Duurzaamheidsverslag 2017

De weg naar de circulaire toekomst: de realisaties & uitdagingen

DUURZAAMHEIDSVERSLAG 2016-2017

BEDRIJFSFEDERATIE VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

Go4Circle - Bedrijfsfederatie van de Circulaire Economie www.total.be

www.ldr.be

Go4Circle vzw is de bedrijfsfederatie voor privaatrechtelijke bedrijven die de circulaire economie centraal plaatsen in hun werking. Ze vertegenwoordigt 220 bedrijven die actief zijn in afvalbeheer en in de productie of het gebruik van nieuwe materialen.

Deze bedrijven stellen samen ongeveer 8000 mensen tewerk en realiseren een jaarlijkse omzet van 2,8 miljard euro.

GROUPCASIER Embrace change to prosper FSMA 010001 A – 011277 A

www.groupcasier.eu

www.remant.be

Colofon Go4Circle vzw ___

www.rhenus.com

www.anteagroup.be

www.araani.com

www.ecobova.be

www.molcy.com

www.bulkid.be

www.m-tech.be

www.deloitte.com

www.tegos.eu

www.rentec.be

www.plasticomnium.be

www.sgs.be

www.hertsens.eu

www.mercedes-benz.be

Bedrijfsfederatie van de Circulaire Economie Buro & Design Center Esplanade 1, bus 87 BE–1020 Brussel Tel. +32 2 757 91 70 info@go4circle.be www.go4circle.be Dit document is een realisatie van Go4Circle vzw.

Illustraties & design: VIZID Dit document wordt gedrukt op 100% gerecycleerd en chloorvrij papier.

Verantwoordelijke uitgever: Werner Annaert

www.tcm.be

www.rct-stevedoring.com

Ce dossier est également disponible en français. www.wolterskluwer.be

www.ing.be

De Belgische afval- en recyclagesector is veel te bescheiden Het is Europa menens. Het wil absoluut werk maken van een circulaire economie, en met haar Circular Economy Package zette de Europese Commissie die wens extra kracht bij. Het is nu wachten tot die wens zich ook vertaalt in concrete doelstellingen en hoe de overheden in ons land die doelstellingen in hun beleid zullen opnemen. Hier en daar horen we al ambitieuze streefcijfers, zoals een recyclagegraad van 55% voor huishoudelijke plastic verpakkingen of 65% recyclage van afgedankte elektrische en elektronische apparaten.

De Belgische afval- en recyclagesector is er in ieder geval klaar voor. Als recyclagepionier hebben we in dit land een aanzienlijke voorsprong opgebouwd. Resultaat? We halen in onze regio de hoogste recyclagecijfers van de hele Europese Unie en we ontvangen jaarlijks meer dan een miljoen ton afval uit het buitenland zodat onze bedrijven ze op een kwaliteitsvolle manier kunnen recycleren. Daar mogen we met recht en reden trots op zijn.

Maar zijn we dat ook?

De vele goede initiatieven van onze leden krijgen te weinig aandacht. En dat hebben we als sector vooral aan onszelf te danken. De Belgische bescheidenheid is geen geheim. We gaan er vaak zelfs prat op. Maar in onze sector heeft het duidelijk een averechts effect. De buitenwereld ziet niet hoe innovatief en duurzaam wij als sector zijn. Terwijl kringloopcentra, sociale-economiebedrijven en intercommunales terecht elk apart uitpakken met hun verwezenlijkingen, zoeken de privaatrechtelijke afval- en recyclagebedrij-

We halen de hoogste recyclagecijfers van de hele Europese Unie. Daar mogen we met recht en reden trots op zijn.

ven liever de schaduw op. Go4Circle wil daar verandering in brengen, en dus zijn we enkele initiatieven gestart om de innovaties van onze leden in de kijker te zetten. We doen dit onder meer in onze eigen digitale nieuwsbrief, via het magazine Recycle Pro dat we mee in het leven hebben geroepen, via publicaties over de circulaire economie, over de tewerkstelling van laaggeschoolden in onze sector, via filmpjes waarin we de verschillende activiteiten van onze leden belichten, enzovoort.

En ook via dit duurzaamheidsverslag. In deze publicatie belichten we enerzijds de inspanningen die onze leden leveren om de circulaire economie in België te realiseren, en anderzijds ook de weg die nog af te leggen is. Want voor alle goede voorbeelden die onze leden in het leven hebben geroepen, bestaan er eens zo veel slechte voorbeelden van producten die op de markt belanden en niet te recycleren zijn.

De weg naar een circulair België is nog lang, maar onze leden leveren alvast van nature een belangrijke bijdrage door afval zo veel mogelijk om te zetten in grondstoffen, materialen, producten en energie. Onze leden mogen trots zijn op de enorme massa aan nieuwe gronden brandstoffen die ze ter beschikking stellen, op de vele jobs die ze mensen met weinig kansen op de arbeidsmarkt aanbieden en ook op de toegevoegde waarde die ze de Belgische economie geven. De circulaire economie die wij vertegenwoordigen wordt zo een onmisbare schakel om van België een duurzaam land te maken. En dat willen we de buitenwereld graag ook tonen.

Werner Annaert Algemeen directeur Go4Circle vzw

TOP

De top en flop in elke schakel van de circulaire economie In een circulaire economie stopt het verhaal niet op het ogenblik dat een product afval wordt. In dit model staat recyclage centraal, zodat producten (en hun bestanddelen) steeds een nuttige toepassing krijgen: als grondstof, als product of als energiebron. Dat kan maar door op verschillende momenten in de levensfase van een product doordacht te werk te gaan.

Er zijn in België heel wat circulaire topvoorbeelden te vinden: productontwikkelaars die aandacht hebben voor ecodesign, bedrijven die producten maken met gerecycleerde materialen, initiatieven die de selectieve inzameling van verschillende soorten afval bevorderen, enzovoort.

Maar voor elk van die goede voorbeelden zijn ook tal van flopvoorbeelden te vinden. Meer dan 200 jaar industriële lineaire economie is niet zomaar uit te wissen, en dus belanden elk jaar wereldwijd nog miljarden tonnen nieuwe producten op de markt die niet recycleerbaar zijn, waar geen gerecycleerde materialen aan te pas kwamen, die niet selectief worden ingezameld, enzovoort.

P O FL

De volgende pagina’s tonen voor elke schakel van de circulaire economie enkele mooie realisaties en ook enkele uitdagingen, of anders gezegd: de top en de flop. De goede voorbeelden moeten de aandacht krijgen die ze verdienen, de slechte voorbeelden moeten vooral sensibiliseren en oproepen tot een meer doordacht productbeleid.

Aandacht voor het feit dat elk product vroeg of laat gerecycleerd moet worden, zou een evidentie moeten zijn. Die recycleerbaarheid moet desnoods op voorhand bewezen worden.

Voor producten die daar niet aan voldoen, mag er in ons land – dat al jaren aan de top staat als het op recycleren aankomt – geen mooie toekomst meer zijn.

RECUPEREERBARE DAKEN

PLASTIC ‘HOUTEN’ TERRASPLANKEN

GELUID DEMPEN MET PVC-AFVAL

Derbigum ontwikkelde een reeks dakbanen, onderlagen en lijm die 100% recycleerbaar zijn en voor 25% tot 30% uit gerecycleerde grondstoffen bestaan. Bovendien worden de dakbanen op het einde van de levensduur teruggenomen voor recyclage.

Govaplast heeft een proces ontwikkeld om terrasplanken te produceren die er als hout uitzien maar eigenlijk van gerecycleerde kunststof zijn. Meer bepaald van 100% HDPE-, LDPE- en PP-afval uit voornamelijk de voedings- en verpakkingsindustrie.

De planken zijn zelf ook 100% recycleerbaar.

De voorbije 25 jaar ontwikkelde Deceuninck tal van producten en processen om gerecycleerde pvc te verwerken. Dat leidde onder meer tot de productie van geluidswanden die grotendeels bestaan uit gerecycleerd U-PVC en die zelf voor 100% recycleerbaar zijn.

Ecodesign Productontwerp met oog voor latere herstelling, ontmanteling en recyclage De kansen van de circulaire economie liggen grotendeels in de handen van de productontwikkelaars. Zij bepalen met hun ontwerpen de levensduur, de herstelmogelijkheden en de recyclagemogelijkheden van een product.

Pas als zij massaal de ecodesign-principes gaan toepassen, zal de circulaire economie kunnen floreren. Steeds meer bedrijven vatten hun producten circulair op, maar er is zeker nog ruimte voor verbetering.

ONDOORDACHTE DRANKVERPAKKINGEN

NIET ZO SLIMME SMARTPHONES

ONHERSTELBARE WASMACHINES

Voorbeelden zat van drankverpakkingen die door de recyclagemazen glippen. In de glasrecyclage worden zwarte flessen door hun kleur aangeduid als steen en niet als glas. Plastic flessen in exotische kleuren zijn recycleerbaar, maar worden niet gerecycleerd omdat er te weinig vraag naar deze kleuren is.

Heel wat smartphones vandaag zijn niet ontworpen om hersteld te worden: ze zijn simpelweg niet te openen. Zelfs niet om de batterij te vervangen. Ook de recyclage is moeilijk aangezien smartphones zijn vergrendeld met speciale schroeven en lijm waardoor ze niet gemakkelijk te ontmantelen zijn.

De meest voorkomende fout bij sommige wasmachines is een defecte LNK-fiche. Herstellingskost: om en bij de 1,5 euro. Helaas kan de fiche bij verschillende merken niet worden vervangen, omdat de producent alle elektronische onderdelen in een gel heeft vastgemaakt.

BOUWMATERIALEN VAN METAALAFVAL EN CO2

VERF OP BASIS VAN VERFRESTEN

GIPSPLATEN WORDEN GIPSPLATEN

Orbix en VITO ontwikkelden de carbonatatietechniek om metaalslakken (restproduct uit de staalproductie) met CO2 in plaats van cement te binden tot carbstones die dienst doen als bouwstenen, daktegels... Resultaat? Minder CO2 in de lucht, minder gebruik van grondstoffen.

Ook van verf bestaan er intussen circulaire varianten. Zo produceert Renewi verf waarin de petrochemische stoffen en primaire grondstoffen werden vervangen door gerecycleerde alternatieven uit apart ingezamelde verfresten.

New West Gypsum Recycling BelgiĂŤ is er als eerste wereldwijd in geslaagd om gerecycleerde gipskorrels van 1,6 tot 4 mm te produceren, terwijl het sectorgemiddelde 14 mm bedraagt. Daarmee kan het bedrijf nu perfect inspelen op de wensen van gipsplaatproducenten.

Productie Nieuwe producten met gerecycleerde materialen Een groeiend aantal bedrijven gebruikt intussen gerecycleerde materialen in hun producten. Er zijn dan ook heel wat voordelen aan verbonden: van besparingen in grondstofkosten tot een energie-efficiĂŤnte productie. Toch blijft het aandeel gerecycleerde materialen in de vele miljarden

tonnen producten die elk jaar op de markt belanden beperkt.

De overheid kan hierin een rol spelen, maar durft (vooralsnog) geen beslissing te nemen inzake recycled content.

Hopelijk kunnen de goede voorbeelden andere bedrijven inspireren om op eigen houtje de omschakeling te maken.

NIET-GERECYCLEERDE AFVALZAKKEN

KLEDINGHANGERS UIT METAAL EN PLASTIC

KUNSTSTOFFEN VERWARMINGSBUIZEN

Nog steeds is het gros van de afvalzakken op de markt zelf niet circulair. Ze zijn nog te vaak gemaakt van nieuwe materialen, hoewel er al afvalzakken beschikbaar zijn die voor 100% uit gerecycleerde kunststof bestaan.

Kledinghangers uit alleen kunststof zijn perfect recycleerbaar. Toch worden er nog steeds hangers geproduceerd die naast kunststof ook metaal bevatten en daardoor niet te recycleren zijn: het metaal en de kunststof zijn immers moeilijk op een zuivere manier van elkaar te scheiden.

Sommige producten bevatten wel recycleerbare materialen, maar zijn toch niet te recycleren. Zoals verwarmingsbuizen voor vloerverwarming.

Die bestaan uit verschillende lagen kunststof die niet van elkaar te scheiden zijn waardoor deze recycleerbare materialen verloren gaan.

HERGEBRUIK VAN OUD ELEKTRO

LEGE INKTCARTRIDGES ZIJN GEEN AFVAL

GERECYCLEERDE PLOOIBAK STIMULEERT HERGEBRUIK

Oude computers, laptops en gsm’s en elektro zijn recycleerbaar, maar in sommige gevallen ook nog (her)bruikbaar. Bedrijven zoals Out of Use bijvoorbeeld onderzoeken voor alle aangeleverde materiaal eerst de mogelijkheid tot hergebruik voor er aan recyclage wordt gedacht.

Dankzij bedrijven zoals Recyca gaan lege inktcartridges niet verloren. Het bedrijf zamelt al sinds de oprichting in 2001 lege cartridges en toners in bij bedrijven, lokale besturen, scholen en verenigingen voor hergebruik.

Recyclage kan herbruikbaarheid stimuleren. Zo ontwikkelde SUEZ een plastic plooibak op basis van het huishoudelijk verpakkingsmateriaal dat het bedrijf sorteert.

Het polymerenrecyclagebedrijf QCP zet die verpakkingen dan om in de bouwstenen voor deze vouwkrat waarmee gezinnen hun boodschappen op een duurzame manier kunnen vervoeren.

Gebruik Afval- en recyclagesector stimuleert hergebruik In een circulaire economie is er geen plaats meer voor wegwerpproducten. Het doel is producten zo lang mogelijk te gebruiken. Enkel als ze niet meer bruikbaar of herstelbaar zijn, komen producten in aanmerking voor recyclage.

Dat vindt ook de Belgische afval- en recyclagesector. Er zijn in de sector heel wat voorbeelden te vinden van bedrijven die het verzamelde afval eerst grondig screenen op mogelijk hergebruik alvorens het vrij te geven voor recyclage.

PLASTIC WINKELZAKJES

WEGWERPKOFFIEBEKERS

TECHNISCHE VEROUDERING

Van Rwanda tot België: plastic wegwerpzakjes worden steeds meer gebannen. Maar in de meeste gevallen gaat het om zeer specifieke flinterdunne niet-afbreekbare plastic zakjes, terwijl er ook voor de andere zakken herbruikbare alternatieven bestaan.

In Wenen belanden dagelijks 300.000 wegwerpkoffiebekers op de afvalberg. Nochtans bestaat er intussen een ruim aanbod van mooie, herbruikbare, afwasbare en vaak recycleerbare koffiebekers.

Elektrotoestellen die na de garantieperiode ineens stukgaan?

Printers die na x-aantal gedrukte pagina’s plots niets meer afdrukken? Er zijn helaas verschillende voorbeelden te vinden van producten waarvan de levensduur wel heel beperkt is.

PAARSE ZAK VOOR P+MD

SELECTIEF SLOPEN

CIRCULAIRE BIOBOX

De paarse zak verzamelt naast het klassieke pmd-afval ook andere harde (yoghurtpotjes, botervlootjes en groenteschaaltjes) en zachte (folies en zakjes) kunststoffen. De eerste testprojecten in 2016 toonden aan dat er meer selectief werd ingezameld en dat er minder restafval werd aangeboden. Ook worden roze zakken gebruikt voor de aparte inzameling van bijkomende kunststoffen.

Op grote renovatie- en afbraakwerven wordt het sloopafval steeds vaker apart gehouden en selectief ingezameld. Belangrijk hierin is wel dat de ontmanteling nauwgezet en efficiënt gebeurt om zeker te zijn dat de verschillende fracties van een goede kwaliteit zijn.

Verschillende afval- en recyclagebedrijven bieden oplossingen voor de selectieve inzameling van voedingsafval en -verpakkingen in bedrijfskeukens, grootkeukens of restaurants. Het voedingsafval wordt verwerkt in een vergistingsinstallatie, waarbij groene stroom wordt opgewekt, terwijl de verpakking wordt omgezet in pellets.

Selectieve inzameling

Afvalinzameling gebeurt steeds groener

Sorteren aan de bron voor maximale recyclage Op een gegeven moment zijn producten en materialen niet meer (her)bruikbaar. Maar dat betekent nog niet dat ze verloren zijn. Integendeel. Dankzij recyclage hebben ze uitzicht op een nuttig tweede leven. Tenminste, als ze apart wor-

den ingezameld. Want een zuivere aanvoer is cruciaal om (efficiënt) te kunnen recycleren. Daarom ijveren we er in België voor om steeds meer materialen apart in te zamelen, aan de bron. Al blijven er ook hier nog heel wat uitdagingen…

Steeds meer afval- en recyclagebedrijven investeren in duurzame mobiliteit. Zo wordt steeds meer afval over water vervoerd en zetten almaar meer afval- en recyclagebedrijven vrachtwagens op elektriciteit of aardgas in. Dat kan ook perfect met de huidige technologie.

De ophaling van huishoudelijk afval bijvoorbeeld gebeurt in rondes van een beperkt aantal kilometers. De momenteel nog beperkte autonomie van elektrische (90 km) of CNG-vrachtwagens (200 km) vormt dus geen al te groot probleem en doet bedrijven dan ook investeren.

OPLOSSING VOOR ASBEST

GLAS UIT GEBOUWEN

GEEN GROOTSCHALIGE INZAMELING BIOLOGISCH AFVAL

Asbest werd jarenlang geproduceerd en gebruikt in tal van toepassingen. Vandaag wordt deze afvalstroom omwille van de hoge verwerkingskost nog te vaak illegaal met ander afval vermengd. Een effectieve handhaving is hier meer dan nodig!

Voor verpakkingsglas haalt België een recyclagepercentage van bijna 100%.

Toch is er nog potentieel voor meer, vooral voor vlakglas. Zo verdwijnt naar schatting jaarlijks zo’n 50.000 ton recycleerbaar glasafval door ramen niet apart te houden op grote sloop- en renovatiewerven.

Er bestaat vandaag nog niet overal een selectieve inzameling voor biologisch afval van beenhouwers, bakkers, de horeca… Het is aan de producent van het afval om te bekijken wat voor hem het meest haalbare is, waardoor het vaak bij het restfafval belandt. Jammer, want dit afval is perfect vergist- of zelfs composteerbaar tot energie en natuurlijke bodemverbeteraars.

ZWARTE PLASTICS UITSORTEREN

LAATSTE RESTJES SORTEREN UIT HET AFVAL VAN AFVAL

SORTEERZEEFZANDEN VALORISEREN

Zwarte kunststoffen werden lang niet herkend door optische sorteerinstallaties. Dat is verleden tijd dankzij BULK.ID. De machinebouwer slaagde erin een sorteerinstallatie te ontwikkelen die zowel zwarte als gekleurde kunststoffen uit de inhoud van de pmd-zak kan recupereren.

Valomet heeft een in Europa uniek procedĂŠ om uit de bodemassen (de resten die overblijven na afvalverbranding) nog metaal- en non-ferroconcentraten te halen en te ontbinden. Deze fijne metaaldeeltjes worden opnieuw gebruikt door sorteerders en bewerkers.

Niet alle bouwpuin wordt al selectief ingezameld. Om uit die afvalstroom alsnog waardevolle fracties te recupereren beschikken bedrijven zoals Bioterra over een wasinstallatie om de uit het puin gesorteerde zanden te zuiveren tot gecertificeerd bouwzand.

Sortering

Arbeiders blijven cruciaal voor een kwaliteitsvolle recyclage

Investeren in de verdere uitsortering van materialen Na selectieve inzameling gaan sorteercentra het verzamelde materiaal nog verder uitsorteren. Speciaal opgeleide arbeiders en specifiek ontworpen sorteerinstallaties gaan de zogenaamde stoorstoffen verwijderen, producten ontmantelen tot op materiaal- of

componentniveau, de ingezamelde afvalstromen verder scheiden op basis van kleur, materiaal of andere criteria, enzovoort. Door innovaties slaagt de sector erin om steeds beter te sorteren. Maar bepaalde trends en materialen blijven voor problemen zorgen.

RUN-FLAT BANDEN Run-Flat banden zijn handig voor wie een lekke band heeft, maar zijn vanuit circulair oogpunt eerder een probleem dan een oplossing. Door de aanwezige vulstof en het feit dat deze banden visueel moeilijk te onderscheiden zijn van andere banden verstoren ze de recyclage van afvalbanden.

Er bestaan heel wat soorten sorteerinstallaties die verschillende afvalstromen van elkaar kunnen scheiden. Maar er is nog steeds manuele interventie nodig om verschillende soorten metalen tussen het schroot te herkennen, of om de stoorstoffen uit het ingezamelde pmd-afval te halen, of om textiel correct te sorteren rekening houdend met de specifieke, trendgevoelige voorkeuren van de klant. Alleen dankzij manuele interventie van arbeiders die op het terrein worden opgeleid kunnen de afvalstromen zo volledig mogelijk worden uitgesorteerd.

GEZAMENLIJKE INZAMELING GIPS EN CELLENBETON Gips- en cellenbetonafval worden nog te vaak samen ingezameld. Aangezien beide materialen wit zijn en moeilijk te onderscheiden zijn, is het niet meer mogelijk om ze nog van elkaar te scheiden en te recycleren.

SNOEPWIKKELS Koeken, chips en ander snoepgoed zijn vaak verpakt in gouden of zilveren wikkels. Door die kleur belanden de wikkels in sorteercentra bij de metaalresidu’s, terwijl ze perfect recycleerbaar zijn als kunststof.

OOK OLIËN EN VETTEN ZIJN RECYCLEERBAAR

PALLETBLOKKEN UIT AFVALHOUT

NATUURLIJKE BODEMVERBETERAARS VAN ORGANISCH AFVAL

In België worden gebruikte frituurvetten en -oliën apart ingezameld voor verdere verwerking. In 2016 werd 98% van de ingezamelde vetten en oliën omgezet tot biodiesel. Ook smeeroliën worden apart ingezameld. Zij worden hoofdzakelijk verwerkt tot ‘nieuwe’ smeeroliën.

G-Bloc produceert palletblokken op basis van 100% post-consumer afvalhout. Op die manier is er een nuttige oplossing voor het afvalhout en hoeft er geen waardevol massief hout voor palletten gebruikt te worden.

Organisch-biologisch afval wordt omgezet in compost, digestaat en groene stroom. Zo produceerde de composterings- en vergistingssector in 2016 meer dan 275.000 ton compost en meer dan 1,3 miljoen ton digestaat als alternatief voor chemische meststoffen.

Daarnaast produceerde de sector genoeg energie om 270.000 gezinnen van elektriciteit te voorzien.

Recyclage Elk materiaal een nuttig tweede leven België behoort tot de internationale top als het op recyclage aankomt. We halen veruit de hoogste recyclagepercentages in Europa en ontvangen steeds meer afval voor recyclage vanuit het buitenland. Bovendien zoeken

en creëren onze bedrijven steeds meer toepassingsmogelijkheden voor hun gerecycleerde materialen. Al blijft het ook zoeken naar oplossingen om de huidige niet-recycleerbare producten een nuttige herbestemming te geven.

NIET-RECYCLEERBARE TANDPASTATUBES

OPLOSSINGEN NODIG VOOR LUIERS

DE FLEECETRUI

Tandpastatubes bestaan uit aluminium en/of kunststof. Deze twee materialen zijn elk op zich perfect te recycleren, maar zijn in tandpastatubes moeilijk van elkaar te scheiden. Door de metaaldetectie belandt de volledige tube bij de residu’s.

Luiers zijn niet rendabel te recycleren: de verschillende kleine initiatieven in het verleden mislukten keer op keer. Nochtans is er dringend nood aan grootschalige initiatieven, aangezien luiers meer dan 5% van het restafval vertegenwoordigen.

Fleece is een van de vele mogelijke toepassingen van gerecycleerde PET, maar zeker niet de beste. Fleece is namelijk een van de belangrijkste bronnen van microplastics in het afvalwater.

Andere oplossingen, zoals PET hergebruiken voor de productie van nieuwe PET-flessen, zijn dus noodzakelijk.

CO-PROCESSING

ENERGIERECUPERATIE

ENHANCED LANDFILL MINING

Verschillende bedrijven zetten nietrecycleerbaar afval om in Solid Recovered Fuels (SRF). De afvalstoffen worden voor de volle 100% nuttig gebruikt: enerzijds is er de warmte die vrijkomt bij verbranding, anderzijds zijn de assen die na verbranding overblijven een grondstof voor cement of kalk.

Als afval niet recycleerbaar is, kan het op verschillende manieren in energie worden omgezet: via verbranding of vergisting. Zo zal de nieuwe biostoomcentrale van Bionerga in Beringen 200.000 ton huishoudelijk en gelijkgesteld afval verwerken tot warmte dat via een nog aan te leggen warmtenet bij naburige bedrijven zal terechtkomen.

Producten die vandaag nog niet recycleerbaar zijn, zijn dat morgen misschien wel. Door ze op stortplaatsen te bewaren, gaan ze niet verloren en kunnen ze op termijn alsnog als grondstof dienen voor nieuwe producten. Bovendien kunnen de gassen die zich op stortplaatsen ontwikkelen omgezet worden in energie.

Eindverwerking Niet-recycleerbaar afval omzetten in energie en materialen Ook afval dat niet recycleerbaar is, krijgt in België een nuttige toepassing. Jaarlijks wordt 15 tot 30% van het afval verwerkt tot energie en wordt 5 tot 10% opgeslagen in stortplaat-

sen voor eventuele recyclage later. Want wat nu niet recycleerbaar is, is dat op termijn misschien wel. Eindverwerking behoudt dus ook in een circulaire economie zijn nut.

SLUIKBRANDEN

ZWERFVUIL EN SLUIKSTORTEN

Nog steeds kiezen sommige bedrijven en particulieren ervoor om hun afval zelf te verbranden. Dat is niet alleen gevaarlijk en ongezond, het is ook inefficiënt want daardoor krijgt het afval geen nuttige toepassing meer als grond- of brandstof.

Er belandt nog steeds heel wat afval op plaatsen waar het niet thuishoort. Zo werd in 2016 langs Vlaamse snelwegen en gewestwegen alleen al bijna 3000 ton zwerfvuil opgeruimd. Door doorgedreven handhaving en sensibiliseringscampagnes wil de overheid mensen bewust maken van het probleem en aanzetten om overal te blijven sorteren.

GOEDKOPE VERWERKING Er zijn in België heel wat mogelijkheden om afval op een correcte en efficiënte manier te verwerken. Maar daar staat een prijs tegenover. Door een gebrek aan opsporende handhaving glippen sommige bedrijven door de mazen van het net en verwerken ze afval op een slechte manier.

Explore with confidence No matter how complex your business questions, we have the capabilities and experience to deliver the answers you need. www.deloitte.be Š 2017 Deloitte Belgium Š 2017 Deloitte Belgium