Inforevue 2/2013

         /   /               

022013

      /         

T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E

NERO tegen overlast

Cold cases in de schijnwerper

Telewerk :

welzijn en vertrouwen

13_IR02_Cover-NL.indd 1

14/06/13 14:24

“ONZE POLITIEWERELD KAN ZICH AAN DE REALITEIT VAN VANDAAG AANPASSEN!” Inforevue is een uitgave van de Directie van de interne relaties (DSI) van de federale politie

Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Renato Guion, Gwendoline Hendrick, Eric Levêque, Saskia Van Puyvelde Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers, Lavinia Wouters Tekeningen: Didier Castenholz, Ruben Accou Vertalingen: Vertaaldienst DSEK, Dienst interne communicatie Drukkerij: Goekint Graphics - 059 51 43 43 Verantwoordelijke uitgever: Eric Cobut - Fritz Toussaintstraat 8 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Laurence Slachmuylders Fritz Toussaintstraat 8 - 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten.

Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging vóór het vierde nummer. Alle rechten voorbehouden.

Le présent magazine paraît également en français.

Contacteer de redactie: 02 554 41 54 Teamware: _DGS/INFOREVUE E-mail: inforevue@police.be ISSN: 1780-7646 De rubriek ‘Bib’ kwam tot stand dankzij de medewerking van het Politioneel documentatie- en kenniscentrum (DGS/DSEK).

www.polimagery.be

13_IR02_Cover-NL.indd 2

75 jaar is een eeuwigheid! Het is ook een gelegenheid om te vieren, want driekwart eeuw is synoniem met verschillende generaties, tal van evenementen, maar vaak ook met een zeden- en mentaliteitswijziging. Ditmaal wordt het 75-jarige bestaan van het Koninklijk escorte te paard gevierd. In de ministeriële omzendbrief van 6 augustus 1938 werd de begeleiding van het vorstenpaar aan de rijkswacht toegewezen. Het eerste escorte werd echter al uitgevoerd op 13 april 1938 ter gelegenheid van de Gentse Floraliën.

Ik wil mij in dit voorwoord geenszins als historicus of kroniekschrijver opwerpen. Het is niet mijn bedoeling een nostalgisch gevoel op te wekken, maar eerder om enkele ideeën naar voren te brengen die mij na aan het hart liggen en die ik met u wil delen.

Als we 75 jaar teruggaan in de tijd, stellen we vast dat ons politielandschap sterk is veranderd. Gedurende al die jaren zijn het uniform en het protocol van de ruiters van het escorte nagenoeg identiek gebleven. Wil dat zeggen dat die vrouwen en mannen evenmin zijn veranderd en zijn vastgeroest in hun traditionele kijk op de politie? Hoegenaamd niet! Het zijn politiemensen die meegaan met hun tijd, zeker aangezien de escorteopdrachten momenteel minder dan 10 % van de opdrachten van de politie te paard vormen. Toch zou ik graag geloven dat het Koninklijk escorte door zijn symbolische en protocollaire karakter in zekere zin en op een tijdloze manier een van de bestaansredenen is van een politiedienst. Als staatsorgaan vervult het immers op professionele wijze de toegewezen opdrachten en promoot het zo over de jaren heen het goede imago van de politie bij de bevolking.

Een ander essentieel en recent element in de evolutie van het koninklijk escorte is het feit dat de koning bijna drie jaar geleden de wens heeft geuit om, ook al is het maar op symbolische wijze, het geïntegreerde karakter van onze politie-instelling te versterken. In die geest ben ik sinds 1 januari 2011 commandant van het escorte. Die integratie zal in de toekomst nog sterker worden aangezien andere leden van de lokale politie, na toestemming van de federale en lokale politieoverheden, binnenkort lid zullen kunnen worden van het koninklijk escorte te paard, onder bepaalde voorwaarden welteverstaan.

Die geest van integratie en openheid, in combinatie met waarden van transparantie en coherentie die mij na aan het hart liggen, lijkt mij essentieel. Als lokale politieambtenaar heb ik regelmatig contact met collega’s van het federale niveau en ben ik stellig overtuigd van de noodzaak van die transversale communicatie. Het gaat hier niet om theorie of grote principes, maar wel om de praktische en concrete uitvoering ervan. Ik wens dat alle leden van de politie in die sfeer van integratie kunnen werken zoals ik dagelijks doe.

Pierre Jacobs Hoofdcommissaris - Politiezone Namen - Commandant van het Koninklijk escorte

14/06/13 14:24

inforevue 022013

44

13

022013

39

inhoudstafel

8

RIJOPLEIDING Het simuleren van spoedgevallen!

26

FACE TO FACE Ondergraaft een dagelijks communiqué over woninginbraken onze legitimiteit?

10

PROJECT NERO Op maat van de jongere OVERBRENGING GEVAARLIJKE GEVANGENEN “Constant aandachtig zijn” INTERNATIONALE POLITIESAMENWERKING Ingrijpende reorganisatie TREKKERS IN WAALS-BRABANT Anonimiteit dankzij samenwerking

22

28

13

TELEWERK BIJ DE FEDERALE POLITIE Meer autonomie en een groter verantwoordelijkheidsgevoel

18

OPLEIDING CYBERCRIME VOOR OOST-VLAAMSE POLITIEZONES Eerste hulp bij cybercrime

32

FEDERALE GERECHTELIJKE POLITIE VAN BRUSSEL Cold cases in de schijnwerper INFORMATIEGESTUURDE POLITIEZORG Moeilijke woorden, eenvoudige toepassing

36

39

rubrieken

45

Het Koninklijk escorte bij de Koning

13_IR02_Cover-NL.indd 3

Radar...2

Casus...35

Out of office...25

Feedback...53

Historia...7

Eureka !...16

Politiewereld...42

Politie in de kijker...44

1

14/06/13 14:25

51 DE POLITIE IN CIJFERS

51

51 van de 195 lokale politiezones op Belgisch grondgebied hebben een Twitter-account dat actief wordt beheerd. De meeste accounts (45) zijn van Vlaamse zones. Langs Franstalige zijde zijn slechts vijf Waalse zones en één Brusselse zone actief op Twitter. De 51 zones die actief zijn op Twitter, hebben samen meer dan 37 500 volgers.

(Polinfo.be)

R ADAR

“

QUOTE

we mogen de andere niet als een engel of duivel afschilderen, maar vergeet niet dat het soms onze stigmatiserende blik is die hem verder drijft dan hij wou gaan.”

Commissaris Alain Grignard, onderzoeker bij de FGP Brussel/OA3/Terrorisme, islamoloog, in Le Vif, 10 mei 2013.

BIB

interventieZakboekJe 2013 Politiemensen op het terrein worden geconfronteerd met een dubbele uitdaging : snel handelen én de wet naleven.

Het grote aantal wijzigingen in de wet- en regelgeving maakt het echter onmogelijk elke evolutie op wetgevend vlak te kennen en te onthouden. Het interventiezakboekje bestaat uit een reeks alfabetisch geordende fiches die uitleg geven over de wettelijke en bestuurlijke aspecten van verschillende soorten interventies. Het interventiezakboekje is dan ook hét hulpmiddel dat alle essentiële informatie bevat om snel te reageren, met kennis van zaken én respect voor de wet.

INFO Interventiezakboekje 2013 BOTTAMEDI, Claude; ROMBOUX, Christophe Mechelen: Kluwer, 2012. - 590 p.;

2

13_02_RADAR_nl.indd 2

14/06/13 13:16

inforevue 022013

R ADAR

tweetwall @politielommel Gisteren hebben enkele medewerkers een verdachte eens goed aan de tand getrokken. Hij heeft hierbij nog 6 andere feiten van diefstal bekend.

@pzglm

W E B WAT C H

saFeonweb.be CERT.be, het ‘federale cyber emergency team’, lanceert Safeonweb.be. Deze nieuwe website wil Belgische burgers op een snelle en correcte manier informeren en adviseren over cybersecurity, grote actuele digitale dreigingen en online veiligheid.

“We kunnen er de Belgische burger snel informeren over de grootste actuele dreigingen. Daarnaast willen we achtergrondinformatie aanbieden, advies verstrekken en tips geven over acties die zijzelf kunnen ondernemen”, zegt Christian Van Heurck, coördinator van CERT.be.

Het platform zal ook worden ondersteund via Facebook en Twitter.

Mannelijke bestuurders opgelet! Nu de zon wat meer gaat schijnen en de rokjes korter worden, toch maar naar de weg blijven kijken. #goforzero

@pzdemerdal_dsz

De zon geeft aanleiding tot wat machogedrag.

Cabriootje met dak open, raampje open, luide muziek, ... Waar stopt fun en begint overlast?

@LPAntwerpen

Zomertips uit de politiecodex: kom alles te weten over bbq’en in het park, vissen, kamperen of zwemmen in een vijver.

@PZ5429

#politiekrant Kleine boodschap? Gratis parkeren te Zottegem: Als je niet langer dan een kwartier wilt parkeren ...

@PZHAZODI INFO www.safeonweb.be

Ook in onze zone extra #controles op het onrechtmatig innemen van parkeerplaatsen voor personen met een handicap

@PZHammeWaasmunster

Ben je jouw vakantie aan het plannen? Vraag gratis vakantietoezicht aan! #diefstalpreventie#inbraak GEKNIPT

Aspirant-commissaris Caroline Geerts werkt al 12 jaar bij de federale gerechtelijke politie. Tot eind september zit zij opnieuw op de schoolbanken van de Nationale school voor officieren. “Een nieuwe spannende stap in mijn loopbaan bij de politie! Van opleiding ben ik eigenlijk criminologe en juriste. Die bagage kan ik dagelijks gebruiken in mijn job. Ik zie de toekomst als een uitdaging! De politie moet mee zijn in het verhaal van de nieuwe informatietechnologieën, ook in budgettair moeilijkere tijden. Daar komt bij dat we kwaliteit moeten en willen bieden, doch met minder mensen en middelen. Maar dit is niet enkel negatief! Het moedigt ons aan met creatieve oplossingen voor de dag te komen. Een boeiende paradox, vind ik, is de tegelijk lokale en internationale dimensie in de aanpak van veiligheidsproblemen.”

@PZDendermonde

Dankzij #GAS-reglementering houden wij problematiek van ‘wielrenners Appels’ onder controle.

Nu geen hinder en gevaarlijke toestanden meer.

@pzdemerdal_dsz

Wielertoeristen & mountainbikers zat dezer dagen. Nu alleen nog voorzichtig omgaan met deze situatie. Een wederzijdse taak!

Niet gemakkelijk

@Politie_Rupel

Om even bij stil te staan: online pesten doet ook pijn. Campagne tegen haat op het internet door onderwijsblad Klasse

3

13_02_RADAR_nl.indd 3

14/06/13 13:16

R A D A R G E F L I T S T

Railex in Schaarbeek Op 26 april laatstleden heeft de spoorwegpolitie (DGA/SPC) zich getraind op het gebied van openbare orde ter gelegenheid van een voetbalwedstrijd in de buurt van het station van Schaarbeek. Hoe de Belgische supporters onthalen tijdens hun terugkeer naar huis per trein en hoe een confrontatie met andere supporters vermijden? Voor de allereerste keer hebben aspirant-inspecteurs aan deze grootscheepse Railex-actie deelgenomen.

© Ruben Accou

4

13_02_RADAR_nl.indd 4

14/06/13 13:16

inforevue 022013

R A D A R G E F L I T S T 

5

13_02_RADAR_nl.indd 5

14/06/13 13:16

R A D A R G P S

E e n ‘ BA F ’ v o o r hackers 22 maart 2013. In het kader van een gerechtelijk onderzoek heeft de Gentse onderzoeksrechter twee Belgische websites afgesloten omdat ze de mogelijkheid boden om illegaal films, muziek … te downloaden. Het gaat hier om miljoenen downloads waarvoor geen auteursrechten werden betaald. Na een intensief onderzoek kon de federale gerechtelijke politie van Gent in samenwerking met de vzw Belgian Anti-Piracy Foundation (BAF) de verantwoordelijken opsporen. Tijdens negen huiszoekingen werd informaticamateriaal in beslag genomen.

Politie en brandweer samen 2 mei 2013. Bij verkeersongevallen kan er een gevaarlijke, chaotische verkeerssituatie ontstaan. Zowel voor de hulpverleners als voor de andere weggebruikers. De politiezone GAOZ (As/Genk/Opglabbeek/Zutendaal) en de brandweer van Genk volgen samen opleiding om bij ongevallen de veiligheid te verhogen. In een 2de fase zullen ook mug- en takeldiensten een aangepaste opleiding krijgen.

Een pv om de 90 seconden 22 mei 2013. Er werd een halfvaste flitspaal geplaatst ter hoogte van de herstelwerkzaamheden aan het viaduct van Wauthier-Braine op de E19 richting Brussel. De maximum toegelaten snelheid is 50 km/u. Tijdens de eerste 36 controleuren door de wegpolitie van Brabant werden 2270 processen-verbaal opgesteld, oftewel één pv om de 90 seconden.

Over de grens 16 mei 2013. Voorstelling van een nieuwe grensoverschrijdende samenwerking tussen de politiezone des Hauts-Pays (Dour, Hensies, Honnelles en Quiévrain) en de politiediensten van de Franse gemeentes Thivencelle, Quiévrechain, Crespin en Saint-Aybert. Doel: de planning van de toekomstige Belgisch-Franse grensoverschrijdende patrouilles voorbereiden. Deze samenwerkingsvorm is mogelijk dankzij de Overeenkomst van Doornik (lees bladzijde 49) die echter nog moet worden goedgekeurd door het Belgische en Franse parlement.

6

13_02_RADAR_nl.indd 6

14/06/13 13:16

In de rubriek Historia neemt de Historische dienst van de politie u mee op reis naar het verleden. Een lang vervlogen evenement, een spraakmakend personage, een uitrustingsstuk van een voormalig korps, …

inforevue 022013

HISTORIA

DE RIJKSWACHTERS IN DE GEVANGENIS TeksT Benoît Mihail - Historische dienst

In de jaren volgend op de Eerste Wereldoorlog ontbreekt het de staat aan geld en plaats om de rijkswachters, die in tegenstelling tot de politieagenten, aan een leven in de kazerne onderworpen zijn, te huisvesten. In Neufchâteau, Huy, Marche-en-Famenne, Oudenaarde en Veurne wordt er overwogen om ze onder te brengen in voormalige of bijna verlaten gevangenissen.

Het idee ontstond eind 1926, wanneer de commandant van de rijkswacht het logement van rijkswachters in een burgerlijke woonst als duur, slecht voor de dienst en “zeer schadelijk voor de discipline” acht.

In Veurne is het gebouw van de brigade, dat ze huren van de stad, te klein om er de bureaus van het district (eenheid die zich bezighoudt met gerechtelijk werk) alsook de logementen van de 19 rijkswachters in onder te brengen, waardoor ze hun intrek nemen in de huizen van een kleine tuinwijk. De Generale Staf bestudeert vervolgens, samen met het Ministerie van Openbare Werken, de mogelijkheid van een gedeeltelijke bewoning van de gevangenis, die er recht tegenover gelegen is.

Het project wordt niet al te warm onthaald door de verantwoordelijken

ter plaatse. De districtcommandant roept het negatieve beeld op van de rijkswachters die “moeten verblijven in cellen bij gebrek aan gedetineerden”. De brigadecommandant wijst op zijn beurt op de gehechtheid van zijn mannen aan de tuinwijk: “Ze hebben mij allen geantwoord dat ze veel liever dertig of veertig frank toevoegen aan hun onkostenvergoeding voor hun logement en kunnen blijven wonen in een proper en goed gelegen huisje, dan te gaan wonen in de cellen van een vroegere gevangenis, op kosten van de staat.”

Deze vijandigheid ten aanzien van het project alsook de kosten voor de te voorziene herinrichtingswerken doet de hiërarchie twijfelen; ze schuiven het voor zich uit, alvorens het te laten varen. De brigade evenals de gevangenis zal uiteindelijk afgebroken worden.

De geschiedenis van de gebouwen zegt veel over het leven van de bewoners. Vandaar dat het museum een repertorium wenst op te stellen van al deze politieplaatsen, te beginnen bij de rijkswacht, aangezien deze het best gedocumenteerd is. Al wie wenst te helpen, mag ons uiteraard contacteren.

7

13_IR02_Articles_NL.indd 1

14/06/13 13:53

Rijopleiding

Het simuleren van spoedgevallen!

Na de vluchtsimulatoren voor piloten en schietsimulatoren voor politieambtenaren is het nu tijd voor de rijsimulator voor aspiranten! De Académie provinciale de police Emilien Vaes (APPEV), in de provincie Henegouwen, heeft er één aangekocht.

Doelstelling: de toekomstige politiemensen de grondbeginselen van het besturen van prioritaire voertuigen bijbrengen door te werken aan hun onderscheidingsvermogen. Het zwaailicht en de sirene behoeden de interventiediensten immers niet voor een onverwacht obstakel …

Tekst Benoît Dupuis/Maud Losfeld (provincie Henegouwen)

8

JURBISE – In februari van dit jaar stelde een parlementslid de minister van Binnenlandse Zaken een vraag over het aantal ongevallen waarbij politievoertuigen betrokken waren.

Voor de lokale politie waren de statistieken hierover niet beschikbaar. Die van het federale niveau konden wel worden meegedeeld: in 2011 was er een dienstvoertuig betrokken bij 270 verkeersongevallen. In 90 gevallen ging het om een ongeval tijdens een interventie. In aansluiting daarop kondigde de minister aan dat er voor de aspiranten een theoretische en praktische opleiding in defensief rijden zou worden georganiseerd.

De politieacademie van Henegouwen was zich al bewust van het belang van dergelijke opleiding. In oktober 2012 zijn de verantwoordelijken erover beginnen nadenken. “Het besturen van een prioritair voertuig maakte tot nu toe deel uit van een theoretische module in de basisopleiding en was ook een stagedoelstelling in de politiezone.

Deze doelstelling werd helaas zelden bereikt wegens de organisatorische

13_IR02_Articles_NL.indd 2

Fotografie Jos Balcaen

moeilijkheden. Het was niet altijd vanzelfsprekend een aspirant een voertuig te laten besturen zonder zijn capaciteiten te kennen . ..”, legt Thierry Dierick, directeur van de politieschool, uit.

Op basis van ervaringen van de Franse nationale politie, van de Sûreté du Québec en van de gendarmerie royale van Canada, heeft de APPEV een rijsimulator aangekocht. Een zetel, drie videoschermen, hendels ... de simulator heeft alles van een ingewikkeld spel. Een speels aspect dat helemaal geen afbreuk doet aan de pedagogische kwaliteiten van het middel! “De opleiders kunnen dankzij de simulator toezien op de naleving van de fundamentele principes in verband met het besturen van een prioritair voertuig.

De aspirant krijgt te maken met tientallen verschillende interventiesituaties die zowel met de verkeersdichtheid als met de weersomstandigheden te maken kunnen hebben”, vervolgt de directeur. “Na eerst de opleiders opgeleid te hebben, is gestart met het opleidingsprogramma voor de promotie aspiranten die op 3 juni zijn

toegekomen. Met dit middel kunnen we hun rijbekwaamheid, hun waarnemings-, onderscheidings- en hun reactievermogen ten aanzien van een obstakel nagaan. Deze aanpak zal zin geven aan wat ze via de theorie hebben geleerd.” De software laat immers toe samen met de opleider de scène vanuit verschillende invalshoeken te bekijken om de sterke punten en de fouten te bekijken die gemaakt werden wanneer er bijvoorbeeld door een rood licht, door een risicozone … werd gereden.

De feedback die de opleider geeft, is een kritieke succesfactor.

Van simulator naar verkeerspark

De verkeerssimulator werd aangekocht aan 30 000 euro dankzij

14/06/13 13:53

inforevue 022013

de ‘politiecoördinatiekredieten’ die de provinciegouverneur van Henegouwen ter beschikking heeft gesteld. En de APPEV is van plan door te gaan op de ingeslagen weg. Eind 2013 zal de regie Hainaut Sécurité, een multidisciplinair oefencentrum in de gemeente Lens, een rijvaardigheidspark ter beschikking stellen.

De toekomstige politieambtenaren zullen er hun vaardigheden op het vlak van defensief rijden kunnen oefenen. Op die manier zal de provincie Henegouwen voor een echte voortzetting van de rijopleiding zorgen.

Spoedsituaties worden gesimuleerd om eraan te werken! f

”De stress is aanwezig!”

De simulator biedt vier situaties in de bebouwde kom en twee op de autosnelweg aan waarbij de verkeersparameters, de weersomstandigheden en de staat van het voertuig kunnen worden gewijzigd.

Alles dus om een bestuurder te verrassen.

“De stress is aanwezig!”, erkent aspirant Kevin Siriez. “We worden in situaties gebracht die we tijdens de opleiding niet zouden tegenkomen. Het is zeer nuttig voor ons om ons bewust te worden van de gevaren. Die voetgangers of automobilisten die opduiken, zouden echte personen kunnen zijn ... In het begin is het een beetje moeilijk om zich aan te passen, want in een echte auto beweegt men met het hoofd terwijl men hier over schermen en hendels beschikt. Maar na een tijdje lukt het!”

9

13_IR02_Articles_NL.indd 3

14/06/13 13:53

Pr o j e c t NE R O

Op maat van de jongere In Lokeren worden jongeren tussen twaalf en achttien die zich schuldig maken aan overlast of inbreuken op het politiereglement, uitgenodigd om in te stappen in het project NERO. Dat staat voor Normstelling En Responsabilisering naar aanleiding van Overlast. De betrokkenheid van de ouders is de sterkte van dit corrigerende project.

Tekst Saskia Van Puyvelde fotografie Lavinia Wouters

10

13_IR02_Articles_NL.indd 4

14/06/13 13:53

inforevue 022013

LOKEREN – Lokale besturen worden door hun burgers vaak aangesproken op een hele reeks kleine ergernissen die samengevat worden onder de noemer overlast. De invoering van de Gemeentelijke Administratieve Sanctie (GAS) in 1999 gaf hen een instrument om ertegen op te treden.

Sinds 2004 kunnen ook minderjarigen vanaf 16 een GAS krijgen; de leeftijdsgrens wordt waarschijnlijk binnenkort naar 14 jaar verlaagd. In de dagelijkse praktijk is de GAS-wetgeving

echter niet de enige methode die besturen gebruiken in hun poging greep te krijgen op een overlastgevoel. In 2011 werd bijvoorbeeld de VIP (‘very irritating police’) gelanceerd bij de politiezone Westkust1; in Mechelen, Lokeren en Zelzate is NERO in voege.

“Minderjarigen ontspringen vaak de dans”, volgens hoofdinspecteur Karel Weyers. Hij is NERO-projectleider in de politiezone Lokeren. “Daarom zijn we in 2008 gestart met het project in onze politiezone. We hebben ons gebaseerd op het Mechelse NERO-project, maar dan aangepast aan onze stad.

Als een jongere tussen 12 en 18 jaar een feit van overlast of een inbreuk op het algemeen politiereglement pleegt, en dat wordt vastgesteld door een politieambtenaar of een ander beëdigd ambtenaar, zal de politie hem met de combi meevoeren naar het commissariaat. Voorbeelden uit het politiereglement van Lokeren zijn met vuilnis gooien en het spelen op

13_IR02_Articles_NL.indd 5

onaangepaste of storende plaatsen of uren. Het vervoeren van de jongere per combi verplicht de ouders ertoe de ‘belasting op vervoer van personen met een politievoertuig’ van 100 euro te betalen, ook wel ‘combitaks’ genoemd. Tenzij ze ervoor kiezen om in het NERO-project in te stappen.”

Afspraak = afspraak!

Als de ouders de jongere bij de politie komen ophalen, krijgen ze een korte uitleg over de feiten en over het project; ze ontvangen ook een brochure. Karel Weyers: “Wij maken hiervan een bestuurlijk verslag op en bekijken met het jeugdparket of de betrokkene in aanmerking komt voor de NERO-procedure. Mijn collega’s en ik hebben genoeg beroepservaring om in te schatten of er slechts kattenkwaad werd uitgehaald of er voor NERO gekozen moet worden. Het dossier wordt overgemaakt aan de Dienst Integrale Veiligheid (DIV) van

11

14/06/13 13:53

Pr o j e c t NE R O

we af dat de minderjarige gemeenschapsdienst verricht, zeker als hij schade aan de gemeenschap heeft toegebracht. Zo kan hij tijdens schoolvakanties een paar halve dagen mee op pad met het ECO-team, met de jeugddienst enz. Let wel: dit soort werk gebeurt op vrijwillige basis. Enkel de rechter kan een werkstraf opleggen.” Alle afspraken worden door de betrokken partijen – politie, DIV, minderjarige en ouders – bevestigd en moeten worden nageleefd, zoniet moet de ‘combitaks’ toch nog worden betaald. “Vier tot vijf maanden na de feiten volgt een evaluatiegesprek bij de DIV”, besluit Mohamed Achaibi.

“Als de afspraken werden nageleefd en het overeengekomen traject werd gevolgd, zullen de ouders worden vrijgesteld van de ‘combitaks’.”

Twee keer nadenken Karel Weyers en Mohamed Achaibi

12

de stad Lokeren, die de ouders en hun kind schriftelijk uitnodigt voor een eerste gesprek op het politiebureau.

Hier worden de feiten duidelijk en in detail weergegeven en indien nodig nog verduidelijkt. Op dit moment beslissen de ouders of ze in het NEROproject stappen of niet. Doen ze dit niet, dan betalen ze de ‘combitaks’.”

Een tweede gesprek vindt plaats bij de DIV. Trajectbegeleider Mohamed Achaibi legt uit: “We stellen samen een contract op dat uit maximum vijf domeinen bestaat, afhankelijk van de jongere en de gepleegde feiten. Dit contract op maat van de jongere valt of staat met de betrokkenheid van de ouders. Het eerste domein bepaalt de recidive: de ouders moeten erop toezien dat er zich geen nieuwe feiten zullen voordoen vóór de eindevaluatie.

Het tweede domein handelt over de

13_IR02_Articles_NL.indd 6

onderwijsparticipatie van de ouders: volgen zij de schoolresultaten op? Zijn ze aanwezig bij oudercontacten, bij CLB2-activiteiten? Is dit niet het geval, dan wordt bijvoorbeeld een gesprek met het CLB opgelegd. In het derde domein kijken we of de minderjarige een zinvolle vrijetijdsbesteding heeft. Als hij zegt lid te zijn van een sportclub bijvoorbeeld, vragen we daar een bewijs van. We kunnen een afspraak regelen met het JAC, het Jongerenadviescentrum, om hem te helpen bij het zoeken naar een nuttige vrijetijdsbesteding. Biedt hij zich aan, dan krijgt hij een document mee als bewijs. Bij domein vier checken we of de ouders of de jongeren gebaat zijn met het volgen van een cursus sociale vaardigheden en of de ouders opvoedingsondersteuning nodig hebben. Bij het laatste en vijfde domein spreken

“Vorig jaar kwamen zeven minderjarigen in aanmerking voor het traject; drie daarvan besloten om niet in te stappen en de 100 euro neer te tellen”, voegt hoofdinspecteur Weyers er nog aan toe. “Dit jaar zijn er al zes jongeren die het NERO-project volgen.

Het mag maximum twee keer worden gevolgd, anders moet de ‘combitaks’ sowieso betaald worden, maar voorlopig hebben al onze ‘klanten’ slechts één keer deelgenomen. Jongeren weten nu wat hen boven het hoofd hangt en denken twee keer na. We zijn met het project gestart voor onder andere de overlastproblemen rond het station, maar die zijn ondertussen opgelost. Onze doelgroep heeft zijn gedrag aangepast, wat ook blijkt uit de serieuze daling van de MOF(misdaad omschreven feit)-cijfers.”

Meer info op www.lokeren.be of nero@lokeren.be. f

Meer over het VIP-project in het artikel Geen confectiewerk maar maatwerk in Inforevue 2/2012, p.

28-31.

2 Centra voor Leerlingenbegeleiding.

1

14/06/13 13:53

inforevue 022013

GI S : O v e r b r e n g i n g g e v a a r l i j k e g e v a n g e n e n

“Constant aandachtig zijn” Ons land telt bijna 12 000 gedetineerden die soms de gevangenis verlaten omdat ze bijvoorbeeld naar de rechtbank moeten of een begrafenis mogen bijwonen. Sommigen lopen gevaar omdat men ze uit de weg wil ruimen; anderen zullen misschien proberen te ontsnappen. Daarom worden deze gevangenen bij hun overbrenging begeleid door een gespecialiseerd overbrengingsteam van de federale politie (GIS/GOTTS).

Tekst Saskia Van Puyvelde fotografie Lavinia Wouters

13

13_IR02_Articles_NL.indd 7

14/06/13 13:53

GI S : O v e r b r e n g i n g g e v a a r l i j k e g e v a n g e n e n

© Jos Balcaen

BRUSSEL – Kim De Gelder, Marc Dutroux, Ronald Janssen, Nizar Trabelsi, Ashraf Sekkaki, … Stuk voor stuk gevangenen die om de een of andere reden als ‘gevaarlijk’ worden beschouwd en voor hun overbrenging worden begeleid door het GOTTS, het Gespecialiseerd Overbrengingsteam – ‘Team Transfert Specialisé’. We krijgen meer uitleg van commissaris Kenneth Coigné die de leiding heeft over deze pool, die deel uitmaakt van de GIS (gespecialiseerde interventie – ‘intervention spécialisée’) van de Algemene directie bestuurlijke politie van de federale politie. “Binnen de gevangenispopulatie spreken we over drie niveaus. Niveau 1 zijn gedetineerden die een interne dreiging vormen, die een gevaar op zich zijn. Ze zijn

14

13_IR02_Articles_NL.indd 8

Kenneth Coigné

in 2003 ging het om één aanvraag per week en in 2004 al om één per dag. Ook nu nog stijgt het aantal aanvragen jaar na jaar. Omdat een groter aantal personeelsleden dit soort opdrachten ging uitvoeren èn met het proces-Dutroux in zicht, werd binnen ProBev een aparte pool opgericht, het GOTTS. De opleiding van deze mensen ging in 2003 van start. Bij de personeelsleden bestond in het begin het idee dat dit werk een saaie bedoening is, maar niets is minder waar! We moeten tijdens onze opdrachten constant aandachtig zijn.

Er zitten twee grote lijnen in onze taken: enerzijds is er de uithaling en bijvoorbeeld heel gewelddadig en/ terugbrenging van de gevangenen, of kunnen een ontsnappingspoging als zij bijvoorbeeld naar de rechtbank ondernemen. Bij de niveaus 2 en 3 is er sprake van een externe dreiging: de moeten – wat het meest voorkomt –, kans bestaat dat men hen wilt liquide- een begrafenis bijwonen, naar het ren of dat men hen zal helpen ontsnap- ziekenhuis gaan voor een nierdialyse pen. Afhankelijk van de informatie die of in uitzonderlijke gevallen bij een voorhanden is, wordt de keuze tussen geboorte. Anderzijds worden wij ingede niveaus gemaakt. Het is de polizet als gedetineerden van gevangenis veranderen en dat is in principe om tiezone van het grondgebied waarop de zes maand bij gedetineerden vanaf de gevangenis zich bevindt die alle beschikbare elementen zal interprete- niveau 1.” ren en evalueren. Als er bijvoorbeeld bij de gevangene in de cel een gsm Hoe verloopt nu de aanvraag voor wordt aangetroffen, kan de ene polisteun van het GOTTS? Bij opdrachten voor de rechtbank of het hof sturen tieambtenaar dit interpreteren als de griffies de uitnodigingen naar ‘opgepast, hij zal via zijn contacten de gevangenis waar de betrokkene een ontsnappingspoging willen beramen’, terwijl een collega dit ziet als ‘hij vastzit. Die stuurt een aanvraag voor uithaling naar de lokale politie op mist vrouw en kind’. Maar wij voeren enkel de opdracht uit en beslissen niet wiens grondgebied de gevangenis zich over het niveau van de gedetineerde.” bevindt. De lokale politie evalueert en analyseert de opdracht en bepaalt het niveau van de gedetineerde in functie “Geen saaie bedoening!” van een eventuele dreiging. Kenneth Het GOTTS viert dit jaar zijn tiende Coigné: “Afhankelijk van het resultaat verjaardag. “Onze opdracht bestaat zal ze een aanvraag versturen naar de uiteraard wel al langer”, zegt commisdirecteur-coördinator (DirCo) waarsaris Coigné. “Onze pool is eigenlijk ontstaan binnen het vroegere ProBev, onder ze ressorteert, om zo de steun wat staat voor ‘protection’ – beveilivan de federale politie te vragen. De ging en dat in 1998 werd opgericht om coördinatie- en steundirectie (CSD) geldtransporten te escorteren. Binnen zal het dossier evalueren en een advies ProBev zat een zekere capaciteit, zowel uitbrengen. Als de aanvraag wordt goedgekeurd, wordt die doorgestuurd voor wat personeelsleden als materinaar de Directie van de operaties aal betreft, om de beveiliging van de inzake bestuurlijke politie (DAO), die overbrenging van gedetineerden te de eindbeslissing neemt en ons op verzekeren. Bovendien liep het aantal aanvragen voor geldtransporten terug haar beurt de aanvraag overmaakt. en was er steeds meer vraag naar bege- Bij verplaatsingen van gedetineerden (nationale transferts/overbrengingen) leidingen voor gevangenentransport:

14/06/13 13:53

andere, als ze natuurlijk over het juis- voor de hand liggende redenen voorte brevet beschikken. Wie bij de GIS namelijk Nederlandstaligen ingezet.” terechtkomt, krijgt eerst een opleiding En de risico’s? “Eigenlijk gebeuren er om deel uit te maken van de bewijs- en bijzonder weinig incidenten tijdens arrestatieteams en de beveiliging van onze opdrachten; dat komt mede door de geldtransporten; pas na één jaar de degelijke twee weken durende wordt de mogelijkheid geboden om lid opleiding die onze mensen krijgen. Die te worden van de andere units. Omdat wordt voorafgegaan door een testdag je psychologisch en fysiek toch aan en gevolgd door een stageperiode van Te veel belangstelling een bepaald profiel moet beantwoorzes maand. Bovendien wordt onze uitvermijden Het GOTTS werkt voornamelijk in den, zien veel personeelsleden het rusting op peil gehouden en moet men opdracht van de lokale politie, maar werken bij de GIS als een soort spring- dus al veel lef hebben om ons disposinatuurlijk ook voor de federale politie. plank naar de speciale eenheden. Bij tief aan te vallen!” f Commissaris Coigné: “We voeren onze de gewone, dagelijkse opdrachten zor1 Bekijk het volledige dienstenaanbod van de GIS op opdrachten altijd in burger uit en dit gen we steeds voor een mix van perPortal > Pol Info > PolDoc > Catfedpol.

2 Lock-on is een tactiek die actievoerders gebruiken heeft zijn redenen. Het maakt intern soneelsleden die Frans en Nederlands door zich vast te ketenen om met hun lichaam een switchen mogelijk, het is minder spreken, maar bij het proces van Kim barrage op te werpen om hun eisen of standpunten kracht bij te zetten. agressief naar de gevangene toe en het De Gelder bijvoorbeeld hebben we om trekt minder de aandacht. Afhankelijk van het niveau van de gedetineerde, passen wij ons dispositief aan.

Afwijkingen en andere samenstellingen zijn altijd mogelijk. Op de dag voor de eigenlijke opdracht vindt er een De overbrenging van gevaarlijke gevangenen is een opdracht die wordt uitverkenning plaats. In een protocolakgevoerd door de GIS, de gespecialiseerde interventiedienst van de federale koord met DAO staat dat het GOTTS, politie. Deze entiteit van DGA, die momenteel 341 personeelsleden telt, wordt dat uit 55 personeelsleden bestaat, sinds 1 april 2012 geleid door hoofdcommissaris Jean-Hubert Nicolay. De GIS dagelijks drie niveaus 2 en twee werkt als ondersteuning voor de verschillende entiteiten van de geïntegreerde niveaus 3 moet kunnen overbrengen. politie en sommige externe partners (Federale Overheidsdienst Justitie, Reken hierbij de verkenningen en je Nationale bank enz.). De dienst levert beschermingsopdrachten en gespecialihebt per dag een veertigtal mensen seerde steun op het hele Belgische grondgebied: de overbrenging van gevaarnodig, zonder de opleidingen of afwelijke gevangenen, de bescherming van vips, de beveiliging van waardetranszigheden mee te tellen. Gelukkig werporten en gevoelige voorwerpen (wapens, kunstwerken, nucleaire stoffen ken de verschillende eenheden van de enz.), de bescherming van transporten van de Nationale bank van België, de GIS als communicerende vaten1, waarbewijs- en arrestatieteams, de VAG-arrestatieteams, de mobiele commandodoor personeelsleden van de ene unit posten, de sproeiwagens, de APC-pantserwagens en de lock-onteams2. flexibel kunnen worden ingezet in een

inforevue 022013

GI S : O v e r b r e n g i n g g e v a a r l i j k e g e v a n g e n e n

regelt het Directoraat-generaal van de penitentiaire instellingen van de FOD Justitie alle aanvragen via de CSD Brussel. Die richt op haar beurt de steunaanvraag naar het interventiekorps (CIK) voor de niveaus 1 en naar het GOTTS voor de niveaus 2 en 3.”

Gespecialiseerde interventie

13_IR02_Articles_NL.indd 9

15

14/06/13 13:53

EUREKA!

Tegenwoordig maakt het werk van de technische en wetenschappelijke politie integraal deel uit van het gerechtelijk onderzoek.

Hoewel materiële sporen niet kunnen spreken, zijn ze vaak de enige getuigen van een misdaad of een wanbedrijf. Ze kunnen van doorslaggevend belang blijken om de daders te identificeren en de modus operandi te bepalen. We vonden de inspiratie voor deze rubriek in het arsenaal aan mogelijkheden waaruit de onderzoekers en de experts kunnen putten.

EERST ZIEN, DAN GELOVEN Het gebruik van videobeelden in het domein van de technische en wetenschappelijke politie is niet nieuw. Er bestaat op dit vlak echter geen gemeenschappelijk project tussen de verschillende laboratoria. Daarom zijn ‘laboranten’ van overal te lande rond de tafel gaan zitten om hun ervaringen te delen en het gebruik van dit medium te stroomlijnen. Twee experts stemden ermee in om ons een woordje uitleg te geven.

TeksT Gwendoline Hendrick

DINANT – Videografie wordt de laatste jaren meer gebruikt omdat bepaalde personen zich hierin hebben verdiept, vooral sinds de zaak-Dutroux in Aarlen in 1996.

“We waren toen al overtuigd van de meerwaarde die videobeelden ten opzichte van foto’s kunnen bieden”, zegt commissaris Jean-Robert Hardy, diensthoofd van het labo van Dinant. “Videografie bestond daarvóór al en bepaalde FGP’s zoals die van Antwerpen, Brussel en Luik hadden er al in geïnvesteerd”, preciseert commissaris Miguel Otoul, hoofd van het labo van Hoei.

16

Niettemin bestond er geen gezamenlijk project. “Vooral voor wedersamenstellingen bewezen videobeelden hun nut”, benadrukt Jean-Robert Hardy. Eén van de grote moeilijkheden indertijd, had te maken met het lezen van de VHS-cassettes. Niet alle magistraten beschikten over de nodige apparatuur. Vandaag is dat euvel weggewerkt, dankzij de cd en dvd. Videoapparatuur in het algemeen is trouwens veel gebruikersvriendelijk vandaag de dag. “De gevoeligheid van de camera’s bijvoorbeeld, is sterk verbeterd. Tegenwoordig kan men in moeilijke omstandigheden gemakkelijker filmen en ondanks alles over goede beelden beschikken. En met de huidige montagesoftware kan maatwerk worden geleverd terwijl daarvoor vroeger

13_IR02_Articles_NL.indd 10

FoTograFie Jos Balcaen

professioneel en duur materiaal nodig was”, leggen beide politieambtenaren uit.

foto RUImt plaatS VooR VIdEo

De opmars van video vormde de aanleiding om na te denken over een globaal plan. “Met verschillende medewerkers van de Directie van de technische en wetenschappelijke politie (FGP/DJT) hebben we een werkgroep opgericht met collega’s van de labo’s die met videobeelden bezig zijn. We willen vooral bekijken welke opdrachten aan de laboratoria kunnen worden toevertrouwd. Het is niet onze bedoeling een ‘systeem’ op te leggen; we willen in hoofdzaak de voordelen van videografie promoten”, legt Jean-Robert uit.

14/06/13 13:54

inforevue 022013

het labo van de Fgp Brussel filmt de wedersamenstelling van een moord.

Vooral bij de wedersamenstellingen staat de meerwaarde van videobeelden tegenover de fotografische ‘stillevens’ buiten kijf. Niettemin is het zaak om a priori te overwegen of het maken van een video realistisch is, want er komt heel wat bij kijken. Om een coherente video-opname te maken, is een grondige voorbereiding en dito organisatie nodig en moet aan heel wat randvoorwaarden worden voldaan. Volgens Jean-Robert Hardy “moet men een dossier grondig bestuderen om op voorhand te weten wat men gaat filmen, waar en op welk moment. Naast het technische aspect mogen we uiteraard de politionele benadering niet uit het oog verliezen.”

Bovendien voorziet de Salduz-wet in de aanwezigheid van de advoca(a)t(en) en de burgerlijke partij(en) op de plaats van een wedersamenstelling. Kortom, het kan er best druk zijn. Maar ook hier biedt videografie een meerwaarde, namelijk de mogelijkheid om de beelden live door te zenden. Het voordeel is dat iedereen tegelijkertijd dezelfde beelden ziet, op voorwaarde dat de camera goed geplaatst is. Miguel Otoul heeft dat op vraag van een onderzoeksrechter eens getest. “De wedersamenstelling omvatte vier versies”, preciseert hij. “De versie van de echtgenote van het slachtoffer, van de twee vermoedelijke moordenaars en van een tussenpersoon. De beelden wer-

13_IR02_Articles_NL.indd 11

den door een privéfirma rechtstreeks doorgezonden naar een vrachtwagen van de gespecialiseerde interventiedienst (DGA/GIS) van de federale politie. De rechercheurs maakten aantekeningen en konden onmiddellijk de rechter interpelleren als ze vragen hadden.” Handig extraatje: de opname kan vervolgens in het assisenhof worden gebruikt. Op die manier laat de opname toe om tijdens een proces de versie van elke hoofdrolspeler gemakkelijker te begrijpen.

Kortom, videografie biedt heel wat mogelijkheden. Is de oprichting van een gespecialiseerde cel wenselijk of van een netwerk van referentiepersonen uit alle labo’s te lande? Dit zijn enkele pistes waarover de werkgroep zich buigt. In afwachting gebruiken diverse laboratoria video bij wedersamenstellingen. In Brussel hebben sommige magistraten er zelfs voor gekozen om foto’s te vervangen door video voor wedersamenstellingen!

17

14/06/13 13:54

I n t er nat iona le pol i t ie s a me n w er k i ng

Ingrijpende reorganisatie Het netwerk van verbindingsofficieren staat voor een grondige hervorming.

Binnen de Europese Unie zullen de komende jaren zes posten worden gesloten. Concreet betekent dit dat er daar geen beroep meer kan worden gedaan op het persoonlijke netwerk van een Belgische collega ter plaatse. Ook buiten de EU wordt het landschap lichtjes gewijzigd. Inforevue ging zijn licht opsteken bij hoofdcommissaris Peter De Buysscher en commissaris Dirk Beersmans van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI) van de federale politie. Zij zijn respectievelijk directeur en verantwoordelijke van de LO-desk bij CGI en vertellen het hoe en waarom van deze reorganisatie.

Tekst Saskia Van Puyvelde fotografie Lavinia Wouters

18

13_IR02_Articles_NL.indd 12

14/06/13 13:54

inforevue 022013

BRUSSEL – Het netwerk van verbindingsofficieren – ook wel LO’s genoemd naar het Engelse ‘liaison officer’ – is in de jaren negentig ontstaan en sindsdien als dusdanig niet meer geëvalueerd. Tijd voor een optimalisering? Peter De Buysscher: “Het is hoog tijd dat het netwerk geactualiseerd wordt, rekening houdend met de huidige internationale veiligheidssituatie, de nieuwe evoluties in het raam van de internationale informatie-uitwisseling en de operationele werklast.

Zitten onze LO’s wel nog op de juiste plaats? Via beeldvorming hebben we de prioritaire regio’s bepaald voor de Belgische federale politie en daarom is er beslist om de komende jaren binnen de EU zes posten te sluiten: Luxemburg en Frankrijk zijn al gesloten, Nederland wordt samengevoegd met Europol1 en Oostenrijk, Polen en Duitsland volgen nog. Voor sommige landen is het niet aangewezen om de post nu al te sluiten: ofwel hebben deze lidstaten een ingewikkelde politiestructuur en is hun LO-desk in

13_IR02_Articles_NL.indd 13

Den Haag (zie verder) nog niet goed gepositioneerd, ofwel is de samenwerking dermate intensief dat een bilaterale LO-post noodzakelijk blijft.

Om die redenen worden de posten in Spanje, Italië en Roemenië behouden. Dit is geen evidente oefening die zeker verder zal worden geëvalueerd.

De verbindingsofficier in Roemenië2 wordt bovendien bijkomend geaccrediteerd voor Servië. Buiten de EU worden de posten behouden in Albanië, Marokko, Turkije, Amerika, Thailand en Rusland. De LO van dit laatste land zal vanaf 2014 bijkomend geaccrediteerd worden voor Oekraïne.

De post in Zuid-Amerika wordt verplaatst van Venezuela naar Brazilië op het moment dat er voor deze post een verbindingsofficier zal worden geselecteerd. Brazilië is een opkomende economische grootmacht met heel veel criminaliteit: drugs, mensenhandel enz. De post van LO in Spanje, Brazilië, Turkije en Rusland wordt op dit moment vacant verklaard. Er komt trouwens een nieuwe selectiecommis-

sie en de weerhouden kandidaat zal maximum zes jaar LO mogen zijn.”

Wat verandert er voor de onderzoeker? “In twee derde van de gevallen wordt de LO rechtstreeks door de onderzoekers bevraagd. Dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat de onderzoeker weet dat hij van de verbindingsofficier een snel en kwaliteitsvol antwoord op zijn vragen krijgt. Het is de bedoeling dat hij dezelfde service kan verwachten van de Europol LO-desk maar dat tegelijkertijd zoveel mogelijk informatie ook ‘gedeeld wordt’. Europol, het Europese politiebureau in Den Haag, zal een centrale rol gaan spelen voor de informatie-uitwisseling binnen de EU. Het zal de ‘criminal information hub’ worden, het centrum van de criminele informatie dat de informatie kan gaan ‘crosschecken’, dat linken legt en analyses maakt. Alle lidstaten van de EU, en dat zijn er 28 als Kroatië ook is toegetreden, alsook enkele landen waar Europol een overeenkomst

19

14/06/13 13:54

i n t e R n at ion a l e p ol i t i e S a m e n w e R k i n g

het zenden van een lo naar een bepaald land heeft, kort gezegd, als doel de wederzijdse samenwerking te bevorderen en te versnellen. De verbindingsofficier verzamelt en wisselt informatie uit, helpt bij de voortgang van onderzoeken en volgt bepaalde criminaliteitsproblemen op. hij faciliteert ook de uitvoering van rogatoire commissies. eén keer per jaar komen de lo’s samen in België om nieuwe trends en veranderingen te bespreken. tijdens de zogenaamde lo-week (dit jaar van 13 tot 17 mei) wordt er traditiegetrouw een actuele groepsfoto gemaakt.

mee heeft (IJsland, Zwitserland, Canada, USA, …), hebben een LO in Den Haag. Deze mensen zitten letterlijk op dezelfde gang en zullen de dossiers behandelen in plaats van de Belgische LO in het buitenland. Zij zullen hun werklast zien stijgen! We hebben gemerkt dat onze LO’s in het buitenland soms ook worden ingezet voor zaken die op een andere manier verkregen kunnen worden. In principe wordt hun hulp ingeroepen bij dringende, complexe en vertrouwelijke dossiers, niet om nummerplaten te checken ...”

“We moeten de plaats van de verbindingsofficieren tussen de andere informatiekanalen zien”, gaat Dirk Beersmans verder. “Er bestaat een

dienstnota over het kanaalkeuzemodel, dat een uniforme werkwijze beschrijft voor bepaalde dossiers of voor het aanvragen van bepaalde informatie. De LO is een zeer betrouwbaar en comfortabel kanaal, maar tevens ook een duur kanaal te midden van de andere. We moeten durven nadenken over het toekomstige informatiebeheer. Er zijn heel wat nieuwe evoluties inzake informatieuitwisseling: Europol dat voornamelijk met SIENA 3 werkt, de mogelijkheden dankzij het Zweedse kaderbesluit van 2003 (zie verder), Interpol, Schengen … Rechtstreeks communiceren tussen EU-lidstaten wordt meer en meer beoogd; men gaat naar korte lijnen van communicatie. Die evolutie kan je niet tegenhouden.”

De verbindingsofficieren in het buitenland en de internationale missies.

20

13_IR02_Articles_NL.indd 14

zal er geen kwaliteitsverlies zijn?

“Het is logisch dat een LO ter plaatse een onmiskenbaar voordeel heeft”, vervolgt de directeur. “Bedoeling is dat we de nadelen zo beperkt mogelijk gaan houden. De Europol LO’s zullen, zoals de bilaterale LO’s, de mogelijkheid krijgen om de dossiers te faciliteren, onderzoekers samen rond de tafel te brengen en indien nodig naar het betrokken land af te reizen om een situatie te deblokkeren. Zij zullen de politiemensen dezelfde service verlenen. Iedereen zal nog steeds ergens terechtkunnen met zijn dossier! Het geld dat hier bespaard wordt, en dankzij deze optimalisering is dat een slordige 1 250 000 euro, kunnen we gebruiken om de Belgische politie een sterkere positie te geven in landen buiten de EU. Momenteel ligt onze focus op de Balkan, de Sahel-landen en het Midden-Oosten.”

Voeren andere landen ook zo’n reorganisatie uit? Dirk Beersmans: “Denemarken voerde eenzelfde reorganisatie uit. Het Verenigd Koninkrijk (Groot-Brittannië en Noord-Ierland) heeft zijn Europol-desk versterkt en onder andere zijn LO in België teruggetrokken; de Nederlanders sluiten alle posten in de EU. Dankzij een Benelux-afspraak die in april 2011 getekend werd en die uitvoering geeft aan een Europees raadsbesluit dat de mogelijkheid schept dat LO’s gezamenlijk kunnen worden gebruikt, kunnen LO’s van België en Nederland – Luxemburg heeft geen LO’s – gemeenschappelijk worden gebruikt; zo mag een Belgische LO Nederlandse

14/06/13 13:54

dossiers behartigen en andersom. De landen en accreditaties worden in de toekomst verdeeld tussen ons land en Nederland. Zo staat Nederland bijvoorbeeld sterker in Azië en ZuidAmerika. Onze LO in Albanië heeft als proefproject reeds als Benelux-LO gefungeerd, tot grote tevredenheid van de Nederlandse en Belgische politie. Concreet betekent dit dat voor sommige landen een Nederlandse LO je dossier zal behandelen. Dit is de laatste twee jaar reeds het geval geweest voor Zuid-Amerika, waar we voorlopig nog niet in de mogelijheid waren om een Belgische LO te plaatsen. Ook met andere landen wordt er samengewerkt. In Nepal bijvoorbeeld zit noch een Belgische, noch een Nederlandse LO, maar wel een Duitse en een Britse. Dankzij een Europees raadsbesluit over de samenwerking tussen LO’s hebben we een dossier kunnen behandelen via de Duitse LO, die trouwens ook in Kenia voor ons schitterend werk heeft geleverd.

Voor een aantal regio’s zal er ook een beroep worden gedaan op ‘ad hocLO’s’: personeelsleden werkzaam bij CGI die bijvoorbeeld al als projectmanager fungeren in een bepaalde regio, maar er niet gehuisvest zijn. Neem nu Congo. De Belgische politie heeft daar al een missie waarbij vooral geïnvesteerd wordt in projecten rond nabijheidspolitie en basispolitiezorg. Het zou te gek zijn om er een LO naartoe te sturen als we er al mensen hebben die er ook reeds een netwerk hebben uitgebouwd.”

En de lo’s zelf, wat vinden zij van deze reorganisatie? Peter De Buysscher: “Voor alle duidelijkheid: iedereen mag zijn termijn uitdoen. Bij ons wordt het een uitdovingsscenario, in tegenstelling tot een aantal andere Europese landen waar de verbindingsofficieren onmiddellijk worden teruggetrokken. Ik ontken niet dat een LO een comfortabel instrument is, maar er zijn ondertussen zoveel kanalen voor informatie-uitwisseling en met die evolutie moeten we mee. Ons land

13_IR02_Articles_NL.indd 15

investeert al lang in Europol; we moeten nu gebruikmaken van de talrijke voordelen die de samenwerking met dit agentschap biedt en het rendement verhogen. En met het vrijgemaakte geld richten we onze aandacht naar die regio’s waar de ontwikkeling van de (georganiseerde) criminaliteit een directe of indirecte weerslag heeft op de Belgische nationale veiligheid en dus op de activiteiten van de geïntegreerde politie.” f

1 2 3

inforevue 022013

i n t e R n at ion a l e p ol i t i e S a m e n w e R k i n g

Het Europese politiebureau in Den Haag.

Lees ook het artikel Misdrijfanalyse geëxporteerd naar Moldavië in Inforevue 1/2012, p. 22-24.

SIENA staat voor Secure Information Exchange Network Application. Het is een programma dat de uitwisseling van criminaliteitsgebonden operationele informatie tussen de EU-lidstaten, Europol en derden toelaat. Ook de arrondissementele informatiekruispunten (AIK’s) zullen binnenkort met SIENA van start gaan.

gehulDigD in Kosovo Twee federale politieambtenaren, inspecteurs Dimitri Mulkens en Serge Van Thillo, zijn op zaterdag 4 mei 2013 in de Kosovaarse hoofdstad Pristina in de bloemetjes gezet. Op 7 maart 2013 hebben zij samen met enkele buitenlandse collega’s, drie slachtoffers gered die door een verkeersongeval met hun voertuig in een rivier waren gesukkeld. Het tweetal maakt in Kosovo voor één jaar deel uit van de internationale missie EULEX, die vrede en stabiliteit in de West-Balkan ondersteunt. CGI is dus niet alleen verantwoordelijk voor de inzet van de verbindingsofficieren in het buitenland, maar ook voor de inzet van andere Belgische politiemensen in internationale missies. Deze missies kaderen hetzij in het ‘Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid’ van de EU, hetzij in het veiligheidsbeleid van de Verenigde Naties. Zij hebben als doel ondersteuning te bieden aan de hervorming van politie, justitie en douane in landen of regio’s waar deze structuren moeten worden (her)opgebouwd, meestal nadat ze werden getroffen door militaire of burgerlijke conflicten. Een belangrijk onderdeel van deze missies is de bescherming van de burgers en het laten respecteren van de individuele rechten en vrijheden. In samenspraak met de FOD Buitenlandse Zaken wordt jaarlijks bepaald hoeveel expertisecapaciteit de geïntegreerde politie hiervoor ter beschikking stelt en in welke landen of regio’s ze worden ingezet. CGI fungeert hierin als coördinator. Peter De Buysscher: “We streven een returneffect na: als we de politiediensten in deze landen of regio’s kunnen trainen of monitoren, zowel op strategisch vlak als op het vlak van hun operationele activiteiten, zou dit een positieve impact moeten hebben op de bestrijding van die criminaliteitsfenomenen die hun oorsprong vinden in die regio’s en waarvan we een weerslag ondervinden in ons land. Prioritaire regio’s voor ons op dit moment zijn de Sahellanden, de Balkan en het Midden-Oosten.” Jaarlijks zet de Belgische geïntegreerde politie ongeveer 33 mensen in voor buitenlandse missies. Dit jaar zijn er missies in Congo, Kosovo, Mali, Niger, de westelijke Jordaanoever en binnenkort ook Libië.

21

14/06/13 13:54

t r e k k e r s i n W a a l s - Br a b a n t

Anonimiteit dankzij samenwerking De winkelcentra van Ottignies, Louvain-la-Neuve en Waterloo behoren tot de grootste van Waals-Brabant. Wie winkelcentra zegt, zegt veel volk, en veel volk trekt helaas vaak zakkenrollers aan. De politiezones Ottignies-Louvain-la-Neuve en Waterloo, die met diezelfde realiteit worden geconfronteerd, hebben beslist om samen te werken om dit fenomeen te bestrijden.

TEKST Eric Levêque FOTOGRAFIE Jos Balcaen

WATERLOO – Gauwdiefstal bestaat uit het ontvreemden van waardevolle voorwerpen zonder geweld, zonder dat het slachtoffer dit gewaarwordt. Hoewel het probleem niet zo groot is als in Brussel, krijgen de steden Ottignies, Louvain-la-Neuve en Waterloo er toch mee te maken. Commissaris Didier Samain, directeur operaties van de politiezone Waterloo, legt de reactie van de politie uit: “We hebben de voorbije jaren een stijging van de gauwdiefstallen vastgesteld. We hadden wel opleidingen gevolgd om de targets (daders) te volgen, maar niet om ze op te sporen. Ik heb dus contact opgenomen met de politiezone Brussel Hoofdstad/Elsene, die een speciale opleiding rond gauwdiefstallen aanbiedt. Toen vernam ik dat de korpschef van een naburige Waals-Brabantse stad een gelijkaardig initiatief nam.”

Maurice Levêque, korpschef van Ottignies-Louvain-laNeuve, werd in zijn politiezone immers met hetzelfde probleem geconfronteerd. Ook hij wilde politiembtenaren de opleiding van de Brusselse trekkers, specialisten in het opsporen van gauwdiefstallen, laten volgen.

Dezelfde problematiek, dezelfde opleiding, een mogelijke samenwerking?

Voorbeeldige communicatie

Waarom en vooral hoe samenwerken bij dergelijke interventies? Didier Samain legt uit: “In Waterloo zijn alle winkels min of meer geconcentreerd in één straat. Wanneer wij het aantal schaduwoperaties in die zone verhogen, loopt ons personeel het gevaar om na verloop van tijd herkend te worden.” Hetzelfde geldt voor Louvain-la-Neuve en haar winkelcentrum. “De uitwisseling van politiemensen was daarom de meest efficiënte oplossing. We hebben contact opgenomen met Maurice Levêque om de mogelijkheden van een partnerschap te onderzoeken. Wij zaten meteen op dezelfde golflengte”, aldus Didier Samain. “We hebben samengewerkt in een open sfeer. Velen kwamen zelfs al met nieuwe ideeën op de proppen”, voegt de directeur er enthousiast aan toe. Ook hoofdcommissaris Maurice Levêque staat open voor nieuwe ideëen en samenwerkingsverbanden: “De communicatie over de grenzen van de politiezones heen verloopt alvast erg vlot, wat bemoedigend is voor later.”

22

13_IR02_Articles_NL.indd 16

14/06/13 13:54

inforevue 022013

Verdwijnen in de massa om niet ontdekt te worden, ook dat is het lot van de trekkers 23

13_IR02_Articles_NL.indd 17

14/06/13 13:54

t R ekkeR S in wa al S-bR aban t

oplEIdInG, dE SlEUtEl tot SUccES De opleiding trekker duurt één week, met een optie om zich bij te scholen. “Ze bestaat in eerste instantie uit de observatie op schermen van de technieken die de dieven gebruiken, en vervolgens uit een reeks observaties op het terrein”, aldus inspecteur Serge Vanhollebeke, een trekker van de hoofdstad en de instructeur van dienst.

“Verschillende politiezones zijn de opleiding al komen volgen, met name de collega’s uit Bergen, Luik, Gent, Antwerpen en nu dus ook Waterloo en Ottignies.” En

“Meer op het terrein’ Frédéric Wantiez en Nathan de Baets, beiden lid van de interventiedienst van de politiezone Waterloo, hebben begin 2013 de opleiding in Brussel gevolgd. Zij leggen hun werk van trekker uit. ”We zijn vooral actief op het openbaar vervoer, want de stad heeft een uitgebreid busnet, een geliefkoosd actieterrein voor pickpockets. Ongeveer één keer per maand zetten we een speciale operatie tegen gauwdieven op touw. Met resultaat: tijdens onze eerste operatie hebben we twee arrestaties verricht.”

het werk op het terrein? “Mijn job bestaat voornamelijk uit het schaduwen van zakkenrollers te voet, in de stad.

Daarnaast bied ik ondersteuning aan collega’s van de secties zeden of verdovende middelen. Schaduwoperaties duren gemiddeld 32 minuten; dat varieert tussen 3 seconden en 3.45 uur. We werken ook op het openbaar vervoer en leggen soms zeer lange afstanden af, tussen 10 en 20 km per dag.”

zElfdE fEnomEEn, VERSchIllEndE aanpaSSInG

De korpschef van Waterloo ad interim, hoofdcommissaris Michel Vandewalle, heeft aan 40 personeelsleden aangeboden om een opleiding te volgen te kiezen uit negen thema’s, waaronder winkeldiefstal. In dat kader werden politieamtenaren naar Brussel gestuurd om de zakkenrollers te leren opsporen. “Onze politiemensen zijn allrounders die ervoor kunnen kiezen om zich te specialiseren in een thematiek die hen aanspreekt”, verklaart de hoofdcommissaris. “Onze zones verschillen natuurlijk van de dichter bevolkte zones in Brussel. Bepaalde technieken moesten dus gewijzigd worden.” Hoewel de politieamtenaren tijdens de opleiding leren hoe ze de boef moeten opsporen, moeten ze immers de aangeleerde methodes aanpassen om hem te vatten.

De korpschef van Ottignies-Louvain-la-Neuve, Maurice Levêque, verduidelijkt: “De trekkers doen hun opsporingswerk in burger, en een externe ploeg in uniform staat in voor de onderschepping. Gelet op de beperkte oppervlakte van de zone is dit een luxe die onze provinciale zones zich kunnen veroorloven, in tegenstelling tot de zone van de hoofdstad, waar een externe interventie veel delicater is of moeilijk te coördineren.” f

Didier samain

24

13_IR02_Articles_NL.indd 18

14/06/13 13:54

inforevue 022013

OUT OF OFFICE In de rubriek Out of Office verlaten we de werksfeer om u een passie, een hobby of een originele activiteit van een personeelslid voor te stellen.

BESTEMMING: HET RUIME SOP Er zijn kustbewoners bij wie het zeewater door de aderen stroomt. Dimitri Vandepoele (31), schietmonitor en inspecteur bij de interventiedienst van de politiezone Westkust (Koksijde/ De Panne), is zo iemand. “Een zestal jaar geleden wilde ik mijn sportactiviteiten een nieuwe wending geven. Ik twijfelde tussen een catamaran of zeekajak. Ik koos voor de zeekajak.”

TeksT Stefan Debroux

FoTograFie Dimitri Vandepoele

KOKSIJDE – Zeekajakken biedt veel mogelijkheden. Je kan het heel het jaar door beoefenen: onder een zomerse zon of bij vriestemperaturen, door weer en wind tot en met 7 beaufort, bij hoge golven of op rustig kabbelend water. Je kan zelfs ‘kajaksurfen’ op de branding!

kapSEIzEn

Zeekajakken is een andere beleving dan rivier- of meerkajakken. Je peddelt de verte in, 5 kilometer, 10, 20, 30, 40... richting horizon. “Op zee heb je de neiging afstanden fout in te schatten”, vertelt Dimitri. “Voor de kust van Nieuwpoort ligt een boei op 6 kilometer, ogenschijnlijk dichtbij. Maar toen ik er voor het eerst naartoe peddelde en me omdraaide, was het wel even slikken. Bovendien moet je altijd rekening houden met de getijden en de stroming. Bij ‘stilstaand’ water bedraagt die ongeveer 4 km/u.

Dus als je niets doet, drijf je in een dag van de Belgische westkust naar de oostkust af. Door die stroming is een kompas niet zo handig om te navigeren, want als je afdrijft blijft een kompas naar het noorden wijzen. Ik baseer me op zeekaarten en navigeer met de gps.”

Met niemand in de buurt om te helpen, kunnen kleine probleempjes op zee algauw grote problemen worden.

Een klassieker is het kapseizen. Dimitri: “Kan gebeuren bij wilde golven of een te bruusk manoeuver. Om uit zo’n benarde situatie te geraken, moet je de techniek van het omrollen met behulp van je peddel onder de knie hebben.

Dat vereist training. Lukt het niet, dan moet je uit de cockpit kruipen en met de kajak sjorren om hem weer recht te trekken. Als dat niet lukt in koud water... De meeste

13_IR02_Articles_NL.indd 19

watersporters die in het water overlijden, sterven niet door verdrinking, maar door onderkoeling. Het hoeft geen betoog dat een thermisch pakje geen luxe is. Ik draag veiligheid hoog in het vaandel. Dat vertaalt zich op het vlak van uitrusting (reddingsvest, vuurpijl, marifoon enz.) én een grondige voorbereiding, zowel fysiek als qua navigatie.”

doEl? pERSoonlIJkE REcoRdS

Dimitri Vandepoele laat geen kans onbenut om met zijn zeekajak het ruime sop te kiezen. Alleen, met een vriend, soms met zijn echtgenote. “Ik probeer een tweetal keer per week het water in te glijden, voor een tocht van gemiddeld 20 kilometer. Korte tochten zijn synoniem met plezier maken en kletsen of ‘viswijven’. Op langere tochten volgt er na de euforie van de eerste 20 km vaak een doodse stilte. Dan is het doorbijten.”

België telt een handvol zeekajakkers. Een competitie is er niet. Dimitri: “Ik bepaal zelf uitdagingen. Mijn persoonlijk record offshore bedraagt 32 km, recht de zee in tot aan de Westhinder-meetpaal en terug, zonder loods en zonder bevoorrading. Mijn langeafstandsrecord is 113,5 km nonstop, vanuit Wulpen naar Nieuwpoort, via de zee naar Gravelines (Frankrijk) en terug via de kanalen. Sinds vorig jaar heb ik een langere kajak: een expeditiemodel met opslagruimte en met een vin onderaan. Die vaart stabieler in ruwe waters en vooral sneller. Dat opent perspectieven om gestaag de grenzen te verleggen. Mijn volgende mijlpaal? Samen met mijn maat het kanaal oversteken! Van Nieuwpoort naar Ramsgate, pal 100 kilometer. In een best case scenario overbruggen we die in 22 uur. Vier Belgen hebben die uitputtingsslag voorgedaan in 2005, met een loodsboot. Wij willen het flikken zonder begeleiding.” www.youtube.com/northseakayak dimitri.vandepoele@politiewestkust.be

25

14/06/13 13:55

Fxaxc x e xtxox f xaxcxe

Ondergraaft een dagelijks communiqué over woninginbraken onze legitimiteit?

De hypothese die we ditmaal opwerpen, is een afgeleide van een discussie in de groep Politiezorg – Interne en externe communicatie op www.linkedin.com. Ze luidt als volgt: een dagelijks perscommuniqué over (het aantal) woninginbraken ondergraaft de legitimiteit van de politie, want het wekt de indruk dat de politie de zaak niet onder controle heeft. Twee politiewoordvoerders geven hun visie op deze stelling. fotografie Jos Balcaen & Lavinia Wouters

Sinds de start van de politiezone Vilvoorde/Machelen werd bewust gekozen voor een open en transparante communicatie. Een dagelijks persbericht maakte daar deel van uit. Het dagelijks persbericht evolueerde van een uitgebreid verslag naar een beknopt overzicht van feiten in het kader van onze belangrijkste fenomenen. Woninginbraak, diefstallen uit voertuigen en verkeersongevallen zijn hier enkele voorbeelden van.

De verkiezingen van oktober 2012 zorgden voor een nieuw politiecollege en dat college besliste al snel om het dagelijks persbericht af te schaffen en te vervangen door een wekelijkse uitgave. Het politiecollege is van oordeel dat een dagelijks persbericht leidt tot een verhoging van het onveiligheidsgevoel en de

perceptie dat de criminaliteit in onze politiezone veel hoger is dan in andere gemeenten. Bewijs hiervan zijn de dagelijkse berichten in de regionale bladzijden van de kranten waarbij Vilvoorde en Machelen het meest in het oog springen. De voorzitter van het politiecollege is van oordeel dat deze berichten de legitimiteit van ons korps ondermijnen.

Als woordvoerder blijf ik evenwel voorstander van open en transparante communicatie naar de bevolking. De meningen zijn blijkbaar verdeeld. Sommigen vinden het dagelijks persbericht nuttig vanuit preventief oogpunt en anderen gaan zich net onveiliger voelen. Het nieuwe wekelijkse persbericht is in ieder geval beperkt tot de gebundelde feiten van één specifiek fenomeen met de nadruk op preventie. f

Erik Bassleer

commissaris - Directeur operaties politiezone Vilvoorde/Machelen 26

13_IR02_Articles_NL.indd 20

14/06/13 13:55

In de rubriek Face to face geven twee personeelsleden van de politie hun persoonlijke mening over een specifiek thema. Die meningen kunnen overeenstemmend, uiteenlopend, aanvullend of genuanceerd zijn.

Ik stond onlangs bij de slager en aanhoorde het gesprek tussen enkele klanten. “Zoveel inbraken in onze wijk!” “Ik slaap niet meer.” “Hopelijk kan de politie ze vlug oppakken!” “Ik ga een alarm plaatsen!” Dit is slechts een greep uit de reacties op het persberichtje dat ik enkele dagen eerder had verspreid. Het zorgde dus voor beroering. Doen we hier als politie wel goed aan?, stel ik me als perswoordvoerder dikwijls de vraag.

Na 12 jaar ervaring in de externe communicatie van een politiezone blijft mijn antwoord volmondig ‘JA’. Onze burgerklant heeft recht op correcte, objectieve info. Wat ik bij de slager had gehoord, waren de feiten. Geen gram speculatie.

Die feiten waren erg, maar in de juiste context geplaatst.

Je kan al dan niet over woninginbraken communiceren, de burgers doen het sowieso. Het komt ter sprake in de krant, op radio en tv, op sociale media... Onze burger-klant ligt wakker van wat er in zijn wijk gebeurt.

Eén van de pijlers van excellente politiezorg is transparantie. Met ‘juiste communicatie’ kunnen we de wilde verhalen over criminaliteit en overlast tot de werkelijke proportie herleiden. In combinatie met een eventuele oproep tot getuigen of ter aanvulling van het buurtonderzoek (verdachte nummerplaten, personen in die buurt) kan dit een dankbare return opleveren in de opheldering van een zaak. Of koppel dit aan op maat gesneden preventietips! Samen zorgen voor veiligheid is en blijft het motto bij onze basispolitiezorg.

Hoe ver gaan we hierin? Toegegeven, het is vaak dansen op een slappe koord. Ook journalisten, met wie we als woordvoer-

inforevue 022013

t r e k k e rs xFxaxc in x e xW txo axaf xlaxscx-eBr x abant

der een vertrouwensband hebben van geven en nemen, gaan het terrein op, (be)vragen en leggen hun oor te luister.

Algauw komt de vraag tot bevestiging van een verdachte, een slachtoffer...

Maar als woordvoerder hebben we onze bakens en houvast: het beroepsgeheim en de privacywetgeving. Dit is een proces van leren, vallen en opstaan. Soms is het niet makkelijk om te ‘zwijgen’ als er verdachten werden opgepakt na een succesvolle actie. Het gerechtelijk onderzoek loopt en dat is een rem op de communicatie. Gelukkig is de relatie met de parketwoordvoerders goed en kan zelfs in die gevallen gecommuniceerd worden. Zo kan je het veiligheidsgevoel opkrikken en objectiveren. Het motiveert onze collega’s, de bestuurlijke overheden krijgen feedback, de burgers zien resultaten. Kortom: het geeft ons de zuurstof om dagelijks de strijd aan te binden met de criminaliteit. En het vergroot de noodzakelijke legitimiteit van ons politiekorps, willen we verder de juiste dingen doen op het juiste moment, op de juiste plaats, met onze capaciteit.

Als woordvoerder is het belangrijk zowel in de ‘plus’ als de ‘min’ objectief en regelmatig te communiceren. Onze burger-klant heeft daar recht op, en dat zal op termijn het vertrouwen in het politiewerk verhogen. Een vertrouwen dat we blijvend moeten verdienen, zowel in de proactieve, repressieve als nazorgfase van de veiligheidsketen.

Het werk van een woordvoerder in deze, zie ik als een facilitator die steeds ter beschikking moet staan voor het nieuws! Soms vermoeiend, maar blijvend boeiend! f

Stefaan Vannieuwenhuyse

commissaris - Woordvoerder politiezone Grensleie (Menen/Wevelgem/Ledegem) 27

13_IR02_Articles_NL.indd 21

14/06/13 13:55

BRUSSEL – Het begrip telewerken is ontstaan in de jaren 1970-1980 en heeft in het begin van de jaren 2000 meer bekendheid gekregen. Vandaag de dag is telewerken binnen de organisaties wijdverspreid.

In 2010 werd zelfs een nationale thuiswerkdag (op 22 november) in het leven geroepen.

De term dekt in feite verschillende

ladingen: het thuiswerk en het werken in een satellietkantoor.

Bij de federale politie bestaat de mogelijkheid al een aantal jaar op een informele manier. De Directie van de mobiliteit en het personeelsbeheer (DSP) heeft de taak op zich genomen om in dat verband een gemeenschappelijk kader uit te werken.

“Een tijd geleden kreeg DSP die opdracht van het managementteam van de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer (DGS/DSP). Het NVP 20122015 werd op dat moment opgesteld, maar het leek toen al duidelijk dat het humanresourcesbeleid moest worden gemoderniseerd en de manier van werken bij de federale politie moest worden versoepeld.

28

13_IR02_Articles_NL.indd 22

14/06/13 13:55

inforevue 022013

Telewerk bij de feder ale politie

Meer autonomie en een groter verantwoordelijkheidsgevoel Occasioneel telewerken bij de federale politie? Het is mogelijk. Deze manier om op een afstand te werken, wordt in bepaalde diensten al toegepast en is nu formeel in een nota gegoten. Ondanks de heersende opvattingen is het thuiswerken niet enkel voor de leden van het administratieve en logistieke kader bestemd.

Er zijn bovendien heel wat voordelen aan verbonden.

De onderstaande uitleg en getuigenissen zijn hiervan een bewijs.

Tekst Gwendoline Hendrick Fotografie Jos Balcaen

Hier en daar werden er in bepaalde directies trouwens al initiatieven genomen met het oog op de invoering van het telewerk�, herinnert Benjamin Dobruszkes, adviseur bij de dienst ontwikkeling van DSP, zich.

Sinds maart van dit jaar zijn in een nota1 de modaliteiten van het occasionele telewerk vastgelegd, wat zou moeten leiden tot meer eenvormigheid ervan in de verschil-

lende entiteiten van de federale politie.

Ze voorziet in de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden een Ă twee dagen per week te telewerken. Door het aantal dagen telewerken per week te beperken, is er nog voldoende sociaal contact. "Het algemene idee erachter is de personeelsleden verantwoordelijkheidsgevoel te geven, de aanwezigheidscultuur plaats laten ruimen

voor een resultaatcultuur", onderstreept Benjamin. Die manier van functioneren leidt tot een zekere soepelheid aangezien de personeelsleden de mogelijkheid hebben hun dag in te delen zoals ze willen.

Het belangrijkste is immers dat het werk dat ze van plan waren te doen, ook effectief wordt gedaan. Het initiatief heeft uitsluitend betrekking op de federale

29

13_IR02_Articles_NL.indd 23

14/06/13 13:55

Telewerk bij de feder ale politie

politie die als werkgever ten aanzien van haar personeel heeft gehandeld. Enkele politiezones, zoals die van Gent, laten telewerken ook toe en andere overwegen het.

"Sinds de publicatie van de nota hebben verscheidene lokale politiediensten met ons met het oog daarop trouwens contact opgenomen", verduidelijkt de adviseur.

Het algemene idee is de aanwezigheidscultuur plaats laten ruimen voor een resultaatcultuur

Voor wanneer is het regelmatige telewerk?

De invoering van het occasionele telewerk binnen de federale politie is een eerste stap. Op langere termijn zouden de personeelsleden ook op regelmatige basis kunnen telewerken, dat wil zeggen op (een) welbepaalde vaste dag(en), of in satellietkantoren kunnen werken naar het voorbeeld van wat al gebeurt in het open office van Oudenaarde2 in Oost-Vlaanderen.

Het regelmatige telewerk houdt echter in dat de op het werk beschikbare bestanden ook thuis beschikbaar zijn via een beveiligde toegang. Momenteel is de federale politie (nog) niet in staat om voor die beschikbaarheid van de informatie te zorgen, maar de Directie van de telematica (DGS/DST) van de federale politie zal er zich weldra mee bezighouden. De praktijk van het werken in satellietkantoren, dit wil zeggen in een politie-infrastructuur dichtbij huis, lijkt echter makkelijker te verwezenlijken. Zowel het occasionele telewerk, het regelmatige telewerk als het werken in satellietkantoren is vooral gebaseerd op een goede vertrouwensrelatie tussen de personeelsleden en hun oversten. Op voorwaarde dat er enkele eenvoudige regels worden nageleefd (doelstellingen bepalen, feedback geven over het uitgevoerde werk …) komt het telewerk zowel de organisatie als het welzijn van de medewerkers ten goede. f De nota DGS/DSP-Ontw HR/2013/10762 over het occasionele telethuiswerk kan op PolDoc en Polsupport worden geraadpleegd.

2 Lees in dat verband Infonieuws 2168 van 6 februari 2013, p. 3.

1

Benjamin Dobruszkes

Kan iedereen telewerken?

Benjamin Dobruszkes, die zich bezighoudt met het dossier over het telewerk, opgestart door adviseur Emmanuelle de Leu de Cécil: "Neen, men moet eerlijk blijven. In principe kan iedereen vragen om te telewerken voor zover de aard van het werk zich ertoe leent. Sommige medewerkers hebben die mogelijkheid niet. Dit is bijvoorbeeld het geval voor het onderhoudspersoneel.

Niet alleen de leden van het administratief en logistiek kader hebben de mogelijkheid om te telewerken. De leden van het operationeel kader kunnen ook bepaalde taken thuis uitvoeren. Ik denk in het bijzonder aan de grondige gegevensanalyse, de voorbereiding van een getuigenis voor het hof van assisen … Op termijn zal de toegang tot de politietoepassingen van thuis uit de mogelijkheden op dat vlak nog doen toenemen.

Met dit element zal rekening worden gehouden bij de ontwikkeling van nieuwe informaticasystemen. De uiteindelijke bedoeling is dat men steeds en overal toegang heeft tot de informatie."

30

13_IR02_Articles_NL.indd 24

14/06/13 13:55

inforevue 022013

Telewerk bij de feder ale politie

"Een functie die zich er 100% toe leent"

Wilfried De Rycke en Karin Henin

"Een lokaal in elke FGP?"

De commissarissen Karin Henin en Wilfried De Rycke werken beiden bij de Algemene directie gerechtelijke politie (DGJ/IPS) en houden zich meer in het bijzonder bezig met de internationale politiesamenwerking voor de federale gerechtelijke politie. Zij hebben het thuiswerken ook al getest: "In het kader van een andere functie heb ik enkele jaren geleden getuigd tijdens een proces voor het hof van assisen te Gent", aldus Wilfried De Rycke.

"Dit vergt heel wat voorbereidend werk, want men moet het dossier goed kennen. Ik had toen met instemming van mijn diensthoofd de powerpointpresentatie thuis in alle rust gemaakt. Recenter heeft een collega thuis een groot planningswerk uitgevoerd." Karin Henin: "Sommige taken die veel concentratie vergen of vormgevingswerk kunnen thuis worden gedaan. De meerwaarde heeft te maken met het feit dat men alleen thuis is en dat men er natuurlijk ongestoord kan werken. De grote voordelen van die formule zijn een betere productiviteit en tijdwinst door het wegvallen van het traject tussen de woning en de plaats van het werk, wat een gunstige invloed heeft op de mentale en fysieke gezondheid van de medewerkers." Ze vervolgt: "Ondanks die overduidelijke voordelen, verkiezen we echter om vaak naar het bureau te komen voor de positieve sfeer die er heerst en de mogelijkheid om onze twee standpunten te geven over elke analyse die onze dienst maakt. We wonen beiden in dezelfde streek.

We zouden het ons dus zeer goed kunnen voorstellen om samen in een satellietkantoor te werken. Elke FGP zou bijvoorbeeld een lokaal ter beschikking kunnen stellen …"

Fabian Roland is vertaler bij het politioneel documentatie- en kenniscentrum van de federale politie (DGS/DSE/DSEK). Zijn dienst was een van de eerste die thuiswerk heeft ingevoerd. "Sinds 2009 kan ik thuiswerken.

Aanvankelijk was het thuiswerk voor mij en mijn collega’s beperkt tot één dag per week.

In maart vorig jaar bracht ik het onderwerp bij mijn sectiechef weer op het tapijt en vroeg ik om die mogelijkheid uit te breiden naar twee dagen per week. Sinds maart 2012 mogen we in onze sectie 6 à 8 dagen per maand occasioneel (zonder vaste dag) thuiswerken. In de praktijk trachten de collega’s rekening te houden met elkaars voorkeurdagen. We moeten ons wel houden aan de regel van een minimale aanwezigheid van vier vertalers (twee Nederlandstaligen en twee Franstaligen) in de dienst. Bovendien wordt er geen telewerk toegestaan als er een dienstvergadering gepland is. Een job als de onze leent zich er 100% toe.

Aangezien ik van Bergen kom, vermijd ik zo tussen drie uur en een kwart en drieënhalf uur dagelijks traject. Ik kan dus langer slapen en gemakkelijker activiteiten plannen na het werk.

Bovendien kan ik door het feit alleen thuis te zijn meer tijd besteden aan mijn werk. Het nadeel is dat er minder sociaal contact is dan vroeger. Om die reden zou ik niet elke dag willen telewerken. Ik zou het echter schitterend vinden als ik in een satellietkantoor zou kunnen werken. Dit is volgens mij de droomoplossing."

Fabian Roland

31

13_IR02_Articles_NL.indd 25

14/06/13 13:55

o p l e i d i n g c y b e R c R i m e v o o R o o S t- v l a a m S e p o l i t i e z o n e S

eerste hulp bij cybercrime

wim van der Biest

32

13_IR02_Articles_NL.indd 26

14/06/13 13:56

inforevue 022013

Misdrijven met een computer en internetverbinding zijn heden mainstream. Maar beschikt elke politieman/-vrouw over de kennis om daar gevat mee om te gaan, bijvoorbeeld om een klacht over een cybermisdrijf te acteren of om ICTsporen veilig te stellen? Dit is niet langer specialistenwerk, maar basispolitiezorg. Zo groeide in Oost-Vlaanderen het initiatief om politiemensen in een badje cybercrime onder te dompelen.

Tekst Stefan Debroux fotografie Lavinia Wouters

DENDERMONDE/HAALTERT – Dat ‘cybercriminaliteit’ uit haar voegen barst, is onlosmakelijk verbonden met de exponentiële groei van internetactiviteiten. Meer dan 5 miljoen Belgen zitten op Facebook. Internetbankieren is gemeengoed. Wie thuis geen pc/ laptop en wifi heeft, of een smartphone, is een vreemde eend in de bijt ...

Pervers gevolg van deze digitale evolutie: het volume aan cybercrime overstijgt de capaciteit van de gespecialiseerde rechercheurs bij de Computer Crime Units.

Commissaris Wim Van der Biest (foto links) is diensthoofd van de Regionale Computer Crime Unit (RCCU) van Dendermonde. Hij lag mee aan de basis van de opleiding cybercrime voor lokale politiediensten en duidt de opzet ervan. “Eigenlijk zouden wij ons als specialisten moeten toespitsen op een viertal vormen van high tech crime. Volgens het (vervolgings-) beleid van de procureur des Konings [zie kadertekst] gaat het om valsheid in informatica (zoals het creëren van een vals Facebookprofiel met publieke of economische schade/impact), informaticabedrog (zoals misbruik

13_IR02_Articles_NL.indd 27

van kredietkaartgegevens), hacking (van een internetbankrekening) en datasabotage (malware of virussen).

Bovendien besteden wij 70 procent van onze tijd aan ondersteuning in zedenzaken. Veelal zijn dat onderzoeken van lokale recherches naar kinderporno waarvoor wij harde schijven analyseren. Kortom, we hebben onze handen vol; tijd voor ‘eenvoudig’ cyberspeurwerk is er niet. Daar kan de basispolitiezorg inspringen.”

Basispolitiezorg

Wie gespecialiseerd zegt, zegt in één adem niet-gespecialiseerd. Om bepaalde vormen en aspecten van cybercrime aan te pakken, hoef je geen specialist te zijn. Hiervoor is een rol weggelegd voor de basispolitie-

zorg, in casu de eerstelijnspolitiediensten en de rechercheurs van de lokale politie. Wim Van der Biest: “Het gaat om zaken waarbij pakweg een goed gesprek met de wijkagent soms al heil kan brengen of waarvan de maatschappelijke impact eerder laag is.

Ik geef twee voorbeelden. Een tiener klopt aan bij de politie omdat iemand in haar naam een Facebookprofiel heeft gecreëerd en schuine berichtjes post. Als je de Facebookidentiteit achterhaalt – een digitaal spoor, vrij eenvoudig te vinden – weet je wie de dader is, in veel gevallen een klasgenoot ... Een ander voorbeeld: iemand dient een klacht in omdat hij via e-mail of eBay is opgelicht. Bij zo’n klacht zou de politieman in staat moeten zijn om een gerichte vordering

33

14/06/13 13:56

Opleiding cybercrime voor Oost-Vl aamse poli t iezones

‘eenvoudig’ cyberspeurwerk voor elke politieman aan het parket voor te stellen en een spoor veilig te stellen (bijvoorbeeld het IP-adres/tijdstip van de afzender), zonder tussenkomst van de RCCU. Dit zijn eenvoudige, courante dingen, mits je weet hoe de vork aan de steel zit.

Vandaar die opleiding cybercrime.”

Er zijn twee modules in de opleiding cybercrime die wordt verstrekt door specialisten van de RCCU’s van Gent, Oudenaarde en Dendermonde, en door vrijwilligers van lokale politiezones, telkens onder de koepel van de OostVlaamse Politieacademie Opac. De eendaagse basismodule is bestemd voor iedereen, van wijk- tot interventie-inspecteur. Op de menu staat o.a. het kwalificeren van een cybermisdrijf, het identificeren en veilig stellen van cybersporen en het vertrouwd geraken met basisbegrippen inzake IT en sociale media. In de tweedaagse voortgezette module voor rechercheurs komt aan bod hoe je cybersporen onderzoeksmatig kunt exploiteren en welke informatie je uit sociale media en open bronnen (blogs, websites) kunt halen. Hoofdinspecteur Dirk Demil, diensthoofd recherche van de politiezone Haaltert/Denderleeuw onderschrijft de vormingsbehoefte: “Bij ons komt er quasi wekelijks een klacht rond cybercrime binnen, vooral over oplichting via internet en bankkaartfraude. Ik denk dat er geen weg terug is; iedereen moet mee zijn, niet alleen de rechercheurs, ook de collega’s die de klachten acteren. Daarom is die opleiding verrijkend. Hier is de respons alleszins positief.”

34

De volgende stap is logischerwijs de uitbreiding van de opleiding naar andere provincies en de integratie van een luik cybercrime in de basisopleiding. f

13_IR02_Articles_NL.indd 28

De voortrekkersrol van het parket DENDERMONDE – Op het niveau van het parket van Dendermonde neemt substituut-procureur des Konings Jan Kerkhofs het voortouw.

Als referentiemagistraat informaticacriminaliteit stippelde hij het OostVlaamse beleid rond cybercrime uit, geënt op een wisselwerking tussen parket, lokale politie en federale politie. Het omvat een duidelijke lijn tussen de basispolitiezorg (voor de lokale politie) en de gespecialiseerde politiezorg (voor de computer crime units van de federale gerechtelijke politie), met een opleiding cybercrime om die basispolitiezorg te kunnen garanderen. Bovendien, vanuit de idee dat kwaliteit primeert op kwantiteit, gaat het vervolgingsbeleid gepaard met een afgelijnd sepotbeleid.

Dat stelt bijvoorbeeld dat seponering mogelijk is bij oplichting via internet wanneer de schade minder dan 1 000 euro bedraagt of wanneer er sprake is van grove onvoorzichtigheid. Is dit geen verkeerd signaal naar oplichters en slachtoffers? Volgens Jan Kerkhofs niet: “Het sepotbeleid is in de eerste plaats een indicator voor de politiemensen; zo kunnen zij berekenen waar – in de veelheid van zaken – zij het meest zinvol hun energie in steken. Voor de magistraat is het een richtlijn, maar hij kan steeds oordelen om toch te vervolgen. En voor de burger is het in feite een signaal om attent te zijn voor de gevaren op het internet. De nieuwste iPhone die voor 200 euro op een buitenlandse site wordt aangeboden, dat is toch te mooi om waar te zijn! Voor wie betaalt en beseft dat hij is opgelicht, is het niet prettig om te horen dat de zaak dode letter zal blijven. Maar is het maatschappelijk verantwoord om voor 200 euro een onderzoek te voeren met tijdrovende rechtshulpverzoeken of dure rogatoire commissies naar het buitenland?”

14/06/13 13:56

inforevue 022013

CASUS

In deze rubriek bespreekt de juridische dienst van de federale politie (DGS/DSJ) juridische kwesties of vraagstukken in verband met courante politiepraktijken. Deze keer bespreekt de juridische dienst het Arrest ‘Gillan en Quinton versus het Verenigd Koninkrijk’ van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens van 12 januari 2010.

STOP AND SEARCH? TeksT DGS/DSJ/AJO

In dit arrest sprak het Hof voor de Rechten van de Mens zich uit over de vraag of het staande houden van een persoon op straat om deze te fouilleren op zoek naar voorwerpen die zouden kunnen worden gebruikt voor terroristische acties, geoorloofd is. Naast de mogelijke onverenigbaarheid met artikel 5 EVRM (recht op vrijheid), wordt vooral gewag gemaakt van de toepassing van artikel 8 EVRM (recht op eerbiediging van het privéleven). In casu voerden de verzoekers aan dat de zogenaamde stop and search-techniek door de politie, hun rechten schond.

fEItEn

In september 2003 was er in OostLonden een wapenbeurs aan de gang waartegen heel wat demonstraties werden gehouden. De eerste verzoeker, meneer Gillan, wou deelnemen aan de protesten en reed in de buurt van de beurs op zijn fiets. Hij had een rugzak bij zich. Gillan werd gestopt en door twee politieambtenaren gefouilleerd maar er werd niets gevonden waarna hij na 20 minuten zijn weg mocht vervolgen. De tweede verzoeker, mevrouw Quinton, was journaliste en wou de protesten filmen. Zij droeg een photographer’s jacket, had een kleine zak bij zich en een camera in de hand.

Zij toonde haar perskaart maar werd toch staande gehouden en gefouilleerd.

Ook bij haar werd er niets gevonden en zij mocht na vijf minuten vertrekken.

De stop and search-techniek zoals voorzien in de Britse Terrorism Act 2000 geeft aan de politie de bevoegdheid om in een bepaald omschreven gebied personen op straat (voetgangers en automobilisten) staande te houden om hen te fouilleren op de aanwezigheid van voorwerpen die gebruikt zouden kunnen worden in het kader van terrorisme, zonder dat er redelijke gronden moeten zijn om aan te nemen dat betrokkene dergelijke voorwerpen bij zich heeft. Om over te kunnen gaan tot dergelijke techniek is een machtiging van de Secretary of State vereist die maximum 28 dagen kan gelden en niet algemeen bekendgemaakt wordt.

De burger kan dan zolang als redelijk nodig is om de zoeking te doen, worden opgehouden.

BESlISSInG EhRm

Om te oordelen of een persoon van zijn vrijheid werd beroofd in de zin van art.

5, § 1 EVRM, oordeelt het Hof dat de concrete situatie in acht moet worden genomen. Er dient o.a. rekening te worden gehouden met het type van maatregel, de duur ervan, de effecten en de wijze van uitvoering. In casu werden de verzoekers niet langer dan een half uur opgehouden om de fouillering te ondergaan1. Het Hof maakt een onderscheid tussen de beperking van de vrijheid die valt onder artikel 2 van het 4de Protocol2 en de vrijheidsberoving in de zin van art. 5, § 1 EVRM door het

verschil in de graad of intensiteit van de maatregel. Voor wat de toepassing van art. 8 betreft, oordeelt het Hof dat de fouillering wel degelijk een inmenging is op hun privacyrecht. Er werd vooral zwaar getild aan het feit dat de fouilleringen publiekelijk gebeurden, wat voor de betrokkenen vernederend kon zijn. Bovendien bevatten de zaken die werden doorzocht (rugzak, portefeuille) persoonlijke informatie.

Dergelijke inmengingen zijn gerechtvaardigd wanneer ze in overeenstemming zijn met de wet, één of meerdere legitieme doelstellingen nastreven en noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. Het Hof oordeelde dat de eerste voorwaarde niet voldaan was aangezien de wettelijke basis voor dergelijke fouilleringen de burger geen voldoende waarborgen biedt tegen willekeurige inmengingen waardoor er een reëel risico is op discriminatoir gebruik van de toegekende bevoegdheden. Dit vooral omwille van het feit dat dergelijke fouilleringen enkel ‘behulpzaam’ (en niet ‘noodzakelijk’) hoeven te zijn voor het bestrijden van terrorisme, waardoor er geen proportionaliteitstoets gebeurt. Het Hof besloot tot een schending van art. 8 EVRM. 1

2

Weigeren zich te laten fouilleren, werd strafbaar gesteld door de Terrorism Act. Dat niet werd geratificeerd door het Verenigd Koninkrijk.

35

13_IR02_Articles_NL.indd 29

14/06/13 13:56

F g p v a n Br u ss e l

Cold cases in de schijnwerper Bij de federale gerechtelijke politie (FGP) van Brussel houden drie speurders zich bezig met cold cases. Het gaat om ‘oude’, niet-opgehelderde zaken die weliswaar nog niet verjaard zijn. Deze job is geen sinecure. Integendeel, het is heus monnikenwerk.

Tekst Gwendoline Hendrick

36

Fotografie Jos Balcaen

BRUSSEL – Ondanks de zeer bevredigende ophelderingsgraad (77 %) van de moorddossiers bij de federale gerechtelijke politie van Brussel, neemt het aantal onopgeloste zaken jaar na jaar toe. Het aantal cold cases dat de wettelijke verjaringstermijn (30 jaar) nog niet bereikt heeft, is groot.

Een drietal speurders neemt deze moordzaken onder de loep: hoofdinspecteur Michaël De Beul, de teamchef, commissaris Guy Lust en hoofdinspecteur Philippe Vanhorenbeke. Zij zijn quasi fulltime bezig met die oude dossiers.

Commissaris Jean-Michel Le Moine, hoofd van de opsporingsafdeling 6 (dodingen – parentale ontvoeringen) verduidelijkt: “De oprichting van die cold case-cel vloeit voor uit een noodzaak; tegelijk was dit drietal erg gemotiveerd om zich in die oude zaken te verdiepen. Het gaat om stapels papier. Heus monnikenwerk!"

Sommigen zijn sceptisch tegenover het feit dat middelen worden vrijgemaakt om in oude dossiers te grasduinen terwijl er sprake is van te weinig capaciteit. Wie dit manoeuver alleszins toejuicht, zijn de families van de slachtoffers.

Het creëert weer een sprankeltje hoop om een hoofdstuk te kunnen afsluiten, want niet behoorlijk kunnen rouwen om een naaste veroorzaakt veel leed.

13_IR02_Articles_NL.indd 30

14/06/13 13:56

inforevue 022013

Guy Lust Net zoals bij de beroemde hoofdbreker moeten alle stukjes van de puzzel in elkaar passen.

De tijd: vijand en troef De technische en wetenschappelijke politie evolueert en biedt nu meer mogelijkheden dan 10 à 20 jaar geleden. Vandaag de dag kunnen er sporen bruikbaar zijn die dat vroeger niet waren. Die nieuwe technieken kunnen nu doorslaggevend zijn in

een cold case onder de loep nemen is heus monnikenwerk

plaatsen van een misdaad, maar die voor de periode 2002 tot 2012 niet werden geïdentificeerd”, legt Guy Lust uit. Het huidige systeem vergelijkt automatisch sporen, maar dit was niet het geval vóór 2010. “Op de 270 geselecteerde dossiers hebben we momenteel meer dan 20 overeenkomsten.

Maar er moet nog worden vastgesteld of er een link bestaat tussen het geïdentificeerde spoor en de verdachte”, voegt hij eraan toe. De moeilijkheid schuilt er immers in de materiële sporen en andere elementen opnieuw in hun context te plaatsen.

Ook al zijn de huidige mogelijkheden talrijker dan vroeger, toch worden de onderzoekers met moeilijkheden geconfronteerd: overlijden of verhuizing van getuigen, ‘geheugenverlies’, vernietiging of het broos worden van overtuigingsstukken, gebrek aan menselijke middelen enz. “Momenteel werken we met drie aan ruim tien dossiers”, verklaart Michaël De Beul. oude dossiers. “We werken samen met “Zij werden ons bezorgd door het parket (via een kantschrift als handede gerechtelijke identificatiedienst ling die de verjaring stuit1), maar wij van de Directie van de technische en wetenschappelijke politie (DJT/ hebben geen selectiecomité zoals in GID) en het laboratorium van de Nederland. Daar werkt een twintigtal FGP van Brussel. analisten vier tot zes maanden aan eenzelfde dossier alvorens alle uit te We hebben aan de GID gevraagd uit voeren onderzoeksopdrachten aan de het APFIS-systeem (Automated Palm onderzoekers door te geven.” Binnen and Fingerprint Identification System) de cold case-cel lezen de speurde identificeerbare vingersporen te ders zelf het volledige dossier door. halen die zijn opgenomen op de Vervolgens bespreken ze het dossier

13_IR02_Articles_NL.indd 31

37

14/06/13 13:56

F g p va n b R u S S e l

guy lust, Jean-Michel le Moine, philippe vanhorenbeke en Michaël De Beul

er is een europese en zelfs mondiale Visie nodiG

onsChulDig verKlaarD, 20 Jaar na De Feiten

Ze brengen de eventuele toenmalige gebreken naar voren en voeren de nodige aanvullende onderzoeksopdrachten uit.

Niet zelden heeft zo’n een dossier een internationale dimensie.

“Temeer daar heel wat verdachten in die zaken mensen van vreemde herkomst zijn”, voegt de teamchef eraan toe. De informatieuitwisseling tussen landen kan ook resultaat opleveren. Daarom vergemakkelijkt de functie van Guy Lust als contactofficier bij Interpol het werk van de ploeg aanzienlijk.

“We kunnen niet meer louter op lokaal niveau nadenken, er is een Europese en zelfs mondiale visie nodig”, besluit Michaël De Beul. f 1

Bij gebrek aan nieuwe elementen verlengt dit document de verjaringstermijn.

Elementen van een huidig onderzoek werpen soms een nieuw licht op een oude zaak. Dit is wat er is gebeurd in het kader van de zaak rond de moordpoging op mevrouw X. De naam van de dader Y, nu veroordeeld voor deze feiten, dook al op in een oud dossier. Die zaak rond een baby van 18 maanden dateerde van 1988. Michaël De Beul: “De pas opgerichte cel kreeg de opdracht om dat dossier opnieuw te lezen en te zien of er gelijkenissen waren tussen de twee zaken.”

In 1988 werd een baby aangetroffen onderaan een appartementsgebouw waar hij met zijn moeder woonde.

Enkele verdiepingen hoger stond een venster open... Uit de autopsie bleek dat het slachtoffertje overreden was en dat zijn benen post mortem werden gebroken. In werkelijkheid was alles in scène gezet om te doen geloven dat het kind per ongeluk uit het raam was gevallen. Toen het lichaampje gevonden werd, was de moeder alleen in haar appartement. De verdenking viel al vlug op haar. In die periode was mijnheer Y de minnaar van de jonge moeder. Hij had de avond voor de gruwelijke ont-

dekking bij haar zijn tijd doorgebracht.

De man werd indertijd ondervraagd, maar niet vervolgd. Hij werd omschreven als een jaloers iemand, ook op het kind! Hij vond immers dat de moeder te veel aandacht aan de baby besteedde.

“Op het moment van de feiten was mijnheer Y al een volwassen man terwijl de mama tamelijk jong en impulsief was. Ze reageerde misschien niet als een diepbedroefde moeder zoals de onderzoekers verwachtten”, verduidelijkt hoofdinspecteur De Beul. Heel wat jaren later richten de speurders van de cold case-cel – niemand werd ooit veroordeeld in deze zaak – hun pijlen op de buitenvervolgingstelling van de mama. Philippe Vanhorenbeke: “Het voordeel dat we ten opzichte van de toenmalige onderzoekers hadden, is dat we het psychologische profiel van mijnheer Y kennen. We hebben heel wat gelijkenissen tussen de twee zaken gevonden: de enscenering, leugens, het gebruik van valse certificaten. Door het recente dossier wisten we dat mijnheer Y een manipulator was. Die elementen doen vermoeden dat hij het indertijd al was … ”

38

13_IR02_Articles_NL.indd 32

14/06/13 13:57

Moeilijke woorden, eenvoudige toepassing

inforevue 022013

I nfor m at iege s t u u r de pol i t ie zorg

Wat heeft een politieman/-vrouw nodig om aan informatiegestuurde politiezorg te doen? Een scherpe waarnemingszin, oog voor detail, en hij/zij moet weten wat hij met informatie kan/moet doen. In het arrondissement Oudenaarde beslisten alle politiediensten om gezamenlijk de praktijk aan de theorie te toetsen met een reeks IGPZthemadagen. IGPZ staat voor ‘informatiegestuurde politiezorg’. tekst Stefan Debroux fotografie Lavinia Wouters

39

13_IR02_Articles_NL.indd 33

14/06/13 13:57

I n f or m at i e g e s t u u r de p ol i t i e z or g

OUDENAARDE – Ergens in het arrondissement Oudenaarde doen zich tegelijkertijd vijf incidenten voor. Ze brengen een 30-tal politiemensen op de been. Eén ploeg controleert een verdacht voertuig. Een team voert een huiszoeking met bevel uit en een ander een huiszoeking met toestemming. Voorts is er een interventie naar aanleiding van een verkeersongeval en tot slot treedt een team op bij verdachte handelingen in het kader van een reeks woninginbraken.

Dit is geen toeval. Het is opgezet spel, maar realiteitsgebonden! Alle situaties zijn op een of meerdere manieren met elkaar gelinkt. Het is aan de deelnemers om uit te vissen hoe en wat. Het opzet van de oefening is de politiemensen, ongeacht hun functie, bewust te maken van het belang om informatie te assimileren en te delen.

Want een detail bij een verkeerscontrole dat ogenschijnlijk banaal lijkt, kan van doorslaggevend belang zijn in een zaak waar collega’s in een naburige politiezone mee bezig zijn.

“Een mix tussen een opfrissingscursus en een korpsoverstijgende teambuildingsactiviteit, zo kan je de IGPZ-themadag het best omschrijven”, dixit Ronny Decuyper, die als beleidsofficier van de federale politie in Oudenaarde een ondersteunende en coördinerende rol vervult. “De themadag bestaat uit een praktische Johnny Miserez

40

13_IR02_Articles_NL.indd 34

Jan De Sutter

we moeten de politiecultuur rijp maken om informatie te delen

oefening rond vijf situaties, en een soort van bezinning over eigen ervaringen aan de hand van de methode van het waarderend onderzoek1. Voor de oefening zijn we de mosterd gaan halen bij de Limburgse politieschool Plot die een vergelijkbaar initiatief voor de wijkwerking op touw heeft gezet. Uiteindelijk zullen alle 500 medewerkers van de lokale en federale politiediensten in het arrondissement Oudenaarde in een badje informatiegestuurde politiezorg worden ondergedompeld.”

“We wilden iets opbouwen rond een aspect van ons werk waar we allemaal voordeel uit halen. Informatie delen heeft dat gemeenschappelijke belang.”

Aan het woord is commissaris Johnny Miserez van de politiezone Brakel. Hij ligt als EPZ-referentiepersoon mee aan

de basis van het initatief. “Elke politiezone heeft zijn steentje bijgedragen.

Enerzijds, door het scenario voor één van die vijf situaties van a tot z uit te werken en, anderzijds, door te voorzien in begeleiders op de themadagen. Toch was het moeilijk om draagvlak voor die themadagen te vinden”, verklapt Johnny Miserez. “Toen ik zocht naar mensen die bereid waren om zich te engageren en een sturende rol op te nemen, botste ik aanvankelijk op weerstand. Maar het succes van de nulsessie en de positieve evaluatie van de eerste sessie heeft het tij doen keren.”

De Oost-Vlaamse politieacademie Opac sprong mee op de kar om de IGPZ-themadag didactisch te onderbouwen. De Opac levert ook de acteurs die de situaties zo realistisch mogelijk spelen. “De voorbereiding

14/06/13 13:57

was een werk van lange adem”, zegt commissaris Eric Van Steenberge, docent ‘snelle navorming’ bij de Opac.

“Er zijn heel wat spelers betrokken bij de inhoudelijke en praktische organisatie van dit project, dus al die violen moesten worden gelijkgestemd.

Uiteindelijk passen alle puzzelstukjes in elkaar. De kracht van de themadag schuilt mijns inziens in de actieve participatie en de interactie tussen collega’s van verschillende politiediensten. De deelnemers komen tot inzicht door ondervinding, en dat heeft een enthousiasmerend effect.”

“Informatie is de brandstof van de politiemotor. Dus we moeten de politiecultuur rijp maken om informatie te delen”, zo luidt de visie op de IGPZ-themadag van hoofdcommissaris Jan De Sutter, korpschef van de politiezone Zottegem. “Je kan trainen op procedures en zoeken naar tools en standaarden, maar informatie delen zit voor een stuk ook tussen de oren. Als politieman/-vrouw moet je doordrongen zijn van een gezonde nieuwsgierigheid en de reflex hebben om informatie, details, op te pikken en er iets mee aan te vangen. Als je er niet met die ingesteldheid aan begint, hebben een briefing noch databank – hoe overzichtelijk of performant ook – geen zin. Ik denk dat dat besef er bij de meeste politiemensen wel is.

Aan de hand van die IGPZ-themadag willen we dat nog eens extra in de kijker plaatsen en aantonen dat het toepassen van dure en moeilijke woorden zoals ‘informatiegestuurde en excellente politiezorg’ eigenlijk vanzelfsprekend is en omnipresent is in de dagelijkse praktijk van de politieman/-vrouw.”

“Jong en oud halen allebei meerwaarde uit de IGPZ-themadag, elk op een andere manier. Voor de ene primeert het attent maken op details, op indicaties, terwijl anderen meer bewust moeten worden gemaakt van het belang om informatie via bepaalde kanalen te delen.” Dit stelt commissaris Jan Lauwaet van de politiezone Geraardsbergen/Lierde. “De jonge generatie krijgt de principes van IGPZ er bij de basisopleiding inge-

13_IR02_Articles_NL.indd 35

peperd. Voor hen komt het erop aan om bij vaststellingen en interventies de kneepjes van het vak onder de knie te krijgen. De oudere generaties daarentegenover, hebben die IGPZ-theorie misschien nog niet onder de knie, maar zij zijn ervaringsdeskundigen en kunnen terugvallen op een netwerk van persoonlijke contacten.”

Slaat de formule aan? Inspecteur Alexander Monbailliu, rechercheur bij de lokale politie van Ronse wist a priori niet wat hem te wachten stond toen hij samen met enkele collega’s Eric Van Steenberge

in real time te weten waar collega’s in naburige zones mee bezig zijn. Dit soort grensoverschrijdende communicatie of informatie-uitwisseling stroomlijnen, is volgens mij een piste om verder uit te diepen.”

inforevue 022013

I n f or m at i e g e s t u u r de p ol i t i e z or g

“We zijn al bezig met het vervolgverhaal”, besluit hoofdcommissaris Jan De Sutter. “Met deze IGPZthemadag moet het besef groeien dat – om maar één voorbeeld te noemen – het nut van de vaststellingen bij een verkeersongeval in politiezone X aan de andere kant van de zonegrens bij Jelle Van Den Eede en Aleksandra Bjelajac

Bij de organisatie van de IGPZ-themadagen komt heel wat kijken, van didactische begeleiding (door Eric Van Steenberge en Claude Vannieuwenhuyse van Opac) tot logistieke ondersteuning (door Jelle Van Den Eede en Aleksandra Bjelajac van de CSD Oudenaarde) en nog veel meer.

naar de IGPZ-themadag vertrok, maar hij blikt tevreden terug. “Ik vond het best boeiend om samen met collega’s uit andere politiezones ideeën uit te wisselen en naar verbanden te zoeken. De oefening – ikzelf nam deel aan de huiszoeking – stak goed in elkaar en had een hoog realiteitsgehalte, ook al is het niet evident om zich in een kunstmatige situatie in te leven. Ik onthoud vooral de opportuniteiten van radiocommunicatie. Dat mis ik een beetje bij het echte werk. Niet bij een zaak op zonaal niveau – want binnen onze kleine politiezone verloopt de informatie-uitwisseling vlot – maar wel op bovenlokaal niveau.

Soms kan het een pluspunt zijn om

politiedienst Y kan liggen. Hoe vlotter die informatie-uitwisseling verloopt, hoe sneller er resultaat kan komen.

Maar om dat in de praktijk te kunnen bewerkstelligen, moeten we onze mensen de middelen ter beschikking stellen. Dat is de volgende stap: de procedures om informatie te verwerken onderling op elkaar afstemmen met het oog op een meer efficiënte samenwerking over de zonegrenzen heen. Die intentie is er.” f Bij de methode van het waarderend onderzoek gaat men niet uit van de oorzaak van een probleem, maar van de succesverhalen uit het verleden. In casu: attente mensen die de juiste informatie op de juiste tijdstippen doorgegeven hebben én die ook de aanleiding waren om de politieoperaties in de goede richting te sturen.

1

41

14/06/13 13:57

politieweReld

Ik kom op voor de onderdrukte medemens!

londen

BaTMaN HeLPT De BriTse PoLiTie

Volgens een woordvoerder van de politie heeft een man in Batmankostuum een 27-jarige jongeman, die werd gezocht voor inbraak, overgeleverd aan de politie van Bradford in het noorden van Engeland.

De man, gemaskerd en met handschoenen en een cape zoals de superheld, heeft de boef iets voor het ochtendgloren overgeleverd aan een commissariaat van de stad alvorens in de nacht te verdwijnen zonder zijn identiteit achter te laten.

De bestrijder van onrecht was te zien op de bewakingscamera’s die de omgeving van het commissariaat filmden. De persoon die de verdachte naar het commissariaat heeft gebracht, was volledig als Batman verkleed”, voegde de politiewoordvoerder van West Yorkshire eraan toe. “Zijn identiteit blijft onbekend.”

HelSinki

new yoR k

HeT NieUWe ‘DoDeLiJke’ WaPeN VaN De NeW Yorkse PoLiTie

Gedaan met de radio-oproepen naar de centrale voor de geringste informatie. Sinds kort beschikt de New Yorkse politie over 400 smartphones die met Android werken. Niet om te telefoneren, maar wel om sneller toegang te hebben tot informatie die vaak essentieel is op het terrein.

Het is niet omdat het chic staat of om het laatste nieuwe snufje te hebben, maar wel uit veel pragmatischere overwegingen. Dankzij een speciaal ontwikkelde toepassing heeft de politie in een oogwenk toegang tot alle informatie die tijdens een operatie nodig is.

Op het terrein kan de politieambtenaren zeer snel nagaan of een voertuig al dan niet gestolen is, het strafblad van een individu inkijken of zijn rijbewijs checken. Bovendien kunnen met de toepassing de bestanden over vuurwapenbezit worden geraadpleegd. Allerlei zeer nuttige informatie waarmee een verband kan worden gelegd tussen een gebeurtenis en eventuele antecedenten. Als kers op de smartphone verleent de toepassing een permanente en onmiddellijke toegang tot alle camera’s van ‘de stad die nooit slaapt’. Een politiechef die achter dit initiatief staat, verklaarde aan de New York Times: “Verdachten zijn er zich niet van bewust dat we over deze technologie beschikken. Als ze liegen, weten we het onmiddellijk.”

eeN FoUT oP De ZWarTe LiJsT

Finland heeft zijn excuses aangeboden aan Vladimir Poetin naar aanleiding van een fout van zijn politiediensten. Zij hadden de Russische president bij vergissing op een zwarte lijst gezet van personen die ervan verdacht worden criminele contacten te hebben.

De televisieketen MTV3 bracht de aanwezigheid van de baas van het Kremlin op die, niet-openbare, lijst aan het licht. De politie bevestigde dit en zei dat de naam van Vladimir Poetin er bij vergissing op was terechtgekomen en ondertussen werd verwijderd.

“Ik bied de Russische president Vladimir Poetin onze welgemeende excuses aan voor die foutieve vermelding”, verklaarde Päivi Räsänen, de minister van Binnenlandse Zaken, in een communiqué.

De politie kon niet verklaren hoe de naam van de Russische president op de lijst terechtkwam. Er werd een onderzoek gestart en het hoofd van politie, Mikko Paatero, onderstreepte dat dergelijke zaken “heel uitzonderlijk” zijn.

De Finnen vrezen hun machtige Russische buur tegen wie ze in de vorige eeuw twee oorlogen uitvochten. Finland, dat lid is van de eurozone maar niet van de Navo, onthoudt zich sindsdien van elk initiatief dat Moskou als provocatie zou kunnen beschouwen.

42

13_IR02_Articles_NL.indd 36

14/06/13 13:58

Yep! Beter dan die vorige... een ...Hoe was’t Da’s tenminste een Lam ook alweer? auto hé Anissa!

Referentiepunt

dubai

inforevue 022013

politieweReld

eersT eeN LaMBorgHiNi DaN eeN Ferrari

bRuSSel 12:00

De politie van Dubai, die op de wegen gebruikmaakte van een patrouillewagen van het merk Lamborghini, is in dezelfde fout vervallen door voor een Ferrari te kiezen om het ‘luxe-imago en het welvaartsbeeld’ van het emiraat nog meer te versterken.

Het nieuwe witgroene politievoertuig werd aan de pers voorgesteld aan de voet van de Burj Khalifa, de hoogste toren ter wereld in het centrum van Dubai (828 meter hoog).

De Ferrari FF werd toevertrouwd aan de vrouwenbrigade van de politie van Dubai en zal dienen om in de toeristische zones van de stad te patrouilleren.

Net zoals de Lamborghini Aventador zal de Ferrari FF niet worden gebruikt om de talrijke aanwezige hardrijders op de ringwegen van Dubai achterna te zitten. Die taak is weggelegd voor eenheden die zijn uitgerust met krachtige Camaro’s van de Amerikaanse autoconstructeur Chevrolet die onlangs door de politie van Dubai in gebruik werden genomen.

Het gebruik van luxepolitievoertuigen is er een teken van dat Dubai er na de economische crisis van eind 2008 na het instorten van de immobiliënmarkt weer bovenop komt.

Het wagenpark van de politie van Dubai bestaat voornamelijk uit krachtige auto’s van een Duits merk en 4x4-wagens van een Japans merk.

bangaloRe

karToNNeN PoLiTieaMBTeNareN

De politie van Bangalore, in India, probeert een nieuwe methode uit om het aantal verkeersovertredingen te doen dalen: ze plaatst kartonnen politieambtenaren langs de kant van de weg zodat de bestuurders denken dat de politie hen steeds in de gaten houdt.

Het aantal doden op de wegen is in India, ondanks het lage aantal autobezitters, fors gestegen. Oorzaak: de wet die nauwelijks wordt toegepast, bestuurders die geen rijopleiding hebben gevolgd en de slechte staat van de wegen. Zo is India een van de landen met de meeste verkeersdoden ter wereld geworden.

Heel wat Indiase automobilisten zouden zich aan de verkeersregels houden als ze zouden denken dat de politie hen voortdurend in het oog hield, “maar we kunnen niet overal zijn”, legde MA Saleem, een politiecommissaris uit Bangalore, uit.

“In de Indiase steden houden de bestuurders zich niet aan de wegcode omdat er geen politiemensen in de buurt zijn. Ze rijden door het rood en ze nemen de verboden rijrichting”, betreurt die commissaris.

“Die kartonnen politieambtenaren zijn zeer efficiënt en kunnen zeven dagen per week werken”, zegt Saleem ironisch. Dergelijke ‘politieambtenaren’ worden vaak gebruikt in bepaalde landen zoals Groot-Brittannië en Noord-Amerika om bepaalde misdrijven te voorkomen, maar volgens Saleem is het de eerste keer dat het idee in een Indiase stad in praktijk wordt gebracht.

43

13_IR02_Articles_NL.indd 37

14/06/13 13:58

politie in de kijker

© Lavinia Wouters

Koninklijk bezoek aan CGSU

Kroon en bivakmutsen f BRUSSEL – Op 21 maart jongstleden bracht koning Albert II een bezoek aan de Directie van de speciale eenheden van de federale politie (CGSU). De vorst kreeg er een woordje uitleg over de verschillende specialisaties van de speciale eenheden en woonde een werkvergadering bij. De minister van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet, en de minister van Justitie, Annemie Turtelboom, waren ook aanwezig alsook de commissaris-generaal, Catherine De Bolle.

Bij zijn aankomst werd de koning verwelkomd door vier leden van de interventiedienst, onder wie een duiker, een scherpschutter en een hondengeleider. Na een werkvergadering met de directeur van de speciale eenheden, Roland Pacolet, en het directiecomité van de federale politie, kreeg de koning een geschenk en tekende hij het gastenboek. De vorst sprak ook met leden van DVI, het slachtofferidentificatieteam, en woonde een demonstratie bij van een reeks methodes en technieken met behulp van gespecialiseerd materiaal. Onder zijn waakzame oog simuleerden die politieambtenaren een interventie tijdens een bankoverval.

B.D.

44

13_IR02_Affaires_NL.indd 2

14/06/13 14:09

inforevue 022013

politie in de kijker

Evenement

Het Koninklijk escorte te paard in de koninklijke serres van Laken f

Het Koninklijk escorte te paard werd opgericht in de 15de eeuw, meer bepaald tijdens de regering van Filips de Goede, hertog van Bourgondië.

De koninklijke escorteopdrachten die gedurende lange tijd door het leger werden vervuld, werden in 1938 aan de rijkswacht toegewezen.

Momenteel begeleiden de ruiters van de federale politie te paard (DGACAV) ons vorstenpaar. Daarnaast handhaven ze dagelijks de orde en begeleiden ze sportevenementen en festiviteiten. Ze ondersteunen ook de politiezones overal in België.

Om het 75-jarige bestaan van het Koninklijk escorte te paard te

vieren, worden dit jaar verschillende activiteiten en festiviteiten georganiseerd. Zo werden de medewerkers van de politie te paard uitgenodigd in de serres van Laken. Na het bezoek vond een kleine plechtigheid plaats in het bijzijn van de koning.

“Ruiters, magazijniers, hoefsmeden, veeartsen en leden van het administratieve en logistieke kader doen hun uiterste best om kwaliteitsvolle escortes te garanderen”, benadrukte Pierre Jacobs, de commandant van het Koninklijk escorte. Inspecteur Luc Lemoine had het voorrecht om de koning een aandenken te overhandigen. Na 36 jaar dienst heeft die politieman niet minder dan 341 escortes op zijn naam staan. Hij maakt deel uit van het tweede peloton van het Koninklijk escorte dat in totaal uit vier escortes bestaat (‘grote escorte’).

Tot slot hebben de ruiters van het trompetterkorps twee muziekstukken gespeeld voor de receptie van start ging. Inspecteur Laurence Fermeus is al 17 jaar lang lid van de politie te paard. Naast haar passie voor paarden is ze ook een muziekliefhebster. Daarom besliste ze

© Jos Balcaen & Marc Thone

LAKEN – Op woensdag 24 april jongstleden werden de leden van het Koninklijk escorte te paard en hun partners uitgenodigd in de serres van Laken ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van het Koninklijk escorte te paard. De uitnodiging kwam van koning Albert II die ook aanwezig was.

ongeveer vijf jaar geleden om toe te treden tot het trompetterkorps. “Ik heb eerst al stappend trompet leren spelen voordat ik erin slaagde te trompetten in draf en in galop met maar één hand vrij om het paard in bedwang te houden”, legt ze uit.

Muziek speelt immers een belangrijke rol bij het Koninklijk escorte. “Elk signaal staat voor een welbepaalde protocollaire handeling”, verduidelijkt de paardrijdster nog voor wie lid zijn van het Koninklijk escorte synoniem is met fierheid en eer.

G.H.

45

13_IR02_Affaires_NL.indd 3

14/06/13 14:09

politie in de kijker

Verkeersveiligheid © PZ Luik

Minivoetbal

Montgomery pakt de oppergaai f

Gepantserde radars in Luik? f LUIK – In 2010 kocht de politiezone Luik drie Lidars1 (LIght Detection And Ranging) aan, een systeem van halfvaste camera’s dat verwant is met de radar en dat op de lasertechnologie is gebaseerd. De toestellen, die tot drie rijstroken in dezelfde rijrichting kunnen dekken, hebben al snel getoond wat ze waard zijn. De Luikse Lidars waren echter niet naar de zin van iedereen en waren dan ook al een aantal keer het doelwit van vernielingen: bekogeling met stenen, brandstichtingen … Een schot met een kalasjnikov zou de laatste nog werkende Lidar hebben uitgeschakeld.

@ www.amicale-semoisetlesse.be G.H. © PZ Semois et Lesse

Sinds 16 april test de lokale politie een gepantserde versie van het toestel uit. De fabrikant heeft deze versie gedurende enkele weken ter beschikking gesteld. Het betreft de eerste gehomologeerde volledig gepantserde Lidar op de markt. “Het toestel is ook hermetisch gesloten en uitgerust met camera’s en gevoelssensoren die, wanneer ze in werking worden gesteld, ervoor zorgen dat alarmberichten worden verzonden”, preciseert hoofdinspecteur Pascal Gillot, woordvoerder van de zone. “Als de technische wijzigingen bevredigend worden bevonden, plannen we, in eerste instantie, de herstelling van en de nodige aanpassingen aan een van onze drie Lidars”, vervolgt hij. In tegenstelling tot de vaste radars hebben de Lidars minder beperkingen op het vlak van plaatsing. Op bruggen, in tunnels, in de buurt van een bocht … Ze kunnen zelfs in slechte weersomstandigheden worden gebruikt. Ze bieden dus tal van voordelen … op voorwaarde dat ze tegen de aanvallen van vandalen bestand zijn!

BERTRIX – Op vrijdag 24 mei 2013 vond het vierde outdoor minivoetbaltoernooi voor politiediensten plaats, een organisatie van de Amicale (vriendenkring) van de politiezone Semois et Lesse. 24 teams van 5 spelers namen het tegen elkaar op in het gemeentelijk stadion Jules Guillaume van Bertrix. Het team van de politiezone Montgomery won het toernooi. Het betwistte de finale tegen de spelers van de politiezone OrneauMehaigne. De wedstrijd eindigde met een gelijkspel (1-1) en een reeks strafschoppen was nodig om een winnaar te bepalen (4-1). Met twaalf doelpunten behaalde Maxime Legrand (PZ Montgomery) de trofee van topscorer, terwijl de trofee van beste doelman naar het team van Orneau-Mehaigne ging, dat slechts drie goals incasseerde. De politiezone Anderlues-Binche mocht ten slotte de trofee voor fair play in ontvangst nemen. Bravo aan allen en afspraak volgend jaar!?

G.H. Lees in dit verband het artikel Zeg niet ‘radar’ maar ‘Lidar’ in Inforevue 04-2010, p. 12-13.

1

46

13_IR02_Affaires_NL.indd 4

14/06/13 14:09

inforevue 022013

politie in de kijker

Preventie

Eerste balans voor het Luikse verkeerspark

Mob i e l e c a m e r a’ s

Franse

f LUIK – Sinds 9 februari 2012 is op de Place St.-Lambert in Luik een nieuw verkeerspark toegankelijk voor de leerlingen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar van de lagere scholen van de Vurige Stede. Vorig jaar maakten niet minder dan 2421 leerlingen gebruik van die recente infrastructuur van 650 m2. Ze werden daarbij begeleid door drie politieambtenaren van de Cellule prévention et sécurité routière van de politiezone Luik.

versterking

voor de Doudou f © Eric Ghislain (Sud Presse – La Province)

Kinderen zijn bijzonder kwetsbaar in het verkeer. Het is daarom noodzakelijk hen zo snel mogelijk vertrouwd te maken met de regels die van toepassing zijn wanneer men zich als voetganger of als fietser op de openbare weg begeeft. Na een theoretische les gevolgd door een kleine test krijgen de kinderen de gelegenheid om als voetganger, fietser of bestuurder van een gocart in het verkeerspark te oefenen. Ze ontdekken er verkeersborden die op verschillende situaties betrekking hebben alsook verschillende wegconfiguraties: RAVel1, rotondes, fietspaden …

25 kinderen kunnen gelijktijdig van het park gebruikmaken. Na elke sessie worden de kinderen beoordeeld op hun deelname.

Daarna wordt hen als aandenken een getuigschrift meegegeven.

Die infrastructuur wordt ook gebruikt in het kader van verschillende partnerschappen (met name met de speelpleinen van de stad Luik en verschillende verenigingen die jongeren hulp bieden) en naar aanleiding van opleidingen en activiteiten zoals preventiebijeenkomsten.

G.H.

De minister van Binnenlandse Zaken bekijkt de doorgestuurde beelden in het crisiscentrum … op haar smartphone.

BERGEN – Ter gelegenheid van de jaarlijkse festiviteiten in de stad van de Doudou kreeg de politiezone Bergen/ Quévy versterking van tien Franse gendarmes van de Compagnie d’Avesnes-sur-Helpe. Zij werden ingezet om het evenement te beveiligen.

Bovendien plaatsten collega’s van de CRS (compagnie républicaine de sécurité) bij wijze van experiment zeven mobiele camera’s die het stadscentrum een week lang 24 uur per dag bewaakten via een beveiligd draadloos netwerk. De beelden konden naar elke vaste of mobiele drager met internettoegang worden doorgestuurd.

© PZ Luik

Dit experiment werd op 26 mei jongstleden tijdens een werkvergadering in het provinciale crisiscentrum voorgesteld aan eerste minister Elio Di Rupo, minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet en de provinciegouverneur van Henegouwen, Tommy Leclercq. Zij toonden een zekere belangstelling voor het originele initiatief. De belangrijkste gezagsdragers op het gebied van veiligheid uit Nord-Pas-de-Calais en topverantwoordelijken van de federale politie waren ook aanwezig bij de voorstelling.

Zal de federale politie dergelijke gespecialiseerde steun aanbieden in de toekomst? Het debat is geopend.

1

Het RAVel-netwerk is de naam van het Waalse netwerk van de wegen bestemd voor trage (niet-gemotoriseerde) weggebruikers.

PZ Bergen

47

13_IR02_Affaires_NL.indd 5

14/06/13 14:09

politie in de kijker

© Lavinia Wouters

P o l i t i e sc h o l e n

7 500 kandidaatpolitieambtenaren op bezoek f Ondanks het winterweer kregen de negen provinciale politiescholen op 23 maart jongstleden zo’n 7500 mensen over de vloer die op zoek waren naar informatie over een loopbaan bij de politie. Deze Info- en contactdag werd georganiseerd door de Directie van de rekrutering en van de selectie (DGS/DSR).

De potentiële kandidaten konden deelnemen aan een simulatietest van de cognitieve proeven. Aspirant-inspecteurs en opleiders stonden klaar om hun vragen te beantwoorden.

In 2013 heeft de regering de rekrutering van 1500 inspecteurs vooropgesteld.

Meer info op www.jobpol.be.

© Jos Balcaen

B.D.

48

13_IR02_Affaires_NL.indd 6

14/06/13 14:10

inforevue 022013

politie in de kijker

G r e n s o v e r sc h r i j d e n d e s a m e n w e r k i n g

Prijzen

DGS Project Awards 2013 © Jos Balcaen

f

Een nieuw akkoord van Doornik f

B.D.

Eric Levêque

© Jos Balcaen

DOORNIK – Op 18 maart 2013 ondertekenden de Belgische en Franse ministers van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet en Manuel Valls, in Doornik een akkoord inzake grensoverschrijdende politie- en douanesamenwerking.

Het nieuwe akkoord heeft als doel de samenwerking op het terrein en de interventiecapaciteiten te versterken, beter te coördineren en te herstructureren. Voortaan zullen de gemengde patrouilles (Belgische en Franse) hun bevoegdheden, inclusief aanhoudingen, kunnen uitoefenen als ze zich op het grondgebied van de andere partij bevinden, wat tot nu toe niet het geval was. Het voertuig van een gemengde patrouille zal aan weerskanten van de grens kunnen worden gebruikt. De traditionele patrouilles, Belgische of Franse, zullen echter nog steeds niet kunnen ingrijpen op buitenlands grondgebied. Enkel een achtervolging zal worden toegestaan in geval van betrapping op heterdaad.

Deze nieuwe tekst is in feite een herziening van het akkoord van Doornik van 2001.

"Veiligheid is in onze beide landen een prioriteit. De akkoorden van Doornik werden gemoderniseerd. Enerzijds is er een nieuw akkoord en anderzijds een actieplan", verklaarde Joëlle Milquet. "Er waren vier hoofdideeën: de versterking van het centrum voor politie- en douanesamenwerking (CPDS) van Doornik, de modernisering van de samenwerkingsinstrumenten, de uitbreiding van de gezamenlijke gemengde patrouilles en de grotere rol van de interveniënten die in geval van betrapping op heterdaad optreden in plaats van louter toe te kijken", verduidelijkte de Franse minister Valls. Wat België betreft, is het akkoord van toepassing op het volledige grondgebied. In Frankrijk is het van kracht in de departementen Marne, Pas-de-Calais, Moselle, Somme, Nord, Aisne, Ardennes, Meuse en Meurthe-et-Moselle.

Na de voorstelling waren beide ministers getuige van een wegcontrole nabij de grens tussen Moeskroen en Tourcoing.

BRUSSEL – Op donderdag 25 april 2013 werden de DGS Project Awards 2013 toegekend. Deze prijsuitreiking, ter beloning van de beste projecten die in de loop van 2012 werden uitgewerkt, was bedoeld om de cultuur van verandering en de projectwerking binnen de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer (DGS) van de federale politie te promoten.

In totaal werden aan het publiek en de leden van de jury elf projecten voorgesteld, die een of meerdere onderscheidingen in de wacht konden slepen. De Awards werden uitgereikt in vier categorieën: innovatie, maatschappelijk verantwoord ondernemen, klantgerichtheid en prijs van de jury.

De volgende projectleiders werden in de bloemetjes gezet: Marc Borry (DGS/DSEK) en zijn cartografie van de kennisdomeinen (Award Innovatie), Renato Guion (DGS/DSI) en Nicolas Syenave (DGS/DSEK) voor hun project Catfedpol (Award Klantgerichtheid), Fernand Kinwani Matumona (DGS/DSL) en zijn afdanking van materiaal (Award Maatschappelijk verantwoord ondernemen) en ten slotte Jean-Marie De Kuyssche (DGS/DSM) voor het project toepassing voor logistieke functies (Award Prijs van de jury).

U kunt de inhoud van de verschillende projecten raadplegen op Polsupport > Beleid en organisatie > DGS Project Awards 2013.

Proficiat aan de gelukkige winnaars!

49

13_IR02_Affaires_NL.indd 7

14/06/13 14:10

politie in de kijker

Redding

T e n M i l e s & M a r at hon

© ZP Aiseau-Presles-Châtelet-Farciennes

“Een super fijne dag”

Veel volk op de been in Limburg

f

f

S.V.P. © FGP

AISEAU-PRESLES – Op 30 april jongstleden viel een vrouw in de Samber toen ze haar hond wou redden. De politieploegen begaven zich onmiddellijk ter plaatse op aanwijzing van een getuige van de feiten. Een hondengeleider van de politiezone Aiseau-Presles-ChâteletFarciennes kwam als eerste aan. Hij vond de arme vrouw die zich aan de oever vastklampte om uit het koude water te blijven. Inspecteur Gilles Hernalsteen twijfelde geen seconde en sprong in het troebele en koude water om haar te redden. Door de tamelijk sterke stroming en de hoge oevers slaagde de politieman er niet in om de veertigjarige uit het water te hijsen. De stuurman van een binnenvaartuig legde toen zijn boot stil en begaf zich naar de vrouw en haar redder. Deze redder in nood hees het slachtoffer en de politieman aan boord en bracht hen aan wal.

Het snelle optreden van de moedige inspecteur leidde duidelijk tot de redding van de veertigjarige die naar het ziekenhuis werd gevoerd.

Volgens de recentste informatie zou haar toestand niet meer verontrustend zijn.

Een mooie interventie op naam van deze moedige politieman!

ANTWERPEN - Op zondag 21 april 2013 namen 42 leden van de Federale gerechtelijke politie Antwerpen (FGP) – en één iemand van de Coördinatie- en steundirectie – deel aan de ‘DVV Antwerp Ten Miles’ en de ‘DVV Antwerp Marathon’.

Deze jaarlijkse loopwedstrijd van respectievelijk 16 en 42 km vond dit jaar voor de 28ste keer plaats. Commissaris Sophie Raeymaekers liep zelf niet mee, maar stond in voor de organisatie en coördinatie ter plaatse: “Het idee kwam van de mensen van het labo, die van plan waren in groep mee te lopen en daar samen voor te trainen. Toen we dit initiatief vernamen, hebben we besloten de organisatie op ons te nemen en het open te trekken naar de rest van de FGP. Directeur Stanny De Vlieger is tien weken op voorhand beginnen trainen en heeft 1 uur en 19 minuten gelopen, wat toch een zeer mooie prestatie is. In het bedrijvenklassement eindigden we op de 76ste plaats van de 152 organisaties. Maar naast de resultaten, is de samenwerking met de lokale politie ook zeker het vermelden waard. Gezien onze budgettaire beperkingen hebben we samen een tent gedeeld, die ons gratis ter beschikking werd gesteld.

Zo hadden we een verzamelpunt en konden we bevriende collega’s van de lokale politie ontmoeten. Het was de eerste keer dat we als organisatie hebben deelgenomen, maar gezien het succes zal er zeker een vervolg komen!”

f

© ZP Hazodi

Duik in de Samber

Opendeurdag

HASSELT – Op 25 en 26 mei stelde de politiezone Hazodi (Hasselt/Zonhoven/Diepenbeek) voor het tweede opeenvolgende jaar haar deuren open voor het grote publiek.

De talrijke bezoekers maakten kennis met de diensten van de politiezone, maar ook met de federale politie want het labo, de politie te paard en de gespecialiseerde interventiedienst (DGA/GIS) tekenden eveneens present in Limburg.

Zoals het bij een opendeurdag hoort, kregen de bezoekers de gelegenheid om demo’s van o.a. de politiehonden en het TIG (Tactische Interventieteam) bij te wonen.

Voor de would-bespeurneuzen was er de uitdaging een moordenaar te ontmaskeren aan de hand van tips die ze aan de stands moesten zoeken.

De Dienst public relations van de federale politie testte de kinderen op hun kennis van de verkeersborden.

Als beloning kregen alle kinderen een mooi brevet: Mijn eerste rijbewijs.

CGPR

B.D.

50

13_IR02_Affaires_NL.indd 8

14/06/13 14:10

inforevue 022013

politie in de kijker

At l a s Com mon C h a l l e n g e 2 0 1 3

Gijzelneming in een tgv f

© Jos Balcaen

BRUSSEL – De speciale eenheden, die lid zijn van de Atlasgroep, hebben op 17 april 2013 deelgenomen aan een oefening op Europees niveau. Niet minder dan 36 speciale eenheden van Europese politiediensten, verdeeld in negen groepen (2250 leden), hebben samen geoefend in het kader van de ‘Atlas Common Challenge 2013’. Ze moesten meerdere terroristische aanvallen beheren die gelijktijdig plaatsvonden in verschillende landen en tegen diverse doelwitten (vliegtuig, trein, gebouw, bus …).

De oefeningen vonden plaats in Oostenrijk, Spanje, Ierland, Italië, Letland, Roemenië, Slowakije en ook in België.

In Brussel bestond de training uit het beheer van een gijzelneming in een hogesnelheidstrein. De speciale eenheden van Frankrijk (RAID en GIGN), Luxemburg (USP) en België namen hieraan deel. Die oefening werd meer dan een jaar voorbereid.

Het project Atlas heeft tot doel de Europese burgers te beschermen die met een omvangrijke terroristische daad worden geconfronteerd door de samenwerking tussen de verschillende Europese speciale eenheden te verbeteren.

Dit project, dat door de Belgische speciale eenheden is opgestart, werd tussen 2004 en 2008 door België voorgezeten. Vandaag maken 36 speciale politie-eenheden uit

27 lidstaten van de Europese Unie alsook Noorwegen en Zwitserland deel uit van Atlas.

Op YouTube kan men een video bekijken van de oefening.

Het volstaat om ‘Projet Atlas’ in de zoekmotor in te geven.

B.D. (met CGPW)

51

13_IR02_Affaires_NL.indd 9

14/06/13 14:10

politie in de kijker

L o k a l e p o l i t i e va n K o m e n - Wa a s t e n

Inzoomen op een operationele tablet

© Benoît Dupuis

f

KOMEN – "De technologie moet zich aan de behoeften van het terrein aanpassen en niet omgekeerd!" Dat is het motto van hoofdcommissaris Sébastien Dauchy, korpschef van de lokale politie van Komen-Waasten. ‘Zoom’ is vanouds de naam van het operationele informatiebulletin (papieren document) dat de politieambtenaren van Komen op het terrein meenemen en raadplegen. Het bevat de recentste gerechtelijke en bestuurlijke informatie: op te sporen voertuigen, vermiste personen, te bewaken plaatsen, personen die rijverbod hebben, voorwaardelijk vrijgelaten personen … Om de overbrenging en de bijwerking van dit bulletin te optimaliseren, ontwikkelde de zone een digitale versie van haar ‘Zoom’. Het gaat om een webapplicatie die via een 3G-netwerk op het terrein toegankelijk is op een digitale tablet. De zone kocht tien multimediatablets aan voor haar operationele personeel: drie voor de interventiedienst, vijf voor de wijkwerking en twee voor de onderzoeks- en opsporingsdienst.

Dankzij de digitale versie ‘Zoom’ kunnen de politiemensen enerzijds de ter beschikking gestelde informatie snel en eenvoudig raadplegen en anderzijds nauwkeurige en beknopte verslagen opstellen in enkele muisklikken. Bij aanvang van hun dienst nemen de politiemannen en -vrouwen op het terrein kennis van de opsporingsberichten in hun zone en van bepaalde specifieke opdrachten op basis van de terreininformatie, de dag van de week en het uurrooster. In enkele minuten tijd briefen de politieambtenaren zichzelf via de toepassing die op de tablet werd geïnstalleerd. Tijdens

52

13_IR02_Affaires_NL.indd 10

hun dienst voeren ze hun verslagen in het systeem in (door middel van een paar eenvoudige muisklikken of een korte tekst) en voeden ze een soort van digitaal dienstbulletin. De door een ploeg geposte opmerkingen en commentaar blijven zichtbaar voor de andere ploegen. De informatie wordt dus top-down, bottom-up maar ook transversaal verspreid. Volgens de korpschef gaat het om "een zeer concrete toepassing van informatiegestuurde politiezorg". Op de tablet kan men zelfs een e-mail sturen naar de ontmijningsdienst bij ontdekking van een granaat. Dat is trouwens schering en inslag in deze streek die door de Eerste Wereldoorlog werd geteisterd!

"De tablet heeft een autonomie van tien uur, maar kan in de voertuigen worden opgeladen", aldus Vincent Denys, de technische beheerder van de zone. "Zoom is niet verbonden met ISLP, maar met een Linuxserver die één IP-adres heeft. Sommige gegevens moeten dus vooraf worden ingevoerd." De kostprijs? Per tablet werd 380 euro betaald via de federale aanbesteding en per 3G-sleutel een forfaitair bedrag van 10 euro per maand, met andere woorden een vernieuwing tegen een redelijke prijs in deze tijden van besparingen. Bovendien zal deze investering snel zijn afbetaald dankzij de papierbesparing die eruit voortvloeit.

Hoewel het gebruik van die tablets de administratieve werklast niet volledig wegneemt, doet ze deze toch aanzienlijk dalen. "We hebben de tijdwinst voor onze politiemensen nog niet kunnen meten, maar het lijkt me vanzelfsprekend", verzekert hoofdinspecteur Laurent Dardenne, hoofd van de interventiedienst. "We moeten het dienstbulletin niet meer invullen als we naar het politiebureau terugkeren en de informatiestroom is veel sneller dan vroeger. Onze ploegen worden doeltreffend gestuurd naar gelang van de prioriteiten en de informatie van het ogenblik."

B.D.

14/06/13 14:10

inforevue 022013

F E E D B AC K Een terugblik op vorige edities van Inforevue.

GeSChenk voor de abonneeS

Vakantie en spel Een plan tegen kabeldiefstal In de vorige editie van Inforevue (01/2013) komt de problematiek van de kabeldiefstallen aan bod.

Dit is al enkele jaren een heuse plaag op het spoornet. De federale spoorwegpolitie, Infrabel en Securail trachten samen dit fenomeen in te dijken. Recentelijk heeft de minister van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet, een nieuw plan van aanpak gelanceerd. Dit plan omvat onder meer wettelijke maatregelen zoals het verbod voor metaalverwerkende recyclagebedrijven (schroothandelaars) om metaal dat te koop wordt aangeboden, cash te betalen. Wat de politionele activiteiten betreft, staat een versterking van de controles van schroothandelaars op de agenda.

We zijn halfweg het jaar en de zomervakantie staat voor de deur. Hopelijk zijn die zonovergoten en … veilig! Kijk uit in de verkeersdrukte, beveilig uw woning tegen inbraak tijdens uw verlof, geef gauwdieven geen kans enz.

Samen met deze editie van Inforevue vinden de abonnees een tweetal extraatjes: een foldertje dat is uitgebracht ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van het Koninklijk escorte te paard en een kaartspel voor kinderen.

Ook onze speurneus Pol is weer van de partij.

Hij vraagt de abonnees om hulp om een enigma op te lossen. Stuur uw antwoord voor 20 augustus 2013 naar inforevue@police.be of naar de redactie (Inforevue – Speurneus Pol, DGS/DSI, Fritz Toussainstraat 8, 1050 Brussel).

Tien lezers maken kans op een mooie prijs.

Afspraak in september voor een nieuwe editie van Inforevue.

De redactie

53

13_IR02_Affaires_NL.indd 11

14/06/13 14:10

13_IR02_Cover-NL.indd 4

14/06/13 14:25