Fasal Kranti_Punjabi Magazine September 2018

Page 1

c;b eqKsh

w[ZbLfJe ekgh 35 o[gJ/

;kb-

03

nze- 09

www.fasalkranti.com

f;szpo

@phi T[sw# sK @c;b ;ot-T[sw#

2018






ftFk ;{uh

c;b eqKsh

;bkjeko wzvb

wkf;e feqFh gZfsqek

;kb- 03

f;szpo

2018

nze -09

ftFk ;{uh

feqFh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH8 ezgBh ;wkukoHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH20 fe;kB Gok ikBD okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw d/ pko/ ftuHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH26 f;Zfyne B/ gZEo s/ g?dk ehsh jfonkbhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH27 fe;kBK bJh ghghthn?cnko nfXfB:w io{ohL vkHe/HthH gqG{HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH28 fe;kBK ~ p/jso phi d/Dk jh ;kvk wzstL t/IeNokw t;zstkVkHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH30 y/sh dh bkrs xZN eoB d/ T[gknHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH33 vkHjhok bkb :kdt

wZeh d/ gqw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dh o'eEkwHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH34 nkoHn?; u”Xoh ns/ nfBsk N'vkts

g”fdnK d[nkok xo ftu ;iktNHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH35 dhfgek Fowk ns/ nfBb e[wko ;'Bh

vkH i/Hn?;H ;zX{, T[g wjkfBd/Fe- y/sh, y/shpkVh wzsokbk vkHn?;HeHwbj'sok, nk:[es (y/sh) y/shpkVh wzsokbk vkH tkJhHnkoHwhBk, nk:[es (gq;ko), y/shpkVh wzsokbk Fqh ;[o/F rjbkts, nfsH feqFh fBd/Fe (gq;ko), jfonkDk ;oeko vkH J/He/H;qhtk;st, vkfJo?eNo ns/ e[bgsh, n?BHvhHnkoHnkJh gq'H UHghHfrZb, ;kpek e[bgsh, wHgqHeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH pboki f;zx, e[bgsh, y/shpkVh :{Bhtof;Nh, i'Xg[o vkH vhHe/HFowk, vkfJo?eNo, ;hHn?;Hn?;HnkoHnkJh, eoBkb vkH Xhoi f;zx, vkfJo?eNo, ;o'QI nB[;zXkB fBd/Fkbk, Gosg[o vkH n?;He/Ho}k, vkfJoe?No, fJ;zNhfuTN{ nkc g;/Nh;kfJv ckowb { F/B seBhe, rV[rKt vkHn?wHn?bHikN, ;hBhno ftfrnkfBe, ;hHnkJhHn?wHn?wHtkJhHNh vkH tkJhHghHn?;Hvpk;, vkfJo?eNo, feqFh gq;ko, r'HpHgHeqHgq'HftHftH, gzs Bro vkHn?;Hn?;Hf;tku, nB[;zXkB fBd/Fe, u”HuHf;HjHfeqHftHftH fj;ko Fqh phHphHf;zx, ;jkfJe Tg[ nfXneF (ekogo'N/ ncn / o), NkNk ef?web; fbH Bf'Jvk vkH ;”fwso dk;, fBd/Fe- fJzvhnk fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB vkH n?;Hn?BHG/Iv/, ezNoh n?ro'B'fw;N, w'i?e fJzvhnk gqkH fbH, r[VrKt

;zgkde wzvb vkHphHn?;Hs'woL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghHn?;H vpk;L gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB vkH i/HghH f;zxL ;kpek ftGkr nfXneF, fwdqk ftfrnkB, uH”uHf;HjHfeHqftHftH, fj;ko vkHn?;Hn?;HbmtkbL gqXkB ftfrnkfBe, n?BHvhHnkoHnkJh, eoBkb vkHn?;He/HF[ebkL gqXkB ftfrnkfBe, Gkosh rzBk nB[H;z;H byBT{ vkH rikBzd ikNL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq'HftHftH, T[d/g[o vkH nkoHn?uHwhBkL ;jkH nkukfonk (fwqdk ftfrnkB), wHgqHfeqHgq”,ftHftH T[d/g[o Fqh okw fBtk; u”XohL ;jkHnB[ ftfrnkfBe, nkBzd feqFh ftHftH nkBzd

fBzw ~ tos' ftu fbnkU, c;b ~ Ghw pDkUHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH36 ;z;Ekge ;zdhg e[wko

w/oh o;’JhHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH38 ;/jsHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH40 e[b g/i ;zfynk - 44

fJ; w?r}hB ftu gqekfFs b/y ns/ ftuko b/yeK d/ fBZih jB, gqekFe_;zgkde fJ;d/ bJh T[ZsodkJh BjhI jB. gqekFe ns/ w[dqe e'ghIdo Bo/F d[nkok ;tkwh n?ro'e;h eokg; ;fbT{FB} gqkH fbH bJh o?ew' gq?; gqkJht/N fbfwN/v, ;h- 59, Uybk T[d:'fre y/so, c/;-1, BthI fdZbh-110020 s'I w[fdqs ns/ n?e;-96_1, rbh Bzpo 12, pqjwkg[oh, Fkjdok, fdZbh-110053 s'I gqekfFs, ;zgkde - whBkeFh

fBd/Fe T[g fBd/Fe ;zgkde ;bkjeko ;'Fb whvhnk w[yh n?;';hJ/N ;zgkde ;hBhno gZsoeko ;hBhno wkoehfNzr gqpzXe

-

wkoehfNzr n?r}hfeT{fNt

-

nekT{IN; gq;ko ;jkfJe

-

;'Fb whfvnk gqpzXe

-

fv}kJhfBzr nkfc; nf;;N?IN

-

;zgoe J/-9, t?;N i:'sh Bro, d[orkg[oh u”Ie, Fkjdok, fdZbh- 110094

011&22815345

in.linkedin.com/in/fasal-kranti-972698129

info@fasalkranti.com

www.fasalkranti.com

facebook.com/fasalkranti

instagram.com/fasalkranti/

twitter.com/fasalkranti

+91 9012020804

06 c;bf;szeqpoKsh 2018

okitho f;zx e/H Bo/F Fkw f;zx vkH phHn?; s'wo nkoHe/Hs/tfsnk ;who fstkoh d/t/Ido f;zx t'jok ftfgB fwFok fofse e[wko nc;kBk wfbe nkfock ykB }/pk nz;koh fFtKrh Fhpk nkfonk sZB{ f;zx nB[okr f;o'jh ;Bh u”Xoh o'fjs e[wko w'fjs f;zx f;XKs okDk fBokbh :kdt BfbBh ;ud/t Xow/Ido e[wko nzfes u”Xoh

www.fasalkranti.com


;zgkdeh

feqFh phi T[d:'r dh dFk ns/ fdFk

;zgkdeh

lEiknd dh dye ls]

www.fasalkranti.com

y/sh ftu T[BZs phi fe;/ th c;b dh g?dktko ~ ;[fBFfus eodk j?. phi ~ feqFh dh fJe w{bG{s fJekJh wzfBnk ikdk j?. ;w[Zu/ ftFt phi T[d:'r ~ 52,690 fwfbnB :{n?; vkbo ftu nKfenk frnk j?. ftek;Fhb d/FK ftu G'iB ns/ fsbjD phiK dh wzr 83% dh do Bkb tX ojh j?. ftFt ftu ;pih phiK dk pkiko brGr 20 gqshFs j? fi;dh jo ;kb 8H7% dh do Bkb brksko tkXk j' fojk j?. ihn/w phiK dh th wzr s/ih Bkb tX ojh j?. nZi ;zeo phiK dk pkiko ;G s'I s/ih Bkb tX fojk j? ns/ fJ;d/ pknd ihn?w phi ns/ T[BZsFhb fe;wK dk pkiko j?. phi pkiko ftu ftFt gZXo s/ w'B;?IN', bhwkrq/B ro[Zg, f;i/BNk, pkfJo eqkZg ;kfJz; ns/ v[g'IN gkfJUfBno gqw[Zy ezgBhnK jB. Gkos ftFt ftu phi T[sgkdB d/ y/so ftu 5t/I gkJ/dkB s/ j?. ;ko/ ;pih phiK ftu'I pzdr'Gh dk phi 100% jo ;kb BtK bkfJnk iKdk j? id'I fe NwkNo ftu fJj do 99H3% j?. toswkB ftu f;oc 20% uzrh r[DtZsk tkb/ phi jh fe;kBK d[nkok fJ;s/wkb ehs/ iKd/ jB id'I fe 75% s'I finkdk phi fe;kBK d[nkok g[okD/ jh bkJ/ iKd/ jB. w{bh, NwkNo, fwou, p?IrB, pzdr'Gh, fGzvh ns/ wNo d/ phi pj[s frDsh ftu Gkos s'I nk:ks ehs/ iKd/ jB. f;Bi/INk, J/vtKNk, :{n?; n?roh, n?e;B jkJht/i, phn?Bnko ns/ nze[o ;hv; ;pih phi ezgBhnK dk 80% pkiko s/ epik j?. toswkB ftu ;pih d/ nzsors nkT[D tkb/ y/soK ftu 30 s'I 50% fwou, fFwbk fwou, c[Zbr'Gh ns/ p?IrB, 15 s'i 20% NwkNo ns/ fGzvh dh fpikJh ehsh iKdh j?. Gkos ftu yhok, XfBnk ns/ rkio dh fteoh ;G s'I finkdk wksok ftu j[zdh j?. fBZih y/so dhnK ezgBhnK Gkosh ;pih phi T[d:'r ftu brGr 60% (ehws d/ nkXko s/) ns/ 40% (wksok d/ nkXko s/) dh fjZ;/dkoh oZydh j?. Gkos ehws d/ nkXko s/ ;pih phiK dk nk:ks eoB tkbk d[fBnK dk 10tK

d/F j?. Gkos ftu fubh, EkJhb?Iv, fJNbh, uhB, fBT}hb?Iv, e'fonk, fcfbghI; fJzv'B/Fhnk ns/ Bhdob?Iv s'I ;pih phi nk:ks eodk j?, fi; ftu'I 53 gqshFs nk:ks fJeZb/ fubh, EkJhb?Iv ns/ fJNbh s'I j[zdk j?. Gkos ;pih phi fBo:ks d/ wkwb/ ftu ehws d/ nkXko s/ d[fBnK dk 11tK d/F j?. 2016 d/ nKefVnK d/ nB[;ko ;pih phiK dk fBo:ks 44H62 fwfbnB :{n?; vkbo dk fojk. fJj t/fynk ik fojk j? fe fBo:ks wksok xND d/ pknd th e[b ehws ftu tkXk doi j'fJnk j?. fi;dk w[Zy ekoB fwou, p?IrB, NwkNo dhnK ;zeo fe;wK dk nk:ks j? fijVk tiB d/ nkXko s/ xZN j[zd/ jB go T[jBK dh ehws finkdk j[zdh j?. G'iB ns/ fsbjD c;bK ftu ;oekoh ns/ fBZih y/so d't/I jh ezw eo oj/ jB. eDe ns/ M'B/ ftu w[y s”o s/ ;oekoh y/so (okFNoh phi fBrw ns/ oki gZXo d/ phi fBrw) dk dpdpk j?. fBZih y/so wZeh, ;o'QI, egkj, pkiok ns/ M'B/ dhnK ;zeo fe;wK fe;kBK ~ w[jZfJnk eok fojk j?. fBih y/so ftu G'iB ns/ fsbjD c;bK d/ phi T[gbpZX eokT[D tkbhnK ezgBhnK ftu wfje', w'B;?IN', gkfJUfBno, ok;h, ekt/oh, n?vtKNk, ;hvtoe;, B[fiftv[ nkfd gqw[Zy jB. okFNoh gZXo s/ phs/ eJh ;kbK s'I BtK ;hv n?eN bkr{ eoB s/ pj[s ;kohnK uouk j'JhnK jB ns/ nkyoh vqkcN s/ jkb/ th w'jo BjhI br ;eh. fJj pj[s tZvh ftvzpBk j? ns/ fJ; ftu d/o ;oeko d[nkok jh ehsh ik ojh j?. fJ; wjZstg{oB n?eN ~ fijVk ;z;dh ;fwsh B/ j[D se bzfps ehsk oZfynk j'fJnk j? fijVh fuzsk :'r j?. fe;kBK d/ d/F ftu fiE/ 60% s'I finkdk fe;kB ofjzd/ jB, T[E/ i/ fe;kBK dhnK :'iBktK fJ;/ soQK bNedhnK ojhnK sK fet/I T[whd ehsh ik ;edh j? fe fe;kB ns/ y/sh dk efbnkD j't/rk. nbr nbr okiK ftu fBih y/so d/ phi T[d:'r bJh nbr nbr fB:w ns/ ek~B jB fi; eoe/ fBih phi T[d:'r ~ fe;kBK ~ phi w[jZfJnk eokT[D ftu ekch go/FkBhnK dk ;kjwDk eoBk g?Idk j?, fJ; bJh d/F ftu fJe ;wkB jh phi T[d:'r d/ bJh fB:w ek~B j'D/ ukjhd/ jB.

c;b eqKsh 07 5 f;szpo 2018


feqFh ;wkuko

;tkwhBkEB nk:'r dh fog'oN j't/rh bkr{ feqFh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fejk fe ;oeko fe;kBK d/ ihtB gZXo ftu ;[Xko ns/ feqFh y/so d/ tkX/ bJh ;tkwhBkEB nk:'r dh fog'oN ~ bkr{ eo ojh j?. T[jBK B/ fejk fe feqFh ftu Bhshrs ;[XkoK ns/ BthnK :'iBktK ~ bkr{ eoB bJh fgSb/ e[M ;kbK ftu ;oeko B/ eJh T[gkn ehs/ jB ns/ 2,11,694 eo'V o[gJ/ d/ piN dk gqpzX ehsk frnk j?. f;zx B/ fejk fe fe;kBK s/ okFNoh nk:'r (n?B;hn?c) d/ u/now?B ;tkwhBkEB B/ 2006 ftu nkgDh fog'oN ftu T[; ;w/I dh ;oeko ~ ;bkj fdsh ;h fe feqFh nkXkfos ;'u d/ Bkb fe;kBK d/ efbnkD bJh T[fus fXnkB fdZsk ikDk ukjhdk j?. n?B;hn?c B/ fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D bJh eJh f;ckfoFK ehshnK jB. T[jBK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/, ;oeko B/ eJh ;[Xkoe :'iBktK bkr{ ehshnK jB. f;zx B/ fejk fe ;oeko B/ ;ko/ okiK ~ nkdoF feqFh G{wh bhfizr nfXfB:w 2016 g/F ehsk j? fijVk y/sh d/ ;[XkoK ftu fJe pj[s jh wjZstg{oB edw j?. pkiko ;[XkoK d/ bkr{ j'D Bkb pkiko ftu gkodofFsk ftu tkXk j'fJnk j?. Jh-Bkw :'iBk g{o/

d/F d/ feqFh pkikoK ~ i'Vdh j?. d/F dhnK 585 wzvhnK d/ fJbktk, ;oeko B/ okFNoh feqFh pkiko ;Ekfgs ehsk j?. fJj wzvhnK d/ ftu y[b/ tgko s/ fXnkB e/Idfos eo fojk j? ns/ d/F Go ftu 22,000 rqkwhB pkiko jB fi; okjhI S'N/ fe;kB nkgD/ T[sgkdB ~ gqGkth sohe/ Bkb nkgD/ T[sgkd t/uD ftu ekfpb j'Dr/. g?dktko tXkT[D ns/ e[g'FD ~ ysw eoB bJh n?B;hn?c dhnK f;ckfoFK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ fgSb/ uko ;kbK ftu nkJh;hJ/nko d[nkok c;bK dhnK 795 p/jso fe;wK ftef;s ehshnK rJhnK jB, fijBK ftu'I 495 fe;wK ibtk:{ pdbkn d/ gqsh nB[e{b jB. fJj fe;wK fe;kBK ~ ;”Ig fdshnK rJhnK jB sKfe T[j T[BZs fe;wK dk bkG b? ;eD. fe;kB nkofEe ;[XkoK ftu ehshnK rJhnK e'fFFK bJh fJe wjZstg{oB fdFk gqdkB eod/ jB. T[jBK B/fejk fe ;oeko B/ feqFh y/so d/ ftek;, fe;kBK d/ T[sgkdB bJh bkGekoh foNoB ns/ T[sgkdB bkrs ~ xZN eoB bJh eJh gfjbK ehshnK jB. fJj e'fFFK d/ Bshi/ ti'I T[jBK d/ ihtB ftu wjZstg{oB pdbkn nkfJnk j?. f;zx B/ fejk fe fwqdk ;tk;E ekov :'iBk d/ Bkb jh ;oeko B/ v/noh, ;fjekoh, wZSbh gkbB ns/ ib feqFh, gF{ gkbB, feqFh pkiko ns/ ;{eFw f;zukJh d/ p[fBnkdh YKu/ ftu ;[Xko bJh ekgo; czv pDkJ/ jB.

Jh-BK wzvh s'I gzihfeqs j'J/ 1H11 eo'V s'I finkdk fe;kB e/Idoh feqFh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ fejk fe 16 okiK ns/ e/Ido Fkf;s gqd/F d/ brGr 1H11 eo'V s'I finkdk fe;kB Jh-BK wzvh Bkb gzihfeqs j'J/ jB. T[j ;ko/ fe;kB nkgD/ T[sgkdK ~ nkBbkfJB t/u oj/ jB ns/ p/jso wkoehfNzr d/ w”fenK dk bkG b? oj/ jB. T[jBK B/ fejk fe JhBK gb/Nckow ftu Fkfwb j'D tkb/ fJZS[e fe;kB y[d jh Jh-BK g'oNb s/ gziheoD eoe/ nkgDh g;zd d/ T[sgkd t/u ;ed/ jB. Jh-BK gb/Nckow fe;kBK bJh nkBbkfJB ezghNhFB ns/ gkodoFh ehws y'i gqDkbh ns/ nkBbkfJB G[rskB ;[ftXk okjhI nkgD/ T[sgkd t/uD jbJh p/jso wkoehfNzr d/ w”e/ tXkT[Idk j?. T[jBK B/ fejk fe fJj T[sgkd dh r[DtZsk d/ nB[o{g ehwsK ~ th tXktk fdzdk j?. T[jBK B/ fejk fe Jh-BK gb/Nckow s/ 31 wkou, 2018 se e[b 585 @wzvh# J/ehfeqs ehs/ rJ/ jB.

08 c;bf;szeqpoKsh 2018

Gkos ;oeko okiK ~ e[M ;jkfJsk gqdkB eodh j?, fit/I Jh-BK gb/Nckow se w[cs gj[zu, ezfgT{No jkovt/no bJh ftZsh ;jkfJsk, fJzNoB?N ;[ftXk ns/ nkebB T[geoD nkfd. T[jBK B/ fejk fe fJe ;kb bJh jo Jh-BK wzvh bJh wzvh ftFb/Fe ns/ wzvhnK ftu fjZsXkoeK ~ f;ybkJh fdsh ik ojh j?.

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko i?fte pk;wsh T[rkU, tfXnk ehws gkU ftd/FK ftu c{v ;[oZfynk fB:wK d/ sfjs Gkosh uktb fwbo;, pk;wsh T[sgkdeK ~ xZn ehNBkFeK dk T[g:'r eoB ns/ T[jBK ~ finkdk ehws d/D dk tkndk ehsk ik fojk j?. tgkohnK B/ dZf;nk fe fijV/ fe;kB xN ehNBkFe ns/ cc{zdhBkFe dk T[g:'r eoe/ pk;wsh T[rk oj/ jB T[jBK ~ 500 o[gJ/ gqsh e[fJzNb M'B/ dh ehws finkdk d/D dk tkndk ehsk ik fojk j?. M'B/ ftu finkdk o;kfJD j'D Bkb ftd/FK ftu T[jBK d/ fBo:ks ftu o[ektN nkT[Idh j?. Gkosh uktb fBo:kse fJ;/ rZb ~ b? e/ fuzfss jB fe :{og ns/ ;T[dh nop d[nkok ngBkJ/ ikD tkb/ ehNBkFe ntF/F d/ eV/ wkBdzv gZXo s/ Gkosh pk;wsh n;cb j' iKdh j? fi;Bkb T[;d/ fBo:ks ftu ewh nkT[Idh j?. ;T[dh c{v ns/ n”FXh gqkXheoD (n?;J/:{vhJ/) d[nkok fBo:kseK ~ ikoh ehs/ rJ/ jkfbnk gfogZso d/ nB[;ko, ehNBkFe ntF/F d/ b?tb ~ 90 PPM se ;hfws eo fdsk j?. uktb fBo:kseK ~ feqFh ns/ ;z;kfXs G'iB T[sgkd fBo:ks ftek; gqkXheoD (J/ghJhvhJ/) B/ fJ; jcs/ ;T{dh nop ftu uktb d/ fFgw?IN dh T[u wksok BjhI G/iD dh ;bkj fdsh j?. J/ghJhvhJ/ d/ fJe nfXekoh B/ fejk fe ;T{dh nfXekohnK d/ Bkb wkwbk jZb j'D se fFgw?IN ~ oZd eoB dh ;zGktBk j?. uktb fwbo; izw{ d/ fe;kBK d/ Bkb ;”fdnK dh sbkF eo oj/ jB fiE/ ehNBkFeK dk T[g:'r xZN j?. fJe fBo:kse B/ fejk, uktb dk T[sgkdB fib/ ftu brGr 2 bZy NB j?, go :{og ns/ ;T{dh nop dh fBo:ks wzr 1 fwfbnB NB s'I finkdk j?. w”i{dk ;hiB ~ nB[e{b pBkT[D bJh Gkosh gqkXheoD ;T{dh nfXekohnK d/ Bkb rZbpks eo oj/ jB. ;T{dh nop Gkos s'I fBo:ks ehs/ rJ/ 4 fwfbnB NB pk;wsh uktb ftu'I 20% yohddk j?. nwohek ns/ :{og ftu uktb d/ fBo:ks ftu jkb jh d/ ;kbK ftu finkdk s'I finkdk ntF/F gZXo xZN j'D d/ pknd fBo:ks F[o{ j'fJnk j?.

dbjD d/ pco ;NkZe ~ xZN eoB bJh u[Zfenk ftbZyD edw e/Idoh g{b Bkb dbjD d/ pco ;NkZe ~ jbek eoB bJh e/Ido ;oeko B/ ;kotifBe tzv gqDkbh (ghvhn?;) ns/ d{ihnK efbnkDekoh :'iBktK okjhI fJjBK dh tzv dk c?;bk ehsk j?. okiK ~ ;gbkJh j'D tkbhnK dkbK s/ e/Ido ;oeko 15 o[gJ/ gqsh feb' dh ;pf;vh d/t/rh. gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh dh u/now?BfFg ftu wzsohwzvbh ;fwsh (;h;hJhJ/)dh p?me ftu fJ; s/ c?;bk ehsk frnk. fJ; :'iBk d/ sfjs okiK ~ 34H88 bZy NB dbjD dh ;gbkJh ehsh ikJ/rh ns/ e/Ido ;oeko ~ fJ;d/ bJh ;pf;vh d/ s”o s/ 5,237 eo'V o[[gJ/ you eoB/ g?Dr/. e/Idoh g{b ftu dbjD dk pco eohp 45 bZy NB dk j? id'I fe

10 c;bf;szeqpoKsh 2018

nes{po ftu yohc dbjD dh BthI c;b dh nkte F[o{ j' ikJ/rh. e/Ido ;oeko B/ yohc ;/b; ;hiB 2018-19 bJh dkbK dh n?wn?;gh ftu ehs/ rJ/ tkX/ Bkb nkrkwh yohc ftu yohd th finkdk j'D dk nB[wkB j?. fJ; bJh e/Idoh g{b Bkb dbjD dk ;Nke t/uD dk ;kotifBe ezgBhnK s/ dpkn pfDnk j'fJnk ;h, go ehwsK xZN j'D eoe/ e/Idoh g{b Bkb fteoh ;hfws wksok ftu jh j' ojh ;h. ;{soK d/ nB[;ko ;kotifBe ezgBhnK e'b yohc ftgBD ;hiB 2017-18 d/ Bkb jh oph ftgBD ;hiB 2018-19 dhnK yohdhnK j'JhnK dkbK dk ;NkZe th oZfynk j?. feqFh wzsokb/ d/ shi/ F[o{nksh nB[wkB d/ nB[;ko c;b ;hiB 2017-18 ftu dbjD dk T[sgkdB foekov 245H1 bZy NB j'D dk nB[wkB j? id'I fe fJ;d/ fgSb/ ;kb fJ;dk T[sgkdB 231H3 bZy NB dk T[sgkdB j'fJnk ;h. fJj ikDekoh nko n?; okDk B/ fdZsh j?.

www.fasalkranti.com



feqFh ;wkuko

gzikp ftu 11-26 f;szpo d/ c;b phwk :'iBk s'I p/ypo fe;kB fe;kB jkb/ se gqXkBwzsoh c;b phwk :'iBk (ghn?wn?cphtkJh) d/ fpUo/ s'I nBikB jB. i'fyw gqpzXB ezgBh vpfbT{nkon?wn?; d/ fJe ;ot/ ftu fJj ;ZukJh ftu j't/rh fe;kB w/fbnK dh X[zw fBebe/ibtk:{ nkJh j?. jkbKfe ;oeko ns/ phwk ezgBhnK fJ;dh gj[zu tXkT[D dh e'fFF eo

gzikp n?rohebuo :{Bhtof;Nh (ghJ/:{) B/ f;szpo 2018 ftu nkT[D tkb/ fe;kB w/fbnK dhnK skohyK dh x'FDk ehsh j?. ft;sko f;Zfynk gq;ko vkfJo?eNo, vkH i/ n?; wfjb, ghJ/:{ B/ fpUok fdzd/ j'J/ fejk fe ;Zs fe;kB w/fbnK dh bVh ftu gfjbk w/bk 11 f;szpo ~ p[b”tkb ;zyoh r[odk;g[o ftu j't/rk, fJ;d/ pknd 14 f;szpo ~ o”Dh (gfNnkbk) ftu j't/rh. nzfwqs;o ns/ cohde'N ftu fe;kB w/bk 17 f;szpo ~ nk:'fis ehsk ikJ/rk. gfjbh tko b[fXnkDk d/ ghJ/:{ gfo;o ftu 20-22 f;szpo s'I fszB fdBK bJh fe;kB w/bk nk:'fis ehsk ikJ/rk. T[jBK B/ fejk fe nzfsw w/bk 26 f;szpo ~ pfmzvk ftu nk:'fis j'D tkbk j?. vkH wfjb B/ fejk fe fe;kB w/b/ gzikp d/ fe;kBK d/ ftu feqFh frnkB d/ gq;ko ftu fJe wjZstg{oB G{fwek fBGkT[Id/ jB. bkfJt gqdoFB, gqdoFBhnK, seBheh ;?FB, p/jso ns/ r[DtZsk d/ phiK dh fteoh, feqFh ;kfjs dh fteoh, fe;kB-ftfrnkfBe rZbpks ns/ c;b T[sgkdB gqsh:'frsk fJjBK w/fbnK dhnK w[Zy ftF/FsktK jB. T[jBK B/ fejk fe Bk f;oc fe;kBK ;r'I feqFh wfjbktK ~ th fJjBK w/fbnK s'I ckfJdk j[zdk j?. T[jBK ~ p/jso xo/b{ gqpzXB gqEktK ns/ rqfj ftfrnkB gqsh:'rsktK d/ pko/ ftu ikDekoh fdsh iKdh j?.

ojhnK jB. ;ot/ ftu fejk frnk j? fe eJh okiK ftu fJ; :'iBk d/ nzsors BkwKfes fe;kB ekch ;zs[FN jB. fJ;dh tiQk fe;kBK ~ ;jkfJsk bJh T[fus sohe/ Bkb bkr{ ns/ phwk ezgBhnK dh Gkrhdkoh ns/ phfws fe;kBK d/ fJe tZv/ ch;dh ~ G[rskB fwbDk Fkfwb j?. ghn?wn?cphtkJh dh F[o{nks 2016 ftu j'Jh ;h. fJj nZi ibtk:{ ns/ d{i/ i'fywK s'I feqFh phw/ dk fJe tZvk ifonk j?. fJj :'iBk fgSbhnK feqFh phwk :'iBktK dk ;[Xfonk o{g j?. :'iBk d/ sfjs eoi b?D tkb/ fe;kB ~ Bk f;oc ;pf;vh tkbhnK doK s/ phwk fdsk iKdk j?, ;r'I fijV/ fe;kBK B/ eoik BjhI fbnk j?, T[j th fJ;dk ckfJdk b? ;ed/ jB. t/do fo;e w?B/iw?IN ;othf;} gqkJht/N fbfwN/v (vpfbT{nkon?wn?;) B/ fejk, @jkb ftu 8 okiK- T[so gqd/F, r[ioks, UvhFk, nKXok gqd/F, Ssh;rV, Bkrkb?Iv, fpjko ns/ wjkokFNo ftu p/f;e; d[nkok ehs/ rJ/ ;ot/ ftu fJj sZE ;kjwD/ nkfJnk fe fijV/ fe;kBK s'I ikDekoh bJh rJh, T[jBK ftu'I f;oc 28H7 ch;dh ~ jh ghn?wn?cphtkJh dh ikDekoh j?.# ;ot/ d/ nB[;ko fe;kBK dh fFekfJs ;h fe eoi BjhI b?D tkb/ fe;kBK d/ BkwKeb dh gqfeqnk ekch w[Ffeb j?. T[jBK ~ b'eb eo ftGkr s'I fpikJh dk gqwkD gZso, iwhB dk gqwkD gZso b?Dk g?Idk j?, fi; ftu ekch tes br iKdk j?. fJ;d/ fJbktk p?Ie poKuK ns/ rkje ;/tk e/Ido th jw/FK BkwKeB bJh T[gbZpX BjhI j[jzd/, feT[Ife T[jBK e'b gfjbK s'I ekch ezw j?. @fe;kBK ~ fJj BjhI dZf;nk ikdk fe T[jBK ~ eb/w feT[I fwfbnk j? iK feT[I BjhI fwfbnk. T[jBK d/ dknt/ dh rBDk dk sohek eh j?.# ;ot/ d/ w[skfpe 40H8 ch;dh b'e n”gukfoe ;o'sK w;bB feqFh ftGkr, phwk ezgBhnK iK rkje ;/tk e/IdoK s'I ;{uBk b?Id/ jB.

;c[b pKrbk wkZb ftu fwbr / h if?te ;pih pzrkb d/ oki feqFh ftgBD ftGkr B/ i?fte T[otoeK d[nkok T[rkJhnK rJhnK c;bK ~ t/uD bJh ;kbN Mhb d/ nkJhNh jp d/ B/V/ okikjoN ftu fJe ;[cb pKrbk wkZb pBkT[D dk c?;bk ehsk j?. fJj jp 15 eZNk iwhB s/ ;Ekfgs ehsk ikJ/rk ns/ fJ;dh bkrs 16 eo'V o[gJ/ j't/rh. fJ;dk T[dxkNB 31 nr;s ~ ;[cb pKrbk ;Nkb d/ T[dxkNB d/ Bkb ehsk ikJ/rk. j”bh j”bh d{i/ ekopfBe c;b T[sgkdeK ~ nkgD/ T[sgkd t/uD bJh irQk fdsh ikJ/rh. oki ftu i?fte c;bK d/ gquko dh fdFk ftu fJj fJe tZvk edw j't/rk. feqFh ftGkr B/ 13 fifbnK ftu ekopfBe c;bK d/ tXD bJh 120 eb;No ;Ekfgs ehs/ jB. jo ro[Zg ftu 50 fe;kB w?Ipo j[zd/ jB. wzfBnk ik fojk j? fe i/ feqFh ftGkr fJ; ezw ftu j'o s/ih fbnkJ/ sK oki ftu b'eK ~ ;kc ;[Eoh ;pih fwbD bZr/rh.

12 c;bf;szeqpoKsh 2018

www.fasalkranti.com



fize dh wjZssk c;b T[sgkdB ftu fize sZs dk wjZstg{oB :'rdkB j?. g”fdnK ftu fize dh ewh Bkb c;b T[sgkdB s/ T[bNk n;o g?Idk j? fi; Bkb nBki T[sgkdB xZN j[zdk j?. fize dh ewh tkb/ y/soK ftu c;b T[sgkdB ftu 40 gqshFs se dh ewh t/yD ~ fwbh j? fi;d/ ekoB fe;kB GoktK dh nkofEe ;fEsh s/ th n;o g?Idk j?. ;zs[fbs T[otoe T[g:'r ftu fize ~ tXktk d/D dh io{os j? feT[Ife fJ; Bkb fwZNh dh ;/js ns/ c;bK d/ T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j? fi;d/ cb;o{g ykd ns/ g”FD ;[oZfynk ;[fBFfus j[zdh j?.

fize g”Fe sZs ~ tXktk d/D Bkb fwZNh, c;b ns/ wB[ZyK ftu fize dh ewh dh g{osh j[zdh j?. fJ; jtkb/ ftu bzp/ ;EkJh jZb bJh fize :[es T[otoe nBki T[sgkdB ftu pj[s io{oh j?.

fize T[otoe d/ pko/ ikDekoh bJh ;zgoe eo'Lfize fBT{Nqhn?IN fJBhFhJ/fNt fJzNoB?FBb fize n?;';hJ/FB, n?cHJ/HnkJhH jkT{; 10, Fjhd ihs f;zx wkor, BthI fdZbh- 110067



feqFh ;wkuko whIj B/ toQkfJnk Gkoh B[e;kB fgSb/ e[M fdBK s'I wjkokFNo, fjwkub gqd/F, e/ob, r[ioks ns/ e[M d{i/ okiK ftu Gkoh pkfoF Bkb c;b dk B[e;kB j'fJnk j?. M'Bk, egkj, dkbK, w'N/ nBki ns/ pkrtkBh c;bK d/ Bkb 46,440 bZy y/so gqGkfts j'fJnk j?. jkbKfe jkb/ B[e;kB dk nzdk}k tXD dh T[whd j? feT[Ife e[M oki jkb/ se B[e;kB dk w[bKeB eo oj/ jB. oki;Gk ftu feqFh oki wzsoh ri/Ido f;zx F/ykts B/ fejk fe jkb jh ftu pkfoF d/ ubd/ nZm okiK B/ fGzB c;bK d/ B[e;kB dh ;{uBk fdsh j?. T[jBK B/ fejk fe wzsokb/ B/ b'eb io{osK d/ nB[;ko nke;fwe :'iBk ~ bkr{ eoB bJh ;bkj ikoh ehsh j?. ;oekoh nKefVnK d/ nB[;ko, wjkokFNo ftu finkdkso c;b y/so ftu 22,511 bZy j?eN/no B[e;kB j'fJnk j?. M'Bk, egkj, s{o, w{zr ns/ ;pihnK ekch jd se yokp j'JhnK jB. fjwkub gqd/F ftu tZv/ g?wkB/ s/ pkrtkBh c;b dk B[e;kB 11,798 bZy j?eN/no ftu j'fJnk j? id'I fe e/ob ftu 8203 bZy j?eN/no M'Bk ns/ o[ZyK tkbhnK c;bK u”gN j'JhnK jB. ;oekoh nKefVnK dk efjDk j? fe gzikp, nKXok gqd/F, eoBkNe ns/ no[Dkub gqd/F ftu M'Bk y/so ftu B[e;kB t/fynk ik fojk j?. e[dosh ftgZshnK, ehfVnK ns/ fpwkohnK, w”;w dh ;fEsh d/ ubd/ c;b dh n;cbsk d/ fybkc fe;kBK dh oZfynk bJh, ;oeko gqXkB wzsoh c;b phwk :'iBk Bkwe eJh T[gi ;{ueKe nkXkfos :'iBk bkr{ eo ojh j?.

Gkosh ;/p B/ wkoh pkih ;/p dhnK xo/b{ fe;wK d/ w[ekpb/ ftu nk:kfss fe;w 15-20% ;;sh fte ojh j?. pkfoF d/ ubd/ dZyDh okiK ftu ;/p ng{osh gqGkfts j' ojh j? fi; eoe/ GzvkoD th tX fojk j?. T[u Gzvko d/ ubd/ 130-140 o[gJ/ gqsh feb' s'I ;/p b[Ve e/ 110-120 o[gJ/ gqsh feb' j' frnk j?. ndkBh n?rohco?F d/ fpiB; j?v p;zs BkfJe B/ dZf;nk fe nk:kfss ;/p dh gqhfwnw fteoh d/ pkti{d ehwsK fgSb/ ;kb d/ w[ekpb/ xZN jB. T[jBK B/ fejk fe fJ; ;kb tgkohnK B/ ehwsK ftu tkX/ dh T[whd ftu nk:kfss ;/p dh tZvh wksok ;NkZe ehsh ;h. T[jBK B/ fejk fe ndkBh n?rohco?F 24000 NB ;/p ~ Gzvkfos eo/rk fijVk fGzB fGzB y[dok bVhnK ~ ng{osh ehsh ik ojh j?. T[jBK B/ dZf;nk fe nk:ks ehs/ ;/p s/ 75% nk:ks F[be d/ pkti{d ehwsK ftu tkXk BjhI j'fJnk j? ns/ nk:kse tgko ftu xkN/ dk ;kjwDk eo oj/ jB. b'eb T[sgkdeK ~ T[u w/jBskBk ;[fBFfus eoB bJh fJ; ;kb d/ F[o{ ftu wid{oh 50% s'I tX e/ 75% j' rJh j?. fJ; d/ fJbktk ;/p dk E'e w[Zb th j/mK nk frnk j? feT[Ife sfwbBkv{, eoBkNe ns/ e/ob okiK ftu pkfoF d/ ubd/ ng{osh ftu o[ektN nk rJh j?.

16 c;bf;szeqpoKsh 2018

foekov b?tb s/ j'fJnk nzp dk T[sgkdB fJe nkfXekfoe nKeV/ d/ nB[;ko, 2017-18 c;b ;kb ftu d/F dk nzp T[sgkdB 8% tXe/ 21H02 fwfbnB NB j' frnk. fgSb/ c;b ;kb (i[bkJh-i{B) ftu nzp dk T[sgkdB 19H50 fwfbnB NB ;h. d/F dk nzp T[sgkdB jo ;kb tX fojk j?. feqFh wzsokb/ d/ fJe ;hBhno nfXekoh B/ fejk fe ;oeko B/ nzpK d/ T[sgkdB ns/ fBo:ks ~ tXkT[D bJh eJh edw u[Ze/ jB. nfXekoh B/ fejk fe pkrtkBh d/ J/ehfeqs ftek; fwFB bJh e/Idoh gqk:'fis :'iBk fwFB d/ sfjs nzpK dh g?dktko ftu ;[Xko s/ fXnkB e/Idfos ehsk frnk j?. BthBsw nKefVnK d/ nB[;ko, 2017-18 d/ d”okB finkdkso nzp T[sgkdB T[so gqd/F, nKXok gqd/F ns/ eoBkNe ftu j'fJnk j?. T[so gqd/F ftu nzp T[sgkdB 2017-18 ftu 4H54 fwfbnB NB finkdk j? fijVk fgSb/ ;kb 4H34 fwfbnB NB ;h. 4H04 fwfbnB NB d/ w[ekpb/ nKXok gqd/F ftu T[sgkdB 4H48 fwfbnB NB j'D dk nzdk}k j?, id'I fe eoBkNe ftu 1H71 fwfbnB NB d/ w[ekpb/ fJ; tko 1H81 fwfbnB NB nzp T[sgkdB j'fJnk j?. www.fasalkranti.com


gqEe, feqnkFhb, T{oik:[es nB{

fJe'r'bv pkfJUefFok

pj[-T[d/Fh gF{ nkjko nB[g{oe

;/js, XzB ns/ nksw-jZfsnk pukU 100% e[dosh w?vh;Bb g”dk ;o's

T[Zsw ;/js

Gog{o d[ZX T[sgkdB

}fjo ofjs fJe'r'bv pkfJUefFok toswkB ftu d[fBnk dk fJeZbk i?t seBheh T[sgkd j? fijVk fe g[oksB nk:[ot/d ;{so s/ nkXkfos ;[oZfyne ns/ nZs-nkX[fBe bkGdkfJe gF{ g”FD T{oik:[es nD{ j? fi;~ e[dosh T[sgkdK Bkb gq;z;feqs pb?Ifvv ns/ g/F ehsk frnk j?.

fJe'r'bv pkfJUefFok d/ bkG Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

d[ZX T[sgkdB ftu tkXk (1H5 s'I 2H0 bhNo gqsh rK) d[ZX dh r[DtZsk ftu tkXk (3H5 s'I 4H0 iK 4H0 s'I 4H5 t;k ftu tkXk) gF{ nkjko o{gKsoD nB[gks ftu tkXk gF{nK ftu rowh sBkn ftu ewh eodk j?. gF{nK dh ;zg{oD ;/js ftu tkXk ns/ uwVh ftu uwe fbnkT[Idk j? fpwko gF{ th mhe j' iKd/ jB e[dosh wkf;e Xow fbnkT[D ftu wdd eodk j? e[dosh ehVk ftBkFe i?fte d[ZX T[sgkdB tZb gfjbk edw jkowB' dk gXZo tfXnk eodk j? fi; Bkb roG XkoD skes ftu tkXk jdz[k j? o'r gqsho'Xe skes ns/ T{oik b?tb tXkT[Idk j?

rofGs rK ns/ T[;d/ Go{D ~ T[sw g”FD fdzdk j? roGgks Bk j'D ftu wdd eodk j? Bt/I izw/ tZS/ ns/ T[;dh wK ~ ;/jswzd oZydk j? 5t/I fdB s'I Bshi/ Fo[{ ns/ 12 sI' 14 fdBK ftu go{h soKQ Bshi/ fwb iKd/ jB bkfGs Bshi/ fen q kFhb To{ik nD{ eoe/ si/h Bkb gkqgs ehs/ ik ;ed/ jB fJj T[sgkd ;ko/ gF{, G/v, peoh, ;{no, ;Kv ns/ Noeh ftu ckbs{ wk; T[sgkdB bJh tiB ftu tkXk eodk j? Ÿ gfjb/ 16 fdBK ftu T[; t[sgkd dh f;oc 60 rqkw wksok jo o'i d/Dh ukjhdh j? Ÿ finkdk s'I finkdk fNekT{ Fwsk ;ko/ d/FK s'I nk:kse_fv;NqhfpT{No_J/izN ;Zd/ iKd/ jB. Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

;G s'I T[Zsw g”FD, p/jso ;/js ns/ ;ko/ gF{nK ftu ;zs'FiBe Gko tkXk


feqFh ;wkuko

bkb feb/ s'I j'Jh fe;kBK dh rZb gqXkB wzsoh Bo/Ido w'dh B/ 72t/I nkikdh fdjkV/ d/ w”e/ s/ bkb feb/ dh gqkuho s'I okFNo ~ ;zp'fXs eod/ j'J/ fejk fe feqFh nkwdBh ~ tXkT[D bJh ibdh jh fJe BthI feqFh fBo:ks Bhsh F[o{ ehsh ikJ/rh feT[Ife ;oeko 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh eoB d/ beF ~ jkf;b eoB bJh Nq?e eo ojh j?. gqXkB wzsoh B/ T[sgkdB bkrs s'I xZN' xZN v/Y r[Dk c;bK dh n?wn?gh ~ d/D dh rZb th d'jokJh. T[jBK B/ fejk fe T[u n?wn?;gh dh wzr ;kbK s'I bzfps ;h. n;hI c?;bk ehsk fe fe;kBK ~ T[sgkdB dh bkrs s'I v/Y r[Dk finkdk ehws fwbDh ukjhdh j? ns/ c?;bk bkr{ ehsk ikDk ukjhdk j?. gqXkB wzsoh B/ fejk fe n;hI 2022 se feqFh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB dk beF fBoXkfos ehsk j? go fJ; rZb ~ b? e/ e[M b'e jkb/ th Fe eo oj/ jB. w?I b'eK ~ Go';k dtkT[Dk ukj[zdk jK fe c;bK bJh ehwsK ftu tkXk fij/ c?;fbnK B/ ;[fBFfus ehsk fe ;oeko beF ~ g{ok eoB d/ o;s/ s/ j?. T[jBK B/ fejk fe pdbd/ ;w/I ftu, fe;kB th fJzNoB?FBb wkoehNK dk ;kjwDk eo oj/ jB ns/ ;oeko fJ; ;zpzX ftu feqFh fBo:ks Bhsh s/ ezw eo ojh j?. ewofFnb ns/ T[d:'r wzsokbk wkou ftu feqFh fBo:ks ~ d'r[Dk eoB ns/ fJzNoB/FBb fe;kBK ns/ feqFh T[sgkdK ~ fJzNoB?FBb w[Zb bVh ftu J/ehfeqs eoB

d/ T[d/F Bkb @feqFh fBo:ks Bhsh# d/ w;”d/ ~ fsnko ehsk frnk ;h. phi/gh B/ 2014 ftu fe;kBK ~ bkrs dk v/Y r[Dk w[Zb d/D bJh tkndk ehsk ;h go fJ; ;kb 1 cotoh ~ ;oeko d/ gzit/I ns/ nkyoh ;kbkBk piN ftu tknd/ ~ g{ok eoB dh x'FDk ehsh rJh ;h. fgSb/ wjhB/ ;oeko B/ yohc c;bK d/ n?wn?;gh dh x'FDk ehsh ns/ M'B/ bJh n?wn?;gh ~ 200 o[gJ/ gqsh e[fJzNb foekov ehsk. fe;kBK ~ T[sgkdB bkrs d/ w[ekpb/ 50% finkdk do d/D bJh nkgD/ wsdkB tknd/ ~ g{ok eoB ftu wdd bJh d{ihnK yohc (rowh d/ w”;w dhnK) c;bK d/ n?wn?;gh th s/ih Bkb u[e/ rJ/ ;B. feqFh y/so ftu T[gbpZXhnK s/ gqekF gkT[D d”okB w'dh B/ fejk, @@d/F foekov c{v g?dk eo fojk j?. T[jBK B/ fejk fe fe;kB ;{eFw f;zukJh, fvqg f;zukJh ns/ ;fgqzebo eo oj/ jB. T[jBK B/ fejk fe ;oeko 99 nNehnK gJhnK f;zukJh gfo:'iBktK ~ g[Bo-ihfts eo ojh j?. phi s'I pkiko se, n;hI feqFh y/so ftu T[b/yD:'r pdbkn eo oj/ jK. fJ;dk T[d/F 2022 se fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dk eoBk j?. nZi ;kvk go{k fXnkB feFqh ys/o ftu pdbkn ns/ nkXf[BeheoD fbnkTD[ s/ j.? Tj[BK B/ fejk fe @@n;hI gEZo s/ beho Bjh,I gEZo s/ beho fyuZD tkb/ jK. gXqkB wszoh B/ fejk fe ;oeko fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D bJh w[ZbtoXD ~ tXktk d/ ojh j?. nkgD/ eohp 90 fwzN d/ GkFD ftu w'dh B/ Bhbh eqKsh ns/ wX{wZyh gkbD, Bkb jh ;”o y/sh fij/ Bt/I o;s/ d/ pko/ ftu th rZb ehsh. T[jBK B/ fejk, Gkos toswkB ftu d[fBnk dk d{ik ;G s'I tZvk wSbh T[sgkde j? ns/ ibdh jh Nkg s/ nk ikJ/rk. rzBk fe;kBK dk fieo eod/ j'J/ T[jBK B/ fejk fe fJE/Bkb T[sgkdB ftu froktN nkJh j?. ;oeko B/ jkb jh ftu fJE/Bkb w?B{c?eufozr Fwsk ;Ekfgs eoB bJh 8500 eo'V o[gJ/ d/ g?e/i dh x'FDk ehsh.

ehNBkFe fSVekn bJh fsnko j' ojhnK Ji/;zhnK feqFh T[sgkd fBo:ks ftek; gqkXheoD (nghvk) d/ fJe ;hBhno nfXekoh B/ ikDekoh fdzd/ j'J/ fejk fe nghvk, fe;kBK ~ ehNBkFeK ns/ cc{zdhBkFeK d/ T[g:'r ftu f;ybkJh d/D bJh yk; J/iz;hnK dh ;EkgBk eo fojk j?. fJ;dk T[d/F fJzNoB?FBb ehNBkFe ntF/F wkBdzvK d/ nB[gkbB ftu ;[Xko eoBk ns/ feqFh T[sgkdK d/ fFgw?INK ~ n;theko eoBk j?. nghvk c;bK s/ o;kfJDK d/ pj[s finkdk T[g:'r s/ o'e bkT[D bJh feqFh wzsokb/ s'I wzi{oh wzrD tkbk j? sKfe BthBsw t?Ffte ntF/F ;so wkBdzvK dk gkbB :ehBh j' ;e/. nghvk dh fJe Fkyk pk;wsh fBo:ks ftek; e'F d/ fBd/Fe J/He/H r[gsk B/ dZf;nk fe nfijhnK J/iz;hnK dh ;EkgBk d/ pknd, ;oeko g/Iv{ gfofdqF ftu ;/tk e/IdoK ~ f;ybkJh ns/ ;Ekfgs eoB bJh nkXkoG{s ;zouBk gqdkB eoe/ gquko eo ;edh j?. fJj ;/tk fe;kBK ~ T[fus bkrs s/ gqdkB ehsh ik ;edh j? ns/ fJj feqFh y/so ftu e[Fb o'irko g?dk eo/rh. r[gsk B/ fejk fe uktb T[sgkde okiK B/ ehNBkFeK d/ fJ;s/wkb dh iKu bJh fJe nfGnkB d”okB e[Fb wid{oK dh b'V wfj;{; j'Jh ;h. toswkB ftu, uktb ;w/s feqFh t;s{nK d/ fBo:ks ftu ehNBkFeK d/ pj[s finkdk T[g:'r eoe/ eJh w[FfebK dk ;kjwDk eoBk g? fojk j?. ;ys ntF/F wkBdzvK eoe/ :{og ns/ ;T{dh nop ftu Gkosh uktb dk fBo:ks fgSb/ d' ;kbK ftu xN frnk j?. nkb fJzvhnk okfJ; n?e;g'oN; nEkfoNh d/ u/now?B fti/ ;/fsnk B/ fejk fe ehNBkFeK d/ T[g:'r dh iKu eoB bJh ikro[esk gq'rokw ftu fBoneFosk ns/ fe;kBK d/ ftu ftfrnkfBe fdqFNhe'D dh ewh fijhnK u[B”shnK dh ;kjwDk eoBk g?Idk j?. nghvk d/ fJe nfXekoh B/ fejk fe nfijhnK J/iz;hnK dh ;EkgBk d/ pknd ;kohnK c;bK ~ eto eoB ftu uko gzi ;kb bZrDr/. fJ;~ feqFh wzsokbk, gbKN gq'N?eFB fBd/Fkbk, etkozNkfJB ns/ ;N'o/i s'I wkBsk dh b'V j't/rh.

18 c;bf;szeqpoKsh 2018

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko

;/p T[sgkdB bJh todkB ;tkb d/ fszB T[sgkdHHHH feqFh o;kfJD ns/ feqFh T[otoe d/ y/so dh BkwuhB ezgBh ;tkb ekog'o/FB fbfwN/v B/ ;/p dh c;b ;[oZfynk ns/ T[;dh r[DtZsk dh io{os ~ t/yd/ j'J/ jkb jh ftu @@;Nkor/w gb;##, @@c/foU## ns/ @@d/t'Bk## bKu ehsk j?. fJ; bKu d/ w”e/ s/ ezgBh d/ tgkfoe ;kEh ns/ izw{ eFwho d/ ;/p T[sgkde w”i{d ;B. ;wko'j ftu w[Zy w/jwkB w'jzwd fdbkto who (;kpek feqFh wzsoh), ;zwkfBs w/jwkB w'jzwd nFoc who (;kpek T[d:'r ns/ T{oik wzsoh), :kto fdbktowho (ftXkfJe, ochpkd), ;who NzvB (Gkos y/so fBd/Fe, :{ghn?b fbfwN/v) fijBK B/ nkgD/ o[M/t/I Go/ gq'rokw s'I ehwsK ;wK eZfYnk ns/ r[DtZsk tkb/ ;/p

T[sgkdB bJh r[DtZsk feqFh-o;kfJDK dh b'V s/ Fq'sktK ~ fBod/fFs ehsk j?. bKu T[sgkdK ftu'I, @@;Nkor/w gb;## ns/ @@d/t'Bk## ndftZsh czrh;kfJv jB ns/ @@c/foU## n?gb nkuov ns/ T[;d/ T[gi d/ ;[Xko d/ bJh BthI ghVh d/ joph;kfJv jB. fJjBK ndftZsh T[sgkdK ~ 200 s'I finkdk tgko fjZ;/dkoK ns/ eFwho xkNh dh nrtkJh eoB tkb/ n?gb T[sgkdeK dh wip{s w”i{drh d/ ftu w[y w/jwkB d[nkok bKu ehsk frnk j?. ;who NzvB, Gkos y/so fBd/Fe, :{ghn?b fbfwN/v ns/ ;s/Ido f;zx, i'Bb j?v- (SWAL uzvhrV) B/ Gkos Go ftu y/sh dhnK nbr nbr io{osK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ ;tkb

ekog'o/N gq'ckfJb ns/ feqFh o;kfJD ns/ T[otoe T[sgkd g'oNc'fbU ~ wip{s eoB dhnK GftZy dhnK :'iBktK s/ ikDekoh fdZsh. ;zxoF yV/, T[sgkd gqpzXe, B/ Bt/I bKu T[sgkdK d/ :{n?gh d/ pko/ b'eK ~ dZf;nk. ;who NzvB B/ :{ghn?b fbfwN/v d[nkok Bt/I nfXrqfjD d/ pko/ ftu th rZb ehsh ns/ dZf;nk fe nZi :{ghn?b fbfwN/v d[fBnK dh nkr{ 5 feqFh o;kfJD ezgBhnK ftu'I fJe j?. w'jzwd fdbkto who (;kpek feqFh wzsoh) dh nrtkJh ftu w[Zy w/jwkB w'jzwd nFoc who (;kpek T[d:'r ns/ T{oik wzsoh), :kto fdbkto who (ftXkfJe, ochpkd) B/ p/jso ;/p bJh r[DtZsk ns/ fJ;dh T[gi ftu tkX/ tkb/ feqFh o;kfJD dh io{os s/ pb fdsk. ;s/Ido f;zx B/ ;/p s/ t[e;kb s/ y[dok fteq/sktK ns/ gqrshFhb ;/p T[sgkdK d/ siop/ ikBD bJh fJe ;?FB F[o{ ehsk. fe;kBK dh ;kw{fje okJ/ bJh fe n?gb s/ t[e;kb d/ T[g:'r d/ pknd pokpo nkeko, uwehbk ozr, izr w[es ;/p gqkgs j'J/ ns/ T[gi ftu 15-22 dk tkXk j'fJnk. t[e;kb ~ ;go/n eoB d/ pknd g{oh soQK ;/pK dk fvrDk pzd j' frnk. T[go'es T[b/fys nfXekohnK d/ fJbktk Bhoi e[wko Fowk- y/soh gqpzXe, ;[Bhb e[wko, y/soh ftgBD gqpzXe n”oUt?; pFho iBtkoh, ;tkb d/ gqhwhnw fpiB?; gkoNBo B/ fJ; nk:'iB ~ ;cb pBkT[D ftu nkgDh nfjw G{fwek fBGkJh.

t/D{ d/ T[sgkdB Bkb fe;kBK ~ fwbh BthI T[whd johnK ;pihnK ftu eo/bk nkgDh yk; EK oZydk j?. fe;kB tZv/ gZXo s/ eo/b/ dh fpikJh eoe/ finkdk nkwdBh gqkgs eod/ jB. ;'wkBh eBe ;hv; gqkJht/N fbfwN/v d[nkok ftef;s t/D{ eo/bk th fe;kBK bJh todkB ;kfps j' fojk j?. Gkos d/ eJh okiK ftu t/D{ eo/b/ dh fpikJh ehsh rJh j? fi;d/ p/jso Bshi/ nkT[D/ F[o{ j' rJ/ jB. n;w oki d/ y/soh gqshfBXh ;zi/ e[wko B/ ikDekoh fdzd/ j'J/ dZf;nk fe n;w d/ fGzB fifbnK ftu fijV/ fe;kBK B/ t/D{ eo/b/ dh fpikJh ehsh j?, T[j fJ;d/ p/jsohB T[sgkdB s'I y[F jB. T[jBK dh fsnko c;b y/s s'I b? e wzvh se rkjeK ~ y{p g;zd nk ojh j?. wzvhnK ftu rkje fJ;dh y{p yohddkoh eo oj/ jB. fJe fe;kB B/ rZbpks d”okB dZf;nk fe w?I finkdk c;bK dk bkbu Bk eoe/ ;'wkBh ezgBh dh t/D{ t?okfJNh bkJh ;h. w?I fJj ;'ue/ bkJh ;h fe f;oc ykD ~ j' ikJ/, T[jh pj[s j? go fit/I fit/I g”fdnK ftu eo/b/

20 c;bf;szeqpoKsh 2018

brd/ rJ/ T[IM T[IM ;kvk T[sFkj tXD bZrk. w?I sK edh fJzB/ tXhnk c;b T[sgkdB pko/ ;'funk jh BjhI ;h. w?I t/D{ d/ T[sgkdB s'I pj[s y[F jK ns/ T[whd eodk jK fe w?~ fJ; s'I w[Bkck th ewkT[D ~ fwb/rk. n;w d/ fJbktk d{i/ okiK ftu th t/D{ d/ p/jso BshfinK dh ypo fwb ojh j?. t/D{ d/ fJbktk d{ihnK ;pihnK th tZv/ gZXo s/ phihnK ik ojhnK jB ns/ T[jBK d/ T[sgkdB s'I fe;kB tfXnk nkwdBh ewk oj/ jB.

www.fasalkranti.com



ezgBh ;wkuko fifbnK ftu ;kotifBe fBZih ;KM/dkoh d/ sfjs J/ehfeqs c;b ;wkXkB okjhI egkj dh g?dktko tXkT[D d/ T[d/F Bkb fJ; gfo:'iBk ftu ;fj:'r ehsk j?. fw;No ftFtihs u”Xoh, j?v, c;b gqpzXB chbv eokZg, pkfJo B/ feqFh ;w[dkJ/ dh wdd bJh ;kotifBe-fBZih Gkrhdkoh ftu ezw eoB dh b'V s/ i'o fdsk. T[jBK B/ bkrs xZN eoB ns/ bkG tXkT[D bJh phi s'I eNkJh se dhnK nkX[fBe seBheK ~ ngBkT[D s/ i'o fdsk. T[jBK B/ fe;kBK ~ fJ;~ bkr{ eoB ns/ ;kEh fe;kBK d/ Bkb ;KMk eoB dh Fbkxk ehsh.

ghJ/:{ ns/ pkfJo d[nkok egkj fe;kBK ~ f;ybkJh gzikp n?rohebuob :{Bhtof;Nh (ghJ/:{) ns/ pkfJo eqkZg;kfJzf;; fbfwN/v B/ wzej/ok (wkB;k), ;[ybkvh (pfmzvk), Xkozrtkbk (ckfibek) ns/ d”bk (w[es;o ;kfjp) fgzvK ftu egkj dh c;b bJh chbv v/n dk nk:'iB ehsk. 200 s'I finkdk egkj T[sgkdeK B/ fJ; chbv v/ ftu fjZ;k fbnk. ghJ/:{-pkfJo B/ fJjBk gqw[Zy egkj T[rkT[D tkb/

gq'i?eN d/ ;hBhno n?ro'B'fw;N ns/ fgqz;hgb fJBt/;Nhr/No vkH n?wHn?;HG[bZo B/ fejk fe fJ; gfo:'iBk B/ egkj f;ybkJh ekoiFkbktK ftu 435 fe;kBK ~ f;ybkJh fdsh ;h ns/ fJjBK fe;kBK okjhI finkdk fe;kBK ~ bkG gj[zukfJnk ikJ/rk. ;hBhno n?IN'w'bkfi;N vkH fti/ e[wko B/ T[g:[es egkj fe;wK dh u'D s/ wjZst s/ gqekF gkfJnk ns/ tfXnk egkj T[sgkdB b?D bJh ehNBkFeK d/ ;[oZfyns ns/ fBnkfJe T[g:'r s/ gqekF gkfJnk. ghJ/:{ tb'I vkH ifszdo pokV, ihghn?; ;'vh, n?B n?; Xkbhtkb, irdhF no'Vk, wBgqhs f;zx, so[Ddhg e”o, nwodhg pokV, r[owhs fYZb'I, pbeoB f;zx, ;[yfizdo e”o ns/ pkfJo tb'I nfBo[X p?Boih, i:'sh fwFok ns/ F/ykts B/ fe;kBK ~ ;zp'fXs ehsk.

:{ghn?b B/ ehsk nfo;Nk dk nfXrqfjD :{ghn?b ekog'o/FB fbfwN/v B/ fgSb/ fdBhI nfo;Nk bkfJc;kfJz; dk nfXrqfjD ehsk j?. nfo;Nk, i?t ;wkXkB ns/ phi T[guko ;w/s nfGBt c;b ;[oZfynk ;wkXkBK dk rb'pb gqdksk ezgBh j? fi;~ brGr 4H2 fpfbnB nwoheh vkbo ftu nfXrqfjs ehsk frnk j?. fJj nfXrqfjD fJe @@BtK :{ghn?b## pDkJ/rk fijVk fe rb'pb gZXo s/ gfjbhnK gzi ezgBhnK ftu F[wko j't/rh. nfXrqfjD d/ pknd, :{ghn?b fJe nfGBt ns/ ftFkb T[sgkd g'oNc'fbU d/ Bkb d[fBnK dh ;G s'I tZvh rb'pb c;b ;[oZfynk ezgBhnK ftu'I fJe j't/rh. ezgBh feqFh d/ Bkb Bkb c;b ;[oZfynk o;kfJDK, pkfJU;'bT{FB; ns/ phi ;fjs fe;kBK ~ ;ko/ ;wkXkB d/D ftu ;eFw j't/rh. :{ghn?b d/ w[Zy ekoiekoh nfXekoh ns/ ekoiekoh fBd/Fe i? Fokc B/ fejk, nfo;Nk dk nfXrqfjD :{ghn?b bJh fJe pdbkn tkbk b?Dd/D j?. fJj b?D-d/D G[r”fbe y/soK, c;bK ns/ T[sgkdK ftu FeshFkbh ;fj-eowhnK d/ Bkb fJe ;jh fwbB j?, fijVk ;G s'I T[sw Fq/Dh d/ w?B{c?eufozr ns/ ftG/fds nko n?Iv vh FwsktK okjhI wip{s j?. n;hI fJe wip{s wzu pBkT[D bJh wip{s w[ZbK ns/ ;cb Nq?e foekov d/ Bkb fe;kBK d/ ftek; bJh d' tZvhnK NhwK ~ fJeZmk b? e/ nk oj/ jB. BtK :{ghn?b feqFh ~ j'o finkdk fNekT{ pBkT[D s/ e/Idfos j't/rk ns/ fe;kB ibtk:{ pdbkn d/ gqGkt d/ gqsh finkdk buhbk j't/rk ns/ ;z:[es okFNo d/ 2030 fNekT{ ftek; beFK tZb tXd/ ftek; bJh gqshpZX j?.

tkbkrq' dk Ughcb ' ns/ :hbvkB jf'Jnk Gkos ftu bKu pkfJUf;Nw[b?IN; ns/ d{i/ yk; g”Fe sZsK d/ T[sgkdB ns/ ;/b; ftu nkr{ tkbkrq' ezgBh B/ j?dokpkd d/ nkfdsn gkoe fJB j'Nb ftu nkgD/ d' T[sgkdK Ughc'b ns/ :hbvnkB ~ bKu ehsk. fJjBK T[sgkdK Bkb bkfJB c;bK ~ ftnkge ns/ gqGkth ;wkXkB fwb/rk ns/ c;bK dh r[DtZsk ns/ T[sgkdesk ftu ;[Xko j't/rk. tkbkrq' d/ ;/b; gqpzXeK B/ gzesh ftu phihnK ikD tkbhnK c;bK dh y/sh ftu :hbvkB ns/ Ughc'b d/ bkGK s/ uouk eod/ j'J/ fejk fe n;hI fJjBK T[sgkdK ~ Gkos ftu gfjbh tko bKu eo oj/ jK. fJj d't/I T[sgkd c;bK bJh pj[s jh bkGgqd j'Dr/ ns/ yk; o{g Bkb uktb ;w/s Gkosh feqFh pkiko bJh th wjZstg{oB f;ZX j'Dr/. 2022 se Gkos d[fBnK dh ;G s'I finkdk nkpkdh tkbk d/F pD ikJ/rk go uhB d/ w[ekpb/ f;oc 30% feqFh G{wh jh T[gbZpX j?. nfij/ ftu G'iB T[sgkdB s/ dpkn j'o tX/rk. uktb, egkj, ;'fJnkphB nkfd fijhnK c;bK bJh T[gi ns/ g?dktko ftu ;[Xko ns/ tXdh wzr ~ g{ok eoB ftu fJj d't/I T[sgkd g{oh soQK Bkb wdd eo ;ed/ jB. tkbkrq' dh Gkos dh poKu d/ ezNoh w?B/io b[ek c'Bkok B/ fejk fe n;hI Gkosh fe;kBK, fv;NqhfpT{NoK ns/ ;g?Ffb;NK ~ fJj tykT[D bJh ;Zfdnk j? fe tkbkrq' fe; soQK Btkuko eo ;edk j?. Gkosh y/sh ~ j'o finkdk fNekT{ ns/ T[sgkde pBkT[D ftu wdd eoB bJh n;hI fJ;~ Gkosh pkikoK ftu fbnkT[D bZr/ jK.

22 c;bf;szeqpoKsh 2018

www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko

Go{u ftu y[b/rh ghnkJh fJzv;Noh} dh BthI w?B{c?eufozr fJekJh ghnkJh fJzv;Noh} ~ r[ioks d/ Go{u fib/ ftu 393 eo'V o[gJ/ dh bkrs Bkb fsnko j' ojh gq;skfts ehNBkFe gfo:'iBk bJh wzi{oh fwb rJh j?. ezgBh dk T[d/F Go{u fib/ ftu 87,300 tor whNo d/ y/so ftu ehNBkFeK dh e[b Fwsk tXke/ 43,240 NB jo ;kb T[sgkdB bJh fJe w?B{c?eufozr :{fBN ;Ekfgs eoBk j?. fJe ;oekoh nfXekoh B/ fejk fe n?BtkfJow?IN w[bKeB ;fwsh (JhJ/;h) dhnK f;ckfoFK d/ nkXko s/, n?BtkfJow?IN wfB;Noh B/ gfo:'iBk ~ jfos wzi{oh d/ fdsh j?. e[M ;fEshnK d/ Bkb gfo:'iBk ~ Jhe' co?Ivbh fJekJh d/ nzsors wzi{oh fdsh rJh j?. T[jBK B/ fejk fe gfo:'iBk dh nB[wkfBs bkrs 393 eo'V o[gJ/ j?. fBod/fFs FosK ftu, ezgBh ~ ;{fus ehsk frnk j? fe ehNBkFeK d/ gq;skfts e[b T[sgkdB ftu'i xZN' xZN 25% pkfJU-ehNBkFe j'Dk ukjhdk j?. ezgBh B/ oki gqd{FD ezNo'b p'ov s'I gfo:'iBk ~ ;zukfbs eoB bJh ;fjwsh gZso gqkgs eoB bJh fejk j?. ezgBh B/ tXdh wzr ~ g{ok eoB bJh fJe Bt/I w?B{c?eufozr :{fBN d/ fJbktk nkgDh T[sgkdB Fwsk dk ft;sko eoB dk c?;bk ehsk j?.

gqhs Nq?eNo; B/ wzBtkfJnk nkgDk b'jk gqhs fJzvhnk d/ ezpkfJB jkot?;No;, Nq?eNo; ns/ feqFh T[geoD rkjeK d/ ftu nkgDh yk; gSkD oZyd/ jB. ezgBh B/ ;kb 1980 ftu nkgDh :ksok F[o{ ehsh. F[o{ ftu ezgBh ;NqkZ ohgo;, Eq/;o; ns/ d{i/ feqFh T[geoDK dk T[sgkdB eo ojh ;h. fszB ;kb pknd jfo f;zx (gqpzX fBd/Fe) B/ gqhs n?ro' fJzv;Noh} dh ;EkgBk ehsh. 1986 ftu nkgD/ S'N/ Gok r[ouoD f;zx (fBd/Fe) dh wdd Bkb T[jBK B/ ;cbskg{ote gfjb/ Nq?eNo ;zukfbs ezpkfJB jkot?;No pDkfJnk. T[jBK B/ nkgD/ nB[;zXkB ns/ ftek; d/ ezw ~ ikoh ofynk ns/ gqhs 987 g/F ehsk, Gkos d/ ;G s'I gqFz;k:'r ns/ ;cb ;t?-gqukfbs ;z:'iB jkot?;No B/ gqhs ~ tZvh ;cbsk fdsh. jfo f;zx, n?wvh B/ fejk fe i/ d/F ftu y/sh dk ezw tXdk j? sK fJ;d/ Bkb jh d/F dk ftek; th tXdk j?. fJ; soQK, w?I fJe ;EkJh fdqFNhe'D Bkb feqFh s/ fXnkB e/Idfos eoBk ukj[zdk jK. T[jBK B/ fejk fe fJe tko id'I n;hI nkgDh y/sh dk g{oh soQK wFhBheoD gqkgs eo b?Id/ jK sK Bk f;oc ;kvh g?dktko fJe BthI T[ukJh s/ gj[zu ikJ/rh ;r'I fJj fNekT{ GftZy d/ eohp fJe edw j't/rk. pkfJU-vhib ns/ jkJhvq'iB ;?b ;zukfbs wFhB fijhnK BthnK seBheK j[D fJe ;[gBk BjhI jB, fJ;/ soQK d/ o;s/ s/ w/oh fdqFNh ;kv/ p/jso GftZy bJh nfijhnK wFhBK pBkT[Dk j?.

:{ghn?b eo/rh ekt/oh ;hv; dk nfXrqfjD :{ghn?b fbfwN/v s/bzrkBk ;fEs ekt/oh ;hv; ezgBh fbfwN/v dh yohd s/ ftuko eo ojh j?. ;{soK dh wzBhJ/ sK nkgD/ ;hv g'oNc'fbU ~ wip{s eoB bJh :{ghn?b B/ fJj c?;bk ehsk j?. toswkB ftu fJj ezgBh rb'po c;b ;[oZfynk y/so ftu nkr{ j?. ;{soK B/ dZf;nk fe ekt/oh ;hv; dk nfXrqfjD phi g'oNc'fbU ~ tXkT[D ftu wdd eo/rk. fJ; nfXrqfjD dh uouk jkb/ F[o{nksh d”o ftu j?. ekt/oh ;hv; d/ Bt/I g'oNc'bhU ftu wZek, jkJhfpqv uktb, fwou, pkiok, NwkNo ns/ d{i/ c;bh phi Fkfwb j'Dr/. ezgBh e'b egkj dh 15H5% ns/ wZeh dh pkiko fjZ;/dkoh 10H3% j?. d{i/ gk;/, :{ghn?b nkgD/ phi eko'pko ~ tXkT[D dh e'fFF eo fojk j?, fijVk e[b c;b T[sgkdK dk 10% j?. :{ghn?b B/ gfjbK s'I jh fJe wip{s ftsoD B?Ntoe fsnko ehsk j? ns/ fJj nfXrqfjD ;zGkfts o{g Bkb Gkos d/ ftu nkgD/ ftsoD B?Ntoe ~ tXkJ/rk.

www.fasalkranti.com

c;b eqKsh 23 5 f;szpo 2018


ezgBh ;wkuko B'B :{ j? fiE/ y[Fjkbh j? T[E/ fe;kBK ~ nkgD/ ihtB wkBeK ~ tXkT[D ftu wdd eoB d/ fwFB d/ Bkb, B'B :{ ;hv (fJzvhnk) gqkJht/N fbfwN/v ~ ;kb 1999 ftu g[D/, wjkokFNo ftu ;Ekfgs ehsk frnk ;h. ezgBh dk T[d/F fe;kBK ~ ;G s'I T[sw fe;w d/ ;pih phiK ~ w[jZfJnk eo y/sh ns/ ftgBD bJh wkordoFB eoBk j?. Gkos ftu wjkokFNo, eoBkNe, nKXo gqd/F, r[ioks, s/bzrkBk, BthI fdZbh, sfwbBkv{, wZXgqd/F, T[so gqd/F, gZSwh pzrkb ns/ SZsh;rV okiK ftu fJ;dhnK poKuK jB. fiE/ e[b 200 eowukoh jB fijV/ fe;kBK dh ;/tk bJh ssgo jB. ezgBh fGzB gqeko dhnK ;pihnK fit/I- NwkNo, yhok, e?g;hew, c[Zbr'Gh, pzdr'Gh, eo/bk, b”eh, p?IrB, po'ebh, gkbe nkfd dh tZvh bVh ftef;s eodh j?. cbK ftu yop{ik, sop{i ns/ gghsk dh tZvh bVh T[gbZpX j?. ezgBh e'b fGzB fgzB ozrK d/ r[Zd/ tkb/ sop{d jB fi;dh d/F-ftd/F ftu y{p wzr ehsh ik ojh j?. o/v b/vh 786 gghs/ dh fe;w ~ fe;kB jZE' jZE b?Id/ jB. ezgBh d/ T[sgkd jh fJ; ezgBh dh gSkD jB. phiK d/ fJbktk ezgBh fGzB gqeko dhnK wbfuzr fcbwK th pDkT[Idh j?. wbfuzr fcbw ftu ;pih dh y/sh dh ntXkoDk ~ nZi s'I 15 ;kb gfjbK jh B'B :{ ;hv B/ ftef;s ehsk ;h. ezgBh B/ c;bK dh ;[oZfynk ~ wZd/B}o oZyd/ j'J/ ;kb 2013 ftu eqkZg rkov bKu ehsk ;h fijVk nZi fe;kBK d/ ftu ekch b'efgqn j?. ezgBh d/ gqpzX fBd/Fe nr;sh rktoXB/ B/ dZf;nk fe ;kvhnK fe;wK B/ nkgDh ykf;ns ns/ T[u r[DtZsk ~ T[sgkdeK d/ ftu nkgDh r[DtZsk ~ ;kfps eo fdsk j? ns/ fJ;d/ Bshi/ ti'I T[sgkdeK ~ finkdk s'I finkdk bkG gqkgs j'fJnk j?. n;hI nkFkiBe fe;wK, seBheh ns/ seBheh ;jkfJsk okjhI ;/tktK ns/ ;zGktBktK dh ftFkb bVh gqdkB eoe/ fe;kBK d/ Bkb ;koEe ;zpzX pBkT[D dk fJokdk oyd/ jB. ;kvh t?pkfJN g{o/ Gkos ftu ;kv/ eJh rkjeK Bkb ;zgoe eoB bJh ;kv/ gqw[Zy edwK ftu'I fJe j?. n;hI nkgD/ ndftsh T[sgkdK ns/ ;/tktK d/ Bkb fe;kBK se gj[zuD ftu ;cb j' oj/ jK ns/ ;kv/ phiK s'I fe;kB ekch ;zs[FN jB.

nw/}B phi dh rZb fBokbh, y/sK ftu fbnkJ/ jfonkbh nw/}B ;hv; phi T[d:'r dh s/ih Bkb T[Godh j'Jh ezgBh j/ fijVh T[u r[DtZsk tkb/ T[BZsFhb ;pih phiK d/ ng{osheosk d/ o{g ftu nkgDh nbr gSkD pDk ojh j?. nw/}B poKv d/ BK d/ sfjs jh ezgBh d/ T[sgkdK dh ;/b ehsh ik ojh j?. ezgBh ~ fGzB fGzB y/soK ftu ;NkoNng ~ tXkT[D bJh ns/ ;cb T[dwh d/ o{g ftu fJ;~ eJh g/F/toK d[nkok gq's;kfjs ehsk ik fojk j?. ezgBh g{o/ d/F ftu nkgD/ phiK dh w”i{drh doi eokT[D dh e'fFF eo ojh j?. fejk ik fojk j? fe fJj ezgBh nrb/ gzi ;kbK ftu Gkosh phi T[d:'r ftu fJe gqfsFfms ezgBh d/ o{g ftu nkgDh gSkD pDkJ/rh. ezgBh d/ gqpzX fBd/Fe T[w/F wjkiB ns/ fBd/Fe ftB/ s[bh dh d{odofFsk ns/ e[Fb nrtkJh eoe/ jh ezgBh nZr/ tX ojh j?. fgSb/ 16 ;kbK s'I wjkiB B/ Gkosh phi T[d:'r dh gqf;ZX ezgBhnK d/ Bkb gqw[Zy nj[fdnK s/ ezw ehsk j?. fJzv'-nwoheB jkJhfpqv ;hv;, :{n?; n?roh;hv;, :{o'i/B ;hv; ns/ Nqkfgek ;hv;, fiE/ T[jBK B/ nkgD/ ezw d/ d”okB okFNoh fteoh gqpzXe d/ o{g ftu ezw ehsk. T[jBK ~ ;pih phi T[d:'r Bkb nB[;zXkB, T[sgkdB ns/ ;/b; ftu b'VhIdk siopk j?. T[jBK B/ d/F-ftd/F d/ fGzB fjZf;nK ftu gqrshFhb ;pih T[sgkdeK d/ Bkb ekch tZvh g?wkB/ s/ ezw ehsk j?. ezgBh d/ phiK dh rZb ehsh ikJ/ sK nw/}B fGzB jkJhfpqv fe;wK ftef;s eodh j? fit/i NwkNo, e?g;hew, fwou, yhok, sop{i, b”eh, eZd{, c[Zbr'Gh, gZskr'Gh, fGzvh, phB;, wNo, rkio ns/ w{bh. T[w/F wjkiB B/ rZbpks d/ d”okB fejk fe ;kv/ phi ;G soQK dh ibtk:{ tkb/ y/soK ftu finkdk T[gi d/D tkb/ jB. fJjBK ykf;nsK eoe/ fe;kB ;kv/ phiK ~ y{p g;zd eo oj/ jB. T[jBK B/ dZf;nk fe n;hI brksko y'i ns/ ftek; s/ ezw eo oj/ jK fi; Bkb nkT[D tkb/ ;w/I ftu ;kv/ rkjeK ~ j'o tfXnk phi fwb ;eD.

24 c;bf;szeqpoKsh 2018

www.fasalkranti.com


ezgBh ;wkuko

;hnu?-27 fwou ns/ ghghnu? 1 edZ{ bJh jf'Jnk eoko gzikp feqFh :{Bhtof;Nh, b[fXnkDk B/ ;hn?u- 27 (fwou jkJhfpqv) ns/ ghghn?u 1 (eZd{ jkJhfpqv) bJh okJ/g[o dh phi ezgBh ;stk ;hv; gqkJht/N fbfwN/v d/ Bkb ;wM”sk ehsk j?. ghJ/:{ tb'I fBd/Fe nB[;zXkB vkH Bts/i f;zx p?B; B/ ns/ ;stk ;hv; gqkJht/N fbfwN/v tb'I ;”oG okmh B/ n?wU:{ s/ d;sys ehs/. vkH p?B; B/ ghJ/:{ d[nkok ftef;s seBheK ~ gq;kfos eoB dh fizw/tkoh ;kMk eoB bJh ezgBh wkfbeK ~ tXkJh fdsh. ;pih ftfrnkB ftGkr d/ gqw[Zy vkH niw/o f;zx B/ fejk fe ghJ/:{ d[nkok ftef;s fwou jkJhfpqv 27 d/F d/ T[so gZSwh fjZf;nK ftu fe;kBK d[nkok tZv/ o{g ftu ;theko ehs/ ikD tkbh fe;w j?. T[jBK B/ fejk fe eZd{ dk jkJhfpqv ghghn?u-1 ibdh gZeD tkbk j?

;tkXhB nkfJnk, fbnkfJnk

Bkb

ns/ fJ;dh s[VkJh 45 fdBK d/ pknd jh ehsh ik ;edh j?. vkH n?;n?; ufjb, gq'c?;o N?eBkb'ih wkoehfNzr ns/ nkJhghnko ;?b B/ dZf;nk fe ghJ/:{ B/ ;hn?u-27 (fwou jkJhfpqv) bJh 9 n?wU:{ ns/ ghghn?u 1 bJh 2 n?wU:{ s/ d;sys ehs/ jB. vkH ufjb B/ fejk fe ghJ/:{ B/ 167 n?wU:{ s/ d;sys ehs/ jB ns/ ;oQ'I, fwou, p?IrB ns/ d{ihnK fe;wK, i?t T[otoeK, gZsh ozr ukoN, ib gohyD feN, T[sgkd, ;/p ;kfJvo ns/ d{ihnK seBheK dhnK ;zeo bkfJBK ;fjs 39 seBheK dk tgkoheoD ehsk j?. vkH F?b/F fizdb, ;jkfJe ;pih pohvo, ;pih ftfrnkB ftGkr B/ fejk fe ;hn?u-27 gZsh wo'V tkfJo;, cb ;VB ns/ iV rKm fBwkN'v bJh gqsho'Xe j? ns/ T[u g?dktko fdzdh j?. g”d/ bzp/ ;w/I se cb fdzd/ ofjzd/ jB. fJ; w”e/ s/ vkH nF'e e[wko, J/vhnko (ckow w?e/BkfJi/FB n?Iv pkfJU-nBoih) ns/ n?wnkJhn?; frb, J/vhnko (pkrtkBh ns/ G'iB ftfrnkB) th w”i{d ;B.

y[FhnK

n?e;b eokZg e/no fbfwn/v dk ;tkXhB T[sgkd fJ; ;w/I X[zw wuk fojk j?. ;tkXhB fJe cc{zdhBkFe j? fijVk fe;kBK d/ ftu ekch b'efgqn j' fojk j?. fJj ;'fJnkphB dh ;/js d/ Bkb Bkb p/jsohB T[gi ns/ r[DtZsk th :ehBh pDkT[Idk j?. jo ;kb ;'fJnkphB ftu nB/e fe;w dh cc{zdh Bkb g{oh c;b u”gN j' iKdh j?. fe;kBK dh fJ;/ ;wZf;nk ~ t/yd/ j'J/ n?e;b eqkZg e/no fbfwN/v B/ ;tkXhB Bkwe cc{zdhBkFe ftef;s ehsk j? fijVk f;ZX/ o{g ftu fe;kBK ~ bkG gqdkB eo fojk j?. ezgBh d/ ;hBhno gqpzXe ;shF dbkb B/ fejk fe ;tkXhB fJe nfijk T[sgkd j? fi;d/ gq:'r Bkb ;'fJnkphB dhnK c;bK ftu cc{zdh fijh fGnzeo fpwkoh BjhI brdh j?. fJj ;'fJnkphB ~ o'r w[es eoe/ T[;~ ;'Bk pDk fdzdk j?. ;tkXhB fJe fNqgb n?eFB cc{zdhBkFe j? fijVk ;'fJnkphB ftu j'D tkb/ o'rK fit/I- J/fonb pbkfJN, pokT[B ;gkZN, n?IEkeB'i (g'v pbkfJv), o;N cokr nkJh bhc ;gkN s'I ;'fJnkphB dh c;b dh ;[oZfynk eodk j? ns/ r[DtZsk:[es T[gi tXkT[Idk j?. fNqgb n?eFB cc{zdhBkFfe j'D eoe/ fJj ;goF, nzsogqtkjh ns/ tkFgh j? fijVk gZfsnK d[nkok d' xzfNnK ftu ;'y fbnk ikdk j?. i/ fJ;d/ fSVekn d/ 2 xzN/ pknd pkfoF th j' iKdh j? sK fJj g{oh soQK ezw eodk j? ns/ fe;kB GoktK ~ fJ;dk g{ok ckfJdk fwbdk j?. ;tkXhB d' nbr nbr xNek dk fwFoD j? fijVk gqsho'Xh Fwsk tXkT[Idk j?. ;tkXhB cc{zdhBkFe j'D d/ Bkb jh weVhBkFe th j? fijVk ;'fJnkphB ftu nkT[D tkbhnK weVhnK ~ th o'edk j?. fJj s[ozs ns/ fJe ;wkB x[bDFhb, feckfJsh ns/ gqGkth ezNo'b eodk j?. fJ;d/ fSVekn d/ ;w/I uwV/ s/ e'Jh ibB BjhI j[zdh ns/ ;/js bJh finkdk xkse th BjhI j?. ;'fJnkphB dh c;b ftu ;tkXhB dk fSVekn d' tko ehsk iKdk j?. ;'fJnkphB dh c;b id'I 35-40 fdB dh j' iKdh j? sK fJ;dk gfjbk fSVekn ehsk iKdk j?. gfjb/ fSVekn d/ 15-20 fdB pknd fJ;dk d{ik fSVekn ehsk ikdk j?. ;tkXhB dh 500 rqkw dh wksok ~ 160-200 bhNo gkDh ftu fJe J/eV d/ fj;kp Bkb fSVfenk iKdk j?.

www.fasalkranti.com

c;b eqKsh 25 5 f;szpo 2018


ezgBh ;wkuko

fe;kB Gok ikBD okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw d/ pko/ ftu BthI fdbh d/ gqrsh w?dkB ftu nk:'fis feqFh fJzvhnk n?e;g' ftu c;b eqKsh Nhw B/ okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw dk ;Nkb ftfiN ehsk. ;Nkb s/ Fqhwsh dhgk Fqhtk;st, w[Zy fBd/Fe ekog'o/N efwT{Bhe/FB ns/ T[g fBd/Fe ;fuB Fowk Bkb w[bkeks j'Jh. okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw d/ ezwK ~ ikBD bJh n;hI T[g fBd/Fe ;fuB Fowk bkb rZbpks ehsh ns/ ikDekoh gqkgs ehsh. okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw w{b o{g Bkb fJe ;zftXkfBe ;zrmB j? fi;dh ;EkgBk ;fjekohsktK okjhI rqkwhB nkofEe ekoiebkgK d/ ftek; dh rsh ~ s/i eoB bJh fJe ;z;dh nfXfB:w d/ nzsors 14H3H1963 ~ j'Jh ;h. fJ;dhnK BhshnK ns/ gq'rokw Bkowb gfoFd ns/ gqpzX wzvb d/ wkor doFB ftu fsnkok ehs/ iKd/ jB, fijBK dk rmB Gkos ;oeko d[nkok ;fjekohsktK, ;oekoh nfXekohnK ns/ r?o-;oekoh nfXekohnK d/ gqshfBXh ro[Zg ftu'I ehsk iKdk j?. beF ns/ T[d/F okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw fJe r?ofJe[fJNh nkXkfos ;ztodBkswe ;zrmB j? fi;dh ;EkgBk f;oc ;fjekoh f;XKsK d/ nkXko s/ feqFh T[sgkdK d/ T[sgkdB, gq;z;eoD, ;/b;, GzvkoD ns/ fBo:ks ns/ nk:ks, G'iB ns/ e[M e[ nfX;{fus t;s{nK dh :'iBk, ;ztoXB ns/ ftZs g”FD bJh ehsh rJh. ;kb 1974 ftu

26 c;bf;szeqpoKsh 2018

okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw nfXfB:w ftu ;zF'XB ehsk frnk sKfe wZSbh gkbB, e[e[ZNgkbB, v/noh jZEeoxk, e'FehNgkbB fij/ j'o tgkoK ~ Fkfwb ehsk ik ;e/. fJ; ;zF'XB okjhI okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw d/ ;z;kXB nkXko ~ ft;fsqs ehsk frnk sKfe fJj pkiko s'I g?;k i[Nk ;e/. gF{XB, T[d:”fre wkb, e[Nho ns/ rqkw T[d:'r, j;sfFbg ns/ ib ;[oZfynk d/ ezwK, f;zukJh, gF{ ;/js d/yGkb, phwkoh dh o'eEkw, feqFh phwk ns/ feqFh eoik, rqkwhB ;ckJh ns/ wid{o ;fjekfosktk Bkb ;zzpfXs ;/tktK fijhnK e[M nfX;{fus ;/tktK fij/ e[M j'o y/soK ~ Fkfwb eoB bJh fJ; nfXfB:w ftu ;kb 2002 ftu d'pkok ;zF'XB ehsk frnk. fJ;d/ fJbktk, fJ; nfXfB:w Bkb okH;HftHfBH e[M fBoXkfos FosK g{ohnK ehs/ ikD s/ nkgDhnK fGzB fGzB ;ehwK d/ nzsors ;fjekoh ;fwshnK dk f;ZX/ o{g ftu ftZs g”FD eoB ftu ;eFw j'fJnk j?. okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw d[nkok oki ;oekoK_;fjekohsktK ~ fBXhnK ftfFFN ;jkfJsk gZXsh d/ nkXko s/ fdsh iKdh j?. fBrw B/ ;jkfJsk gqdkB eob bJh okiK ~ w[Zy s”o s/ fszB Fq/DhnK :kBh fe ;fjekfosk dh fdqFNh Bkb nbgsw ftef;s, ;fjekfosk dh fdqFNh Bkb nbg ftef;s ns/ ftef;s okiK

ftu torhfeqs ehsk j?. ;fjekoh o{g Bkb nbgsw ftef;s okino[Dkub gqd/F, n;w, fpjko, Mkoyzv, izw{ ns/ eFwho, wDhg[o, w/xkb/, fw}'ow, Bkrkb?Iv, f;Zfew ns/ fsqg[ok. ;fjekoh o{g Bkb nbg ftef;s okinKXok gqd/F, SZsh;rV, r'nk, wZX gqd/F, fjwkub gqd/F, UvhFk, oki;EkB, s/bzrkBk, T[so gqd/F, T[sokyzv, gZSwh pzrkb, nzvwkB ns/ fBe'pko dhg ;w{j (;zx Fkf;s gqd/F ns/ beFdhg). ;fjekoh o{g Bkb ftef;s oki- r[ioks, jfonkDk, eoBkNe, e/ob, wjkokFNo, gzikp, sfwbBkv{, uzvhrV, (;zx Fkf;s y/so) dkdo ns/ Bro jt/bh (;zx Fkf;s y/so), dwB ns/ dht (;zx Fkf;s y/so), g[v[u/oh (;zx Fkf;s y/so), fdZbh (;zx Fkf;s y/so). ekoiebkgK dk dkfJok okFNoh ;fjekoh ftek; fBrw dhnK ;ehwK_ ekoiebkg ekohroK, p[BeoK, rqkwhB iB;zfynk ns/ nB[;{fus iB-ikshnK dh nkwdBh tXkT[D ns/ T[jBK dh nkihftek ftu ;[Xko eoB bJh fsnko ehsh iKdh j?, fJ; T[d/F bJh pDkJh rJh ;ehw d/ nzsors f;oc wfjbktK d[nkok ;zxfNs ;fjekohsktK ~ ;jkfJsk fdsh ikdh j?. fBrw, ekoiebkg nkXkfos ;jkfJsk d/ fJbktk, u[D/ rJ/ fifbnK ftu J/ehfeqs ;fjekoh ftek; gfo:'iBk (nkJh;hvhgh) fij/ y/so nkXkfos gfo:'iBktK dk th ;ztoXB eodh j?. J/ehfeqs ;fjekoh ftek; gfo:'iBk fJe nfijh gfo:'iBk j/ fijVh fGzB fGzB ;fjekoh ekoiebkgK d/ ftek; okjhI fib/ dhnK ;zGktBktK dk gsk bk e/ fJe fib/ d/ b'eK d/ ;wrq ftek; bJh ezw eodh j?.

www.fasalkranti.com


ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

f;Zfyne B/ gZEo s/ g?dk ehsh jfonkbh T[sokyzv ;oeko j[D nkgDh iwhB s/ izrb bk e/ g?;k ewkT[D bJh b'eK ~ gq's;kfjs eo ojh j?, go ;wki ftu jkb/ e[M b'e nfij/ th jB fijV/ BthI ghVh ~ ;t;E tksktoD d/D dh ykfso fpBK ;tkoE fJj ezw eo oj/ jB. nfij/ jh b'eK ftu'I T[sokyzv d/ pBhorkV fJzNo ekb/i d/ fJe f;Zfyne ;'t/Ido f;zx dk BK gqw[Zysk Bkb fbnk iKdk j?. T[jBK B/ poBhrkV fJzNo ekb/i dh 12 thxk gEohbh pzio iwhB s/ 118 gqikshnK d/ o[y ns/ g”fdnK dk fwFfos izrb fsnko eo gEohbh iwhB ~ jok Gok eo fdsk. T[jBK dk fJj ezw ;oeko ns/ tksktoD ;[oZfynk dk dw GoB tkfbnK ~ th FhFk ftykT[D tkbk j?. ;'t/Ido f;zx ~ pugB s'I jh o[y ns/ g”d/ bkT[D dk i[B{B j?. nkgD/ fJ;/ i[~B dh jd se o[y ns/ g”fdnK Bkb brkt oZyD tkb/ ;'t/Ido f;zx dh 22 ;kb dh w/jBs d/ dw d{o se c?b/ fBoiB gZEo s/ j[D jok Gok izrb B{o nkT[idk j?. fJjBK izrbK ftu fGzB gqeko dhnK gjkVh cb gqikshnK ns/ izrbh o[y p{fNnK dh Gowko j?. T[jBK B/ dZf;nk fe w?~ pugB s'I jh e[dos Bkb pj[s brkt j?. fJ;/ bJh w?~ o[y ns/ g”d/ bkT[D dk pj[s F”Ie j?. w?I id'I poBhrkV fJzNo ekb/i ftu gVkT[D nkT[Idk ;h sK fJE'I dk tZvk

fjZ;k thokB gZEoK dk ;h, fijVk w?~ pj[s ybdk ;h. w?I wB jh wB ftu T[; thokB ~ jok Gok eoB dk phVk u[fenk. w?I ekb/i Bkb i[V/ 25 fgzvK ftu b'eb b'eK ns/ ftfdnkoEhnK d/ Bkb fwbe/ fJ;/ soQK dk fwFfos tB fsnko eo fbnk. iy'b s'I 17 ;kb gfjbK poBhrkV fJzNo ekb/i ftu pdbh j'e/ nkJ/ ;'t/Ido f;zx B/ 73 Bkbh iwhB ftu eohp 47 fgzvK s'I dkB ftu fwbh gEohbh iwhB ~ jok Gok eoB dk c?;bk ehsk. T[jBK B/ fJ;d/ bJh ftfdnkoEhnK dh wdd bJh. YbkDh iwhB s/ ;hVhtko y/s fsnko eoe/ fJ; s'I nzp, nwo{d, bhuh, nBko, nkV{, gbw, y[wkBh, pdkw, BkFgksh, fez~, e/bk, nyo'N, fBzp{, gghsk, egkj, fJwbh, ikw[B, nKtbk, joV, s/igZsk, fBzw, fgZgb, pord, pKi, d/tdko nkfd 118 gqikshnK d/ o[y ns/ g”d/ bkJ/ jB. tksktoD ;zGkb dh ouBkswe gfjb ns/ ;'t/Ido f;zx dh w/jBs dh pd”bs poBhrkv fJzNo ekb/i gqd/F ftu Jhe' ebZp ftu Fkfwb jB. f;Zfyne ;'t/Ido f;zx Bk f;oc n?BtkfJow?IN ;zGkb ftu i[N/ jB, ;r'I rohp pZfunK ~ f;Zfynk dh w[Zy Xkok Bkb i'VB dk ezw th eo oj/ jB. ;'t/Ido nkgDh sBykj Bkb ;e{b ftu gV oj/ 15 rohp pZfunK dhnK feskpK ns/ ch; dk youk u[ZeD d/ Bkb jh jkJh ;e{b ns/ fJzNo ftu ;G s'I finkdk nze gqkgs eoB tkb/ ftfdnkoEhnK ~ fJBkw th fdzd/ jB. gVkJh nkfd ;ko/ yofunK bJh fpi'bh fgzv dhnK rohp e[Vh ns/ f;zr[Dh fgzv d/ w[zv/ ~ r'd fbnk j?. T[j dZ;d/ jB fe w?I e[dos d/ Bkb jh rohpK dh ;/tk eoBk ukj[zdk jK. w?I rohp pZfunK ~ r'd fbnk j? fijBK dh gVkJh fbykJh dk youk u[Zedk jK. T[jBK B/ fejk fe tksktoD bJh fizBk th ehsk ikJ/ T[BK jh xZN j?. T[jBK B/ fejk fe w?I g{ok ihtB tksktoD ns/ rohpK bJh ezw eodk ojKrk. c;b eqKsh dh Nhw T[jBK ~ fdb'I ;bkw eodh j?.

AGROXY CROPS SOLUTIONS PVT. LTD. A-9, West Jyoti Nagar, Durgapuri Chowk Shahdara, Delhi -94 Phone: 011 - 2281 5345 Email: info@fasalkranti.com, Website: www.fasalkranti.com

vc

}kjk Hkh lnL;rk ‘kqYd tek dj ldrs gaS

lnL;rk QkWeZ

frfFk

www.fasalkranti.com

gLrk{kj

c;b eqKsh 27 5 f;szpo 2018


ਇੰਟਰਿਵਊ

fe;kBK bJh ghghthn?cnko nfXfB:w io{ohL vkHe/HthH gqG{ g”fdnK dhnK fe;wK, fe;kBK ns/ gkdg gqiBeK d/ nfXekoK dh ;[oZfynk ns/ g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ ftek; bJh fJe gqGkth gqDkbh dh ;EkgBk bJh fJj io{oh ;wfMnk frnk fe g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ ftek; bJh gkdg nB[tKfFe ;z;kXBK dh ;zGkb, T[jBK ftu ;[Xko ns/ T[jBK ~ T[gbpZX eokT[D ftu fe;/ th ;w/I fe;kBK d[nkok ehs/ rJ/ T[jBK d/ :'rdkB ~ wkBsk gqdkB ehsh ikJ/ ns/ T[jBK d/ nfXekoK ~ ;[oZfyns oZfynk ikJ/. fJ; B}foJ/ s'I Gkos ;oeko B/ fNqg; dh nB[S/d 27H3 (ph) d/ sfjs g”d/ dh fe;w ns/ fe;kB nfXeko ;[oZfynk (ghghthn?cnkoJ/) nfXfB:w, 2001 ~ f;T{I i/B/fo; gqDkbh ngBkT[Id/ j'J/ bkr{ ehsk. fJj ftXkB gkdg gqiBe ;zpzXh ekoiebkgK ftu tfDfiZe gkdg gqiBeK ns/ fe;kBK d'tK d/ :'rdkBK ~ wkBsk gqdkB eodk j?. fJ;d/ fJbktk feqFh ftek; ftu s/ih fbnkT[D bJh gqiBeK ~ nfXeko gqdkB eoBk th io{oh j?, sKfe BthnK g”d fe;wK d/ ftek; bJh nB[;zXkB ns/ ftek; ftu fBt/F ~ gq's;kfjs ehsk ik ;e/. fJ; soQK dh ;[oZfynk Bkb phi T[d:'r d/ ftek; ftu ;[ftXk j't/rh fi; Bkb fe;kBK ~ T[Zu r[DtZskg{oD phi ns/ o'gD ;wZroh dh T[gbpZXsk ;[fBFfus j't/rh. T[go'es T[d/FK ~ gqGkth pBkT[D bJh Gkos ftu g”dk fe;w ns/

28 c;bf;szeqpoKsh 2018

fe;kB nfXeko ;[oZfynk nfXfB:w, 2001 ~ bkr{ ehsk frnk. fJ; nfXfB:w d/ pko/ ftu j'o finkdk ikDekoh bJh n;hI ghghthn?cnkoJ/ d/ u/now?B vkH e/HthH gqG{ Bkb rZbpks ehsh. rZbpks d”okB T[jBK B/ dZf;nk fe fe;kBK ns/ gkdg gqiBeK d/ nfXekoK dh oZfynK ns/ g”fdnK dhnK BthnK fe;wK d/ ftek; bJh Gkos ftu fJ; nfXfB:w dk bkr{ j'Dk pj[s io{oh ;h. :{og ftu gfjbK s'i jh fJ; soQK dk fJe gqkXheoD j? fijVk vpfbT{NhU Bkb i[fVnk j'fJnk j?. :{og ftu th g”dk fe;wK ns/ gkdg gqiBeK d/ nfXekoK dh ;[oZfynk fdsh iKdh j?. vpfbT{NhU B/ fJ;~ nzrhfeqs ehsk ns/ fJj c?;bk fbnk fe gqiBe ~ BthI fe;wK d/ gqsh nfXekoh fwb/ ns/ i' th T[; fe;w dk T[sgkdB eo/, T[;dk e[M nzF th T[; gqiBe ~ fdsk ikJ/, fi; Bkb T[; gqiBe ~ finkdk fe;wK ftef;s eoB bJh gq's;kjB fwb/ ns/ T[;~ t/ye/ d{i/ b'e th gqiBB eoB tb tXD. vpfbT{NhU d/ fJe Xkok ftu fJj ;z;s[sh ehsh rJh fe jo d/F iK sK nkgDk nfXfB:w pDk bt/ iK :{ogh gqkXheoD Bkb i[V ikJ/. fi; Bkb T[jBK d/ d/F ftu ofjD tkb/ pohvo ~ T[;dk nfXeko fwb ;e/. ;kb 1999 ftu Gkos B/ th :{ogh gqkXheoD Bkb i[VD bJh nkt/dB ehsk. T[jBK d/ ;kb 1978 d/ nB[S/d ftu fJj Fos ;h fe pqhvo fe;kB nkgD/

T[sgkd ~ oZy ;edk j?, T[;~ nkgD/ y/s ftu bk ;edk j?, go fe;/ j'o ~ BjhI t/u ;edk. Gkos ftu fJj ;zGt BjhI ;h fet[Ife fJE/ 80% S'N/ fe;kB jB. T[jBK ~ t?;/ th BthI fe;w BjhI fwb gkT[Idh. T[jBK dh fJ; Fos Bkb BthnK fe;wK dk gq;ko n;zGt ;h. fJjBK ;kohnK ykwhnK ~ t/yd/ j'J/ ;z;dh ;fwsh B/ :{ogh gqkXheoD Bkb i[VD dh pikJ/ nfXfB:w fbnkT[D s/ ftuko ehsk. fJ; nfXfB:w ~ ;kb 2000 ftu ;z;d ftu g/F ehsk frnk ns/ 2001 ftu bkr{ ehsk frnk. fJ; nfXfB:w dhnK ftF/FsktK d/ pko/ uouk eod/ j'J/ T[jBK B/ fejk fe fJj d[fBnK dk gfjbk nfijk nfXfB:w j? fijVk fe;kBK ~ nfXeko gqdkB eodk j?. fJjBK nfXekoK ftu gfjbk sK fJj j? fe fe;kB gqiBe d/ BK Bkb T[; fe;w ~ gzihfeqs ns/ gqwkfDs eok ;ed/ jB. T[; fe;kB ~ T[;dk nzF fdsk iKdk j? ns/ d{i/ b'eK d[nkok T[; fe;w d/ T[sgkdB dk th fJe nzF T[; pqhvo ~ fdsk iKdk j?. d{ik, T[j fe;kB fizBh tko ukj/ T[; fe;w ~ nkgD/ y/s ftu bk ;edk j? ns/ fi;~ ukj/ fizBh th wksok ftu t/u ;edk j?. ;dhnK g[okDh fe;w ~ ;KGD tkb/ fe;kBK ~ th fJj nfXeko fdsk iKdk j?. F[o{ ftu e[M fBZih ezgBhnK ~ fJ; rZb dk vo ;h fe id'I fe;kB b'e jh fJ; soQK phiK ~ bkT[D bZr ikDr/ sK ;kvh fteoh fet/I www.fasalkranti.com


ਇੰਟਰਿਵਊ j't/rh. jkbKfe T[jBK dk vo ;jh th ;h. nZi T[jBK dk T[j vo ysw j' u[ek j?, feT[Ife Gkos ftu y/sh dk y/so fJzBk ftFkb j? fe tZvh s'I tZvh ezgBh th phi dh ng{osh BjhI eo ;edh j?. fJ; nfXeko Bkb fe;kBK ~ fJj bkG j[zdk j? fe fe;kB y[d nkgD/ T[sgkd dk poKv nzp?;vo j[zdk j?. fJ; d/ fJbktk T[; fe;w dk T[g:'r eoB tkb/ d{i/ fe;kB th T[; fe;w dk gquko gq;ko eod/ jB. T[;dh d/yk-d/yh ftu Bt/I fe;w dk gq;ko s/ih Bkb j[zdk j?. ps”o fJe pohvo w?I th fJ; rZb ~ niwkfJnk j?. ;kv/ g{;k ;z;EkB dh fJe eDe dh fe;w j? @@g{;k n?uvh 2967##. fJj 2013 ftu fobh} ehsh rJh ;h. fJjBK gzi ;kbK ftu fJ;dh fpikJh 130 bZy j?eN/no ftu j' u[eh j?. d[fBnK dh fJj gfjbh fe;w j? fi;dh fpikJh fJzB/ tZv/ g?wkB/ s/ j'Jh j?. fJ; fe;w ~ ;kv/ d[nkok gqwkfDs 42 ezgBhnK t/u ojhnK jB. okiK d/ ;ko/ phi ftGkr ns/ feqFh :{Bhtof;NhnK ;w/s brGr 16000 fe;kB fijBK ~ n;hI fJj phi fdsk ;h, fJ;~ t/u oj/ jB. fJ;d/ pkti{d th fJ;dh ;G irQk s/ gj[zu BjhI j' ;eh j?. fJzB/ tZv/ y/so ftu fJ;dh fpikJh j'D d/ pknd th fJ;dh fJzBh finkdk wzr j? fe n;hI ;ko/ fwb e/ th fJ;dh ng{osh BjhI eo gk oj/ jK.

www.fasalkranti.com

nZi ;kv/ e'b brGr 16000 g”fdnK dh fe;wK dh n?gbhe/FB gziheoD bJh nkJhnK jB fijBK ftu'I n;hI 3800 g”dk fe;wK ~ ofi;No eo fbnk j?. n;hI fszB sohfenK Bkb ofi;No/FB eod/ jK. fJe, fijVk fe;kBK d[nkok ;dhnK s'I gq:'r j'D tkbhnK fe;wK jB fet[Ife nfijhnK fe;wK fe;kBK ftu ekch gqufbs j[zdhnK jB ns/ fe;kB T[jBK d/ BK Bkb jh T[jBK ~ ikDdk j? fe nw[e fe;w feE'I dh j?. nfijhnK fe;wK dh n;hI N?;fNzr BjhI eod/. nfijhnK fe;wK ~ n;hI ofi;Nov eoe/ T[; fe;w ~ ;[oZfynk gqdkB eod/ jK sKfe T[;dk bkG T[jBK ~ fwb ;e/. n;hI T[jBK ~ fJj nfXeko fdzd/ jK fe e'Jh th T[; fe;w ~ g?dk eodk j? sK T[;dk e[M gqshFs T[; fe;kB ~ th fwb/. d{ik, fe;kB y[d pohvo pDe/ e'Jh nfijh BthI fe;w ftef;s eodk j? fi;dk Bshik p/jso j't/, sK n;hI T[; fe;w ~ fe;kB d/ BK Bkb ftef;s eod/ jK. id'I n;hI nkgD/ gqkXheoD ftu T[; fe;w ~ ;[oZfyns eod/ jK sK n;hI T[; y/so dhnK :{Bhtof;NhnK ns/ feqFh ftfrnkB e/Ido ~ dZ; fdzd/ jK fe pohvo ~ fezBk fjZ;k fwbDk ukjhdk j?. sd T[; fe;w dk e[M fjZ;k T[; fe;kB ~ fwbD brdk j?.

shik, id'I fe;kB ;hv n?eN d/ sfjs g{;k n?uvh 2967 dh soQK fe;/ fe;w ~ ftef;s eodk j? sK T[;dk B'Nhche/FB eod/ jK. nfX;{fus j'D d/ pknd n;hI T[;~ 15 ;kb bJh nB[w'fds eod/ jK. nfijhnK fe;wK ~ e'Jh th b? ;edk j? ns/ T[;dk tgko 15 ;kb bJh eo ;edk j?. fijVh fe;w nfX;{fus BjhI j[zdh j? T[;~ n;hI gfjb/ d' ;kb se Gkos Go ftu fGzB gqeko d/ ibtk:{ tkb/ 5 i'B ftu 110 irQk s/ gohyD eod/ jK. i/ T[j fe;w ;G soQK dh ibtk:{ ftu pokpo g?dktko tkbh j[zdh j? sK n;hI T[;~ ofi;No eo b?Id/ jK. fe;kBK ~ nkgDh fe;w ofi;Nov eokT[D bJh gqkXheoD e'Jh g?;k BjhI b?Idh j?. ;kohnK uh}K ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ pohvo ~ nfXeko gqkgs eoBk, pohvo d/ nfXeko s/ fe;/ soQK dh nKu Bk nkJ/ fJ;dh th iKu eoe/ T[;~ ;[oZfyns eoBk ;kvk coi j? fi;dk gkbB n;hI eo oj/ jK. fJ;d/ Bkb jh n;hI pohvo ~ nZr/ tXD dk g{ok w”ek fdzd/ jK. T[jBK dh fe;w d/ gq;ko bJh fJe gb/Nckow fsnko eod/ jK.

c;b eqKsh 29 5 f;szpo 2018


ਇੰਟਰਿਵਊ

fe;kBK ~ p/jso phi d/Dk jh ;kvk wzstL t/IeNokw t;zstkVk ;hvtoe; fJzNoB?FBb gqkJht/N fbfwN/v dh ;EkgBk ;kb 1998 ftu fe;kBK ns/ y/sh d/ Gb/ d/ T[d/F Bkb j'Jh. ezgBh seBhe ns/ Btkuko dk T[g:'r eoe/ egkj ns/ jkJhfpqv M'B/ d/ phiK ~ ftef;s eo ojh j?. jkJhfpqv ;pihnK fit/I-NwkNo, fGzvh, fwou, b”eh, eo/bk, yhok, s'oh, sop{i c[br'Gh, gZskr'Gh, w{bh d/ Bkb r/Idk c[Zb d/ phiK dk Btzpo 2017 s'I ;/b eo ojh j?. ezgBh dk T[d/F fe;kBK ~ p/jso phi T[gbpZX eokT[Dk j?, fi;~ g{ok eoB bJh ezgBh fo;ou ns/ ftek; d/ ezwK ftu s/ih fbnk ojh j?. ezgBh e[Fb pqhvo, n?ro'B'fw;N ns/ seBheh ;g?Ffb;NK d/ Bkb fwbe/ Gkos d/ fJbktk dZyD g{ot J/Fhnk d/ d/FK ftu tgko eo ojh j?. ezgBh dk w[Zy dcso j?dokpkd ftu j?. ezgBh dk nZs-nkX[fBe seBheK Bkb b?; fo;ou e/Ido s/bzrkBk d/ w/vub, eoBkNe d/ p/Irb'o{ ns/ gzikp d/ np'jo ftu ;fEs j?. c;b eqKsh Nhw B/ ;hvtoe; fJzNoB?FBb d/ pko/ ftu j'o finkdk ikDekoh bJh ezgBh d/ ;hJhU t/IeNokw t;zstkVk Bkb rZbpks ehsh. gq;s[s j? T[jBK Bkb j'Jh rZbpks d/ e[M nzFHHHH s[jkv/ fBod/FB ftu ezgBh eh BtK eo ojh j?< fe;kBK ns/ y/sh d/ T[EkB d/ T[d/F d/ Bkb ;hvtoe; fJzNoB?FBb gqkJht/N fbfwN/v dh ;EkgBk nZi s'I 20 ;kb gfjbK j'Jh. n;hI Gkos ftu jh BjhI ;r'I dZyD g{oth J/FhnkJh d/FK ftu th ezw eo oj/ jK. ezw ftu s/ih fbnkT[D bJh i[bkJh 2016 ftu Bt/I fBt/FeK (Nq{BkoE- fJzvhnk t?fbT{ czv) d[nkok fBt/F ehsk frnk j? ns/ gqFk;fBe ;/tktK ftu s/ih fbnkT[D bJh th b'VhId/ pdbkn ehs/ rJ/ jB. nZi n;hI seBheh dk gq:'r eoe/ p/jsohB phi fe;kBK ~ w[jZfJnk eok oj/ jK. BthI fo;ou ns/ ftek; bJh n;hI fBt/F d'r[Dk tXkfJnk j? fi; Bkb n;hI j'o T[BZsFhb fe;wK ftef;s eo ;ehJ/. ;pihnK dh fo;ou bJh n;hI p/Irb'o{ ftu BtK fo;ou e/Ido ;Ekfgs ehsk j?. egkj ns/ ;zeo M'B/ dh fo;ou bJh n;hI fo;ou ;?INoK dk ft;sko ehsk j?. g?E'bkZih b?p ;Ekfgs ehsk j?, ns/ n?IN'w'bkih ns/ f;zrkg[o d/ pkfJUN?e b?p d/ ft;sko bJh th n;hI fBt/F ~ tXkfJnk j?. n;hI T[sfeqFN phi ~ ftef;s eoB bJh okFNoh ns/ nzso-okFNoh seBhe ns/ seBheh ;z;EkBK Bkb skbw/b ehsk j? ns/ ;kv/ e'b BthBsw seBheh Bkb g{oD gq';?f;zr c?f;bhNh th j?. fe;kB xZN ;w/I ns/ xZN gkDh ftu fsnko j'D tkb/ M'B/ dhnK fe;wK dh wzr eod/ jB. nfij/ fe;kBK bJh s[jkv/ e'b M'B/ dh fejVh fe;w j?< jK, fJj ;u j? fe fe;kB xZN ;w/I ns/ xZN gkDh ftu fsnko j'D tkbhnK M'B/ dhnK fe;wK bZGd/ jB. ;kv/ e'b nfij/ fe;kBK bJh M'B/ dh fe;w :{n?;-312 j? fijVh xZN ;w/I ns/ xZN gkDh ftu finkdk T[gi d/D tkbh j?. fe;kB fJ;dh fpikJh eoe/ xZN ;w/I ns/ xZN gkDh Bkb finkdk bkG b? oj/ jB. fJ;d/ fJbktk n;hI xZN ;w/I ftu fsnko j'D tkbhnK fe;wK s/ fo;ou eo oj/ jK. ;pih d/ y/so ftu s[;hI eh BtK eo oj/ j'< ;hvtoe; fJzNoB?FBb B/ Btzpo 2017 s'I nkgDk ;pih eko'pko fco s'I F[o{ eo fdsk j? (fJe ;wM”s/ d/ nB[;ko p/no d/ Bkb i[bkJh 2017 se 2 ;kb se dh XkoD ntXh ;h ns/ T[;d/ pknd ezgBh nkgD/ poKv :{n?; n?roh ;hv; BK d/ sfjs ;pih tgko F[o{ eoB bJh nkikd ;h). n;hI y'i ns/ T[sgkd ftek; ftu fBt/F eo oj/ jK ns/ p?Irb'o ns/ j?dokpkd ftu fo;ou ;[ftXk dk fBowkD eo oj/ jK, fi; ftu g{oh soQK ;jkfJe ;/tktK fit/I p?Irb'o ns/ j?dokpkd ftu g?E'b'ih ns/ n?IN'w'bkih gq:'rFkbk Fkfwb j?. ;kvhnK gqw[Zy c;bK ftu NwkNo, fwou, fGzvh, eZd{ tor dhnK c;bK ns/ w/bB j?. n;hI g{oh soQK phi ;wkXkB gqdkB eoB dh fdFk ftu ezw eo oj/ jK ns/ fe;kBK ~ nkgD/ phi dh g{oh skes dk nfj;k; eoB ftu wdd eoB bJh gqshpZX jK. Gkos d/ fezB/ okiK ftu s[jkvh ;/b j[zdh j?< Gkos d/ 20 okiK fit/I- gzikp, jfonkDk, oki;EkB, izw{-eFwho, r[ioks, T[sogqd/F, Ssh;rV, Uvh;k, wZX gqd/F, fpjko, Mkoyzv, sbzrkBk, eoBkNe, wjkokFNo, fjwkub gqd/F, T[sokyzv, sfwbBkv{, gZSwh pzrkb, n;w ns/ nKXok gqd/F ftu n;hI ;/b; dk ezw eod/ jK.

30 c;bf;szeqpoKsh 2018

www.fasalkranti.com



ਇੰਟਰਿਵਊ ;pihnK dh fejVh gqiksh dh wzr s[jkv/ e'b ;G s'I finkdk j?< t?;/ sK ;kvh brGr ;kohnK ;pihnK dh wzr pDh j'Jh j?, go fGzvh, eo/bk, NwkNo, fwou ns/ sop{i d/ phiK dh ;G s'I finkdk wzr j?. s[jkv/ T[sgkdK d/ gqsh fe;kBK dh eh gqshfeqnk j?< ;kv/ fe;kB Gok ;kv/ jkJhfpqv phiK s'I ekch ;zs[FN jB. ;kv/ phi Bkb T[jBK ~ finkdk g?dktko ns/ xZN bkrs ftu finkdk w[Bkck gqkgs j'fJnk j?. fJjh ekoB j? fe d/F d/ brGr ;ko/ okiK ftu fe;kB ;kv/ phiK dh brksko wzr eo oj/ jB. fJjh ekoB j? fe ;kv/ Bkb 15 by s'I th finkdk y[Fjkb fe;kB i[V/ j'J/ jB. fe;kBK dh nkwdBh tXkT[D d/ fdqFNhe'D s'I s[;hI eh eo oj/ j'< ;kvk fwFB ;ko/ fjs XkoeK bJh seBhe ns/ Btkuko dk T[g:'r eoe/ p/jso phi ;wkXkB gqdkB eoBk j?. ;kvk w[Zy T[d/F fJj j? fe fe;kBK dh y/s ftu bkrs xZN, finkdk w[Bkck j' fJ;d/ bJh ezgBh d/ ftfrnkfBe nkJ/ fdB fo;ou eod/ ofjzd/ jB. ;kvh ezgBh

GO FOR SOIL TESTING

32 c;bf;szeqpoKsh 2018

egkj, ;zeo M'Bk ns/ ;pihnK d/ phiK ftu fBozso o{g Bkb nB[;zXkB eo ojh j?, fi;d/ T[sFkjiBe Bshi/ t/yD ~ fwb oj/ jB. n;hI fGzB fGzB ibtk:{ ;fEshnK ns/ ffe;kBK ~ feqFh bJh p/jso r[DtZsk tkb/ phiK dhnK fe;wK d/ ftek; bJh jo ;w/I gqshpZX jK. fJ;d/ fJbktk ;kvh ezgBh feqFh ft;sko okjhI fe;kBK ~ ;jh y/sh dh seBhe dh ikDekoh gqdkB eodh j?. s[;hI nkT[D tkb/ ;w/I ftu fejV/ r[DK ~ b? e/ ;pih ns/ c;b fe;w ftef;s eoB ik oj/ j'< n;hI M'B/ bJh ehN gqsho'Xe, o'r gqsho'Xe, finkdk ;w/I se gkDh ftu yV/ ofjD dh skes, e[fezr e[nkfbNh ns/ finkdk T[gi tkb/ r[D Bkb ;zgzB jkJhfpqv ftef;s eo oj/ jK. egkj bJh th n;hI ehN gqsho'Xe, o'r gqsho'Xe, finkdk T[gi, ;N/gb bzpkJh, ckfJpo ;Nq/BE nkfd bJh ezw eo oj/ jK. fJ;d/ fJbktk n;hI ;pihnK bJh ehN gqsho'Xe, o'r gqsho'Xe nkfd bJh fo;ou eo oj/ jK. fJjBK ;kohnK c;bK ns/ ;pihnK bJh ;kvh ezgBh pohfvzr eo ojh j?. c;b eqKsh okjhI s[;hI fe;kBK ~ eh ;zd/F d/Dk ukj'r/< ;kv/ d/F d/ fe;kB pj[s jh nkdo :'r

SAVE FERTILIZER

jB. fe;kB Bkb jh n;hI th jK. fe;kB Gok eJh wkV/ jkbksK dk ;kjwDk eod/ j'J/ c;b T[sgkdB eo oj/ jB. BthnK seBheK dk ;tkrs eoB, T[jBK ~ ngBkT[D ns/ ;kv/ torhnK ezgBhnK ~ gq's;kfjs eoB bJh w?I ;ko/ fe;kB GoktK dk fdb'I XzBtkd eodk jK. w?I fe;kB GoktK ~ fJj efjDk ukj[zdk jK fe n;hI b'e fijV/ n?ro'B'wh dhnK ikDekohnK fdzd/ jK T[;~ T[j nksw;ks eoB ns/ T[jBK dk gq:'r nkgD/ y/sK ftu eoB fi; Bkb T[jBK dh g?dktko ftu tkXk j' ;e/. fe;kBK ~ f;ckfoF s'I finkdk T[otoe ns/ ehNBkFe d/ gq:'r s'I puDk ukjhdk j? ns/ nkgDh feqFh bkrs ~ xZN eoB d/ pko/ ;'uDk ukjhdk j?. fe;kBK ~ ;;s/ phi d/ uZeo ftu BjhI g?Dk ukjhdk ;r'I tfXnk phi b?D/ ukjhd/ jB. pkiko ftu nfijhnK ekch ezgBhnK jB fijVhnK ;;s/ phi dk bkbu d/ e/ fe;kBK Bkb X'yk eodhnK jB. fe;kBK ~ tfXnk phiK dh u'D eoBh ukjhdh j? ns/ gZe/ fpb dh wzr eoBh ukjhdh j?.

SAVE MONEY

ftfgB fwFok ;hBhno gZsoeko c;b eqKsh, BthI fdZbh

SAVE EARTH

www.fasalkranti.com


y/shpkVh

y/sh dh bkrs xZN eoB d/ T[gkn y/sh ~ bkGdkfJe pBkT[D bJh d' jh T[gkn jB- T[sgkdB ~ tXkU ns/ bkrs you ~ xZN eo'. feqFh ftu bZrD tkb/ w[Zy nkdkB jB phi, g”d g”FD bJh T[otoe ns/ g”d ;[oZfynk, o;kfJD ns/ f;zukJh. y/s dh fsnkoh, cb ekb ftu fBokJh-r[VkJh, f;zukJh ns/ c;b dh eNkJh-rjkJh-T[VktBh nkfd feqFh ezwK ftu bZrD tkbh T{oik dhnK fJekfJnK dk th feqFh T[sgkdB ftu wjZstg{oB ;EkB j?. fJjBK dk T[g:'r ehsk ikDk io{oh j?, go ;jh ;w/I s/ ;jh sohe/ Bkb ehs/ ikD s/ fJjBK s/ bZrD tkbh gqsh fJekJh T{oik dh Fwsk tXkJh ik ;edh j?. fJjBK dk B[e;kB o'e e/ g{oD iK nKfFe o{g Bkb fJjBK d/ nkgFB bZG e/ th bkrs ~ xZN eoBk ;zGt j?. fJ; fdFk ftu ehs/ rJ/ ezwK ns/ e'fFFK d/ T[sFkjiBe Bshi/ gqkgs j'J/ jB. fJjBK s'I fe;kBK ~ finkdk bkG fwbD d/ Bkb jh tksktoD ~ gqd[fFs j'D s'I th pukfJnk ik ;edk j?. g”d g”FDL g”d g”FD bJh pkiko s'I yohd/ rJ/ BsqiB, ;c[o (ck;c'o;) ns/ g'NkF:[es T[otoe T[g:'r ftu fbnkJ/ iKd/ jB. gq:'rK ftu gkfJnk frnk j? fe o;kfJfDe T[otoe d/ o{g ftu fdZsh rJh BsqiB (fijVh :{fonk, nw'fBnw ;bc/N nkfd d[nkok fdsh iKdh j/) dk f;oc 33-38 gqshFs fjZ;k jh T[; c;b ~ gqkgs j' gkT[Idk j?. pkeh f;zukJh ib d/ Bkb BkJhNq/N; d/ o{g ftu fo; e/ iK xZN Bwh dh nt;Ek ftu r?;h o{g ftu tksktoD ftu ubk iKdk j?. fJ;/ soQK ;c[o :kBh ck;c'o; dk 20 nzF ns/ g'NkF dk 40 s'I j50 gqshFs nzF jh T[; c;b ~ fwb gkT[Idk j?. ;c[o dk 80 gqshFs nzF se ekbh fueBh fwZNh d/ eDK d/ Bkb pzBQe/ g”fdnK ~ T[gbpZX BjhI j' gkT[Idk j?.

www.fasalkranti.com

fJjBK T[otoeK dh wksok ~ xZN eoB ns/ T[g:'r Fwsk ~ tXkT[D ftu ihtKF ykd fit/I r'po dh ykd iK ezg';N iK e/Iu{nk ykd nkfd dk gq:'r bkGdkfJe gkfJnk frnk j?. fJj i?fte ykd fe;kB nkgD/ gZXo s/ th fsnko eo ;ed/ jB. fJjBK d/ fJbktk BkB-JhN/pb s/b fit/i fBzw, eozi nkfd dh ybh dk T[g:'r ehsk ik ;edk j?. fJjBK ybhnK d/ u{o/ dh gos :{fonk d/ dkD/ s/ uVke/ BsqiB ~ p/tiQk BFN j'D s'I pukfJnk ik ;edk j?. BsqiB tkb/ T[otoeK dh fBoGosk ~ xZn eoB bJh ihtkD{ ebuo okfJi'fpnw iK J/i/eN'p/eNo dk T[g:'r, eDe, itko, wZeh, egkj nkfd c;bK d/ Bkb nzso-tosh c;b d/ o{g ftu uBk, eDe, T[Vd, nojo, u”bk nkfd dk T[g:'r bkGdkfJe gkfJnk frnk j?. i/ dbjD tor dhnK c;bK tksktoD dh BsqiB ~ b? e/ Bk f;oc nkgD/ T[g:'r ftu fbnkT[Idh j?, ;r'I nkgDhnK iVQK ftu ;fEo BsqiB dk bkG Bkb bkJh rJh nzsotosh ~ th gj[zukT[Idh j?. ;c[o (ck;c'o;) dh T[g:'r Fwsk ~ tXkT[D bJh ;c[o x'be p?eNhfonk dk T[g:'r ehsk ikDk ukjhdk j?. nkgD/ fJE/ jkb/ th r'po dk T[g:'r gkEhnK iK ezv/ pDke/ fJzXB d/ o{g ftu ehsk iKdk j?. i/ fJ;~ r'po r?; ftu pdb ;e' sK fJzXB dh ;wZf;nk jb j'D d/ Bkb jh p/jso r[DtZsk dk ykd th gqkgs j' iKdk j?. fgzv ftu gF{nK dh ;zfynk d/ nkXko s/ r'po r?;K d/ fBowkD, oZyoykn dh fizw/tkoh rqkw gzukfJsK ~ ;”Igh ik ;edh j?. eDe dh c;b dh eNkJh d/ pknd y/sK ~ nZr bke/ ;kc ehsk ikdk j?. fJ; Bkb Gkoh wksok ftu ihtKF ;V e/ BFN j' ikdk j?. fJ;~ ;kVD d/ pknd c;b dh eNkJh d/ s[ozs pknd fwZNh gbND tkb/ jb Bkb y/s ~ i'se/

Y/b/dko nt;Ek ftu SZv d/Dk ukjhdk j?, fi; Bkb eZN/ j'J/ g”d/ d/ vzYb, m{zm nkfd j/mbh s?n ftu ik e/ fwZNh Bkb dp ikD ns/ pkfoF nkT[D s/ y[d jh ftxfNs j' e/ ihtKF ykd pD iKd/ jB. c;bK ftu f;zukJh ib dh T[g:'r Fwsk tXkT0[D bJh fJe Bkbh SZve/ J/eKso (nbNoB/N) f;zukJh eoBk, ;fgqzebo (c[jko) f;zukJh, Nge f;zukJh nkfd ftXhnK ns/ ;kXBK dk gq:'r c;b dhnK eskoK d/ ftu nto'X gos (wbu) dk T[g:'r nkfd sohe/ ezw ftu fbnkJ/ ikD/ ukjhd/ jB. g”d ;[oZfynkL o'rK ns/ ehfVnK dh Gowko nkX[fBe ns/ brksko feqFh dh d/D j?. ;kvk beF c;bK ~ fJjBK d[nkok BFN ehs/ ikD tkb/ B[e;kB s'I pukT[Dk j? Bk fe BFN eoBk. ehN ns/ o'rBkFe o;kfJDK dk n;o f;oc B[e;kB eoB tkb/ ehfVnK ns/ or ' K s/ Bk je'/ bkG gjuz[kTD[ tkb/ ehfVnK ns/ or ' K s/ th jdz[k j.? fJjBK d/ ezNo'b bJh ;kc ;[Eoh y/soh, goihth ns/ fFekoh ehV/ ns/ ehfVnK ~ B[e;kB gj[zukT[D tkb/ eteK (cc{zdK) ns/ tkfJo; dk gq:'r n;oekoe gkfJnk frnk j?. fJjBK d/ fJbktk fBzw, eozi, fjzr, bj;[D, nbe'jb nkfd d/ T[g:'r, nzsotosh c;b, gqgzuh c;b c/o'w/B, Nq/g, gqekF gqgzu nkfd ;kXBK d/ T[g:'r Bkb o;kfJDK d/ T[g:'r s/ you j'D tkbh okFh ftu ewh ehsh ik ;edh j?. ehNBkFh o;kfJD nzfsw ftebg d/ o{g ftu ezw ftu fbnkU. vkHjhok bkb :kdt ;hBhno F'Xeosk c;b gfo:'iBk c;b ftfrnkB ftGkr oki;EkB feqFh nB[;zXkB ;z;EkB, d[orkg[ok (i?g[o) Fqh eoD Bo/Ido feqFh :{Bhtof;Nh, i'pB/o (oki;EkB) w'pkfJbL- 9982453342

c;b eqKsh 33 5 f;szpo 2018


y/shpkVh

wZeh d/ gqw[Zy ehV/ ns/ T[jBK dh o'eEkw Gkos ftu wZeh w[Zy G'iB c;bK ftu nkgDh wjZstg{oB EK oZydh j?. fJj rq/fwBh e[b dh w[Zy c;b j?. fJ; c;b ~ nBkiK dh okDh th efjzd/ jB. wZeh ftu 10 gqshFs gq'NhB, 3-4 gqshFs s/b, 65-70 gqshFs ekop'jkJhvq/N ns/ ftNkfwB @@J/## ns/ @@Jh## w[Zy o{g Bkb gkJ/ iKd/ jB. gqw[Zy ehN ns/ T[jBK dh o'eEkw sBk p/Xe fJj wZeh dh c;b ftu bZrD tkbk gqw[Zy jkBhekoe ehVk j?. fJ; ehV/ dh ;[zvh (bkotk) sB/ ftu x[;e/ g”d/ ftu fwqs fNF{ (v?v jkoN) pDk fdzdh j?, fi; Bkb g”dk ;[Ze e/ fvr iKdk j? iK p”Bk ofj iKdk j?. fJj ehVk c;b dh fJe wjhB/ dh nt;Ek se pj[s B[e;kB gj[zukT[Idk j?, fJj g”d/ dhnK gZshnK ftu fgB d/ nkeko d/ S/e pDk fdzdk j?. o'eEkw · rowh d/ w”;w ftu v{zxh i[skJh ns/ ehN gqsho'Xh fe;wK dh fpikJh eo'. · c;b ntF/FK ns/ ehN Bkb rqf;s g”fdnK ~ y/s ftu'I fJeZmk eoe/ BFN eo fdU. · nzsoF;n c;b d/ o{g ftu cbhdko c;bK ~ wZeh d/ Bkb bkU. · NqkJhe'ekov 4 gqsh J/eV dh do Bkb gq:'r eo'. · ekop'fcT{okB 20 feHrqkH gqsh j?eN/no dh do Bkb fpikJh d/ gfjbK G{wh T[guko eo' iK 3% dk fSVekn eo'. · ehN dk finkdk gqe'g j'D s/ ;gkfJB';/v 1 fwbh gqsh 3 bhNo gkDh ftu fwbke/ fSVekn eo'. r[bkph ;z[vh fJ; ehV/ dh ;[zvh g”d/ d/ sB/ d/ wZX Gkr ~ B[e;kB gj[zukT[Idh j?. fJ; dk jwbk w[Zy s”o s/ c;b ftu dkD/ pDd/ ;w/I finkdk j[zdk j? fi; Bkb dkD/ BjhI pDd/. o'eEkw · ehN gqsho'Xh fe;wK dh fpikJh eo'.

34 c;bf;szeqpoKsh 2018

eb'o'gkfJohck; dk 1H5 fwbh gqsh bhNo gkDh ftu x'b pDke/ nze[oD d/ 10-12 fdB pknd fSVekn eo'. sBk S/de wZyh fJj ehVk w[Zy s”o s/ c;b dh F[o{nksh nt;Ek ftu B[e;kB eodh j? ns/ sB/ ftu tVe/ gd”/ ftu fwsq fNF{ (v?v jkoN) pDk fdzdk j?. o'eEkw · c;b dh nr/sh fpikJh eo'. · finkdk phi do dk gq:'r eo'. · feT{Bkbck; 25 JhH;hH dk 1H5 bhNo iK vkfJfwE'J/N 30 JhH;hH dk fJe bhNo gqsh j?eN/no dh do Bkb fSVekn eo'. yohc dk fNZvk fJj ehVk pkfoF dk w”;w nkT[D s/ y/sK ftu B}o nkT[Idk j?. fJ; ehV/ d/ ihtB dh ·

fFF{ ns/ gq'V nt;EktK c;b ~ B[e;kB gj[zukT[IdhnK jB. fFF{ g”d/ dhnK w[bkfJw gZshnK ns/ sfBnK ~ eZN fdzd/ jB fi; Bkb g”d/ dk tkXk o[e iKdk j?. o'eEkw · ehN d[nkok nzv/ fdZs/ ikD tkbh irQk ~ y'de/ BFN eo d/Dk ukjhdk j?. · y/s d/ o;s/ ftu ykfJnK (Nq/Iu/i) pDke/ fJ; ehV/ dh o'eEkw ehsh ik ;edh j?.

c;b s/ 0H1 gqshFs fBzw d/ phiK dk gkT{vo dk x'b pDke/ fSVekn eo'. ;?fBe ehN (nkowhtow) fJ; ehV/ dh ;z[vh g”fdnK dhnK gZshnK ns/ sB/ ~ eZNe/ c;b ~ B[e;kB gj[zukT[Idh j?. fJj ehVk oks d/ ;w/I g”d/ d/ T[gob/ fjZ;/ s'I gZshnK yKdk j?. o'eEkw · y/s ftu gkDh Goe/ fJ; ehN dhnK ;[zvhnK ~ ysw eo ;ed/ jK. · eb'o'gkfJohck; 0H03 iK feT{Bkbck; 0H4% dk fSVekn eo'. ;c/d bN fJ; ehV/ dh rqp ns/ gq'V nt;EktK c;b ~ B[e;kB gj[zukT[IdhnK jB. gq'V ehVk g”d/ dhnK gZshnK d/ T[gob/ fjZ;/ s'I ykDk F[o{ eoe/ j/mK tZb iKdk j? ns/ g”dk gZsh jhD j' iKdk j? ns/ rqp g”d/ dhnK iVK ~ yke/ c;b ~ B[e;kB gj[zukT[Idk j?. o'eEkw · y/s dh rowhnK ftu v{zxh i[skJh eo'. · y/s ftu gqekF gqgzu bke/ fJ; ehV/ ~ BFN eo fdU. · y/s ftu c;b dh fpikJh s'I gfjbK c'o/N 10 ih dk 25 feHrqk iK ekop'fcT{okB 3 ih dk 20-25 feb'rqkw gqsh j?H dh do Bkb iwhB ftu fwbk d/Dk ukjhdk j?. ·

nkoHn?; u”Xoh ns/ nfBsk N'vkts oki;EkB feqFh :{Bhtof;Nh wHgqHfeqHns/ gq'HftH, T[d/g[o (oki;EkB) Fqh eH BH feqFh :{Bhtof;Nh, i'pB/o (oki;EkB)

www.fasalkranti.com


y/shpkVh

g”fdnK d[nkok xo ftu ;iktN nZieb wZXw ns/ T[u tor ftu fi; s/ih Bkb xo ~ ;ikT[D ftu g”fdnK dk T[g:'r ehsk ik fojk j? T[; Bkb Gkosh fe;kBK dk o'irko d/ y/so ftu GftZy T[itb j'fJnk j?. nKsfoe ;Zik Bkb f;oc T[; EK ftu skirh dk nfj;k; j[zdk j? ;r'I T[; irQk dh ;[zdosk th tX iKdh j? fJjBK ;iktNh g”fdnK ~ fJBv'o g”fdnK d/ BK Bkb ikfDnk iKdk j?. nZieb jo e[dos gq/wh nkgDh p?me, poKv/, pkbe'Bh, u”e, nKrB, ;hVhnK, p?vo{w ftu fJjBK g”fdnK ~ brkT[Dk g;zd eodk j?. fJjBK nKsfoe ;Zik tkb/ g”fdnK ~ ;{oi dh o”FBh dh xZN io{os j[zdh j?. fJj g”d/ nkgD/ c[ZbK d/ nkeoFB dh pikJ/ gZshnK s'I finkdk nkeofFs eod/ jB fit/I fJjBK dhnK gZshnK s/ fe;/ e[Fb fusoeko B/ ozr fpozr/ ozr Go e/ ;[zdo pDk fdsk j?. fwZNh ns/ gkso dh u'D- fJjBK ;iktNh g”fdnK bJh EK ns/ g”fdnK d/ nkeko d/ nB[;ko gkso dh u'D eoBh ukjhdh j?. fJj gkso fwZNh d/, uhBh fwZNh d/ ns/ fgZsb d/ j' ;ed/ jB. go finkdkso fwZNh iK uhBh fwZNh d/ gkso dk T[g:'r eoBk ukjhdk j? fi; ftu jtk dk nktkrwB ns/ Bwh pDh ofjzdh j? ns/ fJ; ftu s/i rowh ftu th g”d/ ;[oZfyns ofjzd/ jB. c'bhJ/i g”d/ o/shbh fwZNh ftu T[rkD/ bkGdkfJe ofjzd/ jB fi; ftu gZshnK dh ;Vh

www.fasalkranti.com

j'Jh ykd fwbh j't/, fijVh fe gkso ftu Bwh pDh ofjD bJh io{oh j?. fJ; gkso ftu j/mK fJe S/e j'Dk ukjhdk j? fi; ftu'I finkdk gkDh d/ fdsk j't/ sK pkjo fBeb ikJ/. fJjBK g”fdnK ~ w”;w ns/ g”d/ dh gqfeqsh d/ nB[;ko gkDh d/Dk ukjhdk j?. g”fdnK bJh EK dh u'D- fJjBK g”fdnK dh u'D eod/ ;w/I fXnkB oZyDk ukjhdk j? fe fJj g”d/ fejVh irQk s/ oZy/ ikDr/. fiE'I se j' ;e/ fJjBK g”fdnK dh gqfeqsh ns/ ;[Gkn dk nfXn?B eoe/ fJjBK dh u'D eo' fi; Bkb fJjBK g”fdnK dh u'D eoe/ fJj finkdk ;'jD/ ns/ fdb fyut/I bZrd. xo d/ nzdo coB, opo gbKN, e'fbn;, wBh gbKN, fcb'vq/Bv'B, J/rb'fonk, fwo/INk, e?b/fvnw, vq/f;Bk, eq'N'B ~ bkU fi;~ xN gkDh dh b'V j[zdh j? ns/ fJj SK ftu ;[zdo ns/ nkeoFe fdyd/ jB. bNedhnK N'eohnK ftu T[j g”d/ bkU fijBK d/ ;[Gkn ftu j/mK ikD dh gqfeqsh j't/. fJj g”d/ pkbe'Bh, ;hVhnK, pokwd/ ftu finkdk ;z[do brd/ jB. fJjBK g”fdnK ftu fgb'fBnk i/IpohBk, wBhgbKN, eb'o'ckfJNw, e/fbf;nk, ;hvw, fgT{whbk gqw[Zy j?. xo d/ pkjo g”fdnK ~ u[BDk ukjhdk j? fijBK ~ oF”Bh dh bV' jt'/ fit-I/ eN'qB', gkw, vq / f ;Bk, fJo/ B fEww, i{ B hgo, J/ e fbmk, f;Bf;Btf/onk, J/r/t, ;[doFB, wBhgbKN nkfd.

g”fdnK dk oZy-oyknL1H rwb/ ftu gkDh dk fBek; ;EkB ;jh j'Dk ukjhdk j? i/ gkDh fJ; ftu fgnk oj/rk sK g”dk w[oMk e/ wo th ;edk j?. 2H rwfbnK ~ ;kb ftu fJe tko io{o ozr (eZEJh) Bkb g'sBk ukjhdk j? fi; Bkb g”fdnK dk nkeoFB tX/. 3H g”fdnK dh u'D eod/ ;w/I T[;d/ nkeko, rwb/ dk nkeko, dhtko dk ozr, coBhuo dk nkeko ns/ ozr dk fXnkB oye/ eo', fi; Bkb g”d/ s[jkv/ xo ftu ;[zdo bZrD. 4H g”fdnK ~ ;w/I ;w/I s/ ;{oi dh o”FBh ftu oZyDk ukjhdk j? fi; Bkb g”dk ghbk ns/ phwko Bk bZr/. 5H fJjBK g”fdnK dk ;w/I ;w/I s/ ;EkB pdbd/ oj' fi; Bkb e[M BtKgB bZr/. 6H edh edh g”fdnK dh gZshnK s/ gkDh dk fSVekn eo' fi; Bkb fJjBK ftu uwe poeoko oj/. edh edh e[M b'e fJjBK dhnK gZshnK s/ s/b iK d{i/ dqt bke/ finkdk uwekT[D dh e'fFF eod/ jB, fi; Bkb fJjBK g”fdnK d/ ;N'w?Nk (o'wfSdq) pzd j' iKd/ jB ns/ g”d/ w[oMk th ;ed/ jB. dhfgek Fowk ns/ nfBb e[wko ;'Bh T[fdnkB ftGkr, Fqh eoD Bo/Ido feqFh :{Bhtof;Nh, i'pB/o

c;b eqKsh 35 5 f;szpo 2018


y/shpkVh

fBzw ~ tos' ftu fbnkU, c;b ~ Ghw pDkU fBzw ~ nzro/}h GkFk ftu Bhw jh efjzd/ jB. fJ;dk ftfrnkfBe BK J/ikvho/eNk fJzfvek j?. fBzw dk g”dk o/fr;skB ns/ y[Fe ibtk:{ tkb/ y/soK ftu finkdk gkfJnk iKdk j?. fJ;dh T[ukJh 13 s'I 20 whNo se ns/ sB/ dh r'bkJh 100 s'I 200 se j' ;edh j?. fBzw T{FD ns/ T[g'FD ibtk:{ dk g”dk j? fiE/ ;kbkBk pkfoF 80 ;?INhwhNo s'I 150 ;?INhwhNo se j[zdh j?. T[E/ fJj nk;kBh Bkb T[r iKdk j?. fBzw ~ 21thI ;dh dk g”dk th efjzd/ jB. fBzw s'I nB/e gqeko d/ ehNBkF fsnko ehs/ ik oj/ jB. fBzw ftu eJh soQK d/ ;feqn sZs gkJ/ iKd/ jB fijBK ~ nkJh;'wo; ns/ Bhw'BkfJN; efjzd/ jB. w[Zy o{g Bkb fBzw ftu J/ikvho/eNk ;hb'BkfjB fBp'vhB sZs gkJ/ iKd/ jB fijBK dk T[g:'r nkX[fBe o;kfJfDe ehNBkFe pBkt[D bJh ehsk ik fojk j? ns/ fBzw s'I fGzB gqeko dhnK dtkJhnK th pDkJhnK ik ojhnK jB. nkgD/ fJE/ fBzw ;dhnK s'I b'efgqn j? feT[Ife fJ;d/ r[DK dh gSkD g”okfDe ekb s'I iB iB ftu j?. ejkts j? fe fiE/ oj/ fBzw T[E/ eh eo/ jehw. fBzw d/ o[y dh n;hI g{ik eod/ jK. fBzw s'I ehNBkFe dtkJhnK, wZSo wkoB bJh dtkJh, T[otoe, vkfJpfNe, c{v, gF{nK dk ukok, ;kp[B T[d:'r, N[ZE poZF, N[E g/;N, ek;w?fNe gkT{vo nkfd ;wkB pDkJ/ ik oj/ jB.

36 c;bf;szeqpoKsh 2018

fBzw d/ T[g:'r fjZ;/ fBzw dhnK gZshnK fBzw dk phi fijBK ~ Bkowb GkFk ftu fBzp'bh efjzd/ jB g”d/ dh Skb ns/ fBzp'bh s'I eZfYnk frnk s/b dk T[g:'r fGzB gqeko dhnK ehNBkFe dtkJhnK pBkT[D ftu ehsk iKdk j?. fBzw dk wB[Zyh ihtB ftu w?vh;Bb wjZst ;kv/ d/F ftu fBzw dk T[g:'r dtkJh pBkT[D bJh gqkuhB ;w/I s'I ehsk ik fojk j?. fBzw dhnK gZshnK ftu n?INhp?eNhfonb skes gkJh iKdh j? fijVh wB[Zy ftu o'r gqsho'Xe Fwsk g?dk eodk j?. fBzw dhnK 8 s'I 10 gZshnK o'} ;/tB eoB Bkb fe;/ soQK dk o'r BjhI j[zdk. fBzw dhnK gZshnK y{B ;kc eoB ns/ F{ro d/ o'rhnK bJh bkGdkfJe j[zdhnK jB. fBzw dhnK gZshnK ftu n?INh e?I;o r[D ns/ uwVh ;zpzXh o'rK ~ ysw eoB dh skes gkJh iKdh j?. pkbK ~ ;t;E oZyD bJh fBzw dhnK gZshnK T[pkb e/ T[; gkDh Bkb tkbK ~ X'D Bkb tkb ekb/ ofjzd/ jb ns/ f;eoh ysw j' iKdh j?. ghbhnk o'r ftu fszB s'I S/ uwu/ fBzw dh gZsh dk o; ns/ nZXh wksok ftu Ffjd fwbke/ ;/tB eoB Bkb bkG fwbdk j?. w[zj ns/ ihG ftu SkfbnK bJh 10 s'I 15 fBzw dhnK ;[ZehnK gZshnK ~ 5 rqkw fggbh d/ Bkb Ffjd ftu fwbke/ ihG ns/ w[zj

ftu b/g bkT[D s/ bkG fwbdk j?. fJ;d/ fJbktk g/N dh fpwkoh fgZs o'r uwVh ;[oZfynk y;ok, F{ro ns/ gF{nK dh fpwkoh ftu gq:'r ehsk iKdk j?. fJ;d/ fJbktk fBzw tksktoD ~ F[ZX oZyD ftu wdd eodk j? ns/ nk;/ gk;/ d/ y/so ~ gqd{FD w[es eodk j?. fBzw s'I ehNBkFe dtkJh pBkT[D dk sohek fBzw ybh d[nkok- fBzw dh ybh ~ g'Nbh pDke/ oks Go gkDh ftu oy fdzd/ jB. 1 J/eV bJh 10 feHrqkH fBzw dh ybh gq:'r ftu fbnkT[Id/ jB. ;t/o/ fJ;d/ x'b ~ 2 bhNo gkDh ns/ ;” rqkw egVk X'D dk gkT{vo fwbke/ fSVekn eoB Bkb dhwe ns/ ete ifBs o'rK s'I bkG fwbdk j?. fBzw d/ s/b dk fSVekn- 1 bhNo fBzw d/ s/b ~ 2 bhNo gkDh ns/ ;” rqkw egVk X'D d/ gkT{vo fwbke/ g”fdnK s/ fSVekn eoB Bkb ete ihtkD{ ns/ ftFkD{ ifBs o'rK dk ezNo'b j[zdk j?. nzB GzvkoD bJh- nBki GoB tkb/ i{N d/ p'o/ ~ 10 fBzwfroh d/ x'b ftu 15 fwzN se fGrkT[D d/ pknd fJjBK ~ SK ftu ;[ek e/ gq:'r ftu fbnkT[Id/ jB ns/ fiE/ nzB GzvkoD ehsk ik fojk j? T[; EK s/ th fJ; x'b dk fSVekn eoB Bkb GzvkoD ftu brD tkb/

www.fasalkranti.com


y/shpkVh y;ok Bkwe ehN s'I w[esh fwbdh j?. fJ;d/ fJbktk nBki dhnK NzehnK d/ ftu 3 s'I 4 c[ZN d/ nzsokb s/ fBzw dhnK gZshnK dh s?n pBkT[D Bkb GzvkoD ftu bZrD tkb/ ehfVnK s'I w[esh fwbdh j?. gkdg ftFkD{ ;{so eowh ns/ ete dh o'eEkw bJh- 80 s'I 100 feHrqkH fBzw dh ybh gqsh j?H dh do Bkb gq:'r eoB Bkb gkdg ;{sofeqwh dhwe ns/ ete d/ p[o/ Bshi/ o'e/ ik ;ed/ jB. fBzw d/ gq:'r Bkb sBk S/de fij/ y[d d/ ;c/d wZyh wkj{ cb G/de ns/ szpke{ ;z[zvh nkfd dk ezNo'b ehsk ik ;edk j?. fBzw dh gZsh dk ;s- fBzw dhnK skik gZshnK 25 s'I 30 feHrqkH oks Go gkDh ftu oy fdzd/ jB. ;t/o/ fJjBK ~ ghj e/ ns/ SkB d/ fsnko eo b?Id/ jB. fsnko x'b ftu egV/ X'D tkbk gkT{vo fwbk e/ v/Y ;” bhNo gkDh ftu fwbke/ fJe J/eV ftu fSVekn eod/ jB. ykd d/ o{g ftu fBzw dk T[g:'r- fBzw dh ybh ftu n”;sB 5 s'I 7 BkJhNq'iB gkJh iKdh j? fi;dk T[g:'r n;hI y/sK ftu BkJhNq'iB dh ewh ~ g{ok eoB bJh eod/ jK.

fBzw T[sgkd dk y/sh ftu T[g:'r Bkb fe;kB ~ bkG nZi d/ fJ; :[r ftu o;kfJfDe yogstkoBkFh ehNBkFe dtkJh ns/ o;kfJfDe T[otoe d/ nzXkX[zX gq:'r Bkb iwhB }fjohbh pDdh ik ojh j?. i/ fe;kB fJjBK ~ BjhI gkT[Idk sK T[;dh c;b fGzB gqeko d/ ehfVnK d[nkok BFN j' iKdh j?. fe;kB d/ ;kjwD/ fJj fJe tZvh ;wZf;nk j?. iwhB ~ ftF?bk pBD s'I o'eD bJh o;kfJfDe T[otoeK ns/ o;kfJfDe dtkJhnK dk T[g:'r Bk eoe/ fe;kB fBzw d/ T[sgkdK dk T[g:'r eoe/ ehfVnK ns/ ;{so feqwhnK ~ BFN eo ;edk j? fi; Bkb fe;kB dk o;kfJDK d/ gqsh bZrD tkbk you th xZN j'

ikJ/rk. T[j iwhB th ifjohbh j'D s'I pu ikJ/rh. ekopfBe ykdK d/ T[g:'r eoB Bkb iwhB dh T[gikT{ Fesh pDh oj/rh T[j fe;kB xZN you ftu finkdk bkG ewk ;e/rk ns/ o;kfJfDe dtkJhnK ns/ T[otoeK s'I j'D tkb/ ;ohoe o'rK fit/I e?I;o nkfd s'I ekopfBe ykdK ns/ ekopfBe o;kfJDK dk T[g:'r eoB Bkb fe;kB ns/ nkw iBsk ~ bkG fwb/rk. fBzw fSVekn bJh fXnkB oZyD :'r rZbK pDkJ/ rJ/ x'b dk gq:'r S/sh eoBk ukjhdk j?. finkdk rkV/ x'b d/ w[ekpb/ jbek x'b xZN fdBK d/ nzsokb s/ fSVeDk ukjhdk j?. fSVekn ;t/o/ ns/ d/o Fkw ftu eoB Bkb uzr/ Bshi/ gqkgs j[zd/ jB. ;odhnK ftu 10 fdB d/ pknd ns/ pkfoF d/ w”;w ftu 2 s'I 3 fdBK dh rZb fSVekn dh ;bkj fdsh iKdh j?. g”fdnK dhnK gZshnK d/ j/mb/ f;o/ s/ th fSVekn pokpo o{g Bkb eoBk ukjhdk j?. ;zdhg e[wko nko;hJ/nko (J/n?;nkoph) B/N e[nkbhckfJv ghHn?uvh F'X ftfdnkoEh (jkoNhebuo) cb ftfrnkB ekb/i nkc jkoNhebuo n?Iv cko/;Nqh MkbktkV e'Nk feqFh :{Bhtof;Nh

Hkhe

TM

BHEEM BHEEM Marvel Tiller

BHEEM Excel Diesel 6 H.P.

lsYQ LVkVZ • Vsªap }kjk yxk;s x, xUus esa xqM+kbZ ds fy, •vke] uhacw] lQsnk] fduw] ckx esa xqM+kbZ ds fy,

BHEEM Pixel Weeder

vuqnku ds fy, ljdkj }kjk iathÑr

xUus esa xqM+kbZ ds fy,

For Dealer Enquiry, Please Contact

RENAAISSANCE POWER PRODUCTS PVT. LTD.,

9416110900, 9034266837 Email: sundeepmm@gmail.com www.fasalkranti.com

BHEEM Excel Petrol 6.5 H.P.

xUus esa xqM+kbZ ds fy,

lCth@eSaFkk esa xqM+kbZ ds fy,

DEALER

UTTAR PRADESH 9219235633, 9412544341

c;b eqKsh 37 5 f;szpo 2018


w/oh o;’Jh

o;' J h fet/I pDkJhJ/ ;'fJnkphB fubh

;'fJnkphB fubh fJe nfijh fvF j? fijVh ;G ~ g;zd nk iKdh j? feT[Ife ;gkfJ;h ykDk fe;~ g;zd BjhI nkT[Idk ns/ fJj sK g”FfNe uhiK Bkb Gfonk j'fJnk j?. fJ;~ s[;hI fe;/ th uh} Bkb yk ;ed/ j' o'Nh j't/ iK uktb iK s[;hI ukj' sK ;'fJnkphB cokJh eoe/ th yk ;ed/ j'. fJ;~ pBkT[D ftu finkdk ;wK BjhI brdk. 10 fwzN d/ nzdo s[;hI fJ;~ pDk ;ed/ j'. sK ub' F[o{ eod/ jK fJ;~ pBkT[DkL;wZrohL;'fJnkphB- 50 rqkw

pBkT[D dh ftXh1H ;G s'I gfjbK gkDh ftu E'Vk fijk Bwe gk fdU ns/ ;'fJnkphB gk e/ T[;~ d' fwzN T[pkb bU ns/ mzvk j'D bJh Sv fdU. 2H j[D fgnki, e?g;hew ns/ joh fgnki ~ S'Nk S'Nk eZN bU ns/ bj;[D ns/ ndoe ~ pkohe eZN bU ns/ E'Vk fijk g/;N pBkT[D bJh oy bU ns/ joh fwou eN bU. 3H ;'fJnkphB ~ j[D gkDh ftu'I fBu'V bU.

50 c;bf;szeqpoKsh 38 2018

4H T[; ftu nzvk, ;'fJnk ;kZ;, N'w?N' ;kZ;, ekbh fwou, wZeh dk nkNk ns/ E'Vk fijk Bwe gkU. 5H j[D r?; s/ s/b oy' ns/ fco ;'fJnkphB ~ SkB bU fco r?; s/ g?B uVkU ns/ T[; ftu s/b ns/ ihok gkU fco T[; ftu fgnki ns/ rkio ~ gk e/ E'Vh d/o G[zB' fco T[; ftu e?g;hew ns/ E'Vk Bwe gk e/ E'Vh d/o G[zB'. 6H fco T[; ftu ;'fJnk ;kZ;, N'w?N' ;kZ; ns/

fgnk}- 1 joh fwou- 4 XfBnk gZsk- nZXk uwuk rkio- 1 bj;[D ndoe dk g/;N- 2 uwu/ ;'fJnk ;kZ;- 2 uwu/ fwouh ;kZ;- 3 uwu/ nzvk- 1 ekbh fwou- nZXk uwZuk wZeh dk nkNk- 2 uwu/ ftB/ro- 2 uwu/ s/b io{os nB[;ko ihok- 1 uwuk

ftB/ro gk fdU ns/ fco E'Vh d/o G[zB'. 7H T[;d/ pknd ;'fJnkphB cokJh ~ gk fdU ns/ E'Vk fijk Bwe gk e/ fwbkU c/o YZe e/ d' fwzN gekU. 8H j[D T[; ftu XfBnk gZsk gk e/ r?; ~ pzd eo fdU ns/ T[;~ fwbk fdU. fe;/ eN'oh ftu eZY', s[jk~ ;'fJnkphB fubh fsnko j?. rowkrow go';' ns/ ;tkd dk w}k bU.

www.fasalkranti.com www.fasalkranti.com



;/jsH

vK; pDkJ/rk ;fbw ns/ fcN nZieb b'eK ftu w'Nkgk tXdk ik fojk j?. w'Nkgk xZN eoB ns/ y[d ~ fcN oZyD bJh b'e ;ys w/jBs eod/ jB. e[M ;t/o dh F[o{nks i'frzr ns/ e;os s'I eod/ jB sK e[M xzN/ fizw ftu iwe/ g;hBk tjkT[Id/ jB. go finkdkso b'e xZN ;wK ns/ nkb; d/ ubd/ fJj ;kohnK rshftXhnK BjhI eo gkT[Id/. nZi n;hI s[jk~ fJe nfij/ vK; d/ pko/ dZ;D br/ jK fi;~ eoe/ s[;hI w;sh Bkb fcN ofj ;ed/ j'. ;G s'I tZvh rZb fe fJ; vK; ftu finkdk w/jBs th BjhI brdh. ih jK, f;oc i[zpk vK; fJe nfijh e;os j? fi;d/ ifoJ/ s[;hI y[d ~ fcN ns/ co?F oZy ;ed/ j'. vK; tiB ~ ezNo'b eodk j? vK; tiB ~ ezNo'b eoe/, fdb ns/ c/cfVnK dh ;fEsh ~ wip{s pDk e/ oZyD ftu wdd eodk j?. fJj wk; g/FhnK ~ ;/jswzd oZye/ n”;NhUg'o'f;; fijh fpwkoh d/ yso/ ~ xZN eodk j?. fJ;d/ fJbktk vK; ;oho ftu u[;sh ns/ bue fbnkT[D ftu wdd eodk j?. vK; eoB Bkb ;kvk gkuB szso th wip{s j[zdk j?. t?;/ sI pj[s ;ko/ vK; jB fijBK d/ ifoJ/ y[d ~

40 c;bf;szeqpoKsh 2018

fcN ofynk ik ;edk j? go n;hI s[jk~ iz[pk vK; n?e;o;kfJ} ns/ T[;d/ ckfJfdnK pko/ dZ;d/ jK. iz[pk vK;L fJj fJe n?o'fpe vK; ;NkfJb j? fijVk dZyDh ncoheh X[B s/ pfDnk j?. fJ;dk BK ;[BD ftu fizBk w[Ffeb j?, T[Bk jh eoB ftu nk;kB j?. iz[pk d{i/ vK; dh soQK jh pj[s jh ;kXkoD fBqs F?bh j?. p/bh vK; d/ pknd g{oh d[fBnK ftu pj[s ;ko/ b'e fJ; vK; ;NkfJb ~ g;zd eod/ jB. fJj vK; i/ uzrh soQK ehsk ikJ/ sK fJj fJe xzN/ ftu 400 s'I 600 e?boh} se poB eodk j?. fJj s[jkvk pbZv go?Fo ;jh eodk j? ns/ p'B v?Bf;Nh th tXkT[Idk j?. soQK soQK d/ vK;, ;e[nkN ns/ ;oho ~ x[wk d/D s'I uzrk j? fe s[;hI xo jh iz[pk vK; eo'. fJj vK; s[jkv/ tiB ~ xZN eoe/ ;oho ~ o{g d/t/rk, Bkb jh s[jkv/ w{v ~ th uzrk oZy/rk. iz[pk vK; d/ ckfJd/ tiB xN eoB ns/ e?boh poB ftu ;jkfJeL w'Nkgk xZN eoB d/ fJbktk, iz[pk vK; fJe fcNB?; gq'rokw th j?. iz[pk d/ w{tw?IN eoB

Bkb ;oho d/ jo gkoN s/ i'o g?Idk j? fi; Bkb jo gkoN N'B j' iKdk j?. fJ;dk wsbp j? fe i/ s[;hI jo o'i fJj vK; eo'r/ sK s[;hI ;fbw ns/ fcN j' ikUr/. w{v co?F eo/L fJj vK; w{v sK co?F eodk jh j? Bkb jh s[jk~ fcN ns/ ckfJB oZyD ftu th wdd eodk j?. yk; rZb fJjj j? fe fJ;~ eoB bJh fe;/ Nq/Bo dh b'V th BjhI j[zdh. fJ; Bkb bZsK dh p/jso e;os j[zdh j?. pohfdzr n/e;o;kfJ} w[cs ftuL fJj vK; n?o'fpe e?Nkroh ftu nkT[Idk j?. fJj vK; eod/ tes y{p e[dBk j[zdk j? fi; Bkb s[jkv/ c/cV/ i'o i'o Bkb ubD brd/ jB. fJ;~ eoB bJh s[jk~ v{zx/ ;kj b?D/ g?Id/ jB, fi; Bkb c/cfVnK dh bkfJc th tXdh j?. eJh fpwkohnK ftu bkGekohL iz[pk vK; eoB Bkb ;kv/ ;oho dhnK w;b} cb/fripb pDdhnK jB. fJ;~ o?r{bo eoB Bkb jkoN fv;h}, Up?f;Nh, EkfJokfJv nkfd fpwkohnK d/ j'D dh ;zGktBk xZN j' iKdh j?. fJ;d/ fJbktk pbv ;oe[b/FB p/jso eoB bJh th fJj vK; n?e;o;kfJ} ckfJd/wzd j[zdh j?. www.fasalkranti.com






Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.