Jaarverslag 2011 Vereniging Fietsersbond

Typ hier om tekst in te voeren

Jaarverslag 2011 Vereniging Fietsersbond

Typ hier om tekst in te voeren

Waarin opgenomen de Jaarrekening

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

2

Jaarverslag 2011 Vereniging Fietsersbond 2012 De Fietsersbond komt op voor de belangen van fietsers in Nederland en zet zich in voor meer en betere mogelijkheden om te fietsen. Dat kan dankzij de steun van onze leden. De Fietsersbond heeft 35.000 leden, 150 afdelingen en 1500 actieve vrijwilligers, verspreid over heel Nederland.

Copyright Fietsersbond 2012.

Overname van teksten is toegestaan met bronvermelding.

Fietsersbond Postbus 2828 3500 GV Utrecht www.fietsersbond.nl Telefoon 030-2918171 Fax 030-2918188 E-mail info@fietsersbond.nl

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

3

Inhoud Voorwoord ....................................................................................... 5 Samenvatting................................................................................... 6 2011 in focus ................................................................................... 7 1

Bestuur en vereniging........................................................... 12

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Missie .....................................................................................................12 Organisatie .............................................................................................12 Ledenraad ..............................................................................................12 Ledenraadpresidium...............................................................................12 Controlecommissie .................................................................................13 Algemeen bestuur ..................................................................................13

1.6.1

Rooster van aftreden bestuur Fietsersbond....................................................................14

1.7 1.8

Directie ...................................................................................................15 Landelijk bureau .....................................................................................15

2

Beleids- en strategieontwikkeling.......................................... 16

2.1 2.2 2.3 2.4

Algemene ontwikkeling...........................................................................16 Inhoudelijke ontwikkeling........................................................................16 Organisatorische ontwikkeling ................................................................16 Financiële ontwikkeling...........................................................................17

3

Beleidsbeïnvloeding en belangenbehartiging........................ 18

3.1 3.2

Direct (digitaal) communiceren met beleidsmakers ................................18 Verkeersveiligheid ..................................................................................18

3.2.1 3.2.2 3.2.3

Algemeen ........................................................................................................................18 Kennis delen en verspreiden ..........................................................................................19 Lobby voor botsvriendelijke auto’s..................................................................................19

3.3

Stimuleren van goed fietsbeleid op lokaal niveau...................................19

3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5

Fietsbalans -2 ..................................................................................................................19 Fietsstad 2011.................................................................................................................20 Fietsbalans analyse ........................................................................................................20 Fiets filevrij ......................................................................................................................20 Wijken voor de Fiets........................................................................................................21

3.4

Stimuleren van goed fietsbeleid op nationaal niveau..............................21

3.4.1

Fiets en Openbaar Vervoer.............................................................................................22

3.5

Stimuleren van goed fietsbeleid op internationaal niveau.......................22

4

De Fietsersbond in het land .................................................. 24

4.1 4.2 4.3

Lokale afdelingen ...................................................................................24 Successen en activiteiten .......................................................................24 Ondersteuning vanuit het landelijk bureau .............................................26

4.3.1 4.3.2 4.3.3

Amsterdam ......................................................................................................................26 Den Haag ........................................................................................................................27 Maastricht........................................................................................................................27

4.4

Provinciale vertegenwoordigers, vrijwilligers en medewerkers ...............28

4.4.1 4.4.2

Zuid-Holland ....................................................................................................................28 Fryslân.............................................................................................................................28

4.5

Juridisch advies ......................................................................................29

5

Marketing, communicatie en educatie................................... 30

5.1

Ledenwerving .........................................................................................30

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

4

5.2 5.3 5.4 5.5

Leden informeren en betrekken..............................................................30 Service en voordeel voor individuele leden ............................................30 Het platform www.fietsersbond.nl ...........................................................31 Vogelvrije Fietser....................................................................................31

5.5.1 5.5.2

Lezersbinding..................................................................................................................31 Vogelvrijefietser.nl...........................................................................................................32

5.6 5.7 5.8 5.9 5.10

Consumenteninformatie .........................................................................32 Fietsersbond Routeplanner ....................................................................33 Meldpunt Mijn slechtste Fietspad ...........................................................33 Fiets- en Wandelbeurs ...........................................................................33 Campagnes ............................................................................................33

5.10.1 5.10.2 5.10.3 5.10.4 5.10.5

Vriendelijk verkeer...........................................................................................................33 Rij2op5 ............................................................................................................................35 Heel Nederland Fietst .....................................................................................................36 Fietsverlichtingscampagne Ik val op! ..............................................................................37 Blijf Veilig Mobiel .............................................................................................................37

5.11

Fietsschool .............................................................................................38

5.11.1 5.11.2 5.11.3 5.11.4

Opleiding tot fietsdocent: Fietsacademie ........................................................................38 Fietsinformatiedagen voor senioren................................................................................38 Fietslessen voor basisscholieren ....................................................................................39 Losse fietslessen.............................................................................................................39

5.12

Fietsersbond in de media .......................................................................39

6

Interne bedrijfsvoering .......................................................... 41

6.1

Betrouwbare administratieve organisatie................................................41

6.1.1 6.1.2 6.1.3

Financiële administratie ..................................................................................................41 Ledenadministratie..........................................................................................................41 ICT en netwerkbeheer.....................................................................................................41

6.2

Secretariële en administratieve ondersteuning.......................................41

6.2.1 6.2.2 6.2.3

Secretariaat .....................................................................................................................41 Projectondersteuning ......................................................................................................41 Huisvesting......................................................................................................................41

7

Jaarrekening......................................................................... 42

7.1 7.2 7.3

Toelichting op de balans.........................................................................43 Staat van baten en lasten.......................................................................48 Toelichting op staat van baten en lasten ................................................49

8

Controleverklaring onafhankelijke accountant....................... 59

9

Begroting 2012 ..................................................................... 61

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

5

Voorwoord Veilig naar school fietsen. Dat was in 2011 het uitgangspunt van de Fietsstadverkiezing. Winnaar ’sHertogenbosch wist andere gemeenten als Houten en Groningen te verslaan door in een korte tijd in een bestaande stad met heel veel energie, ambitie, creativiteit en geld het fietsen een enorme stimulans te geven. Het was de vierde keer dat de Fietsersbond deze verkiezing organiseerde, en er werd veel aandacht aan besteed in de media. Uit de enthousiaste reacties op de verkiezing bleek dat fietsen ook bij jongeren erg populair is. De fiets is onderdeel van een moderne lifestyle geworden, in plaats van alleen een vervoermiddel. En dat is goed om te constateren als voorzitter van een vereniging die is opgericht omdat de fiets verdrongen leek te worden door de auto.

Maar er gebeurde meer in 2011. Het ledental van de Fietsersbond is weer toegenomen. We voerden met succes campagne voor goede fietsverlichting en onze 1500 actieve vrijwilligers wisten samen met de mensen op het landelijk bureau weer veel verbeteringen in het fietsbeleid te bereiken. Zo brachten we met succes de overlast van scooters op het fietspad onder de aandacht, en wisten we gratis fietsparkeren bij stations voorlopig te redden. In dit jaarverslag kunt u het resultaat van deze en al onze andere inspanningen lezen.

Ook de Fietsersbond moet de komende periode bezuinigen.

Dit is niet onverwacht, maar wel onvermijdelijk. Het is nu zaak om met heel veel energie, ambitie en creativiteit aan de slag te gaan, zodat we kunnen blijven strijden als de belangenbehartiger van fietsend Nederland, en fietsers zo te geven waar zij recht op hebben: veiligheid, snelheid en plezier op de fiets.

Marijke van Haaren Voorzitter Fietsersbond

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

6

Samenvatting 2011 stond voor de Fietsersbond vooral in het teken van de toekomst. Na het jubileumjaar 2010 werd in 2011 de koers voor de komende jaren vastgesteld. Belangrijke jaren, want bezuinigingen en de vergrijzing maken de financiering van de Fietsersbond onzeker. Daarom is er in dit jaar flink geïnvesteerd in een toekomstbestendige organisatie.

•

In vier gemeenten werden nieuwe afdelingen opgezet. In tientallen gemeenten werden grote en kleine successen geboekt, soms zelfs met landelijke uitstraling.

•

De Fietsersbond vroeg met succes aandacht voor een groot aantal onderwerpen, waaronder scooteroverlast, gratis fietsparkeren bij stations, barrièrevorming en een schaalsprong in het fietsbeleid.

•

Met veel media-aandacht werd gevierd dat de gemeente ’s-Hertogenbosch is verkozen tot Fietsstad 2011.

•

Het platform www.fietsersbond.nl is helemaal vernieuwd en helemaal klaar voor de toekomst.

•

Het fietsen werd door de Fietsersbond onder meer gestimuleerd door de landelijke campagnes Heel Nederland Fietst, rij2op5 en Fiets filevrij, en door de projecten Wijken voor de fiets en Blijf Veilig Mobiel.

•

De fietsdocenten van de Fietsschool hebben op tientallen basisscholen fietslessen gegeven aan kinderen, en 22 fietsinformatiedagen voor senioren georganiseerd.

•

In de fietsverlichtingscampagne Ik Val Op werden honderd verschillende fietsverlichtingsacties gehouden in meer dan vijftig gemeenten.

•

In het ledenblad Vogelvrije Fietser en nieuwsbrief Fietsflits waren allerlei fietsgerelateerde artikelen te lezen, onder meer over elektrische fietsen, veilig fietsen voor senioren en kinderfietsen.

•

Er werd een heldere beleidskoers vastgesteld voor het jaar 2015.

•

Deze koers vereist een nieuwe manier van werken voor het landelijk bureau. De medewerkers zijn getraind in projectmatig werken en gebruiken een nieuw projectadministratiesysteem.

•

Het ledental is opnieuw toegenomen, tot 35.217. Ook de inkomsten per lid zijn toegenomen.

•

De Fietsersbond heeft een nieuwe, op communicatie met de fietser gerichte communicatiestrategie. Met leden, beleidsmakers, maar ook met andere fietsers communiceert de Fietsersbond steeds vaker digitaal.

•

Het jaar werd begonnen met een fors tekort op de begroting van € 338.076. In de loop van het jaar is dit teruggebracht naar een tekort van € 248.258. Dit bedrag is in mindering gebracht op het vrij besteedbaar vermogen. Tot 2011 startte de Fietsersbond met een begrotingstekort dat vervolgens in de loop van het jaar werd ingelopen. In 2011 is dat voor het eerst niet gelukt en sluiten we het jaar af met een tekort. Hier is sprake van een trendbreuk met voorgaande jaren. We voorzien voor de komende jaren een lijn van dalende inkomsten dan wel stabiele inkomsten en hebben in 2011 stappen ondernomen om de organisatie daarop voor te bereiden. Onder andere door de organisatievernieuwing, verbetering van het projectmanagement en professionalisering van de administratieve processen.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

7

2011 in focus

‘s-Hertogenbosch fietsstad 2011 2011 stond voor de Fietsersbond voor een groot deel in het teken van een veilige schoolomgeving.

Dat was namelijk het voornaamste criterium voor de Fietsstadverkiezingen. Achttien gemeenten meldden zich aan als kandidaat. Uiteindelijk werden vijf gemeenten genomineerd. Op 17 november werd bekend dat ’s-Hertogenbosch zich voortaan Fietsstad 2011 mag noemen.

De beoordeling van de genomineerde steden (naast ’s-Hertogenbosch ook Groningen, Harderwijk, Houten en Pijnacker-Nootdorp vond plaats door een deskundige jury onder leiding van Laurent de Vries, directeur van GGD Nederland. Zij gingen op pad naar de genomineerde steden om een kijkje te nemen, praatten met fietsers en Fietsersbond-afdelingen en konden zo een afgewogen oordeel vellen. In de verkiezing heeft de Fietsersbond ook aan kinderen gevraagd wat zij zelf belangrijk vinden aan een veilige schoolomgeving en bracht de bond kinderen in contact met verkeerswethouders.

In alle genomineerde gemeenten werd druk campagne gevoerd en werd fietsers gevraagd om hun mening over hun eigen gemeente. Door de fotowedstrijd ‘Mijn fiets en ik’, aandacht van het NOS Jeugdjournaal en speciaal gemaakte promotiefilmpjes werden jonge fietsers kleurrijk in beeld gebracht.

Dat ’s-Hertogenbosch er met de prijs vandoor ging is volgens projectleider Jaap Kamminga niet raar.

“Het is een gemeente die de afgelopen jaren heeft getoond dat je met een goed beleid en een goede uitvoering echt verschil kan maken.” Het resultaat is er dan ook naar: een stijgende lijn in het fietsgebruik, mede doordat de gemeente de laatste jaren grote delen van het hoofdfietsroutenetwerk heeft geasfalteerd, ontbrekende schakels heeft aangelegd en de fietser meer voorrang heeft gegeven. Dit alles met een beleid dat goed in het gemeentelijke apparaat is verankerd, vergezeld van een duidelijke meerjarenfinanciering van de plannen.

Kijk voor meer informatie en het volledige juryrapport op http://www.fietsersbond.nl/fietsstad

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

8

Fietsers vallen op met fietsverlichting Verbaasde gezichten op donderdag 20 oktober in de stationshal van Leiden Centraal. Tussen de kroketten, broodjes hamburger en de nasischijven is een compartiment in de automatiek van snackbar Smullers volledig gevuld met fietslampjes. Voor slechts één euro kan de haastige treinreiziger ze hier meepakken, om veilig naar huis te fietsen. Veel passanten reageren enthousiast op het nieuwe aanbod.

De lichtjesautomaat is onderdeel van de campagne ‘Ik val op’ die die dag feestelijk van start gaat. Dit jaar heeft de Fietsersbond de organisatie van de jaarlijkse fietsverlichtingscampagne overgenomen van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Een grote klus, maar de bond is tevreden.

Zo deed een recordaantal afdelingen van de Fietsersbond mee aan de campagne. In meer dan vijftig gemeenten werden acties gehouden. In sommige (studenten)steden werden zelfs ’s nachts reparaties uitgevoerd door BOVAG-fietsenmakers.

Een ander opvallend onderdeel van de campagne was de lightpaintingactie. Gebruikers van een Apple- of Android-smartphone konden een app downloaden waarmee ze makkelijk een bijzonder kunstwerk met fietslampjes konden maken.

De campagne heeft een positieve evaluatie ontvangen van een extern bureau. In 2012 hoopt de Fietsersbond dan ook opnieuw deze campagne te mogen organiseren.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

9

Gratis stallen bij NS voorlopig gered Fietsparkeren bij stations blijft een heet hangijzer. Als de vraag groot is en het aanbod schaars, dan kan dat wringen. Het standpunt van de Fietsersbond is duidelijk: bij alle stations in Nederland moeten goede gratis fietsparkeerplekken beschikbaar blijven. Een groot deel van de Tweede Kamer is het met ons eens.

11 oktober 2011 was een belangrijke dag. In de Tweede Kamer ging het over fietsparkeren bij stations. Minister Schultz stelde onder meer voor om de bestaande verplichting altijd betaalde en gratis plekken aan te bieden te laten vervallen, onder meer om de grote steden de kans te geven alleen betaalde plekken aan te bieden. Mede dankzij een geslaagde lobby van de Fietsersbond en een storm aan publiciteit sprak een grote meerderheid van de Kamer zich uit tegen het voornemen van de minister. Daarop zegde minister Schultz toe afspraken hierover te willen maken met gemeenten. De Fietsersbond is positief over de 79 miljoen euro extra die de minister uittrekt voor de verbetering van NS-fietsenstallingen, bovenop de al eerder geplande 107 miljoen. Omdat het Rijk uitgaat van 50% cofinanciering door de decentrale overheden is er potentieel ruim 370 miljoen beschikbaar voor nieuwe investeringen in de stationsstallingen, een fors bedrag.

Utrecht: niet verplicht betaald Eerder op 11 oktober liet het Utrechtse college van B&W al weten dat er gratis fietsparkeerplekken beschikbaar blijven in het Stationsgebied. In de week daarvoor haalde de Fietsersbond via een internetpetitie bijna 3000 handtekeningen op tegen de plannen van de gemeente om betaald fietsparkeren (geheel dan wel in zeer grote mate) verplicht te stellen.

Een meerderheid van de Utrechtse gemeenteraad bleek het eens met de kritiek van de Fietsersbond.

In het debat werd uitgebreid naar het plan van de afdeling Utrecht verwezen. Hierin staat onder meer dat de gemeente Utrecht slimme oplossingen moet bedenken om het stallingsprobleem rond Utrecht Centraal op te lossen, bijvoorbeeld door langstallers meer te laten betalen. De Fietsersbond wil in Utrecht zowel gratis als betaalde plekken aanbieden; de gratis plekken voor twee dagen, de betaalde plekken met verschillende tarieven naar gelang kwaliteit van de plek en parkeerduur. De Utrechtse gemeenteraad gaf expliciet aan dat het rapport van de Fietsersbond moet worden betrokken bij de verdere uitwerking van de plannen.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

De Fietsersbond in 2011 Januari Fietsersbond spreekt samen met de European Cyclists’ Federation met eurocommissaris Kallas over stimulering van de fiets Onderzoek Fietsersbond Amsterdam: Scooters moeten van de fietspaden Meldpunt ontvangt veel meldingen van gladheid

Februari Zuid-Holland in landelijke fietsrouteplanner EU-award voor Blijf Veilig Mobiel project Alle OV-fietspunten in routeplanner Fietsersbond TestKees centraal bij Fietsersbond op Fiets- en Wandelbeurs Symposium over Fiets filevrij

Maart Bureau Mooredesign wint prijsvraag snelfietsroute RijnWaalPad Petitie scooteroverlast Amsterdam aangeboden Rij2op5-seizoen start Voorjaarsactie vriendelijkverkeer.nl

April Start kandidaatstelling Fietsstad 2011 RijnGouweLijn over bestaand spoor

Mei Adressen Fietsers Welkom! in recreatieve fietsrouteplanner TestKees test elektrische fietsen Fietsenberging keert terug in bouwbesluit

Juni Actie Heel Nederland Fietst naar het werk Rij2op5 nu op 120 bedrijven Achttien kandidaten voor titel Fietsstad 2011 Uniek fietsexamen in Roermond Fietsersbond uit zorg over actieplan fietsparkeren bij stations

10

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

Juli Succes Fietsersbond: onderzoek naar duizenden extra plekken bij station Breda Rechtszaak: Fietsverwijdering ‘met spoed' mag alleen bij echte spoed

Augustus Genomineerden Fietsstad 2011 bekend BMX stuntfietser in tv-spot Fietsersbond

September Evaluatie subsidieregeling Fietsersbond zeer positief ‘s-Hertogenbosch beste stallinghouder 2011 Tweede Kamer: harder optreden tegen scooteroverlast Rûteplenner fan it Fytsersbûn no ek yn ’t Frysk Onderzoek Vriendelijk Verkeer: Bereidheid tot beter verkeersgedrag gegroeid Werk aan Fietsersbond Routeplanner Groningen begint

Oktober Actie: Gratis stallen bij Utrecht CS moet mogelijk blijven Besluit: Gratis stallen bij stations voorlopig gered Wetterskip Fryslân winnaar 'Heel Nederland Fietst naar het werk!'

Fietsersbond: bezuinig niet op onderhoud fietsroutes Start campagne Ik Val Op!: Tientallen acties door afdelingen in het hele land Besluit: Fiets filevrij gaat door

November 's-Hertogenbosch Fietsstad 2011 Tweede Kamer vraagt minister om minder te bezuinigen op Fietsersbond Zeeland, Noord-Brabant en Limburg beschikbaar in Fietsersbond Routeplanner

December Onderzoek: OV-fiets onverminderd populair

11

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

1

12

Bestuur en vereniging

De Fietsersbond is een vereniging, opgericht naar Nederlands recht en gevestigd in Utrecht, met 35.217 leden en donateurs (31-12-2011). Van al die leden zijn er 1500 actief in 150 lokale afdelingen en/of in projecten.

1.1

Missie

De Fietsersbond komt op voor de belangen van fietsers in Nederland en zet zich in voor meer en betere mogelijkheden om te fietsen.

De Fietsersbond wil: •

de kwaliteit van het fietsen in Nederland verbeteren, onder andere de voorzieningen voor de fiets, de veiligheid, de bereikbaarheid met de fiets, de kwaliteit van het product fiets en de dienstverlening aan fietsers, en daarmee ook het gebruik van de fiets vergroten.

•

meer ruimte voor de fiets en de fietsers, zowel in letterlijke zin (fysieke ruimte, voorzieningen) als in meer figuurlijke zin (aandacht, voorrang, status, waardering, laten meetellen)

1.2

Organisatie

Het hoogste orgaan binnen de vereniging is de ledenraad, gevormd uit de leden van de lokale afdelingen. De ledenraad benoemt de leden van het landelijk bestuur.

1.3

Ledenraad

De ledenraad komt twee keer per jaar bijeen, in januari en in juni. Iedere lokale afdeling mag vertegenwoordigers afvaardigen naar de ledenraad. Het aantal leden van de afdeling bepaalt hoeveel stemkaarten die afdeling krijgt. De ledenraad bepaalt en besluit over: •

inhoudelijke koers en geldbesteding (beleidsplan, werkplan en begroting)

•

samenstelling van het bestuur

•

vertegenwoordiging van de ledenraad in het presidium

•

samenstelling van de controlecommissie

•

erkenning nieuwe afdelingen en vaststelling afdelingsgrenzen

Verder is de ledenraad een plek waar actieve vrijwilligers informatie uitwisselen, elkaar inspireren en helpen.

1.4

Ledenraadpresidium

Het ledenraadpresidium heeft tot taak de ledenraadsvergaderingen voor te bereiden en te leiden. Het presidium bestaat uit ten minste de ledenraadsvoorzitter, een plaatsvervangend voorzitter en een lid van het algemeen bestuur en was in 2011 als volgt samengesteld: •

voorzitter: Dick Buursink

•

vertegenwoordiger algemeen bestuur: Karin Luidens

•

leden tot juni: Nico van Delft en Clemens Blaauwgeers

•

leden vanaf juni: Wim van Dijk en Tommy Bruggink

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

1.5

13

Controlecommissie

Jaarlijks benoemt de ledenraad uit zijn afgevaardigden een controlecommissie van ten minste drie personen. Deze commissie toetst het jaarverslag, inclusief de jaarrekening, aan het werkplan en de begroting en overlegt hierover in april met het algemeen bestuur. Zij brengt in juni verslag uit aan de ledenraad. De controlecommissie bestond in 2011 uit Nico van Delft, Kees Terlouw en Martin Pöttker.

1.6

Algemeen bestuur

Het algemeen bestuur kwam bijeen op 18 april, 20 juni, 5 september, 24 oktober en 12 december.

Daarnaast waren er in februari en mei schriftelijke rondes. Tijdens de bestuursvergaderingen kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: •

Bezuinigingen en het zoeken van sponsors

•

Nieuwe organisatiestructuur

•

Projectacquisitie (regulier punt)

•

Het jaarverslag over 2010

•

Halfjaarcijfers

•

De oprichting van de Dutch Cycling Embassy

•

Het werkplan voor 2012

Eens per jaar brengt de accountant aan het Algemeen Bestuur verslag uit van zijn bevindingen. De bestuursleden van de Fietsersbond werken onbezoldigd, zij kunnen alleen hun directe kosten vergoed krijgen. In 2011 hebben alle bestuursleden samen € 224 gedeclareerd.

De voorzitter, vice-voorzitter en penningmeester vormen het Dagelijks Bestuur (DB). Gedurende 2011 was de samenstelling als volgt: Naam

Positie in bestuur

Functie

Overige nevenfuncties

Marijke van Haaren

voorzitter vanaf juni 2007

Gedeputeerde Mobiliteit en Economie, provincie Gelderland (tot juni)

Voorzitterschap van Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland (ROVG), Voorzitter Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, Lid Taskforce mobiliteitsmanagement, Voorzitter Raad van Toezicht EFRO subsidies, Lid Comité van Toezicht Inspraak Nieuwe Stijl, Lid Innovatieplatform OV, Lid Nederlands Mobiliteitsberaad, Voorzitter Pieken in de Delta Oost Nederland, Voorzitter Stichting OPC, Lid Lezersfonds NRC Handelsblad, Lid Nationaal Platform ABVM, Voorzitter Verenfonds Gelderland

Annemarie van Wingen

penningmeester, bestuurslid vanaf juni 2005

Interim manager

Henk Marius

secretaris / vicevoorzitter vanaf oktober 2010, bestuurslid vanaf juni 2003

Jurist Koninklijke Shell (deel van het jaar, daarna pensioen)

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

14

Frans van Schoot

bestuurslid vanaf januari 2005

Directeur VeloServices BV (tot mei 2011)

Karin Luidens

bestuurslid vanaf januari 2007

Manager recruitment en mobiliteit Amerpoort

Maartje Schlebusch

bestuurslid vanaf juni 2007

Beleidsadviseur Gemeente Utrecht

Bestuurslid Stichting Hartman Fonds

Kees Steeman

bestuurslid vanaf januari 2010

Commissiegriffier Deelraad Amsterdam-Noord

Voorzitter MR Rosa Boekdrukkerschool

Erik Wagener

bestuurslid vanaf juni 2010

Zelfstandig interim manager

lid Raad van Toezicht van NMU (Natuur en Milieufederatie Utrecht).

Hans Stam

bestuurslid vanaf juni 2010

Directeur Hartstichting

Lid Raad van Toezicht Maasstad Ziekenhuis, Lid Raad van Advies HD Projectrealisatie, Lid Raad van Advies Stichting Zorg Binnen Bereik, Lid Raad van Toezicht Durrer Institution for Cardiogenetic Research, Bestuurslid Dutch Clinical Trial Foundation, President European Heart Network, Vice President World Heart Federation, Bestuurslid Centraal Bureau Fondsenwerving, Bestuurslid Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI), Lid Raad van Bestuur Aafje

1.6.1

Lid Provinciale Staten Flevoland (tot maart 2011), Voorzitter Fietsersbond afdeling Flevoland, Boardmember European Cyclists’ Federation

Rooster van aftreden bestuur Fietsersbond

Bestuurslid Frans van Schoot Annemarie van Wingen Karin Luidens Henk Marius Marijke van Haaren Maartje Schlebusch Kees Steeman Hans Stam Erik Wagener

Datum aantreden 4 jaar in bestuur 8 jaar in bestuur 22-01-2005 22-01-2009 22-01-2013 25-06-2005 22-01-2007 21-06-2007 23-06-2007 23-06-2007 24-01-2009 5-06-2010 5-06-2010

25-06-2009 22-01-2011 21-06-2011 23-06-2011 23-06-2011 24-01-2013 5-06-2014 5-06-2014

25-06-2013 22-01-2015 21-06-2013 23-06-2015 23-06-2015 24-01-2017 5-06-2018 5-06-2018

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

1.7

15

Directie

De directie, gedurende heel 2011 in handen van Hugo van der Steenhoven, is belast met de dagelijkse leiding van het landelijk bureau en handelt conform het directiestatuut. De directie voert het werkplan uit. Elk jaar voert het dagelijks bestuur van de Fietsersbond een evaluatiegesprek met de directeur. Input voor dat gesprek wordt onder andere gegeven door de werknemersvertegenwoordiging en overige MT-leden. De directie wordt betaald conform de CAO Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, schaal 13.

De directeur van de Fietsersbond heeft vanuit zijn functie zitting in het bestuur van het Landelijk Fietsplatform. Doelstelling van het Fietsplatform is de mogelijkheden voor het recreatieve fietsen in Nederland te bevorderen en het gebruik van deze fietsmogelijkheden te stimuleren. Het bestuur van het Fietsplatform wordt verder gevormd uit vertegenwoordigers van de ANWB, de Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU), RAI Vereniging afdeling fietsen (vertegenwoordiger fietsbranche) en de provincies. De directeur had geen betaalde nevenfuncties in het werkveld van de Fietsersbond.

1.8

Landelijk bureau

Op het landelijk bureau van de Fietsersbond in Utrecht werkten in 2011 gemiddeld 47 betaalde krachten (in 2010 was dit 45), 25 mannen en 22 vrouwen (in 2010: 24 / 21). Het gaat om 2 fulltimers (36 uur), 44 parttimers en 1 nulurencontract. In totaal was de formatie van het landelijk bureau 36.05 fte (in 2010: 30,6).

Het landelijk bureau bestaat uit 5 teams: 1. Beleidsbeïnvloeding & Onderzoek teamhoofd Miriam van Bree (tot mei); Saskia Kluit (vanaf mei) 2. Faciliteiten & Financiën teamhoofd Riet van Tuil 3. Kaderondersteuning & Regio teamhoofd Hugo van der Steenhoven 4. Marketing & Ledenwerving teamhoofd Saskia Kluit 5. Publiciteit & Voorlichting teamhoofd Saskia Kluit De teamhoofden van de teams vormen samen met de directeur het management team (MT). In mei 2011 nam de Fietsersbond afscheid van teamhoofd Beleidsbeïnvloeding & Onderzoek Miriam van Bree. Zij aanvaardde een functie als projectleider bij Bionext. Haar taken zijn verdeeld over de overige MT-leden en medewerkers van het landelijk bureau.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

2

Beleids- en strategieontwikkeling

2.1

Algemene ontwikkeling

16

In januari 2011 is de Koers 2015 vastgesteld in de ledenraad. In 2011 is deze koers op onderdelen verder uitgewerkt. Zo hebben medewerkers van het bureau een cursus projectmatig werken gevolgd en is de communicatiestrategie ontwikkeld waarmee de Koers vertaald is naar de communicatie van de Fietsersbond.

2.2

Inhoudelijke ontwikkeling

De Fietsersbond heeft in 2011 de toekomst van de Fietsbalans vormgegeven. Vanwege organisatorische maar ook financiĂŤle redenen gaat de Fietsbalans zich komende jaren meer richten op thematisch benchmark-onderzoek. Daarnaast is een onderzoeksprogramma op hoofdlijnen opgezet dat dient als aanvulling op het onderzoek in de Fietsbalans.

Het onderzoeksprogramma is in het werkplan van 2012 opgenomen om uitgevoerd te worden. Ter voorbereiding op dit onderzoeksprogramma is in 2011 getest met de Fietsersbond Routeplanner als beleidsinventarisatie-instrument. Dit gebeurde zowel tijdens de Fietsstadverkiezingen als tijdens de Fietsbalans voor Steenwijkerland. Dat heeft veel informatie opgeleverd waardoor we sneller en goedkoper kunnen inventariseren hoe de situatie op het fietspad eruit ziet.

2.3

Organisatorische ontwikkeling

In 2011 is de Fietsersbond gestart met het voorbereiden van de organisatie op het meer projectmatig werken. Er is een cursus projectmanagement gegeven aan de projectleiders en een cursus projectmatig werken aan de projectmedewerkers. De projectadministratie is aanzienlijk verbeterd door het opzetten van het AFAS-systeem waarmee vanaf januari 2012 gewerkt zal worden. Er is een toekomstplan voor de organisatie ontwikkeld waarmee de Fietsersbond de komende jaren in staat moet zijn om in te kunnen spelen op veranderende financiĂŤle situaties.

De Fietsersbond heeft een drietal grote campagnes gevoerd waarin werd samengewerkt met een divers palet aan partners. De campagnes waren Heel Nederland Fietst (met de gezondheid- en sportwereld), Vriendelijk Verkeer (met de regionale organen verkeersveiligheid) en de fietsverlichtingscampagne Ik val op. In die laatste campagne, die in de loop van 2011 werd toegekend, is o.a. samengewerkt met de fietsbranche en met de jongerenorganisatie Team Alert.

In de campagne Ik val op werd onder meer samengewerkt met brancheorganisatie BOVAG.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

17

Het plan om een Fietsersbond-breed plan te maken voor vrijwilligersbeleid is maar deels gelukt. Voor de Fietsersbond Routeplanner is een toekomstvisie voor de vrijwilligers gemaakt. Ook is door het team Kaderondersteuning de Fietsersbond Academie opgezet: een serie avonden voor het scholen van vrijwilligers. Om toch tot een integraal plan te komen voor het vrijwilligersbeleid, is het opnieuw opgenomen in het werkplan van 2012

2.4

FinanciĂŤle ontwikkeling

In 2011 zag de Fietsersbond de vooruitzichten op inkomsten teruglopen. Vooral de rijksoverheid en de regionale overheden sneden in budgetten voor fietsbeleid en fietsprojecten. De Fietsersbond heeft daarom met verschillende bedrijven contact gezocht om te kijken of er mogelijkheden voor sponsoring waren. Eind 2011 hebben die tot de eerste gezamenlijke activiteiten geleid: de uitgave van een publicatie rondom consumentenvoorlichter TestKees en rondom de Fietsrouteplanner.

In 2011 is het aantal leden opnieuw toegenomen, maar minder dan voorzien. Een belangrijke reden hiervoor was dat de nieuwe tv-spot die de Fietsersbond heeft ingezet helaas een veel slechtere respons had dan de oude. (Zie ook het hoofdstuk Marketing, communicatie en educatie) De leden van de Fietsersbond hebben wel veel meer geld aan de bond gegeven dan op basis van voorgaande jaren werd verwacht.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

3

18

Beleidsbeïnvloeding en belangenbehartiging

Aan de basis van de Fietsersbond staat belangenbehartiging van de fietser. Dit gebeurt direct door invloed uit te oefenen op het fietsbeleid, zowel op landelijk als op regionaal en plaatselijk niveau.

3.1

Direct (digitaal) communiceren met beleidsmakers

Het afgelopen jaar heeft de Fietsersbond een grote stap vooruit gemaakt in de directe digitale communicatie. Veel medewerkers van het Landelijk Bureau en een toenemend aantal afdelingen zijn actief op Twitter. Wat betreft landelijke beleidsbeïnvloeding maakt de Fietsersbond gebruik van de mogelijkheden van Twitter door gericht en strategisch boodschappen te plaatsen en door directe contacten met volksvertegenwoordigers, beleidsmedewerkers, journalisten en andere opiniemakers.

Tijdens de actie rond het gratis fietsparkeren bij stations (zie 2011 in focus: Gratis stallen bij NS voorlopig gered) konden we zo Kamerleden en Utrechtse raadsleden op de hoogte houden van de ontwikkelingen tijdens vergaderingen die tegelijkertijd plaatsvonden.

Op de LinkedIn-groep van de Fietsersbond discussiëren betrokken leden van de Fietsersbond met elkaar over allerlei fietsonderwerpen; bureaumedewerkers leveren een bijdrage aan die discussies wanneer daar aanleiding toe is.

3.2

Verkeersveiligheid

3.2.1

Algemeen

De ontwikkeling van de verkeersveiligheid is niet positief: waar het totaal aantal slachtoffers daalt, is het aantal fietsers constant (doden) of sterk stijgend (gewonden). Dit is voor een belangrijk deel te verklaren door de vergrijzing. In steeds bredere kring wordt erkend dat onze (fiets-) infrastructuur onvoldoende geschikt is voor oudere fietsers. Door agendering van de Fietsersbond is er in toenemende mate aandacht voor eenzijdige ongevallen en de rol van de infrastructuur daarin, ongevallen door winterse gladheid en oversteekongevallen. Deze kennis vindt ook zijn weg naar de handboeken. Speciale aandacht is uit gegaan naar de fietshelm, waaraan in 2011 een zeer uitgebreid webdossier gewijd is.

Met professionele ondersteuning hebben de vrijwilligers van de Fietsersbond zich ook weer ingezet voor het verkeersveilig maken van concrete wegvakken, kruispunten en gebieden.

De Nederlandse fiets-infrastructuur is niet geschikt voor oudere fietsers. Foto: Bas de Meijer

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

3.2.2

19

Kennis delen en verspreiden

De Fietsersbond heeft input geleverd aan een aantal belangrijke handboeken van kenniscentrum CROW en het Fietsberaad, zoals de ASVV (Aanbevelingen Stedelijke Verkeersvoorzieningen), fietshellingen, fietsbruggen en gladheidsbestrijding op fietspaden. Dat laatste onderwerp is door de Fietsersbond met succes geagendeerd na twee winters met veel sneeuw. Verder levert de Fietsersbond een belangrijke bijdrage aan het onderzoeksprogramma van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), waar het zich op fietsers richt.

Voor de stilstaande fietser kwam er het nieuwe keurmerk voor etagerekken van de Stichting Fietsparkeur. De verwachting is dat er hierdoor een kwaliteitssprong gemaakt zal worden op het terrein van etagerekken, die meer en meer in de stationsomgeving toegepast worden. Nieuwe jurisprudentie op het punt van het verwijderen van fietsen door gemeenten toonde aan dat te veel gemeenten op dit punt de mogelijkheden van de wet overschreden.

3.2.3

Lobby voor botsvriendelijke auto’s

Dit project heeft zich in het afgelopen jaar vooral achter de schermen afgespeeld. De proef met sensoren in auto’s is doorgegaan en de Fietsersbond heeft de voortgang van het project gevolgd en besproken in de projectgroep. Zeer positief is dat het project nu ook vanuit Zweden en Noorwegen wordt medegefinancierd. Het project ligt nog op schema en daarom zal naar verwachting aan het einde van 2012 zowel een werkende sensor als een werkende airbag als prototype beschikbaar zijn.

In 2011 is ook veel geïnvesteerd in de publiciteit, waardoor het project vooral in Duitsland veel positieve aandacht in de pers kreeg.

3.3

Stimuleren van goed fietsbeleid op lokaal niveau

3.3.1

Fietsbalans -2

De gemeentelijke onkostenbijdrage voor Fietsbalans-deelname blijkt voor het eerst in de 12 jaar oude geschiedenis van het project een serieus obstakel te zijn geworden. De opgelegde bezuinigingen zijn dit jaar meerdere malen expliciet opgegeven als reden om niet mee te doen. Dat is erg jammer, want uit de evaluatie blijkt wederom dat de Fietsbalans een zeer effectief instrument is om gemeenten een spiegel voor te houden. Daardoor wordt bijna altijd, mede dankzij de inzet en invloed van de lokale Fietsersbondafdeling, nieuw fietsbeleid geformuleerd, en/of worden wijzigingen aangebracht in al bestaande plannen.

Wellicht gerelateerd aan deze ontwikkeling: steeds vaker bellen gemeenten en Fietsersbondafdelingen op met vragen. Meestal gaat het dan om een gedegen onderbouwing van een beter fietsbeleid, ten behoeve van een nieuw te maken nota.

In de eerste helft van het jaar zijn in Oegstgeest veldwerkonderzoeken voorbereid en uitgevoerd, in de zomer zijn deze en andere gegevens geanalyseerd, in het najaar is de concept-rapportage besproken met gemeente en Fietsersbond-afdeling, waarna eind oktober de definitieve versie is geleverd. Op 1 december is voor de raadscommissie een presentatie gehouden. De geplande fietsnota, waar de Fietsbalans de handvatten voor moest leveren, is helaas doorgeschoven naar 2013.

Voor Haarlemmermeer en voor Amstelveen zijn concept-rapportages geleverd en besproken. Het definitieve rapport van Haarlemmermeer is geleverd en intern besproken met de gemeente en Fietsersbondafdeling. Deze laatste is ondersteund bij het op de politieke agenda krijgen. In Amstelveen is in de zomer de definitieve versie is geleverd. Hoewel er (nog) geen draagvlakgesprek is gehouden, is er wel overleg geweest ten behoeve van een voortgangsnota over de Fietsnota 20062015.

In Steenwijkerland is een speciale Fietsbalans gehouden. Vanwege de structuur van de gemeente is de praktijkmeting-methode met de meetfiets niet ingezet. In plaats daarvan is er gewerkt aan de inventarisatie van het gehele hoofdfietsnetwerk. Een aantal wegkenmerken is ingevoerd in de mede

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

20

daarvoor aangepaste databank van de Fietsersbond Routeplanner. Als kick-off is er in april met gemeenteambtenaren een draagvlakgesprek gehouden over de voordelen van goed fietsbeleid. Na de zomer is het rapport geleverd en eind november intern besproken. Begin 2012 worden de vrijwilligers ingelicht, waarbij wordt bekeken of een Fietsersbond-afdeling kan worden opgericht. Dan start ook het maken van een fietsnota die na de zomer zal worden vastgesteld.

3.3.2

Fietsstad 2011

In 2011 is 's-Hertogenbosch uitgeroepen tot Fietsstad 2011. Aan de verkiezing met als thema "Onderweg naar school" namen vijftien gemeenten deel. Op de website werden fietsers opgeroepen om hun mening over de kandidaten te geven. Op basis van deze meningen en de motivatie van de gemeenten zijn vijf gemeenten genomineerd. Naast de winnaar waren dit Harderwijk, Houten, Groningen en Pijnacker-Nootdorp. De jury, onder voorzitterschap van Laurent de Vries, directeur van GGD-Nederland, is in deze gemeenten op bezoek geweest.

De titel is met een feestje toegekend in en om het stadhuis van de gemeente 's-Hertogenbosch, met een nadrukkelijke rol hierbij voor schoolkinderen. Zie ook: 2011 in focus: ’s-Hertogenbosch Fietsstad 2011 3.3.3

Fietsbalans analyse

Om mensen die beleidsmatig met fietsen bezig zijn een beeld te geven van het belang van fietsen is eind 2010 de publicatie Fietsen in cijfers gemaakt. Een uitvouwbaar boekje op het formaat van een visitekaartje, met daarin veel gegevens over de positie van de fiets in Nederland.

In het eerste kwartaal is deze publicatie verspreid onder de lokale Fietsersbondafdelingen en relaties (o.a. ministeries en alle leden van de Tweede Kamer). Halverwege het jaar zijn alle 5000 exemplaren al weggegeven. De bedoeling was om in de tweede helft van 2011 een tweede druk uit te geven met een actualisatie naar het jaar 2010 (was 2007). Dat is niet gelukt. Het CBS heeft de 2010-data van het nieuwe Onderzoek Verplaatsingen in Nederland (OViN) niet alleen pas eind september geleverd, ook is er tevergeefs getracht een plausibel beeld van het jaar 2010 te genereren; bij diverse kengetallen waren namelijk grote verschillen met voorgaande jaren geconstateerd, wat wijst op een forse methodebreuk. Het uitstel van de tweede druk van Fietsen in cijfers is bijzonder jammer omdat deze vooral bestemd is voor alle gemeenteraads- en statenfracties.

Onder de Fietsbalans-2-gemeenten is een evaluatie-enquête gehouden. Dit heeft, wederom, een positief beeld opgeleverd van het ervaren nut van het project. De resultaten zijn gebruikt bij een evaluatiestudie naar de subsidieregeling van de Fietsersbond. Daarnaast zullen de resultaten worden gebruikt in het Fietsbalans-project in 2012 (netwerkanalyse in 10 gemeenten).

Ook Afdelingen blijven enthousiast over de Fietsbalans. Er werd begeleiding gegeven aan de afdelingen Steenwijk, Oegstgeest, Haarlemmermeer, Amstelveen.

3.3.4

Fiets filevrij

Het project Fiets filevrij liep voorlopig af in de zomer van 2011. In het voorjaar werd duidelijk hoeveel geld er naar welke snelfietsroutes ging en werd getracht vanuit het project te helpen bij het oplossen van knelpunten. Tot aan de zomer werden er twee platformbijeenkomsten gehouden en werd een uitgebreide monitoringssystematiek voor de nieuwe routes opgesteld. De meetfiets van de Fietsbalans gaat daar een rol in spelen.

Hoogtepunt was het symposium dat op 1 maart in samenwerking met het Fietsberaad werd georganiseerd, waarop maar liefst 200 mensen aanwezig waren en staatssecretaris Atsma van Infrastructuur en Milieu de elektrische Twitterfiets kwam ophalen. Inhoudelijk was er tijdens het symposium veel aandacht voor marketing van routes en voor innovatie in de inpassing.

Rond de zomer werd veel aandacht besteed aan verlenging van het project, om de gang in de uitvoering te kunnen houden, ervaringen uit te kunnen wisselen en nieuwe routes en ontwikkelingen te stimuleren. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu bleek bereid om een jaar extra te financieren, op voorwaarde dat stadsregio’s en provincies in een tweede jaar voor continuïteit willen zorgen. Het

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

21

project kon daardoor doorstarten, met bijeenkomsten van de kerngroep om de voortgang te monitoren en een eerste nieuwe platformbijeenkomst.

3.3.5

Wijken voor de Fiets

Wijken voor de Fiets is afgerond in Dordrecht-Wielwijk en uitgevoerd in Utrecht-Ondiep en Zuilen en ook in Den Haag-Schilderswijk. Dit zijn wijken waar bewoners eerder geneigd zijn om een scooter te pakken dan een fiets. Uit informele contacten met buurtbewoners blijkt er veel waardering voor nieuw aangelegde fietspaden. Ook blijkt dat men bang is voor de grote drukte op fietspaden en de hard rijdende brommers en scooters.

De tentoonstelling van Wijken voor de Fiets is opgevrolijkt met een bakfiets met knalgele huisjes en rode daken. Hierin o.a. een aantal digitale beeldschermen waarin beeldmateriaal van de eigen wijk kan worden bekeken. Tijdens de tentoonstelling in de wijkbibliotheek in de Schilderswijk heeft de bibliotheek deze aangevuld met een leestafel met boeken over fietsen. Naast de reisverhalen en vakantiegidsen lagen er ook verrassende kinderboeken.

De tentoonstelling van Wijken voor de Fiets in de Haagse Schilderswijk.

3.4

Stimuleren van goed fietsbeleid op nationaal niveau

In de landelijke beleidsbeĂŻnvloeding heeft de Fietsersbond zich ingespannen om de fiets op de landelijke beleidsagenda te houden, met name bij de discussies over de nieuwe Stutctuurvisie en het programma Beter Benutten. In de Kamer werd een motie aangenomen om de uitvoering van de NotaAtsma verder vorm te geven en in het programma Beter Benutten zitten mede dankzij onze inbreng verschillende fietsprojecten (stallingen, snelfietspaden, communicatie). Ook nam de Kamer een motie aan waarin wordt opgeroepen om een green deal fiets op te stellen.

De Fietsersbond werkte in 2011 aan het opstellen van een visie over een schaalsprong in het fietsbeleid, waarmee we de fiets op alle bestuurlijke niveaus een hogere prioriteit willen geven. Met het bureau Awareness bespraken we welke stappen we kunnen zetten om de schaalsprong vooral in de wereld van de ruimtelijke ordening te kunnen doen landen.

De Fietsersbond inventariseerde bestaande gegevens over de diverse voordelen van het fietsen en de verhouding tot met name OV-uitgaven. De presentatie hierover (De kracht van de fietser) werd met veel succes gehouden bij een mobiliteitsdebat in Nijmegen en voor de provinciale vrijwilligers.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

22

Het Landelijk Bureau steunde de provinciale vertegenwoordigers bij de Statenverkiezingen en besprak de situatie met hen op een speciale bijeenkomst na de verkiezingen. Collegesamenstelling en programma’s werden op een rij gezet. Het beeld dat daaruit naar voren kwam is wisselend.

Een belangrijk succes is dat het ministerie mede op ons verzoek een quick-scan laat uitvoeren naar de maatschappelijke kosten en baten van fietsbeleid, waar steeds meer beleidsmakers op dit moment naar vragen.

Nadat Kamerleden de hoogte van de bezuinigingen op organisaties die zich bezig houden met verkeersveiligheid ter discussie stelden, slaagden we erin genoemd te worden in een Kamermotie die uitspreekt dat de bezuiniging op de basissubsidie moet worden teruggebracht van 50% naar 15%.

De Fietsersbond slaagde erin de aandacht voor de scooteroverlast nog verder te versterken. De ministers Schultz en Opstelten deden toezeggingen om het te hard rijden op allerlei manieren tegen te gaan. Mede door een onthullende reportage in Kassa nam de BOVAG het initiatief om een nieuw, scherper anti-opvoerconvenant te maken. De Fietsersbond is daarbij betrokken.

In de structuurvisie wisten we het tegengaan van barrièrevorming als doelstelling te handhaven en binnen Rijkswaterstaat zijn er openingen ontstaan om fietsbelangen eerder en scherper in het vizier te krijgen. Uitgebrachte adviezen tegen sluiting van overwegen zonder goed alternatief werden allemaal overgenomen door ProRail.

3.4.1

Fiets en Openbaar Vervoer

In de landelijke beleidsbeïnvloeding waren de stationsstallingen een centraal thema. De Fietsersbond leverde uitvoerig commentaar op concept en definitieve versie van het Actieplan fietsparkeren bij stations van minister Schultz. Kernpunten: voldoende geld voor investeringen en exploitatie, niet uitsluitend betaalde plekken, niet decentraliseren zonder goede financiële en inhoudelijke randvoorwaarden.

In Utrecht assisteerde het landelijk bureau de afdeling bij het opstellen van een eigen plan voor het fietsparkeren bij Utrecht Centraal, waarin een model met gratis plekken tot een zekere stallingsduur en meerdere soorten betaalde plekken wordt uitgewerkt.

In Delft is het bureau samen met de afdeling betrokken bij een innovatieve aanpak en in Breda wist de afdeling een onderzoek naar een extra stalling bij het nieuwe station uit het vuur te slepen na een gecombineerde plaatselijk en landelijke lobby.

Toen de gemeente Utrecht een plan lanceerde om in de toekomst geheel of grotendeels over te gaan tot betaald fietsparkeren bij Utrecht Centraal lanceerden de Fietsersbond een internetpetitie en publiceerde zijn eigen rapport. In een halve week haalden we meer dan drieduizend handtekeningen op.

Resultaat was dat zowel de Utrechtse gemeenteraad als de Tweede Kamer duidelijk uitspraken dat er ook in de toekomst (deels) gratis plekken bij de stations moeten zijn. Een ander resultaat: 186 miljoen extra Rijksgeld voor uitbreiding van de stallingen tot 2020, met 50% co-financiering ruim 370 miljoen.

De Fietsersbond nam deel aan de vergaderingen van het LOCOV, Stichting Fiets en OV en de Stichting Bevordering OV-Fiets. De bond ondersteunde de fusie tussen beide stichtingen, die in het najaar van 2011 werd gerealiseerd. Eind 2012 publiceerde de Fietsersbond het nieuwe klanttevredenheidsonderzoek naar de OV-Fiets.

3.5

Stimuleren van goed fietsbeleid op internationaal niveau

De Fietsersbond was aanwezig op de jaarvergadering van de ECF (met een presentatie over scheiden en mengen van fietsinfra) en op Velo-city in Sevilla (met een presentatie over de Twitterfiets). Voor het Eurocities-netwerk van Europese steden verzorgde de Fietsersbond in Mannheim twee presentaties over het Nederlandse fietsbeleid.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

23

De Fietsersbond zette zich op diverse manieren intensief in voor het tot stand komen van de Dutch Cycling Embassy, die in het najaar formeel werd opgericht en de taken van Fietsberaad Internationaal gaat overnemen. Doel is een privaat-publiek samenwerkingsverband van de grond te krijgen. De Fietsersbond is een van de partners.

De Fietsersbond ondersteunde actief de kandidatuur van Brabantstad voor Velo-city in 2013. Helaas ondanks het voortreffelijke bidbook zonder resultaat.

Fragment uit de film Cycling For Everyone, één van de eerste wapenfeiten van de Dutch Cycling Embassy. Foto: Marc van Woudenberg

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

4

De Fietsersbond in het land

4.1

Lokale afdelingen

24

De kracht van de Fietsersbond schuilt in het uitgebreide netwerk van ongeveer 150 afdelingen in heel Nederland, waarin meer dan 1500 vrijwilligers voor de Fietsersbond actief zijn. Deze afdelingen worden op het landelijk bureau dagelijks ondersteund door het team Kaderondersteuning en regio.

In 2011 kwamen er vier afdelingen bij: Bergen, Bunnik, Haarlemmermeer en Stichtse Vecht.

Daarnaast werden de afdelingen Groningen, Heerenveen, Leiden, Maastricht, Rotterdam-Alexander, Rotterdam-Stad, Smallingerland, Sneek, Ommen, Uitgeest, Veenendaal en Venlo ondersteund in de werving van nieuwe vrijwilligers.

De afdelingen Apeldoorn, Assen, Haarlemmermeer Stichtse Vecht, Zoetermeer en Zutphen werden bezocht door een kaderondersteuner.

4.2

Successen en activiteiten

Veel afdelingen zijn begin 2011 opnieuw in actie gekomen voor sneeuwvrije fietspaden in hun gemeenten. De actie had resultaat: er is beter sneeuw geruimd op fietspaden dan vorig jaar. Veel afdelingen riepen hun leden op om klachten te melden op het landelijke Meldpunt. Aan die oproep werd ook gehoor gegeven.

Fietsparkeren bij stations is een heet hangijzer waarbij een groot aantal afdelingen werd betrokken. In het kader van het programma Ruimte voor de Fiets hebben veel afdelingen gereageerd op de conceptplannen van ProRail. In Haarlem werd dit jaar de grootste fietsenstalling van Europa geopend.

Nieuwbouwplannen voor stations en stallingen zijn belangrijk voor het in stand houden van goede fietsvoorzieningen. De afdelingen Gouda, Breda, Ommen en Utrecht hebben intensief input gegeven voor de stationsplannen in die plaatsen.

Fietsparkeren bij stations blijft vaak een probleem. Zoals hier in Utrecht. Foto: Martijn van Es

Het kostte veel financieel uitzoekwerk en het vereiste nogal wat druk op de gemeenteraad van Hillegom om de fietspaden langs de N208 in asfalt in plaats van tegels uit te laten voeren. Uiteindelijk haalde de Fietsersbond afdeling Hillegom het succes binnen.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

25

In Utrecht heeft de raad besloten tot aanleg van fiets- en voetbrug tussen Oog in Al en Langerak over het Amsterdam-Rijnkanaal. Fietsers tussen de oude stad en Leidsche Rijn zien hun reis zo’n twee kilometer afnemen. Brommers worden van de brug geweerd. De Fietsersbond afdeling Utrecht heeft intensief gelobbyd voor de brug.

Afdelingen Zaanstreek en Waterland voerden samen met de politie actie tegen fietsdiefstal.

De provincie had de tunnel bij Moerschot al wegbezuinigd, ook al was die belangrijk voor bewoners en voor doorgaande fietsers. Afdeling Sint Michielsgestel en bewoners kwamen in opstand en boekten succes: de tunnel komt er toch.

Fietsersbond afdeling Breda heeft door intensieve lobby en overleg met betrokkenen een belangrijk heronderzoek naar een extra fietsenstalling ten zuiden van station binnengesleept.

Het nieuwe college van Zuid-Holland wil de RijnGouwelijn niet meer door binnenstad van Leiden aanleggen maar via bestaand spoor. Een grote overwinning van de Fietsersbond na jaren strijd voor behoud van fietsroutes in de Sleutelstad.

Fietsnota’s werden geschreven of becommentarieerd door onder meer de afdelingen Den Haag, Hoogeveen en Sint Michielsgestel. Andere afdelingen (Alphen aan den Rijn, Lansingerland) brachten op eigen initiatief knelpuntennota’s uit.

In Haarlem kwam een supermarkt in opstand tegen de projectontwikkelaar, die geen fietsenrekken bij de winkel wilde. De lokale Fietsersbond bood hulp aan de supermarkt.

De afdeling Roermond pakte na drie jaar strijd een succes: de promenades in de stad werden weer voor fietsers toegankelijk.

Op de valreep van de zomer vroeg de Fietsersbond landelijk en plaatselijk aandacht voor het veel te hoge aantal eenzijdige ongevallen. Aanleiding was een door de bond gehouden enquête onder afdelingen over onderhoud door gemeenten en een rapport van het Fietsberaad. Een aantal afdelingen presenteerde het Fietsberaad-rapport aan hun gemeente, soms vergezeld van een eigen paaltjesrapport.

Afdeling Haarlem organiseerde ook een petitie voor behoud van het fietspad door de duinen naar strandslag Kattendel. De handtekeningenlijst (zo'n 1750 handtekeningen) is overhandigd aan waterleidingbedrijf PWN, de wegbeheerder. PWN heeft uiteindelijk besloten het fietspad te behouden.

De afdeling Amsterdam hield zich samen met het landelijk bureau bezig met het ontwerp van een fietsbrug bij Nigtevecht. Ook zijn onder invloed van de Fietsersbond-afdeling tal van verkeerskundige problemen in de hoofdstad opgelost.

Diverse afdelingen gaven commentaar op inrichtingsplannen van straten en pleinen. In Venlo werd door ons advies gegeven over rotondes. Valkenswaard en Eindhoven adviseerden we over een verbindingsweg.

Veel afdelingen pleitten voor goede fietsverbindingen, zoals onder meer de afdelingen Vught en Boxtel. Afdelingen als Heerlen en Zeeuws-Vlaanderen deden dat ook en waarschuwden voor dreigende barrièrevorming door de opwaardering van provinciale wegen. De afdeling Vechtdal zette zich in voor de opwaardering van de regionale snelfietsroute.

De afdeling Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar scooteroverlast en daarvan een verslag gemaakt. Het is in overleg met het landelijk bureau de discussie binnen de gemeente aangegaan over de problematiek van de scooteroverlast. De gemeenteraad wil een experiment met scooters op de rijbaan. De wethouder echter legt het probleem bij de landelijke overheid die het op haar beurt weer bij de plaatselijke overheid legt. In Haarlem is de wethouder bereid om een experiment met scooters op de rijbaan te organiseren.

Een groot aantal afdelingen is reactie gevraagd over de voornemens van ProRail tot sluiting of wijziging van overwegen in hun regio. Dit werd gedaan in samenwerking met het Landelijk Fietsplatform.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

4.3

26

Ondersteuning vanuit het landelijk bureau

De lokale en regionale vrijwilligers van de Fietsersbond worden ondersteund door het team Kaderondersteuning en regio op het landelijk bureau. Drie medewerkers onderhouden hier de contacten met vrijwilligers. Ze beantwoorden zeer uiteenlopende vragen en ondersteunen afdelingen in het effectief bereiken van doelstellingen. Contact met de vrijwilligers wordt onderhouden via nieuwsbrieven, het kwartaalblad Ketting en de interactieve website Kettingkast.

Begin 2011 is het werk van de Fietsersbond geëvalueerd door het bureau XTNT in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Er was veel respons van vrijwilligers - 261 - op de enquete over het werk van afdelingen en de steun die zij vanuit het landelijk bureau krijgen. Aan XTNT is vooraf uitgebreide input gegeven voor de vragen van de af te nemen enquête. Hierdoor diende deze enquête meteen als een tevredenheidsenquête, zoals die was opgenomen in het werkplan voor 2011.

De uitslag was positief: vrijwilligers zijn tevreden over ondersteuning van het landelijk bureau en gaven dit het rapportcijfer 7.7. Ook over de communicatiemiddelen (Vogelvrije Fietser, Ketting, Kettingkast, nieuwsbrief Schakeltje, landelijke website en mailings) was men tevreden.

Uit het XTNT-onderzoek blijkt dat afdelingen in verreweg de meeste gevallen positief zijn over hun inbreng bij lokale overheden en de ondersteuning die ze daarbij vanuit het landelijk bureau kregen.

Liefst 88% van de vrijwilligers zegt concrete resultaten te boeken. 12% lukt dat niet en als reden geven ze diverse oorzaken, vaak plaatsgebonden. Op hun beurt blijken gemeentelijke beleidsmakers positief over de Fietsersbond: merkbaar invloed, zet belangrijke onderwerpen op de agenda, levert kennis, en heeft een klankbordfunctie.

Team Kaderondersteuning organiseerde in 2011 diverse bijeenkomsten en themadagen: - Begin januari lichtte het webteam de plannen voor de nieuwe afdelingswebsites van de Fietsersbond toe. Diverse webmasters van de lokale afdelingen gaven hierbij hun visie op de plannen en vertelden over hun wensen. Na deze bijeenkomst is uit de groep van afdelingswebmasters een testpanel gevormd dat samen met het webteam de nieuwe opzet en uitwerking van de landelijke en afdelingswebsites testte. In het najaar werden cursussen gegeven aan de webmasters over hoe de nieuwe websites gevuld kunnen worden. Inmiddels zijn de eerste nieuwe afdelingswebsites gelanceerd. In 2012 zullen de cursusavonden worden doorgezet en zet het webteam zich in om meer afdelingswebsites op het nieuwe platform online te zetten.

- Op 22 januari stond het themadeel van de ledenraad in het teken van samenwerking met andere organisaties. Er is gediscussieerd over voordelen en beperkingen van samenwerking tussen een afdeling en andere organisaties. Twee cases zijn gepresenteerd en bediscussieerd.

(Waterleidingduinen, Haarlem en Scooteroverlast, Amsterdam) - Op 12 februari organiseerden we een themadag over veiligheid voor fietsers naar aanleiding van recente rapporten van Paul Schepers over dit onderwerp. Hij gaf zelf een presentatie welke presentatie ook daarna onder alle vrijwilligers is verspreid.

- Op 21 mei vond de jaarlijkse excursie plaats. Dit keer in Amsterdam, met een fietstocht, presentaties, bezoek aan de Zuidas, Rijksmuseum, fietsbruggen en de stationsstallingen. Zeer informatieve excursie met meer dan 35 deelnemers uit het hele land.

- In juni stond het themadeel van de ledenraad in het teken van fietsverlichting en de schaalsprong in het fietsbeleid.

- In het najaar werden er in Zwolle en Utrecht themabijeenkomsten gehouden over lobbyen.

Voorbeelden van succesvolle lobby werden besproken.

- In Limburg en Zeeland werden regionale vergaderingen gehouden waarbij het team Kaderondersteuning aanwezig was.

4.3.1

Amsterdam

De afdeling Amsterdam is het afgelopen jaar met het volgende bezig geweest: Verkeerskundige advisering aan centrale stad en stadsdelen binnen alle overlegorganen die over verkeer gaan. De Fietsersbond doet mee aan verkeerscommissies van de stadsdelen en de centrale stad, de werkgroep werk in uitvoering, de werkgroep verkeerslichten, werkgroep blackspots, het

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

27

stedelijk platform fiets en diverse gelegenheidsbijeenkomsten met mensen (ambtenaren, politici, zusterorganisaties) die zich bezighouden met fietsbeleid en –uitvoering.

Beleidsadvisering en beleidsbeïnvloeding op belangrijke punten voor fietsers, o.a. voor een veiliger en fietsvriendelijker inrichting van belangrijke fietsroutes. Hierbij werkt de afdeling samen met ambtenaren, politici, bewoners, zusterorganisaties en het landelijk bureau van de Fietsersbond. Doel is altijd het maken en behouden van goede routes, goede parkeervoorzieningen voor fietsers en daarmee het op een hoog peil houden van het fietsgebruik. De gemeente gaat min of meer dezelfde weg, maar kan een duwtje in de rug of een kritische noot op zijn tijd goed gebruiken. De Fietsersbond bekijkt ontwerpen en laat zijn mening horen. Daarbij kaart de bond ook zelf dingen aan.

Ook in 2011 stond de scooteroverlast hoog op de agenda in Amsterdam. De afdeling startte samen met partnerorganisaties een petitie, waarmee aandacht gevraagd werd voor de problematiek van (snor)scooters op de smalle fietspaden in de stad. Die aandacht werd ruimschoots gegeven door de gemeenteraad, de Tweede Kamer en diverse media. Op het moment van schrijven begin 2012 komen er concrete resultaten in zicht.

Een ander aansprekend onderwerp is de integrale ‘mobiliteitsaanpak’ waar de gemeente Amsterdam aan werkt. Deze notitie heeft invloed op alle modaliteiten en moet het denken over verkeer de komende jaren sturen. De Fietsersbond sprak met diverse belanghebbenden en bracht zijn mening in bij de schrijvers. Tegelijkertijd drongen de afdeling er bij stadsdelen op aan om grote fietsroutes niet af te doen als gewone 30-km straat. De Linnaeuskade van IJburg naar de stad is een mooi voorbeeld waar de Fietsersbond komend jaar een beter ontwerp van verwacht.

Fietsen in Amsterdam Foto: (cc) Marc van Woudenberg

4.3.2

Den Haag

Drie projecten hebben centraal gestaan: de inspraak op de Haagse Nota Mobiliteit, de totstandkoming van het Meerjarenprogramma Fiets 2011-2014 van de gemeente Den Haag en het project dat in het kader van ‘Wijken voor de fiets’ samen met het Haags Milieucentrum in de Schilderswijk en Stationsbuurt is uitgevoerd.

4.3.3

Maastricht

De subsidie van de gemeente Maastricht aan de Fietsersbond werd in 2011 voortgezet. De Fietsersbond adviseerde de gemeente bij de uitvoering van het fietsbeleid. Een medewerker in dienst bij het landelijk bureau deed onderzoek, maakte rapportages en voerde intensief overleg binnen de Fietsersbond en de gemeente.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

28

Net als in 2010 werd inbreng geleverd bij integrale verkeerskundige ontwerpen in de vorm van verkenningenstudies en discussies tijdens reguliere overleggen van de ontwerpers. Speciale activiteiten in 2011 waren onder meer het verduidelijken van de potentie van de fiets in Maastricht (in de aanloop naar een nieuwe structuurvisie), het zoeken naar bijzondere vormen voor een oversteek van de Grensmaasrivier en het in kaart brengen van de fietsbelangen op de tracés voor de tram Hasselt-Maastricht. Er is ook een flinke inspanning geleverd om een proef met fietslessen voor basisscholen in de wijken Noordoost op te zetten, maar die is helaas (nog) niet van de grond gekomen.

4.4

Provinciale vertegenwoordigers, vrijwilligers en medewerkers

Naast lokale afdelingen heeft de Fietsersbond ook provinciale vrijwilligers. Zij leveren input voor provinciale fietsplannen, nemen deel aan regionale overlegorganen, houden contact met provincies over infrastructurele problemen en vertegenwoordigen de Fietsersbond in diverse projecten. Een tiental afdelingen is bezig met het mede-uitwerken van snelfietsroutes waarvoor geld is toegekend door het ministerie van Infrastructuur en Milieu in het kader van Fiets filevrij.

De provinciale vertegenwoordigers worden vanuit het landelijk bureau (kaderondersteuning) begeleid en ondersteund. Alle bijeenkomsten voor de afdelingsvrijwilligers zijn ook bestemd voor de provinciale vrijwilligers. Datzelfde geldt ook voor de Ketting, de Kettingkast en andere communicatiemiddelen.

Daar bovenop zijn er nog wel extra bijeenkomsten voor de provinciale vrijwilligers.

- In het begin van dit jaar besteedden de provinciale vertegenwoordigers aandacht aan de provinciale verkiezingen. In Haarlem organiseerde de Fietsersbond een verkiezingsbijeenkomst voor de provincie Noord-Holland waar alle politieke partijen kwamen opdagen en toezeggingen deden. (zie ook 4.4.2, Fryslân) - Op 15 maart kwamen de provinciale vertegenwoordigers bijeen op het landelijk bureau voor een themadag met Fietsersbond-voorzitter en Gelders gedeputeerde Marijke van Haaren als spreekster.

Het thema was: ‘Wat en hoe na de provinciale verkiezingen’.

- Via de Vogelvrije Fietser en andere kanalen zijn ook nieuwe actieven geworven voor het provinciale werk. Doel is om het aantal provinciale vrijwilligers in elke provincie te verbreden. De oproep leverde reacties op uit zes provincies. Deze personen worden nu betrokken bij het provinciale werk.

- Het provinciale knelpuntenrapport Flevoland, opgesteld op verzoek van de provincie, werd afgerond en aan de diverse wegbeheerders toegestuurd.

- In november heeft het team kaderondersteuning voor de provinciale vertegenwoordigers een discussie georganiseerd hoe om te gaan met het probleem van de verbreding van de N-wegen en het ontstaan van barrières voor fietsers. Tevens kwamen de investeringen in de fiets versus openbaar vervoer aan de orde.

4.4.1

Zuid-Holland

Er zijn fietstochten georganiseerd over de snelfietsroutes Dordrecht-Rotterdam en Den HaagRotterdam. Verder is in het kader van de provinciale verkiezingen een overzicht opgesteld met alle fietsvoorstellen uit de verkiezingsprogramma’s. Er is deelgenomen aan een pilot over stadlandverbindingen in Zoetermeer. Ook hebben diverse afdelingen meegedaan aan het wegbelevingsonderzoek van de provincie.

4.4.2

Fryslân

- In februari heeft de Fietsersbond Fryslân in het kader van de provinciale statenverkiezingen een fietsverkiezingsdebat georganiseerd. Voorafgaande is de deelnemende politici gevraagd een enquête in te vullen. Uiteindelijk heeft het publiek het meest fietsvriendelijke statenlid gekozen. Dat werd Irona Groeneveld van GrienLinks. Ook staatssecretaris Joop Atsma hield nog een inspirerend verhaal over de potentie van de fiets. Mede als gevolg hiervan is de fiets genoemd in het college-akkoord: “een extra impuls voor de fiets”.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

29

- Deze zomer mocht op initiatief van de Fietsersbond de fiets gratis mee op de treinen van Arriva. Het betrof de lijnen naar Stavoren en Harlingen. Hiervoor heeft Arriva zijn treinen omgebouwd, waardoor er 16 fietsen tegelijkertijd in konden worden vervoerd. Er komt hier geen vervolg op, maar wel wordt er gewerkt aan een lager tarief op de noordelijke treinen van Arriva het hele jaar door.

- De rode draad in reacties van de Fietsersbond Fryslân op verkeersplannen is dat er aandacht wordt gevraagd voor de stijging van het aantal fietsverkeersslachtoffers afgezet tegen de algemene trend van de verkeersslachtoffercijfers. Als oplossing wordt gepleit voor een verlaging van de snelheid in de bebouwde kom naar 30 kilometer en in het buitengebied naar 60 kilometer per uur. Sterke argumenten zijn het breed omarmde verkeersconcept Duurzaam Veilig en het provinciale beleid.

Sommige gemeenten bewegen ook deze kant uit, andere houden hardnekkig vast aan de oude snelheidslimieten. Het thema ‘Fietsers horen niet op 80-wegen’ wordt goed begrepen.

4.5

Juridisch advies

De opwaardering van provinciale wegen gaat in veel gevallen zeer ten koste van de overstekende fietsverbindingen. Om deze barrières te voorkomen proberen diverse afdelingen in samenwerking met kaderondersteuning invloed uit te oefenen op de plannen. In enkele gevallen (Heerlen, ZeeuwsVlaanderen) bleef helaas geen andere mogelijkheid over dan bezwaar en beroep aan te tekenen. In Parkstad Heerlen heeft de Raad van State inmiddels laten weten dat de rondweg geen doorgang mag hebben op de geplande wijze.

Het landelijk bureau heeft diverse afdelingen bijgestaan in het beantwoorden van juridische vragen en in het in belangrijke gevallen voeren van bezwaar en/of beroepsprocedures. Voorbeelden: De afsluiting van een fietsroute in verband met langer durende werkzaamheden in Amersfoort, de herinrichting van de A2 door Maastricht en de het opheffen van een fietspad in Tilburg.

Fietsparkeren blijft een belangrijk onderwerp. Daar waar veel gemeenten het wegslepen niet goed regelen en ook rechtszaken hierover verliezen (onder andere Den Haag en Utrecht) gaan de gemeenten gewoon door met dit beleid. Er wordt veel informatie hierover gegeven aan mensen die de dupe zijn van dit wegsleepbeleid. De rechtzaak van de afdeling Lansingerland bij de rechtbank Rotterdam is helaas verloren. Voorlopig mogen gemeenten dus nog bepalen dat ze een fietsparkeerverbod buiten de rekken instellen via de APV. Tegen deze uitspraak is hoger beroep aangetekend.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

5

Marketing, communicatie en educatie

5.1

Ledenwerving

30

De achterban van de Fietsersbond is in 2011 gegroeid van 34.606 (= 34.003 leden + 40 cadeauabonnees + 563 donateurs) op 1 januari 2011 tot 35.217 (= 34.634 leden + 47 cadeau-abonnees + 536 donateurs) op 31 december 2011. De groei bedroeg ruim 1,7 %, daarmee is het streven van 3% groei dus niet gehaald. De oorzaak hiervan is een licht tegenvallende aanwas van nieuwe leden. In 2011 zijn er 2.901 leden nieuw geworven. Het percentage beëindigingen bleef vrijwel gelijk aan het voorgaande jaar en bedroeg circa 6,5 %.

De meeste leden zijn geworven via: • De website van de Fietsersbond. Naarmate het bezoek van de site toeneemt, neemt ook het aantal aanmeldingen van nieuwe leden toe.

• Joint promotion, o.a. met de ASN Bank, Nivon, Milieudefensie, de Provinciale Landschappen van Zuid- en Noord-Holland, FietsActief, Virtumedia, Drentse fiets4daagse, tijdschrift Genoeg (ruil advertenties (on- en offline) en inserts van folders in tijdschriften) • Twee reclamespots op televisie. Helaas viel de respons op de nieuwe tv-spot die vanaf augustus is uitgezonden tegen. Dit is de belangrijkste oorzaak van de licht tegenvallende aanwas van nieuwe leden in 2011. De nieuwe commercial werd wel zeer gewaardeerd, gezien de reacties en het aantal kijkers op YouTube.

• Aanbiedingen in digitale nieuwsbrieven van bijvoorbeeld OV-fiets, de ANWB en Eneco.

• Fiets- en wandelbeurs.

Eén van de doelen in de Koers 2015 is een jongere doelgroep bij de Fietsersbond te betrekken. In 2011 was de gemiddelde leeftijd van de nieuw geworven leden nog 50 - 60 jaar, maar er tekent zich een kentering af. Leden die online geworven worden, zijn gemiddeld jonger dan offline geworven leden en de aanwas van online geworven leden neemt toe. Ook de nieuwe tv-spot trok relatief veel jongere leden.

5.2

Leden informeren en betrekken

De Fietsersbond wil zijn leden graag betrokken houden bij en op de hoogte houden van zijn activiteiten. Iedere twee maanden verschijnt daarom het ledenblad Vogelvrije Fietser. Daarnaast proberen wij zoveel mogelijk leden te abonneren op onze digitale nieuwsbrief, de Fietsflits, die elke maand verstuurd wordt. De Fietsflits is ook toegankelijk voor niet-leden.

Door een wervingsactie via de Vogelvrije Fietser, onze website, de nieuwsbrief van OV-fiets en op de Fiets en Wandelbeurs heeft de Fietsflits 2.120 nieuwe abonnees erbij gekregen. Het totaal aantal nieuwe geworven Fietsflits abonnees in 2011 was 3.947. Dit brengt het aantal abonnees op 31-122011 op 10.530.

In 2011 werd opnieuw veel gebruik gemaakt van sociale media als Facebook, Twitter, LinkedIn en YouTube. Vragen van leden en belangstellenden komen steeds vaker via deze kanalen binnen. In de nieuwe communicatiestrategie is dit één van de speerpunten.

Aan het eind van 2011 werden de eerste plannen gemaakt voor het Nationaal Fietspanel, een representatief opiniepanel om de mening van fietsend Nederland te peilen. Ook leden zullen hierin een grote rol spelen.

5.3

Service en voordeel voor individuele leden

Net als in 2010 werden er in 2011 naast enkele doorlopende voordelen, waaronder korting op kaarten, gidsen en fietsproducten van de Fietsvakantiewinkel en korting bij meer dan 500

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

31

fietsenwinkels, ook een dertigtal kortlopende voordelen aangeboden. Deze voordelen zijn verdeeld over het jaar aan de leden aangeboden en omvatten korting op de entreeprijs van de Fiets- en Wandelbeurs, korting op fietsvakantiearrangementen, korting op diverse fietsaccessoires, etc. De voordelen werden via een vaste rubriek in de Vogelvrije Fietser, de digitale nieuwsbrief Fietsflits en via de website aangeboden. Ruim 3.800 keer is er van een (kortlopende) aanbieding gebruik gemaakt.

5.4

Het platform www.fietsersbond.nl

2011 stond voor het webteam in het teken van de toekomst, waarin gewerkt is aan een platform waar de Fietsersbond nog lang mee vooruit kan. Begin november is dit platform gelanceerd, na een lange periode van voorbereiden en testen. De landelijke website is hiermee totaal vernieuwd. De website heeft een nieuwe lay-out die rustiger oogt dan de vorige versie, met een grotere focus op leesbaarheid en afbeeldingen. Andere belangrijke verbeteringen zijn de zoekfunctie, waardoor bezoekers nu eenvoudiger kunnen zoeken op de website, en de nieuwe menustructuur, waarmee navigeren op de website duidelijker is geworden en bezoekers makkelijker hun weg vinden.

Het gerealiseerde platform biedt naast de landelijke website ook ruimte voor het nieuwe vrijwilligersgedeelte. De Kettingkast, waar actieve leden extra informatie en materiaal kunnen vinden, is hier al op overgezet. Het vrijwilligersgedeelte is zo opgezet dat ook andere groepen vrijwilligers van de Fietsersbond hier hun eigen omgeving kunnen krijgen, zoals Fietsdocenten en vrijwilligers van de Fietsersbond Routeplanner.

De belangrijkste functionaliteit van het nieuwe platform is de mogelijkheid om afdelingen van nieuwe websites te voorzien. De afdelingssites hebben lang in de steigers gestaan, maar zijn sinds eind 2011 te gebruiken door de afdelingen van de Fietsersbond. Vooral in het beheer zijn belangrijke stappen gemaakt, om de lokale afdelingswebmasters meer controle en gebruiksgemak te geven.

5.5

Vogelvrije Fietser

De Vogelvrije Fietser (VVF) is al sinds de oprichting van de Fietsersbond het ledenblad.

De Vogelvrije Fietser biedt afwisselende artikelen over alle aspecten van het fietsen: consumententesten, productinformatie, fietsers in het verkeer, fietstoerisme, fietsvakanties, maatschappelijke achtergronden van fietsen, activiteiten van de Fietsersbond, overheidsbeleid en fietsevenementen. De journalistieke aanpak zorgt daarbij voor een hoge leesbaarheid. Het blad wordt gemaakt door een onafhankelijke redactie.

In 2011 zijn zes nummers uitgegeven van de Vogelvrije Fietser (VVF) binnen de bestaande bladformule. Het doel van de VVF is de leden/lezers te binden en te informeren over onderwerpen en ontwikkelingen die met het dagelijkse fietsen en de Fietsersbond te maken hebben.

5.5.1

Lezersbinding

De redactie probeert waar mogelijk de lezers te betrekken bij het blad, door hen veel aan het woord te laten. In een verkeerslichtenspecial werden lezers geĂŻnterviewd over hun

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

32

vervelendste stoplicht. Veel lezers mailden ook hun ervaringen met elektrische fietsen. Die zijn in het blad gepubliceerd en leverden veel nuttige testinformatie op. De betrokkenheid van lezers is hoog. Er worden veel reacties en complimenten over artikelen ingezonden. Als de redactie een oproep plaatst, dan stromen de mailtjes binnen. De redactie maakt daar uit op dat de lezers zeer betrokken zijn bij de Fietsersbond en de Vogelvrije Fietser. Ook journalisten lezen de VVF en nemen verhalen en/of ideeën over. Een bevestiging dat het blad aansluit bij wat leeft in de actualiteit en de maatschappij.

5.5.2

Vogelvrijefietser.nl

Een vernieuwde VVF-site is een lang gekoesterde wens van de redactie. Hiermee moeten lezers de mogelijkheid krijgen om op de site een reactie te geven op artikelen uit de VVF. Zo krijgen de lezers een stem, en de redactie leert wat lezers belangrijk vinden. Door technische problemen met het Fietsersbond-platform heeft de VVF-site vertraging opgelopen. In 2012 moet de site echt online gaan.

In 2011 is wel verder gegaan met het presenteren van TestKees. Hij is bekend geworden bij de lezers en hij wordt gezien als een autoriteit. Het decor voor TestKees-filmpjes (waarin hij uitleg geeft over nieuwe producten) is nu klaar en de eerste filmpjes staan op de site en op YouTube.

5.6

Consumenteninformatie

Fietsers en Fietsersbond-leden zijn zeer geïnteresseerd in productnieuws en testen. De consumententester Kees Bakker is in februari op de Fiets- en Wandelbeurs gepresenteerd als TestKees, in speciale kleding met het TestKees logo. In 2011 werden de volgende testactiviteiten uitgevoerd/gepubliceerd door TestKees: •

In samenwerking met De Telegraaf en de Consumentenbond zijn 15 elektrische fietsen getest. Deze test is eind maart gepubliceerd. Naar aanleiding van de test is er zeer uitgebreid aandacht besteed aan de elektrische fiets in het meinummer van de Vogelvrije Fietser.

•

In juli zijn 20 inch kinderfietsen getest.

De resultaten zijn in september 2011 gepubliceerd in de Vogelvrije Fietser en op de website

•

In september zijn krachtige accu- en dynamokoplampen getest. De resultaten zijn in november 2011 gepubliceerd in de Vogelvrije Fietser en op de website.

•

Van juni tot november zijn speciale fietsen getest (driewielers, comfortfietsen, zitfietsen,e.d.).

De resultaten zijn in januari 2012 gepubliceerd in de Vogelvrije Fietser en op de website.

•

Van juni tot november heeft TestKees onderzocht hoe de gewone fiets veiliger kan voor senioren (betere verlichting, spiegels, richtingaanwijzers, e.d.). Dit in het kader van het programma Blijf Veilig Mobiel. De resultaten zijn in januari 2012 gepubliceerd in de Vogelvrije Fietser en op de website.

•

In elke Vogelvrije Fietser zijn twee pagina’s gevuld met informatie over nieuwe fietsproducten.

Daarbij worden nieuwe producten ook getest/beoordeeld door TestKees.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

33

•

Voor de Fiets- en Wandelbeurs is een speciaal TestKees magazine verschenen over ‘sneller fietsen’. Hierin stonden tips over wat te doen om efficiënter te fietsen.

•

In samenwerking met het VVF-consumentenpanel zijn manden en kratten (juli 2011) en fietsbellen (maart 2011) getest.

5.7

Fietsersbond Routeplanner

2011 was een mooi jaar voor de Fietsrouteplanner, ofwel de Fietsersbond Routeplanner, zoals de nieuwe naam luidt. Voor het eerst in de geschiedenis van de planner werd er in alle 12 provincies van Nederland gewerkt aan een complete routeplanner voor alle fietsers. Als laatste provincie werd Groningen aan de editor toegevoegd, zodat vrijwilligers deze gebieden in kaart konden brengen. In december werden de zuidelijke provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg voor het publiek zichtbaar in de routeplanner. Zuid-Holland werd in het voorjaar van 2011 aan de landelijke planner toegevoegd. Vanaf het voorjaar 2012 is de landelijke planner een feit.

In 2011 werd aan de routeplanner een taalkeuze toegevoegd. De planner is nu ook beschikbaar in het Duits en het Fries. De Duitse taalkeuze is vooral interessant voor toeristen in Nederland. Die kunnen ook gebruik maken van de Fietsers Welkom-adressen van fietsvriendelijke horecagelegenheden die sinds mei in de planner te vinden zijn.

Het aantal bezoekers van de planner steeg: in 2011 werden meer dan een miljoen mensen goed op pad gestuurd.

5.8

Meldpunt Mijn slechtste Fietspad

Het Meldpunt Mijn slechtste Fietspad had in 2011 een moeilijk jaar. Het in 2010 opnieuw gelanceerde meldpunt bleek technisch slecht te functioneren. Ook bleek de gebruiksvriendelijkheid niet goed, zodat er handleidingen moesten worden gemaakt voor de gebruikers van het Meldpunt zoals burgers, afdelingen en wegbeheerders.

Er zijn in de loop van het jaar wel diverse meldingen binnengekomen op en opgelost door het Meldpunt. Vooral bij de gladheid in het begin van 2011 heeft het Meldpunt zijn waarde bewezen.

Eind 2011 werden er bij de overgang naar de nieuwe website opnieuw flinke technische problemen geconstateerd bij het Meldpunt. In 2012 zal er daarom een nieuw Meldpunt worden ontwikkeld.

5.9

Fiets- en Wandelbeurs

Op 26 en 27 februari stond de Fietsersbond weer met een grote stand op de Fiets- en Wandelbeurs.

Voor het eerst dit jaar was TestKees (consumentenvoorlichter Kees Bakker) prominent aanwezig op de beurs. Hij liet zien hoe je je gewone stadsfiets sneller kon maken. Deze informatie was ook beschikbaar in de vorm van een boekje (ruim 1.800 exemplaren uitgedeeld). Bezoekers van de beurs stonden in de rij om TestKees al hun vragen over fietsen te stellen.

Daarnaast was er zeer veel belangstelling voor de fietsrouteplanner die op een aantal pc's werd gedemonstreerd. Er zijn tijdens de beurs 81 nieuwe leden geworven en 125 leden hebben zich aangemeld voor de digitale nieuwsbrief de Fietsflits.

Dankzij de inzet van een groot aantal vrijwilligers en mensen van het Landelijk Bureau is het evenement zeer succesvol geweest.

5.10

Campagnes

5.10.1

Vriendelijk verkeer

Doel van deze in 2010 gelanceerde campagne is het verkeer plezieriger en veiliger te maken, doordat mensen meer rekening met elkaar houden. Bewustwording staat centraal. Bewustwording over wat

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

34

hinderlijk verkeersgedrag is en hoe het prettiger kan. Er is voor een positieve invalshoek gekozen. De Fietsersbond wil laten zien dat we er allemaal op vooruit gaan als we ons prettiger gedragen in het verkeer. De campagne wil concrete handelingsperspectieven geven voor fietsvriendelijker gedrag.

Uit een in opdracht van de Fietsersbond uitgevoerd onderzoek bleek dat fietsers die zich bewust zijn van hun hinderlijk gedrag en zeggen hierop te willen letten, als volgt kunnen worden gekenmerkt: vaak mannen, vaker hoogopgeleid (HBO+), vaak jongere fietsers (tot 35 jaar), zonder kinderen in het huishouden. De automobilisten die zich bewust zijn van hun hinderlijk gedrag en zeggen hierop te willen letten zijn vaak 30-40 jaar. Beide groepen nemen het niet zo nauw met de verkeersregels als ze haast hebben en krijgen met een enige regelmaat boetes voor verkeersovertredingen. Deze groepen staan dus centraal in de campagne.

Om meer bereik, reactie en meer interactie dan in 2010 te genereren, werd de campagne in 2011 ‘pittiger’ ingevuld. De aanleidingen voor Vriendelijk Verkeer werden daarom explicieter naar voren gebracht. Hiervoor zijn onder meer stoppers ontwikkeld. Deze stoppers riepen weggebruikers op om hun ergernissen via de website vriendelijkverkeer.nl door te geven. De stoppers zijn in een groot aantal kranten en tijdschriften geplaatst. De totale mediawaarde van de campagne in 2011, zoals berekend door knipseldienst Euroclip, bedroeg mede daardoor meer dan 1 miljoen euro.

Wethouder Thea Koster van Leeuwarden tijdens de aftrap van Vriendelijk Verkeer in 2011. Foto: Sipco Feenstra

In 2011 vond de eerste campagneronde plaats van 21 maart tot 10 april en de tweede van 19 september tot 9 oktober. De start van de campagne in 2011 vond plaats in Leeuwarden. De Fietsersbond presenteerde er de nieuwe campagnemiddelen waaronder een enquête over ergernissen in het verkeer, Friese radiospotjes, reclame op bussen van Qbuzz, door middelbare scholieren en HBO-studenten gemaakte filmpjes over plezierig verkeersgedrag, antislipmatjes voor in de auto met de aansporing om in de spiegel te kijken, samenwerking met rijschoolhouders en de zogenaamde 'Fietsersbond complimenteurs'. Daarnaast werden al bestaande middelen ingezet zoals folders, posters, radiospotjes, banner, tv spot, eigen media (o.a. tijdschrift en elektronische nieuwsbrief) en een voorlichtingspakket over het gedrag in het verkeer voor bovenbouw van de basisschool en de onderbouw van de middelbare school. In het najaar van 2011 stond het onderwerp “eerst in de spiegel kijken” centraal. Hiervoor werd een nieuwe poster ontwikkeld. Deze middelen zijn aangeboden en ingezet door ROV’s en andere partners.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

35

De Fietsersbond liet dit jaar door Perspective onderzoeken wat mensen van de campagne vinden en hoe de verschillende verkeersdeelnemers denken over verkeersgedrag. De belangrijkste conclusies: Impact campagne: • De evaluatie van de campagne is gunstig. Zowel de TV-spot, radiospots en posters worden positief tot zeer positief ontvangen.

• De positieve insteek van de campagne wordt door het publiek gewaardeerd. Aanbevolen wordt om de nadruk te leggen op het thema 'maak contact met elkaar, laat weten wat je van plan bent'.

• Perspective schat in dat de campagne 1/5e van het publiek bereikt. 2/3e van het bereikte publiek is bereid het eigen verkeersgedrag te verbeteren.

• De beoordeling van de campagne door fietsers en automobilisten is min of meer gelijk.

Verkeersbeleving: •

Het valt op dat fietsers in grote steden zich vaker ergeren aan andermans verkeersgedrag (zowel van fietsers als van automobilisten).

•

Fietsers voelen zich onveiliger in het verkeer en zijn van mening dat asociaal verkeersgedrag is toegenomen t.o.v. 2006

•

Automobilisten vinden ook dat het asociaal verkeersgedrag is toegenomen, maar voelen zich toch minder onveilig in het verkeer t.o.v. 2006.

•

Haast is voor fietsers in de grote steden een reden om de verkeersregels te overtreden.

•

Automobilisten ergeren zich aan fietsers als die (1) naast elkaar fietsen, (2) geen richting aangeven en (3) fietsen zonder verlichting.) Fietsers ergeren zich daarnaast ook aan andere onoplettende fietsers.

•

De wil onder fietsers om het gedrag te verbeteren lijkt toegenomen t.o.v. 2009.

Automobilisten zijn over het algemeen bereid om op hun verkeersgedrag te letten.

•

Fietsers ergeren zich het meest aan automobilisten in kruispuntsituaties (voorrang geven, richting aangeven, hoge snelheid) en wanneer zij op geringe afstand inhalen.

5.10.2

Rij2op5

In het voorjaar van 2010 is in samenwerking met VNM, de mobiliteitsorganisatie voor Utrecht, de activeringscampagne rij2op5 ontwikkeld. Deze campagne is erop gericht om automobilisten die minder dan 15 kilometer van hun werk wonen te stimuleren om tenminste twee werkdagen per week met de fiets te gaan. In 2011 is rij2op5 doorontwikkeld naar een landelijke campagne, waarbij voor het rij2op5-seizoen is gekozen als kader. Het rij2op5-seizoen loopt van 21 maart tot 1 november en biedt de mogelijkheid om gedurende het jaar de bedrijven te stimuleren in de vorm van thematische nieuwsbrieven en mailings. Ook zijn nieuwe communicatiemiddelen ontwikkeld zoals placemats voor in de bedrijfskantine. Op 1 november startte het bikkelseizoen. Het idee van het bikkelseizoen is dat beginnende fietsers ook in het winterseizoen blijven fietsen. Er zijn immers genoeg mooie dagen om de fiets te pakken. Speciaal hiervoor zijn bikkelmutsen ontwikkeld.

Tijdens het rij2op5 seizoen is de campagne in de provincie Utrecht in samenwerking met VNM uitgebreid naar 93 deelnemende bedrijven. Er zijn kick-offs georganiseerd in Woerden, Veenendaal, Utrecht en Nieuwegein. Ook losse bedrijven haakten aan. Zo’n 550 medewerkers hebben deelgenomen aan de e-bikeproef, waarvoor zeventig elektrische fietsen werden ingezet. Van deze deelnemers geeft de helft aan na afloop van de proef minimaal 2 werkdagen te willen blijven fietsen en een kwart overweegt een elektrische fiets aan te schaffen.

De campagne werd ook actief in andere regio’s. In april en mei zijn twee kick-offs georganiseerd in de stadsregio Arnhem-Nijmegen waarbij 40 bedrijven gestart zijn in samenwerking met het Offensief Bereikbaarheid. In mei is ook een tiental bedrijven in de regio Haaglanden gestart in samenwerking

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

36

met Bereik! In juni is rij2op5 uitgerold bij 13 bedrijven in Leeuwarden in samenwerking met Leeuwarden Vrijbaan.

In de overige regio’s zijn de fietsdiensten verder uitgewerkt en opgezet. In de stadsregio ArnhemNijmegen kregen bedrijven een aantrekkelijk aanbod om bedrijfs e-bikes aan te schaffen en konden medewerkers een fittest afleggen. In Leeuwarden werd de e-bikeproef anders georganiseerd. De bedrijven kregen een elektrische fiets te leen en rouleerden deze onder de automobilisten. De rij2op5 executive award is in het voorjaar van 2011 uitgereikt aan Jozias van Aartsen, burgemeester van Den Haag.

Burgemeester Jozias van Aartsen van Den Haag krijgt van Fietsersbonddirecteur Hugo van der Steenhoven de rij2op5 executive award.

Rij2op5 heeft in 2011 deelgenomen aan het platform SlimWerkenSlimReizen. In november is de campagne hier ook gepresenteerd.

5.10.3

Heel Nederland Fietst

Na een onzekere start door twijfels over de financiering is Heel Nederland Fietst in 2011 volop doorgegaan. De campagne, opgezet met het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB), moest het fietsen onder mensen die weinig bewegen promoten. Om dit te bewerkstelligen organiseerde het campagneteam in 2011 twee themaweken: ‘Heel Nederland Fietst in de wijk’ (juni) en ‘Heel Nederland Fietst naar het werk’ (september). In beide themaweken zijn mensen aangespoord om meer te gaan fietsen doordat zij met het bijhouden van hun fietskilometers kans maakten op prijzen. Om de kilometers bij te houden kon gebruik gemaakt worden van smartphoneapps. De acties werden opgeluisterd door Fietsman, de superheld van Heel Nederland Fietst.

Een belangrijk onderdeel van Heel Nederland Fietst bleven de Twitterfiets en de Fietstoss. De Twitterfiets is door vele Nederlandse twitteraars uitgebreid besproken. Door een samenwerking met Gazelle konden in 2011 twee nieuwe luxe Twitterfietsen en een elektrische fiets in roulatie worden genomen. Bekende namen die op de fiets zaten waren onder meer staatssecretaris Joop Atsma van IenM, politiek journalist Frits Wester en zanger Gerard Joling. Zij kregen ook een fietstoss om te beslissen of zij de auto of de fiets zouden gaan gebruiken.

In de najaarsactie ‘Heel Nederland Fietst naar het werk’ werkten Heel Nederland Fietst en rij2op5 nauw samen. Hierdoor deden ook 11 rij2op5 bedrijven mee aan de fietswedstrijd waar in totaal 60 bedrijventeams aan deelnemen. Rij2op5 heeft bijgedragen aan de Fietsinspiratietool. Een website waarin alle relevantie informatie voor bedrijven m.b.t. woon-werk-fietsen is opgenomen. De site geeft een fietsadvies aan MKB-bedrijven waarin rekening wordt gehouden met CO2, verzuimcijfers, kosten

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

37

van parkeerplaatsen, etcetera. De Fietsinspiratietool bevat goede voorbeelden van bedrijven en geeft ook een overzicht van fietsservices.

De Fietsersbond en het NISB hebben besloten om de campagne Heel Nederland Fietst per 1 januari 2012 te beëindigen. De organisaties blijven op andere manieren samenwerken. De Fietsinspiratietool wordt ondergebracht bij rij2op5.

5.10.4

Fietsverlichtingscampagne Ik val op!

Dit jaar nam de Fietsersbond de organisatie van de jaarlijkse fietsverlichtingscampagne ‘Val op!’ over van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De toezegging hiervoor kwam helaas in een zeer laat stadium, waardoor niet alle geplande activiteiten door konden gaan. Toch was het een geslaagde campagne. Middelen, kanalen en stijl werden nog meer dan andere jaren toegespitst op de doelgroep jongeren van 13 tot 25 jaar. De naam van de campagne werd licht gewijzigd in ‘Ik val op!’. De campagne werd gepromoot met radiospotjes op Radio 538 en SlamFM, korte tv-spots, buitenreclame en nachtelijke fietsreparatieacties in studentensteden en er was een lightpaintingwedstrijd. Binnen de campagne werd op verschillende niveaus met diverse partijen samengewerkt: onder meer met BOVAG, TeamAlert, de Regionale Overleggen Verkeersveiligheid, Smullers, Biretco, Veilig Verkeer Nederland, diverse politiekorpsen en gemeenten.

Aan de campagne heeft een record aantal Fietsersbond-afdelingen meegedaan, en met meer activiteiten dan in voorgaande jaren. Dit zijn de cijfers: • In 40 gemeenten meer dan 50 reparatieacties in stads- en dorpscentra.

•

In 15 gemeenten 50 voorlichtings- en controleacties bij scholen (circa 35 scholen voor voortgezet onderwijs en 15 basisscholen).

Opgeteld betekent dit: 100 verschillende fietsverlichtingsacties in naar schatting 50 verschillende gemeenten. Zie ook: 2011 in focus: Fietsers vallen op met fietsverlichting 5.10.5

Blijf Veilig Mobiel

In januari 2009 is het Meerjarenprogramma Blijf Veilig Mobiel van start gegaan met een looptijd van 3 jaar. Aanleiding vormde het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2008-2020 waarin toenmalig minister Eurlings stelde dat senioren als kwetsbare verkeersdeelnemers extra risico lopen in het verkeer. Aan de uitvoering werkt de Fietsersbond met negen andere landelijke organisaties samen – de ANBO, ANWB, CG-Raad, PCOB, samenwerkende ROV’s, Unie KBO, Veilig Verkeer Nederland, Viziris en de Werkgroep SeniOoren – om senioren te bereiken met informatie en ondersteuning op het gebied van veilige mobiliteit. Het programma wordt inhoudelijk en financieel ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Milieu, en krijgt wegens succes een vervolg in 2012 en 2013.

De Fietsersbond heeft meegewerkt aan een aantal concrete producten voor consumenten: •

de Fietsactiviteitenmap met ondersteunend audiovisueel materiaal, voor organisaties die zich bezig houden met senioren en mobiliteit. De map is gevuld met voorbeelden en tips voor het organiseren van activiteiten die de mobiliteit en veiligheid van senioren bevorderen.

•

de consumentenwebsite Blijf Veilig Mobiel, met veel informatie, testen en tips. Deze site is in beheer bij de Fietsersbond.

•

de brochure ‘Door te fietsen ga je vooruit’ met tips om gezond en veilig te fietsen.

Nu de fundamenten zijn gelegd, ligt in 2012 de nadruk op het breed en effectief inzetten van succesvolle Blijf Veilig Mobiel producten om daarmee een breed publiek van 60-plussers te bereiken.

De nadruk zal hierbij nog meer liggen op het bereiken van senioren met een persoonlijke benadering in hun eigen omgeving.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

5.11

38

Fietsschool

De Fietsschool van de Fietsersbond is in 2007 opgericht met steun van de Rijksoverheid. Doel is het aanleren en bevorderen van veilig fietsgedrag voor alle doelgroepen die daar behoefte aan hebben.

De Fietsschool werkt aan een netwerk van fietsdocenten verspreid over heel Nederland. Zij worden opgeleid voor het geven van praktische fietscursussen op verschillende niveaus en aan diverse doelgroepen. Deze fietsdocenten zijn opgeleid door ervaren opleiders van de Fietsersbond.

5.11.1

Opleiding tot fietsdocent: Fietsacademie

De Fietsschool had een projectvoorstel om een Fietsacademie te starten bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingediend, maar deze is vanwege bezuinigingen op het ministerie niet gehonoreerd. Toch heeft de Fietsschool in 2011 twee opleidingen tot fietsdocent verzorgd om hiermee beter aan te sluiten op de vraag naar fietslessen in de verschillende regio’s. De basisopleiding is uitgebreid naar vier dagen en richt zich o.a. op didactische en verkeerstheoretische vaardigheden. Het lesmateriaal is verder uitgewerkt en resulteerde in een uitgebreide docentenhandleiding. In het voorjaar zijn in de provincie Utrecht twaalf fietsdocenten opgeleid en in het najaar zijn in Zwolle zestien fietsdocenten uit de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Flevoland en Overijssel opgeleid.

Er hebben twee terugkomdagen (voorjaar en najaar) voor alle fietsdocenten plaatsgevonden, waarbij o.a. de specialiteit fietsangst is behandeld.

Fietsdocenten geven les aan kinderen, maar laten ook ouderen opnieuw kennis maken met de fiets.

5.11.2

Fietsinformatiedagen voor senioren

De Fietsinformatiedagen zijn er op gericht om senioren (65+) langer, veiliger en plezieriger op de fiets te houden. In 2011 heeft de Fietsschool elf Fietsinformatiedagen in de provincie Utrecht, acht dagen in Zuid-Holland, één dag in Flevoland en twee dagen in Friesland georganiseerd. Dit was deels met subsidie van de provincie of van het ROV en de gemeenten. In totaal hebben 262 senioren in Utrecht, 205 senioren in Zuid-Holland, 23 senioren in Flevoland (Almere) en 63 senioren in Friesland deelgenomen aan deze Fietsinformatiedagen. De leeftijd varieerde van 59 jaar tot 76 jaar. De deelnemers ervaren de Fietsinformatiedag als leerzaam, gezellig en belangrijk. Uit de evaluatie (vooren nameting) kwam naar voren dat:

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

•

Het verkeersinzicht van de deelnemers is vergroot.

•

Een deel van de deelnemers realiseert zich:

•

39

o

dat ze onvoldoende zien/horen/bewegen voor veilige deelname aan het verkeer en maakt een vervolgafspraak met de opticien/oogarts/audicien of beweegdocent.

o

dat hun fiets in onvoldoende staat verkeert en maken een afspraak met een fietsenmaker of maakt de overstap naar een elektrische fiets.

o

hun beperkte verkeersinzicht en/of behendigheid en gaat hun verkeersgedrag aanpassen door middel van de tips van de fietsdocenten.

Een groot deel van de groep geeft aan naar aanleiding van deze dag vaker te gaan fietsen, waardoor hun mobiliteit en zelfstandigheid toeneemt.

Daarnaast hield de Fietsschool een pilot met E-bikedagen in de provincies Overijssel, Flevoland en Drenthe. In de evaluatie van de pilot gaven de provincies aan tevreden te zijn en meerdere Ebikedagen door de Fietsschool willen laten uitvoeren.

5.11.3

Fietslessen voor basisscholieren

In 2011 zijn er fietslessen aan kinderen op 26 basisscholen in Friesland gegeven. In Flevoland (Almere) zijn op vier basisscholen fietslessen aan kinderen in de hoogste groepen gegeven. De fietslessen op zes scholen in Gelderland werden in samenwerking met het ROV gegeven. In 2½ uur kregen de leerlingen een fietsvaardigheidsles als voorbereiding voor een fietstocht die onder begeleiding van Stichting Ark werd gemaakt naar een natuurgebied in de omgeving van de school.

5.11.4

Losse fietslessen

Naast individuele fietslessen die de 70 fietsdocenten van de Fietsschool in hun eigen regio geven, vonden enkele groepslessen plaats zoals fietslessen aan personeel van bedrijven in Boxtel en Rotterdam en fietslessen op Buitenschoolse Opvang.

5.12

Fietsersbond in de media

Inhoudelijk stond het thema ‘Fietsparkeren’ met verschillende invalshoeken met stip op 1, gevolgd door ‘Scooteroverlast’. Op enige afstand komt op 3 ‘Eenzijdige ongevallen’ met als invalshoeken respectievelijk senioren en het belang van goed onderhoud van fietsvoorzieningen.

Overzicht van aantal media uitingen: o

Landelijke televisie: 22

o

Landelijke radio: 45 (uitschieters Radio 1 en BNR nieuwsradio)

o

Landelijke dagbladen: 63

o

Diverse tijdschriften: 40

Daarnaast was er veel media-exposure in regionale media en ontelbare berichten op digitale media, zowel op de sites en social media van landelijke dagbladen en RTV als op allerlei sites van special interest en vakmedia. Knipseldienst Euroclip verzamelde 40 weken in 2011 geschreven artikelen (op papier) waarin de Fietsersbond voorkwam. Deze knipsels vertegenwoordigden volgens Euroclip een mediawaarde van 3.734.015,69 euro.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

40

Andere publiciteit- en communicatiemiddelen De Fietsersbond heeft de voorlichtingsfolder over fietsdiefstal herdrukt. Er is overleg met de BOVAG om die via fietsenwinkels te verspreiden. De brochure Het Recht van de Sterkste is geheel herzien en met nieuwe foto’s in de huisstijl uitgebracht. Voor de fietsverlichtingscampagne werd de bijbehorende folder geactualiseerd. Speciaal voor de Fiets- en Wandelbeurs werd een brochure met tips van TestKees gemaakt. De uitgave Ruimte voor alle fietsers uit juni 2011 geeft een handzaam overzicht van de Koers 2015.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

6

Interne bedrijfsvoering

6.1

Betrouwbare administratieve organisatie

41

In 2011 zijn extra middelen ingezet om de administratieve organisatie te toetsen op doelmatigheid en efficiëntie. Dat leidde tot een helder overzicht van noodzakelijke veranderingen. Stap voor stap worden deze veranderingen ingevoerd, te beginnen op 1 januari 2012.

6.1.1

Financiële administratie

In 2011 is de financiële administratie verbeterd op het gebied van de monitoring. De groeiende stroom van subsidies met strakke regels over de verantwoording vraagt om goede financiële subadministraties. Omdat de eisen per project anders zijn is maatwerk geleverd.

6.1.2

Ledenadministratie

De ledenadministratie is de afgelopen jaren uitgegroeid van een statisch adressenbestand naar een dynamisch relatiebeheersysteem. De soorten lidmaatschappen zijn uitgebreid, de betaalwijzen zijn veranderd en ook donateurs en belangstellenden worden opgenomen in deze administratie. Naast de vaste gegevens als naam, adres en lidmaatschapgegevens wordt ook informatie verzameld bestemd voor het persoonlijk benaderen van de leden en donateurs en potentiële leden.

6.1.3

ICT en netwerkbeheer

ICT-toepassingen worden steeds belangrijker. Met het groeien van de organisatie is het zaak om voldoende stabiel netwerk te hebben voor alle medewerkers. In 2011 zijn alle medewerkers verder getraind op het gebruiken van eenvoudige ICT-tools die het werk vereenvoudigen. Het onderzoek naar en implementatie van een goed werkend pakket Relatiebeheer komt in 2012 op de agenda.

6.2

Secretariële en administratieve ondersteuning

De aanzet voor een goed managementinformatiesysteem is gegeven en opgenomen in de planning.

6.2.1

Secretariaat

Het secretariaat verzorgt (administratieve) ondersteuning op een breed gebied: bereikbaarheid landelijk bureau, postafhandeling, materialen beheer, huisvesting, verzekeringen en algemene middelen. Vanuit het secretariaat worden de directeur en het management team ondersteund bij personele en organisatorische zaken. Het secretariaat functioneert ook als secretariaat voor de Ledenraad en het bestuur van de Fietsersbond.

6.2.2

Projectondersteuning

De medewerkers van het team Faciliteiten & Financiën verlenen algemene projectondersteuning. De verantwoordingscyclus verloopt in 2011 soepel en tijdig.

6.2.3

Huisvesting

Het pand aan de Kanaalweg voldoet niet volledig aan de gestelde eisen. Regelmatig overleg met de verhuurder is noodzakelijk om gevraagde verbeteringen te bewaken. Mogelijkheden tot het huren van een ander pand zijn onderzocht.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

7

42

Jaarrekening

De jaarrekening 2011 van de Fietsersbond is opgesteld volgens de Richtlijn 650 Fondswervende Instellingen. De saldi van afdelingen met een eigen girorekening zijn in de jaarcijfers opgenomen.

De jaarrekening 2011 bestaat uit: • balans per 31 december 2011 • toelichting op de balans • staat van baten en lasten over 2011 • toelichting op de staat van baten en lasten • toekomst De realisatie over het jaar 2011 wordt vergeleken met de begroting 2011 en de realisatie over 2010.

BALANS 31-12-2011

31 - 12 -2010

12.277 60.673

37.042 80.517

72.950

117.559

Vorderingen en overlopende activa Effecten Liquide middelen

729.301 71.898 971.092 1.772.291

488.285 77.379 975.988 1.541.652

TOTAAL

1.845.241

1.659.211

552.893 165.494

600.000 285.337 -

Fondsen - bestemmingsfonds Totaal Eigen Vermogen

192.233 910.620

273.541 1.158.878

Langlopende schulden Kortlopende schulden

934.621

500.333

1.845.241

1.659.211

ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

PASSIVA Reserves en fondsen Reserves - continuïteitsreserve - bestemmingsreserve - herwaarderingsreserve

TOTAAL

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

7.1

43

Toelichting op de balans

Waarderingsgrondslagen voor de balans Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Als kortlopende vorderingen en -schulden zijn de bedragen verantwoord die in het eerstvolgende jaar zullen worden ontvangen respectievelijk betaald en opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs.

De (im)materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, onder aftrek van op de geschatte economische levensduur gebaseerde afschrijvingen.

Bij de toelichting van de (im)materiële vaste activa is zichtbaar gemaakt of deze bestemd zijn voor de bedrijfsvoering of voor de doelstelling. Een afwijkende aanschafwaarde 2011 ten opzichte van het Jaarverslag 2010 komt doordat de balanswaardering gebaseerd is op een op 2011 aangepast percentage.

De effecten zijn gewaardeerd op aanschafwaarde of lagere marktwaarde.

Er zijn per balansdatum geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders en/of toezichthouders.

Stelselwijziging: Als gevolg van een wijziging in de regelgeving dienen met ingang van 1 januari 2010 zowel de langlopende als kortlopende vorderingen en schulden tegen geamortiseerde kostprijs te worden gewaardeerd, in plaats van nominale waarde, inclusief de vergelijkende cijfers.

Aangezien de geamortiseerde kostprijs min of meer gelijk is aan de nominale waarde van de vorderingen en schulden is de invloed van deze stelselwijziging op het vermogen en resultaat te verwaarlozen.

Immateriële vaste activa verdeling in 2011 bedrijfsvoering doelstelling Aanschafwaarde per 31-12-2010

160.076

62.784

97.292

Investeringen in 2011

-

-

-

Afboeken 2011

-

-

-

Aanschafwaarde per 31-12-2011

160.076

62.784

97.292

Afschrijvingen t/m 31-12-2010

123.034

60.641

62.393

24.764

440

24.324

-

-

-

147.798

61.081

86.717

12.278

1.703

10.575

Afschrijvingen over 2011 Afboeken 2011 Afschrijvingen t/m 31-12-2011

Boekwaarde per 31-12-2011

€

De immateriële vaste activa bestaan uit de waardering van softwarepakketten.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

44

Materiële vaste activa verdeling in 2011 bedrijfsvoering doelstelling Aanschafwaarde per 31-12-2010

299.786

153.127

146.659

10.295

2.516

7.780

-

-

-

Aanschafwaarde per 31-12-2011

310.081

155.643

154.438

Afschrijvingen t/m 31-12-2010

219.269

86.870

132.399

30.138

21.268

8.870

-

-

-

249.407

108.138

141.269

60.674

47.505

13.169

Investeringen in 2011 Afboeken 2011

Afschrijvingen over 2011 Afboeken 2011 Afschrijvingen t/m 31-12-2011

Boekwaarde per 31-12-2011

€

Vorderingen en overlopende activa 31-12-2011

31-12-2010

Subsidies

474.321

437.501

Overige en overlopende activa

274.980

50.784

729.301

488.285

31-12-2011

31-12-2010

71.898

77.379

€

Effecten

ASN Bank, beleggingsfonds

€

Het ASN Aandelenfonds belegt in aandelen van beursgenoteerde ondernemingen. De beleggingen zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, de aanschafwaarde bedraagt € 113.445 (augustus 2000).

Liquide middelen 31-12-2011

31-12-2010

Spaar- / Depositorekeningen

488.418

644.003

Betaalrekeningen en kas

482.673

331.985

971.091

975.988

€

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

45

Reserves en fondsen Het beleid van de Fietsersbond is om het eigen vermogen, met uitzondering van de bestemmingsreserve instandhouding, geheel te bestemmen voor de uitvoering van haar doelstellingen. Het eigen vermogen is als volgt opgebouwd:

Reserves

31-12-2011

31-12-2010

552.893

600.000

Bestemmingsreserve afdelingen

79.450

179.450

Bestemmingsreserve Stichting Fietsersbond enfb Projektburo Amsterdam

25.370

25.370

Bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering

47.504

66.258

Bestemmingsreserve activa doelstelling

13.170

14.260

192.233

273.540

910.620

1.158.878

Continuïteitsreserve

Overig vrij besteedbaar reserve Totaal eigen vermogen

€

Het verloop van de te onderscheiden posten van het eigen vermogen is als volgt:

Continuïteitsreserve Stand per 1 januari

600.000

Af: vrijval Stand per 31 december

47.107 €

552.893

Samen met de inkomsten van de leden wordt deze reserve door het bestuur voldoende geacht om gedurende een jaar de salarissen en overige vaste lasten te betalen wanneer onverhoopt de subsidiegelden komen te vervallen.

Bestemmingsreserve afdelingen Stand per 1 januari

179.450

Af: aangewend t.b.v. website

100.000

Bij: Dotatie Stand per 31 december

€

79.450

In de Ledenraad van juni 2009 is besloten een bedrag van € 100.000 te onttrekken aan de bestemmingsreserve afdelingen. De afgesproken onttrekking van de bestemmingsreserve afdelingen is geëffectueerd in 2011.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

46

Bestemmingsreserve Stichting Fietsersbond enfb Projektburo Amsterdam Stand per 1 januari

25.370

Bij: Dotatie Stand per 31 december

€

25.370

Dit betreft het door de Stichting Fietsersbond enfb Projektburo Amsterdam opgebouwde vermogen.

De reserve is bestemd voor door de Stichting Fietsersbond enfb Projektburo Amsterdam uit te voeren lokale activiteiten.

Bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering Stand per 1 januari

66.257

Af: vrijval Stand per 31 december

-18.753 €

47.504

Bestemmingsreserve activa doelstelling Stand per 1 januari

14.260

Af: Vrijval

-1.090

Stand per 31 december

€

13.170

De bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering en activa doelstelling zijn gevormd door de eigen middelen, die zijn aangewend voor investeringen in de activa voor respectievelijk bedrijfsvoering en doelstelling.

Overig vrij besteedbaar reserve Stand per 31 december 2011

273.541

Bij: vrijval continuïteitsreserve Bij: Vrijval bestemmingsreserve afdelingen Af: Resultaat

-81.308

Bij: Vrijval fonds activa bedrijfsvoering Bij:Vrijval fonds activa doelstelling Stand per 31 december 2011

€

192.233

Dit betreft het deel van het vrij besteedbaar vermogen dat vrij beschikbaar is om in de komende jaren additioneel te besteden aan de doelstellingen.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

47

Kortlopende schulden 31-12-2011

31-12-2010

Loonbelasting en premieheffing

122.754

107.887

Reservering vakantiegeld/dagen

135.583

116.619

Subsidies

171.722

62.415

Overig

292.301

213.412

722.360

500.333

€

De opgenomen subsidies hebben betrekking op projecten met een looptijd langer dan 1 jaar. De hier opgenomen bedragen zijn in 2011 ontvangen, maar zijn bedoeld voor activiteiten in 2012 en 2013.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen De huurverplichting voor het pand bedraagt over het boekjaar 2012 circa € 85.500. Het huurcontract eindigt 1 oktober 2015. Jaarlijks wordt de huur geïndexeerd conform de cijfers van het CBS. De huurverplichting voor het kopieerapparaat bedraagt over 2012 circa € 3.000. Het huurcontract loopt af in 2015.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

7.2

48

Staat van baten en lasten werkelijk 2011

begroot 2011

werkelijk 2010

1.309.234

1.215.750

1.330.696

429

-

765

3.070.026

2.061.164

2.745.322

-5.481

-

11.614

117.324

220.000

128.577

4.491.532

3.496.914

4.216.974

- Voorlichting

1.949.667

1.633.459

1.809.234

- Beleidsbeïnvloeding

1.881.516

1.378.510

1.725.705

272.707

288.547

264.607

635.901

534.474

427.688

Baten - Baten uit eigen fondsenwerving - Baten uit acties van derden - Subsidies van overheden - Baten uit beleggingen - Overige baten

Som baten

€

Lasten Besteed aan doelstellingen:

Werving baten - Indirecte kosten eigen fondsenwerving

Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie

Som lasten

€

4.739.791

3.834.990

4.227.234

Resultaat

€

-248.258

-338.076

-10.260

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

49

Resultaatbestemming werkelijk 2011

Toevoeging/onttrekking aan - instandhoudingsreserve

begroot 2011

werkelijk 2010

-47.107

- bestemmingsreserve afdelingen

-100.000

- bestemmingsreserve Stichting Fietsersbond enfb Projektburo A’dam

-100.000

-

-

- bestemmingreserve marketing

-23.000

- bestemmingsreserve website

-

-bestemmingsreserve activa bedrijfsvoering

-18.753

- bestemmingsreserve activa doelstelling

-1.090

- vrij besteedbaar vermogen

-81.308

-238.076

12.740

-248.258

-338.076

-10.260

€

7.3

-

Toelichting op staat van baten en lasten

Algemeen De ledenraad van de Fietsersbond stelt de begroting vast. In deze begroting staan de budgetten en de urenbesteding van de medewerkers. De medewerkers registreren de besteding van de uren in een urenregistratie systeem. De werkzaamheden worden grotendeels door eigen medewerkers uitgevoerd.

Gedurende het jaar wordt de werkelijke besteding gevolgd aan de hand van de verplichtingenadministratie, overzichten uit de financiële administratie en overzichten uit de urenregistratie.

Grondslagen voor de bepaling van het saldo van baten en lasten Het saldo wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de prestaties en verrichte diensten enerzijds, en anderzijds de kosten en andere lasten van het jaar, gewaardeerd tegen historische kostprijzen.

De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

50

Baten uit eigen fondsenwerving Het lidmaatschap van de Fietsersbond bedraagt in 2011 € 26 voor leden die ook de Vogelvrije Fietser ontvangen en € 13 voor steunleden. Het aantal leden is in 2011 gestegen van 34.044 naar 34.681.

Dat is een groei van bijna 2%. Het aantal donateurs bleef vrijwel gelijk (563 in 2010, 536 in 2011). Het gemiddelde bedrag dat werd betaald bij de contributie-inning in 2011 bedroeg € 35,66. (€ 35,08 in 2010) De baten uit eigen fondsenwerving worden als volgt onderverdeeld:

2011 Contributie

1.055.876

Giften

181.485

Donatiecampagne

27.329

Inkomsten uit advertenties

27.135

Donateurs

17.409 €

1.309.234

Baten uit acties van derden Hierin wordt de bijdrage 2011 vermeld van de Vriendenloterij aan de Fietsersbond. Dit is een bijdrage van mensen die meespelen voor de Fietsersbond.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

51

Subsidies van overheden Werkelijk 2011

Begroting 2011

Werkelijk 2010

304 Vriendelijk Verkeer

109.005

89.244

165.016

309 Rij 2op5 landelijk

108.000

86.000

76.003

318 Senior Fietstesten

89.998 686.433

671.194

I&M

400 Beleid algemeen

674.514

417 Analyse ouderen

8.310

449 EMW Fietstad

54.580

460 Fiets File Vrij

88.825

461 Comm. Fiets File Vrij

20.767

464 Fietsverlichtingscampagne

94.000

171.061 67.500

299.908

472 Intern beleidsbeïnvloeding (400)

4.872 €

1.445.597

955.677

1.163.956

459 Fiets Focus (wijken - 3)

109.966

134.705

74.318

465 Wijken voor de Fiets 2

46.840

Agentschap.nl

86.484

472 Intern beleidsbeïnvloeding

5.248 €

156.806

134.705

166.050

Subsidies overige projecten 302 Rij 2op5 BRU

150.000

303 Rij 2op5 E-Bikes Provincie Utrecht

70.776

304 Vriendelijk Verkeer

45.615

108.171

306 Heel Nederland Fietst

123.386

86.694

307 Rij2op5 Utrecht

184.058

308 Rij2op5 Haaglanden

28.786

309 Rij2op5 Landelijk

43.796

322 Rij2op5 Arnhem/Nijmegen

23.755

323 Rij2op5 Waardepolder 324 Rij2op5 Leeuwarden

50.000

171.000

3.544 38.829 4.733

336 Fietsrouteplanner Friese vertaling

2.250

Div.provincies Fietsrouteplanners

199.695

353 Fiets en wandelbeurs

391 Fietslessen D’Waalweelde

164.619 21.134

328 Flevoland

390 E-bike infodagen

8.788

170.806

213.387 3.888

20.488 3.903

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

52

392 Heel Hoograven Fietst

19.116

394 Fietslessen Eindhoven

1.680

395 Fietsschool Friesland

13.200

11.760 5.848

396 BVM ouderendagen

6.515

397 Prijsvraag seniorenfiets

11.061

399 Fietsschool Friesland

45.703

69.413

2.644

402 Jongeren ROV Utrecht

8.849

30.000

32.412

404 ROV Utrecht ouderen

60.273

35.000

48.217

405 Blijf Veilig Mobiel

47.238

31.185

41.891

407 Fietsschool VWS

17.575

408 Fietslessen

6.379

5.709

409 Fietsschool Brabant

29.812

410 Fietsschool Noord Holland

11.573

411 Afdeling Amsterdam

124.460

419 Ouderen ROV Utrecht 2010

125.000

125.302

7.500

2.250

425 Afhandeling vorig jaar

-6.134

436 Fietsstadverkiezing

25.000

439 Uitvoering fietsbalans

15.650

31.000

458 Prijsvraag Rijnwaalpad

10.113

16.380

460 Fiets File Vrij

24.000

467 Wijkjes voor de fiets

7.791 85.920

2.450

502 Zuid-Holland

40.000

40.000

40.000

504 Maastricht

39.200

505 Den Haag

25.000

25.000

25.000

506 Friesland

162.946

129.368

48.715

39.200

520 Gelderland Communicatie

1.260

521 Flevoland verkeersveiligheid

10.000

10.000

17.620

523 Knelpunten Flevoland

35.879

524 Noord Brabant EV 2a

6.080

525 ROV Zuid-Holland

26.615 â‚Ź

1.467.623

970.782

1.415.314

Totale subsidies van overheden

3.070.026

2.061.164

2.745.320

De enige kosten die gemaakt zijn om subsidies te verwerven bestaan uit geschreven uren van de directie en worden toegerekend aan Beheer & Administratie.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

53

Baten uit beleggingen De koerswaarde van de aandelen is met € 5.481 afgenomen.

Overige baten De overige baten worden als volgt onderverdeeld:

2011 Afdelingen

1.873

Renteopbrengsten

19.054

Overige inkomsten

96.397 €

117.324

De overige inkomsten bestaan o.a. uit betalingen door Gemeenten inzake Fietsbalans € 18.500, vrijval voorgaande jaren € 15.500, bijdrage Duitse vertaling FRP € 18.000 en de bijdrage van gemeenten inzake de Fietsstadverkiezing € 15.000.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

54

Kostentoerekening Ten aanzien van de verslaglegging ten behoeve van de doelstelling heeft de Fietsersbond als hoofdgroepen aangemerkt Voorlichting en Beleidsbeïnvloeding.

Kostentoerekening vindt plaats door middel van de kostenplaatsenmethode. Als kostenplaatsen worden aangemerkt de activiteiten en projecten. De doelstellingen Voorlichting en Beleidsbeïnvloeding, de activiteiten in het kader van de eigen fondsenwerving en beheer en administratie zijn de uiteindelijke kostendragers.

De kostendragers worden belast met de direct toewijsbare kosten en de verbijzonderde indirecte kosten. Verbijzondering van indirecte kosten vindt plaats op basis van de besteedde uren, zoals verantwoord in de urenregistratie.

Bestemming

Beheer en Werving adminibaten stratie

Doelstelling

Realisatie Begroting Realisatie 2011 2011 2010

Eigen Voorlichting Beleidsfondsenbeïnvloeding werving Aankopen en verwervingen

79.254

597.577

65.933

Publiciteit en communicatie

945.688

82.070

162.908

1.190.666 1.008.429 1.066.363

Personeelskosten

797.023

1.025.119

37.679

363.771 2.223.592 1.947.698 1.912.580

Huisvestingskosten

51.942

67.377

2.529

23.921

145.769

140.000

159.480

Kantoor en algemene kosten

66.714

86.539

2.347

230.318

385.917

270.000

275.806

9.046

22.834

1.311

17.892

51.084

52.224

60.460

1.949.667

1.881.516

272.707

Afschrijving

742.764

416.640

752.547

635.902 4.739.792 3.834.991 4.227.236

Besteding aan de doelstelling De doelstelling van de Fietsersbond is onderverdeeld in voorlichting en beleidsbeïnvloeding. Ten opzichte van 2010 is in 2011 € 296.244 meer besteed aan de doelstelling. Dat is mede het gevolg van de toekenning van meer subsidies ten opzichte van 2010.

In 2011 is 80,8% van de totale besteding uitgegeven aan de doelstellingen. (2010: 83,6%)

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

55

Toelichting op afwijkingen van de begroting 2011 Voorlichting Realisatie

Begroting

Beleidsbeïnvloeding +/- %

Realisatie

Begroting

+/- %

1

Aankopen en verwervingen

79.254

62.840

26%

597.577

338.600

76%

2

Publiciteit en communicatie

945.688

745.800

27%

82.070

43.329

89%

3

Personeelskosten

797.023

706.875

13%

1.025.119

844.245

21%

4

Huisvestingskosten

51.942

49.792

4%

67.377

61.326

10%

5

Kantoor en algemene kosten

66.714

62.679

6%

86.539

77.198

12%

6

Afschrijving

9.046

5.473

65%

22.834

13.813

65%

1.949.667

1.633.459

19%

1.881.516

1.378.511

36%

Totaal

Werving baten Realisatie

Begroting

Beheer en administratie +/- %

Realisatie

Begroting

+/- %

7

Aankopen en verwervingen

65.933

15.200

334%

8

Publiciteit en communicatie

162.908

219.300

-26%

9

Personeelskosten

37.679

46.377

-19%

363.771

350.202

4%

10

Huisvestingskosten

2.529

3.399

-26%

23.921

25.483

-6%

11

Kantoor en algemene kosten

2.347

3.477

-33%

230.318

126.645

82%

12

Afschrijving

1.311

794

65%

17.892

32.145

-44%

272.707

288.547

-5%

635.902

534.475

19%

Totaal

In het algemeen kan gesteld worden dat de kosten binnen de begroting zijn gebleven. Dat er op detailniveau grote verschillen zijn te zien, heeft te maken met de groei van nieuwe subsidies ten opzichte van de aangenomen begroting. En omdat de verdeling van de kosten op basis gaat van bestede uren per project. Bij het opstellen van de begroting was een verdeling van uren op basis van de juiste doelstelling niet goed mogelijk.

De overschrijding op Personeelskosten en Beheer en administratie heeft te maken met de groei van het aantal fte’s. Daarnaast is er geïnvesteerd in de herinrichting van de administratieve organisatie.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

56

Kosten eigen fondsenwerving De directe kosten voor aankopen en verwervingen en voor publiciteit en communicatie ten behoeve van de eigen fondsenwerving worden, volgens de richtlijnen van het CBF, als volgt onderverdeeld:

2011

2010

168.326

165.435

Contributie-inning (kosten/licenties software)

43.279

38.938

Donatiecampagne

10.779

14.811

Ledenwerving

Advertentie-acquisitie

3.954

Ledenservice â‚Ź

226.338

219.184

De totale kosten voor fondsenwerving zoals vermeld in de tabel Kostentoerekening bedragen in 2011 â‚Ź 272.707. Dit is 20,8 % van de inkomsten uit eigen fondsenwerving. (2010: 19,9%)

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

57

Kosten van beheer en administratie Kosten van beheer en administratie zijn de kosten die de Fietsersbond maakt in het kader van de interne beheersing en administratievoering. De kosten voor bestuur, ledenraad, directie, receptie, secretariaat, financiĂŤn en planning & control vallen onder de kosten voor beheer en administratie. Ook de telefoonkosten en algemene porto kosten komen ten laste van beheer en administratie.

De kosten voor beheer en administratie bedragen 13% van de totale lasten, dit is lager dan de begroting van 2011 (14 %).

Personeelskosten

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten â‚Ź

2011

2010

1.655.169

1.441.433

248.851

205.368

91.395

78.193

228.177

187.586

2.223.592

1.912.580

De directeur is ingeschaald in schaal 13 van de CAO Welzijn. Waardering in BSD punten: 365. (Basis Score voor Directiefuncties)

Pensioenlasten De door Fietsersbond ingestelde pensioenregeling is te kwalificeren als een toegezegde bijdrageregeling. Uitgangspunt van de pensioenregeling is dat de werkgever maandelijks een premie ter beschikking stelt van 6%. Daarnaast kan de werknemer dit percentage op vrijwillige basis aanvullen tot het wettelijke vastgestelde maximum.

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

58

Gemiddeld aantal personeelsleden (fte) 2011

2010

Voorlichting

16,66

13,95

Beleidsbeïnvloeding

12,84

11,44

Leden- en fondsenwerving

0,63

0,63

Beheer en administratie

5,92

4,53

36,05

30,55

fte

Het bepalen van de personele bezetting is gekoppeld aan de urenregistratie, waarin de formatie wekelijks wordt bijgehouden. De totale formatie bestaat voor 23,55 fte uit contracten voor onbepaalde tijd en voor 12,5 fte uit contracten voor bepaalde tijd.

Overige informatie De leden van het bestuur van de Fietsersbond en de ledenraad verrichten hun werkzaamheden belangeloos. Gemaakte kosten kunnen gedeclareerd worden. In 2011 is voor € 224 gedeclareerd.

Resultaat Zie de resultaatbestemming op bladzijde 49. Van het negatieve resultaat van € 248.258 is € 81.308 ten laste van de vrije reserves gebracht.

Utrecht, 16 april 2012

Marijke van Haaren (voorzitter bestuur Fietsersbond)

Annemarie van Wingen (penningmeester bestuur Fietsersbond)

Hugo van der Steenhoven (directeur Fietsersbond)

Jaarverslag 2011 – Vereniging Fietsersbond

9

61

Begroting 2012

In de begroting 2012 zijn alleen de subsidies opgenomen waarvan een officiële toezegging eind 2011 al in ons bezit was. In de begroting 2012 zijn van enkele projecten uitgaven opgenomen, terwijl er nog geen toegekende subsidie tegenover staat. Deze projecten zullen pas gestart worden nadat de subsidie goedkeuring binnen is.

STAAT VAN BATEN EN LASTEN begroting 2012

werkelijk 2011

werkelijk 2010

Baten - Baten uit eigen fondsenwerving - Baten uit acties van derden - Subsidies van overheden - Baten uit beleggingen - Overige baten Som baten

1.263.000 0 1.886.093 0 110.000 3.259.093

1.309.234 429 3.070.026 -5.481 117.324 4.491.532

1.330.696 765 2.745.322 11.614 128.577 4.216.974

Lasten Besteed aan doelstellingen: - Voorlichting - Beleidsbeïnvloeding

1.259.314 1.258.597

1.949.667 1.881.516

1.809.234 1.725.705

307.215

272.707 -

264.607 -

580.894

635.901

427.688

3.406.020

4.739.791

4.227.234

-146.927

-248.258

-10.260

Werving baten - Kosten eigen fondsenwerving - Kosten gezamenlijke acties - Kosten acties derden - Kosten verkrijging subsidies - Kosten van beleggingen Beheer en administratie - Kosten beheer en administratie Som lasten Resultaat