Inhoud 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Imago Zo waarlijk helpe mij Leermoment Verdachte verkrachting Doe effe normaal Rotte vis Arsenicum Moordparty Onverklaarbaar Zitten en staan Verwatering Sigaretten als fruitmand Gerechtelijke dwaling Principieel? Zwart zaad in de vriezer Lege schappen Fijn dat het weer wat mag gaan! Vechtscheiding Vals spel Rechtspraak? Op de kop af Zwart-wit Toneel Zwarte bladzij Foutje Rechtstraat Saai? Konijn Punkie Rustig slapen De slapende rechter Kusjes
7 10 13 16 19 22 24 27 31 34 36 38 41 43 46 50 52 54 57 61 64 67 70 72 75 79 82 85 89 92 94
1 Imago Mijn vader vertelde me ooit dat een vriend hem naar zijn kinderen vroeg. Ook ik kwam aan bod. ‘M’n zoon Jan is advocaat.’ Wist m’n vader veel, die ging ervan uit dat hij zich daarvoor niet zou hoeven te schamen. Maar het bleef lang stil. Eindelijk doorbrak zijn vriend de veelzeggende stilte: ‘Ik ben blij dat al mijn kinderen op een eerlijke manier hun brood verdienen.’ Ja, er is geen ontkomen aan: het imago van de advocatuur is nou niet om over naar huis te schrijven. Advocaten zijn duur, inhalig, praten recht wat krom is en zijn zo glad als een aal. Zelf zou ik er niet op komen, maar het schijnt zo te zijn. Hoewel het algauw iets heeft van de dominee die zegt dat hij altijd boeiend preekt, terwijl in zijn gemeente niemand de vrijmoedigheid heeft dat te bevestigen, kan ik het niet nalaten dit algemene beeld tegen te spreken. Recht praten wat krom is? Wat krom is, blijft krom. Advocaten kunnen geen feiten veranderen. Men bedoelt dat advocaten in het strafrecht bij de ergste misdrijven wel een excuus hebben of verzachtende omstandigheden aandragen. Een advocaat zou vaak de slechte jeugd van de dader ter verdediging aanvoeren. Maar is het niet de plicht van de advocaat om daarop te wijzen? Of zou 7
het niet uitmaken of je als prins geboren wordt of in een achterstandswijk ter wereld komt en opgroeit in een gezin waarin geen stabiliteit is, de vrienden van je moeder komen en gaan, vaak met achterlating van een spoor van emotionele vernieling? Moeten die verschillen verzwegen worden, omdat ze er niet toe doen? Nee. De rechter dient volgens de wet een straf op te leggen die rekening houdt met de ernst van het gepleegde feit, maar ook met de omstandigheden waaronder het strafbare feit is gepleegd en met de persoonlijkheid van de dader. Een advocaat praat niets recht, maar hij presenteert omstandigheden die de rechter in staat stellen een evenwichtige en passende straf op te leggen. Of hij brengt naar voren waarom de overeenkomst van zijn cliënt wel of niet correct is nagekomen, waarom van een werknemer toch echt verwacht mag worden dat hij het concurrentiebeding respecteert of waarom er juist goede redenen zijn om hem daar niet aan te houden. Nobel werk, zou ik menen. Uiteraard, de advocaat moet wel waken voor zijn eigen geloofwaardigheid. Maar dat geldt vast voor alle beroepen. En dan dat etiket van inhaligheid. Ik was eens met een cliënt in bespreking. We spraken met vertegenwoordigers van de tegenpartij. Mijn cliënt vertelde dat het in Nederland al extreem koud was geweest. Bar gewoon. Dat riep de vraag op bij de aanwezige buitenlanders hoe koud dan. Mijn cliënt antwoordde: ‘Zo koud, dat er zelfs advocaten gesignaleerd zijn die met de handen in hun eigen zakken lopen.’ Dat viel in goede aarde. Ik voelde me redelijk geïsoleerd, maar er leek uit onverwachte hoek steun te komen. De wederpartij van mijn cliënt nam het woord. Hij zei het niet fair te vinden voor mij en mijn collega’s dat er zo negatief over mijn beroepsgroep werd gesproken. Ik begon een vriend in hem te zien. Tot zijn toelichting kwam. Het was volgens hem niet eerlijk dat de 8
99 procent foute advocaten het verknalde voor de ene procent goede ... Natuurlijk, mijn beoordeling is verdacht; slagers moeten hun eigen vlees niet keuren. Maar zou het niet voor elke beroepsgroep gelden: er zijn mensen die proberen hun beroep gewetensvol en integer uit te voeren en er is een minderheid die een smet op de beroepsgroep werpt. En uiteraard: voor de echt rotte appels mag geen plaats zijn in de baliemand.
9