/ / K A
012014
/ J F M
T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E
Cold case: levenslang dankzij DNA Wie is als eerste UITGENODIGD?
Auto’s: 14_IR01_Cover-NL.indd 1
dieven azen op luxe 18/03/14 08:55
Inforevue is een uitgave van de Directie van de interne relaties (DSI) van de federale politie
Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Julie Caby, Stefan Debroux, Renato Guion, Gwendoline Hendrick, Saskia Van Puyvelde
Lay-out en fotografie: Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers, Lavinia Wouters Tekeningen: Didier Castenholz, Ruben Accou Vertalingen: Vertaaldienst DSEK, Dienst interne communicatie Drukkerij: Goekint Graphics - 059 51 43 43 Verantwoordelijke uitgever: Eric Cobut - Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Laurence Slachmuylders Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten. Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging vóór het vierde nummer. Alle rechten voorbehouden. Le présent magazine paraît également en français. Teamware: _DGS/INFOREVUE E-mail: inforevue@police.be ISSN: 1780-7646 De rubriek ‘Bib’ kwam tot stand dankzij de medewerking van het Politioneel documentatie- en kenniscentrum (DGS/DSEK).
www.polimagery.be
14_IR01_Cover-NL.indd 2
Voor Kazerne Dossin – Memoriaal, Museum en Documentatiecentrum over Holocaust en Mensenrechten, is het een voorrecht om aan de politieopleiding te kunnen meewerken.
Op het eerste gezicht lijkt die samenwerking vreemd: is het niet exorbitant om deze opleiding te verbinden met een museum over de uitroeiing van zes miljoen Joden in de Tweede Wereldoorlog? De concrete invulling van de ‘Mensenrechten’ in Kazerne Dossin is echter goed bruikbaar voor de politieopleiding. Dit museum over de Holocaust in België is tegelijk ook een museum over groepsdruk en massageweld. En is dat niet iets waar het politiekorps vaak mee te maken heeft? Niet enkel naar buiten toe – dagelijks gaat de politie om met spanningen in de samenleving – maar ook intern, als organisatie. En daar is het om te doen in het onderdeel van de politieopleiding dat nu samen met Kazerne Dossin wordt aangeboden. De politie is een korps, met een interne hiërarchie en een hoge graad van interne discipline. Een korps dat in opdracht van de Staat indien nodig legaal geweld gebruikt. De agent (m/v) heeft dus een dienstwapen en een gummiknuppel, en ook een uniform en een nummer waardoor zijn individualiteit formeel en zichtbaar ondergeschikt wordt aan de functie. De kleren maken de man … Waar staat het uniform dan wel voor ? Een gewapend korps moet zich behoedzaam opstellen. De politie heeft immers macht over mensen die, alleen of in groep, in een lastige situatie verkeren, die soms weerwerk bieden, agressief kunnen zijn. Terwijl bovendien de samenleving zelf onder druk staat, door fenomenen zoals armoede, migratie en multiculturaliteit. De politie staat dus bloot aan een tegenstelling en spanning tussen ‘wij’ en ‘zij’. Het is dan een bijzonder aandachtspunt om als korps niet toe te geven aan toenemende polarisering en stijgende geweldgewenning. Die verglijding is echter sluipend. Het gaat bovendien om een groepsfenomeen: dit overstijgt het individu en is daarom als zodanig niet goed herkenbaar. Er is inzicht nodig in fenomenen als groepsdruk en geweld om te beseffen en te begrijpen dat een korps soms bijsturing gebruiken kan en in elk geval waakzaam moet zijn. In Kazerne Dossin gaat veel aandacht uit naar de deelname van agenten aan Jodenrazzia’s in 1942. Het was een extreme verglijding. Belangrijk is echter de vraag hoe die agenten – meestal normale, weldenkende burgers – die overgang maakten. Het uitgeoefende geweld was uitzonderlijk, de mechanismen van verglijding waren dat veel minder. Je vindt ze terug in andere situaties, in andere contexten, met een verschillende intensiteit, maar met eenzelfde patroon. Tegelijk kan je ook goed de marge zien die er was om ‘nee’ te zeggen, om niet mee te doen, om te trachten het tij te keren en de geweldcultuur tegen te gaan. Zelfs toen, in oorlogstijd. Een beter inzicht in die mechanismen leidt tot grotere alertheid. Het laat toe vroeg op te treden en bij te sturen, op een moment waarop het nog niet te laat is en de ongepaste agressie nog ‘onschuldig’ lijkt. Zulk inzicht leidt tevens tot een verfijning van de politiecultuur en draagt er toe bij dat een korps, hoe moeilijk de uitdagingen soms zijn, een dienaar blijft van democratie en mensenrechten. Want, anders dan in de Tweede Wereldoorlog, dat zijn immers de ideologische fundamenten die de werking van de Belgische politie funderen.
Prof. dr. Herman Van Goethem Conservator Kazerne Dossin
18/03/14 08:55
inforevue 012014
38
8
012014
22
inhoud
HOLOCAUST, POLITIE EN MENSENRECHTEN “Een belletje doen rinkelen” COLD CASE EN SUCCESVERHAAL DNA spreekt boekdelen
11
14
BRABANTSE ARDENNEN Tussen ‘energiezuinigheid’ en Feng Shui PRIJZEN IN OVERVLOED Blauw toont kwaliteit
22
16
8
26
FACE TO FACE Moeten bodycams overal worden gebruikt?
28
AUTOCRIMINALITEIT Gedreven door identificatie
34
UITGENODIGD Alzo sprak Thierry Dierick
38
EVENEMENTENBEHEER Preventie betekent kleur bekennen
MIGRATIE Eurosur: de migratiestroom in beeld
rubrieken
34
Nieuwe rubriek: Uitgenodigd
14_IR01_Cover-NL.indd 3
Radar...2
Eureka !...32
Out of office...31
Feedback...53
Historia...7 Casus...25
Politiewereld...40
Politie in de kijker...42
1
18/03/14 08:55
10 DE POLITIE IN CIJFERS
810
In 2013 werden er 810 kabeldiefstallen vastgesteld op het Belgische spoorwegnet ten opzichte van 1 362 in 2012. Deze belangrijke daling (-40,5%) is het resultaat van verschillende doelgerichte acties in het kader van het Nationaal Actieplan tegen kabeldiefstallen.
R ADAR
“
QUOTE
Het echte blazoen van een politieambtenaar zie je op zijn gezicht. Het zijn in de eerste plaats zijn glimlach, motivatie en hulpvaardigheid die hem moeten vertegenwoordigen!” Marcel Staelen, korpschef van de politiezone Boraine, la Dernière Heure, 23 januari 2014
BIB
DE SALDUZREGELING. THEORIE EN PRAKTIJK, VANDAAG EN MORGEN Sinds 1 januari 2012 is in België de zogenaamde Salduzwet in werking getreden. Het recht op consultatie en bijstand van een advocaat vanaf het eerste verhoor van een verdachte, heeft een nieuw gegeven geïntroduceerd in de dagelijkse politiepraktijk. De aanwezigheid van een advocaat bij de verhoren brengt uiteraard voor zowel advocaten als magistraten en politieambtenaren een proces van zoeken en aftasten met zich mee. Om u doorheen dit proces te loodsen is er De Salduzregeling. Theorie en praktijk, vandaag en morgen.. In deze leidraad bieden academici en praktijkexperts vanuit een juridische invalshoek praktijkgerichte en beleidsrelevante informatie.
INFO De Salduzregeling. Theorie en praktijk, vandaag en morgen / F. Goossens, H. Berkmoes, A. Duchatelet en F. Hutsebaut. - Brussel: Politeia, 2012. - 770 p.
2
14_01_RADAR_NL.indd 2
18/03/14 08:57
inforevue 012014
R ADAR
tweetwall @Politie_Rupel Boomse flitskar zoekt winterse vallende ster in Antwerpsestraat #flitscontrole #haiku #gedichtendag
@PolitieHageland W E B WAT C H
CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN Sinds het begin van dit jaar kunnen de criminaliteitsstatistieken op de website van de federale politie worden geraadpleegd met behulp van een nieuwe dynamische, interactieve tool. Dankzij een reeks tabellen, kaarten en grafieken kunnen de bezoekers de gegevens met betrekking tot bepaalde misdaadfenomenen (autodiefstallen, inbraken, fietsdiefstallen, intrafamiliaal geweld enz.) raadplegen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om op een grafische lijn de evolutie van een fenomeen over verschillende maanden of jaren te volgen.
Muis is de weg kwijt!! RT Please.
@PZHammeWaasmun
Een e-mail van FOD Financiën of tax-on-web die jouw bankgegevens vraagt voor een terugbetaling? Oplichting!
@Pers_fedpol
Franse minister Binnenlandse Zaken feliciteert Belgische federale politie voor arrestatie Franse drugsbaron
@PZ5429
#politiekrant Hoe praatpalen gebruiken op onze autosnelwegen? Een praatpaal wordt gebruikt: om een verkeersong...
@PZVoorkempen INFO www.stat.federalepolitie.be
Omwille van technische problemen #internet kunnen wij onze twitter niet optimaal inzetten op de #sluitingsprijs #Oostmalle. Jammer!
@Wegpolitie_ANT
Onze #huisfotograaf heeft niet veel fans. Nochtans, wat hij vraagt kost niks: #rijveilig!
@PolitieKASTZE
‘Begin niet over Dutroux tijdens politiecontroles’
@pzglm GEKNIPT
In 1995 vervoegde Philippe Scheirlinckx als agent de gemeentepolitie en klom er stap voor stap in de hiërarchie op. Hij bekleedde de graad van inspecteur en vervolgens hoofdinspecteur bij de lokale recherche. Toen hij commissaris werd, nam hij de verantwoordelijkheid van postchef op zich in het commissariaat van Charleroi Centre. Onlangs werd Philippe bevorderd tot de functie van directeur operaties van de politiezone Charleroi. Hij is ervan overtuigd dat de motivatie een onontbeerlijke plaats inneemt in het politiewerk en kent goed de specifieke kenmerken van heel wat functies omdat hij ze in het verleden zelf heeft uitgeoefend. Philippe is bijzonder blij met zijn huidige post, die hem de mogelijkheid biedt om tegelijkertijd manager te zijn én op het terrein te werken.
Ik rijd sociaal, jij rijdt sociaal, wij rijden sociaal #hoffelijkheidinhetverkeer
@HELI_FEDPOLFED
Onze heli kon het afgelopen weekend tijdens twee verschillende interventies de nodige bijstand leveren = 4 aanhoudingen #samenwerking
@LPAntwerpen
Vanaf 1/3 moet je voortaan ritsen, vlak voor versmalling. Kans op boete voor te snel invoegen/ niet tussenlaten.
@politieschool
Vandaag start de examenweek voor prom 109 Luik AP. De weg naar het succes ligt bezaaid met vele obstakels! #courage #opac
3
14_01_RADAR_NL.indd 3
18/03/14 08:57
R ADAR GEFLI TST
Na BOB In de nacht van 4 op 5 februari 2014 is er een controleactie gehouden op de parking van de autosnelweg E411, in Hingeon. Het was de gelegenheid om aan te tonen dat controles het hele jaar door plaatsvinden, en niet alleen tijdens de BOB-campagne. Tijdens deze campagne, die over acht weken was gespreid (van 29 november 2013 tot 27 januari 2014) hebben 342 547 mensen moeten blazen. 3,2 % van de chauffeurs was positief, wat neerkomt op een lichte stijging ten aanzien van vorig jaar (2,94 %).
4
14_01_RADAR_NL.indd 4
18/03/14 08:57
inforevue 012014
R ADAR GEFLI TST
5
14_01_RADAR_NL.indd 5
18/03/14 08:57
R ADAR GPS
DUURZAAM JAARVERSLAG Op 3 december 2013 heeft het Belgisch Instituut van de Bedrijfsrevisoren de vijftiende prijs van Best Belgian Sustainability Report uitgereikt. De lokale politie van Sint-Pieters-Leeuw sleept de prijs voor haar sociaal verantwoord (jaar)verslag in de wacht. U kunt het jaarverslag raadplegen op www.lokalepolitie.be/sint-pieters-leeuw.
EEN DRONE VOOR CARNAVAL Van 2 tot 4 maart heeft de politiezone Binche/Anderlues een drone ingezet om "het gebeuren te dekken en om een zicht te krijgen op plaatsen waar geen camera’s hangen", volgens korpschef Thierry Meunier. Op Vastenavond trok het evenement 100 000 bezoekers aan in de Henegouwse stad. Naast de drone verzekerden 430 politiemensen de veiligheid op het carnaval.
BO, ACTIEVE DRUGHOND Op 17 februari heeft de lokale politie van Antwerpen Bo voorgesteld, haar nieuwe drughond van 19 maanden oud. Bo vormt een koppel met hondengeleider Kris. Als actieve drughond zal de neus van Bo bijdragen tot het zoeken naar verdovende middelen in gebouwen, voertuigen en op andere plaatsen.
PATROUILLES TE PAARD Op 18 februari 2014 hebben de politiezone Lesse et Lhomme en de federale politie te Rochefort een samenwerkingsprotocol ondertekend inzake het ter beschikking stellen van politiepatrouilles te paard. Deze patrouilles zijn samengesteld uit twee ruiters en zullen het hele jaar door aanwezig zijn op het grondgebied van de zone, en bij voorkeur tijdens toeristische periodes.
6
14_01_RADAR_NL.indd 6
18/03/14 08:57
inforevue 012014
HISTORIA In Historia neemt de Historische dienst van de politie u mee op reis naar het verleden. Een lang vervlogen evenement, een spraakmakend personage, een uitrustingsstuk van een voormalig korps, …
DE POLITIE IN (GROTE) OORLOG TEKST Benoît Mihail - Museum van de geïntegreerde politie
BRUSSEL – In 2014, 100 jaar na het begin van de Eerste Wereldoorlog, zijn de herdenkingen zeer omvangrijk en terecht, in de hoop dat hun overvloed geen too much-gevoel bij het grote publiek uitlokt. Dat zou spijtig zijn, onder meer voor de politie die een interessante geschiedenis kent tijdens deze periode.
Anno 1914 is België op militair gebied slecht voorbereid en heeft ook niets voorzien voor de begeleiding van de burgerbevolking, die zelf het hoofd moet bieden aan de Duitse bezetter. De gemeentepolitie, de burgerwacht (zie Inforevue 02/2005, p.43) en de veldwachters doen wat ze kunnen, onder het zeggenschap van de burgemeesters, om de afpersingen te beperken. En wat de rijkswachters betreft, zij moeten plots voltijds hun taak als soldaat opnemen. Tijdens de periode van de zogenaamde bewegingsoorlog (van 4 augustus tot 28 september 1914), zien we ze afwisselend de rol aannemen van strijders, spionnen, beschermers van
FOTOGRAFIE Museum van het Leger
de burgers en uiteindelijk ook van de militaire politie.
Het is deze laatste rol die ze als enige zullen uitvoeren na de stabilisatie van het front en tot aan het zegevierend geallieerd offensief van september 1918. Sommigen volgen de regering naar Frankrijk of vertrekken naar Engeland; anderen blijven de 'wacht houden aan de IJzer', aan de zijde van Koning Albert. De missies van deze rijkswachters waren talrijk, maar waren niet altijd even goed gezien bij de soldaten: het toezicht houden op de kruispunten, het vergezellen van de soldaten naar de gevechtslinie en uiteraard ook de onderdrukking van de misdaad in het militaire milieu.
kwaad mogelijk zonder al teveel louche overeenkomsten met de vijand te sluiten, die ook haar eigen structuren creëert zoals de Feldgendarmerie (wiens autoriteit in principe enkel geldt voor Duitse militairen), de geheime politie en de zedenpolitie, aangezien Brussel de draaischijf van prostitutie geworden was. Buiten de steden stijgt de misdaad zienderogen, door een gebrek aan effectieven.
Na de oorlog weten de autoriteiten, waaronder de politiediensten, enkele lessen te trekken uit deze gebeurtenissen op gebied van veiligheid, zowel op materieel gebied als op organisatorisch gebied. Wordt vervolgd...
Het gebied, bezet door de Duitsers, is in twee verdeeld. Een brede strook rondom Gent is het 'Etappengebied'; het leger neemt hier de controle over van de Belgische politie, die er de bewegingsvrijheid verliest. Verder werkt onze politie zo goed en zo
7
14_IR01_Artikels_NL.indd 1
18/03/14 08:59
HOL O C AU S T, P OL I T I E E N M E N S E N R E C H T E N
“Een belletje doen rinkelen” Op 27 januari 2014, precies 69 jaar na de bevrijding van Auschwitz, is het project Mensenrechten, een initiatief van Dossin en de politie, officieel van start gegaan. Dankzij dit samenwerkingsakkoord kunnen vanaf april dit jaar alle personeelsleden van de geïntegreerde politie zich inschrijven voor de eendaagse opleiding ‘Holocaust, Politie en Mensenrechten’ (HPM). Ook de aspiranten in de basisopleiding zullen langs Kazerne Dossin passeren. TEKST Saskia Van Puyvelde
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
MECHELEN – Mensenrechtendilemma’s zijn in geen enkel beroep zo aan de orde als bij de politie. De manier waarop tijdens de nazibezetting gewone Belgische politieagenten ingezet werden om vaak gewelddadige razzia’s op Joden uit te voeren, illustreert dit ten overvloede. Ook in België, vooral in Antwerpen, zijn hierover bijzonder interessante archiefstukken terug te vinden. Die tonen aan dat heel wat toen gebruikte strategieën om ethische dilemma’s te omzeilen, ook vandaag nog erg herkenbaar zijn. Maar ze tonen ook aan dat er een marge was voor verzet. Een inzicht in die historische casus van collectief geweld is verhelderend voor een politieopleiding. Wie wéét hoe een groep naar geweld kan verglijden, is daar beter tegen bestand en kan ook weerwerk bieden.
8
14_IR01_Artikels_NL.indd 2
DE OPLEIDING De federale politie wenst een bezoek aan dit museum te integreren in de basisopleiding ter vervanging van bepaalde lesuren over mensenrechten. De Vaste Commissie van de lokale politie (VCLP) wil dit initiatief niet beperken tot de aspiranten, maar het veralgemenen tot alle leden van de geïntegreerde politie. Verschillende pistes worden bewandeld: niet enkel de basisopleiding maar ook de voortgezette en baremische opleiding. Dit initiatief kan ook gekaderd worden binnen het ‘Handvest van de diversiteit van de federale politie’ als een krachtig appel tot inzet ten voordele van gelijkheid van kansen en diversiteit binnen de federale politie. Het educatief project sluit bovendien naadloos aan op de waarden die de federale politie hoog in haar vaandel heeft staan, met name de waarden van
integriteit en respect. Dit laatste is ook een kernbegrip in herinneringseducatie, waarvan het doel ‘respect’ is, een begrip dat verder gaat dan ‘tolerantie’ of ‘verdraagzaamheid’.
“Samen met het educatief team van Kazerne Dossin heeft een ploeg van lokale en federale politiemedewerkers 36 docenten klaargestoomd (zie kaderstuk)”, legt commissaris Marc Van Gestel uit. Hij is projectcoördinator HPM. “Deze 18 Nederlandstaligen en 18 Franstaligen zullen de kandidaten tijdens de eendaagse cursus begeleiden. In een eerste tijd zal deze politiecoach de kandidaten op een interactieve manier doorheen de tentoonstellingsruimte van het museum gidsen. In een tweede tijd nemen zij deel aan een workshop rond mensenrechten. Aan de hand van casussen, groepsdiscussie en dilemma-oefeningen krijgen de >>>
19/03/14 11:17
HOL O C AU S T, POL I T IE E N ME N SE NR E C HT E N
DOSSIN De Dossin-kazerne is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de Shoah in België. Tussen 1942 en 1944 gebruikten de nazi’s de kazerne als verzamelkamp om zoveel mogelijk Joden en zigeuners samen te brengen. Van hieruit vertrokken 25 484 Joden en 352 zigeuners naar Auschwitz-Birkenau. Slechts 1200 van hen keerden terug … De overigen kwamen om door ontbering of werden meteen na aankomst vergast en verbrand. Dit werd mogelijk gemaakt doordat de Duitse bezetter een beroep kon doen op bepaalde Belgische politiediensten voor het uitvoeren van de razzia’s waarbij honderden Joden werden opgepakt om naar Dossin te worden overgebracht. Vandaag de dag is de kazerne een museum geworden dat niet enkel de geschiedenis wil weergeven, maar ook de bezoeker via herinneringseducatie alert wil maken voor de tijdloze mechanismen van massageweld.
Politiediensten waken over de naleving en dragen bij tot de bescherming van de individuele rechten en vrijheden. Meewerken aan de democratische ontwikkeling van onze samenleving (cf. WPA art.1) begint in ons eigen politiehuis opdat het een huis van ‘vertrouwen’ mag worden. MARC VAN GESTEL
Herinneringseducatie is werken aan een houding van actief respect in de huidige maatschappij vanuit de collectieve herinnering aan menselijk leed dat veroorzaakt is door menselijke gedragingen als oorlog, intolerantie of uitbuiting en dat niet vergeten mag worden. De focus van herinneringseducatie ligt op vandaag. We gaan heden en verleden niet met elkaar vergelijken, we gaan het verleden niet beoordelen met de maatstaven van vandaag. Dat is onmogelijk en zinloos. Wel gaan we op zoek naar tijdloze mechanismen als machtswellust, geweld, vooroordelen, propaganda, xenofobie, uitsluiting, bureaucratie, ontmenselijking enz. Die mechanismen liggen veelal aan de basis van leed uit heden en verleden. Hoe werken die mechanismen? Welke zijn de strategieën om deze mechanismen te doorzien en ze niet te laten ontsporen? “Dit museum kan zichzelf geslaagd noemen als het de bezoeker een beklijvend inzicht meegeeft in het fenomeen van discriminatie en uitsluiting, in de kracht van de massa, in de handelingsmogelijkheden van de enkeling in de context van groepsagressie van welke vorm dan ook. De boodschap van Kazerne Dossin is dat, staande tegenover de agerende massa, je steeds op zoek moet gaan naar de marge om ‘neen’ te zeggen”, besluit Herman Van Goethem, conservator van het Kazerne Dossin (lees ook Edito). www.kazernedossin.eu
9
14_IR01_Artikels_NL.indd 3
18/03/14 09:00
HOL O C AU S T, POL I T IE E N ME N SE NR E C HT E N
>>> deelnemers een aanzet om autonoom en kritisch gebeurtenissen en gedragingen te analyseren en te handelen conform de eigen inzichten.” f
Mensenrechten krijg je mee met de geboorte. Maar dit staat los van de plaats wáár we geboren zijn; het is omdat we geboren zijn. En ook al hebben we geen paspoort, visum of verblijfsvergunning, we blijven een mens! MORTEN KJAER, DIRECTEUR VAN HET EUROPEAN UNION AGENCY FOR FUNDAMENTAL RIGHTS (FRA)
”EEN MIJLPAAL” Commissaris Ingrid Vangeel van de politiezone WOKra (Kraainem/Wezembeek- Oppem) kon haar ogen niet geloven bij het zien van het opleidingsaanbod – voortgezette opleiding tot begeleider1 ‘Holocaust, Politie en Mensenrechten’. “Ik wist niet wat ik zag! Het concept is geniaal. Het is een mijlpaal in de positieve evolutie van de politieopleiding. 10 jaar geleden zou dit ondenkbaar geweest zijn. Uniek is ook het feit dat de politie voor dit project samenwerkt met een externe partner, en dan nog wel met het eerste mensenrechtenmuseum in de wereld!” We spreken haar op het moment dat ze twee van de vijf opleidingsdagen achter de rug heeft, vooraleer ze zich ‘begeleider’ mag noemen. “Deze twee dagen waren heel intens en heel vermoeiend, maar enorm boeiend. Een groep gemotiveerde mensen met diverse invalshoeken maakt het interessant. De gelijkenissen De commissaristussen nu en toen zijn frappant. De circulaires bijvoorbeeld, de processen-verbaal van inlichtingen, generaal, Catherine het bevel tot medebrenging, de opsplitsing tussen bestuurlijke en gerechtelijke politie enz. Hiervan De Bolle en Herman werd toen handig gebruikgemaakt door politieke, gerechtelijke en politionele verantVan Goethem. woordelijken om de collaboratie op een officiële wijze in de hand te werken.” “De link tussen politie en mensenrechten is snel gelegd”, gaat ze verder. “Wij hebben de macht om mensen van hun hoogste goed te beroven: hun vrijheid. We hebben ook het exclusieve monopolie over geweld. Godzijdank dat die universele rechten van de mens ingebed zijn in bijvoorbeeld de wet op het politieambt (WPA). Eerbied voor de rechten en de vrijheden van de mens dienen de rode draad te vormen doorheen deze opleiding en doorheen onze loopbaan. Het is eveneens belangrijk dat we begrip en empathie tonen voor de complexiteit van het politiewerk. En het toenemende geweld op de politie moet natuurlijk ook worden aangepakt. De opleiding leert ons dat we als politieambtenaar die tijdloze mechanismen, waar we zo gevoelig voor zijn, tijdig herkennen. Dat er ergens in ons hoofd een belletje gaat rinkelen. Daarom was het zo boeiend om het daderprofiel te analyseren: het zijn veelal mensen zoals u en ik, geen psychopaten, die tot deze gruweldaden zijn overgegaan. Het intrigeert mij dat men van de witte zone kan opschuiven door de grijze zone heen, naar de zwarte. Deze duivelse transitie zoals Christoph Busch2 het ook wel noemt, gebeurt heel geleidelijk. Wij zijn, en politiemensen zeker, nu eenmaal sociale wezens, we willen erbij horen, we zijn gehoorzaam en Ingrid Vangeel plichtsbewust … Ook dit zijn mechanismen die hierin hun rol kunnen spelen.” De samenwerking tussen politie en Dossin zorgt hier en daar voor wat tegenwind en ligt soms gevoelig. “Ik krijg liever reactie en scepticisme dan onverschilligheid”, besluit de commissaris. “Het is veel erger als dit soort opleiding de mensen koud laat.” 1
2
Deze opleiding geeft recht op een vrijstelling voor een baremische opleiding voor het operationeel kader. Hij is zakelijk directeur van Kazerne Dossin.
10
14_IR01_Artikels_NL.indd 4
19/03/14 11:18
inforevue 012014
COLD CASE EN SUCCESVERHA AL
DNA spreekt boekdelen
Hier ziet u de robotfoto van de handlanger van Lamine Balti, een man die in 1996 ongeveer twintig jaar oud was en die nog steeds niet werd ge誰dentificeerd. Hij werd gezien in de omgeving van de feiten terwijl hij het voertuig van het slachtoffer aan het doorzoeken was.
December 1996: een bedrijfsleider wordt, zwaar toegetakeld, aangetroffen in Watermaal-Bosvoorde. Kort daarna bezwijkt de man aan zijn verwondingen. Het motief voor het extreme geweld is diefstal. Het toenmalige onderzoek leidde niet tot de aanhouding van de dader van de feiten. December 2013: de gerechtelijke waarheid komt (eindelijk) aan het licht dankzij het werk van de cold case-cel1 van de federale gerechtelijke politie (FGP) van Brussel en een nieuw sleutelelement: DNA. Hierna volgt een chronologie van dit onderzoek, dat uiteindelijk toch een succesverhaal is geworden. TEKST Gwendoline Hendrick
14_IR01_Artikels_NL.indd 5
FOTOGRAFIE Jos Balcaen et Lisa Van Damme
11
18/03/14 09:00
COLD CASE EN SUCCESVERHAAL
BRUSSEL – ‘Levenslange opsluiting’ luidde de uitspraak tegen Lamine Balti in december 2013. De man werd schuldig bevonden aan doodslag om diefstal te vergemakkelijken in een 17 jaar oude zaak! Verschillende door-
slaggevende elementen, waaronder DNA-stalen van de verdachte, hebben tot die veroordeling geleid. Inforevue geeft u een overzicht van het dossier ‘Nisard’ aan de hand van enkele belangrijke datums.
16 december 1996
Een 52-jarige groothandelaar in voedingswaren en huisvader wordt in Watermaal-Bosvoorde overvallen door twee mannen terwijl hij zijn inkomsten van die dag vervoert. Daarbij stelen ze het voertuig van de ondernemer. Nadat hij meermaals is beschoten, wordt de stervende man blootsvoets en geboeid aangetroffen in de Nisardstraat. Hij zal kort daarna bezwijken aan zijn vele verwondingen.
Enkele dagen later
Het gestolen voertuig wordt aangetroffen op de parking van een supermarkt in Waterloo. De analyse van bepaalde bewijsstukken en van de sporen opgenomen in de auto en het werk van de politieagenten helpen het onderzoek niet vooruit.
1
12
14_IR01_Artikels_NL.indd 6
2008-2009
De cold case-sectie van de FGP van Brussel bestudeert het dossier opnieuw en vraagt om de analyse van een bewijsstuk (een stuk stof) dat uit het voertuig werd gehaald, maar tot dan toe nog niet was onderzocht. Het DNA op dat stuk komt overeen met het DNA dat werd aangetroffen op de plaats van een extreem gewelddadige overval op een koppel antiquairs in 2006 in de streek van Bergen.
2011
Een van de daders wordt geïdentificeerd. Zijn DNA stemt overeen met dat van de zestiger Lamine Balti, bijgenaamd ‘Mike’, die al was veroordeeld voor een feit dat in 2008 in Antwerpen werd gepleegd. Lamine Balti wordt in Duitsland opgespoord. Het DNA van de zestiger wordt in Beieren op de plaats van een gewelddadige overval aangetroffen. Tijdens huiszoekingen in zijn woning worden bewijsstukken in beslag genomen (stukken stof die overeenkomen met het stuk stof dat in 1996 in de auto werd aangetroffen).
Lees in dit verband het artikel FGP van Brussel. Cold cases in de schijnwerper, in Inforevue 02/2013, p. 36-38.
18/03/14 09:00
inforevue 012014
COLD CASE EN SUCCESVERHAAL
”WE OORDELEN NIET OVER HET VERRICHTE WERK”
18 december 2013
Bijna dag op dag 17 jaar na de feiten veroordeelt het Brusselse hof van assisen Lamine Balti tot levenslange opsluiting of de maximumstraf voor het gepleegde misdrijf. De man, die als gevaarlijk en uiterst koelbloedig wordt omschreven, heeft een zwaar crimineel verleden. Vóór zijn eerste opsluiting in België werd hij al veroordeeld wegens een dubbele moord in de jaren 1980 in Frankrijk.
2014
Tot op heden is de identiteit van de tweede overvaller (een man van 20 à 25 jaar op het tijdstip van de feiten), die werd opgemerkt door een getuige en wiens DNA in de auto werd opgenomen, onbekend.
Guy Lust, Philippe Vanhorenbeke, Michaël De Beul en Jean-Michel Le Moine
In het dossier ‘Nisard’ was de hoofdtaak van de onderzoekers van de cold case-cel aantonen dat de verdachte Lamine Balti in 1996 wel degelijk op de plaats van de dodelijke overval was. Die taak bracht hen van België naar Frankrijk en Duitsland, maar ook naar Scandinavische landen waar de dader heeft verbleven of naartoe is gereisd. “Wij gaan na wat er vroeger werd gedaan”, vertelt commissaris JeanMichel Le Moine, hoofd van de sectie dodingen binnen de FGP van Brussel. “Het is echter niet onze taak om te oordelen over het werk dat toentertijd werd verricht.” Het bestuderen van een oud dossier kan een andere kijk op dat dossier geven. Gespecialiseerd hoofdinspecteur Michaël De Beul legt uit: “Iedereen benadert de dossiers vanuit een andere invalshoek, en dat is een verrijking.” De tijd kan een grote vijand blijken te zijn doordat bewijsmateriaal of archieven slecht bewaard zijn of zelfs werden vernietigd, doordat de feiten niet meer vers in het geheugen liggen enz. In sommige gevallen kan de tijd echter ook een troef zijn omdat er afstand kan worden genomen of dankzij de evolutie van de methoden van technische en wetenschappelijke politie. “In alle cold case-dossiers die momenteel geopend zijn, hebben we sporen en boeken we vooruitgang”, vertrouwt Michaël De Beul ons toe. Er is dus hoop …
13
14_IR01_Artikels_NL.indd 7
18/03/14 09:00
BR ABANTSE ARDENNEN
Tussen ‘energiezuinigheid’ en Feng Shui In januari 2013 namen een zestigtal personen van de politiezone Ardennes brabançonnes (Beauvechain/Chaumont-Gistoux/GrezDoiceau/Incourt) hun intrek in een splinternieuwe politiepost in Grez-Doiceau1. Ze kwamen uit drie verschillende vestigingen en konden niet anders dan het zowel functionele als gezellige karakter van hun nieuwe politiecommissariaat op prijs stellen. “Iedereen herleeft hier”, verklaart Christian Deprez, directeur personeel en logistiek. Dit is niet verwonderlijk als u weet dat de lokalen in hun vorige gebouwen heel klein waren en de geluidsisolatie er te wensen overliet … Hier werd alles tot in de kleinste details uitgedacht om het welzijn van de personeelsleden te waarborgen, van de ligging van het gebouw tot de kleuren van de muren. TEKST Julie Caby
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
> De korpschef wilde een gastvrij, warm en gezellig commissariaat. De kleuren van de muren werden speciaal gekozen door een Feng Shui2-consulente. “Ik heb de lichtinval geobserveerd”, licht consulente Annabel Deneyer toe, “en op basis van de verschillende afdelingen en de personen die hun intrek zouden nemen in de lokalen, heb ik de kleuren gekozen om hiermee op de psychologische aspecten in te spelen.” “De verbetering van het dagelijkse leven van de personeelsleden vormde de rode draad doorheen de uitvoering van de werken”,
14
14_IR01_Artikels_NL.indd 8
18/03/14 09:00
inforevue 012014
> “De hoofddoelstelling bestond erin een compact gebouw te bouwen, met zo weinig mogelijk geveloppervlakte ten opzichte van de ruimte in het gebouw”, legt Michel Verhaeghe, de architect die de plannen van het politiecommissariaat heeft ontworpen, uit. “De tweede doelstelling bestond erin een energiezuinig gebouw te bouwen.” Dankzij een goede isolatie en een maximale inval van daglicht is het commissariaat inderdaad een energiezuinig gebouw.
>
Een zogenaamd ‘groen’ dak overdekt de vergaderzaal. “Dit dak is samengesteld uit lavasubstraten en planten”, preciseert Michel Verhaeghe. “Het waarborgt een goede isolatie en beperkt de afwatering.”
benadrukt Léon Walry, de voorzitter van de politiezone. En de doelstelling lijkt bereikt: toen de personeelsleden hun nieuwe werkplek ontdekten, waren ze allen in de wolken. “Ik hou van de volumes die je hier aantreft, van de lichtinval, van de operationele aanblik van het gebouw”, verklaart Vincent Borlon, verantwoordelijke van de cel verkeer. “Ik vind ook dat de kleuren een positieve invloed hebben op het welzijn en de doeltreffendheid.” Volgens Anne Devroye van de informaticadienst werden deze kleuren doordacht gebruikt. “In de natuur zijn er ontelbare kleuren. Waarom zou dat dan ook hier niet het geval zijn?”
>
14_IR01_Artikels_NL.indd 9
Een van de muren van het lokaal van de dienst slachtofferhulp werd in fuchsia geschilderd. Volgens de Feng Shui-consulente heeft deze kleur “een geruststellend effect, stelt ze het hart open van de personen die naar de slachtoffers luisteren en boezemt ze de slachtoffers vertrouwen in.”
>
Voor het onthaal werd oranje gekozen, omdat deze kleur prikkelend werkt, energie geeft en ook de verandering, de beweging uitdrukt.
1 2
Het gebouw bevat ook roosters voor natuurlijke ventilatie, die toelaten het gebouw te verluchten zonder dat de veiligheid van het gebouw hierdoor in het gedrang komt. Dankzij dit systeem moesten enkel de vergaderzaal en het informaticabeheerlokaal met airco worden uitgerust.
Ga ook eens kijken naar de Polnews op YouTube. Typ 'Couleurs Feng Shui' en 'Ardennes brabançonnes' in de zoekmotor. Feng Shui is een Chinese levenswijze met als doel het optimaliseren van de energiedoorstroming door het herinrichten van de omgeving.
15
18/03/14 09:01
PRIJZEN IN OVERVLOED
Blauw toont kwaliteit Verschillende lokale politiezones werden genomineerd of sleepten onlangs prijzen in de wacht uitgereikt door externe verenigingen. We richten de schijnwerpers op deze korpsen die goed verankerd zitten in de maatschappij en die vernieuwende en kwaliteitsvolle projecten leiden. CHARLEROI
“Politieagent, beweeg om gezond te blijven!” Op 11 december ontving de politiezone Charleroi de Ethias Prevention Award 2013 in de categorie Prevention plan of the year voor haar programma ter bevordering van de lichamelijke en geestelijke gezondheid van haar personeelsleden. De wedstrijd stond open voor alle overheidsinstellingen die werk maken van preventie. Een zestigtal instellingen had zich kandidaat gesteld. TEKST Benoît Dupuis
16
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
CHARLEROI – ‘Charleroi, ville sportive’ (vrije vertaling: Charleroi, sportieve stad), het kan ook van de politiezone worden gezegd! De lokale politie vormt met ongeveer 1200 personeelsleden een van de grootste korpsen van het land. Om het welzijn van de personeelsleden te bevorderen en het absenteïsmepercentage te doen afnemen, heeft ze een intern programma ter bevordering van de gezondheid in het leven geroepen. “Bij ons is Mens sana in corpore sano meer dan een spreekwijze. Elk personeelslid krijgt immers één kredietuur per week om verschillende sporten te beoefenen zoals joggen, zwemmen of tai chi, of om zich toe te leggen op de sofrologie … Dit helpt eenieder om zich goed in zijn vel te voelen”, legt korpschef Philippe Stratsaert uit. Een ander buitengewoon vernieuwend initiatief in het kader van dit programma is de ontwikkeling van een toepassing voor risicobeheer, die een betere samenwerking tussen de bedrijfsarts en de dienst human
14_IR01_Artikels_NL.indd 10
resources van de zone mogelijk maakt. De hiërarchie onderneemt bovendien verschillende sensibiliseringsacties en elk jaar wordt een dag rond het thema ‘Policier, bouge pour ta santé !’ (vrije vertaling: Politieagent, beweeg om gezond te blijven!) georganiseerd in het Centre de délassement van Marcinelle. Resultaat: een toename van het welzijn op het werk en een afname van het absenteïsme (dagen afwezigheid door ziekte of arbeidsongeval) van 82 289 uur (dit stemt overeen met 51,14 full time equivalents – FTE’s) in 2010 naar 36 754 uur (of 24,18 FTE’s) in 2012. De jury benadrukte de doeltreffendheid van een “groots actieprogramma dat uit initiatieven op verschillende terreinen bestaat die stuk voor stuk het aantal arbeidsongevallen moeten verlagen en het welzijn
van de personeelsleden en dus ook de dienstverlening aan de bevolking moeten verbeteren. Het programma houdt rekening met de wensen en het werkelijke engagement van zowel het management als de hiërarchische lijn en de personeelsleden. Er zijn originele oplossingen uitgewerkt, via het digitale beheersysteem wordt het programma opgevolgd en het programma voorziet in bijsturende maatregelen. De oplossingen dienen als voorbeeld of worden gedeeld met anderen, zoals het geval is voor de software voor risicobeheer.” f
18/03/14 09:01
inforevue 012014
VESDRE
Politie en burgers bundelen krachten Ook de politiezone Vesdre (Verviers/Dison/Pepinster) heeft een Ethias Prevention Award in de wacht gesleept in de categorie Damage protection voor haar campagne ‘PopPol veillent’. Het gaat om een project waarbij burgers en politie de krachten bundelen in het kader van de beveiliging van woningen. TEKST Gwendoline Hendrick
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
‘PopPol veillent’ staat voor ‘Population et Police veillent’. Deze naam is gegeven aan de preventieactie van de politiezone Vesdre. Voornaamste doel van dit project is veiligheid en levenskwaliteit verzekeren aan de burgers door het aantal inbraken te doen dalen, net als de gevolgen en de impact ervan. De betrokkenheid van de bevolking is hier een bepalende factor om de preventie te verbeteren.
Het merendeel van de politiezones van het land organiseren, op aanvraag, een toezicht op woningen die meerdere dagen onbewoond zijn (bijvoorbeeld tijdens een vakantieperiode of bij hospitalisatie van de eigenaar/ huurder). Bovenop deze gratis dienst en de technopreventieve tips die worden gegeven, moedigt de politiezone Vesdre de burgers ook aan om een reeks vertrouwenspersonen te identificeren (inwoners van de wijk, leden van de lokale BIN’s1…) om een netwerk van toezichtspersoneel in plaats te stellen dat zal bijdragen tot het verzekeren van de veiligheid van hun woning. De meerwaarde van het project bestaat dus in de gezamenlijke actie van politie en bevolking, en in de
14_IR01_Artikels_NL.indd 11
betrokkenheid van de burger in verhouding tot zijn eigen veiligheid en die van zijn wijk. Het initiatief is beloond ter gelegenheid van de uitreiking van de Ethias Prevention Awards op 11 december laatstleden in Brussel. De zone Vesdre is bekroond in de categorie Damage protection die de bescherming van schade aan goederen omvat en waarvoor ook twee andere organisaties genomineerd waren. Volgens hoofdcommissaris Marcel Simonis, korpschef van de zone “zou PopPol het kleine broertje van BOB kunnen zijn, maar dan in het domein van de beveiliging tegen diefstallen in woningen”. Tot slot past deze actie van de zone in een grotere context van partnerschap tussen politie en bevolking, waarbij het bestaan van de PLP 9 en de filosofie van de nabijheidspolitie in de zone Vesdre (pionier in deze materie) concreet worden gemaakt. Zonder automatische linken te leggen tussen deze omzendbrieven, registreert de politiezone Vesdre met ‘PopPol veillent’ en de impact in termen van criminaliteitscijfers, een daling van het aantal woninginbraken met 23% tijdens
het eerste trimester van 2013 in vergelijking met het eerste trimester van 2012. Dit cijfer staat tegenover een stijging met 4 % op niveau van het Waals gewest en een daling van 1 % op nationaal niveau. f 1
BuurtInformatieNetwerk: het gaat om een samenwerkingsakkoord gericht op preventie, met name bij diefstal in woningen, tussen burgers (met een coördinator) van een bepaalde wijk en de lokale politie.
17
18/03/14 09:01
PRIJZEN IN OVERVLOED
AT H
Pas op voor uw knieën! De politiezone Ath werd genomineerd voor de Ethias Prevention Awards in de categorie Best Training Program. Ze sleepte geen prijs in de wacht, want de concurrentie was sterk. Toch is haar project la GPI 48 dans une optique de risk-management (vrije vertaling: de GPI 48 vanuit het oogpunt van risk management) het vermelden waard, want in minder dan twee jaar tijd nam het aantal geregistreerde arbeidsongevallen als gevolg van weerspannigheid tegen politieambtenaren af met … 90%! TEKST Benoît Dupuis
ATH – Aan de basis van het project lag de vaststelling dat een geval van weerspannigheid bijna systematisch tot een arbeidsongeval leidde. Om dit fenomeen te bestrijden, besliste de politiezone om op basis van de ministeriële omzendbrief GPI 48 een dynamisch systeem voor risicobeheer op te richten, waarbij de korpschef, de preventieadviseur en de specialisten geweldbeheersing worden betrokken. “Een aangepast trainingssysteem werd ingevoerd, waarbij rekening werd gehouden met de lichamelijke capaciteiten van elk personeelslid”, verklaart hoofdcommissaris Frédéric Pettiaux, die de korpschef is van de politiezone. “Het materiaal werd gestandaardiseerd en de trainingsplaatsen werden beter aangepast. Een van de principes bestaat erin gevallen van weerspannigheid te analyseren en tijdens de trainingen deze situaties te simuleren. Bepaalde arbeidsongevallen deden zich bijvoorbeeld
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
voor terwijl de persoon geboeid op de grond in bedwang werd gehouden. Op dat moment nam de aandacht van de politieagenten af en maakte de geïnterpelleerde persoon van de situatie gebruik om tegen de knieën van de politieagenten te stampen. We hebben in de oefeningen heel dynamische korte rollenspelen opgenomen om onze politieagenten opnieuw aan te leren aandachtig te blijven tot het moment waarop de aangehouden persoon overeind wordt geholpen en in de combi wordt geplaatst.” Personeelsdirecteur Olivier Raulier voegt hieraan toe: “De resultaten zijn bemoedigend: acht arbeidsongevallen op tien vonden plaats als gevolg van weerspannigheid tegen de politieagent. Sinds dit project in 2011 van start ging, hebben we dit type arbeidsongeval met 90 % kunnen doen afnemen.” “Dankzij dit project werden de com-
petenties voor de omkadering van de interventies van onze politieagenten versterkt, wat ons in fine toelaat om onze dienstverlening aan de burgers te verbeteren. Deze ‘goede praktijk’ biedt ook een vorm van antwoord op het geweld tegen politieambtenaren, waarbij de dialoog in elk geval het belangrijkste wapen blijft”, besluit de korpschef. De politiezone Ath is bereid deze werkwijze met andere entiteiten te delen. Bent u geïnteresseerd? Stuur dan een mail naar pettiaux@policeath.be of raulier.o@policeath.be. f
18
14_IR01_Artikels_NL.indd 12
18/03/14 09:01
i n f o r e v u e 0 1 2 0 1 42
PRIJZEN IN OVERVLOED
HET HOUTSCHE
Evolutieleer: van meetwiel naar gps-opmeettoestel “We zijn blij dat het wiel in 3 500 voor Christus is uitgevonden, maar het werd stilaan tijd voor nieuwere systemen.” Met ‘het wiel’ verwijst inspecteur Marnix Snauwaert naar het oertraditionele meetwiel en de manier waarop een verkeersongeval werd (wordt) vastgesteld, opgemeten en in kaart gebracht. De politiezone Het Houtsche heeft dat wiel ondertussen afgeschreven. Met het alternatief haalden de West-Vlamingen vorig jaar de AGIV-award voor hulpdiensten binnen. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE PZ Het Houtsche
ongeval, hoe meer elementen waarmee je rekening moet houden. Bovendien loop je voortdurend gevaar als je metingen tussen doorrijdend verkeer moet optekenen. En het opmaken van zo’n situatieschets vereiste toch een zekere techniciteit die niet aan iedereen gegeven is. Als ook de weersomstandigheden niet meezitten, is het allesbehalve een koud kunstje om met pen/potlood en papier in de ene hand en het meetwiel in de andere een De factoren snelheid, veiligheid en pre- deftige, correcte schets op te stellen. cisie zijn volgens Marnix Snauwaert de Kortom, redenen te meer om een alternatief voor het meetwiel te zoeken. redenen waarom het meetwiel baan En dat hebben we gevonden dankzij moest ruimen voor gps en digitale schetsen. “Metingen uitvoeren met een een publiek-private samenwerking: meetwiel en schetsen tekenen met pen het meettoestel met ingebouwde gpstechnologie en de software om digien papier waren tijdrovende bezighetale schetsen te ontwerpen zijn van den. Hoe complexer of zwaarder het Orbit; de lucht-, satelliet- en GRB-kaarten van het Vlaamse agentschap AGIV.” OOSTKAMP – AGIV staat voor Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen. De politiezone won de prijs in de categorie hulpdiensten met het project gps-gestuurde opmetingen en digitale verwerking van schetsen. De jury loofde het project als innoverend in het gebruik van moderne technieken in combinatie met geografische informatie van de Vlaamse Overheid.
VOORSPRONG DOOR TECHNIEK
Het gps-opmeettoestel laat toe om met één druk op de knop de meetpunten van een ongeval digitaal te registreren. Het kleinood is bevestigd aan een robuuste valstok en is in
alle weersomstandigheden bruikbaar. Marnix Snauwaert: “De bediening verloopt eenvoudig via een touchscreen. Een opmeting is nu drie keer sneller afgerond dan voorheen en is bovendien een pak accurater, tot op twee centimeter. Eenmaal de politie-inspecteur met zijn vaststellingen weer op kantoor is, kan hij het opmeettoestel simpelweg synchroniseren met een pc die is aangesloten op het politioneel netwerk (ISLP). De software van Orbit zorgt ervoor dat alle metingen netjes worden uitgetekend op een schets, en die kan zo aan het proces-verbaal worden toegevoegd.”
De politiezone Het Houtsche heeft drie gps-opmeettoestellen in gebruik. De interventieteams, die intern zijn opgeleid om met die technologie aan de slag te gaan, nemen de toestellen mee op patrouille. Naast het vaststellen van ongevallen kunnen ze ook voor andere zaken dienen, zoals het registreren van de locatie en impact van vervuiling of van een spoor in het kader van een onderzoek. Aan de AGIV-award is een trofee en een cheque ter waarde van 2 500 euro verbonden. f
19
14_IR01_Artikels_NL.indd 13
18/03/14 09:01
PRIJZEN IN OVERVLOED
A I S E AU PR E S L E S/C H ÂT E L E T/ FA RC I E N N E S
Op weg naar excellentie De politiezone Aiseau-Presles/Châtelet/Farciennes heeft een mijlpaal bereikt! Op 27 november 2013 kregen de verantwoordelijken van de politiezone in het kasteel van het meer van Genval de Prix Wallon de la Qualité (de Waalse kwaliteitsprijs) in de categorie Implication dans l’excellence (betrokkenheid bij de excellentie) alsook een bijzondere vermelding van de jury voor de invoering van een procedure voor geolokalisatie van verkeersongevallen. Het korps was twee jaar geleden al bekroond en beschouwde die prijs dan ook als een ‘essentiële stap in een continu verbeteringsproces’. Of hoe de daad bij het woord wordt gevoegd … TEKST Benoît Dupuis
FOTOGRAFIE PZ Aiseau-Presles/Châtelet/Farciennes
Sinds 2005 wordt de Prix Wallon de la Qualité om de twee jaar uitgereikt. Hij omvat vier categorieën, namelijk l’Eveil à l’excellence, l’Implication dans l’excellence, En route vers l’excellence en … l’Excellence. In 2011 sleepte de politiezone al de prijs in de eerste categorie in de wacht. Ze kreeg bovendien een bijzondere prijs voor haar meest originele kwaliteitsaanpak in het domein van het welzijn van het personeel.
20
Voor die tweede stap onderzocht de jury van de Mouvement wallon de la qualité1 vijf factoren, namelijk leiderschap, strategie, personeel, partnerschap/middelen en processen. Met een gunstige uitslag dus. De zone heeft bovendien een bijzondere prijs van de jury gekregen voor de invoe-
14_IR01_Artikels_NL.indd 14
ring van een procedure voor geolokalisatie van verkeersongevallen in het kader van het actieplan verkeersveiligheid. Hiermee kunnen de verkeersongevallen op een ultramoderne manier worden geanalyseerd en kan men de politieactiviteiten zowel op preventief als repressief vlak gerichter laten verlopen. Bovendien bestudeert ook de mobiliteitsadviseur het fenomeen om de wegbeheerders zo nodig aanpassingen aan de verkeersinfrastructuur voor te stellen. Sinds de zone die prijzen heeft behaald, krijgt ze vragen van andere politiediensten en overheidsinstellingen die belangstelling tonen voor de kwaliteitsvolle aanpak en voor de werkingsprincipes en structuren binnen het korps. Onlangs hebben de Waalse Overheidsdienst alsook Centrex Wegverkeer en een vertegenwoordiger van het Vlaamse Gewest een beroep gedaan op de politiezone om een uiteenzetting te krijgen over de tool voor geolokalisatie.
Een mooie erkenning voor het strategische team dat bestaat uit Eric Paulus, de korpschef, de commissarissen Eric De Brabander en Philippe Painblanc, alsook adviseur en strategisch analiste Stéphanie Detandt. Ze waren samen de drijvende kracht achter het dossier voor de kandidaatstelling. Zoals de korpschef heeft onderlijnd, “is het de bedoeling beter te worden. Daartoe moet men voor verbetering vatbaar zijn en moet men er zich van bewust zijn. Die externe blik van de assessoren en evaluatoren op de organisatie opent de ogen voor elementen van elke dag die door de routine uit het oog kunnen worden verloren.”
Einde van het verhaal? Vast en zeker niet. “Die prijs omvat vier categorieën en we willen tot het einde toe doorgaan. Binnen twee jaar zijn we er opnieuw”, verzekert hoofdcommissaris Paulus ons. f 1
Meer info op www.mwq.be. De Coördinatie- en steundirectie van Doornik heeft in 2007 een bijzondere vermelding van de jury gekregen net zoals het Communicatie- en informatiecentrum van Namen in 2009.
18/03/14 09:01
inforevue 012014
PRIJZEN IN OVERVLOED
N I J V E L /G E N A PPE
Streven naar excellentie Sinds jaar en dag draagt de politiezone Nijvel/Genappe kwaliteitszorg hoog in het vaandel. Onlangs stak de politiezone een tandje bij, wat ertoe geleid heeft dat de zone op 27 november 2013 in Genval de Prix Wallon de la Qualité (Waalse Kwaliteitsprijs) kon binnenrijven in de categorie Eveil à l’excellence (Open voor excellentie). Die prijs is een mooie, weliswaar onverwachte, erkenning voor het werk van het politiekorps. TEKST Gwendoline Hendrick
NIJVEL – Hoewel deze beloning onverhoopt is, is de politiezone Nijvel/Genappe er uiterst tevreden mee. “Voor onze deelname aan de Prix Wallon de la Qualité (PWQ) hebben we onze algemene werking voorgesteld die op kwaliteit en nabijheid is gericht”, legt korpschef Pascal Neyman uit. De zone voert haar opdrachten uit volgens de ‘PROCHE’-filosofie (Prévention Orientée vers le Civisme, l’Humain et l’Environnement1) waarvan haar visie, missie en waarden zijn doordrongen. Vier kandidaten, waaronder een privébedrijf, dongen mee in de categorie Eveil à l’excellence die overeenstemt met het eerste niveau2 van het proces van kwaliteitszorg en voornamelijk betrekking heeft op leiderschap en de organisatiestrategie. “We hebben voor een dergelijke aanpak gekozen om een neutraal advies omtrent onze werking en concrete aanbevelingen te verkrijgen met het oog op continue verbetering. Onze politiezone is niet beter dan een andere, maar deze prijs
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
is een externe erkenning voor het werk dat we intern hebben verricht”, voegt de hoofdcommissaris eraan toe. Dit is geen eindpunt voor de politiezone, aldus commissaris Vincent Mathy, directeur kwaliteit en initiatiefnemer van het project. “De vier beoordelaars van de Prix Wallon de la Qualité die het korps hebben bezocht, hebben in hun verslag een reeks aanbevelingen opgelijst. Sommige ervan staan al in actieplannen rond welzijn, kwaliteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Nu zijn andere initiatieven nodig, in het bijzonder het formuleren van de primaire processen zoals de onthaalfunctie. Via die procesomschrijving is het bovendien mogelijk een balans op te maken over wat goed en wat niet goed functioneert.” De politiezone Nijvel/ Genappe wil dus nog vooruitgang boeken op het gebied van kwaliteit en is van plan
om zich kandidaat te stellen voor een volgende editie van de PWQ. Ze wil meedingen in de categorie van niveau twee, namelijk Implication dans l’excellence (Betrokkenheid bij de excellentie). f 1 2
Preventie gericht op burgerzin, de mens en de omgeving. Meer informatie over de verschillende niveaus vindt u in het artikel hiernaast: PZ Aiseau-Presles/ Châtelet/Farciennes. Op weg naar Excellentie.
21
14_IR01_Artikels_NL.indd 15
18/03/14 09:01
MIGR AT IE
Eurosur: de migratiestroom in beeld Meer dan 350 vluchtelingen uit Somalië en Eritrea vonden begin oktober 2013 de dood toen de oude wrakke vissersboot die hen van Afrika naar Europa moest brengen, kapseisde. De tragedie van Lampedusa is helaas niet enig in haar soort. In het Middellandse Zeegebied zijn schrijnende toestanden met drenkelingen niet uitzonderlijk; de totale dodentol is hoog. Als antwoord daarop lanceerden de Europese beleidsmakers Eurosur, voluit European Border Surveillance System. Vanaf 1 december 2014 moet dit Europees grensbewakingssysteem ook in België operationeel zijn. Voor de federale politie neemt commissaris Jan Garcet van de scheepvaartpolitie de honneurs waar als projectverantwoordelijke. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Frontex & Lavinia Wouters
Jan Garcet
22
14_IR01_Artikels_NL.indd 16
Sommigen beweren dat Eurosur een stap richting Fort Europa is. Is dit de finaliteit? Jan Garcet: “Zo zou ik het niet durven stellen. Eurosur is er in de eerste plaats op gericht de migratiestroom aan de Europese (Schengen)buitengrenzen te visualiseren, zowel aan de maritieme grenzen als aan de landsgrenzen. Monitoring en beeldvorming zijn voorwaarden om strategische en tactische keuzes te kunnen maken met het oog op het beheersen van die onregelmatige migratieflux. Ik neem het voorbeeld van bootvluchtelingen die te allen prijze Europa trachten te bereiken. Vaak wagen die mensen de oversteek in mens- en zee-onwaardige omstandigheden, met schipbreuk als gevolg. Als die situatie met satellietbeelden en radars gemonitord zou worden – daartoe zal in elk EU-land een nationaal coördinatiecentrum of NCC worden ingericht – kan de politie of een andere overheid sneller reageren. Bijvoorbeeld door patrouilles uit te sturen en door opvangcentra te voorzien. Dat is dus een kwestie van levens redden! Bijkomend moet Eurosur een middel worden om criminaliteit met een grensoverschrijdend karakter efficiënter te bestrijden. Uiteraard verwijs ik dan naar mensensmokkel, maar ook
18/03/14 09:01
inforevue 012014
Het 'visualiseren van de migratieflux' betekent onder meer dat de incidenten van onregelmatige grensoverschrijding letterlijk in kaart worden gebracht in de nationale coördinatiecentra van Eurosur.
een ‘kleine’ Schengenbuitengrens. Bovendien is het door onze geografische ligging in Europa vrij onwaarschijnlijk dat er een bootje met vluchtelingen aan de kust strandt. Voor ons is de uitbouw van Eurosur dus minder urgent.”
Een land dat geconfronteerd wordt met een hoge migratiedruk kan via Eurosur de alarmbel luiden en steun vragen aan een ander drugstrafiek behoort tot de scope van EU-land; doet België dat nu al niet? Eurosur.” “Dat klopt. In het kader van Frontex In 19 landen is Eurosur op 2 decem- zijn er al federale politiemensen ingezet voor grensbewaking in ber 2013 van start gegaan, in Griekenland, Italië, de Baltische staBelgië pas vanaf 1 december 2014. ten en Bulgarije. De reden ligt voor Hebben wij de boot gemist? de hand: we stellen vast dat bijvoor“Hoegenaamd niet. Europa is onderbeeld Griekenland een transit is voor verdeeld in high impact en low mensen zonder papieren uit Azië die impact landen. Landen als Spanje, in België terechtkomen. Trouwens, Italië, Griekenland en andere Eurosur en Frontex zijn twee hanEU-lidstaten met uitgestrekte den op één buik. De IT-middelen Schengenbuitengrenzen behoren tot die voor Eurosur gebruikt worden, de eerste categorie. Die landen worworden door Frontex ter beschikking den haast continu geconfronteerd met de toestroom van grote aantallen gesteld. Logisch, want de informatie die elk EU-land produceert, wordt vluchtelingen in precaire omstandoor Frontex verzameld en vanuit digheden. Dat zorgt voor een hoge migratiedruk. Bijgevolg is de nood aan EU-perspectief geanalyseerd.” monitoring in die landen hoger dan in een land als België. Wij behoren tot de U bent een kijkje gaan nemen in het Spaanse nationaal coördinatweede categorie. Wij hebben slechts
14_IR01_Artikels_NL.indd 17
tiecentrum (NCC) voor Eurosur waar onder meer de maritieme Schengen-buitengrenzen worden gemonitord. Aan het Spaanse NCC is een kostenplaatje van 19 miljoen euro verbonden. Heeft de federale politie de slagkracht om zo’n investering te dragen? “Zo’n vaart zal het zeker niet lopen. Zoals ik eerder al stelde is België een low impact land met, in vergelijking tot Spanje, een veel kleinere Schengenbuitengrens, namelijk de kust en de Eurostar-tunnel. Wij hebben geen nood aan een NCC zoals in Spanje. En de logistieke en IT-kosten, die worden door Europa en Frontex gedragen. Als ik concreet vooruitkijk, zal het Belgische NCC logischerwijze in het Nationaal invalspunt geïntegreerd worden. Overigens ligt een samenwerking met het maritiem informatiekruispunt (MIK) in Zeebrugge voor het monitoren van radarbeelden en scheepsrapportagesystemen voor de hand. Daarna volgt een gestage uitbouw van het systeem naar de spoorwegpolitie en de luchtvaartpolitie die ook belast zijn met grensbewaking. Dus wat het kostenplaatje betreft, zal het vooral een kwestie zijn van al dan niet een bijkomende capaciteit voor het Nationaal Invalspunt.”
23
18/03/14 09:01
M IG R AT I E
Wij associëren illegale immigratie hier veelal met mensensmokkelaars op snelwegparkings, safehouses waar vluchtelingen in mensonterende omstandigheden verblijven, prostitutie en schijnhuwelijken. Valt dit ook binnen de scope van Eurosur? “Neen. Dat heeft te maken met de hoedanigheid van Frontex dat alleen bevoegd is voor de incidenten die zich voordoen aan de Schengenbuitengrenzen. Máár, voor de constructie van beeldvorming werkt Eurosur met verschillende lagen. De bovenste laag betreft de incidenten aan de buitengrenzen. Die info is bestemd voor Frontex. Daaronder heb je een aantal operationele en analytische lagen om die feiten uit te diepen. Elk land kan dit op een eigengereide manier uitbreiden. Stel bijvoorbeeld: de scheepvaartpolitie treft een vluchteling aan in een container die bestemd is voor het Verenigd Koninkrijk. Dit is een incident. Die info moet naar Frontex. Maar achter dat incident schuilt een verhaal met feiten en personen die aan elkaar gelinkt zijn, met diverse modus operandi voor mensensmokkel en onregelmatige immigratie enzovoort. Daarin ligt de meerwaarde van Eurosur voor de politie, of ook voor de Dienst Vreemdelingenzaken. We hoeven ons trouwens niet te beperken tot de incidenten in de kustregio. Ook een project zoals Avia dat focust op de grensoverstijgende criminaliteit in kleine luchthavens kan qua monitoring en beeldvorming geïntegreerd worden in Eurosur. Daarenboven creëert Eurosur een unieke kans om, voor de eerste keer, alle nuttige
informatie over een grensgerelateerd fenomeen in één platform te verzamelen en te visualiseren! Nu zit die info veelal verspreid over verschillende AIK’s en eenheden.”
Welke impact zal Eurosur hebben op de eerstelijnspolitiediensten die met (illegale im)migratie geconfronteerd worden of op wie er recherchegewijs mee bezig is? “Als u bedoelt in termen van werklast: quasi nihil. Velen zullen zelfs zonder het te beseffen bijdragen tot de monitoring en beeldvorming. Eigenlijk verandert Eurosur niets aan het klassieke verloop van de informatiecyclus. Het is de rol van de dossierbeheerders voor Eurosur op het Nationaal Invalspunt, en in de nabije toekomst op de Eurosur-antennes in de grenseenheden, om de relevante informatie op te pikken, te analyseren en weer door te geven.”
Slotvraagje: hoe is een commissaris van de Oostendse scheepvaartpolitie in dit project verzeild geraakt? “Eurosur is voornamelijk een zaak van informatiegaring en -deling. Dat is mijn dada. Ik ben sinds jaar en dag een van de voortrekkers voor de uitbouw van het concept van informatiegestuurde politiezorg op het niveau
Het nationaal coördinatiecentrum voor Eurosur in Spanje is actief sinds 2 december 2013.
de scheepvaartpolitie. Eurosur sluit daar naadloos bij aan. Te meer daar de scope van Eurosur in den beginne uitsluitend op de maritieme grenzen lag. Het is pas later uitgebreid naar de landsgrenzen. Vandaar mijn affiniteit met dit project.” f
LEXICON • Frontex: Europees agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie. Frontex is actief sinds 1 mei 2005. De hoofdzetel ligt in Warschau. Het agentschap heeft een coördinerende rol en organiseert gezamenlijke politieacties op EU-niveau. • Avia: Het project Avia is erop gericht de zgn. ‘general aviation’, of het vliegverkeer met kleinere vliegtuigen, onder de loep te nemen en illegale activiteiten die via dergelijke vliegtuigen zou gebeuren, op te sporen en te verhinderen. De motivering is dat de 103 luchthavens en heliports die géén Schengen-doorlaatpost zijn – maar die wel een ICAO-code hebben en die erkend zijn door de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie – en waar dus weinig tot geen politiecontrole aanwezig is, ook door criminelen gebruikt kunnen worden voor trafiek en smokkel. Meer over Avia in Inforevue 3/2011.
24
14_IR01_Artikels_NL.indd 18
18/03/14 09:01
In deze rubriek bespreekt de juridische dienst van de federale politie juridische kwesties of procedures in verband met courante politiepraktijken. Deze keer gaat het over een beslissing van de correctionele rechtbank van Gent van 11 december 2012 over het plaatsen van handboeien en de tenlastelegging van weerspannigheid.
inforevue 012014
I GS R AT I E C A SMU
MAG IK ME VERZETTEN TEGEN DWANG DIE IK ALS BUITENSPORIG BESCHOUW? TEKST Samantha Ganotakis DGS/DSJ/AJO
Politieambtenaren die een man in een drankgelegenheid staande moesten houden, treffen hem in staat van dronkenschap, halfnaakt, achter de toog aan. De persoon zwaait met zijn wandelstok naar de politieambtenaren en geeft geen gevolg aan het bevel om deze te laten zakken. De politieambtenaren die zich bedreigd voelen, boeien de betrokkene en nemen hem met dwang mee naar het commissariaat. Tijdens de overbrenging biedt de persoon een zekere weerstand. Hij maakt immers bewegingen met zijn benen en raakt daarbij een politieambtenaar zonder hem te verwonden. Terwijl de politieambtenaren hem in bedwang proberen te houden, raakt zijn hoofd de tafel die zich in het politievoertuig bevindt. Bij aankomst in het commissariaat verzet hij zich opnieuw. Na enkele uren in de cel doorgebracht te hebben, klaagt de betrokkene tijdens zijn verhoor over de buitensporige dwang die tegen hem werd gebruikt. Hij verschijnt voor de correctionele rechtbank wegens weerspannigheid.
DE BESLISSING VAN DE RECHTBANK De rechtbank spreekt zich uit over twee aspecten: het plaatsen van de handboeien en de tenlastelegging van weerspannigheid.
Het plaatsen van handboeien De correctionele rechtbank herhaalt de principes opgesomd in de artikelen 37
en 37bis van de wet op het politieambt: het gebruik van handboeien is een dwangmiddel dat moet beantwoorden aan de voorwaarden van legaliteit, subsidiariteit en proportionaliteit. Het moet strikt worden toegepast en enkel in de gevallen bedoeld in artikel 37bis WPA, namelijk onder meer bij de bewaking van een persoon die het voorwerp uitmaakt van een bestuurlijke aanhouding, als het noodzakelijk wordt beschouwd, gelet op de omstandigheden. De rechtbank merkt op dat uit het proces-verbaal blijkt dat de politieambtenaren de betrokkene hebben geboeid om hun ‘veiligheid te garanderen’ en dat de betrokkene dus een gevaar voor de drie politieambtenaren zou hebben betekend. Vanuit dat opzicht meent de rechtbank dat het manifest duidelijk is dat de politieambtenaren beslist hebben om handboeien te gebruiken 'zonder enige zin voor proportionaliteit'. De rechtbank oordeelt immers dat een man die manifest dronken, wankelend, naakt en in het bezit van een wandelstok is, geen reële dreiging voor drie politieambtenaren kon vormen. De rechtbank meent dat de absurde confrontatie tussen die dronken, halfnaakte man en de drie politieambtenaren met geduld en overreding had moeten worden opgelost. De rechtbank besluit bijgevolg dat die omstandigheden het boeien van de betrokkene niet kunnen rechtvaardigen. De weerspannigheid Luidens artikel 269 Sw. is weerspannig-
heid elke aanval, elk verzet met geweld of bedreiging in het bijzonder tegen officieren of agenten van de administratieve of de gerechtelijke politie, wanneer zij handelen ter uitvoering van de wetten, van de bevelen of de beschikkingen van het openbaar gezag, van rechterlijke bevelen of van vonnissen. De rechtbank oordeelt dat de beschuldigde zich mocht verzetten vanaf het moment dat de gebruikte dwang tegen hem duidelijk disproportioneel was. Daarbij maakt hij zich niet schuldig aan weerspannigheid voor zover de weerstand, als defensieve handeling, de grenzen van het strikt noodzakelijke niet overschrijdt. In casu kwalificeert de rechter de weerstand van het individu als feitelijkheden die geen echte fysieke dwang tegen politieambtenaren uitmaken. De rechtbank spreekt bijgevolg de betrokkene vrij van de tenlastelegging van weerspannigheid. Deze uitspraak benadrukt het belang voor iedere politieambtenaar om in het proces-verbaal de omstandigheden van het gebruik van dwang nauwkeurig en duidelijk te omschrijven teneinde de wettelijke, subsidiaire en proportionele aard ervan aan te tonen.
Het proces-verbaal vormt immers één van de essentiële elementen waarop de rechter steunt om na te gaan of de tussenkomst van de politie in overeenstemming is met de voornoemde criteria.
25
14_IR01_Artikels_NL.indd 19
18/03/14 09:01
FXAXC X E XTXOX F XAXCXE
Moeten bodycams overal worden gebruikt? Politieambtenaren die tijdens een interventie een camera op het lichaam (bodycam) dragen, het doet veel stof opwaaien. Er werden al enkele initiatieven genomen, andere initiatieven worden onderzocht, maar met welke doelstelling? Voor welke meerwaarde? Is het een middel om zich te beschermen tegen ongegronde klachten van burgers? Of betreft het extra camera’s die ter ondersteuning van opdrachten van bestuurlijke of gerechtelijke politie zullen worden gebruikt? En in welke omstandigheden zullen ze worden gebruikt, af en toe of voortdurend? Kunnen de beelden echt worden gebruikt? Laat de huidige wetgeving deze vorm van innovatie toe? Er is nog veel onduidelijkheid en de meningen over het onderwerp zijn verdeeld. TEKST PZ Charleroi/Saskia Van Puyvelde
“Een excellente politiezorg nastreven, betekent onder andere dat men alles in het werk stelt om zo efficiënt mogelijk te handelen. Veel politiezones geven concreet vorm aan deze dynamiek door middel van hulpsystemen voor politiemanagement en camera’s dragen daar ontegenzeglijk toe bij. Denken we maar aan het ANPR-systeem (Automatic Number Plate Recognition), aan het gebruik van dashboardcameras of aan bodycams. Deze systemen bieden een meerwaarde in het dagelijkse werk van onze politiemensen, zowel op operationeel vlak als wat de beroepsveiligheid betreft, naar het voorbeeld van de geolokalisatiesystemen op basis waarvan politieambtenaren al hun gelijk hebben gehaald dankzij de exploitatie van de geregistreerde gegevens (de snelheid, het remmen, het gebruik van het speciale geluidstoestel ...). De bodycam zou de politiemensen dus meer veiligheid bieden, zeker nu ze met meer weerspannigheid en delicate interventies te maken krijgen. Hij zou de positie van de politieambtenaar voor het gerecht ontegenzeglijk versterken.
FOTOGRAFIE Jos Balcaen/Lavinia Wouters
Charleroi heeft de stap naar het gebruik van deze systemen (ANPR, dashboardcamera of bodycam) echter nog niet gezet en zal dat onder de huidige wetgeving ook niet doen, ondanks de initiatieven die bepaalde politiezones hebben genomen. Deze systemen zijn onderworpen hetzij aan de camerawet, hetzij aan de privacywetgeving al naargelang het doel dat wordt nagestreefd. De lege lata, de wetteksten zijn niet voldoende nauwkeurig. De directie van de politiezone Charleroi meent dat de bodycam op een mobiele camera in de zin van de camerawet lijkt. Sinds de wijziging van 2009 laat de wet het gebruik van dit type apparatuur echter uitsluitend voor betogingen toe (genegotieerd beheer van de publieke ruimte). De lege ferenda, we zouden dus over een wettelijke grondslag moeten beschikken die het expliciete gebruik van dit type camera toelaat en de nadere regels voor het gebruik ervan preciseert zoals dat al het geval is voor de vaste camera’s (beheerder, bewaringstermijn, gebruik in rechte …). We zijn uiteraard vragende partij voor een herziening van bepaalde aspecten van de camerawet.” f
PHILIPPE STRATSAERT
KORPSCHEF VAN DE POLITIEZONE CHARLEROI 26
14_IR01_Artikels_NL.indd 20
18/03/14 09:01
In de rubriek Face to face geven twee personeelsleden van de politie hun persoonlijke mening over een specifiek thema. Die meningen kunnen overeenstemmend, uiteenlopend of aanvullend zijn.
al
“Ongeveer drie jaar geleden zijn in onze politiezone – na goedkeuring van het parket – bodycams ingezet bij het voetbal en werden alle spotters ermee uitgerust. Voor de reguliere toezichtsen interventiediensten kwam de bodycam twee jaar geleden. Iedereen mocht hem gebruiken maar hij werd vooral ingezet bij specifieke diensten zoals het overlastteam en het team verkeer, omdat de meeste incidenten en klachten over het optreden van de politie bij deze diensten voorkwamen. Het overlastteam wordt ingezet als ondersteuning van de wijkagenten. Op bepaalde evenementen of in sommige wijken krijgen we de steun van de bewijsteams van de federale politie (DGA/GIS). Het beleid van onze zone was van in het begin zeer duidelijk: de opnames met de bodycam dienen ter ondersteuning van onze vaststellingen en niet als extra controlemiddel. Iedereen zag er direct de meerwaarde van in; er was geen weerstand. Als we bijvoorbeeld bij individuele controles ondervinden dat een situatie escaleert, zetten we het toestel aan. De burger wordt hiervan op de
inforevue 012014
XFXAM XC X IEGXTRXOAXTF XIAXECXEX
hoogte gesteld; zelfs deze verwittiging wordt geregistreerd, zodat er achteraf geen discussie is. Fair play dus naar onze eigen mensen toe, maar ook naar de burger. Wie zich onder invloed van drank of drugs niets meer herinnert van de feiten en achteraf met de beelden geconfronteerd wordt, zingt snel een toontje lager. Ook ouders die beweren dat hun kind zo’n gedrag niet stelt, komen gauw met verontschuldigingen aanzetten bij het zien van sommige beelden. Ik heb enkel positieve ervaringen met de bodycam en ben dus een absolute voorstander, maar wel in de gegeven omstandigheden. Permanent zou ik het toestel niet willen dragen. Het is zo dat we hem momenteel zelfs bijna niet meer gebruiken. Het zijn meestal dezelfde herrieschoppers met wie we moeten afrekenen en die weten ondertussen al lang dat we de camera aanzetten als dat nodig is. De beelden zijn nu eenmaal wat ze zijn; ze kunnen niet ontkend worden.” f
LUC VAN DEN BROEK
OI
HOOFDINSPECTEUR TEAMCHEF OVERLASTTEAM POLITIEZONE MECHELEN 14_IR01_Artikels_NL.indd 21
27
18/03/14 09:02
AUTOCRIMINALITEIT
Gedreven door identificatie Zeg niet langer Autocrim, maar wel Car identification team. Deze centrale dienst van de Directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen goederen (DGJ/DJB/Diefstallen) werd grondig gereorganiseerd. Ook al is het aantal personeelsleden gedaald, toch blijft hun expertise van het grootste belang. De leden van de dienst zetten de laatste trends in autocriminaliteit op een rijtje. TEKST Gwendoline Hendrick
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
BRUSSEL – Het Car identification team werd officieel opgericht in januari 2013. Dit team is in feite niet nieuw, maar de centrale dienst Autocrim1 van de Directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen goederen van de federale politie (DGJ/DJB/ Diefstallen) in een nieuwe gedaante. Zoals de naam aangeeft, identificeert het tweekoppige team, samengesteld uit hoofdinspecteurs Nicolas Branicki en Patrick Dubart, allerhande voertuigen zoals auto’s, vrachtwagens, motoren, werftuigen ... Dankzij hun jarenlange ervaring hebben beide mannen heel wat kennis vergaard en nauwe contacten gelegd met invoerders of constructeurs van bepaalde automerken tot wie ze de informatieaanvragen richten. “We hebben met hen een vertrouwensrelatie opgebouwd. Niet alle constructeurs zijn immers bereid om vertrouwelijke informatie vrij te geven”, benadrukt Nicolas Branicki, die overigens automonteur is van opleiding.
In eerste instantie moeten de politiemensen zich tot de federale gerechtelijke politie (FGP) van hun arrondissement wenden. Als de FGP hen niet kan helpen om diverse redenen (bijvoorbeeld omdat autocriminaliteit niet tot haar takenpakket behoort), kan er een beroep worden gedaan op het Car identification team. “De eenheden kunnen een beroep op ons doen om allerlei voertuigonderdelen aan een expertise te onderwerpen, maar ook voor vragen om identificatie of inlichtingen met betrekking tot voertuigen of voertuigpapieren”, voegt Nicolas Branicki er aan toe. “We werken eveneens voor de laboratoria van technische en wetenschappelijke politie”, verduidelijkt Patrick Dubart. Onlangs hielpen de twee mannen trouwens bij de identificatie van een in brand gestoken auto (zie foto). Hun goede kennis van de constructie van de voertuigen kan ook nuttig zijn om drugs op te sporen die soms verdraaid goed verstopt zijn …
RECENTE LUXEWAGENS: BEGEERDE PROOIEN VOOR DIEVEN Het aantal gestolen voertuigen (ongeveer 15 000 per jaar) blijft hoog, ook al is het lichtjes gedaald ten opzichte van de vorige jaren. Momenteel zijn de dieven eerder geïnteresseerd in dure en recente voertuigen, dit wil zeggen luxewagens die minder dan vier jaar oud zijn. Vroeger hadden ze het veeleer gemunt op oudere voertuigen die ze gemakkelijker konden stelen. Tegenwoordig beschikken de daders echter over technologische middelen waarmee ze de elektronische beveiligingssystemen van de voertuigen kunnen uitschakelen. “Ze gebruiken verschillende middelen (drive box, diagnosetoestel dat ze op de software van het voertuig kunnen aansluiten) om de boordcomputer uit te schakelen en het voertuig gemakkelijk te starten”, legt Patrick Dubart uit. “Daders uit de Oostbloklanden weten heel goed hoe dergelijke appa-
28
14_IR01_Artikels_NL.indd 22
18/03/14 09:02
inforevue 012014
ratuur werkt en hebben een grote voorliefde voor Duitse automerken zoals VW, Audi, …”, voegt Nicolas Branicki er aan toe. Gestolen voertuigen van een Frans merk zijn vaak voor Frankrijk bestemd, terreinwagens voor Noord- en Centraal-Afrika en vrachtwagens voor de Baltische staten en Afrika. Volgens hoofdinspecteur Dubart is het eveneens gebruikelijk dat voertuigen worden gedemonteerd om onderdelen door te verkopen.
Tot slot bestaat er een officiële overeenkomst op het vlak van informatieuitwisseling tussen de twee hoofdinspecteurs en het Bundeskriminalamt (BKA), een eenheid van de Duitse politie. De leden van deze eenheid, die zeer actief zijn in de bestrijding van autocriminaliteit, hebben een (genummerde) cd-rom gemaakt die bestemd is voor auto-experts en voor politiemensen die zich toeleggen op het fenomeen. Elk Europees land dat >>>
29
14_IR01_Artikels_NL.indd 23
18/03/14 09:02
AU TOCRIMINALI T EI T
EINDELIJK EEN ‘BEVEILIGD’ INSCHRIJVINGSBEWIJS
Als er vervalsing wordt vermoed, wrijven de onderzoekers met een vod doordrenkt met aceton op het chassisnummer. Als de verf makkelijk loskomt, betekent dit dat het niet om de originele versie gaat. De fraude komt zo snel aan het licht.
De diefstal van boorddocumenten om voertuigen ‘om te katten’ blijft een verontrustende trend. Dieven gebruiken een gestolen inschrijvingsbewijs om een soortgelijk voertuig (zelfde merk, model …) elders in te schrijven. Die modus operandi is wijdverbreid in Frankrijk waar het niet verplicht is om voertuigen van minder dan vier jaar oud te laten keuren. Die praktijk van ‘doubletten’ kan ertoe leiden dat twee voertuigen in Europa rondrijden met hetzelfde chassisnummer. Criminelen kunnen de papieren eveneens gebruiken om een voertuig fictief in te schrijven, waarna ze het als gestolen kunnen aangeven om de verzekering op te lichten. Beeld u in wat er gebeurt als de rechtmatige eigenaar van het voertuig (van wie de papieren werden gestolen) wordt aangehouden in het land waar het voertuig (zogenaamd) werd gestolen … Hoe kunnen we ons beschermen tegen dergelijke diefstallen? Patrick Dubart: “We raden aan om de originele documenten in het voertuig te verstoppen, want het gebruik van fotokopieën is onwettig.” Het beveiligde inschrijvingsbewijs biedt eveneens bescherming tegen diefstal van boorddocumenten. Sinds november 2013 is het moeilijker geworden om het inschrijvingsbewijs te vervalsen omdat het uit twee verwijderbare delen bestaat: één deel moet in het voertuig worden bewaard en het andere op een veilige plaats, bijvoorbeeld thuis. U hoeft slechts één deel mee te brengen naar de autokeuring, maar beide delen zijn nodig als u uw auto wilt doorverkopen. Dit nieuwe inschrijvingsbewijs is een kleine overwinning voor de autosector die er al lang op wachtte.
>>> aan het project deelneemt, draagt zijn steentje bij en voedt de databank met informatie. f 1
Lees in dit verband het artikel Autocrim. Technologie: vriend of vijand? in Inforevue 2/2012 p. 14-16.
30
14_IR01_Artikels_NL.indd 24
18/03/14 09:02
inforevue 012014
AU TOCRIMINALI T EI T
OUT OF OFFICE
In de rubriek Out of Office verlaten we de beroepssfeer en stellen we de passie, hobby of originele activiteit van een personeelslid voor.
POPPEN UIT HORRORFILMS Sommige mensen verzamelen klavertjesvier, miniatuurauto’s of handtekeningen. Inspecteur Aymeric Dandois van zijn kant bezit verschillende perfecte replica’s van poppen uit horrorfilms … TEKST Gwendoline Hendrick
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
FONTAINE-L’ÉVÊQUE – Inspecteur Aymeric Dandois werkt sinds 2009 bij de politie en sedert drie jaar in de politiezone Des Trieux (Courcelles/Fontainel'Évêque). Wanneer hij niet op het terrein is, kijkt hij graag naar films en naar het horrorgenre in het bijzonder. “Ik ben altijd al een liefhebber van (horror) films geweest wegens de emoties die ze oproepen”, legt hij uit. Ongeveer een jaar geleden begon hij ‘poppen’ te verzamelen: “Ik wilde de icoon hebben van een film die ik bijzonder goed vond. Ik ben dus beginnen zoeken op het internet en ik heb een Amerikaans bedrijf gevonden dat replica’s van poppen uit horrorfilms verkoopt.” De hoge prijs van de modellen en een zeker wantrouwen tegenover een firma die hij niet kende, schrikten de inspecteur wel wat af. Maar nadat hij contact had opgenomen met de fabrikant en zich ervan vergewist had dat het een betrouwbaar bedrijf was, zette Aymeric de stap. Zijn eerste aankoop, van meer dan 1 000 euro, was ‘Billy’ (zie foto), waarvan er slechts 250 exemplaren werden gemaakt. Elke replica van een pop (op een schaal van 1/1) wordt met de hand gemaakt, in elkaar gezet en geschilderd, wat de hoge prijs en de beperkte productie ervan verklaart. Het lichaam
wordt in pvc gemaakt en kettingen verbinden de verschillende elementen met elkaar. Het gezicht en de andere zichtbare delen (armen, handen …) worden uit hars gemaakt. De eerste aankoop van de inspecteur blijft zijn favoriet, hoewel hij ook de kwaliteit van de uitvoering en de details van de pop Annabelle waardeert (zie foto). Bovendien zijn twee van zijn ‘protegés’ gesigneerd door acteurs van de film waaruit ze komen. De pop op de fiets (die ook Billy heet) is bijvoorbeeld in de nek gesigneerd door Danny Glover, een van de acteurs uit Saw, die ook bekend is van de film Lethal Weapon … Inspecteur Dandois wil zijn verzameling nu graag uitbreiden met het beroemde personage van de pop ‘Chucky’, als het bedrijf waarmee hij zaken doet beslist om het model uit te brengen. Bij zijn weten is hij de enige in België die zo’n verzameling heeft. Maar er zijn fans van die bijzondere personages in de hele wereld: Japan, Australië, Rusland, Spanje … “Soms denken de mensen dat ik gek ben; sommigen houden ervan, anderen niet. Het is inderdaad een nogal speciale passie, maar je moet dat met een korreltje zout nemen”, besluit de politieman met humor. Aymeric Dandois omringd door (van links naar rechts) Billy, Pennywise, Billy en Annabelle.
31
14_IR01_Artikels_NL.indd 25
18/03/14 09:02
EUREKA! Tegenwoordig maakt het werk van de technische en wetenschappelijke politie integraal deel uit van het gerechtelijk onderzoek. Materiële sporen zijn vaak de enige, weliswaar stille, getuigen van een misdrijf. Ze kunnen doorslaggevend zijn bij het zoeken naar aanwijzingen en bewijzen. Het gamma aan mogelijkheden waaruit de onderzoekers kunnen putten, vormt de inspiratiebron van deze rubriek. In Eureka! lichten we een tipje van de sluier op.
VOETEN NIET VEGEN AUB Samen met commissaris Stefaan Harteel en de experten van het labo voor technische en wetenschappelijke politie van Ieper belichten we de dustliftingtechniek om schoeiselsporen op te nemen. TEKST Stefan Debroux
32
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
IEPER – De klassieke, alomgekende sporen waar CSIexperten op de plaats van een misdrijf naar op zoek gaan, zijn de dactyloscopische sporen en de dna-sporen (bloed, haartjes, ...). Of de oorsporen van inbrekers, die soms letterlijk hun oor tegen een deur te luisteren leggen. Deze sporen zijn lichaamsgebonden; ze linken een spoor rechtstreeks aan een persoon. Daarnaast zijn er de sporen die verwijzen naar materiaal, zoals een een koevoet, een handschoen of een schoen. “Schoeiselafdrukken komen voor in twee varianten”, verklaart commissaris Stefaan Harteel, diensthoofd van het labo voor technische en wetenschappelijke politie van de Ieperse federale gerechtelijke politie, namelijk indruk- en afdruksporen. “Iedereen kan zich wel een modderig schoenspoor of schoenindruk in de modder inbeelden. Delicater is de afdruk die een schoenzool achterlaat op een vloer, of eigenlijk op eender welk denkbeeldig voorwerp, van deur tot t-shirt, door de overdracht van stof van de schoenzool naar het oppervlak waarmee de zool in contact komt. Hoe vuiler een schoenzool, hoe duidelijker het schoeiselspoor met het blote oog zichtbaar is. Maar dat hoeft niet per se. Aan de hand van de dustliftingmethode kunnen wij een schoeiselspoor mooi blootleggen. Die techniek bestaat erin om de stofdeeltjes van de ondergrond naar een folie aan te zuigen middels hoogspanning. Dit procédé tovert
14_IR01_Artikels_NL.indd 26
een duidelijk zichtbaar schoeiselspoor op de folie tevoorschijn. Dat fotograferen we en vervolgens kan het speurwerk van start gaan.”
PUZZELSTUKJES
In 2013 hebben de labomedewerkers van Ieper 1116 schoeiselsporen opgenomen in het kader van 230 feiten, veelal inbraken. “Daarmee slaan wij vooral aan het vergelijken”, vertelt Stefaan Harteel. “Zelden zal een schoeiselspoor onmiddellijk tot de identificatie van een dader leiden. Wat is dan wel de meerwaarde? De mogelijkheid om linken te leggen. Wij vergelijken schoeiselsporen systematisch, zowel nieuwe met oude als sporen van locatie A met die van locatie B. We zoeken een ‘match’. Als je weet dat inbraak X en inbraak Y het oeuvre zijn van dezelfde schoenendrager, kan je andere opsporingstechnieken, zoals telefonieonderzoek, gerichter inzetten. Met de aangetroffen schoeiselsporen op zich klis je dus niet altijd een dader omdat deze zijn schoenen ook kan weggooien, maar door de schoensporen te verwaarlozen zou je een opportuniteit mislopen. Uiteindelijk kan elk klein beetje bijdragen tot het oplossen van een zaak. Los van elkaar zijn alle afzonderlijke sporen en indicaties kleine puzzelstukjes die een onoverzichtelijk kluwen vormen. Maar als je de bij elkaar horende stukjes in elkaar kan passen, wordt het plaatje duidelijker.”
18/03/14 09:02
inforevue 012014
Een inbreker laat een afdruk achter, zichtbaar op de vloer of bijna onzichtbaar op een t-shirt.
De sporenopname via de dustliftingmethode start: de labo-expert plaatst een folie (zwarte zijde naar beneden) op het spoor. Via hoogspanning wordt de folie of dustlifting film opgeladen. Met andere woorden: via elektrostatische spanning wordt het stof van de ondergrond op de folie gezogen.
Folie ontaarden en omdraaien: de afdruk is duidelijk zichtbaar.
Metrische fotografie in het labo: de labo-expert fotografeert het schoeiselspoor in reële afmeting. In sommige labo’s scant men het schoeiselspoor.
BEWIJSMATERIAAL? TYPICA Toch zijn schoeiselsporen niet zo onpersoonlijk als men zou vermoeden. Weliswaar zijn ze niet ‘lijfeigen’ zoals DNA, oor-, vingerafdrukken of biometrische sporen, maar toch ... Ook schoeiselsporen kunnen voor de rechtbank bewijskracht krijgen ter identificatie van een persoon. Wat maakt een schoeiselspoor in dat geval uniek? Stefaan Harteel antwoordt: “Slijtage en beschadigingen. Iedereen heeft een eigen manier van stappen, waardoor twee schoenzolen – ook al zijn ze van hetzelfde merk en type – nooit op een identieke manier zullen verslijten. Daarbij komen nog de beschadigingen die ontstaan door het dragen van de schoenen, de zogenaamde ‘typica’. Het zijn deze slijtagesporen en typica die een schoenzool uniek maken.” Ten slotte, net zoals inbrekers handschoenen gebruiken om het achterlaten van vingersporen te voorkomen, trekken sommige inbrekers kousen over hun schoenen om het achterlaten van schoensporen te voorkomen …
De afbeelding wordt digitaal en online opgeslagen in een centrale databank met schoeiselsporen.
Het labo van de FGP Ieper bewaart de schoeiselsporen ook in een farde voor manuele vergelijkingen, in de eerste plaats intern en bovendien op regelmatige basis met de West-Vlaamse en Oost-Vlaamse labo’s.
33
14_IR01_Artikels_NL.indd 27
18/03/14 09:03
UITGENODIGD In deze rubriek nodigt Inforevue een personeelslid van de politie uit voor een los gesprek over actuele thema’s die zowel met zijn functies als met de politiewereld in de ruime betekenis van het woord verband houden.
Alzo sprak Thierry Dierick ... Commissaris Thierry Dierick is de eerste die op uitnodiging in de stoel van Inforevue plaatsneemt. Hij trad 27 jaar geleden in dienst bij de rijkswacht als onderofficier. Hij is opgeklommen in de hiërarchie en is vandaag directeur van de politieschool van de provincie Henegouwen. Sinds februari 2013 is hij ook algemeen coördinator van het provinciaal instituut van Henegouwen (APPEV). TEKST Benoît Dupuis
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
Thierry Dierick, de harmonisatie van de politieopleiding: realiteit of vrome wens? "We moeten streven naar meer harmonisatie, een gezamenlijk pedagogisch programma voor eenzelfde competentiedrempel die de aspiranten moeten behalen. Maar verschillen in de uitwerking ervan moeten kunnen blijven bestaan. De middelen op het vlak van infrastructuur en begeleiding verschillen van school tot school en de verwachtingen van onze stakeholders zijn divers. De behoeften van een politiezone zoals die van Charleroi zijn niet dezelfde als die van de zone KomenWaasten. Ooit kreeg ik op dezelfde dag kritiek van twee korpschefs: de ene vond dat onze aspiranten zich te veel op het repressieve gedeelte richtten, terwijl de andere het onderrichten van een te sociale visie van het politieberoep betreurde (glimlach). Wat telt, is het einddoel: eenzelfde competentiedrempel voor iedereen."
De commissaris-generaal moedigt de provinciale scholen aan om in hun werkingsprogramma de aanbevelingen te integreren die zijn geformuleerd in het visitatierapport van het comité van deskundigen van de lerende organisatie. Wat onderneemt APPEV in dat verband? "We hebben dat rapport geanalyseerd en de verbeterpunten maken het voorwerp uit van concrete acties die in onze jaarlijkse actieplannen zijn opgenomen. Om de pedagogische vaardigheden van onze docenten te verbeteren, hebben we bijvoorbeeld een digitaal platform, e-campus, ontwikkeld waarop het lesmateriaal, een chatroom en alle praktische informatie over de opleidingen terug te vinden zijn. We hebben vastgesteld dat er zich soms op sociale media een dialoog ontspon tussen docenten en aspiranten, met alle risico’s van dien, in het bijzonder wat publieke gesprekken over de lesinhoud betreft. Andere voorbeelden: we hebben coördinatievergaderin-
gen op het getouw gezet met de docenten en hebben in elk verslag van het lerarenkorps een vernieuwende pedagogische methode belicht." Volgens het nationaal veiligheidsplan moet men de gemeenschapsgerichte politiezorg terugvinden vanaf de basisopleiding. Hoe vertaalt zich dat op uw niveau?
"Het is een transversale filosofie en ons pedagogisch project berust op de vijf pijlers1 van de GGPZ. Onze opleiders en docenten moeten de link leggen tussen wat ze onderwijzen en die principes. Die docenten zijn of waren trouwens actief op het terrein en weerspiegelen dus de cultuur van hun politiekorps. Dat is de beste manier om die cultuur te implementeren. Concreet voorbeeld: we werken veel aan de oordeelkundigheid van onze aspiranten zodat ze autonomie verwerven. Dit werkt de externe oriëntering, het vermogen om problemen op te lossen en het partnerschap in de hand."
34
14_IR01_Artikels_NL.indd 28
18/03/14 09:03
"Kennis is het enige middel dat waarde krijgt door het te delen." Jean-François Ballay, één van de Franse pioniers in kennisbeheer
14_IR01_Artikels_NL.indd 29
inforevue 012014
Mijn favoriete citaat is:
U I TG ENODIGD
OPUS CITATUM
18/03/14 09:03
UITGENODIGD ELDORADO OF LOCH NESS? Hoe bereidt u zich voor op de hervorming van de basisopleiding voor inspecteur, nota bene op de stageperiode van zes maanden die aspiranten in een eenheid moeten doorlopen? "In afwachting van de ondertekening van de teksten bereiden we ons daar actief op voor. De analyse van programma’s, de verdeling van de cursussen en docenten, de herziening van het lesmateriaal, de communicatie met de stakeholders zoals de mentoren op het terrein … Met dit alles zal men weldra beginnen. Het betekent een enorme uitdaging voor zowel de politiescholen, de Directie van de opleiding alsook voor de politiezones. Een deel van het leerproces zal voortaan immers op de werkplek plaatsvinden. We doen zoveel mogelijk om klaar te zijn." De politie gaat samenwerken met de Dossinkazerne in het kader van een sensibiliseringsproject voor de mensenrechten (zie pagina's 8-10). Wat vindt u hiervan als schooldirecteur?
"Het is een goed initiatief dat een meerwaarde betekent voor het leerproces. Wel is het afwachten hoe dat initiatief concreet zal worden ingevuld. Ik heb al het belang vermeld dat we hechten aan het oordeelsvermogen van onze aspiranten. In dat verband is het interessant dat ze de mechanismen herkennen die een dreiging vormen voor de mensenrechten en dat ze gewapend zijn om het hoofd te bieden aan ethische dilemma’s. Het Dossinproject kan hen daarbij helpen."
PRO/CONTRA • De taser: "Voor, met een sterk gereglementeerd gebruik." • Bodycams: "Tegen, want disproportioneel middel."
• Vrijwilligers bij de politie: "Joker. Te testen." • Eenpersoonspatrouilles: "Voor, met beperkt gebruik."
• De Very Irritating Police: "Voor, ten aanzien van specifieke doelgroepen en met een goede communicatie over het project."
Welke bijdrage kan de opleiding leveren in de aanpak van geweld ten aanzien van politieambtenaren?
"In de basis- en voortgezette opleidingen geweldbeheersing leggen wij de klemtoon op de ontwikkeling van communicatievaardigheden van de politieambtenaren om escalatie te voorkomen. Onze opleiders vestigen eveneens de aandacht op een
VERTAALSLAG • De politie werkt samen: "Ontwikkeling van het solidariteitsgevoel. Participatief management. Partnerschap in de veiligheidsketen."
• De politie biedt meerwaarde: "De opleiding draagt bij tot de prestaties van de politie. Deze dragen zelf bij tot de levenskwaliteit van de bevolking." • De politie responsabiliseert: "Responsabilisering van de aspiranten ten aanzien van de handelingen die ze kunnen stellen en in de aanpak van hun leerproces."
• De politie is proactief: "Voorkomen dat misdrijven worden gepleegd. Anticiperen alvorens vast te stellen."
36
14_IR01_Artikels_NL.indd 30
18/03/14 09:03
essentieel gegeven: het grootste deel van de interventies verloopt goed. Drie jaar geleden zijn wij op initiatief van de politiezone Moeskroen begonnen met een voorgezette opleiding over het beheer van agressiviteit in de aanpak van de overtreder met behulp van de Service d’appui psychologique aux intervenants van de provincie Henegouwen. We verstrekken ze gedecentraliseerd in de politiekorpsen. De beoordelingen zijn positief en de opleiding is opgenomen in ons aanbod." E-learning, nieuw Eldorado of monster van Loch Ness van de opleiding?
"Binnen drie tot vier jaar zal een deel van onze opleidingen op afstand plaatsvinden, online. We hebben een eerste initiatief genomen met een cursus over de ontwikkeling van de vaardigheden voor het opstellen van processen-verbaal (spelling, zinsbouw, grammatica …). Bij de analyse achteraf hebben we naast de positieve gevolgen ook een belangrijk obstakel vastgesteld, namelijk het ontbreken op de plaats van het werk van pc’s die verbonden zijn met internet. En als de cursisten die opleidingen bij hen thuis volgden, mochten ze hun uren niet tellen … Betere informaticamiddelen en een mentaliteitswijziging zijn dus noodzakelijk als men in de e-learning voortgang wil boeken. Ik ben echter meer voorstander van de blended learning2. De opleiding uitsluitend op afstand heeft beperkingen. Ik meen immers dat de wisselwerking met de docenten en andere cursisten belangrijk is."
vervolgens voor heel de groep uiteen wat hij heeft waargenomen en welke fouten hij bij zichzelf heeft ontdekt. Dat geeft betekenis aan het leerproces."
Sinds 2008 bent u ook ondervoorzitter Europa van Francopol. Welke buitenlandse goede praktijk zou u bij de Belgische politie geïmplementeerd willen zien? "Het schoolcommissariaat van de Ecole nationale de police du Québec. Tijdens de zestien weken stage wordt het echte operationele leven nagebootst met niet minder dan veertig acteurs. De aspiranten komen in een ‘laboratoriumsituatie’ terecht en maken allerhande dingen mee die ze in het operationele leven zullen tegenkomen: interventie, redactie, contact met de magistraat enz. Daarvoor zijn echter aanzienlijke middelen vereist waarover wij niet beschikken."
VERY IRRITATING QUESTION Waarom is APPEV nog niet actief op sociale media? @ThierryDierick: "Omdat zijn directeur er wel mee bezig is (gelach). Voor het ogenblik zie ik er de directe meerwaarde niet van in, behalve de zichtbaarheid van onze activiteiten. Sociale media zijn er om te interageren, maar over wat in dit geval? Onze berichten zouden bovendien kunnen overlappen met die van andere partners. Er wordt binnen onze organisatie over nagedacht."
Wat is volgens u het ideale profiel van de ‘opleider van de toekomst’?
"De opleider kan er de dag van vandaag niet tevreden mee zijn een deskundige van de inhoud en tevens een overbrenger van kennis te zijn. Hij moet voortaan de aspiranten ook begeleiden, leiden, ondervragen om hun autonomie te ontwikkelen. De opleidingsaanpak is steeds individueler, want we leren tijdens ons hele leven. Vandaag de dag, en in de toekomst nog meer, zal men moeten leren uit ervaringen. Wat houdt dat in? Men vertrekt vanuit verworven kennis en ontwikkelt competenties door een taak uit te voeren en daarbij uit de fouten te leren. Concreet voorbeeld: de opleider organiseert na een rollenspel niet onmiddellijk een debriefing met de andere deelnemers. De cursist neemt de video mee, houdt een debriefing bij hem en zet
inforevue 012014
Persoonlijke vraag: u volgt momenteel de opleiding voor het directiebrevet. Wat hebt u er al uit kunnen besluiten? "Eerst en vooral hoe moeilijk het is om de verplichtingen van die opleiding te combineren met je huidige functie. Voorts is er onmiskenbaar een meerwaarde dankzij de netwerking met de leden van de promotie en alle betrokkenen op wie een beroep werd gedaan. Ook voelbaar is de grote openheid van geest die ons buiten ons referentiekader doet treden."
U ITG ENODIGD
PERSON OF INTEREST
1 2
Externe oriëntering, probleemoplossend werken, partnerschap, verantwoording afleggen en bekwame betrokkenheid. Deels klassikaal en deels op afstand leren.
37
14_IR01_Artikels_NL.indd 31
18/03/14 09:03
EVENEMENTENBEHEER
Preventie betekent kleur bekennen De politiezone Semois et Lesse besteedt bijzondere aandacht aan een goed beheer van evenementen. Ze heeft hierover trouwens een vademecum opgesteld en pakt vooral de verslavingsproblematiek bij jongeren aan. Sinds begin 2013 werkt de lokale politiezone met een systeem van gekleurde armbanden die aangeven welke alcoholhoudende dranken mogen worden gebruikt tijdens festiviteiten. TEKST Gwendoline Hendrick
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
BERTRIX – De politiezone Semois et Lesse (Bertrix/Bouillon/Daverdisse/ Herbeumont/Libin/Paliseul/SaintHubert/Tellin/Wellin) baseerde zich op een document van de lokale politie van Famenne-Ardenne om haar eigen vademecum over de organisatie van gebeurtenissen op te stellen. Dit document bevat alle verplichtingen en praktische modaliteiten voor de organisatoren van gebeurtenissen zoals dansavonden, concerten ‌ Niet alleen de toelating en de aangifte,
38
14_IR01_Artikels_NL.indd 32
18/03/14 09:03
inforevue 012014
maar ook veiligheid, openbare rust en netheid, alcohol- en druggebruik, rookverbod en verrichte controles komen erin aan bod. Een uniek formulier van vereenvoudigde aangifte is bij het vademecum gevoegd. Een maand vóór de gebeurtenis moet dit document ingevuld worden ingediend bij de burgemeester die de gebeurtenis al dan niet zal toestaan. Daartoe kan de burgemeester zich baseren op het advies van de politiezone, en meer bepaald op het advies van zijn korpschef die heeft besloten om de verslavingsproblematiek aan te pakken. “We willen vooral het tabak- en alcoholgebruik bij jongeren bestrijden”, verklaart hoofdcommissaris en korpschef Vincent Léonard. “Alcoholgebruik werkt drempelverlagend bij jongeren, wat hen kan aanzetten tot vandalisme, rijden onder invloed, verstoring van de openbare orde … De gevaren zijn des te groter bij festiviteiten waarbij veel jongeren grote hoeveelheden alcohol drinken”, voegt hij eraan toe. Daarom heeft de korpschef in eerste instantie de politieaanwezigheid aan de ingang van de feestlocaties versterkt en in tweede instantie een systeem van gekleurde armbanden voor de feestvierders ingevoerd.
EEN KLEUR VOOR IEDERE ‘GEBRUIKER’
Wanneer ze hun identiteitskaart tonen, krijgen de personen die aan de
WE WILLEN VOORAL HET TABAK- EN ALCOHOLGEBRUIK BIJ JONGEREN BESTRIJDEN
gebeurtenis deelnemen een gekleurde armband van de organisatoren. Een rode armband is bestemd voor jongeren onder de 16 jaar (mogen geen alcoholhoudende dranken gebruiken) en een gele armband voor jongeren tussen 16 en 18 jaar (mogen enkel gegiste en dus geen gedistilleerde dranken gebruiken). Jongeren ouder dan 18 krijgen een groene armband (mogen alle alcoholhoudende dranken gebruiken), terwijl personen die ‘BOB’ zijn en geen alcohol gebruiken een blauwe armband ontvangen. De politiezone, die eveneens toevallige controles verricht tijdens grote gebeurtenissen, stelt die verschillende armbanden gratis ter beschikking van de organisatoren. “Voor dit systeem vat een ploeg van drie politieagenten post aan de ingang van de feestlocatie, die eventueel worden bijgestaan door twee controleurs van de FOD Volksgezondheid”, verduidelijkt de korpschef. De niet-naleving van de wetgeving op het alcoholgebruik en het rookverbod kan leiden tot boetes van 143 tot 1650 euro voor de organisator en/of de gebruiker naargelang van de omstandigheden. Tot slot is de korpschef eveneens van plan om wat er binnen gebeurt discreet te laten controleren door een (vals) koppel politieagenten in burger. Al die maatregelen lijken nu al vruchten af te werpen. “Tussen
2012 en 2013 stelde ik een daling van het aantal feiten van slagen en verwondingen (van 291 naar 251) en van het aantal daden van vandalisme en beschadiging (van 405 naar 332) vast. Ik weet niet of preventie hierbij een doorslaggevende rol speelt of een factor is die meespeelt, maar preventie heeft waarschijnlijk wel een gunstig effect. We hebben weliswaar nog geen oplossing gevonden voor het alcoholprobleem in zijn geheel, maar dit alles helpt om ons doel te bereiken.” Een dergelijk beheer van de gebeurtenissen vraagt natuurlijk een investering op het vlak van personeel en brengt dus grote kosten met zich mee. In 2013 ging het om een totaal van 5 500 uren dat zelfs zou stijgen naar 6 000 uren in 2014, wat overeenstemt met het werk van vier inspecteurs van politie of een budget van 240 000 euro per jaar. Toegegeven, het is een grote investering, die evenwel interessante returns kan hebben. Op die manier kunnen niet alleen de misdrijven, maar ook de eruit voortvloeiende interventies, processen-verbaal, navolgende onderzoeken … worden vermeden. Hoewel de politiezone Semois et Lesse de richtlijnen op het vlak van beheer van gebeurtenissen en alcoholgebruik strikt wil toepassen, benadrukt de korpschef: “Ik heb er niets op tegen dat de jeugd zich amuseert …, maar in alle veiligheid om niet terecht te komen in dramatische en onomkeerbare situaties.” Quod erat demonstrandum … f
39
14_IR01_Artikels_NL.indd 33
18/03/14 09:03
E V EPNOELM I TE INETWEENRBEELHDE E R
ROSENBERG
2 MINUTEN FOOTBALL
Sergeant Ariel Solturade van de Rosenberg Police Department patrouilleerde in een woonwijk toen hij een kind opmerkte. Andere kinderen speelden samen, maar hij stond apart met een bal in de hand en leek triestig. Ariel is uit zijn voertuig gestapt en is naar de jongen gegaan. “Ik ben uitgestapt en opdat hij me de bal zou toewerpen, heb ik het door iedereen begrepen universele gebaar gemaakt dat erin bestaat met de handen een driehoek te maken”, legde hij uit aan ABC News. De 10-jarige jongen, die Jermaine Ford heette, vroeg eerst wat de politieagent van hem wou. “Dat verwachtte ik niet. Ik dacht iets verkeerds te hebben gedaan.” Maar hij had al snel begrepen dat de officier voorstelde om met hem te spelen en gooide hem de bal toe. Een klein gebaar van de politieagent, maar van groot belang voor de kleine jongen. Het tafereel werd gefilmd door de ‘dashcam’ van de politieauto. En zoals het politiedepartement uitlegt bij het tweeten van de video – die een echte hit werd op internet –: “Soms betekenen twee minuten football spelen niets voor sommigen en betekenen ze alles voor anderen.”
W E ST YOR KSHIR E
DE PAPEGAAI RIJDT MEE
Een bestuurster die een rijopleiding met begeleiding volgde, werd door de politie aan overdreven snelheid onderschept op de autosnelweg M62 in het noorden van Engeland. Erger nog, volgens de politie van West Yorkshire bevond de vrouw van 55 jaar zich alleen in het voertuig met naast haar een papegaai. “Aangezien papegaaien geen toezicht mogen houden op mensen die een rijopleiding met begeleiding volgen, hebben we haar voertuig in beslag genomen”, verklaarde de politie op haar Twitteraccount. Ze voegde daarbij een foto van de grijze vogel in de passagiersruimte. “Bestuurders die een rijopleiding met begeleiding volgen, mogen slechts rijden vergezeld door een bekwame bestuurder en worden niet geacht op de autosnelweg te rijden”, verklaarde de politie.
40
14_IR01_Artikels_NL.indd 34
18/03/14 09:03
DUBAI
Referentiepunt BRUSSEL 12:00
KINSHASA
i n f o r e v u e 0 1 2 0 1 42
E V EPNOELM I TE INETWEENRBEELHDE E R
‘KLASSE’ VERVANGT EFFICIËNTIE
Eén ding is zeker, de politieagenten in Dubai vervelen zich niet. Het volstaat om de deur van hun garage open te duwen om dat te beseffen. Hun nieuwe Mc Laren MP4-12C, gekocht op Kerstmis, staat er naast een fonkelende Lamborghini Aventador. Hun stal bevat eveneens Chevrolets Camaro, Ferrari’s FF, Mercedessen SLS, Bentleys GTR, Fords Mustang en Audi’s R8. Genoeg om het hoofd op hol te brengen … Aangezien het emiraat Dubai een van de rijkste landen ter wereld is en de meeste inwoners bijgevolg ultrasnelle wagens bezitten, zou men kunnen denken dat de politieofficieren uitgerust zijn met vergelijkbare auto’s om de overtreders in te halen. Dit ontkent Khamis Matter Al-Muzaina, directeur van de lokale politie. “Het is niet de bedoeling om met de auto’s de criminelen tegen te houden,” legt hij uit op de site van TF1, “maar om de klasse van Dubai te tonen.”
POLITIEROBOTS
Er waait een futuristische wind door de straten van de Congolese hoofdstad. Twee robots regelen op strategische kruispunten het verkeer. Die machines, ontworpen door een privéfirma, zijn 2,50 m groot en zijn uitgerust met knipperende dioden. Ze kunnen praten, hebben een detectiesysteem – om voetgangers te detecteren die willen oversteken – en camera’s om het verkeer te filmen. De beelden die de robot maakt, worden vervolgens naar een gegevensopslagcentrum gestuurd. Die informatie wordt momenteel niet gebruikt, maar wanneer de robots aan de politie zullen worden overhandigd, zullen ze toelaten de mensen te vervolgen die overtredingen hebben begaan. De robots beschikken over een zonnepaneel dat voor autonomie zorgt. “Het is een pluspunt voor de verkeersveiligheid”, aldus Val Manga, voorzitter van de Congolese nationale commissie voor verkeerspreventie. “Het aantal intelligente verkeersrobots moet toenemen.” Die elektronische schepsels zijn welkom in een stad waar het verkeer chaotisch verloopt en de politieagenten die het verkeer regelen er vaak van worden beschuldigd de automobilisten af te persen.
41
14_IR01_Artikels_NL.indd 35
18/03/14 09:03
POLITIE IN DE KIJKER
HELDEN
DUIK IN HET KANAAL
Reanimatie werpt vruchten af f
f NEERPELT – 12 december 2013. Inspecteurs Sabrina Quets en Rob Dreesen van de politiezone HANO (Hamont-Achel/ Neerpelt/Overpelt) hebben interventiedienst van 14 tot 22 uur. Iets voor 17 uur worden ze opgeroepen om een vermiste dame van 75 te lokaliseren. Na een kort gesprek met haar man en enkele buurtbewoners vinden beide politieambtenaren de dame terug in het ijzig koude kanaal ter hoogte van de brug van de Grote Heide. Zonder te twijfelen duikt inspecteur Quets haar achterna. Samen met enkele omstanders wordt de dame uit het water getrokken. De vrouw heeft aan deze snelle interventie haar leven te danken!
© PZ Hano
Stephan van Liempt/S.V.P.
ANTWERPEN – Leden van het Bijzonder Bijstandsteam (BBT) van de Antwerpse politie merken op vrijdag 24 januari 2014 op dat er aan het kruispunt Schijnpoort in een auto die daar stilstaat, iets aan de hand is. De inzittenden zijn duidelijk over hun toeren en in paniek. De politieambtenaren beslissen om een kijkje te gaan nemen en treffen in het voertuig een bewusteloze man aan die mogelijks een hartstilstand heeft gekregen. De andere inzittenden, die de hulpdiensten nog niet hebben verwittigd, denken dat hun vriend al overleden is en weten ook dat het slachtoffer recent een hartoperatie ondergaan heeft. Om geen tijd te verliezen wordt de auto met het slachtoffer, begeleid door twee politiewagens, door het verkeer geloodst naar het vlakbij gelegen Stuivenbergziekenhuis. Ondertussen probeert één van de politiemensen het slachtoffer te reanimeren tot het personeel van de spoedafdeling het overneemt. Het slachtoffer, een man van 64, had inderdaad een hartstilstand gekregen. Dankzij de snelle tussenkomst van het BBT leeft de man nog; zijn toestand is intussen gestabiliseerd. Fons Bastiaenssens/S.V.P.
© Lavinia Wouters
42
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 2
18/03/14 09:00
inforevue 012014
POLITIE IN DE KIJKER
© PZ Beloeil/Leuze
© Jos Balcaen
f SAINT-GHISLAIN – Op 7 december 2013 reed hoofdcommissaris David Deladrier, korpschef van de politiezone Beloeil/Leuze, naar een parking langs de autosnelweg in de buurt van Saint-Ghislain om zijn dochter op te halen die terugkwam van een reis. Hij kon op dat moment absoluut niet vermoeden dat hij te maken zou krijgen met een persoon die een taxi probeerde te stelen door de ongelukkige bestuurder te slaan. Toen de hoofdcommissaris zag dat de taxibestuurder werd aangevallen, liep hij naar de aanvaller om in te grijpen: “Ik twijfelde omdat mijn 7-jarige zoon bij me in de auto zat, maar ik kon niet zomaar toekijken hoe die arme man werd aangevallen.”
Toen de politieambtenaar in burger hem trachtte te overmeesteren, vluchtte de man weg in de richting van het benzinestation op de parking. Toen de hoofdcommissaris hem achtervolgde, draaide de crimineel zich om, maakte aanstalten om een vuurwapen te trekken en bedreigde hem al schreeuwend: “Als je nog dichterbij komt, schiet ik je neer.” Vervolgens probeerde hij tevergeefs twee andere stilstaande voertuigen te stelen en sloeg hij voor de ogen van de politieambtenaar de ruit van een van die voertuigen in. De hoofdcommissaris besefte dat hij zijn leven riskeerde en ging terug naar zijn auto en zijn zoon. Hij belde naar het communicatie- en informatiecentrum van Bergen en legde uit wat er was gebeurd. Daarop stuurde het CIC een ploeg van de federale wegpolitie (WPR). Ondertussen probeerde de dolleman alle voorbijrijdende auto’s te carjacken en joeg hij de klanten van het benzinestation schrik aan. Om geen enkel detail over de feiten uit het oog te verliezen, reed de politieambtenaar met zijn voertuig naar de man. De crimineel herkende de hoofdcommissaris niet en probeerde ook zijn auto te stelen. Toen het voertuig hem aanreed, viel hij op de grond om vervolgens op de vlucht te slaan. Daarbij liet hij veel personen in shock achter, onder wie de inzittenden van een touringcar die hij ook had proberen te carjacken. Hij is nog steeds op vrije voeten en de federale gerechtelijke politie van Bergen is met het onderzoek belast. David Deladrier: “Ik heb gedaan wat iedere burger had kunnen doen, niet meer en niet minder.”
Inspecteurs verkozen tot Brusselaars van het jaar f ELSENE – Op 11 februari zijn inspecteurs Cédric Roex en Aurélien Hustin van de politiezone Brussel West op de avond van de Brusselaar van het jaar verkozen in de categorie ‘maatschappij’. Net zoals de sterren Vincent Kompany en Stromae kregen ze een beeldje van Manneken Pis. “Ik was er nogal van onder de indruk,” bekent Cédric Roex, “ik verwachtte niet dat mijn daad dergelijke gevolgen zou hebben.” Die daad was een man van de verdrinkingsdood redden. Op 8 september 2013 in de late namiddag merkten patrouillerende politieambtenaren een man op in het kanaal Brussel-Charleroi. Ze belden om versterking van andere patrouilles, waarna inspecteurs Cédric Roex en Aurélien Hustin ter plaatse kwamen. De inspecteurs zagen dat er al een touw was geworpen naar de man in nood, maar hij had niet meer de kracht om het vast te grijpen. Ze twijfelden geen seconde en sprongen in het water ondanks de risico’s. “We dachten slechts aan één ding,” legt inspecteur Cédric Roex uit, “we moesten hem redden.” De organisatoren van de avond, de Brusselse media La Capitale, Vlan en Viva Bruxelles, zijn deze heldendaad dus niet vergeten: “Het is een opsteker voor ons en onze collega’s, een erkenning van ons werk”, aldus Aurélien Hustin. “Het doet plezier te zien dat er nog mensen zijn die in de politie geloven.” Julie Caby © Julie Mampuy
Een serial carjacker op de vlucht gejaagd
Julie Caby
43 3
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 3
18/03/14 09:00
POLITIE IN DE KIJKER
ONDERSCHEIDING
BENELUX
LEGIOEN VAN EER VOOR
Paul Van Thielen f
FAST
Nederlandse camera’s voor Belgische gestolen voertuigen
Franse gelukwensen f
f
© Jos Balcaen
BRUSSEL – Paul Van Thielen, voormalig directeur-generaal van de federale gerechtelijke politie en gewezen commissaris-generaal a.i. van de federale politie, werd op donderdag 9 januari 2014 door de Franse ambassadeur gedecoreerd tot ridder in de Nationale Orde van het Legioen van Eer. "Met deze onderscheiding wenst Frankrijk hulde te brengen aan een belangrijke pion in de Frans-Belgische samenwerking op het vlak van veiligheid en politie, die de erkenning en dankbaarheid van Frankrijk verdient", aldus de Franse ambassade in België.
CGPW
CGPW
© Jos Balcaen
In zijn hommage benadrukte de Franse ambassadeur het belang en de noodzaak van de Frans-Belgische politiesamenwerking op het terrein, alsook het engagement van de Franse autoriteiten om de voortreffelijke samenwerking voort te zetten.
BRUSSEL – De Belgische politie kan voortaan een beroep doen op Nederlandse politie-verbindingsofficieren in het buitenland, en omgekeerd. In 2011 al werd er een samenwerkingsakkoord ondertekend door de bevoegde ministers. Na een proefperiode met een aantal succesvolle resultaten, bereikten de commissaris-generaal van de federale politie, Catherine De Bolle, en korpschef Gerard Bouman (NL) een akkoord over de werkverdeling. Dit akkoord werd op donderdag 16 januari 2014 op het Secretariaat-Generaal van de Benelux ondertekend. Daarnaast zullen België en Nederland voortaan elke werkdag lijsten van gestolen voertuigen en nummerplaten uitwisselen, dit voor het gebruik van camera’s met automatische nummerplaatherkenning (ANPR).
BRUSSEL/PARIJS – Op 23 januari 2014 arresteerde het FAST-team van de federale politie in het centrum van Brussel de Franse crimineel Mohammed B. (34 jaar). Op 18 november 2008 had een met machinegeweren gewapend commando hem op spectaculaire wijze uit de handen van de Franse gendarmerie bevrijd. De politieambtenaren en de gangster waren op weg naar de rechtbank voor een ondervraging met de onderzoeksrechter van Beauvais. De commandoleden werden snel na de feiten in Duitsland aangehouden, maar Mohammed B. wist te ontsnappen. Hij werd daarop internationaal geseind in Frankrijk en vanaf 2008 actief gezocht door alle Franse politiediensten. Het FAST-team kon hem traceren in het centrum van Brussel, waar hij voor een maand een appartement had gehuurd onder een valse identiteit. Bij zijn aanhouding was hij in het bezit van valse Franse identiteitsdocumenten. Hij werd ter beschikking gesteld van de onderzoeksrechter van Brussel om aan het Franse gerecht te worden uitgeleverd. Manuel Valls, minister van Binnenlandse Zaken, wilde "de politieambtenaren van de Belgische federale politie en de militairen van de Franse gendarmerie bedanken omdat ze zijn aanhouding mogelijk hebben gemaakt. Doordat er snel gebruikgemaakt werd van een inlichting waardoor de gangster kon worden getraceerd en dankzij de uitstekende samenwerking tussen de Franse en Belgische overheden, kon hij worden aangehouden en zal hij bijgevolg worden berecht." B.D. i.s.m. CGPW
44
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 4
18/03/14 09:00
inforevue 012014
POLITIE IN DE KIJKER
SAMENWERKING MET DOVO
“ENORME TIJDWINST” f OUD-HEVERLEE – Al heel wat jaren komen aspiranten van de Federale school (DSEF) een eendaagse cursus volgen bij de Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen (DOVO) van Defensie. Dankzij deze lessen zijn politieambtenaren beter voorbereid op het terrein en kunnen zij, in afwachting van DOVO, al heel wat nuttige maatregelen treffen om geen tijd te verliezen. Op dinsdag 25 februari 2014 zit een groep studenten in de klaslokalen bij DOVO. Deze aspirant-commissarissen en aspirant-hoofdinspecteurs met bijzondere specialisatie worden voorbereid op situaties waarin DOVO moet tussenkomen. Adjudant Patrick Van De Mergel is lesgever van dienst: “Deze lessen betekenen voor ons een enorme tijdwinst, zowel bij de ontdekking van EOD (Explosive Ordnance Disposal) als bij IED (Improvised Explosive Device). Waar de politie vroeger onze komst gewoon afwachtte, weet zij nu al precies wat te doen en neemt zij al een reeks maatregelen. Onze technische knowhow is voor de politie een bijkomend hulpmiddel, dat voor een betere coördinatie en communicatie op het terrein zorgt en uiteindelijk ook op economisch vlak winst betekent.”
Programma Nadat de aspiranten een korte voorstelling van DOVO krijgen, gaan ze buiten voor enkele demonstraties met explosieven. “We kunnen zelf de impact zien van bijvoorbeeld de ontploffing van 10 gram van een bepaald product”, zegt Laury Lambot, hoofdinspecteur met bijzondere specialisatie. Verder op het programma staat een beschrijving van de verschillende EOD, zoals bommen en granaten uit beide wereldoorlogen, en de home made explosieven (de IED) die onder andere door terroristen worden gebruikt. Als laatste thema komen de procedures aan bod: hoe een correcte fouille uitvoeren van bijvoorbeeld een gebouw (sweep), hoe evacueren (clear), wat te doen bij de ontdekking van een verdacht voorwerp of voertuig enz. “Het is altijd interessant om te zien hoe onze partners werken”, voegt Laury Lambot er nog aan toe. “Niet enkel de interne, maar ook de externe partners zoals Defensie, de brandweer … Wat verwachten zij van ons? Hoe verlopen de procedures?” “Door samen te werken, wordt onze manier van werken gedemystificeerd”, besluit adjudant Van De Mergel. www.mil.be S.V.P.
© Jos Balcaen
45
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 5
18/03/14 09:00
POLITIE IN DE KIJKER
ANTIDRUGFILM
“Een signaal van de hulpdiensten” f © Lavinia Wouters
was een paar jaar geleden van de baan, maar plots dook het dus weer op. Een van de grondstoffen van GHB, dat verkocht wordt als kleurloos drankje, is GBL. Het product is onbetrouwbaar, spotgoedkoop en extreem verslavend. De gezondheidsrisico’s zijn niet te overzien, zeker niet wanneer er ook ontstopper of velgenreiniger aan wordt toegevoegd. Vaak vallen er dus mensen in coma of stikken er jongeren in hun eigen braaksel. Als er niet tijdig iemand hulp biedt, kan het snel te laat zijn.” De politiezone Regio Turnhout reageerde keihard. “Wekelijks waren er zeer gerichte drugsacties die hun effect niet misten. Mede dankzij de inzet van de dienst Gespecialiseerde Interventie (GIS) van de federale politie werden heel wat dealers opgepakt; ook de randcriminaliteit bleef uit.”
TURNHOUT – Een videoclip met aangrijpende beelden en getuigenissen over de schade die GHB aanricht, dat is wat de politiezone Regio Turnhout samen met andere hulpdiensten in de strijd gooit om jongeren te overtuigen om van deze partydrug af te blijven. Vlak voor de zomer zou de clip in alle scholen vertoond moeten zijn, net voor het hoogseizoen, de periode waarin vaak alle remmen losgegooid worden. Vorige zomer vielen op de Grote Markt in Turnhout drie jongeren bijna gelijktijdig in coma; nog zes anderen uit de regio werden op spoed binnengebracht. “Het was spectaculair”, zegt hoofdcommissaris Bart Raeymaekers van de politiezone Regio Turnhout. “Het probleem met de gevaarlijke drug GHB
Kortfilm met een boodschap “Naast het repressieve luik wilden de burgemeesters het breder aanpakken en samen met de politiezone Noorderkempen en de spoeddiensten uit de regio ook iets doen aan het preventieve luik”, gaat hoofdcommissaris en projectleider Bart Raeymaekers verder. “Als hulpdiensten willen we een signaal geven, iets doen aan het probleem, want uiteindelijk zijn wij het die met de gevolgen van druggebruik geconfronteerd worden. We zijn rond de tafel gaan zitten met uiteindelijk heel wat partners: spoedartsen, schooldirecties, parketten, politiezones, acteurs… Er werd beslist om een kortfilm te maken waarin we de jeugd proberen te overtuigen van het feit © PZ Regio Turnhout
46
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 6
18/03/14 09:01
WEGGELOPEN EN VERMISTE KINDEREN
Eerst denken en dan doen
inforevue 012014
POLITIE IN DE KIJKER
f
dat ze helemaal niet ‘cool’ zijn op het moment dat wij ze aantreffen (in hun eigen uitwerpselen bijvoorbeeld) en dat drugdealers geen vrienden zijn. De film duurt een twintigtal minuten en bestaat uit drie delen. In een eerste deel zien we iemand op spoed belanden waarbij een wetenschappelijke onderbouw wordt gegeven. De rol van de politie wordt hier ook gedemystificeerd: wij zijn er om andere hulpdiensten bij te staan. Deel twee toont de pakkende getuigenis van een gebruiker/ dealer en zijn moeder. Tot slot moet het aantreden van een bekende acteur de jeugd overtuigen om van GHB af te blijven. Het is niet zozeer een preventiefilm, daarvoor heeft het een te hoog Beaucourt-gehalte, maar vooral een signaal van de hulpdiensten dat er dringend iets moet gebeuren.” Nu maar hopen dat de boodschap wordt opgepikt door de jongeren, de preventiediensten, maar ook door de beleidsniveaus. “Jongeren krijgen van de overheid nog te vaak tegenstrijdige boodschappen inzake drugs en worden niet altijd op een coherente en goede manier geïnformeerd”, besluit de projectleider. “Daarnaast zouden er een aantal initiatieven genomen kunnen worden, zoals wetswijzigingen over het bezit van bepaalde producten.”
BRUSSEL – Als een kind vermist is, breekt er onmiddellijk paniek uit. De radeloze ouders die dit meemaken, willen juist handelen, zonder te beseffen dat ze de dingen erger zouden kunnen maken. Om zoveel mogelijk getuigenissen te verzamelen en hun kind zo snel mogelijk terug te vinden, verspreiden sommige ouders een foto en een beschrijving van hun kind via de sociale media. “Eerst en vooral begrijpen we zeer goed de angst van de ouders”, benadrukt Alain Remue van de cel vermiste personen van de federale politie. “We stellen echter vast dat ze hierbij niet aan de gevolgen denken.” Als de foto eenmaal op een sociaal medium is gezet, is er geen weg meer terug. Uit solidariteit delen mensen de foto, maken er affiches van … Zo gebeurt het soms dat de politie twee maanden na de verdwijning van een kind nog telefoontjes krijgt van mensen die denken dat ze het kind hebben gezien, terwijl het al lang terecht is … In het ergste geval durft het kind, afgeschrikt door de publieke verspreiding van zijn foto, niet meer naar huis terugkeren. Wat raadt men mensen aan? “Er moet overleg worden gepleegd met de politie alvorens instinctief te handelen”, meent Alain Remue. “Er wordt ook aangeraden om gebruik te maken van officiële kanalen zoals Child Focus.” De cel vermiste personen let erop niet overhaast te werk te gaan. Elke verdwijning is anders, elk geval wordt dus grondig bestudeerd en de onderzoekers trachten de verschillende hypotheses samen met de families door te nemen. Gaat het om een weggelopen of een ontvoerd kind? Soms gebruikt de politie zelf de sociale media om getuigenissen en informatie te verzamelen, maar steeds in overleg met de familie en het parket. Men moet dus eerst denken en dan doen. Sociale media zullen de politie nooit kunnen vervangen. Julie Caby
Na de vertoning in de scholen, wordt het filmpje op 23 april gelanceerd. Ook via de sociale media en op de websites van de politie zal het te zien zijn. Om naar uit te kijken dus. S.V.P.
47 7
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 7
18/03/14 09:01
© CAVC
POLITIE IN DE KIJKER
SENSIBILISERING
DURF SPREKEN OVER VERKRACHTING f BRUSSEL – Verkrachting is een van de ergste vormen van geweld. Slachtoffers van dergelijke feiten hebben vaak een schuldgevoel en kiezen er ten onrechte voor er niet over te praten. Daarom heeft minister van Binnenlandse Zaken en van Gelijke Kansen Joëlle Milquet een sensibiliseringscampagne over seksueel geweld opgestart in samenwerking met het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen en de politie. Als onderdeel van die campagne werd de videoclip Verkrachting. Doorbreek de Stilte gemaakt. Deze is vooral bestemd voor slachtoffers van seksuele agressie en hun naasten. Voor de opname van deze aangrijpende clip die anderhalve minuut duurt, heeft het audiovisueel centrum van de federale politie (DSI/CAVC) samengewerkt met regisseur Jacques Decrop. “Het was een interessante ervaring om met een externe regisseur samen te werken”, vertelt Benoit Goesaert, cameraman bij het CAVC. “We hebben nieuwe werkmethodes ontdekt. Ik vind dat de clip esthetisch gezien erg geslaagd is.” Deze videoclip doorbreekt de mythes rond verkrachting en wil slachtoffers van seksuele agressie ertoe aanzetten om
aangifte te doen van en te spreken over de feiten. Volgens de laatste veiligheidsmonitor doet 90% van de slachtoffers van verkrachting geen aangifte bij de politie, terwijl het belangrijk is dat ze dat wel doen om twee redenen. Ten eerste staan die niet-aangegeven feiten niet in de misdaadstatistieken van de politie, wat we het ‘zwarte cijfer’ noemen. De omvang en de kenmerken van het fenomeen zijn dus slechts gedeeltelijk bekend, waardoor het moeilijk wordt om een passende strategie te vinden voor de preventie en bestrijding van seksuele agressie. Ten tweede is aangifte voor slachtoffers hét middel om begeleiding te krijgen. Bovendien krijgt het gerecht de kans om de dader op te sporen zodat hij nooit meer opnieuw kan toeslaan en het slachtoffer genoegdoening krijgt. “Ik hoop dat deze clip personen in een dergelijke situatie zal helpen en hen ertoe zal aanzetten om in alle vertrouwen aangifte te doen bij de politie”, aldus Isabelle Diependaele die als hoofd van de dienst gelijkheid-diversiteit van de federale politie meewerkte aan de clip. We leggen ook de nadruk op de medewerking van sommige personeelsleden van het administratief en logistiek kader van de federale politie. Zij zijn als acteurs te zien in deze clip die u kunt bekijken op het YouTube-account Fedpol Belgium en op de website www.hulpnaverkrachting.be. Julie Caby
48
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 8
18/03/14 09:01
KNOWLEDGE MANAGEMENT
Een CoP Misdrijfanalyse & Forensic
C P
inforevue 012014
POLITIE IN DE KIJKER
f BRUSSEL – De Praktijkgemeenschap Misdrijfanalyse & Forensic (CoP A&F) werd officieel opgericht op 13 februari in Brussel. De verschillende doelstellingen van deze CoP werden voorgesteld aan bijna 80 deelnemers tijdens een eerste ontmoeting die in de lokalen van de Directie van de technische en wetenschappelijke politie (DGJ/DJT) werd georganiseerd. Er waren leden van de geïntegreerde politie (politiezones, laboratoria ...) aanwezig, maar ook talrijke vertegenwoordigers van verschillende partners zoals het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC), Europol, universiteiten … Het netwerk verzamelt de expertise die nodig is ter ondersteuning van de politieonderzoeken op het vlak van misdrijfanalyse en de zogenaamd ‘forensische’ benadering, d.w.z. verband houdend met het domein van de technische en wetenschappelijke politie. Concreet maakt het netwerk het mogelijk om informatie en ervaringen te delen tussen de personen uit de verschillende competentiedomeinen die de CoP omvat. De CoP wil met name steun bieden aan de leden ervan, goede praktijken verzamelen, stimuleren en verspreiden, adviezen formuleren en behoeften op het vlak van opleiding vaststellen. “Dit netwerk is altijd slechts een communicatiemiddel”, benadrukt commissaris Robert Vankan van de Directie van de technische en wetenschappelijke politie en contactpersoon voor ‘forensic’. “Een goede communicatie is echter de sleutel tot succes in een onderzoek.” Wat de misdrijfanalyse betreft, wordt de CoP begeleid door hoofdcommissaris Marc Simon van de Directie van de operaties inzake gerechtelijke politie (DGJ/DJO). “Onze gemeenschap zal ook de taak hebben om informatie ter beschikking te stellen waarin wordt uitgelegd wat misdrijfanalyse is, een specifiek domein dat het onderzoek ondersteunt en dat zich in Europa sedert een twintigtal jaar ontwikkelt”, legt hij uit. De oprichting van dit netwerk is een eerste stap. Op termijn moet de CoP A&F evolueren naar een Centrex, d.w.z. een kennis- en expertisecentrum dat een vaste structuur heeft, naar het voorbeeld van het Centrex Wegverkeer. Tot slot is er een beschrijvende fiche van de praktijkgemeenschap beschikbaar op PolDoc (Navigeren per thema > Ondersteuning van de werking > Informatiebeheer > Steun > Praktijkgemeenschappen). Er werd ook een Polnews (audiovisuele reportage) over dit onderwerp gemaakt, die u kunt bekijken op het YouTube-kanaal van de federale politie1. G.H. 1
Polnews is ook beschikbaar via de groep Polsupport Nl op Facebook (groep bestemd voor de leden van de geïntegreerde politie).
49
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 9
18/03/14 09:01
POLITIE IN DE KIJKER
1 0 DE P R O M O T I E
I N T E R N AT ION A L E P OL I T I E OPL E I DI N G
“Gezond verstand tonen” f BRUSSEL – Op vrijdag 24 januari 2014 mochten de 42 pas afgestudeerde commissarissen van de 10de promotie van de Nationale school voor officieren (DSEO) hun diploma in ontvangst nemen. 21 Nederlandstaligen en 21 Franstaligen, met onder hen 4 Luxemburgers, luisterden samen met de talrijke aanwezigen naar de wijze woorden van Olivier Libois, directeur-generaal van de bestuurlijke politie. Hij sprak over de groepsgeest, over het belang van het netwerk dat de promotie vormt, over het levenslange leren, over de noodzaak van het opdoen van ervaring bij de twee politieniveaus en het feit dat deze officieren een meerwaarde moeten bieden voor burgers en samenleving. Marc Hellinckx, vicevoorzitter van de Vaste Commissie van de lokale politie (VCLP), noemde een officier de motor van het streven naar excellente politiezorg, iemand die de politie uitstraalt en zijn gezond verstand toont. Volgens hem is een leidinggevende iemand die geïntegreerd denkt en werkt en over een gezonde nieuwsgierigheid beschikt. Hij moet zeer diplomatisch en rechtvaardig zijn en zijn verantwoordelijkheid opnemen. Tot slot zei hij de nieuwe commissarissen geen vrees te hebben voor de toekomst en voor hun carrière. En die is pas gestart … Succes!
S.V.P.
politiebeleid in een Europees perspectief f
BRUSSEL – Ook in 2013 heeft de Belgische geïntegreerde politie opnieuw deelgenomen aan TOPSPOC (Top Senior Police Officers Course), een opleiding (en netwerkmoment) gespreid over vier weken en ingericht door CEPOL (European Police College). De Belgische deelnemers voor 2013 waren Kurt Tirez, korpschef van de politiezone Asse/Merchtem/Opwijk/Wemmel (AMOW) en Marc Vervaenen, adjunct-directeur van de Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI). Het programma richt zich enerzijds op het verder verfijnen van leiderschapsaspecten binnen de politiefunctie en anderzijds op het in groep werken aan thema’s (assignments) met relevantie voor de politiesamenwerking binnen de Europese Unie. Dit laatste vormt de rode draad doorheen deze opleiding en vraagt van de kandidaten een sterk persoonlijk engagement met het oog op het afleveren van een paper en het brengen van een presentatie tijdens de laatste cursusweek. Dit keer werd gewerkt rond enkele van de doelstellingen zoals voorzien in het Stockholm Programma, namelijk mensenrechten en opleiding van de politie; de Europese beleidscyclus op het vlak van interne veiligheid; geïntegreerde veiligheid en training; de externe dimensies van de interne veiligheid van de EU en de samenwerking met zogenaamde derdelanden en ten slotte Corporate Social Responsibility. De deelnemers uit de EU-lidstaten werden in groepjes van zes personen verdeeld om gezamenlijk te werken aan één van deze thema’s. De conclusies van de verschillende groepen zijn vervat in een handboek dat beschikbaar is in de bibliotheek van de federale politie (DSEK). © CEPOL
Bekijk ook Polnews 14-03 op YouTube Fedpol Belgium met getuigenissen van commissarissen Dirk Goossens (DSEO) en Denis Blanchard (politiezone Zuid), en Sabine Drossart, echtgenote van een pas afgestudeerde commissaris.
TOPSPOC,
© Lavinia Wouters
Het concept van TOPSPOC zit goed in elkaar en de permanente begeleiding door twee coaches houdt de groep scherp en attent. Het feit dat op vier verschillende locaties wordt gewerkt, draagt er zeker toe bij dat de deelnemers het engagement respecteren om tot concrete resultaten te komen. Het kunnen debatteren over en uitwisselen van standpunten, visies en ervaringen met collega’s van politiediensten uit de Europese Unie en enkele zogenaamde associated countries is en blijft een interessant concept, zeker in tijden van budgettaire restricties. Kurt Tirez & Marc Vervaenen
50
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 10
18/03/14 09:01
COLLEGAGROEP COM M U N IC AT I E A N T W E R PE N
inforevue 012014
POLITIE IN DE KIJKER
Ga eens door het lint met sociale media f
AU TOSALON
Geïntegreerde èn geanimeerde stand f BRUSSEL – Van 16 tot 26 januari 2014 was de Heizel naar jaarlijkse traditie omgetoverd tot één grote showroom. De 92th European Motor Show Brussels 2014 bracht ode aan koning auto, maar ook vele motormerken hadden een stand. In paleis 1, een beetje verstopt tussen blinkende tweewielers en racewagens, konden bezoekers kennismaken met de stand van de geïntegreerde politie. De Dienst public relations en protocol (CGPR) van de federale politie organiseerde en coördineerde deze stand. Marc Normand: “Om zo’n evenement in goede banen te leiden, hebben we een beroep gedaan op verschillende eenheden van zowel federale als lokale politie. Naast onze stand, waar het publiek een quiz voorgeschoteld kreeg rond de ‘killers’1 èn een prijs kon winnen, was ook de Cel Educatie en Preventie (CEP) van de federale wegpolitie aanwezig met zijn overbekende tuimelwagen, alsook met een motorrijsimulator voor defensief rijden. De Directie van de rekrutering en van de selectie (DSR) was van de partij om eventuele kandidaten inlichtingen te verschaffen over de loopbaanmogelijkheden bij de politie. Volgens Nancy Lauwers van DSR “is het belangrijk dat zij op dit soort evenementen aanwezig zijn, omdat deze directie jaarlijks ongeveer 2000 personeelsleden aanwerft”. De lokale politie was vertegenwoordigd door de politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene die met pc’s bezoekers de kans gaf om een rijbewijstest af te leggen. S.V.P. 1
'Killers' zijn factoren die een belangrijke rol spelen bij de meeste verkeersongevallen. De drie grootste killers zijn snelheid, rijden onder invloed en gordeldracht.
#ComPAan is een collega-groep voor en door communicatieverantwoordelijken van politiezones uit de provincie Antwerpen. De voortrekkers zijn: Veerle De Vries (PZ Antwerpen), Magalie Derboven (PZ Lier), Carolien Roofthooft (PZ Voorkempen), Tim De Boeck (PZ Minos), Leen Deelen (PZ Noord) en Katrien De Koninck (PZ Berlaar-Nijlen).
LIER – Tijdens de inspiratiedag rond sociale media Ga eens door het lint op 6 februari stonden de woorden ‘inspiratie’, ‘vernieuwing’ en ‘leren’ centraal. We moeten ons als politiezones niet langer de vraag stellen: Gaan we gebruik maken van sociale media? Beter is: Hoe gaan we dit doen? De inspiratiedag bracht diverse antwoorden. Magalie Derboven(@83MD) van de lokale politie Lier (@PolitieLier) stak van wal met tips en tricks om een korps warm te maken voor sociale media. Een eerste en cruciale stap die je moet zetten als je ermee start. Maar hoe doe je dat, ‘twitteren’ en ‘facebooken’? Anneleen Nys (@Anneleen_Nys) van de federale wegpolitie Antwerpen(@Wegpolitie_ANT) gaf raad: tweet alsof het voor jezelf zou zijn! Gebruik af en toe een kwinkslag, wat humor en don’t talk like a cop. Op Twitter is er geen plaats voor een belerend politievingertje. Zones hebben vaak nog een afkeer voor sociale media uit angst voor negatieve reacties. Steven Degelaen, online conversation manager bij Telenet, nam die angst weg. Hij gaf een boeiende uiteenzetting over hoe je negatieve tweets kan ombuigen in een positief verhaal. In de dagelijkse werking zijn heel wat politiezones gebaat bij sociale media. Stephanie Gille (@StephanieGille) van de politiezone Leuven (@PolitieLeuven) vertelde hoe zij sociale media inzetten bij evenementen en ordeverstoringen. Door als politiezone aanwezig op sociale media te zijn, kan je je beter voorbereiden op wat komen zal. De politiezone Geel-Laakdal-Meerhout (@pzglm) zet Twitter in om de wijkinspecteurs aanspreekbaarder te maken. Liesbet Trimpeneers (@L_Trimpeneers) gaf tekst en uitleg. Het schoolvoorbeeld van hoe een moderne communicatiemanier kan worden ingebed in een traditionele pijler van politiewerking. Katrien De Koninck
51
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 11
18/03/14 09:01
POLITIE IN DE KIJKER
WEDSTRIJD
DE BUIT VAN DE OVERVALLENDE KABOUTERS f BRUSSEL – Hebt u uw rekenmachientje tevoorschijn gehaald om het raadsel van Pol op te lossen en uit te rekenen hoe de buit van de overval, die drie bekende kabouters pleegden, werd verdeeld ? Ziehier de oplossing … De buit bedraagt 70 000 euro. Een medeplichtige politieagent neemt een vierde van de buit of 17 500 euro. Dan blijft er nog 52 500 euro over. Een vierde van dat bedrag, dit is 13 125 euro, wordt onderweg verloren en komt in handen van de speurders. De boeven moeten dus 39 375 euro onder elkaar verdelen. Dopey neemt 12 375 euro. Er blijft 27 000 euro over voor Sneezy en Bashful. Sneezy heeft 5 000 euro meer dan Bashful. D.w.z. 27 000 – 5 000 = 22 000 euro te verdelen onder twee kabouters. Dit is 11 000 euro. Bashful krijgt dus 11 000 euro en Sneezy 11 000 + 5 000 = 16 000 euro. Dit is de lijst van de winnaars Een horloge: Nathalie Delchambre. ■ Een aktetas: Frank Iacopucci. ■ Twee fluovestjes: Robert Linsingh en Els Packolet. ■ Een soepkom: Etienne Adam. ■ Vijf bundels politienovelles: Charles Deville, Joël Delbart, Jean-Paul Vandeville, Eugène Dehut en Marc Delplace. ■ Een pakket spelletjesboeken met kleurpotloden en magneet: Paul D’Hondt, Tim Vervaet, Pierre Maurer, Geert Baele, Thierry Maurer, Jeroen Somers, Aristide Denis, Vincent Amand, Jacques Delhaye en Johan Van Langerhaert. ■ Een pakket met balpen, potloden en magneet : Xavier Duyck, David Peirlinck, Linda Delhase, Jacques Vanderlinden, Philippe Ruhl, Chris Serlet, Pascal Bonjean, Pierre Blocteur, Charles Reuliau en Patrick Luycx. ■
Vraag 1 : In welk land vond het onderzoek plaats in de zaak LEMA? In Ecuador (Inforevue 04/2013, blz. 8) Vraag 2 : Hoeveel was een kilo goud waard in 2012? Meer dan 42 500 euro (Inforevue 1/2013, blz. 24) Vraag 3 : Plaats deze foto ‘s in hun context en vertel ons bij welke gelegenheid ze werden gemaakt.
Foto 1: Inforevue 01/2013, cover, veiligheid van een EU-top. Foto 2: Inforevue 03/2013, blz. 15, overgooier en verkeersparka. Foto 3: Inforevue 04/2013, blz. 20, sporenteam van de PZ Antwerpen. Foto 4: Inforevue 02/2013, Geflitst, blz. 4 Vraag 4 : Welke politiezone doet voor diverse taken een beroep op vrijwilligers, onder wie ook mensen met een handicap? De politiezone Regio Rhode & Schelde (Inforevue 03/2013, blz. 8) Vraag 5 : In welke Belgische stad werd een Frans-Belgische overeenkomst ondertekend betreffende de grensoverschrijdende samenwerking in politie- en douanezaken? Doornik (Inforevue 02/2013, blz. 49) Vraag 6 : Wat is het project CIRCAMP? Een Europees project tegen het online seksueel misbruik van kinderen (Inforevue 01/2013, blz. 51)
Jaarlijkse wedstrijd
Lijst van de winnaars ■ Een horloge: Ive Compagnie en Sandrine Geoffroy ■ Een aktetas: Daniël Desloovere ■ Een soepkom: David Peirlinck, Alexandre Pertoldi, Guy Delcourt, Marc Vandenbussche, Félix Van den Bergh ■ Een fluovestje: Patrick Luyckx, Willy Roekens, Geert Baele, Johan Van Langeraert, Jacques Aerts, Alain Brantegem, Geert Deseyne, Helga Boom. ■ Een bundel politienovelles: Sébastien Neyens, Jacques Delhaye, Maurice Genon, Pierre Arnould, André Willem. ■ Een pakket spelletjesboeken met kleurpotloden en magneet: Patrick De Poortere, Pierre Claeys, Jean-Philippe Tresca, Dieter Vandenbussche, Ludovic De Mulder, Joël Filleur, Didier Gilbert, Bauduin Solheid, Daniël De Godt en Mélanie Cassano.
Een zestigtal abonnees heeft bovendien deelgenomen aan de jaarlijkse wedstrijd. De antwoorden op de gestelde vragen zijn:
Bravo aan iedereen. De redactie
We wensen de deelnemers te bedanken en de winnaars te feliciteren. Zin om onze mascotte te helpen om uit te zoeken wat een kleptomaan tijdens een avondje uit zal stelen? Afspraak op bladzijde 54. Stuur jullie antwoorden uiterlijk op 5 mei per mail naar inforevue@police.be of via de post naar Inforevue, de raadsels van Pol, DGS/DSI, Kroonlaan 145A, 1050 Brussel. Vergeet uw abonneenummer niet te vermelden.
52
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 12
18/03/14 09:01
i n f o r e v u e 0 1 2 0 1 42
POLITIE IN DE KIJKER
Geknokt heeft ze!
F E E D B AC K Een terugblik op vorige edities van Inforevue.
OUT OF OFFICE
In de rubriek Out of Office verlaten we de werksfeer om u een passie, een hobby of een originele activiteit van een personeelslid voor te stellen.
Interprovinciaal initiatief tegen criminele motorbendes Rivaliserende criminele bendes zijn aan een opmars bezig, vooral in Limburg. Door het oprichten van nieuwe chapters proberen Hells Angels, Satudarah en co steviger voet aan wal te krijgen. Daardoor neemt het risico op geweld toe. De chapters verbieden kan niet, maar hun activiteiten in het publieke domein verbieden, dat kan wel. Dat is waar enkele lokale overheden in de Belgisch-Nederlandse grensregio de afgelopen zomer in geslaagd zijn. Het artikel Waar is dat feestje? in Inforevue 4/2013 staat daar bij stil. In de lijn van deze verboden heeft de gouverneur van Limburg, Herman Reynders, nu een interprovinciale werkgroep opgericht om de standpunten en maatregelen van plaatselijke overheden ten aanzien van deze motorbendes te stroomlijnen.
Vroeger klaar!
Amokmakers in het station van Brugge denken beter twee keer na vooraleer ze met Delfine Persoon lachen: deze nummer twee op de wereldranglijst is geen katje om zonder (boks)handschoenen aan te pakken. Al mag ze haar technieken uiteraard niet toepassen buiten de boksclub. TEKST Saskia Van Puyvelde
FOTOGRAFIE Lommee
BRUGGE – Niets aan haar doet vermoeden dat ze bokst, behalve haar neus dan misschien, die een heel klein beetje scheef staat. “Dat is een herinnering aan mijn enige profkamp van de 27 die ik verloren heb”, lacht de 28-jarige Delfine Persoon, inspecteur bij de spoorwegpolitie (SPC). “Maar mijn trainer heeft hem direct weer rechtgezet.” Deze regentes lichamelijke opvoeding en ex-judoka kwam eind 2007 in contact met het boksen toen ze haar politieopleiding volgde. “Ik had een nieuwe uitdaging nodig én een sport waar ook veel discipline en respect heerst.” Ondertussen is ze kampioene bij de eliteboksers (‘profs’) in haar categorie - lichtgewichten (tot 61 kg) - bij drie boksbonden (EBU, IBF en WIBF) en nummer twee van de wereld. Ze is al twee keer Europees kampioen geweest en heeft al drie keer haar wereldtitel verdedigd. Op 13 december deed ze dit opnieuw. In ons land is ze de enige in haar categorie, waardoor ze noodgedwongen altijd tegen buitenlandse vrouwen vecht.
GEEN FRIETEN, GEEN ALCOHOL
SPC. “Gelukkig houden ze hier rekening met mijn bokscarrière en mag ik overuren en verlof opsparen om extra te trainen als er bijvoorbeeld een kampioenschap aankomt. Tijdens het weekend neem ik dan meestal de late shift, zodat collega’s met kinderen de namiddag vrij hebben.” De combinatie met het werk is niet altijd even makkelijk, omdat ze naast het boksen ook instaat voor de administratie van haar boksclub. De organisatie van kampen bijvoorbeeld doet ze zelf. “Maar het boksen op zich geeft mij veel voldoening en de nodige rust en ontspanning.” Als er een wedstrijd in zicht is, eet ze soms een hele maand lang geen frietjes. Ook alcohol is uit den boze, omdat haar lever – net als de rest van haar gespierde lichaam - in topvorm moet zijn om de slagen te incasseren. “Het is een technisch en tactisch moeilijke sport. Je moet steeds voor ogen houden dat je zo weinig mogelijk slagen mag nemen; het gaat er niet om veel slagen uit te delen. Voor mij is boksen fysiek gezien de zwaarste sport die ik al beoefend heb. Je bevindt je namelijk altijd in de ‘rode zone’.”
Delfine traint dagelijks en doet in de week meestal de vroege shift bij
Wie meer wil weten over Delfine (foto’s, uitslagen van wedstrijden enz.), moet zeker eens een kijkje nemen op www.boxingdel�ine.be.
21
Villa Daily breidt uit met 20-tal politiezones in West- en Oost-Vlaanderen Eind 2012 stonden de politiezone Vlas en de Coördinatie- en steundirectie van Kortrijk aan de wieg van het project Villa Daily (Inforevue 1/2013), een ‘andere’ manier om woninginbraken aan te pakken. Men koos voor dagelijkse anti-inbraakacties, zonder extra mensen of middelen in te schakelen. Met de strategische analyse van de woninginbraken als leidraad, worden politieteams de baan op gestuurd om gedurende twee uur ostentatief op een strategische plaats post te vatten en verdachte voertuigen te controleren. Op zeer korte termijn zorgde Villa Daily voor een kentering in het aantal inbraken. Met dit resultaat in het achterhoofd, stappen een twintigtal politiezones in West- en Oost-Vlaanderen mee in het project Villa Daily. Alle politiezones engageren zich om op gerichte tijdstippen en op afgesproken plaatsen extra controles te houden. Naast de zes Kortrijkse politiezones nemen de politiezones Brugge, Tielt, Damme/Knokke-Heist, Het Houtsche, Blankenberge/Zuienkerke, Bredene/De Haan en de wegpolitie van Jabbeke deel aan het project. De politiezone Kouter en de federale gerechtelijke politie zullen hoogstwaarschijnlijk aansluiten. Net over de grens met Oost-Vlaanderen stappen de politiezones Aalter, Lowazone, Maldegem, Deinze/Zulte en de Oost-Vlaamse wegpolitie in Villa Daily. De federale politie coördineert het project.
De bouw van het nieuwe gebouw van de politiezone Charleroi (zie Inforevue 1/2012, p. 51) schiet goed op. De zachte winter die we meemaakten, zorgt ervoor dat we de oplevering eind augustus mogen verwachten, wat ongeveer twee maand voor de geplande datum is. De verhuis, voorzien in negen fasen van nu tot het einde van het jaar, wordt in alle kalmte voorbereid. De politiemensen van Charleroi steken niet meer onder stoelen of banken dat ze uitkijken naar hun nieuwe kantoren in wat Ronald Comers (FBI), Douglas Muldoon (voorzitter FBI NAA internationaal), Europees President Herman de grootste passieve toren van Europa Vanmoet Rompuy, Joos Duchi (voorzitter European Chapter) en Philippe Beneux (Belgische graduate). worden.
14_IR01_Affaires-bis_NL.indd 13
inforevue 042013
In Inforevue 4/2013 schreven we dat inspecteur Del�ine Persoon op 13 december een belangrijke wedstrijd voor de boeg had. En jawel, in Aalst versloeg ze de Italiaanse Lucia Morelli waardoor ze de WIBF, de WBF en de WIBA wereldtitels op haar naam heeft staan. Ze staat ook opnieuw op nummer één van de wereldranglijst. Op 20 april zal ze het opnemen tegen de Argentijnse Erica Anabella Farias voor de WBC wereldtitel. KNOKKEN SAFE PARTY WIL OM ER TE ZONE GERAKEN Volg haar prestaties op EEN KWALITEITSLABEL ZIJN MET EEN GARANTIE OP VEILIGHEID www.boxingdel�ine.be.
47 13 53
18/03/14 09:01
14_IR01_Cover-NL.indd 4
18/03/14 08:56