15 minute read
Productgroepen textiel
158* 9.300
* Bedrijfsgroepen worden als één bedrijf beschouwd
1.905 mio
94 % -2 % 41 %
»SERVICE BLIJFT DÉ TROEF BIJ UITSTEK VOOR DE BELGISCHE PRODUCENTEN VAN INTERIEURTEXTIEL DIE ALOM WORDEN GEPREZEN VOOR HUN KLANTGERICHTHEID. De productgroep Interieurtextiel omvat: tapijt (geweven, getuft, naaldvilt, badsets…), meubelstoffen (plat, fl uweel, uni, jacquard, bedrukt…), decoratiestoffen, overgordijnen, wandbekleding, huishoudlinnen (keuken-, tafel-, bed- en badlinnen), matrasbekledingsstoffen, passementerie…
Binnen het Belgische interieurtextiel neemt de textielvloerbekleding (karpetten, kamerbreed tapijt, matten, lopers, badsets…) de eerste positie in met nagenoeg 75 % van de gerealiseerde omzet. Het overige kwart wordt verdeeld over matrasbekleding, zetel- en decoratiestoffen. De Belgische bedrijven actief in het interieurtextiel realiseren samen een totale omzet van 1,9 miljard euro en vertegenwoordigen zowat 41 % van de toegevoegde waarde van de gehele textielsector.
De Belgische tapijtsector is uitgegroeid tot de tweede belangrijkste ter wereld na de VS, en realiseert met circa 70 bedrijven een totale omzet van 1,3 miljard euro.
In de matrastijksector zijn vier Belgische spelers samen goed voor een omzet van ruim 400 miljoen euro, mede dankzij hun internationale vestigingen. Meestal zijn hun klanten grote groepen van matrassenproducenten die zelf ook verspreid zijn over heel de wereld.
De sector van de zetel- en decoratiestoffen telt een 40-tal kmo’s met een omzet van zowat 150 miljoen euro en circa 825 medewerkers. Vernieuwing via design is één van hun sterkste troeven. Verder is er ook nog het segment van het huishoudtextiel (omzet circa 50 miljoen euro).
ECHTE EXPORTKAMPIOENEN
Door de centrale ligging op de Europese thuismarkt kent het Belgische interieurtextiel een wereldwijde afzet. Zowel het VK (vooral voor kamerbreed tapijt, geweven matrastijk en zitmeubelstoffen), als de VS (afgepaste tapijten, textielmuurbekleding) zijn topmarkten. Maar de EU blijft niettemin de grootste afzetmarkt.
Samen met het Vlaamse exportagentschap FIT begeleidt Fedustria de interieurtextielbedrijven zoveel mogelijk bij hun exportinspanningen. Dit gebeurde in 2019 o.a. via groepsdeelnames aan grote internationale vakbeurzen, zoals Domotex (Hannover), Domotex Asia/Chinafl oor (Shanghai) en Intertextile Home Textiles (Shanghai). Fedustria en FIT blijven ook actief betrokken bij de organisatie van de jaarlijkse BFM London Fabric Show in samenwerking met de Britse collega’s van British Furniture Manufacturers (BFM). Deelname aan vakbeurzen blijft sowieso belangrijk binnen de interieurtextielwereld, omdat het fysiek kunnen tonen van de nieuwe collecties en het face-to-face contact met de klanten primordiaal blijft, zeker in internationale klantenrelaties.
De Brexit en de internationale handelsspanningen aangepookt door de Verenigde Staten maken dat de interieurtextielbedrijven meer en meer op zoek gaan naar nieuwe afzetmarkten. Met de ondersteuning van FIT wijst Fedustria de bedrijven dan ook nieuwe opportuniteiten aan.
© OMEXCO
© SLOTS
VOOR EEN HANDELSVRIENDELIJKE BREXIT
Fedustria volgt de Brexit-saga op de voet. Samen met de Europese textielfederatie Euratex, het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en de Vlaamse ondernemersorganisatie VOKA, FIT, alsmede ondernemersplatformen zoals de provincie West-Vlaanderen, pleit Fedustria voor een zo handelsvriendelijk mogelijke Brexit. Tot eind 2020 loopt een overgangsperiode waarin de Britten deel blijven uitmaken van de Europese douane-unie en de interne markt. Tegen eind 2020 moet de EU met Premier Boris Johnson een vrijhandelsakkoord onderhandelen.
De Belgische interieurtextielbedrijven hebben zich zo goed als mogelijk voorbereid op de ‘defi nitieve Brexit’. De sterke commerciële banden dankzij jarenlange goede wederzijdse contacten zullen niet verdwijnen, ook niet door de Brexit.
DECOSIT VIERT SUCCESVOLLE EERSTE EDITIE MET UITBREIDING IN 2020
Fedustria blies de interieurstoffenbeurs Decosit nieuw leven in na het plotse schrappen van de beurs MoOD. De tweedaagse Decosit vond plaats op 10 en 11 september 2019 in Brussels Expo, waar ze 16 textielfabrikanten wist te verzamelen. Er werden zo’n 300 bezoekers aangetrokken, o.a. uit het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Frankrijk, Italië, Polen en Duitsland. Deze succesvolle (door)- start zal op 9 en 10 juni 2020 een tweede, meer uitgebreide editie kennen.
UITDAGINGEN EN TROEVEN ANNO 2020
Een bijzonder grote uitdaging blijft het vinden van personeel in een regio waar werkloosheid quasi onbestaande is. Ook blijft er permanente druk bestaan om nog effi ciënter te produceren in één van de duurste productielanden ter wereld. De sterke concurrentie uit bv. Turkije (muntdepreciatie) en de invoer uit goedkope productielanden blijft immers aanhouden. Tot slot is er de onzekerheid die de Brexit en de internationale handelsspanningen met zich meebrengen. Daartegenover blijven de Belgische interieurtextielbedrijven volop inzetten op kwaliteit, productontwikkeling en innovatie door o.m. in te spelen op de vraag naar duurzame en circulaire producten. En ze blijven investeren in een verdere digitalisering van hun productie- en verkoopprocessen.
© GRANDECO WALLFASHION GROUP
80 7.600 2.085 mio
70 % -3 % 42 %
»EEN MODERNE SAMENLEVING STELT STEEDS MEER KWALITEITSEISEN AAN HET LEVEN; TECHNISCH TEXTIEL KAN DAARTOE BIJDRAGEN.
Agrotech* Textiel voor landbouw, tuinbouw en visvangst, o.a. grondbedekkingsdoek, beschermdoek voor serres, visserijgarens…
Buildtech* Textiel voor de bouw en lichte constructies, o.a. isolatiematerialen, zonwering, roofi ngtextiel… Geotech* Geotextiel, o.a. doek voor water-, wegen- en bodemwerken, afdichtingsdoek, waterfi lterdoek…
Indutech* Textiel voor industriële toepassingen, o.a. transportbanden, afdichtingskoorden voor tunnelovenwagens (steenbakkerijen), wolvilt voor bv. drukpersen…
Medtech* Medisch textiel, o.a. hydrofi el verbandgaas, steunverbanden, hospitaallinnen, luiers (baby’s, incontinentie), therapeutische elastische kousen, chirurgenpakken…
Mobiltech* Textiel voor voertuigen, o.a. autogordels, weefsels voor airbags, binnenbekleding voor auto’s, weefsels voor autobanden, tapijt voor autobussen, vliegtuigen en schepen… Packtech* Textiel voor transport en verpakking, o.a. canvas/dekzeil (bache), postzakken/zakken voor linnengoed/geldzakken, cargo- en containernetten…
Protech* Textiel voor bescherming en veiligheid, o.a. brandwerende materialen, waterdichte weefsels…
Sporttech* Textiel voor sporttoepassingen, o.a. kunstgras, doek voor parachutes en/of luchtballons, weefsels voor sporttassen, rugzakken…
Jaarverslag Fedustria 2019-2020 © FEELDS
Hoe kan je in de industrie nog toegevoegde waarde creëren? In de modebranche en in het interieurtextiel gebeurt dat vooral via design en artistieke creatie, namelijk nieuwe tekeningen, nieuwe kleurencombinaties, nieuwe modellen. De ‘look’ is dan erg belangrijk. Maar in het technisch textiel speelt dat niet of veel minder. Daar bepalen de intrinsiek technische eigenschappen de kwaliteit van het textielproduct. En die technische eigenschappen kunnen op velerlei manieren bekomen worden, bv. door chemie te combineren met textiel – dat noemen we dan coating – om het bv. brandvertragend, waterdicht, lichtgevend, warmte-isolerend… te maken. Dat heet dan letterlijk en fi guurlijk toegevoegde waarde aanbrengen op/in het textiel.
Die techniciteit aan het textielproduct bezorgen kan ook via nieuwe technieken, bv. textielcomposieten waarbij soms driedimensionaal textiel met harsen wordt verhard, of vilt (‘non-woven’) of bepaalde vezels die materialen versterken of brandvrij maken.
© SIOEN INDUSTRIES
© ALFATEX - A VELCRO COMPANY
Technisch textiel heeft een functie. Altijd. Denken we bijvoorbeeld aan textiel verwerkt in auto’s: van de veiligheidsgordels en de airbags over de zetelbekleding, koffermatten en de hoedenplank tot de onzichtbare versterking van de autobanden: allemaal technisch textiel met een functie.
Meer bekend en zichtbaar is de veiligheids- en beschermkleding, voor bv. politieagenten, brandweerlui, soldaten… tot kogelwerende vesten toe. Ander voorbeeld: de beschermkleding voor motorrijders. En in de productiesfeer: van beschermende werkkleding voor arbeiders die met chemische producten werken tot hightech stofvrije pakken voor medewerkers in cleanroom-activiteiten voor de aanmaak van bv. halfgeleiders.
En ook in de medische sector is technisch textiel niet meer weg te denken: van steriele uitrusting voor chirurgen en verplegend personeel in het operatiekwartier tot verbandgaas, steunkousen, incontinentieluiers, antidoorligmatrassen voor bedlegerige patiënten…
Met de groeiende belangstelling voor een groen leefmilieu en met de klimaatuitdaging komt ook textiel als oplossing naar voren: bij aanleg van bermen wordt steeds vaker onkruidwerend doek aangebracht dat nu liefst biodegradeerbaar en composteerbaar is. Voor de versteviging van dijken, autosnelwegen en spoorwegen wordt geotextiel gebruikt om de stabiliteit van het artefact te garanderen. In de tuinbouw zorgt agrotextiel o.a. voor klimaatregeling in de serres. In de sport denken we aan de opmars van kunstgrasvelden die winter en zomer 24/7 bespeelbaar zijn. En aan de sportkleding die steeds gesofi sticeerder en performanter wordt.
In de transportsector zorgen de dekzeilen voor een vakkundige afscherming van de goederen en worden die steeds vaker met antidiefstalsystemen gecombineerd. Of touwwerk voor schepen.
© BEKAERT
© SEYNTEX
Het technisch textiel heeft het grote voordeel dat het kan terugbogen op onze enige echte grondstof: onze kennis. En die kennis wordt groter dankzij samenwerking. In eerste instantie door de bedrijven zelf met kenniscentra, zoals het textieltechnologiecentrum Centexbel, maar ook met hogescholen en universiteiten. En de bedrijven kunnen ook van mekaar leren. Bijna nooit zijn zij rechtstreekse concurrenten omdat ze elk in een andere niche of marktsegment zitten. In 2019 werd daarom de werkgroep Technisch textiel geherlanceerd. Kennisuitwisseling staat hierin centraal. Daaruit kan dan de mogelijkheid groeien om samen dingen te doen die men alleen niet zou kunnen realiseren.
EXPORT OM DE MARKT TE VERGROTEN
Ook voor technisch textiel geldt het adagium: voor een klein land is export van levensbelang. Zowat twee derde van het in België geproduceerde technisch textiel wordt over de landsgrenzen verkocht. Er bestaan veel gespecialiseerde beurzen waaraan de bedrijven deelnemen, en dat in functie van de specifi eke producten die ze maken: beurzen voor medische producten, voor transport, voor veiligheid en bescherming… Maar er is één overkoepelende vakbeurs die eens om de twee jaar wordt georganiseerd en dat is Techtextil in Frankfurt. In 2019 vond die beurs plaats van 14 tot en met 17 mei. Het is de grootste in zijn soort in de wereld. Fedustria had er een groepsstand met een recordaantal deelnemende bedrijven, namelijk 23. Daarnaast namen nog een twintigtal bedrijven, afzonderlijk met een eigen individuele stand, deel aan Techtextil. Volgende afspraak is van 4 tot 7 mei 2021.
11 1.175 21 360 285 150
mio Weverij Breierij
90 % -2 % 60 % -5 % 11 % +
»CIRCULAIRE ECONOMIE VERONDERSTELT SAMENWERKING BINNEN DE TEXTIELWAARDEKETEN.
De productgroep Kledingtextiel omvat weefsels en gebreide stoffen voor vrijetijdskleding, sportkleding, regenkleding, nachtkleding, werkkleding, ondergoed, modekleding, voeringen, en afgewerkte breigoedproducten zoals baby- en kinderkleding, joggings, pulls en andere bovenkleding, beenbekleding en T-shirts.
KETENSAMENWERKING IN HET KADER VAN DE GREEN DEAL CIRCULAIR AANKOPEN VLAANDEREN
Fedustria engageerde zich binnen de Green Deal Circulair Aankopen samen met Creamoda (kledingfederatie), FBT (federatie van de textielverzorging), Centexbel (kenniscentrum textiel), Cobot (opleidingscentrum textiel), IVOC (opleidingscentrum confectie), TFTC (opleidingscentrum textielverzorging) en de Hogeschool Gent. Op die manier bundelde de volledige kledingtextielketen de krachten en de troeven. Omdat de meeste vragen op vlak van duurzame textielaankoop betrekking hebben op bedrijfstextiel, werd een wegwijzer “Hoe circulair bedrijfstextiel aankopen?” opgesteld. Van vezel tot confectie tot en met de textielreiniging wordt geanalyseerd hoe circulariteit in bedrijfstextiel kan nagestreefd worden. Dit moet een objectief hulpmiddel zijn voor organisaties, bedrijven en overheden die circulair bedrijfstextiel wensen aan te kopen.
KENNIS DELEN
Het textielkenniscentrum Centexbel speelt een cruciale rol in de verspreiding van kennis naar onze bedrijven, in het bijzonder naar de vele kmo’s. In dit kader wordt jaarlijks een Horizonverkenning Kledingtextiel georganiseerd, waar updates worden gegeven omtrent innovaties, patenten, normen, etikettering en wetgeving die rechtstreeks of onrechtstreeks met kleding te maken heeft. Ook bedrijfsgetuigenissen zijn een vaste waarde. De onderzoeksprojecten van Centexbel worden ook telkens toegelicht. Behandelde topics: de wetgeving rond vezelsamenstelling, de chemiewetgeving REACH, persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE), 3D-printing in textiel en kleding, en een onderzoek naar het comfort van ziekenhuispatiënten. Julie Lietaer (garenproducent ESG) enthousiasmeerde bij de laatste editie met haar bedrijfsgetuigenis omtrent duurzaamheid en circulariteit.
Transparantie, traceerbaarheid en duurzaamheid winnen meer en meer aan belang, zeker in de waardeketen van kleding. Ook bedrijven uit de kledingtextielsector die als toeleverancier met hun kledingstoffen of kledingaccessoires optreden, hebben daar alle belang bij. Als sectororganisatie heeft Fedustria haar volle medewerking verschaft aan verschillende projecten:
• bAwear: dit is een initiatief van modefederatie Creamoda. Een proefproject werd opgezet omtrent het ontwikkelen van een transparant, traceerbaar en verifi eerbaar model (label) om een antwoord te bieden op de vraag hoe duurzaam kleding(textiel) alsook het productie- en onderhoudsproces zijn. De bAwear-methodiek brengt de volledige productieketen in kaart. Een gevalideerde LCA-berekening (levenscyclusanalyse) zorgt voor de verdere situering. De bedrijven krijgen een duidelijk inzicht in het duurzame karakter van hun eigen bedrijfsvoering. Bovendien kunnen zij hierover communiceren op een objectieve, onderbouwde manier. Het proefproject dient nu verder uitgebreid te worden.
• Circletex: wil met alle spelers binnen de keten van bedrijfskleding, beschermkleding en plat linnen nagaan of er een systeem kan worden opgezet, waarbij het ingezamelde textiel – einde-leven van deze stromen – kan hersteld, herbestemd of gerecycleerd worden.
• Retex: het doel van dit Europese project, waaraan de regio’s Hauts-de-France, Wallonië en Vlaanderen meewerken, is om de textielsector steeds meer in een gesloten kringloop te laten werken, en grondstoffen zoveel mogelijk te hergebruiken, ongeacht of die nu afkomstig zijn van productieafval of van afval na consumptie. Op 27 maart 2019 vond een workshop plaats over de recyclage van polyesterafval van einde-leven-kledij en van afval van textielproductie of -verwerking. Op 20 november 2019 werd een workshop kunststofverwerking georganiseerd. Bedoeling is om nieuwe rendabele waardeketens in textielrecyclage op te zetten met een beperkte milieu-impact. Het samenbrengen van textielafvalverwerkers, -bewerkers tot -producenten van eindproducten op basis van gerecycleerde materialen moet die gesloten textielkringloop concreet realiseren. Voor meer informatie: www.dotheretex.eu.
42* 1.180
650 loon 530 geïntegreerd 15 loon 27 geïntegreerd * Alleen bedrijven met 10 of meer werknemers
157
mio
20 % -4,7 % 4%
De activiteit van de textielveredeling gebeurt hetzij geintegreerd in een textielbedrijf, hetzij door onafhankelijke gespecialiseerde toeleveranciers (loonveredelaars). Via textielveredeling worden kleur en extra functionaliteiten aan een textielproduct toegevoegd.
»KLEURSTOFFEN EN CHEMIE GEVEN EEN MEERWAARDE AAN DE TEXTIELPRODUCTEN.
De productgroep Veredeling • wast, bleekt, verft, bedrukt en coat diverse textielartikelen (garens, weefsels, tapijt, breigoed, non-wovens…), • maakt ze vuilafstotend, krimpvrij, brandvertragend… en brengt coatings (deklagen) aan.
Om haar toekomst te verzekeren, is de Belgische textielindustrie getransformeerd naar een gespecialiseerde kennisintensieve industrie, weg van de grote uniforme massaproductie. Die specialisatie uit zich vooral in de relatief snelle uitbreiding van het technisch textiel. Technisch textiel is immers vaak een combinatie van textiel én chemie, zoals bijvoorbeeld het aanbrengen van een coating (bv. beschermlaag) op een weefsel. Op die manier ontstaat dan beschermtextiel voor bv. productiearbeiders of brandweerlui. Kennis zorgt voor de juiste chemische samenstelling, voor de juiste bescherming. Ook andere functionele eigenschappen kunnen aan het textielproduct worden toegevoegd. Tevens is de combinatie textiel en micro-elektronica in opmars richting ‘slim textiel’. Bij kledingstoffen, meubelstoffen, tapijten… wordt vooral kleur aangebracht. Het zijn de textielveredelingsbedrijven die daar voor zorgen.
ZORG VOOR HET MILIEU EN HET KLIMAAT
Het gebruik van chemicaliën kan mogelijks risico’s inhouden voor mens en milieu. De veredelingsbedrijven zijn zich daar terdege van bewust en zijn dan ook continu op zoek naar alternatieven. Bovendien moeten de bedrijven ook beantwoorden aan strikte regels (o.a. van de Europese chemiewetgeving REACH) en voldoen aan strenge vergunningsvoorwaarden.
Toch is het niet steeds evident om de strenge normen te halen. Maar dan heeft de sector het liefst dat dit op Europees niveau geregeld wordt. Fedustria volgt daarom de ontwikkelingen (o.a. restrictievoorstellen) in het kader van REACH nauwgezet op. En werkt ook actief mee aan de herziening van de Europese BREF’s. BREF staat voor Europees referentiedocument dat de best beschikbare technieken (BBT) vastlegt. In 2018 werd de BREF ‘oppervlaktebehandeling met organische oplosmiddelen’ herzien. Hierin pleitte Fedustria o.a. voor een gelijke meetmethode voor het solvent DMF (belangrijk voor polyurethaan textielcoating). In 2019 en 2020 wordt de BREF ‘Textiel’ herzien, die zowat alle textielprocessen omvat.
5 225 n.b. mio
60 % n.b. 2 %
Naast onafhankelijke spinnerijen zijn er ook een aantal geïntegreerde spinnerijen (die deel uitmaken van een textielbedrijvengroep en in dat kader garens produceren voor de eigen weverijen).
»GARENS ZIJN EEN ONMISBARE TUSSENSTAP IN DE TEXTIELWAARDEKETEN: ZONDER GARENS GEEN KLEDING, MEUBELSTOFFEN OF TAPIJTEN.
© PROCOTEX
CIRCULAIRE ECONOMIE
De toenemende aandacht van consumenten en overheden voor ecologische en duurzame producten maakt dat circulariteit binnen de garenproductie steeds meer aan belang wint. Zo wordt volop geïnvesteerd in eco-design en wordt actief ingezet op duurzame oplossingen, zoals verfprocédés met weinig of geen water en minder gebruik van kleurstoffen en energie.
Verschillende recyclagemogelijkheden leiden bovendien tot nieuwe ecologische eindproducten. Op basis van post-consumer textielafval, zoals oude jeansbroeken, worden nieuwe textielproducten gemaakt, bv. handdoeken, nieuwe jeansbroeken, pulls, tentdoek… Circulaire economie in de praktijk dus. Een noodzakelijke tussenstap hiervoor is de garenproductie: de gerecycleerde vezels worden eerst opnieuw tot garens gesponnen en vervolgens geweven en geconfectioneerd tot eindproducten met gerecycleerd materiaal. En aangezien dit gepaard gaat met veel technische uitdagingen spelen de spinnerijen een zeer actieve rol in het onderzoek naar het verder optimaliseren van de huidige recyclagemogelijkheden.
De productgroep Garenproductie omvat de voorbereiding en de productie van fi lamentdraad (uit polyester PES en polyamide PA), vezels en garens van polyamide PA, polyester PES, polypropyleen PP…, en garens (zuiver en gemengd) van katoen, wol, vlas…
COTTON RULES
Binnen de Belgische textielindustrie is de spinnerijactiviteit een kleine maar gespecialiseerde niche met een aandeel van circa 2 % binnen de totale textielindustrie. De belangrijkste vezels zijn katoen en polyester, al wordt ook een ruim palet aan kunstmatige en synthetische garens geproduceerd voor o.a. technisch textiel. Ontwikkeling op maat van en in samenspraak met de klant is hierbij een grote troef.
Katoentypespinnerijen zijn de grootste groep in de totale garenproductie in België (zonder de extrusie).
