Wrzesień/ Październik 2017
Nr 15 Wino i dary lasu Wypróbuj nasze przepisy
Jesienny relaks z winem
Kurs wiedzy o winie Rozsmakuj się we Francji
W każdym sklepie oznaczonym logo Faktorii Win znajdziesz specjalnie zaprojektowane regały z naszą kolekcją. Dzięki nim z łatwością dobierzesz wina do ważnej dla Ciebie okazji:
Na prezent, Na randkę, Do posiłku, Relaks i Z przyjaciółmi. W obrębie każdej z nich zaproponowaliśmy wina różniące się od siebie smakiem, kolorem, aromatem i ceną. W zależności od wielkości danego sklepu, możesz znaleźć jedną z trzech półek, dobraną nie tylko pod kątem liczby win, ale też ich różnorodności: S – 34 wina, M – 62 wina i L – 120 win. Oferujemy wybór najlepszych win z całego świata. W większości sklepów z logo Faktorii Win znajdują się regały liczące 34 i 62 wina – znajdziesz je w całej Polsce. Jest już ponad 4 tysiące sklepów z naszą kolekcją win! Sklepy z wytrawną ofertą poznasz po okrągłym czarno-białym szyldzie z logotypem Faktorii Win umieszczonym przy wejściu. Sprawdź, która półka z naszymi winami znajduje się w twojej okolicy!
WYPRÓBUJ WYSZUKIWARKĘ SKLEPÓW I WIN FAKTORII WIN Dzięki nowej wyszukiwarce na facebook. com/faktoriawin możesz zlokalizować sklep z ofertą Faktorii Win w pobliżu swojego aktualnego położenia. Wyszukiwarka pozwala znaleźć sklep z naszym regałem na podstawie wpisanego miasta lub kodu pocztowego. Możesz też wyszukać wina i sprawdzić adres sklepu, w którym powinny być dostępne.
FAKTORIA WIN ONLINE Mapkę ze wszystkimi sklepami Faktorii Win znajdziesz na naszej stronie: www.faktoriawin.pl. Szukaj nas także na Facebooku: facebook.com/faktoriawin i Instagramie: @faktoria_win
SPIS TREŚCI
6
KOBIETY I WINO Wywiad z Moniką Bielką-Vescovi
10
10 16
JESIENNA UCZTA Wypróbuj nasze przepisy
RELAKS Z WINEM Za co kochamy seriale?
20
FELIETON Wino w podróży
22
WYTRAWNY WYPOCZYNEK Pomysły na jesienny relaks
26
6 26
W(SPA)NIAŁY WEEKEND Spa i oferta Faktorii Win a’la carte
29
KURS WIEDZY O WINIE Poznaj winne smaki Francji!
Nr 15
Wytrawna jesień
3
Odpoczynek z lampką wina
Corte Vigna Chardonnay Francja
Daos Cabernet Sauvignon
14,99 zł
Mołdawia
białe półwytrawne
18,99 zł
10-12°C 2h
czerwone półsłodkie 16-18°C 0,5 h
Do posiłku
Relaks
W mołdawskim regionie Etulia winogrona zbiera się ręcznie i dokładnie selekcjonuje. Tak powstaje Daos– wino o głębokiej czerwonej barwie i pełnym smaku. Aromaty jagód i szafranu świetnie pasują do delikatnych nut jeżyn i goździków, sprzyjając chwilom relaksu.
Corte Vigna powstające na bazie chardonnay jest wszechstronnym winem, głównie dzięki swojemu swobodnemu charakterowi. Świeży owocowy smak nektarynek i brzoskwiń oraz nienarzucający się aromat sprawiają, że z każdym łykiem zapominamy o codziennych obowiązkach.
Doskonały wybór wina na każdą okazję Po letnim wypoczynku przychodzi czas na jesienne przyjemności, z nastrojowymi wieczorami na czele. To szczególny okres relaksu, który najlepiej spędzić z ulubioną lekturą albo przyjemną muzyką i rzecz jasna – lampką dobrego wina. Na długi wieczór sprawdzą się też seriale, a o tym, czemu tak bardzo je uwielbiamy, opowiada nam znajoma psycholog. Obejrzyjcie polecane przez nas tytuły w towarzystwie wytrawnego wina. W tym numerze podpowiadamy, jak wypocząć – nie tylko w domowym zaciszu, ale też podczas weekendowego wyjazdu. Na małe podróże najlepiej sprawdzi się Polska – w górach, nad morzem i na Mazurach znajdziecie hotele ze spa, w których możecie też napić się wina z naszej kolekcji Faktorii Win a’la carte. Wino i relaks to w końcu duet doskonały – wypróbujcie wina, które polecamy w tym sezonie. Jesienią sięgamy po treściwe potrawy, dlatego nareszcie możemy sobie pozwolić na mocniejszą czerwień w kieliszku. Poznawanie wina w praktyce warto uzupełnić wiedzą teoretyczną, a tę – w przystępnej formie – serwuje nam bohaterka numeru: Monika Bielka-Vescovi. Prezes stowarzyszenia Kobiety i wino opowiada o polskich mitach winiarskich i kulinarnych połączeniach z winem. To drugie to jeden z naszych ulubionych tematów, dlatego w tym wydaniu zachęcamy do sezonowych eksperymentów. Wypróbujcie przepisy na aromatyczne ciasto z jabłkami i makaron z jesiennymi darami lasu, czyli grzybami. Więcej o łączeniu grzybowych potraw z winem opowie nasz wine master Rafał Łojszczyk. Wygląda na to, że ta jesień będzie upływać pod hasłem przyjemności – dla ciała i dla ducha. Zespół Faktorii Win
Grupa Eurocash
Koordynator projektu
ul. Wiśniowa 11
Marta Kulmiśka
62-052 Komorniki www.eurocash.pl
Dyrektor kreatywny Wojtek Ponikowski
Wydawca Futu Creative
Dyrektor artystyczny
ul. Chopina 5a/6
Zuzanna Trybulska
00-559 Warszawa www.futucreative.com
Redakcja Marika Krystman
Współpraca Anna Garbacz
Nr 15
Kireownictwo projektu
Zdjęcia
Diana Modrzejewska-
Paulina Olechno
Bernard Hołdys
-Małachowska
Paulina Wardak
SINIOR
Aleksandra Pardel
Wytrawna jesień
5
Kobiety i wino Importerki win, restauratorki, enolożki, dziennikarki, blogerki i wreszcie – miłośniczki wina. Wszystkie te kobiety tworzą ogólnopolskie stowarzyszenie, którego celem jest nie tylko edukowanie w zakresie wina, ale też rozwój osobisty. O fascynującym – nie tylko kobiecym – świecie winiarstwa rozmawiamy z prezesem Kobiet i Wina Moniką Bielką-Vescovi. Na początek ustalmy konkrety – stowarzyszenie tworzą kobiety, a w ramach jego działania aktywizują panie przedsiębiorczość kobiet. Czy wobec tego mężczyźni mogą jakkolwiek uczestniczyć w działaniach Kobiet i Wina? Polakom też przydałoby się trochę edukacji w tym zakresie! Pewnie, że tak – w zasadzie w większości wydarzeń mogą brać udział mężczyźni, dlatego że naszym priorytetem, czyli najważniejszym zadaniem, jakie ma stowarzyszenie, jest edukacja z wiedzy o winie, ale co ważne – edukacja dla każdego. Jeśli chodzi o nasze spotkania – tylko te, podczas których planujemy strategię, są zamknięte, a większość z nich jest otwarta dla wszystkich.
6
W naszym kraju coraz częściej i chętniej sięgamy po butelkę wina przy różnych okazjach, ale nasza wiedza winiarska jest jeszcze na poziomie edukacji elementarnej. Co panią skłoniło do startu stowarzyszenia? Założyłam je ponad 4 lata temu, ale myślałam o tym już wcześniej. Sama skończyłam szkołę wiedzy o winie w Denver w Kolorado i zdobyłam dyplom sommeliera oraz londyńską szkołę Wine & Spirit Education Trust, w której dzisiaj uczę. Z USA pojechałam do Tajlandii i tam przez 2 lata rozwijałam wiedzę winiarską. Kiedy przeprowadziłam się do Polski, założyłam Szkołę Sommelierów w Krakowie. Po powrocie zauważyłam też, że jest mało kobiet pracujących w polskiej branży
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
zdjęcia: SINIOR tekst: Marika Krystman
winiarskiej i że nie ma miejsca, które je zrzesza. Chciałam zebrać te kobiety i dać im platformę, którą będą mogły w przyszłości wykorzystywać. I tak już się dzieje dzisiaj, bo tym drugim, po edukacji, zadaniem stowarzyszenia jest wspieranie kobiecej przedsiębiorczości. Skupiamy się na dawaniu możliwości rozwojowych – z jednej strony jest to rozwój w kontekście winiarskim, dzięki któremu dwie moje absolwentki są dziś za granicą: jedna chce zostać enologiem i studiuje we Florencji, a druga pracuje aktualnie w Dubaju i rozwija swoje kompetencje winiarskie. Dla nich stowarzyszenie było takim podestem, żeby się dalej rozwijać. Z drugiej strony wspieramy rozwój przedsiębiorczości w ogóle – wśród członkiń stowarzyszenia Kobiety i Wino zawiązują się takie kontakty, które przechodzą w formy biznesu. Zatem stowarzyszenie skupia kobiety uwielbiające wino i chcące rozwijać się w danym temacie biznesowym, który z kolei nie musi być związany w winem. Myśląc o stowarzyszeniu, widzę silny żeński zespół. Kto aktualnie tworzy Kobiety i Wino? W naszym stowarzyszeniu poznają się kobiety z różnych branż – większość członkiń to właścicielki małych i średnich przedsiębiorstw, znaczna część jest też wyedukowana z zakresu wiedzy o winie, między innymi we wspomnianej londyńskiej szkole Wine & Spirit Education Trust. Z kolei 30 proc. to po prostu miłośniczki wina. Branża winiarska w Polsce jest bardzo mała, stąd nie możemy sobie pozwolić na to, by zamykać się tylko na członków branżowych. Skupiamy się więc na edukowaniu ludzi spoza branży i docieramy z wiedzą do osób, które chcą wiedzieć o winie więcej. Mamy więc w stowarzyszeniu kobiety, które są księgowymi, architektami albo lekarzami. Jesteśmy różne, ale łączy nas po prostu wino.
Prinz von Hessen Riesling Niemcy
49,99 zł białe wytrawne 8-10°C 2h
Do posiłku
Nasz wine master rekomenduje pani Monice niemieckiego rieslinga
W ramach comiesięcznego cyklu organizują panie spotkania: tylko dla członkiń stowarzyszenia lub otwarte, w formule „Kobiety, wino i przyjaciele”. Co czeka tam na uczestników? Aktualnie prowadzimy kilka rodzajów spotkań. Te comiesięczne opierają się na edukacji – opowiadamy o winie, a do tego zapraszamy gości związanych z winem: winiarzy i enologów z Polski i zagranicy, ale nie tylko. Czasem spotkanie prowadzi inny specjalista, na przykład niedawno mieliśmy wykład z prawa winiarskiego – akurat wtedy w Krakowie pojawił się problem z pozwoleniami na sprzedaż wina w restauracjach i prowadziliśmy debatę, szukając rozwiązań tej sprawy. Na takie spotkania zapraszamy też informatyków, którzy pomagają nam usprawnić działanie naszej strony internetowej, albo księgowe, które doradzają kobietom, jak poprawić księgowość w swojej firmie. Oczywiście spotkaniom zawsze towarzyszy degustacja wina. Jednym z założeń organizacji jest obalanie stereotypów związanych z winem. Jakie mity winiarskie królują w Polsce? Takich mitów jest bardzo dużo, ale klasyczny to ten, że im mocniejsze albo starsze wino, tym lepsze. Z tym starszym winem to prawda, ale to się sprawdza dla bardzo małego procentu, bo większość win na świecie jest przeznaczo-
Nr 15
Soczyste wino o świeżym owocowym zapachu jabłek i cytrusów z subtelną nutą grejpfruta i brzoskwini. W jego smaku wyczuwa się przyjemną słodycz i delikatną strukturę.
na do szybkiej konsumpcji. W przypadku mitu o mocnych trunkach – na moc w winie wpływają rozmaite czynniki, jak warunki klimatyczne, w tym nasłonecznienie i ilość cukru w winogronach, bo cukier to potencjalny alkohol. Idąc tym tropem – im dalej na północ, tym mniej alkoholu w winie, a przecież wcale tamtejsze wina nie są gorsze, czyli ten mit też obalam. Oczywiście nadal króluje też stereotyp, że im większe wgłębienie w butelce – w sklepach winiarskich niektórzy wciąż sprawdzają je palcem – tym lepsza jakość wina. Do tego zapewniam, że łyżeczka wrzucona do otwartej butelki z winem musującym nie działa – bąbelki i tak uciekną. Z takimi mitami spotykam się często na podstawowych kursach wiedzy winiarskiej.
Wytrawna jesień
7
CIEKAWOSTKA: Monika Bielka-Vescovi opowiedziała nam, że 25% społeczeństwa to tzw. supersmakosze (ang. supertaster), czyli osoby, które mają naturalnie wyższą zdolność odczuwania smaku. To prawdziwi szczęściarze, jeśli chodzi o naukę winiarstwa i degustację win!
Czytając waszego bloga „Wino na Obcasach” można się przekonać, że w kontekście kulturalnym branża winiarska w Polsce ma się doskonale. Co ciekawego się u nas dzieje? Winiarskich wydarzeń jest rzeczywiście wiele, a część z tych rzeczy organizujemy w ramach stowarzyszenia. Nasze comiesięczne spotkania to jedno, ale mamy jeszcze dwa inne projekty. Jeden z nich to edukacja podstawowa, czyli cykl warsztatów Mini Class, prowadzonych przez członkinie stowarzyszenia, równolegle od września do czerwca w Krakowie i Warszawie. Te zajęcia obejmują wiedzę o szczepach i regionach winiarskich. Druga inicjatywa to Wieczory z Polskim Winem, podczas których przedstawiamy polskich winiarzy. W Polsce mamy około tysiąca winnic, ale tylko niewiele ponad sto pięćdziesiąt jest zarejestrowanych, co oznacza, że tamtejsze wina mogą być na półkach sklepowych, reszta może być sprzedawana tylko w danym gospodarstwie rolnym. W ramach tego projektu zabieramy też uczestników na wycieczki do winnic – niedawno wróciłyśmy z Podkarpacia, a w zeszłym roku byłyśmy na zbiorach w węgierskim Tokaju, gdzie uczyłyśmy się zbierać grona aszú, które pokrywa szlachetna pleśń. Takie odpowiednio zainfekowane winogrona będą tworzyły doskonałe słodkie lub wytrawne wina.
Żeby móc opowiadać o winie, trzeba je także testować – jakie wina znajdują się wśród pani ulubionych? Najbardziej lubię rieslinga, i to z różnych warunków klimatycznych. Ten szczep jest chłodnolubny, ale cenię zarówno alzackiego, niemieckiego i austriackiego, jak i australijskiego. Doceniam jego różnorodność – może być wytrawny, słodki albo lodowy – i tę niesamowitą wszechstronność. Rieslingi to wina, które dobrze łączą się z potrawami i tę cechę cenię w nich najbardziej. Możemy je śmiało łączyć z daniami kuchni polskiej, także tej tradycyjnej – to idealne wino, pasuje nawet do śledzia. Lubię też ciężkie czerwone z chłodniejszego klimatu, np. z północnej Doliny Rodanu– lub lżejsze czerwone z Burgundii. Generalnie cenię dobrze zrobione wino – nie ma dużego
WINNE WYDARZENIA W POLSCE 26.09.17 Mini Class: Portugalia / Restauracja Winoman w Krakowie Mini Class to mieszanka warsztatów, panelu degustacyjnego, treningu, wymiany myśli oraz doskonalenia wiedzy o winie. Tym razem twórczynie stowarzyszenia Kobiety i wino przedstawią klasyczne regiony Portugalii. Więcej informacji: www.kobietyiwino.com.
8
30.09.17 Winna gra miejska Gra terenowa śladami winiarstwa w Krakowie, z możliwością poznania najlepszych lokalnych miejsc z winem. Uczestnicy startują z krakowskiego Rynku Głównego. Gwarantowana wesoła i luźna atmosfera. Więcej informacji: www.kobietyiwino.com.
Magazyn Faktoria Win
04.10.17 Wieczory z Polskim winem / Restauracja Winoman w Krakowie Postawy foodpairingu oraz degustacja wybitnych polskich win i serów rzemieślniczych. Prowadzenie: Tatiana Much i Katarzyna Korzeń. Więcej informacji: www.kobietyiwino.com.
Nr 15
znaczenia, skąd ono pochodzi, pod warunkiem że pokazuje terroir – charakter miejsca pochodzenia. Doceniam kunszt winiarza, oddanie cech danego szczepu i warunków klimatycznych, ale też umiejętność doboru beczki, bo sztuką jest dojść do harmonii aromatów starzonego wina. Też doceniamy rieslinga za łatwość dopasowania do potraw. Zresztą w naszym magazynie często pochylamy się nad tematem łączenia wina z jedzeniem. Ma pani swoje ulubione połączenia? Na pewno to jedno, o którym już wspomniałam, czyli śledź do rieslinga z delikatnym cukrem resztkowym, np. do Spätlese – to jedno z moich najbardziej zaskakujących połączeń. Z klasycznych opcji bardzo lubię grzyby i burgundy, czyli pinot noir do prawdziwków albo trufle i czerwone włoskie barolo. Na pewno zawsze sprawdzą się ostrygi i szampan, homar i chablis albo foie gras i sauternes, ale przecież nie zawsze sięgamy po potrawy z najwyższej półki. Jeśli chodzi o codzienne połączenia, bardzo lubię grillowane mięso i wino na bazie szczepów regent i rondo, które uprawia się też w Polsce. Podaję wino do każdej potrawy, nawet do pierogów i bigosu – do niego sprawdzi się gewürztraminer. Dla nas to może być lekko szokujące, ale w Alzacji jest taka potrawa choucroute garnie – podobna do naszego bigosu, ale mięso układa się na kapuście – i do niej też serwuje się właśnie gewürztraminera. Lubię też desery, a w przypadku win do słodyczy zasada jest niezmienna – tylko słodkie wina, najlepiej słodsze niż samo danie. Czekoladowy deser ze wzmocnionym porto lub tokaj z crème brûlée będą idealne, podobnie jak owoce z niewytrawnym winem z bąbelkami. Tu często popełniamy błąd, podając do tortów wytrawne wino musujące, wówczas podbija się kwasowość – to się nigdy nie sprawdza. Bardzo lubię też połączenia regionalne – kiedy podróżuję, degustuję lokalne wina i potrawy, bo przecież to tamtejsi winiarze wychowali się na pewnych smakach i aromatach z regionu, które automatycznie i naturalnie odtwarzają w swoich winach. Tak jest zresztą z każdą formą sztuki – tworzymy coś, co sami lubimy i dobrze znamy.
Passo Antico Vecchie Vigne Włochy
29,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Na prezent
27–29.10.17 XII Grand Prix Magazynu „Wino” w Warszawie Gala wręczenia nagród jednego z najważniejszych magazynów winiarskich w Polsce i degustacja win, podczas której pojawi się ponad 150 producentów win ze wszystkich zakątków winiarskiego świata i 20 winiarni z Polski. Na gości czeka też sekcja win ekologicznych i naturalnych. Bilety można kupić na stronie www.magazynwino.pl. 27–28.10.17 Targi Wine Expo Poland w Warszawie Kolejna edycja targów w warszawskim EXPO XXI, podczas których odwiedzający będą mogli poznać i spróbować między innymi. doskonałych szampanów, prosecco i porto. Przy wejściu każdy otrzyma swój kieliszek wina, a przy stoiskach będzie można próbować wybranych alkoholi. Bilety do kupienia na miejscu.
Nr 15
Wytrawna jesień
Wytrawne wino ze słonecznej Sardynii. Aksamitne na podniebieniu Passo Antico produkuje się w tradycyjny sposób z suszonych winogron, dzięki czemu zyskuje pełniejsze nuty czerwonych owoców i jagód.
9
Jesienna uczta Wrzesień i październik to miesiące, w których kulinarne triumfy święcą aromatyczne polskie owoce, warzywa korzenne i wreszcie – grzyby z naszych lasów. Na tych sezonowych skarbach bazują dania, do których idealnym uzupełnieniem będzie wino. Sprawdźcie, jak wygląda złota polska jesień na talerzu!
10
Magazyn Faktoria Win
No. 13
Makaron z grzybami leśnymi • 250 g makaronu orecchiette albo innych muszelek • 200 g grzybów leśnych (borowiki, podgrzybki, maślaki) Czerwone wino • 50 g mrożonego zielonego podkreśli smak leśnych groszku grzybów • kilka liści świeżego szpinaku • szczypta natki pietruszki, posiekanej • kilka listków mięty i mała gałązka rozmarynu • 50 ml czerwonego, półwytrawnego wina • ząbek czosnku, posiekany • 50 g masła • sól i pieprz
Porta do Castelo Portugalia
15,99 zł czerwone półwytrawne 16-18°C 0,5 h
Makaron
Pochodzące z regionu Alentejo wino ma intensywne aromaty rześkich, czerwonych owoców, takich jak wiśnie i truskawki. W nosie dominują przyprawy, a na podniebieniu wyczuwa się, że grona dojrzewały w słonecznym miejscu. Bardzo przyjemne wino, z lekkim posmakiem słodkich owoców.
Nr 15
Nowość!
Grzyby pokrój w plasterki. Gotuj makaron, aż będzie al dente, odcedź i odstaw. Rozgrzej połowę masła na większej patelni, dodaj grzyby i groszek. Smaż przez ok. 4 min, a po 2 min dodaj czosnek. Grzyby i czosnek powinny się lekko zarumienić. Dopraw całość solą i pieprzem, dorzuć liście szpinaku i dolej wino. Przykryj patelnię i duś składniki przez kilka minut. Następnie dołóż makaron, wymieszaj, dodaj drugą połowę masła i jeszcze raz wymieszaj. Zdejmij makaron z ognia, posyp go natką pietruszki i listkami mięty. Danie udekoruj gałązką rozmarynu i serwuj prosto z patelni.
Wytrawna jesień
11
Le Parisien Merlot
Soczyste gruszki lubią towarzystwo słodkiego czerwonego wina
Francja
22,99 zł czerwone półsłodkie 16-18°C 0,5 h
Sałatka ze szpinakiem, gruszką i orzechami • 2 gruszki • 3 garści mieszanki sałat z rukolą • garść orzechów: włoskich i laskowych
Do posiłku
sos winegret: • łyżka octu winnego • 3 łyżki oliwy • po szczypcie soli i pieprzu
Przyjemne i lekkie wino na bazie znanego, pochodzącego z Francji szczepu merlot. Le Parisien zachwyca owocowym smakiem, równowagą świeżych aromatów i nutami czerwonych owoców.
12
Przygotuj sos: połącz ocet z solą, do rozpuszczenia soli, następnie dolej oliwę, dopraw pieprzem i całość dokładnie wymieszaj. Odstaw. Gruszkę pokrój na mniejsze plastry. Na talerzach rozłóż liście sałaty, polej odrobiną sosu winegret i ułóż plasterki gruszki. Całość posyp orzechami.
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Tarta z jabłkami • 5 jabłek • 400 g mąki pszennej • 200 g masła, schłodzonego • 150 g cukru pudru • jajko • 2 żółtka • łyżka cukru trzcinowego • łyżeczka cynamonu • szczypta soli
Nasz wine master rekomenduje półsłodkie Old Tbilisi do deserów
Przesiej mąkę z solą. Do suchych składników dodaj dwa żółtka i masło. Całość siekaj nożem, aż składniki całkowicie się połączą. Ciasto ugniataj do uzyskania jednolitej masy. Zrób z ciasta kulę, owiń ją w folię i włóż do lodówki na 30 min. Schłodzone ciasto rozwałkuj (3–4 mm grubości) i wytnij z niego koło o promieniu o 3 cm większym niż forma, której będziesz używać do pieczenia. Przełóż wycięty krąg do formy, rozłóż ciasto równomiernie i przyciśnij mocno, by równo przylegało. Nożem obetnij brzegi ciasta wystające poza formę. Jabłka pokrój w cienkie plasterki, ułóż na cieście i posyp cukrem i cynamonem. Z pozostałego ciasta wytnij paski o szerokości ok. 1 cm. Najpierw na wierzchu ciasta ułóż paski w jedną stronę. Następnie zacznij układać na zmianę poprzecznie, podnosząc co drugi i przeplatając, aż powstanie kratka na całym cieście. Wierzch ciasta posmaruj roztrzepanym jajkiem. Tartę piecz w 180 st., przez ok. 40 min.
Old Tbilisi Alazani Gruzja
23,99 zł czerwone półsłodkie 16-18°C 0,5 h
Ciasta
W XIX w. Ivane Mukhrabatoni z dynastii Bagrationi, najdłuższej królewskiej dynastii na świecie, zapoczątkował technologię, która w połączeniu z gruzińską tradycją pozwala osiągnąć najlepszą jakość wina. Takie jest właśnie Old Tbilisi Alazani, które znakomicie podkreśla smak domowych ciast.
Nr 15
Wytrawna jesień
13
Torre Oria Gran Reserva
Jagnięcina z pieczonymi warzywami korzennymi
Hiszpania
• 1 kg combra jagnięcego • 4 marchewki • pół cytryny • pół czerwonej cebuli • 3 ząbki czosnku, posiekane • garść orzechów włoskich, pokruszonych • po gałązce rozmarynu i tymianku • sól i pieprz
23,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Przygotuj marynatę: wyciśnij sok z cytryny, dodaj sól, pieprz, tymianek, czosnek i orzechy. Smaruj nią mięso i odstaw przynajmniej na godzinę do lodówki. Na rozgrzanej patelni, bez tłuszczu, obsmaż comber z każdej strony. Piekarnik rozgrzej do 200 st., mięso przełóż do naczynia żaroodpornego i piecz przez ok. 1,5 godz. 20 min przed końcem dodaj cebulę, marchewkę, cytrynę i rozmaryn. Comber udekoruj gałązkami ziół i serwuj prosto z patelni.
To klasyczne wino o rubinowym kolorze zachwyci cię owocowymi aromatami z nutą octu balsamicznego, drewna i przypraw. Określenie „reserva” oznacza, że wino dojrzewało w dębowych beczkach przez 18 miesięcy, a później leżakowało w butelkach, gdzie zyskało pełnię smaku i aromatu.
14
Czerwone mięso
Do jagnięciny pasuje dobrze zbudowane czerwone wino
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Nr 15
Wytrawna jesień
15
tekst: Aleksandra Pardel
Za co kochamy seriale? Coraz krótsze jesienne dni, często wietrzne i deszczowe, nie tylko nie napawają dobrym samopoczuciem, ale też zmuszają do rezygnacji z części aktywności na świeżym powietrzu. Co robimy, żeby je przetrwać? Jednym ze sposobów, po który coraz chętniej sięgamy, wydaje się przeniesienie na jakiś czas do innego świata, do którego możemy trafić z pozycji własnego wygodnego fotela za pośrednictwem ekranu komputera czy telewizora. A umożliwiają nam to seriale – swoisty fenomen ostatnich lat, zjawisko, które wciąż przybiera na sile i zatacza coraz szersze kręgi. Na czym polega? Za co tak bardzo pokochaliśmy seriale? Opowieść w odcinkach, jaką jest serial, nie jest wynalazkiem naszych czasów. Już w XIX w. na łamach gazet czy tygodników ukazywały się drukowane w częściach fragmenty powieści, cieszących się uznaniem autorów. Popularność tej formy znalazła swoją kontynuację w nadawanych cyklicznie słuchowiskach radiowych, by wraz z wynalezieniem telewizji trafić i tam. Obecnie, gdy telewizja traci swoją pozycję na rzecz Internetu, to do sieci przeniósł się przemysł rozrywkowy, którego flagowym produktem stały się właśnie seriale. Popularność tej formy rozrywki wiąże się również z obecnością platform takich jak Netflix, umożliwiających nieograniczony dostęp do setek filmów i seriali. Fakt, że udostępniane są od razu całe sezony
16
seriali sprawia, że zmienia się ich odbiór. Przemysł rozrywkowy dostosowuje się do potrzeb widza. Już nie musimy czekać przez cały tydzień, aż pojawi się kolejny odcinek, ale otrzymujemy wszystkie jednocześnie i sami decydujemy, kiedy je obejrzymy. Dzięki mobilnym urządzeniom bez problemu możemy oglądać kolejne odcinki w dowolnie wybranym momencie: w podróży, w tramwaju czy w poczekalni u lekarza. Wciągająca fabuła i narastające napięcie, które zawiesza nas w niepewności, co będzie dalej, sprawiają, że trudno oprzeć się pokusie włączenia następnego odcinka. Ułatwiony dostęp przekłada się często na ilość czasu, jaką spędzamy na oglądaniu. Niekiedy nie sposób oderwać się od komputera!
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Badacze tego zjawiska twierdzą, że współczesne seriale nie odeszły tak daleko od swoich powieściowych korzeni – obecnie to one przejęły role dokumentatora i krytyka współczesności, które wcześniej odgrywały realistyczne powieści. W czasach, gdy czytelnictwo spada, to seriale stały się głównym nośnikiem opowieści. Podobnie jak wielkie powieści, tak teraz seriale obrazują nasz współczesny świat we wszystkich jego odsłonach. Dzięki Internetowi widzowie z całego świata mogą prawie jednocześnie uczestniczyć w odbiorze kolejnego odcinka, a to niesie ze sobą ogromną moc tworzenia wspólnych i uniwersalnych kodów kulturowych. Kulturotwórcza rola oddziaływania seriali jest ogromna. Dzięki swojemu zasięgowi mają moc kształtowania nowych wzorców, mód, postaw czy zachowań. Mają swój udział w rozwoju społecznej świadomości, kreując bohaterów, którzy oswajają nas ze zjawiskami marginalizowanymi, wpływają na nasze postrzeganie przedstawicieli mniejszości czy definiowanie ról płciowych. Wystarczy wspomnieć, jak ogromną rolę w przedstawianiu kobiecych postaci odegrał najpierw kultowy Seks w wielkim mieście, a obecnie jego współczesny następca, czyli serial Girls. Za sprawą tego ostatniego jego twórczyni i zarazem odtwórczyni głównej roli Lena Dunham stała się feministycznym głosem pokolenia, a serial swoistym manifestem na nowo definiowanej kobiecości. Pokazuje to również, jak wielką ewolucję przeszła ta forma – myśląc o serialach, przywołujemy raczej wysokobudżetowe, często wybitne produkcje, którym bliżej do dzieł filmowych, niż sitcomów czy oper mydlanych, z którymi przez lata kojarzone było to pojęcie. Radykalnie zmienił się również sposób ich oceny i odbioru – podczas gdy jeszcze kilka lat temu oglądanie seriali było kojarzone raczej z mało wymagającą dla umysłu formą rozrywki przeznaczoną dla mas, obecnie stało się dla wielu osób nieodłącznym elementem stylu życia, a pewne produkcje wręcz wypada znać. Oglądanie tego samego serialu staje się pretekstem do nawiązania kontaktu, wymiany poglądów, tworząc wspólną płaszczyznę porozumienia choćby w środowisku zawodowym. Znajomość tych samych wątków i bohaterów daje poczucie wspólnoty i przynależności do grupy, podobnie jak jej brak może wyzwalać poczucie wykluczenia. Ilu z nas zdarzyło się obejrzeć choćby jeden odcinek serialu, o którym wielokrotnie słyszeliśmy, po to, aby dowiedzieć się i przekonać, o czym właściwie mówią z takim zapałem znajomi z pracy? Ta popularność przekłada się zarówno na mnogość wyboru, który wielbicielom wszelkich gatunków filmowych pozwala znaleźć coś dla siebie, jak też na jakość produkcji. Ogromne budżety, znakomita obsada, wybitne scenariusze, czyli cechy charakterystyczne dla dzieł kinowych, obecnie stanowią nieodłączną część produkcji, takich jak Gra o tron, które dziś już
Nr 15
Do ulubionego serialu polecamy aromatyczną Pazvę
Pazva Bułgaria
23,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Relaks
Pazva powstała z trzech wybitnych szczepów: cabernet franc, merlot i gamza. Dzięki starannemu procesowi winifikacji, wino ma intensywnie rubinowy kolor i piękny aromat czarnej czekolady. W jego smaku wyczujesz owoce leśne i drzewo dębowe.
Wytrawna jesień
17
nikogo nie szokują. Ale gwiazdorska obsada i olśniewające dekoracje nie decydują o sukcesie serialu, ani o tym, czy staniemy się jego wiernymi widzami, z niecierpliwością oczekującymi na kolejny odcinek. A więc, co wpływa na to, jaką produkcję wybieramy i czy się do niej przywiązujemy? Odpowiedzią są emocje. To, jakie uczucia potrafi wzbudzić w nas dana historia, ma dużo większe znaczenie. A nośnikami emocji są bohaterowie. To z nimi się utożsamiamy i to do nich chcemy wracać wraz z kolejnym odcinkiem. Tutaj niezbędna jest możliwość zidentyfikowania się z nimi – odnalezienia w nich czegoś, co przypomina nas samych, lub takich cech, za którymi tęsknimy i które chcielibyśmy mieć. Nie bez powodu rozmawiając o ulubionych wątkach, budzą się w nas często podobne emocje, jak wtedy, gdy myślimy o prawdziwych zdarzeniach czy osobach, które rzeczywiście znamy – doświadczenia, porażki, niepowodzenia i radości bliskich nam bohaterów przeżywamy w podobny sposób, jednak nie ruszając się z kanapy. Ponadto podglądanie świata na co dzień nam niedostępnego, przyglądanie się z bliska cudzemu życiu, zaglądanie do domów, sypialni, bycie świadkiem cudzych dramatów pozwala na zaspokojenie potrzeby podglądactwa. Ale nie dotyczy to jedynie życia prywatnego bohaterów, ale również świata zawodowego – codziennego
życia prawników, lekarzy czy polityków, którym przez ramię możemy zajrzeć na stół operacyjny lub wraz z nimi uczestniczyć w naradach, odbywających się za zamkniętymi drzwiami. Świadomość, że to nie nas dotyczą przedstawiane na ekranie tragedie pozwala na przeżycie emocji w bezpieczny sposób, bez konieczności faktycznego angażowania się w trudne czy ryzykowne sytuacje, z możliwością szybkiego powrotu do rzeczywistości za naciśnięciem przycisku pilota. Uczucie ulgi, które towarzyszy nam po rozwikłaniu zagadki kryminalnej, którą z zapartym tchem śledziliśmy, jest na tyle gratyfikujące, że z przyjemnością wystawiamy się na podobne doznanie wraz z kolejnym odcinkiem. Działa to jednak obustronnie – dzieło jest skonstruowane tak, aby wzbudzić w nas określone emocje, ale jako odbiorcy nie przystępujemy do niego jako czysta karta, a z bagażem własnych emocji, doświadczeń, przeżyć, wspomnień i pragnień. To, czy i jak dana historia na nas zadziała, zależy więc również od nas, a wpływ na to, jaki serial wybieramy, mają nasze potrzeby, to, jaki mamy nastrój i co pragniemy przeżyć. To odbiorca decyduje, jakiego stanu emocjonalnego pragnie doznać w danym momencie, a za tym idzie wybór historii, która będzie miała szansę mu to umożliwić. A jaki tytuł Ty wybierzesz na dzisiejszy wieczór?
Warto obejrzeć
Gra o tron Serial fantasy stworzony przez Davida Benioffa i D.B. Weissa dla HBO. Jest adaptacją sagi Pieśń lodu i ognia autorstwa amerykańskiego pisarza George’a R.R. Martina. Gra o tron miała swoją premierę 17 kwietnia 2011 r., a latem tego roku pojawił się siódmy sezon serialu. Dzieje jego bohaterów rozgrywają się w Westeros, czyli Siedmiu Królestwach – przypominającej średniowieczną Anglię krainie, która jest obiektem nieustannych walk o władzę i największe wpływy. Kandydatów do tytułowego tronu jest kilku – jedni utrzymują, że są prawowitymi władcami, inni szukają zemsty, a wszystkie te wątki prowadzą do niekończącej się wojny. Opcja idealna dla fanów fantasy.
18
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Opowieść podręcznej Luźna adaptacja powieści Margaret Atwood, wydanej w 1985 r. – studium psychologiczne młodej kobiety postawionej w ekstremalnej sytuacji życiowej. Tytułowa bohaterka 10-odcinkowego serialu – niemająca swojego imienia podręczna – ma za zadanie urodzić dziecko mężczyźnie ze sfery rządzącej państwem Gilead, które po rewolucji powstało na gruzach USA. Podręczna żyje w skandalicznych warunkach dyktatury, ale pamięta świat sprzed Gilead, kiedy była szczęśliwą żoną i matką. Niestety z czasem, by przetrwać, przyjmuje warunki swoich oprawców. Pozycja obowiązkowa, nie tylko dla kobiet.
Tacy jesteśmy Rodzinna opowieść o amerykańskich trzydziestoparolatkach – produkcja Dana Fogelmana, twórcy filmu Kocha, lubi, szanuje. Bohaterowie serialu przyszli na świat tego samego dnia, a ich losy dziwnym zbiegiem okoliczności zaczynają się ze sobą splatać. W kolejnych odcinkach poznajemy między innymi parę, która
spodziewa się trojaczków, niespełnionego gwiazdora sitcomu i jego siostrę, która walczy z nadmiernym apetytem. Szybko zaczynamy rozumieć, że bohaterów łączy znacznie więcej niż ta sama data urodzin. Serial spodoba się tym, którzy cenią codzienne historie w inteligentnym wydaniu.
CIEKAWOSTKA: Czerwone wino może mieć odcień purpurowy, rubinowy, ceglasty, wiśniowy, a dodatkowo może mieć ceglaste, fioletowe, a nawet granatowe refleksy. Jego barwy zależą od rodzaju winogron, sposobu winifikacji i leżakowania – im starsze wino, tym bardziej wyraźne są ceglaste refleksy.
Nr 15
Wytrawna jesień
19
Wino w podróży Moja winna przygoda zaczęła się od autostopowych wakacji w Portugalii. Nieśpiesznie, z plecakiem na plecach, przemieszczałam się między portugalskimi miastami i miasteczkami, chłonąc atmosferę i kulturę tego cudownego kraju – zatrzymując się to tu, to tam, pijąc lokalne wino i smakując miejscowej kuchni. Rozpoczynając od regionu Algarve na południu, przez Alentejo, Setúbal i Lizbonę, kończąc w Porto na północy. I to właśnie w Porto, a dokładnie w Vila Nova de Gaia, miałam okazję degustować niezliczone próbki porto – wzmacnianego wina, które powstaje z winogron zbieranych w malowniczej dolinie rzeki Duero. Kiedy przechadzałam się po tych pięknych piwnicach, trafiła mnie – niczym strzała kupidyna – strzała miłości do wina. W tym samym momencie zapragnęłam wiedzieć o nim jak najwięcej – o tym, skąd pochodzi, jak jest zrobione, jakie są jego style, jak jest spożywane, jak łączy się z jedzeniem i w końcu – jak łączy ludzi. Jak to zazwyczaj bywa przy miłości od pierwszego wejrzenia, tutaj od pierwszego łyku – oszalałam! Od tego momentu – a było to ponad dekadę temu– każdą swoją podróż, nawet tę bliską, dedykuję poszukiwaniu różnorodności, jakie niesie ze sobą wino, szczególną wagę przykładając do specyficznej kultury, jaką wytwarza wokół siebie. Wino, które z jednej strony jest tylko sfermentowanym sokiem z winogron, a z drugiej – istotnym elementem życia codziennego,
20
ale także religijnego wielu kultur – zwłaszcza tych, w których się je produkuje od wielu wieków. Nie będzie przesadą, jeśli uznamy wino za ósmy cud świata! Podróże w miejsca, gdzie wino jest produkowane (profesjonalnie nazywa się to enoturystyką – „eno” wzięło się z greckiego oinos, czyli wino) to najlepszy sposób, żeby je lepiej poznać i zrozumieć jego różnorodność. No i kiedy wino smakuje najlepiej? Wtedy, kiedy pijesz je w miejscu, w którym zostało zrobione, w połączeniu z cudownymi lokalnymi potrawami i obowiązkowo– w dobrym towarzystwie. A gdy już wrócisz z podróży– czy nie jest przyjemnie, kiedy w zimowy wieczór sięgasz po butelkę wina, którą sam przywiozłeś z lokalnej winnicy? Pijąc takie wino, rozumiesz je lepiej– wiesz przez kogo zostało zrobione, z jakich winogron powstało i na jakiej ziemi te grona rosły. Wtedy jego aromaty i smaki wydają się jeszcze bardziej intensywne. Gdy pijesz wino przywiezione z własnej wyprawy, to przypominasz sobie miejsce, atmosferę, rozmowy z winiarzami i smaki danego miejsca. Winnych podróży odbyłam już sporo – podczas każdej z nich uczę się nowych smaków, aromatów, rozmaitości terroir i kultur. Próbując poznać kolejny kawałek winiarskiej, niesamowicie różnorodnej układanki. Ale żadna winna kraina nie zrobiła na mnie takiego wrażenia jak Gruzja.
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Każdy winomaniak powinien odwiedzić ten kraj, będący ojczyzną winorośli i wina, które jest tam produkowane od 8000 r. p.n.e. I co fascynujące, do dziś powstaje w sposób znany od wieków, czyli przy użyciu kvevri – glinianych amfor zakopywanych w ziemi. Te naczynia mieszczą od 800 do 3500 litrów, a ich wewnętrzna część jest pokryta woskiem. Kvevri służą do fermentacji, a następnie do przechowywania wina zakopywanego pod ziemią lub umieszczanego pod powierzchnią podłogi w dużych winnicach. Taka produkcja jest całkowicie naturalna, dlatego kvevri jest symbolem powrotu do naturalnych metod wytwarzania wina. Poza nielicznymi wyjątkami, wina gruzińskie powstają z lokalnych odmian winogron, których liczba szacowana jest na prawie 500 gatunków. Najważniejsze z nich to biały szczep rkatsiteli i czerwony saperavi. Żeby poznać smak prawdziwego gruzińskiego wina, trzeba tam pojechać, bo tych smaków nie da się zamknąć w butelce. Po jej otwarciu smak wina już nie jest taki sam, jak wtedy, gdy było podawane prosto z kvevri. Nie da się także opisać tamtejszego klimatu i kultury wina, które jest traktowane wręcz metafizycznie, a z drugiej strony – bardzo codziennie. Każdy, kto chociaż raz uczestniczył w tradycyjnej gruzińskiej biesiadzie, czyli suprze, podczas której tamada (najczęściej gospodarz wieczoru), wznosi toast – czasem bardzo długi – wie, jak bardzo barwna i niesamowita jest gruzińska kultura picia wina. Kieliszków używa się rzadko, zazwyczaj pije się wino z małych szklaneczek, a czasami z byczych rogów! Takie bycze rogi potrafią mieć pojemność 1,5 litra – a rogu nie ma jak odłożyć na stół, więc trzeba wypić wszystko na raz. Połączenie gruzińskiego wina z gruzińską gościnnością, cudownym jedzeniem i najsmaczniejszymi pomidorami ze świeżą kolendrą to niezapomniana mieszanka. Ale wracając troszkę bliżej naszego polskiego podwórka, tuż za zachodnią granicą mamy niemiecką krainę rieslingiem płynącą. Riesling to niezwykle szlachetna biała odmiana winorośli. Daje wyśmienite wina, których jestem wielką wielbicielką. Stolicą genialnych rieslingów można okrzyknąć region obejmujący zbocza wijącej się jak wąż rzeki Mozeli, wzdłuż której są rozsiane małe miasteczka, a nad nimi wznoszą się winnice. Nigdzie wcześniej nie widziałam tak spektakularnych i zapierających dech w piersiach winnic. Miejscami są tak strome, że nie dość, że nie ma mowy o mechanicznym zbiorze winogron, to jeszcze osoby zbierające muszą być przyczepione do specjalnych uprzęży, które chronią przed upadkiem. Żeby niczym przykładny enoturysta odkryć winnice, na których rośnie riesling, potrzeba z pewnością dobrego obuwia i zdolności wspinaczkowych, najlepiej takich, jakie ma kozica górska. Riesling daje wina piękne – od bardzo wytrawnych, mineralnych i czystych, aż do bardzo aromatycznych i słodkich o zawiłej nazwie Trockenbeerenauslese. Każda wersja rieslinga, nawet ta najprostsza w litrowej butelce (Ein Liter Flasche), jest ujmująco smaczna i warta grzechu. Winne podróże to wyprawy ociekające aromatem i smakiem, które nigdy się nie nudzą, bo stale jest coś nowego do odkrycia i spróbowania. Stylów i miejsc produkujących wino jest bez liku. Znajdzie się coś dla wyznawców win musujących, białych, czerwonych czy też wzmacnianych. Przyjemności! Ruszajcie na winnice!
Nr 15
Tbilvino Saperavi Gruzja
34,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Na randkę
To wyjątkowe wino powstało ze szczepu saperavi, uprawianego w obszarze Kacheti, i ma typowy dla tej odmiany aromat z nutą świeżych winogron, wiśni i wanilii. Jego tradycyjny smak jest połączony z nutami dębu, których nabiera podczas leżakowania we francuskich beczkach. Saperavi ma głęboki ciemnorubinowy kolor i przyjemną nutę cierpkości.
Diana Modrzejewska-Małachowska Antropolożka kulturowa i sommelierka, posiadaczka certyfikatu Wine & Spirits Education Trust na poziomie zaawansowanym. Zafascynowana winem od ponad dziesięciu lat, od czasu podróży do portugalskiego regionu Douro. Ponad wszystko ceni wina ze szlachetnej odmiany riesling.
Wytrawna jesień
21
Pomysły na
weekendowe odprężenie
Z nosem w książce Jesień to ulubiony czas dla moli książkowych – teraz pojawia się najwięcej nowości literackich, a aura za oknem sprzyja zaszywaniu się w świecie przedstawionym na ich kartach. W tym sezonie stawiamy na interesujące fakty i bierzemy na tapetę Rzecz o ptakach – zbiór naukowych opowieści o skrzydlatych przedstawicielach wielu krajów, przygotowany przez amerykańskiego przyrodnika Noaha Stryckera. Z kolei z Hanną Krall przenosimy się do rzeczywistości PRL-u przedstawionej w reportażach Sześć odcieni bieli. A na deser – Księga herbaty o drugim ulubionym – zaraz po czerwonym winie – napoju jesieni. Do tego ciepły koc, ulubiona maseczka na twarz plus lampka wytrawnego australijskiego Hardys Mill Cellars Shiraz na bazie szczepu syrah. I znikamy na cały długi wieczór.
22
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Muzyka dla uszu Deszcz stukający o parapet, ciepły koc i ulubiona poduszka. Czego tu brakuje? Wina i ulubionej muzyki w tle. Najlepiej, gdy jedno i drugie ma ze sobą coś wspólnego, jak przyjemna płyta „Songs To Make Up To” i wytrawne Guild of Fermentation Fanatics Shiraz. Zarówno wino z odmiany syrah, jak i Ta-ku – producent winyla – pochodzą ze słonecznej Australii. Pozostając w muzycznym klimacie, sięgamy też po „The Greatest Album Covers of All Time”, czyli zbiór 275 okładek płyt wszechczasów, uporządkowanych chronologicznie, począwszy od 1956 roku. Napełniamy zatem kieliszek i wznosimy toast za jesienny odpoczynek w dobrym tonie.
Gra warta świeczki Długie jesienne wieczory to najlepszy pretekst do zaproszenia przyjaciół i rozegrania partii jednej z ulubionych gier. A może by tak zorganizować babski wieczór z grą planszową „Kolejka” i butelką węgierskiego wina Szöllősi Cserszegi Fűszeres? W ramach gry, opartej na realiach PRL-u, uczestnicy muszą wysłać swoją rodzinę do sklepów na planszy i kupić wszystkie towary z wylosowanej listy zakupów. Problem w tym, że – jak na PRL przystało – półki są puste. Zdobywanie towaru spod lady umili kieliszek półsłodkiego białego wina, ulubione łakocie i kobiece kosmetyki. Jesień na słodko? Jesteśmy na tak!
Nr 15
Wytrawna jesień
23
Rafał Łojszczyk – wine master Faktorii Win à la carte
Wino
i dary lasu Na jesień przypada kulminacja sezonu grzybobrania, a w kartach menu i na restauracyjnych talerzach coraz częściej goszczą dary lasu, na które z utęsknieniem czekamy. Mogłoby się wydawać, że sprawa jest prosta, ale wbrew pozorom, grzyby to niełatwy składnik kulinarny. W ich przypadku nie ma ewidentnych połączeń z winami, bo wszystko zależy od przypraw i sposobu przyrządzania. Zarówno borowiki, jak i prawdziwki, czyli klasyka wśród grzybów z polskich lasów, smażone na maśle, świetnie łączą się z chardonnay. Idealnie sprawdzi się większość białych burgundów produkowanych właśnie z odmiany chardonnay, a zwłaszcza najbardziej nam znane i wszechobecne chablis – nieodzowny element każdej karty win. To wino jest wręcz legendarne. Chablis to niepodważalnie jedno z najsłynniejszych na świecie win białych i najdalej wysunięta na północ burgundzka apelacja, nazywana Złotymi wrotami Burgundii. Najchłodniejszy klimat w całej Burgundii, a do tego gleba bogata w skorupiaki i skamieliny, na której rosną winogrona, dają wino o sporej kwasowości i mineralności. Dodatkowo dochodzi kwestia charakteru wina, zależna od stylu jego dojrzewania. Tradycyjne starzenie w dębowych beczkach sprawia, że wina stają się bardziej krągłe i oleiste, czyli w praktyce – wyczuwamy w ustach, że są miękkie i kremowe. Tym lepiej, bo nie będzie trudno o połączenie z darami lasu.
24
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Chablis, na przykład to marki Pascal Bouchard, to dobry kompan dla kurek, którymi możemy cieszyć się już od wczesnego lata. Te niepozorne grzyby często łączymy z jajkami, a te – jak twierdzi wielu – lubią się z szampanem. Możemy więc przyrządzić kurkową jajecznicę i podać do niej lampkę dobrego wina musującego. Brzmi ekskluzywnie? I dobrze! W końcu sezon grzybowy trwa krótko. Kurki można też dodać do lekkiego risotto, a wino sprawdzi się tu podwójnie: jako składnik i towarzysz gotowej potrawy. Oczywiście w obu przypadkach mowa o wytrawnym białym winie. Przy winach czerwonych stawiamy na lekkość– pinot noir z Burgundii lub barbera z Piemontu wydają się strzałami w dziesiątkę. Tu proponuję włoskie wino wychodzące spod ręki Eleny Walch, zwanej księżniczką Alto Adige, bazujące właśnie na szczepie pinot noir. Ta odmiana jest trudna w uprawie i kapryśna – cieńsza skórka winogron sprawia, że ten szczep jest mniej odporny na wszelkie choroby i pleśń. Mała kwasowość i słaba wydajność – to wszystko, z czym muszą się zmagać winiarze, którzy zdecydowali się na jego uprawę. Ten trud się jednak opłaca, bo pinot noir daje doskonałe wina. Zazwyczaj tę odmianę można spotkać we francuskiej Burgundii lub Nowej Zelandii, ze względu na upodobania do chłodnego klimatu. Włochy należą do rzadkości i z początku miałem mieszane uczucia co do tego wina, jednak wątpliwości zostały rozwiane zaraz po otwarciu butelki i pierwszym łyku. W zasadzie nie wiem dlaczego wątpiłem, bo kto jak kto, ale Elena Walch we Włoszech radzi sobie najlepiej z wymagającymi francuskimi odmianami.
Chablis Le Classique
Francja
białe wytrawne 8-10°C 2h
� GRZYBY
Dojrzewające w beczce wino sprawdzi się do dań z grzybami
Dojrzałe pinot noir, takie jak Ludwig, dojrzewające w beczkach dębowych, znakomicie sprawdzi się z grzybami, zwłaszcza kiedy owoce lasu nie grają pierwszych skrzypiec, a są jedynie uzupełnieniem dania. Nie musimy się tu bać winnych eksperymentów w postaci czerwonych, bardziej złożonych win, bogatych w taniny, jak Ludwig Pinot Nero. Uważajcie tylko proszę na grzyby w occie. Takie zestawienie z jakimkolwiek winem to – jak mawia mój przyjaciel – gastronomiczna katastrofa. Do tak podanych grzybów najlepsza będzie… zimna wódka.
Faktoria Win à la carte
To wino znajdziesz w wybranych restauracjach objętych programem Faktoria Win à la carte
Wino o jasnozłotym kolorze i aromacie, w którym można odnaleźć nuty świeżych owoców cytrusowych i kwiatów, uzupełnione nutami ziemistymi. W smaku jest mineralne i cytrusowe, z lekkim orzechowym wykończeniem.
Nr 15
Wytrawna jesień
25
W(spa)niały weekend Wypoczynek dla ducha, solidna dawka relaksu dla ciała i to, co sprawi, że chwila wytchnienia będzie cieszyć jeszcze bardziej – dobre wino. Te składniki tworzą przepis na idealny jesienny weekend. Polecamy sprawdzone hotele, w których oprócz przyjemnych spa znajdziecie wina z naszej kolekcji.
Jesienna aura zachęca do małych podróży. Kiedy po wakacyjnych urlopach pozostaje już tylko miłe wspomnienie, warto podarować sobie weekendową chwilę relaksu. To tym bardziej kusząca propozycja, że z roku na rok jesienna pogoda coraz bardziej nas rozpieszcza, a urokliwych miejsc w Polsce, które warto odwiedzić, nie brakuje. Przy odrobinie starania jesienny weekend może zamienić się w romantyczną randkę lub pełen śmiechu wypad z przyjaciółką. Warto wykorzystać ten wrześ-niowo-październikowy czas i zadbać o swoje samopoczucie, wybierając miejsca, w których nie tylko będziemy mogli nacieszyć oczy widokami, ale i pozwolimy wypocząć naszemu ciału. Relaksowi sprzyjają piękne krajobrazy, a takich jesienią najlepiej szukać w górach. Dobrym pomysłem będzie ruszyć na zachód i odkryć Sudety, z górującą nad nimi Śnieżką. Region Dolnego Śląska ma nam do zaoferowania naprawdę wiele. To przede wszystkim kraina zamków i pałaców, owianych tajemnicą i obrosłych w barwne legendy. Warto wybrać się ich szlakiem i rozpocząć weekend od odwiedzenia zamku Książ nieopodal Wałbrzycha, który wznosząc się nad złoto-czerwonym jesiennym lasem, wprost zachwyca! Baśniowych miejsc znajdziemy w tym rejonie więcej. Szukając ich, warto zawędrować pod Wodospad Kamieńczyka położony w malowniczym wąwozie. Nic dziwnego, że producenci Opowieści z Narnii: Książę Kaspian wybrali to miejsce jako tło do jednej ze scen filmu. Jesienna feeria barw tylko podkreśla magiczne piękno wąwozu, a nasycone nią krajobrazy pozwalają wyciszyć zmysły.
26
Terre de Sens Organic Francja
29,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Z przyjaciółmi
Terre de Sens to organiczne, pochodzące z upraw ekologicznych wino, które dzięki naturalnym metodom produkcji zawiera mniej substancji chemicznych. Organicznego charakteru dodaje etykieta wykonana z papieru powstałego z makulatury i naturalny korek. To wino powstało z trzech szczepów: grenache, syrah i mourvedre. Ma piękny granatowy kolor i intensywny aromat czerwonych owoców.
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Na wielbicieli górskich aktywności czekają malownicze szlaki. Aktywny dzień to doskonały wstęp do relaksu, jaki odnajdziemy w Medical Spa Pałac na Wodzie nieopodal Jeleniej Góry. Pałac przyciąga już samą swoją historią sięgającą XVIII wieku, kiedy w miejscu dzisiejszego hotelu istniał dwór. Zachęca również oferta hotelowego spa – synonimu błogiego relaksu, i to z winnym akcentem. Dobrym pomysłem na jesienną regenerację będzie rozświetlający rytuał z czerwonym winem – zabieg, który obejmuje peeling oraz okład całego ciała. Gwarantuje oczyszczenie skóry, stymuluje metabolizm, detoksykuje i złuszcza. Dopełnieniem relaksu dla zmysłów będzie smaczna kolacja w Restauracji Pałacowej, koniecznie z lampką czerwonego wina, którego jesienią nigdy za wiele! Jeśli zamiast górskich pejzaży uspokaja nas bezkres horyzontu, to nad Bałtykiem czekają miejsca idealne na weekendowy relaks. Długi spacer plażą w promieniach jesiennego słońca pozwoli naładować akumulatory po intensywnym tygodniu pracy i nacieszyć się ciszą. Zachęcamy, by tym razem wybrać kierunek mniej oczywisty i odwiedzić Świnoujście nazywane Krainą 44 wysp. Z pewnością warto wybrać się na jedną z nich. Wyspa Uznam zachwyca idyllicznymi plażami, stylowymi domkami i kameralną atmosferą. To dobry kierunek dla miłośników rowerowej aktywności. Dzięki rozbudowanej sieci ścieżek, dotrzemy w najdalsze zakątki wyspy. W poszukiwaniu weekendowej regeneracji warto natomiast zatrzymać się w West Baltic Wellness & SPA, położonym w otulinie Parku Krajobrazowego Wyspy Uznam. Stawia się tu na naturalne właściwości lecznicze wody. Na gości czeka rekreacyjny basen z atrakcjami wodnymi. Po kąpielach warto spróbować sezonowych potraw serwowanych przez hotelową restaurację. Ich smak z pewnością podkreśli wino wybrane z bogatej oferty Faktorii Win a’la carte. Na tych, którzy podczas planowania weekendu nie mogą zdecydować się w wyborze między morzem a górami, czekają Mazury. Krainie Tysiąca Jezior jesienne barwy tylko dodają piękna. Tu można wziąć głęboki oddech od codziennych spraw i nacieszyć oko pięknem otaczającej przyrody. Jesień w lasach Puszczy Piskiej to idealne miejsce szczególnie dla miłośników grzybobrania. W pobliżu jezior, w otoczeniu malowniczych wzgórz warto szukać miejsc oferujących regeneracyjne spa. Jednym z nich jest hotel Marina Śniardwy Resort & SPA położony tuż nad brzegiem malowniczego jeziora Śniardwy. Wyjątkowość tutejszej strefy relaksu tkwi w specjalnej linii kosmetyków, opartych na naturalnych składnikach, zawartych w szczególności w winogronie i winie – zwłaszcza czerwonym. Dobrym wyborem będzie zabieg o kojącej nazwie Winne otulenie, który pobudza krążenie, hamuje rozwój tkanki tłuszczowej i eliminuje toksyny. Naszemu zdrowiu sprzyja również tutejsza kuchnia, która stawia na produkty pochodzące od lokalnych dostawców. Miłym akcentem tego miejsca są prywatne plaża i molo. To idealna sceneria do niespiesznych rozmów, które w dobrym towarzystwie mogą przeciągnąć się do późnych godzin. Nie zapomnijcie zabrać ze sobą ciepłego koca i butelki wina, które ogrzeją i umilą wieczorny czas.
Nr 15
Canepa Classico Moscato Chile
21,99 zł białe słodkie 10-12°C 2h
Na randkę
Nowość!
Wino o jasnozłotym kolorze i aromacie, w którym można odnaleźć nuty świeżych owoców cytrusowych i kwiatów, uzupełnione nutami ziemistymi. W smaku jest mineralne i cytrusowe, z lekkim orzechowym wykończeniem.
Wytrawna jesień
27
Sprawdzone miejsca na relaks z winem MEDICAL SPA PAŁAC NA WODZIE Staniszów www.palacnawodzie.pl
Przepiękne i klimatyczne miejsce nieopodal Jeleniej Góry powstało w odrestaurowanym wnętrzu XVIII-wiecznego dworu. Zabytkowy charakter pałacu łączy się z nowoczesnością wyposażenia. Szczególnie zachwyca jego malownicze położenie. Otoczony parkiem, z widokiem na szczyt Śnieżki pozwala wyciszyć zmysły. Na uwagę zasługuje bogata oferta spa – szeroki wachlarz zabiegów nawilżających, odmładzających, upiększających i relaksacyjnych.
WEST BALTIC WELLNESS & SPA Świnoujście www.westbaltic.pl
Na zachodnim krańcu polskiego wybrzeża czeka na nas miła niespodzianka. West Baltic to idealne miejsce na regenerujący jesienny weekend. Szczególnie dba się tu o zdrowie i relaks gości, czerpiąc z uzdrowiskowych walorów Świnoujścia. Dużym atutem miejsca jest całoroczne, zewnętrzne jacuzzi z solanką. Można poczuć się tu prawdziwie rozpieszczonym przez pyszną kuchnię opartą o sezonowe składniki i dobrane do nich wino.
MARINA ŚNIARDWY RESORT & SPA
W tych miejscach znajdziesz wina z kolekcji Faktorii Win a’la carte
Nowe Guty
www.marinasniardwy.pl Kameralny hotel położony tuż nad brzegiem jednego z najpiękniejszych polskich jezior. Malownicze otoczenie zdecydowanie sprzyja wytchnieniu. Z przytulnych pokoi urządzonych w stylu angielskim roztacza się piękny widok na jezioro Śniardwy. Szukający relaksu znajdą tu odpoczynek na prywatnej plaży, a w tutejszym spa – bogatą ofertę zabiegów.
28
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Lekcja nr 6
Rozsmakuj się we Francji!
Konrad Korzeniewski Wine master Faktorii Win to prawdziwy wielbiciel wina. Konrad ma to szczęście, że swoją pasję może realizować zawodowo i robi to naprawdę świetnie. Z humorem i w przystępny sposób objaśnia niuanse związane z winem, używając przy tym prostego języka. W tej części magazynu opowie Ci jak powstaje wino, czym wyróżniają się mniej i bardziej znane odmiany oraz jak najlepiej je smakować. Konrad podpowie też, czym powinno się kierować, aby wybrać odpowiednią dla siebie butelkę, i w jakim kulinarnym towarzystwie dane wino sprawdzi się najlepiej. Kurs wiedzy o winie jest cykliczny, a jego części się ze sobą łączą. Każdy odcinek możesz traktować jak notatki – zgromadź je wszystkie i pogłębiaj swoją wiedzę o intrygującym świecie wina!
Nr 15
Wytrawna jesień
29
„Il y a plus de philosophie dans une bouteille de vin sue dans tous les livres”– „W butelce wina jest więcej filozofii niż w niejednej książce” Louis Pasteur W pierwszej odsłonie Kursu wiedzy o winie opowiadałem o produkcji wina, w drugiej – o jego degustacji, w trzeciej rozpocząłem opowieść o szczepach i bliżej przedstawiłem czerwone odmiany winogron, a w czwartej – zdradziłem sporo o białych winach. Piąta lekcja była wstępem do winnej geografii – opowiedziałem o winnych podziałach na mapie świata. W tym odcinku zapraszam na lekcję enoturystyczną tropem Francji, podczas której poznasz francuskie regiony winiarskie i tutejsze szczepy, znane na całym świecie. Przypomnij sobie kiedyś zadane pytanie: „gdzie produkuje się wino?” i przyznaj, że bez zastanowienia odpowiadasz: „we Francji”. Nie ma w tym nic złego i wcale nie oznacza, że twoja wiedza jest znikoma, po prostu w tym kraju już kilkaset lat przed naszą erą rozpoczęto uprawę winorośli, a do dziś znawcy win na świecie wskazują tę część Europy jako źródło doskonałych win. To jasne, że francuskie wina są synonimem klasyki winiarskiej i dobrej jakości trunków. Dosłownie cała Francja – od północy na południe – jest zaangażowana w produkcję win. Tutejsze regiony i kultowe szczepy to punkty odniesienia dla innych krajów. Ale wszystko po kolei. Dołącz do symbolicznej wyprawy po francuskich tradycjach – bon voyage!
Elegancja-Francja Kiedy czytasz opisy win, często pojawia się przymiotnik „elegancki” w odniesieniu do charakteru trunku. Rzeczywiście, ten dość rozległy znaczeniowo wyraz oddaje wiele, zarówno w kwestii smaku, jak i zapachu – niektórzy sommelierzy uważają na przykład, że wina zawierające duże ilości tanin, wraz z wiekiem stają się łagodniejsze i bardziej eleganckie. Inni przeciwstawiają pełne i eleganckie wina tym popularnym o mniej skomplikowanym smaku, które pije się na co dzień. Wiele osób stereotypowo kojarzy Francję z przeświadczeniem, że tutejsze wina są klasyczne i drogie. Oczywiście, elegancji nie możemy też odmówić wielu, różnorodnym trunkom francuskim, ale tak naprawdę w tym kraju króluje winiarska różnorodność. Francja ma wiele regionów, zróżnicowanych pod względem klimatu. Kiedy mówimy o Szampanii, pod uwagę bierzemy to, że jest deszczowa i chłodna, a winogrona zbiera się tu późną jesienią, z kolei Langwedocja to klimat wybrzeża Morza Śródziemnego plus gorące i suche lata. Siłą rzeczy te warunki klimatyczne wpływają na charakter i smak win, produkowanych z winogron dojrzewających we francuskich regionach. I tu od razu wkrada się dobrze znany – z kilku lekcji Kursu wiedzy o winie – termin terroir. To słowo to francuskie pojęcie powszechnie używane do opisu warunków w danej winnicy, mocno związane ze szcze-
30
Château de Pouzols Grande Réserve Francja
59,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Na prezent
Klasyczny kupaż z Langwedocji, czyli mieszanka szczepów: grenache, syrah i mourvèdre
Magazyn Magazyn Faktoria Faktoria Win Win
Château de Pouzols to posiadłość w Pouzols, małej miejscowości w regionie Langwedocja-Roussillon. Powstające tam wino ma piękną głęboką barwę i wyraziste aromaty dojrzałych czerwonych owoców z lekko pikantnymi nutami.
No. Nr15 15
CIEKAWOSTKA: Francja jest drugim co do wielkości – po USA – producentem dębu i dębowych beczek, w których dojrzewają wina. Z reguły trunek spędza tu 12–18 miesięcy. Dębowe drewno jest nie tylko twarde i wytrzymałe, ale też aromatyczne, co przekłada się na smak i zapach wina. Dojrzewające w beczce wino może mieć nuty kawy, kakao albo kokosa, a im mniejsza beczka, tym bardziej intensywne aromaty generuje.
pem, można je przetłumaczyć jako „siedlisko”. Na terroir składają się między innymi mikroklimat, rodzaj gleby, poziom nasłonecznienia oraz praktyki winiarskie. I rzeczywiście – terroir silnie wpływa na styl i smak wina. Francuzi dobrze o tym wiedzą i starają się produkować swoje wina z poszanowaniem tych cech – charakter siedliska wpływa zatem mocno na to, co znajdziesz w kieliszku. Biała północ Jak wspomniałem przed chwilą, Francja jest zróżnicowana pod kątem warunków klimatycznych, związanych z położeniem danej winnicy. Rysunek, który znajdziesz w tej lekcji, jasno zobrazuje ci rozłożenie regionów – północ to od dziś szampańskie bąbelki, a południe – aromatyczne: Prowansja i Langwedocja. Postaram się w skrócie opisać każdą ważną dla przemysłu winiarskiego część tego kraju, tak aby hasło „Dolina Loary” przywoływało nie tylko piękne zamki, lecz także najlepsze sauvignon blanc na świecie. Startujemy zgodnie z równoleżnikami, więc początek tej wytrawnej trasy oznacza Szampanię, obejmującą 30 tys. ha winnic. Tutejszym niekwestionowanym królem jest słynne wino musujące, a jego największe piwnice znajdują się w Épernay i Reims, czyli jakieś
Nr No.15 15
150 km od Paryża. Lokalne szczepy rosną w chłodnym klimacie, co ma swoją zaletę – winogrona nie zdążą dojrzeć, dzięki czemu wina mają wysoką kwasowość. Są zatem idealne do produkcji szampana – długowiecznego wina musującego. Najpopularniejszym szampanem jest brut, czyli wytrawny, co oznacza, że w litrze tego wina znajduje się 6–12 gramów cukru. Co ciekawe, wina szampańskie są często mieszankami (kupażami) kilku odmian, w tym czerwonych szczepów pinot noir i pinot meunier oraz białego chardonnay. Każda z tych trzech odmian wnosi do wina coś innego: pinot noir odpowiada za strukturę, pinot meunier za owocowość, a chardonnay za długowieczność. Prawdziwy szampan kojarzy się z ekskluzywnym trunkiem, tymczasem w tej części kraju produkuje się i pije spore jego ilości. Szacuje się, że 5 tys. winogrodników sprzedaje szampana pod swoją marką, i to za bardzo rozsądną cenę. Obok szampana we Francji pojawia się także crémant – popularne wino musujące, też wytwarzane metodą klasyczną. Zasadnicza różnica między tymi dwoma winami jest taka, że powstają z innych szczepów – w przypadku crémant najczęściej jest to pinot blanc, a w następnej kolejności pinot gris i riesling. Crémant ma też niższą zawartość dwutlenku węgla od
Wytrawna jesień
szampanów. To wino musujące powstaje między innymi w Alzacji, do której właśnie się kierujemy. Ten region znajduje się na pograniczu Francji i Niemiec, dlatego czerpie z winiarskich tradycji obu tych krajów. To zdecydowanie kraina białym winem płynąca, a dokładnie płynąca rieslingiem. Kojarzysz ten szczep z Niemcami? No właśnie! Alzatczycy uprawiają swoje winogrona w chłodnym klimacie, za to ich krzewy mają zapewnioną sporą ilość słońca. Poza znanymi białymi odmianami w Alzacji istnieje regionalny specjał edelzwicker, czyli tradycyjne, kupażowane wino, które pije się na co dzień. Warto go spróbować, choćby jako przyjemny akcent podczas podążania szlakiem winnic, bo tych w Alzacji nie brakuje. Wytrawne (epi)centrum Mawia się, że Burgundia jest mekką miłośników wina i sporo w tym prawdy. To w tym środkowowschodnim regionie Francji powstają słynne trunki zwane burgundami. Czytając o nich, pewnie szybko natkniesz się na tajemniczy wyraz cru, który oznacza jednorodną winnicę – fragment terenu ze specyficznym składem gleby i mikroklimatem. Te czynniki mocno wpływają na charakter wina, wyróżniając je spośród innych. W Burgundii wytwarza się rocznie
31
ZAPAMIĘTAJ Apelacja kontrolowanego pochodzenia to prawne określenie obszaru geograficznego, z którego pochodzi wino. Francja była pionierem tego systemu certyfikacji. Takie oznaczenie przyznają państwowe władze winiarskie – poznasz je po specjalnych oznaczeniach na etykiecie francuskiego wina: AC i AOC. Dzięki nim i nazwie konkretnego regionu wiesz, że wino, które zaraz wypijesz, na pewno pochodzi z opisanej części Francji, a do tego masz gwarancję, że powstało z lokalnego szczepu i zgodnie z tradycyjnymi procedurami.
ok. 200 mln butelek wina, a za najbardziej wybitne uchodzą te, na bazie szczepów chardonnay i pinot noir. Będąc już w tym regionie, trzeba wspomnieć jego administracyjną część – apelację Beaujolais, która słynie z wina beaujolais nouveau (czyt. bożole nuwo). Powstaje ono w dość osobliwy sposób. Dla przypomnienia – klasyczna produkcja wina opiera się na pozyskaniu moszczu, czyli surowego soku wytłaczanego z winogron, który następnie fermentuje w drewnianych otwartych kadziach albo w stalowych i zamkniętych. W przypadku beaujolais nouveau fermentuje się całe kiście winogron, zamknięte w kadziach z dwutlenkiem węgla – stąd nazwa metody: maceracja węglowa. Założę się, że na zawsze zapamiętasz, że beaujolais nouveau pachną bananami i gumą do żucia, a ich aromat nie zależy od szczepu, ale od sposobu winifikacji. Zostając w środkowym pasie Francji, przenosimy się na zachód, czyli do Doliny Loary. Tutejsze winnice ciągną się wzdłuż rzeki Loary, tworząc największy winiarski region Francji. I jak na spore regiony przystało, powstają tu zróżnicowane wina – we wszystkich kolorach i o każdej wytrawności, nawet wspomniane już musujące crémant. Do jednego z najprzyjemniejszych win należy pachnący oceanem biały i wytrawny muscadet ze szczepu, który Francuzi zwą melon de bourgogne. To lekkie, cytrusowe i odrobinę słone wino z nutami kwiatów, melona i jabłek. Powiew znad Oceanu Atlantyckiego sygnalizuje, że docieramy coraz dalej na południe! Południowe smaki Do wspomnianego Atlantyku uchodzi Żyronda, którą tworzą dwie mniejsze rzeki: Garonna i Dordogne. To one właśnie tworzą bardzo znany region Bordeaux, w którym co roku produkuje się 700 mln butelek wina. I to różnych, bo w tej części Francji wyróżnia się ponad 30 podregionów, a każdy z nich ma swój system klasyfikacji win. Najsłynniejszy to Médoc, stworzony w 1855 r. i znany z produkcji wysokiej jakości trunków. Do najważniejszych bordoskich odmian czerwonych
32
należą cabernet sauvignon i merlot, a białych – sémillon i sauvignon blanc. Na bazie tego ostatniego powstaje Kressmann Monopole Blanc od znanej winiarskiej rodziny Kressmannów. Jak większość win z tego regionu, także to świeże i owocowe bordeaux można wypić od razu. W sam raz na łyk winnej geografii w praktyce. Po przeciwnej stronie, na wschodzie kraju, leży Dolina Rodanu, zaczynająca się na wysokości miasta Vienne. Ten region, w oryginale zwany Côtes du Rhône, dzieli się na część północną i południową, przy czym to w tej drugiej powstają przyjemne czerwone wina w przystępnej cenie. Generalnie w całym Rodanie powstaje więcej czerwonych win, głównie na bazie szczepu syrah. Niektóre z nich są gęste, niemal atramentowe, a inne – jak te z południa, łatwe w piciu i gotowe do szybkiego spożycia. Czasem do tych win dodaje się odrobinę białego szczepu, by wzmocnić ich aromaty. Białych i różowych win raczej tu nie uświadczysz, dlatego zapraszam do kolejnego regionu. Bardzo zróżnicowana klimatycznie Prowansja słynie z rześkich różowych win o łososiowym kolorze. Przez Francuzów są one nazywane vins gris, czyli wina… szare. Ale spokojnie, nie mają nic wspólnego z szarością, to po prostu lekkie różowe wina, które raczej kojarzą się z beztroskimi wakacjami na południu Francji. Na deser zostawiłem Langwedocję, a dokładnie region Langwedocja-Roussillon, położony na wybrzeżu Morza Śródziemnego, który razem z Prowansją ma zaszczyt należeć do najstarszych regionów winiarskich Francji. To właśnie tutaj znajduje się aż jedna trzecia wszystkich francuskich winnic. Langwedocja bywa nazywana francuskim Nowym Światem. Dlaczego? Ten południowy fragment kraju gromadzi wielu niepokornych winiarzy, którzy nierzadko łamią klasyczne reguły produkcji win i uprawy winorośli, aby uzyskać wyborne wina. W tutejszej posiadłości Château de Pouzols powstaje czerwone wytrawne wino Château de Pouzols Grande Réserve, na które składają się trzy porządne szczepy: grenache, syrah i mourvèdre, czyli popularna tutaj mieszanka zwana po prostu GSM. Dwa pierwsze pewnie doskonale znasz
Magazyn Magazyn Faktoria Faktoria Win Win
No. Nr15 15
Kressmann Monopole Blanc
z poprzednich lekcji winiarskich, natomiast ten trzeci to pochodząca z Hiszpanii, ale bardzo popularna na południu Francji odmiana. Langwedocję nazywa się czasem przybraną ojczyzną mourvèdre. Winogrona tego szczepu to prawdziwi fani wysokich temperatur i ciepłego klimatu, a kiedy pojawiają się w tym czerwonym kupażu, zapewniają pieprzność i taniny. Lekko pikantne nuty znajdziesz też w winie Château de Pouzols. I jak – zgodzisz się z tym, że smakuje odważnie? Lekcja francuskiej enoturystyki za nami, zatem czas na przyspieszony kurs regionalnej botaniki. Bierzemy na warsztat winne odmiany!
Francja
34,99 zł białe wytrawne 8-12°C 2h
Przeszczepiona jakość Nie wystarczyłoby mi miejsca i czasu, aby opisać wszystskie odmiany, które występują we Francji, ale w tej części skupię się na znanych na świecie szczepach, które mają swoje korzenie właśnie w tym kraju. Wybrałem 3 odmiany czerwone i tyle samo białych, możesz je uznać za subiektywnych winiarskich ambasadorów Francji. Na start – biel i jej reprezentant, doskonale znany chardonnay. Jest uwielbiany na każdej szerokości geograficznej, ale jego ojczyzną jest Burgundia. Tutejsze chardonnay to wina porządnie kwasowe, choć ich smak bywa różny, w zależności od apelacji. Jeśli lubisz nuty gruszek, jabłek i cytrusów, znajdziesz je w burgundach z okolic Montrachet. Z kolei jeśli nie przepadasz za owocowością w winach, powinieneś spróbować wina na bazie sauvignon blanc – odmiany, która pochodzi z Doliny Loary. Tutejsze wina są cudownie mineralne i krystaliczne, naprawdę wyczuwa się w nich zapach górskiego potoku. We Francji znajdziesz także sauvignon blanc o tak zwanych zielonych aromatach, czyli z nutami pokrzywy, liści czarnej porzeczki i trawy. Ten szczep w swej ojczyźnie to synonim świeżości. Jego przeciwieństwem jest gewürztraminer, z którego tworzy się bardzo aromatyczne i wyraziste wina. Mimo że nazwa tego szczepu przywołuje skojarzenia z terenami germańskimi, to właśnie Alzacja jest jego kolebką. I dodam – mocno aromatyczna Alzacja, bo tutejsze wina bywają przerysowane, bardzo wonne, wręcz tropikalne, z nutami mango i ananasa na czele. Spotkałem się kiedyś z żartobliwym porównaniem gewürztraminera do transwestyty i jest w tym sporo prawdy. Smak i aromat takich win bywa przerysowany, ale bardzo intrygujący – tu, w Alzacji, możesz to potwierdzić.
W winach z tej odmiany znajdziemy najrozmaitsze zioła, trawę, zielone jabłko i pokrzywę. Świeży Kressmann Monopole Blanc ma piękny żółty kolor z jasnozielonymi refleksami, a w jego bukiecie dominują egzotyczne owoce i nuty cytryny.
Nr No.15 15
Relaks
To wino na bazie sauvignon blanc powstaje w Bordeaux
Wytrawna jesień
33
źródło: www.winefolly.com
Winiarskie regiony Francji
Francuska czerwień
Czas na wytrawne podsumowanie
Wybór kilku czerwonych reprezentantów Francji nie należy do najłatwiejszych, ale wytypowałem moim zdaniem silną trójkę. Na początek jedna z najbardziej popularnych na świecie odmian, której nazwa zdradza pochodzenie. Cabernet sauvignon jest nazywany królem czerwonych szczepów i ma wszystko, czego potrzebuje wino: siłę, elegancję, dobry potencjał starzenia i to, co cenię bardzo, czyli uniwersalny charakter. Ten szczep pochodzi z dobrze znanego francuskiego regionu Bordeaux, a wina z jego przewagą w składzie mogą się starzeć latami. Cabernet sauvignon częściej występuje w kupażu niż w postaci wina jednoszczepowego, a chętnie łączy się go z cabernetem franc czy merlotem. Jeśli już o odmianie merlot mowa, ona także pochodzi z Bordeaux i właśnie tutaj jest najpowszechniej uprawiana. Jeśli chodzi o wina, w których przeważa ten szczep, słyszałem kiedyś ciekawą metaforę dotyczącą smaku merlota. Porównano go do wysłużonego i bardzo wygodnego fotela, co w kwestii winiarskiej oznacza, że jest treściwy, pełen dojrzałych owoców i zawiera tylko trochę miękkich tanin – wiesz, czego się po nim spodziewać, i uwielbiasz do niego wracać. O ile merlot jest przyjemny w uprawie, o tyle jego czerwony kolega pinot noir – zdecydowanie nie. Ten szczep to prawdziwy francuski piesek w hodowli winogron – jest wyjątkowo kapryśny i lubi tylko chłodne siedliska, a do tego jego grona mają cienką skórkę, przez co odmiana jest mniej odporna na choroby i pleśń. Najlepsze pinot noir powstają w Burgundii – mają jasną barwę i złożone bukiety.
Z szóstej lekcji kursu masz już całą elementarną wiedzę o winiarstwie we Francji. Przypomniałem ci, czym jest terroir i dlaczego wpływa na smak wina, utrwaliliśmy też sobie pojęcie apelacji, zaznaczając, że oba terminy mają francuski rodowód. Przebyliśmy enoturystyczny szlak Francji, dlatego możesz śmiało opisać pokrótce każdy region słynący z hodowli winogron i produkcji win. Przypomniałem także nazwy znanych ci już szczepów, zaznaczając, że ich ojczyzną jest Bordeaux czy Burgundia. A w ramach ciekawostek możesz pochwalić się wiedzą na temat produkcji beaujolais nouveau, które pachnie gumą do żucia. Ponadto teraz, sięgając po francuskie wino na sklepowej półce, będziesz intuicyjnie szukał oznaczenia apelacji na etykiecie. A może zdecydujesz się na jesienną enoturystykę i ruszysz w podróż tropem winiarskich regionów Francji? Na taką symboliczną wyprawę możesz się udać w zaciszu własnego domu, bo francuskie smaki z Faktorii Win przywołają klimat tego kraju. Sauvignon blanc ze słynnego Bordeaux czy syrah ze słonecznej Langwedocji? Zdecyduj się na podróż dookoła winnej Francji i sprawdź swoją wiedzę w praktyce. W następnej odsłonie Kursu wiedzy o winie zaproszę cię w winną podróż śladami hiszpańskich smaków. Opowiem co nieco o tamtejszej królowej sangrii i nie mniej popularnym winie cava, przedstawię lokalne szczepy i podsunę garść ciekawostek. Hasta la vista!
34
Magazyn Magazyn Faktoria Faktoria Win Win
No. Nr15 15
Nr 15
Wytrawna jesień
35
Gotuj z...
...wybieraj z ponad
(Nie) tylko
jako przekąski...
Efektownie i… Papryki faszerowane • ½ kg mięsa wołowego • 1 woreczek ryżu • 1 jajko • 1 cebula • 1 ząbek czosnku • 1 łyżka Oregano suszonego Prymat • 1 łyżka Papryki słodkiej mielonej Prymat do smaku: Pieprz czarny grubo mielony, Sól morska gruboziarnista Prymat • 8 Suszonych pomidorów Smak • 2 łyżki oliwy z Suszonych pomidorów Smak • 6 czerwonych papryk • 1 pomidor • ½ l wody Zmielone mięso wymieszać z ugotowanym ryżem, jajkiem oraz posiekaną cebulą i czosnkiem. Dodać paprykę słodką, oregano, pieprz i sól. Następnie dolać oliwę i posiekane suszone pomidory. Wszystkie składniki dokładnie wymieszać. Umyć papryki, odciąć wierzch i dokładnie oczyścić je z miąższu oraz pestek. Tak przygotowane papryki napełnić farszem (nie do pełna). Na górze każdej z papryk ułożyć po plastrze pomidora i nakryć odciętym wcześniej wierzchem. Papryki ułożyć w wąskiej i wysokiej brytfannie, podlać wodą i szczelnie nakryć folią aluminiową. Piec w nagrzanym do temperatury 190°C piekarniku, przez około 40 minut. Podawać z ulubioną sałatką.
+
RADA:
Słodką paprykę można zastąpić Papryką wędzoną słodką mieloną Prymat. Nada potrawie jeszcze więcej wyrazistości. 36
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
300 tysięcy przepisów!
… smacznie Kotlety rybne • 300 g filetów z łososia Panierka: • szczypta Soli morskiej gruboziarnistej Prymat • 200 g mąki pszennej • 1 łyżeczka oleju • 2 jajka • 2 cebule • 1 łyżka mleka • ⅓ selera naciowego • 200 g Bułki tartej Prymat • 2 łyżki Kaparów Smak • olej do smażenia • 1 łyżka masła • 100 g zielonego groszku • purée z 4 ziemniaków • ½ łyżeczki Pieprzu białego mielonego Prymat • 1 łyżeczka Musztardy delikatesowej łagodnej Prymat • 3 łyżeczki Koperku suszonego Prymat • 1 łyżeczka Natki pietruszki suszonej Prymat Filety z łososia ułożyć w brytfannie skórą do góry, posolić i włożyć do piekarnika nagrzanego do temperatury 180°C na około 15 minut. Po tym czasie z łososia zdjąć skórkę. Na patelni rozgrzać olej i delikatnie podsmażyć pokrojoną w kostkę cebulę i seler naciowy, następnie dodać masło, groszek i kapary – wszystko razem dokładnie wymieszać. Tak przygotowane warzywa przełożyć do miski, dodać do nich purée z ziemniaków oraz przyprawy: sól, pieprz biały, koperek, natkę pietruszki i musztardę delikatesową – całość dokładnie wymieszać. Następnie dodać kawałki łososia i ponownie wymieszać. Masę odstawić do wystygnięcia. Przygotować 3 miseczki do panierowania: w pierwszej mąkę, w drugiej jajka rozkłócone z odrobiną mleka, a w trzeciej bułkę tartą. Natrzeć ręce mąką, formułować kotleciki i obtaczać je kolejno w przygotowanych składnikach. Tak przygotowane kotlety schłodzić w lodówce przez około pół godziny. Następnie wrzuć je do Nr 15 (180°C). frytkownicy Podawać z ulubioną sałatką.
Wytrawna jesień
ską ą k e z r p ą Z rybn zny c a m s ą i stanow duet. 37
Faktoria Win poleca:
Toast za chłopaków! Mimo że 30 września nie jest w naszym kraju powszechnie celebrowany, warto zaznaczyć tę datę w kalendarzu. To właśnie wtedy swoje święto obchodzą wszyscy młodzi mężczyźni – również ci, którzy czują się młodzi duchem. Podpowiadamy, co dodać do butelki dobrego wina, i z okazji Dnia Chłopaka wręczyć ukochanemu partnerowi, bratu czy przyjacielowi. Beringer Classic Chardonnay USA
36,99 zł białe wytrawne 8-10°C 2h
Na prezent
Ucieczka z miasta W książce Cabin Porn zgromadzono opowieści i zdjęcia prowizorycznych chatek, własnoręcznie wzniesionych przez ich właścicieli. Polska edycja albumu będzie dobrą inspiracją dla tych, którzy planują symboliczny powrót do natury.
Nowość!
38
Pełne świeżości wino z samego serca kalifornijskiej doliny Napa. W tym chardonnay aromat cytrusów doskonale współgra ze słodką morelą. Odpowiedzialną za jego powstanie jest najczęściej nagradzana w USA winnica – Beringer działająca od 1876 r.
Magazyn Faktoria Win
Nr 15
Nadruk na co dzień
Antaño Rioja Gran Selección
To nic nowego, że T-shirt może być manifestem albo chociaż komunikować pasję jego właściciela. Koszulki z przewrotnymi hasłami, bazującymi na estetyce PRL-u, to specjalność łódzkiej marki Pan Tu Nie Stał. Znajdzie się tu też coś dla znawców kosmosu albo samochodów rajdowych.
Hiszpania
23,99 zł czerwone wytrawne 16-18°C 0,5 h
Na prezent
Wino, które powstało z trzech czerwonych szczepów: tempranillo, carignan i garnacha. Charakteryzuje się głębokim czerwonym kolorem oraz owocowym smakiem i aromatem. Sprawdzi się jako wytrawny podarunek dla fana klasycznych smaków.
W obiektywie retro Nie dość że Instax mini 90 pozwala na natychmiastowe wywołanie zrobionych zdjęć, to jeszcze wygląda bardzo stylowo. Ten aparat ma kilka przydatnych trybów i sam dobiera optymalną ilość światła błysku lampy. W sam raz dla fanów fotografii i stylu retro.
Uśmiech pod wąsem Przygodę z dbaniem o męski zarost warto zacząć od naturalnych kosmetyków tworzonych przez ekspertów. Do takich należą olejki, pomady i balsamy polskiej marki Pan Drwal. W jej ofercie można znaleźć idealny pakiet startowy dla wąsaczy i brodaczy.
Nr 15
Wytrawna jesień
39
5 902241 701782
40
Magazyn Faktoria Win
Nr 15