VVF 2011 november-december

Vogelvrije Fietser november - december 2011 • jaargang 36 • no 6

Zinloos rood Betalen voor stallen?

Hippe houten fiets

x Minutenlang wachten in Utrecht: ‘Brood mee’

10

Kek van multiplex

REDACTIONEEL

Eindelijk een kratrek

Suzanne Brink redacteur Vogelvrije Fietser s.brink@fietsersbond.nl

2

16

VogelvrijeFietser

Het sterft van de spullen in de wereld. Er zijn duizenden soorten schroefjes, stoelen, pennen, vazen, dakpannen, knopen en olijfolieën. En toch zoeken honderden mensen, zo niet duizenden, misschien wel miljoenen, vergeefs naar dingen die niet bestaan. Naar een driehoekige pan voor hun driehoekige gasfornuis, een kunststof dakkapel in die ene kleur rood, of, zoals ikzelf, naar oplossingen om een pup uit de trein mee te nemen op een ov-fiets. Want ov-fietsen zijn geweldige uitvindingen, maar je moet het rooien met die slappe snelbinders en daar glipt mijn hond tussenuit. Het zou het makkelijkst zijn als stichting NS-fiets met kratten, hondenmanden en kinderzitjes op de proppen zou komen. Maar tot die tijd lijkt mij een lichtgewicht opvouwbare fietsmand met uitsparing voor de fietslamp een goeie oplossing. En dan eentje die je zonder het zoveelste bevestigingssysteem aan je stuur kunt hangen natuurlijk.

Helaas ontbreekt het mij aan de vaardigheden respectievelijk het doorzettingsvermogen om een prototype in elkaar te flansen. Nee, dan conciërge Kees Klijbroek uit Castricum. Hij zocht zich een ongeluk naar fietsenrekken voor fietsen met een krat.

Toen hij had geconcludeerd dat die niet bestonden, heeft hij er zelf een uitgedacht.

Met als resultaat een prachtig rek vol vrolijke kratfietsen. Zie bokero.nl Ook iets voor de stationsstallingen á la carte?



november | december 2011

20 Drive-in station Houten

24

Mark Wagenbuur: Miljoen views

10 Zinloos Rood

24 Fietsparkeergeld

Lezers meldden tientallen ergerlijke verkeerslichten na onze oproep. Een analyse: ‘Het instellen van verkeerslichten is vaak sluitpost.’

Het is druk op het station met fietsen. Om ze veilig te stallen moet flink geïnvesteerd worden. En wie betaalt dat? ‘Fietsers verdienen een schouderklopje.’

16 Groene fietsen

30 Grootlichttest

Hippe ontwerpers maken fietsen van hout en bamboe.

Omdat dat mooi is natuurlijk, maar ook omdat het duurzamer zou zijn. TestKees zet een kanttekening.

Met de led’s van nu heb je flinke lichtbundels op je fiets. TestKees testte een aantal krachtige. dynamo- en batterijkoplampen

20 Kijkcijferhit

32 Verzopen fiets

Mark Wagenbuur filmde vorig jaar de fietsersstroom bij Utrecht Centraal. Saai? Een miljoen mensen keken ernaar op YouTube.

Elektrische fietsen kunnen slecht tegen hoosbuien, bleek deze zomer. ‘We hebben tegenwoordig een föhn in de werkplaats.’

34 Fietsroutemakers Fietsroutemakers zijn niet bang voor gps, fietsknooppunten en fietsrouteplanners. ‘Ik zoek naar bijzondere dingen waar je anders aan voorbij fietst.’

Rubrieken 4 Kort 9 Rare Frats 19 Column 39 Fietsersbondnieuws

november | december 2011

40 Fietsnieuws 44 Fietsvraag 45 Brieven

VogelvrijeFietser

3

kort

Carice wil graag achterop

Het fietsmerk Brik begeeft zich in kringen van Bekende Nederlanders. De fiets werd in september weer gesignaleerd op het Nederlands Filmfestival met Barry Atsma en Carice van Houten.

De fiets is van Barry Atsma. Wouter Eigenbrood van Brik: ‘Barry en ik kennen elkaar. Hij heeft van ons een fiets gekregen en in ruil daarvoor maak ik af en toe een foto van hem op zijn fiets.’

Fietskrattenrek Omdat het niet bestond, een fietskrattenrek, bedacht conciërge Kees Klijbroek er zelf maar een. Op de school waar hij werkt, het Bonhoeffercollege in Castricum, kwamen tientallen leerlingen met een krat voorop de fiets. Omdat die fietsen niet in de gewone rekken pasten, parkeerden ze de fiets ernaast. Het was een zootje. Met zijn eigen ontwerp ging Kees Klijbroek naar dorpsgenoot Ron Tambach, die een constructiebedrijf in Castricum heeft en wel brood zag in het fietskrattenrek. Inmiddels staan er op het schoolplein genoeg rekken voor honderd fietsen met een krat. Het ziet er weer keurig uit. Scholen op Texel en in Beverwijk hebben laten weten ook geïnteresseerd te zijn. De naam Bokero is afgeleid van de namen van het Bonhoeffercollege, conciërge Kees en Ron van het constructiebedrijf. www.Bokero.nl

4

VogelvrijeFietser

Castricumse oplossing voor het schoolplein

november | december 2011

Foto: Bas de Meijer

Barry’s Brik

kort

Water off a Duck’s Back

Met of zonder reflectie door de regen

In Engeland zocht Antonia Maybury een oplossing om ook als het regent comfortabel en chic naar het werk te kunnen fietsen. Ze verkoopt zowel een heren- als damesmodel. Nederlanders zullen de reflecterende accenten vooral als decoratief beschouwen. Wie ze juist niet mooi vindt, kan de mouwen omslaan. De jassen zijn te bestellen via www.wateroffaducksback.co.uk. Het herenmodel kost 140 pond, dames zijn 130 pond kwijt.

Witte stok = stop Uit een onderzoek van KNGF Geleidehonden blijkt dat Nederlanders in de helft van alle gevallen de witte blindenstok met rode ringen negeren. Terwijl je volgens de wet verplicht bent te stoppen als iemand zijn stok uitsteekt. Dat geldt ook voor fietsers. Ellen Greve, directeur KNGF Geleidehonden, schrok van de resultaten van het onderzoek: ‘Blinden en slechtzienden schatten op hun gehoor in of het veilig is om over te steken, waarna ze hun witte stok uitsteken om aan te geven dat ze dit van plan zijn. Men geeft aan dat er soms wel tien auto’s voorbijrijden, voordat er eentje remt en de visueel gehandicapte de ruimte geeft om over te steken. Zelfs bij aangewezen oversteekplaatsen, zoals het zebrapad.’ KNGF Geleidehonden voert actie om het tij te keren. Onder andere door polsbandjes te verkopen met daarop: ‘witte stok = stop!’ www.geleidehond.nl/webshop

Elektrische smart-fiets Het automerk smart gaat flitsende elektrische fietsen verkopen. De bedoeling is dat de eerste exemplaren in het eerste halfjaar van 2012 op de markt komen. Frame, handvatten, de behuizing van de accu, spatborden en ingebouwde ledverlichting zijn speciaal voor deze fiets ontworpen. De fiets heeft ook een USB-aansluiting.

De fabrikant denkt de prijs onder de 2.900 euro te kunnen houden.

november | december 2011

Slimme fiets

VogelvrijeFietser

5

kort

Fietswegblafrobot In Tilburg blafte een robothond mensen weg die hun fiets op plekken wilden zetten waar het niet mag. ‘Het is apart, anders. Mensen onthouden dit. Het is een leuke manier om mensen aan te spreken’, zegt Twan van Lierop van wijdoendingen. nl, het bureau dat de robothond bedacht voor de campagne ‘Tilburg fietst’. De robot heeft als kop een zadel en zijn tong is een oude binnenband. Hoe dichter mensen bij hem kwamen, hoe harder en bozer hij ging blaffen.

Happy Regenpet

Foto: ries wendel de joode

Happy Rainy Days verkoopt al een paar jaar vrolijke regenkleding voor vrouwen en kinderen, en heeft nu de doorweekte man ontdekt. Mannen fietsen in de regen graag met een pet op, maar een gewone pet wordt nat. Vandaar dat Happy Rainy Days een zogenaamde ‘regenpet’ heeft ontwikkeld. Happyrainydays.nl

Gratis Botlek Spitsveer De Botlek ligt niet ver van Vlaardingen, maar voor de fietser is het bedrijventerrein maar lastig bereikbaar. De Nieuwe Maas ligt ertussen. Maar in oktober en november hebben fietsende forensen geluk. Dan vaart het Botlek Spitsveer.

Het pontje is gratis op vertoon van een bedrijfspas. De hoop is dat werknemers gaan fietsen en de drukke A15 en de Beneluxtunnel mijden. Na de proefperiode wordt onderzocht of het spitsveer permanent kan pendelen.

6

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Foto: Diana Scheilen

Fietsen voor dementen De Difiets is een hometrainer waarop je niet tegen een witte muur aankijkt, maar naar een scherm met straatbeelden. Hij wordt onder andere ingezet voor dementerenden in verpleeghuis Valkenheim in Limburg. Door de beelden krijgen ze het idee dat ze door hun oude buurt fietsen en trappen ze net even wat langer door om ook de volgende straat in te slaan. In plaats van tien minuten fietsen ze volgens het verpleeghuis nu twintig minuten. De beelden versnellen kan wel, maar aan het stuur draaien heeft geen effect. Er zijn in de buurt acht routes vanaf een fiets opgenomen.

november | december 2011

Ranglijst fietssnelwegen

kort

Meneer Janssen fietst naar Schin op Geul

Welke gemeente heeft het drukste fietspad? En welke heeft het langste non-stop fietspad?

De mobiliteitsadviseurs van Goudappel gaan het voortaan bijhouden om de competitie tussen de gemeenten aan te wakkeren. Adviseur mobiliteit Richard ter Avest: ‘Als fietsroutes fietssnelwegen worden, wonen meer mensen op maximaal dertig fietsminuten van hun werk.

Dat is een belangrijk kantelpunt.’ Almere doet het heel goed in de competitie. De gemeente heeft zowel een van de drukste fietsaders van Nederland als de langste: het spoorbaanpad. Daar kun je maar liefst twaalf kilometer non-stop vaart maken op de fiets. fietssnelwegen.nl

VogelvrijeFietser

7

Wint jouw straat een straatfeest op 12 mei?

Bespaar energie en win 1 van de 500 straatfeesten!

Meld je aan op www.klimaatstraatfeest.nl Het Klimaatstraatfeest is een initiatief van de

Klimaatcampagne in samenwerking met:

rare frats Een fietspad met een drempel ervoor

‘Even uit het zadel’

Een hobbel op het fietspad is vaak een gevolg van slecht onderhoud. De gemeente Arnhem heeft een spiksplinternieuw fietspad aangelegd mét hobbel.

Tekst: Karin Broer Foto: Jan Kelderman

De Steenstraat in Arnhem is onlangs helemaal vernieuwd. Het asfalt ging eruit en de straat werd ingericht volgens de principes van Shared Space. Dat wil zeggen: geen parkeervakken, geen fietsstrook. Alleen het laatste stukje naar het viaduct bij het station Velperpoort is wel voorzien van een gescheiden fietspad, maar dat ligt ‘op de stoep’.

Jan Kelderman van de afdeling Arnhem van de Fietsersbond is niet blij met de nieuwe inrichting. ‘Voor fietsers is de situatie erop achteruitgegaan.’ Maar echt belachelijk vindt Kelderman het nieuwe stukje fietspad. ‘Er ligt een stoeprand voor het begin van het fietspad. Toen we daar iets van zeiden tegen de projectleider, kregen we te horen dat het de ‘doodnormaalste zaak’ was dat de fietser ‘even uit het zadel moet’ om over de stoeprand te rijden. Het is toch ook niet normaal dat automobilisten even moeten uitstappen...’

Hank Houtman, projectleider herinrichting Steenstraat van de gemeente Arnhem: Waarom heeft u een trottoirband voor het fietspad gelegd?

‘De band ligt nagenoeg gelijk. De Fietsersbond wil altijd overal comfort voor de fietser, maar we zitten hier in een stedelijke omgeving. Die band is nodig voor de afwatering en het is maar een verhoging van één centimeter of zo. Die band zorgt ervoor dat er geen plasvorming op het fietspad ontstaat.’

Maar het is toch vreemd om een nieuw fietspad aan te leggen met een hobbel?

‘Nou, dat weet ik niet. Het is niet vreemd om zo op het trottoir te komen. Het is eigenlijk een fietspad op een trottoir. Het is een lichte verhoging.’

U heeft gezegd dat de fietser dan maar ‘even uit het zadel moet’.

‘Ja, dat heb ik gezegd; het is heel gebruikelijk in de stad dat de fietser even uit het zadel moet.‘

november | december 2011

Jan Kelderman van de afdeling Arnhem: ‘Het hoogteverschil is ruim anderhalve centimeter. Het lijkt peanuts, maar als fietser is het verre van comfortabel: je maakt toch een flinke dreun met je fiets als je eroverheen rijdt.’

Verkeersconsulent Theo Zeegers van de Fietsersbond: ‘Vanaf 15 millimeter hoogteverschil spreekt kenniscentrum CROW van ‘matige oneffenheid’. Dat geldt in het algemeen en niet in het bijzonder voor fietsroutes. Dat zou toch niet het ambitieniveau bij nieuwbouw moeten zijn.’

Wat vindt de afdeling Verkeer van de gemeente Arnhem?

Guido Coumans, beleidsadviseur Verkeer dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Arnhem per mail: ‘In Arnhem heeft het begrip ‘ruimtelijke kwaliteit’ veel aandacht.

Dit houdt onder meer in dat in sommige gevallen wordt afgeweken van de standaard verkeerskundige oplossing en dat voor een andere uitvoering wordt gekozen. Bij de herinrichting van de Steenstraat, een oude winkelstraat in de binnenstad, is geprobeerd het verblijfskarakter van de weg te benadrukken.

De fietsroute is niet aangelegd als vrijliggend fietspad, maar als een soort rijloper (de met rode kleur aangegeven strook voor fietsers, red.) op hetzelfde niveau als het voetpad, wel voorzien van het bord ‘verplicht fietspad’. De doorlopende trottoirband is op z’n minst ongebruikelijk te noemen.

Beoordeling ter plaatse wijst wel uit dat de situatie niet onduidelijk of onveilig is. De hoogte van de band lijkt op de foto’s dramatischer dan in werkelijkheid. Het mag echter duidelijk zijn dat ik als verkeerskundige voor een andere uitvoering zou hebben gekozen met meer aandacht voor fietscomfort.’ 

Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen?

Stuur deze naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: vogelvrijefietser@fietsersbond.nl, of Postbus 2828, 3500 GV Utrecht.

VogelvrijeFietser

9

Nooit stoplicht zeggen Verkeerskundigen en andere mensen die voor hun werk met Verkeers Regel Installaties (VRI) bezig zijn, hebben het nooit over stoplichten.

De redenatie is dat de lichten niet in het leven zijn geroepen om het verkeer te laten stoppen, maar juist om het verkeer zonder ongelukken door te laten rijden.

10

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Tekst: Suzanne Brink Foto’s: Luuk van der Lee

Verkeerslichtenergernis:

Zinloos, Onrechtvaardig en Lang Rood ‘Staat u wel eens zinloos wortel te schieten voor een verkeerslicht?’, vroegen we de lezers van de Vogelvrije Fietser. Tientallen lezers reageerden. ‘Logisch dat mensen daar door rood rijden!’

D

e reacties met zorgvuldig uitgewerkte situatiebeschrijvingen kwamen uit het hele land. Sommige plaatsen scoorden wat meer klachten (Eindhoven) dan andere, dat wel. Maar misschien komt dat omdat er meer Fietsersbond-leden wonen. De reacties vielen ruwweg in drie groepen uiteen: Zinloos Rood Onrechtvaardig Rood Extreem Lang Rood

een bedrijfsterrein en het staat voor fietsers standaard op rood. Ook op zondag.

Ik kom erlangs als ik richting Leiden fiets. Om groen te krijgen moet je eerst gedetecteerd worden door de lus en wachten tot het groen wordt. Ik ben zelf heel voorzichtig met door rood rijden, maar ik zie wel dat geen enkele fietser zelfs maar inhoudt. Het is een druk tweerichtingsfietspad voor mensen in de omgeving van Leidschendam, Voorburg.

Ik durf te stellen dat in vijf minuten meer fietsers over het kruispunt rijden dan auto’s op een hele dag.’

Zinloos rood

Daan Goedhart van Fietsersbond Den Haag: ‘Ik heb de VRI-man (Verkeers Regel Installatie, red.) van de gemeente Den Haag gevraagd hoe het zit. Het blijkt om een oude verkeersinrichting te gaan. Deze T-splitsing is gekoppeld aan een kruising tien à twin-

Walter Hoogerbeets uit Delft rijdt net als vele anderen door rood in Leidschendam.

Waar: Westvlietweg/Kerkstraat in Leidschendam.

‘Dit verkeerslicht bewaakt de uitrit van

tig meter verderop. Het is niet eens een weg, maar een inrit. Standaard op groen zetten is bij zo’n oude verkeersinrichting lastig, maar niet onmogelijk. Ik zou zeggen: haal die verkeerslichten weg. Het is een volkomen overbodig verkeerslicht zoals we er zo veel hebben in Den Haag.

Den Haag heeft 287 kruisingen met verkeerslichten. De fietsroutes in Den Haag lopen parallel aan de autowegen en dat zorgt ervoor dat fietsers vaak moeten wachten voor verkeerslichten.

Gelukkig hebben we nu een ambitieus college en idem gemeenteraad. Deze willen de hoofdfietsroutes zoveel mogelijk scheiden van het autoverkeer. Waar fietsers wél de autoweg kruisen, krijgen ze voorrang of fietsvriendelijk afgestelde verkeerslichten. In de toekomst komen er misschien tunnels. Het aantal met verkeerslichten beveiligde kruispunten gaat omlaag. Soms komen daar 

november | december 2011

VogelvrijeFietser

11

Walter Hoogerbeets

Onrechtvaardig rood

uit Delft ‘Geen enkele fietser houdt hier in.’

Locatie: Westvlietweg/ Kerkstraat, Leidschendam

Diana van den Akker uit Haarlem ziet met lede ogen aan dat fietsers steeds worden overgeslagen als er een bus aankomt.

Waar: Kruising Europaweg/Boerhavelaan in Haarlem.

‘Ik heb niet precies gemeten hoe lang het duurt, maar het is zo extreem dat we elkaar aankijken en gesprekken hebben over hoe absurd het is. Bussen hebben altijd voorrang. Ook de auto’s mogen soms wel drie tot vier keer voordat de fietsers mogen. En dan denk je dat je aan de beurt bent en komt er weer een bus. Door rood rijden doe ik daar niet.

Daarvoor is het te gevaarlijk. Andere fietsers doen dat ook niet. Ik fiets over het voetpad aan de kant van de Boerhavelaan. Dan heb ik meer verkeerslichten, maar je weet tenminste waar je aan toe bent. Ze zouden van dat voetpad, dat betegeld is, makkelijk een fietspad kunnen maken. Er loopt nooit iemand.

Het was eerst ook een fietspad.’

rotondes voor in de plaats. Bij De La Reyweg/Dierenartslaan/Steynlaan was er niet aan gedacht een rotonde aan te leggen, maar op ons voorstel is die er alsnog gekomen. Iedereen is er nu blij mee. We zitten als afdeling regelmatig met de Haagse VRI-man om tafel om klachten te bespreken. Die legt ons dan uit waarom de lichten zus of zo staan afgesteld. We hebben als afdeling ook een opleiding gekregen in verkeerslichten, dus we kunnen aardig inschatten waar het beter kan.’

springt het licht onmiddellijk op groen, maar daarvoor heb je wel eerst moeten stoppen. Het is logischer om standaard groen voor fietsers te geven als er zo weinig auto’s over de kruising komen.

In het algemeen kun je stellen dat het detecteren van fietsers vooral gebeurt om te zorgen dat het autoverkeer zo min mogelijk oponthoud door fietsers heeft.

Geen overbodig groen voor fietsers, dat is het motto.’

Verkeersconsulent Theo Zeegers van de Fietsersbond: ‘Vaak wordt alleen vanuit de auto gedacht. Het fietspad staat standaard op rood en als je op het knopje drukt

Verkeersconsulent Theo Zeegers: ‘Het haalt de vaart eruit. Het energieverbruik van één keer stoppen en weer optrekken staat gelijk aan 100 tot 200 meter fietsen.’

Is stoppen nou zo erg?

12

VogelvrijeFietser

Jaap Moerman van Fietsersbond Haarlem: ‘Het is een bekend knelpunt.

We pleiten er ook voor om van het bewuste voetpad weer een fietspad te maken. We willen in elk geval een directe doorsteek langs het zwembad naar de Schipholweg.’

Er zijn meer knelpunten in de stad. Zo is er de situatie bij de Lange Brug.

Jaap Moerman: ‘Als het tweerichtingen fietspad overgaat in een eenrichtingen fietspad moeten fietsers steeds oversteken. Dat kost telkens twee minuten wachttijd. Ons plan was om het tweerichtings fietspad door te trekken en sinds kort weten we dat dat inderdaad gaat gebeuren. Daar zijn we na jaren lobbyen heel erg trots op.

Verkeersconsulent Theo Zeegers van de Fietsersbond: ‘Ooit heeft iemand bepaald dat bussen altijd voorrang moeten krijgen. Waarom dat zo is, is een raadsel. Het pakt niet alleen nadelig uit voor fietsers, maar ook voor auto’s. Het is zinniger om een kruispunt zo efficiënt mogelijk in te richten voor alle partijen.

Vaak zitten fietsers als laatste in de cyclus en dan kan het inderdaad gebeuren dat een naderende bus ervoor zorgt dat fietsers over worden geslagen en nog weer een cyclus moeten wachten.’

november | december 2011

Diana van den Akker

uit Haarlem ‘Ben je bijna aan de beurt, komt er weer een bus.’

Locatie: Kruising Europa/Boerhavelaan, Haarlem

Over knopjes & lussen* Kunnen knopjes stuk? Wachtpalen met knoppen gaan niet zo snel stuk, maar áls ze stuk zijn kan dat lang onopgemerkt blijven. Lussen raken eerder instabiel. Na onweer willen die bijvoorbeeld wel eens ontregeld zijn.

Waarom zowel lussen als knopjes? Dat er zowel lussen als knopjes zijn, is handig als de lussen bijvoorbeeld onlogisch liggen. Dan hoef je niet terug te rijden om de lus alsnog te raken. Niet iedereen wordt ook opgemerkt door een detectielus. Carbonfietsers, bijvoorbeeld, blijven onopgemerkt.

Heeft het zin om drie keer heen en weer te rijden over een lus? Geen enkele zin.

november | december 2011

Een lus werkt als een schakel. Als de eerste fietser eroverheen rijdt gaat de schakel aan, en nadat die groen heeft gehad weer uit. Het maakt niet uit hoeveel fietsers staan te wachten.

Klopt het dat lussen op een gedeelde weg soms alleen maar auto’s registreren? Dat kan een probleem zijn op wegen met een zogenaamd ‘gemengd profiel’, waar alles door elkaar rijdt. Maar die wegen komen maar weinig voor.

Een lus wordt ingesteld op een bepaald gewicht, want je hebt er niks aan als hij ook al aanslaat als er een colablikje overheen rolt.

Wat zijn ‘voorlussen’? Lussen liggen vaak

naast de knop voor het verkeerslicht. Bij veel verkeerslichten krijg je direct groen als je dat punt hebt bereikt, maar dat betekent wel dat je eerst moet stoppen.

Wat veel energie kost. Voorlussen liggen een aantal meters voor het verkeerslicht en registreren zo op afstand dat er een fietser aankomt, zodat hij groen krijgt zonder af te hoeven stappen. * een (detectie)lus is een zwarte rechthoek op de weg.

Meer lezersreacties: www.fietsersbond.nl/ ergerlijkeverkeerslichten

VogelvrijeFietser

13

Saskia Idzerda

Kan het beter?

Verkeerslichten kunnen dus beter afgesteld worden. En soms kunnen ze helemaal weggelaten worden of vervangen worden door rotondes.

Andere oplossingen: 1. Twee keer groen De doorstroom van fietsers wordt heel sterk verbeterd door fietsers binnen een cyclus twee keer groen te geven. Kort groen werkt heel goed voor fietsers. Dat kan zestig procent in wachttijd schelen, terwijl de wachttijden voor andere verkeersdeelnemers niet dramatisch omlaag hoeven te gaan. Kort groen voor auto’s? Heeft geen zin, want tegen de tijd dat de eerste auto is opgetrokken, moet de tweede alweer stoppen.

2. Fietsers met bussen mee Dat kan vaak prima. Er zijn dan iets langer verkeersdeelnemers op de kruising, maar het brengt de wachttijden van fietsers sterk omlaag.

3. Alle richtingen groen Fietsers moeten soms eerst over de kruisende weg en daarna nog weer naar links. In Groningen hoeven ze dan niet twee keer voor het verkeerslicht te wachten, maar krijgen alle richtingen tegelijk groen. Dat betekent veertig procent minder oponthoud voor fietsers, mits het in combinatie met twee keer groen in de cyclus is. Het vermindert ook het risico op een dode-hoekongeval waarbij een vrachtwagen een afslaande fietser over het hoofd ziet.

4. Dat fietsers niet in twee keer over hoeven te steken kan in andere situaties voorkomen worden door de Opgeblazen Fietsers Opstelstrook (OFOS is de vakafkorting). Auto’s moeten dan achter de fietsen wachten tot het groen wordt. Fietsers kunnen linksaf slaan of rechtdoor op dezelfde weg.

5. Geef fietsers standaard groen als er geen ander verkeer is. Zie het voorbeeld eerder in dit artikel over Zinloos rood bij een autoluw bedrijventerrein.

Meer voorbeelden zijn te vinden op Fietsberaad.nl. Kijk voor de precieze link onder ‘Service’ op vogelvrijefietser.nl

14

VogelvrijeFietser

uit Utrecht ‘‘Moet ik hem leren veilig door rood te rijden?’

Locatie:Kardinaal de Jongweg/Juliusstraat in Utrecht

Extreem lang rood Saskia Idzerda uit Utrecht staat dagelijks minutenlang te wachten voor een verkeerslicht op een overzichtelijke kruising.

Waar: Kruispunt Kardinaal de Jongweg/ Prof. Leonard Fuchslaan/Juliusstraat in Utrecht.

Door Saskia gemeten wachttijd: 1 minuut 38 seconden.

Door Saskia gemeten groentijd: 22 seconden.

‘Ik moet dit kruispunt elke dag over.

Omdat het tamelijk overzichtelijk is, rij ik vaak door rood. Terwijl ik verder een hele nette fietser ben. Maar zo zie ik wel meer mensen daar door rood fietsen. Ik vermoed dat je zo lang moet wachten omdat de gemeente de doorstroming op de Kardinaal de Jongweg wil bevorderen, wat dan weer goed is voor de luchtkwaliteit. Maar het is wel jammer dat de fietsers nu zo lang in de dampen staan te wachten. Volgend jaar gaat mijn zoon naar de brugklas en hij moet

daar dan ook oversteken. Moet ik hem dan op het hart drukken nooit door rood te fietsen terwijl iedereen dat daar doet, of kan ik hem beter leren hoe je veilig door rood oversteekt?’

Bert Warmelink van Fietsersbond Utrecht: ‘Ik ken dat kruispunt goed. Ik kom er verschillende keren per week langs. Brood meenemen, want het duurt oeverloos lang. En als je dan dat contrast ziet met die voorbijschietende auto’s. Ze mogen zeventig op de Kardinaal de Jongweg. Als je het mij vraagt is zeventig door de stad niet meer van deze tijd. Ik zou daar zeker niet door rood rijden, want het is echt een racebaan. Het is een streep door de stad die het ene deel van het andere scheidt. Ik heb het idee dat de situatie op de rotonde van het Eykmanplein wel verbeterd is, maar dat dat ten koste van dit punt is gegaan. Als afdeling zijn we daar op dit moment niet mee bezig. We concentreren ons op de hoofdfietsroutes door de stad. In de afgelopen jaren hebben

november | december 2011

Is het echt zo slecht gesteld met die kruispunten?

we met succes het afschaffen van een aantal verkeerslichten bepleit. Het leek soms of de gemeente niks liever deed dan weer een verkeerslicht neerzetten waar dat helemaal niet nodig was. En dat remt ontzettend af. Onder andere op het Neude in de binnenstad zijn de verkeerslichten afgeschaft. En dat is wellicht wat chaotisch, maar iedereen let op en er zijn nog geen ongelukken gebeurd.’

Verkeersconsulent Theo Zeegers van de Fietsersbond: ‘Een gemiddelde van een minuut wachttijd is erg lang. Dus als die tijd zelfs nog overschreden wordt, kun je erop wachten dat mensen door rood gaan rijden. Doorslaggevend is natuurlijk hoe gevaarlijk en onoverzichtelijk het kruispunt is. Als je als enige op een kruispunt staat en in de verste verte is niemand te bekennen, rijd je sneller door rood dan in hartje Amsterdam.’ 

november | december 2011

Verkeerslichten op kruispunten lijken vaak willekeurig en niet erg efficiënt afgesteld. Op sommige plekken krijg je het idee dat iedereen op elkaar staat te wachten.

Verkeersconsulent Theo Zeegers: ‘Dat kan goed kloppen. Het instellen van verkeerslichten is vaak sluitpost bij het aanleggen van nieuwe wegen.

Gemeenten hebben vaak niet zelf de expertise in huis, maar geven opdracht aan externe bureaus om te berekenen hoe de doorstroom het beste is. Als er iets veranderd moet worden, kan een gemeenteambtenaar zonder kennis van zaken zomaar opdracht geven om de doorstroom van een bepaalde weg voor de auto’s te verbeteren. Daarbij vergeet de ambtenaar nog wel eens om als randvoorwaarde te stellen dat de wachttijden voor fietsers niet langer mogen worden.’

En daarbij haalt de geplande afstelling zelden de praktijk. Uit onderzoek van de Fietsersbond blijkt dat meer dan de helft van de verkeerslichten niet zo is afgesteld als de bedoeling was.

Zeegers: ‘Het is allemaal handwerk.

Er zit niet iemand op het stadhuis met een centrale verkeerslichtencomputer die met een druk op de knop kan veranderen hoe lang een licht op rood en groen staat. Nee, er moet een mannetje naar het verkeerslicht toe en die moet een kastje openen om de instellingen te veranderen.’

In Rotterdam gaan ambtenaren de straat op om te kijken hoe het er in de praktijk toegaat. Dat is een uitzondering.

In de meeste steden gaan ze pas kijken als er veel klachten komen.

Utrecht is een mooi voorbeeld. Zeegers: ‘Fietsersbond Utrecht mat een aantal jaren geleden hoe lang fietsers van de Uithof naar hartje Utrecht voor verkeerslichten moesten wachten. En of daar niet wat aan gedaan kon worden.

De gemeente beweerde dat er helaas niets veranderd kon worden, maar beloofde een stagiair op de verkeerslichten te zetten. Dat was Luuk Misdom.

In tegenstelling tot de gemeente zag hij wél mogelijkheden om de doorstroom niet alleen voor fietsers, maar voor alle verkeersdeelnemers beter te maken.

Het mooiste was nog wel dat hij ontdekte hoe het misging met de bussen bij het Neude in het centrum. Buschauffeurs moesten officieel met de deur bij de blindenstopplaats stoppen. Maar in de praktijk reden ze een meter verder, waar ze gedetecteerd werden als aanstormend verkeer en het licht voor hen op groen sprong. 30 seconden lang bewoog niks op het kruispunt. Tegen de tijd dat de passagiers in- en uitgestapt waren stond het licht voor de bus weer op rood. Deze situatie duurde jaren. Tot Luuk Misdom dus de straat opging en de opmerkelijke situatie constateerde.’

Rood licht tussen de oren Niets menselijks is de fietser vreemd.

Soms denk je de dupe te zijn van een fietsonvriendelijke rode golf. Steeds als jij aan komt fietsen, springt het licht op rood. Maar hebben de lichten het dan echt op jou begrepen?

Theo Zeegers: ‘In tegenstelling tot computers herkent de menselijke geest patronen, maar hij ziet ook patronen waar die er niet zijn. Bij een ouderwets

star verkeerslicht heb je na vijf keer wel door hoe het werkt, maar bijna alle verkeerslichten zijn tegenwoordig dynamisch. Verkeersdeelnemers worden gedetecteerd en op grond daarvan wisselt de volgorde waarin de verkeerslichten groen krijgen. Je zou vijftig keer datzelfde kruispunt moeten rondfietsen om er echt iets over te kunnen zeggen.’

VogelvrijeFietser

15

Groene fietsen groeien op het land

Hip van hout Houten fietsen zijn niets nieuws. Maar nu gaan ze als duurzaam over de toonbank. Net zoals fietsen van bamboe en hennep. Zijn ze ĂŠcht zoveel groener dan een stalen fiets?

16

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Tekst: Suzanne Brink

Houten fiets van Jan Gunneweg Ontwerper Jan Gunneweg is geschoold als meubelmaker, maar maakt ook hele andere dingen.

Zoals een houten zonnebril of deze houten fiets. www.jangunneweg.com

november | december 2011

VogelvrijeFietser

17

De foto’s spreken voor zich. De notenhouten fiets van Jan Gunneweg met zelfs een houten spaak is prachtig, een kunstwerk, net zoals de Bonobofiets van multiplex en de verschillende bamboefietsen. Het gebruiken van alternatieve materialen is populair onder progressieve fietsenbouwers. De meesten willen niet alleen een mooie fiets maken, maar ook een fiets die minder vervuilt dan de traditionele stalen en aluminium fietsen die door de grote merken worden gemaakt. Want de staal- en aluminiumindustrie is vervuilend en bamboe groeit gewoon in de natuur, is de boodschap. Dus waarom niet alle fietsen van bamboe te maken? Of van hout? Of van hennep?

‘Omslachtig’ TestKees is geen voorstander van materialen als bamboe en hout als basis voor een fietsframe.

‘Het is omslachtig, want om zadel, trapas, achterwiel en dergelijke te verbinden heb je altijd weer ander materiaal nodig; hetzij vezels met epoxy, hetzij staal of aluminium. Het frame is op zijn hoogst voor de helft van bamboe.

De vraag is ook: wat levert het op? Zo vreselijk milieuonvriendelijk zijn staal en aluminium niet en ze zijn bovendien goed recyclebaar. Je koopt als je een nieuwe fiets aanschaft vijftien kilo materiaal, waarvan twee à drie kilo voor het frame is, en als je er zuinig op bent gaat hij vijftien jaar mee. Dat vind ik behoorlijk duurzaam.’

Voor het mooie kun je wel hout of bamboe gebruiken natuurlijk. Maar daar betaal je dan ook flink voor. Als je van die natuurlijke uitstraling houdt, kun je voor een leren zadel kiezen, kurken handvatten en een houten spatbord.

En het argument van verkopers van bamboefietsen dat ze die gemakkelijker door een lokale producent in Afrika kunnen maken die daarmee een inkomen verdient? TestKees: ‘Om staal en aluminium te bewerken heb je iets duurdere apparatuur nodig en elektriciteit, maar je kunt ze ook in een kleine werkplaats maken.’

Als je dan toch je buik vol hebt van staal of aluminium als materiaal voor fietsframes zijn er nog meer alternatieven.

TestKees: ‘Neem koolstofvezel of carbon, dat als voordeel heeft dat het in elke vorm te maken is. Enige nadeel is dat het niet gerecycled kan worden. Titanium is heel duur, maar gaat een leven lang mee en is mooi.’

18

VogelvrijeFietser

Houten fiets van Lagomorph Design Deze notenhouten fiets kost rond de 6.000 dollar. http://lagomorphdesign.com

Bamboefiets van Eerlijke kansen Joep van Ginderen verkoopt met zijn bedrijfje Eerlijke kansen een ‘klimaatneutrale’ bamboefiets die ook nog eens Fair Trade is. De frames worden in Afrika gebouwd en in Nederland afgemonteerd. Om bamboe te verwerken is geen fabriek nodig. Lokale ondernemers kunnen na enige scholing ‘op eigen houtje’ aan de slag. Van Ginderen claimt op zijn site dat bamboe milieuvriendelijker is dan staal en aluminium. Om de CO2-uitstoot van het transport te compenseren koopt hij emissierechten bij Stichting Natuur & Milieu. Prijs: vanaf 1.950 euro. www.eerlijkekansen.nl

november | december 2011

Dit jaar lanceerde de Poolse ontwerper Stanislaw Ploski de houten Bonobofiets, een fiets van verlijmd en gebogen multiplex. Nou niet direct naar de winkel hollen. Het is nog een prototype en de winkel op de hoek heeft hem vast nog niet.

De OV-Fiets De vorige keer vertelde ik over mijn ervaringen als huurder van een ouderwetse stationsfiets. Een lezer vroeg zich wat meewarig af of dit geen achterhaald onderwerp was, nu we de OV-fiets hebben. Zelf maakte lezer al vijf jaar tot volle tevredenheid gebruik van de OV-fiets.

Calfee – bamboefiets In Amerika maakt Calfee mountainbikes en racefietsen, maar sinds kort ook stadsfietsen van bamboe. Ze worden onder andere verkocht door MBF Bamboo Bikes in Westervoort vanaf 3.300 euro. http://www.mbfbamboobikes.nl/ http://www.calfeedesign.com/#

Bamboefiets van Renovobikes Een klein bedrijfje in Oregon, Amerika, maakt deze handgemaakte bamboefietsen. Een frame kost 2.000 dollar. Wie ook wielen wil, moet rekenen op minimaal 3.000 dollar. http://www.renovobikes.com/ pandurbancommuter/

november | december 2011

Misschien wordt het inderdaad tijd om mij te abonneren op de OV-fiets, wat op zich natuurlijk een prachtig systeem is. Maar op de een of andere manier heb ik me er nog niet toe kunnen zetten. Als reden daarvoor zou ik natuurlijk kunnen aanvoeren dat het fenomeen vooral in de buitengewesten nog niet goed is ingevoerd. Omdat ik als omgevingshistoricus soms de vreemdste uithoeken van het land moet bezoeken, is de OV-fiets voor mij nog geen echte optie.

column Kees Volkers

De Bonobofiets

Er is echter een tweede reden die minstens zo belangrijk is: de OV-fiets ziet er niet uit! Het lompe meisjesmodel met de felle blauw-gele kleuren, waarop ten overvloede in grote letters ‘OV-FIETS’ is gespoten, is overal onmiddellijk te herkennen.

En dus ook de berijder ervan, zeker in de buitengewesten. Ik kan me op een Bob den Uylachtige manier opgelaten voelen op zo’n ding, alsof ik op één schoen door Venlo moet lopen.

Alsof je op één schoen door Venlo moet

Kijk, een fietser is een fietser; hooguit een loser in de ogen van sommige automobilisten, maar dat weet je. Maar fietsen op een OV-fiets is een statement: dat is opzichtig verklaren dat je bewust voor de trein en de fiets hebt gekozen en je automobilisten eigenlijk maar arrogante milieuvervuilers vindt. Niet dat je dat werkelijk vindt, maar kwaadwillende lieden zouden dat zeker als zodanig kunnen interpreteren.

Daarnaast stigmatiseert de OV-fiets je per definitie als ‘vreemdeling’, immers, een OV-fietser komt altijd met de trein. Bovendien heeft de OV-fiets iets van een dienstfiets, want recreanten zie je er zelden op rondpeddelen. In de ogen van de streekbewoner is de OV-fietser dus onmiddellijk herkenbaar als iemand uit de grote stad die met bepaalde bedoelingen in zijn regio komt rondneuzen, misschien wel zo’n arrogante Randstedeling!

Dit lokale sentiment moet niet worden onderschat. Op You Tube circuleert een instructief filmpje over een groepje Brabantse hangjongeren in een heel erg foute Opel Manta, die een paar studentikoze stadstypes in elkaar slaan, louter en alleen omdat die in hun dorp op de bus staan te wachten. Ik sluit niet uit - ik weet het eigenlijk wel zeker - dat dit soort hillbillies ook een hartgrondige hekel aan OV-fietsers hebben. Voor je het weet word je met pek en veren het dorp uitgejaagd. Dus rijd ik liever  wat minder opvallend door onze landstreken.

VogelvrijeFietser

19

‘Iemand dacht dat Nederlanders met de auto naar het fietspad rijden en daar de fiets uitladen.’

20

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Tekst: Michiel Slütter Foto: Peter Arno Broer

Fietspadfilmpje kijkcijferhit

‘Voor Amerikanen is het een freakshow’

Eind april 2010 richt Mark Wagenbuur een simpel cameraatje op een druk fietspad in Utrecht.

Het wordt een hit op YouTube: inmiddels al een miljoen views. Amerikanen weten niet wat ze meemaken.

Voor Nederlanders is het eigenlijk een beetje saai: een filmpje met fietsers op een fietspad. Wie gaat daar nou naar kijken? Toegegeven: het is op een druk punt in Utrecht en doordat de beelden versneld zijn, ziet het er grappig uit.

Maar nog steeds is het voor ons een alledaags verschijnsel. Voor Amerikanen is het vreemd en fascinerend om zo veel fietsers te zien. ‘Het kwam zelfs op een Amerikaanse tv-show en daar hadden ze er toetergeluiden onder gezet’, zegt Wagenbuur.

IT’er Wagenbuur streefde helemaal niet naar een kijkcijferhit op YouTube. ‘Ik was aan het surfen en las een lyrisch verhaal over onze fietspaden. Maar in een commentaar stelde iemand dat alle fietspaden gevaarlijk zijn. Nou ja zeg, dacht ik, hoe durf je onze fietspaden te kakken te zetten? Ik wou het rechtzetten door het gewoon even te laten zien. Dan zouden ze het wel snappen.’ Maar zo simpel was het niet. Wagenbuur: ‘Ze begrijpen het niet. Ze hebben een totaal ander referentiekader.’

november | december 2011

Wagenbuur kwam terecht in een oude en nog steeds verhitte discussie over fietspaden. In de Angelsaksische wereld heb je strijdbare aanhangers van het zogeheten vehicular cycling. Zij vinden

Cycling in the Netherlands Met een paar eenvoudige filmpjes over fietspaden heeft Mark Wagenbuur wereldwijd iets losgemaakt. Zijn uitleg over het Nederlandse fietsbeleid is een serieuze vrijetijdsbesteding geworden. Op zijn bureau ligt een grote stapel met vakliteratuur over fietsbeleid en ruimtelijke ordening.

Wagenbuur heeft al bijna 200 filmpjes op zijn YouTube-kanaal: Cycling in the Netherlands. Omdat beelden niet alles zeggen, heeft hij ook een blog.

Hij werkt op de blog samen met de Brit David Hembrow, die vanwege het gunstige fietsklimaat in Nederland is komen wonen. Kijk op: http://hembrow.blogspot.com/

een fietspad maar niks. Een fiets is een voertuig en hoort net als andere voertuigen gewoon op de weg. ‘Ze hebben het idee dat fietspaden gemaakt zijn om de fietser uit de weg te hebben. Een fietspad is een reservaat voor ze, een plek voor tweederangs burgers. Maar in Nederland is een fietser niet minder dan een automobilist. Wij hebben fietspaden voor de veiligheid, en het werkt: wij hebben het hoogste fietsaandeel en de minste ongelukken. En wie wil er nou op een 80-kilometerweg fietsen? Da’s toch veel te gevaarlijk.’

Je wilde met de filmpjes uitleggen hoe de Nederlandse fietsinfrastructuur werkt. Wat zijn opvallende misverstanden over de fiets in Nederland?

‘Bij een filmpje over een fietstocht naar Utrecht Centraal vroeg iemand: ‘Hoe komen die mensen daar?’ Hij dacht dat ze met de auto naar het fietspad reden, de fiets uitlaadden en vervolgens op pad gingen. Hij kon zich niet voorstellen dat het geen losse stukjes fietspad zijn,

VogelvrijeFietser

21

22

VogelvrijeFietser

november | december 2011

‘The only overweight person was on a scooter’

maar een netwerk van fietsverbindingen. De beelden spreken niet altijd voor zichzelf. Uiteindelijk heb ik tekstblokjes toegevoegd. Ze zien bijvoorbeeld de stoepranden niet. Dan leg ik uit dat er een verschil is tussen de stoep en het fietspad. Haaientanden waarmee je in één oogopslag ziet hoe de voorrang is geregeld, kennen ze in het buitenland niet. En dat rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg – en dus ook de fietsers – voorrang heeft, is ook onbekend. Ik krijg ook vaak de vraag waar je de spatborden en bagagedragers kunt kopen. Ze gaan ervan uit dat die niet standaard op een fiets zitten. En dat je die er zelf op moet zien te schroeven.’

Heb je een verklaring voor het feit dat het filmpje over de spits in Utrecht vooral veel aandacht trekt in de Verenigde Staten?

‘Het is een ander universum. In hun eigen land is fietsen iets voor mafkezen.

Geen normaal mens gaat fietsen. Al die fietsers, het is een freakshow. Ze zien het als de vreemde gebruiken van een exotisch volk. Voor ons is het natuurlijk heel gewoon. Veelzeggend vond ik dat het filmpje op GeenStijl terechtkwam met het commentaar: ‘Moet je kijken hoe die buitenlanders naar ons kijken!’ Ze hadden niet verwacht dat een Nederlander passerende fietsers ging filmen. Het is net zoiets als een Amerikaan die een camera minutenlang op de snelweg richt.’

Het idee om onze fietsinfrastructuur te laten zien, blijkt toch goed te werken.

Bij de commentaren op YouTube las ik veel enthousiaste reacties.

‘De honger naar kennis is enorm. Er is een Britse fietsambassade opgezet vanuit

november | december 2011

Bicycle Rush Hour ‘Not even one fat person’ Wat valt buitenlanders op wanneer ze naar Nederlandse fietsers kijken? Dat fietsers slank zijn: No fat people in the Netherlands, that’s for sure. Niet één? The ONLY overweight person was on a scooter. Veel kijkers zijn gecharmeerd van het autovrije fietspad en de vele fietsers. Hadden wij dit maar, verzuchten ze. Enkelen overwegen om in Nederland te komen wonen. Veel kijkers veren op na een halve minuut. Dan komt een jongen langsrijden die een omafiets aan de hand meevoert. wow the guy at 0.32 actually holds a bike on one hand and rides another. hahah, cool!!! ‘Ze noemen dat ghost riding, zegt Mark Wagenbuur. ‘Er zit niemand op de fiets; dat is dus een spookfiets’. Maar de meeste indruk maakt toch dat Nederlanders geen dikkerds zijn: Not even one fat person.

Kijk op: www.youtube.com/watch?v=n-AbPav5E5M

de gedachte: I want what they have. Ze willen dus wat wij hebben. Als je met een buitenlandse blik naar Nederland kijkt, hebben wij iets heel bijzonders. De manier waarop wij onze steden hebben ingericht, nodigt uit om te gaan fietsen.

De omgeving is allesbepalend. Als Nederlanders in het buitenland gaan wonen, fietsen ze niet meer. Simpelweg omdat er geen goede fietsvoorzieningen zijn. Het is moeilijk voor andere landen om dat niveau in één keer te bereiken. Er zijn zo veel componenten. Neem de stationsstallingen. Ik werk in Utrecht, maar woon in Den Bosch. Ik fiets naar het station en in Utrecht heb ik een fiets in de stalling. Als je die voorzieningen niet hebt, wordt het moeilijk de fiets en de trein te combineren. Ik ben wel bang voor bedreigingen

van ons fietsklimaat. In Zeeland gaat het nu fout. Daar krijgen schoolkinderen een helmpje. Maar fietsen is niet gevaarlijker dan lopen. Ik vind dat je de verantwoordelijkheid voor de veiligheid niet bij de schoolkinderen moet leggen, maar bij de automobilist. Zo’n ontwikkeling bedreigt het fietsgebruik. In Australië wordt niet meer gefietst omdat er een helmplicht is.

We moeten echt goed op blijven letten.

Wat we hebben is mooi, maar ook kwetsbaar.’ 

VogelvrijeFietser

23

Houten heeft een gratis stalling. ‘Wij gunnen het onze inwoners’, zegt de gemeente

24

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Tekst: Michiel Slütter Foto: Peter Arno Broer

Gratis stallen in gevaar

‘De vraag is wie er betaalt’

Steeds meer treinreizigers komen met de fiets naar het station.

Om die groei op te vangen, moeten er grote stallingen komen.

Wie gaat dat betalen? De fietser? Een Kamermeerderheid is tegen verplicht betaald fietsparkeren.

De fiets is zo succesvol dat wethouders er kopzorgen van krijgen. Want waar laat je al die fietsen? Vooral bij de stations hopen de gestalde fietsen zich op. Geen wonder, want vier van de tien treinreizigers komen op de fiets naar het station.

Per dag zijn dat een kwart miljoen fietsers. Voor al die fietsen is geen plek meer. Bij de grote stations leidt dat onvermijdelijk tot chaos en wildparkeren.

Tot nu toe hebben wethouders zich gedwongen gezien om telkens maar weer rekken bij te plaatsen. En ook die stromen in de regel meteen weer vol.

Deskundigen spreken dan over een

november | december 2011

latente vraag naar fietsparkeerplaatsen.

Mensen die eigenlijk wel naar het station wilden fietsen, kwamen niet omdat er toch geen plek was. Na een uitbreiding durven forensen het ineens weer aan.

Elke wethouder zegt dat hij blij is dat mensen gaan fietsen. Maar als de nieuwe rekken meteen uitpuilen is er een probleem: de groei van het fietsgebruik vergt investeringen in stallingen. In het verleden heeft de overheid al honderden miljoenen euro’s in stationsstallingen geïnvesteerd. In de zomer kondigt minister Schultz van Infrastructuur en Milieu een bedrag aan van 107 miljoen.

VogelvrijeFietser

25

Op 11 oktober bleek dat er nog eens 79 miljoen bij kwam. Een groot bedrag waar de Fietsersbond blij mee is, maar het is zeker niet genoeg om de vraag op te vangen. Hoe moet het dan?

Nieuwe rekken stromen meteen vol in Utrecht

Vrijheid In 2009 wist Herman Gelissen, de toenmalige directeur van NS Fiets, al welke kant het op zou gaan. Vanuit zijn kamer keek hij uit op rommelig gestalde fietsen bij het station van Utrecht. ‘Uiteindelijk zal de fiets net zoiets worden als de auto’, voorspelde Gelissen. ‘30 Jaar geleden kon je die overal voor niets parkeren. Nu

Wat vinden de fietsers?

Aan de westzijde van het station in Utrecht begint de gemeente in 2013 met verplicht betaald parkeren. Wat vinden de fietsers ervan? We vroegen het forensen die zich van de fietsrekken naar het perron haasten. Een paar citaten: - ‘Superslecht plan. We willen toch minder auto’s en het gebruik van het openbaar vervoer stimuleren?’

- ‘Belachelijk.’ En: ‘Slecht idee.’

- ‘Onzin. Dan ga ik mijn fiets gewoon ergens buiten de stalling neerzetten.’

- ‘Ik vind het wel goed, zoals het nu is.

Als ik mijn fiets in een stalling moet zetten, duurt het langer.’

- ‘Als het betaald wordt, gaan mensen net buiten het stationsgebied hun fiets stallen. En dan hebben de buren er last van.’

Maar ook: - ‘Als er meer plaatsen zijn, wil ik wel betalen.’

- ‘Ik zal wel móeten betalen, want ik moet met de trein.’

Sanne Kempers heeft iets meer tijd.

‘Ik heb mijn trein toch al gemist.’ Haar grootste ergernis: de rommel. Ze wijst naar de volle rekken en omgevallen fietsen. ‘Ik werk in Amsterdam en daar is het veel beter geregeld dan hier in Utrecht. Het is nu zo’n chaos. Ik zou wel willen betalen, maar alleen als ik binnen 20 seconden een plek heb en de stalling 24 uur per dag open is.’ Nu ze toch de tijd heeft, wil ze wel iets kwijt over het Utrechtse fietsbeleid. ‘Ze leggen wel busbanen aan en zijn met trams bezig, maar ze doen niks voor de fietser. Er is overal zo weinig plek dat je eigenlijk alleen illegaal kunt parkeren. Iedereen wil heel graag fietsen – maak het dan ook aantrekkelijk. Want wat is nou zuiniger dan spierkracht?’

26

VogelvrijeFietser

november | december 2011

moet je betalen en dat heeft iedereen geaccepteerd. Voor de fiets accepteert niemand dat nog. Maar ik verwacht dat over vijf of tien jaar je voor het stallen bij het station zult moeten gaan betalen.’

Zijn uitspraken in de Vogelvrije Fietser kwamen op de voorpagina van de Volkskrant en leidden tot verontwaardigde reacties.

Tweeënhalf jaar later zorgt hetzelfde onderwerp weer voor veel beroering.

Minister Schultz wil de weg vrijmaken om daadwerkelijk verplicht betaald fietsparkeren mogelijk te maken. Ze liet de Tweede Kamer deze zomer weten dat gemeenten niet langer gratis rekken hoeven aan te bieden. ‘Het beginsel dat bij ieder station reizigers hun fiets zowel beveiligd (betaald) als onbeveiligd (gratis) kunnen stallen, laat ik los.’

Wrakkenverzamelplaats Maar de Tweede Kamerleden zien dat verplicht betaald parkeren niet zitten. ‘Dat gaat ons wel heel erg snel’, zegt Maarten Haverkamp van het CDA. ‘Wij snappen heel goed dat gemeenten problemen hebben met de rommelige aanblik van de rekken. Het lijkt soms wel een wrakkenverzamelplaats. Maar om dan meteen het kind met het badwater weg te gooien en te stoppen met het aanbieden van gratis plekken, dat gaat ons te ver. 40 procent van de treinreizigers gaat met de fiets. Die mensen moeten een schouderklopje hebben.’

Ook de PvdA, de ChristenUnie, GroenLinks, de SP en D66 vinden met het CDA dat gratis plekken beschikbaar moeten blijven. ‘Het gemak waarmee minister Schultz afstapt van het principe dat er altijd keus moet zijn, is zorgwekkend’, zegt Ineke van Gent van GroenLinks.

‘Elke fietsenstalling die geopend wordt, stroomt moeiteloos vol. Een verstandige bestuurder zou zich in de handjes knijpen. Fietsers nemen immers relatief weinig ruimte in en houden het stadsmilieu gezond.’

Ook andere partijen zien niks in verplicht betaald parkeren. Jacques Monasch van de PvdA: ‘Het signaal dat de minister afgeeft, is verkeerd. Doel van het beleid moet zijn om zoveel mogelijk mensen met de fiets naar het station te laten komen.

Dat betekent dat gemeenten naast betaalde stallingen ook gewoon onbetaalde stallingen moeten aanbieden.’

Kees Verhoeven van D66 spreekt over een ‘gouden combinatie van fiets en trein’, en vindt dat fietsers de keus moe-

november | december 2011

Standpunt Fietsersbond: Altijd gratis én betaalde stallingen Utrecht is een proeftuin voor verplicht betaald fietsparkeren. Als het gemeentebestuur erin slaagt fietsers verplicht te laten betalen, zullen andere gemeenten volgen. Het liefst heeft de Fietsersbond gratis stallingen voor iedereen.

Maar de Fietsersbond begrijpt dat voor plekken dicht bij het spoor geld gevraagd mag worden. Maar er moeten altijd gratis plekken zijn. De Utrechtse afdeling is met een eigen plan gekomen: Fietsparkeren in het nieuwe stationsgebied van Utrecht. De oplossing is eenvoudig: voorkom schaarste door meer stallingen te bouwen, waarvan een voldoende aantal gratis is. Wie betaalt, wordt beloond met een betere plek, dichter bij het perron. En de verst weg gelegen rekken zijn de eerste twee dagen gratis. Daarna zou je moeten betalen. Zo voorkom je dat de stalling een gratis fietsenschuurtje wordt, waar wethouders zo bang voor zijn.

ten hebben tussen betaald en gratis stallen. ‘Het is niet goed dat fietsers ontmoedigd worden om de fiets pakken, terwijl dit een gezonde en goedkope manier van transport is.’

De ChristenUnie wil dat de minister zich meer inspant voor de fietsende treinreiziger: ‘Wij zien liever een omgekeerde beweging naar meer gratis overdekte stallingen zoals in Haarlem en Zutphen’, zegt Arie Slob van de ChristenUnie. ‘De exploitatie kan eventueel betaald worden uit een bijdrage van de spoorvervoerder.’

Voorlopig gratis De minister kwam gedeeltelijk tegemoet aan de wens van een Kamermeerderheid om gratis stallen overeind te houden. In een overleg met de Kamer liet de minister weten dat ze liever niet wil tornen aan de decentralisatie van bevoegdheden: gemeenten moeten het zelf bepalen. Maar ze heeft wel toegezegd om afspraken over gratis stallen te maken met gemeenten die geld van het Rijk ontvangen voor stationsstallingen.

Maar die afspraken zijn, zo vertelde ze de Kamerleden, ‘eindig en tijdelijk’. Ze heeft de Kamer een brief beloofd waarin ze het een en ander zal toelichten.

‘Het is een grote toezegging van de minister, maar het is nu helemaal de vraag wat ze in de brief zal zetten’, zegt Wim

VogelvrijeFietser

27

Willen fietsers betalen voor luxe stallingen?

De gemeente Utrecht gaat ervan uit dat fietsers de beurs wel willen trekken voor aangename stallingen. Is dat ook zo? In Arnhem doet NS een proef met luxe stallingen. Er is valet parking. Dan is er iemand die je fiets aanneemt en parkeert. Bij terugkeer haalt de stallinghouder de fiets voor je uit het rek.

Je kunt ook een privilegeplaats krijgen, vlak bij het perron. Of een vast plekje voor twintig euro per maand. Begin juli begon de proef. Na drie maanden durft NS nog geen conclusies te trekken.

Maar het loopt niet storm, zegt een woordvoerster. ‘Het is niet bomvol.’ NS kijkt het nog even aan.

Bot van de Fietsersbond. ‘Wij blijven er in ieder geval bovenop zitten.’

Ondertussen speelt de kwestie van verplicht betaald fietsparkeren al op gemeentelijk niveau. In Utrecht moeten 22.000 fietsparkeerplekken komen in vijf stallingen. De investeringen bedragen zo’n 50 miljoen euro. Vorig jaar al nam het bestuur van de vierde stad van Nederland het besluit om van het fietsparkeren een ‘integrale business case’ te laten maken. In de begeleidende notitie stelde de gemeente dat zomaar gratis parkeren overal in de stad ‘niet meer van deze tijd is’. Ook al is gratis parkeren in de ogen van het college ouderwets, de gemeenteraad droeg het college toch op om ook uit te zoeken of er gratis fietsenstallingen bij het station mogelijk zijn.

Adviesbureau Berenschot kreeg van de gemeente de opdracht de verschillende scenario’s door te rekenen. Berenschot heeft een theoretische rekenmethode gebruikt die vastgoedontwikkelaars ook volgen als ze willen weten of een kantoorgebouw over een periode van 40 jaar uiteindelijk winstgevend zal zijn.

Eigenlijk is dan alleen betaald parkeren acceptabel. Dan zal de gemeente nog steeds geld bij moeten leggen, maar blijft het over een periode van 40 jaar beperkt tot 2,9 miljoen euro. Berenschot gaat daarbij uit van een tarief van een euro per dag. Gratis stallen kost over diezelfde periode bijna 118 miljoen euro.

Rekening De gemeente gaat in 2013 al experimenteren met betaald fietsparkeren aan de westkant van het station. Uiterlijk 2016 moet er duidelijkheid zijn over het be-

28

VogelvrijeFietser

taalregiem. Dat besluit leidde tot commotie. Een internetpetitie van de Fietsersbond om gratis stallingen te behouden, leverde binnen een week meer dan 3000 ondertekenaars op.

De gemeenteraad stelde vervolgens dat er gratis plekken moeten blijven bij het station. Wethouder Victor Everhardt bevestigt dat ‘een vorm van gratis parkeren op langere loopafstand mogelijk blijft’.

Over enkele maanden moet daarover een definitief besluit worden genomen. De raadsleden verwezen tijdens een debat op 11 oktober met wethouder Everhardt uitdrukkelijk naar het plan van de Utrechtse afdeling van de Fietsersbond. Dat gaat uit van differentiatie. Wat verder van de perrons zou je bijvoorbeeld de eerste twee dagen gratis kunnen parkeren. Voor de plekken dicht bij de treinen moet je betalen. ‘Het is een groot succes dat de gemeenteraad de wethouder de opdracht heeft gegeven om de voorstellen van de Fietsersbond

serieus te betrekken bij de plannen’, zegt Bot van de Fietsersbond. ‘Begin volgend jaar worden de volgende stappen in de besluitvorming gezet. Dan is het afwachten of er daadwerkelijk voldoende gratis plekken op redelijke afstand van het station komen. Hoe dan ook: de stallingen kosten veel geld. De vraag die nog steeds onbeantwoord blijft, is hoeveel geld de gemeenteraad erin wil steken.

En of partijen als NS en het Bestuur Regio Utrecht een bijdrage willen leveren.’

Waar moet het geld vandaan komen? Dat is waar het bij veel stationsstallingen de komende jaren om zal draaien. Tot die conclusie is het college van Utrecht ook gekomen. In een brief aan de gemeenteraad zegt het college over de nieuwe stallingen: ‘Dit alles heeft wel een prijs die betaald moet worden. De vraag is wíe er betaalt.’ 

Gratis stalling is het goedkoopst Utrecht is niet de enige gemeente die worstelt met uitpuilende rekken. Ook in Houten was het tobben met het parkeren van je fiets bij het station. ‘Er was chaos in de openbare ruimte. En er was vrees voor diefstal. Dat was een obstakel om met de fiets te komen’, zegt Herbert Tiemens van de gemeente Houten. Het zat de gemeente niet lekker. Afgelopen voorjaar is er een prachtige stalling onder de sporen geopend. De capaciteit is 2500 plaatsen en kan uitgebreid worden naar 4000 plaatsen.

Kosten: tien miljoen. Maar voor de Houtenaren is de stalling gratis. Waarom doet de gemeente zoveel moeite? ‘Wij gunnen het onze inwoners’, zegt Tiemens. Het Rijk en een regionaal bestuursorgaan betaalden weliswaar mee, maar de gemeente moest ook drie miljoen investeren. En het beheer drukt jaarlijks met twee ton op de gemeentelijke begroting. De gemeente regelt dit niet alleen om de fietsers te behagen.

Volgens Tiemens is investeren in stallingen gewoon de goedkoopste oplossing. ‘Je moet kijken naar wat het kost als die mensen met de bus of de auto komen. Dan moet de gemeente veel meer betalen.’

november | december 2011

Tekst:Michiel Slütter

Fietsverlichtingscampagne

Ik Val Op! Lichtschilderen met je app

G

oede fietsverlichting maakt fietsen veiliger. Dat weet iedereen, maar toch vergeten fietsers hun fietslampjes. Met de campagne Ik Val Op! FIETSEN MET LICHT IS RELAXED. JIJ ZIET MEER ÉN ANDEREN ZIEN JOU BETER. ZO KOM JE VEILIG THUIS. wil de Fietsersbond het geheugen weer DAT LOONT, WANT EEN BEKEURING KOST VEEL MEER opfrissen.

Om vooral jongeren bewust te DAN EEN PAAR LAMPJES. maken van het belang van goede verOpvallen met fietsverlichting (regels): Boetes lichting is een prijsvraag uitgeschreven.

• vóór een witte lamp, achter rood.

Je krijgt een boete van € 40 als je: • lampjes die vastzitten aan je fiets brandend voor- of achterlicht Wie de • zonder populairste lightpainting maakt, of rugzak, op je borst of rug. rijdt in het donker, bij schemer of bij die goed zichtbaar zijn en slechtsmartphone. zicht. wint een Een• lampjes lightpainting recht vooruit en achteruit schijnen.

• een lamp hebt die knippert, niet • een lampje moet continu branden zichtbaardie is, een je verkeerde is een foto inkleur het donker maakt en mag dus niet knipperen. heeft of op een verkeerde plek is met eenvastgemaakt. lange sluitertijd terwijl je Verder is verplicht: • een rode achterrefl Rijden zonder de verplichte reflectoren iets ‘tekent’ met een lampje.

De Ikector.

Val • pedalen met gele reflectoren. betekent een boete van € 20. of geel reflecterende banden Op-app voor smartphones• witverlengt de of wielen. sluitertijd om je eigen lightpaintings te Kijk op www.ikvalop.nl voor goede lampjes en zorg dat je opvalt! kunnen maken. Vervolgens is het zaak 002 WT_Kaart-A6 fietsverlichtingcampagne 2.indd 2

november | december 2011

DOWNLOAD DE GRATIS IK VAL OP APP MAAK JE EIGEN LIGHTPAINTING

WIN EEN SMARTPHONE! Licht in het donker valt op. Een lightpainting laat dat perfect zien. Met de speciale Ik Val Op App kun je nu ook met je smartphone lightpaintings maken. Laat je foto zien via Facebook en Twitter want de foto met de meeste stemmen wint een smartphone. Ga daarom nu naar www.ikvalop.nl en doe mee!

Download hier gratis de Ik Val Op App en maak je eigen lightpainting.

je lightpainting via Twitter en Facebook aan de man te brengen en stemmen te vergaren. De Fietsersbond hoopt dat jongeren zo meer over veiligheid en verlichting gaan nadenken. En anders is de dreiging van een boete wellicht een overtuigend argument om lampjes aan te schaffen. Het kost je veertig euro als de politie je aanhoudt zonder brandend voor- of achterlicht in het donker, met slecht zicht of bij schemer. Een goedkoop voor- en achterlicht kost zo’n tien euro.

 Kijk op: www.ikvalop.nl

Fietsersbondafdelingen repareren graag de fietsverlichting.

Meer informatie: fietsersbond.nl 30-08-11 13:30

VogelvrijeFietser

29

Groot licht Wie wil, kan met groot licht rijden. Dat hebben we te danken aan krachtige en efficiënte leds. TestKees fietste ’s nachts met zeven krachtige lampen. Ter vergelijking testte hij ook goedkope fietslampen.

Het geheim van goede koplampen Met leds zijn koplampen in één klap veel krachtiger geworden. De beste witte leds zetten elektrische energie ongeveer acht keer zo efficiënt om in licht als halogeenlampjes. Maar meer licht alleen is niet genoeg. Het licht moet ook netjes gericht worden, zodat er een mooie, brede en gelijkmatige lichtbundel op de weg komt.

De fabrikanten gebruiken daarvoor een reflector die het licht van de led bundelt.

Die reflector zorgt er ook voor dat tegenliggers niet verblind worden.

De geteste dynamolampen geven ook licht wanneer je stopt met fietsen. Het standlicht is opvallend fel en brandt moeiteloos een kwartiertje. De stroom daarvoor komt uit een ingebouwde condensator waarmee je tijdelijk energie kunt opslaan. Het is aan de energiezuinige leds te danken dat het standlicht het zo goed doet.

Vreemd genoeg hebben alle geteste lampen een ontwerpfoutje; er schijnt altijd direct licht in je ogen. Dat is hinderlijk.

Als je geluk hebt, dekt het stuur net de lamp af. Anders is het raadzaam om de bovenkant af te plakken met een stukje tape.

De batterijkoplampen met smalle, felle, ronde bundel heb ik niet getest. Daar zijn er veel van op de markt, maar ze zijn eigenlijk ongeschikt voor gebruik in het verkeer. Ze zijn niet goed af te stellen. Als je hem zo afstelt dat je tegenliggers niet verblindt, heb je alleen maar een kleine felle lichtplek voor je. Te weinig om goed te kunnen fietsen. Als je de bundel naar voren richt heb je beter zicht, maar verblind je weer de tegenliggers.

30

VogelvrijeFietser

De dynamokoplampen

Philips SafeRide LED dynamoversie 89 euro Zeer goed Duidelijk de beste en felste bundel van de dynamolampen. Erg breed zodat de bermen ook goed verlicht worden, en homogeen zodat de weg voor je overal even goed verlicht is. De lamp heeft een degelijke aluminium behuizing.

Busch + Müller Lumotec IQ Fly N Plus 67,90 euro Goed Busch + Müller was de eerste grote verlichtingsfabrikant die een paar jaar geleden krachtige en goede ledkoplampen op de markt bracht. De geteste lamp geeft een mooie egale lichtbundel, iets minder breed dan die van de Philips SafeRide. De felste plek op de weg zit in het midden van de bundel. Daardoor is het lastig om verder weg te kijken.

Axa Nano Steady Auto 59,90 euro Goed Axa komt sinds dit jaar ook met een koplamp op de markt die vergelijkbaar is met de IQ Fly van Busch + Müller. De lichtvlek is ongeveer net zo goed als die van de IQ Fly. Opvallend minpunt is dat er veel licht naar boven straalt dat ook nog eens fel in je ogen schijnt.

Trelock LS 875 54,95 euro Redelijk Duidelijk de slechtste bundel van de dynamolampen. De hoofdbundel is te smal en het strooilicht te gering, waardoor de bermen naast de bundel niet goed verlicht worden. Opvallend is dat de bundel niet mooi rechthoekig is, maar kegelvormig met een ronde bovenkant. Daarnaast schakelt het standlicht niet vanzelf uit en is de kleur een beetje groenig.

november | december 2011

TestKees

Tekst en foto’s: Kees Bakker

De batterijkoplampen

Busch + Müller Ixon IQ 99 euro, met lader en vier meegeleverde 2100 mA-batterijen Goed De batterijversie heeft in de felle stand dezelfde lichtbundel als de Fly van Busch + Müller. Na vijf uur zijn de vier AAbatterijen dan leeg. In de spaarstand na twintig uur. De batterijen kun je vervangen door de behuizing open te klikken.

Dat oogt veel kwetsbaarder dan de geschroefde deksel van andere batterijlampen.

Philips SafeRide LED accuversie 119 euro, met vier meegeleverde 2450 mA-batterijen.

Zeer goed De batterijversie van Philips heeft een nog bredere en fellere bundel dan de dynamoversie. Verreweg de beste lamp om onder alle omstandigheden mee te fietsen. De leds worden gevoed door vier oplaadbare AA-batterijen. Keerzijde van het felle licht is dat de lamp maar liefst 4,8 W aan energie verbruikt en de batterijen al na anderhalf uur leeg zijn. Daarna schakelt de lamp automatisch over naar de spaarstand. In de spaarstand geeft de lamp nog steeds erg veel licht. De batterijen zijn dan na acht uur leeg. De behuizing oogt onverwoestbaar. Wel is de lamp groot en zwaar (342 gram; 130 gram zwaarder dan de Ixon IQ).

november | december 2011

Trelock LS 950 119 euro met li-ionaccu Goed De batterijversie van Trelock heeft een betere lichtvlek dan de dynamoversie.

Mooi gelijkmatig, maar smaller dan die van de Philips. De LS950 heeft een li-ionaccu waarmee je ongeveer zes uur licht hebt in de hoogste stand. Het display geeft op de minuut aan hoe lang de accu nog licht geeft. De lamp heeft vijf verlichtingsniveaus. Een beetje overdreven en onhandig. Om te schakelen tussen de laagste stand (als de weg goed verlicht is) en de hoogste stand moet je vier keer klikken.

De gewone lampen Ter vergelijking heb ik ook veelgebruikte goedkopere fietslampen onderzocht.

Een goede halogeenkoplamp is de Busch + Müller Lumotec Oval (27,90 euro). Met een mooie rechthoekige lichtvlek op de weg. Wel valt op hoeveel minder licht de lamp geeft in vergelijking met de ledlampen. Nog een nadeel van halogeen is de beperkte levensduur. Op veel Nederlandse fietsen wordt de batterij- of dynamoversie van de Spanninga Luceo (30 euro) gemonteerd. De lamp heeft een kleine led met een te smalle, ronde bundel. Buiten de bundel zie je nauwelijks iets. De minste lamp om op onverlichte wegen mee te fietsen. Onbegrijpelijk dat fietsfabrikanten juist deze slechte lamp op hun fietsen zetten.

De Basta Comet IV (15 euro) is voor zijn prijs een goed lampje. De batterijlamp met vier ledjes bundelt het licht nauwelijks. Een groot pluspunt, want daardoor wordt de weg breed – maar zwak – verlicht. Niet voldoende om hard te fietsen of alle details goed te zien, maar wel goed bruikbaar om af en toe een stukje onverlichte weg te overbruggen.

Axa levert met de Sprint Pro (18,50 euro) een goedkope dynamoledlamp.

Geeft veel licht voor zo’n goedkope lamp, maar de vorm van de bundel is matig. Als je hem zo afstelt dat tegenliggers niet verblind worden, zie je alleen dichtbij goed. Met de lichtbundel te hoog gericht zie je meer, maar verblind je tegenliggers. 

VogelvrijeFietser

31

Elektrische fiets hapert na hoosbui

Natte zomer, volle werkplaatsen Fietsenmakers hadden het deze grotendeels verregende zomer maar druk met de elektrische fietsen. Ze blijken namelijk slecht tegen hoosbuien te kunnen. ‘Na twee dagen drogen doet hij het vaak weer.’

‘We hebben tegenwoordig een föhn klaarliggen in de werkplaats’, vertelt Joop Zandberg, fietsenmaker in Grou. Afgelopen zomer kreeg hij heel wat klanten met een haperende elektrische fiets. ‘Vooral na zo’n hoosbui. Vaak komt er vocht in het display.

Als ze hem twee dagen in de schuur laten opdrogen, doet hij het in veel gevallen weer. Tenzij de hele boel is gaan oxideren.’

Volgens Zandberg zijn ook de aansluitingen van de accu en de motor kwetsbaar. Op zonnige dagen heb je natuurlijk nergens last van. ‘De meeste klanten zijn mooi-weerfietsers, maar langzamerhand komen er meer forensen. Ik heb een klant die

32

VogelvrijeFietser

naar Leeuwarden op en neer rijdt. Door de pekel stond hij deze winter stil op de weg.’ Wil de elektrische fiets echt een dagelijks vervoermiddel worden, dan moet de bescherming tegen de weersomstandigheden beter, stelt Zandberg. Het zijn niet

Hapert úw elektrische fiets ook na een hoosbui?

We zijn benieuwd naar uw ervaringen. Hoe functioneert uw elektrische fiets in weer en wind, sneeuw en ijzel? Laat het ons weten: vvf@fietsersbond.nl

november | december 2011

Tekst: Karin Broer foto: Erik-Jan Ouwerkerk

de minste merken die hij verkoopt: Sparta, Gazelle, Batavus, Flyer. Zandberg constateert dat fabrikanten wel verbeteringen doorvoeren. ‘De displays van Flyer vertoonden in 2009 regelmatig problemen. Dat is nu weer opgelost.’

Ook andere fietsenmakers signaleren storingen door vocht.

Tim Terpstra van Rijwielhandel Jan Terpstra in Leeuwarden: ‘Je moet de problemen niet overdrijven, maar over het algemeen kun je stellen dat elektrische fietsen meer last hebben van vocht dan gewone fietsen. En je kunt zien dat er een verschil in kwaliteit is tussen de elektrische fietsen. De aansluitpunten van duurdere fietsen zijn over het algemeen beter en veroorzaken minder storingen.’

Steco neemt méér mee!

De Steco Buggy-Mee de Luxe

Haperende display Ook bij Terpstra hadden ze deze zomer de handen vol aan de elektrische fiets. ‘Dat komt in de eerste plaats door de aantallen elektrische fietsen. Er rijden er nu meer rond, maar de nattigheid speelt ook een rol. En het is net zoals met daken.

Vijfennegentig procent van de regenbuien geeft geen probleem, maar bij extreme buien en wind die er recht op staat, gaat het lekken. De elektrische fiets is een technischer product, waar meer aan mankeren kan. Dat merk je bij dergelijke weersomstandigheden.’

Niels van Bessels Tweewielers in Ugchelen zegt: ‘Die systemen zijn spatwaterdicht, maar als er dan zo’n sloot water overheen komt als tijdens de buien van afgelopen zomer, dan wil het wel gaan haperen. Fabrikanten zijn er volop mee bezig. Je moet niet vergeten dat de elektrische fiets een jong product is. Alle kinderziekten moeten er nog uit.’

Fietsenmakers wijzen vaak beschuldigend naar de displays, vooral de afneembare. Ook op internet, bijvoorbeeld op de site fietsen123, staan klachten over haperende displays. Verschillende merken worden daarbij genoemd. Ook de duurdere.

‘We hebben een föhn in de werkplaats liggen’

De Steco Monkey-Mee

De Steco Attaché-Mee

Steco Metaalwarenfabriek b.v.

Wolweg 34, 3776 LP Stroe, Holland

Fax 0031 (0) 342 441584 E-mail: info@steco.nl Internet: www.steco.nl

Fietst u graag... * lekker dichtbij huis?

fietsen langs de wadden of in Vlaanderen

Onderwaterfietsen Bij de grootste producent van elektrische fietsen in Nederland, Sparta in Apeldoorn, reageert men terughoudend. ‘Er was deze zomer geen piek in het aantal storingen’, zegt een medewerker van het E-Bike Service Center (EBSC) van Sparta, die anoniem wil blijven. Van lekkende displays weet hij niets. ‘De techniek wordt nog steeds verbeterd. Ook bij onze toeleveranciers. Het is een voortdurende ontwikkeling.’

Marco Kalden, marketingman van Sparta: ‘Het is natuurlijk wel zo dat connectoren af en toe schoongemaakt moeten worden. Anders gaat de boel corroderen. Inmiddels zijn er zo veel elektrische fietsen dat als er met een klein percentage problemen zijn, de fietsenmakers dat merken in de werkplaats.

Onderhoud is heel belangrijk. De aansluitpunten van bijvoorbeeld een afneembare batterij hebben wel aandacht nodig.’

Kalden vertelt dat de fietsen van Sparta uitgebreid worden getest in een lab: ‘We testen ook andere merken, en dan zie je wel dat niet iedere fiets goed beschermd is tegen vocht.

Onze motoren blijven het ook onder water doen. Maar elektrische fietsen zijn natuurlijk niet gemaakt om onder water te fietsen.’ 

* langs een rivier?

fietsen langs de Main, de Donau of de Loire

* op een eiland?

fietsen op Rügen, Corfu of Curaçao en Bonaire

Keuze uit meer dan 200 fietsreizen

Eigen-Wijze Reizen Individuele Fiets- en Wandelvakanties Tel. 053 - 430 34 35 www.eigenwijzereizen.nl

Gratis brochure? Bestel online of telefonisch

Eigen-Wijze Reizen tbv VogelvrijeFietser_nummer_36-2_04-03-2011(b90xw130).indd 1

november | december 2011

7-2-2011 14:11:15

VogelvrijeFietser

33

Fietsroutemakers over hun vak

‘Mensen willen bij de hand genomen worden’ Met fietsknooppunten of de fietsrouteplanner kom je overal. Waarom zou je nog een fietsroute kopen? ‘Ik zoek naar bijzondere dingen waar je zo aan voorbijfietst.’

Er is gps, half Nederland heeft telefoons met kaarten en knooppunten-apps, en we hebben natuurlijk onze eigen fietsrouteplanner. Iedereen kan zijn fietsroutes ook delen met anderen. Toch blijven recreatieve fietsrouteboekjes populair voor een weekendje weg of als voorbereiding voor een vakantie. Hoe oud is die kerk eigenlijk? Hoe ziet dat bos eruit; als een aangeharkt park, of is het een mooi oud bos? Twee fietsroutemakers en de uitgever van de ANWB-routes vertellen hoe je een goede route uitzet.

Wat is een goede fietsroute?

Nina van den Broek: ‘Een die zo min mogelijk langs doorgaande wegen gaat. Mensen willen graag rustige weggetjes. En veel variatie. Het landschap mag best weids zijn, maar daarna moet je weer het bos in kunnen duiken. Als het even kan met een museum op de route. Maar ook met een natuurgebied, oplaadpunten en horeca.’

34

VogelvrijeFietser

november | december 2011

Tekst: Suzanne Brink Illustratie: Berend Vonk

november | december 2011

VogelvrijeFietser mei | juni 2010

35

Nina van den Broek heeft een eigen tekst-

Paul Benjaminse: ‘Zo min mogelijk autoverkeer en veel verandering in het landschap. Eventueel wel stijgen, maar het liefst geleidelijk. En natuurlijk leuke dingen beleven onderweg.’

Vincent van der Meijs: ‘Hij moet kloppen, aantrekkelijk zijn en het hele jaar te doen. Als natuurgebieden een deel van het jaar afgesloten zijn, maken we daar expliciet melding van. Hetzelfde geldt voor pontjes op de route. De vaartijden wijzigen zo vaak dat je dat zelf altijd van tevoren moet controleren.’

bureau en maakt zowel fiets- als wandelroutes.

Ze heeft sociale geografie gestudeerd en is via een fietsroute-uitgeverij in het vak van routemaker beland. Het accent ligt op de culturele en historische kanten van de route. Specialiteit: de noordelijke provincies.

Favoriete fietsroute: Reitdieproute.

‘De Reitdieproute loopt door Noord-Groningen, door het wierdenlandschap. Het is een van de oudste cultuurlandschappen van West-Europa.

Je komt door dorpjes en gehuchtjes die 600 jaar voor Christus al bewoond werden. Het is een heel subtiel landschap. Mensen denken vaak dat Groningen plat, kaal en saai is, maar er is veel te ontdekken. Je moet er alleen iets meer moeite voor doen. In de Reitdieproute komt het Groninger landschap heel mooi tot zijn recht.’ ninavandenbroek.nl

Paul Benjaminse geeft fietsroutes uit en heeft een bedrijf in cartografie. Toen hij in de jaren tachtig naar Italië fietste bestonden daar nog geen routebeschrijvingen van. Daarom én omdat hij zo zijn liefde voor kaarten en fietsen kon verenigen, ging hij zelf maar routes optekenen. Benjaminse heeft sociale geografie en cartografie gestudeerd. Specialiteit: fietstochten door Europa.

Favoriete fietsroute: door Piedmonte.

‘Je komt onderweg naar de Rivièra door Piedmonte. Het heeft de uitzichten van Toscane met die dorpjes op heuvels en wijngaarden, terwijl het niet de drukte en de commercie heeft van Toscane. Het gebied is volledig omgeven door de Alpen. In het voorjaar zie je sneeuw op de toppen liggen, terwijl je zelf in je T-shirtje door het zonovergoten landschap fietst.’ www.cyclingeurope.nl www.cartostudio.nl

Vincent van der Meijs is uitgever van de ANWB-fiets- en -wandelroutes. Van der Meijs maakt al routes sinds hij op zijn twaalfde bij de scouting zat. Tegenwoordig mountainbiket hij het liefst.

Favoriete fietsroute: MTB-route Veluwezoom.

‘55 kilometer is voor een mountainbikeroute heel lang. Deze is pittig en lekker gevarieerd. Er zitten hoogteverschillen in, maar je komt ook langs hei en door het bos. Met een beetje geluk zie je oerkoeien, een ree of een vos. En er zijn altijd veel buizerds. Geweldig. Laatst zagen we een wildzwijnenstel met vijf jongen. Het voordeel van mountainbikeroutes is dat je echt in het bos fietst en nooit last van auto’s hebt.’ www.anwb.nl

36

VogelvrijeFietser

Fietsen naar de Rivièra Basel - Bern - Albenga

PAUL BENJAMINSE

BENJAMINSE UITGEVERIJ

Wat is belangrijk als je een goede route wilt maken?

Nina van den Broek: ‘Korte teksten.

Zestig tot honderd woorden moet genoeg zijn. Want mensen hebben geen zin om lange lappen te lezen.’

Paul Benjaminse: ‘Wat ik zelf vind is minder belangrijk. Je moet juist weten wat een fietser belangrijk vindt tijdens de reis. Ik neem verschillende varianten op. Mensen die kamperen willen niet te laat op hun bestemming arriveren omdat ze nog een potje moeten koken. Maar ik hou ook rekening met racefietsers die 150 kilometer op een dag willen halen. Die zitten niet te wachten op een zandpaadje of een extra lus langs een mooi uitzicht.’

Vincent van der Meijs: ‘Een duidelijke routebeschrijving. Goed uitleggen waar je begint. Geen ellenlange beschrijvingen. En we willen de mensen lekker maken met aantrekkelijke foto’s en beschrijvingen.’

Hoe ga je te werk?

Nina van den Broek: ‘Ik begin thuis.

Aan de hand van een gedetailleerde kaart vorm ik een beeld. Daarna ga ik op pad om te kijken of het mogelijk is zoals ik het thuis in gedachten had.

Meestal maak ik er beschrijvingen bij.

Ik heb een dicteerapparaatje dat ik ter plekke inspreek voor mezelf. Daarna kan ik het thuis uitwerken. Met één keer fietsen ben ik klaar. Soms vraag ik mensen om een route te testen.’

Paul Benjaminse: ‘Als cartograaf kan ik een landschap vooraf heel goed doorgronden en inschatten wat het gevolg kan zijn van een bepaald traject. Ik kruip als het ware in de kaart. Maar het kan in de praktijk net anders uitpakken. Als ik op de kaart of satellietkaart een paadje zie waarvan ik denk dat je

november | december 2011

‘Met de Reitdieproute kom je door dorpjes die 600 voor Christus al bewoond werden’

er zou moeten kunnen fietsen, probeer ik dat. Dat maakt het leuk.’

Heb je een eigen stijl?

Nina van den Broek: ‘Ik vind het leuk om naar de geheimen te zoeken in plaats van alleen maar highlights als kerken. Ik vind dingen leuk waar mensen anders aan voorbijfietsen. Zodat zelfs mensen die de streek kennen verbaasd zijn. Laatst moest ik een route in Groningen uitzetten en daar staat ergens midden in de weilanden een onopvallend elektriciteitshuisje. Daar is in de Tweede Wereldoorlog dus wel het gemeenteregister van de gemeente Grijpskerk verborgen gehouden. Daardoor zijn veel levens gered.’

Paul Benjaminse: ‘Ik denk dat ik nog meer rekening hou dan anderen met hoe je door bergachtig landschap fietst.

Het vervelende van bepaalde fietswegen door Frankrijk is dat ze aan één stuk door omhoog- en omlaaggaan.

Dat is niet alleen dodelijk vermoeiend, maar je komt ook nooit in een ritme. Ik probeer de wegen zo uit te zoeken dat je in één ritme door kunt trappen.’

Sterft het vak niet uit met de opkomst van gps?

Nina van den Broek: ‘Ik zie het niet somber in. Ik geef veel achtergrondin-

formatie. Die kennis hebben de mensen zelf niet. Er komen wel nieuwe toepassingsmogelijkheden. Met apps kun je een fragment van een orgel laten horen bij een kerk of een filmpje laten zien. Als iedereen op zijn telefoon fietst, hoef ik geen woorden vuil te maken aan routebeschrijvingen. Bij wijze van spreken krijgen fietsers een piepje als ze 75 meter buiten de route komen.’

Vincent van der Meijs: ‘Je hebt honderdduizenden mensen die zelf hun

van routes wat makkelijker, zeker als er geen aanwijzingen in het landschap zijn. Dat is in Ierland bijvoorbeeld handig. Je hebt daar geen referentiepunten: alles is groen en het zijn allemaal kronkelende paadjes. In feite heb je zowel gps als kaarten nodig. De kaart voor de voorbereiding in de winter.

Dan regent het buiten en stel je je in de warme leunstoel met een gids voor waar je naartoe zult gaan. Dat is de voorpret en tijdens het fietsen zelf kun je je met gps een boel moeite besparen.

Dan trap je in één keer door.’

‘Fietsers krijgen een piepje als ze 75 meter buiten de route komen’

Wat zijn de trends in fietsrouteland?

Nina van den Broek: ‘Ik krijg steeds vaker het verzoek om kinderroutes te maken.’

Vincent van der Meijs: ‘Thema’s; fietstochten langs molens of forten zijn erg in trek.’

Paul Benjaminse: ‘Vergeleken met twintig jaar geleden gaan mensen verder weg. Fietsers die voor het eerst naar het buitenland gaan, rijden vaak naar Parijs. Een populaire route voor doorgewinterde vakantiefietsers is de tocht naar Barcelona. Nu ben ik een boekje over Slovenië aan het schrijven.

Een nieuw land om te fietsen. Ze zijn heel trots op hun fietspaden en onderhouden ze met Zwitserse precisie.’ 

routes maken op basis van kaarten, maar de vraag naar onze routes blijft bestaan. Mensen willen nog steeds graag bij de hand worden genomen.

Zodat ze langs een mooie ven komen of horen waar je lekker kunt eten. We zien die behoefte niet minder worden.

Het medium gaat veranderen. Het zal in de toekomst minder print zijn en meer vanaf een schermpje.’

Paul Benjaminse: ‘Gps maakt de opzet

regeladvertenties

Foto Bas de Meijer

Overnachten Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel. 0594-549531 donhof@kpnplanet.nl

Maak geinige tochtjes Proefrit? Ligfietsverhuur?

Alles over ligfietsen.

Fietsen en wandelen op de Veluwe en verblijven bij de Roek Vakantiebungalows in het bos bij Otterlo op 1500m van het Nationaal Park De Hoge Veluwe met het Kröller-Müller Museum. Er is ook een leuke kinderboerderij, een speeltuin en een biologische winkel. www.deroek.nl of 0318591757 ROTTIGE MEENTE in Z-W Friesland huisje te huur in natuurgebied van Staatsbosbeheer.

4-6 pers.; geen rokers of huisdieren; voor natuurliefhebbers, e 50,- per dag zie: www.opderuumte.nl reserveren alleen via 023-538 99 01 Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast: e 50 / 2 personen, tel. 072-5812734. www.pensionstormvogel.nl

Fiets de langste etappes met de trein > Directe nachttreinen Amsterdam – Praag / Kopenhagen / Warschau / Zürich / München enkele reis + fietsres.

TOT zitpl va. 29,- , couchette va. 49,- pp M IN D E7 5 % R U IT S T O OC O² > Nieuw in 2011: Fiets gratis mee in AutoSlaap Trein T op sommige data, fiets mee naar Oslo of Narvik > Amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Antwerpen v.a. 59,- pp > Amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp TREINTICKETS – TREINVAKANTIES – TREINRONDREIZEN – AUTOTREINEN – TREIN & FIETS

Zuid-Limburg - Mheer (bij Maastricht), prachtig fiets- en wandelgebied. B&B e 22,50 p.p.p.n. Met gastenhuiskamer, TV, radio/CD, kookgelegenheid. Honden toegestaan.

Tel. 043-3113243 / 06-12394459 www.mheerestein.eu Fietsvakanties De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl Te koop aangeboden

071 513 70 08 – SINGEL 393 A’DAM – BREESTRAAT 57 LEIDEN – TREINREISWINKEL.NL

Ik val op_ bus_IkValOp_120x68cm

23-09-11

15:14

Te koop: Tavara fiets voor ouderen In prima staat. Prijs e 100,-.

Bel: 06-46177072

Pagina 1

DOWNLOAD DE GRATIS APP MAAK JE EIGEN LIGHTPAINTING

IKVALOP.NL EN WIN EEN SMARTPHONE

38

VogelvrijeFietser

november | december 2011

nieuws

Tekst: Suzanne Brink

Mijn fiets en ik Bij de verkiezingen van de Fietsstad 2011 hoort ook een fotowedstrijd Mijn fiets en ik. Vanuit de genomineerde gemeenten Groningen, Harderwijk, ’s-Hertogenbosch, Houten en Pijnacker-Nootdorp stroomden de inzendingen binnen. Half november worden de winnaars per gemeente bekend. Hoofdprijs: een fiets van sponsor Unigarant Verzekeringen. Later in de maand wordt ook de enige echte Fietsstad 2011 uitverkozen.  Emma van Hebel poseert met haar fiets in Groningen

www.fietsersbond.nl/ fotowedstrijd

Fietsonderdoorgang in Haarlem In Haarlem is een bijzonder wandelen fietspad opgeleverd dat onder de Buitenrustbruggen doorgaat. Het is vijf meter breed en 110 meter lang, en ligt in het midden vijfentwintig centimeter onder het waterpeil. Fietsersbond Haarlem is er erg blij mee. Niet alleen omdat het water links en rechts van het pad zo mooi klotst als je eroverheen fietst, maar vooral omdat na lange tijd een gevaarlijk knelpunt is opgelost waar duizenden fietsers uren voor rode verkeerslichten stonden te wachten. De Fietsersbond had al in 1980 een plan gemaakt voor een onderdoorgang voor fietsers. De afdeling heeft er vervolgens al die jaren onvermoeibaar voor gelobbyd tot in 2009 het besluit werd genomen dat hij er zou komen. 

november | december 2011

VogelvrijeFietser

39

fietsnieuws

Verlengde fiets De Prana Transporter is een sportieve, snelle transportfiets uit Duitsland. De fiets heeft een verlengd achterframe en een stalen rek aan weerszijden van het achterwiel ter hoogte van de as. Zo kun je aan beide kanten een grote tas plaatsen. Handig voor de familieboodschappen of om op fietsvakantie de sterkste fietser alle bagage te geven. De drager boven het wiel is lang genoeg om twee kinderzitjes te plaatsen of twee kinderen los op de drager te laten zitten. Nadeel van zware vracht aan weerszijden van het wiel is wel dat je altijd de vracht keurig links en rechts moet verdelen om in balans te blijven. De Prana kost 779 euro.

In Nederland in ieder geval te koop bij Beer Transportfietsen in Den Haag. Bij de fiets kun je ook speciale accessoires krijgen, zoals extra grote tassen of rieten manden.

GoCab Met de nieuwe GoCab kun je acht kinderen veilig en vlot naar de buitenschoolse opvang brengen. Hij is uitgerust met elektrische trapondersteuning en een achteruit. De bakfiets is ontworpen door Van Raam uit Varsseveld en kost bijna 10.000 euro. De GoCab heeft een paar opvallende vernieuwingen. De constructie van het frame is uniek door de twee achterwielen en één voorwiel, waarmee je stuurt. Maar de belangrijkste vernieuwing is dat de kinderen niet aan de voorkant, maar aan de achter-

kant van de bak moeten in- en uitstappen. En daar zit ook de bestuurder, die zo goed de kinderen in het oog kan houden. Verder beschikt de GoCab over zitkussentjes, gordels, een regenhuif en hydraulische schijfremmen. De GoCab is bijna 5.000 euro duurder dan de gewone achtpersoonsbakfiets van ’t Mannetje met elektrische ondersteuning. Hoge kosten, maar die kunnen door besparing op taxivervoer terugverdiend worden.

Meer informatie op www.gocab.nl.

Supersnelle bakfiets De BULLITT-bakfiets van Larry vs Harry is een groot succes in Denemarken. Inmiddels is de rappe bakfiets ook bij Nederlandse dealers te koop. De BULLITT heeft gewoon twee wielen en een draagplateau tussen voorwiel en stuur. Niks bijzonders eigenlijk. Wel uniek is dat de BULLITT ontworpen is als een sportieve mountainbike met een stijf en licht frame, sportieve zit en hoogwaardige onderdelen zoals een hydraulische schijf-

40

VogelvrijeFietser

rem. Het totaalgewicht is met 24 kilo nauwelijks hoger dan dat van een gewone fiets en gecombineerd met de sportieve zit en het stijve frame maakt dat de fiets snel. De BULLITT kost in kale uitvoering 2.082 euro.

september | oktober 2011

Goede spiegel Snel rijden op de elektrische fiets en tegelijkertijd achteromkijken kan niet iedereen. Het Duitse bedrijf Busch + Müller heeft daarom een grote spiegel gemaakt: de E-Bike-Spiegel. De meeste fietsspiegels zijn klein en daarnaast bol om toch nog een volledig beeld te geven. In de praktijk is het beeld te klein om echt iets te zien. Het beeld in de nieuwe Busch + Müller-spiegel wordt veel minder verkleind. Maar door het grote oppervlak kun je toch in één oogopslag de hele weg achter je zien. De bevestiging is lekker robuust.

Vervelend is dat er alleen een bevestiging bij zit voor op het uiteinde van het stuur. Ik heb de spiegel met een losse stuurklem vóór het handvat gemonteerd. Dan steekt de spiegel minder uit, maar ik kan er nog steeds makkelijk in kijken. Die losse stuurklem is ook prima geschikt om bijvoorbeeld een gewone scooterspiegel aan de fiets te bevestigen. De E-Bike-Spiegel zelf kost 19,95 euro. De losse stuurklem kost 10 euro en is onder andere te koop bij www.motorcorner.nl.

Richtingaanwijzers Sinds 2010 mogen richtingaanwijzers op de fiets. Het aanbod is nog beperkt. Gagdethouse.nl verkoopt voor 60 euro een grote richtingaanwijzer. Die bestaat uit twee kunststof delen met een opvallende rij ledjes die je met beugels aan het stuur en de zadelpen klikt. Bediening gaat via twee rode knoppen op het stuurgedeelte. Dankzij een draadloze verbinding knipperen de leds bij het zadel mee. De oranje leds knipperen lekker fel. Maar de constructie oogt fragiel. Het achterste gedeelte was na een val van de fiets al kapot. Ook onhandig: de bedieningsknoppen zijn op een gewoon stuur net niet goed bereikbaar. Wel simpel

september | oktober 2011

en mooi uitgevoerd is de richtingaanwijzer van de ANWB. In een setje handvatten zijn drie oranje ledjes achter glas verstopt.

Aan- en uitzetten is simpel. Met je duim bedien je de degelijk afgedekte knop. De leds knipperen 15 seconden, of korter als je ze zelf uitschakelt. De stroom komt uit een AA-batterij in het handvat. Montage is makkelijk; je vervangt gewoon de bestaande handvatten. Al fietsend kun je moeilijk zien of de ledjes knipperen. En of mensen er ook echt op reageren heb ik tijdens testritjes niet kunnen ontdekken. Misschien zijn ze niet opvallend genoeg. De set kost 35,96 euro.

VogelvrijeFietser

41

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

Kralen voor het leven! Sieradenset met gratis armband t.w.v. € 25,-.

Dit kleurrijke collier heeft een betoverende uitstraling. Vol trots en passie zijn de sieraden gemaakt. Elk kraaltje is er met de hand aangezet. Er zit uren werk in...en dat zie je! Ze worden met de hand gemaakt door vrouwen van Beads for Life in Kathmandu, de hoofdstad van Nepal.

Deze vrouwen hebben één ding gemeen, ze hebben het geld hard nodig. Ze zijn weduwe of studentes die anders hun opleiding niet kunnen betalen. Steun dit goede doel met de aankoop van deze prachtige sieradenset!

€ 25, g kortin

Het collier (± 46 cm) bestaat uit drie lagen met mooie, kwalitatieve en bont gekleurde glaskralen. De sluiting is gemaakt van Sterling zilver.

De bijpassende armband (± 20 cm) ontvangt u er gratis bij. De sieradenset wordt geleverd in een sieradenzakje, voorzien van een boekje met achtergrondinformatie over Beads for Life.

Bestellen Als lid van de Fietsersbond ontvangt u bij bestelling van dit collier t.w.v. € 34,95 gratis een bijpassende armband t.w.v. € 25,-. (Normale prijs sieradenset: € 59,95, actie prijs € 34,95.)

Bestel de sieradenset op www.privilegeshop.nl/fietsersbond of telefonisch via 035-7600036.

Aanbieding geldig t/m 6 januari 2012 of zolang de voorraad strekt.

Prijs is exclusief € 3,50 verzendkosten.

8 nummers Toeractief voor € 17,50 (normaal € 46,35)

DE MOOISTE ROUTES, DE LEUKSTE TIJD

Test

17 Dagrugzakken

ruim 60% korting

42

Tiengemeten

Borger

NUMMER 5 / JULI 2011 / € 5,65 / WWW.TOERACTIEF.NL

Langs de hunebedden

NUMMER 5/ JULI 2011

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

Alleen op de wereld

& 7 fiwaetsndroel-utes

in een hand routeboekje ig

Fiets en geniet Hoogzomer in Eemland

1105_Cover.indd 1

VogelvrijeFietser

Toeractief is een unieke combinatie van een magazine èn een apart routeboekje voor de recreatieve fietser en wandelaar. Een routeboekje met verrassende fiets- en wandelroutes langs de mooiste plekjes van Nederland en zo nu en dan een stapje over de grens. Het magazine bruist van nieuwe ideeën om erop uit te trekken. Boordevol sfeervolle reportages over Nederlandse cultuurgeschiedenis, natuur, bijzondere architectuur, tests en onverwachte ontmoetingen.

Bestellen Lezers van de Vogelvrije Fietser ontvangen meer dan 60% korting en betalen voor 8 nummers Toeractief slechts € 17,50 (normaal € 46,35).

Kijk achterop deze Vogelvrije Fietser voor de antwoordkaart en stuur deze voor 25 november op.

Het abonnement is geldig tot wederopzegging. Per 1 januari 2012 is dit op elk moment.

Aanbieding geldig t/m 25 november 2011.

10-06-11 12:35

november | december 2011

EL s V E r ti p ET a M sp a be

NR. 88 OKT./NOV. 2011. € 3,95

GENOEG

8 nummers Genoeg voor € 22,50 (normaal € 30,-)

Less is More

Genoeg voor iedereen!

25% g n korti

Genoeg is hét tijdschrift over duurzaam leven: met minder spullen, meer kwaliteit, minder gedoe en meer tijd voor de belangrijke dingen in het leven. Elke twee maanden inspiratie en tips voor een creatiever leven met minder geld.

DOSSIER:

UIT DE KAST als consuminderaar JONG VAN LIJF & WIJS VAN GEEST MET YOGA DAT WERKT WÉL: HET NORMAAL ETEN DIEET ✺ Kinderwagen wordt bagagekar ✺ Herfstwerk in de tuin - november  1 Duur dataverkeer via je smartphone ✺ Zelf oktober vlaaien bakken

Genoeg 88 a4 deel 1.indd 1

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

Bestellen Leden van de Fietsersbond ontvangen 25% korting op een abonnement en ontvangen 8 nummers voor de prijs van 6.

Profiteren van deze actie? Ga naar winkel.genoeg.nl/abonnementen, kies een abonnement voor 1 jaar en vul bij het veld Actiecode: Fietsersbond in. U ontvangt dan 8 nummers voor de prijs van 6 en betaalt slechts € 22,50 (normaal € 30,-).

Het abonnement is geldig tot wederopzegging.

Aanbieding geldig t/m 31 december 2011.

14-9-2011 0:06:23

25% korting op LED-fietslampen van Philips Philips heeft 2 nieuwe fietslampen met een lichtstraal die tussen de 50 en 60 meter ver schijnt. Hoogwaardig licht voor alle weersomstandigheden, zelfs de meest grimmige. Dit is grotendeels te danken aan twee krachtige en geavanceerde Luxeon® LED-lampen, die ook nog eens een ongekend lange levensduur bieden.

25% korting

U kunt kiezen uit 2 types: De SafeRide 60 (werkt op dynamo) Het licht van deze fietsverlichting is 5 keer krachtiger dan wettelijk is vereist.* Deze verlichting is geschikt voor de nieuwste generatie dynamo’s en biedt zelfs bij de laagste snelheden nog optimale prestaties.

Normale prijs € 89,-, nu slechts € 67,-.

SafeRide 80 (werkt op batterijen) Het licht van deze fietsverlichting is 7 keer krachtiger dan wettelijk is vereist*.

De verlichting is gemakkelijk op te laden dankzij een USB-lader. D.m.v. de Eco– City-functie kunt u energie besparen.

Brandduur in City Eco modus: ca. 8 uren, in High Power modus: ca. 2,5 uren Normale prijs € 119,-, nu slechts € 89,-.

november | december 2011

Bestellen Bestel de SafeRide ledlampen via www. veelvoordefiets.nl/fb. Om gebruik te maken van de aanbieding vult u tijdens het bestellen kortingscode fb1317 in voor de SafeRide 60 en kortingscode fb1713 voor de SafeRide 80. * Volgens de Duitse StVZO-regelgeving.

Aanbieding geldig t/m 31 december 2011.

Niet geldig i.c.m. andere acties. Prijs is exclusief verzendkosten.

VogelvrijeFietser

43

Deze vraag is eigenlijk een samenvoeging van twee vragen op het forum van de Fietsersbond-site. Valentijn Sessink is op zoek naar een bel ‘die aan de onderkant van het stuur bediend kan worden’.

Daarbij vindt hij het ‘van belang dat de duim, aan de onderkant van het stuur, een beweging maakt in het horizontale vlak.

Zo’n ding met een klepel aan een veertje heeft dus niet zoveel zin – die moet namelijk verticaal bediend worden.’ Hij wil een ‘ergonomisch verantwoorde bel’.

Frank Poppe reageert daarop en wijst op het bestaan van de Batavus Safety-bel, die aan de eisen van Sessink voldoet, maar één nadeel heeft. ‘Hij produceert nauwelijks geluid als hij nat is’. Poppe vraagt zich af: welke bel doet het wél als hij nat is?

Gieter Doen sommige bellen het dan niet als ze nat zijn? Ik bel zeker te weinig, want het is mij nooit opgevallen. Om deze kwestie uit te zoeken haal ik op een stralende dag alle beschikbare fietsen uit de schuur, roep de kinderen en geef ze een grote gieter. De natte-fietsbellentest kan beginnen.

44

VogelvrijeFietser

We hebben een Batavus Safety-bel, een plastic-bobbelbel van Widek, en diverse traditionele bellen. Helaas geen ding-dong of Chinese fietsbel. Het blijkt inderdaad dat de Batavus Safety-bel na een plons water niet meer dan een droog ‘pok pok’ produceert. Ook de Widek-bel met de plastic onderkant functioneert niet meer. De traditionele bellen gaan wel iets achteruit in decibellen, maar blijven verder redelijk goed klinken.

Achteruitgang Hebben we hier te maken met een staaltje van technische achteruitgang? De nieuwere bellen, die deels plastic zijn, doen het dus regelmatig niet in het Nederlandse klimaat. Ze mogen dan allerlei voordelen hebben ten opzichte van de klassieke bellen, zoals minder roest en te monteren aan de binnenkant van het stuur, maar dit is toch wel een behoorlijk nadeel.

Is dit bekend? In ieder geval niet bij TestKees, die dit voorjaar fietsbellen onderzocht. Maar mijn fietsenmaker blijkt ervan op de hoogte te zijn: ‘Er blijft water in de plastic rand staan en dan doen ze het niet meer’. En bij Batavus? De mevrouw van de

consumentenlijn heeft er echt nog nooit van gehoord en ze werkt toch al heel lang bij Batavus. Ze gaat de kwestie voorleggen aan ‘onze productontwikkelaars’. Later krijg ik bericht: ‘Het blijkt een bekend probleem te zijn, ook bij de bellenfabrikanten. Wij storen ons hier ook aan en zijn op dit moment bezig een nieuwe bel te ontwikkelen.’

Er gloort dus hoop. Tot die tijd geeft de mevrouw toe dat er geen oplossing is ‘anders dan in een regenbui mondeling aan te kondigen dat u wilt passeren’. Dus nee, heren Sessink en Poppe, er zijn geen horizontaal bedienbare bellen die het doen in de regen. Misschien is het monteren van twee bellen voorlopig de oplossing: een Batavus Safety-bel voor de prettige bediening aan de linkerkant, en een klassieke fietsbel ernaast voor in de regen. 

Ook een vraag over uw fiets of iets anders fietsgerelateerds? Stuur uw vraag naar vogelvrijefietser@fietsersbond.nl of ga naar de vraagbaak op fietsersbond.nl

november | december 2011

Tekst: Karin Broer Foto: Wolter Kobus

fietsvraag

Zijn er fietsbellen die het ook in de regen doen?

brieven

fietsen jatten in de oorlog uit de sloot te halen. b) dan erger ik mij ook nog over de arrogantie om te menen Duits te kennen.

Want: als die oude man op de karikatuur een Duitse soldaat moet voorstellen, waarom praat hij dan steenkolenDuits? Beetje onlogisch!

Tja, ik woon inmiddels meer dan de helft van mijn leven in Nederland, ben prima geïntegreerd, lid van de Fietsersbond, Natuurmonumenten, etc. Dit soort ‘humor’ vind ik echt niet grappig.

Mechtild Balmes

Duitse soldaat (2) Onlangs zag ik het grappige YouTubefilmpje over de burgemeester van Vilnius die een tank had gehuurd om korte metten te maken met fout geparkeerde auto’s op fietspaden. Vorige maand was ik in Vilnius en zag daar dat de burgemeester ook nog andere obstakels moet verwijderen.

René Dool, Leiden

Vogelvrij In de VVF van september schrijft Arthur Smid een heel betoog over de naam ‘Vogelvrije Fietser’. Hij vindt de naam te zwaar aangezet en baseert zich op de betekenissen in woordenboeken. Oké, de naam Vogelvrije Fietser is er een met een knipoog, maar zeker wel met een serieuze betekenis. In dezelfde VVF kan men lezen waarom, als fietser Johan van Ooijen een zwaar ongeluk krijgt met een tractor mede doordat de wetgever de belangen van ondernemers (16-jarigen op tractoren) zwaarder vindt wegen dan de veiligheid van fietsers.

Zelf heb ik ook het ongenoegen gehad een dergelijke onverlaat op een tractor te ontmoeten. Zo lang er nog zo erg met de levens van fietsers gesold wordt (denk aan de strijd met de dodehoekspiegel) lijkt me die naam niet ten onrechte.

Riet Beukert, Middelburg

Beste Vonk en redactie van de Vogelvrije Fietser. In welke tijd leven jullie?

Of moet ik vragen op welk niveau?

Wat is de grap? Bestaat jullie lezersschare vooral uit 75-plus? Want die hebben het bewust meegemaakt. Dit soort grapjes maakten Nederlanders in mijn begintijd hier – zeventiger jaren – vanwege mijn Germaans accent. In goed Nederlands: ‘lullig’.

Hanz Daniel

Paardenpoep Gisteren overkwam het me weer: op het fietspad van werk naar huis moest ik uitwijken voor een flinke hoeveelheid paardenpoep. Ik gun ruiters en paarden dat ze kunnen genieten van hun ritten, maar moeten ze daarmee het plezier van anderen vergallen? Ik vind het een grote ergernis dat ruiters, nadat hun paard zijn uitwerpselen op

De Gelderse Achterhoek is een prachtig gebied met afwisselende landschappen en vele mooie fietsroutes.

Echter, dit ‘verplichte natuurfietspad’ vraagt wel wat te veel van de recreatiefietser.

Johan Potman, Bronckhorst. fiets-, en ook wel wandelpaden, geworpen heeft (en dat is vaak niet zo’n klein beetje) gewoon doorrijden en de troep laten liggen. Waarom ruimen ze dat niet op?

Tineke Heiner, Ermelo

Fietsende wegenbouwers De Vogelvrije Fietser vind ik al jarenlang, vrijwel iedere keer weer, een fantastisch blad, waar ik helemaal blij van word. Een wens: een artikel over een aannemer/ wegenbouwer die

Duitse soldaat (1) Bij deze mijn reactie op jullie zogenaamde grap op bladzijde 7 naar aanleiding van het nieuwe fietspad langs de sporen van de oorlog.

Maar dan het ‘grapje’ op bladzijde 7: a) vind ik (wellicht vanwege mijn Duitse roots) het echt niet meer grappig om steeds die oude mop van

november | december 2011

Gaan als de brandweer, nou dat gaat hier niet lukken! Het is gelegen op de Keerkring te Gouda en loopt op die plek langs de brandweer van Gouda.

Bert Schouten

VogelvrijeFietser



45

Fietsgoten De verzuchting uit het laatste nummer van designer Hans Robertus dat ontwerpers zelf hun producten moeten gebruiken (bladzij 11), slaat zeker ook op fietsgootontwerpers.

Veel goten (bladzij 44) lijken bedacht te zijn door mensen die niet weten hoe een fiets in elkaar zit, maar soms kom je goten tegen waar je zomaar probleemloos op- en afrijdt. Mijn vouwfiets is gelukkig licht en ik ben jong (61) en sterk (hoogspringster/ speerwerpster), dus veel goten probeer ik niet eens.

Fiets in de hand, effe sjouwen.

Weia Reinboud, Utrecht

Vrijstelling voor trekhonden

Tijdens mijn vakantie in het dorpje Autry Issards in Frankrijk. Daar trof ik een prachtige invulling van het begrip ‘ville fleury’. Los van alle bloemenfietsen was er verder geen fietser te herkennen.

Tim Schoenmakers, Utrecht

46

zelf een fietser is, respectievelijk zijn medewerkers, waardoor hij producten kan leveren vanuit het perspectief van de fietser.

Roeland Schweitzer

dat dit een topfiets is waar ik wél langer dan twee jaar van kan genieten.

Volgend jaar gaan we nog een kijkje nemen in de fabriek.

Jurgen Baarends, Kapelle

‘Het mag geen cent kosten’

Column

In het septembernummer heb ik met veel plezier het stuk gelezen van Hans Robertus, directeur van de Dutch Design Week. Hierin omschrijft hij precies goed wat er mis is met Nederlandse fietsen: ‘het mag geen cent kosten’. Dit heb ik zelf ook ondervonden helaas. Ik heb in 2007 een Gazelle Orange Plus aangeschaft van 799 euro, wat ik een hoop geld vind voor een fiets. Na een halfjaar ging de lak op de voorvork al bladderen, verder liet de lak los van de standaard en brak spontaan de zadelrails af. Toen heb ik een nieuwe Gazelle Chamonix Excellent aangeschaft van 999 euro. Nou, ook bij deze fiets ging na een halfjaar de lak op de voorvork bladderen. Het ‘hoogtepunt’ was dat mijn rechtercranck doormidden gescheurd was na nog geen 7.000 km. Terwijl ik superzuinig ben op mijn fietsen. Ondertussen heb ik een nieuwe fiets gekocht: een Multi Cycle uit Ulft, een echt Nederlands product. Heb er nu 1.000 kilometer op zitten en kan niks anders zeggen dan

Mag ik zeggen dat ik het onderwerp van de column in het recente nummer van de Vogelvrije Fietser, waar ik op geabonneerd ben,wel érg achterhaald vind? Leve de OV-fiets, waar ik al meer dan vijf jaar lid van ben. Laat Kees dat maar eens op het station uitproberen – mooi materiaal voor een positieve column!

Emmie Oudejans

VogelvrijeFietser

Ik las in de VVF nummer 4 een artikel over honden naast de fiets. Het enige wat niet mag, is je laten trekken door een hond. Er geldt wel weer een uitzondering waarbij vrijstelling wordt geregeld. Dit is de Vrijstelling Sledehondensport in de Gezondheidsen Welzijnswet voor Dieren van het ministerie van LNV. Deze vrijstelling geldt voor vijf rassen, namelijk: Alaskan Malamute, Groenlandhond, Eskimohond, Samojeed en de Siberische Husky. Iedere hond moet in bezit zijn van een stamboom om aan te kunnen tonen om welk ras het gaat.

Het gaat meestal om het trekken van sleden of een step. Zie ook YouTube!

Het lijkt mij geen goed idee om de elektrische fiets te vervangen door een hondgetrokken fiets. Misschien als reserve wanneer de accu leeg is. Verder vind ik het een rotgezicht wanneer een hond naast een fiets moet rennen.

Een gewone loop is mooier om te zien, maar meestal rijden de mensen te hard voor de hond.

Maarten van Maanen

Op de Slaagseweg tussen Baarn en Hoogland naderen we een brug over de Wijde Wetering met ervoor een bord ‘einde 60 km’ en circa 15 meter verderop een bord ‘zone 60 km’. Raar! Maar het wordt nog raarder: nadat we over deze brug waren gereden en omkeken was de situatie identiek. Met andere woorden: alleen op de brug mag 80 km/u worden gereden (een stukje van ongeveer 15 meter dus). Volgens ons kunnen alle borden daar weg, want het is één groot 60 km-gebied.

Reinder Sierksma, Almere

november | december 2011

colofon

Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Kanaalweg 50, 3526 KM Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Kees Bakker (testredacteur), Suzanne Brink (redacteur) Medewerkers aan dit nummer Karin Broer en Kees Volkers.

Vormgeving Akimoto ontwerpt, Amersfoort Drukwerk Habo DaCosta, Vianen

Voor de serie ‘fietsmonumenten’. Het betreft een constructie in Houffalize (België), een van de plaatsen waar een zogenaamde Ravel-fietsroute begint (of eindigt). Dit zijn routes over voormalige spoortrajecten (soms ook langs kanalen).

Hugo van Driel, Capelle aan den IJssel

Fietsers van rechts Sinds een paar jaar hebben fietsers die van rechts komen voorrang ten opzichte van de automobilist die van links komt.

Bij de invoering van deze verkeersregel is hier in de media (terecht) aandacht aan besteed. Maar daarna, als ik het goed heb, niet meer. Ik maak nogal eens mee dat de automobilist die van links komt, denkt dat hij voorrang heeft en voorrang neemt, wat voor mij als fietser gevaar oplevert. Het zou goed zijn als de media hier vervolgaandacht aan zouden

besteden want nogal wat automobilisten zijn deze nieuwe regel al vergeten. Dus: ‘Auto’s hebben altijd voorrang op de fietser’ of ‘ Alle verkeer van rechts gaat voor’, maar dan met voldoende aandacht voor deze verkeersregel. Nu is het voor een fietser gevaarlijk.

Zouden jullie hier op de een of andere manier voor willen lobbyen?

Joost Vons, Breda

Reacties naar vogelvrijefietser@fietsersbond.nl

Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e26,per jaar (jonger dan 25 jaar e10,-) en e13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd.

Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/ contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond.

Advertenties Patricia Rijkse (ma, di, do) ( 030-291 81 42, fax 030-291 81 88 p.rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276 Sluitingsdatum kopij volgende Vogelvrije Fietser: 25 november.

Het nummer verschijnt begin januari 2012.

Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer.

Omslag: Luuk van der Lee Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

Deze fietsen staan op de Plaza Santa Cruz in Valladolid, Spanje.

Anton Verbeek

november | december 2011

VogelvrijeFietser

47

vóór Reageer mber 25 nove

Unieke Aanbieding!

De mooiste routes, de leukste tijd!

In elk nummer veel fiets- en wandelroutes!

ALTIJD MÉT GRA TIS ROU TEBOEKJE!

Vul nu de bon in en stuur op!

8x Toeractief voor maar € 17,50

Verstuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: Toeractief Contact Center, Antwoordnummer 93034, 2509 VB, Den Haag

Ja, ik word abonnee en ontvang 8 nummers Toeractief voor €17,50 Naam/Voorltr.

M/V

Adres

Postcode

Woonplaats

Datum

Telefoon

Handtekening

E-mailadres ANWB Lid? Nee

Ja, nr.

Ja, Ik wil graag op de hoogte gehouden worden over voor mij relevante producten, diensten en aanbiedingen van Toeractief en de ANWB. Ja, ik meld mij aan voor de gratis ANWB Toeractief nieuwsbrief.

TACV Toeractief verschijnt 8 maal per jaar. De normale prijs voor een jaar-abonnement is €43,30 (niet-leden: €46,35). De betaling geschiedt op dezelfde wijze als uw andere betalingen aan de ANWB. Niet-leden ontvangen een acceptgiro. Het abonnement is geldig tot wederopzegging. Dit aanbod is geldig van 11 november 2011 tot en met 25 november 2011 en alleen als u de afgelopen 6 maanden geen (proef)abonnee bent geweest.

Abonnees in België betalen €7,verzendkosten per jaar.