Coyote: meer dan een radarverklikker
Milieucrim... de zaak van elke politiedienst
/ / G B K A
042016
SOFiA wijst de weg
/
T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E
VAN ‘MOST WANTED’ TOT ‘MOST APPRECIATED’
Inforevue is een uitgave van de Directie van de communicatie van de federale politie
Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Nicolas Mangon, Gwenaëlle Maziers en Saskia Van Puyvelde Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Christian Berteaux, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers en Lavinia Wouters Tekeningen: Ruben Accou, Didier Castenholz, Emmanuelle Glibert, Benoit Goesaert Vertalingen: Directie van de communicatie Drukkerij: Goekint Verantwoordelijke uitgever: Géraldine Bomal Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Laurence Slachmuylders Kroonlaan 145 A - 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten. Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging ten minste twee maanden voor het vervallen van de termijn. Alle rechten voorbehouden. Le présent magazine paraît également en français. E-mail: Abonnementen: cgc@police.belgium.eu
Vrijdag 4 november was een hoogdag voor de politie, maar een slecht moment voor de meest gezochte criminelen van ons land. Alvast voor één onder hen werd het zelfs een rotdag! Ik kreeg de eer om met één druk op de knop de Belgische Most Wanted-lijst van het Fugitive Active Search Team, beter gekend als FAST, online te plaatsen. De politie doet hiermee een beroep op het publiek om te helpen deze veroordeelde misdadigers op te sporen met het oog op hun arrestatie. Het was een primeur voor ons land en tevens een mijlpaal inzake strafuitvoering.
Criminelen actief opsporen is niet alleen een prioriteit voor justitie en politie, maar draagt ook bij tot het veiligheidsgevoel van onze burgers. De publieke opinie en slachtoffers van zware misdrijven in het bijzonder, ervaren het als bijzonder onrechtvaardig wanneer misdadigers hun straf zouden ontlopen.
Door de ‘Belgium’s most wanted’ op het internet te plaatsen, kunnen wij allen ons steentje bijdragen tot de daadwerkelijke uitvoering van straffen. Het is slechts met verenigde krachten dat criminaliteit kan worden aangepakt. Misdaad kan en zal immers niet lonen!
Ik wil dan ook een reeds lang aanslepende juridische onmogelijkheid bij de zoektocht naar voortvluchtige veroordeelden oplossen met een specifiek wetsontwerp inzake (bijzondere) opsporingsmethoden, omdat veel van deze maatregelen enkel mogen worden toegepast bij de opsporing van misdaden en wanbedrijven. Voortvluchtig zijn, is immers ‘op zich’ niet strafbaar.
Het is onmogelijk aan slachtoffers van misdrijven uit te leggen dat justitie en politie wél een beroep mogen doen op allerlei opsporingsmethoden om verdachten te arresteren; maar eens dat zij door een rechtbank veroordeeld werden, kunnen zij niet meer met diezelfde (bijzondere) opsporingsmethoden worden opgespoord om hen in de gevangenis op te sluiten. Deze tegenstelling krijgen we niet uitgelegd aan de bevolking! Als minister van Justitie engageer ik mij al het mogelijke te doen om aan dit juridisch euvel paal en perk te stellen door in 2017 een eigen wetsontwerp aan het parlement voor te leggen. Mijn initiatief moet er uiteindelijk toe leiden dat deze wettelijke ongerijmdheid verdwijnt.
Met deze positieve boodschap wil ik iedereen die betrokken is bij de opsporing van criminelen, al mijn steun toezeggen. Al deze actoren genieten mijn bijzondere waardering voor hun inzet en motivatie. Dank u voor uw professioneel engagement of anders gezegd: Most appreciated!
Redactie: cgc.product@police.belgium.eu ISSN: 1780-7646
www.polimagery.be
Koen Geens
Minister van Justitie
inforevue 042016
28
10
042016
8 DOMICILIEFRAUDE SOFiA wijst de weg
inhoud
8
24
INTERNATIONALE POLITIESAMENWERKING Zonder zorgen in 30 seconden de grens over
FACE TO FACE Miniduikboot om onder water te speuren
10
26
20
NATIONAAL VEILIGHEIDSPLAN Over afvalcontainers, miljoenen euro’s en … schildpadden
PUBLIEK-PRIVAAT PARTNERSCHAP Coyote: veel meer dan een radarverklikker VLAAMS VERKEERSCENTRUM Uw onzichtbare copiloot
28
32
UITGENODIGD Christel: “Jongeren moeten zelf hun preventie in handen nemen”
rubrieken
32
Christel plukt de dag
Radar...2
Out of office...30
Historia...18
Feedback...49
De experts...14
Op stap met...16 Casus...19
Politiewereld...36
Politie in de kijker...38
1
8
R ADAR
“
POLITIE IN CIJFERS
8
QUOTE
In tegenstelling tot de kritiek die ze te verduren kregen, doen de politieagenten van Molenbeek hun job duivels goed."
8 personen op 10 die gewond raken bij een verkeersongeval herstellen nooit volledig. Dit blijkt uit de Europese studie My Life After The Crash, een initiatief van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid.
Eric Goens, journalist, maker van de reportagereeks Niveau 4, Le Soir Magazine, 16 november 2016
BIKERS
INFOGRAFIEK
VAN DE POLITIEZONE BRUSSEL-HOOFDSTAD/ELSENE OKTOBER 2016
2316 geverbaliseerde bestuurders onder wie
334 die op een trottoir stilstonden of geparkeerd stonden
die de voetgangerszone niet in acht hebben genomen
1434
305
die op een fietspad stilstonden of geparkeerd stonden
MIVB
ce
STIB
63 die zich op of nabij een oversteekplaats voor voetgangers bevonden
2
74
boetes > wegens rijden op een vrije baan voor trams of bussen
inforevue 042016
R ADAR
tweetwall @Politie_Rupel
Sinterklaas laat weten dat hij geen hulp nodig heeft om zijn cadeautjes te brengen. Sluit steeds ramen en deuren.
@PolitieWaNo
Plaats geen nummerplaten of foto's van verdachte personen op sociale media. Iets verdachts gezien? Bel meteen 101!
@LPAntwerpen
W E B WAT C H
WEG AFKOOPSOM! Europol heeft samen met de Nederlandse politie en bedrijven gespecialiseerd in cyberveiligheid een website gelanceerd om de opmars van afpersing door hacking te bestrijden. No more ransom (Weg afkoopsom) is een nieuw onlineportaal om de bevolking te waarschuwen voor de gevaren van afpersing door hacking en de slachtoffers te helpen hun gegevens terug te krijgen zonder dat ze de cybercriminelen een afkoopsom moeten betalen. Naast tips om de ‘gijzeling’ van gegevens te voorkomen, vind je op de site 160 000 ‘sleutels’ om opnieuw toegang te krijgen tot je gegevens als je computer gehackt zou worden. INFO www.nomoreransom.org
Vandaag was de #dagvandediversiteit bij @LPAntwerpen rond thema #leeftijd. Bestaat er generatiekloof bij de politie? https://www.politieantwerpen.be/news/press-item/ video-leeftijd-als-thema-op-dag-van-de-diversiteit …
@pzglm
Worden je ouders een dagje ouder en twijfel je of ze nog veilig met de auto kunnen rijden? Doe de test!
@GentseFlikken
Is jouw huisnummer goed zichtbaar - ook in het donker? Als elke seconde telt, kan het van levensbelang zijn! #preventiehelpt #altijdnabij
@pzglm
Ken jij al je 'vrienden' op FB? Overloop ze & unfriend personen die geen zaken hebben met wat je post. Of stop ze in aparte vriendenlijsten.
@LPBerlaarNijlen
Ga vanavond de strijd aan met de #vrieskou met een aardappel en talkpoeder en bespaar morgenvroeg tijd ...
@Wegpolitie_ANT
Gaan met de banaan? Met zoveel water op de baan, zult ge rap aan de kant staan. #LetOpVoorAquaplaning #RijVeilig.
@PolitieLeuven
GEKNIPT
Martijn Camps (27) startte in juli 2007 met zijn politieopleiding. Een jaar later ging hij bij de interventiedienst van de politiezone Tervuren aan de slag, met verkeer als taakaccent. In juli dit jaar is hij hoofdinspecteur geworden. "Mijn grootste uitdaging op dit moment is de fusie van de politiezone Tervuren en de politiezone Dijleland op 1 januari 2017. Deze fusie betekent samenwerken met meer collega’s, een groter grondgebied en dus meer interventies. We gaan ook verhuizen en er zal een nieuw diensthoofd interventie worden aangesteld. De nieuwe politiezone zal ‘VODI’ heten: een samenvloeiing van twee rivieren, de Voer en de Dijle."
Van middelvinger naar politie tot dierenmishandeling: zware agressie op Oude Markt
@Wegpolitie_ANT
Die zever = Wegcode. Stilstaan is de strikt noodzakelijke tijd nodig om iemand te laten in/uitstappen of om te laden/lossen.
@BELMostWanted
Website Belgium's Most Wanted reeds bezocht dr 100 000 bezoekers! Reeds 1 miljoen kliks en 200 tips. Bedankt!!
@Wegpolitie_ANT
#IetsWatJeNogNietWist. We gingen geruisloos op Instagram met een twist. Traagjes ...we zijn zeker niet geflitst ;-)
@federalepolitie
Wie weet nog hoe de zwaantjes aan hun bijnaam gekomen zijn? #vintagevrijdag
3
© Christian Berteaux
R A D A R G E F L I T S T
4
Een blok uit één stuk Zoals u zult lezen op pagina 45 kan de Directie van de logistiek zware New Jersey-blokken aan de eenheden op het terrein leveren om bomauto’s uit de buurt van beveiligde plaatsen te houden. En om de blokken ter plaatse te brengen, moeten ze natuurlijk opgeladen worden! Geen probleem, de Directie openbare veiligheid (DGA/DAS) heeft het geschikte materiaal.
inforevue 042016
R A D A R G E F L I T S T
5
R ADAR GPS
21
vermoedelijke leden van een drugsbende op Linkeroever zijn op 1 december jl. opgepakt door de Antwerpse lokale recherche.
DRONE IN DE GRENSSTREEK Eind oktober 2016 heeft de drone van de Directie luchtsteun (meer info in Inforevue 01/2016) de PZ Westkust ondersteund bij operatie Medusa-bis aan de Frans-Belgische grens. Het doel was vluchtelingen op te sporen die ons land zouden proberen binnen te komen na de ontmanteling van de ‘Jungle van Calais’ door de Franse overheid.
MINISTER OP BEZOEK Op 10 november 2016 heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon een werkbezoek gebracht aan de Directie openbare veiligheid (DAS) van de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA) in het complex de Witte de Haelen. Aan de hand van verschillende demonstraties (aanhouding, terugdrijving, sproeiwagen …) heeft de minister een realistisch beeld gekregen van hoe deze directie het genegotieerd beheer van de openbare ruimte aanpakt.
6
74
voertuigen zijn gecontroleerd tijdens een geïntegreerde politieactie in het arrondissement Mechelen op 25 november jl. 2 rijbewijzen werden ingetrokken.
inforevue 042016
R ADAR GPS
BUZZ
2
supportersbussen van voetbalclub Sint-Truiden zijn zaterdag 26 november jl. aan de kant gezet. Drugshonden zochten en vonden drugs.
VLUCHTMISDRIJF IN BELGIË: DE HARDE CIJFERS Op www.deredactie.be verscheen op 28 november een opmerkelijk filmpje met cijfers over het aantal vluchtmisdrijven in ons land die tot nadenken stemmen. Dit is de link om het te bekijken: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/ binnenland/1.2830527
KIJK UIT
VAN 90 NAAR 70 KM/U Het wekelijkse verkeersprogramma Kijk Uit heeft op 26 november een aflevering gewijd aan de invoering van de snelheidsbeperking tot 70 km/u op Vlaamse wegen buiten de bebouwde kom, vanaf 1 januari 2017. De algemene snelheidsbeperking tot 90 km/u op de openbare wegen buiten de bebouwde kom werd in 1971 ingevoerd en bleef sindsdien ongewijzigd. De ruimtelijke structuur in Vlaanderen daarentegen veranderde ondertussen wel enorm en daarom was er op heel wat wegen buiten de bebouwde kom al een snelheidslimiet tot 70 km/u ingevoerd, die werd aangegeven met verkeersborden. Vlaanderen wil op die manier de verkeersveiligheid vergroten én het aantal verkeersborden langs de weg verminderen.
people EEN DOOS VOL IDEEËN Wat een idee deze ideeëndoos! Het originele initiatief komt van de politiezone Nivelles/Genappe. Het principe is eenvoudig: de burgers melden problemen van onveiligheid en stellen oplossingen voor. In elk politiecommissariaat van de zone bevindt zich zo’n doos en in dit digitale tijdperk kan iedereen zijn/haar ideeën natuurlijk ook mailen naar info@votrepolice.be. De eerste concrete maatregel – het plaatsen van radars op een weg met veel hardrijders – was een succes. Een bestuurder op vijf had te snel gereden!
DOMINIQUE DE BRAUWERE Op 1 maart 2017 wordt hoofdcommissaris Dominique De Brauwere de nieuwe korpschef van de politiezone Val de l’Escaut (Celles, Estaimpuis, Mont-de-l'Enclus, Pecq). __ DELFINE PERSOON
Wereldkampioene boksen Delfine Persoon verlengt haar WBC-titel bij de lichtgewichten. 7
DOMICILIEFR AUDE
SOFiA wijst de weg Domiciliefraude is zelden een doel op zich. Veelal veinst iemand dat hij ergens woont om een hogere uitkering te ontvangen, om de fiscus op het verkeerde been te zetten of om onder de radar van schuldeisers of politiediensten te blijven (trouwens, om die laatste reden is woonstvaststelling één van de speerpunten van het Kanaalplan tegen gewelddadige radicalisering en terrorisme). Woonstvaststellingen herleiden tot een noodzakelijk zeer op het to-dolijstje van de wijkagent is het belang van dit politiewerk onrecht aandoen. “Eigenlijk is het best een complexe materie”, volgens commissaris Delphine Schelpe. “Voor mij was domiciliefraude, wat er allemaal bij komt kijken en hoe je dat politioneel kan aanpakken alleszins een groot vraagteken.” En zo zag SOFiA het daglicht en die pakte uit met een draaiboek. TEKST Stefan Debroux FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
• Delphine Schelpe • Commissaris • Diensthoofd operationele steun & management • Lokale politie Brakel/Horebeke/Maarkedal/Zwalm
“DURF LOONT, SAMENWERKEN OOK” “Toen ik tijdens een vergadering gewapend bestuur de vraag stelde of er al een draaiboek rond domiciliefraude bestond – en dat bleek niet het geval te zijn – werd ik meteen omgedoopt tot projectleider van SOFiA1. Na wat grasduinen zaten we algauw met een waslijst van vragen, acht bladzijden in totaal! Ik ben toen voor advies gaan aankloppen bij het arbeidsauditoraat in Gent. En de luisterbereidheid was groot! Hun belangstelling en engagement vormden ontegensprekelijk een succesfactor voor het welslagen van het project. Voor mij is dit trouwens dé moraal van dit verhaal: durf loont, en samenwerken ook. Als je niet weet hoe je aan iets moet beginnen, mag je niet te beroerd zijn om dat toe te geven en hulp te zoeken. Als de respons positief is, dan kan er iets moois groeien zoals bij SOFiA het geval is.”
HET DRAAIBOEK ‘DOMICILIEFRAUDE’ Het draaiboek ‘Domiciliefraude’ is teamwork van de projectleden uit verschillende Oost-Vlaamse politiezones (Aalst, Berlare/Zele, Brakel, Maldegem, Meetjesland-Centrum en Ronse) en de CSD Oost-Vlaanderen. Commissaris Delphine Schelpe, projectleider van SOFiA: “Het draaiboek moest een nuttige en werkbare leidraad worden voor wie zich bezig houdt met domiciliefraude en opkijkt tegen het kluwen van procedures. Omdat de materie evolueert, is het draaiboek niet áf; we zullen het blijven updaten. Ook willen we de politiemensen aanmoedigen en faciliteren om meer samen te werken met de inspectiediensten, vooral het arbeidsauditoraat. Onze volgende hoofdbetrachting bestaat erin onze kennis en expertise met zoveel mogelijk collega’s, zowel binnen als buiten Oost-Vlaanderen, te delen. We rekenen op het olievlekprincipe. Het draaiboek zal ook de basis vormen voor een voortgezette opleiding rond domiciliefraude.”
8
inforevue 042016
“KNIPPERLICHTEN OM DE WIJKAGENT DOOR EEN WOESTIJNGEBIED TE GIDSEN” “Het onderzoek naar iemands reële hoofdverblijfplaats staat op de to-dolijst van de wijkinspecteur. Dat is een wettelijke opdracht van bestuurlijke politie. Op basis van zijn gemotiveerd advies zal de gemeente de nodige aanpassingen doen in het bevolkingsregister (bijvoorbeeld inschrijving in of schrapping uit het bevolkingsregister). In het draaiboek geven we tips mee over hoe de wijkagent kan motiveren of iemand al dan niet op het aangegeven adres woont. We noemen dat de ‘knipperlichten’. Waar gaan de kinderen naar school? Wordt er afval buitengezet? Is de tuin onderhouden? Het draaiboek bevat ook een stappenplan en een aantal modellen en fiches die de politieman/-vrouw kan gebruiken bij zijn/haar bestuurlijk onderzoek. Ten slotte wordt uitgeweid over het ‘scharnier’ bestuurlijke-gerechtelijke politie. Het betreft een dunne scheidingslijn waarover de wetgeving en rechtspraak niet altijd uitsluitsel geven, bijvoorbeeld over het raadplegen van ‘open bronnen’ zoals Facebook.”
• Pascal Vincke • Beleidsadviseur • Coördinatie- en steundirectie Oost-Vlaanderen
• Patricia Vandewalle & Jordy Haverbeke • Wijkagent & inspecteur interventie • Lokale politie Meetjesland-Centrum
“DOMICILIEFRAUDE ALS OPSTAP NAAR VERMOGENSVOORDEEL” “Als je je afvraagt waarom iemand belang heeft bij domiciliefraude, dan is ‘geld’ het antwoord. Mensen gebruiken een fictieve woonplaats om er een vermogensvoordeel uit te puren. Een klassieker is uitkeringsfraude: een alleenstaand persoon met vier kinderen krijgt een hogere werkloosheidsuitkering dan een samenwonende werkloze. Op jaarbasis loopt die sociale fraude door onterechte uitkeringen op in de miljoenen. Andere misdrijven die in combinatie met domiciliefraude een vermogensvoordeel opleveren, zijn krotverhuur en huisjesmelkerij, inbreuken op de ruimtelijke ordening, fiscale fraude – in Knokke bijvoorbeeld betalen inwoners nul procent gemeentebelasting; zoiets trekt aan – en bedrieglijk onvermogen. Als er een vermoeden van een misdrijf is, dan start een gerechtelijke procedure. Dit betekent dat we een vrij uitgebreid arsenaal van mogelijkheden kunnen benutten: vaststellingen, huiszoekingen met toestemming, buurtonderzoek, verhoren enz. Al bij al is het aantonen van een fictieve woonplaats altijd een feitenkwestie. En als we daarin slagen, krijgt de zaak altijd een gevolg, ofwel via het arbeidsauditoraat (bevoegd voor uitkeringsfraude) ofwel via het parket (voor andere misdrijven). Ook dat is een verdienste van SOFiA.”
1 SOFiA is een acroniem voor Sign (wat is een teken aan de wand dat er sprake is van domiciliefraude?), Observation (wat mag de politie doen?), Fraud investigation (de kern van de zaak, wat de politie onderzoekt ...), Adjust (... om de fraude te doen stoppen).
9
I N T ER N AT ION A L E POL I T IE S A ME N W ER K I NG
Zonder zorgen in 30 seconden de grens over Zowat 400 Belgische en 120 Nederlandse politiemensen worden ondergedompeld in een badje grensoverschrijdende politiesamenwerking. Een noodzaak, want door een gebrek aan kennis van het wettelijk arsenaal leeft er heel wat onzekerheid over de mogelijkheden om bij de buren over de landsgrens op te treden. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
MALDEGEM – Tussen de Noordzee en de Scheldemonding grenzen vijf Oost-Vlaamse politiezones en het WestVlaamse Damme/Knokke-Heist aan Nederland. In deze grensregio leidt hoofdcommissaris Antoinette Vanden Bossche de politiezone Meetjesland-Centrum: “Onze mensen worden met de regelmaat van de klok geconfronteerd met een grensprobleem: een inbreker of dader van een vluchtmisdrijf die het hazenpad richting Nederland kiest. Of omgekeerd: een drugkoerier die ons land binnenrijdt met een Nederlandse patrouille in zijn zog. Criminaliteit stopt niet aan de grens, integendeel. Daders hopen er voordeel uit te halen. Maar daar is met het Benelux-verdrag van 2004 paal en perk aan gesteld. Wij mogen en kunnen over de grens optreden. Maar die kennis ontbreekt nog te vaak bij de mensen in het werkveld.”
ONZEKERHEDEN WEGWERKEN
Yasmine Vanavermaete, korpschef van de politiezone Maldegem, treedt haar collega bij: “Dat gebrek aan kennis over wat wel of niet mag zorgt voor onzekerheid. Bovendien verschilt de manier van werken in Nederland van die bij ons. Ik denk dan aan interventietechnieken – bijvoorbeeld het vuurwapengebruik is heel anders geregeld dan hier – maar ook aan de radiocommunicatie. Door die verschillen en nuances is over de grens of gezamenlijk tussenkomen niet zo vanzelfsprekend. Dat alles maakt dat we tot de conclusie kwamen dat er een behoefte aan bijscholing was. Om die in te vullen zijn we gaan aankloppen bij de Directie van de internationale politiesamenwerking van de federale politie (CGI).”
10
Anno 2014. In partnerschap met de Nederlandse Politieacademie en onder de koepel van de Benelux Werkgroep Gemeenschappelijke Opleidingen werkt CGI een programma uit. Na een paar try-outs volgt eind 2015 de kick-off in de Oost-Vlaamse Politieacademie Paulo: een driedaagse train-the-trainersessie voor de toekomstige opleiders. Bart D’hooge, die samen met Simon Verdegem voor CGI aan de kar trok: “Er is voor gekozen om elke cursus door een Belgische én Nederlandse opleider uit het werkveld te laten verstrekken en bijvoorbeeld niet door juristen. Het mocht geen ex cathedra-verhaal worden; de voeling met de dagelijkse praktijk is immers een succesfactor voor élke opleiding. Ook het cursuspubliek is gemengd. Door Belgische en Nederlandse politiemensen samen te zetten in een leslokaal willen we grensoverstijgende kruisbestuiving stimuleren. Tenslotte moeten ze elkaar ook weten te vinden op het terrein.”
“Deze cursus zorgt ervoor dat eerstelijnspolitiemensen in de grensregio bij niet-geplande interventies weten onder welke omstandigheden ze de grens over kunnen, welke radioprocedure ze moeten volgen en welke bevoegdheden ze in het andere land hebben”, aldus Steven De Smedt van de politiezone Assenede-Evergem. Hij is één van de trainers, net als Alberique De Caluwé van de Nederlandse Nationale Politie. “Bij ons leeft dezelfde behoefte als bij de Belgische collega’s. Wat mag in een situatie, wat niet? Mag ik de achtervolging verderzetten over de grens? Mag ik een voertuig klemrijden over de grens en het doorzoeken? Wat als ik bedreigd word, mag ik geweld gebruiken? Die praktijkgerichte vragen nemen we mee. De herkenbaarheid van de casussen, die we terugkoppelen naar de wetgeving, is de sterkte van de opleiding.”
inforevue 042016
VERWATEREN De internationale regelgeving evolueert voortdurend. Vandaag vormt het Benelux-Politieverdrag uit 2004 de basis van de grensoverschrijdende politiesamenwerking. Dankzij dit verdrag kunnen politieambtenaren uit de Benelux in de drie landen verdachten achtervolgen, controleren en observeren. Maar de materie evolueert en morgen komt er misschien iets nieuws. En dat, zegt Steven De Smedt, onderstreept de noodzaak aan deze opleiding: “Alles blijven volgen is moeilijk voor niet-experten. Het risico dat kennis verwatert is groot. Je mag er niet op rekenen dat interventie-inspecteurs op eigen initiatief in de wetteksten duiken om up-to-date te blijven. Kortom, ook morgen heeft die cursus nog zijn meerwaarde.” f
• Bart D’hooge • Commissaris • Directie van de internationale politiesamenwerking (CGI) en voorzitter van de Benelux Werkgroep Senningen (Gemeenschappelijke Opleidingen)
”UITBREIDEN NAAR ALLE GRENSREGIO’S” “Het einde van dit verhaal is nog niet in zicht, integendeel. Weldra organiseren we een nieuwe train-the-trainer om de opleiding Zonder zorgen de grens over te updaten met nieuwe praktijkgevallen. We houden ook een vinger aan de pols van de regelgeving, want er ligt een actualisering van het Benelux-Politieverdrag van 2004 in de pipeline. Tot slot zijn de plannen klaar om de opleiding uit te breiden naar de Limburgse en Antwerpse grensregio’s.”
11
I N T ER N AT ION A L E POL I T IE S A ME N W ER K I NG
DE OPDRACHTGEVERS
• Yasmine Vanavermaete • Korpschef • Politiezone Maldegem
”Een schot in de roos” “De opleiding Zonder zorgen de grens over is een wij-verhaal. Er is enorm veel betrokkenheid en drive aan beide kanten van de grens omdat iedereen er de noodzaak van inziet. En het resultaat is er ook naar: de evaluaties van de cursus door de mensen die hem gevolgd hebben, zijn uitermate positief: leerrijk, praktijkgericht en leuk. Kortom, een schot in de roos.”
DE OPLEIDERS
• Steven De Smedt • Commissaris – Diensthoofd interventie • Politiezone Assenede-Evergem
”Samenwerking begint met kennismaking” “Hier in de regio kent iedereen iedereen. Als er geen vergadering is, is er wel een project of gezamenlijke operatie die collega’s bij elkaar brengt. Althans in België. Aan de bovenkant, voorbij de grens, stopt het plots. Ook al is die grens fictief. Soms moet ik mensen uit de bestuurlijke zuil pushen om contact te zoeken met een collega in Nederland; rechercheurs zijn meer geneigd om toenadering te zoeken. Nochtans is kennismaking zinvol, en niet in het minst om zicht te krijgen op de rolverdelingen over de grens. De rol van wijkagent bijvoorbeeld, is in Nederland heel anders ingevuld dan bij ons. Ook de graden verschillen. Een inspecteur in Nederland is bij ons vergelijkbaar met een officier. Daarom is elkaar leren kennen ook een leerdoelstelling van de cursus Zonder zorgen de grens over.”
• Antoinette Vanden Bossche • Korpschef • Politiezone Meetjesland-Centrum
”Dit verhaal overstijgt de scharrelruimte” “Politiemensen moeten van alle markten thuis zijn. Ze moeten erg veel kennen en kunnen. Komt daar nog eens internationale samenwerking bij, dan is men snel geneigd om die cursus als ‘alweer iets extra’ te zien. Maar dit verhaal is veel meer dan de invulling van scharrelruimte1; het mag niet stoppen. Aan de wil en het enthousiasme om samen te werken ontbreekt het zeker niet.” 1
12
Scharrelruimte: beleidsvrije ruimte, tijd die vrij is na het invullen van de basistaken.
• Alberique De Caluwe • Inspecteur – Operationeel expert internationalisering en drugsoverlast • Team Zeeuws-Vlaanderen/Eenheid Zeeland-West-Brabant/Nationale politie
”Onwetendheid werkt als een rem” “Mag ik aan een Belgische collega zeggen wie de houder van die nummerplaat is? Mensen denken te vaak: dit mag niet. Uit angst voor een procedurefout of uit onwetendheid. Op die cursus leren we ze hun praktijk aan de letter van de wet te koppelen. We moeten er attent voor zijn dat wetten verschillen van land tot land, evengoed tussen buurlanden, al is de geest van de wet gelijklopend. Ook dit moeten we steeds voor ogen houden.”
DE CURSISTEN
inforevue 042016
I N T ER N AT ION A L E POL I T IE S A ME N W ER K I NG
”Klopt het, wat ik doe?” Kim Demesmaecker: “Je steekt heel wat op van deze opleiding, vooral over het wettelijk kader achter je bevoegdheden. Je leert wat je mag doen, wanneer en hoe. Dat is de verdienste van de formule; die zorgt voor een goede afwisseling tussen theorie en praktijk.”
MAGDA?
Jan Roesbeke: “Ik onthou dat je de beperkingen van je eigen wetgeving meeneemt over de • Kim Demesmaecker grens. Met andere woorden, wat • Jan Roesbeke • Brigadier – Wijkagent Terneuzen een Nederlandse collega volgens • Inspecteur en slachtofferbejegenaar • Team Zeeuws-Vlaanderen/Eenheid zijn regelgeving kan doen, geldt • Politiezone Assenede-Evergem Zeeland-West-Brabant/Nationale politie niet per se voor ons als we in Nederland tussenkomen (en vice versa). Neem nu vuurwapengebruik. In tegenstelling tot bij ons beschrijft de Nederlandse wetgever veel meer in detail hoe de politiemensen hun vuurwapen mogen gebruiken. Zodra je in Nederland je hand op de kolf legt, gebruik je al geweld. Zolang wij in België het wapen in de holster laten, is er geen sprake van geweld. En in Nederland beschrijft de wet de bevoegdheid van de politie om in bepaalde situaties de dader van een zwaar misdrijf die wegvlucht in de benen te schieten. In onze wetgeving komt zoiets niet aan bod. Maar dat betekent dus niet dat wij ons bij een incident over de grens op de Nederlandse regels mogen beroepen.”
Enkele weetjes voor Belgische collega’s in de grensregio met Nederland. Mag ik iemand achtervolgen op Nederlands grondgebied? Ja, voor zover er een strafmaat van minstens 12 maanden op de vastgestelde inbreuk staat. Mag ik in dat geval zwaailicht en sirene gebruiken? Ja. Mag ik op Nederlands grondgebied een auto doorzoeken als ik vermoed dat er drugs in verstopt zitten? Neen. Maar drugs die je kan zien mag je wel veiligstellen.
Mag ik iemand met dwang weerhouden en arresteren op Nederlands grondgebied? Ja en neen, je mag een verdachte staande houden, desnoods door hem/haar te boeien, maar niet arresteren. Zodra de Nederlandse collega’s ter plaatse komen, draag je de verdachte over en zij doen dan de arrestatie. Mag ik een verdachte oppakken op Nederlands grondgebied en hem meenemen naar België? Neen. In dat geval moet de uitleveringsprocedure gerespecteerd worden.
Mag ik iemand fouilleren op Nederlands grondgebied? Ja, maar alleen een oppervlakkige veiligheidsfouille.
13
Onderweg
Zichtbaar en voorspelbaar
Z
e zeggen altijd dat je zichtbaar moet zijn op de weg. Dat is zeker waar, maar je moet ook voorspelbaar zijn. En dat is iets wat vaak vergeten wordt.
Voor bestuurders begint dat met het kenbaar maken van hun voornemens via de richtingaanwijzers en voor fietsers ‘indien mogelijk’ door een teken met de arm. De wegcode voegt er nog aan toe dat dit ‘tijdig genoeg’ moet gebeuren. Te veel weggebruikers zetten hun manoeuvre namelijk in terwijl ze het aankondigen of te snel erna. In beide gevallen heeft de aankondiging dan weinig effect. Ook bestuurders van politievoertuigen moeten eraan denken de richtingaanwijzers te gebruiken, want we krijgen regelmatig opmerkingen van burgers die achter een politievoertuig rijden en constateren dat de bestuurder dit soms meermaals vergeet.
Men moet ook weten dat het kenbaar maken van een voornemen niet betekent dat men voorrang op de anderen krijgt. Het typische voorbeeld is de oprit van een snelweg waar
Olivier QUISQUATER sommigen denken dat men hen MOET laten invoegen zodra ze hun richtingaanwijzers opzetten.
Voorspelbaar zijn betekent ook het gedrag aannemen dat de anderen verwachten. Een voetganger die op 2 meter van een zebrapad begint over te steken, een motorrijder die al spookrijdend een file auto’s inhaalt of een fietser die door het rood rijdt, zijn voorbeelden van gedrag dat andere weggebruikers kan verrassen.
Hallo, met het contact center ?
SSGPI is niet hetzelfde als SSDGPI!
0800 99 271 federal.contactcenter@police.belgium.eu
Pascal COLLARD
H
et contactcenter krijgt dagelijks oproepen van personeelsleden die denken in contact te zijn met de vzw SSDGPI, de sociale dienst van de geïntegreerde politie. Sommige collega’s lijken de vzw SSDGPI te verwarren met SSGPI, het sociaal secretariaat van de geïntegreerde politie. Het loont dus de moeite om het onderscheid tussen beide nogmaals te duiden.
14
In een notendop: • alles wat verband houdt met individuele sociale steun (bv. maatschappelijk assistenten, juridisch advies) en collectieve sociale steun (bv. bioscooptickets, telefoonabonnementen, pretparken) is de taak van SSDGPI (tel. 02 290 33 33) ; • alles wat verband houdt met de wedde, de toelagen en vergoedingen is de taak van SSGPI (voor de federale politie bereikbaar op 0800 99 272 en voor de lokale politie via de personeelsdienst van de betrokken politiezone).
What’s in a name ?
Spelen met woorden
W
e schrijven 2015, enkele weken voor kerst. Een collega uit het domein van de New Way of Working (NWoW) stuurt ons zijn nieuwjaarswensen ter vertaling naar het Nederlands: “En 2016, faisons sauter les bouchons, faisons du télétravail !” Knap gevonden die woordspeling waarbij zowel ‘de kurken knallen’ als ‘de files door het telewerk wat minder lang maken’. Het brainstormen kan beginnen. Een letterlijke vertaling is geen optie, want dan gaat één van beide betekenissen en dus ook de woordspeling verloren. We bekijken of synoniemen van de termen een oplossing bieden en gaan ook op zoek naar andere termen waarmee we eventueel een link kunnen leggen tussen nieuwjaar en een aspect van de
DE EXPERTS nieuwe manier van werken. De voorstellen vliegen door het bureau, de ene bouwt voort op de creatie van de andere, de telewerkers doen vrolijk mee via mail … Spelenderwijs komen we bij de kerstman en zijn alom bekende ‘Ho Ho Ho’. In de wereld van de New Way of Working klinkt dit beslist als ‘NWoW NWoW NWoW’. En wat kunnen we aanvangen met ‘Happy New Year’? Je raadt het al, dat wordt ‘Happy NWoW Year’. En het werkt zelfs in het Nederlands: ‘Gelukkig NWoW-jaar’. Tijd om even met onze NWoW-collega te checken en hij zag dat het goed was. Loskomen van de oorspronkelijke tekst en iets volledig nieuws creeren om een gelijkaardig effect te bereiken, ook dat maakt deel uit van de job van vertaler.
Sigrid VAN GRIMBERGEN
Veilig surfen
Heb ik me laten vangen?
D
at is vaak de vraag die we ons stellen wanneer we in de media en op sociale netwerken berichten zien verschijnen over een gehackte website of dienst die we gebruiken. Om een onlinedienst te gebruiken moeten we een account maken, persoonlijke gegevens verstrekken en een gebruikersnaam en wachtwoord instellen. En we weten dat die gegevens niet altijd goed beschermd zijn. Dat brengt me bij het initiatief van een veiligheidsspecialist van Microsoft. Hij ontwikkelde de website www.haveibeenpwned.com waarmee u kunt controleren of het e-mailadres waarmee u zich vaak aanmeldt, tijdens een cyberaanval werd gestolen. Als het antwoord positief is, moet u dringend uw wachtwoord wijzigen. De databank van de website wordt regelmatig bijgewerkt en u kunt uw mailadres of -adressen meedelen om op de
Olivier BOGAERT hoogte te worden gebracht wanneer ze voorkomen in databanken die hackers na een aanval online zetten. En wees gerust, de beheerder van de site garandeert dat het mailadres dat u gaat laten controleren niet zal worden opgeslagen, noch aan andere diensten zal worden verstrekt.
15
In de vroege uurtjes belt Hanne aan. Terwijl ze papieren invult, kijkt ze rond om te zien of de nieuwe huurder er effectief woont.
Een halfuurtje helpt Hanne kindjes oversteken. Ze zoekt een oplossing voor een burengeschil.
Het duurt gemiddeld drie minuten voor een inbreker om binnen te geraken.
Goeie gewoontes houden potentiĂŤle inbrekers tegen.
Hanne Dierickx
WIJKINSPECTEUR/ PREVENTIEADVISEUR
BEROEP :
IDENTITY KIT
OP STAP MET...
07:00
07:20
07:40 10:20
08:00
08:45
17
HISTORIA
Het dagboek van een rijkswachter in '14-'18 In het kader van 100 jaar Grote Oorlog publiceert de uitgeverij Studium Generale een onuitgegeven dagboek van rijkswachter Hector Souffriau (1887-1975). Hoewel hij afkomstig is uit Aaigem (Oost-Vlaanderen), schrijft hij in het Frans; de uitgever koos ervoor om de tekst te vertalen en een tweetalige versie uit te geven, toegankelijk voor iedereen. Het boek is echt het lezen waard, want de auteur zet een aangrijpende getuigenis neer rond drie onontbeerlijke aspecten van de Grote Oorlog: de verrassing van de Duitse invasie, de frustraties van de helden aan het front en de moeilijkheden die verbonden zijn met het beroep van rijkswachter.
Doordat hij dicht bij de frontlinies gevestigd is, ontdekt hij de voornaamste technologische innovaties: kabelballons, watervliegtuigen, mijnen, zeppelins, mosterdgas … In Oostvleteren helpt hij mee aan de versterking van de tussentijdse loopgraven in gewapend beton. Overdreven, denkt hij – hij beseft niet dat de uitputtingsoorlog maar begint. Hoewel hij geboeid is door de luchtgevechten of door de lichten van de nachtelijke bombardementen, merkt hij de dagelijkse gruwelijkheden op. “Dagelijks begraaft men tien tot twaalf soldaten te Zuidcoote”,
18
schrijft hij in 1915. In zijn schaarse vrije momenten bezoekt hij Parijs of het noorden van Frankrijk. Hij stelt vaak de schrale erkentelijkheid van de burgerbevolking ten aanzien van de militairen aan de kaak, terwijl de oorlog iedereen aanbelangt. Met een familie van vluchtelingen die hij in de trein ontmoet, krijgt hij nochtans medelijden, hij die “zoveel gruwelijke taferelen zag en zoveel jonge mensen die zonder blinken stierven”.
Hector weidt niet bovenmate uit over zijn beroepsactiviteiten. Als wachtmeester te paard 2de klasse krijgt hij overigens geen zeer opmerkelijke opdrachten: het escorte van de soldaten naar de loopgraven, bewaken van de stallen, patrouille op de stranden op zondag … De haat van de soldaten ten aanzien van de rijkswachters is een feit dat vaak terugkomt: “Het is genoeg dat één begint opdat alle anderen het uitschreeuwen. Zelfs de burgers maken in het openbaar minachtende opmerkingen.” Hij klaagt eveneens over wanorde binnen het korps en de luttele betrokkenheid van de officieren, die de verbittering van de rijkswacht nog versterken. In juli 1918 “neemt hij stellig het voornemen bij de eerstvolgende gelegenheid het veelbesproken korps, dat men van de elite noemt, te verlaten”. Hij zal er echter bij blijven tot aan zijn pensioen.
© Ruben Accou
D
e mobilisatie is nauwelijks bekendgemaakt wanneer Hector en zijn collega’s al beschoten worden door onervaren soldaten, die hen verwarren met Duitsers. Het gevoel van wanorde zet zich verder gedurende de volledige verschrikkelijke periode tussen augustus en oktober 1914. Hij beschrijft de ontreddering van het volk, brengt bloedbaden ter sprake (namelijk die van Hofstade op 25 augustus) en sommige epische gevechten die hij meemaakte, in het bijzonder de aanval op het fort van Walem op 28 en 29 september. Zijn werktempo vertraagt eind oktober na de stabilisering van het IJzerfront, maar zijn stijl blijft telegrafisch tot februari 1915.
Er zijn tal van andere interessante anekdotes in dit werk. Om af te sluiten vernoemen we die van zijn bevoorrechte relatie met zijn paard Jules, die dagelijks bij hem is sinds 1914 tot aan de laatste oorlogsmaanden, wanneer hij uit dienstnoodwendigheid zijn rijpaard moet afstaan aan een andere rijkswachter. “ Arme Jules, ik heb zoveel herinneringen aan jou. We waren echte kameraden in goede en slechte tijden. Het is een belangrijke band die verbroken wordt en het beroep van rijkswachter wordt onuitstaanbaar.” f
Benoît Mihail
Salduz breidt uit
CASUS
In het kader van de recente uitbreiding van de Salduz-
wetgeving, is het interessant om de grootste aanpassingen kort toe te lichten.
W
ijziging van de categorieën van verhoorde personen
> Categorie I : persoon aan wie geen misdrijf ten laste wordt gelegd (slachtoffer, getuige, benadeelde …). > Categorie II : niet van zijn vrijheid beroofde verdachte van een misdrijf die NIET wordt gestraft met een gevangenisstraf. > Categorie III : niet van zijn vrijheid beroofde verdachte van een misdrijf die KAN worden gestraft met een gevangenisstraf. > Categorie IV : van zijn vrijheid beroofde verdachte.
Bijstand van de advocaat
De verdachte heeft in het kader van een opsporingsonderzoek of een gerechtelijk onderzoek recht op bijstand van een advocaat (zowel bij een voorafgaand vertrouwelijk overleg als tijdens het verhoor). Dit recht geldt tijdens ALLE verhoren die de fase van het strafproces voorafgaan. Het slachtoffer en de getuige hebben eveneens deze mogelijkheid, hoewel de wet van 21/11/2016 hierin niet uitdrukkelijk voorziet. De bijstand geldt ook voor de verhoren die na de uitvaardiging van het aanhoudingsbevel zouden plaatsvinden (de procedure is dezelfde als deze van categorie IV). Voor slachtoffers, getuigen en verdachten in categorie II en III wordt de bijstand georganiseerd op initiatief van de verhoorde persoon. Wanneer het gaat om een verdachte in categorie IV of om minderjarigen, zal de bijstand door de politie geregeld worden via de Salduz-webapplicatie.
Kennisgeving van de feiten
Bij elk verhoor moet men zowel aan de verdachte als aan de advocaat – op beknopte wijze – kennis geven van de fei-
ten, maar dit houdt niet in dat de advocaat een inzagerecht krijgt in het dossier. Men moet de feiten meedelen vóór het vertrouwelijk overleg.
Actieve rol van de advocaat
De advocaat kan vanaf nu naast de betrokkene plaatsnemen. Hij zal tijdens het verhoor nagaan of de rechten van de te horen persoon geëerbiedigd worden, alsook of de wijze waarop de betrokkene wordt behandeld niet onrechtmatig is. Hij kan eventuele schendingen of opmerkingen laten opnemen op het verhoorblad, maar kan ook suggesties doen over extra opsporingshandelingen of een bepaald verhoor. De advocaat mag tussenkomen om zijn client te informeren over zijn rechten, maar moet zich in de eerste plaats wel terughoudend opstellen. Hij moet wel oppassen dat het verhoor niet verhinderd wordt of dat hij niet antwoordt in de plaats van de te verhoren persoon. De advocaat kan zich niet verzetten tegen gestelde vragen.
Recht op aanwezigheid van de advocaat OOK tijdens …
> … meervoudige confrontaties (line-up bijgewoond door de advocaat). > … confrontaties (worden beschouwd als verhoren). > … reconstructies op de plaats van het misdrijf.
Contact met een derde persoon
Het contact met een derde persoon (en niet meer ‘vertrouwenspersoon’) wordt door de onderzoeker tot stand gebracht via het meest geschikte communicatiemiddel. De procureur des Konings of de onderzoeksrechter kan bij een met redenen omklede beslissing deze inlichting uitstel-
len om één van de 2 volgende dwingende redenen: > een dringende noodzaak om ernstige negatieve gevolgen voor het leven, de vrijheid of de fysieke integriteit van een persoon te voorkomen; > een dringende noodzaak om een situatie te voorkomen waarin substantiële schade aan de strafprocedure kan worden toegebracht.
Recht op vertaling van het aanhoudingsbevel
De verdachte die de taal van de procedure niet verstaat, heeft het recht om een vertaling van de relevante passages van het bevel te vragen in een taal die hij verstaat, zodanig dat hij geïnformeerd is over de hem ten laste gelegde feiten en hij zich effectief kan verdedigen, tenzij een mondelinge vertaling aan de verdachte werd verstrekt. Het verzoek dient ter griffie van de rechtbank van eerste aanleg te worden neergelegd, op straffe van verval, binnen drie dagen na het verlenen van het bevel tot aanhouding. De vertaling wordt verstrekt binnen een redelijke termijn. Indien een mondelinge vertaling aan de verdachte werd verstrekt, wordt daarvan melding gemaakt in het bevel tot aanhouding. f
Marie-Noëlle Donneaux, Elien Verstappen & Sophie Magerotte
19
NAT IONA A L V EIL IGHEIDSPL A N
Over afvalcontainers, miljoenen euro’s en … schildpadden • Vorig jaar op sterven na dood, nu weer alive and kicking. • De centrale dienst Leefmilieu van de federale politie bestaat 21 jaar. • Milieucriminaliteit is onafgebroken een aandachtspunt in de nationale veiligheidsplannen. TEKST Stefan Debroux FOTOGRAFIE Jos Balcaen
Frans Geysels, u leidt de centrale dienst Leefmilieu van in den beginne sinds de oprichting 21 jaar geleden. Hoofdcommissaris Frans Geysels: “Toen milieucriminaliteit steeds nadrukkelijker op de agenda kwam te staan, weerklonk in 1991 bij de rijkswacht de vraag of we daar niets in moesten ondernemen. Ik ben toen aangezocht om een programmadossier op te stellen. Was het iets voor de rijkswacht? Zo ja, wat konden we doen? Die reflectie heeft nog tot 1995 geduurd. Uiteindelijk werd het het ‘minimum minimorum’. Maar onze dienst was een feit en de fenomemen waar we toen op focusten zijn vandaag nog altijd actueel: afvalzwendel, trafiek in beschermde plant- en diersoorten, handel in vuurwerk en in radioactieve materialen.”
20
reinigingen en dierenverwaarlozing. Die kan een lokale politiedienst punctueel aanpakken; de daders zijn veelal privépersonen. Anderzijds heb je de zware, georganiseerde milieucriminaliteit, vaak met een internationaal karakter, zoals afvalzwendel. Dat is ‘haalcriminaliteit’: als je er niet naar zoekt, vind je niets. Eigenlijk is afvalzwendel voor een stuk ‘papieren fraude’. Kijk, op zich is afval storten of recycleren geen misdaad, zolang je de spelregels respecteert. En daar zit het ‘m net: een bedrijf kan financieel voordeel halen door de spelregels te omzeilen. Enerzijds stimuleren overheden het afvalgebeuren met subsidies en anderzijds bestraffen ze vervuilers met heffingen. Deze financiële systemen van belonen en bestraffen verschillen van land tot land, en zelfs per gewest. Afvalbedrijven kunnen dus geld besparen of extra verdienen Even leek het erop dat de centrale door de grens over te steken met het dienst Leefmilieu na 20 jaar zou verdwijnen. Milieucriminaliteit zou afval. Maar dan moeten ze wel de oriniet meer thuishoren bij een gespe- ginele documenten wijzigen of nieuwe papieren invullen voor dezelfde cialiseerde politiedienst ... afvalstroom. Dat is dus valsheid in “Milieucriminaliteit is de zaak van geschrifte en/of gebruik van valse elke politiedienst. Maar je hebt verdocumenten. Maar zoiets vergeten schillende vormen van milieucriminaliteit. Enerzijds heb je de ‘zichtbare’ ze gemakshalve. In zo’n fraudedosinbreuken zoals sluikstorten, veront- sier hebben wij eens de illegale winst
berekend: over een periode van drie jaar bedroeg die 2,8 miljoen euro. Zelfs voor een internationaal bedrijf is dit een niet te versmaden bedrag. Inspectiediensten zijn niet in de mogelijkheid om dergelijke gemeenrechtelijke inbreuken te vervolgen; die rol is weggelegd voor de politie. Maar dan moet je de weg kennen in het kluwen van internationale regelgevingen. De meerwaarde die wij, als centrale dienst, hier aanreiken is evident. Zeg dus niet te gauw dat een centrale milieudienst overbodig is.”
Wat was of is de meest opmerkelijke verandering in die 20 jaar? “Ongetwijfeld de professionalisering binnen politie, justitie en de milieuadministraties. Dit zorgt voor meer slagkracht en meer slaagkans. Vroeger was er veel goede wil om een onderzoek naar afvalzwendel te voeren, maar veelal draaide het uit op een fiasco omdat de regelgeving niet adequaat was en de expertise beperkt. De advocaten van het verdachte bedrijf konden het dossier gemakkelijk van tafel vegen. Je hebt nu eenmaal experten en milieumagistraten nodig om het uitgebreide wettelijke arsenaal in deze materie ten volle te benutten. …
inforevue 042016
”Je hebt nu eenmaal experten nodig om het uitgebreide wettelijke arsenaal tegen milieucriminaliteit ten volle te benutten” Frans Geysels • Hoofdcommissaris • Diensthoofd Leefmilieu • Directie georganiseerde criminaliteit (DJSOC - Serious Organised Crime) • Federale gerechtelijke politie
21
N ationaal veiligheidsplan
AFVALZWENDEL IN DILBEEK DILBEEK – Op 6 december heeft een legertje van politie- en inspectiediensten een grootscheepse controleactie uitgevoerd op een lompenbedrijf en twee autohandels die verdacht werden van milieu-inbreuken, illegale export en zwartwerk. De lokale politie van Dilbeek nam het voortouw. Hoofdcommissaris en korpschef Arnoud Vermoesen: “De laatste tijd stellen we op ons grondgebied een toename van economische activiteiten vast die merkbaar neigen naar afvalzwendel. Dit is een pervers gevolg van het Kanaalplan. Sinds de gerichte en gecoördineerde aanpak van de illegale economie in de kanaalzone – omdat er een link kan zijn met de financiering van terrorisme – verschuiven zwendelaars en malafide individuen hun activiteiten verder weg uit Brussel. Het was hoog tijd voor een duidelijk signaal.” En dat signaal kwam er. De controleactie legde zowel zwartwerk, afvalzwendel als tal van sociale, financiële als milieu-inbreuken bloot. “De kracht van deze actie schuilt in de samenwerking tussen gespecialiseerde diensten. Alle deelnemende partners hebben binnen hun scope de nodige vaststellingen kunnen doen: de arbeidsinspectie op zwartwerk, de Dienst vreemdelingenzaken op illegaal verblijf, OVAM en andere milieudiensten op milieuinbreuken, de douane op illegale export enzovoort. Als lokale politiedienst zorgen wij dan voor bijstand. Dat doen ook het parket van Halle-Vilvoorde evenals een resem federale politiediensten zoals de centrale dienst Leefmilieu, de hondensteun en het interventiekorps. Door samen en tegelijk op te treden, zorgen we voor meer impact en efficiëntie. Ik wil in de toekomst nog meer gezamenlijke controleacties tegen dit soort illegale activiteiten op het getouw zetten”, aldus een tevreden korpschef.
> Auto's én autowrakken worden volgestouwd met tweedehandsspullen en afval voor export richting Afrika. Bij de razzia in het depot komt de speurhond goed van pas.
Inval in een 'lompenbedrijf '; textielzwendel is een lucratieve business.
22
…
Die professionalisering loopt gelijk met de noodzaak aan een multidisciplinaire aanpak van milieucriminaliteit: gezamenlijk door de politie, de douane, de inspectiediensten, de milieumagistraten en de milieurechters. Eén kan het niet alleen.”
lijke biotopen. Kijk, twintig jaar geleden stond er een maximale straf van drie maanden op de illegale handel in dieren. Vandaag is dat vijf jaar. Dat zegt toch iets over de ernst die onze maatschappij aan dit soort criminaliteit toedicht.”
Milieucriminaliteit was al een aandachtspunt in het eerste nationaal veiligheidsplan en is dat nog altijd in het zevende NVP. Toch hoor je hier en daar dat de materie vaak stiefmoederlijk behandeld wordt. Heeft u die indruk? “Die perceptie is inderdaad een hardnekkig probleem in de politiewereld. ‘We gaan ons toch niet bezighouden met schildpadden!?’ klinkt het dan. Enige tijd geleden hebben we een zwendel in roofvogels blootgelegd, een strafrechtelijke inbreuk op o.m. de CITES-wetgeving1. Zo’n verdoken handel brengt grof geld in het laatje; in deze zaak liep de illegale winst op tot 700.000 euro. Plus, er is het dierenleed en de schade aan de natuur-
Tot slot een vraagje over de ecoformulieren afval (EFA), één van jullie speerpunten. Wat is de toegevoegde waarde van dat extra-in-tevullen-formulier voor speurders? “Er zijn eigenlijk diverse elementen die zorgen voor een substantiële meerwaarde. De opsteller van een EFA noteert de gegevens op basis van de documenten die de lading vergezellen. Hij kan die papieren ook kopiëren en/of een foto van de lading maken. Zelfs met een beperkte kennis van de regelgeving kan zo’n controle efficiënt blijken doordat wij de data van de EFA uitwisselen met de bevoegde milieuadministratie. Inbreuken die zo achteraf nog aan het licht komen, melden we aan de politieman die het EFA invulde met het verzoek om alsnog proces-verbaal op te stellen. Het aantal vastgestelde
Kan één land het alleen? “Afvalzwendel en de trafiek in beschermde dier- en plantsoorten hebben een uitgesproken internationaal karakter. Die stoppen niet aan de grens, integendeel. Milieucriminaliteit als business teert net op ‘grensoverschrijdende opportuniteiten’. Dat noopt tot internationale politiesamenwerking. Ik mag stellen dat wij er de laatste twintig jaar in geslaagd zijn om België te profileren en op de kaart van de milieucrim-bestrijding te zetten, onder meer door ons engagement binnen Europol en Interpol. Dé uitschieter was ontegensprekelijk ons project Augias waarin wij – naar aanleiding van het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie in 2010 en samen met Hongarije – het voortouw hebben genomen. We zijn er toen in geslaagd Europese politiediensten te mobiliseren in de strijd tegen afvalfraude.”
Zijn er nieuwe tendensen in milieucriminaliteit? “We stellen vast dat de voedselindustrie aan aantrekkingskracht wint bij criminele netwerken. Voedselfraude is een lucratief fenomeen dat bovendien moeilijk detecteerbaar is; het is een legale markt. Net zoals afvalfraude is het ‘haalcriminaliteit’. En net zoals bij afvalzwendel is het grotendeels een vorm van ‘papieren fraude’: gesjoemel met herkomstcertificaten, etiketten enz. Maar de volksgezondheid staat op het spel. Toch hoor ik ook hier weer die stiefmoederlijke commentaren: 'Laat het maar aan de inspectiediensten over.' Maar een moord met mes is een zaak voor de politie. Waarom zou dan de georganiseerde vergiftiging van de bevolking dat niet zijn?”
inforevue 042016
N ationaal veiligheidsplan
inbreuken op basis van een EFA schommelt al jaren tussen 12,5 en 15 procent. Afvaltransporten controleren en een EFA opstellen blijft dus zinvol.
Bovendien gebruiken wij de EFA’s voor een strategische analyse van de afvaltransporten in België. We brengen ook risicobedrijven en risicogedrag bij afvaltransporten in kaart. Het gebeurt wel vaker in een afvaldossier dat speurders daar de vruchten van kunnen plukken. Herinnert u zich de dioxinecrisis in 1999? De giftige stof dioxine is toen in de voedselketen terechtgekomen via veevoeders met vet van niet-dierlijk afval. De betrokken vetsmelter ontkende aanvankelijk rabiaat dat hij niet-dierlijk vet in zijn veevoeder verwerkte. Hij verwees naar zijn register met alle in-uit-transporten: niets linkte hem aan de ‘vervuilende bron’, namelijk een afvalverwerkend bedrijf in Wallonië. Welnu, in de periode 1996-1999 werden de transporten van en naar de vetsmelter een dertigtal keer gecontroleerd door een politiedienst. Telkens werd het EFA ingevuld: van waar is het vet afkomstig, wie transporteert het en met welke bestemming. En wat bleek daaruit? In 50 procent van die gevallen kwamen de vaststellingen van de politiemensen niet overeen met het afvalstoffenregister van de betrokkene. Hij loog dus. Dankzij het gebruik van het EFA kon de link tussen de vetsmelter en het Waalse bedrijf onomstotelijk bewezen worden. Ik denk dat dit een mooie illustratie is van de toegevoegde waarde van het EFA voor speurders en, bij uitbreiding, voor het gerechtelijk onderzoek, het leefmilieu in het algemeen en voor de volksgezondheid.” f 1
CITES regelt de internationale handel in beschermde fauna en flora.
23
Miniduikboot om onder water te speuren
Koen ANCKAERT HOOFDINSPECTEUR TECHNISCH STEUNTEAM (TST) VAN DE SCHEEPVAARTPOLITIE “
E
nkele jaren terug investeerde de scheepvaartpolitie, na de aankoop van de side scan sonar, in bijkomende middelen om zoekingen in het water gemakkelijker te maken. We dachten hierbij aan een aanvulling op de side scan sonar.
Met de side scan sonar kan je heel snel detecteren, maar identificeren lukt niet. De aankoop van een remotely operated vehicle (ROV) zou de oplossing brengen. Het maken van beelden in real time onder water geeft ons sneller de nodige informatie omtrent de toestand onder water.
24
Na veelvuldig testen kochten we een toestel dat in de Belgische wateren het meest zou renderen. Het toestel is uitgerust met: - 4 propellers (vooruit en achteruit varen, op en neer, lateraal links en rechts); - een sonarsysteem dat de voorwerpen opspoort; - verlichting per camera; - twee camera’s vooraan (kleur en zwart/wit) waarbij één pan/tilt aangestuurd kan worden, één camera achteraan; - een hydraulische arm voor het recupereren van kleine voorwerpen; - een centrale besturingseenheid waarop de info over diepte, richting van het varen, een tool voor afstandsmeting enzovoort beschikbaar zijn. Het is een uitdaging voor ons om dit toestel verder te ontwikkelen met bijkomende technische voorzieningen.
Het toestel is zeker niet de vervanger van een duiker maar biedt toch soms een oplossing. En we spreken uit ervaring: water is niet altijd onze geliefkoosde omgeving voor zoekingen. Zeker niet hier in België. Stroming en zichtbaarheid zijn zelden onze partner.
Ondertussen wil de lokale politie, meer bepaald de politiezone MidLim, zich toespitsen op zoekingen onder water op hun grondgebied. Na de ingebruikname van hun drone wordt dit een nog grotere uitdaging. Een tijd geleden stelden ze hun ROV, ontworpen in eigen beheer, aan de pers voor. Met een minimum aan budget ontwierp MidLim een prototype dat toen nog in een testfase was. We hopen onze ervaringen te kunnen delen met de mensen van MidLim. Zo zijn zowel aan het toestel van MidLim als aan het toestel van SPN TST aanpassingen mogelijk die hun inzet kunnen vergroten.
Dit alles houdt ons scherp en daagt ons uit om te blijven zoeken naar middelen om gespecialiseerde zoekingen in het water te vereenvoudigen. Samen gaan voor de verbetering van de middelen die momenteel op de markt beschikbaar zijn, moet leiden tot meer efficiëntie en meer gebruikersgemak. En tot een win-win. Voor beide partijen is dit een grote uitdaging.” f
De R0V of Remotely Operated Underwater Vehicle is een miniduikboot die met een afstandsbediening vanop de waterkant
bestuurd wordt. Je kan er onder water beelden mee maken en die aan wal in real time bekijken. De scheepvaartpolitie (SPN)
heeft zo’n toestel, de politiezone MidLim ook. Wat drijft een politiedienst om onderwatertechnologie in huis te halen? Voor de ene lijkt het vanzelfsprekend, in het andere geval doet het de wenkbrauwen fronsen. Of niet?
FACE TO FACE
Frank MULLENERS KORPSCHEF POLITIEZONE MIDLIM (GENK/HOUTHALEN-HELCHTEREN/OPGLABBEEK/AS/ZUTENDAAL) “
D
e politiezone MidLim is een waterrijke omgeving met veel waterlopen, kanalen en vijvers. Soms is het interessant om eens snel onder water te kunnen kijken – ik denk dan vooral bij verdwijningen – al is het maar om dingen te kunnen uitsluiten. Vanuit die invalshoek zijn wij met enkele externe partners in zee gegaan om iets te vinden dat aan die behoefte voldeed.
Waarvoor dient onze ROV? Om doelgericht te zoeken, bijvoorbeeld op de plaats waar remsporen naar het kanaal leiden. Het is niet de bedoeling om in het vaarwater van de scheepvaartpolitie of de civiele bescherming te komen. Hun middelen zijn trouwens gesofisticeerder. Onze ROV is niet ontworpen om het kanaal te sweepen. Niettemin zijn de onderwaterbeelden zeer helder, zelfs op tien meter diepte waar duikers een troebel zicht hebben. Dus de snelle inzet van onze ROV kan een meerwaarde bieden alvorens het hele apparaat van brandweer en civiele bescherming in gang te zetten.
INNOVEREN OM TE OPTIMALISEREN
Het is mijn overtuiging dat we voortdurend moeten zoeken naar nieuwe dingen die onze werking kunnen optimaliseren. In 2011 waren wij de eerste politiedienst in België, misschien zelfs in Europa, die met een drone
uitpakte. Een drone bij de lokale politie? Hier en daar weerklonk gelach. Vijf jaar later is er een visie voor het gebruik van drones bij de geïntegreerde politie, en ze maken deel uit van het steunaanbod van de federale luchtvaartpolitie. Ik durf te stellen: hoe meer iemand experimenteert, hoe meer baat anderen erbij hebben.
FLEXIBILITEIT IS EEN TROEF
Binnen de politiezone MidLim hebben we een Dienst Research & Development. Dat is nodig – althans voor een zone van onze omvang – als je wil inzetten op innovatie om je werking te verbeteren. Innovatieve technologieën in eigen beheer ontwikkelen, biedt diverse voordelen. We zijn niet gebonden aan afspraken; er zijn minder administratieve geplogenheden. En we kunnen onze ROV of drone meteen inzetten waar en wanneer we het nodig achten, zonder op iemand een beroep te moeten doen. Die flexibiliteit is onmiskenbaar een troef. Daar staat tegenover dat we de investering zelf dragen. Hier wil ik benadrukken dat een investering van tienduizend euro niet aan de orde is. Het moet nuttig zijn, maar budgettair verantwoord. De ROV draagt bijvoorbeeld een prijskaartje van 1500 euro, wat relatief goedkoop is. Het kost wel personeelsinzet – iemand moet het toestel bedienen – maar mits opleiding en training is zoiets niet onoverkomelijk. Ten slotte, onze keuze voor innovatie in eigen beheer sluit een partnerschap in de toekomst niet uit.” f
25
P U B L I E K- P R I VA AT PA R T N E R S C H A P
Coyote: veel meer dan een radarverklikker Neem als uitgangspunt de wegpolitie (WPR) van Namen als entiteit van de federale politie, diensten van het Waalse Gewest (Perex, SPW) en de privéonderneming Coyote. Laat ze samenwerken ter verbetering van de verkeersveiligheid en u krijgt een mooi partnerschap ten gunste van de weggebruikers. Een zeer recente en concrete toepassing die daaruit is voortgevloeid: een waarschuwingssysteem in het geval van een spookrijder. Of wanneer een … groen zwaailicht gaat branden. “Het is de moeite waard, ook al redt het maar één leven!” TEKST Benoît Dupuis
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
DAUSSOULX – Als u het woord ‘Coyote’ hoort, denkt u ongetwijfeld aan een radarverklikker. Dat is op zich niet fout, alleen zijn de firma in kwestie en de diensten die ze haar abonnees aanbiedt, sinds ze in 2009 op de Belgische markt kwam, sterk geëvolueerd. “93 % van de informatie die onze gebruikers versturen, is wat we noemen ‘vastgestelde hinder’ op de weg: versmallingen, ongevallen, files, gevaarlijke weersomstandigheden, een beschadigd wegdek, werken, voertuigen op de pechstrook en voertuigen in de tegengestelde rijrichting”, legt Vincent Hebert uit. Hij is general manager voor de Benelux. “De Coyote-gemeenschap telt in België ondertussen al meer dan één miljoen gebruikers. Het is onze bedoeling de weggebruikers te informeren en op die manier hun veiligheid te verzekeren. Wanneer de Coyote-gemeenschap vaart mindert, doet iedereen in het verkeer dat.”
26
De firma werkt nu bijna drie jaar samen met de federale wegpolitie van Namen en met Perex, het verkeerscentrum van het Waalse Gewest. Dit centrum verzekert de bewaking 24 uur per dag en staat in voor de exploitatie van alle verkeersinformatie over de autowegen en de daarmee gelijkgestelde wegen in Wallonië. Ze wordt
en de communicatie- en informatiecentra van de politie doorsturen. Een team van zes federale politieagenten – ‘Perex police’ – werkt trouwens in het Perex-centrum.
INFORMATIE VAN DE POLITIE? GELOOFWAARDIGHEID VERZEKERD! vergaard op basis van oproepen die de verkeersbeheerders van de RTBF ontvangen en van de operationele informatie die de Service Public de Wallonie (beheerder van die wegen en van de dynamische informatieborden)
Met het protocol tussen het Waalse Gewest en Coyote Systems Benelux tracht men gratis informatie uit te wisselen tussen de diensten van de Waalse overheid die belast zijn met het beheer van de wegen en de
Coyote-gemeenschap. Dit gebeurt ten gunste van alle weggebruikers en niet alleen van hun abonnees. De politie is in het Perex-centrum aanwezig en neemt eveneens deel aan deze informatie-uitwisseling.
“Het gaat om een partnerschap ter verbetering van de verkeersveiligheid”, legt commissaris Jean-Michel Tubetti van de wegpolitie van Namen uit. “We moeten met onze tijd meegaan. Als we over belangrijke verkeersinformatie beschikken, gaat Perex police die ook in het Coyotesysteem invoeren.”
“Als onze abonnees politie-informatie ontvangen, staat dat voor hen garant voor geloofwaardige en betrouwbare informatie”, voegt Vincent Hebert eraan toe. “Op ons niveau worden de Coyote-klanten die ons informatie bezorgen in drie categorieën onderverdeeld. Die met ‘drie sterren’ vergissen zich nooit; de klanten met ‘twee sterren’ begaan soms al eens een vergissing en de informatie die klanten met ‘één ster’ sturen, moeten we echt wel controleren.” Alle informatie verloopt dus via Perex. Hierdoor is het gemakkelijker om de informatie te controleren en om met alle partners beslissingen en maatregelen te nemen.
inforevue 042016
EEN ECHTE WIN-WINSITUATIE? Binnen een community de locatie van radars melden, kan worden gezien als sabotage van het werk van de wegpolitie. Vat de WPR van Namen de samenwerking met Coyote goed op? "Als men het goed uitlegt wel", lacht commissaris Tubetti. "Diegenen die voor de radars verantwoordelijk zijn, zijn dit systeem niet zo gunstig gezind, maar anderzijds gaan de automobilisten door betere meldingen trager rijden, wat de veiligheid van iedereen, dus ook die van onze politieagenten, ten goede komt. Trouwens, radio’s en gps-systemen geven vandaag eveneens de locatie van radars aan ..."
"Pas op, het is niet onwettig om de leden van een community te waarschuwen voor de plaats van een flitscamera. Radarverklikkers, dat is een andere zaak, die zijn wel illegaal. Mobiele en vaste radars aangeven, moet worden gezien als preventie om de bestuurders in risicozones te doen vertragen", voegt Vincent Hebert eraan toe. Bij de aanslagen van 22 maart 2016 heeft de federale politie Coyote gevraagd om de plaatsen van wegcontroles niet aan te geven om te vermijden dat eventuele voortvluchtige daders door de mazen van het net konden glippen. De Coyote-community heeft toen geen enkele controleplaats onthuld.
HET ‘GROENE ZWAAILICHT’
Een recenter onderdeel van deze samenwerking betreft de waarschuwingen die het systeem verstuurt wanneer automobilisten in de verkeerde richting rijden, de zogenaamde spookrijders. De federale politie registreert er op onze autowegen jaarlijks tussen de 350 en 400. In Wallonië veroorzaken dergelijke ongevallen gemiddeld 3 doden per jaar, d.w.z. ongeveer 4 % van de slachtoffers op autowegen of 1 % van alle slachtoffers over het hele wegennet. De wegpolitie van Namen heeft samen met de firma het waarschuwingssysteem voor de Coyote-gebruikers ontwikkeld. Op
het terrein werden uitvoerige tests gedaan. Coyote Systems Benelux heeft Perex police een waarschuwingsbox ter beschikking gesteld die met een ‘groen zwaailicht’ is uitgerust en een laptop die via geolocatie de plaats aangeeft van de automobilist die alarm slaat, alsook de vermoedelijke zone waarin de spookrijder zich bevindt. “Het uitgangspunt is een alarmknop op de box of de Coyote-app”, verduidelijkt Vincent Hebert. “Onze centrale neemt dan onmiddellijk opnieuw
contact op met de abonnee om de informatie te controleren. Het signaal kan immers door een foutieve handeling worden verstuurd. Dat betekent tijdverlies voor iedereen.” Zodra het alarmsignaal bevestigd is, gaat bij Perex alles gelijktijdig van start: waarschuwingsberichten op de radio, via dynamische informatieborden en een interventie van de wegpolitie. “Ook al redt dit systeem slechts één leven, dan nog is het de moeite waard!”, besluiten de verschillende partners in koor. f
27
VLAAMS VERKEERSCENTRUM
Uw onzichtbare copiloot “Het Vlaams Verkeerscentrum meldt een ongeval op de A12, ter hoogte van Antwerpen-Noord richting Bergen-op-Zoom.” Geen idee waar deze info vandaan komt? Lees dan zeker verder, want wij hebben in de omgeving van het Antwerps centraal station de mannen en vrouwen gevonden die in real time informatie geven over het reilen en zeilen op het Vlaamse snelwegennet. Een vlot en veilig verkeer is hun hoofdbekommernis. TEKST Saskia Van Puyvelde
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
Kris Verlinden (links) en Peter Bruyninckx
ANTWERPEN – 24 uur per dag en zeven dagen per week houden operatoren van de Vlaamse overheid alle Vlaamse snelwegen in de gaten en loodsen ze als onzichtbare copiloten de weggebruikers door de dagelijkse verkeersdrukte. Ze worden bijgestaan door een detachement van de Antwerpse wegpolitie (WPR). Samen zitten ze sinds juli 2012 op het Antwerpse Kievitplein. “Eigenlijk zijn wij hier te gast”, vertelt hoofdinspecteur en sectiechef Kris Verlinden. “Het detachement bestaat uit acht operationele politiemensen, van wie er telkens één of twee aan het werk zijn. In de controlezaal wordt het verkeer in real time opgevolgd. In de eerste plaats kijken we mee met de 1 100 camera’s, die zo’n beetje langs alle Vlaamse autosnelwegen staan opgesteld en waarvan de helft intelligent is. Dit betekent dat ze automatisch incidenten kunnen detecteren en dan om de aandacht van de operator vragen. Op de tweede plaats krijgen we hier de gegevens binnen van de 4 300 (dubbele) tellussen die in
28
het wegdek zijn gefreesd, onder meer op elke op- of afrit van de autosnelweg en op de hoofdrijbaan tussen die op- en afritten. Zij tellen niet alleen het aantal voertuigen dat passeert, maar geven ook aan om welk type voertuig het gaat (auto of vrachtwagen) en met welke snelheid het rijdt. De wegenkaarten op onze schermen kleuren rood als deze tellussen aangeven dat er iets fout zit, waarna wij contact kunnen opnemen met het Communicatie- en informatiecentrum (CIC) om eventueel een ploeg ter plaatse te sturen. Op de derde plaats volgen wij hier ook de meldingen op die bij het CIC binnenkomen en waaraan de wegpolitie gevolg moet geven.”
“GROTE FABRIEK VAN VERKEERSINFORMATIE”
“Onze operatoren en de wegpolitie vullen elkaar zeer goed aan”, gaat Peter Bruyninckx verder. Hij is woordvoerder van het Vlaams Verkeerscentrum (VVC). “Het verkeersbeheer, dit is het nemen van maatregelen om het verkeer vlot en veilig te laten verlopen, is de taak van onze mensen, de operatoren hier in het VVC. Zij grijpen in als er iets misloopt en kunnen dankzij de dynamische verkeerssignalisatie bijvoorbeeld een spitsstrook openen of een rijstrook afkruisen (een rood kruisje plaatsen boven een rijstrook om er het verkeer te verbieden). Het politioneel beheer is voor de collega’s van de wegpolitie.” “Inderdaad”, gaat Kris Verlinden verder. “Onze hoofdtaak bestaat uit het analyseren van verkeerssituaties. Dankzij de geregistreerde beelden kunnen we exact vaststellen hoe bijvoorbeeld een ongeval is gebeurd, wie er nu de waarheid sprak bij betwistingen enzovoort. Meestal zijn het leden van de WPR die tot hier komen om beelden op te vragen, maar ook collega’s van de federale gerech-
inforevue 042016
Operatoren en wegpolitie werken nauw samen.
telijke politie en de lokale politie weten ons te vinden. Regelmatig vragen ook parketmagistraten beeldmateriaal op, om sneller en op een bewijsbare manier oordeel te vellen. Let wel: de camera’s langs de autosnelwegen zijn verkeerscamera’s, bedoeld om verkeersstromen op te nemen. Het zijn geen ANPR1-camera’s! Nummerplaten kunnen we dus niet lezen. Ook beelden die ‘s nachts worden opgenomen, zijn moeilijk te analyseren. Gemiddeld worden beelden zeven dagen bewaard, maar vaak voelen we op voorhand al nattigheid en gaan we sommige beelden alvast apart bewaren. Uiteraard kunnen enkel politiemensen beelden opvragen; het is niet de bedoeling dat we een ongeval live zien op het televisienieuws …” Vanuit onze controlekamer worden incidenten en hinder op de snelweg onmiddellijk gemeld aan het grote publiek. Peter Bruyninckx: “We werken nauw samen met de nationale radiozenders, zowel de openbare als de commerciele. Een medewerkster van Joe FM en Qmusic neemt hier dagelijks haar intrek tijdens de ochtend- en avondspits. We beheren hier ook de websites www.verkeerscentrum.be en www.wegeninfo.be. Deze laatste wordt door de federale politie beheerd en is een samenwerking tussen het VVC en het verkeerscentrum Perex2, de Waalse tegenhanger. Vanuit het VVC worden de dynamische tekstborden of VMS
– wat staat voor Variable Message Sign – boven of naast de snelwegen aangestuurd. Onze operatoren vermelden er in real time informatie over files, werven, ongevallen, alternatieve routes enz. Tot slot verspreiden we onze actuele verkeersinfo ook via Twitter (@verkeerscentrum) en via de gps-systemen.
Eigenlijk is het hier een grote fabriek van verkeersinformatie”, besluit de woordvoerder. “De informatie die hier wordt verzameld, gebruiken wij (de Vlaamse overheid) ook voor onze jaarverslagen, voor studies over mobiliteit … Wij worden ook betrokken bij de planning van grote wegenwerken door vooraf ‘hindernisinschattingen’ op te maken.” We horen nog net dat een tent (!) het verkeer op de Antwerpse Ring hindert. We zien hoe de operatoren direct ingrijpen door de camera’s te draaien en in te zoomen om de precieze locatie te bepalen. Vrijwel onmiddellijk daarna kruisen ze een rijstrook af, zodat het verkeer veilig kan verlopen. f 1 2
ANPR staat voor Automatic Number Plate Recognition, wat automatische nummerplaatherkenning betekent. Zie ook pagina 26 in deze Inforevue.
29
30 © Jos Balcaen
Didier, Casten en Pol:
OUT OF OFFICE
wie is wie?
L
Na veertien jaar trouwe dienst verdwijnt Pol uit Inforevue1. Een bladzijde wordt omgedraaid, letterlijk en figuurlijk. Tijd om even stil te staan bij dit karikaturale personage, al jarenlang de mascotte van Inforevue. En wie is er beter geplaatst om Pol voor te stellen dan zijn spirituele vader: Didier Castenholz alias Casten. Didier heeft een dubbele pet: hoofdinspecteur bij de politiezone Luik en striptekenaar voor de federale politie. “Pol is een ruwe steen met een hart van goud.”
UIK – Medio jaren ’80 leert Didier Castenholz de kneepjes van het striptekenaarsvak aan de kunsthogeschool van Luik, Saint-Luc, waar hij drie jaar tekenles volgt. Ondanks enkele mooie realisaties, waaronder een coproductie met François Walthéry, de tekenaar van Natacha, slaagt hij er niet in om van tekenen zijn broodwinning te maken. Uiteindelijk, in 1991, kiest hij voor de rijkswacht, uit overtuiging. Maar zonder z’n potlood op te bergen. Net dat jaar bekronen de Verenigde Naties zijn album over de Conventie van de Rechten van het Kind. Het levert hem de eer en het genoegen op om met Boutros Boutros-Ghali, de toenmalige secretaris-generaal van de NAVO, op de koffie te gaan. Het duurt niet lang vooraleer hij zijn tekentalent ten dienste van de rijkswacht en later van de geïntegreerde politie kan stellen. In 2002, bij de herbronning van het magazine Inforevue – Didier tekent dan al zo’n 10 jaar voor ‘de firma’ –, bedenkt hij een kleine politieman die hij in allerlei situaties plaatst. De start van De belevenissen van Pol. “Toen ik Pol creëerde, wilde ik hem een specifiek uiterlijk geven. Een beetje karikaturaal eigenlijk. Ik heb mij geïnspireerd op inspecteur Clouseau uit de film The Pink Panther van Blake Edwards. Met snor uiteraard; die zorgt voor een komische allure. Maar Pol heeft ook trekjes van een stratenveger uit het Luikse. Om maar te zeggen: Pol is een synthese van indrukken. Hij is niet de karikatuur van deze of gene collega zoals sommigen menen. Zijn naam verwijst evenmin naar iemand in het bijzonder. Pol bekt gewoon lekker in de drie landstalen. Bovendien is het een afkorting voor politie, police en Polizei.” “Welke karaktertrekjes tekenen Pol? Eigenlijk is Pol mijn alter ego: een beetje een zagevent, nors, introvert, perfectionistisch, af en toe vierkant en soms een eenzaat ook al werkt hij graag in teamverband. Ik zie Pol als een ruwe steen met een gouden hart die met de jaren wijzer en softer is geworden. Net als mijn pennentrek trouwens. Als ik mijn eerste strips terug bekijk, zie ik een Pol met scherpere gelaatstrekken en een langere neus (lacht). Dus ja, ook grafisch is Pol geëvolueerd. Net als andere strippersonages leeft hij in een kleine wereld, in een microcosmos, met een karikaturaal familieleven. Ik heb zijn gezin niet zo vaak ten tonele gevoerd, maar ze zijn er wel: Pol is getrouwd en heeft een zoon die voortdurend kattenkwaad uithaalt. Kortom, een klassiek huisje-tuintje-gezinnetje.” “Nu en dan heb ik een knipoog naar een collega in de bele-
venissen van Pol verwerkt, bijvoorbeeld een naam op een straatnaambord, op een voertuig, in een wedstrijd of voor een specifiek personage. Na verloop van tijd is dit spelletje een eigen leven gaan leiden; sommige collega’s keken uit naar elke nieuwe editie van Inforevue om in de strip naar ‘verwijzingen’ te zoeken. Heel wat collega’s spraken me daar ook over aan. Pol was dus een motor voor sociaal contact. Hij heeft ook heel wat deuren voor mij doen opengaan, in die zin dat ik regelmatig gevraagd word om een brochure te illustreren of om een wenskaart of affiche te tekenen. Dat is leuk. Maar ik heb altijd geweigerd om Pol of mijn ander werk te (laten) commercialiseren. Of ik ooit verwijten heb gekregen? Soms wel ja. Voornamelijk van vrouwen bij de politie die meenden dat ik niet altijd een positief beeld van de vrouw schetste. Maar ik blijf herhalen dat ik nooit de intentie heb gehad om seksistisch uit de hoek te komen. Ik heb mijn critica trouwens altijd met humor van antwoord gediend.”
”Met pensioen, maar niet dood”
“Met de overgang van de belevenissen naar De raadsels van Pol wilden we de interactie met de lezer aanwakkeren. Ik stond voor de uitdaging om een onderzoek samen te vatten op één bladzijde. Moeilijk, maar boeiend en plezant. Het moeilijkste vond ik om telkens opnieuw met een 1-2-3-intrige op de proppen te komen en tegelijk vermijden dat elke zaak op de vorige zou lijken. Al bij al is dat gelukt. Ik heb veel e-mails van collega’s ontvangen die wilden weten of hun antwoord op het raadsel het juiste was. Dan antwoordde ik laconiek: misschien wel, misschien niet en met een ‘hahaha’ ter afronding (lacht).” “Wat brengt de toekomst voor Pol? Pol gaat met pensioen, hij is nog niet dood! Maar eerlijk gezegd: toen ik te horen kreeg dat er in de toekomst geen plaats meer is voor Pol op de backcover van de Inforevue, kreeg ik tranen in de ogen (stilte). Maar ik respecteer deze beslissing. Ik wilde een waardig vertrek, zen, een beetje à la Lucky Luke. Die vertrekt en zoekt nieuwe horizonten op. Dus ja, Pol leeft nog en als iemand een beroep op hem wil doen mag hij/zij altijd komen aankloppen. Tenminste, de komende twaalf jaar toch, want dan vertrek ik met pensioen (lacht).” f
Benoît Dupuis
1
Meer over het pensioen van Pol op de pagina’s 49 en 50.
31
UITGENODIGD In deze rubriek nodigt Inforevue een personeelslid van de politie uit voor een gesprek over thema’s die zowel met zijn functie als met de politiewereld in de ruime zin verband houden.
“Jongeren moeten zelf hun preventie in handen nemen” Voor het laatste nummer van dit jaar zetten we koers naar de ‘Vurige Stede’ om er kennis te maken met onze genodigde van de dag. Op deze frisse namiddag in oktober pronkt de stad Luik met haar mooiste herfstkleuren en komen het felle geroep alsook de zoete geur van de lacquemants (‘lackmans’: een dunne, ovalen wafel, gevuld met een vloeiende kandijsiroop) en van andere croustillons (beignets, oliebollen) van de kermis ons tegemoet. Wij begeven ons echter naar het commisariaat waar hoofdinspecteur Christel Vandenbergh, verantwoordelijke van de cel ‘Preventie toxicomanie’, ons opwacht. Deze dame heeft meer dan één pijl op haar boog en een bijzondere levensloop. We wensen u een aangename kennismaking! TEKST Nicolas Mangon
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
LUIK – Christel (41 jaar) bekent ons meteen al kleur: “Het was een korte nacht! Ik had gisteravond ordedienst (Standard Luik speelde voor de Europese beker tegen de Griekse club Panathinaikos, n.v.d.r.) en ik heb slechts een paar uurtjes geslapen …” Want hoewel preventie op het vlak van toxicomanie en verslaving in het algemeen haar hoofdbezigheid is, wil deze criminologe van opleiding haar takenpakket variëren door een tastbare link met het terrein te behouden.
32
Maakt een ordedienst deel uit van het takenpakket van een verantwoordelijke voor drugspreventie? “Niet echt, nee. Ik heb onlangs de opleiding ‘pelotonscommandant’ gevolgd waaraan hoofdinspecteurs sinds kort mogen deelnemen. Hoewel preventiewerk voor mij een passie is, probeer ik me ook te ‘ontspecialiseren’, uit mijn comfortzone te treden, andere aspecten van mijn beroep te ontwikkelen en contact met het terrein te behouden. Door deze opleiding kan ik, als adjunct-pelotonscommandant of sectiechef, ploegen leiden tijdens manifestaties, voetbal-
wedstrijden … Het is een gevoelige en afmattende taak, zeker op fysiek vlak (Christel toont ons de nieuwe en imposante uitrusting die de politiezone Luik onlangs heeft aangekocht, n.v.d.r.), maar het is ook zeer interessant. Snel knopen doorhakken en niet talmen; dat is mijn ding.” Kunt u ons wat meer over uw loopbaan bij de politie vertellen? “In 2001, net na de hervorming, ben ik bij de politie begonnen. In 2003 kwam ik bij de politiezone Malmedy terecht, waar ik destijds al probeerde om zo polyvalent mogelijk te zijn:
wijkwerking, interventie, adviezen geven op het vlak van technopreventie … Vervolgens ging ik bij de dienst slachtofferhulp aan de slag waar ik me vooral met gevallen van intrafamiliaal geweld bezighield. Ik ben ook TAMverhoorder geweest (verhoortechniek voor minderjarigen, n.v.d.r.). Na mijn opleiding tot hoofdinspecteur in 2010, ging ik bij de politiezone Luik aan de slag. Omdat Luik een grote stad is, kon ik mij harden, kreeg ik wat bredere schouders en een andere kijk op de dingen, ik kwam tenslotte uit een rustigere zone op het platteland …”
DE VERTALER Wat betekent dit citaat voor u?
De veldslagen in het leven worden niet gewonnen door de sterksten, noch door de snelsten, maar door diegenen die nooit opgeven. (Hassan II): “Voor iedereen komt er ooit een dag waarop een strijd moet worden geleverd, daarom niet altijd tegen een ziekte. Ook andere struggles kunnen ons treffen. Het komt er dan op aan om in de huid van een krijger te kruipen en alle mogelijke middelen te verzamelen, om door te zetten ondanks de slagen die we krijgen, om er vervolgens sterker uit te komen. Tenslotte leren we uit elke strijd iets, ook als we verliezen.”
inforevue 042016
Het is nooit te laat om zich een nieuw doel te stellen, nooit te laat om van iets nieuws te dromen … “Je kunt steeds nieuwe ‘dromen dromen’, ongeacht je leeftijd of je toestand. We hebben steeds nieuwe mogelijkheden in ons die nog niet werden uitgeprobeerd en nieuwe mirakels die wachten om het daglicht te zien.”
UITGENODIGD
OPUS CITATUM
33
UITGENODIGD er te veel over te zeggen, maar toch genoeg om hen bewust te maken. Ik probeer de jongeren dus vanuit Kon u, na de aankondiging van uw kanker en van uw lange hun binnenste te bereiken, zodat ze onbeschikbaarheid, rekenen op de nodige steun van uw de link gaan leggen met wat ze kencollega’s en van de hiërarchie? nen. En ik probeer ze op hun gemak “Ja, ik moet zeggen dat ik geluk heb gehad. Ik kreeg van mijn collega’s en te stellen; dat is heel belangrijk. Ik van mijn meerderen enorm veel steun. Niet alleen van mijn naaste colherinner hen natuurlijk ook aan de lega’s, ik kreeg van de hele zone en zelfs van andere zones bemoedigende wetgeving en geef hen uitleg over het woorden! Dat was een grote steun voor mij.” lichamelijke aspect van de dingen, de werking van de hersenen, de rol van dopamine (een molecule die een plezierig gevoel opwekt wanneer ze door Sinds wanneer oefent u uw huidige opvoeders. Voor deze laatsten beschik de hersenen wordt vrijgegeven) en ik over een arsenaal aan didactisch het begrip ‘down’ wanneer de hersefunctie uit? materiaal. (Speciaal voor ons bezoek nen geen dopamine meer aanmaken. “In 2010 moest ik de persoon verheeft Christel gezorgd voor een indruk- Ik bied hen ook oplossingen door hen vangen die aan het hoofd stond wekkende reeks stalen van verdovende te zeggen wat ze moeten doen bij een van de cel ‘Preventie toxicomanie’ middelen, toebehoren voor het gebruik verslavingsprobleem. Doorgaans valt omdat die met pensioen ging. Ik van drugs enz., n.v.d.r.) De leerlingen er dan een stilte in de klas … Mijn aanhad altijd al interesse gehad op dat krijgen deze stalen echter niet te zien; pak is eveneens gebaseerd op groepsvlak. Alvorens mijn nieuwe functie ik toon hen enkel een paar afbeeldin- werkjes rond drie thema’s (alcohol, aan te vatten, werd ik door mijn gen. Je moet voorzichtig zijn; je mag cannabis en ecstasy), gevolgd door voorganger goed gecoacht en ik heb niet het risico lopen ze aan te zetten een brainstorming. In mijn ogen is ook kunnen rekenen op de hulp van tot het gebruik van verdovende midjongeren activeren zeer belangrijk; ze tal van diensten, waaronder DJP delen. Ik pas mijn uiteenzetting aan moeten zelf hun preventie in handen Drugs en het Nationaal Instituut het kennisniveau van de klas aan. nemen! Ik heb al meegemaakt dat voor Criminalistiek en Criminologie Sommige scholen hebben veel belang- jongeren in een school met een ‘moei(NICC), maar ook van zones vlakbij stelling, andere minder: ze vrezen te lijke’ reputatie me op het einde van Maastricht die, noodgedwongen, regelmatig door dit fenomeen worden worden gestigmatiseerd of begrijpen een sessie de hand komen schudden doodeenvoudig onze bedoeling niet. en me spontaan komen bedanken! Dat getroffen. Ook een aantal personen Gemiddeld bereik ik ongeveer een vind ik geweldig!” uit de medische of academische duizendtal leerlingen per jaar.” wereld hebben mij bijgestaan om U geeft blijk van enorm veel nieuwe initiatieven uit te werken.” Staan de leerlingen hiervoor open? enthousiasme! Waaruit put u die Een politieagente in de klas ontenergie? Wat houdt dit werk juist in? vangen, moet bij sommigen toch “Ik doe mijn beroep ontzettend graag, “Het gaat voornamelijk om het vermaar sinds enkele jaren zie ik de schaffen van informatie over preven- enig wantrouwen oproepen, niet? “Ik wil eerst en vooral duidelijk dingen op een totaal andere manier. tie van verslavingen aan verschillenmaken dat er niemand van het leraIn 2013 heb ik namelijk kanker overde doelgroepen, zoals de leerlingen renkorps in de klas aanwezig is wonnen. Sindsdien heeft mijn leven uit het secundair onderwijs. Ik orgaterwijl ik mijn voordracht geef. Alles een wending van 180° gemaakt! niseer eveneens conferenties voor wat gezegd wordt, blijft dus tussen de (Begin 2012 kreeg Christel de diaghun leerkrachten, alsook voor artsen jongeren en mezelf. Bovendien is mijn nose van een zeer agressieve vorm van en spoedverpleegkundigen. In 2017 aanpak helemaal niet prekerig. Ik wil borstkanker en moest ze een enorm zullen de gerechtelijke cel en brigade vooral een boodschap overbrengen, zware behandeling ondergaan, n.v.d.r.) opnieuw starten met het sensibiliseconcrete informatie geven over alle Ik ben de ring ingegaan om de moeiren van de collega's. De hele politieverslavingen die je je maar kunt voor- lijkste strijd van mijn leven te winzone Luik is mijn ‘speelterrein’.” stellen (drugs, alcohol, kansspelen, nen en sindsdien zijn er veel dingen seks, tabak, videogames enz.) omdat veranderd. Ik heb een totaal andere U gaat dus naar scholen? het proces hetzelfde is. Allicht kent levensfilosofie aangenomen.” “Inderdaad. We werken op basis van iedereen minstens één iemand uit een dienstenaanbod. De scholen die zijn omgeving die met een van deze Kunt u ons hierover iets zeggen? interesse hebben, nemen contact verslavingsproblemen te kampen “Natuurlijk. Je moet weten dat het een met ons op. Ik geef twee types van heeft. Dat is een aandachtstrekker. lange en moeilijke strijd is geweest. opleidingen, één voor de leerlingen Ik vraag hen dan welk beeld ze van Ik was gedurende 15 maanden (4de en 5de jaar secundair) en een een bepaald product hebben, zonder arbeidsongeschikt. Ik kreeg in totaal andere voor de leerkrachten en de
VERY IRRITATING QUESTION
34
Weet u, nu u het heeft over sport en ziektebestrijding, dat de politie voor de eerste keer heeft deelgenomen aan de Levensloop Bedrijven, een initiatief van de Stichting tegen Kanker? “Uiteraard, ik was aanwezig. Die dag in het Koning Boudewijnstadion was zeer geslaagd. Ook andere politieagenten hebben ermee te kampen en vechten er volop tegen. Het is absoluut noodzakelijk hen te tonen dat we er zijn om hen te steunen. Het is ook een gelegenheid om zoveel mogelijk mensen te sensibiliseren en boeiende
mensen te ontmoeten, zonder enig onderscheid in graad. Ik heb Levensloop in 2012 in Verviers ontdekt; daar heb ik trouwens nog een andere klik gemaakt …”
inforevue 042016
belangrijk dat ik mijn eigen grenzen kan verleggen en mentaal sterker word. Ik heb echt zin om mijn grenzen te testen, om te ontdekken tot waar ik kan gaan. Zo ben ik zopas beginnen te zwemmen, terwijl ik water altijd heb gehaat. Sport bezorgt me een enorm behaaglijk gevoel en vermindert het risico op herval met de helft, wat een bijkomende motivatie is!”
UITGENODIGD
6 chemobehandelingen en 33 sessies radiotherapie, stevige kost dus. Zodra ik in remissie was, ben ik opnieuw rustig beginnen te werken, halftijds. Maar ik voelde me heel moe, ik had er heel veel moeite mee om mij te concentreren. Deze oncomfortabele vermoeidheid heeft drie jaar geduurd. Ik heb echt moeten leren om ze de kop in te drukken. En om ze te counteren, ben ik beginnen te sporten. Dat is mijn dopamine (lacht)! Ik ben beginnen te lopen. In het begin, bij mijn eerste jogging was het enorm moeilijk om de geplande afstand van 3 km te overbruggen. Sindsdien heb ik al heel wat kilometers afgelegd. Ik heb zopas deelgenomen aan de Trail van de Hoge Venen (een loopwedstrijd van 18 km in de volle natuur met grote hoogteverschillen, n.v.d.r.) alsook aan een raid met gemengde ploegen waarbij men achtereenvolgens moet kajakken (3 km), lopen (7,5 km) en mountainbiken (25 km). Naast de sportieve prestatie is het voor mij
Hoe bedoelt u? “Daar heb ik beslist om de bühne op te gaan en mijn passie voor muziek te beleven. Zoals ik u al zei, heb ik een bocht van 180° genomen en heb ik beslist om mij niets meer te ontzeggen. Ik heb voortaan veel meer zelfvertrouwen. Als mijn dromen te verwezenlijken zijn, probeer ik ze waar te maken. Muziek was voor mij altijd al een passie. Zodra ik genezen was, heb ik gedurende een jaar gitaarlessen gevolgd. Omdat dit goed verliep, heeft men mij gevraagd om een kleine showcase te doen met covers van o.a. Amy Macdonald of Tracy Chapman en sindsdien doe ik regelmatig kleine of grotere optredens, voor eigen plezier en vooral om het te delen met het publiek. (Christel heeft ook een lied gecomponeerd dat is opgedragen aan alle mensen die tegen een ziekte strijden en ze heeft een cd-single uitgebracht waarvan de helft van de opbrengst via Levensloop naar de Stichting tegen Kanker gaat. Haar artiestennaam is Christel NEWLIFE, n.v.d.r.) Dankzij (en niet door) de ziekte probeer ik momenteel te doen wat ik graag doe en steeds van het leven te genieten!”
PRO/CONTRA • Cannabis uit de strafrechtelijke sfeer halen: “Ik ben ertegen. Tegen het feit dat een product dat van jou een gevangene kan maken, toegankelijk wordt. Want cannabis mag zeker niet onderschat worden, mensen zijn zich niet bewust van de risico’s ervan. Voor de eerste keer een joint roken kan volstaan om een hele reeks stoornissen te ontketenen, zoals schizofrenie, paranoia, bepaalde angsten … Cannabis blijft een illegaal product dat vooral niet mag worden gebanaliseerd. De planten zijn bovendien steeds sterker. Sommige bevatten tot 10 à 12% THC (de belangrijkste actieve molecule van cannabis), terwijl dat in de jaren ’60 nog maar 2 à 3% was. Ze kunnen op het vlak van verslaving dus een grote impact hebben.”
35
AMERIKA
EUROPA
BOSTON ------------------------------
--------------------------------------------
Een ijskoud initiatief
De Nederlandse politie jaagt met arenden op drones
De politie van Boston beschikt over een nieuw en eerder ongewoon voertuig: een ijskar die de relaties tussen de politie en de bevolking moet ontdooien. De met ballonnen versierde ice-cream truck (kostprijs: 89 000 dollar) is blauw- en witgekleurd, draagt het logo van de lokale politie en in grote blauwe letters het opschrift 'Gratis ijsjes'.
De Nederlandse politie zal voortaan arenden inzetten om drones te onderscheppen die boven verboden terrein vliegen. Ze wordt zo de eerste politiemacht ter wereld die deze oeroude jachtmethode tegen de moderne vliegtuigjes gebruikt.
"Had u me dertig jaar geleden gezegd dat de patrouilledienst van de politie van Boston met een ijskar zou rondrijden, dan had ik u voor gek verklaard", aldus politieverantwoordelijke William Evans. Deze kar is een wezenlijk onderdeel van het nabijheidsprogramma dat de politie in 2010 voor kinderen heeft gelanceerd. Dankzij dit initiatief konden de kleine snoepers al van meer dan 120 000 potjes vanille- en chocolade-ijs smullen.
36
"Het is een lowtechoplossing voor een hightechprobleem", verklaarde politiewoordvoerder Dennis Janus voorafgaand aan een demonstratie in een Zuid-Nederlandse politieschool. De vogels zullen worden ingeschakeld wanneer drones een gevaar vormen voor de bevolking, tijdens een bijzondere gebeurtenis, zoals een staatsbezoek, of als ze te dicht in de buurt van een luchthaven vliegen. Het resultaat van de tests die in 2015 van start gingen om na te gaan wat de beste manier is om drones te onderscheppen, was doorslaggevend. "Geen enkele arend raakte gewond, maar de drones hebben het niet overleefd", glimlacht de heer Janus en hij weerlegt zo de beschuldigingen van dierenmishandeling die bepaalde experts in het begin van het jaar hadden geuit. "Arenden zien drones als prooien die ze in de vlucht vangen om ze in hun klauwen naar een veilige plaats te brengen."
inforevue 032015
POLITIEWERELD
AFRIKA
AZIË
KAMPALA
NOCHCHIYAGAMA -----------------------
------------------------------
"Een goede conditie"
Politieofficier Dennis Ojobole heeft een single uitgebracht die op de sociale media werd gepost om het imago van de Oegandese politie een boost te geven, aldus BBC Afrika. In zijn videoclip op YouTube wijst hij erop dat “de Oegandese politie er vandaag anders uitziet dan vroeger, want ze is niet langer koloniaal maar professioneel”. Dennis Ojobole, die lid is van het jazzorkest van de politie, zingt het refrein “wij bij de politie hebben een goede conditie”. Deze clip komt uit in tijden waarin de bevolking van Oeganda groeiende twijfels heeft bij het vermogen van de politiediensten om haar te beschermen. Dit scepticisme wordt versterkt door het hardhandige optreden tijdens recente demonstraties van tegenstanders. Daarenboven zijn diefstallen en woninginbraken schering en inslag geworden in bepaalde wijken van de hoofdstad Kampala.
Vreemd bezoek
Toen een twee meter lange krokodil de nacht wou doorbrengen in een Sri Lankaans politiebureau, waren de personen die er werkten genoodzaakt het gebouw te verlaten. Het reptiel was via een achterdeur het politiebureau van Nochchiyagama, op 190 kilometer ten noorden van Colombo, binnengeglipt.
Toen deze onverwachte gast besliste om er de nacht door te brengen, "heeft iedereen het gebouw verlaten totdat experts het dier vanmorgen meenamen", verduidelijkte de politie. Niemand raakte gewond. De lokale inwoners zijn eraan gewend dat olifanten afgelegen dorpen aanvallen, maar een dergelijk bezoek van een krokodil is toch zeer zeldzaam, verklaarde een andere verantwoordelijke.
37
POLITIE IN DE KIJKER
SPORT
Schieten
Eerste podium voor Olivier Hannon
C
LERMONT-SUR-OISE – Olivier Hannon van het Nationaal Schietcentrum (NSC) van de Nationale Politieacademie (ANPA) is op het podium geÍindigd tijdens een internationale schietwedstrijd 300 m Rifle Prone in het Franse Clermont-sur-Oise. Daarbij worden in 60 minuten tijd al liggend 60 schoten op een afstand van 300 m afgevuurd met een grendelgeweer, waarvan de mikorganen bestaan uit een ronde diopter en korrel.
Olivier pakte de derde plaats met een score van 587/600 en werd alleen geklopt door de Fransman Michel Goberville met 590/600 en de Zwitser Marcel Ackermann met 591/600. Olivier maakt sinds 2014 deel uit van de Belgische nationale ploeg in deze discipline, maar dit is zijn eerste podium. "Na de zilveren medaille van Lionel Cox op de Olympische Spelen van Londen in 2012 en twee Belgische titels in het schieten met ordonnantiegeweer heb ik mezelf de uitdaging opgelegd om te promoveren naar de internationale schietcompetitie in 2013", vertelt Olivier. Zijn goede resultaten leverden hem zijn eerste nationale selectie op tijdens de open
38
kampioenschappen van Frankrijk in 2014. Sindsdien zet hij de ene glansprestatie na de andere neer in verschillende schietdisciplines. "Mijn passie is een meerwaarde voor het Nationaal Schietcentrum. De erkenning die we door competities in de schietwereld krijgen, bewijst dat we een hoge kwaliteit nastreven. Het NSC wordt door zijn partners steeds meer gewaardeerd om zijn technische bekwaamheid op het gebied van wapens. Die resultaten hebben een directe weerslag op de kwaliteit en de geloofwaardigheid van onze opleidingen", besluit Olivier.
POLITIE IN DE KIJKER
SUCCESS STORY
Belgium’s Most Wanted Amper een paar uur nadat de website www.mostwanted.federalepolitie.be online ging, kreeg de politie een gouden
tip en werd al één van de twintig voortvluchtige criminelen bij de kraag gevat. De 42-jarige Marc De Block had zichzelf ook in de media gezien en stond op het punt naar Frankrijk te reizen. Commissaris Martin Van Steenbrugge van het Fugitive Active Search Team (FAST) van de federale politie blikt met ons terug op deze speciale dag.
O
nder grote persbelangstelling lanceerde het FAST op vrijdag 4 november 2016 rond 10 uur een website met de meest gezochte veroordeelde misdadigers. 20 foto’s, namen en gegevens van voortvluchtige terroristen, moordenaars, verkrachters en andere criminelen werden zo verspreid onder het grote publiek. De tips lieten niet lang op zich wachten. “Om de twee minuten kwamen er mails binnen met anonieme tips”, verklaart commissaris Van Steenbrugge van het FAST. “We verdronken er bijna in. Rond 14.15 uur kwam een mail binnen die onmiddellijk onze aandacht trok. Er stonden slechts twee zinnen in. We namen telefonisch contact op met de tipgever, die uiteindelijk nog geloofwaardiger bleek dan zijn mail deed vermoeden. De man gaf ons het vermoedelijke adres van de gezochte crimineel in Dilbeek, waarop wij drie mensen ter plaatse stuurden. Het onderzoek toonde aan dat het adres niet klopte, maar dat de man wel vlakbij zat. Rond 17 uur troffen we op straat iemand aan die Marc De Block kende en wist waar hij woonde. Wij zijn met onze observatie gestart. Toen de gezochte man de lichten in zijn woning aanstak, kon iemand van het FAST hem zelfs door de gordijnen heen herkennen. Om 17.30 uur wilden we het huis binnendringen, maar we hadden wel eerst een bevel tot gevangenneming nodig. Uiteindelijk kregen we
via mail het akkoord van de magistrate. We contacteerden de permanentieofficier van de politiezone Dilbeek, die twee ploegen ter plaatse stuurde. Ook het FAST liet nog twee collega’s afzakken.”
Achter slot en grendel
“Om 18.12 uur kwam onze man met twee valiezen naar buiten gestapt, waarop we hem onmiddellijk hebben gearresteerd”, nog volgens de commissaris. “In de auto richting gevangenis van Sint-Gillis verklaarde hij dat hij zichzelf in de media had gezien en dat hij op het punt stond naar Frankrijk te vluchten. We waren er dus net op tijd bij.” In de media stond te lezen dat de gezochte man in 2010 in Bergen tot zeven jaar veroordeeld werd voor drughandel, maar dat hij al jaren ondergedoken leefde in Dilbeek. “We waren uiteraard heel tevreden met deze snelle aanhouding. Het lijkt zeer ongeloofwaardig om dezelfde dag nog iemand te klissen en sommigen durven beweren dat het in scène is gezet, maar zo is het gegaan. Ik feliciteer mijn mensen omdat ze een warme tip niet koud lieten worden en dat ze heel de dag zijn blijven doorgaan. Wegens de persconferentie van ‘s morgens hadden we zelfs onze stropdas nog aan op het terrein!
Het spreekt voor zich dat dit succes enorm motiverend werkt voor de 9 leden van het team”, besluit hij.
Een tweede succes liet niet lang op zich wachten: op 23 november is de voortvluchtige Gabriel Fodderie in het Nederlandse Almere aangehouden, dankzij de intensieve samenwerking van de FAST-teams uit beide landen.
Fodderie moet nog een gevangenisstraf uitzitten van 15 jaar voor doodslag en een gewelddadige homejacking in Haaltert. Naast deze Belgium’s Most Wanted zit het FAST ook achter de lancering eerder dit jaar van de website www.eumostwanted.eu door het European Network of Fugitive Active Search Teams (ENFAST).
S.V.P.
39 45
P O L I T I E I N D E K I J K E R
LEVENSLOOP
Politie loopt 24 uur tegen kanker f
© Christian Bertaux
In het Brusselse Koning Boudewijnstadion liepen of stapten 124 collega’s van de federale en de lokale politie 24 uur lang tegen kanker. Van zaterdag 17 september om 15 uur tot zondag 18 september om 15 uur gaven ze het beste van zichzelf voor het goede doel. BRUSSEL - Waar 's ochtends tijdens het opbouwen van de stand zich nog donkere wolken verzamelden boven het Koning Boudewijnstadion, straalde de zon reeds hartelijk bij het weerklinken van de eerste trommelslagen tijdens de openingsceremonie. De 24 uur was van start gegaan. Met 124 overbrugden de collega's van de federale en lokale politie de 24 uur van zaterdag 17 september 15 uur tot zondag 18 september 15 uur. Ze liepen in het T-shirt van Ben Bergen1 (United we stand). Zo steunden ze twee goede doelen in één keer (met bijzondere dank aan de Algemene directie van het middelenbeheer en de informatie!). Ook de commissaris-generaal liep even mee om het team te steunen. Terwijl de teamleden op de piste liepen/wandelden, viel er ook naast het veld heel wat te beleven. De kinderen (en volwassenen) konden naar hartenlust hun energie kwijt op de diverse springkastelen (van het klassieke springkasteel tot ‘extreme demolition’, ‘kicker géant’, ...). Er waren ook talrijke volksspelen en men kon zich creatief uiten tijdens de diverse workshops. 1
40
Ook tijdens de nacht diende de sfeer niet aan gezelligheid in te boeten. Mede dankzij Kirsten, Valentina, Ruben, Carlo, Johan, Joelle, Lucas, Steven, Laurent, Piet, Eddy, Annelies, Pierre, Gwenaëlle, Nicolas T., Maud, Arnaud, Alain, Patrick, Nicolas G., Lionel en Francis werden ook de nachtelijke uurtjes doorsparteld. Naast de geweldige prestaties van alle teamleden, lijkt het mij nog even gepast om de politiezone Germinalt, de aspiranten van Jurbise, Piet Van Hoylandt, Laurent Godeaux en Nicolas Titeca in de kijker te zetten voor hun uitzonderlijke prestaties. De politiezone Germinalt overbrugde zelf de 24 uur met haar miniteam; de aspiranten van de politieschool van Jurbise waren de enigen van alle scholen die gehoor hebben gegeven aan de oproep tot kandidaten en stelden zich gedurende de volledige 24 uur ter beschikking voor het opvullen van de moeilijke uren. Piet Van Hoylandt legde gedurende de nacht niet alleen een afstand af van 25 kilometer, maar voorzag de teamleden tevens van overheerlijke cake, taart, gehaktballen, tomaten
Collega Ben Bergen raakte zwaargewond tijdens de aanslagen op onze nationale luchthaven.
en komkommers voor het versterken van de innerlijke mens. Laurent liep maar liefst 10 uur aan een stuk, van middernacht tot zondagochtend, en Nicolas kwam vlug even zelf een paar toertjes lopen alvorens zijn shift te beginnen. Bedankt allemaal, jullie waren geweldig! Het was een prachtige, supergezellige, intense levensloop. We hopen dan ook dat iedereen zich massaal zal inschrijven voor de volgende editie! Op naar de Levensloop 2017. Jana Mouton
inforevue 042016
POLITIE IN DE KIJKER
GOEDE PR AKTIJKEN
Boeiende uitwisseling met Hongarije f
BRUSSEL - Om de kwaliteit en het niveau van de verkeersopleidingen van de Nationale Politieacademie (ANPA) te behouden en te blijven verbeteren, hebben 7 opleiders van het departement verkeer – autobeheersing het initiatief genomen om deel te nemen aan een interessant uitwisselingsproject met Hongarije. In 2015 hebben de opleiders autobeheersing van het departement wegverkeer bij ANPA twee weken lang een gespecialiseerde opleiding autobeheersing op maat gegeven aan de chauffeurs van de ambassade van Hongarije. “Dit was de aanzet tot de opstart van een uitwisselingsprogramma tussen onze eenheid en onze Hongaarse collega’s”, vertelt hoofdinspecteur Peter Francois. “Met veel enthousiasme werd in maart 2016 eerst een werkbezoek gepland in België voor de Hongaarse delegatie. Daarna was het de beurt aan de opleiders van ANPA: wij zijn van 17 tot 25 juli 2016 naar Hongarije getrokken. Hongarije heeft ook een eenheid specialisten in rijvaardigheid,
die het hele jaar door de rijopleidingen verzorgen voor de Hongaarse speciale eenheden en wegpolitie, een equivalent dus van onze eenheid. Ze werken in dezelfde lijn als wij, maar blijkbaar volgens andere didactische principes en met verschillend materiaal en andere infrastructuur. Op bepaalde vlakken zijn er echter grote verschillen. Men kan globaal stellen dat de Hongaarse politie in de vorming rijvaardigheid beschikt over een zeer goede en aangepaste infrastructuur en moderne middelen omtrent voertuigen. Anderzijds staat de algemene knowhow omtrent rijvaardigheid van onze Belgische opleiders op een hoger niveau. Beide politiediensten hebben dit uitwisselingsproject als een meerwaarde ervaren en iedereen heeft bijgeleerd
in verschillende aspecten van de job. We hopen dit mooie project verder te kunnen zetten.” Van het hele uitwisselingsproject is een verslag opgemaakt; wie dit in detail wil lezen kan contact opnemen met de opleiders.
S.V.P./ANPA - Departement Vorming Wegverkeer
41
POLITIE IN DE KIJKER
EUROPEAN POLICE COLLEGE
CEPOL neemt radicalisering onder de loep f Het European Police College (CEPOL) heeft in september een opleidingsweek georganiseerd in België met als onderwerp ‘Radicalisation: Opportunities for Prevention’. Na de aanslagen in Parijs en Brussel werd het thema ‘gewelddadige radicalisering’ weer onder de aandacht gebracht, nadat het eerder al aan bod kwam naar aanleiding van de (jonge) moslims die vanuit België naar Syrië en Irak vertrokken om zich aan te sluiten bij de strijders van de Islamitische Staat (IS). De CEPOL opleidingsweek werd plechtig geopend door de heer Gilles de Kerchove, coördinator voor terrorismebestrijding van de EU, de heer Paul Van Tigchelt, directeur van het Orgaan voor de Coördinatie en Analyse van de Dreiging (OCAD) en Catherine De Bolle, commissaris-generaal van de federale politie. Elkeen legde sterk de nadruk op de nood aan internationale samenwerking en opleiding in de strijd tegen radicalisering en terreur. Ondanks het verhoogde terreurniveau werd deze opleidingsweek bijgewoond door vertegenwoordigers uit 23 landen van de Europese Unie en Zwitserland. Tijdens deze vierdaagse praktijkgerichte opleiding werd het probleem van ‘radicalisering’ vanuit verschillende richtingen benaderd voor en door een verscheidenheid aan actoren werkzaam op dit vlak. Zo kwamen initiatieven aan bod als RAN, CoPPRa en CEAPIRE; werd het probleem belicht vanuit een historisch (Holocaust-museum) en lokaal oogpunt (Vilvoorde); werden er praktische oefeningen en interventies gedaan; werd de rol van islamleiders besproken; werden initiatieven toegelicht in de schoolomgeving en het gevangeniswezen om te besluiten met een lezing over polarisering. Het is duidelijk dat de dreiging die uitgaat van het radicalisme een multidisciplinaire aanpak vraagt, van een signaalfunctie voor een beginnende radicalisering tot een deradicalisering van terugkerende strijders. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon sloot de week af en zette het belang van de internationale aanpak van terreurdaden en radicalisering nogmaals in de verf.
© CEPOL
Alain Ruelle
42
T HEMADAG
Experten over de aanpak van radicalisering en terrorisme f Op 18 en 25 november 2016 organiseerde de dienst DJSOC/Terro van de federale gerechtelijke politie zijn themadagen 'terro'. Daar waar vorig jaar de omzendbrieven over de Foreign Terrorist Fighters op hun praktische haalbaarheid werden besproken, lag de klemtoon dit jaar op de integrale en geïntegreerde benadering van de problematiek van geradicaliseerde individuen en Foreign Terrorist Fighters (FTF). Het diensthoofd van DJSOC/Terro, hoofdcommissaris Johan Geentjens (foto), leidde de themadagen in. Hij lichtte de nieuwe structuur, de doelstellingen en de ondersteunende opdrachten van de dienst toe. De FOD Binnenlandse Zaken gaf een kort overzicht van de maatregelen van de regering, voornamelijk over de werking van de diverse task forces (nationaal en lokaal), de informatie-uitwisseling met de lokale integrale veiligheidscellen (LIVC), het gedeeld beroepsgeheim en de mogelijke
inforevue 042016
POLITIE IN DE KIJKER
© Regis Kalut
GEWELDBEHEERSING
FBI traint Belgische experten geweldbeheersing f GERAARDSBERGEN/QUANTICO – Hoe moet je als politieman/vrouw reageren als iemand met een geweer staat te zwaaien en burgers onder vuur neemt? Dat staat op het menu van de training Active Shooting van het FBI. Agenten van de Amerikaanse politiedienst FBI waren vier dagen lang te gast in Geraardsbergen. Ze toonden er een zeventigtal enthousiaste Belgische politieagenten hoe ze een schutter kunnen overmeesteren wanneer die het vuur opent in de massa. In tijden van terreurdreiging kan zo’n training van buitenlandse experts interessante extra inzichten bieden.
Luc Van Der Taelen en Johan Geentjens
Hoe kwam de FBI in Geraardsbergen terecht? Hoofdcommissaris Jurgen De Landsheer, korpschef van de politiezone Geraardsbergen/Lierde: “Door de nauwe samenwerking tussen de vertegenwoordigers van de FBI in België en onze vzw FBI NAA Belgium kregen we het aanbod om deze infosessie te organiseren. Het Koninklijk Atheneum Geraardsbergen is reeds enkele jaren onze partner in het kader van de AMOK-opleiding. We hebben hen dan ook betrokken bij de organisatie van dit exclusieve evenement. Dankzij de samenwerking met alle partners – school, FBI, PZ Geraardsbergen/Lierde en onze vzw FBI NAA – werd het een groot succes!”
© PZ Geraardsbergen
maatregelen (standaard en op maat). Tijdens haar uiteenzetting over de strategische sturing van deze maatregelen, richtte het OCAD (Orgaan voor de Coördinatie en Analyse van de Dreiging) zich op de wijzigingen aan het plan R, de werkgroep FTF, de opvolging van de FTF's en de problemen die zich vandaag stellen met de LIVC's, gelet op de grote diversiteit en de verschillende finaliteiten en dynamieken op lokaal vlak. Vervolgens benadrukten het Federaal parket, de Veiligheid van de Staat (VSSE) en de Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (ADIV) hun ondersteunende rol aan voornoemde platformen, alsook hun rol in de coördinatie van en bijdrage aan federale terrodossiers in hun hoedanigheid van 'technisch expert'. De uiteenzettingen van de deradicaliseringsambtenaren bij de lokale bestuurlijke overheden (steden en gemeenten) verduidelijkten het belang van een transparante communicatie gebaseerd op wederzijds vertrouwen, als een absolute vereiste in de samenwerking tussen de LIVC en de lokale politie. Medewerkers van de dienst DJSOC/Terro vervolledigden de presentaties met de nieuwe nota over de seiningen, bomb scene management en het nationale meldpunt 'precursoren'. Ten slotte rondden ADIV, VSSE en DJSOC/Terro de dag gezamenlijk af met een presentatie over de huidige veiligheidssituatie in Syrië en Irak en de mogelijke impact op ons land.
De Belgische agenten die de opleiding kregen, geven zelf allemaal les in geweldbeheersing. De bedoeling is dat ze verworven kennis meenemen in hun opleidingen. “Ze hebben andere methoden en over iedere methode is wel iets te zeggen”, zegt Tommy Van Damme van de politiezone Het Houtsche die deelnam aan de opleiding. “Er zijn voor- en nadelen en het is aan ons om mee te pikken wat voor ons belangrijk kan zijn.”
Een Active Shooting training door Amerikaanse agenten in een school in Geraardsbergen.
FBI Graduates Bijna jaarlijks nemen Belgische politiemensen deel aan een 10 weken durende opleiding in de FBI Academy te Quantico, Virginia. De graduates (afgestudeerden) van deze opleiding aan de FBI National Academy hebben zich in België verenigd in de vzw FBI NAA (National Academy Associates) European Chapter Belgium. Politiemensen die interesse tonen of meer informatie wensen, kunnen terecht bij de voorzitter van de vzw FBI NAA: Jurgen De Landsheer, tel. 0496 53 70 09.
Luc Van Der Taelen
43
POLITIE IN DE KIJKER
R E N A U LT T W I Z Y
Groene en handige vierwieler f WATERMAAL-BOSVOORDE – Iets meer dan een jaar geleden kocht de politiezone Ukkel/ Watermaal-Bosvoorde/Oudergem twee elektrische Renault Twizy’s aan. Ondertussen zijn deze mini-autootjes een vaste waarde geworden in het straatbeeld van verschillende wijken. Ze hebben veel succes, niet alleen bij de bevolking, maar zeker ook bij de wijkinspecteurs die soms een halfuur vroeger met hun dienst beginnen om toch al de sleutel op zak te steken …
© Jos Balcaen
“Onze korpschef, Michel Deraemaeker, is altijd al vernieuwend, vooruitziend geweest. Hij investeerde sterk in groene mobiliteit en kocht voor de politiezone een reeks elektrische vervoermiddelen aan van hoogwaardige kwaliteit: twee Renault Twizy’s, zes fietsen en tien scooters.” Aan het woord is hoofdinspecteur JeanJacques Prijs, mede-diensthoofd van de wijkwerking in de Tritomasstraat. Hij heeft 16 wijkinspecteurs onder zich, van wie er vier graag met de Twizy rondtoeren. “Eén Twizy rijdt rond op het grondgebied van Ukkel, de tweede op het grondgebied van Oudergem en Watermaal-Bosvoorde. Dagelijks is de Twizy de baan op voor opdrachten in de wijk. Het autootje heeft een autonomie van 50 à 70 kilometer (naargelang het seizoen), wat ruim voldoende is voor onze opdrachten, die zich toch meestal slechts in één wijk afspelen. We parkeren hem ergens en gaan dan te voet op
ronde. Per dag rijden we er gemiddeld 20 kilometer mee, wat ons toelaat hem om de twee à drie dagen in de stekker te steken. Opladen duurt een drietal uurtjes.”
Enkel voordelen “Wie met de Twizy wil rijden, heeft geen speciale opleiding nodig”, lacht Jean-Jacques. “Na een uitleg van een tiental minuutjes kan je de baan op, als je je gordel om doet uiteraard. Hij haalt een snelheid van 45 km/h en is dus niet geschikt voor interventies. Deze vierwieler biedt slechts één zitplaats en beschikt over een (toch wel grote) koffer. Het is zeer makkelijk parkeren met de Twizy en het is een zeer zichtbaar en leuk autootje. Enkel de striping verraadt dat het om een politievoertuig gaat. Voor het contact met de bevolking is hij ideaal: mensen komen spontaan op je af. Nadelen zijn er niet”, besluit hij. “Al is de prijs wel hoog, zo’n 7 000 euro. Terwijl we een jaar geleden eerder sceptisch tegenover deze aankoop stonden, hopen we nu dat er in de toekomst nog eentje bijkomt voor de wijkwerking.” De Renault Twizy van de politiezone Ukkel/WatermaalBosvoorde/Oudergem reed mee in het defilé op 21 juli en kende een groot succes. Ook de politiezone MidLim (As/ Genk/Houthalen-Helchteren/Opglabbeek/Zutendaal) heeft er een. S.V.P.
44
inforevue 042016
POLITIE IN DE KIJKER
© Christian Berteaux
NVP 2016-2019
Samen, naar de kern van de zaak : kick-off ! f © Lavinia Wouters
OR DE H A N DH AV I N G
Logistieke steun van 75 ton f
BRUSSEL - 19 oktober 2016. De nacht is al gevallen over het Schumanplein wanneer de Directie van de logistiek begint aan de fysieke beveiliging van de Europese top. Zes uur later zijn op tien punten van de veiligheidsperimeter in totaal een zestigtal New Jersey-blokken verrezen. Die 75 ton beton moet verhinderen dat een bomauto de zone binnendringt waar de Europese beleidsmakers – potentiële doelwitten – twee dagen lang samenkomen. In 2016 heeft de Directie van de logistiek (DRL) tijdens tien Europese toppen gezorgd voor het plaatsen en weghalen van New Jersey-blokken. Deze blokken, opgeslagen in het complex de Witte de Haelen, worden door ervaren personeel geplaatst door middel van een kraanwagen. Ze kunnen ook dienen voor de bescherming van de directe omgeving van gevoelige gebouwen zoals de ambtswoning van de premier, het gebouw van het Crisiscentrum en dat van het federaal parket. Op vraag van de politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene heeft DRL meerdere blokken voorzien van een reflecterende markering van klasse 3 om de versperringen beter zichtbaar te maken in het donker.
G. M.
BRUSSEL – Het is zover! Op 13 oktober 2016 werd het startschot voor de inwerkingtreding van het nationaal veiligheidsplan (NVP) 2016-2019 gegeven. Op het menu van deze kick-off: een informatie- en uitwisselingssessie met een reeks presentaties. Zo’n 125 collega’s - directeurs, programma- of projectverantwoordelijken en beleidsadviseurs - kwamen samen in het Polis Center (het voormalige RAC). Tijdens die halve infodag kwamen heel wat thema’s aan bod: het ontstaansproces van het NVP, de veiligheidsfenomenen of -clusters, de vertaling van het NVP op het niveau van het arrondissement, de overeenstemming met de zonale veiligheidsplannen, de bijdrage van de lokale politie, de communicatie, de opvolging van de uitvoering enz. Een van de centrale vragen had betrekking op de middelen en de beschikbare capaciteit om tien clusters en zeven transversale fenomenen op te volgen: “Die vragen kunnen geen voorwendsel zijn om het goede verloop van het NVP te belemmeren. Laten we eerder de mogelijkheden die het NVP ons biedt op het vlak van samenwerking, partnerschappen tussen schakels van eenzelfde keten en optimalisatie van onze processen benutten”, verklaarde Paul Putteman (foto rechtsonder), directeur-generaal van het middelenbeheer en de informatie (DGR). Commissaris-generaal Catherine De Bolle preciseerde bovendien: “Ik begrijp dat dit geen evidente opdracht is. Ik engageer mij om u hier verder en blijvend in te ondersteunen door de middelen, die nodig zijn voor de realisatie van het NVP, te bespreken met onze bevoegde overheden. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid. Samen gaan we naar de kern van de zaak.” U vindt alle informatie over het NVP op: www.politie.be/fed/nl/ over-ons/geintegreerde-politie/ nationaal-veiligheidsplan. B.D.
45
P O L I T I E I N D E K I J K E R
EERBETOON
E-LEGAL
Emile Biesemans: politieman, schilder en Brussels dichter
Stilte, we filmen! f
f © Jos Balcaen
© Jos Balcaen
BRUSSEL – Op 17 oktober jl. vond in het politiemuseum (voortaan Forum genoemd) de vernissage plaats van de tijdelijke tentoonstelling over Emile Biesemans. Zijn zoon Sam Biesemans (foto) zette in een boeiende lezing zijn levenswerk uiteen en benadrukte zijn geloof in de menselijke waarden. In zijn vrije tijd schilderde hij alles wat hij zag, gaande van de straten van Watermaal-Bosvoorde, waar hij leefde, tot de Bretoense stranden. Zijn gedichten gaan over het volkse Brusselse leven en zijn humoristisch stripverhaal brengt het werk van een jonge naïeve politieman in beeld - een weerspiegeling van zijn eigen ervaringen. In aanwezigheid van een delegatie van de lokale politie huldigde de burgemeester van Watermaal-Bosvoorde, de eregast van de avond, de vitrine van de kunstenaar in. Een paar dagen later, op 20 oktober, heropende de tentoonstelling haar deuren in het kader van de jaarlijkse Nocturne, een project van de Brusselse Museumraad. Sam Biesemans gaf opnieuw zijn lezingen voor het groot publiek. Voor de kleinsten waren tekenactiviteiten voorzien. Dit soort van thematische tentoonstellingen, met uiteenzettingen door deskundigen, workshops, opleidingen enz., vormen binnenkort de kern voor de activiteiten van het Forum. Het gaat over een nieuw, meer dynamisch concept, dat als doel heeft een ontmoetings- en ontdekkingsplaats te zijn van de politie. Vooralsnog zal het ondergebracht worden in de huidige lokalen van het museum.
B.M.
46
BRUSSEL – De fictiereeks e-Legal (To Do Productions) is een nieuwe politiereeks die in 2017 te zien zal zijn op de RTBF. Ze kaart het thema cybercriminaliteit aan, via de anekdotes van een jonge advocate die zich specialiseerde in dit zeer hedendaagse fenomeen. Aangezien de federale en lokale politie er eveneens mee geconfronteerd worden, kregen de scenaristen enkele adviezen van onze experten, meer specifiek van Olivier Bogaert van de Regional Computer Crime Unit in Brussel. Uitzonderlijk werd een grote steun verleend voor een episode waarbij de heldin een inspecteur bij de wegpolitie is. Omdat ze het slachtoffer geworden is van een afpersing via een sextape, neemt ze de advocate onder de arm, die haar moet helpen in het herstellen van haar waardigheid. Op 26 oktober jl. werd de openingsscène gefilmd in de lokalen van de verkeerspost in Anderlecht. Dit evenement, dat aan de kijkers een waarheidsgetrouw beeld van de federale politie zal tonen, werd mogelijk gemaakt dankzij de vruchtbare samenwerking tussen de Directie van de wegpolitie (DAH), de Directie van de logistiek (DRL) en de Directie van de communicatie (CGC).
B.M.
inforevue 042016
POLITIE IN DE KIJKER
MISDAADVERHALEN
Hoofdinspecteur schrijft roman voor het goede doel
OPENDEURDAGEN
Hoge opkomst bij de wegpolitie Oost-Vlaanderen f
f
ZOMERGEM – Twee jaar geleden legde de zestigjarige hoofdinspecteur Ronny Van Rompuy uit Zomergem zijn kepie neer en trok de deur van de politiezone LoWaZoNe achter zich dicht. Maar de hoofdinspecteur op rust bleef bedrijvig in de politiewereld. In de fictieve politiewereld welteverstaan, als romanschrijver. Recent stelde hij zijn debuutroman voor: De kasteelmoord. “De verhalen in mijn roman zijn fictief, maar ik baseer me wel op moordzaken die ik in de loop van mijn carrière zelf heb meegemaakt. En neen, niet op dé kasteelmoord die momenteel de krantenkoppen haalt. Ik wilde ook een realistische blik achter de schermen van het echte politiewerk tonen, met al zijn administratieve geplogenheden en procedures. Want ik erger mij enorm aan politieseries en -boeken waar elke misdaad met een vingerknip opgelost wordt; zo werkt het niet", zegt Ronny. De debuutroman van Ronny Van Rompuy wordt uitgegeven door Houtekiet. De volledige opbrengst gaat naar de stichting Hachiko, het centrum voor de opleiding van assistentiehonden in Merelbeke. Hachiko – de naam van een hondenras – staat voor Honden Africhtings Centrum voor Hulp aan Invaliden door middel van Kleine Opdrachten. “Ik wilde mij op een of andere manier inzetten voor dit goede doel”, besluit de voormalige hoofdinspecteur-meteen-passie-voor-honden die al aan zijn tweede roman is begonnen. Mogelijks haalt het auteursdebuut van Ronny Van Rompuy een nominatie voor de Knack Hercule Poirotprijs editie 2017 binnen. Die bekroont jaarlijks het beste Vlaamse misdaadverhaal.
S.D.
Op 24 en 25 september organiseerde de wegpolitie Oost-Vlaanderen (WPR) opendeurdagen in de verkeerspost Gentbrugge en op de terreinen van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Met geanimeerde en interactieve standen werden de activiteiten van de wegpolitie en de technische sectie toegelicht. Uiteraard werden bij deze gelegenheid de ‘killers’ in het verkeer (alcohol, snelheid en gordel) uitvoerig onder de aandacht gebracht. Een ruim opgezette static show met oude en nieuwe WPRvoertuigen en signalisatiemateriaal van de wegpolitie is een klassieker die ook hier niet mocht ontbreken. Een aantal van onze bevoorrechte partners, AWV en diverse takeldiensten, waren prominent aanwezig met een imposant voertuigenpark. De douane bracht o.a. een infostand over vervalsingen die door het publiek fel werd gesmaakt. Zij waren bovendien aanwezig met een ANPR- en scanvoertuig evenals met een motorfiets. Naast demonstraties van de Directie hondensteun, een drone van de luchtsteun en een uitzonderlijk transport, behoorden een crashtest, een tuimelwagen en een reactietest op een motorfiets tot de mogelijkheden. Collega’s van de lokale politie demonstreerden hun preventiemateriaal inzake verkeer. De allerkleinsten hadden de keuze uit een springkasteel, een activiteitenparcours of zelfs een echte schietoefening. De hoge opkomst, de reacties van het publiek evenals de media-aandacht maken dat we mogen terugkijken op een zeer geslaagde editie van onze opendeurdagen. Ook de collega’s van de WPR Oost-Vlaanderen zagen dat het goed was.
Hans Coorevits, Danny Debersaques en Kristiaan Popelier
47
P O L I T I E I N D E K I J K E R
DE WEDSTRIJDEN
Op tijd in 2017 f BRUSSEL – Wilt u de feesten wat langer laten duren door nog een of ander geschenk in de wacht te slepen? Dat kan heel gemakkelijk door deel te nemen aan onze traditionele jaarlijkse wedstrijd. De eerste twee prijzen zijn een horloge. Maar er zijn nog andere mooie geschenken. Zoals de vorige jaren stellen wij u voor om het jaar 2016 van Inforevue opnieuw te overlopen. De antwoorden op de vragen vindt u in dit nummer en in de drie vorige edities.
U neemt de uitdaging aan? Go for it! 1. Naar aanleiding van welke feiten heeft de firma Coyote aan haar abonnees gevraagd om de controleplaatsen van de politie niet aan te geven? 2. Welke technologische vernieuwing kreeg een groot artikel in Inforevue en heeft ook voor de eerste keer deelgenomen aan het defilé van 21 juli? 3. Plaats deze afbeeldingen in hun context en zeg ons tijdens welke gelegenheid ze werden gemaakt. 4. Hoeveel bedraagt het percentage Belgen dat op internet onveilig surfgedrag vertoont? 5. Welke politiezone heeft dit jaar een elektronisch loket geopend? 6. Wie zei: "Je moet communiceren of anderen doen het met de verkeerde informatie?" Uw antwoorden dienen ons uiterlijk op maandag 6 februari 2017 te bereiken: • per mail op: cgc@police.belgium.eu • of per post op het volgende adres: Wedstrijd Inforevue 2016 Federale politie Directie van de communicatie (CGC) Kroonlaan 145A 1050 Brussel Vermeld duidelijk uw naam, voornaam, adres en abonneenummer. Veel succes! H E T L A AT S T E R A A D S E L VA N P O L ? Het allerlaatste onderzoek van Pol bracht ons bij een burenconflict. De tennisbal werd wel degelijk door de klager gegooid om zijn buur ten onrechte te beschuldigen. De glasscherven zijn buiten het huis gevonden, wat doet vermoeden dat de tennisbal van binnenuit werd gegooid.
We wensen u
De hierna vermelde ‘onderzoekers’ slepen weldra volgende prijzen in de wacht: • een horloge: Aristide Denis, Séverine Doppagne, Shirley Vilette, Albert Servais, Gwendoline Goret, Jacques Dengis, Hervé Biesmans, Joke Coppesmette en Frank Iacopucci; • een fotokader: Jean-Paul Vandeville, Joël Delbart, Gersende Delcourt en Pieter-Jan Depuydt; • een radio: Pierre Maurer; • een balpen: Jacques Boutet, René Van Houtte en Patrick Luyckx; • een zaklamp: Etienne Adam; • een A4-map: Michel Dupont en Pieter Verreydt; • een A5-map: Constant De Herdt; • een fluovest: Mario Perin.
zeer aangename feesten en een mooi 2017! 48
De redactie
Een terugblik op vorige edities van Inforevue.
Tweemaal prijs voor Lavinia!
Tot ziens Pol, dankjewel Didier!
f
Bravo aan onze fotografe Lavinia Wouters! Ze heeft de eerste én de tweede prijs van de jaarlijkse fotowedstrijd van Europol in de wacht gesleept. Dit jaar namen 112 fotografen deel met in totaal 350 inzendingen. Met de eerste foto brengt ze de samenwerking tussen de politie en het leger in beeld voor de beveiliging van de nationale luchthaven van Zaventem, meer bepaald tijdens de heropening van de luchthaven na de aanslagen van 22 maart. Foto nummer twee was er eentje van een Europese oefening op het vlak van slachtofferidentificatie (DVI) op 15 december 2015 in Ranst (zie Inforevue 01-2016, p. 4). Europol publiceert beide foto’s in zijn kalender voor 2017.
De telefoon van Louise f
Half oktober kende De telefoon van Louise, een campagne tegen cyberpesten (zie Inforevue 02-2016, p. 44) een tweede leven in de media. De campagne, waaraan de federale politie en enkele politiezones deelnamen, bleef niet onopgemerkt in het buitenland. Weldra springt ook Groot-Brittannië op de kar.
inforevue 042016
F E E D BAC K
f
Op de slotpagina van deze Inforevue leest u hoe onze mascotte Pol met pensioen gaat. Na 14 jaar trouwe dienst verlaat hij ons magazine. De Directie van de communicatie (CGC) wil het tijdschrift laten evolueren en werkt aan een facelift die in de lente van 2017 concreet vorm zal krijgen. Onze wegen scheiden dan wel, maar we blikken met plezier en dankbaarheid terug op al die mooie jaren van samenwerking met hoofdinspecteur Didier Castenholz (PZ Luik) alias Casten, de tekenaar en spirituele vader van Pol. Dankjewel, Didier, voor je talent, je creativiteit, je beschikbaarheid en je snelle hand wanneer de onverbiddelijke deadline in zicht kwam. Het is dan wel een au revoir, maar nog geen afscheid. Casten en CGC werken samen aan een album met De belevenissen van Pol. Ook de onderzoeken van Pol, waaraan vele speurneuzen onder jullie hebben meegeholpen, krijgen er een plaatsje in, evenals andere prachtige tekeningen van onze artiest. Nog een beetje geduld voor dit collector’s item van de drukpers rolt.
AED-toestellen in politiecombi's f
In de rubriek ‘Face to face’ (Inforevue 03-2016) getuigen twee politiemensen over de zin van het plaatsen van een Automatische Externe Defibrillator (AED) in interventievoertuigen. Ook andere politiezones kozen daarvoor, zoals de politiezone Limburg Regio Hoofdstad waar 15 combi’s met een AED werden uitgerust. Alle politiemensen kregen er een opleiding die verzorgd werd door Hogeschool PXL, in samenwerking met het Jessa Ziekenhuis. Tijdens die opleiding van 2 uur leerden ze basistechnieken aan om slachtoffers met een hart- en ademhalingsstilstand op een veilige manier te benaderen en de reanimatie op te starten. "In de toekomst gaan we systematisch AED-toestellen bijkopen om er ook in al onze politiekantoren één te hangen," zegt korpschef Philip Pirard. "Daarnaast gaan we bekijken om in een latere fase ook ons burgerpersoneel op te leiden.” – communicatie@politielrh.be
Zin om op een artikel te reageren of gewoon je mening te geven? Kruip in je pen en mail naar cgc.product@police.belgium.eu. Neem ook een kijkje op de Facebookpagina van de Belgian Police Community
47 49