wet tel ijk depo t v an br u ssel x / p 409212 / R enato Gui on Kr oonlaan145A 1050 br u ssel
022015
t r im est r ieel / apr il m ei ju n i 2015
T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ă? N T E G R E E R D E P O L I T I E
Drugs: onderzoek met mooie vangst App tegen mensenhandel
Womenpol:
20 jaar en 50 tinten blauw
MEER VROUWEN, BETERE POLITIE
Inforevue is een uitgave van de Directie van de communicatie van de federale politie
Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Renato Guion, Océane Picalausa, Laziza Sadik, Saskia Van Puyvelde Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers, Lavinia Wouters Tekeningen: Ruben Accou, Didier Castenholz, Emmanuelle Glibert, Benoit Goesaert Vertalingen: Directie van de communicatie Drukkerij: Fedopress Verantwoordelijke uitgever: Renato Guion - Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Laurence Slachmuylders Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten. Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging ten minste twee maanden voor het vervallen van de termijn. Alle rechten voorbehouden. Le présent magazine paraît également en français. Teamware: _DGS/INFOREVUE E-mail: inforevue@police.be ISSN: 1780-7646
Anno 2015, 20 jaar na het oprichten van WOMENPOL, zijn vrouwen bij de politie geen uitzondering meer. Er zijn bovendien een aantal zeer inspirerende vrouwelijke korpschefs, en zelfs de commissaris-generaal is een vrouw. Dit is fijn voor de politiemensen in kwestie, maar ook voor de hele samenleving.
De politiehervorming die na de zaak Dutroux werd ingezet ging gepaard met de incorporatie van het model van Community Oriented Policing. Naast misdaadbestrijding en ordehandhaving deden begrippen als dienstverlening naar de burger, nabijheid, partnerschappen enz. hun intrede en dit in een razendsnel evoluerende en diverse wereld. Logisch dat ook de samenstelling van de politie hieraan aangepast werd – een belangrijke evolutie voor de integratie van de vrouw binnen de politie.
Ik heb vanop de eerste rij kunnen vaststellen dat vrouwelijke politieagenten een groot verschil maken voor de burger. Ikzelf ben geen politievrouw – twintig jaar geleden bleek ik na een voor het overige succesvolle selectieprocedure bij de rijkswacht net een centimetertje te klein, later werd de lat letterlijk wat lager gelegd want het quotum loerde achter de hoek – maar wel al twintig jaar in diverse functies begaan met de rechten van slachtoffers, in het bijzonder vrouwen en kinderen in precaire situaties. Dé rode draad doorheen mijn carrière is de samenwerking met politie en vanuit die positie ben ik er talloze malen getuige van geweest dat de benadering door vrouwelijke agenten van weggelopen kinderen of van slachtoffers van mensenhandel of seksuele uitbuiting bijzonder empathisch is, maar evenzeer professioneel én doortastend. Dat slachtoffers vandaag de keuze hebben om ofwel met een vrouwelijke of een mannelijke agent te praten, is een belangrijke en positieve evolutie want geen enkele zaak, geen enkele hulpvraag is dezelfde. Dankzij de aanwezigheid van vrouwen bij de politie kan hierop adequater worden ingespeeld. Hiermee beweer ik niet dat politievrouwen slechts een meerwaarde hebben als het gaat om de ‘zachtere’ kant van het werk. Van hen wordt evengoed verwacht dat ze repressief kunnen optreden. In de soms zware dossiers van mensenhandel bijvoorbeeld heb ik kunnen vaststellen dat politievrouwen ook op repressief vlak hun mannetje kunnen staan. Het gevolg is dat het geweldsmonopolie niet langer een mannelijke exclusiviteit is, wat zonder meer heilzaam is voor de gehele samenleving.
Elk aspect van het politiewerk, elk misdrijf of elke hulpvraag heeft een andere inhoud. Het feit dat vrouwen anders zijn dan mannen brengt in het korps specifieke kwaliteiten en vaardigheden binnen, en die zijn in hoge mate complementair. Erkennen dat vrouwen een meerwaarde betekenen voor het politiebestel draagt bij tot efficiëntere misdaadbestrijding en ordehandhaving, maar ook tot een betere toegankelijkheid voor de burger, en uiteindelijk tot een excellente politiezorg. Diversiteit is niet enkel een noodzaak, maar ook een voorwaarde voor kwalitatief politiewerk!
www.polimagery.be
Heidi De Pauw CEO Child Focus
inforevue 022015
20
8
022015
48
inhoud
8
INTERNATIONALE POLITIESAMENWERKING 557,818 Man met een missie, in Niger ONTMANTELING DRUGSNETWERK Samenwerking tegen misdaad loont
10
16
PANDKALENDER Mensenhandel afschrikken
20
VERKEERSVEILIGHEID Daling van het aantal dodelijke ongevallen op de autosnelwegen
773,706
1054,886
824,581
1243,490
1456,703
1364,54
24
FACE TO FACE De nieuwe vormen van werkorganisatie
26
STRESSTEAM Op zoek naar welzijn 2008
2009
2010
2011
2012
30
2013
2014
SPECIFIEKE FUNCTIE-UITRUSTING Daar is de lente, daar is de langverwachte ruitermantel
34
UITGENODIGD Gwen Merckx: “Diversiteit zit in mijn genen”
38
POLITIE EN DIENST VREEMDELINGENZAKEN Gaudi, om niet meer onder de radar te verdwijnen
rubrieken
30 Daar is de ruitermantel
Radar...2
Historia...32
Out of office...18
Politie in de kijker...42
De experts...14
Op stap met... 22 Eureka !...28
Casus...33
Politiewereld...40 Feedback...49
1
53
RAD AR
“ 71 753 DE POLITIE IN CIJFERS
QUOTE
Messi boeit ons niet, wij komen voor de zakkenrollers”
In 2014 zijn er 71 753 inbraken gemeld bij de politie, volgens de FOD Binnenlandse Zaken. Vorig jaar bedroeg dit cijfer nog 75 123.
Hoofdinspecteur Jill Liberloo is teamchef van AGIL, de 12-koppige ploeg van de Brusselse federale spoorwegpolitie die al meer dan twintig jaar gespecialiseerd is in het op heterdaad betrappen van gauwdieven. Op uitnodiging van de Duitse collega's trok hij samen met twee teamleden naar de finale van de Champions League in Berlijn om er in en rond het Olympiastadion op zakkenrollers te jagen. Het Laatste Nieuws ‒ 6 juni 2015
BIB
FUSIES VAN POLITIEZONES Deze Politiegids bundelt de rijke en soms onthullende praktijkervaring van bijna alle politiezones die al gefuseerd zijn of momenteel in een succesvol fusieverhaal zitten. In eerste instantie gaat de publicatie in op de verschillende beweegredenen om pistes van schaalvergroting te verkennen. Vervolgens wordt het bestaande wettelijk kader voor fusies geschetst. Daarna komen de cases van enkele gefuseerde zones aan bod. INFO Politiegids. Fusies van politiezones. SMET, Geert (Editor) – Mechelen; Wolters Kluwer - 232 p.
2
inforevue 022015
RAD A R
tweetwall @PZBlankenberge We wensen onze collega Rick een gelukkige 12de verjaardag toe.
@Wegpolitie_ANT
Een lichtpunt: als den duts terug opduikt, zullen we dat snel genoeg vernemen. Vele bestuurders hebben (ook) een hart voor dieren.
@LPAntwerpen W E B WAT C H
AL KLIKKEND TERUGBLIKKEN OP 2014 Door te klikken op de datum van 4 september krijgt u de resultaten te zien van een snelheidscontrole langs werven. En wat gebeurde er op 20 oktober? Zowat 700 leden van de federale eenheden uit de complexen Kroon en Géruzet namen hun intrek in het Polis Center in het centrum van Brussel. Het jaarverslag 2014 van de federale politie staat online in een originele vorm: een kalender. Ontdek alle gebeurtenissen die hun stempel op 2014 hebben gedrukt door te surfen naar www.jaarverslag.federalepolitie.be. INFO www.jaarverslag.federalepolitie.be
Haast en spoed is zelden goed. En al zeker niet als die spoed je misschien ook nog geld kost. Vandaag flitsen we in de Vosstraat.
@PZHetHoutsche
Terrasjesweer... maar opgepast want t.e.m. 31 augustus loopt de zomerBOB-campagne!
@Politieleeuw
Het is weer van dat: verschillende mensen hebben ons gemeld dat zij telefoons hebben gekregen van "Microsoft"...
@marcovanlaere1
Hoe meer er @politie_zoekt volgen, hoe groter de kans op succes. Dat vind jij toch ook? #helponshelpen
@politiezoneMIRA
Een goed zichtbaar huisnummer kan in noodsituaties de aanrijtijd voor de hulpdiensten aanzienlijk verminderen.
@PZ_Bodukap
Ondertussen is het juwelenkistje terug bij de rechtmatige eigenaar dankzij een herkenning op Facebook. #samensterk!
@pzglm GEKNIPT
Bijna 50 was Dominique Hustin toen ze voor een administratieve functie bij de politie koos. Sinds acht jaar doet ze secretariaatswerk bij de politiezone Semois et Lesse. Ook al brengt Dominique het grootste gedeelte van haar tijd door met de briefwisseling, we zullen haar niet horen klagen want ze geniet van de aangename sfeer waarin ze haar taken kan uitoefenen. Met ál haar collega’s heeft ze echt het gevoel één grote familie te vormen!
Jouw kind/hond/poes/ ... is geen kalkoen, zet hem/ haar niet in de oven. Auto bij dit weer = oven.
@PolitieLier
KMI voorspelt van 16 uur vanmiddag code oranje. Begeef u zo weinig mogelijk in het wegverkeer.
@PZWLW
#Wetteren #Laarne #Wichelen Afgelopen weekend veel meldingen nachtlawaai door muziek, vooral bemiddelend opgetreden
@Wegpolitie_ANT
Vervoer van kindjes van en naar kampen valt niet onder het zogenaamde "geregeld vervoer". Fijne avond nog!
3
R A D A R G E F L I T S T
Spiegeltje, spiegeltje ... Het prostitutieteam van de Antwerpse politie is voor de sekswerkers in het Schipperskwartier nooit ver weg. Dankzij een nieuwe digitale toepassing kan het team snel en mobiel controles uitvoeren met als doel gedwongen prostitutie en mensenhandel af te schrikken. In elk pand hangen de noodnummers – van het team of voor dringende noodhulp – aan de wand. Lees ook pagina 16-17.
4
inforevue 022015
R A D A R G E F L I T S T
5
R A D A R G P S
WHATSAPP IN KALMTHOUT De politiezone Grens maakte tijdens de Straatfeesten in Kalmthout voor het eerst gebruik van de populaire applicatie WhatsApp. "De tijdwinst is enorm", zegt commissaris Patrick De Smet. "Waar we vroeger over en weer moesten bellen en mailen en op het einde van elke dag een briefing moesten organiseren, gebeurt dat nu allemaal in real time. Onze mensen moeten bij manier van spreken maar een foto WhatsApp'en, en iedereen is meteen op de hoogte van de situatie."
SYLVA TEGEN CYBERPESTEN In de politiezone AMOW (Asse/Merchtem/Opwijk/ Wemmel) heeft de strijd tegen cyberpesten een gezicht: dat van inspecteur Sylva Polfliet. Ze maakte daarvoor speciaal een Facebookprofiel: “Via dit profiel kunnen jongeren me privéberichten sturen die we analyseren en naar de bevoegde instanties doorsturen om een oplossing voor hun probleem te vinden.”
SPREKENDE CAMERA’S Een papiertje op straat gooien… Tegen een muur wateren… Overtreders zullen even schrikken wanneer ze door een onzichtbare persoon tot de orde worden geroepen! Sinds begin dit jaar hangen er vijf sprekende camera’s in Charleroi. Een politieambtenaar kan via een luidspreker onder de camera rechtstreeks het woord richten tot de veroorzaker van de overlast. 6
70
politieambtenaren van de PZ Charleroi namen hun intrek in het nieuwe wijkcommissariaat in de sector noord (Gosselies, Jumet en Lodelinsart).
inforevue 022015
R A D AR G P S
300
Meer dan 300 lokale en federale politieambtenaren werden ingezet om de herdenking van de tweehonderste verjaardag van de Slag bij Waterloo veilig te laten verlopen.
BUZZ
DE DANSENDE FLIK Toffe video van een Brusselse politieman die zich laat meevoeren op het ritme van de Afrikaanse muziek in de Matongé-wijk. Het filmpje met zijn danspasjes gaat goed rond op de sociale media en kent een groot succes. In één weekend werd het maar liefst 342 000 bekeken en 9 000 keer gedeeld en het was goed voor 3 200 likes. INFO https://www.youtube.com/watch?v=McYMihXnliw
people OLIVIER LOZET Olivier Lozet is sinds begin februari de nieuwe directeur-coördinator van WaalsBrabant. Voordien leidde hij het detachement van de federale politie bij de SHAPE. __
KONINKLIJK ESCORTE ZOEKT RUITERS U bent politieambtenaar en ruiter? Het Koninklijk Escorte zoekt ruiters die niet tot de Directie openbare veiligheid behoren om deel te nemen aan zijn opdrachten. Er zal wel een selectie plaatsvinden om uw vaardigheden in het paardrijden te testen.
DELFINE PERSOON Delfine Persoon (SPC Brugge) heeft op 25 april in Bern haar WBC-wereldtitel boksen verlengd door in de 9e ronde de Zwitserse Nicole Boss te verslaan na een technisch KO. __
MARC SNELS Na veertien jaar als korpschef van de politie Noorderkempen gaat Marc Snels aan de slag als directeur human resources in de politiezone Antwerpen die maar liefst 2 665 personeelsleden telt. 7
I N T ER N AT ION A L E POL I T I E S A ME N W ER K I NG
Man met een missie, in Niger Wist u dat... de Belgische politie aanwezig is in Niger. Commissaris Filip De Ceuninck leidt er de Europese civiele missie EUCAP Sahel Niger. Inforevue kon hem onderscheppen toen hij eind maart een blitzbezoek van 48 uur aan zijn thuisland België bracht. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
Hoe belandt een Belg aan het hoofd van een missie in Niger? Filip De Ceuninck: “De Belgische politie neemt deel aan civiele missies die de Europese Unie (EU) organiseert [zie kadertekst]. De EUCAP Sahel Niger is zo’n missie. Ik ben er een van de zeven Belgen, samen met een onderzoeksrechter en vertegenwoordigers van Buitenlandse Zaken. In totaal zijn we met een 80-tal mensen uit 12 EU-landen. Aanvankelijk, van bij de start in 2012, was ik ‘deputy head’ van de missie. In 2014 ben ik door de EU benoemd tot Head of Mission, normaliter voor een periode van twee jaar. Door die promotie ben ik nu contractueel verbonden aan de EU en moest ik bij de federale politie tijdelijk verlof van algemeen belang vragen.”
Niger is eigenlijk een redelijk stabiel land. Waarom dan een missie in Niger?
“Die stabiliteit is relatief en staat onder druk. Ten noorden van Niger heb je Libië, waar sinds de val van Kadhafi chaos en geweld hoogtij vieren. Ten oosten is er Mali, waar in het noorden een burgeroorlog woedt onder impuls van terroristische milities van onder meer Al Qaida. En ten zuiden van Niger is er Nigeria waar in het noorden de terreurgroep Boko Haram de plak zwaait. Sinds kort heeft Boko Haram trouw gezworen aan het kalifaat van Islamitische Staat (IS), wat de terroristische dreiging nog versterkt. Om te vermijden dat de situatie in de Sahel-regio volledig ontspoort, is het belangrijk dat Niger zijn status van stabiliserende factor kan vrijwaren. Daartoe wil de EUCAP Sahel missie een steentje bijdragen, in casu door politie, leger en gerecht te optimaliseren en te versterken.”
Dus Niger heeft baat bij deze missie. Maar wat is het belang voor België, laat staan voor de Belgische politie? 8
“Vooreerst wil ik toch benadrukken dat wij daar niet op eigen initiatief aanwezig zijn, maar op vraag van de plaatselijke overheid! De Nigereze overheid is zich zeer bewust van haar rol in de regio en ze staat open voor samenwerking.
De problemen en de dreiging in de Sahel kunnen een weerslag hebben op onze veiligheid. Wij, Europa, gaan uit van het principe dat het beter is om de situatie daar te verbeteren dan hier te reageren. Want wat maakt dat Afrikaanse regio’s broeihaarden van radicalisering worden? Wie niets heeft en geen vooruitzichten om naar uit te kijken, is makkelijker vatbaar voor beïnvloeding. Boko Haram en andere milities rekruteren met geld en kalasjnikovs. Als overheid moet je daar iets tegenover zetten. Daarin steunen wij Niger. Bovendien mag je de problemen in de Sahel niet herleiden tot de terroristische dreiging. Er zijn nogal wat fenomenen die Europa – en België – aan Niger en bij uitbreiding West-Afrika linken. Niger is een transit voor de trafiek in wapens en gestolen voertuigen. Ook voor mensensmokkel is Niger een draaischijf. Wist u dat ongeveer 65 procent van de bootvluchtelingen op Lampedusa via Niger passeert?”
Wat houdt de missie concreet in?
“Onze missie is in de eerste plaats een trainingsmissie. Dat betekent dat wij Europese experten naar Niger halen om daar plaatselijke politiemensen – voornamelijk volgens het train-the-trainerprincipe – op te leiden. Dat kan in diverse domeinen, van de forensische recherche over de manier waarop je een massademonstratie in goede banen leidt tot de grensbewaking. Uiteraard willen wij dat onze investeringen daar duurzaam zijn. Een missie is per definitie tijdelijk. Als wij vertrekken, moet er iets van bijblijven. Waar we ook aandacht aan besteden, is de onderlinge samen-
inforevue 022015
werking tussen de Nigerese politie- en legerkorpsen die op Franse leest geschoeid zijn. Voorts staan wij in Niger in voor de coördinatie van alle internationale initiatieven in de strijd tegen terrorisme.”
Hoe is het ginder met uw eigen veiligheid gesteld? Moet u extra waakzaam zijn?
“De Sahel-regio heeft de status van ‘high risk environment’. Als westerling ben je bovendien een makkelijk doelwit. Aan de escortes geraakte ik ondertussen gewend. En buiten de hoofdstad Niamey draag ik altijd een kogelvrij vest. Net zoals alle missieleden die door de federale politie worden uitgestuurd, heb ik de HEAT-training gevolgd om te weten wat je moet doen bij een controle aan een checkpoint of bij een gijzeling... Maar angst mag geen leidmotief zijn. Afrika is een boeiend continent. Nigerezen zijn vriendelijke, tolerante mensen met wie het fijn samenwerken is.”f Filip De Ceuninck
BELGIË STUURT ZIJN POLITIEZONEN UIT BRUSSEL – Sinds het Verdrag van Maastricht voert de Europese Unie een gemeenschappelijk buitenland- en veiligheidsbeleid. “Het woord ‘gemeenschappelijk’ betekent onder meer dat van alle EU-lidstaten een inspanning wordt verwacht in de strijd tegen terrorisme en georganiseerde misdaad. Dit kan door de opbouw van politie-en justitiestructuren in die regio’s buiten de EU die door een (burger)oorlog of ander conflict in een crisissituatie verkeren”, dixit hoofdcommissaris Peter De Buysscher, directeur van de internationale politiesamenwerking (CGI). “Die inspanningen zijn becijferd. Zo bepaalde men binnen de Europese Raad, met akkoord van de Belgische Ministerraad, onder meer hoeveel politiemensen ons land moet inzetten voor civiele missies. Voor de Belgische politie waren dat er initieel 130 op jaarbasis! Dat cijfer lag toen zo hoog omdat de EU indertijd nog geen 28 lidstaten telde. Ondertussen werd dat aantal bijgestuurd tot 45, en door de capaciteitsproblematiek van de geïntegreerde politie uiteindelijk teruggebracht tot 33. Dit betekent dus dat wij elk jaar oproepen lanceren en selectieproeven organiseren om voldoende kandidaten voor die missies te vinden. Momenteel zijn er Belgische politiemensen tewerkgesteld in Oekraïne, Niger, de Westelijke Jordaanoever, Mali en Kosovo.” CGI evalueert regelmatig de return on investment en de efficiëntie van deze politie-inzet, onder meer via bezoeken ter plaatse. “Er is één constante die mij in het bijzonder bijblijft, of het nu in Congo is, in Afghanistan, Niger of waar ook ter wereld. Als er één grondvoorwaarde is om de politie op een degelijke manier te optimaliseren, dan moet je ervoor zorgen dat ‘politieman’ gezien wordt als een waardige job, en dat politiemensen tijdig en correct betaald worden. Pas dan kan je beginnen opbouwen”, besluit Peter De Buysscher.
Peter De Buysscher
9
Van boven naar onder: Mark Toonen, Patrick Willocx, Fabrice Vandemalle, Michel Dellaert en Marc Van Coillie
10
inforevue 022015
ONTMANTELING DRUGSNETWERK
Samenwerking tegen misdaad loont Begin maart heeft de federale gerechtelijke politie van Oost-Vlaanderen, tezamen met 13 lokale politiezones en de Nationale politie van onze noorderburen, een BelgischNederlands drugsnetwerk opgerold. De sleutel tot dit succes: het enthousiasme en de gedrevenheid van de speurders. TEKST Stefan Debroux FOTOGRAFIE Jos Balcaen
DENDERMONDE – De bal ging in maart 2014 aan het rollen. “We kregen toen een naam, Piet1, en een gsm-nummer in het vizier. Piet dook op in verschillende pv’s over drugsgerelateerde feiten”, vertelt Fabrice Vandemalle die dit dossier beheerde bij de federale gerechtelijke politie (FGP) Oost-Vlaanderen. “Na wat speurwerk konden we met recht en rede stellen dat Piet de hoofdvogel was. Vanuit Roosendaal (Nederland) bevoorraadde hij op grote schaal tientallen afnemers in België met cannabis in dealer-hoeveelheden. Dat deed hij via één Belgische koerier. Echt moeilijk hebben ze het ons niet gemaakt. Ze bespraken hun trafiek open en bloot via de telefoon; we hoefden maar mee te luisteren om een perfect beeld van de handel te krijgen. Vermoedelijk voelden ze zich onaantastbaar door de landgrens.”
‘ROTGRENS’
“Het zou zonde zijn moest die ‘rotgrens’ een vrijgeleide voor criminelen betekenen. Wij hebben de opportuniteit die onze Belgische collega’s aanboden met beide handen gegrepen.
Trouwens, 80 tot 90 procent van het speurwerk was af; wij hoefden maar te oogsten!” Aan het woord is Mark Toonen van de Nederlandse opsporingseenheid Zeeland West-Brabant. In deze zaak kozen politie en gerecht ervoor om twee parallelle onderzoeken te voeren: de Nederlanders focusten op Piet, de leverancier. De Belgische federale speurders zetten hun zinnen op de koerier. “Zo vermeden we die tijdrovende rechtshulpverzoeken. Elk beslist over zijn eigen onderzoek. Die flexibiliteit, de ruimte om te plannen en de bereidheid om samen te werken, dat is het mooie aan dit onderzoek.”
zijn we aan tafel gaan zitten met dertien politiezones. We hebben hen verteld wat wij hadden, wat wij verwachtten voor ons dossier en wat er voor hen in zat. Iedereen is mee op de kar gesprongen!”
En wat leverde het speurwerk op? Patrick Willocx, coördinator ‘ops’ van de FGP Oost-Vlaanderen: “Begin maart 2015 zijn we samen met de lokale en Nederlandse politiediensten overgegaan tot een gezamenlijke actie. We hebben een veertigtal personen opgepakt, onder wie de leverancier en de koerier, van wie er 23 onder aanhoudingsmandaat werden geplaatst. Voorts hebben we 16 kilo AANSTEKELIJK ENTHOUSIASME cannabis in beslag genomen, evenals En dan waren er nog de afnemers, ook hoeveelheden speed en xtc, 150 000 euro, tal van luxegoederen en 6 auto’s. dealers. “Het zou een gemiste kans Kortom, een mooie vangst! Het onderzijn om te stoppen bij de leverancier zoek loopt dan verder met het verhoor en de koerier en al die plaatselijke van de verdachten en het in kaart afnemers ongemoeid laten”, dixit brengen van het wederrechtelijk Marc Van Coillie, afdelingshoofd vermogen. Vervolgens zal het aan de drugs van de FGP Oost-Vlaanderen. parketmagistraten zijn om maximaal “Maar wij hebben de mensen niet effect uit de rechtszaak te puren.” f om de omvangrijke basis van zo’n piramidaal netwerk tot in het kleinste 1 Piet is een fictieve naam. detail in kaart te brengen. Daarom >>>
11
O ntmanteling drugsnetwerk
• Marc Van Coillie • Commissaris • Afdelingshoofd drugs • Federale gerechtelijke politie Oost-Vlaanderen
”SAMEN STERK” “Dit onderzoek is een schoolvoorbeeld van hoe je dankzij positieve samenwerking de ‘middencriminaliteit’ gevat kunt aanpakken. Want als je de leverancier buiten beschouwing laat, zijn al die plaatselijke drugshandeltjes wat wij de ‘middencriminaliteit’ noemen: net niet omvangrijk genoeg om er de federale gerechtelijke politie op te zetten, maar net iets te omvangrijk voor de recherche van een kleine politiezone. De gulden middenweg is er een win-winzaak voor iedereen van maken. Zo zijn we erin geslaagd de hele keten, dus inclusief de middencriminaliteit, aan te pakken. Anders loop je soms het risico dat dit tussen wal en schip geraakt.”
• Michel Dellaert • Hoofdinspecteur • Teamleider recherche • Lokale politie Lokeren
”EEN OPPORTUNITEIT MET SNEEUWBALEFFECT” “De kans die ons door de federale collega’s van de FGP Oost-Vlaanderen is aangeboden om ons steentje bij te dragen in deze drugszaak, is meer dan positief uitgedraaid. Het speurwerk naar de plaatselijke afnemer van hun ‘cliënt’ heeft nog andere trafieken aan het licht gebracht. Bijgevolg was het hier alle hens aan dek. Uiteindelijk zijn we er na intensief speurwerk in geslaagd vijf dealers in de kraag te vatten en zo een belangrijk netwerk te ontmantelen.”
12
• Fabrice Vandemalle • Hoofdinspecteur • Rechercheur drugs • Federale gerechtelijke politie Oost-Vlaanderen
inforevue 022015
O ntmanteling drugsnetwerk
”WIET MET EEN AARDBEIGEURTJE” “Een opvallend kenmerk van de in beslag genomen cannabis is de fruitgeur. Aardbeigeur om precies te zijn. We hebben de wiet laten onderzoeken door een labo. Blijkt dat die niet in een of andere aardbeigelei is gedrenkt. Het gaat om een hybride plant: de cannabis is gekruist met een andere plant, in dit geval dus de aardbeiplant. Vermoedelijk wilden de trafikanten op die manier de politiemensen om de tuin leiden bij een mogelijke controle. De aardbeigeur domineert immers de typische scherpe cannabisgeur. ’t Is eigenlijk best een vernuftige smokkeltactiek. Maar of dat bij de drugshonden zou lukken, laat ik in het midden ...”
• Mark Toonen • Teamleider Ondermijningsteam • Eenheid Zeeland West-Brabant • Nationale politie Nederland
“NIET MEER ALLEEN EEN POLITIEFEEST” “Wij focussen op zware en georganiseerde misdaad, in casu de hennephandel, de productie van synthetische drugs en motorbendes. De rode draad in onze aanpak is het afpakken van crimineel vermogen. En als er instanties zijn die beter geplaatst zijn om criminelen te treffen waar het pijn doet – in de buidel – dan halen we die er bij. Dat hebben we ook gedaan in deze drugszaak. De hoofdverdachte haalde miljoenen binnen op jaarbasis. Daarnaast deed hij dingen met gokmachines. Dat geven we door aan de belastinginspectie en aan de Kansspelautoriteit in Den Haag. Want dat is onze visie: het hoeft geen exclusief politiefeest te zijn!”
13
© illustratie: Emmanuelle Glibert
Hallo, met het callcenter?
Optimalisatie, aanloop en nasleep
0800 99 271 polsupport@police.belgium.eu
Françoise FORTHOMME
D
e optimalisatie van de federale politie zorgt voor veel onzekerheid bij het personeel. Er worden sociale begeleidingsmaatregelen genomen, met name de oprichting van het sociaal loket (02 642 79 62 of sociaalloket@police.belgium.eu), om personeelsleden met vragen in psychosociale aangelegenheden naar de juiste dienst door te verwijzen. Naast dit psychosociale aspect verleent het callcenter Polsupport steun in statutaire aangelegenheden,
bijvoorbeeld vragen in verband met de procedure voor de inplaatsstelling van het personeel (OT3) en de gevolgen van een eventuele herplaatsing en/of mobiliteit. Het is normaal dat personeelsleden met vragen zitten over de kansen en veranderingen in hun loopbaan als gevolg van de optimalisatie. Om antwoorden te krijgen, kunnen ze zich wenden tot hun hiërarchie, de documentatie en FAQ’s over de optimalisatie raadplegen op Pol Info > Polsupport > Personeel > Personeelsbeheer > Optimalisatie > Inplaatsstelling van het personeel, of dus contact opnemen met het callcenter Polsupport.
What’s in a name?
‘Dieventas’
E
en tijdje geleden werd onze vertaaldienst gecontacteerd door een politieambtenaar die vroeg hoe hij de term ‘dieventas’ naar het Frans moest vertalen. De eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat we niet meteen een pasklaar antwoord hadden op zijn vraag, laat staan dat we wisten wat een dieventas nu eigenlijk precies is. Enig opzoekwerk op het wereldwijde web leerde ons al snel dat het om een tas gaat die binnenin bekleed is met aluminiumfolie om zo het diefstalalarm van een winkel te verschalken. Nu
we wisten waarover het ging, moesten we natuurlijk nog een Franse vertaling voor de term vinden. Helaas bleek er in de Franse taal niet meteen één term te bestaan om deze tas mee aan te duiden. Meestal wordt het begrip omschreven als ‘sac doublé d’aluminium’ of ‘sac blindé d’aluminium’. Ook de Engelse term ‘booster bag’ wordt soms gebruikt. Dit is met andere woorden een mooi voorbeeld van het feit dat er voor een term niet altijd een equivalent in de andere taal bestaat en dat het bij gebrek aan vertaling soms nodig is om een term te omschrijven.
Bart VERMEIREN
14
Onderweg
DE EXPERTS
Storend halt houden …
N
iet zelden circuleren er op het web foto’s van politievoertuigen die geparkeerd staan op plaatsen voor personen met een handicap. In de ogen van de bevolking is dit geen toonbeeld van hoffelijkheid. En meestal maakt het de politie tot voorwerp van spot… Een politieagent die de wegcode onder de knie heeft, weet natuurlijk dat halt houden op deze plaatsen is toegelaten. Parkeren is er dus in principe wettelijk toegestaan, terwijl je bijvoorbeeld ergens een oproepingsbrief moet afgeven. Maar is het gepast om dat te doen? Voor de doorsneeburger is het antwoord NEEN omdat politieambtenaren de wet en de orde vertegenwoordigen. Op dat vlak kunnen we alle collega’s dus alleen maar aanbevelen om een inspanning te
Olivier QUISQUATER doen en elders te parkeren, want de reputatie van de politie staat op het spel.
En wat bij een dringende opdracht als we niet de tijd hebben om een betere parkeerplaats te zoeken? Het minste wat u dan kunt doen, is dit aangeven door uw blauw zwaailicht te gebruiken. Dan kan de burger de situatie tenminste anders inschatten.
Veilig surfen
Surfen op vakantie? Enkele tips
D Olivier BOGAERT
e vakantie staat voor de deur. In plaats van tablet, iPhone of portable tijdelijk op te bergen, pakken veel mensen het ding mee in hun reiskoffer. Maar wie onaangename verrassingen wil vermijden, neemt best enkele voorzorgen. Zo maak je op je vakantiebestemming best geen verbinding met onbeveiligde (gratis) wifi-netwerken. Als je hotel of vakantieclub wifi zonder gebruikersnaam en paswoord aanbiedt, laat het dan links liggen. En als je toch opteert voor een wifi-hotspot, doe dan minstens de moeite om na het surfen het cachegeheugen van de internetbrowser te wissen. Dat kan je via de instellingen van de zoekmotor. Doe dat ook altijd als je snel even gebruikmaakt van een internetcomputer op hotel of elders. En wie de neiging heeft om zijn doen en laten via sociale media te delen, brengt inbrekers best niet in verleiding. Kunnen die berichtjes en vakantiekiekjes niet wachten tot nà uw thuiskomst? Maak ook uw kids daarop attent. Want het kinderlijk enthousiasme waarmee ze die info delen, mag best wat getemperd worden.
15
PA N DK A L E N DE R
Mensenhandel afschrikken Het prostitutieteam van de Antwerpse politie ziet voortaan in real time wie er in het Schipperskwartier aan het werk is en welke sekswerkers ze nog niet bereikt heeft. Dit kan dankzij een nieuwe digitale toepassing, die na een testperiode van één jaar nu op punt staat. Bedoeling is de mensenhandel af te schrikken. TEKST Saskia Van Puyvelde
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
ANTWERPEN – Het Antwerpse Schipperskwartier telt ongeveer 300 ramen die verhuurd worden aan sekswerkers voor een shift van ongeveer 12 uur. Prostitutie kan hier plaatsvinden, onder de voorwaarden die de stad Antwerpen, het parket en de politie hebben bepaald. Een van deze voorwaarden is het verplichte gebruik van de ‘pandkalender’, die op 1 mei vorig jaar in gebruik is genomen en die nu helemaal op punt staat.
16
Kristof De Busser leidt het prostitutieteam sinds 2011 en heeft op 1 mei versterking gekregen van Linda Bresseleers. Naast deze twee hoofdinspecteurs bestaat het team nog uit acht inspecteurs; later dit jaar wordt dit aantal opgetrokken zodat ze met vijftien zullen zijn.
SNEL EN MOBIEL
“Het verhaal komt van twee kanten”, legt de teamchef ons uit. “Zowel de pandeigenaar als de politie heeft zijn aandeel. De pandeigenaar is verplicht om sekswerkers aan te melden in ons systeem, dat tegelijk dienstdoet als registratiesysteem en als digitale agenda. Uiteraard heeft hij beperkte toegang; foto’s kan hij bijvoorbeeld niet zien. Hij verstrekt ons team de naam, de geboortedatum, het paspoortnummer en de nationaliteit van elke sekswerker. Zo zien wij meteen wie nieuw is en wie nog niet geregistreerd staat. Tijdens een dagelijkse controle gaan we ter plaatse. Het eerste contact is van groot belang; de sekswerkers moeten weten wie we zijn en dat we er zijn voor hen. Tijdens een babbel vernemen we hoe ze in Antwerpen zijn geraakt, vanwaar ze komen enz. Met een tablet kunnen we snel en mobiel aan de prostitutiepanden zelf de nodige gegevens in het
systeem controleren en inbrengen. Ook een foto maken behoort tot de mogelijkheden. Deze gegevens worden in onze bestuurlijke databank gevat en komen via een informatierapport in de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) terecht. Wij bekijken elk meisje hier als een mogelijk slachtoffer van mensenhandel, al beseffen ze dat zelf vaak niet.”
TOEGANG TOT HULPVERLENING
“Als de meisjes van hun zogenaamde vriend slaag krijgen bijvoorbeeld, begint het meestal wel door te dringen dat er iets niet pluis is en dan vinden ze makkelijk de weg naar ons of naar een van de organisaties voor medische en psychosociale hulp”, gaat Kristof De Busser verder. “In alle panden is trouwens informatie voorhanden die sekswerkers in contact brengt met hulpverleners. Er hangen camera’s op straat die rechtstreeks in verbinding staan met de politie en bovendien moet elk pand uitgerust zijn met paniekknoppen, die in grote nood gebruikt kunnen worden. Die zorgen dan voor licht en geluid in het pand …” “Het grote doel van deze nieuwe toepassing is gedwongen prostitutie en
inforevue 022015
Het eerste contact is van groot belang; de sekswerkers moeten weten wie we zijn en dat we er zijn voor hen.
mensenhandel af te schrikken, en zo ook de toegang tot hulpverlening te vergemakkelijken. Dat laatste kan alleen maar gebeuren als we met de sekswerkers en onze stakeholders een vertrouwensrelatie hebben opgebouwd; dat is de rode draad doorheen ons werk.”
De politie en de stad Antwerpen willen geen minderjarige sekswerkers of sekswerkers zonder geldige verblijfsdocumenten. “Dankzij de pandkalender komen inbreuken snel aan de oppervlakte”, besluit de teamchef. “Wij krijgen onmiddellijk een bericht als er een minderjarige wordt aangemeld. Ook verschuivingen tussen verschillende branches, zoals naar de straatprostitutie of seksclubs, kunnen wij snel detecteren.” In Antwerpen is er een gedoogbeleid rond prostitutie; de sekswerkers werken volgens de plaatselijke bepalingen. In Gent, waar ze momenteel de technische aspecten van deze digitale toepassing aan het bekijken zijn, gelden er andere afspraken. Ook een Brusselse politiezone toont interesse in de toepassing. f
Kristof De Busser en Johan Degreef
17
Š Jos Balcaen
Dominique Soffers en Christian Decobecq
Loden soldaatjes wekken ‘Waterloo’ tot leven
OUT OF OFFICE
8 000 loden soldaatjes, anderhalve centimeter groot en volledig handgeschilderd, met precisie
geplaatst op een 16 m² grote maquette die het slagveld van Waterloo voorstelt. Deze prachtige reconstructie is het oeuvre van Dominique Soffers en Christian Decobecq, beiden lid van de federale gerechtelijke politie. Vijf jaar lang besteedden ze aan dit monnikenwerk. Het is dan ook hun passie. Het resultaat was zo geslaagd dat het aan de voet van de beroemde heuvel werd
tentoongesteld gedurende de festiviteiten voor de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo.
“
S
inds mijn kindertijd schilder ik historische loden figuurtjes uit de oudheid, de middeleeuwen, de wereldoorlogen enz. Toen ik Christian leerde kennen, is onze gezamenlijke passie alleen maar gegroeid. We zijn de uitdaging aangegaan om de beroemde Slag bij Waterloo anno 1815 (18 juni om precies te zijn, nvdr) na te bouwen”, vertelt Dominique Soffers.
“Uit de passie voor figuurtjes is die voor de geschiedenis geboren. Wanneer ik een poppetje schilderde, vroeg ik me af wat die persoon daar deed, of hij de slag gewonnen had en waarom hij daar was. Vandaar mijn interesse voor veldslagen en in het bijzonder die van Waterloo”, voegt Christian Decobecq eraan toe.
De uitdaging was enorm. De verscheidenheid aan troepen, regimenten en gekleurde uniformen, maar ook de topografie van de plaatsen en het verloop van de gevechten eisten heel wat historisch onderzoek: “We hebben veel gereisd en plaatsen bezocht zoals het Hôtel National des Invalides in Parijs, het legermuseum in Brussel en het War Museum in Londen. We verslonden veel lectuur en we bespraken analyses met experts. De Slag bij Waterloo is immers zinnebeeldig. Zelfs vandaag bestaan er nog heel wat tegenstrijdige meningen over.”
16 000 uren
De soldaatjes komen voor het merendeel uit Engeland. Een figuurtje schilderen vergt zo’n twee uur zorgvuldig werk: de onvolmaaktheden bijvijlen, inzepen om te ontvetten, een eenkleurige grondlaag aanbrengen, kleuren aanbrengen (gemiddeld tien per stuk), helderder maken, vernissen en op een sok-
kel plaatsen. Reken maar uit: aan Waterloo hebben onze twee artiesten ongeveer 16 000 uren besteed.
Wie de loden soldaatjes letterlijk onder de loep neemt, kan genieten van de details. Zelfs de gelaatsuitdrukkingen maken indruk: “We hebben penselen met slechts één haar om o.a. de pupillen te schilderen. Voor de maquette hebben we getracht de topografie van het terrein in die tijd zo getrouw mogelijk weer te geven, met respect voor de vergezichten en gebouwen zoals Hougoumont, la Haie sainte, la Papelotte, la belle Alliance. De cartografische details zijn het resultaat van talrijke bezoeken en metingen ter plaatse”, aldus Dominique.
Maar zijn maquettes – hoe mooi ook – in een tijdperk van multimedia nog populair? “Uiteraard!”, antwoorden beiden in koor. “We hebben ons diorama tentoongesteld in het bezoekerscentrum van Waterloo in 2012 en in het Wellingtonmuseum in 2013. Het enthousiasme van het publiek was voor ons een drijfveer om door te gaan en alles kant en klaar te krijgen voor de 200ste verjaardag. Trouwens, in de officierenopleiding op militaire scholen worden nog maquettes gebruikt om gevechten na te bootsen.” Het zou zonde zijn om zo’n werk in een doos op zolder te verstoppen. Die mening is ook het duo toegedaan: “Wij zijn voortdurend op zoek naar tentoonstellingsruimten. Tips zijn welkom!” f
Benoît Dupuis
19
VERKEERSVEILIGHEID
Daling van het aantal dodelijke ongevallen op de autosnelwegen De federale wegpolitie (DGA/DAH) stelde op 26 mei 2015 haar statistieken van 2014 voor. Hieruit bleek dat op de autosnelwegen en gelijkgestelde wegen1 in 2014 100 doden te betreuren vielen, een historisch laag cijfer, ook al is iedere persoon die op de weg sterft natuurlijk een slachtoffer te veel. De positieve evolutie van de laatste jaren wat het aantal slachtoffers betreft dat sterft naar aanleiding van een ongeval op de autosnelweg, zet zich voort. Een blik op de opvallende cijfers. TEKST EN GEGEVENS: DAH en persdienst
INFOGRAFIE Emmanuelle Glibert
DODEN EN GEWONDEN OP HET ACTIETERREIN VAN DE FEDERALE WEGPOLITIE
2011
2013
2014 1 125
4 099 3 743 3 666 3 403 Ongevallen met lichamelijke letsels
2012
570 584 484 Zwaargewonden
4 714 4 933 4 856 4 687
131 118 107 100 Lichtgewonden
Doden
AANTAL UREN OP HET TERREIN TIJDENS CONTROLEACTIES
150 578 u.
139 541 u.
130 676 u.
19,2%
155 776 u.
Toename tussen 2013 en 2014
2011 1
20
2012
2013
2014
Wegen bestaande uit minstens twee rijvakken in elke rijrichting en waarbij de twee rijrichtingen door een centrale berm van elkaar worden gescheiden.
557 818
2008
773 706
824 581
2009
2010
1 054 886
1 456 703
1 243 490
2011
2012
inforevue 022015
AANTAL OVERTREDINGEN WEGENS OVERDREVEN SNELHEID
1 364 549
2013
2014
De controlemiddelen die sinds 2009 ter beschikking worden gesteld, zijn sterk uitgebreid: vaste radars, trajectcontrolesystemen, semi-mobiele radars langs en op werven
AANTAL AFGENOMEN ALCOHOLTESTS 245 175 125 250
2008
263 268
270 875
102% 258 414
250 702
155 582
2009
% tussen 2008 en 2014
2010
2011
2012
2013
2014
Stoppen is blazen! De sterke stijging sinds 2010 is vooral te verklaren door het in voege treden van een interne richtlijn waarin de personeelsleden worden verzocht iedere bestuurder te controleren met wie ze in contact komen.
AANTAL ALCOHOLTESTS IN 2014
Routinecontroles
Gerichte controles
245 175 142 255 155 582
125 250
+
1,9 %
Controles na een ongeval met materiële schade
263 268
270 875
84 100
19 667
2,3 %
4,4 %
Controles na een ongeval met lichamelijke letsels
258 414
Bestuurders die klaarstaan om te vertrekken
TOTAAL
250 702
4 401 9,7 %
279
250 702
6,5 %
2,4 %
Percentage gecontroleerde bestuurders ‘alarm’ of ‘positief’
2008
2009 2010 2011 DIRECTEUR 2012 2013 MICHAËL JONNIAUX, DAH :
2014
" We zijn heel blij dat we opnieuw een daling van het aantal doden op ons actieterrein kunnen vaststellen. Een versterkt en dynamisch beleid van onophoudelijke controles, gekoppeld aan de motivatie van onze medewerkers, zijn ongetwijfeld twee belangrijke elementen voor dit resultaat. "
21
Š Jos Balcaen
07:10
Eerst de mails checken
10:30
Het hoofd koel houden
11:00
Communiceren, de sleutel tot succes
12:00
Naar het bureau van de werkleider
13:00
Rondleiding
15:00
Afspraak met het directiecomitĂŠ
Patrice Degobert DIRECTEUR VAN DE NIET-OPERATIONELE STEUN BEROEP :
07:10
Patrice Degobert klapt zijn laptop open. 130 berichten wachten op een antwoord. “De meeste gaan over de verhuis en vragen dus een snelle behandeling. Communicatie is cruciaal in dit soort operaties; iedereen moet weten wat hem of haar te doen staat.”
IDENTITY KITEind april verhuisde de politiezone Mons-Quévy naar haar nieuwe commissariaat in de Boulevard Sainctelette. Hoofdcommissaris Patrice Degobert leidde de verhuis van 400 politiemensen en al hun materiaal in goede banen. In een paar dagen tijd moesten alles en iedereen in het nieuwe gebouw volledig operationeel zijn. Een uitdaging van formaat, want er zijn zoveel kleine dingen die het goede verloop zelfs na maandenlange minutieuze voorbereiding in de war kunnen sturen. De wet van Murphy loert altijd om de hoek…
OP STAP MET...
10:30
Patrice Degobert begeeft zich naar de geïmproviseerde vergaderzaal waar zijn dienstchefs wachten, maar wordt onderweg bestookt met vragen door iedere collega die hem kruist. De spanning is voelbaar en toch probeert hij in alle rust een oplossing te vinden voor de massa problemen die op hem afkomen. “Je moet prioriteiten stellen en tegenslagen relativeren. En je koers aanhouden, want anders steven je af op chaos!”
11:00
Stéphanie Coupez, communicatieverantwoordelijke van de politiezone, is druk in de weer. Communiceren is niet eenvoudig wanneer de computers en telefoons nog niet overal zijn aangesloten. Daarom worden op strategische plaatsen kleine affiches met mededelingen opgehangen.
12.00
De werken zijn zo goed als voltooid, op de finishing touch na, die weliswaar belangrijk is voor de veiligheid. De keuze valt op een manuele en snelle sluiting van de toegangsdeur in geval van nood.
13.00
Voordat Patrice terugkeert naar de oude kantoren in de Rue du Rossignol en de Rue de la Croix-Rouge, daalt hij een paar verdiepingen met de brandtrap af – de liften zijn voorbehouden voor de verhuizers – om even poolshoogte te nemen bij de dienst ICT.
14.00
In de oude gebouwen van de politiezone Mons-Quévy wordt een bladzijde omgeslagen. Het is alle hens aan dek: dozen dossiers, archieven en meubilair staan klaar in de gangen en kantoren. Voor Patrice is het ook de gelegenheid om een woordje te wisselen met de verhuizers die ietwat achter op schema zijn geraakt …
15.00
Opnieuw pendelen tussen de oude gebouwen en het nieuwe gebouw. De hoofdcommissaris heeft een vergadering met korpschef Marc Garin en de directeurs van de politiezone. De verhuis is niet het enige punt op de agenda, maar komt toch uitgebreid aan bod.
17.00
Tijd om de balans op te maken. Loopt iets vertraging op? Steken er nieuwe problemen de kop op? “De strijd duurt voort”, zegt de hoofdcommissaris onverstoord.
In cijfers… • 8 verhuisdagen • 1500 dozen
• 1600 stukken meubilair
• 12 professionele verhuizers Océane Picalausa
23
© Jos Balcaen
De nieuwe vormen van werkorganisatie
Bernard DE MAERTELAERE COMMISSARIS – ALGEMENE DIRECTIE MIDDELENBEHEER EN INFORMATIE/COÖRDINATIE
“
D
e nieuwe vormen van werkorganisatie zijn geen kwestie van voor of tegen zijn. Ze zijn een realiteit. Ze bieden trouwens talrijke voordelen voor de werkgevers (vermindering van het absenteïsme en de vertragingen …) en voor de werknemers (werk en privéleven op elkaar afstemmen …). Ze hebben ook bepaalde nadelen die risico’s met zich meebrengen waarvan men zich kan afvragen of onze organisatie ze vandaag kan beheersen in het kader van haar opdrachten.
Het is dus mijn bedoeling om na te gaan of een organisatie zoals de onze zich in haar huidige ontwikkelingsfase kan aanpassen aan die nieuwe vormen van werkorganisatie. Ze brengen immers talrijke uitdagingen met zich mee waarover grondiger moet worden nagedacht
24
in plaats van ze onsystematisch in te voeren door eenvoudigweg te kopiëren wat in andere organisaties gebeurt.
Ten eerste kan telewerk (ongeacht of het nu gaat om thuiswerken, in satellietkantoren of volledig mobiel) ongunstige effecten hebben op de samenhang in een groep, want het beperkt of wijzigt de contacten tussen collega’s. Dat kan een negatieve impact hebben op de bedrijfscultuur. Men moet ook rekening houden met de veiligheidsaspecten, in het bijzonder op informaticavlak. In het verlengde hiervan blijven nog veel hulpmiddelen (documentatie, dossiers…) 'tastbaar materieel' en is het (nog) niet mogelijk om er virtueel toegang toe te hebben.
Bovendien passen deze werkvormen niet voor iedereen en kunnen ze bij
sommigen tot een aantal problemen leiden doordat de grenzen tussen beroepsleven en privéleven te vaag zijn. Nog fundamenteler is ongetwijfeld dat de vormen van controle op het werk door de werkgevers erg verschillend zijn en dat ze voornamelijk op een sterke vertrouwensrelatie en op een doelstellingenmanagement berusten, wat nog niet volledig is ingeburgerd in onze organisatiecultuur.
De invoering van die nieuwe werkvormen is dus enkel mogelijk door een globale strategie op het niveau van de organisatie. Geen enkele organisatie zal aan dit debat ontsnappen.” f
Nieuwe werkmethodes (NWow: New Way/World of Work) als thuiswerken, office sharing of coworking zijn een realiteit voor onze organisatie. Talrijke directies stimuleren of vergemakkelijken op zijn minst telewerk.
Verschillende directies op gedeconcentreerd niveau richten ruimtes in om een open office te creëren. Welke principes en
regels moeten gevolgd worden om die methodes performant te maken? Wat zijn de voor- en nadelen? Wat zijn de gevolgen
FACE TO FACE
voor de werkgever en de werknemer? Allemaal vragen die beantwoord moeten worden.
© Lavinia Wouters
Chris DRIESKENS HOOFDCOMMISSARIS – COÖRDINATIE- EN STEUNDIRECTIE – OOST-VLAANDEREN
“
H
et is ondertussen al enkele jaren geleden dat ik op uitnodiging van de ons recent ontvallen Jean-Marie Van Branteghem mocht deelnemen aan een strategisch seminarie over de toekomst van onze ICT. Eén van de sprekers was Frank Van Massenhove van de FOD Sociale Zekerheid. Hij vertelde dat hij op zijn werk ooit beschikte over het mooiste, het grootste èn het minst gebruikte kantoor, inclusief... tonnen papier. Dat was ‘ooit’. Met die inspiratie op zak – ik zat als DirCo in een vergelijkbare situatie – heb ook ik in de herfst van 2012 mijn bureel opgedoekt en het omgevormd tot het eerste ‘open office’ van de federale politie. Dat was één van de beste beslissingen uit mijn hele carrière. Als ‘bureelloze’ ging ik op zoek naar vrijstaande werkplekken. Zo
kwam ik op een veel intensere manier in contact met mijn medewerkers. Ik zag veel meer waar ze mee bezig waren en ik hoorde veel beter wat hun problemen en bezorgdheden waren… Ik verloor minder tijd door verplaatsingen en ik kon te allen tijde en vanop eender welke plaats mijn administratief werk verzetten. Mijn rugzak (met pc) werd mijn bureel en dankzij onze informaticatools kon ik overal werken: in Brussel, op de trein, thuis, bij collega’s op kantoor.
De olievlek breidde zich uit in Oudenaarde. Langzaam maar zeker, op de kast met de persoonlijke dossiers van het personeel na, werden alle kasten leeggemaakt en afgevoerd. Kantoren werden open ruimten. Iedereen kreeg een kastje om werkdossiers of andere persoonlijke spullen op te bergen, conform de ‘cleandesk’-filosofie. De flexibiliteit én de
productiviteit van de medewerkers ging crescendo: ook en zeker wanneer men af en toe een dag van thuis uit kon en mocht werken.
Er zijn weliswaar aandachtspunten waarmee je rekening moet houden om flexibel werken te organiseren (IT-materiaal en internetverbindingen, aangename kantoorruimten met gepast meubilair en veel lichtinval enz.). Maar flexibel werken kan ons veel sneller vooruithelpen dan de discussies over ‘de gewone plaats van het werk’. Voor mij mag iedereen die kiezen zolang we ervoor zorgen dat we geregeld én georganiseerd de mensen bij elkaar brengen om het menselijk contact te onderhouden. Een flexibele werkorganisatie is zonder twijfel de meest efficiënte en effectieve.” f
Coördinatie : Laziza Sadik
25
STRESSTEAM
Op zoek naar welzijn In 2014 ontwikkelde een team van drie psychologen van het stressteam van de federale politie de Franstalige versie van het 'Welzijnstraject' om gehoor te geven aan het nadrukkelijke verzoek van de personeelsleden. De Nederlandstalige versie zal weldra voltooid worden. De opleiding wordt gespreid over drie halve dagen en de deelnemers zullen worden ingewijd in een zestal welzijnstechnieken. TEKST Françoise Forthomme
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
Van links naar rechts: Sandra De Coninck, Vania Ramirez-Carrasco en ValĂŠrie Vanderhofstadt
inforevue 022015
BRUSSEL – Languit of neergezeten op matjes in een zaal of een meditatieruimte gaan de deelnemers op zoek naar welzijn. De eerste halve dag begint met een korte inleiding om met elkaar kennis te maken, het verloop van de opleiding uit te leggen en een sfeer van vertrouwen te creëren om de deelnemers wat meer op hun gemak te stellen. Er zijn twee initiatiesessies van een halve dag gepland en de laatste sessie wordt afgesloten met een algemene debriefing. Sandra De Coninck, die verantwoordelijk is voor het project, benadrukt “dat het om initiatiesessies gaat, het is niet de bedoeling om een cursus welzijnstechnieken te geven. Het gaat om een ontdekkingstraject, om mensen zin te doen krijgen.”
"DE ADEMHALING: FUNDAMENTEEL OM TE ONTSTRESSEN" Valérie Baeten is lid van het secretariaat van de Nationale politieacademie (ANPA): “Ik heb het welzijnstraject gevolgd in maart 2015. Ik vernam van een collega dat die opleiding bestond en vond het wel fijn om zes verschillende methodes te ontdekken. Mijn chef kantte zich helemaal niet tegen mijn deelname, hij heeft zichzelf ook ingeschreven voor de module! Het was een zeer positieve ervaring omdat het concept toelaat de technieken uit te testen en na te gaan welke je liggen en welke niet. Persoonlijk lag yoga mij minder, de hypnorelaxatieen ademhalingstechnieken zijn mij meer op het lijf geschreven. Als ik me in een stresssituatie bevind, denk ik terug aan de technieken, voornamelijk aan die van de ademhaling en dat helpt me enorm. Als er op regelmatige basis sessies van 1 of 2 uur zouden worden georganiseerd, zou ik dit type opleidingen graag volgen. Ik kan deze opleiding algemeen aanbevelen, zeker aan collega’s die moeilijke en stressvolle tijden beleven of nerveuzer van aard zijn. Het welzijnstraject kan voor ieder van ons een hulp zijn in het dagelijkse functioneren.”
Tijdens de eerste bijeenkomst staat er een yogainitiatie op het programma, in combinatie met EFT-ademhalingstechnieken (Emotional Freedom Techniques). Na wat ademhalingsoefeningen en de warming-up kunnen de deelnemers enkele meditatieen relaxatiehoudingen en -beginselen van yoga ontdekken. Vervolgens komen er twee relaxatievormen aan bod: om te beginnen de hypnorelaxatie die, zoals de naam al aangeeft, een relaxatietechniek betreft die steunt op hypnoseprincipes. De deelnemers laten zich meevoeren in een verhaal door te luisteren naar de stem van de psychologe. De tweede relaxatieinitiatie is gebaseerd op de Jacobson-methode die erin bestaat de lichaamsdelen één voor één samen te trekken. De volgende sessie is gewijd aan hartcoherentie. Die coherentie heeft tot doel het metabolisme te wijzigen om het stresshormoon te regelen. Sandra De Coninck legt uit hoe dat verloopt: “Je denkt aan een sinusoïdale baan. Je visualiseert een bal die op een regelmatig ritme stijgt en daalt, samen met de ademhaling, en het hartritme zal het ritme van de ademhaling overnemen.” Tijdens de twee laatste initiatiesessies worden er meditatietechnieken gegeven. Mindfullness – of meditatie bij volle bewustzijn – concentreert zich op het gebruik van de verschillende zintuigen. Als laatste komt het welzijnstraject aan bod. De deelnemers experimenteren met een formeel meditatiemodel – d.w.z. geleid, gebaseerd op concentratie – alsook met een informeel model dat geen vooraf vastgesteld schema volgt. De leden van de federale politie die deze opleiding 'Welzijnstraject' wensen te volgen, kunnen contact opnemen met het secretariaat van het stressteam (02 642 79 64 of 02 642 78 81) voor de data en de beschikbare plaatsen voor toekomstige sessies. f
Valérie Baeten
27
“Getuige op de eerste rij” In de krant: De correctionele rechtbank van Leuven veroordeelt een 49-jarige
man tot vier jaar effectieve gevangenisstraf wegens herhaaldelijk misbruik van de
twaalfjarige dochter van zijn vriendin. De moeder van het meisje geloofde niet dat
haar vriend zich aan haar dochter vergreep en dus registreerde het kind alles netjes met haar iPhone. Dankzij haar geluidsopnames belandt de man achter de tralies. In het labo: Sinds 1999 werkt Peter als industrieel ingenieur elektronica bij de Dienst audio-video-robot van de Centrale directie van de technische en weten-
schappelijke politie (DJT) van de federale politie. Normaal gezien bestaat zijn job voornamelijk uit het filteren van geluidsopnames, maar af en toe moet hij ook
nagaan of geluidsopnames authentiek zijn, dit wil zeggen nagaan of er sprake is van manipulatie of bewerking van de opnames. De feiten van deze zaak kent hij niet; op een objectieve manier concentreert hij zich op zijn taak, een taak die volgens hem eerder voor nerds is. We vinden hem in zijn geluiddichte kamer, waar hij ongestoord zijn getraind oor spitst.
G
eluiden visueel voorstellen
Peter: “De eerste vier opnames zijn in september 2013 binnengekomen, een paar maand later kwamen er nog twee bij. De vraag die ik kreeg was nagaan of de zes opnames bewerkt of gemanipuleerd waren. In zedenzaken gaan verdachten vaak alles ontkennen en is de opdracht meestal het nagaan van de authenticiteit. Twee grote fasen kenmerken mijn taak. In een eerste fase ga ik gewoon luisteren, de opname 'aanleren' zoals ik dat noem. Ik maak een inschatting van het kwaliteitsniveau, ik wen aan de geluiden en aan de stemmen van de betrokkenen en noteer nu al elke anomalie die mij opvalt als een ‘event’, iets wat niet past in de opname. Een geluidsopname bevat zeer veel informatie, zeker als die kwalitatief hoogwaardig is.
In de tweede fase beluister ik de opname meer in detail, verschillende keren na mekaar. Op mijn computerscherm krijg ik ook een visuele voorstelling van het geluid, de amplitude in functie van de tijd en het spectogram. Het spectogram zorgt ervoor dat wat ik hoor, visueel in drie dimensies wordt voorgesteld. Dankzij het geluid en het visuele overzicht krijg ik
28
een zicht op wat er gebeurt en kan ik met de analyse starten. Concreet: 1) Ik ga na of de opnames continu verlopen. Authentieke opnames verlopen continu, dus zonder onderbreking.
2) Ik controleer het inhoudelijke aspect van de gesprekken. Zijn zij coherent?
3) Ik schets het verloop van de opnames. Als er zich bijvoorbeeld iemand verplaatst, moet je dat merken aan de opname; het moet een logisch verloop zijn.
4) Ik concentreer me op de gesprekken. Hoe klinken die stemmen? En de akoestiek? Als een stem plots anders klinkt, moet daar een plausibele verklaring voor zijn. 5) Ik check de omgevingsgeluiden. Hebben die een natuurlijk verloop? Denk bijvoorbeeld aan het geluid van een voorbijrijdende auto. Als het geluid onderbroken wordt op het moment dat de auto passeert, zonder dat het geluid weer wegsterft, wijst dit op mogelijke manipulatie.
© Lavinia Wouters
EUREKA
Dankzij de goede kwaliteit van de MP4-audiobestanden van de iPhone kon voor al deze aspecten zonder twijfel worden aangetoond dat er geen sprake was van manipulatie of bewerking van de opnames. De zes bestanden zijn dus authentiek. Vooral de laatste twee opnames waren psychologisch zwaar belastend. Dankzij de goede kwaliteit was ik getuige op de eerste rij en kon ik elk detail horen. Er was weinig afstand tussen de scène en mezelf en ik leefde mee met die mensen. Je voelde de spanningsopbouw, de voorbereiding op de feiten. Ook de kilte nadien en
de manipulatie van die man kon ik goed aanvoelen; ik zat er eigenlijk gewoon bij. Je moet echter afstand nemen van het dossier en de zaak objectief onderzoeken. Drie weken lang was ik er fulltime mee bezig. Op technisch vlak was deze case voor mij als ingenieur niet zo uitdagend en is het interessanter als er wél manipulatie wordt vastgesteld. Maar als de rechter je verslag aanvaardt en het als bewijs rechtsgeldig maakt, geeft dat veel voldoening.” f
Saskia Van Puyvelde
29
SPECIFIEKE FUNCTIE-UITRUSTING
Daar is de lente, daar is de langverwachte ruitermantel
1
6
Misschien hebben sommigen hem al gebruikt in de typisch Belgische weersomstandigheden: de eerste ruitermantel ten tijde van de geĂŻntegreerde politie! Het langverwachte uitrustingsstuk beschermt de ruiter bij slechte weersomstandigheden en dit zowel tijdens de gewone patrouilles als tijdens de operaties voor de handhaving en het herstel van de openbare orde. TEKST GwenaĂŤlle Maziers
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
6
Regelbare beenlussen in het rokgedeelte.
inforevue 022015
3
1
Een licht multifunctioneel weefsel, bestaande uit verschillende lagen, garandeert de gebruiker voldoende bewegingsvrijheid en comfort in alle werkomstandigheden en beschermt de ruiter tegen regen, wind, vuur, hitte, bevuiling en bepaalde vloeibare chemicaliĂŤn. Het weefsel is bovendien bestand tegen veelvuldige wasbeurten.
2
Twee retroreflecterende banden (borst, mouwen, rokgedeelte) en retroreflecterende politiemarkeringen (linkerborst, rechtermouw en rug).
3
Mollesysteem: modulair systeem om toebehoren aan de kleding vast te maken. Hier ter hoogte van de linkerborst voor de bevestiging van een radiozak.
4
Twee waterdichte borstzakken met klep, twee waterdichte buitenzakken en twee napoleonzakken.
4
2 5
5
Driehoekige stof ter hoogte van de beensplit (om een nat ruiterzitvlak te vermijden).
HISTORIA
Voorvechter van orde en schoonheid De schone kunsten beoefenen om de zinnen te verzetten na een zware werkdag: hoeveel politieambtenaren doen het (nog) niet? Voor Jacques-Emile Biesemans (1919-1996), politieofficier in
Watermaal-Bosvoorde en amateurschilder, was de hobby bijna een tweede beroep geworden. Hij maakte onder meer monumentale fresco's voor de VUB toen deze universiteit zich tegenover de kazernes van Etterbeek had gevestigd.
H
ij heeft altijd een kunstenaarsziel gehad. Toen hij in 1941 begon als stokagent, was hij trouwens niet van plan om carrière te maken in een beroep dat hij niet kende. “Voor mij was het slechts een dwingende en bestraffende overheid”, schrijft hij in zijn onuitgegeven memoires. Hij werkte tot 64 uur per week, zonder rustdag. Toch zou hij 35 jaar lang bij de gemeentepolitie blijven en actief deelnemen aan de ingrijpende veranderingen die de instelling zou ondergaan.
Aanvankelijk was het politiekorps van Watermaal-Bosvoorde bescheiden en eerder ‘primitief’; de gemeente had dan ook nog niet de allure van een stad. Het gemeenschapsleven had er een andere betekenis. Wanneer de dokter ’s nachts naar de politiepost telefoneerde om te melden dat een bejaarde dame medicijnen nodig had, dan gingen de agenten ze meteen brengen. In de 'Bezemhoek' aan de rand van het Zoniënwoud, waar Biesemans een tijdlang wijkagent was, kenden sommige bewoners hun eigen familienaam niet en hadden ze de gewoonte elkaar met hun bijnaam aan te spreken ... Nadien
32
werkte Jacques-Emile zich op om in 1957 adjunct-commissaris te worden, gerespecteerd door zijn mensen en gewaardeerd door de burgemeester. ’s Avonds hield hij zich bezig met schrijven, musiceren en vooral schilderen. Op dat moment zou niemand zich hem kunnen voorstellen met een kepie en een uniform, vertelt zijn zoon. De politie was geen thema in zijn werk, behalve dan in een jeugdwerk dat hij kort na zijn inlijving in het korps maakte: een onvoltooid stripalbum getiteld Suske, agent de police (Suske is het Brusselse verkleinwoord van François, zijn andere voornaam). Deze historische getuigenis toont op een humoristische manier aan hoezeer de auteur houdt van de mensen en plaatsen, maar wijst ook op een spottend en zelfs
brutaal temperament, met name ten aanzien van de politiehiërarchie die in die tijd niet altijd uitblonk in professionalisme en efficiëntie!
Samen met zijn zoon Samuel Biesemans denkt het museum erover na zijn werk tentoon te stellen als eerbetoon aan alle kunstenaars die onder het blauwe uniform sluimeren ... f
Benoît Mihail
Emile Biesemans (in het midden) met de jeep en twee collega's van Watermaal-Bosvoorde (anno 1946).
Uittreksel van een onuitgegeven stripverhaal uit 1943 van de hand van Emile Biesemans.
© illustratie: Benoit Goesaert
Aanleiding om een voertuig te doorzoeken (vervolg)
CASUS
In een witte bestelwagen treft de politie een aanzienlijke hoeveelheid
drugs aan. In oktober 2014 velt de correctionele rechtbank van Gent een
vonnis waarin het de twee beklaagden vrijpleit. De rechter oordeelde dat de aanleiding voor de controle en de zoeking – ‘zeer concrete en actuele
politionele informatie’ – niet volstond. Op 24 maart jongstleden kwam de zaak voor het Hof van Beroep.
W
at vooraf ging
Het vonnis van de correctionele rechtbank van Gent (dd 13 oktober 2014) ging over een fouillering van een voertuig op grond van ‘zeer concrete en actuele politionele informatie’. De rechtbank van eerste aanleg vond dat die aanduiding in het proces-verbaal niet volstond om over te gaan tot een fouillering van het voertuig. Bovendien oordeelde de rechtbank dat de verduidelijking van de aanduiding in het proces-verbaal niet volledig en transparant was waardoor zij haar a posteriori rechtelijke controletaak niet kon vervullen. De zoeking en de daaruit voortvloeiende bewijselementen doorstonden de toets van artikel 32 VtSv.1 (Antigoon-toets) niet. De twee beklaagden werden vrijgesproken2.
Beroep
Het Hof van Beroep van Gent (arrest dd 24 maart 2015) deelt de mening van de eerste rechter inzake de onregelmatigheid van de interceptie en de zoeking van het voertuig in kader van opdrachten van gerechtelijke politie niet. Op grond van artikel 15 WPA 3 is het de taak van de politiediensten om misdrijven op te sporen, de bewijzen van die misdrijven te verzamelen en de
bevoegde gerechtelijke overheden daarvan in kennis te stellen. Bijgevolg mogen de politiediensten, die in de uitoefening van hun ambt informatie krijgen over een misdrijf, onderzoeksdaden uitvoeren (bv. fouillering van een voertuig op grond van art. 29 WPA) zonder voorafgaand of onmiddellijk bericht aan de procureur des Konings. Artikel 6 EVRM4 (het recht van verdediging en recht op eerlijk proces) verzet zich niet tegen het feit dat bepaalde informatie-elementen als ‘inlichting’ beschouwd worden om het onderzoek in een bepaalde richting te oriënteren. Deze inlichtingen (onder andere de anonieme inlichtingen) hebben geen bewijswaarde, maar dienen beschouwd te worden als redelijke gronden om aan te nemen dat er een misdrijf bestaat dat verder onderzocht moet worden.
Bovendien verwijst het Hof van Beroep naar de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof. Dat laatste stelt dat het recht om kennis te nemen van alle bewijselementen van de vervolgende partij niet absoluut is. In sommige gevallen is het noodzakelijk om bepaalde bewijselementen geheim te houden om de fundamentele rechten van andere personen of het algemeen belang te vrij-
waren. Wel moet men er op letten dat de bewijsgaring niet op een onregelmatige wijze is gebeurd.
In casu hebben de beklagers het niet aannemelijk gemaakt dat de bewijzen op een onregelmatige wijze werden verkregen. Ook wordt er aangevoerd dat het proces-verbaal in kwestie niet als ‘bewijs’ beschouwd moet worden, maar wel als ‘inlichting’ die toelaat om een onderzoek te starten. Bijgevolg konden de politieambtenaren, op grond van artikel 29 WPA, overgaan tot het fouilleren van het voertuig aangezien ze redelijke gronden hadden om te denken dat het voertuig gebruikt werd om een misdrijf te plegen. Het Hof van Beroep is van oordeel dat de zoeking op een wettige wijze is geschied en het daaruit voortvloeiende bewijsmateriaal op een wettige wijze is verkregen. Het Hof veroordeelt de twee beklaagden voor de gepleegde feiten. f
Valeriya Perevoznyk – DGR/JUR/AJO
Voorgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering. 2 De volledige analyse van dit vonnis kunt u lezen in Inforevue 1/2015. 3 Wet op het politieambt. 4 Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden. 1
33
UITGENODIGD
“Diversiteit zit in mijn genen” Gwen Merckx is een assertieve dame die er staat. Ze dwingt respect af, straalt zelfzekerheid en efficiëntie uit. Deze 'straffe madam' weet wat ze wil. Ze praat heel open met ons over haar loopbaan, over de bewuste keuzes die ze maakt(e) en over de toekomst. TEKST Saskia Van Puyvelde FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
BOOM – “Eigenlijk ben ik per ongeluk bij de politie terechtgekomen”, valt korpschef Gwen Merckx met de deur in huis. “Ik wilde altijd al mensen helpen; dokter leek mij de droomjob. Het was mijn leraar Frans in de Cadettenschool1 die me aanspoorde om voor rijkswachtofficier te kiezen. Hij vond dat ik er het profiel voor had.” Als 18-jarige startte ze haar rijkswachtopleiding bij de Koninklijke Militaire School, waarna ze naar Gent trok om er een licentie in de criminologische wetenschappen te behalen. Vervolgens kreeg ze ongeveer twee jaar les in de School voor Officieren van de Koninklijke Rijkswachtschool, waar ze op de schoolbanken zat met onze huidige commissaris-generaal, Catherine De Bolle. Hierna stak ze nog een licentie in de politieke wetenschappen (VUB) en een master in marketing en communicatie op zak. “Als één van de weinige vrouwelijke rijkswachtofficieren had ik geen rolmodel; zo ben ik eigenlijk bij het netwerk terechtgekomen.” (Gwen Merckx is sinds 1997 voorzitster van de vzw Womenpol, het Belgisch Netwerk van Politievrouwen.) “Bij de toenmalige gemeentepolitie en gerechtelijke politie waren er wel al leiding-
34
gevende vrouwen, bij de rijkswacht nog een bepaald profiel; dit is eerder een niet. Ik heb er veel steun gekregen en gemiddeld profiel van iemand die zich wilde mij zelf engageren.” netjes aan de regeltjes houdt … Het kan op die manier onvoldoende antwoord bieden op de voortdurend evoluerende De vzw Womenpol bestaat dit maatschappij. Voor mij kan je pas een jaar 20 jaar2. Hoe voelt het om het goeie dienstverlening bieden als je gezicht van dit netwerk te zijn? voldoende divers bent in je samenstel“Voor alle duidelijkheid: dat ben ik niet en wil ik ook niet zijn! Alle vrouling. Moet je mensen aanpassen aan het systeem of andersom? In de politiezone wen zijn het gezicht van het netwerk. Ik wil mee de drive zijn, vrouwen aan- Rupel (Boom/Hemiksem/Niel/Rumst/ zetten om door te zetten, om ervoor te Schelle) is bijvoorbeeld het organigaan. Ze moeten raad kunnen vragen, gram al vaak veranderd: het wordt begeleid worden, netwerken, … om hier aangepast aan de mensen, niet voor hun droomfunctie binnen de andersom, en de mens staat centraal. politie te gaan. Een motiverend duwAls een medewerker iets anders wil gaan doen, dan bekijken we dat samen tje is bij vrouwen vaak nodig.” en wordt een oplossing gezocht. Ik proWomenpol pleit voor '50 tinten beer altijd de juiste man/vrouw op de blauw' en meer. Is er nog veel werk juiste plaats te krijgen, zodat mensen aan de winkel op het vlak van diver- elke dag met passie hun werk doen. Het 'samen' werken aan veiligheid is siteit? “Absoluut. Diversiteit gaat niet alleen over vrouwen en mannen, maar hier in de zone Rupel heel belangrijk. Bepaalde signalen worden samen met ook over het samenbrengen van verschillende competenties, talenten, per- partners, zoals preventiedienst, sociale soonlijkheden, leeftijden enz. De orga- woonmaatschappij en straathoekwernisatiecultuur van de politie blijft een ker, zeer goed opgevangen. Zo woonde struikelblok en is niet aangepast aan de Fouad Belkacem3 hier drie straten om snelle veranderingen in de maatschap- de hoek, maar het lukte hem niet om in pij. Zo vinden bijvoorbeeld de rekrute- onze zone zijn ideeën te verspreiden; zijn mayonnaise pakte hier niet!” ring en de selectie plaats op basis van
“Laat ons samen werken aan meer diversiteit, aan 50 tinten blauw en nog veel meer.”
UITGENODIGD
OPUS CITATUM
inforevue 022015
U itgenodigd
VERTAALSLAG “Het geloof in en de overtuiging van een goed leiderschap zijn gebaseerd op mijn visie: ‘werken voor en met mensen’, als één van de basispijlers van een politieorganisatie. Hierbij hecht ik veel belang aan fundamentele waarden als integriteit en respect voor diversiteit, die ik zowel professioneel als persoonlijk hoog in het vaandel draag.”
35
U itgenodigd
ONDER HET EUROPESE GEMIDDELDE In 1994 waren er 36 politievrouwen op 1 000 politiemensen. De voorbije 20 jaar is dit aantal gestegen tot 190 op 1 000. Met dit cijfer bevindt België zich in de middenmoot, maar nog steeds onder het Europese gemiddelde. Binnen het basiskader, dat het grootste aantal personeelsleden telt, is 23 % een vrouw. Bijgevolg ligt het aandeel politievrouwen bij de leidinggevenden veel lager: slechts 12 % in het middenkader en 9,7 % in het officierenkader. De geïntegreerde politie telt 220 mandaatfuncties. Slechts 10 vrouwen groeiden door naar deze topfuncties; dat is 4,5 %. Ons land telt momenteel 7 vrouwelijke korpschefs.
U werd – hoogzwanger – korpschef op uw 32ste en bent heel ambitieus. Wat brengt de toekomst voor u? “Geen flauw idee. Ik hou van de lokale politie en ben een goede manager. Ik wil vooruitgang en resultaten zien, snelle feedback ontvangen. Dat krijg ik bij de lokale politie omdat we dicht bij de overheden en de bevolking zitten. Hier is sprake van een onmiddellijke return on investment. We kunnen snel inspelen op de lokale noden, kort op de bal spelen. De lokale overheid investeert in veiligheid en kan bepaalde accenten leggen. Ik heb hard gewerkt om van deze zone een modern en professioneel korps met weinig bureaucratie te
maken en daar ben ik fier op. Negen jaar lang al ben ik korpschef van de zone Rupel; deze job doe ik het langst. Maar mijn werk als veranderingsmanager is hier nu wel gedaan. Toch blijf ik momenteel, want ik ben hier gelukkig. Ik zou graag nog ontzettend veel willen betekenen voor de politie maar op welke manier, dat zal de toekomst wel uitwijzen. Ik grijp opportuniteiten als ze zich voordoen. Maar mocht ik ooit nog terugkeren naar Brussel, zal het in ieder geval wel met een chauffeur moeten zijn (lacht), want ik rijd absoluut niet graag en volg gewoon de auto voor mij – zo gefocust ben ik. En dan kan ik gelijk waar uitkomen …”
PERSON OF INTEREST Haar jarenlange ervaring op het gebied van onder meer humanresourcesmanagement, veranderings- en organisatiemanagement, communicatie en marketing zijn haar belangrijkste troeven als korpschef. Onder andere door haar gediversifieerde loopbaan, haar voorzitterschap van Womenpol en haar talrijke engagementen op professioneel vlak heeft ze geleerd te werken met een groot aantal mensen met uiteenlopende persoonlijkheden en heeft zij een uitgebreid Belgisch en Europees netwerk opgebouwd. We lezen op haar blog (www.gwenmerckx.be) dat ze naast haar job van korpschef ook werkt als zelfstandige in bijberoep als Life en Development-coach.
36
U bent gold commander4 als Tomorrowland, het beste dance festival ter wereld, neerstrijkt op De Schorre in Boom5. Na TomorrowWorld in Atlanta vond dit jaar op 1, 2 en 3 mei de eerste editie van Tomorrowland Brasil plaats. Kent heel de wereld u nu? “Dankzij dit festival staat onze politiezone nu wel op de wereldkaart, ja. In 2013 ontmoette ik in Amsterdam tijdens een ‘Pearls in Policing’-bijeenkomst de hoogste politiechefs van de wereld (Australië, Canada, Indië …) – allemaal mannen trouwens – en ik was heel verwonderd dat ze, zonder één uitzondering, Boom kenden van het Tomorrowland-festival.”
Wat is voor u de definitie van een ‘straffe madam’? “Dat is een vrouw die een goede inborst heeft en die met goede bedoelingen gaat voor waar ze in gelooft, maar die bescheiden blijft.” f www.womenpol.be/www.politiezonerupel.be/ #50TintenBlauw
De Koninklijke Cadettenschool was een militaire secundaire school als voorbereiding op de Koninklijke Militaire School (de universiteit van Defensie). De Cadettenschool hield in 1991 op te bestaan. 2 Zie ook het artikel op pagina 42. 3 Leider van de organisatie Sharia4Belgium. 4 De gold commander is in politietermen de eindverantwoordelijke van een evenement of gebeurtenis. 5 Lees ook De Efteling voor volwassenen in Inforevue 02/2014 op p. 8-10. 1
U werd bijna korpschef van de politiezone Antwerpen. Bent u teleurgesteld dat Serge Muyters de beste was? “Net als mijn schouders zetten onder de werking van Womenpol, was meedoen aan deze examens ook iets dat ik gewoon moest doen. Ik werd geschikt bevonden en de motivering was zeer positief, dus een teleurstelling zou ik het niet noemen. Mijn gezin had het me gegund en had mij zeker gesteund, maar ze zijn toch blij dat ik tweede werd.”
PRO/CONTRA • De fusie van politiezones : “Voor. De huidige politiezones mogen best wat groter zijn, al mogen we geen té grote zones creëren. We moeten wendbare zeilschepen blijven en binnen een bepaald Belgisch raamkader makkelijk van koers kunnen wijzigen. Als we met zo’n 8 rond de tafel kunnen zitten voor vergaderingen, dan is dat ideaal. Het gemeenschapsgerichte moet je blijven voelen; iedereen moet weten waarover het gaat tijdens een briefing. De macht en de budgetten moeten zo laag mogelijk liggen.”
• Het geïntegreerd politiemodel : “Voor. Ik ben dus een fel tegenstander van een nationaal politiemodel zoals in Nederland.” • Het huidige opleidingstraject binnen de politie: “Tegen. In het verleden heb ik een opleiding bewust niet gevolgd, omdat ik de eerste stapjes van mijn dochter niet wilde missen. Ik zou graag een systeem van 'opleidingen sprokkelen' willen zien, waarbij politiemensen zelf kunnen kiezen op welk moment ze een bepaalde opleiding willen volgen of voortzetten. Dit kadert dan meteen in de visie van ‘levenslang leren’.”
• Quota voor vrouwen : “In principe ben ik tegen, Womenpol trouwens ook, maar het was vroeger wel het enige dat hielp om de instroom van vrouwen op gang te krijgen. In ‘mijn’ politiezone bestaat het operationeel korps uit 33 % competente en professionele politievrouwen en dat werkt perfect.” • Sociale media : “Ik ben voor de aanwezigheid op sociale media. Zowel de politiezone als ikzelf zijn er sterk vertegenwoordigd. Gemeenschapsgerichte politiezorg vandaag de dag is ondenkbaar zonder sociale media zoals Facebook of Twitter. Bij de politie Rupel gebruiken we sociale media al sinds mei 2011. We hebben het dat jaar voor het eerst ingezet voor de openbare orde tijdens Tomorrowland. Dat was voordat het Pukkelpop-drama plaatsvond.”
UITGENODIGD
VERY IRRITATING QUESTION
inforevue 022015
U itgenodigd
• Overuren maken : “Ik ben absoluut tegen. In de zone geldt een streven naar 0 overuren. Ik wil dat mensen een evenwicht vinden in de combinatie van werk en privéleven. Je kan pas goed politiewerk leveren als ook je privéleven goed zit.”
• Het optrekken van de pensioenleeftijd : “Voor. Ik vind het maar normaal dat we langer gaan moeten werken, het is zelfs onze plicht. Het valt niet meer goed te praten dat iemand voor zijn zestigste met pensioen gaat, tenzij de gezondheid niet meer mee wil natuurlijk. Maar wie zegt dat we geen zwaar beroep hebben, vergist zich toch. Het is zowel fysiek als psychologisch zeker een zwaar beroep. We komen vaak met de zwarte kant van de maatschappij in contact, het (verbaal) geweld neemt toe en je moet nu als politieman/vrouw respect afdwingen. Het emmertje van elke politieambtenaar raakt sneller vol vandaag de dag.”
37
POLITIE EN DIENST VREEMDELINGENZAKEN
Gaudi, om niet meer onder de radar te verdwijnen Voor al het politiewerk dat met de migratiewetgeving te maken heeft, is de Dienst Vreemdelingenzaken een onvermijdelijke partner. Die samenwerking krijgt niet alleen gestalte aan grensovergangen waar de politie identiteits- en reisdocumenten controleert, ook ‘op straat’ vinden beide diensten elkaar. Het pilootproject Gaudi zorgde recentelijk voor een boost in de toenadering. TEKST Stefan Debroux & Benoît Dupuis
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
BRUSSEL – “Vroeger, toen er binnen de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) nog een gerechtelijke sectie bestond, trokken wij ook al samen met de politie de baan op om controles op verblijfs- of identiteitsdocumenten uit te voeren”, zo steekt Johan Foets van wal. Hij is directeur van de afdeling Controle en Interceptie bij DVZ én bijgevolg politiepartner bij uitstek. “Vandaag gebeurt dit weliswaar minder. Telefoon, mail, online databanken, dáár situeert zich ons voornaamste actieterrein. Maar als we toch nog de baan op gaan, dan is de aanwezigheid van de politie altijd wenselijk. Want fysieke intercepties
zijn gevaarlijk. Het vooruitzicht om in een gesloten centrum te worden opgesloten in afwachting uit het land gezet te worden, kan heftige weerstand oproepen. Hoe dan ook vind ik het nu prettig samenwerken met de politie. Vroeger verliep dat soms stroever. Nu nodigen politiemensen ons uit om advies te geven of om aan acties deel te nemen. Gaudi heeft daarin zeker en vast voor meer schwung gezorgd.”
CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN Criminaliteit en illegaliteit tegelijk aanpakken, zo zou je de scope van het project Gaudi kunnen omschrijven. Uit de criminaliteitscijfers1 blijkt dat
”DAAGS NADIEN WEER IN STRAATBEELD” Luc Poppe Commissaris / Politiezone Charleroi / Postchef sector Centrum
“Voor onze eerste Gaudi-actie hebben wij 43 politiemensen opgetrommeld. Met die actie viseerden we de personen in illegaal verblijf die in het centrum de openbare orde verstoren en allerlei misdrijven plegen. In totaal hebben we 15 illegalen opgepakt. De meesten kregen een bevel om het grondgebied te verlaten, een tweetal is naar een gesloten centrum overgebracht. Nu, zo’n bevel maakt meestal weinig indruk. De meesten zien we daags nadien terug op straat. Sommigen hebben zelfs 15 van die bevelen op hun conto! Sinds de eerste Gaudi-actie zetten wij dagelijks vijf mensen in tegen fenomenen zoals bedelarij, prostitutie en illegaal verblijf.”
38
een deel van de ‘gewone’ diefstallen (o.a. gauw- en winkeldiefstal) het oeuvre zijn van buitenlanders zonder geldige verblijfsdocumenten oftewel ‘delinquenten in onregelmatig verblijf’. Althans, voor zover de dader geïdentificeerd kon worden. Het is vooral die groep die politie en DVZ met Gaudi in het vizier nemen. Johan Foets: “Ik kan de frustratie van een politieman best begrijpen als die voor de zoveelste keer een pickpocket van vreemde origine bij de kraag vat, die geen geldig verblijfsdocument heeft, die allerlei truken uit de kast haalt om zijn identiteit verborgen te houden, die misschien al evenveel keer een bevel om het grondgebied te verlaten heeft gekregen, maar die telkens weer opduikt... Wel, Gaudi is er net op gericht om dit soort toestanden te counteren.” Bij een Gaudi-actie tracht DVZ te garanderen dat er plaats is in een gesloten detentiecentrum – de vijf gesloten detentiecentra met zowat 480 plaatsen zijn quasi permanent volzet – met het oog op de onmiddellijke verwijdering van deze categorie delinquenten naar hun land van herkomst of, conform de Dublinakkoorden, naar het EU-land waar
inforevue 022015
ze hun eerste asielaanvraag hebben ingediend. “Plaats in een gesloten centrum is één van de voorwaarden om die verwijderingsprocedure op te starten”, aldus Johan. “Ook doorslaggevend is de ‘verwijderbaarheid’ van de dief. Voor EU-onderdanen bijvoorbeeld, ligt de lat hoog. Zo iemand moet al serieus wat op zijn kerfstok hebben om het land uitgezet te worden. Sinds kort is de informatie-uitwisseling met de politiediensten over iemands crimineel verleden sterk verbeterd. Kennis hebben van iemands ‘cv’ is voor ons een meerwaarde, zeker sinds de aanpak van illegale delinquenten voor onze politieke overheid een prioriteit is.”
VINGERAFDRUKKEN
Een ander probleem dat zich soms stelt volgens Johan Foets, is de identificatie van een delinquent in illegaal verblijf. “Die mensen zijn niet altijd coöperatief. Bovendien is het bon ton om te claimen dat men uit een conflictgebied afkomstig is, zoals Palistina, om een gedwongen terugkeer te vermijden. Om zo’n verhaal te doorprikken, maken we maximaal gebruik van vingerafdrukken. Wat
dat betreft verloopt de samenwerking met sommige landen zoals Marokko bijzonder goed. Wij kunnen vingerafdrukken ook internationaal checken, via Eurodac. Dus als ik de politiemensen een tip mag geven voor het geval ze iemand vatten die zich niet wil identificeren of die geen geldig verblijfsdocument op zak heeft: neem vingerafdrukken en vink bij de registratie het vakje ‘DVZ’ aan. Details maken het verschil!” f
1
Algemene Nationale Gegevensbank.
”MAKKELIJKER SAMENWERKEN MET DVZ DANKZIJ GAUDI” Carla Scarlata Commissaris / Politiezone Brussel-West / Directeur Afdeling Sint-JansMolenbeek
“Bij de start van het Gaudi-project lag de focus op gauwdieven. Nu is dat in onze politiezone uitgebreid naar straatdealers. Het voordeel van Gaudi en de nauwere samenwerking met de Dienst Vreemdelingenzaken is dat we korter op de bal kunnen spelen, onder andere voor het overbrengen van illegalen naar een gesloten centrum. Eigenlijk passen we Gaudi dagelijks toe in onze reguliere werking, bijvoorbeeld wanneer we geconfronteerd worden met personen in illegaal verblijf die op het openbaar vervoer voor heibel zorgen. Of recent toen we drie dievegges zonder geldige verblijfsdocumenten konden oppakken. Het blijft dus niet bij punctuele acties.” Kristof De Busser en Johan Degreef
39
Cool de flikken!
AMERIKA
AFRIKA
T H U R S T O N C O U N T Y ���������������������
N A I R O B I �������������������������������
Een niet-alledaagse passagier
In de Verenigde Staten mogen op bepaalde rijstroken enkel voertuigen rijden met minstens twee passagiers. Als u alleen rijdt, mag u die dus niet gebruiken.
Een jonge bestuurder had een ingenieus idee om op die speciale rijstrook te kunnen rijden: hij knipte simpelweg een foto uit waarop het hoofd stond afgebeeld van een persoon die in een reclamespotje op tv een biermerk aanprijst en plaatste die op de passagiersstoel. Hij voorzag het portret eveneens van een hemd om tot een bijna perfecte illusie te komen. Niet perfect genoeg echter om de politieman te misleiden die hem een boete van 124 dollar gaf, maar hem wel lof toezwaaide voor zijn originaliteit.
40
Tot uw dienst!
Zelfmoordpoging voor ongedisciplineerde voetgangers
Om het stijgende aantal ongevallen een halt toe te roepen, overweegt de overheid om de voetgangers die de wegcode in Kenia niet naleven, te beschuldigen van ‘poging tot zelfmoord’. “Wij overwegen strengere straffen voor de voetgangers die niet op het zebrapad oversteken en hebben met name het voornemen om hen te beschuldigen van poging tot zelfmoord”, bevestigt het hoofd van de verkeersveiligheid Francis Meja. Een zelfmoordpoging is in Kenia illegaal en kan tot twee jaar gevangenisstraf en/of een boete opleveren. Deze verklaringen komen er terwijl de politie een jaarlijkse toename met 10% noteerde van het aantal verkeersongevallen, waarbij in de helft van de gevallen voetgangers betrokken zijn.
POLITIEWERELD
Ik beschuldig u van zelfmoordpoging. U heeft het recht te zwijgen....
EUROPA
AZIË
R E Y K J A V I K �����������������������������
D E L H I ���������������������������������
IJsland, bekend als een land met één van de laagste criminaliteitscijfers ter wereld en een bevolking van 330 000 inwoners, kende in 2013 slechts één feit van opzettelijke doding. In dat jaar opende de IJslandse politie eveneens voor het eerst in de geschiedenis het vuur waarbij een man om het leven kwam.
Om de strijd tegen geweld tegen vrouwen in de Indiase stad aan te moedigen, heeft de Indiase regering een maatregel ingevoerd waarbij vrouwen aanspraak hebben op een derde van de functies bij de politie van Delhi. Naar aanleiding van een reeks maatregelen die ter versterking van de wetgeving inzake seksuele misdrijven werden genomen, gaf het kabinet, voorgezeten door minister-president Narendra Modi, zijn goedkeuring voor het feit dat 33 % van de betrekkingen wordt toegekend aan vrouwen die over het hele grondgebied van de Republiek India zullen worden aangeworven.
De coolste politie ter wereld?
De politie van Reykjavik is vandaag ´s werelds coolste politie. Kijk maar naar haar foto’s op de sociale netwerken, en met name op haar Instagram-account (@logreglan).
Politieagenten uit de IJslandse hoofdstad poseren er verkleed met kinderen, voederen de eenden, maken tekeningen en zelfs sneeuwpoppen …
33 % vrouwelijke politieambtenaren
De zeven territoria waaronder Delhi, die geheel of gedeeltelijk door de nationale regering worden bestuurd, moeten deze nieuwe rekruteringsmaatregel van politieambtenaren, van de graad van agent tot de graad van onderinspecteur, toepassen.
41
POLITIE IN DE KIJKER
20 JAAR WOMENPOL
MINISTERIËLE BEZOEKEN
50 tinten blauw
Middelen voor de speciale eenheden
f
f © Jos Balcaen
BRUSSEL – Op 5 maart 2015 brachten vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon en minister van Justitie Koen Geens een bezoek aan de speciale eenheden van de federale politie (DJSU), die met name half januari de antiterroristische acties in Verviers en elders in het land hebben uitgevoerd. Tijdens een interventiedemonstratie kon Jan Jambon de doeltreffendheid van de speciale eenheden waarnemen en hij was dan ook erg onder de indruk van de kalmte en de beheersing waar de leden in extreem gevaarlijke situaties blijk van geven. Op 23 april begaf de minister van Binnenlandse Zaken zich opnieuw naar de speciale eenheden, maar deze keer in het gezelschap van eerste minister Charles Michel, om er het goede nieuws aan te kondigen dat voortkwam uit het begrotingsconclaaf van eind maart 2015: de aanwerving van vijftig extra politieambtenaren en een budget van 15 miljoen euro, waarvan 12,5 miljoen zal worden besteed aan de aankoop van nieuw materiaal en 2,5 miljoen aan de renovatie van de gebouwen waarin de speciale eenheden zijn ondergebracht.
Gwen Merckx
O.P./B.D. Bekijk ook de Polnews-videoreportage over dit bezoek op https://youtu.be/cAa1uWMRUIA
1
© Lavinia Wouters
BRUSSEL – Het Belgisch Netwerk van Politievrouwen (vzw Womenpol) bestaat dit jaar 20 jaar. Om deze verjaardag te vieren, vond er op 21 april een academische zitting plaats in het stadhuis van Brussel. Deze dag was tevens de start van een feestjaar voor de vzw. Volgens voorzitster Gwen Merckx moest het een ‘beleving’ worden en dat was ook zo. Een vatenconcert heette de genodigden welkom op de Grote Markt en binnen in de gotische zaal zorgden gastvrouwen voor een aangename ontvangst. Wie een quote kwijt wilde, mocht de camera toespreken; u leest deze quotes op de Facebookpagina van Womenpol. Als eerste van vier sprekers kwam voormalig minister Miet Smet aan de beurt. Dankzij haar is het ouderschapsverlof er gekomen en is de minimumlengte om tot politiediensten toe te treden, aangepast. Commissaris-generaal Catherine De Bolle is dus dankzij haar kunnen starten met haar rijkswachtopleiding … Als tweede sprak Heidi De Pauw de genodigden toe; zij is CEO van Child Focus. (Lees zeker ook Edito op pagina 1.) Vervolgens luisterden we naar Anita Hazenberg. Zij is Coördinator Internationale Strategische Allianties bij de Nederlandse Nationale Politie. Zij sprak ons in het Engels toe en vraagt zich af of “the future female” is. De laatste spreker was Gwen Merckx; zij is voorzitster sinds 1997. Haar ideeën leest u in het interview op pagina 34 bij de rubriek Uitgenodigd. Muziek vormde de rode draad doorheen het evenement en zorgde voor bijzonder aangename momenten. We hebben over het evenement een Polnews gemaakt die een mooi beeld geeft van deze feestelijke gebeurtenis. U kan hem bekijken op https://youtu.be/fwyrLxtQYX4. #50TintenBlauw S.V.P.
42
inforevue 022015
POLITIE IN DE KIJKER
TIEN JAAR CIC BRUSSEL
FEDER ALE POLITIE
1 160 noodoproepen per 24 uur
Interventiekorpsen vieren 10de verjaardag
f
f
BRUSSEL – Het Communicatie- en informatiecentrum (CIC) van Brussel heeft begin mei 10 kaarsjes uitgeblazen. Om dit te vieren, vond er op 30 april een receptie plaats. Conform het Koninklijk Besluit van 26 juni 2002 telt elke provincie één CIC; ook het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad heeft er een. In 2002, zoals in vele andere CIC’s, bereidde een klein startersteam ter plaatse de opstart voor. Progressief werd het team uitgebreid. Op 2 mei 2005 werd het CIC Brussel in een eerste fase ‘geoperationaliseerd’ door de overname van de dispatching van de wegpolitie Brabant (WPR) en de ondersteuning van tal van federale politiediensten met hoofdzetel in Brussel. Bovendien vervulde het CIC Brussel sindsdien een belangrijke rol in de informatieflux tussen de twee niveaus van de geïntegreerde politie in Brussel alsook met de andere provincies.
Dieter Peers © CIK
Sinds 4 december 2007 heeft dit CIC ook de noodoproepcentrale 101 in Brussel overgenomen. Het staat op de tweede plaats in de top drie van CIC’s met het grootste aantal oproepen: 422 942 noodoproepen in 2014, wat neerkomt op ongeveer 1 160 noodoproepen per 24 uur en dit zeven dagen per week. Op dit moment bereidt het CIC een volgende fase voor: de overname van de dispatching van de spoorwegpolitie (SPC) Brussel op 1 oktober 2015. Daarnaast wordt ook de integratie met het Arrondissementeel Informatiekruispunt (AIK) van Brussel voorbereid met het oog op de oprichting van de nieuwe dienst SICAD BRU1.
ZEDELGEM – Op maandag 11 mei 2015 organiseerden de Interventiekorpsen (CIK) van West-Vlaanderen en OostVlaanderen een gezamenlijke trainingsdag om hun tiende verjaardag enige luister bij te zetten. Op het programma stonden workshops en scenario's van actiemodi, bijvoorbeeld met de sproeiwagen. De trainingsdag vond plaats op meerdere locaties: op de terreinen van de West-Vlaamse politieschool (WPS) en op het militair domein te Lombardsijde. De oefening was tegelijk een kans voor de aspirant-inspecteurs van de WPS om kennis te maken met de organisatie en het takenpakket van een peloton infanterie. Als toemaatje tekende ook de mobiele keuken van de vzw SSDGPI present op de trainingsdag. Dit bood de deelnemers de gelegenheid om ook eens in een ongedwongen sfeer met elkaar kennis te maken.
Service d’information et de communication de l’arrondissement/ Communicatie- en informatiedienst van het arrondissement.
1
© Lavinia Wouters
S.V.P.
Herman Baeyens - CIC Brussel
43
POLITIE IN DE KIJKER
WONINGINBRAKEN
VOLKSFEEST
“SAMEN kunnen we wél het verschil maken”
© PZ Kastze
© Jos Balcaen
f
Commissaris Willem-Jan de Koning van de Nationale politie gaf toelichting over de aanpak van woninginbraken in Nederland.
CEPOL bezoekt de ‘Doudou’ f BERGEN – Een afvaardiging van de Europese Politieacademie (CEPOL) trok eind mei naar Bergen tijdens de alom bekende feestelijkheden rond de ‘Doudou’. Gedurende vijf dagen wisselden zesentwintig leidinggevende politieambtenaren van Europese politiediensten hun goede praktijken uit tijdens dit seminar met als thema Urban Security Challenges. En wat is er beter dan een groot volksfeest om goede praktijken te ontdekken op het vlak van het beheer van de publieke ruimte?
“Wat interessant is voor hen, is de nabijheid tussen de bevolking en de politiediensten.”
ben geleid”, legt Marc Garin uit. Jaarlijks bezoeken zo’n 250 000 personen dit evenement in Bergen. “Onze collega’s hebben kunnen vaststellen welke maatregelen we Hoofdcommissaris Patrice Degobert formuleert het als volgt: hebben genomen met betrekking tot bijvoorbeeld de afmetingen “Wat interessant is voor hen, is van de terrasjes, het verbod op de nabijheid tussen de bevolking en de politiediensten, die een spel de verkoop van drank met een alcoholgehalte van meer dan 15%, begeleiden waarvan iedereen de de afbakening van de zones waar spelregels kent.” De Europese collega’s waren vooral muziek wordt gespeeld, crowd management tijdens de rituele onder de indruk van de plaats die de politie innam in het hartje van Ducasse op zondag enz. Onze collega’s hebben ook onze ‘community de feestelijkheden: “Hoe slagen al policing’-techniek geanalyseerd: we die mensen erin om deze zo goed staan immers dicht bij de bevolgeoliede ‘choreografie’ te volgen? king. Sinds jaar en dag bereiden wij Dat is buitengewoon”, aldus een dit evenement uitgebreid voor met Franse politieambtenaar. alle hulp- en veiligheidsdiensten en “We hebben onze Europese collega’s de verschillende tools kunnen met de stad Bergen, wat niet altijd tonen waarmee we de bewegingen het geval is in andere landen.” van de mensenmassa op de Ducasse in Bergen in goede banen hebB.D. (met Belga)
44
STEENOKKERZEEL – Op woensdag 20 mei organiseerde de politiezone KASTZE (Kampenhout/Steenokkerzeel/Zemst) een praktijkseminarie rond woninginbraken. De 210 deelnemers, politiemedewerkers van 53 verschillende politiezones, de federale politie, BIN-coördinatoren en parketmagistraten evalueerden dit praktijkseminarie positief dankzij het ruime aantal concrete aanbevelingen en goede praktijken. Hoe kan je woninginbraken integraal aanpakken? Door probleemoplossend te werken, met intelligence led policing en met burgerparticipatie. Om probleemoplossend te werken is het SARAmodel een optie (Scanning-Analyse-ResponseAssessment). Analisten gaan permanent op zoek naar de échte oorzaken van woninginbraken, zowel in de omgeving, bij het slachtoffer, in de werking van de politie en in hoofde van de dader? Deze rist van gegevens (scanning) vormt de basis voor een doorgedreven analyse. Intelligence led policing verwijst naar het ‘slim’ aansturen van de politiecapaciteit naar de ‘juiste’ plaatsen, tijdstippen en voorwerpen, maar ook naar de potentiële daders en slachtoffers. Hierdoor moet de politie erin slagen om zeer kort op de bal te spelen en de pakkans aanzienlijk te verhogen. We beseffen soms onvoldoende in hoeverre de burger zelf de sleutel in handen heeft. 80 % van de woninginbraken wordt opgelost dankzij een heterdaadmelding. Als je weet dat wetenschappelijk onderzoek (Van Bardewijk, J.C., 2007) aantoont dat slechts 1 op 9 het misdrijf waarvan men getuige is onmiddellijk meldt, lijkt hier nog veel terrein te ontginnen. Investeren in heterdaadmeldingen gebeurt in de eerste plaats door dagelijkse contacten, waarbij intrinsiek gemotiveerde medewerkers de burger kunnen overtuigen van het WIJ-verhaal. Bekijk de videoreportage (Polnews) van het seminarie op www.youtube.be. Filip Van Steenbergen
inforevue 022015
POLITIE IN DE KIJKER
D U O - DAY
De handicap voorbij f SHAPE BRUSSEL – De Duo-Day baseert zich op een eenvoudig concept: een onderneming opent voor één dag haar deuren voor een persoon met een handicap. Op 26 maart laatstleden werden drie gemotiveerde personen die lijden aan de ziekte van Crohn, doofheid of een verstandelijke beperking, door verschillende diensten van de federale politie enthousiast ontvangen.
© Jos Balcaen
De wegpolitie van Antwerpen heeft op haar beurt Nicolas ontvangen die, ondanks zijn verstandelijke beperking, zeer gemotiveerd was en interesse toonde voor alles wat men hem voorstelde.
Make a Wish
© SHAPE
Esmeralda en Rabea brachten hun dag respectievelijk door bij de Directie van de communicatie en bij de Dienst diversiteit van de federale politie in het complex Kroontuinen. De hele dag werkten ze aan verschillende projecten. Esmeralda hielp een artikel opstellen en gebruikte Photoshop om foto’s te bewerken. Rabea, die perfect tweetalig is, heeft een verslag gemaakt over haar bezoek aan de Middag van het welzijn, die één keer per maand plaatsvindt en waar thema’s in verband met preventie en bescherming op het werk worden aangekaart.
f CASTEAU – Het Detachement SHAPE van de federale politie maakt voortaan deel uit van de Directie bescherming van de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA)1. En zoals de leden van deze eenheid aangeven, ‘betekent bescherming ook bijstand bieden aan personen’. Daarom hebben ze op 22 en 23 mei jongstleden deelgenomen aan het evenement Make-a-Wish dat binnen SHAPE werd georganiseerd. In het gezelschap van de Belgische militairen hebben ze in het militaire hoofdkwartier van de 27 NAVO-landen de actie gesteund door T-shirts te kopen en zowel een stand (wafelverkoop) als een 24 uur durende estafetteloop te organiseren. Op die manier wilden ze geld inzamelen om de droom van drie zwaar zieke kinderen van SHAPE-personeelsleden waar te maken. Ook dit jaar was het evenement een groot succes. Hoeveel de actie precies heeft opgebracht, is nog niet geweten, maar het zou gaan om duizenden euro’s. Detachement SHAPE 1
Zie Inforevue 4/2014, p. 31-33.
Ook bij de politiezones Antwerpen en Mira (Anzegem/ Avelgem/Spiere-Helkijn/Waregem/Zwevegem) werden tijdens deze Duo-Day drie personen met een handicap verwelkomd. Océane Picalausa
45
POLITIE IN DE KIJKER
Z E N N E VA L L E I
POLITIE IN DE PRIJZEN
Woordvoerder van het Jaar f
Nieuw politiegebouw voor nieuwe politiezone SINT-PIETERS-LEEUW - Op 8 mei 2015 werd het politiegebouw op de site ‘Brabantpoort’ aan de Pepingensesteenweg 250 officieel geopend. Het nieuwe politiegebouw huisvest nu nog de diensten van de lokale politie Sint-Pieters-Leeuw. Op 1 januari 2016 wordt de nieuwe politiezone Zennevallei opgericht, als gevolg van de fusie van de politiezones Beersel, Halle en Sint-Pieters-Leeuw. Vanaf dan zal het politiegebouw fungeren als de administratieve zetel van de nieuwe politiezone. Bij de herinrichting van het politiegebouw werd maximaal rekening gehouden met de uitstraling en elementen van het oorspronkelijke gebouw. Zowel aan de buiten- als aan de binnenkant vallen de grote glaspartijen op. Zo wordt een volledig open (in)kijk gecreëerd. Ook binnen aan het onthaal werd voor openheid gekozen. Burgers kunnen er terecht voor kleine zaken zoals aangiftes, vragen, klachten enz. Voor gevoeligere zaken die de nodige privacy vragen, zijn er afzonderlijke gespreksruimten en een slachtofferlokaal voorzien. Het politiegebouw is onderverdeeld in drie zones: een publieke ruimte, een arrestantenzone en een werkruimte. Voor verdachten en arrestanten werd in een aparte vleugel van het gebouw een sterk beveiligd en goed afgescheiden cellencomplex gebouwd. In het kader van de Salduz-wetgeving werd voorzien in overlegruimten om het recht op bijstand van een advocaat te kunnen laten gelden. In alle verhoorlokalen is er camerabewaking aanwezig. © PZ Zennevallei
info@polleeuw.be
Fons Bastiaenssens
ANTWERPEN – Op 29 april 2015 werd Fons Bastiaenssens, een van de drie woordvoerders van de lokale politie Antwerpen, verkozen tot Woordvoerder van het Jaar op de Nacht van de woordvoerder. Deze prijs is een initiatief van Kortom, vereniging voor overheidscommunicatie, en van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ). Fons Bastiaenssens, inmiddels al zo'n 16 jaar het uithangbord van de lokale politie Antwerpen, heeft er dit jaar een carrière van 37 jaar bij de politie opzitten. Later dit jaar zal de commissaris trouwens zijn kepie definitief aan de haak hangen. Korpschef Serge Muyters verwoordt het als volgt: “Fons is al zo lang een van de gezichten en stemmen van het politiekorps, dat je er eigenlijk niet meer bij stilstaat hoe goed hij wel is. Dat hij deze prijs wegkaapt, is dan ook geen verrassing. Ik mag gerust namens alle collega's zeggen dat we fier zijn op Fons en dat dit een beloning is voor de kwaliteit die we in alle geledingen van onze organisatie nastreven.” Tot slot laten we de gelauwerde zelf aan het woord: “Een woordvoerder is een team. Want als woordvoerder en uithangbord ben ik me er ten volle van bewust dat het dankzij het teamwork op de communicatiedienst mogelijk is om individueel te schitteren. Maar ik kan niet ontkennen dat deze erkenning enorm deugd doet. Dat perslui en mensen uit het vak me na een lange politiecarrière deze eer betonen, beschouw ik als een hoogtepunt in mijn loopbaan.” Lokale politie Antwerpen
46
© PZ Anvers
f
inforevue 022015
POLITIE IN DE KIJKER
EERSTE WERELDOORLOG
DGA
De rijkswachters aan het IJzerfront
Leerlingen op bezoek f
f Zopas verscheen de vierde videoreportage over de rol van politieagenten en rijkswachters tijdens de Eerste Wereldoorlog. Opnieuw belichten we zowel dagelijkse bezigheden als uitzonderlijke heldendaden. Deze reeks, een initiatief van de Directie van de communicatie van de federale politie, kadert in de herdenking van de honderdste verjaardag van de Grote Oorlog.
In de reportage tonen we reconstructies, interviews met historici, kaarten en beelden van weleer, tekeningen, animaties en geluidseffecten die de verhalen tot leven brengen.
© Ruben Accou
De historische Polnews-reportages zijn te bekijken op: • het YouTube-kanaal FedPol Belgium; • de Facebook-groep Polsupport. In de volgende episode staan verzet en sabotage centraal, nota bene de manier waarop de Brusselse gemeentepolitieagent Pierre Poels de Duitsers een hak kon zetten.
B.D.
© Lavinia Wouters
In deze episode staat het werk van de rijkswachters aan het IJzerfront centraal. Na de opmars van de Duitsers op het nationale grondgebied draait de Slag aan de IJzer (van 17 tot 30 oktober 1914) uit op een stellingenoorlog waarbij voor elke meter slag wordt geleverd. De Belgische, Franse en Britse troepen bieden het hoofd aan de bezettingsmacht. Achter de frontlijn zijn heel wat rijkswachters actief. Zij vervullen taken van militaire politie, ze beveiligen de zone, ze escorteren gedetineerden enz. Eigenlijk maakt hun ‘job’ aldaar hen niet altijd populair bij de soldaten. Daarvoor zullen ze dan ook een zware tol betalen.
BRUSSEL – Op 20 mei laatstleden hebben 23 leerlingen van het Institut La Providence van Ciney een bezoek gebracht aan de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA) in het complex de Witte de Haelen. Deze jongeren volgen het zevende specialisatiejaar sectie ‘veiligheidsberoepen’. “Ons doel was een overzicht geven van de verschillende beroepen die bij de geïntegreerde politie, en dus ook de federale politie, bestaan, en meer specifiek de beroepen met een link naar de gespecialiseerde opdrachten van onze algemene directie”, verklaart Geneviève Chau, verantwoordelijk voor de communicatie bij DGA. Op het programma stonden meerdere uiteenzettingen over de entiteiten en opdrachten van DGA, alsook demonstraties en een static show van voertuigen. Vanessa Rosier, leerkracht bij het Institut La Providence: “De hele dag was een succes. Alle leerlingen hebben het bezoek gewaardeerd, ook al hadden ze graag nog meer demonstraties gezien en meer getuigenissen gehoord uit het dagelijkse leven van de politiemensen. Vanuit mijn oogpunt als leerkracht was er een goed evenwicht tussen theorie en praktijk. Ik vind dat de theoretische uiteenzettingen zeer interessant waren en dat er niks overbodig was; alle informatie was noodzakelijk.” Onder de leerlingen zit er iemand die momenteel zijn toelatingsexamens voor de politie doet. Anderen zullen, volgens wat ze zeggen, hem zo snel mogelijk volgen. B.D.
47
POLITIE IN DE KIJKER
VER JA ARDAG
30
D E R A A D S E L S VA N P O L
De leugen van Huberty f
JAAR
gepantserde bescherming
© Lavinia Wouters
f
Hebt u het raadsel opgelost dat Pol u voorschotelde in maart? De leugenaar was zeer duidelijk de romanschrijver Alan Huberty. Hoe kan iemand zwaar neerkomen op een bureau zonder dat de stapels muntstukken omvallen? Zeven abonnees hebben ons het juiste antwoord gestuurd. Twee van hen zullen een portfolio formaat A4 ontvangen; de vijf anderen krijgen een portfolio A5. Klaar voor een nieuw onderzoek? Stuur uw antwoord voor maandag 10 augustus 2015 ofwel per mail naar inforevue@police.be, ofwel per post naar het adres Inforevue, de raadsels van Pol, Directie van de communicatie, Kroonlaan 145 A te 1050 Brussel. Vermeld zeker uw naam, voornaam, adres en abonneenummer. Veel succes!
ETTERBEEK – Op 30 april 2015 heeft de Directie bescherming (DGA/ DAP) van de federale politie een evenement georganiseerd waarbij 30 jaar samenwerking met de Nationale Bank van België (NBB) werd gevierd. In 1985 stelde de NBB het eerste gepantserde voertuig ter beschikking van de rijkswacht om de bescherming van haar waardetransporten te verzekeren. Het ging om een Mercedes 500 SEL. Deze verjaardag was voor hoofdcommissaris Jean-Hubert Nicolay, directeur van DAP, de gelegenheid om het uitstekende werk van de politiemensen die deze opdrachten uitvoeren, in de bloemetjes te zetten. Hij huldigde ook de collega’s van de NBB die hen bij elke opdracht begeleiden. Op welke plaats konden ze beter hun genodigden ontvangen dan in het museum van de geïntegreerde politie? De conservatoren kregen zo de kans om enkele stukken van grote historische waarde op de voorgrond te plaatsen, zoals oude voertuigen uit die tijd. Virginie Hendryckx DAP
48
De redactie
i n f o r e v u e 0 21 2 0 1 52
V erjaardag
F E E D B AC K Een terugblik op vorige edities van Inforevue.
Vrijwilligers bij de politie: onmisbare schakels In Inforevue 3/2013 belichtten we hoe en waarvoor de politiezone Regio Rhode & Schelde vrijwilligers inzet. Ondertussen werken heel wat politiezones met vrijwilligers. De politiezone Het Houtsche (Beernem/Oostkamp/Zedelgem) telt er voortaan 16 binnen haar rangen. “Zij zullen vooral aan inbraakpreventie en aan sensibilisering in wijken doen. Daarnaast worden ze ook ingezet bij fietsgraveringen", legt korpschef Eddy Van Daele uit. Het leeuwendeel van de vrijwilligers is gepensioneerd. "Ze kregen dezelfde opleiding als de echte politieagenten en zijn dus evenwaardig. Ze zullen ook voordrachten op scholen geven.”
Scheepvaartpolitie wordt ook strandpolitie De scheepvaartpolitie (SPN) is deze zomer van plan om niet louter te mikken op aangekondigde controles tijdens de zogenaamde Verkeersveilige Dagen op Zee van 15 juni tot 15 september. Commissaris Patrick Helsmoortel van de scheepvaartpolitie: “We stappen af van die gerichte acties om in te zetten op meer onaangekondigde, kleinschalige controles. Dat zal ook gelden voor de alcoholcontroles bij de surfers en de pleziervaarders. Daarvoor zetten we inspecteurs in die als strandpolitie zullen optreden. Het is zeker niet de bedoeling om de strandgangers en de watersporters te terroriseren, maar op zee én op de binnenwateren gelden dezelfde regels als op de openbare weg”, zoals u kunt lezen in Inforevue 1/2015.
Casus en verhelderende discussies
Lezersforum Heeft u zin om te reageren op een artikel? Kruip in uw pen en mail uw reactie naar inforevue@police.be. Voortaan publiceren wij in elke editie een lezersbrief over een van de thema’s die in Inforevue aan bod kwamen.
“Wat ik altijd met de nodige aandacht lees, is de rubriek Casus. Hierin wordt duidelijk gemaakt wat de gevolgen zijn van onze dagelijkse interventies op politioneel en juridisch vlak. Dikwijls weten wij, politieambtenaren, niet altijd hoe wij bepaalde wettelijke bepalingen moeten interpreteren en welke gevolgen deze hebben. De casussen hebben op kantoor geregeld geleid tot verhelderende discussies tussen de collega's.” Rachid El Majdoub [Luchtvaartpolitie Brussel-Nationaal]
E E N E X T R A AT J E
En daar is hij weer: de schoolkalender! De zomer staat voor de deur en u vertrekt misschien binnenkort op vakantie, op een veilige manier uiteraard. Maar hebt u uw volgende uitstapjes al gepland? Als dit niet het geval is, kan de schoolkalender 2015-2016 u hier zeker bij helpen! Onze abonnees vinden hem samen met dit tijdschrift. Afspraak in september. Zomerse groeten. De redactie
U kunt ook op onze artikels reageren op onze Facebookpagina Polsupport.
49