VVF 2012 september-oktober

Vogelvrije Fietser september - oktober 2011 • jaargang 36 • no 5

x

Falend design Gladheidssensoren Kinderfietsen: te zwaar, te groot, te breed

De trots van Groningen x

10

‘Ontwerp fietsen als auto’s’

REDACTIONEEL

Trots bezit

Michiel Slutter hoofdredacteur Vogelvrije Fietser m.slutter@fietsersbond.nl

2

16

VogelvrijeFietser

Het kleeft aan mij: spullen die het niet doen. Of niet zo goed. Nieuw uit de verpakking is het al stuk. Of er ontbreekt een onderdeel. Ik moet nu terug met een prijzig waterdicht stuurtasje. Op de tweede dag van de fietsvakantie bleek één drukknop van het klepje te zijn verdwenen. Ook met fietsen blijft het tobben. De laatste zorgeloze fiets - een bruine Gazelle met drie versnellingen - kreeg ik in 1982 toen ik naar de middelbare school ging. Een trots bezit. Tijdens mijn studietijd helaas gestolen. Hij zal vast nog ergens dapper dienst doen. Maar op mijn tien jaar oude Santos-mountainbike hebben de versnellingen – ondanks verwoede inspanningen van vele fietsenmakers - nooit goed gewerkt. Maar ik zet door. En dat komt allemaal door die Gazelle, die gaf me zoveel lol en vrijheid dat nukkige derailleurs mijn plezier niet kunnen vergallen. Ik hoop maar dat de fietsen van de jeugd van tegenwoordig even lekker rijden als mijn Gazelle van dertig jaar geleden. Lees meer over fietsende kinderen en kinderfietsen op pagina 18 tot en met 25. 

september | oktober 2011

22

x ‘Ik wil dat oude fietsen blijven rijden’

30

‘Waarom zijn de sturen zo breed?’

10 Fietsdesign stelt teleur

26 Bunkerwalhalla

Wat is er mis met Nederlandse fietsen? ‘Je ziet dat het geen cent mag kosten’, zegt Hans Robertus, directeur van de Dutch Design Week.

Duitse bunkers werden op Walcheren tot voor kort rücksichtslos gesloopt. Inmiddels wordt het beton gewaardeerd. Er zijn zelfs fietspaden aangelegd om bunkers te kunnen bezoeken.

14 Kwakkelsensoren Fietspaden zijn sneller glad dan autowegen.

Meteo Consult in Wageningen heeft een slim waarschuwingssysteem bedacht met sensoren in het fietspad.

30 Wrakken redden Vitor Sousa Peixoto geeft nieuw leven aan fietsen die opgegeven zijn. ‘Als ik zie hoe kranen fietsen grijpen om ze te laten smelten, doet dat pijn in mijn hart.’

16 Fietsstad 2011

34 Oranje fietsdagen

In welke gemeente fietsen kinderen het prettigst en veiligst naar school? Die vraag is speerpunt in de verkiezing van Fietsstad 2011. De jury heeft de eerste selectie gemaakt.

Jasper van Dorrestein, handelsmedewerker van de Nederlandse ambassade in Brussel, wil Nederland als fietsland aan de man brengen. In september zijn de Orange Bike Days in Brussel.

19 Fietslessen voor kinderen Kinderen kunnen minder goed fietsen dan vroeger.

Docenten van de Fietsschool leren ze veilig op weg gaan. ‘De kijkhoek van kinderen is heel klein.’

22 Te zwaar, te groot, te breed TestKees testte elf kinderfietsen voor groep twee of drie. ‘Ik begrijp niet waarom de sturen zo breed zijn.’

september | oktober 2011

Rubrieken 4 Kort 9 Rare Frats 13 Column 38 Fietsersbondnieuws

40 Fietsnieuws 44 Fietsvraag 45 Brieven

VogelvrijeFietser

3

kort

Zien en gezien worden in het Fietsenpakhuis

Fietsenpakhuis Nunc Architecten ontwierp voor Zaandam een prachtig ‘fietsenpakhuis’. Het mooie aan de stalling is dat de gevel grotendeels van glas is. Weer eens wat anders dan een

bedompte kelder. Er passen zevenhonderd fietsen in het pakhuis. Die worden gratis bewaakt. In het Fietsenpakhuis zijn verder naast fietsen ook buggy’s en rollators te

huur. Bovendien zijn er lockers om boodschappen in op te bergen en oplaadpunten. 

Foto: Ries de Wendel de Joode

Fietsenboer zoekt vrouw

4

VogelvrijeFietser

Fietsenmaker Kabiru Arahmani steekt niet onder stoelen of banken dat hij een vrouw zoekt.

Boven zijn werkplaats in Den Haag hangt een prominent bord: Fietsenboer zoekt vrouw. Het maakt de Ghanees niet uit of zijn aanstaande Chinees is, Surinaams of Mongools. Dat ze van werken houdt, dat vindt hij wel belangrijk. Een fraaie hoogstpersoonlijke rode fiets met bingbling heeft hij al voor haar klaar staan. 

september | oktober 2011

kort

Nijntje fietst Natuurlijk fietst onze nationale trots, Nijntje, ook. Zoals hier bijvoorbeeld op een bordje. 5,99 euro bij onder andere dewinkelvannijntje.nl 

Fietsbrug in Utrecht De kogel is door de kerk. Er komt een fietsbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal om de Utrechtse Vinexwijk Leidsche Rijn met de binnenstad te verbinden. De brug kost 25 miljoen. Een smak geld, maar de raad vond een goede fietsverbinding belangrijk genoeg. De Utrechtse afdeling van de Fietsersbond is blij dat zijn stem gehoord is. Brommers worden verboden op de brug. De bedoeling is dat hij in 2016 af is. 

Juni was geen maand om een fiets te kopen

Korting door natte zomer Het is een sombere zomer geweest voor de fietsenhandel. De cijfers van juli zijn weliswaar nog niet bekend, maar juni was ronduit slecht vergeleken met dezelfde maand vorig jaar. De verkoop daalde met een kwart, zo blijkt uit onderzoek van GfK Retailonderzoek uit Amstelveen. Zelfs de elektrische fiets die de winsten de laatste jaren op peil heeft gehouden, werd veel minder verkocht. De verkoop kromp met 19 procent. Volgens GfK bleven de klanten weg vanwege de regen.

Juni was een extreem natte maand.

De verkoopcijfers van juli zijn nog niet bekend, maar het ziet er voor de vakhandel niet goed uit als er inderdaad een verband bestaat tussen neerslag en fietsverkoop. Voor wie een fiets wil kopen: wacht nog even. Het vakblad Tweewieler verwacht dat fietsen in het najaar met korting verkocht zullen worden.  Ga voor alle linken naar service op Vogelvrijefietser.nl

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

5

kort Sven Prince en Jorrit Spoelstra zamelen geld in om een fietsfilm te maken

Fietsroutes als track op de iPhone of smartphone

8

Op de iPhone ga naar “Tracks” en kies de “Naamloze track”. Er verschijnt nu een lijstje van eigenschappen voor deze route. Druk op “Kaart” en een overzicht van de route verschijnt in beeld.

Genre de Fiets

Fietsrouteplanner mobiel

Sven Prince en Jorrit Spoelstra leerden de stad Rotterdam als fietskoerier op een hele speciale manier kennen. Nu willen ze die ervaring gebruiken om een documentaire te maken over de herontdekking van de fiets voor de leefbaarheid in steden. Ze portretteren daarvoor mensen met hun fiets in verschillende wereldsteden. Maar daar is wel geld voor nodig. Ze willen hun film laten financieren door particulieren en sponsors. U kunt hen helpen via Voor de kunst: http://voordekunst.nl/vdk/ project/view/84-genre-de-vie 

De Fietsersbond heeft een gedetailleerde handleiding geschreven om de route van de Fietsrouteplanner op de mobiele telefoon, hetzij iPhone, hetzij Android, te zetten.

Dat scheelt weer gewapper met de geprinte route. Ga voor de handleiding naar http://fiets.cc/frpsmart Fietsroutes als track op de iPhone of smartphone

Op de iPhone ga naar “Tracks” en kies de “Naamloze track”. Er verschijnt nu een lijstje van eigenschappen voor deze route. Druk op “Kaart” en een overzicht van de route verschijnt in beeld.

8



Om de route te volgen moet er naar het hoofd scherm worden gegaan via de knop “Welkom” linksonder; ook moet er een bruikbaar GPS signaal zijn. Als het GPS signaal beschikbaar is druk dan op “Rec” rechtsboven, de track recorder wordt nu gestart.

Om de route te volgen moet er naar het hoofd scherm worden gegaan via de knop “Welkom” linksonder; ook moet er een bruikbaar GPS signaal zijn. Als het GPS signaal beschikbaar is druk dan op “Rec” rechtsboven, de track recorder wordt nu gestart.

Fietstrailer voor Afrika

6

VogelvrijeFietser

Foto: COOP

Wie ontwerpt een praktische en duurzame fiets voor Afrika? Cycling for Poverty schreef in 2010 een prijsvraag uit. Het moest een fiets zijn die zoveel mogelijk gemaakt wordt met lokale grondstoffen en ter plekke geproduceerd en onderhouden kan worden. Inmiddels is de winnaar bekend. Een studententeam van de TU Delft won met een fietstrailer (een fietskarretje) een reis naar Kisuma in Kenia om daar hun project door de lokale fietsenmakers verder te begeleiden.

Uit het juryrapport: ‘Het is niet alleen een goed productontwerp, maar ook de business-case is goed uitgewerkt rekening houdend met de Afrikaanse context.’ (....) De fietstrailer ‘is vooral simpel, duurzaam, betaalbaar en beantwoordt aan de behoefte van de Afrikaanse families.’  Meer informatie over de verschillende ontwerpen staat op www.wiki-bike.com september | oktober 2011

kort

Rosa Ensemble op de fiets

Uitkijken voor het volgende dorp

september | oktober 2011

Foto: Geert Glas.

Het Rosa Ensemble speelt vanaf 11 september de muziektheatervoorstelling ‘Op de fiets naar de vijand, een voorstelling over de Europese geest, gezien vanaf de fiets.’

Componist Wilbert Bulsink en tekenaar Geert Glas fietsten ter inspiratie 9000 kilometer dwars door Europa: via Scandinavië naar Istanbul en van daar naar Macedonië. Overal waar ze kwamen, werden ze warm ontvangen, maar wel indringend gewaarschuwd voor het volgende dorp. De voorstelling is een mix van muziek, veldopnames, liedjes, verhalen, beelden en ‘live-illustraties’.

Over Deense veerponten, Noorse schapen, Zweedse volksliedjes, de piano van Sibelius, Estse goederentreinen, Letse kerkorgels, Litouwse krekels, Wit-Russische waterpompen, Oekraïense disco, Sovjet radar-reverb, Roemeense nonnen en Turkse muezzin. De voorstelling speelt onder andere in Utrecht, op de Uitmarkt in Amsterdam en in Eindhoven. Zie voor de speellijst: www.rosaensemble.nl 

VogelvrijeFietser

7

Natuurvriendenhuizen & kampeerterreinen Nivon Natuurvrienden is de grootste groene vrijetijdsorganisatie en wil bijdragen aan een betere wereld.Vrijwilligers beheren de Nivonnatuurvriendenhuizen en kampeerterreinen, organiseren reizen in binnen- en buitenland en onderhouden Lange-Afstand-Wandelpaden zoals het Pieterpad.

Fietsers, wandelaars, vrienden, families, scholen: iedereen is welkom op de natuurvriendenhuizen, kampeerterreinen en bij de activiteiten. Verblijf een nacht, weekend of (mini)vakantie in een eigen slaapkamer met mede gebruik van keuken, sanitair en eetzaal. Kom rustig bij of trek er op Zeehuis uit in de prachtige omgeving. Overnachten in een vakantiehuisje, blokhut of appartement kan ook.

Leden krijgen korting. Liever kamperen? Kom dan naar onze natuurkampeerterreinen, driesterren familiecampings of trekkersveldjes. De natuur Banjaert is er z贸 mooi.

De Hondenhoek Allardsoog

De Hondsrug

De Meenthe Het Hunehuis

Krikkenhaar Den Broam ABK-huis

Koos Vorrink De Grutto August Reitsma

Bosbeek

Kleine Rug Morgenrood

Nivon Natuurvrienden:

Eikhold

Hilversumstraat 332, 1024 MB Amsterdam 088-0990900, info@nivon.nl www.nivon.nl/ledenvoordeel

www.nivon.nl

De Gele Anemoon

rare frats

Doodlopend Wie onbekommerd rechtsaf slaat op een rotonde op de Tesselschadestraat in Leeuwarden, staat 20 meter verder stil voor de ingang van een bedrijfsfietsenstalling.

Een journalist van de Leeuwarder Courant reed ook al eens verkeerd en wijdde er een stukje aan. Als je de Tesselschadestraat in Leeuwarden volgt richting het station, en ter hoogte van de rotonde met de Oude Veemarktstraat denkt ‘ik moet eens naar rechts’, kom je vreemd terecht. Het fietspad eindigt na 20 meter abrupt voor de ingang van een parkeergarage annex fietsenstalling, voorzien van een bordje ‘verboden toegang’.

Ik was niet van plan om te gaan fietsenstallen, maar toch maar even uitzoeken waar we beland zijn. Er is een bel met een luidspreker.

‘Hallo’, klinkt het uit de luidspreker.

‘Is dit een fietsenstalling?’

‘Ja, dit is een fietsenstalling.’

‘Mag ik hier parkeren?’

‘Nee, dit is van een bedrijf.’

‘Van welk bedrijf?’

‘Van Aegon.’

Tekst en foto: Karin Broer

Een rotonde met fietspad waarvan één ‘poot’ linea recta leidt naar de parkeergarage van een bedrijf. Hoe zit dat?

Persvoorlichter Eric Krikke, gemeente Leeuwarden: ‘Ja, ik ken die situatie. Ik ben er ook een keer verkeerd gereden en heb me er toen over verbaasd. Ik ga het voor u navragen.’

Een dag later…

‘Ik heb het nagevraagd bij de afdeling Verkeer. Het stukje fietspad van 20 meter is speciaal bedoeld voor de werknemers van Aegon.

Het ligt er al heel lang, naar schatting een jaar of tien. Hier is bewust voor gekozen.’

Is dat niet raar een fietspad dat leidt naar een bedrijf?

‘Nee, een gemeente legt wel vaker een toegangsweg naar een privéterrein aan.’

september | oktober 2011

Maar het is wel verwarrend. U vertelde zelf ook verkeerd te zijn gereden.

‘Wij vinden dit geen rare situatie. Er zijn meerdere manieren om het station te bereiken. Als je het niet weet, dan doe je het een keer verkeerd. Ik was waarschijnlijk in gedachten verzonken.’

Kees Mourits van de Fietsersbond in Fryslân: ‘Het is helemaal niet logisch. Je rijdt op een doorgaand fietspad; dan verwacht je dat een fietspad gewoon doorgaat na een rotonde. Het is ook logisch om daar rechtsaf te willen, bijvoorbeeld als je richting het station wilt of naar het provinciehuis. En zeker toeristen of mensen die hier voor het eerst komen, weten niet dat het fietspad na de bocht voor de deur van een parkeergarage stopt. Het is misschien geen hemelschreiende zaak, maar vreemd is het wel.’

Hein Waterlander, afdeling Verkeer van de gemeente Leeuwarden.

‘Het is wel een beetje raar. Het ligt er al tien à vijftien jaar.

Waarom het zo is aangelegd, weet ik niet. Er zit wel enige logica in. Het pad loopt naar een fietsenstalling en daarom is het in rood uitgevoerd. Het is niet helemaal zoals het zou moeten zijn. Maar goed, als iemand verkeerd rijdt, is het maar een klein stukje; het kost misschien 20 seconden.

Er zou een bordje moeten bijstaan ‘doodlopend’. Maar de gemeenteraad heeft zich uitgesproken om het bordenwoud juist in te perken. En als gemeente hebben we wel andere prioriteiten.’ 

Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen?

Stuur deze naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: vogelvrijefietser@fietsersbond.nl, of Postbus 2828, 3500 GV Utrecht.

VogelvrijeFietser

9

Hippe, kosmopolitische stedelingen stappen wereldwijd op de fiets. Dat is prachtig. Maar voor Nederland schuilt daar een gevaar in, zegt socioloog Giselinde Kuipers. ‘Je moet het fietsen juist gewoon houden.’

Dutch Design Week Hans Robertus is directeur van de Dutch Design Week (DDW) in Eindhoven. Op de DDW van 22 tot en met 30 oktober presenteren meer dan 1500 ontwerpers hun werk, variërend van industrieel ontwerp, ruimtelijk ontwerp, grafisch ontwerp, textiel, mode en architectuur. Kijk op: www.ddw.nl

10

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Tekst: Michiel Slütter Afbeelding: Dolf Robertus Foto: Pieter Crucq

Wat is er mis met Nederlandse fietsen?

‘Het mag geen cent kosten’

Hans Robertus, directeur van de Dutch Design Week, beweert dat hij niets van fietsen weet. Maar dat is niet waar: hij heeft noodgedwongen veel aan fietsen gesleuteld. Op uitnodiging van de branche keek hij naar fietsontwerpen.

H

et weekeinde voor het interview heeft Robertus nog zitten sleutelen aan fietsen. ‘Ik heb vijf gloednieuwe Postcodeloterij-fietsen gekregen. Van twee deed het licht het al niet. Er zitten van die snoertjes op met onhandige stekkertjes en die zaten los.

Ik ben geen onhandige jongen, maar het lukte me niet om het licht aan te krijgen.

Uiteindelijk heb ik het verholpen door de draadjes rechtstreeks op de aansluitpunten te solderen.’ Deze ervaring vat samen wat er volgens Robertus is misgegaan met de fiets. Op uitnodiging van de RAI, de brancheorganisatie van de fietsfabrikanten en -importeurs, hield hij op een vakbeurs (FietsVAK) een voordracht over Nederlandse fietsontwerpen.

Hij kreeg het verzoek de fietsindustrie te prikkelen. Dat is vast gelukt.

Wat is er mis met Nederlandse fietsen?

‘Je ziet dat het geen cent mag kosten.

Er is veel slechte kwaliteit. Je voelt dat

het ingekocht is op een minimum. Neem die Postcodeloterij-fiets. De eerste keer dat ik het lichtknopje van de koplamp indrukte, had ik het rubber dopje aan mijn vinger hangen. Dat mag toch gewoon niet gebeuren. Zet er een koplamp op van drie cent meer en het werkt. De vraag is of de fietsindustrie er iets aan kan doen. Ik hoor dat het moeilijk is om te overleven voor de fietsindustrie. Als je eenmaal in het gebied van de lage prijzen komt, wordt het gevaarlijk. Eigenlijk betekent fietsindustrie in Nederland dat er geen fietsen worden geproduceerd maar geassembleerd. Ik weet van Peter van der Veer (een ontwerper die veel voor Gazelle werkt, red.) dat zijn bedrijf ‘op een laag pitje’ is gezet als ontwerpbureau. Hij vertelde mij: ‘Wij doen vooral de grafische kant, de belettering, de kleuren en de bestickering.’ Dit is overigens voor de verkoopcijfers wel van groot belang. Het is alleen – letterlijk – heel oppervlakkig geworden.

Dit jaar zijn er door zijn ontwerpbureau overigens wel weer veelbelovende werkelijk innovatieve en productgerichte projecten opgestart.’

‘Ontwerpers moeten eens een kettingkast uit elkaar halen’

 september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

11

x

‘Ik wil niet op visuele onrust rondrijden’

Op de FietsVAK liet u zien hoe een auto eruit zou zien als de productiemethode van de fietsindustrie zou worden gevolgd. Waarom?

‘Ik kwam op die invalshoek na gesprekken met bevriende vormgevers. Zij vinden het een gemiste kans dat de fietsindustrie een fiets niet als één integraal ontwerp maakt. Zoals dat wel bij auto’s gebeurt. Dat was vervolgens mijn invalshoek: de auto ontwerpen als een fiets; wat krijg je dan? Het beeld zegt voldoende. Het is geen samenhangend ontwerp.’ (Zie afbeelding pagina 13) Wat zou u de fietsontwerpers nog meer adviseren?

‘De bulk van de fietsen is gemaakt voor iedereen. Maar je moet juist naar doelgroepen kijken. Als ik mezelf nu eens als uitgangspunt neem. Ik heb de catalogi doorgebladerd en ik vind het gehele aanbod schreeuwerig. En ik wil niet op visuele onrust rondrijden. Bovendien wil ik kwaliteit. Geen rammelend ding. Ik heb zo vaak aan de fietsen van mijn kinderen moeten sleutelen. Elke ontwerper zou verplicht mee moeten

12

VogelvrijeFietser

draaien in de werkplaats. Ik heb dat zelf ook gemoeten toen ik bij Océ (printerbedrijf, red.) werkte. Als je meeloopt met een servicemedewerker leer je veel.

Mensen hadden een kopieerapparaat aangepast met een blok hout of een stuk karton. Dan dacht ik: waarom hebben we dat niet meteen goed ontworpen? Ik denk dat ontwerpers en marketingmensen een week bij een fietsenmaker aan de slag moeten. Heb je wel eens een

‘Het hele aanbod is schreeuwerig’ kettingkast uit elkaar gehaald? Als je die gedemonteerd hebt, krijg je hem niet meer in elkaar. Verschrikkelijk. Aan de andere kant moet ik ter verdediging van de fietsfabrikanten zeggen dat mensen geen geld aan onderhoud willen uitgeven. Dan gaat je fiets natuurlijk sneller kapot.’

Waarom willen Nederlanders geen geld kwijt aan fietsonderhoud?

‘Dat gebrek aan onderhoud raakt aan merkloyaliteit. Die is er eigenlijk niet.

Het enige moment dat er contact is met de klant, is in de winkel. Verder hebben fietsers geen band met een merk. Met auto’s is dat opvallend anders. Ik heb jarenlang Volvo gereden en ik heb me al die jaren een beetje Scandinaviër gevoeld. En toen Saab dreigde te verdwijnen, gingen mensen met een Saab spontaan in colonnes rijden. Zo’n passie voor het merk, dat is het goud waar je op zit. Die mensen zijn de ambassadeurs van het merk. Ik zoek in de fietsindustrie naar binding met het merk. Het gaat om het imago van de fiets. Als ik een Gazelle koop, wil ik een relatie met Gazelle. Zij moeten mij daar warm voor maken. Ik koop dan geen fiets, maar iets anders: een binding.’

Waarom is er geen binding met een fietsmerk?

‘Het imago van de fiets is niet goed.

Tijdens je leven verlies je drie à vijf fietsen aan diefstal. Dat is een geaccep-

september | oktober 2011

Volgens Hans Robertus ziet een auto er zo uit als autodesigners de ontwerpmethoden van de fietsindustrie zouden volgen. ‘Het beeld zegt voldoende. Het is geen samenhangend ontwerp.’ teerd ‘natuurverschijnsel’. Het is eigenlijk te gek dat in deze tijd zo weinig effectief tegen fietsdiefstallen gedaan kan worden. Er worden desondanks wel dure fietsen verkocht.

Op zondag bijvoorbeeld zie je van die stellen op gloednieuwe setjes. Als ze op het terras zitten, staan de fietsen in het zicht. En thuis veilig in het schuurtje. Maar die fietsen staan nooit op het station. Voor het station, op zo’n kerkhof van fietsen, heb je een aftrappertje.

Die fiets interesseert je niks. Dat doet het imago geen goed.’

Kan er eigenlijk wel een goede fiets gemaakt worden?

‘We zouden toch in staat moeten zijn om in Nederland, fietsland bij uitstek, goede, smaakvolle, persoonlijke, onderhoudsarme fietsen te maken. Ontwerp ze als auto’s en werk, net als in de auto-industrie, met multidisciplinaire ontwerpteams. In zo’n team werken gedragswetenschappers, constructeurs, marketeers en industrieel ontwerpers samen.’ 

september | oktober 2011

Afgelopen zomer huurden wij bij station Amersfoort vijf fietsen, waarvan we er in de namiddag één moesten inleveren met een lekke band. De stallingsbaas, die zich met twee kornuiten in zijn glazen hokje had verschanst, hees zich overeind en keek met een vermoeide blik naar de platte band. ‘Tja, die schade zullen we helaas bij u in rekening moeten brengen’, zuchtte hij en hij trok er een gezicht bij alsof het hem werkelijk speet.

Verbaasd begonnen wij te protesteren. Maar met onze borg van 250 Euro nog in zijn knuisten was de stallingsbaas duidelijk in het voordeel. Bovendien kwam nu een van zijn vrienden uit het glazen hokje tevoorschijn: een vervaarlijk uitziende kerel met het postuur van een Turkse worstelaar. Daarop duwde de stallingsbaas ons het huurformulier onder ogen , waarop in kleine lettertjes stond vermeld dat het rijwiel in dezelfde staat ingeleverd diende te worden als het was meegegeven.

Enfin, na een hoop gebakkelei en een bewonderenswaardige vastberadenheid onzerzijds, kregen we de borg uiteindelijk terug, zonder dat we voor de lekke band hoefden op te draaien.

Maar vervelend bleef het. In het café spraken we nog uitgebreid na over het incident en over de vreugdeloosheid en het gebrek aan dienstbaarheid van het personeel dat veel stationsstallingen tegenwoordig schijnt te bemannen. Kon ik ook mijn verhaal weer eens kwijt over die fietsverhuurder in Groningen, die na een modderige dag de helft van mijn borg inhield wegens ‘poetskosten’.

Deze lieden zouden een voorbeeld moeten nemen aan de stationsfietsenstalling van Assen, die deel uitmaakt van een netwerk van fietsverhuurders in Drenthe die je bij fietspech gewoon komen helpen, waar je ook bent. En dat voor dezelfde huurprijs.

Zij noemen dat ‘service’.

In het algemeen ben je voor het huren van een fiets beter af in de kleinere plaatsen zonder stationsfaciliteiten. Zoals in Coevorden, waar ik bij de lokale fietsenwinkel voor een habbekrats een prima fiets meekreeg, zonder dat ik een borg hoefde te betalen of zelfs maar mijn paspoort hoefde te laten zien. En mocht ik na sluitingstijd terugkeren, dan moest ik de fiets maar in de steeg zetten en de sleutel door de brievenbus gooien. In Dieren, Doetinchem en Beugen verging het me ongeveer hetzelfde.

Helaas bestaan ook hier uitzonderingen. Neem Raamsdonksveer, waar ik bij de lokale fietsenboer telefonisch een rijwiel had besteld. Maar toen ik mij de dag daarop meldde, wilde de man mij de fiets niet meegeven. Ik was mijn paspoort vergeten en mijn NS-abonnement met pasfoto vertrouwde hij niet. Ik kon een verloren dag voorkomen door de volledige waarde van de fiets als borgsom achter te laten: zevenhonderdvijftig ballen.  Moest ik nog wel even pinnen.

column Kees Volkers

Stationsfiets

‘Nu kwam een van zijn vrienden uit het glazen hokje’

VogelvrijeFietser

13

Meteo Consult ontwikkelt gladheidsalarm voor fietspaden

Kwakkelsensor Fietspaden koelen sneller af dan autowegen. Daarom zijn fietspaden sneller glad in de winter. Meteo Consult in Wageningen heeft een slim waarschuwingssysteem bedacht met sensoren in het fietspad.

Het klimaat verandert. En daar gaan fietsers last van krijgen. ‘We zullen minder extreem koude winters hebben. Maar we krijgen wel steeds meer kwakkelsituaties met temperaturen rond het vriespunt’, zegt Mark Alblas van Meteo Consult in Wageningen.

‘En dan kan het verraderlijk glad worden.’ Maar gelukkig kan Meteo Consult fietsers te hulp komen met gladheidsvoorspellingen speciaal voor fietspaden.

Het worden geen voorspellingen die je op radio of tv van de weermannen zult horen. Meteo Consult gaat de verwachte gladheid alleen doorgeven aan de gemeenteambtenaren die verantwoordelijk zijn voor de strooiwagens. Zo’n 70 procent van de gemeenten heeft een abonnement bij Meteo Consult voor een weer- en gladheidsverwachting op maat.

Vorst aan de grond Het weer voorspellen is lastig. ‘Want’, zo zegt Alblas, ‘het weer is chaos.’ En gladheid voorspellen is nóg moeilijker. ‘Je bent niet alleen met het weer bezig, maar ook met wat het weer met het wegdek doet. Gladheidsverwachtingen zijn de hogeschool van het weer voorspellen’, aldus Alblas. Soms doet het weer niets met het wegdek, maar gaan bij wegbeheerders toch de alarmbellen rinkelen. ‘Als er vorst aan de grond wordt voorspeld, bellen er gladheidscoördinatoren van veel gemeenten. Maar in het najaar levert vorst aan de grond vrijwel nooit gladde wegen op, omdat er dan nog veel warmte in de ondergrond zit.’

En de temperatuur van de grond is een van de belangrijkste factoren om gladheid te kunnen voorspellen. ‘De zon warmt de bodem op; dat noemen we instraling. En ’s nachts geeft de bodem weer warmte af, wat we uitstraling noemen. Als je overdag meer instraling dan uitstraling hebt, warmt de bodem op.’ Maar als de dagen korter worden en de zon lager staat, heb je minder instraling en koelt de bodem steeds meer af. Alblas: ‘In de winter begint de afkoeling van de ondergrond al in de middag. En als

Meteo Consult Bij het grote publiek is Meteo Consult vooral bekend van de weermannen en -vrouwen van RTL4. Maar het bedrijf in Wageningen doet veel meer.

Het bedrijf werkt verder onder andere voor Schiphol, NS, energie- en oliemaatschappijen, de scheepvaart, boeren en wegenbouwers. Allemaal bedrijfstakken waar het weer van grote invloed is. Er werken in zeven Europese landen 275 mensen bij Meteo Consult.

14

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Tekst: Michiel Slütter Foto: Pieter Crucq

Onderzoek gladheidsbestrijding De laatste twee winters is het erg glad geweest op de fietspaden. Het CROW, een kennisinstituut voor infrastructuur, wil er wat aan doen. Samen met wegbeheerders, een strooiwagenfabrikant, de Fietsersbond en Meteo Consult stelt het CROW richtlijnen op voor gladheidsbestrijding.

Het project van Meteo Consult om sensoren in fietspaden te plaatsen, sluit goed aan bij dit deel van het CROWonderzoek. De Fietsersbond doet ook mee en houdt de belangen van de fietsers in de gaten.

het geregend heeft en de temperatuur van het wegdek onder nul komt, krijg je bevriezing van natte weggedeelten.’

Wegdekverwachtingsmodel Om te voorspellen wanneer het daadwerkelijk ijzig dreigt te worden, heeft Meteo Consult een wegdekverwachtingsmodel ontwikkeld. Gegevens uit meetkasten zijn belangrijk voor dit model. De kasten zijn verbonden met sensoren in en onder het wegdek. Zo weet men op het hoofdkantoor van Meteo Consult in Wageningen bijtijds in welke gemeenten de temperatuur van het wegdek rond het vriespunt dreigt te komen.

Naast de wegdektemperatuur stellen de sensoren vast of er nog zout op het asfalt ligt. ‘Wij laten daar elektriciteit doorheen lopen. Aan de geleiding kunnen we afmeten of er nog zout aanwezig is.’ Nattigheid op het wegdek geeft de meetkast ook aan het hoofdkantoor door.

Maar daarmee zijn de gladheidsmeteorologen uit Wageningen er nog niet. De neerslagverwachting gaat nog in het wegdekmodel, de luchttemperatuur en ook – heel belangrijk – de dauwpuntstemperatuur. Dat is de temperatuur waarbij de lucht voor 100 procent verzadigd is met vocht. Als het wegdek onder de dauwpuntstemperatuur komt, zal het vocht op de straat neerslaan. Het is te vergelijken met een koud flesje bier in de zomer. Als je dat uit de koelkast haalt, condenseert waterdamp op het koude flesje. Of in de winter wanneer automobilisten de ruiten moeten krabben. Dan is de waterdamp neergeslagen op de auto’s en daar bevroren.

Als dit op straat gebeurt, hebben de meteorologen het over condensatiegladheid.

Gladheidsmeldsysteem

Mark Alblas van Meteo Consult: ‘In het najaar zit er nog veel warmte in de ondergrond’

september | oktober 2011

‘Bruggen, viaducten en schaduwrijke plekken zijn berucht, want die zijn vaak een stuk kouder dan de weg’, zegt Alblas.

En ook fietspaden komen sneller onder nul dan de wegen waar auto’s over rijden. ‘Dat komt door de ondergrond’, legt Alblas uit. ‘Het funderingspakket van een fietspad is veel dunner dan dat van een gewone weg. En juist dat funderingspakket houdt de warmte goed vast.’

Omdat een fietspad sneller last heeft van gladheid zouden ook fietspaden met sensoren uitgerust moeten worden. Gaat dat ook gebeuren? ‘Dat hangt van de gemeenten af. Een aantal gemeenten is ermee bezig om een gladheidsmeldsysteem te plaatsen.’ Met zo’n systeem kunnen de strooiwagens dus altijd op het juiste moment uitrijden. 

VogelvrijeFietser

15

Het stadsbalkon is de trots van Groningen

Bewaakte stationsstalling met 5400 plaatsen

Veilig fietsen voor kinderen

Fietsstad 2011 In welke gemeente fietsen kinderen het prettigst en veiligst naar school? Die vraag is speerpunt in de verkiezing van Fietsstad 2011. De jury heeft de eerste selectie gemaakt: ‘s-Hertogenbosch, Harderwijk, Houten, Groningen en Pijnacker-Nootdorp zijn genomineerd. Op 17 november is bekend welke gemeente zich Fietsstad 2011 mag noemen.

Groningen Aantal inwoners: 190.300 Oppervlakte: 84 vierkante kilometer Inwoners per vierkante kilometer: 2348 Aandeel fiets Alle verplaatsingen: 30 procent Korte verplaatsingen*: 46 procent

Voor kinderen: - Tijdens breng- en haaltijden is er een stopverbod ingesteld in een forse straal om scholen heen.

- Uniforme en herkenbare straatinrichting rond scholen.

- Verkeersonderwijs voor kinderen.

Trots op: Het Stadsbalkon Het Stadsbalkon is een gratis stationstalling, dichtbij de stationsingang, met 5400 plaatsen. Verder is de gemeente tevreden over de fietsvriendelijke verkeerslichtenafstelling. ďƒ§

*tot 7,5 kilometer 16

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Tekst: Suzanne Brink

‘s-Hertogenbosch Aantal inwoners: 141.300 Oppervlakte: 40 vierkante kilometer Inwoners per vierkante kilometer: 2522 Aandeel fiets Alle verplaatsingen: 18 procent Korte verplaatsingen*: 30 procent Voor kinderen: Kinderen maken filmpjes van onveilige situaties onderweg naar school. De gemeente maakt dankbaar gebruikt van die filmpjes om routes veiliger te maken.

Verder subsidieert de ‘s-Hertogenbosch verkeersonderwijs.

Fietsers mogen overal in de binnenstad van Den Bosch komen

Harderwijk Aantal inwoners: 45.025 Oppervlakte: 48 vierkante kilometer Inwoners per vierkante kilometer: 1170 Aandeel fiets Alle verplaatsingen: 27 procent Korte verplaatsingen*: 41 procent Voor kinderen: De meeste scholen liggen aan doorgaande fietsroutes en zijn daardoor prima bereikbaar voor kinderen. Die routes zijn aangelegd als fietsstraat. De auto is dus te gast. Als scholen toch aan een autoweg liggen, is daar niet meer dan 30 kilometer per uur toegestaan. Bij scholen heeft Harderwijk Kiss & Ride-stroken gemaakt

Harderwijk: veilige doorgaande fietsroute langs school

september | oktober 2011

voor kinderen die met de auto gebracht worden. Dat voorkomt dat fietsende kinderen last hebben van parkerende ouders.

Verder zoekt de gemeente oplossing voor gevaarlijke punten op schoolroutes. Tenslotte: scholen hebben goede stallingen.

Trots op: De snelfietsroute Deze route verbindt de Veluwe met de binnenstad van Harderwijk. Bijzondere elementen zijn een fietsbrug over de N302 en het fietstransferium. Forensen kunnen hier hun auto aan de rand van Harderwijk parkeren en met de fiets het laatste deel van hun reis afleggen. 

Trots op: Sternetroutes Fietsers in ’s-Hertogenbosch rijden over glad asfalt comfortabel naar de binnenstad over vrijliggende fietspaden en tot het centrum worden ze nergens opgehouden door verkeerslichten. Ook prettig: de fietser heeft op de sternetroutes overal voorrang. 

Fietsstad 2011 Bij de verkiezing van de Fietsstad 2011 ligt het accent op ‘Onderweg naar school’. De Fietsersbond wil daar graag aandacht voor om dat de leeftijd waarop kinderen zelfstandig naar school mogen fietsen flink is gestegen.

Dertig jaar geleden lieten ouders een zesjarige met een gerust hart zelf naar school fietsen. Nu moet een kind tot zijn negende verjaardag wachten voor het eindelijk zelf naar school mag fietsen.

Een van de oorzaken is dat ouders de route naar school onveilig vinden. Het is dus belangrijk dat gemeenten daar verandering inbrengen om kinderen vroeger op de fiets naar school te kunnen laten gaan. Daarnaast moeten de dagelijkse ritjes naar school voor kinderen die al fietsen, zo plezierig en veilig mogelijk zijn. Juist van die dagelijkse korte ritjes leren kinderen veel. Volgens deskundigen is het fietsen goed voor de motorische en geestelijke ontwikkeling van kinderen.

In voorgaande jaren wonnen Veenendaal (2000), Groningen (2002) en Houten (2008) de titel.

Bron fietscijfers gemeenten: Fietsberaad

Meer over de motivaties van de gemeenten is te vinden op www.fietsstad2011.nl

VogelvrijeFietser

17

De jury De onafhankelijke jury bestaat uit deskundigen uit diverse maatschappelijke disciplines. Voorzitter is Laurent de Vries, directeur GGD Nederland.

De andere juryleden zijn Petroeschka Werther van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Bert Jan Kollmer, directeur Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO), Nettie Bakker, hoofdredacteur Verkeerskunde en Willem Hermans, stedenbouwkundige TU Delft.

Ruim baan voor fietsers in Houten

Houten Aantal inwoners: 48.960 Oppervlakte: 59 vierkante kilometer Inwoners per vierkante kilometer: 864 Aandeel fiets Alle verplaatsingen: 22 procent Korte verplaatsingen*: 37 procent Voor kinderen: Uiteraard liggen in de internationaal vermaarde fietsgemeente Houten praktisch alle scholen aan een vrijliggend fietspad

of aan een fietsstraat. Maar waar dat niet zo is, heeft Houten veilige zones gecreëerd waar ouders en kinderen op de fiets over kunnen steken.

Trots op: Het Fietstransferium Het bewaakte Fietstransferium onder de treinsporen is een gratis stalling met 3000 plaatsen die direct bereikbaar is vanaf de hoofdfietsroute. Vanuit de stalling loop je zo het perron op. 

Pijnacker-Nootdorp Aantal inwoners: 53000 Oppervlakte: 39 vierkante kilometer Inwoners per vierkante kilometer: 1321 Aandeel fiets Alle verplaatsingen: 28 procent Korte verplaatsingen*: 39 procent Kinderen Bij alle scholen is een schoolzone ingesteld met opvallende palen en borden. En bij een aantal scholen zijn Kiss & Ridestroken, oversteekplaatsen, versmallingen en drempels aangelegd. Ook zijn er parkeer- en stopverboden ingesteld.

De gemeente wil graag weten waar fietsers last van hebben en heeft daarom enquêtes bij scholen gehouden. En elk jaar doen de basisschoolleerlingen het theoretisch- en praktisch fietsexamen.

Trots op: IJsmeesterfietstunnel De IJsmeesterfietstunnel onder de A13 verbindt Zoetermeer via Pijnacker en Delfgauw met Delft. Het is een fietstunnel waar veel aandacht is besteed aan comfort en sociale veiligheid.

Met borden gemarkeerde schoolzone in Pijnacker-Nootdorp

18

VogelvrijeFietser

Hoe nu verder?

Op de website www.fietsstad2011.nl kunnen fietsers hun mening geven over de nominaties. Stemmen op je favoriete fietsstad is ook mogelijk. Op 17 november maakt de Fietsersbond de winnaar bekend. 

september | oktober 2011

Tekst: Jeroen Kreule Foto’s: Maarten Hartman

Fietslessen voor kinderen

‘Achteromkijken én hand uitsteken vind ik eng’

Kinderen kunnen minder goed fietsen dan vroeger. Docenten van de Fietsschool van de Fietsersbond leren ze toch veilig de weg op te gaan. ‘De kijkhoek van kinderen is heel klein.’

En óf de achtjarige Jorn verstand heeft van fietsen. Hij heeft thuis niet voor niets vier fietsen staan. Hij is vooral goed in stunten op een van zijn twee BMXfietsen. Dat stunten en crossen leert Jorn bij The Wheely’s, een fietscrossvereniging uit Baarn. Bij wedstrijden is hij wel eens als zesde geëindigd, vertelt hij trots.

Nee, Jorn draait zijn hand niet om voor een wheely. Voor de niet-stunters onder ons: tijdens een wheely fiets je met het voorwiel los van de grond. Of Jorn dat onderweg naar school ook wel eens doet, een stukje fietsen op zijn achterwiel? Hij schudt zijn hoofd, maar begint dan voorzichtig te glimlachen. ‘Oké, heel soms dan. Als het echt kan.’

Jorn en Tim zitten in groep 5 van basisschool De Wonderboom in Amersfoort.

Hun klas heeft mazzel: deze ochtend hoeven ze niet te zwoegen op rekenen en taal, maar hebben ze een fietscursus.

De cursus, die ongeveer twee uur duurt, wordt gegeven door twee docenten van

de Fietsschool van de Fietsersbond. Een van de onderdelen is dat de kinderen elkaars fietsen controleren. Dat gebeurt aan de rand van het schoolplein, uiteraard onder toeziend oog van de fietsdocenten. Leukste onderdeel van deze keuring is zonder twijfel het testen van

Stroeve trappers Deze doordeweekse ochtend inspecteert stunter Jorn de rode fiets van klasgenootje Tim grondig. Dat doet hij als een volleerd fietsenmaker. Hij pakt de fiets bij het stuur, knijpt de handremmen stevig in en schuurt met de onderkant van zijn schoen over de linker- en rechtertrapper.

Stroef genoeg? Jorn, pen in de mond, knikt. Die kan worden afgevinkt op het lijstje. Hebben beide trappers twee gele reflectoren? ‘Yep, precies zoals het hoort’, constateert Jorn tevreden. Remmen?

In orde. Ketting? Goed afgesteld. En zo werkt Jorn het lijstje af, totdat alle onderdelen van de fiets zijn gecontroleerd.

Conclusie: de rode fiets van Tim is oké.

september | oktober 2011

‘Door fietsdocent te worden kan ik mijn steentje bijdragen.’

VogelvrijeFietser

19

‘Scholen zeggen tegen hun leerlingen dat ze niet met de fiets mogen komen’

20

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

de fietsbellen. En dan liefst met z’n allen tegelijk. Dikke pret voordat de kinderen serieuze uitleg krijgen over verkeersregels. Verder is er een quiz, ze krijgen een leerzaam en hilarisch filmpje te zien over de klungelige meester Sanders die leert fietsen en er wordt afgesloten met een fietsparcours op het schoolplein.

Fietsbellentest

Gevaarlijke wijk Kinderen moeten weer leren fietsen, zegt Sjoerdt de Ruijter, fietsdocent van het eerste uur én trainer van nieuwe fietsdocenten. Hij maakt zich grote zorgen over het feit dat kinderen steeds minder fietsen. ‘Waarom kinderen minder fietsen? In de eerste plaats omdat veel kinderen tegenwoordig met de auto naar school worden gebracht. De ouders werken allebei, er is weinig tijd, ze vinden fietsen gevaarlijk, en ga zo maar door.

Dan is de auto wel zo makkelijk en veilig.

Een andere oorzaak is dat veel scholen te weinig parkeerplekken voor fietsen hebben. Scholen zeggen tegen hun leerlingen: woon je binnen een bepaalde afstand van de school, dan mag je niet met de fiets komen. Een kwalijke zaak en vreselijk zonde, want het zijn juist de korte stukjes die zo leerzaam zijn.’

De Ruijter is deze ochtend in Amersfoort om twee nieuwe fietsdocenten te begeleiden en te beoordelen: Hilda Helmhout en Mariska Sas. Beide dames hebben een vierdaagse cursus achter de rug en staan nu voor het eerst voor de klas. Hun grote kracht: enthousiasme. Bovendien hebben ze zich goed voorbereid. Weken eerder hebben ze foto’s gemaakt van verkeerssituaties in de directe omgeving van de school.

Foto’s die ze gebruiken voor de quiz.

Mariska Sas – ze heeft twee kinderen op De Wonderboom – is in de eerste plaats fietsdocent geworden omdat ze zichzelf een ‘enorme fietsfreak’ noemt: ze wil de liefde voor de fiets delen met kinderen, maar ze wil ook kinderen veilig leren fietsen. ‘In deze wijk, Nieuwland, wonen heel veel kinderen.

Ik zie zo vaak gevaarlijke situaties. Door fietsdocent te worden en kinderen te wijzen op gevaren, kan ik mijn steentje

De Fietsschool Aanleren en bevorderen van veilig fietsgedrag: dat is het doel van de Fietsschool, onderdeel van de Fietsersbond. De Fietsschool is in 2007 opgericht omdat veilig fietsgedrag niet meer zo gewoon is als vroeger. Een toenemend aantal kinderen groeit tegenwoordig op zonder fiets. Sterker, talloze kinderen van rond de tien jaar oud kúnnen niet eens fietsen. Ze wonen vooral in de stad. Daarnaast neemt het aantal ongevallen van jonge en oudere fietsers toe.

De Fietsschool telt momenteel circa 60 docenten, zegt projectleider Janneke van Klei. Deze docenten, opgeleid door ervaren trainers van de Fietsersbond, zijn vooral actief in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Utrecht, maar het netwerk van fietsdocenten wordt langzaam uitgebreid over het hele land.

Maatwerk is het sleutelwoord, zegt Van Klei. ‘Het niveau van de cursussen is verschillend, de doelgroepen zijn divers: van fietsvaardigheidslessen voor brugklassers tot een individuele les voor een oudere die bijvoorbeeld bang is geworden na een val. Zo iemand heeft dan een duwtje in de rug nodig. Maar er zijn ook lessen speciaal gericht op de nieuwe Nederlanders, met name allochtone vrouwen.’

Lees meer op fietsersbond.nl/fietsschool

september | oktober 2011

bijdragen. En ik wil kinderen laten zien hoe leuk het is om te fietsen.’

Los Als afsluiter van de ochtend mogen de kinderen dan eindelijk ‘los’ op het schoolplein. Helmhout en Sas hebben een parcours uitgezet; de kinderen starten een voor een. Onderweg moeten ze onder meer een achtje draaien, een slalom maken, maar ook achteromkijken, hand uitsteken en linksaf slaan, en remmen op het juiste moment. Lotte, acht jaar, start als een van de laatsten. Ze fietst normaal gesproken best veel, naar de tennisbaan bijvoorbeeld, maar er valt nog genoeg te leren. ‘Weet je waar ik tegenop zie?

Achterom kijken én hand uitsteken. Soms vergeet ik het, omdat ik het eng vind.’

Lotte doet het gelukkig hartstikke goed, ziet ook Sjoerdt de Ruijter. ‘Technisch gezien kunnen de meeste kinderen van deze leeftijd de weg op, maar fietsen is meer dan balanceren en sturen: je moet ook de verkeersregels kennen en verkeerssituaties overzien. Bovendien, de kijkhoek van jonge kinderen is heel klein. Ze moeten, meer dan volwassenen, met hun hoofd draaien om de verkeerssituatie te overzien. Veel oefenen, ervaring opdoen op de echte weg, dat is heel belangrijk. Heb je het fietsen eenmaal in de vingers, dan merk je hoe fantastisch het eigenlijk is.’ 

VogelvrijeFietser

21

TestKees

Te zwaar, te groot, te breed.

Kinderfietsen passen vaak niet TestKees testte met vijf junioren elf kinderfietsen voor groep twee of drie.

Hij lette vooral op de verhoudingen. ‘Ik begrijp niet waarom de sturen zo breed zijn.’ Met dank aan Julius, Lasse, Mara, Morris en Rowan.

Rijden en op- en afstappen Zadel lager 20 Inch kinderfietsen zijn geschikt voor kinderen met een lengte vanaf zo’n 120 tot 140 centimeter. Maar op- en afstappen is dan nog erg lastig. Als het zadel op de goede hoogte staat om lekker te kunnen fietsen staat het te hoog om met de voeten bij de grond te kunnen. De oplossing is het zadel wat lager zetten, hoewel dat weer minder lekker fietst. Maar een andere oplossing is er niet. Wat ook helpt bij op- en afstappen is een fiets die zo licht mogelijk is en die een lage instap heeft. Verder is er niet zoveel te doen aan het op- en afstappen. Een kind moet dat ook leren. Een kind moet ook leren om tegelijkertijd te remmen en af te stappen en om steppend op te stappen.

Cranklengte Te lang Op een normale fiets zitten cranks (de stang waar de trapper aan zit) met een lengte van 170 millimeter. Op een kinderfiets moeten natuurlijke kortere cranks. Vijf modellen monteren cranks met een lengte van 127 millimeter. Dat is een prima lengte. De andere modellen hebben cranks van 140mm en zijn te lang. Dan moet een kind met opgetrokken knieën fietsen.

Stuurbreedte Te breed Op kinderfietsen zitten opvallend brede sturen. De lengte bij de geteste fietsen ligt tussen de 51 en 58 centimeter. Waarom die sturen zo breed zijn, begrijp ik niet. De houding op de fiets wordt er raar van. Een positieve uitzondering zijn de fietsen van Islabikes. Hun sturen van 46 centimeter breed passen beter bij de verhoudingen van een kind.

Handvat Te dik Standaard handvatten zijn 35 tot 40 millimeter in doorsnede.

Voor kinderhandjes is dit te dik. Niet alleen omdat de kinderen de handvatten moeilijk kunnen omvatten, maar ook omdat ze daardoor niet bij de remgrepen kunnen. Op de Loekie Explorer, Loekie Foxy Lady en de Gazelle Spring zitten zulke standaard handvatten voor volwassenen. Gelukkig hebben de Scoolbike, Cumberland minidoll en Batavus Snake wel dunnere en smallere handvatten.

Bovendien hebben die handvatten een verbrede buitenrand zodat de handen niet buiten het stuur steken en langs een muurtje schuren, mocht een kind daar strak langs fietsen.

Zadel Te groot Je zou zeggen dat het logisch is dat op een fiets voor kinderen

22

VogelvrijeFietser

een smaller en korter zadel zit dan op een fiets voor volwassenen.

Maar dat blijkt voor kinderfietsenfabrikanten nog niet zo vanzelfsprekend. Op de Batavus Snake zit wel een smal zadel, maar dat is dan weer 25 millimeter langer dan de zadels op de andere kinderfietsen. Het zadel van de Mindoll is duidelijk te groot.

Remmen Lastig verstelklusje Alle fietsen zijn voorzien van zowel handremmen als een terugtraprem. Prima natturlijk. Zo wennen kinderen aan allebei.

Standaard handgrepen staan te ver weg voor kleine kinderhanden, maar de handgrepen op alle elf fietsen kunnen met een stelschroef dichterbij het handvat gedraaid worden. Dan moeten de remmen wel opnieuw gesteld worden en dat is nog helemaal niet zo makkelijk, blijkt. Want ze moeten natuurlijk niet aan gaan lopen, maar ze moeten nog wel voldoende remmen. Vreemd genoeg was bij geen enkele van de testfietsen dit goed gedaan.

Gewicht Opvallend zwaar Kinderfietsen zijn opvallend zwaar, al snel zeventig procent van de berijder. Dat maakt oppakken van de fiets en op- en afstappen lastig. De lichtste fiets is de Scoolbike met 13 kilo (inclusief naafdynamo en versnellingsnaaf, maar zonder slot).

Met zijn 15,9 kilo is de Alpine Yabber wel erg zwaar.

Banden De testfietsen zijn uitgerust met eenvoudige, goedkope banden.

Bij de uitrolproef viel op dat de Batavus Snake duidelijk lichter rolde dan de andere fietsen. Waar dat aan ligt, weet ik niet.

Voor korte stukken voldoen de banden, maar voor langere stukken is het de moeite waard om bijvoorbeeld Schwalbe Big Apple of Vredestein Perfect Moiree banden aan te schaffen.

Versnellingen Niet nodig Kinderen hebben in het overwegend vlakke Nederland geen versnellingen nodig. Alleen de voor de Duitse markt gemaakte Scoolbike heeft een drieversnellngsnaaf.

Verlichting Slecht De voorverlichting is op alle fietsen slecht. Batavus en Gazelle monteren een slechte banddynamo en combineren dit met een halogeenkoplamp. Behalve dat de dynamo snel kapot gaat betekent dit ook zwaar trappen voor een kind. Daarnaast geeft

september | oktober 2011

TestKees

Tekst: TestKees

een halogeenlamp gevoed door een dynamo bij lage snelheid weinig licht en is er bij stilstand helemaal geen licht. Op de S’cool-fiets zit een veel betere naafdynamo maar ook een slechte koplamp. Op de andere modellen zit een goedkoop ledlampje op batterijen.

Fiets voor vakantie De kinderfietsen zijn prima geschikt voor het vlakke Nederland. Voor fietsvakanties in heuvelachtig landschap zijn ze minder geschikt bij gebrek aan versnellingen en vanwege hun hoge rolweerstand en hun zwaarte. Islabikes maakt mooie kinderfietsen voor fietsvakanties. De XXLITE van S’cool lijkt met een prijs van 250 euro een goedkoper alternatief.

Conclusie De verschillen tussen de geteste fietsen zijn klein. De verschillen zitten vooral in de verhoudingen, de cranklengte, dikte van het handvat en grootte van het zadel. Uiteindelijk maakt de S’cool-fiets de beste allround indruk omdat het gewicht laag is, de afwerking goed en de maatvoering op alle punten klopt. In het algemeen geldt dat de fietsen van fabrikanten die gespecialiseerd zijn in kinderfietsen (Islabikes en S’cool) het beter doen dan fabrikanten die kinderfietsen ‘erbij’ doen. 

Batavus Snake + Stoer uiterlijk

Goede remmen Goede handvatten Lampen afgeschermd Lage rolweerstand Lichtjes in pedalen

349 euro

S’cool 20

310 euro

+ Laag gewicht

Naafdynamo Goede handvatten Voor jongensfiets lage instap 3 versnellingen Achterlicht ook op dynamo Autoventielen RVS ketting Goede afwerking (bv hoogte verstelling zadelpen) Korte cranks

- Slechte koplamp

Geen slot

Gazelle Spring

269 euro

+ Korte cranks - Zwaar

Grote diameter handvatten Slechte dynamo

- Band niet geschikt voor dynamo

Slechte dynamo Korte spatborden Lang zadel Lange cranks Schakelsyteem dynamo kwetsbaar Zwaar

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

23

TestKees Loekie Explorer

229 euro

+ - Vrij zwaar

Loekie Foxy lady

309 euro

+ Licht goed afgeschermd

Lange cranks

Laag gewicht Lage instap

- Dikke handvatten

Gazelle Bikemachine

Batavus Gabana

+ Korte cranks

+ Koplamp beschermd in stuurpen

- Slechte dynamo

24

269 euro

Lange cranks

Koplamp kwetsbaar Band niet geschikt voor dynamo Hoge rolweerstand Zwaar

VogelvrijeFietser

349 euro

Bediening dynamo Goede remmen Lichtjes in pedalen

- Zadelpen erg kort

Slechte dynamo Schakelsysteem dynamo kwetsbaar Korte zadelpen Lange cranks

september | oktober 2011

TestKees Alpina Twist

279 euro

+ Korte cranks

Cumberland Urban +

- Voorlamp komt tegen de grond bij vallen

- Kort achterspatbord

Zwaar Geen achterrem

Alpina Yabber + Korte cranks

269 euro

Geen slot Geen achterrem Lange cranks

Cumberland Minidoll

- Erg zwaar

- Koplamp komt tegen grond bij vallen

september | oktober 2011

199 euro

+ Goede handvatten

Geen achterrem

199 euro

Kort achterspatbord Geen achterrem Geen slot Lange cranks Groot zadel

VogelvrijeFietser

25

Tekst en foto’s: Michiel Slütter

Walcheren:

Walhalla voor slagveldtoeristen

Duitse bunkers werden op Walcheren tot voor kort rücksichtslos gesloopt. Inmiddels wordt het beton dankzij stichting Bunkerbehoud weer gewaardeerd. Er worden zelfs fietspaden aangelegd om bunkers te kunnen bezoeken.

De kust van Normandië trekt veel toeristen. Niet alleen vanwege de mooie stranden, maar ook omdat de geallieerden daar op 6 juni 1944 landden. Maar er is nóg een plek in Europa met prachtige stranden waar de geallieerde legers de Atlantikwall hebben geslecht. Dat is Walcheren.

Daar kwamen de toeristen tot voor kort alleen vanwege de

Fietsen langs de sporen van de oorlog

Aan de hand van deze sporen van de oorlog, zijn voor deze gids veertien fietsroutes opgesteld. Ze vertellen ieder een bijzonder oorlogsverhaal. De lengte van de routes varieert van 19 tot 49 kilometer. Ze volgen zoveel mogelijk het fietsknooppuntensysteem.

26

Fietsen langs sporen van de oorlog in Zeeland

Zeeland is in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen door het oorlogsgeweld. In het mooie Zeeuwse land zijn nog talloze kreken, bunkers en monumenten die herinneren aan de diepe wonden die werden geslagen.

Zeeland is in de Tweede Wereldoorlog tweemaal zwaar getroffen door oorlogsgeweld, staat in het voorwoord van het boekje Fietsen langs de sporen van de oorlog dat dit voorjaar langs sporen uitkwam. De strijd heeft sporen nagevan de oorlog laten in Zeeland. Veertien routes gaan langs wat nu nog herinnert aan de oorlog: van Duitse schijnvliegvelden tot bunkers en monumenten. Natuurlijk heeft de oorlog ook bij mensen sporen nagelaten. In het routeboekje zijn korte citaten met foto’s opgenoIN ZEELAND men van burgers en soldaten over hun ervaringen. Die getuigenissen wekken het verleden tot leven en maken het boekje meer dan een verzameling tochten langs monumenten en beton. Het boekje kost tien euro. Meer informatie: www.zeelandboeken.nl

Fietsen

VogelvrijeFietser

mooie stranden. Dat gaat veranderen. Want voor slagveldtoeristen is er op Walcheren veel te ontdekken. Het land is bezaaid met allerlei soorten bunkers en er is veel gevochten. Dat er überhaupt nog zoveel bunkers zijn, heeft Zeeland te danken aan de stichting Bunkerbehoud, een clubje betonliefhebbers. Ze verenigden zich in 1999 om de bunkers te beschermen tegen wethouders met nieuwbouwplannen.

Landfront Het ging de ‘bunkerologen’, zoals ze zichzelf noemen, vooral om het Landfront Vlissingen. Het Landfront was een verdedigingslinie om Vlissingen te beschermen tegen aanvallen over land. Belangrijk voor de Duitsers, want wie Vlissingen beheerst, controleert de Schelde en daarmee Antwerpen.

‘De gemeenten wilden allemaal uitbreiden en daarvoor moesten de bunkers gesloopt worden’, zegt Cor Heijkoop, voorzitter van de stichting. ‘Wij stelden voor om die linie te behouden als een groene verbindingszone tussen de gemeenten.’ Eind vorige eeuw haalden gemeentebesturen hun schouders op over de voorstellen van Bunkerbehoud. Heijkoop: ‘En nu roepen dure adviesbureaus hetzelfde. Gelukkig heeft het Landfront inmiddels voorbescherming gekregen. Dat betekent dat het bijna een officiële beschermde status heeft.’

Maar nu dreigt er volgens Heijkoop weer gevaar uit een andere hoek. Het oostelijke deel van de linie zal misschien onder water gezet worden. En dat heeft allemaal met het uitdiepen van de Schelde en de Hedwigepolder te maken. Om de Zeeuwen niet te

september | oktober 2011

Een van de bedreigde bunkers waar Bunkerbehoud zich hard voor maakt

ďƒ¨

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

27

De gebruikelijke urinelucht ontbreekt

ontrieven, heeft staatssecretaris Bleker besloten om die polder toch maar te behouden. De natuurcompensatie moet bij Vlissingen gevonden worden. Precies op de plek waar een deel van het Landfront staat.

Campingtafeltje Wie het volledige Landfront nog wil zien, moet snel het boekje Fietsen langs de sporen van de oorlog aanschaffen dat dit voorjaar is uitgekomen. Route 12 leidt langs de bedreigde bunkers.

Ik koop het boekje bij de ingang van het Bunkermuseum in Zoutelande.

Daar zit de voorzitter van Bunkerbehoud achter een campingtafeltje bij de ingang. Met een tellertje houdt Heijkoop het bezoekersaantal bij. Een klein uur na opening al 100 bezoekers.

De toegang tot de gerestaureerde personeelsbunker is gratis.

Bezoekers uit Hoek van Holland beginnen enthousiast te vertellen over bunkers in hun eigen woonplaats. Heijkoop legt ze uit dat op de top – ‘twee keer links’ – nog een uitkijkbunker staat.

‘Tegen Duitsers zeg je zeker twee keer rechts’, lacht één van hen.

Van anti-Duitse gevoelens is op Walcheren eigenlijk geen sprake, volgens Heijkoop. ‘In 1948 kwamen de eerste Duitse toeristen alweer. En wanneer het aantal Duitse bezoekers met ook maar één procent terugloopt, schreeuwt iedereen moord en

28

VogelvrijeFietser

brand.’ Dat er inderdaad zo veel Duitse vakantiegangers komen blijkt uit informatiebordjes in het museum; die zijn in het Duits en in het Nederlands.

Op advies van Heijkoop fiets ik route 3 uit Fietsen langs de sporen van de oorlog. De tocht maakt deels gebruik van het knooppuntennetwerk. Dat gaat prima en dan weet je ook zeker dat je langs horecagelegenheden komt. Maar de route leert ook dat je veel mist als je blind vaart op de knooppunten. Dan vind je nooit het knisperende schelpenpaadje door de weilanden.

Schartenstand mit Vorsatzplatte Het schelpenpaadje is enkel en alleen aangelegd om bunkers te kunnen bezoeken. Daarom had Heijkoop deze route 3 aanbevolen. Vóór 2010 was het weiland privéeigendom. Dat je er nu wel bij kunt komen, is aan het toerisme te danken. Plaatselijke minicampings wilden graag uitbreiden, van 15 naar maximaal 25 plaatsen. Dat mocht, maar dan moesten ze wel geld geven voor het ontsluiten van de bunkers. Voor de liefhebbers: het gaat onder andere om een Schartenstand

‘Anti-Duitse gevoelens heeft Walcheren niet’

september | oktober 2011

Stichting Bunkerbehoud Stichting Bunkerbehoud heeft veel voor elkaar gekregen op Walcheren. Eind vorige eeuw zag bijna niemand iets in de Duitse bunkers. De sloop van weer een bunker spoorde de betonliefhebbers aan tot de oprichting van de stichting.

Inmiddels zijn bunkers opgeknapt, opengesteld en opgenomen in de Zeeuwse toeristische infrastructuur. Bij Koudekerke loopt sinds 2010 een nieuw schelpenpaadje langs een stel bunkers. En bij Middelburg is een toeristisch fietspad eind maart officieel geopend door de toenmalige Middelburgse verkeerswethouder Frank Streng. Het Landfront Vlissingen heeft de aanvallen van bouwlustige gemeenten veilig doorstaan. In een uitgave ter ere van het tienjarig bestaan noemt Hans Sakkers van Bunkerbehoud de linie in één adem met de vestingstad Naarden en de stelling van Amsterdam. ‘Het Landfront is het meest complete voorbeeld van een stadsverdediging uit de twintigste eeuw in Nederland’, aldus Sakkers.

De Duitsers hebben er overigens niet veel aan gehad. Voor de landingen op de kust bombardeerden de geallieerden eerst de dijken, waardoor Walcheren onder water kwam te staan.

Ook de bunkers kwamen blank te staan.

für 4,7 cm Festungspak (type 631) en een Schartenstand mit Vorsatzplatte (type 623). Die vestingwerken zijn ook interessant voor de gasten van de campings. Wie het niet interesseert gaat gewoon heerlijk op het picknickbankje tussen de bunkers zitten.

Je denkt dat je dan uitkijkt op een doodgewoon kanaal, maar het is in werkelijkheid een Panzermauer. Dat is een gracht die zo breed is dat die voor tanks een onoverkomelijke hindernis vormt. Liefhebbers kunnen de bunkers op en in klimmen. Verrassend genoeg zijn ze schoon en hangt er niet de gebruikelijke urinelucht.

Maar als ik eerlijk ben, vind ik het leuker om bunkers te bekijken die níet officieel ontsloten zijn voor fietsers en wandelaars.

Die zijn er gelukkig ook nog langs route 3. Aan de Verbrande Hofweg net buiten Vlissingen staan op een rommelig weilandje zo op het oog lukraak neergezette bunkers. In één van de bunkers ligt allerhande rommel, van half verbrand plastic tot roestig prikkeldraad. En voor een andere bunker ligt een berg mest. Of ik er mag komen, weet ik niet. Er hangt een onleesbaar bordje bij het rode hek; misschien stond er ooit ‘verboden toegang’ op. Vogels vliegen verschrikt op wanneer ik er rondscharrel. Ik denk dat de mannen van Bunkerbehoud dit misschien ook eigenlijk het leukste vonden: rondneuzen bij oude Duitse bunkers waar verder niemand belangstelling voor heeft. 

www.bunkerbehoud.com

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

29

Vitor geeft wrakken nieuw leven

‘Ik stal van de koningin’

30

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Tekst: Mirjam Streefkerk Foto’s: Pieter Crucq

De Portugees Vitor Sousa Peixoto geeft nieuw leven aan fietsen die opgegeven zijn.

‘Als ik zie hoe kranen fietsen grijpen om ze te laten smelten, doet dat pijn in mijn hart.’ 

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

31

fietsen aan de praat te krijgen. De fiets waar hij nu aan klust is tientallen jaren oud en heeft een gebogen frame en gebroken naaf. ‘Een andere fietsenmaker zou misschien zeggen: je kunt beter een nieuwe kopen. Maar ik wil graag dat dit soort oude fietsen blijft rondrijden.’ Trots laat hij zijn eigen exemplaar zien: een oude transportfiets uit 1936 met dubbele stang en transportzadel. Zelf zette hij er dikke banden op en beplakte hij het stuur met wit racefietslint. Op het draagstuk voorop heeft hij een kinderzitje gemonteerd. Vitor wijst naar zijn zoontje.

‘Het zou toch mooi zijn als hij hier later met zíjn zoontje ook nog op fietst?’

Staal uit de bergen Vitor Sousa Peixoto (40) is druk. Terwijl hij in zijn fietsshop in hartje Amsterdam een fiets aan het repareren is, ondertussen op zijn zoontje past en klanten te woord staat, beantwoordt hij ook nog vragen van de interviewer. De Portugees is bedenker en eigenaar van Recycled Bicycles. Hij koopt bij de gemeente oude fietsen op, herstelt deze en verkoopt ze vervolgens voor een bedrag van 60 tot 100 euro.

In 1998 kwam hij naar Amsterdam om hier een bestaan op te bouwen. ’s Ochtends zou hij gaan werken, ’s middags wilde hij zijn grootste hobby uitoefenen: BMX’en. Hij was afwasser, glazenwasser, schoonmaker en toen hij bij zijn laatste baantje – als afficheplakker – ontslagen werd, besloot hij dat hij niet langer voor een baas ging werken.

‘Ondertussen had ik al zo’n vijftien fietsen voor de deur staan. Allemaal exemplaren die ik had gevonden op straat en had opgeknapt voor als er vrienden op bezoek zouden komen.’ Vitors eerste gewone fiets was er een die een vriend van hem van een junk had gekocht. ‘Dat beviel me eigenlijk maar niets. Zolang mensen fietsen kopen van junks, blijven zij fietsen stelen. Vandaar dat ik voor mijn vrienden die op bezoek kwamen zelf voor fietsen zorgde.’

Flyeren bij AH Het idee voor de bikeshop kwam na een tip van een vriend die op een van die opgeknapte fietsen reed. Met een startkapitaal van 150 euro kon Vitor zich net inschrijven bij de Kamer van Koophandel en de eerste maand huur betalen voor een kleine werkplaats. In anderhalve maand vond de Portugees

32

VogelvrijeFietser

meer dan 30 fietsen op straat. ‘Ik ging niet speciaal op zoek, maar zag ze gewoon als ik naar een vriend fietste.

Dan fietste ik met twee fietsen verder.

De fietsen die op slot stonden, liet ik natuurlijk met rust.’ Nadat hij de eerste serie fietsen had opgeknapt hing hij flyers op bij de Albert Heijn. Om te kunnen concurreren met de ‘fiets-kopenguys’ kostten de fietsen tussen de 15

‘Ik wil dat oude fietsen rond blijven rijden’ en 35 euro. Binnen drie dagen was hij door zijn voorraad heen. ‘Mensen bleven maar bellen. Steeds als ik weer een fiets vond, knapte ik ’m op en was hij binnen no time verkocht.’

Met het verhuizen naar steeds betere werkplaatsen liep noodgedwongen ook de prijs van de opgeknapte fietsen op.

Aan de Spuistraat in Amsterdam, waar hij nu een werkplaats heeft, vraagt hij tussen de 60 en 90 euro voor een opgeknapte fiets. Nog steeds niet veel geld. De Portugees repareert ook fietsen.

Bij wijze van hobby levert hij daarnaast nog custom made fixed gears en single speeds, waarvoor hij in zijn magazijn een aantal racefietsframes heeft hangen.

‘Dat vind ik het leukst om te doen; het is een uitdaging om precies te maken wat mijn klanten willen.’ Hij wijst naar een oude racefiets in zijn werkplaats: ‘Over een paar weken herken je die niet meer terug.’

Hij heeft er vooral lol in om heel oude

Vitor werkt het liefst met oude fietsen, omdat de kwaliteit daarvan simpelweg beter is. ‘50 jaar geleden kwam het staal voor die fietsen nog bijna rechtstreeks uit de bergen, maar nu worden fietsen gemaakt van allerlei verschillende soorten staal. Toen was het supergoed, nu is het supershit. Die nieuwe fietsen die je tegenwoordig voor 150 euro kunt kopen zien er misschien leuk glimmend uit, maar ik heb liever de helft van zo’n oude fiets.’

Hij schat dat hij van de ongeveer 800.000 fietsen die er in Amsterdam zijn zo’n 15.000 tot 20.000 exemplaren in zijn handen heeft gehad. ‘Het is dus eigenlijk wel jammer dat ik nooit van die stickers erop heb geplakt, zoals fietsenmakers wel vaak doen.’

Inmiddels vindt Vitor zijn fietsen niet meer op straat. ‘Een poosje terug kreeg ik een agent op bezoek, die mij vertelde dat het illegaal was wat ik deed. Ik stal van de koningin.’ Sindsdien gaat de Portugees naar de Amsterdamse Fietsen Afhandel Centrale waar de gemeente foutgeparkeerde en gevonden fietsen drie maanden bewaart. Het liefst zou hij daar alle fietsen meenemen: ‘Als ik zie hoe de kranen de niet-opgehaalde fietsen grijpen om te laten smelten, doet dat pijn in mijn hart.’ Voor groei heeft de Portugees alleen geen ruimte. ‘Ik werk het liefst met vrienden, met mensen die ik vertrouw. Als ik zou willen groeien zou ik mensen moeten inhuren. Die moet ik dan weer per uur betalen en dus moet ik dan ook in de gaten houden of ze wel hard genoeg werken. Ik hou het liever allemaal een beetje kleiner. Dat is gezelliger.’  Kijk voor Vitors fietsen op www.recycledbicycles.org/home.html

september | oktober 2011

Steco neemt méér mee!

SCHADE?

ERGERNIS?

Dagelijkse ergernis!

De Steco Monkey-Mee - veilig op weg naar school - handig in gebruik - éénvoudige montage

Steco Metaalwarenfabriek b.v.

Wolweg 34, 3776 LP Stroe, Holland

Fax 0031 (0) 342 441584 E-mail: info@steco.nl Internet: www.steco.nl

Foto Constantijn Boonebakker

Voor de serieuze forens

Proefrit? Ligfietsverhuur?

Alles over ligfietsen.

O P LOplossing: O S S IBike-Safe!

NG!

BIKE-SAFE

Stuurdraagsystemen Bike-Safe

Fiets de langste etappes met de trein > Directe nachttreinen Amsterdam – Praag / Kopenhagen / Warschau / Zürich / München enkele reis + fietsres.

TOT zitpl va. 29,- , couchette va. 49,- pp M IN D E7 5 % R U IT S T O OC O² > Nieuw in 2011: Fiets gratis mee in AutoSlaap Trein T op sommige data, fiets mee naar Oslo of Narvik > Amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Antwerpen v.a. 59,- pp > Amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp TREINTICKETS – TREINVAKANTIES – TREINRONDREIZEN – AUTOTREINEN – TREIN & FIETS

071 513 70 08 – SINGEL 393 A’DAM – BREESTRAAT 57 LEIDEN – TREINREISWINKEL.NL

Stuurdraagsystemen Bike-Safe heeft verkoop, productie en montage in eigen beheer waardoor wij in staat zijn om een concurrerende prijsstelling te hanteren.

Bel voor meer informatie of bezoek onze internet-site.

Bike-Safe B.V. Koningshoek 15, 5094 CD Lage Mierde Tel: +31 (0)13 - 509 13 70 Fax: +31 (0)13 - 509 61 41 E-mail: info@bike-safe.nl Website: www.bike-safe.nl

Tekst Suzanne Brink Foto: Dieter Telemans/HH

Orange Bike Days in Brussel

Europese filehoofdstad op de fiets

Nederland fietsland. Ok. En dan? De tijd is rijp om daar meer mee te doen. Jasper van Dorrestein, handelsmedewerker van de Nederlandse ambassade in Brussel, smeedt het ijzer nu het heet is. In september zijn de Orange Bike Days in Brussel.

‘Ik fiets altijd defensief. Ik neem het auto’s in Brussel niet kwalijk dat ze niet op me letten. Ik rij tenslotte op autowegen.’ Handelsmedewerker van de Nederlandse ambassade Jasper van Dorrestein fietst elke dag zesentwintig kilometer van huis naar zijn werk in Brussel en terug. Een fietsstad is Brussel nog niet. Er zijn amper fietspaden.

Maar Van Dorrestein ziet kansen voor de fiets.

‘TomTom heeft Brussel uitgeroepen tot filehoofdstad van Europa. Iedereen staat uren in de file. De fiets is een oplossing die niet alleen de files oplost, maar ook nog eens goed is voor milieu en gezondheid van de mensen.’

Leren fietstassen De stad Brussel heeft het ambitieuze plan het percentage fietsers van vier procent nu, naar tien procent in 2015 op te stuwen. De Orange Bike Days van de Nederlandse ambassade in september passen perfect in dat streven. ‘Als ambassade zoeken we elk jaar een thema waarbij Nederlanders bedrijven producten en kennis kunnen promoten’, zegt Van Dorrestein. ‘Dit jaar sluiten we aan bij Smart Mobility en de Europese week van de mobiliteit.’ Kansen zat voor Nederlandse fietsfabrikanten in een land waar fietsen vooral

34

VogelvrijeFietser

wielrennen betekent.

Van Dorrestein: ‘Alleen in steden als Leuven en Gent wordt aanzienlijk ge-woon-werkfietst. De mensen die in Brussel fietsen zijn bijna allemaal werknemers van buitenlandse ambassades. Status is in Brussel erg belangrijk. Je ziet hier ook veel meer glimmende nieuwe auto’s dan in Nederland. Belgen zien graag een man in pak en een vrouw in een mooie jurk. Ze willen er succesvol uitzien en een fiets past niet direct in dat plaatje.’

De Nederlandse fietsindustrie zou daar op in kunnen spelen. ‘In Belgie zouden mooie leren fietstassen het bijvoorbeeld goed doen. Zodat je kunt zien aan zo’n fietser: die fietst niet omdat hij arm is, die is wel degelijk succesvol.’

ThinkBike Orange Bike Days van de Nederlandse ambassade bestaat uit drie elementen: ThinkBike, SeeBike en GoBike. ThinkBike is een fietsworkshop. Verkeersdeskundigen uit Nederland fietsen met Belgische experts langs knelpunten in Brussel.

De Nederlanders vertellen hoe ze soortgelijke situaties in Nederland hebben opgelost en vervolgens gaan ze samen aan de slag.

september | oktober 2011

Fietstocht van de lokale fietsorganisatie Pro Velo door Brussel.

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser mei | juni 2010

35

Jasper van Dorrestein: ‘We hadden al lang een Nederlandse Fietsambassade moeten hebben’

‘Belgen zien graag een man in pak en een vrouw in een mooie jurk’

ThinkBike is niet nieuw. Dat is van het Fietsberaad, een kenniscentrum voor fietsbeleid. Die heeft zulke workshops eerder gedaan in Toronto, Washington, Chicago, Los Angeles.

SeeBike is een expositie waarop leuke Nederlandse bedrijven hun gekke, leuke eenhandige producten kunnen laten zien.

GoBike tenslotte is een aantal tochten door Belgische steden met onder andere de opvallende fietsen van de expositie SeeBike. Bakfietsen, opvallende cargofietsen, beachcruisers enzovoort. De ambassade nodigt elk Nederlands bedrijfje met leuke, gekke of juist heel praktische fietsen uit om mee te doen. Aan het hoofd van de stoet rijden de ‘prominenten’.

Van Dorrestein: ‘We zijn erg blij met de politici in Brussel die hun medewerking hebben toegezegd. Charles Picqué is minister president van het hoofdstedelijk gewest en Freddy Thielemans is burgemeester van Brussel. Wellicht komt de eurocommissaris van transport, Siim Kallas, ook nog. We hopen natuurlijk op veel media-aandacht en hun aanwezigheid helpt erg.’

Het concept van Orange Bike Days is wat Van Dorrestein betreft niet voor eenmalig gebruik. ‘Wat we in Brussel doen is een pilot, maar het concept kan heel makkelijk over worden genomen door ambassades over de hele wereld. Een kwes-

‘Ik fiets altijd defensief in Brussel’

Orange bike days 13 en 14 september Think Bike in Brussel 15 september tot en met 2 oktober See Bike in Brussel Go Bike is op vier dagen in verschillende steden. Iedereen kan eraan meedoen. Deelnemers krijgen een gratis ontbijt en een oranje rugzakje met hebbedingen.

18 september in Antwerpen 19 september in Brussel 24 september in Luxemburg 25 september in Gent.

Inschrijven kan op http://www.orangebikedays.eu/nl/orangebike-days/

tie van sponsoring door de grote Nederlandse spelers op de fietsmarkt en lokale partijen erbij betrekken.’

Schouders erondER Over ambassades gesproken, in navolging van de Deense Cycling Embassy wordt dit jaar ook een Nederlandse Cycling Embassy uit de grond gestampt. ‘Die hadden we natuurlijk al lang moeten hebben. Nederland is groter dan Denemarken, er fietsen in Nederland veel meer mensen en dat doen ze al veel langer.’

Van Dorrestein heeft wel een verklaring waarom de Denen al lang en breed zo’n ambassade hebben en het er in Nederland nog niet van gekomen is. ‘Ik heb een tijd in Zweden geleefd en ik denk dat Scandinaviërs veel meer geneigd zijn om een gemeenschappelijk doel te vinden. En daar zetten ze dan samen de schouders onder. Nederlanders hebben dat min-

36

VogelvrijeFietser

der. Om de Nederlandse fietsambassade te laten slagen moet iedereen zijn eigen belang ondergeschikt maken aan het gemeenschappelijke belang. Ik ben benieuwd of we er nu in slagen. In elk geval sluit de Orange Bike day wel goed aan bij de Nederlandse fietsambassade.’

Dat brengt ons de vraag op welke fiets burgemeester Thielemans eigenlijk fietst op de grote dag. Een Gazelle? Of een Batavus?

Van Dorrestein: ‘Daar kunnen we nog niks over zeggen. Misschien neemt de burgemeester wel zijn eigen fiets mee.’  Meer informatie: www.orangebikedays.eu/ www.orangebikedays.eu/nl/orange-bike-days/

september | oktober 2011

Extra schenken aan fietsveiligheid interessant?

Schenk voordelig aan de Fietsersbond

Bij een notariële schenking geeft u minimaal 5 jaar een vast bedrag aan de Fietsersbond. Deze wijze van schenking is fiscaal voordelig omdat het bedrag volledig aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Zo kan een jaarlijkse schenking van e 150,- u slechts e 87,- kosten. Wilt u meer weten? Vul dan de bon in of kijk op www.fietsersbond.nl/schenken.

�

Bij een schenking van minimaal e 100,per jaar neemt de Fietsersbond de kosten van de notariële akte voor haar rekening.

�

Schenkt u de Fietsersbond jaarlijks een extra bedrag bovenop de verplichte minimum bijdrage voor uw lidmaatschap?

Dan is een notariële schenking wellicht interessant voor u!

A N T W O O R D K A A R T

Ja, zend mij informatie over notarieel schenken NAAM:

M/V

STRAAT: POSTCODE:

HUISNR: PLAATS:

TELEFOON:

GEBOORTEDATUM:

E-MAIL:

DATUM:

HANDTEKENING:

Stuur deze coupon op naar de Fietsersbond, antwoordnummer 4309, 3500 VE Utrecht (postzegel niet nodig).

U kunt ook schenken via www.fietsersbond.nl/schenken

Nieuw tv-spotje De Fietsersbond heeft een nieuw tv-spotje met de bekende BMX stuntfietser Mark Vos in de hoofdrol. Sinds augustus is het verschillende keren te zien geweest. Hij haalt spectaculaire stunts uit om paaltjes en losliggende stoeptegels te ontwijken. In de voice over zegt acteur Frank Lammers: ‘Fietsers komen heel wat hindernissen tegen. De Fietsersbond zet zich in voor meer ruimte voor fietsers. Word lid van de Fietsersbond voor veilig en plezierig fietsen.’ Het filmpje is opgenomen in Haarlem en laat aan de ene kant zien dat fietsen leuk is terwijl het tegelijkertijd duidelijk maakt dat er nog een hoop te verbeteren valt en dat de Fietsersbond daar aan werkt. Niet iedereen is namelijk zo handig als deze stuntfietser.  Het filmpje is ook te zien op YouTube: youtu. be/5ug4L4Xnwuw Daar werd hij in anderhalve week 10.000 keer bekeken.

38

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Vernieuwde folder De folder Het recht van de sterkste is opgefrist en herdrukt. De folder wordt onder andere uitgedeeld bij cursussen van de fietsschool. In de folder staan tips hoe je als fietser het veiligst en plezierigst door het verkeer gaat: ‘Neem of geef de ruimte en laat je zien’. De folder is voor drie euro bij de Fietsersbond aan te vragen.

Door storting van drie euro op giro 30255 ovv Recht van de sterkste. Grotere aantallen tegen portokosten. 

nieuws

Tekst: Suzanne Brink

Het recht van de sterkste Zelfbewust fietsen: veiliger en plezieriger

voor veilig, snel en plezierig fietsen

VOOR

Opgelost in Almelo Fietsen was op de Vriezenveense weg in Almelo levensgevaarlijk. De fietsstrook werd daar namelijk abrupt onderbroken door parkeervakken voor bezoekers van een verzorgingshuis. De Almelose afdeling voerde vorig jaar actie op de Vriezenveense weg.

Dankzij de actie besloot de gemeente elders parkeervakken te maken en de fietsstrook door te trekken. 

NA

Asfalt in Hillegom Dankzij intensieve lobby van de afdeling Hillegom van de Fietsersbond krijgt Hillegom geasfalteerde fietspaden op de belangrijkste weg, de N208, die van Haarlem naar Lisse loopt. Eerder dreigde de verantwoordelijke wethouder betegelde fietspaden aan te leggen met als argument dat er te veel leidingen, buizen en kabels onder de fietspaden zouden komen. De afdeling droeg daarop geslaagde voorbeelden aan van geasfalteerde fietspaden boven leidingen uit andere delen van het land.

Dat overtuigde de gemeenteraad. 

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

39

fietsnieuws

Luxe kinderbakfiets Wettelijk te breed Bakfietsen met twee wielen rijden veel lichter dan die met drie wielen. De tweewielbakfietsen zijn dan ook populair voor kindervervoer. Maar de houten bak om op te zitten is alleen nogal primitief. Dat is bij de Wallaroo van Winther wel anders. Op het frame is een kunststof cabine gemonteerd met huif en comfortabele zitjes, zoals die ook te vinden is op de Dolphin-kinderkar en de Kangaroo-driewieler van Winther. Het frame van de Wallaroo is gebaseerd op de befaamde Long John-bakfiets en zeer stijf uitgevoerd. Dus stevig. Als de kinderen uit de fiets gegroeid zijn,

is de cabine te vervangen door een grote bagagebak. De fiets is uitgerust met een schijfrem vóór en een Nexus7versnellingsnaaf met terugtraprem achter. Wel erg jammer: met zijn 79 centimeter is hij 4 centimeter te breed voor de Nederlandse wet. De Winther Wallaroo kost 2.899 euro. 

Geen inkijk Schaamschot Korte of wijde opwaaiende rokjes zijn wel leuk, maar wat te doen met de inkijk op de fiets? De ‘fietsrok’ biedt een oplossing. Het is een soort schaamschot dat je aan het stuur hangt en ongewenste blikken en windvlagen tegenhoudt.

Te koop via www.geeninkijk.nl voor 15,95 euro en leverbaar in allerlei vrolijke designs of naar eigen ontwerp. 

Supersnelle banden Maar kwetsbaar Het comfortabele bandje dat Vredestein speciaal voor de hippe elektrische Gocycle ontwierp, is nu voor iedereen te koop. F-Lite heet het bandje. Het 20 inch bandje heeft dankzij de dunne antileklaag een extreem lage rolweerstand. De zijkanten zijn ook dun en daarmee kwetsbaar.

De F-Lite zal snel beschadigen als je langs de stoeprand schuurt. Dat maakt de F-Lite ongeschikt voor kinderfietsen en bagagekarretjes. De F-Lite weegt maar 295 gram en kost 34,50 euro. Meer informatie: www.flevobike.nl.

40

VogelvrijeFietser

september | oktober 2011

Elektrische OV-fiets Slechtst getest Deze zomer begon OV-fiets met het verhuren van elektrische fietsen. Het is nu nog een proef van een halfjaar op tien locaties. Het idee is dat de elektrische ondersteuning klanten verleidt om de OV-fiets ook voor wat langere afstanden te pakken. Of dat gaat lukken, is de vraag. Je kunt de mate van ondersteuning niet zelf instellen, en die ondersteuning is gering. Zonder wind moet ik nog aardig meetrappen om boven de 20 kilometer per uur te komen. En bij optrekken, heuvel op en straffe tegenwind merk je te weinig van die ondersteuning. Zonder elektrische ondersteuning rijdt de fiets zwaar. OV-fiets geeft de lader niet mee en met de opgeladen accu kun je maximaal 30 kilometer fietsen. Als deze fiets mee was genomen in onze elektrische fietsentest van 2011 was hij als slechtste geëindigd. Dus zeker geen fiets om te huren om eens te kijken hoe een elektrische fiets bevalt. Een ritje kost per dag 7,50 euro en dat is 4,50 euro duurder dan een ritje op de gewone OV-fiets.

Meer informatie: www.ov-fiets.nl 

Bikewiper Zadeldroger Als het regent bij vertrek van huis, denk je er misschien nog aan om een zadelhoes over het zadel te plaatsen.

Maar vaak is een bui onverwacht. Dan is de Bikewiper handig, een klein doekje van kunstzeem met hoog absorptievermogen. Na gedane arbeid wring je het uit en klem je het met klittenband om de zadelpen. Door de rijwind droogt het snel op de fiets. Ook handig voor natte kinderzitjes. Eén doekje kost 4,95 euro en is te koop via www.bikewiper.nl. 

Pedalen met veel grip Slim randje Het nieuwe PC2 -pedaal van Ergon moet meer grip bieden dan een gewoon antislippedaal. Het pedaal is groter dan normaal en voorzien van 3M safety-walk, een schuurpapierachtig materiaal dat ook wordt gebruikt als antislipmateriaal op trappen en in natte ruimtes.

Mij bevielen de pedalen goed. Dankzij het brede oppervlakte heb ik zelfs met zachte gympen genoeg steun. Het licht gebogen randje aan de binnenkant zorgt ervoor dat ik blind mijn schoenen in de goede positie kan zetten. En de grip van het schuurpapierachtige materiaal lijkt prima, hoewel het lastig te zeggen is of het beter is dan het rubber van gewone pedalen. Ook fijn is dat de pedalen dicht langs de cranks draaien. Daardoor is de afstand tussen de voeten klein en door het randje hoef je niet bang te zijn dat je voeten tegen de cranks komen. Opvallend is dat de pedalen van glijlagers zijn voorzien. Dat draait toch net iets minder dan kogellagers. Het Ergon PC2-pedaal kost 59,95 euro en is leverbaar in twee maten. 

september | oktober 2011

VogelvrijeFietser

41

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

Beleef het échte vakantiegevoel in Friesland met wel 30% korting!

Bungalowpark Beach Resort Makkum ligt op een uurtje rijden van de Randstad in een prachtig natuurgebied direct aan het IJsselmeer.

Geniet van de comfortabele- tot zeer luxe bungalows of appartementen tijdens een weekend, midweek of een week. Wilt u uzelf extra verwennen dan kiest u voor een accommodatie met privésauna, whirlpool of stoomdouchecabine.

30% g kortin

Beeld: logo beachresort, 2004-09-Makkum051.tif

Ontspanning en actie!

U kunt hier fantastisch fietsen, wandelen, surfen, bootje varen, tennissen, midgetgolf spelen en nog heel veel meer. Bezoek ook de gezellige en mooie stadjes in de directe omgeving zoals bijv. Workum, Sneek en Hindeloopen.

Speciale actie!

Leden van de Fietsersbond ontvangen 30% korting op de huurprijs!

Kijk voor meer informatie en actievoorwaarden op www.makkumbeach.nl/fietsersbond of bel 0515 - 23 22 85 E-mail info@makkumbeach.nl

Aanbieding o.b.v. beschikbaarheid. Kijk voor de laatste aanbiedingen op www. makkumbeach.nl/fietsersbond.

Niet geldig i.c.m. andere acties.

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

33% korting op reinigingsset Muc-Off (8-delig)

42

33% korting

VogelvrijeFietser

In deze kit vindt u alles wat u nodig heeft voor een complete wasbeurt van uw fiets.

Inhoud: • 1 liter biologisch afbreekbare Nano Tech Bike Cleaner (voor het effectief verwijderen van stof, vet, olie en aangekoekt vuil) • 1 spuitbus met 500 ml Bike Protect (voor bescherming en glans) • Eén 55mm borstel met zijdezachte haren om uw fiets, de onderdelen en de accessoires met zorg te reinigen tot in de moeilijk bereikbare uithoeken • Eén 35mm borstel voor het reinigen van naven, moeilijk bereikbare uithoeken, vorkboog en veersysteem • Eén borstel in klauwvorm met speciale textuur en nylonharen voor cassettes, kettingen en schakelsysteem • Een tweedelige borstel

met harde nylonharen voor het reinigen van spaken, remschijven, demperveer, stangen van het veersysteem of pedalen • 1 Microcell spons • 1 wasbak die ook gebruikt kan worden om de poetsspullen in op te bergen Bestellen Leden van de Fietsersbond betalen slechts € 39,95 voor de Muc-Off reinigingsset (normale prijs € 59,95).

Bestel de Muc-Off reinigingsset via www.veelvoordefiets. nl/fb, vul tijdens het bestellen kortingscode fb1986 in om gebruik te maken van de aanbieding.

Aanbieding geldig t/m 31 oktober 2011. Niet geldig i.c.m. andere acties

september | oktober 2011

Nivon Natuurvrienden lidmaatschap met cadeaubon t.w.v. € 10,Nivon Natuurvrienden is de grootste groene vrijetijdsorganisatie van Nederland en wil mensen en natuur bij elkaar te brengen en ze de mogelijkheid geven te ontspannen, ontmoeten, ontdekken en ontplooien. Als u zich nu aanmeldt als lid van Nivon Natuurvrienden voor 2012 ontvangt u de laatste 4 maanden van 2011 gratis. De eerste 50 nieuwe leden ontvangen ook een Nivon-cadeaubon van € 10,-. De cadeaubon kunt u gebruiken bij een boeking bij één van de Nivonnatuurvriendenhuizen of kampeerterreinen of bij aankoop van een Nivon wandelgids (verkrijgbaar op locatie of via www.nivon.nl).

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

bon ,u a 0 e cad .v. € 1 t.w

Natuurhuizen Het Nivon heeft veertien vakantiehuizen in prachtige natuurgebieden: in de bossen van Gelderland, Groningen, Drenthe en NoordBrabant en ook aan de kust. Fietsers zijn meer dan welkom in deze natuurvriendenhuizen. Veel LF-routes voeren langs de natuurvriendenhuizen. Vanaf de huizen zijn ook prachtige routes te fietsen in de omgeving. U kunt overnachten in 2-persoons- of gezinskamers.

Aanmelden Meld u aan via www.nivon.nl/ledenvoordeel en vink op het aanmeldformulier het vakje Fietsersbond aan om in aanmerking te komen voor een Nivon-cadeaubon t.w.v. € 10,-.Wees er snel bij want Op=Op.

25% korting op LOOKY handschoen, de fietshandschoen met achteruitkijkspiegelspiegel

Fietsen met een spiegel biedt meer zicht op de verkeerssituatie achter u: denk aan achteropkomend verkeer of gewoon om te weten wie er achter u fietst. De LOOKY fietshandschoen is een nieuw soort fietsspiegeltje, gecombineerd met het comfort van een fietshandschoen. De LOOKY is een aanvulling op het bestaande assortiment aan fietsspiegels, maar heeft niet de nadelen van vandalismegevoeligheid, kwetsbaar bij valpartijen of oubollig imago.

Met LOOKY ziet u inhalende (brom) fietsers en achteropkomende auto’s tijdig

september | oktober 2011

aankomen zonder om te draaien en de aandacht op de weg voor u te verliezen.

Inhalen, voorsorteren en links afslaan is met LOOKY makkelijk en bovenal veilig.

Ook heeft u met LOOKY contact met een groep volgers en blijven kinderen en spullen achterop in het zicht. LOOKY is verkrijgbaar in de maten Extra Small t/m Extra Large en in meerdere kleuren.

25% g kortin

Bestellen Leden van de Fietsersbond ontvangen 25% korting op de LOOKY fietshandschoen en betalen e 14,60 (normaal e 19,50).

De aanbieding is alleen geldig voor bestellingen op www.LOOKY.nl: klik rechts op ‘Online bestellen’ en vul kortingscode ‘FB Leden Actie’ in om gebruik te maken van de aanbieding.

Prijs is exclusief €e 2,- verzendkosten.

VogelvrijeFietser

43

fietsvraag Naar aanleiding van een artikel over het meenemen van de fiets in de trein, stuurde Lutske Stienstra ons een brief.

‘Eén punt komt nooit aan de orde: hoe kom je met je fiets bij de trein? Wil je gebruik maken van de trap, dan heb je te maken met die smalle gootjes, recht onder de leuning, zodat je scheef moet lopen met je fiets. Eventuele bagage komt klem te zitten.’

Noodzakelijk kwaad Lutske is niet de enige die hierover klaagt.

Bij het meldpunt van de Fietsersbond komen een aantal klachten binnen. En we kregen verontrustende berichten van de afdelingen Utrecht en Arnhem over spiksplinternieuwe stations, Zuilen en Arnhem Centraal, zonder fietsgoot.

Tijd dus voor een onderzoekje. Eerst de vakliteratuur. De Ontwerpwijzer Fietsverkeer van kenniscentrum CROW geeft in een schema precies aan wanneer een fietsgoot moet worden toegepast en hoe hij er dan moet uitzien. Bij de ‘overwegingen’ staat: ‘bij voorkeur alleen toepassen als aanvulling op hellingbaan’ en ‘kost veel kracht van fietsers’. Dat geeft al aan wat fietsers allang weten: een fietsgoot is een noodzakelijk kwaad.

Voor de uitvoering geeft het CROW aanwijzingen: goten aan beide zijden van de trap, bij voorkeur uitgevoerd in beton, bovenkant op gelijke hoogte met

44

VogelvrijeFietser

de bovenste traptrede en ‘een eventuele trapleuning dicht tegen de muur om te voorkomen dat het stuur tegen de leuning komt.’ Er zit een mooi plaatje bij, waaruit blijkt dat de muur op minstens 20 centimeter afstand van de fietsgoot moet zitten.

Geen misverstand In de nota Basisstation, functionele normen en richtlijnen voor treinstations van het ministerie van Verkeer en Waterstaat (2005), staat: ‘Naast een hellingbaan of een lift, dienen hoogteverschillen altijd overbrugbaar te zijn door middel van trappen, (…).’ Dan volgt er het nodige over trappen en dan staat er zwart op wit: ‘en dient een fietsgoot aanwezig te zijn.’

Geen misverstand dus. Volgens de voorschriften voor stations moet een trap een fietsgoot hebben. Er zijn ook nog voorschriften over de plaatsing van de fietsgoot ten opzichte van de muur, vertelt ProRail-persvoorlichter Jouke Schaafsma.

15 centimeter voor de betonnen variant en 13,2 centimeter voor de metalen variant.

Dat is behoorlijk krapper dan de CROWrichtlijnen, en dat verklaart wellicht iets van de klemzittende bagage op de fiets.

Alternatief Hoe komt het nu dat, ondanks deze voorschriften, in nieuwe stations trappen zonder fietsgoten worden gebouwd? Schaafsma: ‘Het zijn richtlijnen. Dat betekent ook

dat als er gegronde reden voor is, ervan afgeweken mag worden. In Arnhem bleek dat er geen ruimte was om een fietsgoot te maken gezien de verwachte reizigersaantallen en de verwachte reizigersgroei. We moesten kiezen tussen twee roltrappen of een brede trap met fietsgoten. Toen is er gekozen voor de roltrappen. Ook omdat er een alternatief is voor de fietsen. Er komen extra brede liften.’ Geen ruimte voor een fietsgoot? Hoe breed is een fietsgoot? Schaafsma: ‘Er is wel ruimte voor een fietsgoot, maar er is geen ruimte voor mensen met fietsen die de fietsgoot gebruiken.’

Het nieuwe station Zuilen blijkt een ander verhaal. Schaafsma: ‘Er is een lift aan de ene kant van het perron. Aan de andere kant is een trap en daar komt alsnog een fietsgoot. De fietsgoot was niet goed meegenomen in het ontwerp.’

Dus, waarom ontbreekt er zo vaak een goede fietsgoot? Omdat stationsontwerpers andere prioriteiten hebben.

Misschien vinden ze fietsgoten niet zo belangrijk. 

In de vraagbaak op www.fietsersbond.nl kunnen mensen vragen stellen over prangende fietsproblemen.

september | oktober 2011

Tekst: Karin Broer Foto: Henriette Jalink

Waarom ontbreekt op een station zo vaak een goede fietsgoot?, vraagt Lutske Stienstra zich af

brieven

geduwd. Zij verloor haar evenwicht en viel op haar fietsende dochtertje. Ik reed erachter en gebaarde naar hem en riep: ‘Stop, een ongeluk!’, maar de wielrenner racete door. Er moet wat gedaan worden aan deze onverantwoordelijke , fanatieke, agressieve wielrenners. Zodat wij toerfietsers en wandelaars met vrede en genietend kunnen rijden en wandelen.

Nog een idee: Langs raceautocircuits aan de binnenof buitenkant twee banen erbij maken.

Een voor heuvel op en af en een voor mountainbikers met veel hindernissen.

Nora Averes, Deventer

Vogelvrij Wegknipraadsel Bij Ikea: een voorwiel zonder spaken met een hele dikke ketting eromheen.

Aan het wiel hangt een kaartje van de gemeente Utrecht: ‘Attentie, deze fiets wordt binnenkort verwijderd.’ De grote vraag is nu: is het kaartje bedoeld voor het wiel (bij gebrek aan kaartjes die waarschuwen dat een wiel in plaats van een fiets wordt verwijderd) of heeft de gemeente al eerder de daad bij het woord gevoegd, maar bij nader inzien besloten dat het voorwiel niet de moeite waard was om ook mee te nemen? Of was het slot misschien zo degelijk dat ze het niet konden doorknippen?

Henk Zandvliet, Utrecht

Vervuilende fietswijnen Fietsen zijn milieuvriendelijk - dat weten wij allemaal. Maar wijn niet zo - zeker niet in flessen. Wijn in flessen per vrachtwagen de wereld rond is niet echt goed voor onze carbon footprint. Zijn er geen PAKKEN wijn met fietsen op het logo? Jammer. In andere landen zoals Australië is wijn in pak al helemaal in. Er zijn dus meer lekkere wijnen in pak. Hier moet dat nog komen, maar het zou de Fietsersbond sieren om een handje te helpen.

Martin Cleaver, Amsterdam

Ik zag de wervende spot van uw organisatie en ik was verbijsterd. Laat ik om te beginnen wat betekenissen weergeven van het woord vogelvrij, met de bron erbij vermeld: Woordenboek Nederlandse Taal ` vo - gel - vrij , vo - gel` vrij bijvoeglijk naamwoord buiten bescherming van de wet: iem. vogelvrij verklaren Gevonden op http://www.encyclo.nl/ lokaal/10608 Dr. A Stoett. Nederlandse spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegden.

Spreekwoorden: (1914) Vogelvrij.

‘Dit zegt men van die zodaanig verbannen zyn, dat elk vry gestelt is hen te dooden, waar hy ze vind, gelyk men vryheid heeft om een vogel te schieten’ (Tuinman I, 46). Volgens deze verklaring zou vogelvrij dus willen zeggen: zoo...

Gevonden op http://www.dbnl.org/

Waar moeten we nu eigenlijk voor oppassen? Bord in Amsterdam, bij Muiderpoort Station.

Steven de Boer, Den Haag tekst/stoe002nede01_01/stoe002 Dan heb ik nu een paar vragen.

1 Wie van u is op het briljante idee gekomen om fietsers als ‘vogelvrij’ te kenschetsen?

2 Is er binnen uw gelederen verder niemand met enige taalkennis of gevoel voor verhoudingen?

3 Zo ja, waarom heeft die niet ingegrepen?

4 Tenslotte: gaat u hier nog iets aan doen? Of laat u het maar zo?

Arthur Smid, Kalmthout (B)

Racecircuit voor wielrenners Op 22 juli is er weer een ongeluk gebeurd door een wielrenner. Op de kruising Holterweg bij winkelcentrum Flora staat een groot bord: ‘Wielrijders richting Bathmen hier oversteken!’Dat deed een wielrenner NIET, hij reed rechtdoor door rood licht. Een moeder op de fiets werd door hem brutaal opzij

september | oktober 2011

We vonden tijdens de vakantie een gastvrije binnenkomer op 1100 meter hoogte in het Kiental in Berner Oberland.

Paula Breeman

VogelvrijeFietser



45

Veerdienst Enkhuizen-Stavoren

Al 125 jaar het “fietspad” over het IJsselmeer.

Vaartijd ca. 80 minuten.

Tickets bij VVV-Enkhuizen en Stavoren www.veerboot.info

regeladvertenties De prijs van regeladvertenties wordt berekend aan de hand van het aantal leestekens. € 22 voor 150 leestekens (1-3 regels); € 6 voor iedere volgende regel. Aanleveren met factuuradres via e-mail. Voor niet-digitaal aangeleverde advertenties wordt € 10 extra in rekening gebracht.

Advertenties kunnen worden opgegeven bij de Fietsersbond, Patricia Rijkse, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, tel. 030-2918142, fax. 030-2918188, email: p.rijkse@fietsersbond.nl

Overnachten DRENTHE te huur aan rand natuurgebied De Palms zomerhuisje, e 200 per week.

Zie huisjeinhetbos.blogspot.com of bel 0643475392.

T W E N T E Omg. BORNE en DELDEN Te huur: 2 tot 8 pers. vakantiehuis in landgoed Twickel 2 badkamers, waarvan 1 aangepast voor minder validen.

Volop mogelijkheden voor fiets- en wandelroutes. info: www.dubbelinkserve.nl of tel.074-3761699 Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel. 0594-549531 donhof@kpnplanet.nl Fietsen en wandelen op de Veluwe en verblijven bij de Roek Vakantiebungalows in het bos bij Otterlo op 1500m van het Nationaal Park De Hoge Veluwe met het Kröller-Müller Museum. Er is ook een leuke kinderboerderij, een speeltuin en een biologische winkel. www.deroek.nl of 0318591757

Geen aanbindmogelijkheid De bobo’s van het Arnhemse station roemen de vele leerpunten die deze stad hebben opgeleverd voor overige verbouwprojecten in den lande. Wel, dan bij deze nog wat aanvullende aanwijzingen om ook lokaal lering te trekken en wel heel spoedig naar wij mogen verwachten. Natuurlijk is het fantastisch dat de perrontunnel gereed is. Daar zijn de reizigers het allemaal over eens.

Die omslachtige trappen behoren tot het verleden. Op een mooie middag eens naar het station getogen, per fiets. Links af voor gratis stallen. Rechts is bewaakt en betaald. Bij de gratis stalling vrijwel geen plaats vrij.

En daarbij: geen mogelijkheid de fiets aan de stalling te snoeren met een ketting. Bijzonder dat dit niet kan, want bij elke aangifte van fietsendiefstal kijkt de politie je aan of je geestelijke vermogens niet toereikend zijn als je aangeeft alleen het ringslot te hebben gebruikt. Deze situatie roept enkele vragen op. Zijn er echte reizigers betrokken in de operationele plannen voor de fietsenstalling? Wordt er wel eens met de politie overlegd over de vormgeving van dit soort stallingen? Het lijkt toch simpel dat je fietsers ‘beloont’ met voldoende gratis stallingplaatsen en lussen waar de ketting aan kan (zoals in de binnenstad ).

Elaine Toes

Tractoren in de stad Hierbij wil ik mijn waardering uitspreken voor uw artikel “Lekker op de trekker” in uw maart/april-nummer van dit jaar. Begin september 2010 ben ik een weekje met de fiets in Nederland op vakantie geweest. Op de laatste dag van mijn fietsvakantie werd ik gesneden door zo’n grote trekkercombinatie met een ongeduldige chauffeur. Op een parallelweg voor langzaam verkeer kwam een fietser me tegemoet. De mij achterop rijdende trekkerchauffeur had geen geduld en perste zijn combinatie tussen de tegenligger-fietser en

ROTTIGE MEENTE in Z-W Friesland huisje te huur in natuurgebied van Staatsbosbeheer.

4-6 pers.; geen rokers of huisdieren; voor natuurliefhebbers, e 50,- per dag zie: www.opderuumte.nl reserveren alleen via 023-538 99 01 Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast: e 50 / 2 personen, tel. 072-5812734. www.pensionstormvogel.nl Zuid-Limburg - Mheer (bij Maastricht), prachtig fiets- en wandelgebied. B&B e 22,50 p.p.p.n. Met gastenhuiskamer, TV, radio/CD, kookgelegenheid. Honden toegestaan.

Tel. 043-3113243 / 06-12394459 www.mheerestein.eu

Fietsvakanties De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl

Fietsmaatje gezocht Rustige sportieve man omg. Dordrecht, zoekt fietsmaat. Man moet alleenstaand en beetje sportief zijn, 60 t/m 70 jr. Voor leuke fiets dagtripjes. Bel mij voor meer info: 06-10725673

Diversen Weggezakte kennis FRANS ophalen ? Ga naar www.universelle.nl Een unieke cursus.

46

VogelvrijeFietser

Lokatie: Terschelling Koos Dijksterhuis, Groningen

september | oktober 2011

colofon

Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Kanaalweg 50, 3526 KM Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Kees Bakker (testredacteur), Suzanne Brink (redacteur) Medewerkers aan dit nummer Karin Broer, Jeroen Kreule, Mirjam Streefkerk en Kees Volkers.

Vormgeving Akimoto grafisch ontwerpers, Amersfoort Drukwerk Habo DaCosta, Vianen

Gezien op het station in Lugano (Zwitserland) bij het perron van de pendeltrein naar Ponte Tresa.

Freek Boon, Delft

weggebruiker, namelijk bijna altijd verschijnen de nieuwbouwwijken in de buurt van bestaande woonwijken.

Dit leidt maar al te vaak tot gevaarlijke situaties.

Johan van Ooijen, Wageningen

mij in. Toen ik schielijk naast me keek waren de gigantische wielen van de trekker op maar 20 centimeter naast me. Om ze te vermijden heb ik mijn fiets de berm in gestuurd, waarop ik ongelukkig ten val ben gekomen (klaplong, 3 gebroken ribben, gebroken sleutelbeen, 1 week ziekenhuis, ik heb er nog steeds pijn van). De trekker is doorgereden, er is geen kenteken, de politie kon later niks doen.

Het ongeval toont duidelijk aan dat er een gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef is voor het gevaar dat zo’n grote trekkercombinatie in het verkeer vormt. Voor het besturen van zware vrachtwagens is behalve een rijbewijs ook een degelijke chauffeursopleiding vereist. Het is toch dat ook voor het besturen van trekkers minstens een goede chauffeursopleiding nodig is, en dat de minimum leeftijd verhoogd moet worden naar 18 jaar. Ik wil nog een ander punt onder uw aandacht brengen. En dat is dat je tegenwoordig de reusachtige trekkercombinaties ook veel in de stad ziet, met name daar waar gebouwd wordt. De bouw maakt er steeds meer gebruik van. Waarom?

Er kan een jonge bestuurder op (vanaf 16 jaar) zonder (dure) chauffeursopleiding, er gaat goedkope landbouwdiesel in, en er is geen wegenbelasting voor; lekker goedkoop dus. En juist daar waar die gevaarlijke dingen rijden zijn ook vaak fietsers mede-

Wat maken jullie me nou: een fietsroute van de Fietsersbond waar fietsers nota bene moeten afstappen? (Den Haag, Landgoed Meer en Bos) Wordt het tijd om weer eens de Enige Echte Fietsersbond op te richten?

Clasien Slebos, Amsterdam

september | oktober 2011

Reacties naar vogelvrijefietser@fietsersbond.nl

Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e26,per jaar (jonger dan 25 jaar e10,-) en e13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd.

Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/ contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond.

Advertenties Patricia Rijkse (ma, di, do) ( 030-291 81 42, fax 030-291 81 88 p.rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276 Sluitingsdatum kopij volgende Vogelvrije Fietser: 25 september.

Het nummer verschijnt begin november 2011.

Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer.

Omslag: Pieter Crucq Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

VogelvrijeFietser

47

laineG

MARATHON PLUS MTB

MARATHON PLUS TOUR

MARATHON PLUS

Onplatbaar

速

Alleen de banden uit de MARATHON PLUS serie hebben de originele onplatbaar速 lekbescherming: iedere MARATHON PLUS rolt excellent, net zo goed als een band zonder anti-leklaag.

Tegen de gepatenteerde blauwe beschermlaag hebben zelfs punaises geen kans!

Volledig uitsluiten kan men een lekke band nooit. Maar tegen de typische veroorzakers van een lekke band, zoals glasscherven of scherpe steentjes bent u in ieder geval met de fietsbanden uit de Marathon Plus serie het best beschermd.