Inforevue 1/2012 N

         /   /               

40

012012

      /             

T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E

Administratieve sancties tegen overlast

Diefstal gewapenderhand Een wit pak bestand tegen besmetting

jaar

12_IR01_Cover.indd 1

speciale eenheden 16/03/12 15:24

“MEER RECHTEN EN PLICHTEN INZAKE VEILIGHEID TEN DIENSTE VAN DE BURGERS” Inforevue is een uitgave van de Directie van de interne relaties (DSI) van de federale politie

Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Renato Guion, Gwendoline Hendrick, Gwenaëlle Maziers, Manon Van Gorp, Saskia Van Puyvelde Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers, Lavinia Wouters Tekeningen: Didier Castenholz Vertalingen: Vertaaldienst DSED, Dienst interne communicatie Drukkerij: Goekint Printing 02 378 09 39 Verantwoordelijke uitgever: Eric Cobut - Fritz Toussaintstraat 8 - 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Harry De Clerck, Fritz Toussaintstraat 8 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten.

Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging vóór het vierde nummer. Alle rechten voorbehouden.

Le présent magazine paraît également en français.

Contacteer de redactie: 02 554 41 54 Teamware: _DGS/INFOREVUE E-mail: inforevue@police.be ISSN: 1780-7638 De rubriek ‘Bib’ kwam tot stand dankzij de medewerking van het Politioneel documentatie- en kenniscentrum (DGS/DSED).

De uitoefening van de verantwoordelijkheid van minister van Binnenlandse Zaken is weliswaar een eer maar tevens een uitdaging. Immers, de verwachtingen van de bevolking met betrekking tot de diensten van de overheid die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid zijn hoog en de opdrachten van de politiediensten zijn van wezenlijk belang.

Sedert ik mijn ambt heb opgenomen, kan ik alleen maar de uitmuntendheid, het professionalisme en de moed die dagelijks door de leden van de politie worden getoond, beamen. En ik wil u mijn erkentelijkheid uitdrukken die uw optreden bij mij dagelijks afdwingt. Wat er voor ons op het spel staat, is van fundamentele orde.

Waar het om gaat, is niet meer of niet minder het waarborgen van “meer rechten en plichten inzake veiligheid ten dienste van de burgers”, zoals ik schreef in de titel van mijn algemene beleidsnota. En dit moet gebeuren in een maatschappij die in volle verandering is binnen een moeilijke begrotingscontext.

Wij zullen ons moeten afstellen op de nieuwe prioriteiten van het nieuwe nationaal veiligheidsplan dat zojuist werd aangenomen. De politie zal moeten worden gemoderniseerd en het integer karakter zal moeten worden versterkt. We zullen ook moeten zorgen voor de nodige financiering die de vervanging van de talrijke politiemensen die met pensioen gaan mogelijk moet maken. De opleiding dient hervormd te worden en de communicatietools verbeterd. Er zal tevens moeten worden gestreden tegen het geweld dat tegen politiemensen wordt gepleegd.

Ook de politiezones zullen een billijke financiering moeten genieten. De federale reserve, de labo’s en de spoorwegpolitie zullen moeten worden versterkt. Ook de speciale eenheden zullen verder worden ingezet.

Wij beschikken slechts over twee jaar om samen de laatste fase van de politiehervorming in te vullen en ik verheug me over de aanwijzing van de nieuwe commissaris-generaal Catherine De Bolle met wie wij, met uw medewerking, het geheel van deze uitdagingen zullen trachten aan te gaan.

Wees van mijn volledige steun verzekerd.

Joëlle Milquet Vice-Eerste Minister, Minister van Binnenlandse Zaken

12_IR01_Cover.indd 2

16/03/12 15:24

inforevue 012012

14 20

10

012012

inhoudstafel

VERKEERSKLAS IN DE VLAAMSE ARDENNEN Op de schoolbanken ... in het commissariaat!

40 JAAR SPECIALE EENHEDEN Diane is groot geworden

8

20

CBRN-KLEDIJ Bestand tegen besmetting

10

COMMISSARIAAT VAN DE PZ NIJVEL-GENAPPE Een ecologisch en technologisch juweel

16

DIEFSTALLEN GEWAPENDERHAND ‘Hit and run’ en georganiseerde diefstallen

14

22

PROTOCOLAKKOORD SIGNALISATIE Voor ieders veiligheid

26

FACE TO FACE Moet de Taser het zwijgen worden opgelegd?

28

FLAG-EENHEID Op het juiste moment op de juiste plaats

34

INTERNATIONALE POLITIESAMENWERKING Belgische misdrijfanalyse uitgevoerd naar Moldavië LIK-OP-STUK-BELEID IN EVERGEM Overlast: liever GAS dan Salduz

37

40

MATERIËLE MIDDELEN Van celbox naar meetingbox

rubrieken

44

Catherine De Bolle legt de eed af

12_IR01_Cover.indd 3

Radar...2

Eureka !...32

Out of office...25

Feedback...53

Casus...7

Historia...19

Politiewereld...42

Politie in de kijker...44

1

16/03/12 15:24

06 DE POLITIE IN CIJFERS

1206

In totaal waren er 1 206 pv’s voor inbreuken op de voetbalwet, tegen 1 401 in 2010. Er werden ook beduidend minder stadionverboden opgelegd: 1 005 in 2011, 212 minder dan het jaar daarvoor. Op het einde van 2011 waren er 672 stadionverboden lopend, bijna 100 minder dan eind december 2010.

rad  ar

“

QUOTE

Als een slikker eenmaal bollen begint te poepen en met de eerste bol is vastgesteld dat het coke betreft, dan wordt zijn volledige productie, per keer op het toilet steeds in een aparte zak verpakt, uitgepakt, gewogen en op inhoud gecontroleerd op de uitpakafdeling.

Coke op schiphol in Blauw, nummer 1, 7 januari 2012.

BIB

LARCIER WET EN DUIDING: DRUGWETGEVING In dit becommentarieerd wetboek wordt de wet van 24 februari 1921 voorzien van uitgebreide commentaar. Ook de parlementaire voorbereidende werken, alle toepasselijke aanverwante regelgeving en internationale verdragen worden toegelicht.

INFO

Larcier wet en duiding : drugwetgeving Brussel: larcier, 2012.

414 p.

2

12_Radar NL new.indd 2

15/03/12 14:34

inforevue 012012

rad  ar

tweetwall @PZGLM Politiezone Geel/Laakdal/Meerhout Wij tekenden het GO FOR ZERO-charter. Doe mee! goforzero.be/nl/teken-het-charter

@PolitieMechelen

Politiezone Mechelen Voor uw agenda: 4de#twitterspreekuur van

#politie#Mechelen - maandag 20-02-2012 van

18 tot 19u - tinyurl.com/7c2dldo hashtag #tsupm

W E B WAT C H

BENDE VAN NIJVEL

@pzvlas

Politiezone Vlas

De website www.killersbrabant.be geeft in chronologische volgorde de verschillende feiten weer die de Bende van Nijvel heeft gepleegd. Ook bewijsmateriaal en zes robotfoto’s worden getoond.

De website is op 5 maart officieel gelanceerd ter gelegenheid van een ontmoeting in Charleroi tussen de gerechtelijke overheden, de minister van Justitie, Annemie Turtelboom, de onderzoekers van de Cel van Jumet en de naaste familieleden van de 28 slachtoffers.

Vandaag in Kortrijk voortzetting proces Hell’s

www.killersbrabant.be

Politiezone MIRA

INFO

Angels vs Outlaws. Bendeleden van beide partijen aanwezig? Politiemacht zal navenant zijn.

@PZMeetjesland

Politiezone Meetjesland Vanavond #100dg12 fuif in de evenementenhal Eeklo. Met de wagen? Zorg voor een #BOB. Wij houden preventief toezicht. Keep it save!

@PolitiezoneMIRA

Ontsnapte #Shetlandpony in de 12de november-

laan te #Vichte. Dier gevangen. Wie is eigenaar?

@Polsupport N

Algemene directie ondersteuning & beheer Rekrutering en selectie. 1756 nieuwe collega’s in 2011: bedankt! bit.ly/wbDnAY

@opsporingen_bel DJO GEKNIPT

Joni De Vos (24) is in 2006 begonnen aan de basisopleiding bij de politie en via de mobiliteit terechtgekomen bij de politie te paard. Een jongensdroom die uitkomt, want hij rijdt al paard sinds zijn 12 jaar. Vandaag traint hij het jonge paard Anders (7 jaar), dat 4 maand geleden in Nederland is aangekocht.

#feedback Dankzij bruikbare tip is Michel M

#vermist sinds 10-02 veilig terug. Bedankt voor de hulp pls RT

@Pers_fedpol Persdienst federale politie Brusselse Spoorwegpolitie neemt bijna 2 ton gestolen koperkabels in beslag. 7 personen opgepakt. bit.ly/wUrFDr

3

12_Radar NL new.indd 3

15/03/12 14:35

r a d a r  g e f l i t s t

4

12_Radar NL new.indd 4

15/03/12 14:35

inforevue 012012

r adar gefli tst

Wie we daar hebben!

De speciale eenheden van de federale politie (CGSU), die dit jaar hun 40-jarig bestaan vieren (zie pagina 10-13), hebben eind januari een tactische trainingsweek gehad in de politieschool van Antwerpen. Op het programma stonden, onder andere, klimoefeningen en abseilen. Onze fotografe, Lavinia Wouters, heeft meerdere oefeningen op de voet gevolgd. Uit haar indrukwekkende reeks foto’s heeft ze deze opmerkelijke foto geselecteerd. In dit geval is het niet nodig een zwarte bivakmuts te dragen om de anonimiteit te bewaren!

5

12_Radar NL new.indd 5

16/03/12 15:20

r a d ar  g P s

EUROPESE PRIMEUR POLITIEACTIE 1-2 februari 2012. Operatie Goliath in het arrondissement Gent. 1257 voertuigen en 421 gecontroleerde personen.

21 inbeslagnames (7 verboden wapens en 14 kleine hoeveelheden drugs) en 26 pv’s verkeer.

Januari 2012. Europese primeur voor politiezone Sint-Truiden/Gingelom/Nieuwerkerken: nieuw type scanner voor automatische nummerplaatherkenning (ANPR). Dit model met infraroodcamera kan 40 nummerplaten per seconde scannen, dag en nacht, binnen een hoek van 90 graden ten opzichte van de camera, over 4 rijstroken en ook bij hoge snelheden.

VERKEERSVEILIGHEIDSPISTE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN 1 maart 2012. De gerechtelijke en politieoverheden van Charleroi stellen de criminaliteitsstatistieken 2011 voor. In vergelijking met 2010 : diefstal in voertuigen -20 % ; diefstal van voertuigen -19 % ; diefstal gewapenderhand in winkels -15 % ; inbraken + 3 %, enz. “Ook al blijft er nog veel te doen in Charleroi, toch stellen we vast dat de positieve resultaten blijven voortbestaan”, volgens de procureur des Konings, Christian De Valkeneer.

6

12_Radar NL new.indd 6

7 februari 2012. Inhuldiging van de verkeersveiligheidspiste van de lokale politie Luik, die zich onder de ‘place SaintLambert’ bevindt. 650 m2, 18 fietsen, 8 gocarts en 3 politiemensen ter beschikking van de leerlingen van het 4de, 5de en 6de jaar basisonderwijs.

TIEN NIEUWE OFFICIEREN 2 maart 2012. Diploma-uitreiking in Brussel voor de kleinste promotie officieren ooit. 10 gloednieuwe commissarissen – 4 Nederlandstaligen, 3 Franstaligen en 3 Luxemburgers – krijgen hun gouden kroontjes opgespeld. Er staan deze ‘Salduz-generatie’, zoals ze tijdens de plechtigheid worden genoemd, heel wat uitdagingen te wachten.

15/03/12 14:35

inforevue 012012

CASUS In deze rubriek bespreekt de juridische dienst van de federale politie (DGS/DSJ) juridische kwesties of vraagstukken in verband met courante politiepraktijken.

HUISZOEKING OP HETERDAAD Deze keer gaat het over een arrest van het Hof van Cassatie over een huiszoeking op heterdaad bij een leverancier van nagemaakte dvd’s, zonder huiszoekingsbevel.

TeksT Kristien Vanderheiden en Alain Liners

Over de huiszoeking op heterdaad wordt gesteld dat deze op een beperkt aantal plaatsen kan worden uitgevoerd, onder meer in de woning van de verdachte. Onder ‘woning van de verdachte’ moet niet alleen de hoofdverblijfplaats worden verstaan, maar elke verblijf- of schuilplaats waar de verdachte zich zou kunnen ophouden, met uitzondering van de woningen van derden waar hij zijn toevlucht zou hebben genomen. Men ging er tot voor kort van uit dat ook de daders en mededaders op heterdaad betrapt moesten worden, wil men in hun woonplaats een huiszoeking uitvoeren in het raam van de bijzondere heterdaadprocedure. De aangehaalde reden voor deze stelling was dat dit anders aanleiding zou kunnen geven tot willekeurige huiszoekingen op grond van eenzijdige beweringen van bijvoorbeeld de verdachte ten opzichte van de medeverdachten1.

Het Hof van Cassatie stelde echter in een arrest van 30 maart 2011 dat een huiszoeking zonder een bevel bij een nieuwe verdachte even goed kan gebeuren op basis van de heterdaadprocedure zonder dat deze verdachte persoonlijk betrapt werd op heterdaad. Opdat men gebruik kan maken

van de bijzondere bevoegdheden, dient er volgens het Hof van Cassatie voorafgaandelijk een misdrijf op heterdaad te worden vastgesteld.

Het misdrijf is ontdekt op heterdaad wanneer het vastgesteld wordt terwijl het gepleegd wordt of terstond nadat het gepleegd is. Een huiszoeking die op grond daarvan wordt verricht, is geldig wanneer die alleen van het misdrijf gescheiden is door de tijd die materieel noodzakelijk is om de uitvoering ervan mogelijk te maken.

In casu werd een persoon op heterdaad betrapt terwijl die nagemaakte dvd’s aan het verkopen was. De verdachte gaf het adres van zijn leverancier, waarna de speurders zich onmiddellijk naar het opgegeven adres begeven hebben. De leverancier werd, samen met nog enkele andere personen, aangetroffen in de woning waarna een huiszoeking op basis van de heterdaadbevoegdheden gebeurde. In de procedure voor het hof wierp de leverancier op dat de huiszoeking onwettig was daar er geen gebruik werd gemaakt van een huiszoekingsbevel. Het Hof van Cassatie stelde dat in casu noch de toestemming van de meerderjarige aanwezige personen met het wer-

kelijk genot van de plaats diende te worden gevraagd, noch gebruik gemaakt moest worden van een huiszoekingsbevel.

De huiszoeking in de woning van een leverancier kan dus toch op basis van de eenvoudige verklaring van een verdachte op voorwaarde dat het misdrijf voorafgaandelijk op heterdaad werd vastgesteld.

Niettegenstaande de visie van het hof hier erg vernieuwend lijkt, dienen we de draagwijdte van dit arrest te nuanceren daar de huiszoeking even goed kan plaatsvinden op de plaats waar het misdrijf wordt gepleegd. Voor wat betreft het misdrijf namaking is niet alleen het te koop aanbieden van het nagemaakte goed, maar even goed de vervaardiging en de opslag ervan, strafbaar, wat dus in casu betekent dat het misdrijf ook gepleegd werd in de woning van de leverancier waardoor de politie in dit geval sowieso op deze plaats kon overgaan tot een huiszoeking.

1

M. Bockstaele, W. Bruggeman, J. Bruyssinckx, J. Dewinne, Y. Geyskens, A. Liners, L. Mares, D. Meert, I. Supeene, K. Van dijck (eds.), De zoeking onderzocht, Maklu, AntwerpenApeldoorn, 2009, p. 43.

7

12_IR01_Artikels_NL.indd 1

15/03/12 14:11

Verkeersklas in de Vla amse ardennen

op de schoolbanken ... in het commissariaat!

Dit schooljaar is de lokale politie Vlaamse Ardennen gestart met een ‘alternatief bekeuringssysteem’ voor jonge verkeersovertreders uit de leeftijdscategorie 12 tot 16 jaar. De politie neemt vooral jeugdige ‘fietsterroristjes’ in het vizier en trakteert ze op een jongerenproces-verbaal met daaraan gekoppeld een uitnodiging voor een verkeersklas op woensdagnamiddag.

“We doen dit uit bezorgdheid om te vermijden dat het ooit fout afloopt. Maar we willen er geen strafkamp van maken”, benadrukt commissaris Hugo De Mulder, initiatiefnemer van het project.

TeksT Stefan Debroux

FoTograFie Lavinia Wouters

OUDENAARDE – Verkeersveiligheid begint met het respecteren van de regels. Wie een loopje neemt met de wegcode, riskeert op de vingers te worden getikt. Maar jonge overtreders tussen 12 en 16 jaar ontspringen vaak de dans; ze zijn te jong om strafrechtelijk vervolgd te worden of een boete te betalen. Daar hebben ze in de Vlaamse Ardennen een mouw aan gepast. “Straffeloosheid is geen optie”, vertelt Hugo De Mulder. “We willen ook niet dat het bij een vermanend vingertje blijft. Daarom hebben we in samenspraak met de parketmagistraat en met de scholen een alternatief uitgedokterd: het jongerenprocesverbaal en de verkeersklas.”

8

De rode draad doorheen de verkeersklas is bewustmaking voor verkeersveiligheid. Hugo De Mulder: “Zo’n klas duurt een tweetal uurtjes. We leggen uit waarom verantwoord en veilig gedrag in het verkeer belangrijk is.

12_IR01_Artikels_NL.indd 2

Ochtendlijke acties met veel machtsvertoon om ‘fietsterroristjes’ op de bon te slingeren, verkeersklassen op woensdagnamiddag... Loont het de moeite? “De cijfers liegen er niet om”, stelt de commissaris. “In 2010 en 2011 telden we in onze politiezone in totaal een 50-tal ongevallen met jongeren uit de leeftijdscategorie 12 tot 16 jaar. Soms bleef het bij blikschade, Bijvoorbeeld waarom het belangrijk is te stoppen voor een rood licht of om maar meestal vielen er gewonden, en helaas ook één dode. Zonder de het zebrapad te gebruiken. Waarom je je stuur moet vasthouden. Of achter schuld in iemands schoenen te schuiwelke hoeken het gevaar kan schuilen, ven, kan je niet voldoende hameren op voorzichtigheid en op ‘de afspraletterlijk en figuurlijk. We doen dit ken’ (lees: de wegcode) voor veilig aan de hand van herkenbare voorbeeldsituaties waarmee die jongeren verkeersgedrag. Als we op het einde van de rit erin slagen om de attitude dagelijks op weg naar school geconvan die jongeren positief te beïnvloefronteerd worden. En vervolgens den – ook al is het maar een klein spelen we een verkeersquiz om hun beetje – dan is ons doel bereikt.”f kennis op te frissen.”

15/03/12 14:11

inforevue 012012

Hugo De Mulder

je kan niet volDoenDe hameren op voorzichtigheiD en op ‘De afspraken’

PREVENTIE DOOR CONFRONTATIE PFF... VOOR EEN FIETSBEL Woendagnamiddag 15 februari. Inspecteurs Bert De Staercke en Eric Meerpoel en commissaris Hugo De Mulder zetten hun beste beentje voor om het tiental verkeerszondaars die kwamen opdagen gerust te stellen. In koor: “Het is niet de bedoeling om jullie namiddag naar de vaantjes te helpen.” Het blijft muisstil. Onder de indruk van de uniformen? De 15-jarige Wouter: “Ik zit hier voor een domme fietsbel...” Om dan schoorvoetend toe te geven: “Toch vind ik dit zinvol, want ik heb iets bijgeleerd.” Razend enthousiast is het schoolvolkje niet. Voor hen is dit toch een namiddagje strafstudie bij de flikken waar ze weliswaar een ‘collectors item’ aan overhouden. Want wie niet gebuisd is op de verkeersquiz, is een diplomaatje rijker, ondertekend door de burgemeester, de procureur, de korpschef en de commissaris.

Dit schooljaar passeerden al een honderdtal jonge verkeerszondaars de revue, gespreid over vier verkeersklassen. De deelname geschiedt ‘op uitnodiging’ en de ouders moeten hun fiat geven. Tot nu toe stuurde niemand zijn kat, tot tevredenheid van Hugo De Mulder. “Weigeren doen ze best niet, want dan lopen ze het risico dat de parketmagistraat het dossier doorverwijst naar de jeugdrechtbank.

Ik heb wel eens een verontwaardigde papa aan de lijn gehad die fulmineerde dat die ‘straf’ overdreven was voor enkele ontbrekende reflectoren op de wielen van zoonlief zijn fiets. Ik heb geantwoord waarvoor die reflectoren dienen (om als fietser ook zijdelings gezien te worden, nvdr) en ik heb toen cru gevraagd of die meneer misschien liever een van onze slechtnieuwsmelders aan zijn deur zag met de vraag om even mee te komen naar het mortuarium. Die ouder draaide direct bij: Mijn zoon zal er zijn, op die verkeersklas.”

9

12_IR01_Artikels_NL.indd 3

15/03/12 14:11

40 ja ar speciale eenheden

Diane is groot geworden De speciale eenheden van de Belgische federale politie vieren dit jaar hun 40-jarig bestaan. Tegelijk gaat op 1 april 2012 hun directeur, hoofdcommissaris Eric LiĂŠvin, met pensioen. Een dubbele gelegenheid om, samen met hem, dat lange parcours nog eens te overlopen, alsook de toekomstperspectieven voor dat kleine gesloten wereldje van de speciale eenheden. Een gesprek.

TeksT BenoĂŽt Dupuis

FoTograFie Lavinia Wouters

10 4

12_IR01_Artikels_NL.indd 4

15/03/12 14:11

wateren. We zouden niet in staat zijn die crisis zelf op te lossen. Via Atlas zouden we een beroep kunnen doen op de hulp van collega’s uit andere speciale eenheden, met de inzet van helikopters, extra aanvalszodiacs enz.

En omgekeerd kunnen wij uiteraard ook onze Europese collega’s bijstaan.

Doorheen de jaren hebben wij een modern, efficiënt, en allesbehalve overontwikkeld instrument gevormd om de uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden, aan te gaan.”

Er weerklinkt een zekere trots in uw woorden …

“Ja, en mijn trots is dubbel. In de eerste plaats hebben wij ons altijd zo goed mogelijk proberen voorbereiden op gebeurtenissen waarvan we hoopten dat ze nooit zouden voorvallen. De speciale eenheden trachten een crisis steeds op te lossen in het beste belang van de maatschappij, de slachtoffers, maar ook van de daders, die we steeds levend willen aanhouden zodat justitie haar werk kan doen. Het is nooit onze doelstelling geweest om tot elke prijs een verdachte simpel-

weg te neutraliseren … Dat brengt grote risico’s met zich mee voor onze politiemensen. CGSU behartigt deze uiteenlopende belangen op een evenwichtige manier.”

inforevue 012012

BRUSSEL – wat was voor u, in al die jaren, de meest opmerkelijke ontwikkeling binnen de Belgische speciale eenheden?

“Dat was zonder twijfel de samensmelting van al die diensten – interventie, observatie, technische eenheid, undercovers, DVI – waardoor de Belgische politie beschikt over een directie operationele steun, CGSU, die alle noodzakelijke middelen en capaciteiten verenigt die nodig zijn om de meest delicate situaties zoals gijzelingen, ‘fort chabrol’, ontvoeringen, kapingen enz. te verhelpen. Wij bieden steun aan alle onderzoeksdiensten van de geïntegreerde politie.

Naast deze samensmelting van de middelen op Belgisch niveau, lagen we in 2001 mee aan de basis van de oprichting van een Europees netwerk van speciale eenheden, dat de naam ‘Atlas’ meekreeg. Hierdoor kan een klein land als dat van ons zich voorbereiden op zware klappen die vragen om de inzet van zeer grote middelen waarover wij niet beschikken. Stel u eens voor dat er een ferry wordt gekaapt in de Belgische territoriale

“Vervolgens heeft onze directie steeds alles in het werk gesteld om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften van de politie- en onderzoeksdiensten, en om kwaliteitsvolle ondersteuning te bieden aan de gerechtelijke en bestuurlijke overheden. Het is een efficiënt instrument, maar we mogen niet vergeten dat de huidige tijden van economische crisis zorgen voor een enorme en onrustwekkende aantasting van het vermogen om aan de behoeften van de eerstelijnseenheden te voldoen.”

Nu we het hier toch over hebben, steeds meer lokale politiezones richten kleine speciale interventiegroepen op. wat vindt u daarvan?

“Enerzijds moet men binnen een geïntegreerde politie overlappingen vermijden. Als er, op federaal niveau, een eenheid bestaat die is opgeleid

ERIC LIÉVIN • begint in 1972 aan de Koninklijke Militaire School • treedt in 1976 toe tot het Speciaal Interventie Eskadron (SIE) • wordt in 1983 commandant van de Bewakings- en Opsporingsbrigade (BOB van het district Brussel) • keert in 1988 terug naar het SIE en neemt er een jaar later de leiding over • wordt bij de hervorming van de politiediensten in 2001 directeur van de Directie van de speciale eenheden (DSU, vervolgens CGSU) • gaat op 1 april 2012 met pensioen

11 5

12_IR01_Artikels_NL.indd 5

15/03/12 14:12

40 jaar speciale eenheden

en uitgerust voor dat soort missies en die bovendien gratis ter beschikking wordt gesteld van de lokale overheden, dan is het niet logisch om in tijden van crisis vergelijkbare eenheden op te richten. Dat zijn speciale diensten die veel geld kosten.”

“Anderzijds worden politiezones van grote agglomeraties op het terrein geconfronteerd met een realiteit die de oprichting van een ondersteunende dienst, zoals een antibanditismeeenheid of een ander type eenheid, rechtvaardigt. In ieder geval is het niet de taak van CGSU om in te gaan tegen lokale wensen. Wij proberen zo goed mogelijk samen te werken met die diensten door de nadruk te leggen op het complementaire karakter. Er worden soms gezamenlijke oefeningen georganiseerd om die samenwerking te optimaliseren. Op vlak van informatievergaring werken

120 Aantal personen dat deel uitmaakte van de Diane-groep bij de oprichting in 1972.

Vandaag telt CGSU zo’n 550 personeelsleden, alle graden en specialisaties samen.

4

Aantal personeelsleden dat omgekomen is tijdens een bevolen dienst, van wie twee tijdens een oefening (Paul Peeters in 1987 en Jef Crauwels in 1990), en twee in een verkeersongeluk (Marcel Coopmans in 1996 en Pierre Goblet in 1999).

1976 : oprichting van een observatie-

eenheid, die pas in 1980 een officieel karakter krijgt.

1992

1974 : de Diane-groep verandert van naam en wordt het Speciaal Interventie Eskadron (SIE).

1972 : oprichting van de Diane-groep (genoemd

naar de Romeinse godin van de jacht) binnen het Mobiel Legioen van de rijkswacht, naar aanleiding van de terreuraanslagen tijdens de Olympische Spelen in Munchen.

1978 : opleiding en integratie van

de eerste onderhandelaars.

1984 : oprichting van de gedecentrali-

seerde pelotons, de zogenaamde POSA (Protectie, Observatie, Steun, Arrestatie) te Brussel, Gent, Antwerpen, Charleroi en Luik. Elke POSA staat in voor twee provincies, behalve die van Brabant – toen nog niet gesplitst – die van Brussel afhangt.

1989 : POSA Brabant wordt

onderdeel van het SIE.

1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993

6 12

12_IR01_Artikels_NL.indd 6

15/03/12 14:12

inforevue 012012

40 jaar speciale eenheden

we op dezelfde manier samen met de Staatveiligheid en de Inlichtingendienst van het Belgische leger. Er bestaat een samenwerking voor het gedeelde gebruik van gespecialiseerde uitrusting. Ons gemeenschappelijke doel is om samen de overheid en de bevolking zo goed mogelijk te dienen, zonder dubbel werk noch concurrentie.”

ROEPiNg

is er in de loop van al die jaren een interventie geweest die een bijzondere indruk op u heeft nagelaten?

“Ik herinner me veel delicate, en langdurige operaties, die gepaard gingen met enorme risico’s voor ons personeel. Denken we maar aan de golf van ontvoeringen in de jaren ‘80 en ‘90: Paul Vanden Boeynants in januari 1989, Anthony de Clerck in februari 1992, Ulrike Bidegard in januari 1993 … en andere die ook een goede afloop hebben gekend, zoals dat trouwens ook het geval was voor een groot aantal gijzelingen dat de voorbije decennia door CGSU werd behandeld.”

en ze zich daaraan zullen aanpassen, zullen ze blijven voortbestaan. Er zal altijd nood zijn aan beschikbare, flexibele en professionele gespecialiseerde diensten die de eerstelijnseenheden bijstaan. De huidige formule is economisch gezien de meest efficiënte. Met een minimum aan personeel en investeringen beschikken we over een steuneenheid die mee informatie verzamelt (om misdaden en wanbedrijven te voorkomen) en die – op basis van die informatie – reactief kan optreden. Hoewel de crisis niet vermeden kon worden, zijn we wel in staat ze te verhelpen, indien nodig met internationale steun via Atlas. Met een minimum aan geweld voor een maximale doeltreffendheid.”

Na al die jaren aan het hoofd van de speciale eenheden zult u kunnen genieten van de geneugten van een welverdiend pensioen. hebt u nog een boodschap voor de personeelsleden van uw directie?

“Het blijft een cliché maar ik ben zeer blij dat ik met hen heb kunnen samenwerken, en trots op wat we samen hebhoe ziet u de toekomst van de gespecialiseerde eenhe- ben gerealiseerd. Ik hoop dat ze het beste van zichzelf kunden in? nen blijven geven. Ik wens hen alle geluk van de wereld toe in hun professionele leven, in die roeping die ze vervullen “Voor zover ze zullen tegemoetkomen aan de geformudoor deel uit te maken van de speciale eenheden.”f leerde behoeften en aan de reële en potentiële situaties,

1992 : het Disaster Victim

Identification-team (DVI) wordt onderdeel van het SIE.

2001 : samensmelting met de 23ste Brigade

1993 : oprichting van het ‘Undercover’ team (UCT).

van de gerechtelijke politie, als gevolg van de politiehervorming, om zo de Directie van de speciale eenheden te vormen (DSU).

1995 : alle POSA worden functioneel afhan-

kelijk van het SIE. Er is vanaf nu een gezamenlijke rekrutering, selectie en vorming van de eenheden.

wordt et SIE.

1996 : oprichting van een technische een-

heid die de naam ‘National Technical Support Unit’ meekrijgt.

2007 : hervorming van de federale

politie; de speciale eenheden vallen nu onder de bevoegdheid van het commissariaatgeneraal. DSU wordt CGSU.

91 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

13 7

12_IR01_Artikels_NL.indd 7

15/03/12 14:12

01 5 juni 2010: de werf begint. 400 werkdagen later nemen de 110 werknemers van het commissariaat hun nieuwe kantoren in gebruik. De kostprijs van de werkzaamheden bedraagt momenteel 5,5 miljoen euro. De politiezone, die eigenaar is, kreeg voor 1,5 miljoen euro aan subsidies van het Waalse gewest.

Architect Van Haeren, ontwerper van het gebouw, heeft duidelijk voor rood gekozen waardoor het perfect bij de brandweerkazerne ertegenover past. Het commissariaat, dat gebouwd is op een terrein van twee hectaren, heeft een oppervlakte van 3 900 m2 verspreid over drie niveaus (gelijkvloers en twee verdiepingen). Een overdekte parking van 700 m2 biedt plaats aan 26 voertuigen en de werknemers en de bezoekers kunnen gebruikmaken van twee parkeerterreinen buiten.

02 In Nijvel staat ecologie centraal.

Verscheidene technieken zorgen voor betere energieprestaties van het gebouw: isolering van de muren, zonnepanelen om het water te verwarmen, tanks voor regenwater met een capaciteit van 40 000 liter, onder meer om de voertuigen te wassen, spaarlampen, systeem van natuurlijke verluchting in de plaats van airconditioning, kleine vensters om elk warmteverlies te vermijden en een groene dakbedekking (planten of keien).

14

12_IR01_Artikels_NL.indd 8

15/03/12 14:12

inforevue 012012

C O M M I S S A R I A AT VA N D E P O L I T I E Z O N E N I J V E L - G E N A P P E

Een ecologisch en technologisch juweel Eind 2011 hebben de politieambtenaren van de lokale politie Nijvel-Genappe hun intrek genomen in een splinternieuw commissariaat. Het nieuwe futuristisch uitziende gebouw wil tegelijkertijd functioneel en milieuvriendelijk zijn. Er wordt heel wat aandacht besteed aan nieuwe geavanceerde technologieën en energiebesparende middelen.

Vóór de opendeurdag van 21 april lijkt een kort bezoek – in beelden – aan het 1ste ecologisch commissariaat van Waals-Brabant een must!

TEKST Manon Van Gorp

03 Het commissariaat bevat, naast aangename kantoren, heel wat lokalen voor speci�iek gebruik: sportzaal, cafetaria, verhoorlokalen die voor minderjarigen zijn ingericht, toekomstige regiekamer voor het bekijken van audiovisuele verhoren, mannen- en vrouwenkleedkamers en een groot lokaal voor het drogen van de werkkledij van de personeelsleden.

04

05

Het nieuwe gebouw is ook een baanbreker op het vlak van nieuwe technologieën. Er werd een systeem voor digitale biometrie geïnstalleerd om de toegang tot bepaalde lokalen te beveiligen.

Door deze techniek kan een personeelslid een deur openen door zijn vinger in een toestel te steken dat in staat is zijn vingerafdrukken te herkennen.

Kostprijs? Ongeveer 50 000 euro.

9

12_IR01_Artikels_NL.indd 9

FOTOGRAFIE Jos Balcaen

Op de gelijkvloerse verdieping bevindt zich een cellencomplex van vijf met camera’s uitgeruste individuele cellen die zo zijn ontworpen dat elk risico van verwonding vermeden wordt.

In de overdekte parking kan een in Waals-Brabant unieke, collectieve cel worden ingericht. Ze lijkt op een grote metalen kooi waarin tot 50 personen kunnen worden ondergebracht.

15

16/03/12 15:30

diefsta llen gewa pender h a nd

‘Hit and run’ en georganiseerde diefstallen

Vóór juni 2012 zal een nieuw actieplan worden uitgewerkt in de strijd tegen diefstallen gewapenderhand. Dit wordt in het nieuwe nationaal veiligheidsplan vooropgesteld als een van de prioriteiten van de overheid en de politiediensten. Ook al dalen bepaalde categorieën van die diefstallen, toch blijven ze een verontrustend en gevaarlijk fenomeen wegens de risico’s die ze met zich meebrengen voor handelaars en personeel van bepaalde bedrijven.

TeksT Benoît Dupuis

16 10

12_IR01_Artikels_NL.indd 10

FoTograFie Lavinia Wouters

BRUSSEL – Toch daalt het aantal diefstallen gewapenderhand (DGH) tegen commerciële of professionele doelwitten! Een daling van 18 % in 20101 ten opzichte van 2009. En een daling van 3 à 4 % voor het jaar 2011 in vergelijking met 2010. “De daling is vooral opvallend voor de grote doelwitten, zoals banken, supermarkten, bedrijven en de Post/ Bpost”, verklaart hoofdcommissaris Tom De Saveur, hoofd van de dienst diefstallen gewapenderhand (FGP/DJB/DGH) van de federale gerechtelijke politie.

“Tien jaar geleden telden we nog een honderdtal overvallen op postbodes; het voorbije jaar was er slechts één. Tussen 2007 en 2011 daalde het aantal bankovervallen met 74 %.”

Aan welke factoren kunnen we die dalingen toeschrijven? “Meerdere onderzoeken hebben geleid tot belangrijke aanhoudingen. Verschillende daders kwamen in de cel terecht en dat veroorzaakt een ontradend effect. Sommigen onder hen hebben zich toegespitst op andere activiteiten die meer opleveren, maar minder risico’s met zich meebrengen.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan skimming2.

15/03/12 14:12

co u r s de c i r c u l at ion r o u t i è r e da n s l e s a r de n n e s f l a m a n de s

inforevue 012012

Dankzij De nieuwe meDia kunnen De hele voorbereiDing, De logistieke steun en De scenario’s thuis worDen voorbereiD

Tom De Saveur

Bovendien heeft de privésector veel inspanningen geleverd inzake beveiliging en technopreventie: camerabewaking, procedures voor het wegloodsen van geld, systemen om de opening van brandkasten uit te stellen enz.”, gaat Tom De Saveur verder.

Ongeveer 70 % van de diefstallen gewapenderhand wordt gepleegd in de gerechtelijke arrondissementen Brussel-Asse, Luik, Charleroi en Antwerpen, wat wijst op een geografische concentratie van het fenomeen.

Terwijl de diefstallen gericht op grote doelwitten dalen, stellen de onderzoekers evenwel vast dat de problematiek opschuift naar de buurtwinkels (bakkers, slagers, kapsalons …), met een gemakkelijke toegang tot cash.

Volgens het diensthoofd gaat het om “weinig georganiseerde overvallen, zogenaamde ‘hit and run’ overvallen.

De dader komt binnen, dreigt met een blank wapen of een nepwapen en gaat terug weg. Geen grote voorbereidingen en de buit is beperkt. Deze feiten worden vaak gepleegd door jongeren

12_IR01_Artikels_NL.indd 11

met een crimineel traject die steeds ernstigere feiten plegen, gaande van feiten van vandalisme, winkeldiefstallen, en slagen en verwondingen, tot het gebruik van een wapen.”

PRiORitEit

Zelfs al is er sprake van een daling, het fenomeen en de risico’s voor de lichamelijke integriteit die het met zich meebrengt, zijn nog lang niet in de kiem gesmoord. Reden genoeg om het in het nationaal veiligheidsplan 2012-20153 als een prioriteit voorop te stellen. De georganiseerde diefstallen gewapenderhand vallen onder de bevoegdheid van de federale gerechtelijke politie, de ‘hit en run’ onder de bevoegdheid van de lokale politie.

Maar hoe stel je vast of een diefstal gewapenderhand al dan niet ‘georganiseerd’ is? In de eerste plaats op basis van het aantal daders. “Een diefstal gepleegd door vijf individuen vergt onvermijdelijk meer organisatie dan een diefstal gepleegd door een enkele persoon’’, verduidelijkt Vincent Vanderkelen, strategisch analist.

“Vervolgens is de buit gewoonlijk veel groter. Er worden ook vier keer zoveel oorlogswapens gebruikt. Ten slotte gebruiken de daders vaker gestolen voertuigen.”

Hoe zal dit fenomeen de komende vier jaar nu feitelijk door de politiediensten worden aangepakt? “Op basis van een preciezer beeld van de DGH zullen we een actieplan opstellen (een ‘programmadossier’ in vaktermen) met een multidisciplinaire werkgroep”, antwoordt Tom de Saveur. “In het verleden werden de mensen op het terrein, zijnde de federale gerechtelijke politie van de arrondissementen en de lokale politie, niet genoeg betrokken bij het programma dat op centraal niveau werd uitgewerkt. Voortaan zullen de entiteiten van het terrein de inhoud leveren voor het actieplan. De bijdrage van de lokale politie zal essentieel zijn.

Naast haar rol inzake technopreventie, is zij als eerste ter plaatse wanneer er een feit is gepleegd. Ze neemt de eerste veiligheidsmaatregelen en gaat over tot de eerste vaststellingen. Bovendien blijven de wijkagenten de ogen en

17

15/03/12 14:12

di e f s ta l l e n g e wa pe n de r h a n d

oren van de politie op het terrein. De opvolging van de daders, zowel in de fase van de strafuitvoering als daarna, is van kapitaal belang. De recidive inzake diefstallen gewapenderhand blijft immers zeer hoog, bijna 80 %.

De politiediensten zullen op de hoogte moeten worden gebracht wanneer bijvoorbeeld een recidiverende dader uit de gevangenis wordt vrijgelaten. De politiezones zullen dus worden aangemoedigd om bepaalde maatregelen van het actieplan over te nemen in hun zonaal veiligheidsplan.”

iCt EN BUit

Met de hulp van de Federal Computer Crime Unit (FCCU) zal bijzondere aandacht worden geschonken aan ICT-middelen die door de daders worden gebruikt. “Vroeger werden snode plannetjes op café gesmeed. Dankzij de nieuwe media kunnen de hele voorbereiding, de logistieke steun en de scenario’s thuis worden voorbereid’’, aldus hoofdcommissaris De Saveur.

Een ander element van het toekomstige actieplan betreft het vatten van de buit. “We weten dat een deel van het geld afkomstig uit georganiseerde diefstallen snel opgebruikt wordt. Het overige deel wordt vaak geïnvesteerd in wagens en vastgoed. In samenwerking met Justitie willen we de dieven

Vincent Vanderkelen

De meest voorkomende commerciële doelwitten

2008

2009

2010

2011

Kleine handelszaken

449

484

459

424

Apotheken

200

199

171

185

Supermarkten

103

172

132

109

Nachtwinkels

130

146

126

150

Boekhandels

147

154

123

126

Cafés

86

114

89

95

Banken

99

89

71

31

Restaurants

68

79

60

61

Bedrijven

53

51

54

39

Tankstations

96

71

53

81

Juweliers

33

39

44

49

Hotels

50

51

35

25

Videotheken

43

61

32

32

Tiercé-agentschap

27

35

31

20

Medische instituten en kabinetten

29

22

29

33

Postkantoren

25

16

18

21

Postbodes

22

8

4

1

bij een verdachte en het te vergelijken daar raken waar het hen het meeste pijn doet, namelijk in hun portefeuille.” met de DNA-gegevensbanken om na te gaan of het kan worden gelinkt aan gelijkaardige feiten. Een andere De onderzoekers vestigen ook heel verbetering: elk DNA-profiel zal rechtwat hoop op de nieuwe DNA-wet. Het enige wat nog ontbreekt is een uitvoe- streeks worden doorgestuurd naar het Nationaal Instituut voor Criminalistiek ringsbesluit. Om DNA af te nemen bij en Criminologie (NICC). Vroeger wereen verdachte moet momenteel een spoor worden opgenomen op de plaats den talrijke sporen geanalyseerd in officieel erkende laboratoria, die het van de feiten. Deze voorwaarde zal opgestelde profiel niet systematisch worden geschrapt. In de toekomst zal naar het NICC doorstuurden. De cenhet mogelijk zijn om DNA af te nemen tralisatie zal dus toelaten de gegevens beter te vergelijken.

in kleine hanDelszaken is nog te veel cash aanwezig

Er zal ook een beroep worden gedaan op de privésector, onder andere om elektronische betalingen aan te moedigen. “In kleine handelszaken is nog te veel cash aanwezig, bijvoorbeeld in apotheken’’, verzekert Vincent Vanderkelen.

Innovatie en partnerschap zullen dus de kernwoorden zijn in de strijd tegen de diefstallen gewapenderhand. f

1

2 3

Voor een gedetailleerde analyse van de diefstallen gewapenderhand in 2010 verwijzen wij de lezer door naar Infodoc 180 van januari 2012, beschikbaar op www.polsupport.be > Communicatie > Publicaties > Infodoc.

Het illegaal kopiëren van de magnetische strip van betaalkaarten.

U kunt het NVP 2012-2015 raadplegen op www.polfed. be, rubriek ‘Publicaties’. Zie ook p. 48.

18

12_IR01_Artikels_NL.indd 12

15/03/12 14:12

In de rubriek Historia neemt de Historische dienst van de politie u mee op reis naar het verleden. Een lang vervlogen evenement, een spraakmakend personage, een uitrustingsstuk van een voormalig korps, …

inforevue 012012

HISTORIA

EEN VERHAAL VAN DONKERE TIJDEN In deze editie komen gebeurtenissen aan bod die verband houden met het einde van de Tweede Wereldoorlog.

TEKST Benoît Mihail - Historische dienst

BRUSSEL – Elke schenking aan het museum is een bijdrage tot de grote geschiedenis van de politie – een soms anekdotisch verhaal, soms heroïsch, een verhaal dat ons soms doet lachen en soms doet huilen. Het geschenk toegestuurd door een collega uit Brugge en met als onderwerp adjudant Maurice Vlaeminck (1895-1971), behoort tot de laatste categorie. Geen uniform of medaille, maar een paar foto’s en een tekst ondertekend door de dochter van de adjudant, die de moeilijke periode van het einde van de Tweede Wereldoorlog benadrukt.

Adjudant Vlaeminck commandeerde de brigade van Mechelen, die vlak naast de Dossin-kazerne gelegen was. Het gezin stond machteloos tegen de onophoudende deportatietreinen. “We wisten wel dat er erge dingen gebeurden, maar wie kon dan vermoeden dat al die mensen naar hun dood gevoerd werden”, schrijft zijn dochter.

De stad werd bevrijd op vier september 1944, maar het drama ging verder. Wanneer een jonge rijks-

wachter, met de Belgische vlag in de hand, de tanks van de geallieerden tegemoet loopt, wordt hij dodelijk verwond door het vuur van een Duitse hinderlaag. De dochter van de adjudant ziet alles gebeuren: “Ik zal hem nooit vergeten.” Zijn naam, Hermes De Vierman, verschijnt op de gedenkplaat van de brigade, die dankzij de stad Mechelen uiteindelijk in het museum terechtkwam.

Er stond Vlaeminck, die aan dit pijnlijk voorval ontsnapte, al onmiddellijk een ander probleem te wachten: de epuratie. Om zo snel mogelijk alle rijkswachters te elimineren die compromissen sloten met de Duitsers, maakten de autoriteiten veel te snel schoon schip. De voormalige brigadecommandant werd beschuldigd door zijn overste, een beruchte collaborateur, tegen wie hij zelf had getuigd!

Het dossier werd geklasseerd zonder gevolg, maar de ontmoedigde keuronderof�icier deed afstand van zijn dienst. De rijkswacht leed enorm onder het verlies van zo veel kaderleden die de naoorlogse rijkswachters hadden kunnen opleiden.

13 19

12_IR01_Artikels_NL.indd 13

15/03/12 14:34

Het masker met geïntegreerde actieve koolfilters bedekt de neus en de mond tegen organische en anorganische dampen, zure gassen en stofdeeltjes.

De beschermingsbril beschermt de ogen tegen spatten van chemicaliën en tegen stof.

De bril is licht en sterk en kan boven een gewone bril worden gedragen.

De eendelige witte overall bedekt de benen, de armen, het lichaam, de nek, het bovenste gedeelte van het hoofd en eventueel ook de mond. Hij kan boven de (politie- of burger)kledij worden gedragen en gemakkelijk worden aan- en uitgetrokken.

De handschoenen bieden een chemische bescherming van de handen en polsen tegen besmettelijke en chemische agentia. Ze zijn soepel en laten toe kleine voorwerpen zoals een telefoon of radio te gebruiken.

De beschermingsoverschoenen hebben een antislipzool. Ze worden op hun plaats gehouden met een elastiek en zijn zo geschikt voor verschillende schoenmaten.

Het opbergetui dat de hele uitrusting bevat, is zodanig verzegeld dat snel kan worden nagegaan of het volledig is. Het bevat ook twee opruimingszakken om het gebruikte materiaal in te stoppen en een etiket ‘verontreinigd materiaal’ in de drie landstalen om op de opruimingszak te kleven. De uitrusting is dus bestemd voor eenmalig gebruik en mag niet worden hergebruikt.

14 20

12_IR01_Artikels_NL.indd 14

15/03/12 14:13

inforevue 012012

De witte overall en de beschermingsoverschoenen beschermen tegen het binnendringen van nucleaire stoffen, besmettelijke en chemische agentia. Hij is uitermate resistent tegen slijtage door abrasie en plooien en buigen en beperkter in zijn performantie naar scheuren en perforatie. Hij is ook antistatisch en brandwerend.

Het pak biedt draagcomfort en bewegingsvrijheid.

CBRN-KLEDIJ

Bestand tegen besmetting De nieuwe meerjaarlijkse overheidsopdracht voor de levering van de chemische-bacteriologische-radioactieve-nucleaire uitrusting (CBRN) werd zopas toegewezen aan de geĂŻntegreerde politie. Ze zal worden gebruikt naar gelang van de ernst van het risico in alle Belgische weersomstandigheden en moet de operationele personeelsleden van de politie in staat stellen taken uit te voeren die hen worden opgedragen bij de uitvoering van nood- of interventieplannen: een eerstehulpveiligheidsperimeter aanbrengen, ervoor zorgen dat de hulpdiensten vrije toegang hebben of de slachtoffers helpen en de veiligheid van de bevolking verzekeren.

TEKST GwenaĂŤlle Maziers

FOTOGRAFIE Lavinia Wouters

15 21

12_IR01_Artikels_NL.indd 15

16/03/12 15:32

Chisinau

i n t er n at ion a l e pol i t ie s a me n w er k i ng

Misdrijfanalyse geëxporteerd naar Moldavië

AAN DE RAND VAN EUROPA, LONKEND NAAR DE EU

Kapiteins Ion Botnari en Vlad Cohocaru, twee politieambtenaren van de Moldavische afdeling georganiseerde misdaad, hebben van september 2011 tot maart 2012 de cursus operationele misdrijfanalyse gevolgd bij de Belgische politie.

Doel: ze opleiden om in Moldavië een eenheid voor operationele misdrijfanalyse op poten te zetten. Een mooi politieproject maar ook een mooi menselijk avontuur in samenwerking met verschillende partners. Enkele getuigenissen.

TeksT Benoît Dupuis

FoTograFie Jos Balcaen

BRUSSEL – Hoofdcommissaris Jean Fontaine, lid van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI-LO) en liaisonofficier van de Belgische politie in Roemenië, speelde een hoofdrol bij

22

12_IR01_Artikels_NL.indd 16

15/03/12 14:13

inforevue 012012

EEN LAND DAT HERGÉ HEEFT GEÏNSPIREERD

De Republiek Moldavië grenst aan Roemenië en Oekraïne en vormt daardoor een doorgangsweg naar het Westen. Ze heeft een oppervlakte van 33 843 km² en telt 4,3 miljoen inwoners en een aanzienlijke diaspora. De hoofdstad is Chisinau. Ze is een voormalige sovjetrepubliek die op 27 augustus 1991 haar onafhankelijkheid heeft uitgeroepen. Vandaag wil Moldavië graag lid worden van de Europese Unie.

Haar politiemacht bestaat uit ongeveer 20 000 leden.

Kleine anekdote: Hergé zou zich door Moldavië hebben laten inspireren toen hij op zoek was naar de naam van een land (Syldavië) waar de avonturen van Kuifje zich afspelen in het album De scepter van Ottokar.

de opzetting van dit partnerschap: “Het ministerie van Binnenlandse Zaken van dit land is al drie jaar een betrouwbare en onmiskenbare partner van de Belgische geïntegreerde politie, met name op het gebied van de strijd tegen de rondtrekkende criminaliteit.”

“De Moldavische criminaliteit heeft zich de laatste jaren sterk verspreid bij ons.

De Moldaviërs hebben zich gespecialiseerd in woninginbraken met behulp van een handboor1. Na verloop van tijd en door in contact te komen met andere daders in onze gevangenissen, zijn ze overgeschakeld op diverse criminaliteitsvormen zoals autodiefstal, diefstal in garages, afpersing enz. In 2009 heeft de federale gerechtelijke politie van Namen een belangrijk dossier tot een goed einde gebracht met de steun van de Directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen goederen (DGJ/DJB) en het federaal parket. Vervolgens heeft België verschillende Moldavische delegaties

ontvangen. Vorig jaar ten slotte heeft de len aantonen in welke mate de bevoorfederale politie vier studiebezoeken van rechte relaties tussen de Republiek het type TAIEX2 aan Chisinau gebracht, Moldavië en België zich hebben vertaald telkens met de steun van de Europese in concrete acties ...”

Commissie. Deze vier missies hebben “Persoonlijk ben ik blij dat ik met de toegelaten echte Belgische expertise te constante steun van de geïntegreerde exporteren inzake bestrijding van rondpolitie en van het federaal parket het trekkende criminaliteit, herstructurering partnerschap met deze jonge republiek van politiediensten, observatie- en heb kunnen bevorderen. Ik wens ook arrestatietechnieken voor de speciale nog het warme onthaal van Ion en Vlad eenheden en operationele misdrijfanadoor tal van collega’s van de Belgische lyse (OMA). In die context zijn Ion en Vlad geïntegreerde politie te onderstrepen”, naar België afgereisd om onze cursus besluit Jean Fontaine.

‘OMA’ bij te wonen.”

1 Met dit werktuig kunnen ze zonder veel lawaai “Hun terugkeer naar Moldavië zal onmideen raamkozijn doorboren om zich toegang te dellijke en belangrijke gevolgen hebben verschaffen tot een woning.

Zie ook Infodoc 174 van maart-april 2011, zoals de oprichting van een cel OMA Rondtrekkende criminaliteit. Belgische expertise in Chisinau. Een andere, door Europa in Moldavië, p. 7-9.

2 TAIEX (Technical Assistance and Information gesteunde opleiding informatiebeheer Exchange Instrument) is een instrument van in het kader van de rondtrekkende het Directoraat-generaal Uitbreiding van de Europese Commissie. Het biedt hulp aan de criminaliteit en een werkbezoek door begunstigde landen op het vlak van omzetting, het federaal parket met het oog op een toepassing en uitvoering van de wetgeving van de Europese Unie. protocolakkoord inzake gerechtelijke samenwerking tussen onze landen, zul-

23

12_IR01_Artikels_NL.indd 17

16/03/12 15:51

‘MISDRIJFANALYSE’ ZEI U? BRUSSEL – De operationele misdrijfanalyse is een dienst die het onderzoek ondersteunt en bestaat in het zoeken naar en systematisch blootleggen van verbanden tussen criminaliteitsgegevens en andere significante gegevens (economische, meteorologische, geografische, sociale, psychologische enz.).

De Dienst misdrijfanalyse van de politie ressorteert onder de Directie van de operaties inzake gerechtelijke politie (DGJ/DJO). Om de twee jaar organiseren deze specialisten de selectie van de kandidaten en de zes maanden durende opleiding. “De opleiding is gericht op de praktijk met de verschillende soorten analyses: zaakanalyse (één feit), zaakvergelijkende analyse, dadergroepanalyse … en op de beheersing van gestructureerde werkmethoden en -technieken”, zegt hoofdcommissaris Marc Simon. “Samen met Europol zijn we zowat de enigen in Europa die werken met de analytische redenering door inductie, want de meerwaarde van de misdrijfanalyse ligt niet in de vervaardiging van lijsten of schema’s maar wel in de interpretatie van de gegevens, de voorstelling van nieuwe onderzoekspistes … Het is dus de intellectuele inspanning die primeert, en het resultaat vormt ongetwijfeld een aanzienlijke tijdwinst voor de magistraat en de onderzoeker.”

Om na hun opleiding het brevet te behalen moeten de kandidaten gedurende zeven weken een reëel dossier in al zijn facetten analyseren en de resultaten voorstellen aan een commissie. De Moldavische agenten zijn trouwens niet de enige buitenlandse collega’s die de cursus hebben gevolgd. Er waren er ook al uit Frankrijk, Spanje, Marokko en Luxemburg.

“We integreren ze zo goed mogelijk om hun slaagkansen te maximaliseren”, zegt Marc Simon. “Ion en Vlad beschikten bij DJO bijvoorbeeld over een bureau met internet en Skype om contact te houden met hun overheden en familieleden. Het zijn uitstekende operationele misdrijfanalisten, we kunnen dus alleen maar blij zijn met deze keuze.”

”ONZE MANIER VAN DENKEN VERANDEREN” een tiental personen die we zullen selecteren volgens de in België geleerde criteria.”

“Moldavië kampt met specifieke vormen van georganiseerde misdaad”, vervolgt Vlad. “We werden geconfronteerd met de misdaadorganisatie van de Vory v zakone die in alle ex-sovjetrepublieken aanwezig is. Ze staat bekend om haar methoden voor afpersing en chantage en haar meedogenloze huurmoordenaars. De situatie in Moldavië was onder controle, maar als gevolg van gratiemaatregelen zijn er velen vrijgekomen die nu actief zijn in andere criminaliteitsvormen zoals gewapende diefstal en woningdiefstal Ion Botnari, Mihai Gribincea, ambassadeur van Moldavië in binnen- en buitenland. De westerse gevangenissen in België, Marc Simon en Vlad Cohocaru. waren voor sommigen een universiteit van de misdaad.

Door andere soorten daders te ontmoeten hebben ze hun BRUSSEL – Ion Botnari en Vlad Cohocaru werken al zeven activiteiten gediversifieerd. De operationele misdrijfanalyse jaar bij de Moldavische politie. Ze hebben hun basisopleizal ons toelaten deze ‘nieuwe’ dadergroepen te bestuderen: ding samen doorlopen en zetten hun gemeenschappelijk wie doet wat, met wie, volgens welke modus operandi enz. parcours dus in België voort.

Dankzij dit informatiebeheer zullen we een efficiënt ant“De eerste stap was Frans leren”, vertelt Ion. “Het was niet woord op deze criminelen kunnen bieden.” altijd gemakkelijk, maar onze collega’s en de Belgische Ze kunnen moeilijk iedereen noemen maar Ion en Vlad wilopleiders hebben ons goed geholpen. We krijgen hier een len alle leden van de Belgische politie die hen hebben ontdeugdelijke, rigoureuze en veeleisende opleiding. De opera- vangen en hen België hebben doen ontdekken tijdens deze tionele misdrijfanalyse laat ons toe onze manier van denlange maanden zo ver van huis, van harte bedanken. De ken te veranderen, de misdaaddossiers vanuit een andere twee kapiteins van de Moldavische politie zijn nu terug in invalshoek aan te pakken. De volgende stap is de oprichting Chisinau met het oog op de oprichting van hun eigen OMAvan een OMA-eenheid in ons land. Deze zal bestaan uit eenheid en … hun respectieve huwelijken.

24

12_IR01_Artikels_NL.indd 18

15/03/12 14:13

inforevue 012012

OUT OF OFFICE In de rubriek Out of Office verlaten we de werksfeer om u een passie, een hobby of een originele activiteit van een personeelslid voor te stellen.

CEDRIC, DE WAPENMAKER DIE VAN SCHIETEN HOUDT Cédric Duvivier, wapenmaker bij de federale politie sinds 2007, is gepassioneerd voor pistoolschieten en heeft aan tal van competities in de ‘standaardcategorie’ deelgenomen. Een ontmoeting …

TeksT Manon Van Gorp

BRUSSEL – Als kind kreeg een wel heel bijzondere microbe Cédric Duvivier te pakken: de passie voor wapens. “In 1998 ben ik lessen schijfschieten beginnen te volgen. Dit is verplichte materie om de grondslagen van de discipline te leren. Een jaar later ben ik met ‘schietparcoursen’ van start gegaan. Dat is heel wat leuker”, zegt hij. Wat houdt zo’n schietparcours in? In tegenstelling tot het schijfschieten moet de schutter zich snel verplaatsen om soms mobiele doelwitten te raken.

Om een goed niveau te behouden, is Cédric lid van twee schietclubs (CTMB in Hennuyères en P.S.C.K. in Kortrijk) en traint hij regelmatig, dat wil zeggen een keer per week gedurende drie à vier uur. Tijdens zo’n training gebruikt hij tussen 200 en 300 patronen.

AAN DE tOP

Onze man met een passie voor wapens werd tweemaal Belgisch vicekampioen ‘standaardcategorie’. De onderverdeling van de schutters in categorieën gebeurt op basis van het gebruikte wapen. Cédric Duvivier schiet met een geïndividualiseerde Colt zonder optisch vizier met een waarde van niet minder dan 3 000 euro.

Dankzij zijn uitstekende niveau heeft hij ons land al mogen vertegenwoordigen bij verschillende internationale wedstrijden. Na zijn deelname aan twee Europese kampioenschappen ging hij in oktober 2011 met de Belgische nationale ploeg naar Rhodos (Griekenland) voor de I.P.S.C. (International Practical Shooting Confederation) wereldkampioenschappen schieten. Een grote primeur voor Cédric die op de 122ste plaats eindigde op 328 deelnemers. “De schutters kregen gedurende drie dagen te maken met niet minder dan 30 verschillende schietsituaties. Vóór elk schietparcours of ‘stage’ kregen we vijf minuten om het terrein te verkennen en de doelwitten te vinden”, verduidelijkt hij.

Ondanks een indrukwekkend palmares voor een liefhebber besliste Cédric onlangs om met competitie te stoppen en zich aan zijn gezin te wijden. “Er staat mijn vrouw in de maand mei een heuglijke gebeurtenis te wachten en ik wil meer beschikbaar zijn. Ik zal niet meer aan wedstrijden deelnemen, maar ik blijf trainen voor het plezier.”

Cédric heeft zijn laatste kogel dus nog niet verschoten!

19 25

12_IR01_Artikels_NL.indd 19

15/03/12 14:13

fxaxc x e xtxox f xaxcxe

In de rubriek Face to face geven twee leden van de geïntegreerde politie hun persoonlijke mening over een bepaald thema. Het kan daarbij gaan om gelijklopende, uiteenlopende, complementaire, genuanceerde meningen enz.

Moet de Taser het zwijgen worden opgelegd?

In deze editie geven Olivier Libois, directeur-generaal van de bestuurlijke politie van de federale politie, en Vico Cockx, opleider geweldsbeheersing, hun mening over het gebruik van de Taser door de politiediensten.

De Taser is een wapen dat een elektrische ontlading vrijgeeft van duizenden volt die het centrale zenuwstelsel van een persoon blokkeert. In België mag de Taser enkel door de speciale eenheden van de federale politie (CGSU) worden gebruikt, en dit na akkoord van het parket. In andere landen wordt de Taser vaker gebruikt … en bestaat er ook meer controverse rond. Het is inderdaad zo dat verschillende niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) over de hele wereld regelmatig vragen om het gebruik van dit soort wapen te verbieden.

TeksT Saskia Van Puyvelde & Benoît Dupuis

vico cockx

“Het gebruik van de Taser moet dringend uitvoerig en in alle transparantie worden getest, samen met de medische en academische wereld en de drukkingsgroepen.

Het is een onbekend en dus onbemind extra middel dat nuttig kan zijn, maar het is geen wondermiddel en evenmin een foltertuig. Het is moeilijk in te schatten hoe iemand die ‘getaserd’ wordt zal reageren; er zijn wel degelijk risico’s aan verbonden. Het staat vast dat zelfs

commissaris cel gevaarsituaties, Directie van de opleiding (Dgs/Dse)

FoTograFie Lavinia Wouters

oersterke personen stijf als een plank gaan staan en vervolgens tegen de grond vallen. Daarom wordt dit stroomstootwapen beter niet ingezet bij mensen die in beweging zijn. Artikel 37 van de Wet op het Politieambt zegt dat het gebruik van dwang en geweld proportioneel, opportuun, legaal en subsidiair moet zijn. Bij de graduele opbouw van geweld is het bovendien niet mogelijk om de Taser, of eender welk ander geweldsmiddel, op een bepaalde plaats in een rangorde te zetten. De drempel om het in te zetten mag niet te laag zijn, het zou eerder als back-upwapen moeten dienen, als extra tool in specifieke omstandigheden en nog niet voor elke individuele politieambtenaar op het terrein.” f

26

12_IR01_Artikels_NL.indd 20

15/03/12 14:13

“Iemand elektrische schokken toedienen, doet mij denken aan de foltermethodes die tijdens oorlogen worden gebruikt. Het reglement 1236 van de Raad van de Europese Unie, van 27 juni 2005, voegt draagbare stroomstoottoestellen toe aan het gamma goederen dat gebruikt kan worden om iemand te folteren of mensonwaardig of onmenselijk te behandelen. In 2007 was ook de Organisatie van de Verenigde Naties (ONU) de mening toegedaan dat het gebruik van de Taser een vorm van foltering was.’’

“De Taser is overigens een actief beschermingsmiddel dat leidt tot confrontaties, terwijl de Belgische politie er veeleer een filosofie van dialoog met en vertrouwen in de burger op nahoudt. Ik ontken echter niet dat er dwangmiddelen kunnen worden gebruikt tegenover personen die niet voor rede vatbaar zijn. Niettemin werd de Taser voorgesteld als een niet-dodelijk wapen. Ik wil er toch even aan herinneren dat er in de Verenigde Staten en in Canada personen zijn overleden nadat ze een stoot van zo’n wapen hadden ontvangen. De firma die het wapen op de markt brengt, heeft trouwens haar marketingcommunicatie laten aanpassen: voortaan wordt de Taser voorgesteld als een ‘minder dodelijk wapen’ … Merk de nuance op.”

“Bij onze Franse buren beschikken de gemeentelijke politiediensten over een Taser, terwijl het wapen staat geklasseerd als een wapen van 4e categorie, een categorie

12_IR01_Artikels_NL.indd 21

inforevue 012012

xfxaxc x e xtxox f xaxcxex

waartoe bijvoorbeeld ook … het 357 Magnumpistool of de riotgun behoren. Het is dus moeilijk om in dat geval over een niet-dodelijk wapen te praten.”

“Bovendien kost het al enorm veel tijd om al onze politiemensen de gebruikelijke normen inzake geweldsbeheersing aan te leren.

Het is volgens mij niet efficiënt om dit wapen toe te voegen aan het gamma beschikbare wapens en de opleidingsprogramma’s te verzwaren. Ten slotte zou een veralgemeend gebruik ervan binnen de politiewereld de deuren kunnen openen voor het gebruik ervan door particulieren, onder wie de bewakingsfirma’s. Rekening houdende met de aangehaalde argumenten, lijkt het risico mij persoonlijk te groot.”

“Ik herhaal dus mijn persoonlijke standpunt: ik zou geen enkel initiatief steunen dat een eenheid van DGA met zo’n wapen wil uitrusten.

Binnen de politie moet het gebruik ervan beperkt blijven tot mensen die speciaal werden opgeleid voor het gebruik ervan in extreme situaties, zoals – binnen de federale politie – de leden van de speciale eenheden.” f

oLiviER LiBoiS

Directeur-generaal van de bestuurlijke politie van de federale politie (Dga)

27

15/03/12 14:13

22

12_IR01_Artikels_NL.indd 22

15/03/12 14:13

inforevue 012012

fl ag-eenheid

op het juiste moment op de juiste plaats Sinds oktober vorig jaar is op het grondgebied van drie Brusselse gemeenten de FLAG-eenheid actief. Deze eenheid slaat als het ware een brug tussen het reguliere interventiewerk en het meer gespecialiseerde recherchewerk. Wekelijks worden vier leden van het operationeel kader vanuit hun dienst naar deze eenheid gedetacheerd.

TeksT Saskia Van Puyvelde

UKKEL – In 2009 toonde een audit in de politiezone Ukkel/WatermaalBosvoorde/Oudergem aan dat het de zone aan een proactieve heterdaadpatrouille ontbrak. “Daarnaast kregen we in één jaar tijd twee bijzonder gewelddadige roofmoorden te verwerken”, zegt commissaris Philip Vanhees, die de coördinatie van de operaties voor zijn rekening neemt in de politiezone. “We zijn dan gaan onderzoeken wat mogelijk was met het bestaande personeel en in augustus 2010 heb ik een voorstel ingediend. Dit leidde tot interne selectieproeven in het voorjaar van 2011 en uiteindelijk tot de oprichting van de FLAG-eenheid1.”

PROACtiEf OP zOEK

Op 10 oktober 2011 is deze ‘informatiegestuurde heterdaadpatrouille’ van start gegaan. De 20 leden – 15 van de interventiedienst, 4 van de recherchedienst en 1 van de dienst vorming – werken vier weken in hun eigen dienst en dan telkens één week voor de FLAG-eenheid. Ze hebben de graad

FoTograFie Lavinia Wouters

gaan naar informatie en die gebruiken en verspreiden, zoals het verkennen van het terrein of het in kaart brengen van een dadergroep door actief naar elementen te speuren. De leden zullen dus actief zoeken naar op te sporen personen of voertuigen: het ligt voor de hand dat dit in perfecte synergie moet verlopen met zowel interne als externe partners. Binnen het kader van haar opdrachten zal zij bijstand verlenen aan de andere diensten, zoals bij diefstallen gewapenderhand, gewelddadige personen of andere tussenkomsten waarbij dringend versterking moet worden geleverd. De eenheid kan ook worden ingeschakeld voor opdrachten van bestuurlijke Heterdaad vormt de rode draad doorpolitie. Zo kan zij tussenkomen bij heen hun opdrachten. “Het is echter een punctueel probleem van overlast vanzelfsprekend dat de ploegen kunnen worden vrijgemaakt om dringende veroorzaakt door bijvoorbeeld hangjongeren. Tot slot moeten de leden in maatregelen te nemen bij tussenkomstaat zijn op te treden in situaties met sten die eigenlijk niet tot hun takenverhoogd risico, zonder daarom aan de pakket behoren. Naast het proactief prerogatieven van de speciale eenhepatrouilleren en controleren moet den (CGSU) of van de gespecialiseerde deze eenheid een aantoonbare meerinterventie (DGA/GIS) te tornen.” waarde bieden: zij moet zelf op zoek van inspecteur of hoofdinspecteur en slechts drie vrouwen zijn lid. “De gemiddelde leeftijd van het team is 32 jaar, wat betekent dat zowel hele jonge mensen als mensen met al wat ervaring samenwerken. Ze vormen geen vaste duo’s, waardoor ook verschillende mentaliteiten samen op patrouille gaan”, gaat de commissaris verder.

“Deze patrouilles worden dagelijks georganiseerd en zijn variabel in tijd en plaats. Tussen de twee ploegen is er een overlapping voorzien: twee leden werken van maandag tot maandag voor de FLAG-eenheid en twee anderen van woensdag tot woensdag.”

29

12_IR01_Artikels_NL.indd 23

15/03/12 14:13

FL AG-eenheid

Heterdaad vormt de rode draad doorHeen Hun opdracHten Continue informatie-uitwisseling “De anti-overvalbrigade (AOB)2 van de politiezone Brussel-Hoofdstad/ Elsene is de referentie voor mij”, nog volgens Philip Vanhees. “De hoofdbetrachting van haar proactieve patrouilles is het op heterdaad betrappen van boeven, net zoals dat bij onze FLAG-eenheid het geval is.”

Maar zoals haar naam al doet vermoeden, behoren – en dat in tegenstelling tot onze eenheid - ook interventies inzake zware criminaliteit

tot haar takenpakket. “Onze eenheid zal haar bestaansredenen moeten verantwoorden door haar resultaten en niet door haar imago. Ongeveer zes maand na de oprichting van de eenheid is er een evaluatie voorzien, maar alles wijst erop dat die positief zal zijn. Doordat relevante informatie continu wordt uitgewisseld tussen de verschillende diensten van de zone, kunnen de patrouilles met kennis van lopende onderzoeken en fenomenen op een gerichte wijze worden aangestuurd. Ze ontvangen hun opdrachten

Commissaris Vanhees bekijkt welke feiten er op het grondgebied van de politiezone zijn voorgevallen.

tijdens een dagelijkse briefing, die zowel operationele als tactische informatie bevat. Zo kan er een algemeen beeld worden geschetst van een bepaalde modus operandi waarbij sommige aandachtspunten worden aangestipt. Het komt ook voor dat er hoofdelijk specifieke opdrachten worden toebedeeld, zoals het discreet controleren van bepaalde personen, plaatsen of voertuigen. Het opstellen van een gedetailleerd dagelijks activiteitenverslag is slechts één methode om rekenschap af te leggen.”

witte audi s3

Briefing om 13 uur. Twee FLAG-teams van telkens twee mensen luisteren samen met nog een tiental andere politiemensen naar wat er zoal gaande is op het grondgebied van de zone. Diefstal, poging tot diefstal, vechtpartij, sackjacking, koperdieven … alles wordt mooi in kaart gebracht op de witte muur van het lokaal.

Bijzondere aandacht gaat uit naar de diefstal van een witte Audi S3 op 18 januari in Ukkel. Het voertuig werd sindsdien gebruikt voor een reeks van diefstallen, inbraken en overvallen. Het groepje daders is al meerdere keren gefilmd en lijkt weinig georganiseerd. Daarom zijn ze niet minder gevaarlijk …

Een goed halfuur later gaan we op pad met hoofdinspecteur Olivier De Winne en inspecteur Jérôme Keyaerts. Ze gaan hun patrouille vandaag richten op de verschillende criminaliteitstypes zoals in de briefing besproken. We rijden mee langs banken, door de winkelstraten, over grote parkings, in een sociale woon-

30

12_IR01_Artikels_NL.indd 24

16/03/12 15:40

inforevue 012012

fl ag-eenheid

wijk, … Ondertussen tikt Olivier een paar nummerplaten in op zijn MDT3, waarmee hij in één oogopslag ziet of een bepaalde auto of bestuurder geseind staan. “We zijn de enige ploeg die actief is op het grondgebied van de drie gemeenten”, zegt hij. “De interventiedienst bijvoorbeeld is opgesplitst. We zijn meer beschikbaar en sneller ter plaatse als dat nodig is.” “Net omdat we geen vaste teams vormen, werkt ‘de FLAG’ goed”, volgens Jérôme. “De uitwisseling van gegevens tussen de verschillende diensten plus het feit dat we elkaar aanvullen, heeft zijn vruchten al afgeworpen.” De zwarte, discrete Volvo rijdt zachtjes door de straten.

Blijkbaar is het enorm kalm overdag.

Onze twee FLAG-leden besluiten over te gaan tot de controle en later fouille van twee verdachte kerels. Het blijken twee Bulgaren te zijn, zwartwerkers op een werf vlakbij volgens de politiemannen, die niet goed weten wat hen overkomt. Bovendien spreken ze enkel hun eigen taal, wat de communicatie niet echt in de hand werkt.

Eén van de twee heeft een mes op zak, dat hij dan ook onmiddellijk mag afgeven … Op een pleintje komen we een groepje ‘bekenden’ tegen: een zestal rondhangende werklozen dat de dag drinkend doorbrengt.

“Alcohol drinken in het openbaar wordt hier niet getolereerd”, verduidelijkt Olivier. “Dat weten ze maar al te goed en daarom drinken ze nu zogezegd ‘appelsap’ … Als ze dronken worden, zorgen ze voor overlast en voor een gevoel van onveiligheid bij de bevolking.” Het zootje ongeregeld is al lichtjes aangeschoten en giet zijn drank dan maar leeg in de bosjes.

De twee FLAG-teams wonen de dagelijkse briefing bij.

De heterdaadpatrouille gaat op zoek naar informatie om die te gebruiken en te verspreiden.

Discussiëren zit er toch niet meer in … Al bij al blijft het een rustige namiddag en van de witte Audi geen spoor, maar de avond is ongetwijfeld nog lang. f

1 2 3

De naam komt van het Franse ‘flagrant délit’, wat heterdaad betekent.

Lees ook Anti-overvalbrigade in Brussel – De frontlinie van de lokale recherche in Inforevue 3/2011 op p. 4-7.

Mobiele dataterminal: een computer die, veelal ingebouwd in de politievoertuigen en verbonden met een ASTRID-radio, onder andere dient om de politionele en administratieve gegevensbanken te raadplegen of om in contact te treden met de provinciale dispatchingcentra.

31

12_IR01_Artikels_NL.indd 25

15/03/12 14:13

EUREKA!

Tegenwoordig maakt het werk van de technische en wetenschappelijke politie integraal deel uit van het gerechtelijk onderzoek.

De materiële sporen zijn vaak de enige, stille, getuigen van een misdrijf. Ze kunnen doorslaggevend zijn bij het zoeken naar de dader of naar bewijzen. Het gamma van mogelijkheden waaruit onderzoekers en forensische experts kunnen putten, vormt de inspiratiebron van Eureka.

DOELTREFFEND DNA-ONDERZOEK We steken ons licht op bij het labo van Leuven, dat via DNA-onderzoek een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij het oprollen van een Albanese rondtrekkende dadergroep.

TeksT Saskia Van Puyvelde FoTograFie Lavinia Wouters

LEUVEN – In januari 2012 heeft de Federale gerechtelijke politie Leuven een bende inbrekers gearresteerd die over het hele land actief was en verantwoordelijk is voor wel honderden inbraken en diefstallen. In totaal zijn zes personen aangehouden, onder wie twee helers. “Het onderzoek naar de bende ging van start toen duidelijk werd dat er een verband bestond tussen een vijftigtal inbraken en zes autodiefstallen die op het grondgebied van het arrondissement gepleegd waren”, zegt hoofdinspecteur Harry Tielens, diensthoofd van het labo.

“De bende was al zeker sinds 2008 aan het werk. Ze kozen huizen uit vlakbij de autosnelweg en waren vooral uit op juwelen en cash geld. Ze sloegen voornamelijk toe bij valavond en hadden een specifieke modus operandi: met een scherp voorwerp tussen glas en kozijn steken, zodat de ruit kapot springt ter hoogte van de raamkruk. Vluchten deden ze met gestolen Audi’s waarin speurders heel wat biologische sporen aantroffen die voor DNA-onderzoek in aanmerking kwamen.”

oude vorige wet is afgestoft. Enerzijds breidt de wet de lijst met misdrijven waarvoor een DNA-staal van veroordeelden afgenomen moet worden uit1.

Concreet komt het DNA van inbrekers net zoals dat van bijvoorbeeld moordenaars, brandstichters, terroristen en mensenhandelaars in de databank 2 van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC). Het ligt dus voor de hand dat deze databank de komende jaren enorm zal groeien, waardoor hij doeltreffender wordt en het onderzoek naar veel misdrijven sneller resultaat zal opleveren. Anderzijds is dankzij deze nieuwe DNA-wet de zware administratieve procedure achter de rug. Een staal dat op een plaats delict wordt

NiEUwE DNA-wEt

Eind vorig jaar keurde het parlement een nieuwe DNA-wet goed, met andere woorden: de 13 jaar

Harry Tielens

32

12_IR01_Artikels_NL.indd 26

15/03/12 14:14

inforevue 012012

(1&2) Met een wisser (staafje) wordt DNA opgenomen.

(3) Als de groene kleur verschijnt, is het biologisch spoor effectief bloed en kan het DNA-onderzoek worden gestart.

(1)

(2)

aangetroffen, gaat in één beweging van het parket of de onderzoeksrechter naar de databank. De negen erkende laboratoria in België krijgen in het nieuwe systeem een maand tijd om sporen te analyseren.

Daarna moet het binnen de 15 dagen vergeleken worden met de databank. In het verleden duurde dat soms een half jaar. “De Albanese bende liet DNAsporen na op heel wat werktuigen en materiaal dat voornamelijk in de voertuigen maar ook ter plaatse werd achtergelaten: schroevendraaiers, handboren, Engelse sleutels, zaklampen, koevoet enz.”, gaat het diensthoofd verder. “Ook achtergelaten blikjes en kledij hebben tot de opheldering bijgedragen.

Aan de hand van de biologische sporen op al deze voorwerpen – bloedvlekken, haren, huidschilfers en speeksel – werd een DNA-pro�iel opgesteld van de daders. Na de vergelijking van de bekomen DNApro�ielen, kon het labo deze pro�ielen linken aan 28 verschillende feiten binnen het arrondissement Leuven. Ondertussen blijkt uit het onderzoek dat één van de verdachten mogelijk banden heeft met meer dan 500 feiten die op het grondgebied van andere gerechtelijke arrondissementen over het hele land zijn gepleegd.”

1

2

Lees ook het artikel Diefstal gewapenderhand. ‘Hit and run’ en georganiseerde diefstallen op p.16-18.

De wet van 22 maart 1999 voorziet in de oprichting van twee nationale DNA-databanken (veroordeelden en niet-geïdenti�iceerde sporen) die door het NICC worden beheerd.

(3)

(4) Wangslijmvliesafname voor DNA-analyse.

(5) Inbrekersmateriaal kan DNA-sporen bevatten

(4)

(5)

27 33

12_IR01_Artikels_NL.indd 27

16/03/12 15:42

pro t ocol a k koor d sig n a l is at ie

Voor ieders veiligheid Sinds maart vorig jaar is het protocolakkoord tussen de verkeersposten van de Oost-Vlaamse wegpolitie1 en de Civiele Bescherming van kracht. Bij incidenten met langdurige ongemakken komen zij ter plaatse om de politieploegen op het terrein voor andere taken vrij te maken en tegelijk de veiligheid te garanderen.

Een win-winsituatie die ondertussen ook bij de wegpolitie Brabant2 navolging heeft gekregen.

TeksT Saskia Van Puyvelde

34

FoTograFie Jos Balcaen

LiEDEKERKE – De Civiele Bescherming biedt hulp aan de bevolking bij rampen of grootschalige incidenten en beschikt over zes operationele eenheden in heel België: Brasschaat, Crisnée, Ghlin, Jabbeke, Libramont en Liedekerke. De operationele eenheid van Liedekerke intervenieert in de provincies OostVlaanderen en Vlaams-Brabant en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Kolonel Frans De Kock zwaait er de scepter: “Ons permanentiesysteem zorgt ervoor dat minstens 16 van onze mensen 24 uur per dag klaar staan. We zijn goed opgeleid en beschikken over grote middelen die voor de wegpolitie een enorme hulp kunnen betekenen zoals ons signalisatievoertuig. Bovendien hebben we als federale ambtenaren de minister van Binnenlandse Zaken als gemeenschappelijke baas. Waarom zouden we elkaar dan niet helpen en onze middelen optimaliseren?”

12_IR01_Artikels_NL.indd 28

tijDwiNSt “In de zomer van 2010 heeft de Civiele Bescherming van Liedekerke contact gezocht met de federale wegpolitie”, zegt hoofdcommissaris Jürgen Dhaene van het commando van de wegpolitie Brabant. “Bedoeling was te zoeken naar een manier waarop beide partijen elkaar konden steunen, een win-winsituatie proberen bereiken. We zijn rond de tafel gaan zitten en na een vergadering of drie was het protocol afgesloten.” Tussen de Civiele Bescherming en de federale politie bestaat trouwens al jaren een kaderprotocol dat de samenwerking

regelt. Bij rampen bijvoorbeeld leent de Civiele Bescherming haar graafkranen uit aan het Disaster Victim Identificationteam (DVI) van de federale politie. Die kan op haar beurt de Civiele Bescherming bijstaan door bijvoorbeeld de helikopter in te zetten bij grote incidenten.

Wat hebben de federale wegpolitie – voorlopig enkel Oost-Vlaanderen en Brabant – en de Civiele Bescherming van Liedekerke nu concreet afgesproken? Frans De Kock: “Op vraag van de wegpolitie leveren wij een signa-

15/03/12 14:14

veiligheid van iedereen die zich op de weg bevindt en maken wij de politieploegen vrij voor andere taken zoals het verhoor van getuigen, het begeleiden van slachtoffers enz. Vergeet niet dat er door gebrekkige signalisatie bij ongevallen op autosnelwegen al doden zijn gevallen!” Inzake signalisatie heeft alle personeel van brandweer,

inforevue 012012

lisatievoertuig met twee agenten. Dit voertuig beschikt over de bekende klapschermen met ledsignalisatie, maar dan wel in groot formaat, namelijk twee meter op twee. Daarnaast is die vrachtwagen ook nog eens uitgerust met 40 grote kegels, terwijl de wegpolitie het met 8 kegels moet doen. Op die manier verhogen wij de

op Die manier verhogen wij De veiligheiD van ieDereen Die zich op De weg bevinDt en maken wij De politieploegen vrij voor anDere taken

Civiele Bescherming en politie dezelfde cursus van Binnenlandse Zaken gekregen. In de toekomst zullen ook de FAST3-takelaars, die de Vlaamse snelwegen zo snel mogelijk weer vrijmaken na een ongeval, deze opleiding gaan volgen, zodat uiteindelijk iedereen dezelfde opleiding heeft genoten en dus op identieke wijze te werk gaat.

“In Oost-Vlaanderen roept de wegpolitie eerst de hulp in van de FASTploegen, met wie een contract werd afgesloten”, volgens hoofdcommissaris Michel Van Butseele van het

12_IR01_Artikels_NL.indd 29

35

15/03/12 14:14

pr o to col a k ko or d s ig n a l i s at i e

commando van de wegpolitie OostVlaanderen. “Deze burgerfirma’s zijn in principe binnen de 20 minuten ter plaatse en laten de ‘hinderverwekker’ opdraaien voor de kosten. In extreme gevallen kunnen we geen beroep doen op deze mensen en dan vragen we de Civiele Bescherming om bij te springen. In tegenstelling tot de brandweer en de FAST-takelaars blijven zij ter plaatse zolang dat nodig is, zodat wij onze andere taken in alle veiligheid kunnen uitvoeren.”

hun prioritaire opDracht blijft De signalisatie Jürgen Dhaene

zwAANtjES vANgEN KiPPEN

“Rekening houdend met het type van incident en de aanrijtijd van de Civiele Bescherming roepen we hen op”, gaat Jürgen Dhaene verder. Bij de wegpolitie Brabant zijn de FAST-contracten afgelopen en nog niet vernieuwd, dus ligt het voor de hand dat zij vaker de steun van de Civiele Bescherming vraagt. “Noem het ongevallen met langdurige ongemakken, eigenlijk alle incidenten behalve die inzake openbare orde: oliesporen, een afrit die we moeten afzetten, een dodelijk ongeval … Wij bellen hen liever één keer te veel. Hun prioritaire opdracht blijft de signalisatie, en het mag gezegd worden dat zij daar heel sterk in zijn, maar we maken soms van de gelegenheid gebruik om ook hun afschermpanelen, kuismachine, containers enz. te vragen. Ik herinner mij dat ongeval met het transport van kippen, zo’n 15 000!

Overal op de autosnelweg sprongen de nog levende kippen in het rond, terwijl er ook al veel gestorven waren.

De Civiele Bescherming leverde samen met de signalisatiewagen ook twee containers om de levende kippen van de dode te scheiden, een kuismachine om de weg weer proper te maken, een Bobcat … Al het materiaal was direct ter plaatse en bovendien konden we die extra mankracht goed gebruiken om alle dieren te vangen!”

36

“De procedure is heel eenvoudig”, besluit Michel Van Butseele. “De beslissing om de Civiele Bescherming in te zetten wordt met het nodige verstand genomen door de leden van de wegpolitie op het terrein in samenspraak met het communicatie- en

12_IR01_Artikels_NL.indd 30

Frans De Kock

Michel Van Butseele

de wegpolitie worden hier weergegeven. Oost-Vlaanderen moet, zoals hierboven al gezegd, rekening houden met de FAST-contracten, wat het SUCCESStORy lagere cijfer verklaart. Bij de wegpoliDe praktijk wijst uit dat het proeftie Luik zal hetzelfde proefproject van project een succes is. Beide partijen start gaan en de rest van het land zou zijn tevreden. De voordelen voor de moeten volgen, maar het is een kweswegpolitie zijn al aangehaald, maar tie van opleiding en materiaal om dat ook voor de Civiele Bescherming zijn er enkel positieve punten. Ze zijn snel- ook effectief op poten te zetten. Naast ler op de hoogte en dus ook sneller ter het economisch belang – de rijbaan plaatse, nemen onmiddellijk het nodi- moet zo snel mogelijk worden vrijge materieel mee en vooral: zij voelen gemaakt – speelt in eerste instantie de veiligheid van alle hulp- en veiligzich nuttig! Vorig jaar is de Civiele heidsdiensten op het terrein. f Bescherming van Liedekerke zes keer tussengekomen in ongeveer zes maand tijd in de provincie Vlaams1 De verkeersposten Aalter, Gentbrugge, Wetteren en Zelzate.

Brabant en twee keer in evenveel 2 De verkeersposten Anderlecht, Bertem, Oudergem en tijd in de provincie Oost-Vlaanderen.

Reyers.

3 Files Aanpakken door Snelle Tussenkomst.

Enkel de tussenkomsten op vraag van informatiecentrum Oost-Vlaanderen (CICOV). Een telefoontje volstaat.”

15/03/12 14:14

inforevue 012012

l i k- op - s t u k-be l e i d i n e V e rg e m

overlast: liever gas dan salduz Consternatie alom in sommige politiezones bij de opstart van ‘Salduz’: plots dreigt de afhandeling van kleine, ogenschijnlijk pietluttige overtredingen verhoudingsgewijs veel tijd en moeite in beslag te nemen. Rondslingerend huisvuil, hondenpoep, wildplassen ... kortom: overlast. Ook daarvoor moeten politiemensen strikt genomen verhoorregels in acht nemen - een advocaat optrommelen hoeft gelukkig nog niet - die het enthousiasme om dergelijke inbreuken te verbaliseren, kunnen doen kelderen. Tenzij die overtredingen ‘gedepenaliseerd’ zijn en deel uitmaken van een GAS-reglement. Dan is pakweg het sluikstorten van een vuilniszak geen ‘strafrechtelijke overtreding’ meer, maar een ‘bestuurlijke inbreuk’ die niet Salduz-onderhevig is.

Steven De Smedt

Marnix Baetslé

Dit is een sterk argument voor wie nog geen GAS-reglement heeft om er in sneltreinvaart werk van te maken. Weliswaar zijn politiezones zonder GAS eerder uitzondering dan regel. Meer dan 80 procent van de Vlaamse gemeenten gebruiken gemeentelijke administratieve sancties (GAS) om inbreuken op het plaatselijke politiereglement te bestraffen. Evergem is er eentje van.

Wij ontmoeten er Marnix Baetslé, sanctionerend ambtenaar van Evergem, en commissaris Steven De Smedt, GAS-coördinator van de lokale politie Assenede/Evergem.

TeksT Stefan Debroux

FoTograFie Lavinia Wouters

37

12_IR01_Artikels_NL.indd 31

15/03/12 14:14

Lik-op-stuk-beLeid in evergem

“Geen straffeloosheid, wel lik-op-stuk” steven de smedt: “Er is een kloof tussen ‘zware criminaliteit’ en ‘kleine overlast’. Vaak heeft het parket van de procureur des Konings de handen vol aan de zwaardere criminaliteit. Logisch dat die prioritair is in het vervolgingsbeleid ten opzichte van kleine overtredingen die meer kans maken om verticaal geklasseerd te worden. Maar de bevolking ligt wakker van overlast. Straffeloosheid is dus een verkeerd signaal. De GAS bieden soelaas. De gemeentelijke administratieve sancties (GAS) zijn in het leven geroepen om vormen van overlast de kop in te drukken, los van een ellenlange gerechtelijke procedure1. Met dit juridisch instrument hebben gemeenten de slagkracht om zelf te bestraffen, terwijl parket en rechtbank meer ruimte voor andere dossiers krijgen.”

“de top 3: sluikstorten, nachtlawaai, hondenoverlast” Marnix Baetslé: “Het zonale politiereglement telt een 300-tal inbreuken, waarvan een 40-tal in aanmerking komt voor GAS. De top drie van GAS-inbreuken in Evergem (in totaal 113 in 2011) is representatief voor Vlaanderen: sluikstorten, nachtlawaai en hondenoverlast (blaffen, poep, geen leiband). Elders past ook vandalisme in dit lijstje, maar in het arrondissement Gent heeft het parket beslist om dit naar zich toe te trekken. Het is dus niet zo dat de procureur bij GAS-inbreuken niets meer in de pap te brokken heeft. Hij kan in een aantal gevallen nog steeds beslissen om strafrechtelijk te vervolgen2.”

“de politie stelt vast, de aMBtenaar sanctioneert” steven de smedt: “In Evergem doet de politie de vaststelling van GAS-inbreuken. Wij treden ambtshalve op of na een tip van buurtbewoners. En als de overlast ergens de spuigaten uitloopt, dan organiseren wij gerichte acties op die hotspots (die vaak breder gaan dan GAS-inbreuken alleen). Het verslag bezorgen wij aan de sanctionerend ambtenaar van de gemeente, eventueel via het parket. Er gelden strakke doorlooptijden. Da’s nodig om kort op de bal te spelen. Een dossier mag niet langer dan een paar maanden aanslepen, anders verwatert het effect.”

“horen of verhoren?

Gehoord worden!”

Marnix Baetslé: “Alvorens al dan niet een straf op te leggen, vind ik het belangrijk om de mensen eens bij mij te roepen (lees: op het matje te roepen) om hun verhaal te horen. Bij een strafmaat vanaf 62 euro is die hoorplicht trouwens verplicht. Maar ik zie dit liever als een aanzet tot bemiddeling. Als iemand blijk geeft van goede wil en bereid is mee te werken aan een oplossing, hou ik daarmee rekening als verzachtende omstandigheid.

Ik herinner mij een organisator van tentfuiven tegen wie herhaaldelijk klachten over nachtlawaai binnenkwamen. Ik heb hem aangespoord om het contact met de buurtbewoners op te zoeken en hen zijn gsm-nummer te geven om hèm op te bellen bij geluidshinder. Sindsdien blijft het stil, wat de klachten betreft!”

38

12_IR01_Artikels_NL.indd 32

16/03/12 15:48

“BurGer en rechter: Betrokkenheid Maar ook afstand neMen” Marnix Baetslé: “Als gemeentesecretaris ben ik vertrouwd met het plaatselijke reilen en zeilen. Dit heeft zo zijn voordeel: ik zit middenin ‘de gemeenschap’ en kan me de concrete situaties goed inbeelden. Daar staat tegenover dat die betrokkenheid een nadeel kan zijn om objectief te oordelen. En de politiek? Die mengt zich niet, hoewel ik soms wel voel waar de gevoeligheden liggen wat mij ook toelaat om in te spelen op gewenst beleid, zoals meer oog voor sluikstorten. GAS-maatregelen zijn niet populair. Niemand hoest graag een overlastboete op die kan oplopen tot 250 euro, om te zwijgen van die andere maatregel uit het GAS-arsenaal: het intrekken van een drank- of fuifvergunning bij herhaaldelijk nachtlawaai.”

“en waar zijn de MinderjariGen?” steven de smedt: “De publieke opinie associeert overlast vaak met jongeren. Maar in 2011 is in Evergem geen enkele minderjarige tussen 16 en 18 jaar geverbaliseerd voor een GAS-inbreuk (noot: vandalisme is er geen GAS-inbreuk, nvdr).

Daaruit concluderen dat minderjarigen hier geen overlast veroorzaken, is te kort door de bocht. Wij hebben echter niemand op heterdaad betrapt. Er zijn wel klachten tegen speelpleinjongeren; misschien is dat ook een kwestie van perceptie en een broze tolerantiegrens tussen generaties. Maar ik kan me inbeelden dat de GAS-statistieken voor de combinatie overlast-jongeren er in een grootstedelijke context helemaal anders uitzien.”

12_IR01_Artikels_NL.indd 33

inforevue 012012

Lik-op-stuk-beLeid in evergem

De publieke opinie associeert overlast vaak met jongeren

“niet alle heil van Gas verwachten” steven de smedt: “Je kan overlast niet gelijkstellen met GAS. Het zijn geen synoniemen; overlast is veel méér. GAS zijn één van de middelen om overlast te bestrijden. Soms is een overlastboete te licht of is de inbreuk te zwaar waardoor een ander rechtsmiddel zich opdringt. Neem nu sluikstorten: een zak huishoudelijk afval of een frietketel in een riool legen, dat is een GAS-inbreuk. Maar bouwafval storten is een inbreuk op het afvaldecreet en voer voor de rechtbank. Ik stel vast dat in het arrondissement Gent 90 procent van zulke milieuzaken voor de rechter komt. De boetes die hij oplegt bedragen een veelvoud van een GAS, plus eventueel de verbeurdverklaring van de aanhangwagen waarmee het afval werd getransporteerd...

Idem voor geluidshinder: de Vlarem-regelgeving biedt meer slagkracht met boetes die oplopen tot in de duizenden euro. Dit heeft ertoe geleid dat dj’s op tentfuiven zelf een decibelmetertje bij de hand hebben!”

“Motivatie dankzij details en feedBack” steven de smedt: “Politiemensen weten graag waarin hun werk resulteert. Als je weet hoe weinig pv’s er uiteindelijk uitmonden in een vervolging/veroordeling, dan is de verleiding om de boeken toe te doen soms groot. Voor de GAS daarentegen krijgen we tot in de details te horen wat er met een vaststelling gebeurt, hoeveel boetes er zijn opgelegd enzovoort. Die feedback is belangrijk. Als je ziet waartoe iets leidt, zorgt dit voor de nodige motivatie om weer en wind te trotseren.” f

1 2

Het fundament van de GAS ligt vervat in artikel 119bis en 119ter van de Gemeentewet (wet van 13 mei 1999 en wetswijzigingen van 7 mei 2004 en 17 juni 2004).

De GAS zijn ingedeeld in 3 categorieën. Sluikstorten is een inbreuk uit categorie 1. Inbreuken uit categorie 2 (bv. nachtlawaai) kunnen alleen door de politie worden vastgesteld. Idem voor inbreuken uit categorie 3 (bv. diefstal, bedreiging) die in Evergem niet in het GAS-reglement zijn opgenomen. Inbreuken uit cat. 2 (en 3) passeren eerst via de procureur die beslist om zelf te vervolgen of het dossier over te laten aan de sanctionerende ambtenaar.

39

16/03/12 15:48

m at e r i ë l e m i dde l e n

m at er iël e middel e n

Van celbox naar meetingbox Sinds de inwerkingtreding van de Salduz-wet1 heeft de aangehouden verdachte het recht om gedurende 30 minuten vertrouwelijk overleg te plegen met een advocaat van zijn keuze. Om ervoor te zorgen dat deze bepaling wordt nageleefd en een snelle maar toch veilige oplossing te bieden aan de eenheden van de geïntegreerde politie die te weinig ruimte zouden hebben om ze toe te passen, hebben de Directie van de logistieke steun (DSL) en de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA) hun innoverende capaciteiten gebundeld om een modulair systeem ‘à la carte’ te ontwikkelen. De nieuwkomer heet ‘meetingbox’.

TeksT Gwenaëlle Maziers

40

12_IR01_Artikels_NL.indd 34

FoTograFie Jos Balcaen

BRUSSEL – De meetingbox is, in zijn standaardversie, een modulaire ruimte van 4 m² die is opgebouwd uit een stalen buisstructuur en wanden van doorzichtig polycarbonaat. Hij bestaat uit twee afzonderlijke compartimenten voor de verdachte en zijn advocaat. Commissaris Christian Tille van de Directie van de operaties inzake bestuurlijke politie (DGA/ DAO), ontwerper van de celbox 2, schetst de ontstaansgeschiedenis: “De goede reputatie van de celbox ligt aan de basis van de meetingbox. Het was commissaris Cédric Smeets van de zone Brussel-Hoofdstad/Elsene die me het slimme voorstel deed om dit beproefde systeem aan te passen om een antwoord te bieden op de proble-

15/03/12 14:15

gEzAmENLijK ONtwERP

Ingevolge de behoefte en het ontwerp dat DGA/DAO in de herfst van 2011 heeft voorgesteld, werd een werkvergadering georganiseerd met vertegenwoordigers van operationele eenheden en de technici van DSL. Een eerste prototype werd gemaakt.

Christian Tille legt uit: “Doordat de celbox volledig modulair is, werd in een handomdraai een geperforeerde binnenscheidingsmodule ontworpen met de nodige aanpassingen om communicatie, gebruiksgemak en veiligheid te verenigen.”

AANPASBAAR OP AANvRAAg De ploeg was niet ongevoelig voor de verschillende behoeften van de klanten. Daniel Leclercq stelt een formule ‘à la carte’ voor: “Eén enkele versie van de meetingbox bleek onvoldoende en er bestonden specifieke behoeften. We stellen dus ook een halve meetingbox voor. In dat geval wordt enkel de verdachte in de ruimte geplaatst en blijft de advocaat buiten. We zijn ook van plan om de modules apart, ‘à la carte’ aan te bieden. Hierdoor is het mogelijk een cel te bouwen op basis van een bestaande muur. De deuren kunnen ook op verschillende plaatsen worden aangebracht naar gelang van de plaats waar de meetingbox moet komen.”

Kleine aanpassingen zoals de systematische plaatsing van een veiligheidsstoel worden overwogen en een reeks elektrische toebehoren (ventilatiesysteem, verlichting, bel en zelfs timer) moeten de bestaande structuren aanvullen.

Eind 2011 startte men met de productie van de meetingboxen waarvan er volgens DSL maandelijks zo’n vier of vijf stuks kunnen worden geproEen eerste versie van de meetingbox duceerd, met name in functie van de werd voorgesteld aan de bestuurlijke beschikbare budgetten. Terwijl het atedirecteurs-coördinatoren en aan de gerechtelijke directeurs in het complex lier van DSL Ukkel het volledige metade Witte de Haelen. Het prototype werd len gedeelte van de structuur op zich neemt, wordt ze vervolgens door een aangepast op basis van hun opmergespecialiseerde externe firma behankingen en van de ervaring van proefeenheden zoals de politiezone Bergen.

Deze laatste beheert momenteel een ‘Salduz-centrum’ dat werd opgericht in een nieuwe vleugel van het justitiepaleis en ter beschikking staat van alle politie-eenheden van het gerechtelijk arrondissement. De tweede versie van de meetingbox heeft een kleinere grondoppervlakte (4 m² in plaats van de oorspronkelijke 6) om de productie te bevorderen, ze ter beschikking te stellen van de klanten die over weinig ruimte beschikken en de productiekosten te drukken. De meetingbox is 2,14 m hoog. Het gaat hier immers niet om een opsluitingsplaats en men hoeft zich dus niet te richten naar de nieuwe norm die wettelijk van toepassing is op de celbox (2,50 m).

12_IR01_Artikels_NL.indd 35

deld met een duurzamere poederverf waarna ze bij terugkeer in Ukkel wordt voorzien van polycarbonaatplaten. Dit materiaal, dat reeds werd gebruikt voor de celbox, werd gekozen wegens zijn schokbestendigheid, elasticiteit en doorzichtigheid zodat men kan zien wat er binnenin gebeurt. De technici van DSL zorgen ook voor de plaatsing.

“Vergelijk maar met een meccanodoos die in een vrachtwagen wordt vervoerd en ter plaatse wordt gemonteerd.

Hiervoor moet men rekenen op drie of vier personen die de klus gemiddeld in vier uren kunnen klaren”, aldus Daniel Leclercq.

inforevue 012012

men die de onmiddellijke inwerkingtreding van de Salduz-wet met zich meebracht.”

Daniel Leclercq van het studiebureau van de Directie van de logistieke steun (DGS/DSL) verduidelijkt: “We hebben de celbox om twee redenen aangepast: dankzij de modulaire opbouw kan hij waar dan ook worden geplaatst en we beschikten reeds over de knowhow die voor de celbox werd aangewend en over zeer bekwame werknemers om hem snel aan te passen.”

Gebaseerd op het ontwerp van de celbox bij DGA en op het idee van een politiezone om hem aan te passen in het kader van Salduz, voortbouwend op het succes in alle eenheden en tot slot op zeer professionele wijze verwezenlijkt door de technici van DSL, is de meetingbox het concrete bewijs van een dynamische en tot voorbeeld strekkende creatieve samenwerking tussen de verschillende politiekorpsen. Christian Tille besluit: “In feite is het niets minder dan een mooie illustratie van het begrip geïntegreerde politie.” f

1 2

Zie Inforevue 4-2011, p. 4-7.

Cel voor iemand die is opgehouden.

41

15/03/12 14:15

c ph oa lt i thiaem we- k rel nd t

Mijnheer de Voorzitter, mijn onschuld staat in de sterren geschreven!!”

c h at h a m - k e n t

De teKenS Van De DierenrieM oM MiSDaDiGerS oP te SPoren?

Een politiedienst van Chatham-kent in ontario (Canada) heeft 1986 misdrijven van 2011 geïnventariseerd en volgens het astrologische teken van de misdadiger ingedeeld. als men die resultaten bekijkt, blijkt dat het sterrenbeeld ram met glans op kop staat als het meest criminogene teken met ongeveer 10 % van de geregistreerde misdrijven. Het gaat immers om 203 feiten tegenover 189 voor het tweede teken: weegschaal.

Het teken boogschutter staat op de laatste plaats met 139 misdadigers, wat vreemd kan lijken aangezien dit het enige teken van de dierenriem is dat uitgerust is met pijl en boog. Een originele statistische benadering voor dat commissariaat, maar zonder wetenschappelijke basis. Het zou echter ook interessant zijn te weten welk astrologisch teken overheersend is bij de slachtoffers of bij de getuigen om te zien of het evenwicht hersteld wordt.

“U heeft een IQ van 315”, zeiden ze... “Wij hebben geen kepie in uw maat...”

Tja

n e w - l o n d o n

te intelliGent oM PolitieMan te zijn?

de politie van Connecticut, in de verenigde Staten, selecteert geen kandidaten die op de intelligentietest een te goede score hebben behaald. robert Jordan wou gemeenschapswacht worden in new-London, Connecticut. in 1996 legde hij net als alle andere kandidaten een intelligentietest af waarop hij een score van 33 behaalde (wat overeenkomt met een iQ van 125). Helaas koos de politie enkel voor de kandidaten die op dat examen een score tussen 20 en 27 behaalden.

Conclusie: robert Jordan is te intelligent om politieman te worden. de ongelukkige kandidaat, die ervan overtuigd was dat hij het slachtoffer was van discriminatie, heeft tegen de stad een proces ingespannen. Het hof van beroep van new york heeft de genomen beslissing bevestigd: dit

beleid heeft ‘een rationele basis’. de politie past immers op alle kandidaten dezelfde maatstaf toe, waarbij ze zich beroept op het feit dat te intelligente politiemensen zich zouden kunnen vervelen en na een dure opleiding ontslag zouden kunnen nemen. robert Jordan zal geen verdere gerechtelijke stappen meer ondernemen, maar hij blijft ervan overtuigd het slachtoffer van discriminatie te zijn. “Ik blijf erbij dat we niet meer controle hebben over onze basisintelligentie dan over de kleur van onze ogen en ons geslacht”, verklaarde hij na het oordeel van het hof van beroep. de meeste politieambtenaren behaalden 21 of 22 op de intelligentietest, wat overeenkomt met een iQ van 104.

En robert Jordan, die is cipier geworden.

(ABC News)

2 42

12_Politiekijker_N.indd 2

15/03/12 14:26

inforevue 012012

po kl oiptein eh waeg reen ld

facebooK cenSureert ...

De DeenSe Politie!

kopenhagen

Referentiepunt brussel 12:00

Een weinig banaal feit op Facebook. Het sociale netwerk heeft simpelweg beslist om de officiële pagina van de deense politie te sluiten, en dit tot grote verrassing van de Scandinavische ordehandhavers. “We hebben Facebook gecontacteerd en ze hebben ons in de eerste plaats gezegd dat ze er geen uitleg voor hebben”, verklaart M. Gregersen, de woordvoerder van de deense politie. de pagina is zes dagen lang gesloten geweest voordat er deze tekst verscheen: “Beste Facebook-vrienden, hier zijn we weer!”

Zoals gewoonlijk heeft de politie een onderzoek ingesteld naar deze ‘twijfelachtige’ zaak; ze kwam tot de vaststelling dat de sluiting te wijten is aan een fout bij het sociale netwerk. “Facebook heeft besloten de pagina te sluiten omdat ze van mening waren dat het niet de officiële pagina van de politie was”, volgens M. Gregersen. de reden?

Facebook had vastgesteld dat één van de adviseurs die de drijvende kracht was achter deze politiepagina, ook voor andere bedrijven actief was. Een combinatie van beide was blijkbaar onaanvaardbaar voor de webgigant, voordat die doorhad dat deze pagina van de deense politie de officiële was. “Ze hebben er spijt van, ze hebben zich verontschuldigd en beloofd het nooit meer te doen”, verklaarde de woordvoerder nog.

22 jaar Patrouilleren zonDer rijbewijS m a a g d e n b u r g twee decennia patrouilleren zonder rijbewijs! dat is het bedrog van een gemeenschapswacht dat per toeval werd ontdekt.

Een gemeenschapswacht uit de voormalige ddr begon zijn patrouilles 22 jaar geleden na de val van de Berlijnse Muur. kleine bemerking: hij heeft nooit zijn rijbewijs behaald.

Het bedrog werd per toeval ontdekt. de politieman moest zijn rijbewijs laten veranderen toen hij besloot een bril te dragen. Maar met zijn origineel rijbewijs mocht hij slechts met motorfietsen en … tractoren rijden.

Begrijpbare vergissing volgens Bernard Wessner, woordvoerder van de politie van Maagdenburg, die verduidelijkt dat “de gemeenschapswachten in de voormalige ddr niet noodzakelijkerwijs met de auto reden”. Hij voegt eraan toe dat het “wagenpark er veel kleiner was dan in het Westen. na de val van de Berlijnse Muur heeft niemand gemerkt dat hij geen rijbewijs had.”

Een (al dan niet opzettelijke) vergetelheid vanwege de duitse politieman die hem toch een fikse boete opleverde. de mogelijkheid bestaat ook dat hij in de hiërarchie van het politiepersoneel zal worden gedegradeerd.

tokio

rijbewijS in ruil Voor Pizza’S

de politie van tokio heeft de actie ‘rijbewijs in ruil voor pizza’s’ gelanceerd: ze gaat inderdaad kortingsbons uitdelen voor bezoeken aan pizzeria’s en andere evenementen aan ouderen die vrijwillig hun rijbewijs inleveren, om zo de verkeersonveiligheid te bestrijden. volgens de politie zijn in tokio de verkeersongevallen waarbij 70-plussers zijn betrokken, de laatste zes jaar met 30% gestegen. daarom is ze dus een campagne gestart met als doel het aantal bejaarden dat blijft autorijden te doen dalen. Sessies bij de kraker voor een zacht prijsje, kortingen bij de ingang van parken en extra schotels bij de pizzeria zullen worden aangeboden aan diegenen die nooit meer achter het stuur kruipen.

43 3

12_Politiekijker_N.indd 3

15/03/12 14:26

politieindekijker

n i e u w e  c o m m i s s a r i s - g e n e r a a l  va n  d e  f e d e r a l e  p o l i t i e

Eedaflegging van

Catherine De Bolle f

BrUSSel – op 29 februari 2012 heeft hoofdcommissaris Catherine De Bolle de eed afgelegd als commissaris-generaal van de federale politie, in aanwezigheid van overheden en sleutelfiguren uit de politieke, gerechtelijke en politiewereld. Ze volgt commissaris-generaal Paul Van Thielen op, die tijdelijk de leiding van de federale politie op zich nam sinds 7 maart 2011.

De selectieprocedure werd in juli 2011 opgestart. De selectiecommissie had Catherine De Bolle, toen korpschef van de politiezone ninove, gerangschikt als eerste van tien kandidaten. als 42-jarige moeder van drie kinderen is Catherine De Bolle de eerste vrouw die deze post weet te verwerven.

“Uw selectie bewijst dat politiek en politie met hun tijd meegaan. het feit dat vrouwen zoals u op de voorgrond treden en een sleutelpositie met veel verantwoordelijkheden krijgen, zal een inspiratiebron zijn voor velen”, verheugde minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet zich.

© Jos Balcaen & Lavinia Wouters

“ik heb voor dit ambt gekandideerd wetende dat het geen gemakkelijke, noch rustige job is. De uitdagingen zijn enorm. Mijn inzet zal des te groter en sterker moeten zijn. ik weet dat ik daarvoor kan rekenen op bekwame en ervaren medewerkers. ik zal u allen duidelijk betrekken bij het uittekenen en uitvoeren van het beleid binnen de krijtlijnen die de regering ons oplegt”, verklaarde Catherine De Bolle na haar eedaflegging.

De nieuwe commissaris-generaal kondigde een kennismakingsronde aan met een aantal sleutelfiguren uit de politiewereld en vertegenwoordigers van diverse federale politiediensten overal te lande. het opzet is haar visie op de politiewerking toe te lichten en het nationaal veiligheidsplan 2012-2015 uit te dragen. tegelijk zal zij van deze gelegenheid gebruikmaken om te luisteren naar de mensen op het terrein en het gesprek met hen aan te gaan.

B.D.

44

12_Politiekijker_N.indd 4

15/03/12 14:26

inforevue 012012

politieindekijker

protocol © Lavinia Wouters

FeDerale rUiterS in Namen f

v a s t e  c o m m i s s i e

EEn VernieUwDe VertegenwoorDiging voor dE LokaLE poLitiE f

© Jos Balcaen

naMen – op 15 februari 2012 ondertekenden Jacques etienne, burgemeester van namen, en olivier libois, directeur-generaal van de bestuurlijke politie bij de federale politie, een protocolakkoord om twee keer per week en 12 maanden per jaar ruiters ter beschikking te stellen van de politiezone namen.

Sinds 2004 deed de lokale politie tijdens de zomerperiode jaarlijks een beroep op de gespecialiseerde steun van de federale politie te paard. Deze positieve ervaring deed bij de lokale politie van namen de vraag groeien naar steun op meer regelmatige basis. Bovendien werd hoofdcommisssaris Pierre Jacobs, directeur van de dienst Police Secours van de zone op 1 januari 2011 door de koning tot Commandant van het Koninklijk escorte te paard benoemd.

De patrouilles zullen natuurlijk worden verdeeld op basis van de operationele prioriteiten die door de politiezone worden bepaald. De geleverde steun sluit ongetwijfeld aan bij de prioriteiten van het zonale veiligheidsplan (ZVP): preventie van diefstallen in woningen en van diefstallen van en in voertuigen, bestrijding van overlast, preventie van kleine straatcriminaliteit, bijdrage tot milieubescherming …

De politieambtenaren te paard die in namen zullen patrouilleren, behoren tot een ploeg van een tiental personen die hiervoor speciaal werd opgericht. Ze zullen dus goed vertrouwd zijn met de streek van namen en zullen zich perfect kunnen integreren in de werking van de zone.

BrUSSel – teneinde een vertegenwoordiging te voorzien voor dit lokale niveau, werd er een Vaste Commissie van de lokale politie (VClP) geïnstalleerd in 2006 in het spoor van de politiehervormingen. tot op dat moment was het de Vaste Commissie van de gemeentepolitie die de vertegenwoordiging voorzag.

De VClP is samengesteld uit zestien korpschefs van de lokale politie, volgens een evenwichtige verdeling en rekening houdende met de werkelijke in plaats gestelde effectieven in ieder gewest, in aantal en categorie van de politiekorpsen zoals acht vertegenwoordigers uit Vlaanderen, zes uit wallonië en twee uit het Brussels hoofdstedelijk gewest. eind 2011 werden er verkiezingen georganiseerd om deze VClP te vernieuwen. acht nieuw verkozen leden vervoegen acht herkozen leden. naar aanleiding van de eerste installatievergadering van de vernieuwde VClP, op 12 januari 2011, hebben de leden een voorzitter gekozen. het betreft Jean-Marie Brabant, korpschef van de politiezone Montgomery, die hierdoor Dirk Van nuffel, korpschef van de politiezone Brugge, opvolgt. het bestuur van de VClP is dus samengesteld uit Marc adans-Dester, vast secretaris, guido Van wymersch, korpschef van de politiezone Brussel- hoofdstad/elsene voor het Brussels hoofdstedelijk gewest, JeanMarie Brabant, voorzitter, Marc hellinckx, korpschef van de politiezone Pajottenland voor Vlaanderen en Jean-Michel Joseph, korpschef van de politiezone Moeskroen voor wallonië.

VCLP

PZ Namen

45

12_Politiekijker_N.indd 5

15/03/12 14:26

polItIe In de kIjker

Au tosAlon 2012

hebt u de polItIestAnd gezIen? f

InhuldIgIng

Lokaal

‘welzijn’ van de GIS f

BRUSSEL – Tijdens het 90ste Autosalon op de Heizel vonden heel wat bezoekers hun weg naar de politiestand waar ze aan de verschillende activiteiten konden deelnemen.

Zoals elk jaar was het succes van de tuimelwagen en de defensieve motorrijsimulator bij de bezoekers zeer groot. Deelnemers konden op computers ook hun kennis van de wegcode testen. En dat was niet alles … Wanneer u correct antwoordde op één van de vier quizvragen over de belangrijkste oorzaken van ongevallen op de weg, kon u misschien een prijs in de wacht slepen (fietshelmen, fluorescerende zakken, USB-sleutels …).

Ook de kinderen werden niet over het hoofd gezien: door deel te nemen aan een spel over het wegverkeer, konden ze hun allereerste rijbewijs halen!

© Jos Balcaen

M.V.G.

PeoPle – Profit – Planet for Police! f BRUSSEL – De vijfde editie van de Wintermarkt van de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer (DGS) van de federale politie vond plaats op 13 januari 2012 in het complex Kroontuinen. Het thema van dit jaar was maatschappelijk verantwoord ondernemen, een concept dat met 4 P’s kan worden samengevat: People – Profit – Planet for Police!

Het betreft een thema dat volgens de directeur-generaal Jean-Marie Van Branteghem “uiterst geschikt is voor een algemene directie als DGS waar de steun en het beheer van het personeel, de materiële middelen, de ICT en de financiën de kerntaken uitmaken”.

© Jos Balcaen

BRUSSEL – In de vroege namiddag van 16 januari 2012 werd in het complex de Witte de Haelen in aanwezigheid van Olivier Libois, directeurgeneraal van de bestuurlijke politie (DGA), een ruimte ingehuldigd die volledig ter beschikking staat van de GIS (gespecialiseerde interventie). Dit lokaal dient voortaan als ontmoetings- en rustplaats voor de verschillende eenheden van de GIS. Bij uitzondering kunnen er ook recepties plaatsvinden. De zeer verzorgde inrichting is het resultaat van een samenwerking met de leerlingen van het 3e jaar decoratie van het Diderot-instituut. Het resultaat? Een zaal met groene tinten die moderniteit en rust verenigt!

WIntermArkt

Op het programma: tal van ‘maatschappelijk verantwoorde’ stands, een gezellige sfeer en een aanzienlijk succes.

B.D.

M.V.G.

46

12_Politiekijker_N.indd 6

16/03/12 15:53

© jos Balcaen

tecHniscHe en wetenscHappel i j k e p o l i t i e va n M a r c H e

inhUldiging nieuw labo

inforevue 012012

politie in de kijker

f MaRChe-en-faMenne – het splinternieuwe laboratorium van de federale gerechtelijke politie (fgP) van Marche werd op 19 december 2011 ingehuldigd in aanwezigheid van Paul Van Thielen, de commissaris-generaal ad interim van de federale politie. “Jaarlijks wordt zo’n 900 keer een beroep gedaan op het labo. het is gevestigd in het hart van een complex waarin alle diensten van de federale politie van het arrondissement en de lokale politiezone famenne-ardenne verzameld zijn. in de helft van de gevallen gaat het om diefstallen”, verklaart Ronald gilson, gerechtelijk directeur van het arrondissement Marche.

p Z H e k l a v a lt i n d e p r i j Z e n

“ Get on with life and enjoy it ”

© Manon Van Gorp

f

Pierre Simon, verantwoordelijk diensthoofd van het nieuwe laboratorium, zegt dat “in België in 2010 inderdaad meer dan 1800 personen via hun vingerafdrukken werden geïdentificeerd”.

M.V.G.

BRUSSel – Op maandag 16 januari 2012 vond de ‘2012 efid awards Ceremony’ plaats in het cultureel centrum flagey in elsene. efid staat voor ‘european foundation initiative on dementia’. tien winnende projecten die het leven van dementerenden aangenamer maken, werden in de bloemetjes gezet en kregen een prijs van 10 000 euro. het project vermist@hekla1 van de politiezone hekla (hove/ edegem/Kontich/lint/aartselaar) was daar één van. 81 projecten uit 13 eU-landen schreven zich in, slechts tien kwamen als winnaar uit de bus. de vijfkoppige jury, met onder meer Vlaams politica Magda aelvoet, hield rekening met een aantal criteria. Zo moest het project dementerenden helpen om volledig te blijven deel uitmaken van de maatschappij en makkelijk overgenomen kunnen worden door andere landen. Van elk winnend project mocht er een vertegenwoordiger het podium op om een prijs te ontvangen. Voor vermist@hekla stond hoofdinspecteur Patrick Crabbé op het podium, naast prinses Mathilde nog wel! in nauwe samenwerking met de Cel vermiste personen van de federale politie beoogt het project het vlot en efficiënt oplossen van de verdwijning van bejaarden. trots mag Patrick zeker zijn: ondertussen hebben al een tiental politiezones het project overgenomen.

S.V.P. 1

Lees alles over dit project in Inforevue 1/2011 op p. 4-6.

47

12_Politiekijker_N.indd 7

16/03/12 15:54

politieindekijker

n at ion a a l  v e i l ig h e i d s pl a n  2 0 1 2 - 2 0 1 5

BrUSSel – op 1 maart 2012 hebben Joëlle Milquet en annemie turtelboom, ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie, in het gezelschap van Catherine De Bolle, commissaris-generaal van de federale politie, en van Jean-Marie Brabant, voorzitter van de Vaste Commissie van de lokale politie, het nationaal veiligheidsplan 2012-20151 (nVP) voorgesteld, alsook het actieplan tegen wapenhandel en de strengere opvolgingsmaatregelen voor multirecidivisten. het nVP richt zich tot alle geledingen van de politie.

Feiten die de lichamelijke integriteit van personen ernstig schaden zullen steeds prioritair worden behandeld. het gaat dan hoofdzakelijk – maar niet uitsluitend – over de volgende fenomenen: • diefstallen gewapenderhand; • geweld in de publieke ruimte, in het bijzonder op het openbaar vervoer en door stadsbendes; • drugs, in het bijzonder de import en de export van cocaïne, de productie en de smokkel van synthetische drugs en cannabis, en de verkoop van drugs (dealen); • illegale vuurwapenzwendel; • terrorisme; • intrafamiliaal geweld en geweld tegen vrouwen; • mensenhandel (de seksuele uitbuiting en de economische uitbuiting) en de mensensmokkel; • informaticacriminaliteit; • fraude, in het bijzonder de sociale en de fiscale fraude alsmede de fraude inzake afvalbeheer; De prioritaire verkeersthema’s zijn: de overdreven snelheid, het rijden onder invloed van alcohol of drugs, het gsm-gebruik

© Jos Balcaen

de lichamelijke integriteit van personen beschermen

achter het stuur, het niet dragen van de gordel en het niet gebruiken van kinderzitjes.

Voor het overige zal, na de tragische gebeurtenissen in luik in december 2011, de strijd tegen wapenhandel en multirecidivisten worden opgevoerd. De lijst van wapens die vrij in de handel te verkrijgen zijn, zal worden geschrapt.

De overheid zal ook nagaan of bijzondere opsporingsmethoden (infiltratie, telefoontaps) geschikt zijn om ingezet te worden in de strijd tegen illegale vuurwapenzwendel. er zal een standaardprocedure worden uitgewerkt voor het neutraliseren van oud oorlogsmateriaal. ten slotte zullen de traceerbaarheid en de registratie van wapens die door wapenhandelaars worden verkocht, worden verbeterd. wat recidivisten betreft, voorziet het actieplan in een precieze definitie van een multirecidivist, om met zekerheid te kunnen zeggen wie prioritair moet worden opgevolgd. er zal een gestructureerde informatie-uitwisseling worden georganiseerd tussen justitie, het gevangeniswezen, de politie en de justitiehuizen. De minister van Justitie is eveneens van plan de probatiewet aan te passen zodat de voorwaarden waaronder een persoon voorwaardelijk in vrijheid wordt gesteld, door de politiediensten en justitieassistenten worden gedefinieerd op basis van een meetbare en controleerbare methode.

B.D. 1

U kunt het NVP 2012-2015 raadplegen op www.polfed.be, onder de rubriek ‘Publicaties’.

48

12_Politiekijker_N.indd 8

15/03/12 14:26

inforevue 012012

politieindekijker

diversiteit

© Jos Balcaen

rainbowcops belgiumtegen

homofoob gedrag op werkvloer f BrUSSel – lgBt (lesbian, gay, Bisexual, transgender)-medewerkers van de geïntegreerde politie kunnen een beroep doen op rainbow Cops Belgium als ze geconfronteerd worden met homo- of transfoob gedrag op de werkvloer. De nieuwe vzw gaat behalve rond sensibilisering ook werken rond opleiding, expertise en ondersteuning. rainbow Cops Belgium gaat de belangen van het lgtB-politiepersoneel behartigen, maar ook ten dienste staan van andere politiemensen in de omgang met de burger, bij situaties die aan het lgtBthema gerelateerd zijn. Zowel mensen van de lokale als federale politie kunnen er een beroep op doen. “hoe reageer je als je collega je plots vertelt dat zij met haar vriendin gaat trouwen of hoe vertel je aan je collega’s dat je een homoseksuele relatie hebt? en hoe onthaal je iemand die het slachtoffer is geworden van homofoob geweld? Met deze vragen kun je voortaan bij ons terecht”, zegt voorzitter Dirk Maes van rainbow Cops Belgium.

Voor concrete klachten rond homo- of transfoob gedrag op de werkvloer kan rainbow Cops Belgium doorverwijzen naar een vertrouwenspersoon of het stressteam van de federale politie. er wordt ook ondersteuning geboden aan onder meer beleidsmakers bij FoD Binnenlandse Zaken en Justitie.

De onafhankelijke vereniging is opgericht naar het voorbeeld van andere verenigingen in de ons omringende landen.

z e l f e va l u at i e t o o l  h u m a n  r i g h t s

niet Veroordelen, maar Beoordelen f BrUSSel – op 29 februari laatstleden stelde de algemene directie bestuurlijke politie (Dga) haar zelfevaluatietool rond mensenrechten voor. Deze tool wil de toestand evalueren in de entiteiten van Dga die frequent in contact komen met vreemdelingen die niet over de geldige documenten voor binnenkomst/verblijf in het land beschikken. het welzijn van zowel de eigen mensen als de ‘mensen zonder papieren’ staat voorop. De tool is in de eerste plaats een hulpmiddel voor de verantwoordelijken om hun wettelijk voorziene opdracht en de visie van Dga op een efficiënte en effectieve manier in de dagelijkse praktijk om te zetten. aan de hand van 108 vragen die in clusters zijn samengebracht, bijvoorbeeld de rol van de chef, het verstrekken van maaltijden en de inzet van technische middelen, probeert deze tool te Beoordelen en niet te Veroordelen. afhankelijk van het resultaat kan een bepaalde entiteit worden ondersteund door een begeleidend actieplan, maar ook in de vorm van een helpdesk op het centrale commando. Voor de meeste politiemensen zal het beantwoorden van de vragen weinig problemen stellen en hooguit een uurtje in beslag nemen.

S.V.P.

49 9

12_Politiekijker_N.indd 9

15/03/12 14:26

politie in de KijKer

35 jaar KijK Uit

Feestuitzending rond verkeersveiligheid

Twee splinternieuwe gebouwen f

© PZ Beloeil/Leuze

inhUldiging

f BRUSSEL – Op zaterdag 11 februari 2012 heeft Kijk Uit zijn 35ste verjaardag gevierd met een feestuitzending op Een. Het programma is een coproductie van de VRT, het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) en de federale politie.

Verkeersveiligheid staat centraal, dat was ook in deze jubileumeditie merkbaar. Commissaris Werner Van Cant, die sinds september 2007 Kijk Uit presenteert, eerst samen met Marjan Duchesne en vanaf januari 2011 alleen, werd dit keer bijgestaan door hoofdcommissaris Michaël Jonniaux, directeur van de federale wegpolitie. Samen bekeken ze de drie grote thema’s die doorheen de jaren veel aandacht kregen en vandaag de dag nog brandend actueel zijn. In de eerste plaats bespraken ze de veiligheidsgordel, die sinds 1975 verplicht is. Volgens Michaël Jonniaux klikt 85 % van de inzittenden vooraan zijn gordel vast, maar voor de passagiers achteraan – veelal kinderen - ligt dit cijfer beduidend lager. Volgens hem is de gordel dè uitvinding die al het meeste levens in het verkeer heeft gered. Ten tweede kwam de zware voet aan bod. Uw snelheid aanpassen en afstand houden, er kan niet genoeg op gehamerd worden.

Volgens de hoofdcommissaris denkt 1 op 5 bestuurders nog altijd sneller aan te komen op zijn bestemming door sneller te rijden. Het laatste thema was alcohol, dat onlosmakelijk verbonden is met de BOB-campagne van het BIVV, die in 1995 van start ging. Uit de cijfers blijkt dat hoe hoger de pakkans, hoe minder mensen er onder invloed van alcohol rijden. Voor elk van de hierboven aangehaalde thema’s moet er voortdurend gesensibiliseerd worden, wat ongetwijfeld zal leiden tot nog veel meer uitzendingen van Kijk Uit! Het programma is elke zaterdag om 17.54 uur te zien op Een en wordt nadien nog enkele keren herhaald.

BASECLES/LEUZE-EN-HAINAUT – Op 15 februari 2012 zijn twee commissariaten van de politiezone Beloeil/Leuze-en-Hainaut ingehuldigd. Op 14 januari 2004 besliste de politieraad tot de aankoop van de twee rijkswachtbrigades van Basècles en Leuze. Het gebouw in Beloeil werd tot in oktober 2011 gehuurd van de Regie der Gebouwen.

De lokale politie heeft dat gebouw nu verlaten, om haar intrek te nemen in de twee andere gebouwen die werden gerenoveerd en vergroot. In deze nieuwe gebouwen ligt de nadruk op het onthaal, in het bijzonder voor personen met beperkte mobiliteit. De lokalen zijn uitgerust met moderne technologieën (biometrie, toegangscontrole, alarm, branddetectie, bewakingscamera …) en werden ingericht volgens de vereisten van het Salduz-arrest.

“We beschikken nu over praktische werkruimtes dankzij brede gangen met kantoren aan weerskanten”, verheugt korpschef David Deladrier zich. In de politiezone Beloeil/ Leuze-en-Hainaut werken 56 politiemensen en tien burgerpersoneelsleden.

B.D.

Solidari t ei t

Levensmiddelen voor de Resto du cœur van Bergen

© Dirk Van der Auwera

S.V.P.

f BERGEN – In de maand januari 2012 zamelde de Coördinatie- en steundirectie (CSD) van Bergen levensmiddelen in voor de Resto du cœur van Bergen. Gedeconcentreerde eenheden van de federale politie (wegpolitie van Henegouwen, CSD Doornik) en een aantal leden van de politiezone Mons-Quévy hebben de oproep beantwoord. De koffer van een bestelwagen werd volledig gevuld met levensmiddelen die op 15 februari jongstleden aan de Resto du cœur van Bergen werden bezorgd.

CSD Bergen

50

12_Politiekijker_N.indd 10

16/03/12 15:56

inforevue 012012

politieindekijker

b l u e  k n i g h t s  b e l g i u m  i

SinterKlaaS oP BeZoeK in eCaUSSineS f eCaUSSineS – Binnen de Blue Knights Belgium i, een internationale club van politiemotorrijders, bereidde iedereen zich voor om de avond van 6 december samen met de kinderen van het tehuis ‘le gai logis’ van ecaussines Sinterklaas te vieren. 46 kinderen tussen 18 maanden en 18 jaar oud wachtten er vol ongeduld op de komst van de grote Sint. aan de kinderen werden de langverwachte cadeautjes en snoepgoed uitgedeeld. Ze kregen ook een zakje met verrassingen dat door de Dienst public relations (CgPr) werd samengesteld. op het einde van het feestje verrasten de verantwoordelijke van het tehuis, zijn assistenten en de kinderen iedereen met een liedje als dankbetuiging aan Sinterklaas en de Blue Knights, op wie het tehuis al 20 jaar kan rekenen.

architectuur

toeKoMStige Politietoren Van Charleroi BeKroonD! f CanneS – op de belangrijkste beurs voor professioneel vastgoed in Cannes, MiPiM, is een dubbel project bekroond voor Charleroi: de bouw van een nieuw politiehoofdkwartier en de uitbreiding Charleroi-Danses. het toekomstige gebouw voor de lokale politie van Charleroi zal worden gebouwd door de Franse ateliers Jean nouvel en het Belgische bureau MDw architecture. het zal zich op de boulevard Mayence bevinden, op de locatie van het vroegere rijkswachtcomplex Defeld. het politiegebouw zal de vorm aannemen van een elliptische toren van 75 meter.

B.D.

51

12_Politiekijker_N.indd 11

15/03/12 14:27

politie in de kijker

Wedstrijd inforevue

Wie heeft Wat geWonnen … f BRUSSeL – in onze laatste uitgave van inforevue van vorig jaar (4-2011, p. 52) lanceerden wij naar aanleiding van de eindejaarsfeesten een wedstrijd “het uur van de geschenken heeft geslagen” waarbij de abonnees, na wat zoekwerk, een laatste kerstgeschenk konden winnen, aangeboden door de redactie van inforevue en de Dienst public relations (CgPR). in totaal ontving de redactie 82 antwoorden via brief, fax of mail.

Hier volgen de juiste antwoorden: 1) Zes (achterpoortjes sluiten met avia – inforevue 3/2011 - p. 8) 2) Contactteams en rescue teams of reddingsteams (elke seconde telt – inforevue 1/2011 – p. 29 & Zich voorbereiden op het ergste - inforevue 4/2011 – p. 22) 3) foto a: snelheid = succes (inforevue 3/2011 – p. 24) foto b: Geflitst (inforevue 2/2011 – p. 3) 4) skype (Uw politie meer nabij dankzij Skype – inforevue 2/2011 – p. 16) 5) 10 tot 15% (Minder brandstof, dus veiliger? – inforevue 4/2011 – p. 8) 6) salduz is een minderjarige jongen die in 2001 op straat kwam om te betogen voor de Koerdische afscheidingsbe-

weging PKK. Maar die betoging was verboden en Salduz werd gearresteerd. tijdens het eerste verhoor door de turkse politie – zonder advocaat – legde hij bekentenissen af. Later op zijn proces trok hij zijn woorden in. hij claimde dat de bekentenis onder dwang tot stand was gekomen. De rechter had daar geen oren naar en veroordeelde hem, op basis van die bekentenis. Salduz bleef niet bij de pakken zitten en haalde op 27 november 2008 uiteindelijk zijn gram voor het europees hof voor de Rechten van de Mens dat turkije veroordeelde wegens schending van het recht op een eerlijk proces.

Zo lag Salduz aan de basis van de huidige nieuwe Salduzwet waarbij verdachten vanaf 1 januari 2012 al voor het eerste verhoor de bijstand van een advocaat kunnen inroepen. (Salduz: bijstand door advocaat bij verhoor inforevue 4/2011 – p. 4)

na controle bleven er 57 abonnees over met een correct antwoord op alle vragen.

De winnaars

De eerste prijs, een doorzichtige pressepapier met de afbeelding van een schip, aangeboden door de Dienst public relations (CgPR), werd in de wacht gesleept door Philippe Ruhl uit Verviers.

De vier volgende abonnees ontvingen een aktetas: Linda Delhase uit Braine-L’alleud, Philippe gillard uit herstal, Thomas herens uit Bolland-herve en andré Willem uit Verlaine.

Volgende vijf abonnees ontvingen een een soepkop: Johan allaert uit Lichtervelde, Ludovic De Mulder uit geraardsbergen, frank iacopucci uit heule, Jean Le Bacq uit Meulebeke en Yvonnick Riant uit houyet.

Deze tien abonnees kregen een usb-stick toegestuurd: Wendy Blommaert uit Belsele, Patrick De Poortere uit Ledegem, Camille Diener uit erpeldange (Luxemburg), Philippe Durant uit ath, Joël filleur uit Sint-LambrechtsWoluwe, Lucien halin uit Wellin, Thierry Maurer uit nijvel, Jean-Philippe tresca uit

Châtelet, Dieter Vandenbussche uit Westkerke en Jacques Vanderlinden uit erpent.

De bundel met politienovellen werd in de wacht gesleept door volgende vijftien abonnees: geert ackermans uit Kaggevinne, alain Cornelis uit forêt, Joël Delbart uit Jumet, guy Delcourt uit Boirs, Corinne Delfosse uit etterbeek, Jacques Delhaye uit La Bouverie, geert Deseyne uit adinkerke, Didier gilbert uit gilly, Pierre hauglustaine uit Verviers, anne-Sylvie Lahure uit izel, Dominique Laloo uit assebroek, Pierre Maurer uit nijvel, Roger Servais uit Chastre, Michel Smal uit frameries en Jean-Paul Vandeville uit Mettet.

De roman Yellowmoon van Johan Deseyn is gewonnen door Daniël De godt uit Dilbeek.

De fluovest met inscriptie “inforevue” werd gewonnen door de volgende 21 abonnees: geert Baele uit oudenaarde, Bjarne

Pierre Claeys uit Sint-Kruis-Brugge, ive Compagnie uit heist-op-Den-Berg, aristide Denis uit Montigny-Le-tilleul, Daniël Desloovere uit torhout, Xavier Duyck uit izegem, Laurent gijs uit Kieldrecht, Roland gryp uit Dendermonde, eric Laloo uit Loppem, Robert Linsingh uit houthalen, Patrick Luycx uit Sint-agathaBerchem, guido Ronsmans uit heverlee, Thomas Bauwens uit Knokke-heist, Chris Serlet uit Jabbeke, felix Van Den Bergh uit Lubbeek, Johan Van Langeraert uit oudenaarde, Marc Vandenbussche uit Zonnebeke, Willy Vanderroost uit Kampenhout en hubert Vanmassenhove uit nieuwpoort.

de redactie bedankt alle abonnees voor hun deelname en feliciteert de winnaars met hun prijs.

H.D.C.

Broux uit tielt, Kim Cauwel uit Baardegem,

52

12_Politiekijker_N.indd 12

16/03/12 16:00

1992

inforevue 012012

2007

2004

2002 INFOREVUE NEW LOOK

HELP POL BIJ ZIJN ONDERZOEK f BRUSSEL – U hebt de Inforevue new look in handen. Dit gerestylede magazine is het resultaat van de enquête die midden 2011 werd afgenomen, waaraan bijna 600 lezers hebben deelgenomen, en van de inzet van de redactie en het grafisch team.

Is het u al opgevallen dat het formaat net iets kleiner is dan het klassieke A4? Voor de opmaak kozen we voor een ruime lay-out, die grafisch gezien uniformer is, en voor een nieuw lettertype. Wat de inhoud betreft, gaan we op zoek naar meer variatie in de onderwerpen (interviews, getuigenissen, fotolegendes enz.) en streven we naar iets kortere artikels. De rubriek Radar wordt verrijkt met enkele nieuwigheden: enkele ‘tweets’, evenementen over het hele land of het portret van een agent in actie.

De rubriek Face to face wordt in het leven geroepen: twee leden van de geïntegreerde politie geven er hun persoonlijke mening over een bepaald thema. De rubriek Eureka wordt vanaf nu over twee pagina’s gespreid om meer plaats te voorzien voor afbeeldingen.

zoek op te lossen. Geïnteresseerd?

Tot maandag 30 april 2012 kunt u ons de naam van de schuldige doorsturen, hetzij per mail naar inforevue@police.be, hetzij per post naar Wedstrijd Inforevue, DGS/DSI, Fritz Toussaintstraat 8, 1050 Brussel. We zullen tien abonnees loten die dan een klein geschenkje winnen.

En last but not least, onze mascotte Pol. Hij zal voortaan de hulp inroepen van de geabonneerden om zijn onder-

Afspraak in juni!

In afwachting vinden onze abonnees een eerste geschenkje bij hun magazine: een balpen in de kleuren van Inforevue. Aarzel niet om ons te laten weten wat u vindt van dit gerestylede magazine. We zijn ook vragende partij voor onderwerpen van artikels, in het bijzonder over de lokale politie.

Eén adres hiervoor: inforevue@police.be.

De redactie

53

12_Politiekijker_N.indd 13

20/03/12 16:08

12_IR01_Cover.indd 4

15/03/12 14:56