/ / G B K A
022016
/ A
T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E
22/3
OM ONZE VRIJHEID TE BESCHERMEN
Inforevue is een uitgave van de Directie van de communicatie van de federale politie
Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Céline Delande, Astrid Kaisin, Nicolas Mangon Gwenaëlle Maziers, Karolien Remels, Laziza Sadik, Saskia Van Puyvelde en Wendy Van Zeebroeck Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Christian Berteaux, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Régis Kalut, Karolien Snyers en Lavinia Wouters Tekeningen: Didier Castenholz, Emmanuelle Glibert, Benoit Goesaert Vertalingen: Directie van de communicatie Drukkerij: Goekint Verantwoordelijke uitgever: Géraldine Bomal Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Laurence Slachmuylders Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten. Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging ten minste twee maanden voor het vervallen van de termijn. Alle rechten voorbehouden. Le présent magazine paraît également en français. E-mail: Beleid Abonnementen: cgc@police.belgium.eu
Redactie: cgc.product@police.belgium.eu ISSN: 1780-7646
www.polimagery.be
Enkele dagen geleden werd ik uitgenodigd om te getuigen voor de parlementaire onderzoekscommissie over de aanslagen van 22 maart. Centraal in deze getuigenis stonden de slachtoffers, gestorven of gewond, geraakt in lichaam en ziel, alsook hun naasten. Er waren ook de hulpdiensten en de vele politiemensen die in uiterst traumatiserende omstandigheden zijn tussengekomen in Zaventem of in Maalbeek. Deze getuigenis in het parlement was voor mij dus de gelegenheid om terug te denken aan de moed en het professionalisme van al deze mensen tijdens die dramatische evenementen. Ik denk aan zij die gewond raakten op de luchthaven en aan hun collega’s bij de luchtvaartpolitie. Ik denk ook aan deze twee vrouwen van SPC, een Franstalige en een Nederlandstalige, die ik ontmoet heb in Maalbeek en die zich op die bewuste dag eerst naar Zaventem hebben begeven voordat ze naar de metro werden geroepen. Ik denk aan zoveel moedige mensen die op de crime scenes zijn afgestapt om er de noodzakelijke vaststellingen te doen in apocalyptische omstandigheden. Er zijn er zoveel andere die ik graag tegen het lijf zou willen lopen, met wie ik zou willen praten en van gedachten wisselen, zeker zij die zich over de slachtoffers hebben ontfermd.
Toen ik opnieuw in de auto zat na mijn verschijning voor de commissie, speelde de radio een Frans liedje dat op een blues airtje een lastige vraag stelt: “Waar zit het geluk ? Waar zit het?”1 Na dat alles hebben velen onder ons zich deze vraag gesteld. Want het was net een aanval op ons geluk, op onze levenskwaliteit die de daders van de aanslagen in Parijs en Brussel beoogden. Moeten we ons leven veranderen? Ja! Ongetwijfeld! Omdat er bij ons iets niet klopt. Hetzelfde “bij ons” dat voor tienduizenden vluchtelingen het paradijs is, vluchtelingen die juist het geluk zoeken voor hun nakomelingen. We hebben echter, in de loop van de onderzoeken, moeten erkennen dat we niet geconfronteerd werden met een plaag die van elders komt: het gaat in de meeste gevallen om mensen van hier! Sinds de opkomst van Sharia for Belgium, kwelt deze vraag ons land: hoe is het mogelijk dat in onze samenleving zoveel mensen, vooral jongeren, zowel mannen als vrouwen, zo snel zulke destructieve idealen kunnen nastreven? Zij maken deel uit van de generatie die graag haar leven op internet vertelt. Die van de selfie of de Ik met een grote “I” in het middelpunt en de rest van de wereld op de achtergrond. Een generatie waar de sleutels tot de zoektocht naar zichzelf, eigen aan elke mens, niet noodzakelijk gegeven worden door de omgeving, maar dikwijls via de virtuele globalisatie, deze vierde dimensie waar de informatie eerder via de smartphone circuleert dan via het oude krantenpapier. Zoveel metamorfoses die de salafistische propaganda van IS goed begrepen heeft en waarvan ze handig gebruikmaakt door zich te verstoppen achter de hekken die wij geplaatst hebben om onze vrijheid te beschermen.
Echter, de missie van ons allen, magistraten en politieambtenaren, is juist om alles in het werk te stellen om deze vrijheid te beschermen. Want ons geluk, dat vinden wij nu net in het beschermen van de vrijheid van anderen. Dit forum dat mij wordt aangeboden is voor mij de gedroomde gelegenheid om mijn oprechte bewondering uit te drukken voor allen die ik de laatste maanden zonder ophouden heb zien werken om te proberen vermijden dat het ergste zich voordoet. Er is misschien onbegrip, verwijten, bashing… We zullen uitleg moeten geven en ons nader verklaren, nog eens en nog eens … Dat is gerechtvaardigd. Maar we mogen ook niet vergeten wat er allemaal al verwezenlijkt is! Enkele dagen na de aanslagen, tijdens een operatie, vertelde een politieman van DR3 van de FGP Brussel me dat zijn dochtertje aan haar mama had gevraagd of papa ook niet was omgekomen tijdens de aanslagen. “Jawel” - zei ze “want ik heb hem sindsdien niet meer gezien!” Achter deze woorden van kinderen schuilen de opofferingen die velen onder u de laatste maanden, de laatste weken hebben gedaan … Daarvoor heb ik slechts één woord, waarmee ik trouwens had moeten beginnen: bedankt!
Frédéric Van Leeuw Federaal Procureur 1
Christophe Maé, ‘Il est où le bonheur’, Warner Music, Frankrijk.
inforevue 022016
34
6
022016
26 22 MAART 2016 United we stand
inhoud
6
26
POLITIE EN GENEESMIDDELEN De gevaren van online Viagra & co
22
SENIOR FOCUS IN BORAINE Zoek de gele doos in de koelkast
EK VOETBAL IN FRANKRIJK Bienvenue - Welkom
24
FACE TO FACE Oplichting via internet: basisrecherche of specialistenwerk ?
32
34
UITGENODIGD Patrick Schumacher: “De anonimiteit is een van de grootste gevaren van het internet”
rubrieken
22 Een kleine gele doos die levens kan redden.
Radar...2
Casus...31
Op stap met... 28
Feedback...49
Eureka !...18
De experts...20 Historia...30
Politiewereld...38
Politie in de kijker...40
1
020
R ADAR
“
DE POLITIE IN CIJFERS
20%
QUOTE
Meer dan 5000 mensen met een van de nationaliteiten van de Europese lidstaten zijn binnen Islamitische Staat geradicaliseerd en zijn potentiële terroristen."
Volgens een analyse van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid: • stijgt het aantal letselongevallen met 20% voor de matchen van de Rode Duivels; • daalt het aantal letselongevallen met 50% tijdens de matchen; • verdubbelt het aantal letselongevallen in het uur na de matchen.
Rob Wainwright, directeur van Europol, l’Echo, 28 mei 2016
INFOGRAFIE
VIJFDE FLITSMARATHON Op 20 en 21 april 2016
Aantal politiemensen
Flitscamera’s -
- mobiele -
- vaste -
controleplaatsen:
pv's :
907
4 317
gecontroleerde voertuigen:
467 783
126
van de federale wegpolitie
2
581
van 115 lokale politiezones
pv’s en onmiddellijke inningen:
28 256
ingetrokken rijbewijzen:
158
inforevue 022016
R ADAR
tweetwall @GentseFlikken Wie via mail boete van Federale Politie krijgt, mag ze voor een keer weggooien. #preventiehelpt
@PolitieLeuven
Bijna zomervakantie! Heb je er al aan gedacht om afwezigheidstoezicht aan te vragen?
@politiebdm W E B WAT C H
"SAMEN, NAAR DE KERN VAN DE ZAAK" Het nationaal veiligheidsplan ( NVP) is verschenen. Dit document wordt om de vier jaar door de ministers van Veiligheid en Binnenlandse Zaken en van Justitie gepubliceerd en is de leidraad voor de politiewerking. In het NVP zijn o.a. 10 veiligheidsfenomenen vastgelegd waaraan de politiediensten en alle andere betrokken instanties tijdens de komende vier jaar bijzondere aandacht zullen besteden. Op www.politie.be vindt u een integrale versie van het document, alsook een vereenvoudigde versie en een synthese.
Opgelet! Er zijn zakkenrollers actief op de festivalweide @GraspopMetal. Let op je waardevolle spullen.
@pzglm
Jaarlijks worden er 50000 huisdieren gedumpt in asielen. Bezint eer ge met dieren begint #dierenwelzijn
@PZDendermonde
5 bestuurders bliezen tussen 1,8 en 2,6 promille alcohol. Van de weg geplukt en rijbewijs kwijt! #BOB
@PolitieLeuven
Voorbije nacht 183x BOB ontmoet; 4x niet aanwezig. Vandaag gaan we weer op zoek!
@pzglm INFO http://www.politie.be/fed/nl/over-ons/geintegreerde-politie/ nationaal-veiligheidsplan
Aan de mannelijke supporters op #duivelsgeel. Er wordt gecontroleerd op wildplassen. Gebruik de plaszuilen!
@pzglm
Eindstand 3-0. Toeters, claxons en andere geluidsproducerende toestellen mogen gebruikt worden tot 19u.
@FedPol_pers GEKNIPT
Wendy Biesmans behaalde haar diploma criminologie aan de universiteit van Leuven. Haar eerste job oefent ze uit als preventieadviseur in het Limburgse Heusden-Zolder. In 2001 wordt ze gerekruteerd door de gemeente Zaventem om een volledig nieuwe preventiedienst uit te bouwen en acht gemeenschapswachten in dienst te nemen. Door haar functie komt ze regelmatig in contact met het lokale politiekorps waar ze in 2003 ook gaat werken. In nauwe samenwerking met de korpsleiding gaat ze nieuwe uitdagingen aan. Eerst is ze beleidsadviseur en sinds 2010 oefent Wendy de functie uit van directeur personeel en logistiek. Vandaag de dag levert ze een aanzienlijke bijdrage tot de ontwikkeling van de visie over het personeelsbeleid, met name door het bestuderen van de mogelijkheden om telewerk aan te bieden voor sommige functies binnen de lokale politie. “Het is zeker een manier om bij te dragen tot de motivatie van onze personeelsleden. Mensen die in een omgeving werken waarin ze zich goed voelen, zijn ook productiever�.
Innige deelneming aan de familie van de overleden collega's en aan de collega's van @PoliceNationale #Magnanville
@zpz_polbru
#Brussel #aanslagen advies Crisiscentrum: iedereen wordt gevraagd te blijven waar hij of zij is: scholen, bedrijven, woningen
@zpz_polbru
DOVO bracht net een verdacht voertuig tot ontploffing ter hoogte van de Generaal Jacqueslaan uit voorzorg #aanslagen #Brussel
@teamparaatheid (Rotterdam)
Trots op onze collegae-hulpverleners in #Brussel. Zij werken onder grote druk. Hold the line! #BXLove
@pzzaventem
Bedankt aan allen die hulp hebben geboden. Onze gedachten gaan in de eerste plaats naar de slachtoffers en hun families.
3
R ADAR GPS
GENTSE FLIKKEN OP LINKEDIN
7
Op 7 en 8 juni nam de scheepvaartpolitie deel aan de kustwachtoperatie ‘Opera’ voor de Belgische kust. 7 schepen werden intensief gecontroleerd.
De lokale politie Gent is met ongeveer 1250 werknemers één van de grootste lokale korpsen van België. Nadat de Gentse flikken eerder hun eerste stapjes op Twitter hebben gezet, is nu de LinkedIn-pagina in een nieuw kleedje gestoken. Het gaat om een ‘bedrijfspagina’ die burgers/geïnteresseerden in staat stelt meer informatie te vinden over vacatures en het dienstenaanbod. "Lokale Politie Gent" op LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/politiezonegent
ANTWERP 10 MILES: EEN BIJZONDERE PRESTATIE! Op zondag 17 april nam inspecteur Dave De Bruycker deel aan de Antwerp 10 Miles met het team van Lokale Politie Antwerpen. Vlak voor de aankomst werd een deelnemer van 65 onwel. De inspecteur was de eerste loper die zich over het slachtoffer ontfermde en de reanimatie startte. Zijn tussenkomst was levensreddend. Als dank ontving Dave de ‘onderscheiding voor bijzondere prestatie’, een plechtige erkenning door de burgemeester en de korpsleiding.
VIJFDE FLITSMARATHON TEGEN OVERDREVEN SNELHEID Op 20 en 21 april 2016 heeft de federale politie in nauwe samenwerking met de lokale politie en de gewesten de vijfde flitsmarathon georganiseerd. In totaal namen 707 politieambtenaren van de federale wegpolitie en van de lokale politiezones deel. Wat de controles met mobiele radars betreft, werden 467 783 voertuigen gecontroleerd. Dit leidde tot 28 256 pv’s en 158 ingetrokken rijbewijzen. Het uiteindelijke doel van een flitsmarathon is de verbetering van de verkeersveiligheid en een vermindering van het aantal slachtoffers. Een derde van alle dodelijke ongevallen op onze wegen wordt veroorzaakt door overdreven en/of onaangepaste snelheid.
4
inforevue 022016
R ADAR GPS
96,91
2de ‘weekend zonder alcohol aan het stuur’ (van 10 tot 13 juni). 96,91% van de 22 769 gecontroleerde bestuurders was nuchter.
BUZZ
WEGPOLITIE OP RTL RTL-TVI heeft vijf reportages gewijd aan het werk van de collega’s van de federale wegpolitie (WPR Luik en Namen) en de lokale politie van Châtelet. Presentator Stéphane Pauwels en zijn filmploeg reden enkele weken lang met hen mee. De reportages die elke zondagavond werden uitgezonden, haalden hoge kijkcijfers: tussen de 460 000 en 540 000 kijkers en een marktaandeel dat systematisch boven de 30% uitsteeg! http://www.rtl.be/rtltvi/categorie/police-de-laroute/4864.aspx
5
Eind mei verrichtte de FGP van Luik 5 aanhoudingen in het milieu van de synthetische drugsproductie na een lang onderzoek in samenwerking met de Nederlandse politie en justitie.
GRENZAG 2016 IN AUBANGE Op 11 mei 2016 organiseerde en coördineerde de dienst DJSOC Leefmilieu het Belgische luik van de internationale operatie GrenzAg 2016, gericht op afvaltransporten. De actie vond tegelijk plaats in meerdere Europese landen op initiatief van de Duitse politie.
De Belgische politiemensen werden ingezet op één controlepunt, de grenspost van Aubange, strategisch gelegen aan de drie grenzen (Bel/Lux/Fr). 90 voertuigen werden de controlepost binnengeloodst waar ze aan specifieke controles werden onderworpen. 10 ervan werden geverbaliseerd (11%).
people MARLEEN HELLEMANS Hoofdcommissaris Marleen Hellemans is de nieuwe korpschef van de politiezone Kempenland (Hechtel-Eksel/Leopoldsburg/Peer). __ PATRICK FEYS
Hoofdcommissaris Patrick Feys is sinds 15 april 2016 de korpschef van de politiezone Dendermonde. __
SIEGFRIED MERTENS Hoofdcommissaris Siegfried Mertens is de nieuwe korpschef van de politiezone Minos (Boechout/Borsbeek/Mortsel/Wijnegem/ Wommelgem). __
5
22 M A ART 2016
22 maart 2016. 7.58 uur, ontploffingen in de nationale luchthaven van Zaventem. 9.11 uur, ontploffing in het metrostation Maalbeek. Balans: 32 doden en 340 gewonden. In de luchthaven raken onze collega’s Ine en Ben gewond, Ben zelfs zwaargewond. Een verschrikkelijke dag voor de slachtoffers en hun naasten, maar ook voor alle leden van de hulp- en veiligheidsdiensten. Er was niet alleen de afschuw die deze schokkende gebeurtenis teweegbracht, maar er moest ook worden gehandeld, hulp geboden, bijstand verleend, geëvacueerd, begeleid, vergezeld, ondersteund, troost geboden, beschermd, beveiligd, onderzocht, opgespoord, slecht nieuws gemeld, geïdentificeerd … Met honderden, duizenden waren jullie, voor de volle honderd procent, beschikbaar. In dit dossier geven we het woord aan een aantal onder jullie. Het is onmogelijk volledig te zijn en alle politie-entiteiten aan het woord te laten die die dag geholpen hebben. Maar dit eerbetoon is er voor iedereen: petje af en bedankt!
Loes Deraedemaeker
De redactie
6
“We zullen hier sterker uit komen” LPA Bru Nat, grenscontrole
“Toen ik de oproep op de radio hoorde, besefte ik meteen dat het menens was. Iets in de stem van de collega verraadde zijn angst. Vanaf dat moment is tijd een vreemd begrip geworden. Ik heb die dag niet in minuten of uren beleefd, maar in mensen en emoties. In angsten en in zorgen. En hoe de toekomst ook evolueert, de mensen en emoties blijven, maar de angsten en zorgen zullen verdwijnen. De luchthaven en iedereen die hier was zal er sterker uit komen.”
Luchtvaartpolitie Brussel Nationaal (LPA Bru Nat), politiezorg
“Ik was niet aan het werk op het moment van de eerste twee ontploffingen, maar ik ben wel als een halve gek naar Zaventem gereden toen ik hoorde wat er gaande was. In de vertrekhal was men volop bezig met de evacuatie van de slachtoffers; ik ben onmiddellijk naar boven gelopen, naar mijn bureau. Een hallucinant beeld! Overal hing bloed: in de gangen, in de toiletten, aan de muren, op de bureaus, in de zetels … Mijn collega’s hadden er slachtoffers verzorgd en sommigen waren zelf ook gewond. Iedereen gaf een verslagen indruk en was opgedraaid. Toen er sprake was van een derde bom, hebben we samen met de militairen een perimeter afgezet zodat DOVO zijn werk kon doen. De knal was enorm. We zagen het dak van de luchthaven naar boven komen, ondanks het feit dat we op meer dan 200 m afstand stonden. Toen kwam het besef dat we door het oog van de naald waren gekropen. Ik heb dan een knop omgedraaid en ben beginnen doorwerken. Het nieuws over
“Ketens worden gevormd om te helpen" Interventiekorps (CSD/CIK) van Brussel
“We hoorden praten over twee ontploffingen zonder er de oorzaak van te kennen. Al snel werd communiceren moeilijk door de problemen met het ASTRIDnetwerk. We verlieten het RAC en om 8.15 uur waren we in Zaventem. Het was iets wat we nooit wensten te zien. Het was één grote chaos. Mijn sectie en ik stelden ons ter beschikking van de brandweer. Onze eerste opdracht bestond erin de slachtoffers te evacueren naargelang de ernst van hun verwondingen. Wanneer we vernamen dat er een derde bom aanwezig was, moesten we bepaalde plaatsen van de site beveiligen. Daarna moesten we de mensen die naar de bussen moesten gaan en diegenen die naar bepaalde georganiseerde verblijfsmogelijkheden moesten gaan, van elkaar scheiden. We noteerden de identiteit van de mensen die in Zaventem aankwamen en uit Zaventem vertrokken. Het was de bedoeling om een zo volledig mogelijke lijst op te stellen van de mensen die in de luchthaven aanwezig waren. Onze dag eindigde om 23.00 uur. Naast de gruwel van de situatie, herinner ik me de grote spontaniteit in het werk en de samenwerking. Het had geen belang wie de leiding nam: de intelligentie, de kennis van het terrein en de motivatie zorgen ervoor dat er ketens worden gevormd om te helpen.”
Marlies Van Vooren
Niels De Prijck Michaël Wafllard
inforevue 022016
“Samenhorigheid tussen collega’s blijft bij” Ben (Bergen) kwam slechts met mondjesmaat binnen, maar ik zat ook in met Ine, die ik als mentor begeleidde tijdens haar probatiestage. Ik wist namelijk dat ze aan het patrouilleren was met Ben. Gelukkig was zij slechts lichtgewond. Het is een sterke ‘madam’, maar patrouilleren in de vertrekhal is nog niet evident voor haar. Terwijl het DVI, het labo enz. zijn werk deed, bleef ik met de militairen de perimeter beveiligen. Ik heb nog nooit zo’n gespannen sfeer gezien; iedereen liep op de tippen van zijn tenen en bij elke vreemde beweging sloeg iedereen in paniek. Wat mij opviel, was de manier waarop iedereen aan mekaar hing, hoe iedereen elkaar opving, de samenhorigheid die er was. Sinds die dag zijn we een sterker blok geworden. Dit is zeker een hulp bij het verwerkingsproces. Het stressteam van de federale politie was dezelfde dag nog ter plaatse en dat apprecieer ik zeker.”
“Een dag vol emoties” Wijkwerking politiezone Zaventem, stond mee in voor de eerste opvang van reizigers die het luchthavengebouw ontvlucht hadden. Ook moest ze verhinderen dat mensen in de beveiligde perimeter van de luchthavenzone geraakten
“Er borrelen heel wat emoties op aan zo’n perimeter: de paniek bij mensen die hun dierbaren in de chaos zijn kwijtgespeeld, mensen die door de overbelasting van het netwerk hun collega’s niet meer kunnen bereiken, onbegrip bij reizigers die toch nog hun vlucht willen halen, vreugde bij ongedeerden die elkaar in de armen vallen … Op zo’n ogenblik heb je weinig tijd om stil te staan bij de ernst van de situatie. Je bent voortdurend met vanalles in de weer: toekomende hulpdiensten doorsturen, gestrande reizigers informeren, mensen naar het opvangcentrum laten begeleiden, … ‘s Avonds in het commissariaat, onder collega’s en bij het zien van de nieuwsbeelden, drong alles pas echt door. Een van de momenten die bijblijven, is die verpleger die spontaan zijn auto in de berm van de snelweg parkeerde om te komen meehelpen. Dat verdient respect.”
7
“Niet op bevelen wachten, maar handelen!" Directie van de openbare veiligheid (DAS/FERES)
Serge Nijs
“Onze sectie moest snel verzamelen. We vernamen via de sociale media dat er in Zaventem een aanslag was gepleegd. Om 8.30 uur waren we ter plaatse. Toen we de deur van het voertuig openden, werden we geconfronteerd met de gruwel: een mama en haar baby lagen in een plas bloed op een meter van ons. In dergelijke gevallen handelt men en wacht men niet op bevelen! De brandweer vroeg ons de gewonden over te brengen van de luchthaventerminal naar de ziekenwagens en het centrum waar de eerste hulp werd verleend. Bloed, brandwonden, gewonde kinderen. Gruwelijk! De brandweerlui zeiden me onlangs dat we die dag mee levens hebben gered. Ik verbaasde me over de koelbloedigheid van mijn collega’s die in afwachting van hulp bij gewonden zijn gebleven die de dood in de ogen keken. Een stewardess van de Indonesische luchtvaartmaatschappij brulde van de pijn en een van onze politieagenten is tot haar evacuatie bij haar gebleven. In dergelijke omstandigheden is er geen nood aan instructies. Iedereen doet wat hij moet doen. Vastberaden. Pet af voor wat die triestige dag allemaal werd gedaan.”
8
“Gestrande reizigers en ministers escorteren”
Tony
Giles Roskam
22 MAART 2016
“Het blijft aan je lijf plakken” Explosievenhondengeleider bij de Hondensteun (DACH)
“Anderhalf uur na de feiten ben ik op de luchthaven toegekomen. Als alle slachtoffers buiten waren, ben ik samen met een collega en de mensen van DOVO op verkenning gegaan, zonder hond. Op dat moment was er nog geen sprake van een derde bom. Blijkt achteraf dat we zo’n vier keer voorbij die derde bom gewandeld zijn! Later op de dag hebben de speciale eenheden mij en mijn hond Denzel gevraagd voor een huiszoeking die er kwam naar aanleiding van de verklaringen van de taxichauffeur. Het was voor mij een hele eer om nog eens met mijn ex-collega’s samen te werken. We vonden er 10 kilo TATP (homemade) en een zak, klaar voor gebruik, met ontstekers ... Als de taxichauffeur met een minibusje was gekomen, zoals gevraagd, waren er veel meer slachtoffers gevallen. Zelf heb ik 29 jaar bij de speciale eenheden gewerkt en al veel meegemaakt, maar dit was anders, veel erger, onnatuurlijk. Onschuldige mensen die op (zaken)reis gaan en die uiteengereten zijn, verminkt voor het leven (ook geestelijk!) of overleden. We zijn slechts met zes explosievenhondengeleiders voor het hele land waardoor we erg veel opdrachten krijgen en dus nog niet de kans hebben gehad om samen te debriefen, om samen te ventileren. Het blijft nog altijd aan mijn lijf plakken, misschien moet ik wel professionele hulp zoeken.”
Motorrijder bij de wegpolitie Brabant
“Samen met de motorrijders van de lokale politie BrusselHoofdstad/Elsene hebben wij autobussen geëscorteerd: naar de sporthal van Zaventem en de transitreizigers naar de Brabanthal in Leuven. Later zijn we met zijn drieën weggeroepen om premier Charles Michel en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon naar de sites te escorteren. Zelf ben ik er slechts van op afstand bij betrokken geweest; ik heb contact gehad met gestrande passagiers die zich op het moment van de explosies in de vertrekhal bevonden. Die mensen waren compleet verloren en wij hebben ze zo goed als mogelijk begeleid. Het was zo onwezenlijk allemaal.”
Rudi Triki
“Je concentreren op je taak in het groter geheel” Dispatcher CIC Brussel
“In eerste instantie – toen er enkel sprake was van een aanslag in Zaventem - was onze hoofdtaak het aansturen van de wegpolitie Brabant in ondersteuning van het CIC Vlaams-Brabant die de gebeurtenis in reflexfase aan het beheren was. We moesten ons ook klaarhouden in geval er iets gelijkaardigs in Brussel zou gebeuren. Toen we vanuit de meldkamer te horen kregen dat er ook in metrostation Maalbeek een ontploffing was, moesten we nu én ondersteuning én een eigen reflexfase ondergaan. Gelukkig waren alle collega’s zeer gedisciplineerd en werden alle taken, zowel in de meldkamer als in de operationele cel, zo goed als mogelijk uitgevoerd. Ook de calltakers deelden in de klappen. Zeker op het moment dat de gsm’s nog werkten: er kwamen oproepen van getui-
Sylvie Dequenne
inforevue 022016
22 MAART 2016
gen, omstanders en mensen in de metro. Op dergelijke momenten kom je in een verhoogde concentratie terecht en moet je je emoties aan de kant kunnen zetten. Op menselijk, maar ook op professioneel vlak is dat een harde klap. Je hoort het aantal doden stijgen, collega's die betrokken en gewond zijn, en je denkt natuurlijk ook aan je naasten ... Maar je moet je zo snel mogelijk samenrapen en je concentreren op je taak in het groter geheel. Achteraf bekeken was één ding zeer duidelijk: als het er op aan komt, is er nog steeds een zeer grote solidariteit tussen de collega’s en staat iedereen klaar om elkaar te helpen.”
“Oorlogswonden" Ambulancier bij het provinciaal medisch centrum van Jumet
“We zijn met spoed naar de luchthaven van Zaventem vertrokken. Ter plaatse hebben we ons bekommerd om een dertigtal gewonden en hebben we de toestand van de risicopatiënten gestabiliseerd. Het was verschrikkelijk, met verwondingen die men alleen maar in oorlogsgebieden ziet. Tijdens mijn vijfentwintigjarige loopbaan heb ik dat nog nooit meegemaakt. Ik onthoud van deze zware dag de samenhang en de goede samenwerking tussen alle hulpdiensten, zowel uit het noorden als het zuiden van het land. Ze waren verenigd ten overstaan van de terreur. En we werden op alle niveaus goed ondersteund, in het bijzonder door het stressteam.”
“
22/3 : politiemensen rennen niet weg om zichzelf te redden maar tonen wat dienstbaarheid écht wil zeggen: je eigen leven op het spel zetten voor je medemensen. Andere collega's, met verlof of rust, komen spontaan terug naar hun eenheid. Solidariteit en inzet zijn geen loze woorden bij de politie. Ik hoor verhalen om stil van te worden en verhalen om fier op te zijn. Mijn gedachten zijn nog steeds bij de vele slachtoffers en hun naasten, en vooral ook bij Ben, de zwaargewonde collega. Ik zal er persoonlijk op toezien dat we hem blijven steunen." Catherine De Bolle, commissaris-generaal van de federale politie 9
Davy Vonck
“Gewond als Brusselaar" Piloot bij de luchtsteun (DAFA)
“22 maart was pas mijn derde operationele dag … Na de ochtendbriefing kwam de info druppelsgewijs binnen en werd de omvang van dit drama duidelijk. We konden vanuit onze bureaus de rookontwikkeling op de luchthaven zien. Ik voelde mij als een leeuw in een kooi: we stonden met twee heli’s klaar om op te stijgen, maar moesten wachten. Op vraag van de Brusselse politie zijn we dan om 10 uur de lucht in gegaan. We filmden de omgeving van metrostation Maalbeek, verdachte pakketjes, verdachte auto’s, verdachte personen, en dit tot 14 uur. Dan moesten we de camera richten op de huiszoeking in de Max Roosstraat. Een tweede helikopter was voor de speciale eenheden gereserveerd. Om 17 uur ben ik geland, want mijn limiet qua aantal vlieguren was bereikt. Naarmate de informatie bevestigd werd, kwam het eigenlijke besef van wat er was gebeurd. Met een wrang gevoel keerde ik naar huis. Je ondergaat alles, maar kunt niets doen. Ik was ook bang voor mijn partner: zij werkt bij SPC en moest zowel in Zaventem als in Maalbeek tussenkomen. Als Brusselaar voelde ik mij ook gewond. Op emotioneel vlak was het een zware dag.”
“Echt voorbereid op zoiets ben je nooit” PZ Brussel-Hoofdstad/Elsene Patrouilleerde die ochtend in Brussel
“Ik was de baan op als OGP van dienst. Wat we vreesden na het horen van de aanslag in Zaventem werd bevestigd over de radio: een ontploffing in Maalbeek. Bij onze aankomst kwamen er gewonden naar buiten, sommigen zaten verweesd tegen de muur. We hebben een perimeter ingesteld om iedereen op een veilige afstand te houden en de hulpverlening te organiseren. Dan ben ik ook naar binnen gegaan... Die aanblik maakte heel uiteenlopende gevoelens los, ook angst. Angst voor nog een bom. Tot de automatische piloot de bovenhand nam: helpen waar kan. Het zijn beelden die geregeld terugkomen: de schade aan het uiteengereten metrostel, de gewonden, die doordringende geur … In het begin heb ik er moeilijke nachten aan overgehouden. Maar er zijn mensen die het er nu nog heel moeilijk mee hebben ... Ik draai sinds 1997 interventiediensten in Brussel. Ergens weet je dat zoiets kan gebeuren, zonder dat je er echt op voorbereid bent.”
10
Guy Roef
Renaud Seffers
22 M A ART 2016
“Veel miserie gezien”
Motorrijder politie Brussel-Hoofdstad/Elsene
“Ik was die dag met verlof, maar ik ben spontaan komen werken. Samen met dokters en ambulanciers heb ik in metrostation Maalbeek veel miserie gezien. Mensen schreeuwden om hulp en kregen een sticker: dringend of minder dringend. Ze kalmeerden wel vanaf het moment dat er iemand bij hen was, dat er hen iemand kon geruststellen. Alles verliep goed georganiseerd en de coördinatie tussen de verschillende veiligheidsdiensten was fantastisch. Niemand kreeg bevelen; iedereen deed gewoon wat hij moest doen. Lang ben ik echter niet binnen gebleven: ik was buiten nodig om de ziekenwagens naar de verschillende ziekenhuizen en terug te escorteren. Veel ambulanciers waren niet uit Brussel afkomstig en kenden hun weg niet. Over heel de dag heb ik zo’n 150 km afgelegd. Als politieman ben ik veel gewoon, maar dit was toch anders. Hopelijk valt zoiets nooit meer voor.”
inforevue 022016
“
Deze trieste dag zal voor altijd in onze gedachten blijven, maar jammer genoeg ook in de huid van sommigen onder ons. Mijn gedachten gaan uiteraard uit naar de slachtoffers, maar zeker naar jullie allemaal die blijk hebben gegeven van een groot professionalisme, moed en empathie. Op 22 maart 2016, maar ook in de dagen en weken nadien, hebben jullie je beroep ten dienste van de burgers alle eer aan gedaan. Ik feliciteer jullie hiervoor, maar bedank jullie vooral heel hartelijk." Olivier Libois, directeur-generaal van de bestuurlijke politie
“Je job doen en slachtoffers helpen” Jessica, David, Denis en Marijke van de Brusselse spoorwegpolitie snelden op 22 maart naar metrostation Maalbeek om er hulp te bieden.
David Janssens: “We waren op Brussels Airport toen we werden opgeroepen naar Maalbeek waar ook een bom ontploft was. Onderweg voel je die revolte opborrelen: ‘niet nog een aanslag!’ De chaos in het station was enorm: het metrostel was weggeblazen, overal lagen menselijke resten. Met die scène in gedachten is het haast onwezenlijk om nu in een hersteld en opgekuist station te staan.”
Jessica Follon: “Emoties? Ik heb wel even mijn ouders gebeld om te zeggen dat ik oké was, maar dan schakel je over op automatische piloot: overlevenden helpen tussen die horror. Een maand later, op het herdenkingsmoment vlak voor de heropening van het station, heeft een slachtoffer mij herkend. Die ontmoeting deed deugd. Ik kijk wel bewust niet naar de foto’s van de dodelijke slachtoffers; dat zijn associaties die je niet mag maken.”
Marijke De Grauwe: “Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik eraan denk. We hebben iets meegemaakt dat moeilijk is in te schatten. Ik hou er ook iets positiefs aan over: een hechtere band met collega’s, we hangen dichter samen. En puur operationeel was het een leerzaam moment.”
Denis Mellaerts: “Wat mij vooral bijblijft, is de indringende geur van verschroeide materie. En de rook. Alles zag zwart van het roet. Maar tijd om onder de indruk te zijn is er niet; je doet gewoon je job. Ik ben ook naar de hulppost in Hotel Thon gegaan om gewonde slachtoffers te identificeren. Velen waren in diepe shock. De angst, die paniek in hun ogen, dat is me bijgebleven.”
David
Jessica
Denis
22 M A ART 2016
“
Hoe kunnen we beter reageren op de barbaarsheid van de gepleegde misdaden en het lijden van de zo diep gekwetste families dan door ons samen met nog meer vastberadenheid en toewijding in te zetten tijdens de uitvoering van ons mandaat om de openbare veiligheid te verzekeren, in voortdurend overleg met onze partners en in uitstekende verstandhouding met onze overheden om onze medeburgers de levenskwaliteit te helpen teruggeven waar ze recht op hebben." Claude Fontaine, directeur-generaal van de federale gerechtelijke politie
"Steun van collega’s is een echte opsteker” Gespecialiseerd consulente, labo FGP Brussel
Simon
“Op 22 maart 2016 ben ik met de eerste ploegen van het labo voor technische en wetenschappelijke politie afgestapt in Zaventem. Onze taak bestond erin ter plaatse het sporenonderzoek uit te voeren. Dit betekent onder meer de plaats delict op beeld vastleggen en zoeken naar sporen, waaronder onderdelen van de bom. Wij hebben hiervoor samengewerkt met DOVO, maar ook met DVI en de wetsdokters om de slachtoffers te identificeren. Uiteindelijk hebben wij drie dagen in de luchthaven gewerkt. Het zal mij altijd bijblijven dat er die dagen een groot gevoel van solidariteit en collegialiteit heerste en dat iedereen méér dan zijn steentje heeft bijgedragen. De steun die wij van de LTWP’s uit andere arrondissementen hebben gekregen is een echte opsteker.”
"Iedereen heeft zich voor honderd procent gegeven"
"Snelheid en haast niet met elkaar verwarren"
Gespecialiseerde hoofdinspecteur van het laboratorium van de FGP Brussel
Commissaris van de Directie van de operaties, FGP Brussel
“Als officier van de Directie van de operaties van de FGP Brussel was ik op de dag van de aanslagen belast met de coördinatie van de versterking die de andere FGP’s in het kader van het gerechtelijk onderzoek hadden gestuurd (ondersteuning van de laboratoria van technische en wetenschappelijke politie (LTWP), inbeslagnemingen, verhoor van de slachtoffers, exploitatie van technische gegevens …). Ik herinner me vooral de motivatie die iedereen aan de dag legde. Collega’s uit de vier windstreken van het land die elkaar niet kenden, werkten samen in een collegiale sfeer waarin iedereen zich voor honderd procent heeft gegeven voor een kwaliteitsvolle dienstverlening aan de slachtoffers en om te waken over de veiligheid van de bevolking. Ik wens hen hier te bedanken. Onmogelijk om ze allemaal bij naam te noemen, zo talrijk waren ze. Ze zullen ongetwijfeld weten dat het over hen gaat.”
12
“Ik was een van de personen die waren aangewezen om de vaststellingen in de metro van Maalbeek te doen. De sfeer was bedrukt en de stress nam geleidelijk aan toe; dit was nieuw en anders. Ik had geen ervaring en moest improviseren met collega’s die zich ook uit de slag moesten trekken. Gelukkig kwam er tussen de collega’s van de labo’s van de verschillende regio’s algauw een samenhorigheidsgevoel tot stand en boden ze ons hun hulp aan. We deden wat we konden met de beschikbare middelen. Ik heb geleerd dat men snelheid en haast niet met elkaar mag verwarren. We waren al snel ter plaatse en werkten zonder echte pauze om die nachtmerrie achter de rug te hebben. Een ding moet worden onthouden: men moet zich absoluut op het slechtste voorbereiden, trainen en in de nodige middelen voorzien. Gelukkig stonden alle collega’s en het stressteam paraat om ons moreel te steunen.”
"Een o zo intense energie" Laboratorium audio-video (LAV), Centrale directie van de technische en wetenschappelijke politie (TWP)
“Op 22 maart deed het LAV als ‘steuneenheid’ zijn naam alle eer aan. We werden letterlijk het terrein ingeworpen door de hoogdringendheid van het dossier en hebben in de omgeving van het station Maalbeek videogegevens verzameld die nuttig konden zijn voor het verdere onderzoek. Ondertussen kregen andere collega’s in het laboratorium de eerste beelden van de drie daders van de aanslag in Zaventem en dan die van de man met het hoedje, waarna ze die beelden filterden en verbeterden. Uren werden seconden. Later die nacht zijn mijn collega Xavier en ik het metrostation binnengegaan om onze Luxemburgse collega’s bij te staan bij het maken van een 3D-scan van de plaats van de misdaad. Wat me het meest is bijgebleven, is dat contrast tussen de gruwel van de scène en de hulpvaardigheid onder elkaar, het contrast tussen de dood die overal in het station te voelen was en de o zo intense energie van alle mannen en vrouwen van de interventieteams die druk in de weer waren.”
Karim Bouhaiat
Luce Molitor
"Onze interventie-efficiëntie verhogen"
inforevue 022016
22 M A ART 2016
Gespecialiseerde hoofdinspecteur van het laboratorium van de FGP Brussel
“Die 22ste maart 2016 heb ik, bijgestaan door verschillende collega’s van het labo van Antwerpen, voor het labo van Brussel een van de talrijke huiszoekingen geleid die in het kader van het onderzoek na de aanslagen van Zaventem en de Brusselse metro werden uitgevoerd. Het spreekt voor zich dat de druk op de onderzoeks- en interventiediensten enorm groot was. Bij elke nieuwe stap in het onderzoek werd er langs alle kanten een beroep op ons gedaan om overtuigingsstukken op te sporen, op te nemen en de integriteit ervan te bewaren. Afgezien van de dramatische en uitzonderlijke context onthoud ik van de dagen na de aanslag een grote solidariteit van de andere nationale laboratoria. Dankzij hun steun en professionalisme gedurende meerdere weken na de aanslagen hebben we ons werk op het terrein en de behandeling van de talrijke overtuigingsstukken tot een goed einde kunnen brengen. Wij, de TWP-laboratoria, moeten onze samenwerking met de andere hulpdiensten (DOVO, DVI, diensten voor tactische onderzoeken, NICC) en zelfs onder elkaar verbeteren om onze interventieefficiëntie te verhogen.”
“Een speciaal dispositief" Gerechtelijke identificatiedienst (GID) van de Centrale directie van de technische en wetenschappelijke politie
“De dag zelf kreeg ik de eerste fiches met afdrukken van de slachtoffers. We waren allemaal erg geraakt door die verschrikkelijke gebeurtenissen, maar het professionalisme nam al snel de bovenhand. Binnen de GID werd onmiddellijk een speciaal dispositief opgericht met een 24 uurspermanentie om de labo’s van de technische en wetenschappelijke politie en de cel terrorisme van de FGP Brussel zo goed mogelijk te steunen. Het was de bedoeling om zo snel mogelijk alle sporen/afdrukfiches afkomstig van Zaventem en Maalbeek te kunnen analyseren, alsook alle sporen die werden opgenomen op de plaatsen waar in de nasleep van de aanslagen huiszoekingen werden verricht. Het was een kolossaal werk, maar we hebben heel wat slachtoffers kunnen identificeren. Ondanks de moeilijke omstandigheden heb ik mijn werk zo goed mogelijk proberen te doen binnen een gedreven GID.”
13
Bruno Gysbertsen 14
"Het netwerkverkeer is verdubbeld" Verantwoordelijke van het Team Networks & Telecommunications bij de Directie van de politionele informatie en ICT-middelen
"Onze steun was voornamelijk bestemd voor de onderzoekers van de FGP Brussel. Toen ik pas aankwam, nam de ‘Commando Room’ onmiddellijk contact met me op om met spoed bijkomende telefoonposten te installeren. Kort erna moest ten gevolge van de verzadiging van het internetnetwerk FEDMAN in het Polis Center een performante verbinding worden gerooted tot het crisiscentrum van de FGP. Hoewel het Hilde-netwerk goed werkte, kon men vaststellen dat er 50 % meer verkeer op het netwerk was dan normaal: nog nooit gezien! Van deze dag, die gekenmerkt werd door algemene ontreddering, onthoud ik vooral dat er uitstekend werd samengewerkt. Mijn team, dat in shifts georganiseerd was, bekeek voortdurend grondig de Video Wall (middel voor de monitoring van het verkeer op het operationele netwerk Hilde van de geïntegreerde politie) en hield zich klaar om te handelen bij het minste probleem dat op een van de vier schermen zou worden vastgesteld."
"De stilte op de luchthaven"
Chauffeur bij het magazijn/verdeelcentrum van de Directie van de logistiek
"Op 22, 23 en 24 maart heb ik vanuit de luchthaven het team chauffeurs gecoördineerd dat onder leiding stond van commissaris Luc Nijs van de FGP Dendermonde. Het team moest de bagagestukken en persoonlijke bezittingen ophalen die de reizigers en het luchthavenpersoneel na de aanslagen in de vertrekhal hadden achtergelaten. Nadat die bagagestukken op sporen van explosieven werden onderzocht, werden ze gelabeld, geïnventariseerd en vervolgens in onze vrachtwagens geladen om ze naar Ukkel te brengen. Daar werden ze verzegeld en gedurende twee weken opgeslagen tot we ze naar de douane van de luchthaven brachten. Er waren valiezen van kinderen bij; dat is toch even slikken. Op de luchthaven was het vooral de stilte die indruk maakte gedurende die drie dagen. Het was zelfs schrikken toen er weer een vliegtuig opsteeg. Tot slot nog een woordje van dank ten aanzien van de collega’s van de FGP Dendermonde die er in moeilijke omstandigheden over gewaakt hebben dat wij, de chauffeurs, ons als volwaardige teamleden hebben kunnen inzetten voor de slachtoffers.”
Peter De Waele
Wim Vanluchene
22 M A ART 2016
"Je moet communiceren of anderen doen het met de verkeerde informatie” Woordvoerder federale politie
"Net die dag begon ik wat later … Tijdens de rit van huis naar Brussel (45 km) had ik al ongeveer 50 gemiste oproepen van journalisten in binnen- en buitenland. Ik ben direct naar het crisiscentrum van de regering gereden, waar alle woordvoerders samen in de cel communicatie verzamelen. Een van de eerste berichten die binnenkwamen, was dat er een collega overleden zou zijn. Dat horen gaat als een mes in je hart. Daarom is het belangrijk om alle nieuws eerst te dubbelchecken en niet direct als waarheid aan te nemen. Crisiscommunicatie is een moeilijke oefening, maar je moet het doen of anderen doen het met de verkeerde informatie; mensen mogen immers niet beginnen panikeren. Tussen de verschillende woordvoerders heerste er een grote solidariteit; er werd op een volwassen en open manier vergaderd over de te volgen strategie. Je denkt op zo’n dag niet alleen aan de slachtoffers en hun naasten, maar ook aan je collega’s op het terrein. Je zou hen graag gaan helpen, maar dat is natuurlijk je taak niet op dat moment. Eigenlijk ben ik zodanig in een rush terechtgekomen, dat ik pas ‘s nachts écht besefte hoeveel leed die aanslagen hebben aangericht.”
Wivine Paquay
"We hebben snel georganiseerd om de verschillende politiemensen die hulp hebben geboden te identificeren om hen onze steun aan te bieden. In de eerste plaats hielpen we de collega’s om ervoor te zorgen dat ze ondanks de gruwel waarmee ze te maken kregen, konden doorgaan met hun opdrachten. Het was indrukwekkend om bij iedereen die wilskracht te zien om tot het uiterste te gaan. Daarna was het voor sommigen tijd om de psychische wonden te en de 'gewone' draad weer op te pikken. Het is ook op zulke momenten dat je weer getuige bent van de inzet en de toewijding van de verschillende politiekorpsen in ons land."
Gabriella Torres en Benny Baeyens
Joan Devroey
Psychologe bij het stressteam
"Machteloos ten aanzien van het gebrek aan informatie"
"Een patriottische reflex"
inforevue 022016
"De gedeelde wil om tot het uiterste te gaan"
SSDGPI/Horeca
Gabriella Torres en Benny Baeyens van SSDGPI/ Horeca boden spontaan hun diensten aan toen ze over de aanslagen hoorden. Al gauw begrepen ze dat ze de politieagenten op het terrein moesten steunen door ze iets te eten en te drinken aan te bieden. Ze begonnen dus broodjes, soep en koffiekannen klaar te maken. "De eerste bestelling van broodjes kregen we rond 10.00 uur en met heel ons team vrijwilligers zijn we broodjes blijven maken. Meer dan 2000 belegde broodjes, tientallen liters soep en honderden liters koffie en frisdranken werden zo naar de plaatsen van de aanslagen gebracht om de eerstelijnscollega’s een beetje troost te bieden." "De mess is ook gedurende 48 uur non-stop opengebleven. De blijken van tevredenheid en dank van de vermoeide collega’s die zelfs in het midden van de nacht een goede warme maaltijd konden eten, deden ons echt plezier. Met onze beperkte middelen hebben we op onze manier de inspanningen van de politieagenten op het terrein in bijzonder moeilijke omstandigheden ondersteund. Voor ons was dat een patriottische reflex en we zijn er trots op!"
Politionele slachtofferbejegening, CSD Brussel
"Aanvankelijk was het zoeken en behelpen om informatie te krijgen, om te weten waar we het nuttigst konden zijn. Uiteindelijk werden we opgevorderd om de brandweerlui van de Dienst voor brandweer en dringende medische hulp Brussel, die van Zaventem en Maalbeek terugkwamen, te ondersteunen. We waren er om naar hen te luisteren, om ze te steunen, ze hun woede ten aanzien van de terroristische daden, hun onmacht ten aanzien van het gebrek aan materiaal, hun frustratie omdat ze niet alle slachtoffers hebben kunnen redden, te laten ventileren. En om hun emoties, hun behoefte om de gruwelijke beelden, de oorlogswonden te beschrijven de vrije loop te laten. Vervolgens zijn we naar het crisiscentrum in Diegem gegaan waar zich de families bevonden die hoopten hun naasten te vinden van wie ze geen nieuws hadden. Anderen hadden slechts één wens, dit land zo snel mogelijk verlaten. We voelden ons machteloos ten aanzien van het gebrek aan informatie, ten aanzien van hun wanhoop. Sinds 22 maart zien we drie tot vier slachtoffers, verwanten, per dag. We luisteren naar hen, we steunen hen, we helpen hen bij de administratieve (verzekering …) en juridische formaliteiten, we geven hen hun persoonlijke bezittingen terug die ze op de plaats van de aanslag hadden achtergelaten. We worden onophoudelijk in de gruwel van hun verhalen ondergedompeld, in de ondraaglijke beelden van hun fysieke en psychische pijn. Maar we zetten de strijd aan hun zijde voort om te proberen hen een beetje vertroosting te bieden. Bamako, Sousse, Parijs leken me ver, maar ditmaal klopte de gruwel aan onze deur. Ik hoop met heel mijn hart dat alle betrokkenen stilletjes aan indrukken opdoen, emoties voelen, kleine geluksmomenten meemaken die hen daarom niet doen vergeten, maar die hen zullen helpen te leven met wat is gebeurd."
15
22 MAART 2016
“
De aanslagen in Brussel hebben, hoe dubbelzinnig ook, de grote en bewonderenswaardige inzet van onze politiemensen aangetoond. Het is pas op zulke momenten dat je ziet wat je aan elkaar hebt en hoe sterk de organisatie er staat op het vlak van dienstverlening naar de burgers en aanpak van de crisis. Een dikke pluim voor al onze mensen.”
Régis Kalut
Paul Putteman, directeur-generaal van het middelenbeheer en van de informatie
"Enkel de achtergelaten gsm’s rinkelden" DGJ/DJSOC en lid van DVI
"Rond 8.00 uur bevond ik me per toeval in een trein onder de luchthaven van Zaventem toen zich de ontploffingen voordeden. Het NMBS-boordpersoneel liet ons niet uitstappen en de trein is voortgereden naar het station Brussel-Noord.
Als occasioneel lid van DVI (pool), gespecialiseerd in de berging van slachtoffers in een moeilijke omgeving, heb ik me vanaf mijn aankomst in het RAC ter beschikking gesteld van DVI. We zijn snel met z’n tweeën naar Zaventem vertrokken om er een verkenning te doen. Ter plaatse beoordeelden we de ernst van de gebeurtenissen en gingen we eerst en vooral over tot de berging van verscheidene overleden slachtoffers op de openbare weg. Aangezien de twee terminals niet beveiligd waren, werden de eerste uren besteed aan het vergaren van gegevens, het samenstellen van een team ‘recovery’, het aanknopen van operationele contacten en contacten over wie welke beslissingen moet nemen en tot slot het verzamelen van het voor de opdracht nuttige materiaal. Zonder enig communicatiemiddel (overbelasting van de netwerken) was het niet gemakkelijk, maar de ervaring en de volharding van Patricia Vanderlinden, aangewezen als DVI-coördinatrice voor Zaventem, deden die obstakels overwinnen. Tussen dinsdag en donderdag werden twaalf onschuldige slachtoffers, twee daders en meer dan 650 lichaamsdelen, die verspreid lagen over de twee plaatsen waar de ontploffingen hadden plaatsgevonden, geborgen. We hebben het beste van onszelf gegeven en we hebben gewaakt over de goede samenwerking met de andere diensten (laboratoria, onderzoeksdiensten, wetsdokters …). We hebben het geluk gehad dat we konden rekenen op de toewijding van de collega’s van de luchtvaartpolitie, van de brandweer en dat we konden terugvallen op het comfort van een groot hotel, wat in schril contrast stond met het zeer lastige werk. We gingen erheen voor een verkenning van een uur, maar zijn er non-stop vier dagen gebleven. Wat ik onthoud, is het beeld van een oorlogsscène, van een verlaten luchthaven toen we er binnenkwamen. Er was geen enkel teken van leven en enkel de achtergelaten gsm’s rinkelden in alle hoeken van de terminal totdat de batterijen het begaven. Ik denk vandaag en waarschijnlijk nog lang, vooral aan al die slachtoffers die we hebben geborgen en aan de gewonden die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren. Ik heb verdriet om al die in rouw gedompelde families die het slachtoffer zijn van dat blinde geweld."
16
Robottekenaar bij de Centrale directie van de technische en wetenschappelijke politie
"Op 22 maart stelden Benny Claes en ikzelf voor om het DVI, dat al in de luchthaven van Zaventem aan de slag was, bijstand te verlenen en naar het metrostation Maalbeek te gaan. Onze taak: identificatiefoto’s maken van de slachtoffers en van de zelfmoordterrorist(en). We hebben enkele uren geduld geoefend alvorens onze opdracht uit te voeren en dit om de collega’s van het labo en van de afstapping van het parket op de plaats van de aanslag niet in de weg te lopen. Mijn vrees die dag, was dat er onder de slachtoffers misschien een naaste, een kennis zou zijn."
"Professionalisme en beschikbaarheid" Centrale dienst voor de bestrijding van corruptie, Directie van de technische en wetenschappelijke politie
“Vanaf 23 maart heb ik aan DVI bijstand verleend, voornamelijk door het team logistiek te steunen. Ik vervoerde materiaal of collega’s naar de mortuaria van het militaire ziekenhuis van Neder-Over-Heembeek en naar de KU Leuven. Tijdens de verschillende opdrachten heb ik het professionalisme en de beschikbaarheid van alle hulpverleners kunnen vaststellen, zowel van de federale en de lokale politie als van het leger en het medische korps. Ten aanzien van dergelijke tragedie is het eerste gevoel dat van woede tegenover de ‘menselijke domheid’, in tweede instantie één van droefheid voor de slachtoffers en hun families. Deze onschuldige slachtoffers verdienen het grootste respect. Respect is trouwens het gevoel dat merkbaar was tijdens het urenlange werk van de teams om zo snel mogelijk de slachtoffers te identificeren en de onzekerheid bij de families weg te nemen."
Luc De Clerck
Juan Da Silva Lucas Pascal Roland
"Bijstand aan het DVI"
inforevue 022016
22 MAART 2016
"Diepmenselijk verdriet " FGP/AIK Halle-Vilvoorde en vrijwilliger DVI (ante mortem):
“Mijn ante-mortemopdracht start die dag in hotel Crowne Plaza te Diegem, een ‘comfortzone’ in schril contrast met wat er zich op enkele honderden meters daarvandaan op de luchthaven afspeelt. Alleen hier een beklijvende stilte wanneer bezorgde familieleden en geliefden van slachtoffers zich aanmelden. Geen hysterie, wel realiteitszin dat hen het ergste doet vrezen. Overleefd of gedood? Een prangende vraag waarop het antwoord op zich laat wachten … onwezenlijk lang. Onzekerheid maakt plaats voor hoop voor de ene of voor een bijna onmenselijke beproeving voor de andere … Ondertussen worden de ante-mortemdossiers aangemaakt. Vele vragen over hun geliefde over wie ze zich met veel inzet en moed buigen … Verbijsterend, niet één detail ontgaat hen. Later op de week zag ik hen terug bij de slechtnieuwsmelding en bij de zogenaamde laatste groet in het mortuarium van het UZ Gasthuisberg. Diepmenselijk verdriet, diepbedroevende emoties … beklijvend …”
De naasten van de slachtoffers konden op de luchthaven even stilstaan bij de gebeurteuissen. Leden van het DVI stonden hen bij.
17
De nieuwe uitdagingen van het DVI Het Disaster Victim Identi�ication Team (DVI) van de federale politie heeft na veel moeite de 32 slachtoffers van de aanslagen van 22 maart 2016 geïdentificeerd … maar ook de
drie terroristen. Na de actie is het tijd voor bezinning. Commissaris Christian Decobecq, diensthoofd van het DVI, staat stil bij de toekomstige uitdagingen van zijn bijzondere
team. Monoloog van een man met een passie voor zijn zware maar zo geliefde beroep. “
O
nze grote uitdaging is het structureren van onze eenheid om voorbereid te zijn op een grootschalige ramp. Zoals veel eenheden van de federale politie kampt het DVI met een personeelstekort. Er werken slechts zeven mensen fulltime want de rest van de pool, 80 mensen, werkt buiten het kader van slachtofferidentificatie in andere eenheden. Ter vergelijking, de Zwitserse DVI-eenheid telt niet minder dan 210 inzetbare personeelsleden. Moeten we het groter zien? Dat lijkt me noodzakelijk als we ooit met een ramp te maken krijgen zoals de crash van vlucht MH17 die in 2014 door een raket werd neergehaald boven Oekraïne. Onze Nederlandse collega’s in Hilversum identificeerden toen 276 slachtoffers onder wie 189 van hun landgenoten, en ongeveer 7 000 menselijke resten."
"Een van mijn andere grote uitdagingen is het opleiden van meer coördinatoren voor slachtofferidentificatie. We gaan daarom investeren in een cursus van het Europees Politiecollege (CEPOL). Een lid van de pool van het Belgische DVI zal eraan deelnemen en zal op zijn beurt Belgische coördinatoren opleiden volgens het principe train the trainers. Afhankelijk van de DVI-functie die hij bekleedt, zorgt de coördinator voor de taakverdeling, hij ziet toe op de naleving van de procedures, hij controleert de kwaliteit van het werk en waakt over het welzijn van zijn mensen."
IDENTIFICATIEKETENS
18
"Op logistiek gebied heeft een eenheid zoals het DVI ruimte nodig om zich te installeren en in alle veiligheid te kunnen werken. Ik zoek dus kazernes die ons kunnen ontvangen in geval van een ramp. Of, waarom niet, in het militair hospitaal? Wij doen alleen het pure politiewerk met onze collega’s van de labo’s. Voor het wetenschappelijke werk worden we bijgestaan door wetsdokters,
antropologen, odontologen en genetici. Een à twee identificatieketens met voldoende autopsietafels om de postmortemgegevens te verzamelen, zou ideaal zijn1. Een identificatieketen bestaat uit vier fases. Eerst worden vingerafdrukken genomen. In de tweede fase wordt het slachtoffer uitgekleed. Het lichaam en de kleding worden gewassen, men inventariseert de littekens en tatoeages en men maakt de nodige foto’s. Op de derde tafel wordt een DNA-staal afgenomen. Het proces eindigt op de vierde tafel waar de odontoloog de tanden van het slachtoffer analyseert. De aankoop van deze tafels is in de begroting opgenomen."
30
EIND 2016 BESTAAT DVI DERTIG JAAR
NUMMERING VAN DE LICHAMEN "Voor sommigen is het DVI een eenheid van bestuurlijke politie gebleven, maar tijdens de aanslagen van Brussel moesten we noodgedwongen in een criminele en dus gerechtelijke context handelen. Het viel me op dat het systeem dat de mensen van de labo’s gebruikten om lichamen te nummeren, niet overeenkwam met het systeem van het DVI dat door Interpol werd ontwikkeld. Daar moesten we dus iets op vinden. Eind mei organiseerden we in Campus Vesta in Ranst een gezamenlijke bergingsoefening waarbij de nummering van Interpol werd gebruikt. Onze partners van de labo's hebben er geen problemen mee ervaren en
© Lavinia Wouters
EUREKA
AANSLAGEN VAN BRUSSEL: "ONGEZIEN IN ONZE GESCHIEDENIS"
Christian Decobecq
Christian: "Ik ben in november naar Parijs gegaan na het bloedbad in de Bataclan. We bereidden ons voor op een aanslag op ons grondgebied. Maar twee aanslagen tegelijk … We waren met twee op kantoor. Ondanks de moeilijkheden – sommige leden van het DVI zijn ook federale rechercheurs – was de mobilisatie uitzonderlijk. Dertig leden van het DVI waren zeer snel ter plaatse. We konden ook meteen rekenen op de administratieve en logistieke steun van onze directe collega’s van de Centrale directie van de technische en wetenschappelijke politie (DJT). Ik heb ook de hulp van Interpol ingeroepen voor de internationale contacten. De solidariteit was groot. Mijn Britse collega is me spontaan zijn diensten komen aanbieden om de vergelijking van ante- en postmortemgegevens vlotter te coördineren. De gerechtelijke context waarin we werkten gaf soms spanningen, maar ik heb erop aangedrongen dat onze werkmethoden zouden worden gerespecteerd! De aanslagen van Brussel zijn ongezien in de geschiedenis van onze eenheid: we hebben ook formeel de daders geïdentificeerd. Wat men er ook van denkt, hun families zijn ook slachtoffers …"
ze nemen zich voor deze nummering bij toekomstige rampen te gebruiken." "De cohesie en de samenwerking op Europees niveau blijft evenwel mijn stokpaardje. De internationale samenwerking loopt gesmeerd dankzij Interpol, maar ik zou een netwerk willen uitbouwen zoals Atlas, het netwerk van de Europese speciale eenheden. Onze middelen bundelen, extra materiaal aankopen dat we kunnen uitlenen aan wie het nodig heeft … De wil is er al, de samenwerking moet alleen nog officieel bekrachtigd worden."
"Deze plannen hebben maar één doel: slachtoffers beter en sneller identificeren. We denken in de eerste plaats aan de nabestaanden! Voor families die in onzekerheid verkeren, duurt elke seconde een eeuwigheid. Het is en blijft onze taak hun zo snel mogelijk een antwoord te geven." f
Benoit Dupuis
1
De identi�icatie van slachtoffers berust op de vergelijking van antemortemgegevens (bv. ondergane operaties, röntgenfoto’s van het gebit, DNA van nabestaanden enz.) en postmortemgegevens. Al deze gegevens worden opgeslagen en vergeleken via een Deens programma. In geval van overeenkomst is de identi�icatie of�icieel.
19
22 MAART 2016
Veilig surfen
U verkoopt uw smartphone? Let dan goed op! Olivier BOGAERT
E
en computerbeveiligingsbedrijf heeft Androidtelefoons in tweedehandswinkels gekocht om de onvoorzichtigheid van de vorige eigenaars aan te tonen. Op 2 van de 20 gekochte smartphones was de Gmailaccount nog steeds actief. De vorige eigenaars hadden hun telefoon dus zonder meer uitgeschakeld voordat ze hem te koop aanboden. Op de andere toestellen die wel waren gereset via de daartoe voorziene functie, hebben de onderzoekers een gegevensherstelprogramma gebruikt. En met succes: uit de geteste smartphones hebben ze een 4000-tal foto’s kunnen opvissen, waarvan 1500 familiefoto’s met kinderen, meer dan 750 foto’s van meer of minder geklede vrouwen, meer dan 250 selfies van de vorige eigenaar, 750 e-mails en sms-berichten, 250 contacten en nog veel meer.
Als u dus uw Androidtelefoon of -tablet wenst te verkopen, is het aangeraden de inhoud van uw toestel eerst te versleutelen met de functie in het instellingenmenu in de rubriek Beveiliging. Dit zal enige tijd duren. Sluit het toestel dus zolang aan op een externe stroombron. Daarna kunt u eveneens via dit menu de fabrieksinstellingen herstellen.
What’s in a name ?
“Ensemble, nous fliquons mieux”. Euh, wat bedoelt u juist?
V
an Dale leert ons dat vertalen betekent: “van de ene taal in de andere overbrengen”. Op het eerste gezicht een makkie, maar niets is minder waar!
Als vertaler probeer je namelijk niet alleen om de tekst over te brengen, maar je tracht ook zo dicht mogelijk bij de ‘geest’ van het origineel te blijven.
Sommigen herinneren zich ongetwijfeld de slogan 'Samen flikken we het beter' uit de nieuwjaarswensen van de voormalige directie DGS. Goed gekozen omdat het werkwoord ‘flikken’ onmiddellijk doet denken aan het beroep van politieambtenaar en dat is mooi meegenomen in deze politionele omgeving!
16 20
De slogan vertalen in het Frans is echter een ander paar mouwen: een dusdanige geslaagde wisselwerking in de brontaal, is in de doeltaal immers niet altijd vanzelfsprekend. 'Ensemble, nous fliquons mieux.' Menig Franstalige zou hierbij de wenkbrauwen fronsen! Het is voor een vertaler dus een ware uitdaging om min of meer eenzelfde interactie in de doeltaal te creëren. Uiteindelijk werd het: 'Ensemble, nous sommes de meilleurs flics'. Niet volledig hetzelfde, maar een mooi en aanvaardbaar alternatief! Toch?
Elly HAESEN
22 MAART 2016
Onderweg
Hoe meer rechten men heeft, hoe meer men er wil!
DE EXPERTS
E
en mooie meidag in de omgeving van Brussel. Op mijn ochtend- en avondtraject valt het me op hoe verschillend Belgische en buitenlandse motorrijders zich in het verkeer gedragen. En ik moet onwillekeurig denken aan iets wat mijn moeder me al zei: 'geef je ze een hand, dan nemen ze je hele arm. '
Dit zijn de feiten. Ik reed die ochtend naar Brussel toen het verkeer nog niet stilstond, maar met een snelheid van 80 à 90 km/u reed. En hoewel onze uiterst progressieve wetgeving het verbiedt, werd ik aan die snelheid 4 of 5 keer ingehaald door Belgische motorrijders die tussen de tweede en derde rijstrook zigzagden. Nochtans mogen motorrijders niet sneller dan 50 km/u tussen de files doorrijden en mag het verschil met de voertuigen die ze voorbijrijden niet groter zijn dan 20 km/u.
Toen ik ‘s avonds terugreed, stond ik op de Brusselse ring in een file die maximaal 20 à 30 km/u reed. Daar zag ik 2 Nederlandse motorrijders netjes achter de auto’s rijden. Ze hadden ook tussen de files kunnen doorrijden, maar omdat ze uit een land
Olivier QUISQUATER komen waar dat simpelweg verboden is (zoals trouwens bijna overal in Europa) hebben ze het niet gewaagd.
Wat een contrast met de Belgische motorrijders van ‘s morgens! Net als u misschien maakte ik me de bedenking dat wie weinig heeft, met weinig tevreden is en dat wie meer heeft gekregen, steeds meer wil. Of hoe meer rechten men heeft, hoe minder men aan zijn plichten denkt!
Hallo, met het Contact Center? 0800 99 271 federal.contactcenter@police.belgium.eu
In geval van staking van het openbaar vervoer Pascal COLLARD
N
u het einde van de lente en de periode na de zomervakantie op sociaal vlak wel eens woelig zouden kunnen zijn, herinneren we aan de regels om de prestaties aan te rekenen in geval van een staking van het openbaar vervoer.
Daarbij moeten twee gevallen onderscheiden worden:
1. Onverwachte staking (niet-aangekondigd): als het personeelslid er alles aan gedaan heeft om op het werk te geraken en toch laattijdig aankomt, worden de uren aangerekend die normaal in het dienstrooster voorzien waren. Als het personeelslid bovendien ondanks zijn inspanningen onmogelijk op het werk kan geraken, en mits voorlegging van
een bewijsstuk (NMBS, TEC, De Lijn …), zullen de uren voorzien in het dienstrooster eveneens aangerekend worden.
Ingeval het personeelslid zich niet gemeld heeft op het werk en zijn afwezigheid niet kan rechtvaardigen met een attest, zullen geen dienstprestaties aangerekend worden.
2. Aangekondigde staking: in dit geval wordt het personeelslid verondersteld om de nodige schikkingen te hebben getroffen om de geplande dienst te verzekeren, of om verlof of rust te nemen.
Dit principe is ook vanaf de tweede dag van een onverwachte staking van toepassing.
21
SENIOR FOCUS IN BOR AINE
Zoek de gele doos in de koelkast En als uw koelkast nu eens uw leven zou redden? In de politiezone Boraine is het op die plaats dat de eerstehulpverleners in een felgekleurde doos nuttige informatie vinden wanneer een bejaarde onwel is geworden of verdwenen is. Het project Senior Focus, gelanceerd in maart dit jaar, kent een groot succes. Een zodanig succes dat het om uitbreiding vraagt. TEKST Benoît Dupuis
22
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
COLFONTAINE – Het idee ontstond toen Marcel Staelen, korpschef van de politiezone Boraine (Boussu/ Colfontaine/Frameries/Quaregnon, Saint-Ghislain), een studiereis naar Quebec maakte: “Als iemand verdwijnt of onwel wordt, is het van vitaal belang om snel informatie te vinden. Als de persoon alleen woont, is het nog moeilijker om de eerste noodzakelijke inlichtingen in te winnen. De entourage is soms niet in staat om alle nuttige informatie mee te delen, uit onwetendheid of omdat men door emoties overweldigd is. Vandaar het idee om een gedetailleerde vragenlijst uit te werken, die bewaard wordt in een hermetisch gesloten fluogele doos in de deur van de koelkast.” Waarom in de koelkast? “Omdat iedereen er een in huis heeft. Om het werk van de hulp- of interventiediensten te vergemakkelijken, is er coherentie nodig wat de plaats betreft. Door een sticker op of in de buurt van de koelkast weten ze dat er een doos te vinden is”, voegt Marcel Staelen eraan toe. De vragenlijst werd opgesteld om precieze en duidelijke informatie op te lijsten: identiteit, foto’s, onderscheidende kenmerken, lijst van ziektes, allergieën en geneesmiddelen, operaties die werden ondergaan, gegevens van de behandelende geneesheer, contactper-
ILLUSTRATIE Benoit Goesaert
sonen, vervoermiddelen en gewoonten van de persoon enz. Als de persoon weduwe of weduwnaar is, wordt ook de begraafplaats van de overleden partner vermeld. Hierdoor kan een verdwijning soms snel worden opgehelderd. Het document is verkrijgbaar op de commissariaten, maar ook bij de gemeenten, in de ziekenhuizen of bij de OCMW’s. “Wij hebben de vragenlijst opgesteld in samenwerking met de hulpdiensten. We hebben met hun praktische tips rekening gehouden”, legt Marie Vannuffelle, die het project leidt, uit.
LEVENS REDDEN
De politiezone Boraine heeft niet minder dan 25 600 dozen aangekocht. Sinds het begin van het project werden er daarvan al 7 500 uitgedeeld. “Dat vereist een goede follow-up”, legt Marie Vannuffelle uit. “De dozen zijn in principe bestemd voor mensen ouder dan 65 jaar, maar jongere personen die ziek of gehandicapt zijn, kunnen er ook een krijgen. Onze wijkagenten zorgen voor de verspreiding ervan. Ze kennen hun bevolking, en ook de gezinshulpen en de diensten van het OCMW hebben ons inlichtingen verschaft. In oktober van dit jaar zal een eerste evaluatie plaatsvinden.” Het project Senior Focus wordt gekenmerkt door een sterk partnerschap.
inforevue 022016
SENIOR FOCUS ? EEN GEDEPONEERD LABEL! Als het project elders in het land wordt gelanceerd, zal het zijn officiële benaming behouden. De politiezone Boraine heeft het label immers gedeponeerd. Met het oog op coherentie, maar ook om commerciële en op winst beluste initiatieven te vermijden. “Senior Focus was nauwelijks op de rails gezet toen private firma’s die in het concept interesse hadden, ons al opbelden”, verklaart de korpschef.
Naast de voornoemde diensten werden ook de rusthuizen, de adviesraden voor ouderen, de Alzheimer Liga en de Cel vermiste personen van de federale politie erbij betrokken. “We werken samen om levens te redden!”, zegt Marcel Staelen verheugd. Het initiatief van de zone Boraine zou zich in de komende maanden als een olievlek kunnen uitbreiden. Verscheidene andere lokale politiekorpsen en de gouverneur van de provincie Luxemburg hebben hun interesse al te kennen gegeven. f
AMBASSADEURS Inspecteur Marc Miceli is wijkagent in Saint-Ghislain: “Zoveel dozen uitdelen, houdt een werklast in die we vreesden niet aan te kunnen. Maar het is een kwestie van organisatie. Ik wijd er wekelijks een dag aan. Ik ga naar onze senioren en stel hen het concept voor. De meesten reageren positief en juichen het initiatief toe. Ik heb slechts één weigering gekregen. Ik help hen evenwel niet bij het invullen van de vragenlijst, dat zou te veel tijd kosten. Ze laten zich bijstaan door familieleden, gezinshulpen of het OCMW. Een publieke schrijver1 heeft in het kader van het project zelfs zijn diensten aangeboden.” Marie Vannuffelle verheugt zich over het werk van de wijkagenten: “Zij zijn onze ambassadeurs! Intern moest er enige terughoudendheid overwonnen worden, maar het uitdelen verliep uiteindelijk vlotter dan verwacht. Chapeau!”
Iemand die brieven en aktes opstelt voor diegenen die niet of slecht kunnen schrijven.
1
23
Oplichting via internet: basisrecherche of specialistenwerk?
Olivier BOGAERT COMMISSARIS – REGIONAL COMPUTER CRIME UNIT BRUSSEL
“
D
e digitale technologieën zijn alomtegenwoordig; we ervaren het elke dag opnieuw. Ook de criminelen hebben begrepen dat die technologieën uitzonderlijke kansen bieden.
Het gebruik van namen van bekende instellingen die vertrouwen wekken, de oproepen tot financiële hulp of het succes van internethandel liggen tegenwoordig aan de basis van tal van oplichtingspraktijken. Slachtoffers die deze feiten aan de autoriteiten willen melden, worden vaak van de ene dienst naar de andere doorverwezen uit onwetendheid of door de verwarring die het internet kan doen ontstaan wanneer het gaat om de kwalificatie van de feiten.
24
Hoewel de computer of de smartphone de instrumenten zijn waarmee transacties worden afgesloten die de wet bestempelt als ‘informaticafraude’, gaat het volgens de wetgever wel degelijk om oplichting. Het is dus zeer duidelijk de politiezone van de woonplaats van het slachtoffer die de klacht in ontvangst moet nemen en niet de gespecialiseerde diensten van de federale politie zoals de RCCU’s. Zij zullen eerstelijnshulp bieden wanneer informaticasystemen worden geviseerd die dan de ‘slachtoffers’ zijn, maar in geval van informaticafraude zullen ze slechts in tweede lijn optreden, vaak om technische steun aan de speurders te verlenen zodat ze de daders kunnen opsporen. Om die verwarring te vermijden, is de door-
stroming van de informatie over de modi operandi van de oplichters noodzakelijk geworden. Zoals in sommige politiezones al het geval is, kan hiervoor een beroep worden gedaan op vrijwillige politiemensen die dan de referentiepersonen in dit domein worden.” f
In een maatschappij die evolueert, wordt ook de politie meer en meer geconfronteerd met internetmisdrijven. Bijvoorbeeld, iemand koopt iets op eBay, betaalt ervoor, en vervolgens verdwijnt de aanbieder met de noorderzon. Is de stelling dat
dergelijke misdrijven enkel voer zijn voor de gespecialiseerde diensten, in casu de Computer Crime Units (CCU) van de federale politie, ondertussen achterhaald?
FACE TO FACE
Steve VANHELMONT DIENSTHOOFD LOKALE RECHERCHE - LOKALE POLITIE WOKRA (WEZEMBEEK-OPPEM/KRAAINEM)
“
V
olgens mij is het basisrecherche en vaak zelfs routinewerk. Vanuit recherchemanagement-perspectief stel ik nu al vast dat een groot gedeelte van de tijd wordt gespendeerd aan internetmisdrijven.
Eigenlijk is de modus operandi bijna overal identiek, of het nu gaat om de identificatie van een e-mailadres (Hotmail, Telenet, Yahoo,…), dan wel sociale media zoals Facebook. Indien het slachtoffer een e-mail krijgt (phishing), wordt de paginabron (header) van de e-mail opgevraagd om het IP-adres te bekomen. Gaat het om een verkoopssite, dan vragen wij simpelweg het IP-adres van de persoon op die zich geregistreerd heeft op de website in kwestie. Mijn inziens is het dan ook achterhaald te zeggen dat enkel de CCU’s
deze misdrijven de dag van vandaag kunnen behandelen. Dit neemt niet weg dat wij nooit een beroep doen op hen: er bestaan bijvoorbeeld protocolakkoorden tussen de FCCU en ondernemingen zoals Apple. Als wij een vordering van het parket ontvangen, dan kan de FCCU die doorsturen en ons het antwoord bezorgen. Tegenwoordig maakt ‘internetrecherche’ deel uit van de federale gerechtelijke opleiding. In sommige provincies, zoals in Oost-Vlaanderen, krijgen zelfs de eerstelijnscollega’s zo’n cursus. Hoewel internetrecherche vandaag de dag een taak voor een lokale recherche is, denk ik dat op korte termijn zelfs iedere politieambtenaar niet alleen dergelijke klachten zal kunnen acteren, doch ook over de nodige kennis zal beschikken om gegevens te bemachtigen met het oog op verdere identificatie.
Waar ligt dan precies de lijn tussen lokaal en federaal? In ons arrondissement Halle-Vilvoorde acteren en onderzoeken de lokale politiezones in principe alle klachten. Technische aspecten daarentegen, zoals het extraheren van gegevens van een computer, het doorzoeken van een server et cetera, behoren tot de bevoegdheid van de CCU. Dus indien nodig kunnen wij op de collega’s van de CCU terugvallen om ons met raad en daad bij te staan. Politiezones dienen te evolueren, net zoals de maatschappij evolueert. Als wij in de loop der jaren geconfronteerd worden met andere (internetgerelateerde) misdrijven, moeten wij ons logischerwijs aanpassen.” f
25
POLITIE EN GENEESMIDDELEN
De gevaren van online Viagra & co Een geneesmiddel via het internet bestellen is vandaag de dag quasi net zo eenvoudig als online een boek op de kop tikken. In slechts een paar muisklikken kan eender wie, jong en oud, antibiotica, slaapmiddelen, antidepressiva of Viagra kopen en in een postpakketje laten thuisbezorgen. Zonder voorschrift! Maar het is niet al echte ‘Viagra’ wat de klok slaat. Het web loopt over van de namaak en producten zonder kwaliteitsgarantie. Met alle risico’s vandien voor de gezondheid. De politie en het Federaal Agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten (FAGG) luiden de alarmbel. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters & Jos Balcaen
BRUSSEL – “Op zich is het kopen van een geneesmiddel via het internet niet illegaal”, steekt Anja Ebraert van wal. Zij is geneesmiddeleninspectrice bij het FAGG. “Een Belgische apotheker mag zich perfect aan een webshop wagen en geneesmiddelen online aanbieden, voor zover die voorschriftvrij zijn. Anders is het wat de voorschriftplichtige geneesmiddelen betreft: die mag een Belgische apotheker niet online verkopen. In het buitenland is die regelgeving niet overal even strikt …”
26
Commissaris Jan Van den Boeynants leidt de ‘hormonencel’ bij de federale gerechtelijke politie en is verantwoordelijk voor de fenomeenopvolging. Hij plaatst een kanttekening: “Die 4022 zijn slechts het topje van de ijsberg. Als je de massa verzendingen ziet die Maar op het world wide web vormen dagelijks de revue passeren via postgrenzen geen drempel. De online orderbedrijven en koerierdiensten; verkoop van zware medicatie en dat is om van achterover te vallen. namaakgeneesmiddelen tiert er welig. Dus hoe meer controles, hoe meer In een poging om die aan banden te inbeslagnames. De jaarlijkse Pangealeggen – wat de Belgische gebruikers actie die door Interpol gecoördineerd betreft – werkt het FAGG samen met wordt en waarbij gedurende een week de douane. “De douane screent steek- intensief in meer dan 100 landen proefgewijs pakjes uit voornamelijk controles plaatsvinden, bewijzen dat. India, China, Singapore en ook de Tijdens de actie vorig jaar werden Verenigde Staten”, legt Anja uit. “De wereldwijd 20,7 miljoen illegale of verdachte pakjes worden voor ons namaakgeneesmiddelen in beslag opzij gelegd en wij halen die wekelijks genomen, goed voor een geschatte op. In 2014 hebben we 4022 paketten waarde van 81 miljoen dollar. Ook in beslag genomen. Jaar na jaar gaat werden 2414 websites offline gehaald. dat aantal crescendo.” Maar zolang het aanbod niet duur-
zaam aan banden kan worden gelegd, blijft het dweilen met de kraan open.”
MADE IN INDIA
Wat drijft mensen naar het web om geneesmiddelen te kopen? De anonimiteit? De drempel om bij de dokter op consultatie te gaan? Geweigerde voorschriften? “Dat kan zeker een rol spelen bij zware medicatie zoals antidepressiva en slaapmiddelen, en bij middelen tegen erectiestoornissen die ongeveer de helft vertegenwoordigen van de pakketten die wij in beslag nemen”, verklaart Anja. “Soms laat de aard van de aangetroffen middelen ons toe om tendensen te ontwaren. Zo stellen we tijdens de examenperioden een stijging vast van inbeslagnames van ‘stimulerende’ geneesmiddelen zoals Nootropil, een medicijn tegen Alzheimer. Of Modafinil, iets tegen narcolepsie. En we hebben ook onze klassiekers: de gigantische veelheid aan middeltjes en ‘voedingssupplementen’ met androgenen, anabolen en steroïden voor bodybuilders.” Uiteraard is ook de prijs van de middelen ‘made in India’ verleidelijk. Kamagra, de niet-vergunde Indiase variant van Viagra, is spotgoedkoop.
“Geldgewin is ontegensprekelijk de drijfveer van malafide fabrikanten en trafikanten”, vervolledigt Jan vanuit recherche-oogpunt. “Reken zelf maar: je bestelt 1000 tabletten sildenafil (de actieve substantie van Viagra) voor 20 euro en laat die overvliegen vanuit India. En vervolgens verkoop je die
hier aan 2 euro per stuk. Die winstmarge is fenomenaal! Hetzelfde stramien bij humane dopingproducten: goedkope grondstoffen, eenvoudige formules voor preparaten en woekerwinsten met de verkoop. Trouwens, wij houden ook de internethandel van dierengeneesmiddelen in het vizier. In België is die verboden. Thans stijgt de vraag naar online dierengeneesmiddelen omdat die tot 70 % goedkoper zijn. Zonder voorschrift en alweer met alle gezondheidsrisico’s vandien.”
BOETE VOOR ZONDAARS?
Het FAGG trekt de kaart van ontrading. “Veelal treffen we kleine gebrui-
kershoeveelheden aan. Die mensen krijgen een waarschuwing. Soms zoeken we ook het contact op om zicht te krijgen op het hoe en waarom van hun internetdemarche. We waarschuwen die mensen voor de gezondheidsrisico’s. Want niet iedereen is zich bewust van de gevaren van niet-vergunde of namaakmiddelen, laat staan zware medicatie. Voor recidivisten en trafikanten kunnen we ons register van bestuurlijke maatregelen opentrekken. De minimumboete bedraagt 300 euro. En desnoods sturen we het dossier door naar het parket voor gerechtelijk vervolg.” f
inforevue 022016
Keerzijde van die medaille is het gebrek aan kwaliteitscontrole. “We hebben in bepaalde ‘medicamenten’ al gevaarlijke substanties zoals insuline en fenolftaleïne aangetroffen. Levensgevaarlijk! Mensen moeten beseffen dat ze hun gezondheid op het spel zetten.”
• Anja Ebraert • Dierenarts van opleiding • Inspecteur bij de Speciale Onderzoekseenheid • Federaal Agentschap voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten (FAGG) medicrime@fagg.be
“Onze focus ligt op fraude met geneesmiddelen (voor mens en dier), meer bepaald illegale verspreiding (zonder vergunning) en namaak, en op het informeren over de gezondheidsrisico’s. Maar het gebruik van die middelen valt buiten onze scope. Momenteel richten wij onze pijlen vooral op de postzendingen. Politiediensten die verdachte geneesmiddelen of voedingssupplementen aantreffen, kunnen een beroep doen op onze expertise.”
• Jan Van den Boeynants • Commissaris • Diensthoofd Hormonen/Doping • Centrale directie van de bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit (DJSOC) • Federale gerechtelijke politie djsoc.horm@police.belgium.eu
“DJSOC staat in voor de beeldvorming en biedt ondersteuning bij onderzoeken naar hormonenhandel, illegale vetmesterij en geneesmiddelenfraude. Wij volgen ook de partnerschappen met federale en regionale agentschappen op. In samenwerking met het Vlaams dopingagentschap bijvoorbeeld, voeren we geregeld controles uit in fitnesscentra. Altijd prijs! Waar onze focus vroeger op de hormonen en illegale vetmesterij lag, ligt die nu voor 95% op de (zwendel in) humane doping.”
27
Pascal start zijn 12 uur durende shift: van 18 uur ‘s avonds tot 6 uur de volgende morgen.
Pascal heeft tijdens zijn loopbaan al zo’n 100 000 calls beantwoord.
Jaarlijks krijgen de elf CIC’s van ons land maar liefst 3 miljoen oproepen te verwerken.
Calltakers en dispatchers zitten samen in één ruimte. De coach (links onderaan) houdt een oogje in het zeil.
3 of 4 calltakers nemen hier alle noodoproepen in de provincie West-Vlaanderen aan.
Dankzij volledige informatie van de calltaker, kan de dispatcher de ploegen op het terrein correct aansturen.
Pascal Badts
CALLTAKER BIJ HET SICAD WEST-VLAANDEREN BEROEP : 1
Een warme lenteavond in mei. Pascals shift gaat van start. De eerste oproep laat niet lang op zich wachten: bij een tankstation op de autosnelweg staat een auto in panne. De beller zoekt een takeldienst en hoopt dat de politie hem kan helpen. Pascal ziet in de databank van de Dienst voor Inschrijvingen van Voertuigen (DIV) dat de autokeuring die bij het voertuig hoort, verlopen is. Het is niet aan hem om daar iets van te zeggen … De volgende beller meldt dat er een wegpiraat met een donkergrijze Mercedes over de autosnelweg scheurt. Dan een boerin: vijf volwassen runders zijn weg! Gelukkig begrijpt Pascal haar dialect ... Iemand heeft slagen uitgedeeld. Het is moeilijk om de identiteit van de beller te achterhalen, ondanks de toegang tot het rijksregister. Pascal: “Naarmate de uren voorbij gaan, zal dit niet verbeteren. De combinatie van het West-Vlaams accent en alcohol maakt het voor de calltakers een hele opgave om de juiste info te bekomen. Die is belangrijk voor de dispatchers (dit zijn altijd politiemensen), omdat zij de ploegen op het terrein correct moeten aansturen. De kwaliteit van onze calltake is van groot belang. Wij zijn het oog, de camera op de maatschappij.” Een 100-oproep (brandweer en ziekenwagen) komt binnen en die is prioritair. Pascal: “Onze collega’s hierboven nemen de 100-oproepen aan en vragen vaak bijstand van de politie. Daarom moeten wij hun oproepen prioritair aannemen. We werken hier met prestatie-indicatoren. Zo moeten wij bijvoorbeeld een oproep binnen de 10 seconden aannemen en worden alle calls geregistreerd.”
De Rattevallebrug in Middelkerke doet zijn naam alle eer aan. Een man zit vast in zijn auto, geplet tussen de brug. Alle hulpdiensten haasten zich ter plaatse. Ondertussen wordt een maltezerhondje vermist, ligt er een grote metalen plaat op de steenweg, is een koppel stevig aan het ruziën, wordt een man gestalkt door zijn ex, gaan er alarmen af, zorgt een groepje jongeren voor overlast, belt een moeder dat haar zoon en schoondochter om de meubels ruziën en zijn er nog eens zes kalveren verdwenen. Iemand kreeg een epilepsieaanval, een vrouw meldt drughandel in een huis verderop, een hond loopt los, een vrouw wordt op straat gezet terwijl een andere slagen krijgt van haar dronken echtgenoot, en het gaat maar door. Op sommige momenten staan er vijf oproepen in wacht … Ik ondervind (nu al) aan den lijve dat dit echt wel een zware en stresserende job is die veel energie vergt. Pascal moet constant alert blijven: “We zijn juridisch verantwoordelijk voor onze call. Als wij bijvoorbeeld beslissen om geen ambulance uit te sturen en iemand overlijdt, kan dat voor ons zware gevolgen hebben.” Een persoon bevindt zich in zee. Gaat het om een drenkeling, iemand die zelfmoord wil plegen of gewoon een zwemmer? Samen met een collega van de 100-centrale beslist Pascal om een speciale procedure op te starten. Daarbij moet hij een hele vragenlijst afwerken. Uiteindelijk wordt de Sea King ingezet. Ondertussen is een collega van Pascal het meer dan beu dat een vrouw al voor de vijfde keer belt wegens de vermissing van Baloe, haar Chihuahua. Een man achtervolgt een verdacht voertuig, er is ingebroken in een schooltje, er zijn satanische praktijken aan de gang, een Française vindt haar wagen niet meer terug, geluidsoverlast op de camping enzovoort.
1
SICAD staat voor communicatie- en informatiedienst van het arrondissement.
IDENTITY KIT Pascal Badts (50) werkt al acht jaar als calltaker. De eerste vier jaar nam hij noodoproepen aan op het CIC Oost-Vlaanderen (Gent); vier jaar geleden startte hij in Brugge. Hij maakt geen deel uit van het politiepersoneel, maar hangt af van de FOD Binnenlandse Zaken. Pascal was aan het werk toen Kim De Gelder in 2009 een bloedbad aanrichtte in een Dendermonds kinderdagverblijf. Zijn 25 jaar ervaring bij de Luchtmacht als onderofficier elektronica en telecommunicatie duwden hem zachtjes richting noodcentrale. Zijn werkritme bestaat uit shifts van 12 uur: overdag, 's nachts, in de week en tijdens het weekend. Omdat zijn bioritme constant verandert, leeft hij in functie van zijn job. Een goede nachtrust, veel bewegen en gezond eten houden hem fit.
OP STAP MET...
Massaal veel oproepen komen binnen. Pascal moet het tempo opdrijven! Een koe is uitgebroken, nog steeds één auto blokkeert een garagepoort, een verkeersongeval, iemand wordt bedreigd, een mevrouw wordt verbaal lastig gevallen, vandalisme, een gestolen fiets, een jongen die klappen krijgt van zijn vader, een jongere die niet naar zijn instelling terugkeerde ... De alcohol begint duidelijk zijn tol te eisen: mensen worden agressief en/of komen moeilijk uit hun woorden, zigzaggen met hun auto of te voet over de baan, komen op de tramsporen terecht, vallen op hun gezicht. “Mevrouw, u bent elk weekend in nood, wat is het probleem deze keer?” Waarop de dame inhaakt. Pascal laat mij zien dat de dame in kwestie een 'veelbelller' is. Het scherm staat barstensvol met enkel haar oproepen van de laatste weken. Ze is er blijkbaar al voor beboet, maar toch houdt ze dapper vol ... Dan wordt het, voor enkele minuten toch, rustig. Pascal vertelt mij over zijn hobby's en interesses. Zo studeert hij cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit en is hij vastberaden om eerst zijn bachelor en later ook zijn master te behalen. Hij volgde eerder ook al drie jaar avondschool voor analist-programmeur. En dan komen de noodoproepen weer binnen. Een vrouw heeft haar moeder gevonden op de grond in de badkamer, een vader rent achter zijn zoon aan terwijl deze de hulpdiensten belt. Ik maak nog net live mee hoe de politie de vader kan inrekenen. Pascal heeft al zo’n 100 oproepen behandeld. Volgens hem zijn 140 calls per shift en per calltaker zeker geen uitzondering. Het is onvoorstelbaar hoeveel nutteloze oproepen hier binnenkomen. Sommigen weten ook gewoon niet waarom ze nu eigenlijk bellen! En de calltakers moeten alles rustig ondergaan en vooral ... vriendelijk blijven! Interesse in deze job? De opleiding duurt drie maanden, gevolgd door een stage van één jaar. Daarna volgt een evaluatie. Eigenlijk moet een calltaker twee jaar actief zijn vooraleer hij is ingewerkt. Talenkennis is een absolute noodzaak, het West-Vlaamse dialect niet meegerekend …
Saskia Van Puyvelde
29
Politie en geneesmiddelen
HISTORIA
De wetsdokters, pioniers van de strijd tegen de misdaad Vroeg in de 19de eeuw vestigt de magistratuur de aandacht op het feit dat het voor de
officieren van gerechtelijke politie belangrijk is dat ze de grondbeginselen van de anatomie
kennen en in staat zijn de medische expertiseverslagen te begrijpen. In een tijdperk waarin er nog geen politiescholen bestaan is de taak niet eenvoudig.
B
RUSSEL – Omgekeerd moeten de wetsdokters een enorme uitdaging aangaan. Volgens een handboek uit 1882 "bestaat de rol van de gerechtelijke geneeskunde in het kader van het strafrecht erin toelichtingen en informatie te geven die de overheid kunnen leiden bij de door haar uitgevoerde onderzoeken, teneinde de schuldigen te vinden, en die haar kunnen bijstaan in de toepassing van de strafwetgeving". Om erin te slagen mag de man van de wetenschap er geen genoegen mee nemen zich in zijn boeken op te sluiten. Een vaak aangehaald voorbeeld is dat van de illustere dokter Lacassagne in Lyon, die in 1889 de zaak van de Malle sanglante de Millery (of van de Malle à Gouffé, naar de naam van het slachtoffer) oplost. Op basis van menselijke resten in staat van ontbinding en een met bloed besmeurde koffer slaagt hij erin een verklaring te geven die leidt tot de identificatie van het slachtoffer en van de schuldigen. Hierbij overschrijdt hij ruimschoots zijn eenvoudige rol van medisch expert. Bij ons is de eerste beroemde zaak die dankzij een autopsierapport wordt opgelost, die van de in 1851 door burggraaf
26 30
Visart de Bocarmé op zijn schoonbroer gepleegde moord. Dokter Jean-Servais Stas, professor aan de militaire school, ontdekt immers gif in de ingewanden van het slachtoffer. Zijn moordenaar sterft op het schavot.
Er is echter geen enkele degelijke gerechtelijkgeneeskundige traditie voor het einde van de eeuw en de totstandkoming van echte laboratoria voor gerechtelijke geneeskunde waarvan het eerste in Gent in 1885 (dokter De Visscher). De stad Luik speelt ook een pioniersrol door haar nabijheid met Duitsland waar de beste specialisten onderwijzen. De in Berlijn opgeleide Gabriel Corin pleit sterk voor de erkenning van het beroep van wetsdokter, terwijl zijn leerling Eugène Stockis na de Eerste Wereldoorlog bij de politie heel wat onderzoekers onderricht. In Brussel tracht dokter Fernand Héger-Gilbert in 1907 binnen het justitiepaleis een laboratorium voor gerechtelijk-geneeskundig onderzoek op te richten. Hij slaagt er niet in, maar het lukt hem om er een museum voor gerechtelijke geneeskunde te vestigen
waarvan hij de conservator wordt. Dit is de kiem van de na de oorlog opgerichte ‘School voor Criminologie’ onder de leiding van een andere belangrijke wetsdokter, Gustave De Rechter. Om zich op zijn nieuwe functie voor te bereiden, bezoekt hij de beroemdste scholen voor wetenschappelijke politie, die van Parijs, Lyon en Lausanne1. Het verslag dat hij vervolgens publiceert, is een van de beste samenvattingen over het heldentijdperk van de pioniers van de strijd tegen de misdaad middels de wetenschap. Wij hebben het geluk dat ons politiemuseum over een zeer waardevolle getuigenis uit die tijd beschikt: zijn persoonlijke koffer met dactyloscopisch materiaal. f Benoît Mihail
1
Zie Inforevue 03/2014, p.32-33
Impact van nieuwe wetten op terrorismebestrijding
CASUS
In deze bijdrage geeft de juridische dienst van de federale politie een overzicht van enkele recente wijzingen, aangebracht door de wet van 21 april 2016
houdende diverse bepalingen Binnenlandse Zaken - Geïntegreerde politie1 en
door de wet van 27 april 2016 inzake aanvullende maatregelen ter bestrijding van terrorisme2, die voor de politiepraktijk van groot belang zijn.
W
et diverse bepalingen
1.1. De mogelijkheid voor politiediensten om zelf, op basis van vaststellingen op het terrein en op initiatief van de politieambtenaar die belast is met de operationele leiding van de ordedienst, te beslissen tot het uiteendrijven van samenscholingen en dit zonder hiertoe voorafgaandelijk het uitdrukkelijke bevel van de bestuurlijke politieoverheid te hebben gekregen. 1.2. Uitbreiding van de mogelijkheden om over te gaan tot bestuurlijke inbeslagneming. De bestuurlijke inbeslagname is mogelijk wanneer de openbare rust het vereist en wanneer voorwerpen of dieren een gevaar betekenen voor het leven of de lichamelijke integriteit van personen of de veiligheid van goederen. In dit laatste geval staan de handhaving van de openbare veiligheid en de bescherming van personen, en niet meer louter de openbare rust, op het spel. 1.3. De mogelijkheid voor politiediensten om de identiteit te controleren van een persoon die een feit strafbaar met een administratieve sanctie heeft gepleegd. 1.4. Verduidelijking over de mogelijkheid voor de agenten van politie om te fouilleren. De wet bevestigt dat de agenten van politie in het raam van de bijstand die zij verlenen aan de politieambtenaar,
op bevel en onder de verantwoordelijkheid van een officier van bestuurlijke of gerechtelijke politie, de fouillering kunnen verrichten. 1.5. Behoud van de anonimiteit van de personeelsleden van het operationeel kader. Bij bepaalde interventies kan het naamplaatje van het personeelslid worden vervangen door een interventienummer. 1.6. De mogelijkheid tot het doorzenden van operationele politionele gegevens aan de administratie toezicht, controle en vaststellingen (TCV) van de Algemene administratie der Douane en Accijnzen.
Terrorismewet 1.7. De mogelijkheid om 24 uur per dag over te gaan tot huiszoekingen Het was slechts mogelijk om 24 uur per dag over te gaan tot een huiszoeking wanneer een bijzondere wetsbepaling de huiszoeking ’s nachts toelaat, bij heterdaad, in geval van verzoek of toestemming van de persoon die het werkelijk genot heeft van de plaats, in geval van een oproep vanuit die plaats en in geval van brand of overstroming. De wet voorziet nu evenwel dat een huiszoeking met huiszoekingsbevel met betrekking tot terroristische misdrijven3 of misdrijven inzake de vereniging van misdadigers of een criminele organisatie, waarbij er ernstige aanwijzingen bestaan dat zij
over vuurwapens, explosieven of gevaarlijke stoffen beschikken4 ook 24 uur per dag kan plaatsvinden. 1.8. De herziening van de wetgeving inzake bijzondere opsporingstechnieken teneinde het gebruik van de bijzondere opsporingsmethoden uit te breiden, inzonderheid met het oog op de strijd tegen de illegale wapenhandel 1.9. De invoering van gemeenschappelijke gegevensbanken In het kader van het doeltreffend voorkomen en bestrijden van ernstige fenomenen, zoals het terrorisme en het extremisme dat tot terrorisme kan leiden, die de bescherming van personen, de openbare veiligheid of de openbare gezondheid ernstig kunnen treffen, is het van uiterst belang dat de verschillende diensten in hun dagelijkse acties en bij het nemen van hun beslissingen niet enkel geleid worden door de persoonsgegevens en de informatie waarover ze elk in hun eigen informatiesystemen zouden beschikken, maar ook door deze die voortvloeien uit de samenvoeging van de verschillende informatie die afkomstig is van verscheidene diensten. f
Sandra Tuypens, DGR.Jur.AJO@police.belgium.eu
1 2 3
4
Hierna ‘wet diverse bepalingen’ genoemd. Hierna ‘terrorismewet’ genoemd. Zoals bedoeld in Boek II, titel Iter, van het Strafwetboek. Zoals bedoeld in Boek II, titel VI, Hoofdstuk I, van het Strafwetboek.
31
EK VOETBAL IN FR ANKRIJK
Bienvenue - Welkom Al sinds het Wereldkampioenschap Voetbal in 1998 in Frankrijk is het gebruikelijk dat het organiserende land een beroep doet op politiediensten van deelnemende landen om supporters die meereizen te begeleiden. Dat was twee jaar geleden de aanzet voor de Belgische politie om in het zog van onze Rode Duivels een delegatie naar Brazilië te sturen. En voor het EK in Frankrijk is het niet anders. Business as usual? TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Jocelyn Balcaen
BRUSSEL – Vanaf 6 juni vertoeven acht1 Belgische ‘spotters’ in Frankrijk – tot twee dagen ná de terugkeer van de Duivels – om het ‘voetbalfeestje’ van onze landgenoten in goede banen te leiden. Net zoals twee jaar geleden nam commissaris Guy Theyskens het voortouw in de voorbereiding. “Onze opdracht is gelijklopend met wat er van ons in Brazilië werd verwacht: ons aanspreekbaar opstellen voor de Belgische supporters en hen begeleiden. Net zoals in Brazilië verwachten we geen heibel. Alle 14 000 Belgische supporters die een ticket hebben gekocht (met verplichte identificatie, nvdr) zijn trouwens ‘gescreend’. Maar het risico volledig uitsluiten kan je niet. Van Brussel naar Parijs, of zelfs naar Nice, is slechts enkele uurtjes rijden. Je kan moeilijk verhinderen dat iemand naar een Franse stad afzakt om daar een feestje te bouwen maar uiteindelijk amok maakt. Maar we volgen dat alleszins zo nauwgezet mogelijk op, zeker wat onze gekende risicosupporters betreft.”
32
“Om die reden hebben we bij de samenstelling van de delegatie vooral gekeken naar de ervaring (als spotter) met risicosupporters. Voor Brazilië speelden ook andere criteria een rol, bijvoorbeeld de talenkennis. Nu is bovenal de kennis van de schare risicosupporters doorslaggevend”, verduidelijkt Guy. “In Brazilië was ik delegatieleider, ditmaal valt die eer te beurt aan Stéphane Pelet. Stéphane is een vat vol ervaring op het vlak van ordehandhaving en evenementenbeheer. Ikzelf ga mee als verbindingsofficier om vanuit Parijs de informatie-uitwisseling tussen de Belgische en Franse politie mee te helpen stroomlijnen. Die info blijft trouwens niet beperkt tot wat onze Belgische supporters bekokstoven; er zullen ook heel wat Britten en
Duitsers via België naar Frankrijk reizen. Ook daarvoor moeten we attent zijn.”
CULTUURTOLKEN
De aanwezigheid van Belgische politiemensen in Frankrijk heeft te maken met gastheerschap en communicatie. De spotters zullen meestal in uniform werken – in tegenstelling tot in Brazilië wèl gewapend maar altijd samen met Franse agenten – om maximaal herkenbaar en aanspreekbaar te zijn. Naargelang de lokale risicoanalyse en het type opdracht zullen sommigen mogelijks discreter aanwezig zijn. Hoewel de taal voor de meeste Belgen geen barrière vormt, zijn er toch verschillen, cultuurverschillen. Guy: “Op het vlak van het ‘genegotieerd beheer van de publieke ruimte’ kan de Franse politie andere principes hanteren dan bij ons. Kortom, de tolerantiegrenzen en ruimte voor dialoog zijn niet noodzakelijk identiek als in België. Het is onze rol om, enerzijds, de Franse politie te adviseren door hen bijvoorbeeld uit te leggen dat feestgezang bij onze supporters bon ton is en niet per se agressief bedoeld. Anderzijds zullen we de Belgen duidelijk maken dat ze de richtlijnen van de Franse politie best zonder meer respecteren. We willen misverstanden vermijden. De Franse politie en organisatoren zullen met de terreurdreiging in het achterhoofd scherp staan en niets aan het toeval overlaten om de veiligheid te garanderen. Zolang het maar een feest blijft...” f
Op vraag van de Franse overheid stuurt België elf politiemensen ter plaatse, onder wie acht spotters. Twee andere collega’s zullen de Gendarmerie van Bordeaux, waar het basiskamp van de Rode Duivels is gelegen, bijstaan. De elfde collega zal bijstand leveren voor de identiteitscontroles op de luchthavens van Bordeaux en Nice.
1
Patrick Crabbe
Commissaris & Anderlecht-spotter –
Politiezone Brussel Zuid
inforevue 022016
Patrick Crabbe “Ik ben ondertussen een habitué (lacht). Het EK in Frankrijk is het vijfde toernooi waar ik als spotter aan deelneem. Sinds het WK in ’98 is er enorm veel geëvolueerd. Vroeger werkte iedereen op z’n eigen manier. Nu is er eenvormigheid over de grenzen heen.”
Guy Theyskens
Werner De Grim
Thierry Grandry
Eric Bogaert
Dirk Brasseur Commissaris – verantwoordelijke evenementenbeheer –
Politiezone Leuven
“Dit is dé uitgelezen gelegenheid om het Europese voetbaltoneel van kortbij mee te maken, want met OH Leuven is dit niet voor morgen (lacht). Mijn rol als verbindingsofficier kan je best vergelijken met een trechter of zandloper: in de information hub in Parijs centraliseer ik alle info uit België over risicosupporters en geef die door aan onze spotters en de Franse politie.”
Patrick Maeckelbergh
Stéphane Pelet Commissaris – verantwoordelijke evenementenbeheer – Politiezone Luik “Ik kijk er naar uit om mijn steentje bij te dragen als ‘buffer’ tussen de Franse overheid en de Belgische supporters. En ik ben benieuwd naar de uitwisseling met de buitenlandse collega’s. In Luik leid ik de ordedienst bij wedstrijden van Standard, maar zo’n internationaal event heeft toch een extra dimensie. Het kan alleen maar een verrijkende ervaring worden.”
Hoofdinspecteur & Club Bruggespotter – Politiezone Brugge “Het is anders werken dan thuis. In Brugge ken ik mijn pappenheimers, in Frankrijk is de insteek natuurlijk anders. Die geladenheid en rivaliteit heerst niet, of toch nauwelijks, onder de aanhang van de Rode Duivels. De sfeer is d’office positief. En dan heb je het verschil in de manier van aanpak met de Fransen. Het is uitkijken hoe ver we kunnen gaan in het bemiddelen.”
Guy Theyskens: Commissaris - Hoofd Nationaal Informatiepunt Voetbal - Directie van de operaties inzake bestuurlijke politie (DGA/DAO)
z
https://youtu.be/etDmyh99j5M
Werner De Grim: Inspecteur - politiezone Antwerpen Eric Bogaert: Hoofdinspecteur - politiezone Charleroi Thierry Grandry: Hoofdinspecteur - politiezone Luik
33
UITGENODIGD
“Anonimiteit is een van de grootste gevaren van het web” Onze gast van de dag wacht ons op aan de oevers van de Vesder in het groene stadje Eupen. Hoofdinspecteur Danny Loos is samen met zijn collega Patrick Schumacher verantwoordelijk voor de Regionale Computer Crime Unit (RCCU). Deze ex-rijkswachter met een rijkgevulde carrière kreeg in het begin van de jaren 1990 het computervirus te pakken. Een van zijn taken bestaat er momenteel in zijn medeburgers van de Duitstalige Gemeenschap te waarschuwen voor de gevaren van het net via het project Klick sicher! Een gesprek. TEKST Nicolas Mangon FOTOGRAFIE Jos Balcaen
EUPEN – Na het verlaten van de rijkswachtschool in 1986 begon u uw loopbaan bij de 4de Mobiele Groep. Vervolgens werkte u bij de grenspost van Lichtenbusch om daarna ondergebracht te worden in de lokalen van de politiezone Weser-Göhl in Eupen. Hoe bent u bij de RCCU terechtgekomen?
34
“Klick sicher! is gebaseerd op de rubriek Surfons tranquille van Olivier Bogaert, die bij het Franstalige publiek een gevestigde waarde is. Het project, dat bedoeld is om de bevolking te informeren over de gevaren van het internet, is ontstaan in 2012, op de BRF1, de openbare radiozender van de Duitstalige Gemeenschap. Elke donderdag wordt er een korte repor“Ik ben mij voor informatica in het tage van ongeveer 3 minuten uitgekader van onderzoeken beginnen te zonden. In december 2014 hebben we interesseren toen ik deel uitmaakte van het gerechtelijke team van de rijks- ook een Facebookpagina aangemaakt. Ten opzichte van de radio, waarvan wachtbrigade van Raeren in het begin de draagwijdte veel vergankelijker is, van de jaren 1990. In 2000 slaagde ik heeft die Facebookpagina het voordeel voor de examens om systeembeheerdat ze meer mensen bereikt en dat op der te worden bij DST, maar door de elk moment. Bovendien publiceren we ‘calogisering’ moest ik die post verlaaf en toe artikels in de Wochenspiegel, ten. Ik heb dan gesolliciteerd naar een een bij de inwoners van Eupen welbebetrekking van functioneel beheerder bij de PZ Weser-Göhl, waar ik me voor- kende lokale krant.” namelijk bezighield met het beheer van Wat is de feedback van het publiek op dit project? ISLP (Integrated System for the Local Police) en de algemene nationale gege- “Wat de radio-uitzending betreft, beschik ik niet over officiële luistervensbank. Eind 2007 ben ik uiteindecijfers, maar doorgaans tekent het lijk bij de RCCU van Eupen begonnen.” publiek present. Na de uitzending Hoe is het project Klick sicher! tot krijgen we regelmatig telefoontjes stand gekomen? van luisteraars. De mensen willen het
met ons rechtstreeks hebben over de problemen waarmee ze te maken krijgen. Soms aarzelen sommigen niet om tot hier te komen, naar onze lokalen, om me te ontmoeten. De wisselwerking met het publiek is veeleer goed. Ik begin bekendheid te verwerven in Eupen, ook al zoek ik de mediabelangstelling niet op! De Facebookpagina heeft 163 abonnees. Toegegeven, dat lijkt niet echt enorm, maar sommige onderwerpen lokken meer dan duizend reacties uit of worden meer dan duizend keer gedeeld! Over het algemeen is dit positief te noemen.”
Hoe kiest u de te behandelen thema’s? “Ik kijk in de eerste plaats wat actueel is. Daarvoor raadpleeg ik de verschillende media, surf ik op het internet … Ik volg bovendien ook wat Olivier Bogaert in zijn rubriek Surfons tranquille behandelt. Ik heb regelmatig contact met Olivier, minstens één tot twee keer per maand. Het gebeurt ook dat ik een onderwerp kies op basis van een pv dat we krijgen of dat we hier bij de RCCU lezen. Bovendien beheren de twee politiezones van het arrondissement een dienst voor criminaliteits-
inforevue 022016
UITGENODIGD
35
UITGENODIGD
VERY IRRITATING QUESTION Wat cybercriminaliteit betreft, hebben we de indruk dat de criminelen steeds een voorsprong hebben op de politie. Zijn de politieagenten voldoende opgeleid in de materie? “Dat klopt inderdaad. We hollen vaak achter de feiten aan. Wat de opleiding betreft, is er dus nog werk aan de winkel, ook al kunnen we ondanks alles een verbetering vaststellen. U moet weten dat informaticacriminaliteit tot dit jaar ontbrak in het opleidingsprogramma van nieuwelingen. Die leemte is ondertussen opgevuld. Ikzelf geef een cursus over informaticacriminaliteit in ruime zin in de provinciale school van Seraing. Het betreft een module van vier uur, met praktische oefeningen. In dat opzicht is een concept dat volgens mij in de toekomst moet worden ontwikkeld dat van de open source intelligence. Dat verwijst naar de analyse en het vergaren van informatie afkomstig van open bronnen, de methodes waarmee relevante opzoekingen op het net kunnen worden verricht en waarmee de vergaarde informatie kan worden vergeleken met de politionele databanken enz. Al die parameters beheersen, is naar mijn mening erg belangrijk, want wat in een onderzoek vooral telt, is dat er geen tijd verloren gaat.” preventie, die ons af en toe onderwerpen voorstelt. Dit gezegd zijnde, niet alle behandelde thema’s zijn nieuw. Soms lijkt het noodzakelijk bepaalde onderwerpen af en toe in herinnering te brengen, terwijl andere onderwerpen soms moeten worden bijgewerkt. Computercriminaliteit is jammer genoeg een domein dat voortdurend evolueert...” Welke thema’s zijn momenteel een echte hype? “Het aantal thema’s is groot! Een van de jongste trends is het gebruik van Trojaanse paarden door cybercriminelen die de gegevens en de bestanden op uw harde schijf versleutelen. Het wordt daardoor onmogelijk om nog toegang te hebben tot uw gegevens! Vervolgens chanteert de cybercrimineel u. Hij vraagt een bepaald bedrag te betalen om de code te geven voor het ontsleutelen van uw gegevens zodat u er terug aan kunt. Om er enigszins zeker van te zijn dat het geld wel degelijk gestort zal worden, leggen de oplichters een redelijk ‘aanvaardbaar’ bedrag vast (rond de 500 euro). Meestal gaan de slachtoffers hierop in. Het is uiteindelijk wat ze zouden moeten betalen voor de hulp van een informaticus …”
36
Een ander actueel thema dat onlangs in Klick sicher! aan bod is gekomen, is cyberpesten. Dit fenomeen treft vooral kinderen en jongeren en kan soms tot een drama leiden. Welke tips zou u aan die jongeren geven? Gaat u soms naar scholen om over dit probleem te praten? “Neen, dat is niet onmiddellijk onze rol. En zelfs als we het zouden willen doen, we hebben niet de tijd ervoor. We zijn immers slechts met twee. Onze collega’s van de lokale politie, in het bijzonder die van de preventiedienst van de zone, zijn beter geschikt om dit soort opdracht bij jongeren en in de scholen op zich te nemen. We hebben in die zin al contacten gelegd. De belangrijkste tip die we kunnen meegeven, is dat wanneer men slachtoffer (of getuige) is van pesterijen op sociale media, men erover praat, het probleem meldt aan een vertrouwenspersoon, een onderwijzer, een ouder, ook al is dit soms moeilijk … En niet alles en altijd delen. De politie heeft zopas meegewerkt aan een sensibiliseringsactie hieromtrent1.” Waaruit bestaat het werk van een lid van een RCCU naast het werk voor Klick sicher!? “Onze echte corebusiness is het ondersteunende werk, de analyse
van digitale dragers die de onderzoekers ons geven, dat wat men de ‘forensische informatica’ noemt’. Wij analyseren pc’s, gsm’s of smartphones van verdachten op zoek naar bewijzen of aanwijzingen. U ziet, aan werk geen gebrek! (Het lokaal is volledig gevuld met in beslag genomen computers en gsm’s, n.v.d.r.). We gaan ook in op onderzoeksaanvragen door opzoekingen te doen op internet.
PERSON OF INTEREST We hebben het goed begrepen: informatica maakt een groot deel uit van ons leven! Hebt u nog andere interessedomeinen? “Ik ben verzot op duursporten. Ik maak trouwens deel uit van een sportcomité van de politie dat elk jaar de Run&Bike Eupen organiseert. Ik neem eveneens deel aan sportactiviteiten samen met andere lokale en federale collega’s, zoals de Fisherman’s Friend Strongman Run, een hindernissenloop in Antwerpen …”
• Onlineaankopen: “Ik ben voorstander, maar met mate en met inachtneming van veel voorzorgsmaatregelen. Er bestaan immers heel wat valstrikken. Het is echter een sterke trend: zowat 80 % van de Belgen heeft al aankopen gedaan via internet. Toegegeven, het is praktisch.”
• De leeftijdsgrens van 13 jaar om een account aan te maken op Facebook: “Strikt gezien dient dat tot niets! Er is geen controle, om het even wie kan zich laten doorgaan voor wie hij wil in volledige anonimiteit. Anonimiteit is echt een van de grootste gevaren van het web. Het vergemakkelijkt allerhande misdrijven en oplichtingspraktijken …” • Onbegrensd wi�i/wi�i overal: “Dat is absoluut praktisch, maar dat zal ook het leven van mensen met slechte bedoelingen gemakkelijker maken. Zij zullen overal met een netwerk kunnen verbinden voor hun oplichtingspraktijken, hun pesterijen enz. We komen steeds terug op hetzelfde probleem: de anonimiteit.”
We voeren ook kantschriften uit die aan ons gericht zijn, vervolgens stellen wij de te ondernemen acties voor en overhandigen we de dossiers aan de belanghebbenden … Met ons etiket van informaticadeskundigen gebeurt het soms dat sommige collega’s een beroep op ons doen om hun pc-probleempjes op te lossen. Maar, we hebben andere dingen te doen, dat moet dus een uitzondering blijven!” (gelach).
DE VERTALER Hoe interpreteert u de volgende citaten?
inforevue 022016
• Auto’s met internetverbinding: “Voor mij is dit niet echt noodzakelijk. Laten we zeggen dat de autobouwers daardoor meer auto’s zullen verkopen. Al die gadgets vormen overigens een bijkomende bron van verstrooiing. Wist u dat 10 % van de auto-ongevallen toe te schrijven is aan het gebruik van de smartphone aan het stuur? Dit gezegd zijnde, ik heb zonet een nieuwe auto gekocht en hij zal in elk geval met de laatste technologieën zijn uitgerust! Dat blijft voor de consument zeer aanlokkelijk …”
UITGENODIGD
PRO/CONTRA
• Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat computer- of biologische virussen uiteindelijk bijna de volledige mensheid zouden vernietigen (Franck Thilliez, schrijver): “Dat doet me denken aan sommige rampenfilms of aan sciencefiction! Ook al weten we nooit wat de toekomst voor ons in petto heeft, toch heb ik er goede hoop op dat de mens er uiteindelijk in zal slagen de computer te beheersen.”
• Men moet internet en de digitale communicatienetwerken opnieuw uitdenEupen ligt op slechts enkele kiloken als een echt te beveiligen territorium (Éric Freyssinet, luitenant-kolonel meters van Duitsland. Gebeurt het bij de Franse gendarmerie): “Absoluut. Ik ben het er voor 100% mee eens!” dat jullie met bepaalde Duitse dien• Het principe van de evolutie is in de informatica veel sneller dan bij de sten samenwerken? tweevoeter (Jean Dion, journaliste):“Inderdaad. Ik ben 49 jaar, ik heb “Natuurlijk. We werken regelmatig dus nog de tijd meegemaakt dat er geen computer en geen internet samen met de gerechtelijke poliwas. Vandaag de dag is iedereen online, ook de kinderen. Alles gaat tie van Aken en zelfs met het BKA ongelofelijk snel! De jongste generaties zijn opgegroeid met informa(de federale recherchedienst) en de tica. Ze leven meer in de virtuele wereld en worden zelfs letterlijk door LKA (op het niveau van de Länder). die wereld aangetrokken. Het volstaat om de kinderen te observeren Aangezien Eupen deel uitmaakt van wanneer ze de school verlaten. Iedereen is bezig met zijn gsm! Dit blijft de Euregio Maas-Rijn, wisselen we af natuurlijk niet zonder, vaak negatieve, gevolgen …” en toe informatie uit met sommige diensten van Nederland, die zich ook • Er is niets stommer dan een computer (Louis Schuffenecker, universiteitsvlakbij bevinden. Een keer per jaar professor): “Dat is niet fout. Ik meen dat de mens in principe steeds komen onze respectieve diensten superieur zal zijn aan de machine. Met de ontwikkeling van de artifisamen om een balans op te maken ciële intelligentie zullen de rollen echter misschien op een dag worden en verschillende problemen aan te omgekeerd …” kaarten. Die uitwisselingen zijn altijd interessant, ook al brengen ze soms 1 bepaalde mentaliteitsverschillen aan #NoHateNetwork – Le téléphone de Louise, middelen tussen ons en onze Duitse www.letelephonedelouise.com, zie p. 44 het licht en moeten we dan vaststelen Nederlandse collega’s. Dit is soms len dat er een aanzienlijk verschil is in frustrerend …” f
37
Ik vraag de scheiding aan!
AMERIKA
EUROPA
BRIGHTON
LONDEN
---------------------------
Geen gewone familieruzie
Politie zoekt ‘serial splasher’
Een man uit Ontario kreeg de politie over de vloer toen hij thuis de avond doorbracht in het gezelschap van zijn papegaai. De politie van Brighton, een stad tussen Toronto en Kingston, verklaart dat ze klachten had ontvangen naar aanleiding van bedreigingen en geschreeuw in de woning. Daarop stuurde ze agenten ter plaatse die er een hevig ruziënd koppel dachten aan te treffen.
De Londense politie vraagt uit te kijken naar een Toyota 4x4-bestuurder die er een pervers plezier in schept om voorbijgangers nat te maken door opzettelijk hard door plassen te rijden.
In plaats daarvan vonden ze de man die tegen zijn papegaai aan het schreeuwen was omdat deze hem naar eigen zeggen ‘tegensprak’. Volgens de agenten was de man onder invloed van alcohol.
38
----------------------------------
Bij elke regenbui, niet ongewoon in de Britse hoofdstad, doorkruist hij de straten in zijn 4x4 tot wanneer hij een geschikte plas naast een trottoir vindt en dan scheurt hij erdoor om voorbijgangers nat te maken. Onlangs maakte hij de fout een tweede keer door dezelfde plas te rijden na rechtsomkeer te hebben gemaakt om hetzelfde groepje mensen dat op een bus stond te wachten, nogmaals op een douche te trakteren. Zo kon hij worden gefilmd door een voorbijgangster die de beelden aan de politie heeft bezorgd, aldus The Times. Het voertuig, een zwarte Toyota 4x4, is echter niet ingeschreven noch verzekerd en dus doet de politie van Camden een oproep aan de bevolking om de ‘serial splasher’ te vatten die al sinds januari 'natheid' zaait.
inforevue 032015
POLITIEWERELD
AZIË LUCKNOW
OCEANIË ------------------------------
QUEENSTOWN
--------------------------
Pepperspray-drones tegen relschoppers?
Hulp uit onverwachte hoek
De politie van de hoofdstad van de Indiase staat Uttar Pradesh wil haar nieuwe drones met pepperspray bewapenen om onhandelbare menigten uiteen te drijven, zo bericht de BBC.
Meer dan een uur lang hielden ze de politiewagens van zich af op de Nieuw-Zeelandse wegen, maar uiteindelijk konden vier voortvluchtigen toch worden ingerekend dankzij de onverwachte hulp van een kudde schapen.
"We overwegen deze drones in te zetten om onhandelbare menigten in te tomen door er pepperspray op af te werpen", verklaarde commissaris Yashasvi Yadav aan The Indian Express. "Dat zou minder brutaal zijn dan charges met de wapenstok (‘lathi’) en we hopen dat het doeltreffender zal zijn", voegt hij eraan toe.
Na het huren van drones die hun nut hebben bewezen tijdens bewakingsopdrachten, heeft de politie van Lucknow nu ook beslist er te kopen. De toestellen zullen dagelijks worden gebruikt om de orde te handhaven, maar ook om verkeersovertreders te identificeren, een primeur in het land.
De BBC twijfelt echter aan de doeltreffendheid van die methode, want de drones kunnen gemakkelijke doelwitten worden als ze laag moeten vliegen om het product af te werpen dat bovendien per ongeluk op gewone voorbijgangers kan terechtkomen.
De achtervolging begon ‘s morgens toen een voertuig zonder nummerplaten aan de kant werd gezet voor overdreven snelheid en dan plots met gierende banden wegreed, aldus een woordvoerder van de politie. Verschillende politiewagens rukten uit en probeerden de voortvluchtigen tevergeefs tot staan te brengen op de wegen van Otago, een regio op het zuidelijke eiland. De achtervolging eindigde toen het vluchtvoertuig niet anders kon dan bruusk te remmen voor een kudde van meer dan honderd schapen die onderweg waren naar een nieuwe weide nabij de toeristische stad Queenstown. De vier voortvluchtigen werden aangehouden. De kudde behoorde toe aan een lokale politieman…
39
POLITIE IN DE KIJKER
CEREMONIEEL EERBETOON
“Jullie stonden er toen het land jullie nodig had” © Christian Berteaux
f
© Jos Balcaen
MELSBROEK – Tranen hebben gevloeid, die 21ste juni tijdens de ceremoniële hulde aan zij die op die tragische 22 maart zijn tussengekomen na de aanslagen in Zaventem en Maalbeek. Het was een zeer geladen moment, met emoties die schipperden tussen de voldoening van het tot een ‘goed’ einde hebben gebracht van een opdracht in zeer pijnlijke omstandigheden, de nagedachtenis aan zij die niet meer zijn, en de tevredenheid om de erkenning van de aanwezige gezagsdragers die allen te beurt viel. Ongeveer duizend medewerkers van de politie, de brandweer, het leger, het Rode Kruis, spoeddiensten en slachtofferhulpdiensten waren samengekomen in Melsbroek. “Ik neem hier het woord tegenover duizend straffe vrouwen en mannen. U tekende allen present de dag dat het land jullie nodig had”, verklaarde minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon. “Jullie hebben uitzonderlijk werk verricht in onvoorstelbare omstandigheden. Wij steunen jullie, wij staan achter jullie en wij zijn jullie erkentelijk.” Premier Charles Michel voegde daaraan toe: “Jullie werden geconfronteerd met de dood, met angst. Ik ben opgelucht dat dankzij jullie ook heel wat levens gered konden worden uit die chaos. Ik bewonder jullie de snelheid en het professionalisme die jullie die dag hebben tentoongespreid. We wisten dat we op jullie konden rekenen. Ik wil jullie hiervoor oprecht en van harte bedanken.” Na een indrukwekkende minuut stilte en onder een treurende hemel verscheen hier en daar weer een glimlach op de gezichten. Want zoals de regeringsleden in hun toespraak ook aanhaalden: ondanks de gruwel van de feiten en de dreiging, zal het leven zijn gewone gang weer gaan.” B.D.
Meer foto’s?
40
7
www.polimagery.be
z
http://bit.ly/28MGBOz
inforevue 022016
POLITIE IN DE KIJKER
NA DE AANSL AGEN
IN MEMORIAM
Iedereen schiet in actie voor Ben!
Eerbetoon aan Patrick Ducarme
f
© Christian Berteaux
Ook is de luchtvaartpolitie (DGA/LPA) met een verkoop van T-shirts met het logo United We Stand van start gegaan. Ze werkte hiervoor samen met de initiatiefnemers van de spoorwegpolitie (DGA/SPC). Het doel is om minstens 1000 T-shirts te verkopen in heel België. Na een interne oproep zijn niet minder dan 60 verkooppunten over het hele land opgericht. Midden juni waren er al ongeveer 700 T-shirts de deur uit, voor een bedrag van – voorlopig – 9700 euro. “Een nieuwe bestelling is geplaatst, zoveel succes kent deze actie”, verklaart Thierry Meinguet, een van de organisatoren van de actie. “De golf van vrijgevigheid ging nog verder: een politiezone wenste het logo op haar loopshirts aan te brengen en deed dan maar een gift als huurprijs.”
© WPR Brabant
BRUSSEL – Bij de politie hebben we een heel groot hart! De zeer zware verwondingen die onze collega Ben Bergen van de luchtvaartpolitie opliep in Zaventem, hebben een grote solidariteitsbeweging in gang gezet. Zo organiseerde de politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene op 4 mei een loopwedstrijd in het Koning Boudewijnstadion. Op het programma: aflossingswedstrijd, touwtrekken, levensgrote tafelvoetbal en deathride. 37 ploegen hebben aan deze Benefit@Solidarity deelgenomen, goed voor een opbrengst van ongeveer 7000 euro.
f
B.D. Lees ook Infonieuws 2395 van 12 mei 2016. 2 Alle foto’s van het evenement vindt u op www.polimagery.be. 1
MAZEE – Bij de federale wegpolitie heeft het noodlot opnieuw hard toegeslagen. Op 26 mei laatstleden deed er zich een zwaar ongeval voor op de N99 te Mazée. In het kader van hun motoropleiding waren twee politiemannen aan het toeren, begeleid door een opleider van de Nationale politieacademie. Deze laatste, Patrick Cobbaert, bleef ongedeerd. Inspecteur André Wery, lid van de WPR Luik/Verkeerspost Malmedy, werd zwaargewond. Inspecteur Patrick Ducarme, lid van de WPR Brabant/Verkeerspost Oudergem, was jammer genoeg op slag dood. Hij was 51 jaar oud en kwam pas drie jaar geleden bij de politie werken. Tijdens de begrafenisplechtigheid hebben zijn directe collega’s hem hulde gebracht: “We hebben het genoegen gehad je vastberadenheid tijdens je opleiding te appreciëren. En we hebben het plezier gehad getuige te zijn van je enthousiasme tijdens onze patrouilles. Je hield van wat je deed en dat stak je niet weg. Je had een nieuw leven gekozen. Met ons. Eigenlijk had je beslist om je droom waar te maken …” “Jij was de oudere, degene die ons steun bood tijdens onze zwakkere momenten, degene die ons motiveerde als we dat nodig hadden. De hechte groep die we vandaag vormen, is ook dankzij jou ontstaan. Het einde van de opleiding komt eraan met het zo gewilde brevet in het vooruitzicht, maar het zal er een met een bittere smaak zijn, zonder jou naast ons”, hebben de leden van de groep waarmee hij de opleiding volgde, getuigd. Het team van Inforevue betuigt zijn oprechte deelneming aan de echtgenote, de twee kinderen, de naasten en collega’s van Patrick Ducarme. Onze gedachten gaan ook uit naar André, die wij een spoedig herstel toewensen, en naar hun opleider, Patrick. De redactie
41
POLITIE IN DE KIJKER
© Lavinia Wouters
I V E C O D A I LY
Uniek en op maat f
SINT-NIKLAAS – De nieuwe Iveco Daily van de politiezone Sint-Niklaas is een pareltje. Hij is voorzien van de laatste snufjes om het personeel zo comfortabel mogelijk te laten reizen. De ritten voor HyCap-opdrachten1 zijn nog nooit zo leuk geweest.
dit is de hoogste beschermingsgraad. Op cruciale plaatsen werd kogelwering voorzien en ook de dieseltank en oliecarter zijn bijkomend beschermd.” “Deze uitrusting is zeker niet overdreven”, besluit commissaris Piessens. “Onze collega’s moeten soms 12 uur of meer in dit voertuig doorbrengen. Hun welzijn staat voorop.”
Sinds maart dit jaar beschikt de politiezone over een op maat De Iveco Daily 3.0 zal op 21 juli meerijden in het defilé ter ere gemaakt voertuig voor troepentransport. Naast de chauffeur van de nationale feestdag. biedt het plaats aan acht collega’s, dus zitten er twee vooraan en zeven achteraan. “Jaarlijks leveren wij ongeveer 30 keer HyCap-steun”, vertelt commissaris Danny Piessens. “Momenteel S.V. P. is dat twee à drie keer per week, door de Medusa-operaties 1 HyCap staat voor gehypothekeerde capaciteit. Het gaat om een solidariteitssysteem aan de kust2 en de bewakingsopdrachten op de luchthaven tussen lokale politiezones in het kader van opdrachten van bestuurlijke politie. 2 van Zaventem.” “Onze vroegere Fiat Ducato was veel te klein De operaties waarbij transmigranten de toegang tot het Belgische grondgebied wordt ontzegd. Zie Inforevue 01/2016, p. 45 geworden en was niet aangepast aan de moderne noden”, zegt Dirk Lisaerde, diensthoofd Faciliteiten. “Samen met de constructeur heeft het veel studie gevergd om deze Iveco zodanig in te richten dat hij zowel aan de noden van de personeelsleden als aan de strenge keuringen voldoet. Er kwamen zware verbouwingen aan te pas, want de structuur van het voertuig is een beetje aangepast. Met zijn ongeveer zeven meter is hij zo’n één meter langer dan de federale voertuigen.”
Behoeften van het personeel “We hebben echt rekening gehouden met de wensen van onze personeelsleden”, gaat Dirk Lisaerde verder. “Er is voldoende ruimte, in de breedte, maar ook ook in de hoogte, om alle beschermingsstukken en materiaal kwijt te kunnen. Al dat materiaal is ook permanent binnen handbereik. De stoelen achteraan staan geschrankt, wat voor extra beenruimte zorgt. De Iveco beschikt over airco, bijkomende verwarmingselementen, nachtverlichting, een frigo, gsm-opladers, usb-poortjes, gps, achteruitrijcamera en een isolatiesysteem zoals in vliegtuigen.” Niet alleen aan het comfort, maar ook aan de veiligheid van de personeelsleden is gedacht. Dirk: “De beglazing is voorzien van een veiligheidsmicrofilm van 300 micron,
42
“Een pak aangenamer” Inspecteur Ludwig Van Duysen: “Tijdens de verplaatsing is alle materiaal binnen handbereik, je eten blijft lekker fris in de frigo, de klapstoelen zijn handig voor een vlotte doorgang. Recent zijn er nog bekerhouders en kapstokjes aangebracht; het voertuig blijft evolueren om het ons zo comfortabel mogelijk te maken.”
STRIJD TEGEN TERRORISME
WEST-VL AANDEREN
Bezoek van de Koning Transmigratie, de grens voorbij ?! f aan de FGP Brussel
inforevue 022016
POLITIE IN DE KIJKER
BRUSSEL - Zijne Majesteit Koning Filip bracht op woensdag 16 maart een bezoek aan de cel terrorisme (OA3) van de federale gerechtelijke politie van Brussel. Hij werd vergezeld door eerste minister Charles Michel en de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie, Jan Jambon en Koen Geens. Op dinsdag 15 maart, tijdens een huiszoeking in Vorst in een terrorismedossier, werden vier onderzoekers van de OA3 en twee Franse collega’s door meerdere verdachten onder vuur genomen. Drie politieagenten raakten lichtgewond evenals een collega van de Directie van de speciale eenheden (DSU) in de operatie die daarop volgde. Toen de vorst op de hoogte werd gebracht van deze feiten, stond hij erop om de onderzoekers een bezoek te brengen. De Koning nam de tijd om naar hun verhaal te luisteren, stelde talrijke vragen en verklaarde onder de indruk te zijn, in het bijzonder van de koelbloedigheid van de politieagenten in deze extreme situaties. Hij betuigde zijn volledige steun aan de onderzoekers, alsook aan alle politieagenten en leden van de steundiensten van het land die dagelijks de strijd aangaan met het terrorisme.
© Vanessa Roos
B.D.
© Ruben Accou
f
Transmigratie is brandend actueel in West-Vlaanderen: dagelijks proberen vluchtelingen vanuit de kuststreek de oversteek te maken naar het Verenigd Koninkrijk. Het is in die geest dat de federale politie in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen op 17 mei een studiedag organiseerde met als thema Transmigratie, de grens voorbij?! “Een pleidooi om niet weg te kruipen uit angst voor elkaar en niet te vervallen in een wij/zij-verhaal”, daarmee opende provinciegouverneur Carl Decaluwe de dag. Immigratie is van alle tijden. Aan het einde van de 19de eeuw waagden ongeveer 2 miljoen mensen uit onze contreien de oversteek naar de Verenigde Staten met de Red Star Line. Vandaag zijn de beelden van de gammele bootjes vol vluchtelingen en de oorlogen in het Midden-Oosten niet meer weg te denken uit het nieuws. Europa is het nieuwe walhalla: ongeveer 1,8 miljoen vluchtelingen staken de Europese grenzen over in 2015. Voor velen is het Verenigd Koninkrijk het beloofde land. En Zeebrugge blijkt de ideale uitvalsbasis door de talloze ferry’s die er dagelijks vertrekken. Een brede waaier van sprekers belichtte de vluchtelingenproblematiek vanuit verschillende invalshoeken. Voor de scheepvaartpolitie bijvoorbeeld zijn illegalen dagelijkse kost. De speurders van de federale gerechtelijke politie krijgen te maken met steeds driestere mensensmokkelaars. Strategisch analiste Joke Van Gelder – en zij niet alleen – hamerde op het belang van de samenwerking tussen de politiediensten onderling en met justitie, want alleen zo kan het fenomeen beheersbaar blijven. Er was ook aandacht voor de beweegredenen van de vluchtelingen zelf, die dankzij oorlogsverslaggever Rudi Vranckx een gezicht kregen. “Waar komen de vluchtelingen vandaan? Waarom vluchten ze? In welke hachelijke situaties bevinden zij zich? Zowel in hun thuisland als op hun reisroute?” In zijn slotwoord benadrukte Alain De Laender, directeur-coördinator van de federale politie West-Vlaanderen, de link met het diversiteitsbeleid van de geïntegreerde politie. Hij hoopt dat deze dag, waarop geregeld het menselijke verhaal achter de transmigrant aan bod kwam, een sensibilisering is in de dagelijkse strijd tegen racisme en discriminatie op de werkvloer. Lien Verheye & Evelien Van Gelder
43
# N O H AT E N E T WOR K
AWAR D
De telefoon van Louise
D U O DAY
Ethias Prevention Award voor de politiezone Boraine
f
f
“Een andere kijk” f
BRUSSEL – De geïntegreerde politie en de Franstalige tv-aanbieder VOO lanceerden op 13 april een campagne tegen cyberpesten. Het uitgangspunt is het drama van de 16-jarige Louise die in september 2014 zelfmoord pleegde nadat ze op haar smartphone en op sociale media werd overspoeld door een golf van verbaal geweld. De vader van Louise nam actief deel aan de lancering en de ondersteuning van de campagne. De actie #NoHateNetwork streeft naar een meer verantwoord gebruik van het internet en wil internetgebruikers duidelijk maken wat voor een hel cyberpesten kan zijn. De website www.letelephonedelouise.com leidt de bezoeker naar een donkere virtuele kamer met ballonnen waarop de haatberichten aan het adres van Louise geschreven staan. Deze ballonnen geven de berichtjes weer die jongeren vaak naar elkaar sturen via sms, WhatsApp, Facebook … De tocht eindigt in het midden van de kamer waar men de telefoon van Louise vindt. Zodra u het manifest hebt ondertekend, verschijnt uw naam op een grote muur tussen alle anderen die ook hebben deelgenomen aan de actie #NoHateNetwork. Ondertekenen kan op www.letelephonedelouise.com! B.D.
De politiezone Boraine was net als de zones Fagnes en Grâce-Hollogne genomineerd in de categorie van de hulpdiensten1. Het project van de Henegouwse zone heeft het dus uiteindelijk gehaald. Bijna acht jaar lang al trekken haar politiemensen naar de klassen van het zesde leerjaar om thema’s aan te kaarten zoals (cyber)pesten, schoolverzuim, het oversteken van treinsporen, milieu of verkeersveiligheid. “Dit jaar bereikten we niet minder dan 1040 leerlingen”, zegt korpschef Marcel Staelen. “We willen deze volwassenen van morgen helpen verantwoordelijke burgers te worden en een vertrouwensband smeden tussen de politie en de jongeren. Onze politiemensen nemen actief deel aan alle fases van het project. Door hun constante toewijding hebben ze het peterschap-project naar het nationale niveau gebracht.” © Jos Balcaen
© Ruben Accou
Olivier Bogaert en Claude Fontaine (DGJ)
COLFONTAINE – De politiezone Boraine (Boussu/Colfontaine/Frameries/Quaregnon/Saint-Ghislain) mag zich op de borst kloppen! Op 11 mei ontving ze een Ethias Prevention Award voor haar project rond het peterschap over de kinderen. Het thema van deze derde editie was ‘Mobiliteit en verplaatsingen’. Meer dan honderd organisaties namen deel aan de wedstrijd.
Sinds 2013 organiseert Ethias de Ethias Prevention Awards om initiatieven van overheidsdiensten en vzw’s aan te moedigen die de veiligheid van hun personeel of hun cliënten verbeteren. B.D.
1
44
Bekijk de video’s van de projecten van de drie genomineerde politiezones op http://www.preventionawards.be/fr/finalistes-2016.html
BRUSSEL – Mensen met een beperking ondersteunen in hun professionele carrière en in hun zoektocht naar werk, dat is het doel van de vzw PHARE (Personne Handicapée Autonomie Recherchée). Deze vzw organiseerde voor de tweede keer een duo day: een dag waarop deze mensen de kans krijgen om mee te werken in een bedrijf of organisatie naar keuze. Zo draaide op 3 mei dit jaar Christophe Douxchamps een dagje mee in het callcenter van de Rekrutering en Selectie van de federale politie. Nancy Lauwers begeleidde hem: “Christophe (36) heeft een lichte mentale beperking, maar daar heb ik nauwelijks iets van gemerkt. Hij heeft bij ons telefoons, mails en Facebookberichten beantwoord en zelfs een reclameboodschap voor Facebook en Twitter ontworpen. Omdat het een ‘ontdekkingsstage’ was, hebben we ook een bezoekje gebracht aan de stallen, de hoefsmederij en de vestiaires van de Koninklijke wacht en kon Christophe plaatsnemen in een sproeiwagen. Hij toonde veel interesse in alle aspecten van een loopbaan bij de politie. Omdat hij halftijds aan het werk is bij een firma in Louvain-la-Neuve, heeft hij een andere kijk op het callcenter. Niet alleen voor hem was het een leerrijke ervaring; voor mij was het ook de gelegenheid om andere diensten te leren kennen.”
S.V.P.
inforevue 022016
POLITIE IN DE KIJKER
I N T E R N AT ION A L E R A DIO COM M U N IC AT I E
ISITEPdemo f © Lavinia Wouters
Grensoverschrijdende politiesamenwerking op het terrein vereist efficiënte internationale radiocommunicatieverbindingen. Vandaag de dag is de roaming-functionaliteit van de commerciële cellulaire netten niet mogelijk tussen de nationale radionetwerken van de veiligheidsdiensten. Om het nut aan te tonen van een Inter System Interface, vond op 14 april dit jaar een beperkte demonstratie plaats. In september volgt een full demo met nog meer radionetten. BRUSSEL – Ons land beschikt over het Astrid-netwerk, Luxemburg werkt met Renita en Nederland met C2000. Grensoverschrijdende radiocommunicatie tussen deze landen is tot op vandaag niet mogelijk, terwijl criminaliteit bijvoorbeeld geen grenzen kent. Om dit mogelijk te maken, is een Inter System Interface (ISI) ontwikkeld, een ontbrekende module die roaming tussen verschillende netwerken mogelijk maakt. Hoe dit precies in zijn werk gaat, is op 14 april gedemonstreerd in en rond Brussel. Commissaris Etienne Lezaack van de Directie van de politionele informatie en ICT (DGR/DRI) geeft een woordje uitleg: “De demonstratie was een field training exercise, een oefening op het veld. Daarvoor werden twee testradionetten (waarvan één van Astrid) geïnstalleerd, één met een mast op het justitiepaleis en de andere op het Europees parlement. Verschillende reële scenario’s zijn nagespeeld, waarbij telkens een fictieve grens werd opgetrok-
ken. Dankzij ISI kon de radiocommunicatie gewoon doorgaan.”
In contact blijven Eén van de scenario’s was een achtervolging met een fictieve grens op de autosnelweg. Commissaris Lezaack: “Dankzij ISI kon de achtervolger in contact blijven met de eigen collega’s en ook met die van het bezochte land. Een andere oefening was een observatie in het centrum van Brussel. Een derde scenario bestond uit het bezoek van een buitenlandse delegatie voor de Europese Top. In al deze situaties kon het nut van ISI worden aangetoond.” “De dag is in twee fasen verlopen”, nog volgens de commissaris. “In de voormiddag kregen de deelnemers uitleg over de demonstratie, over de werking van de radio’s, over roaming enz. Bovendien werden er radiotoestellen uitgedeeld zodat de deelnemers de specifieke manipulaties zelf konden oefenen. Onmiddellijk na de lunch begon de eerste oefening
al en landde er een (fictief) vliegtuig met een buitenlandse delegatie. Via een internationale gespreksgroep konden de delegaties in contact komen met hun escortes en was het mogelijk om ook onderling te praten. De Astrid-zaal werd voor de gelegenheid speciaal ingericht om de oefeningen op het terrein te kunnen volgen. Dankzij live beelden vanuit de achtervolgende auto en geprojecteerde kaarten konden de deelnemers zien welk radionet er actief was en op welk moment precies er werd overgeschakeld op een ander. Zo kreeg het publiek een goed beeld van wat er zich op het terrein afspeelde. Na afloop kwamen alle actoren samen en werden ervaringen gedeeld.”
Toekomst Hoe de vooruitzichten voor ISI op Europees vlak zijn, is voor de commissaris nog een raadsel. Volgens hem gaan Noorwegen en Zweden dit jaar al zeker ISI implementeren. “De mensen op het terrein zien het nut van ISI direct in”, besluit commissaris Lezaack. “Zulke scenario’s doen zich nu eenmaal niet dagelijks voor. Ook bij de aanpak van terrorisme en migratie zou internationale radiocommunicatie handig zijn. Samen met de zopas besloten vernieuwing van de radionetten in België, Nederland en Luxemburg, is het juiste moment nu aangebroken om een omstandige kosten-batenanalyse te starten met het oog op de operationalisering van drie ISI’s binnen de Benelux.” Eind september vindt een ‘full demo’ plaats, waarbij nog meer testnetten zullen worden gebruikt en waaraan nog meer diensten en directies, ook buitenlandse, zullen deelnemen. S.V. P.
45
POLITIE IN DE KIJKER
In dit nummer geven we eens geen uitslagen van sportwedstrijden of aankondigingen voor nieuwe evenementen, maar we zetten wel twee politievrouwen in de kijker die onlangs
(opnieuw) een topprestatie hebben neergezet. Het gaat om inspecteurs Del�ine Persoon en So�ie Lenaerts, twee ‘straffe madammen’ die in dezelfde week de krantenkoppen haalden.
SPORT
Vrouwen aan de top Delfine © Lavinia Wouters
(SPOORWEGPOLITIE WEST-VLAANDEREN)
In haar thuisstad Roeselare heeft Delfine zaterdagavond 4 juni haar WBC-wereldtitel bij de lichtgewichten verlengd. Ze versloeg de Dominicaanse Christina Linardatou, ook wel ‘Black Mamba’ genoemd, die tien rondes lang de wet van de sterkste onderging. Delfine won unaniem op punten, ondanks een gapende hoofdwonde in ronde vier. Ze hoeft de bokswereld niets meer te bewijzen. Europees en mondiaal is er geen titel die ze niet behaalde. “Alleen een olympische titel ontbreekt nu nog”, zei Delfine in verschillende krantenartikels. Het IOC besliste om mannelijke profboksers toe te laten in Rio, bij de vrouwen is daarover nog geen beslissing genomen. Delfine hoopt vurig dat ze een kans krijgt om ons land te vertegenwoordigen in Rio, ook al zou dat betekenen dat ze haar WBC-titel moet neerleggen. “Ik zou met plezier één wereldtitel inruilen om voor olympisch goud te gaan", voegde ze er nog aan toe. De Sportvrouw van 2015 combineert het boksen nog steeds met haar job bij de spoorwegpolitie, maar geeft wel toe dat de combinatie steeds moeilijker wordt.
Meer? Kijk op www.boxingdelfine.be (Delfine) en op www.8000unlimited.com (Sofie).
Sofie
(WEGPOLITIE BRABANT)
Dat Sofie Lenaerts gebeten is door de bergbeklimmersmicrobe1, wisten we al. In mei beklom ze, met een gebroken rib door te hoesten nog wel, de top van de Mount Everest. Daarmee is ze de derde Belgische vrouw ooit op de hoogste berg ter wereld (8848 m). Het was de eerste keer dat ze de Everest beklom en ze was goed voorbereid. Het heeft iets langer dan een maand geduurd om de top te bereiken, van het basiskamp tot de top en terug. Op 1 juni 2016 zat ze in het programma De Afspraak op Canvas. Ze vertelde er over haar ervaring: “De eigenlijke beklimming van de top hebben we langs de Tibetaanse kant gedaan. Het gevoel van op het dak van de wereld te staan is zo speciaal dat ik het eigenlijk niet kan beschrijven, maar de tranen die vloeiden wel. Het is zo uniek om daar te staan en het is voor zo weinig mensen weggegeven. Het is de top! Je leeft er zo lang naar toe, werkt er zo lang naar toe. Het was een emotioneel moment.” Sofie is van plan om de hoogste bergen van de 7 continenten te beklimmen. Dit jaar nog staat de Kilimanjaro op het programma. Als ze daarna de laatste twee toppen afwerkt, zou ze de eerste Belgische vrouw ooit zijn die dit verwezenlijkt … 1
Lees ook ‘Off the beaten track’, in Inforevue 4/2011, p.37.
We wensen beide dames een dikke pro�iciat! S.V.P.
46
POLITIE IN DE KIJKER
SUCCESS STORY
Verdacht pakketje Op 24 februari 2016 worden in het opsporingsprogramma FAROEK, net als in andere media, beelden verspreid van een man die een verdacht pakket neerlegt aan een moskee in Mechelen. Dankzij deze beelden wordt de man al snel geïdenti�iceerd.
M
interview met de woordvoerder van het parket; de reportage gaat eveneens online. De regionale tv-zender RTV neemt deze reportage over en ook op de VRT wordt een kort opsporingsbericht getoond. De kijker ziet hoe de verdachte rond half tien ‘s morgens rustig een pakje neerzet aan de deur van moskee Al Buraq. Even na elf uur komt hij opnieuw in beeld. Hij kijkt of het pakket nog steeds voor de moskee ligt. Ook op de Bruul in Mechelen wordt de man nog gezien. Hij draagt een bruinlederen vest, een jeansbroek en bruine schoenen.
Vreemde inspiratiebron
Na het verspreiden van de beelden in het opsporingsprogramma ontvangen de onderzoekers meerdere bruikbare tips, die uiteindelijk leiden tot de identificatie van de verdachte. Het gaat om een 57-jarige man uit Mechelen met een blanco strafblad. Hij wordt opgepakt en verhoord door de rechercheurs. De gebeurtenissen in Parijs en de permanente dreiging van nog meer aanslagen, zijn de inspiratie geweest tot zijn onbezonnen daad. Voor de speur-
ders was het ook meteen duidelijk dat de verdachte geen kwade bedoelingen had en reeds spijt had van wat hij aanrichtte. Het parket van Antwerpen, afdeling Mechelen, besloot daarom om de verdachte na verhoor te laten gaan. De man zal echter wel verder opgevolgd worden. Politie en parket wensen iedereen te bedanken die heeft meegewerkt aan het opsporen van de verdachte.
S.V.P.
Illustratie: Benoit Goesaert
ECHELEN – Zondagmiddag 27 december 2015. Om 12.15 uur ontvangt de lokale politie Mechelen/ Willebroek een bericht waarin staat dat er aan de moskee Al Buraq in de Generaal De Ceuninckstraat een verdacht pakket ligt. Het blijkt te gaan om een doos met daarin een elektronisch toestel, een batterij en draden. Uit het eerste nazicht van de politie, onmiddellijk na de melding, blijkt dat het pakket ongevaarlijk is. Het Antwerpse parket, afdeling Mechelen, en de speurders van de politie Mechelen/Willebroek nemen deze bedreiging echter wel ernstig en starten een onderzoek. Alle bruikbare camerabeelden worden geëxploiteerd en al vlug komt een verdachte man in beeld. Het lukt de speurders echter niet om de identiteit van de verdachte te achterhalen. In samenspraak met het parket roepen de rechercheurs de hulp in van de pers en van het televisieprogramma FAROEK. Voor dit programma wordt een opsporingsreportage gemaakt, waarbij beelden van bewakingscamera’s en foto’s elkaar afwisselen. Het programma wordt aangevuld met een
45 47
POLITIE IN DE KIJKER
SENSIBILISERING
DANKZIJ HELIKOPT ER
Rainbow Cops Belgium meets aspiranten
Onverwacht bezoek bij DAFA
f De vzw Rainbow Cops Belgium (RCB) zag het daglicht in 2012. Het was een initiatief van politiemensen die van mening waren dat zo’n organisatie noodzakelijk is om de belangen van politieambtenaren te behartigen en te verdedigen enerzijds en om steun te leveren aan alle politiemensen die in hun relaties met de burger soms met moeilijke situaties te maken krijgen anderzijds. In het kader van zijn sensibiliseringsacties organiseert RCB, in samenwerking met de politiescholen, informatiesessies in het kader van cluster 12 ‘Maatschappelijke context ‘ in de opleiding tot inspecteur. Tijdens deze sessies krijgen de aspiranten nuttige info om tot een beter begrip te komen van de geschiedenis en van de wereld rond de ‘Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender’ (LGBT). Deze uiteenzetting wordt ondersteund door getuigenissen die hen moeten toelaten beter voorbereid te zijn als ze met deze mensen in contact komen tijdens hun opdrachten. Gezien het enthousiasme in Luik en later in Namen, niet enkel van de leerlingen maar ook van de lesgevers, hebben de aspiranten van de Brusselse politieschool (ERIP/GIP) voor het eerst kennisgemaakt met de RCB in januari 2016. Enkele reacties van de Franstalige aspiranten van PROM 45 (ERIP/GIP) van 22 januari 2016: - “Een ontdekking! Zowel het bestaan van de vzw als zijn acties.” - “Interessante, levendige, dynamische en interactieve presentatie.” - “Sprekers waren betrokken, gemotiveerd en enthousiast.” - “Het delen van hun ervaringen zorgt voor geloofwaardigheid.” - “Een meerwaarde!”
Voor meer info over de activiteiten van de RCB of voor een nieuw voorstel tot samenwerking: - surf naar www.rainbow-cops-belgium.be - of mail naar rainbow.cops.belgium@gmail.com. S.V.P.
© Christian Berteaux
f
© Lavinia Wouters
MELSBROEK – Op 20 april dit jaar heeft de driejarige Maélyne samen met haar mama en zus een bezoekje gebracht aan haar redders bij de Dienst luchtsteun van de federale politie (DAFA). Een week daarvoor verdween het meisje uit een manege in Flémalle. Na een zoektocht van drie uur – met agenten op de grond en een speurhond – is zij dankzij de warmtecamera van de politiehelikopter teruggevonden. “De verdwijning van Maélyne was gezien haar leeftijd meteen onrustwekkend”, vertelt David Rimaux van de Cel vermiste personen. “Achter de stallen werd haar jasje gevonden, maar van haar was geen enkel spoor. Het werd laat op de avond en dus donker, er was onweer op komst en bovendien bevond ze zich in een bos, vlakbij een waterbekken, in een zeer moeilijk toegankelijk gebied.” Piloot Dirk De Bie besliste toch om op te stijgen, ondanks de barre weersomstandigheden. Luchtwaarnemer Dimitri Buelens ging mee de lucht in. Gelukkig kende dit verhaal een goede afloop en om die reden wenste de mama van Maélyne de beide heren persoonlijk te bedanken. Het bezoek van de kleine meid was voor Dirk en Dimitri een complete verrassing. Het was een emotioneel moment voor beide collega’s. Dirk: “Ik heb al veel meegemaakt, maar met zo’n klein meisje is het toch anders. Het is ook de eerste keer dat we achteraf bezoek krijgen. Ondanks mijn lange carrière ben ik zwaar onder de indruk.” S.V.P.
48
Gabriel, 3de bij Koh-Lanta
i n f o r e v u e 0 21 2 0 1 62
POLITIE IN DE KIJKER
F E E D B AC K Een terugblik op vorige edities van Inforevue.
WEDSTRIJD
IJsblokje verraadt de schuldige BRUSSEL – Heeft u in het laatste raadsel van Pol ook Freddo Rossini kunnen ontmaskeren? Het ging om het kleine ventje met zijn bril die beweerde al zo’n twee uur in de bistro te zitten. Onmogelijk, vermits er duidelijk nog een hard ijsblokje in zijn glas zat.
Op vrijdag 27 mei op TF1 vond de ontknoping plaats van het televisiespel Koh-Lanta. De Belgische kandidaat, Gabriel Gubbels, lid van de luchtvaartpolitie (zie Inforevue 01/2016, p. 30-31), eindigde derde. "Ik zou graag willen deelnemen aan een nieuwe editie van de uitzending. Als men het mij zou voorstellen, vertrok ik nog vandaag. Ik heb mij ook al kandidaat gesteld voor Le choc des héros waar vroegere avonturiers tegenover elkaar komen te staan. Ik zou maar één ambitie hebben: de grote overwinnaar worden", vertrouwde hij de kranten van de Groupe Sud Press toe.
Onder de juiste antwoorden heeft een onschuldige hand de winnaars aangeduid die volgende prijzen ontvangen: • een portfolio: Gwendoline Goret, Pierre Hauglustaine en Patrick Luyckx; • een gsm-houder: Aristide Denis en David Peirlinck; • een bundel politieverhalen: Valence Collart, Etienne Adam en Guy Delcourt; • een EHBO-kit: Pierre Maurer, Pieter Jan Depuydt en Tim Vervaet. Op de laatste pagina rekent Pol opnieuw op uw spitsvondigheid om een nieuwe zaak te onderzoeken. Het gaat om een diefstal van schilderijen. U heeft een abonnement en u kent de oplossing? Stuur ons uw antwoord tegen dinsdag 16 augustus ten laatste: • ofwel per mail naar cgc@police.belgium.eu • ofwel per post via dit adres: Wedstrijd Inforevue 2016 Federale politie Directie van de communicatie (CGC) Kroonlaan 145 A 1050 Brussel 16_IR01_Cover_NL.indd 4
Vermeld zeker uw naam, voornaam, adres en abonneenummer. We wensen u een mooie, zonnige en vooral veilige vakantie toe! De redactie
Bericht aan onze lezers
Het samenstellen van het dossier rond de aanslagen van 22 maart in Brussel heeft een wijziging in ons magazine veroorzaakt: de rubrieken ‘Ge�litst’ en ‘Out of Of�ice’ zijn in deze editie weggevallen, maar zullen in september weer van de partij zijn.
Er is ook een verandering in de mailadressen:
• voor het beheer van uw abonnement of deelname aan een wedstrijd: cgc@police.belgium.eu • om de redactie te bereiken: cgc.product@police.belgium.eu
Polsupport is onlangs Belgian Police Community NL geworden. Met de nieuwe naam willen we niet alleen het geïntegreerde 18/03/16 aspect 15:23in de verf zetten, maar ook de community errond. De status van de Facebookgroep zal trouwens ook van gesloten naar geheim gaan. Zo willen we vermijden dat niet-politiemensen toegang krijgen tot de Facebookgroep en ook jullie persoonlijke profielen nog wat beter afschermen. Was u al lid van de groep Polsupport? Dan verandert er niks voor u; u wordt automatisch lid van de ‘nieuwe’ groep. Bent u nog geen lid, dan kan u dit doen door ons het mailadres te bezorgen (op cgc.digital@police.belgium. eu) dat gekoppeld is aan uw Facebookaccount, samen met uw volledige naam en stamnummer. Voorwaarde is natuurlijk dat u al een Facebookaccount hebt.
49 11