ACQUA suknja MARC JACOBS Ëizme ALEXANDER MCQUEEN

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

haljina SUE STAMP Ã&#x2039;izme ALEXANDER MCQUEEN

Page 83

faar2_052-087

12/19/07

top MARC JACOBS marama YSL sako STELLA MC CARTNEY

9:02 PM

Page 84

crni kaput DIOR HOMME dÃ¦emper CALVIN KLEIN haljina JIL SANDER

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 85

koĎ&#x20AC;ulja DIOR HOMME, vintage bunda FEDNI

faar2_052-087

12/19/07

vintage bunda FENDI majica UNIQLO Ã&#x2039;izme ALEXANDER MCQEEN

9:02 PM

Page 86

faar2_052-087

12/19/07

9:02 PM

Page 87

sandale YVES SAINT LAURENT

faar2_088-121

12/19/07

5:40 PM

Page 88

FAAR 002

INDUSTRIAL CAPTIVITY MADE ME A SPACE MACHINE PHOTOGRAPHY: Duy Quoc Vo / www.quocvo.nl STYLING: homas Vermeer / www.myspace.com/thomasvermeer HAIR/ MAKE-UP: Chiao-Li Hsu / @ House of Orange HAIR/ MAKE-UP ASSISTANT: Annie Lim MODELS: Virginia @ Anka Models & Nicola @ Name Models REALIZACIJA: Bogomir Doringer

088

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 89

Left (Nicola): Dress: â&#x20AC;ŚAnd Beyond Boot: H&M Right (Virginia): V-Neck Pullover: J. Lindeberg Leggings: Haider Ackerman Platforms shoes: Stylist own

faar2_088-121

12/19/07

Dress: â&#x20AC;¦And Beyond

5:41 PM

Page 90

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 91

Left (Virginia) Dress: Bogomir Doringer Socks: J.Lindeberg Shoes: Marc Jacobs Right (Nicola) Top: Comme des Garcons Short: Stylein Shoes : H&M

faar2_088-121

12/19/07

Dress: Bogomir Doringer Coll: Ann Demeulemeester

5:41 PM

Page 92

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 93

Construction: Thijs van Herten

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 94

FAAR 002

forma (l. forma) oblik (suprotno: sadræina), kroj, vid, lik, izgled, spoljaπnja strana, kalup, uzor, obrazac, mustra, model PHOTO: Nebojπa BabiÊ, Orange studio STYLING: Lara MilanoviÊ - modni urednik magazina Grazia MAKE UP: Marko NikoliÊ HAIR: ID Academy by L`Oreal Professionnel MODEL: Anelija VujoviÊ - MS Click POSTPRODUKCIJA: Jovana StojadinoviÊ, Orange studio & Dalibor StankoviÊ, urednik fotografije magazina Grazia LOKACIJA: Hotel Royal, Beograd

094

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 95

haljina Tamara RadivojeviĂ&#x160;

faar2_088-121

12/19/07

haljina Dragana OgnjenoviÊ kapa Leonora VekiÊ

5:41 PM

Page 96

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 97

sako Pea NeriÊ pantalone JSP

faar2_088-121

12/19/07

haljina Slavna MartinoviĂ&#x160;

5:41 PM

Page 98

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

Page 99

dæemper Pea NeriÊ suknja Doda Komad

faar2_088-121

12/19/07

5:41 PM

pantalone i rajf Ana LjubinkoviĂ&#x160; kabanica Slobodan MihajloviĂ&#x160; cipele Software

Page 100

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 101

haljina Sestre StevanËeviÊ suknja Doda Komad

faar2_088-121

12/19/07

majica Ana LjubinkoviÊ suknja Boris NikoliÊ

5:42 PM

Page 102

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 103

haljina Pea NeriÊ

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 104

FAAR 002

PHOTO: Aleksandar KujuËev ASS. Darko RistiÊ STYLING, SET DESIGN & HOUSEKEEPING : Maja AtanasijeviÊ MAKE UP: Ljiljana PetroviÊ HAIR: Marija Petrovska - Creative Team MANICURE: Ivan for BODY & NAILS PRODUCTION ANGEL: Astrea PejoviÊ STYLING ASS. Jadranka TodoroviÊ MODELS: Sonja ZeljiÊ, Nataπa TadiÊ - MS Click, devojËica Sara OlujiÊ - UMS styling pomogli : SHOES made EXCLUSIVELY for FAAR by LIDIJA JOVANOVIΔ ALL SOCKS - Jeka by SO SOX 104

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 105

WHAT THE MAID SAW...

Maja: haljina - Dejan DespotoviÊ, rukavice - MONA Nataπa: kaput - ZEKSTRA, mantil - ALLEGRA Sonja: pelerina - NICOLAS, mantil - ALLEGRA

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 106

Sonja: mantil - Dejan DespotoviÊ, haljina - ALLEGRA, koπulja - ZEKSTRA, rukavice - MONA Sara: koπulje - AZZARO, patike - NIKE KIDS Nataπa: mantil - Dejan DespotoviÊ, haljina / pantalone - ALLEGRA, koπulja - AZZARO, pojas / rukavice - MONA Maja: haljina - Dejan DespotoviÊ, rukavice - MONA

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 107

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 108

Sara: koπulje - AZZARO, suknja / grejaËi - IvkoviÊ, bolero - ALLEGRA, patike - NIKE KIDS

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 109

Nataπa: jakna - Vesna MatijeviÊ, koπulja - AZZARO, top - JSP, suknja - ALLEGRA, Ëarape - IvkoviÊ Sonja: jakna / suknja - ALLEGRA, koπulja - AZZARO, top - JSP, Ëarape - IvkoviÊ

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 110

Sonja: kaput - IvkoviÊ, pelerina - Ana LjubinkoviÊ, pojasevi - MONA, koπulja - AZZARO

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 111

Nataπa: kaput - IvkoviÊ, pojasevi - MONA, koπulja - AZZARO

special thanks : Udruæenje univerzitetskih nastavnika (©afarikova 7) & Vukica SreÊkoviÊ friends: BerËek, Nada, Slavna, Perish & Zaplet laboratorija

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 112

FAAR 002

SILENT PHOTO: Marko Sovilj FASHION DESIGNER: Dragana OgnjenoviÊ MAKE UP & HAIR: Paja Badrljica MODEL: Jovana MirosavljeviÊ

112

ROOM

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 113

sako - DO

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 114

kaput - DO

faar2_088-121

12/19/07

kaput - DO

5:42 PM

Page 115

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 116

kaput - DO

faar2_088-121

12/19/07

kaput - DO

5:42 PM

Page 117

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 118

sako - DO

faar2_088-121

12/19/07

Ï&#x20AC;al - DO

5:42 PM

Page 119

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 120

faar2_088-121

12/19/07

5:42 PM

Page 121

sako - DO

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 122

FAAR 002

MIDNIGHT IN

122

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 123

A PERFECT WORLD PHOTO: Marko KruniÊ FASHION DESIGNER: Boris NikoliÊ - PEEKABOO STYLING: Maja AtanasijeviÊ MAKE UP: Ljiljana PetroviÊ HAIR: Darjan AntonijeviÊ za Creative Team Marija Petrovska MODELS: Ana BoltiÊ, Petar RoganoviÊ - MS Click styling pomogli: NAKIT: Fancy »ARAPE: Jeka by SO SOX

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 124

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 125

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 126

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 127

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 128

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 129

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 130

FAAR 002

Dejan (levo): pantalone / dæemper / koπulja - GUESS koπulja sa kravatom - SCOTCH & SODA cipele - REPLAY Ivan (desno): pantalone / koπulja sa kravatom - SCOTCH & SODA dæemper / koπulja - GUESS

FASHION AND FRIENDS PHOTO: Miπa ObradoviÊ STYLING: Maja AtanasijeviÊ MAKE UP: Nena IliÊ HAIR: Sofija i Srna - Studio Prostor MODELS: Andrijana BeloviÊ i Ivan BikiÊ - MS Click, Silvija Dæunja, Dejan Kolarov

130

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 131

Silvija (levo): kaput / helanke - FORNARINA rukavice / cipele - GUESS Ëarape - Jeka by SO SOX Andrijana (desno): kaput / helanke FORNARINA rukavice / cipele - GUES Ëarape / Jeka by SO SOX

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 132

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 133

Ivan: pulover / koπulja / farmerke / eπarpa - GUESS Silvija: dæemper / haljina / pojas / patike / narukvice - FORNARINA rolka - GUESS Ëarape - Jeka by SO SOX Dejan: dæemper / koπulja / farmerke / eπarpa - GUESS Andrijana: dæemper / suknja / kaiπ / narukvice - FORNARINA rolka / πal - GUESS

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 134

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Page 135

Dejan: jakna / πalovi - REFRIGIWEAR pantalone - MURPHY & NYE Andrijana: jakna - REFRIGIWEAR Ëizme / kaiπ / torba - GUESS helanke - FORNARINA

faar2_122-157

12/19/07

5:46 PM

Ivan: jakna / πalovi - REFRIGIWEAR dæemper / pantalone - MURPHY & NYE Silvija: jakna - NAPAPIJRI Ëizme / rukavice - GUESS helanke - FORNARINA

Page 136

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 137

Ivan, Dejan: kaput / πal / rukavice - GUESS pantalone - SCOTCH & SODA dæemper - NAPAPIJRI cipele - G-STAR RAW Silvija: kaput / koπulja - MURPHY & NYE haljina / cipele / kaiπ - GUESS farmerke - FORNARINA

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 138

FAAR 002

FRIDAY WITH FRANKIE PHOTO: Milena RakoËeviÊ FASHION DESIGNER: Pea NeriÊ MAKE UP & HAIR: Robert DaniloviÊ MODELS: Anelija VujoviÊ, Bojana KrsmanoviÊ - MS Click LOKACIJA: Muzej Jugoslovenske kinoteke, Kosovska 11, Beograd

138

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 139

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 140

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 141

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 142

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 143

faar2_122-157

FAAR 002

144

12/19/07

5:47 PM

Page 144

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 145

KILING OF THE FLASH BOY

PHOTO: Daniel Sannwald FASHION DESIGNER: Slobodan MihajloviÊ PERSONAL ASSISTENT: Filippo Cortini MAKE UP & HAIR: Aleksandar PetroviÊ MODELS: Danijel StevanoviÊ i Marko Popara - MS Click, Miloπ Rudan - STAGE

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 146

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 147

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 148

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 149

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 150

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 151

faar2_122-157

FAAR 002

152

12/19/07

5:47 PM

Page 152

C E I O

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 153

CRU EL INTENTI ONS PHOTO: Zoran TrifunoviÊ FASHION DESIGNERS: Tijana Pavlov, Dejan DespotoviÊ, Sestre StevanËeviÊ MAKE UP: Milica JevtiÊ HAIR: ID Academy by L`Oreal Professionnel MODELS: Katarina LazareviÊ, Petar RoganoviÊ, Nikola PanteliÊ - MS Click LOKACIJA: Klub Energija, NuπiÊeva 8, Beograd

Nikola: sjajni sako, pliπani kaput, prugaste pantalone, spuπtene pantalone - Tijana Pavlov Katarina: haljina, rukavice, helanke - Dejan DespotoviÊ Petar: eπarpa, pliπani kaput, beæ jakna, pantalone - Tijana Pavlov

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 154

Nikola: kaput, majica, sive pantalone, sjajne pantalone - Tijana Pavlov marama - Ivan IvanoviÊ Katarina: haljina - Sestre StevanËeviÊ koæni “Broken heart” detalj - Tijana Pavlov helanke - Dejan DespotoviÊ Petar: kombinezon - Tijana Pavlov prsluk - Sestre StevanËeviÊ

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 155

Petar: jakna, majica, pantalone - Tijana Pavlov Nikola: jakna, majica, pantalone - Tijana Pavlov

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 156

Nikola: kaput - Tijana Pavlov eπarpa - Ivan IvanoviÊ Katarina: mantil i helanke - Dejan DespotoviÊ haljina - Sestre StevanËeviÊ Petar: pantalone i jakna -Tijana Pavlov

faar2_122-157

12/19/07

5:47 PM

Page 157

Nikola: kaput, majica, pantalone - Tijana Pavlov eπarpa - Ivan IvanoviÊ prsluk - Sestre StevanËeviÊ Katarina: crni mantil, helanke - Dejan DespotoviÊ ljubiËasta haljina - Sestre StevanËeviÊ Petar: pantalone, jakna -Tijana Pavlov

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 158

FAAR 002

KOLO

Marija: narodna noπnja Katarina: Chic –ura: JSP Anelija: Chic 158

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 159

PHOTO: Miπa ObradoviÊ STYLING: Jovana BoæoviÊ ASS. Ognjena ZekiÊ MAKE UP: Marko NikoliÊ for L`Oreal Paris HAIR: Sofija i Srna - Studio Prostor MODELS: Anelija VujoviÊ, Marija SmoloviÊ, –ura StoiljkoviÊ - MS Click, Katarina FilipoviÊ - FOX

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 160

–ura: haljina - Shes, element - Peekaboo, pojas - Verica RakoËeviÊ Marija: top - Ana LjubinkoviÊ, suknja - Boris NikoliÊ Anelija: top - Dragana OgnjenoviÊ, pantalone - Ana LjubinkoviÊ Katarina: Chic

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 161

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 162

Katarina: eπarpa - Dragana OgnjenoviÊ, koπulja - Ana LjubinkoviÊ Anelija: haljina - Chic –ura: haljina - Chic, pojas - Verica RakoËeviÊ Marija: koπulja - JSP

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 163

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 164

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 165

Marija: narodna noπnja Katarina: Chic –ura: JSP Anelija: Chic

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 166

Marija: haljina - Studio Prostor, kaput - Verica RakoËeviÊ –ura: haljina - Mexx Katarina: marama za glavu - JSP, dæemper - Esprit Anelija: Chic

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 167

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 168

–ura: koπulja - Boris NikoliÊ, haljina - Dragana OgnjenoviÊ Katarina: haljina - Verica RakoËeviÊ, jaknica - Ana LjubinkoviÊ Anelija: haljina - Studio Prostor Marija: dæemper - Verica RakoËeviÊÊ

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 169

faar2_158-181

FAAR 002

Podna PVC obloga

170

12/19/07

5:51 PM

Page 170

faar2_158-181

12/19/07

5:51 PM

Page 171

ARBEIT MACHT FREI

PHOTO: Petar VujaniÊ ASS. Ljupka IvoπeviÊ i Duπan Grubin STYLING: Igor TodoroviÊ - modni urednik magazina Cosmopolitan ASS. Branislava KostiÊ MAKE UP: Nevenka IliÊ ASS. Gordana MitroviÊ HAIR: Saπa DujiÊ, Mirko ToπiÊ MODELS: Ana MiniÊ, Aleksandra TodoroviÊ, Aleksandra MaruniÊ, Bojana PopoviÊ, Bojana KrsmanoviÊ, Iva BogunoviÊ, Zlata Reæa - MS Click

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 172

velike nitne za ciradu, brodski kanap

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 173

pelir papir, pur pena, beli kunsdruk 250g, sediĎ&#x20AC;te plastiĂ&#x2039;ne fotelje

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 174

SintetiĂ&#x2039;ki itison, crna izolir traka, ekseri za nitnovanje metala, ukrasna Ď&#x20AC;arka za stolariju, ugaoni alu profili

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 175

Kese za led (plave), Ď&#x20AC;iroka izolir traka (srebrna), plastiĂ&#x2039;na cirada (deblja pokrivna)

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 176

Papirni stolnjak za kampovanje, zavesa za tuĎ&#x20AC; kabinu, folija za vakumiranje hrane, metalna ruĂ&#x2039;ka za sanduke

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 177

ÂŠmirgla za grube radove, ekser 18cm, crevo za vodu 4mm, industrijska guma

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 178

Beli kunsdruk 250g, crni karton fabriano, Ď&#x20AC;mirgla za grube radove, ekseri za nitnovanje metala

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 179

deo ambalaæe za pakovanje naoËara, alke za garniπlu, sajla do 800kg optereÊenja

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

Page 180

podloga za zvuËnu i toplotnu izolaciju, bela bala ovate za punjenje jastuka, nosaËi garniπli

faar2_158-181

12/19/07

5:52 PM

podna PVC obloga, izolir traka Ď&#x20AC;iroka crvena

Page 181

faar2_182-216

12/19/07

5:56 PM

Page 182

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 183

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 184

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 185

FAAR 002

BEAUTY

PHOTO: Milena RakoËeviÊ MAKE UP: Nataπa MaljeviÊ HAIR: UHS Taubner by L`Oreal Professionnel MODEL: Ivana Lazarovski, MS Click

185

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

PHOTO: Miπa ObradoviÊ MAKE UP & HAIR: Danijela RajoviÊ MODEL: Bojana PopoviÊ, MS Click Ugly Doll privatno vlasniπtvo

186

Page 186

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 187

187

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

PHOTO: Miloπ Nadaædin MAKE UP & HAIR: Dragan Vurdelja MODEL: Anelija VujoviÊ, MS Click

188

Page 188

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 189

PHOTO: Miπa ObradoviÊ MAKE UP & HAIR: Jelena MaÊiÊ for Max Factor MODEL: Marija KurjaËki, MS Click

189

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 190

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 191

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 192

OBUCITE CICU PHOTO: Nebojπa BabiÊ MODEL: Tijana KrstiÊ REALIZACIJA: Gordana PerenËeviÊ

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 193

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 194

OBUCITE CICU

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 195

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 196

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 197

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 198

FAAR 002

SHOPING LISTA ALLEGRA Beograd, LiËka 3 +381 11 3628 306 office@allegra.co.yu www.allegra.co.yu

MONA Beograd, Cara Uroπa 62-64 +381 11 2634 653, 2632 838 mona.bg@eunet.yu www.mona.co.yu

TAMARA RADIVOJEVIΔ Fashion Studio Tamara Radivojevic, StrahinjiÊa Bana59 011 218 43 43; 063 666 307 tamara@pemit.co.yu

AZZARO Beograd, Bulevar kralja Aleksandra 90, Knez Mihailova 32 +381 11 30 20 624, 26 35 385 azzaro@eunet.yu www.azzaro.com

NIKE KIDS »ika Ljubina 6 +381 11 2624 545 www.nike.com

TIJANA PAVLOV Svetogorska 14 +381 63 582 292; +381 63 805 71 54 tijana.pavlov@gmail.com

NICOLA’S Terazije 39 +381 11 3243 327 office@nicolas.co.yu

VERICA RAKO»EVIΔ VR, KolarËeva 1 +381 11 3347 981 vrcompany@sbb.co.yu www.vrcompany.com

BOGOMIR DORINGER bogomirdoringer@yahoo.co.uk D.O. +381 11 303 6788 office@draganaognjanovic.com www.draganaognjenovic.com DEJAN DESPOTOVIΔ Boπka PetroviÊa 7/6 +381 64 2025 944 dejan@gmail.com DODA KOMAD dodak@sbb.co.yu FASHION COMPANY Fashion&Friends, Bulevar kralja Aleksandra 28-32 +381 11 3348 231 fcofriends@sezampro.yu www.fashioncompany.co.yu IVKOVIΔ Beograd: Zmaj Jovina 4, NuπiÊeva 17, Srpskih Vladara 7 bojana.cvijanovic@ivko-knits.com www.ivko-knits.com JELENA I SVETLANA PROKOVIΔ Adresa: Identity, Kneginje Ljubice 9 +381 11 328 40 44 www.jspfashion.com MARIA TASOVAC Galeria Singidunum, Knez Mihailova 40 +381 63 8040 183 artm@sezampro.yu 192

PEEKABOO Ana LjubinkoviÊ i Boris NikoliÊ BraÊe JugoviÊa 2a +381 11 2633 158 peekaboo@eunet.yu www.ana-ljubinkovic.com www.borisnikolic.com PREDRAG NERIΔ +381 63 297 098 pedjaneric@yahoo.com SESTRE STEVAN»EVIΔ Ivana StevanËeviÊ 063 27 25 29 Jelena StevanËeviÊ 064 25 47 642 ij_bigblue@yahoo.com SLAVNA MARTINOVIΔ Kokliko, Uzun Mirkova 5 slavnastar@gmail.com www.slavna.net

VESNA MATIJEVIΔ TC City Passage, ObiliÊev venac 18-20 +381 11 2186 059; 063/201 783 ZEKSTRA Beograd, Trg Nikole PaπiÊa 9 +381 11 2621 271, 2638 247 info@zekstra.co.yu www.zekstra.co.yu

SLOBODAN MIHAJLOVIΔ Studio Next Kontakt: Leila Palermo Via Confalonieri 3, 20124 Milano, Italia +39 02 6887400 leila.palermo@studionext.it

EVICA MILOVANOV PENEZIΔ Tel: +381 63 247 838 evica@evica.inet.co.yu www.evica.inet.co.yu

SOFTWARE Terazije +381 11 303 6788 office@draganaognjanovic.com www.softwarebeograd.com

GORDANA PEREN»EVIΔ gordana_perencevic@yahoo.com

FANCY Bulevar kralja Aleksandra 86-90

JASMINA SANADER jasminasanader@gmail.com

JEKA by SO SOX Prizrenska 5 jeka@eunet.yu LARISA ÆUPANJEVAC NIKOLIΔ Eurocentar, Zooloo, Makedonska 30 +381 11 337 32 79 zooloo@sbb.co.yu www.zooloobags.com LEONORA VEKIΔ Identity, Kneginje Ljubice 9 +381 11 328 40 44 leonoraplus@yahoo.com LILU - Danijela Biπkup Identity, Kneginje Ljubice 9 +381 11 328 40 44 danijela_biskup@yahoo.com RADIX +381 11 3291 040 www.radix.co.yu SANDRA BUGARIN 064 304 88 15 sandra_jbugarin@yahoo.com www.sandra-jbugarin.com TANJA »I»ANOVIΔ Identity, Kneginje Ljubice 9 +381 11 328 40 44 VELIBOR ANTONIJEVIΔ vevedida@sezampro.yu ZLATARA JOKIΔ Knez Mihalova 32 +381 11 2623 862 office@s-l.co.yu

faar2_182-216

12/19/07

5:57 PM

Page 199

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 200

faar2_182-216

12/19/07

Contact:

5:58 PM

Page 201

Futro ICB. Creative Service Agency.

Working hard in Serbia and Slovenia.

Futro ICB was founded in Lubljana, Slovenia in 2003 by award wining designer Slavimir StojanoviÊ.

Futro is specialised in corporate, identity and editorial design as well as creative advertising and packaging.

In 2007, Futro ICB Belgrade office was opened, welcoming clients with needs for high-end creative thinking and design.

www.futro-icb.com www.futro.si

Futro ICB Belgrade PC UπÊe, Novi Beograd Ms. Melisa AntiÊ managing director +381 11 22 00 801

Futro ICB Ljubljana Poljanska cesta 6 Mr. Ivan IliÊ managing director +386 1 430 27 41

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 202

FAAR 002

MAJIK

MADERA

ZAPLET

BEST OF BELGRADE TIJANA TODOROVIΔ ZAPLET

Hajde da zamislimo zabavu, uæivanje i provod u Beogradu posle kraja radnog vremena! Kao neko ko voli svoj grad i oseÊa se da je podjednako bitan deo urbane strukture koliko i svaka uliËna svetiljka u njemu, odgovorno tvrdim da prestonica naπe drage Srbijice nudi sasvim dovoljno hedonistiËkih utoËiπta i centara za obavljanje boemskih duænosti. Na poËetku, kada krenete u noÊni pohod pre svega treba neπto fino pojesti. Jedna od pojava koja me Ëini specijalno sreÊnom i ponosnom Beograankom je postojanje restorana Zaplet. Iskreno, od svih restorana na celom svetu (a verovatno i u celom kosmosu), ovaj je najbolji. I to nije subjektivno iskustvo. Kako je u zemlji Srbiji obiËaj da se za ugostiteljski objekat pre svega pita ko je vlasnik, a sve ostalo oËigledno nije bitno - na primeru ovog restorana shvatamo da je ova teorija moæda i taËna. Ako ste dovoljno simpatiËni i „smrdite” na

202

buduÊeg Ëlana fan kluba Zapleta, upoznaÊete Vladu, koji je svom restoranu dao naziv po citatu iz knjige. U modernom i nenametljivom ambijentu sluæi se najukusnija hrana u Beogradu, od poslastica kao πto su svinjska rebarca do egzotiËnih salata, kus-kusa, ribe, legendarnih startera poput πljive u slanini ili rolovanih tikvica - sve deluje kao afrodizijak na moædane receptore. U Zapletu Êete sresti πarmantan miks klijentele - od ministara i japija, preko najveÊih svetskih DJ-eva i klabera do lokalnih prevaranata. U Zapletu se sluπa sofisticirana savremena muzika i pije najbolja rakija. Konobari izgledaju kao da rade za MTV i odavde svi izlaze sreÊni. Ako æelite da osetite duh tradicionalnog beogradskog restorana sa istorijom i pedigreom, onda se ide u Maderu. Mene podseÊa na detinjstvo i veËere sa mamom i tatom. I iz nepoznatog razloga kada sam tamo uvek pomislim na onu Ëuvenu foru kako je Beograd mali Njujork na Balkanu. Pored beskrajne vinske karte, ogromnog prostora i πarenog

menija, u kome Êete naÊi najveÊi izbor jela sa roπtilja, joπ jedan od epiteta ovog restorana je radno vreme kuhinje. Dakle, u Maderu moæete da odete i u pola jedan po noÊi i da fino jedete. Ako je leto, skoro da ne postoji drugi izbor za ruËak, jer Madera ima najlepπu baπtu u gradu. Ako priËamo o gurmanlucima u Beogradu, e pa ne treba zaobiÊi Ëinjenicu da je takozvana srpska brza hrana naπ turistiËki zicer, tako da ako imate turistu u gostima ili æelite da budete turista u svom gradu bez griæe savesti i brige o holesterolu treba da posetite Lokija ili neki od sliËnih ugostiteljskih objekata gde sa nogu mogu da se jedu Êevapi i pljeskavice. Eh, poπto smo u naπem zamiπljenom izlasku sada siti, vreme je da se ide u bar. U tami starog, lepog DorÊola, dovoljno daleko od brzih automobila, dæipova i silikonskih devojaka, nalazi se ©KD DJ bar. Ovaj bar je godinama bio okupljaliπte lokalne dorÊolske ekipe i preÊutno se Ëuvao kao tajna za sve kojima tu mesto nije. Vremenom se i to promenilo, pa

je ©KD doæiveo transformaciju i postao hit bar u poslednjih nekoliko sezona. DuuuugaËak πank, izbor najboljih bakinih lustera i kuÊna atmosfera ove sezone su dopunjeni DJ pultom i prostorijom koja izgleda kao maketa nekog finog andergraund kluba. Svake veËeri beogradski DJ-evi se smenjuju i puπtaju muziku za svoju duπu, jer, je li - ovde nema prostora za masovnost. Ako krenete po drugom, podjednako impresivnom starom delu grada, a to je VraËar - stiæete i do Njegoπeve ulice gde se nalazi Liquid. Ovo mesto zaista nije senzacionalno zbog svog enterijera ili najboljih koktela u gradu ili specijalnog programa koji nudi. Ne, ovde se oseÊa specifiËna boemska rastereÊenost. Duh kafane prebaËen u Beograd 21. veka. Rezultat geografske bliskosti Jugoslovenskog dramskog pozoriπta je bar pun glumaca, reditelja, pozoriπnih radnika i onih koji takve æele da vide. A, svi znamo πta se u pozoriπtu deπava - magija! Pa, tako i u Liquidu. I to sve uz smenjivanje najfenomenalnijih muziËkih plejlista. Ako ste dobri - moæda Êete

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 203

PLASTIK

©KD

ANDERGRAUND

©KD

dobiti i kompilaciju za poneti. I konaãno, stigli smo do diskoteke. U Beogradu postoje dva kluba u koje se odlazi ako æelite da Ëujete dobru, novu muziku i ako æelite da se integriπete u druπtvene tokove noÊnog æivota. Jedan je Andergraund, u neposrednoj blizini Kalemegdanske tvrave. Klub koji postoji veÊ desetak godina, tokom kojih je uvek vaæio za mesto gde se sluπa house i gde gostuju veeeliki DJ-evi, kao πto je na primer Junior Jack. Andergraund ima enterijer koji deluje kao da se nalazite u zidinama kalemegdanske tvrave. Ako biste da se odmaknete od repetitivnog elektronskog ritma - mali klub uvek ima paralelni parti program, a leti se ovde sedi u baπti na nekoliko nivoa, gleda se preko reke dok tramvaj romantiËno bruji pored vas na svakih nekoliko minuta. Draæesno! Drugi ozbiljan klub u naπem gradu je Plastik, koji takoe ima dve prostorije i - kako to veÊ prirodnim tokom ide - bolji provod je uvek u malom klubu. U Plastik moæe da se odlazi skoro svakog dana tokom nedelje, a æanrovski pravac kluba je, malo je reÊi, eklektiËan. Ovde zaista moæe da se Ëuje svaπta - electro, techno, house, minimal, nu jazz, broken beat, drum ’n’ bass, hip hop… I lista se ne zavrπava ovde. Ako vas ne zanima muzika, enterijer Plastika je dovoljno bogat da svaki put moæete da

naete novi detalj koji Êe vas zabavljati tokom noÊi. Ako vas sluËajno neko prevari i uputi na Industiju kao najbolji klub ikada u Beogradu ili na primer Bassment, koji je poslednji trzaj noÊnog duha po kome je naπa prestonica postala internacionalno poznata, odlazak na adrese ovih diskoteka sigurno vas neÊe odvesti tamo gde ste naumili, jer, naæalost, ova okupljaliπta mladih sada pripadaju istoriji. I, kao malu fusnotu treba dodati potpuno novo, najsveæije, najπarenije mesto u gradu Beogradu. Teπko je reÊi da li je ovo restoran ili bar ili klub, a najtaËnije je da je sve to zajedno pod imenom Majik, na uglu PalmotiÊeve ulice i Dæordæa Vaπingtona. Moderan enterijer je autorski rad dizajnera Karima Rashida i Maje VidakoviÊ. Ovde sva Ëula uæivaju u harmoniji senzibiliteta, kuhinja je u osnovi francuska (i lagana), piÊa su kokteli iz bajke, a DJ-evi su zaËin koji sve vezuje u iskustvo koje Êe vam pomutiti razum. Ako se to veÊ nije desilo pri samom doæivljaju enterijera, to jest. Sve ovo je, naravno, samo izbor detalja iz æivota grada koji ne spava. U sledeÊoj πetnji mozete otkriti potpuno drugaËiji Beograd . I zbog toga ga volimo.

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 204

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 205

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 206

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 207

FAAR 002

EnglishText

Intro One of my favourite stories is called ’How I edited agricultural magazine’ by Mark Twain. Written in the first person, it speaks about the author of ’The Adventures of Tom Sawyer’, stuck somewhere in Tennessee, working on something he knows nothing about. The story is irresistably funny, a brilliamt analysis of a dilettantish spirit. What you are holding now is, basically, a fashion magazine. I know almost nothing about fashion. And that is why in the beginning of the adventure called Faar I could have

felt like a Twain’s hero. What I do know about, however, is the Play. And that is the topic of this issue of Faar. And that is why you will find in editorials as well as in texts, elements of play, sometimes in hidden and completely unexpected places. Fashion is a powerful media, as a word, and no matter how much a man declines the possibility to be a ’fashion being’, he is one, even when he refuses to admit it. We all have some taste. And all that taste we primarily express through the

clothing. And we all, even inadvertantly, play. In this issue we present the plays of a few significant persons. Fashion and other designers, photographers, musicians, writers, journalists style their collections, photographies, words, fiddle, get absorbed in a play, search for the new, sometimes impossible connections between objects, words, thoughts and attitudes. So, they play. And a play is not possible without three things: attitude, style and context.

Faar, fashion-artistic project, is not without ambitions to set attitudes and styles into certain contexts. The more a person is exceptional, less conventional, more ready for a body-and-spirit adventure, that is, the more inclined to play, the more her body is exciting, with more style, more powerful in attitude, more fierce in relation to everyday life. This issue of Faar testifies about that. GorËin StojanoviÊ transl. Ljubica Trkulja

A play or life? Homo ludens rides again. Man is a being that plays. The simple truth, known to everybody is the purest in childhood. Dr. Spock, the famous guru of the world maternity, defines it simply: a baby’s job is to play. It is not any different with dogs, for example, if we are to trust, and I trust, the new play of Biljana Srbljanovic, Barbelo, about dogs and children. But, when does the play end? We grow up, our world is getting smaller, and we stay equally small. That is the paradox of growing up. A great job of play we replace with a great job of studying. We sit, for years, in the school desks, waiting for the school bell, to play again, at least on a break, at least for five minutes. We play the adults: smoking in the school toilettes. We play as children, which we still are. We play, finally, as puppies, sniffing each other at the corners, trying to release the accumulated sexual energy a little throgh the vents of touch, kisses, looks. Then we grow up: the games become serious, boring, painful.

207

Social games tell us to learn how to pretend to be what we are not. A year ago we wanted to be very cool, and as a matter of fact we were terrified to tears. Now we are grownups, we know how to be hypocritical now, if a situation demands, to be crazy, but under control, now the motives intwine with knowledge, everything is now prone to the others’ judgement. We play for the others, not for ourselves. We are on stage. It is a metaphore of all the public, each bareness, each exhibitoionism. We play to hide who we are, we play because it brings us some purpose, gain, aim. A play is not our only job anymore, our jobs become the fields of plays. We play home games. We are adults, we know how. The excess of short-needed knowledge makes us the beings of vanity, now we are vain, opssessive, jealous. We play with devil’s tales, decieving each other with the final outcome. We are afraid of death. That is why we dance: last night, the DJ saved my life. Life is not a play anymore. The

play, however, is life. We go to stadiums, theatres, concerts, stare at the stage, field, catwalk. There, some people play, we watch them, they play for us. We get dressed, that is a play. We feed ourselves, that is a new play. We are afraid of the ends. The ends speak a lot, telling nothing more than what we already know. A play is not a metaphore of life, it is the life itself. A baby’s job is to play, and our job is to enable it, whether we are parents or not: there is always something after us, that is certain, that is the end we know nothing about, although we know it is inevitable. Playing, a man exercises his right to a better life, that basic human right, that principle of hope. The play is what makes the man a part of the nature, which reminds him that, once, he was the nature itself, that he came from water, stood up, and stepped. Dogs in parks sniff each other, their owners exchange greetings, glances, handshakes. Dogs peep under the tails, the owners give compliments.

Seduction is a play, just like death, just like football, just like the use of words. We play speaking and speak playing: words are our balls. The play - fiddling, getting absorbed in a play, outplaying; to be seduced and to seduce, to get lost in extasy, to be a winner, those are all intimate and public plays, what makes us alive. Have you heard about dangerous games/Sex, drugs & rock’n’roll, sometimes our games are rough, hot games in our streets, while ae are together it’s fine, it’s sung that way because it is a way to be freed from our demons, to invite them to play, to make them acceptable. Sad thoughts which are danced, a play is an escape from melancholy, the avoidance of fear and the end, a tango of death. A man is, we know, a being that plays. Everything is a game. And vice versa: nothing is a game. And vice versa. Playing does not stop. That is the catch. GorËin StojanoviÊ transl. Ljubica Trkulja

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 208

Style formula Yugoslavia, in the 70’s of the last century. In Sarajevo the “Shepherd’s rock” by Goran Bregovic was raging; the one that later would become “Slovenian scene” only showed itself under the heap of traditional songs performed by those dressed in national costumes, while Stulic was still singing on the benches gathering a gang of which, several years later, the band Azra would become. Belgrade was just a greyish city, New Belgrade was trying to prove its socialistic progress while punk seemed to be just an exit in the case of emergency, having been still secret; whereas package arrangement should have presented just the way of collective traveling on vacation, but nothing more. Well, that is the scenery of the growing up of Aleksandra Slaana MiloπeviÊ -as a musician. At the age of five she started playing both the violin and the piano, already discovering in her twelfth rock and roll; she became a bass guitar player of the bands being familiar just among real music snobs: Sky cavalry (Nebeska konjica), Epitaph 8 (Epitaf 8), Gentlemen (Dæentlmeni), Broken hearts (Slomljena srca)... At the beginning of her career Sladjana appeared also on the stage of, in that period, avantgarde Atelje 212, but first breakthrough was achieved by her triumph at “Students’ summer festival” at Maglaj. As an orchestra member of Sasa Subota, the young Sladjana for the first time visited SSSR where she performed the song of Marina Cvetajeva’s on Rusian Television, on the occasion of the birthday of President Leonid Breænjev. In 1977 Slaana MiloπeviÊ, already in that time breath-taking pretty young woman, took over the managing of her own career, selffinancing the hit single „Au,au"; in the same year she performed before Bjelo Dugme in the concert at Hajducka cesma, which has never become demystified. Aleksandra’s solo music adventure has lasted even today, with no less intensity. In November 2007 the artist was again in the center of media events- she was the first winner of Golden Badge (Zlatna znacka), the state award for contribution to development of Serbian culture among the rock and roll avantgarde as well as the first honored winner of “The Award for Fashion Contribution” rewarded by The Fashion Studio Click. While accept-

208

ing the award Sladjana thanked to all people who she could not become without and stay peerless figure of style: to hairdressers, tailors, shoemakers, stylists … Nevertheless, if dressing up is considered to be a public reflection of a secret content, then Sladjana’s metamorphosis are to be the proof of strong personal passion for playing and originality without coping. „Au, au" marked the period of tickperm ruling, precise make up and fur, which as the extension of mane, was the real fashion command. ABBA was inflaming all over Europe, while American disco style was dictated by Donna Summer, Gloria Gaynor and Diana Ross. Sladjana’s version of the Amazon was not pro-Serbian but the sublimation of current trends. Very soon the dope visual identity of punk movement got influenced Sladjana’s sound and appearance as well. Her afro haircut was slowly transforming into “Cherokee haircut” (Chirocana) - in this area always wrongly called Chirocana what actually meant devotion to Mohawk Indians called "Mohikana" –being the trade mark of Sladjana’s career in the beginning of 80’. This quantity of courage was shown only by the German singer Nina Hagen, who completely rejected glamour, while Sladjana Milosevic was constantly flirting with; one excellent photograph of a sexy rock lady on car waste being a proof of this. First album “Burning from desire to kill the night” was published in 1980 where Aleksandra looked like more erotic version of Gwen Stefani who placed similar style but three decade later. The Single Amsterdam provoked public from the Vardar to Triglav and the artist prepared herself for the world career. Her next hit “Recipe for Love”, the entry of Serbia for Eurosong contest became one of the most listened songs in 1981, although it was not chosen. Her recipe for young girls was lift-up hear, with lot of gel and blue coloured, and her styling was less punk but more metal interpretation of famininity. Crossover between sensual and brutal became Sladjana’s trade mark. Tight dresses, high heels, gloves without fingers combined with dark lipstick, nail polish,leather, metal pins- made specific and unique combination and were the model for plenty of girls who, as Sladjana did, wanted

to be both talented students and pretty in their tricots. Cat-suit required a perfect figure which Sladjana showed without photo-shop and retouch in the spot titled “Miki Miki”, the single taken from her record “Neutral Design”, recorded in Munich in 1983 and well accepted both Germany and Sweden. The most famous local Eurovision disgrace certainly was not-going of duet Milosevic-Topic to Eurosong contest - but “Princess” yet became the best song of this manifestation, two superior vocals, the duet of dangerous vocals in transcendental ballad, black and white, having stayed the eternal souvenirs and emotional inheritance of NoLonger-Existing-State. With each new musical phase Sladjana was changing herself, very often with hasty turns, sometimes with a gentle leaning on her previous “look”. This method made her always different but always the same Sladjana Milosevic; enabling her to see clothing as the potential for a change. Her torn socks were of those famous ones in which she walked in Belgrade’s Chronic in the middle of 80’s. As she then “was justifying” herself, on her way to the studio her tight tore, and she inventively pierced several big holes more and thus, very successfully she made an intention from a defect. Pirate mask with crystals, unusual hats and crinolines made a connection with gentle melodies of Darko Kraljic, melodies performed together with RTB Jazz Orchestra. The Album „Slaana i Darko" from 1988 became an instant classic; at the end of 90’s Aleksandra moved to Los Angeles, where she continued her schooling, became a successful stock broker but she did not give up from music playing in clubs with the band „Baby Sister". Having returned to Yugoslavia, Sladjana cooperated with her brother Goran MiloπeviÊ (ex “Generation 5” ) and in a musical sense she became even more uncompromising, insisting on complete author’s rights (albums „Animal tested" and „Metamorphosis" ). New century arrived where Aleksandra was both red Japanese doll and silver space creature, both darker lady in feathers and unusual madam with expensive jewelry and a Sex Pistols haircut...

If we could select a secret formula of Sladjana’s style, it consists of reinvention plus courage, which, in refusing of accepting the fashion of uniformed horde, represents the only efficient antidote for kitsch. Art and play? Play is the greatest charm of creativity. Creativity is equally present in science as well, but art, especially music, allows a far larger possibility of improvisation. Music is combining and basically it is a mathematical discipline. Even the outcome is the same: a perfectly coordinated formula, harmony, mathematical consonance. As in mathematics, musical creativity requires research, finding the ideal relation. The biggest difference is in the intimate feeling of pleasantness. Through the fiddling with sound, rhythm and harmony, music leads the creator into unexplored spaces. It is exciting and charged with emotions. Unlike mathematics it enables numerous solutions and enormous room for play. The state of inspiration itself is a sublime placidity and exultance of children’s play. The artists retain the innocence and children’s curiousity, which distinguishes them from the ones who accept structurised, already thought-out reality. That is why the artists are often the victims of their own idealism, often socially unintelligent. Yugoslavian musical scene is going through “electric shock” with your appearance and specific style? Who were your fashion and intellectual idols in your early youth? I was growing up in a modern family of the second half of the 20th century who understood and lived in accordance with worldwide culture. Fashion idols, apart from my mother, the woman who the entire city admired to, were musicians of that time: Jimi Hendrix, Robert Plant, Mick Jagger. Wishing to accomplish my own esthetical ideas, I started designing the clothes still in my primary school. My ideas and models were atypical and I have always given some difficult tasks to my tailors. The style was always eclectic. Apart from urban rock and roll fashion there were also some elements from different historical epochs. My friend from the class called me Countess due to visible influence of Baroque style to my dresses. Very early I started to read serious literature. As my mom is a book- lover I read classical literature very early. I realised already then that art doesn’t exist without

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 209

profound contemplation. I was interested in psychology and philosophy; during my teenage years I was reading Jung, Nietzche, From, Shopenhauer, Hajdeger, Jaspers, and hundreds and hundreds of other different books. You cooperated with all most important musicians of ex Yugoslavia. Is there anybody whose image you respected or who impressed you? I will not be unnecessary modest. You can have look in our archive yourself and find the conclusion. Unfortunately, apart from me there was nobody on our scene who would have either seriously taken fashion or understood its concept. Numerous replicas have most often appeared what can be noticed even nowadays. Medias have often commented that without my “fashion madness” they wouldn’t know what is fashionable that session. ....But you were an inspiration for the others? Jura Stublic has recently said that he had had a “funny haircut” (alluding on his New wave hairdo) because everybody had previously seen it on me. There were more and less successful imitations, but not original ones. As a matter of fact on the entire world scene there were only a few of us with specific authentic image. I am very sorry that we do not respect and are not proud of that. We were closed country, shortened for encounters with creativity of western culture, deprived of ideas flow. Traces of being behind are visible even today, and what is more significant is that I managed somehow to conceive one part of artistic creation here. However, I consider myself “whipping boy”. My task had been to desensitize publicity taking them through state of shock and wonder in order to help all those who came after me to work relaxed. The entire scene of 80’s easily set in open doors but my performances had had to be previously forbidden and I should have been thrown out of TV studios. People ran after me in the streets of Yugoslavia in order just to touch me and make sure I was a human being. I was to bear all expenses and now they feel well. From the very beginning of your career, with each following project you became different, and the change of music direction was followed by complete style reinven-

209

tion. How much time did it take you to create all of these phases and in which way did you organize each following “look”? I don’t do anything with intention. I wake up with an open space where information from the past and visions of future enter. When a draft appears, I start processing it longer or shorter, but like in music, idea is being born spontaneously. Very often, like tones and rhythms, I become persecuted by a photo, unless I realize it. My thoughts are focused towards integrative philosophical and scientific theories and in this way I approach to interpretation of the world. I do try to put everything I do into proportion and measures, whose ultimate aim is accordance. I do not like to disturb the harmony and even when it does not look like that I find contrathese in order to resettle the balance again. In my life and career fashion had the meaning of searching for beauty, artistic expression and above all, freedom. It is a search for authenticity which was not excluding anti- aesthetic. Through symbols it represented the way of communication. Through the art of fashion I have expressed my life philosophy, rebellion, unacceptability of bad rules. I used it as a powerful weapon against regression and retrograde culture. Apart from Europe, in one very interesting historical moment you have visited China and SSSR. At the beginning of your career you had been under the influence of India. You have been living in America. What kind of “consequences” have these journeys left on your visual identity? Every man you exchange a glance, words or thoughts with is your own wealth. Globally, we interpret ourselves differently, existence and sense, although the basic principles stay the same. Appearance belongs to nonverbal speech and it makes me always especially happy when I decipher inarticulate message. Decorating, different forms, colours are connected with beliefs, fears, hopes and every culture has its own specifics. I have constantly assimilated and carefully gathered proofs of different cultures. Curiosity is the base of each creation. Is there “private” and “public” Slaana MiloπeviÊ? What is your every-day clothing choice? There are many of us: scene, musical, painter, business, writer. My

favourite clothes is “anonymous“ demarked. Quite usual to the point of being unrecognizable. I mind acting, but it is unavoidability of a public job.

ries you through universe, literature extends your space, faith raises spirit…there is no apriority, absolute quality. Everything is important and we are everything.

How did you manage to keep your own privacy far from media?

Frankly, I can not imagine you shopping in some shopping centre? Am I wrong? Are there any acceptable brands you appreciate?

I love my life and it just belongs to me. When I want to share it with somebody, public finds out. You proudly mention the people you have cooperated with in the fashion matter during the years? Who are those ones, what professions and crafts are important for creating an artist’s style? During 30 years of my career I have mostly been my own designer, stylist and make up artist and specially important are those who raise their expertise to the level of art. My tailor Radmila Tomovic, except her craftsman skills, posses perfect feeling for proportion, form, art. Hairdressers who can build up the idea and transform haircut into sculpture are great artists as well. I am proud of those artists whom I gave the opportunity. I chose only those who distinguished themselves. What about fashion designers? Vladimir Rudinski - currently famous designer in Wienna, Mladen Tusup -now famous painter and the artist of happenings, Pedja Vukasinovic ( Getto), Mihael Farineli, Aleksandar Lojpur and my new discovery, talented Ksenija Djurovic started their career with me. Designers who in their artistic work have specially designed for me are: Svetlana and Jelena Prokovic, Valentina Obradovic, Ivanka Jevtovic, Dijana Macura, sculptor Nebojsa Rakonjac... Is it important how creative person looks like? Are clothes and haircut a part of artistic attitude? It is obvious that it is important for musicians, nevertheless, who do you respect more- actors, painters, writers who you notice that distinguish themselves with their authentic“ look” ? Actually, can you believe that somebody is very original, if he/she is not original at the first sight? Yes, of course. You can be original although you are just brain in the bottle. Appearance is not everything. It satisfies only some of the senses and our hungers for learning through perception. But music car-

Shopping mall is corporative, social concept and we are all in its service. I was artistic director of “Martin Lawrence Galleries“(galleries of paintings) for some time in America and they are located in those shopping malls. Malls are in fact kindergartens for adults. They let you inside, and you have fun till you completely forget yourselves. That what is really important are bank accounts of the rich to get them bigger and bigger. What I am interested in can be found both in open market or in Neiman Marcus. Which period of career you remember as the best accordance of „sound“ and „picture“ of Slaana MiloπeviÊ? You must add words to sound and picture. Great part of my life has been dedicated to literature or social activism, what is very different from a usual performance that a part of public has about me. I achieve the connection of audio and visual best by directing my videos. That is how I get dimension of movements and literature expression. It happened that image was more advanced than music, but that was just the message that I can wait for audience to make progress any longer. I have never thought that I move out of the time. Therefore I have often waited for the others to wake up and open eyes due to seeing the same things together. My personal art which sometimes must wait for better moment is in accordance with my being. Jelena –uroviÊ transl. Zorica PribiÊ

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 210

Love novel on grill. Or Mum, I am Don Juan. I found myself in Urbino, a stronghold town in Italy about ten years ago, where a great painter, Rafaelo Santi, was born and where, surrounded by medieval walls, a seminar about the art of seduction was held. The scientific gathering was opened by a middle-aged professor in a smart suit who seemed more of a businessman than a quotation of the given frivolous topic. The rules of a market life apply to a classical dating as well, I thought, fervently absorbed in the theories about merciless conquerers, bloodthirsty loners, perverted hedonists, ideal and charismatic lovers. As a member of love proletariat I was left speechless when I was explained that the biggest seductresses can, with only twelve words and two facial expressions, make even the toughest candidates eat a poison from their hand. At the end I felt as if I were in the school for cooking, and not in a workshop for fatal concubines who are predestined to

madden men with a killing selfcontrol, strategic behaviour and sudden leaves after which a series of hot sexual concilliations follow. Was it enough to remember Pasqual who believed that world history would have been different if Cleopatra’s nose had been shorter!? What was that which made the difference between the spicy seductresses from the other hot chicks who were able to move heaven and earth to find the guy who would even make them suffer!? But, something more was expected and demanded from the famme fatalles, including their unhappy death, which is very useful in literature. Despite the professional development, popular courses and experimental classes in the schools of seduction, it has always been a serious, full-time job, for which, apart from the nose, a good stomach has been needed as well. Still, Cleopatra played it best: she wrapped herself in a carpet and

laid it in front of two most powerful and handsome Romans, unlike her Russian followers who were and still are fatal to any adult male. Although there is a great difference between a Galla and a petite Daria Zhukova in whose skillful game, though, Vladimir Putin had to interfere ordering Roman Abramovich to divorce urgently in her favour. Nowadays the famous saying: when you see a prince on a white horse, who wants to rescue you, if it’s in a film, enjoy it, but if it is really happening, call the ambulance, sounds like a great postfeminist joke, but digital lovers whose bust measurement and waistline are measured by their CV, are not waiting for someone to pull their hair and drag them into a cave. Laura Step, the owner of a Pulitzer, provoked an amazing riot with the book about hook up culture which reveals that the new bad girls despise everything that is considered by boring dating, since they take the guys by

their schedule, so that they could focus on other activities as well. This summer, having breakfast in a London hotel, instead of continuing with my toast and reading exciting English dailies, I could not take my eyes off a small grey-haired American who was sitting, a bit dejected, at the next table, until I figured it out: it was already forgotten great lover, debauchee, Mickey Rooney, whose bed saw half of the gold Hollywood, including Ava Gardner, and even one Serb Milosh Miloshevich, the lover of his last blond. That little incident kept me in a funny mood all day and it could be perhaps only compared to a wasted opportunity to approach David Copperfield, the famous magician of seduction, in a Japanese spa and ask him why FBI searches through his estate so often. Duπka JovaniÊ transl. Ljubica Trkulja

Music Is The Answer To Your Problems In the planetary capital of fun - in the Spanish island of Ibiza - every Wednesday, for the last ten years, from May to October, as long as the season lasts, in the early evening hours thousands of clubbers start feeling pleasant nervousness, excitement and joy. Until 2004 club Amnesia, and for the last three years club Space opens its doors around 23:00 o’clock, ready to accept hordes of people from around the world, craving for first class entertainment, music, theatre, atmosphere. However, true experts of club scene in Ibiza know very well that Wednesday night should begin with cocktails in the old town, because the show starts right there. Between 1:00 and 2:00 o’clock after midnight you can see from the distance how through the crowd of narrow streets, always on stools, breaks through the goddess, freedom in sex and expression, happiness, color, music, fantasy, Ibiza. This is how, in his exclusive interview for Faar, day after his performance in Belgrade, Marcelo, an artist from Rome and the main star of one of the best visited parties on the island „The Home of La Troya“ describes his alter ego. Marcelo adds that La Troya (ital. la troia hooker, slut) is one dream, one vision, perverted, mystical and bizarre, but at the same time it is

210

none of that, but rather an illusion as everything else in this world.

ticket price, which stands EUR 50 for an ordinary visitor.

In the procession through the packed gardens of numerous bars La Troya is followed by some fifty promoters, dancers, boys and girls dressed in perfectly tailored costumes and under full make-up, always in accordance with the every-week-new theme of the party. If they happen to like you, they might give you a bracelet, which will help you to enter the club without queuing or with a reduced entry fee. If they happen to really like you, they will provide you with the VIP treatment for which the main criteria are, as Marcelo puts it, authenticity, authenticity and authenticity.

La Troya shows up on stage with all dancers around 5:00 o’clock and performance usually begins by singing the mega hit “Disco Baby”, supported by the famed DJ Oliver. Since every party has a theme of its own, La Troya and the procession are either in the wild west, or in sauna, a madhouse, prison, ancient Egypt, brothel, on the beach or maybe on the Moon. Most of La Troya dancers are top professionals who, when the season is over, perform with the famous ballet groups, dance companies and there are also lots of models on the stage, that make the overall impression a true joy for the spectator’s eyes. When the atmosphere reaches its peak, the music stops and La Troya moves through the crowd of euphoric fans on stools, greeting them with messages of love, freedom, happiness and often not forgetting to say a word or two about George W. Bush and his ex coalition partner in war in Iraq, the former Spanish prime minister Jose Aznar. Of course everything is in accordance with the left-wing tradition of the island, since it all began when many people, persecuted by the regime of Francisco Franco, found refuge in Ibiza, during the Spanish Civil War of the 1930’s and later, during the years to come.

People usually go to Space around 3 o’clock; as soon as you step in over the threshold of the main room as if you were slapped by a wave of positive energy, while the rhythm of perfectly mixed house and minimal hits draws you through thousands of people, towards the stage. According to all relevant surveys, club Space has been voted as the best club in the world for years. Immaculate sound, ideal light, lasers, holograms, video beams, LCD screens, perfect air conditioning, enormous disco ball, numerous effects and canons providing with pure oxygen, justify every cent of

At dawn, everybody moves to the legendary terrace of club Space where club anthems go one after the other until 9:00 o’clock in the morning. Answering to our question which song is the best for the end of the party Marcelo answers, none because the party never ends, and music is the answer to your problems, to quote the well-known hit single by Danny Tenaglia. For the most persistent ones, La Troya After Hour Party starts immediately afterwards, so it truly looks as if the party never ends… At the moment when the club scene in Ibiza suffers a great “identity” crisis, when many parties disappear, „The Home of La Troya“ not only survives but becomes even more popular, first and foremost due to Marcelo’s unforgettable performances, his authenticity, uniqueness, nature and his enormous artistic talent. Marcelo started his career performing in the famous club Ku in Ibiza in the year of 1994. In his spare time he meditates, listens to music, reads books on philosophy, mysticism and esotheria. He would never admit to parties all those who have no respect for freedoms of others. His message to the readers of Faar is: express yourself and give vent to all of your fantasies! Danko RuniÊ transl. Sanja RankoviÊ

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 211

FAAR presents: Aleksandar KujuËev To merely take pictures or to be dedicated to the process of creating in the domain of photography? When Aleksandar KujuËev (1965), i.e. an author who perfectly governs postproduction and manipulation of digital photo, is at issue, it is always about carrying out an ahead planned concept. Possibilities given by digital manipulation do not stimulate just this photographer’s imagination. They reverberate, i.e. they enable us to interpret those familiar images in different ways. Anyone who wants to learn more about KujuËev will notice undoubtedly that unique quality of his hybrid compositions made of numerous applied elements. Aleksandar KujuËev is a photography and graphic design graduate of the Faculty of Applied Arts in Belgrade (1990). Therefore it is quite logical that his work marked that last decade of the previous century. He has presented his work at seven solo and over seventy group exhibitions. He has done various projects in France and the USA. He has collaborated with many pop and rock stars, urban and prestigious fashion designers, and various most influential advertising agencies. He has participated in a range of advertising campaigns for different important brands. Whether it is about portraits, fashion or art, regardless of an environment he works in, a specific kind of energy establishes a link between all of his works. One focus, in some photographs, and in the entire work as well, represents his authentic

hallmark. Portrait of Franjo MihaliÊ (2002), i.e. a portrait of the oldest living marathon runner and silver medal winner at the Olympics held in Melbourne in 1956, is probably one of KujuËev’s most famous photographs. The marathon runner, naked to the waist, is running in the photo at issue. The dark sky with flashes of lightening in the background can be seen in the colour of his eyes. In this photo, we can find almost all the elements this author often uses and plays with. Tension is established between the semidenuded, authentic figure and the sky, which almost by the book indicates a contact with some other world. This sky can be identified as an element with the aura of distance and inconceivability, or as a reflection of the portrayed man’s soul. Even when the photographer shoots indoors, he uses the light and shadows just to point out to the world behind the pure physical manifestation. Shadows give a form to the light and vice versa, and all that for the purpose of relocating now and here, avoiding that pure and simple reproduction of reality and evading entropy. And the colour, when it is present, is used to make perception out of the ordinary and to infuse energy into a certain mise-en-scène. The author takes things beyond the limits of identifiability, and he is very dedicated to obvious interventions. He does it on the very level of concept, and he applies it with the help of carefully chosen and opposed, and often strained ele-

ments. Conceptually, that tension is corroborated by the fact that Kujuãev creates in the domain of art photography as successfully as in the domain of commercial photography. KujuËev plays consciously with different languages used in those two domains. In his art projects, he runs away from commercial lies. He confronts and criticises that obsession with eternal youth and good looks, which indeed is present in the world of advertising. In a project which is accompanied by Mileta ProdanoviÊ’s text Donald Duck in Pompeii, Disney’s characters are shifted into a setting which evokes the distant past. The design of these works follows the concept because they are tied to the huge frames made of wooden branches. It is another way of directing to some other context. In a series of photographs called Forever (1999), sweet and innocent children’s faces are pasted onto the unnatural, massive and oily bodybuilders’ bodies. They are placed into the urban scenery of Belgrade. It is one more phantasm of the artist in line, and it suggests irony and provokes critical thoughts. The confrontation of incompatible things represents the base of this artist’s approach. Whether there are some popular heroes in his art photographs, or some contemporary urban idols’ portraits, billboards and gallery exhibitions are at issue, Kujuãev always combines elements by means of increasing or decreasing the level of energy in them, i.e. he combines elements, plays with

dimensions, emphasizes or reduces the colour. There are endless possibilities of his manipulations, but he always succeeds in articulating them. He is always interested in people, their faces and bodies. However, instead of their mere visual reproduction, he creates compositions which show their very essence. He looks for human shapes in the plastic figurines. He intervenes on them by means of enhancing their dimensions to some gigantic proportions, and he offers them as horrifying creatures. Instead of having been just a witness of one period of time, KujuËev managed to generate his own reflection and create his own language. Thus he marked one epoch. Over the years, many famous personalities, and many of them were from the world of art, were exposed to his camera lens. Having confidence in KujuËev’s recognizable artistic expression, they let him enter their inner world, as if they had set themselves free all of a sudden and had found their sanctuary in that imaginary world. In return, he managed to pull them out of a previously assigned context and to bring them into a completely new reality. Having photographed them, KujuËev revealed their intimacy and placed them in an environment that would depict their inner beings best. One more example of how possible it is to present something so invisible. Maja ΔiriÊ Transl. Irena BrkiÊ

Belgrade Fashion Week - Impressions Marina KosanoviÊ, editor in chief, “Elle” magazine 22nd Belgrade’s Fashion Week which lasted for nine days showed that it’s the most prestigious fashion manifestation in region in quite interested moment. First conspicuous think is that this edition of Beck’s fashion week gathered again the biggest part of all relevant participant of today’s fashion scene. Return or maybe its better to say re-participating of some fashion players who have not presented their collections on fashion week, surly is good for organizer of this manifestation and for fashion scene in general. Performance of new fashion studios I see as well recognized, logical element in creating their own image and business

211

what is for compliments. First independent performance of Pedja Neric I don’t see just as exception in rich professional biography of this author but as strengthening author’s part of Fashion Week program. What seems to me as most important characteristic of this fashion week establishing new young designers of our domestic fashion scene, who have obviously now finished with phase “young talents”. On the first place I think about Dejan Despotovic, who will be looked at differently after this fashion week. And I think he is aware of this fact. This addition of fashion week “recruited” one new interesting place in capital - salon Porsche Ada where fashion show “Software” of Dragana Ognjenovic

22nd Beck’s fashion week is closed. Brilliant, just as we got habit to. Zoran Bosanac, fashion consultant, Paris I can say just this: well done, well done, well done. Well done Click. Well done Belgrade. Well done to all designers who have showed on this fashion week what they know. I think the right question now is how to move on and how to make something even better and bigger. Where to find money? These kind of manifestations all around the world are supported by the State and I hope, that same will happened in Serbia soon. A lot of authors collections were shown on this fashion week, it seems to me more then ever, and that is simply marvelous. Specially elegant and rich with ideas, show

of Boris Nikolic provided to audience one real sentimental “fashion” moment. Patchwork shirts and trousers can compete with many famous Belgium and Japanese deconstructive designers such as Martin Marcelin and Comme des Garson, it means they can compete with very fashionable collections. Ana Ljubinkoviç in my opinion is real original talent and I am quite sure she would have many clients in Tokyo, the biggest fashion and business center. This cheerful, trendy collections are characterized with strong authentic sense for color but I think the little black trench and bay camouflage trench as well as entire collection of stripped shoes will have many costumers. I will like to point out a

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

male part of collection which will have many fans among members of the young crew. In the end Darko KostiÊ. Right ending for author’s night. What can I say except that I like vary much tonight’s collection. In my opinion it is his best and the most mature collection I have ever seen so far. Real atmosphere. A bit more scandals, a bit more provoking is not wrong if you do it in the right way. I think that even in fashion we can see changes that happened to Serbia in last couple of years. Everything started very fast. Belgrade is a city which has irrisistable charm, interesting his-

Page 212

tory and it is inclined to fashion what should be used. Igor TodoroviÊ, fashion editor „Cosmopolitan” 22. Beck's Fashion Week presented to the audience several shows and programs which had aim during this manifestation to show how big are responsibilities and potential authors including commercial domestic and foreign brands on our market and that is real task of every fashion week. What is very noticeable is the fact this fashion week paid special attention to work of domestic designers in my opinion it is of extraordinary significance bearing in mind that authen-

ticity of fashion expression which authors showed promises that basic possibilities to find unique style in this period of global trends and forms find style which will differ from uniforms in which we all assume versatility of their program made possible for us to see first but very successful independent collection (such as Predrag NeriÊ for example.) commercial brands (like „Cortefiel”, „Diesel” i „Allegra”), male collections (with always interesting sisters ProkoviÊ, Ana LjubinkoviÊ, Boris NikoliÊ), fresh "blood" who showed that last year awards are in the right hands (to Dejan DespotoviÊ and Tijana

Pavlov), exceptional designer and expert for fabric, cloths and forms of Slobodan MihajloviÊ, skilfull player with drape and colors, Tamara RadivojeviÊ, and one timeless work whose prefix caries from the reason of not selling its authenticity to influences of fashion center, it is work of Doda Komad. To sum up my conclusion would be that creative potential surely exists and this means we have the great possibility for our authors to become part of world fashion window shop where a lot of fashion and style lovers will through a “look”.

space for massive crowd. If you decide to see the other equally impressive old part of the city called Vracar you will most probably get to Njegoseva Street where you will find a bar called Liquid. This place really doesn’t have a sensational interior or the best cocktails ever or a specific programming. No. Here you feel a very special bohemian easiness. The spirit of traditional kafana transferred in a 21st century Belgrade. Geographically the place is close to Yugoslavian Drama Theatre, so as a result we have a place full of actors, director and other theatre worker and other who would like to hang out with the ones above mentioned. And we all know what happens in theatre magic! So, that is what we get in Liquid as well. All this happens accompanied with the coolest music playlists. If you behave well – you might get a take away compilation. And finally we have reached the discothèque. In Belgrade there are two night clubs for those who want to hear the latest releases of quality club music and who want to become part of the fluctuant social night life. One of these two is called Andergraund and it is situated at the bottom of Kalemegdan fortress. This club exists for over a decade and during this time it became famous as a place for house music and huge DJ names frequently dropping by. Like Junior Jack for example. Andergraund’s interior is designed to make you feel as if you’re in the chambers of Kalemegdn fortress. If you want to get away from a repetitive electronic beats, the small room has a parallel party programme, and during the summer here the best place to be is a multi-level outdoor venue overlooking the river while the tram romantically passes by your table. Wonderful!

Another respectable night club in our city of Belgrade is Plastic, it has two rooms and as it always spontaneously happens - the party is always better in a small room. You can go to Plastic almost every night of the week and trying to define the music direction is quite hard. To say the least - the music is eclectic and you can hear everything from electro, techno, house, minimal to nu jazz, broken beat, drum’n’bass, hip hop…and this is not all. If you’re not interested in music, the interior design is so rich that every time you go there you’ll find a detail to keep you amused during the whole night. If someone tries to fool you and in that sense directs you to Industria as the best club ever in Belgrade or Bassment as the last resort of night spirit that has made our capital internationally known in the first place - well, going to addresses of these discos will not lead you where you headed to, cause unfortunately these nightlife spots belong to history now. And as a little cherry on the top I will add the freshest, the most recent, the funkiest new place in Belgrade. It’s hard to tell if this is a restaurant or a bar or a club, it’s probably the most precise to say it’s all the above under the name Majik, located on the corner of Palmoticeva and Dzordza Vasingtona street. Extremely modern interior is designed by Karim Rashid and Maja Vidakovich. This place is a pleasure for all the senses, cuisine is French (and light) drinks are fairy tale cocktails and DJs are a spice to make it a hard to forget experience. All this is just a selection of details from the life of a city that never sleeps. Next time you’re walking around you will discover a completely different Belgrade. And that’s why we love it. Tijana TodoroviÊ

Best of Belgrade Let’s try to imagine having fun, enjoying and partying in Belgrade after the working hours are over! Me being someone who loves its city and being as important part of urban structure as a street light, with full responsibility I proclaim that the capital of our dear little Serbia offers quite enough hedonistic havens and has a lot of centers for fulfilling bohemian duties. At the very beginning, while starting your night conquest, you have to eat something very nice. One of the things that make me a very happy and proud citizen of Belgrade is the existence of restaurant Zaplet. Honestly, out of all the restaurants in the whole wide world (and probably in the whole universe) - this one is the best. And this is not a subjective observation. As we in Serbia always first ask about the owner of the place and nothing else really matters - well, if we take this restaurant as an example, maybe this kind of approach is acceptable. If you’re sweet enough and seem as a future Zaplet fan club member, you will meet Vlada who took the name for his restaurant from a literary quote. In a pleasantly modern ambient the most delicious food in Belgrade is being served, you can get a variety of specialties from pork ribs to exotic salads, cous cous, fish, legendary starters like prunes rolled in bacon or rolled zucchini - all of this is a mind-blowing aphrodisiac. In Zaplet you’ll find a charming mix of clients - ministers and yuppies, the world famous DJs who pass by Belgrade, clubbers and of course hustlers from the hood. In Zaplet you will hear sophisticated selection of electronic music and you can drink the best rakija. The waiters look like they work on MTV and everybody gets out of here happy. If you want to feel the spirit of a traditional Belgrade restaurant

212

with a long history and reputation, you should go to Madera. Personally, this restaurant reminds me of childhood and dinners with mom and dad. For an unknown reason, when I’m there, I always think of the joke that Belgrade is a small New York of the Balkans. Besides the endless wine card, huge space and diverse menu, one more good thing about this restaurant is the kitchen working hours. So, you can go to Madera at half past midnight and eat real good food. If it happens to be summertime, there’s almost no other choice for lunch since Madera has the most beautiful outdoor space in this city. If we’re talking about eating out in Belgrade, well we will not ignore the fact that the so-called Serbian fast food is a touristic hook here, so if you have a tourist visiting or you want to be a tourist in your home town - with no worries of getting fat you should visit Loki or any of the similar places where you can get take away cevapi and Serbian hamburgers (pljeskavica). Ok, since we’re in an imaginary night out and now we’re not hungry anymore it’s the right time to go to a bar and have a drink! In the dark of old, beautiful neighborhood of Dorcol, far enough from the fast shiny cars and silicone girls, there is a DJ bar called SH K D. This place was a meeting point for a local crew from Dorcol and spontaneously it remained a secret for all of those who don’t belong to the hood. As time went by everything changed, so SHKD has transformed in a hit place-to-be in the last few years. A very long bar, an range of grandma’s chandeliers and home atmosphere have another great detail added this year - DJ booth in a room that looks like a mini mockup of a real underground club. Every night Belgrade’s finest DJs spin records for their own pleasure as in SHKD there’s not enough

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 213

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 214

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 215

faar2_182-216

12/19/07

5:58 PM

Page 216