VVF september-oktober 2012

Vogelvrije Fietser september - oktober 2012 • jaargang 37 • no 5

Fiets-apps De Afsluitdijk Vogelvrijefietser.nl vernieuwd!

10

‘Daar ga je in jezelf mompelen‘

18

REDACTIONEEL

Ongelukkige pink

Suzanne Brink redacteur Vogelvrije Fietser s.brink@fietsersbond.nl

2

Iedereen rommelt maar een beetje aan met fiets-apps

VogelvrijeFietser

De snelheid van de scooter was nu eens geen probleem. De oude man die me slingerend tegemoet kwam, had namelijk een vaartje van niks. Daarom was de klap toch nog onverwacht hard. Gelukkig kon ik direct opstaan. Schaafwonden, ja, dat wel. En een ongelukkige dikke pink. Bovendien kon ik mijn fietstochtje op deze fraaie zomerdag wel vergeten, want het voorwiel van mijn fiets was helemaal verbogen. Maar wat ik het allerallerergste vond, was dat de scooterbestuurder bleef zeggen: ‘Mevrouw fietste te hard.’ Elke keer als hij dat zei, laaide ik op: ‘Kijk nou toch, je scooter ligt op mijn weghelft. Je zat gewoon niet op te letten.’ Op de hele wereld had niemand ooit zo gelijk gehad als ik, maar ik kreeg het gewoon niet. Toen de politie kwam in de vorm van één luttele motoragent hoopte ik dat die mij tenminste gelijk zou geven. Mis. Hij liet ons alleen gegevens invullen op een aanrijdingsformulier. Onderwijl dreigend: ‘Als jullie niet rustig worden, ga ik weg.’

Die dag en ook de dagen erna maakte ik steeds opnieuw als een detective een reconstructie van het ongeval. (Misschien ook omdat ik midden in de thrillerserie The killing zat, waar elk detail nieuw licht op de zaak werpt.) Waarom had ik niet naar hem geroepen dat hij op moest letten, vóórdat hij blind op me afreed? Dacht hij echt dat hij gelijk had? Niet erg slim. En zijn huwelijk kon ook weinig voorstellen. Nadat zijn vrouw de verzekeringspapieren was komen brengen in haar scootmobiel, maakte ze dat ze wegkwam en liet hem in zijn eentje de scooter naar huis slepen. Flikte hij haar dagelijks dit soort geintjes?

En dit was dan nog een eenvoudige aanvaring zonder ernstige gevolgen. Hoe is dat als je een been breekt door een ongeluk op de fiets of in coma raakt? Hoe kijk je daar dan op terug? En ook: krijg je de schade wel vergoed en op welke termijn? Wij zijn erg benieuwd naar lezersverhalen. 

september | oktober 2012

‘Er wordt gretig gebruik gemaakt van de paden‘

24 28

‘Uit plaatsgebrek zijn fietspaden op de stoep geschilderd‘

10 80 jaar Afsluitdijk

24 Zelf paden maken

De Afsluitdijk bestaat tachtig jaar. Duizenden fietsers ‘doen’ elke zomer dé dijk. Voor sommigen is het een soort col voor De Lage Landen, voor anderen gewoon een verbinding van Noord-Holland naar Friesland.

In de zestiger jaren werd op het platteland vaak korte metten gemaakt met eeuwenoude paadjes. Vaak voorgoed. ‘Wat eenmaal weg is, komt niet gauw weer terug.’ Maar in Heeten keren de paadjes terug.

16 Oproep: Welke plekken mijdt u?

28 Paden van ergens naar nergens.

De Fietsersbond wil graag weten wat ú vindt van de drukte: Welke plekken mijdt u vanwege de drukte en het gebrek aan ruimte?

De Bulgaarse hoofdstad Sofia moet een fietsstad worden. Een deel van de geplande 100 kilometer ligt er al. ‘Ze beginnen ergens, om nergens uit te komen.’

18 Fiets-apps

32 Fietsverbod op Rode Plein

Er worden steeds meer fietsroutes uitgezet waarbij je op de telefoon ziet of hoort hoe je moet fietsen en wat voor kasteel je passeert. Het loopt nog niet storm. ‘Vijf jaar geleden zeiden mensen ook dat ze geen TomTom nodig hadden.’

Het begon met zijn fietskaart van Moskou. Maar inmiddels heeft de Russische kunstenaar, fietser en activist Anton Polsky alias MAKE een hele beweging geïnspireerd. ‘Voor mij staat fietsen voor het heft in eigen handen nemen.’

23 Vogelvrijefietser.nl

36 Bike Live

De site van de Vogelvrije Fietser is vernieuwd, met veel nieuws en foto’s. We zijn erg benieuwd naar uw reactie.

Als iets Nederlands is, zijn het wel fietsende scholieren. Jarenlang fietsen ze dag dag uit dezelfde route naar de middelbare school. De Rest maakt er in Maarssen theater van. ‘Als je inhaalt, loop je het risico een trap te krijgen.’

Rubrieken 4 Kort 9 Rare Frats 17 Column 39 Fietsersbondnieuws

september | oktober 2012

40 Producten 44 Fietsvraag 46 Brieven

VogelvrijeFietser

3

kort

Fiets met veertjes in Rotterdamse loods Fietsen over een expositie kan niet zo vaak. Maar wel in de Onderzeebootloods in Rotterdam. Daar maken fietsen zelfs deel uit van de expositie Ballads van kunstenaar Sarkis. Sarkis heeft de fietsen met veertjes bekleed. De fietsen staan in een grote cirkel onder een lampenkap van zestien meter hoog, waarin een grote spot op en neer gaat op het ritme van de ademhaling van de kunstenaar.

De expositie is nog tot en met 30 september te zien. www.onderzeebootloods.nl/

Er zijn ook kinderfietsen en rolstoelen onder de veertjes

Eindhovense Fietsrotonde Na wat technische problemen is de fietsrotonde boven de drukke Heerbaan in Eindhoven opengegaan. Ook wandelaars kunnen er gebruik van maken. Voordat de fietsrotonde boven de weg lag, gingen fietsers over een gelijkvloerse rotonde, maar het verkeer stroomde niet meer vlot genoeg door en de gemeente vroeg ontwerpbureau ipv Delft na te denken over een andere oplossing. Om te voorkomen dat de helling voor fietsers te steil werd is de kruising verdiept aangelegd. ’s Nachts is de rotonde verlicht door een lichtring, wat de indruk van een vliegende schotel versterkt.

4

VogelvrijeFietser

Ontwerp ipv Delft

september | oktober 2012

Goed voor een beetje fietsgevoel aan je bureau: deze lamp van Leitmotiv. Ook in zwart en oranje.

De lamp kost 65,95 euro en is vanaf oktober onder andere te koop bij www.lil.nl

Tandemverbod

Zalmfietsen

In de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen dreigt een tandemverbod in plaatselijke treinen. Vanaf 1 januari 2013 mag een tandem niet meer mee in de trein. ‘Dat betekent voor visueel gehandicapten en andere op tandems aangewezen gehandicapten dat ze feitelijk niet verder dan hun fietsactieradius rondom de eigen woning kunnen’, zegt Thomas Semmelmann van de ADFC, de Duitse tegenhanger van de Fietsersbond. De ADFC gelooft niet zo in het vermeende plaatsgebrek in de treinen. De plekken waren tot dusverre immers groot genoeg. ‘We hebben het hier niet over een vervoermiddel dat massaal voorkomt. En één tandem neemt minder plek in dan twee gewone fietsen.’ De ADFC wil gaan lobbyen om het dreigende verbod af te wenden.

Nieuwe activiteiten leveren nieuwe woorden op.

In New York begint fietsen populair te worden en als vanzelf borrelen er nieuwe woorden op. Het nieuwste werkwoord is ‘zalmen’. Als je in New York aan het ‘zalmen’ bent dan bedoelen fietsers dat je aan het spookrijden bent. Volgens de taalsite wordspy.com dook het woord dook drie jaar geleden voor het eerst op op de fietsblog Bike Snob NYC. Dit jaar spoelde het woord al aan op de opiniepagina van de respectabele New York Times. Lees meer op : www.wordspy.com/ words/salmon.asp

kort

Lezen bij fietslamp

Vrachtfiets bezorgt alles Het Delftse bedrijf Vrachtfiets ziet transportvervoer per fiets als de toekomst.

Vooral met elektrische ondersteuning is een vrachtfiets een goed alternatief.

Onder andere Ikea Delft en de TU Delft rijden er mee rond. De Delftse vrachtfiets is er als 1- en 2-persoons karretje. Er zijn speciale varianten voor personenvervoer en crèchekinderen.

Een vrachtfiets in Brussel

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

5

kort

Lauren en Margot fietsten naar Frankrijk

Onderzoek Brabantse stoplichten Het was een monnikenklus: het controleren van maar liefst 335 verkeerslichten. Dertig Fietsersbondvrijwilligers uit zuidoost Brabant zijn op pad gegaan om ter plaatse te posten bij die honderden verkeerslichten. De afdelingen wilden weten of fietsers nou echt zo vaak lang moeten wachten. Wat blijkt, bij één op de top tien verkeerslichten moeten fietsers gemiddeld 100 seconden wachten. Dat is niet alleen vervelend, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Bij zulke lange wachttijden denken fietsers dat er iets mis is met de verkeerslichten en komen in de verleiding het rode licht te negeren. Interessante bevinding: fietsers drukken vaak de knop voor het voetgangerlicht in. Als beloning kregen ze daardoor langer groen en soms ook vaker.

Opmerkelijk: ook was er een punt waar het fietslicht alleen op groen ging als er een auto op het pad ernaast stond te wachten.

Fietsdouche Pieter van Dooren verzamelde voor het boek En toch werkt het uitvindingen die nooit iets geworden zijn. Omdat de uitvinder geen geld had om in het product te investeren, omdat hij zijn tijd ver vooruit was, of omdat het een hopeloos product was. Hij beschrijft hoe gek genoeg vaak de uitvindingen die het grootste risico liepen om te mislukken de echte, fundamentele vernieuwingen bleken te zijn.

De fiets bleek ook een bron van inspiratie. Vooral de combinatie water en fiets deed het hart van de uitvinders sneller slaan.

6

VogelvrijeFietser

Theaterfiets Theatermaker Hanna Timmers maakte met Lauren (17) en Margôt van den Berg (18) een voorstelling over bevlogenheid bij jongeren in Europa. Ze gebruikten daarvoor speciale fietsen van de Fietsfabriek met ingebouwde tafel en fietsten daarmee naar het Franse Coullons. Onderweg knoopten ze gesprekken aan met leeftijdsgenoten over waar zij nou bevlogen over zijn.

Van hun ervaringen maakten ze een theatervoorstelling.

Onder andere te zien op de autovrije zondag in Leiden op 9 september. Verder kan de voorstelling geboekt worden door scholen. Meer over het project is te lezen op www.guts1213.com

Fietsbakblik Bij fietswinkel Rose te bestellen. Hij is er in het klein (3,90 euro) en in het groot (11,90 euro). www.rose.nl/artikel/bakblik-fiets-klein/aid:112634 www.rose.nl/artikel/bakblik-fiets-groot/ aid:112630

Fietspalenmeldpunt in Zwolle In navolging van Amersfoort heeft ook Zwolle een meldpunt geopend voor fietspaaltjes. In het najaar wil de gemeente samen met Veilig Verkeer Nederland en de Fietsersbond kijken wat er met de gemelde paaltjes moet. Weg? Verplaatsen? Of zichtbaarder maken?

Melden kan op www.zwolle.nl/fietspalen

september | oktober 2012

Na sluitingstijd mogen fietsers voortaan ook door het voetgangersgebied in hartje Rotterdam fietsen. Dat scheelt veel omfietsen. Fietsers kunnen nu in een rechte lijn het centrum doorkruizen. Vanaf acht uur ’s avonds tot half elf ‘s ochtends mogen fietsers vrij gebruik maken van de Oude Binnenweg, Binnenwegplein, Van Oldebarneveltplaats, Beursplein, Korte Hoogstraat, Hoogstraat en de Lijnbaan tot aan de Aert van Nesstraat. Op het Stadshuisplein en het noordelijke deel van de Lijnbaan blijft fietsen wel verboden vanwege het uitgaanspubliek. De maatregelen zijn genomen op voorstel van PvdA en GroenLinks.

Bijkomend voordeel is dat het winkelgebied ‘s avonds niet meer uitgestorven is.

september | oktober 2012

kort

Rotterdamse centrum fietsvriendelijker

Dwars door de binnenstad mag nu

Foto: Pieter Hilz/HH

VogelvrijeFietser

7

laineG

MARATHON PLUS MTB

MARATHON PLUS TOUR

MARATHON PLUS

Onplatbaar

速

Alleen de banden uit de MARATHON PLUS serie hebben de originele onplatbaar速 lekbescherming: iedere MARATHON PLUS rolt excellent, net zo goed als een band zonder anti-leklaag.

Tegen de gepatenteerde blauwe beschermlaag hebben zelfs punaises geen kans!

Volledig uitsluiten kan men een lekke band nooit. Maar tegen de typische veroorzakers van een lekke band, zoals glasscherven of scherpe steentjes bent u in ieder geval met de fietsbanden uit de Marathon Plus serie het best beschermd.

rare frats Tekst en foto: Karin Broer

Brug weg, bootje kopen?

Scholieren, forensen, toeristen en gemeenteambtenaren moeten in Grou anderhalve kilometer omrijden over een gevaarlijk bedrijventerrein omdat een fietsbrug is weggehaald.

Ton Rutten, griffier van de gemeenteraad: ‘Gemeenteraadbreed is er aandacht voor de kwestie. Er is zeker steun om de brug te vernieuwen. Het probleem heeft onze volle aandacht. Ook omdat het gemeentehuis nu lastiger bereikbaar is.’

Begin april liet de gemeente Boarnsterhim het beweegbare brugdeel van de fietsbrug over Rjochte Grou wegtakelen door een kraan. Er was acuut gevaar. ‘Na intern overleg hebben wij geconstateerd dat de veiligheidsrisico’s zeer hoog zijn bij het bedienen van de brug’, aldus het persbericht. Het brugdek had in de open stand naar beneden kunnen vallen.

Inmiddels is het half juli en de brug is nog altijd niet gerepareerd, ondanks krantenberichten, brieven en mails van bewoners en ondernemers. Bewonersvereniging Pleatslik Belang Grou schrijft in een boze brief naar het gemeentebestuur op 11 juni: ‘Al sinds mensenheugenis is de brug een belangrijke verbinding tussen Leeuwarden, Warten en Grou. (…) De brug wordt gebruikt door de scholieren en forensen die in Grou of Leeuwarden naar school of naar het werk gaan, de medewerkers van de bedrijven op het industrieterrein en het gemeentehuis, de bewoners en recreanten van Yn ’e Lijte, onze zomer- en wintergasten die massaal gebruikmaken van de brug en niet te vergeten de winkeliers.’

Maar waarom wordt die brug dan niet hersteld?

‘Wij zijn een van de drie gemeenten in Nederland die momenteel onder de artikel 12-status vallen. Bij artikel 12 wordt duidelijk dat het huishoudboekje van de gemeente ook op lange termijn niet sluitend te krijgen is. De rijksoverheid biedt dan hulp, maar daar staat tegenover dat je allerlei maatregelen moet nemen, zoals het verhogen van belastingen. Elke één à twee maanden komt er een rijksinspecteur uit Den Haag, en die keurt uitgaven goed.

De rijksinspecteur heeft gezegd dat er eerst een rapportage moet komen waarin alle 115 bruggen in de gemeente worden beoordeeld. Per brug wordt dan de prioriteit bekeken. Dat betekent dat wij als gemeenteraad niet zelfstandig kunnen beslissen dat deze brug vervangen moet worden.’

Dus u bent afhankelijk van een rijksinspecteur uit Den Haag. Weet de rijksinspecteur wel dat die brug zo belangrijk is?

‘Ja, de brug ligt naast het gemeentehuis. Je kunt hem zien. De inspecteur kent het probleem. De middenstand heeft er last van.

Er komen maar weinig mensen het dorp in.’

Wanneer wordt de brug hersteld?

Lies Volbeda, communicatiemedewerker van Boarnsterhim: ‘Niet op korte termijn. Dat heeft te maken met de artikel 12-status van onze gemeente.’

Komt die brug wel terug?

‘Dat denk ik wel. Daarvoor is hij te noodzakelijk. Hij is ook nodig om het gemeentehuis goed te laten functioneren.’

Waarom kon de brug niet in gesloten toestand buiten gebruik worden gezet?

‘We hebben gekozen voor afsluiten van de weg omdat de fietsers en voetgangers een alternatief hebben. Watersporters en de achter de brug liggende verhuurbedrijven hebben geen alternatief.’

Wat denkt u – gaat het nog lang duren?

‘Zelfs al zouden we het geld hebben, dan moet er een aanbesteding worden gestart en daar gaan maanden overheen. Het komt dit jaar niet meer in orde, schat ik in. Ja, je kunt hier nu wel een paar centen verdienen als je een bootje hebt, vakantiemensen overvaren. Het lijkt mij een gat in de markt.’ 

Dat alternatief voor fietsers en voetgangers is een route over een bedrijventerrein, met brede wegen waar te hard wordt gereden en waar ook heel veel vrachtauto’s rijden. Inmiddels wel voorzien van suggestiestroken.

september | oktober 2012

Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen?

Stuur deze naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: vogelvrijefietser@fietsersbond.nl, of Postbus 2828, 3500 GV Utrecht.

VogelvrijeFietser

9

Tachtig jaar Afsluitdijk

De col van De Lage Landen

10

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

Tekst: Karin Broer | Foto’s: Bas de Meijer

 september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

11

De Afsluitdijk bestaat tachtig jaar. Duizenden fietsers ‘doen’ elke zomer dé dijk. Voor sommigen is het een soort col voor De Lage Landen, voor anderen gewoon een verbinding van NoordHolland naar Friesland.

H

et fietspad lag er al toen de snelweg nog een tweebaans betonweg was. Op 28 mei 1932 werd het laatste gat in de Afsluitdijk gesloten. Een jaar en drie maanden later mocht het verkeer erover. Sindsdien kun je eroverheen fietsen. Generaties Nederlanders hebben dat inmiddels gedaan. Een rondje IJsselmeer behoort tot de klassieke fietsvakanties.

Saai. Dat zeggen mensen vaak over de Afsluitdijk. Eentonig. ‘Daar ga je in jezelf mompelen.’

Wat vooral opvalt als je de Afsluitdijk oprijdt is de verkeersruimte die je betreedt: witte strepen, verkeersborden, hectometerpaaltjes, praatpalen.

Het fietspad ligt pal naast de snelweg en is zelf ook een soort snelweg. 32 kilometer lang en alsmaar rechtdoor.

Dat kun je saai noemen, maar alsmaar rechtdoor heeft voordelen. Je hoeft niet

12

VogelvrijeFietser

scherp op te letten. Geen verkeer van rechts. Je kunt over iets nadenken. Het is al vaker bezongen. Nergens kun je zo goed nadenken als op de fiets. De Afsluitdijk biedt daarvoor de ultieme mogelijkheid. Geen afleiding, gewoon doortrappen. En doorzetten, zeker met de wind tegen.

Af en toe kom ik een tegenligger tegen.

We groeten als motorrijders, bezig met dezelfde onderneming. Ik zie bepakte fietstoeristen, twee vrouwen met een grote volgepakte krat voorop, een heel gezin, de ouders met voor- en achtertassen. Maar ook dagjesmensen, wielrenners, een oer-Hollandse man in hemdsmouwen, een kleine fietstas alsof hij naar zijn werk gaat.

Sportieve uitdaging Hoeveel fietsers er precies dagelijks over de Afsluitdijk rijden is niet bekend. Op een mooie dag in de vakantie kwamen wij er 25 à 30 in een uur tegen. Pakweg

Harry (61) en Ivor (17) Lodders Vader en zoon, komen uit Rotterdam, ze doen de Waddenzee-route richting Nieuwerschans.

Harry: ‘Hoe het was?

Eigenlijk wel saai. Dertig jaar geleden heb ik de dijk ook gefietst, maar constant dat verkeer naast je, dat viel tegen. Ik herinner mij dat niet van dertig jaar geleden.’

Hoe zou de dijk beter gemaakt kunnen worden? Harry: ‘In ieder geval door de fietsers meer apart te laten rijden, desnoods boven op de dijk.

Aan de Wadden-kant zou leuk zijn.’

Ivor: ‘Dat hoeft van mij niet; ik geloof zo wel dat er aan de andere kant ook water ligt.’

september | oktober 2012

‘Op de Afsluitdijk ga je in jezelf mompelen’

400 op een dag? Dat is niet te vergelijken met drukke fietsroutes in de stad, maar niet niks.

Zouden er fietsforensen rijden? De uitbater van de lunchroom bij het door Dudok ontworpen Vlietermonument denkt van niet. Een dorpsgenoot van mij die dagelijks met de auto over de dijk rijdt komt vrijwel elke dag dezelfde oudere man met grijs baardje tegen, in wielertenue op de racefiets. Geen forens, vermoedt hij, maar een gepensioneerde.

Is de Afsluitdijk een van die dingen die je ‘gedaan’ moet hebben als fietser in

Nederland? Het is absoluut een sportieve uitdaging. Je kunt ’m niet half doen; er is geen trein onderweg om in te stappen. Maar het is niet iets waar je mensen nu vaak over hoort. Dat is het rare van de Afsluitdijk. Het is een opmerkelijk bouwwerk, maar buitenlandse toeristen lijken er meer oog voor te hebben dan wij. Het fietspad zou een soort col voor De Lage Landen kunnen zijn, maar waarschijnlijk is het voor velen niet meer dan een fietspad om van Noord-Holland naar Friesland te komen of vice versa.

In 2006 liet de ANWB de toeristische potentie van de Afsluitdijk onderzoeken. Het bleek dat jaarlijks 300.000 mensen de Afsluitdijk bezoeken. Zonder promotie. Net zoveel als werkeiland Neeltje Jans, waar wél een echte attractie van is gemaakt. Vooral buitenlanders komen de Afsluitdijk bekijken.

De dijk zou nog veel aantrekkelijker gemaakt kunnen worden, schreven de onderzoekers. Bijvoorbeeld door de dijk leuker te maken voor fietsers: rustplekken aan de Waddenzee-zijde of een fietspad.

Henry Richter (50) Berlijner. Hij is gisteren uit Amsterdam vertrokken, rijdt nu naar Harlingen. Daar treft hij een vriend om samen richting Duitsland te fietsen.

Hoe was het? ‘Fine.’

Geen last van de auto’s? ‘That’s the price you’ll have to pay.’

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

13

Nel Lindeman (67)

Zeehonden spotten

Vorig jaar fietste ze in drieënhalve week naar Barcelona. Nu is het plan om in drie à vier weken naar Denemarken te fietsen. Vandaag de etappe Schagen-Drachten.

Zicht op de Waddenzee is spaarzaam.

Het werelderfgoed Waddenzee was niet besteed aan mannen als Lely.

De zee was toen vooral bedreiging.

Het is toch jammer dat je 32 kilometer langs de Waddenzee fietst en die maar op vier plekken te zien krijgt: bij de sluiscomplexen in Den Oever en Kornwerderzand, bij Breezanddijk en bij het Monument. Wat zou mooier zijn dan zeehonden spotten tijdens een fietstocht?

Toch heeft dit fietspad achter de dijk ook voordelen. Bij een noordwesterstorm word je niet nat en zout. Het mooiste zou zijn twee fietspaden: een

Hoe was de dijk? ‘Prima. Ik had gisteren een zware dag en moest een beetje op gang komen. Nu ben ik op weg naar Drachten, dus dat is nog wel een eindje. Een vriendin van mij rijdt met de auto en zij neemt de campingspullen mee.

Saai vind ik de Afsluitdijk niet, nee.

Dat verkeer daar stel je je op in – je kijkt er ook gemakkelijk overheen.’

Werelderfgoed Waddenzee was niet besteed aan Lely

helemaal aan de IJsselmeer-zijde en een helemaal aan de Wadden-zijde. En dan halverwege de optie om te wisselen omdat de wind toch bijvoorbeeld tegenvalt of van richting verandert gedurende de tocht. Die mogelijkheid wordt de komende jaren serieus bestudeerd (zie onderstaand kader).

Een andere plek voor het fietspad?

De planning is dat de Afsluitdijk in 2016 flink op de schop gaat. De dijk voldoet niet meer aan de veiligheidseisen. Er komt een ‘overslagbestendige’ dijk en de sluizen en spuien worden vernieuwd. Het fietspad zal dan een andere plek krijgen. Daarnaast wordt de verbouwing aangegrepen om een aantal ‘extra’s’ te realiseren: een experiment met een blue energy-centrale (energie uit het zoet-zoutverschil), een vispassage, en meer mogelijkheden voor recreatie en toerisme.

De verbouwing van de dijk is in de eerste plaats een zaak van Rijkswaterstaat.

Alle extra’s staan in de Ambitie Agenda Afsluitdijk, een gezamenlijk programma

14

VogelvrijeFietser

van de provincies Fryslân en NoordHolland en de gemeenten Harlingen, Súdwest Fryslân en Hollands Kroon.

Tjalling Dijkstra, projectleider namens de lokale overheden: ‘Er komt in ieder geval een fietspad terug, maar wij zoeken naar een fietspad met recreatieve meerwaarde. Het liefst een fietspad dat ook zicht heeft op de Wadden-zijde. Een tweede fietspad kan multifunctioneel zijn, bijvoorbeeld als het tegelijkertijd beheerweg voor Rijkswaterstaat is.’

Wellicht gaat het fietspad zelfs zonneenergie opwekken. De provincie Noord-Holland gaat binnenkort een proeftraject bij Krommenie aanleggen van de SolaRoad, een mede door TNO

ontwikkeld fietspad met geïntegreerde zonnepanelen. Als die proef slaagt, zou toepassing op de Afsluitdijk een volgende stap kunnen zijn. Dijkstra: ‘Wij willen een fietspad ontwikkelen dat een leukere route oplevert en mogelijk ook nog energie opwekt.’

In juni was er een bijeenkomst georganiseerd door Rijkswaterstaat waarbij alle betrokkenen bij de Afsluitdijk waren uitgenodigd. Kees Mourits van de Fietsersbond in Friesland praatte mee in een groep die zich met recreatie bezighield. ‘Daar was breed gedragen steun voor twee fietspaden: een aan de Wadden-zijde en een aan IJsselmeerzijde.’

september | oktober 2012

Loes Pluymen (22) en Chloé Ajamlou (22) Beiden uit Amsterdam, doen een rondje IJsselmeer.

Hoe was het?

Chloé: ‘Saai.’

Loes: ‘Het viel mee.

Het was wel mooi.’

Chloé: ‘Nou, mooi?

Je hebt uitzicht op een helling.’

Loes: ‘Je kunt ook naar rechts kijken naar de bootjes.’

Heb je geen last van de auto’s?

Loes: ‘Een geluidsscherm lijkt me zonde van het geld.

Ik vind het al super dát er een fietspad is, dat je hier kunt rijden.’

Boy Haanstra (16) Doet de Afsluitdijk ‘bijna elke dag’; hij is wielrenner van de West-Frisia-ploeg.

Muziek op de koptelefoon.

We gaan hem later in het profpeloton zien.

Hoe was het vandaag?

‘Warm.’

september | oktober 2012

Bij het Monument, de lunchroom annex uitkijktoren ontworpen door Berlage, draai ik om. Het makkelijke fietsen begint nu, wind in de rug. Nu ik richting Friesland fiets, rijd ik het naastliggende autoverkeer tegemoet en lijkt het nog meer lawaai te maken dan op de heenweg. Er is best veel vrachtverkeer. Een klein regenbuitje zorgt ervoor dat de stank pregnanter wordt.

Het is niet anders; niet te veel aan ergeren. Zo is de Afsluitdijk. Niet gemakkelijk.

Maar als ik verder fiets richting Harlingen en daar over de Waddenzeedijk fiets, besef ik dat de Afsluitdijk ook zo’n fietspad kan hebben, weg van het autoverkeer en in de natuur van de Wadden. Haast om dat te illustreren vliegt er een groepje lepelaars over.

 VogelvrijeFietser

15

oproep Tekst: Michiel Slütter | Foto: Michiel Wijnbergh/HH

Steeds meer drukte

Welke plekken mijdt u?

In Nederlandse steden domineert de fiets.

Logisch, want de fiets is voor stadsritjes gewoon het snelst. Omdat fietsen zo prettig, snel en handig is, zijn steeds meer mensen gaan fietsen. Maar de voorzieningen zijn niet meegegroeid. Er zijn te weinig fietspaden. En de paden díe er zijn, zijn vaak te smal om die enorme aantallen fietsers te verwerken. Wie zijn fiets vervolgens wil stallen, zoekt vaak tevergeefs naar een plekje in het rek. Wat nu?

Wat zijn de problemen?

Te weinig stallingen Wie met de trein reist, kent het probleem: uitpuilende stallingen bij de stations. Maar ook in stadscentra is het moeilijk om een plek voor je fiets te vinden. Maar de fiets moet érgens staan. Het gevolg is wildparkeren en overlast.

16

VogelvrijeFietser

Fietsfiles Tot voor kort stonden alleen auto’s in de file. Maar in de spits zijn er zo veel fietsers onderweg dat voor verkeerslichten en smalle bruggen het fietsverkeer stokt.

Te weinig en te smalle fietspaden Fietsers passen zich eigenlijk altijd aan. Maar de grens van wat fietsers nog aankunnen, is wel zo’n beetje bereikt De fietspaden zijn zo smal dat fietsers elkaar in de weg zitten.

En daar zijn de laatste jaren ook nog eens snorscooters bij gekomen.

Lang wachten op groen Misschien gaan de ambtenaren ervan uit dat fietsers toch niet stoppen. Anders is het moeilijk te verklaren waarom fietsers bij verkeerslichten zo lang op groen moeten wachten.

Stress De drukte en het gebrek aan ruimte bezorgen fietsers angst en stress. Kwetsbare verkeersdeelnemers zoals ouderen en kinderen mijden drukke stadscentra op de fiets. 

september | oktober 2012

column

Milieubelastende aso Jarenlang bracht mijn fiets me overal waar ik moest zijn. Regen, storm, ijs of sneeuw? Mijn tweewieler en ik deden het samen.

Bikkels, wij! Automobilisten? Dat waren luie, vaak te dikke, milieubelastende aso’s en een gevaar voor fietsers bovendien.

Nu heb ik mijn eerste auto gekocht en, ai, ik vind het leuk. Het is een cabriolet, dus met een beetje fantasie en het dak open, is het net een fiets (wind door je haren, meezingen, versnellingen).

Een cabrio maakt gekke dingen bij de mensen los. ‘Als je bij het stoplicht staat, krijg je soms een middelvinger’, zei de verkoper lachend, alsof dat mij zou overhalen tot de koop. En toen ik een foto van het oude beestje op Facebook zette, buitelde iedereen van enthousiasme over elkaar heen. Kom daar maar eens om met mijn prachtig gekleurde stadsfiets. Of mijn ov-chipkaart met automatisch opladen. Niemand die daar van in katzwijm valt. En nu? Applaus! Ooh’s en aah’s. En in plaats van de vinger heb ik meer flirtende blikken gezien dan in al die jaren treinreizen.

Oproep De Fietsersbond wil graag weten wat ú vindt van de drukte: Welke plekken mijdt u vanwege de drukte en het gebrek aan ruimte?

Mail naar: vvf@fietsersbond.nl

Ik moet (het is een glijdende schaal, hoe kom ik hier ooit weer uit? Ik ben zelfs al met de auto naar mijn werk geweest en het bleek sneller en goedkoper, dat moest niet mogen!) oppassen niet zelf te verworden tot die luie, vaak te dikke, milieubelastende aso.

‘Ik heb meer flirtende blikken gezien dan in jaren treinreizen’

Een gevaar voor fietsers ben ik echter niet. De fietsers, merk ik nu, zijn een gevaar voor míj. Ze gooien hun tweewieler zonder verlichting voor mijn motorkap en geven mij de schuld, negeren elke stoplicht, vinden dat ze altijd voorrang hebben en maken liever hun telefoongesprek af dan om te kijken.

‘Ik haat automobilisten!’, riep een meisje laatst achter me. Even ervoor was ze dronken uit een zijstraat komen fietsen, had zich te laat gerealiseerd dat ze naar rechts wilde, zag mij toen pas op mijn fiets aankomen, waardoor ik moest uitwijken en er een auto hard op de rem moest. Nu moest ze even wachten voor een auto voor een stoplicht. Geïrriteerd vervolgde ze haar weg fietsend over de stoep.

Dit klinkt vreemd uit mijn mond, maar ik denk dat we elke stads fietser verplicht een tijdje auto moeten laten rijden.

Merel Roze is tekst- en romanschrijver. www.merelroze.com

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

17

18

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

Tekst: Suzanne Brink | Illustratie: Judy Ballast

Je telefoon als gids

‘Waar kan ik plassen?’

Er worden steeds meer fietsroutes uitgezet waarbij je op de telefoon ziet of hoort hoe je moet fietsen en wat voor kasteel je passeert. Erg populair zijn ze nog niet. ‘Vijf jaar geleden zeiden mensen ook dat ze geen TomTom nodig hadden.’

Daar sta ik dan. Verloren in de ommelanden van Tilburg bij de oprit van een snelweg.

Ik probeer het minuscule plattegrondje van de app Kunstroutes wat groter te maken op het scherm van mijn iPhone, maar mooi dat hij daar geen zin in heeft. Google Maps? De batterij van mijn telefoon loopt ondertussen al aardig leeg. Ik snak naar een plattegrond en een ouderwetse papieren gids, zodat ik tenminste naar de POI (Point of Interest, alias aandachtspunt) kan fietsen en daar die fraaie filmpjes kan bekijken die me beloofd zijn.

Avontuurlijk zwerven Noodgedwongen staak ik mijn tocht. Als de woede wat gezakt is, bel ik Erik Luermans van het Brabantse Kenniscentrum Kunst en Cultuur die verantwoordelijk is voor de kunstroutes. Volgens hem was het nooit de bedoeling een route van POI naar POI uit te stippelen. ‘We hebben die app gemaakt met het idee dat je een beetje avontuurlijk door het landschap zwerft. We willen het landschap zelf laten spreken. We willen de nieuwsgierigheid prikkelen.’

Zwerven dus. Het avontuur dat Luermans voor ogen heeft, is aan mij in elk geval niet

september | oktober 2012

besteed. En waarschijnlijk aan meer mensen niet, gezien de nul reacties op de app in de iTunes-shop en het schaarse aantal foto’s dat op de site is geplaatst door deelnemers. Zonde van al die ongetwijfeld fraaie audio- en beeldmaterialen. Luermans: ‘Het is ook allemaal nog in ontwikkeling.’

‘Tja, zwerven. Van dat hele idee zijn wij afgestapt’, zegt Matthijs Konings van iWhisper, een bedrijf in ‘audio-ervaringen’. ‘Het werkt niet.

Mensen willen weten waar ze aan toe zijn.

Ze willen van tevoren een idee hebben van wat ze kunnen verwachten, hebben we ontdekt. Dus gaan wij voortaan ook al een paar geluidsfragmenten op de site zetten.’

VogelvrijeFietser

19

‘Tja, zwerven.

Van dat idee zijn we afgestapt’

iWhisper heeft geen ervaring met fietstochten. Het bedrijf maakt vooral wandeltochten in Utrecht. Hun app iWhisper is gratis te downloaden, waarna je ook weer gratis een route uit kunt kiezen. De tochten van iWhisper zijn bedoeld als ervaring. Zo hebben ze een audiotour voor buslijn 11 waarbij gesuggereerd wordt dat je op een schip zit en een tocht door het Griftpark maakt waarbij een onderwaterwereld wordt opgeroepen met mechanische klanken. Konings: ‘Bij ons word je ondergedompeld in een wereld. Dat is heel anders dan een traditionele gids die feitjes opdreunt.

Bij de Domtour hoor je bijvoorbeeld kippen en iemand die stenen hakt.’

Wordt er veel gebruikgemaakt van die tours? ‘Nee, helemaal niet. Maar áls mensen ze doen, zijn ze er wel heel enthousiast over.’ iWhisper heeft nog geen ervaringstochten voor fietsers gemaakt, maar Konings denkt wel dat dat zou kun-

20

VogelvrijeFietser

nen. ‘Dan moet je de straal om de gps wat groter maken, waardoor het geluidsfragment eerder begint te lopen als je in de buurt van een punt komt.’

Harendokter Het lastige aan ‘audio-ervaringen’ is dat ze nogal smaakgebonden zijn. Je moet de stem en aanpak aangenaam vinden. Daarom is het goed als je thuis al een stukje kunt luisteren voordat je naar de andere kant van het land vertrekt om de tocht te maken. Somt de gids op je telefoon droge feiten op?

Of hoor je interviews met de bewoners van een straat, zoals in De wondere Wibaut, een wandeltocht door de Amsterdamse Wibautstraat met onder andere een harendokter die vertelt wat voor werk zij doet? Op de Veluwe laten ze een gids zich voorstellen en omstandig uitleggen waarom hij de smartphonegebruiker aanspreekt met ‘je’ en niet met ‘u’. Dat duurt allemaal veel te lang. Dat werkt niet op je tele-

foon. Of is dat een kwestie van smaak?

Rik Mulder van Azzugia, een bedrijf in mobiele content en applicaties, maakt vooral apps voor gemeentes.

Kakelende kippen en steenhakkers hoor je niet op de routes die hij maakt.

‘Dat is heel arbeidsintensief.’ Azzugia maakt vooral routes volgens het onesize-fits-all-principe. Iedereen moet

september | oktober 2012

iWhisper heeft voor Utrecht een wandeling rond de Dom gemaakt met kakelende kippen en een steenhouwer

het kunnen volgen en leuk vinden.

Heel belangrijk is ook dat de teksten spreektaal zijn en niet voorgelezen uit een boekje, weet Mulder. En dat het door professionele acteurs wordt gedaan. Al doende leren de fietstocht- en wandelingmakers het. Mulder bevestigt de indruk dat iedereen maar een beetje aanrommelt met audioroutes, gps-routes, interactieve routes of hoe je dat ook maar noemen wilt. ‘Er is niet echt een leidraad voor hoe je die routes maakt. Iedereen zoekt het maar een beetje voor zichzelf uit. Zo doen wij het ook.’

Zo heeft een stagiair van Azzugia met onderzoek ontdekt dat fietsers en wandelaars niet lezen op een schermpje.

Ze luisteren liever naar een ingebouwde gids. Als je toch plaatjes gebruikt, moeten die echt iets toevoegen. Dus geen plaatje van de kerk waar je met je neus voor staat, maar wel bijvoorbeeld een foto van hoe die kerk er vroeger uitzag.

september | oktober 2012

Mulder roemt de zegeningen van de audio via de smartphone. ‘We maken nu tochten voor waterwingebieden. Er zijn weinig mensen die zomaar gaan kijken op een site hoe het nou zit met waterwinning, maar als ze door dat gebied lopen en horen dat onder hen honderd jaar oud water stroomt, vinden ze dat wél leuk. Het grote voordeel is dat je het verhaal hoort en om je heen kunt blijven kijken. Je hoeft niet in een boekje te kijken.’

Maximaal negentig seconden Prachtig allemaal. Maar wordt er eigenlijk wel gebruikgemaakt van al die fiets- en wandeltochten nieuwe stijl? Mulder: ‘Dat is een goed punt. Dat hangt helemaal af van de publiciteit die eromheen wordt georganiseerd. De gemeente Groningen doet dat wel goed.

Want het is zeker niet vanzelfsprekend dat mensen ook werkelijk gebruikmaken van die audio- en gps-routes. Mensen

moeten erop gewezen worden. Bij de VVV en in bladen als bijvoorbeeld de Vogelvrije Fietser.’

Fred van Schoonhoven van AbelLife, een bedrijf dat al sinds 2006 digitale wandel- en fietstochten maakt en inmiddels zeven mensen in dienst heeft, ziet ook dat de ene na de andere lokale fiets- en wandel-app wordt gelanceerd. Gevraagd naar de grootste fout die de nieuwelingen op de markt maken, zegt hij: ‘Ze vragen zich niet af wat de gebruiker wil. Mensen willen gewoon een mooie fiets- of wandeltocht maken. En verder willen ze weten: waar kan ik plassen? Waar kan ik iets eten? En: wat zie ik hier? Je hoort bij onze tochten een piepje als je

VogelvrijeFietser

21

over 25 meter naar links of naar rechts moet. Het is niet de bedoeling dat je de hele tijd op je scherm moet kijken. Als er iets leuks te vertellen valt over een kasteel of een brug hoor je een ander soort geluidje. Maar je kunt gewoon fietsen zonder koptelefoon. Je gaat niet op pad om de hele tijd naar je apparaat te luisteren. Je wilt genieten van de omgeving en van het gezelschap.

Bij ons wordt veel met tekst en foto’s

gedaan en duren audio- en videofragmenten maximaal negentig seconden.’

Voor kinderroutes maakt AbelLife een uitzondering. ‘Dan doen we wel meer met het apparaat. Die vinden een bos minder interessant. Dan maken we het

22

VogelvrijeFietser

interactiever met spelletjes of vragen als: hoe hoog denk je dat die boom is? ’ Voor de meeste routes van AbelLife moet je betalen. Veel tochten van gemeentes en provincies zijn gratis te downloaden. Is dat geen concurrentie? Van Schoonhoven: ‘Gratis is geen concurrent voor ons. Onze meest gedownloade bundel is de duurste.

Die kost 11,99 euro voor 32 routes. Het gaat om kwaliteit. Kijk, als het niet werkt ben je er een hele dag mee kwijt en de volgende keer laat je het uit je hoofd het nog eens te proberen. Bij ons weten ze dat het werkt, dus komen ze terug. Gemiddeld downloaden mensen vier bundels. Je ziet dat ze steeds terugkomen. Het zijn vaak mensen met kinderen en fanatieke wandelaars.’

Met de routes van AbelLife gaat het goed sinds ze landelijke dekking hebben. ‘Wij zijn begonnen met een app voor elke regio, maar dan kreeg je telefoontjes van mensen dat ze in Enschede stonden en dat de app niet werkte. Dan hadden ze de Achterhoek geselecteerd en snapten niet dat Enschede geen Achterhoek was.

Lokale apps werken niet. We hebben dit jaar al 30.000 downloads gehad en verwachten dat we aan het eind van het jaar op 100.000 uitkomen.’

AbelLife maakt ook routes voor leden van de Vogelbescherming, klanten van zorgverzekeraar Menzis en de KRO. ‘Leden en klanten krijgen dan korting en ons voordeel is dat ze ons leren kennen en onze app downloaden.’

Van Schoonhoven ziet de toekomst van de apps rooskleurig in. ‘We zitten eigenlijk in de situatie waar TomTom vijf

jaar geleden in zat. Mensen zeiden dat autorijden prima ging zonder TomTom. Ze printten een route uit en legden die dan naast zich neer op de bijrijdersstoel. Moet je nu eens kijken. Zo zal het met fietsroutes ook gaan.’ 

Meer info over waar je de apps kunt vinden en ervaringen met apps op vogelvrijefietser.nl.

september | oktober 2012

Website

Vogelvrijefietser.nl vernieuwd

Meer fietsnieuws, foto’s, reacties van lezers en filmpjes.

Dat kan allemaal met onze nieuwe site.

De Vogelvrije Fietser komt zes keer per jaar uit, maar de redactie wil de lezers veel vaker op de hoogte brengen van nieuws dat met fietsen en de Fietsersbond te maken heeft. Voortaan kunnen we altijd foto’s tonen waar in het blad geen ruimte voor was of zijpaden die we in het blad niet ingeslagen zijn, maar die zeker de moeite waard zijn.

Uw tips en suggesties leveren ons altijd veel interessante en belangrijke onderwerpen op voor de Vogelvrije Fietser. Op onze vernieuwde site kunt u nu bij elk artikel, nieuwsbericht, foto of filmpje snel en gemakkelijk uw reactie geven. We zijn erg nieuwsgierig naar uw meningen, suggesties en tips. Om het u zo gemakkelijk mogelijk te maken is de site ook geschikt voor smartphones en tablets. We hopen dat u vogelvrijefietser.nl vaak zult bezoeken!

De redactie

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

23

De terugkeer van de ommetjes

In Heeten zijn ook fietsers welkom In de zestiger jaren werd op het platteland vaak korte metten gemaakt met eeuwenoude paadjes. Toch wel jammer, bleek later. Op tal van plekken worden dit soort paden nu opnieuw aangelegd. ‘Ze vonden ons knettergek dat we fietsen wilden toestaan.’

‘W

at eenmaal weg is, komt niet gauw weer terug’, zegt Dominique Doedens, projectmanager van beroep en voorzitter van de Stichting Fiets& Wandelpaden Heeten en omstreken.

De nieuwe paden van het Overijsselse Heeten liggen niet op de plek van de kerkenpaden van weleer, waarover mensen van heinde en verre door de akkers naar de katholieke kerk liepen. ‘We hebben wel op oude kaarten gekeken, maar het was ondoenlijk ze te herstellen. Die oude paden liepen dwars door sloten en over de landbouwgrenzen van nu heen.’ Maar Heeten heeft wel weer veilige paden waar je geen last hebt van snelle auto’s en brommers, en vanwaar je goed zicht hebt op de prachtige landerijen met koeien, veulens en hier en daar een oude boom in het veld.

24

VogelvrijeFietser

Doedens: ‘Mensen maken sinds de aanleg van onze paden veel vaker dan vroeger ’s avonds een ommetje. Dat merk je echt. Dat is goed voor de gezondheid, maar het maakt de omgeving ook aantrekkelijker. Mensen gaan op vakantie

‘Scooters rijden de paden kapot als het pad nat is’

om mooie dingen te zien, maar wat is er leuker dan dat je thuis ook van de omgeving kunt genieten. Nu kun je binnendoor naar het Overijssels Kanaal lopen

en vandaar in de verte de contouren van het dorp zien liggen. Dat kon vroeger niet eens.’

Schoolroute Het is ruwweg tien jaar na de oprichting van de Stichting Fiets- & Wandelpaden Heeten. ‘Ons doel was om vijftien kilometer paden aan te leggen. Aan het eind van dit jaar wordt het laatste pad aangelegd. Het is inderdaad vijftien kilometer geworden.’

Vanzelfsprekend is het niet, dat dat doel gehaald is. Vooral de keuze voor halfverharde paden maakt het ingewikkeld.

Vaak wordt er bij andere initiatieven dan maar voor gekozen de paden alleen toegankelijk te maken door te maaien, maar dan zijn ze ’s winters niet begaanbaar. Doedens: ‘Door halfverharding als doel te stellen, maken wij het onszelf niet

september | oktober 2012

Tekst: Suzanne Brink | Foto’s: Alex Witteveen

‘Nu kun je binnendoor naar het Overijssels Kanaal lopen en de contouren van het dorp zien liggen. Dat kon vroeger niet‘

gemakkelijk, maar de paden blijven zo wel op de lange termijn goed. Bovendien is er dan beter over te fietsen en je kunt er met een rollator of buggy overheen.

Een belangrijk doel was om te zorgen dat kinderen ’s zomers en ’s winters een veilige fietsroute naar school hadden.’

Dat over de paden van Heeten gefietst mag worden, is ook zeer uitzonderlijk als je kijkt naar alle initiatieven in Nederland om ommetjes te realiseren en kerkenpaadjes te herstellen. ‘Daar is heel veel discussie over geweest. Iedereen die er verstand van had, zei dat we een kardinale fout maakten. Fietsen en wandelen zou niet samengaan. Maar we zijn eigenwijs gebleven. Ons argument was dat we hier niet met een regionale, maar met een lokale structuur te maken hebben.

Mensen fietsen niet over onze paden om van Deventer naar Raalte te komen. Het

september | oktober 2012

Kerke(n)paden en ommetjes Kerkepaden krijgen sinds de nieuwe spelling een ‘tussen-n’, maar omdat veel stichtingen met ‘kerkepaden’ in de naam zijn opgericht vóór invoering van de nieuwe spelling doen die het nog zonder. Kerkepaden zijn paden waar mensen voorheen overheen liepen om bij de kerk te komen. Met name in de Achterhoek waren die veel te vinden omdat daar het katholieke geloof verboden was en mensen grote afstanden liepen over weilanden, langs slootjes, over bruggetjes, door bossen naar zogenaamde schuilkerken. Of zelfs naar Duitsland, waar het katholicisme niet verboden was. Met name in de Achterhoek zijn veel dorpen op soortgelijke wijze als Zieuwent bezig met het herstellen van kerkenpaden. Je hebt er Stichting Fiets en Kerkepaden Sinderen, Stichting Fietspaden Lievelde, commissie Fietspaden van de Stichting Dorpsbelangen Harreveld. Ook in Beltrum en Mariënvelde zijn zulke werkgroepen.

In andere delen van het land heeft men het vaak over ‘ommetjes’. In Brabant werkt bijvoorbeeld de Brabantse Milieufederatie aan ommetjes. Het project ‘Maak eens een ommetje’ stimuleerde op landelijk niveau het maken van meer wandelingen in de eigen omgeving. Het laatste ommetje is nog niet aangelegd. ‘Bewegingsvriendelijke omgevingen’ zijn in, want dat is goed voor de gezondheid. En dat niet alleen. Gerard Molleman van Stichting Kerkepaden Zieuwent denkt dat het ook de vergrijzing tegengaat en goed is voor de huizenprijzen. Wonen wordt aantrekkelijker in een dorp met veilige en mooie paden rondom.

VogelvrijeFietser

25

Dominique Doedens: ‘Er wordt gretig gebruik gemaakt van de paden’

zijn mensen uit de buurt die er gebruik van maken. Goed, er fietsen wel eens racefietsers of mountainbikers over, maar dat zijn uitzonderingen. Dat neem je voor lief. Voor racefietsers is het wegdek niet aantrekkelijk. Die willen asfalt.’

Zieuwent als voorbeeld Stichting Kerkepaden Zieuwent is een groot voorbeeld voor de Stichting Fiets& Wandelpaden Heeten en omgeving.

Die begon in de jaren negentig al met het aanleggen van paden na een dodelijk ongeluk met een meisje op de doorgaande weg. Huisarts Gerard Molleman werd gebeld en was erdoor getroffen.

Hij werd een van de initiatiefnemers van Stichting Kerkepaden Zieuwent. Er moesten veilige paden komen, vond hij. Na twintig jaar is afgelopen mei de laatste hand gelegd aan de paden rond Zieuwent. Inmiddels heeft de stichting elf kilometer pad op haar naam staan.

Net als bij Heeten waren bij ruilverkaveling in de Achterhoek veel kleine paadjes geofferd. De wegen rond Zieuwent waren gericht op snelverkeer, en voor fietsers en wandelaars was het er onveilig en onprettig. In het boek van Anton Stortelder en Gerard Molleman wordt het hele proces minutieus beschreven.

Als één ding daaruit duidelijk wordt, is het dat je veilige vrij liggende paden niet van de ene op de andere dag aan kunt leggen. Alle grond heeft een andere eigenaar die toestemming moet geven.

Maar ook aanwonenden kunnen hun kont tegen de krib gooien omdat ze geen

26

VogelvrijeFietser

Trekpont De theorie dat het niet werkt met een regionale route, bewijst het fietspad langs het Overijssels Kanaal. Daar is wandelen wel vervelend door de grote aantallen snelle fietsers. Daarom legt de Stichting Fiets- & Wandelpaden Heeten hier nu – parallel aan dat fietspad – haar laatste pad aan, uitsluitend toegankelijk voor wandelaars. Met als grote attractie een zogeheten aluminium trekpont waarmee je naar de overkant van het kanaal kunt.

En dan is het klaar met het aanleggen van paden. Maar het onderhouden ervan gaat door. Een club van rond de vijfenveertig vrijwilligers maait trouw de bermen van de paden, haalt onkruid en takken weg, snoeit de hagen, verzorgt de banken en bebording, en repareert de paden als er gaten in zijn gekomen. Vooral als het nat is, zijn de paden kwetsbaar.

In nieuwsbrieven waarschuwt de stichting dat scooters en brommers het pad kapotrijden. Zij mogen niet op de paden komen, net zoals paarden.

De vrijwilligers zijn voor het merendeel gepensioneerde mannen die het fijn vin-

den zich op die manier nuttig te maken.

Doedens: ‘Heeten is een saamhorig dorp; er zijn veel verenigingen. Je doet bijna nooit een vergeefs beroep op mensen.

Maar mensen willen wel gevraagd worden. Ze bieden zich niet zomaar aan. Het werkt perfect om hier gebruik te maken

‘Fietsen en wandelen zou niet samengaan’ van het ons-kent-ons-principe als je mensen ergens bij wilt hebben. Zo is hier zowel de sporthal als het zwembad zelf gebouwd. Het dorpshuis is ook door de bewoners zelf opgeknapt.’

Volgens Doedens waren doorzettingsvermogen en deskundigheid om de juiste keuzes op de juiste momenten te maken – bijvoorbeeld voor het materiaal voor het pad – cruciaal voor de stichting. ‘Gelukkig hebben we een goed team. Ook was

zin hebben in mensen die bij hen in de tuin kunnen koekeloeren. En dan moet je kijken of ze met een afrastering tevreden zijn of dat ze toch akkoord gaan als het pad een metertje verder wordt gelegd.

Dealtjes met de boeren Het boek laat mooi zien hoe het bestuur steeds maar weer contact zocht met grondeigenaren en ze ‘masseerde’ en bewerkte om uiteindelijk toch die felbegeerde toestemming voor een pad te geven over hun geliefde grond. Een groot verschil in de aanpak tussen Zieuwent en Heeten is dat de stichting in Zieuwent boeren soms overhaalde door dealtjes te sluiten. Als de boeren toestemming gaven voor een pad, zou de stichting de sloot baggeren of kijken of de afwatering anders geregeld kon worden. Voorzitter Dominique Doedens van Stichting Fiets& Wandelpaden Heeten en omstreken: ‘Wij hebben besloten dat we daar niet aan zouden beginnen. Dat levert weer zo veel rompslomp op. We hebben een standaard vergoeding voor gebruik van de grond bepaald.’

Een netwerk van vrijliggende wandel- en fietspaden over grond van verschillende eigenaren aanleggen gaat niet zonder slag of stoot. Dorpen als Zieuwent en Heeten hebben geluk met inwoners die

zich hard hebben gemaakt voor de paden. Maar dat wordt ook gewaardeerd.

In Zieuwent is 90% van de bevolking donateur en in Heeten tot dusver 60%.

Voorzitter Doedens: ‘We zijn pas begonnen met de pr en het werven van donateurs toen er al elf kilometer aan paden lag. Dan weten mensen tenminste waar je het over hebt.’ De stichting brengt ook nieuwsbrieven rond in het dorp. Ze zijn op de site www.padenheeten.nl terug te lezen. Van de donaties worden de paden onderhouden.

september | oktober 2012

Een groep van vijfenveertig vrijwilligers onderhoudt de paden

het handig dat het bestuur ervaring had met subsidiestromen. Zonder subsidie is het namelijk niet te doen. Je redt het niet alleen met vrijwilligers. Je hebt ook materialen en machines nodig om de paden aan te leggen.’

Verder is ook extreem veel geduld en diplomatie nodig. Doedens begrijpt wel waarom de agrariërs niet stonden te trappelen om fietsers en wandelaars op hun grond toe te laten. ‘Ze willen bijvoorbeeld niet dat mensen daar met hun honden lopen. Honden kunnen de ziekte Neospora overbrengen die schadelijk is

september | oktober 2012

voor drachtige koeien, maar we hebben gezorgd dat honden niet in de weilanden kunnen komen.’

Niet alle paden die op het verlanglijstje stonden konden uitgevoerd worden. ‘In één buurtschap hebben we onze plannen in moeten trekken. Daar was de stemming helemaal omgeslagen. Heel vervelend. Bewoners van buitengebieden en buurtschappen voelen zich vaak helemaal niet verbonden met het dorp Heeten. Als iemand in zo’n buurtschap dan hard roept dat hij dat niet wil en zijn buren onder druk zet, houdt het op.

Je bent als stichting toch de dorpeling tegenover die mensen. Maar uiteindelijk zijn zij de verliezers. Zij hebben geen paden.’

De paden zijn in de eerste plaats van en voor de bewoners van Heeten en omstreken, en blijven dat ook. Het opnemen van de paden in knooppuntroutes of andere recreatieve tochten wordt per verzoek beoordeeld. ‘We willen voorkomen dat er klachten komen en de eigenaren van de grond te vriend houden. Op mooie dagen is het bovendien al druk genoeg. Er wordt gretig gebruikgemaakt van de paden.’ 

VogelvrijeFietser

27

De curieuze fietspaden van Sofia

Fietsen vraagt acrobatische vaardigheden De Bulgaarse hoofdstad Sofia moet een fietsstad worden.

Zo’n anderhalf miljoen euro wil de overheid investeren in fietspaden. Een deel van de geplande 100 kilometer ligt er al.

‘Ze beginnen ergens, om nergens uit te komen.’

O

p de autovrije boulevard Vitosha, hartje Sofia, liggen twee ‘fietspaden’: vier geschilderde gele lijnen.

Enthousiast fiets ik het ‘pad’ op. Om er weer snel af te rijden. De strook ligt zó dicht bij de terrasjes dat er een reëel risico is dat ik met mijn pedaal achter de onderbenen van een terrasbezoeker blijf haken.

Sofia moet een fietsstad worden, zo besloot het stadsbestuur een aantal jaren geleden. Het overgrote deel van de stad bestaat uit vlak terrein. Leg er een goed net van fietspaden aan en Ivan en alleman kan naar hartenlust van woonwijken als Chladilnik (Koelkast) en Mladost (Jeugd) naar het centrum crossen. Gezien de continue verstoppingen van het Sofioter verkeersnetwerk, scheelt dat een hoop tijd. En smog. In 2009 werd daarom enthousiast een begin gemaakt met het ‘aanleggen’ van fietspaden. 28 kilometer is er al. Eind 2013 moet er minstens 100 kilometer zijn.

28

VogelvrijeFietser

Openzwiepende portieren Maar waar leg je in godsnaam die fietspaden neer? Sinds de val van het communisme steeg het aantal inwoners pijlsnel naar meer dan 1,2 miljoen. En terwijl destijds het hele gezin samen

‘Uit plaatsgebrek zijn veel fietspaden in het centrum van Sofia op de stoep geschilderd’ deed met één kleine Lada, denderen nu man, vrouw en meerderjarige kinderen in elk hun eigen bolide door de hoofdstad. Vooral in de nauwe straatjes in het centrum zorgt dat voor een hoop gefriemel. Fietsen is er bloedlink.

Temeer omdat menig automobilist de hardnekkige Balkan-eigenschap heeft om op willekeurig welke hoek van de straat abrupt te stoppen om vrouwlief uit te laten. Het gedachteloos openzwiepen van portieren is de nachtmerrie van elke fietser in Sofia.

Uit plaatsgebrek zijn de fietspaden in het centrum van Sofia vooral geschilderd op de stoep, zo merk ik tijdens mijn fietsrondje. Daarop rijden vraagt regelmatig om acrobatische vaardigheden. Soms lijkt het alsof de schilder een neut te veel had gedronken, zo kronkelen de fietspaden zich om lantaarnpalen, bomen, vuilnisbakken, billboards en – erg vreemd – geparkeerde auto’s.

Om niet van het padje af te raken zou ik mezelf in tweeën moeten splitsen of mijn fiets in één ruk 90 graden moeten

september | oktober 2012

Tekst: Hellen Kooijman | Foto’s: Nadezhda chipeva

De ‘absoluut onhandige en gevaarlijke’ fietspaden

draaien. Gelukkig is het felgeel van de strepen in de afgelopen jaren opgegaan in het vale grijs van de stoeptegels.

Zodat je ‘lekker los’ over de stoep kunt sjezen. Vogelvrij tussen het winkelend publiek, dat overigens geen stap opzij doet bij het horen van een fietsbel.

Protest De paden oogsten al jaren de verontwaardiging van verschillende hoofdstedelijke fietsersverenigingen. In diverse brandbrieven aan het stadsbestuur van Sofia hebben ze hun kritiek gespuid op de ‘absoluut onhandige en gevaarlijke’ fietspaden.

Ook Radoslav Christov protesteert. De kwieke 60-plusser – met pet en korte broek – heeft zichzelf als doel gesteld ‘de fiets te populariseren’. Dat doet hij

september | oktober 2012

met zijn bedrijf Sofia Bike Tour, waar ik mijn fiets van huur. En via vrijwilligersorganisatie Factor Foundation, waar hij manager van is. ‘Op zondagmiddagen en elke donderdagnacht fietsen we met zo’n 150 man door de stad’, vertelt hij.

‘Voor de lol. Maar ook om het stadsbestuur te laten merken dat de groeiende groep fietsers een factor vormt waar ze niet omheen kunnen en waarvoor ze veilige fietspaden moeten maken, die voldoen aan Europese normen.’

De groep protesteert ook op kleinere schaal. Door foto’s te maken van auto’s die op de fietspaden staan geparkeerd.

‘Die komen dan in de krant.’

Kniehoge trottoirs Verder is Christov enkel enthousiast over de fietspaden: ‘Het is een goed

‘Om aan de andere kant te komen moet je je fiets kniehoge trottoirs op en af zeulen’

begin’. En die houding hebben alle fietsers die ik ontmoet. Iets buiten het centrum probeer ik een knetterdrukke verkeersrotonde over te steken. Om aan de andere kant te komen moet je óf tegen het grommende verkeer in rijden, óf een soort van ‘klunen’: je fiets kniehoge trottoirs op en af zeulen.

VogelvrijeFietser

29

‘Ze beginnen ergens om nergens uit te komen’

Eenmaal aan de andere kant stuit ik op een luchtig gekleed meisje op een witte fiets. Of ze dat gesjor niet vervelend vindt, hijg ik. ‘Nee hoor’, zegt Desislava Brusova, studente aan de Kunstacademie. ‘Het is de snelste manier van vervoer. Plus gezond.’ Ze kijkt naar een gebruinde blondine met zonnebril en sigaret die vol chagrijn in de stoet van ronkende auto’s voorbijglijdt. ‘Die gaat vast naar de fitnessstudio om daar

Lopen is inderdaad verstandiger

te spinnen. Dat is toch idioot? Bovendien zijn er ook goede paden.’ Ze wijst naar een kaarsrechte klinkerweg iets verderop: de Boulevard Tsaar Boris III. Daar ligt een Hollands ingericht fietspad: breed en geplaveid met glad asfalt. Daar kun je een flinke spurt maken. Wat ik meteen doe. Om na een paar kilometer weer op te lossen in een dikke, ronkende verkeersbrij. Het pad houdt plotseling op, een euvel waar het

hele fietsnetwerk in Sofia aan lijdt. Radoslav Christov waarschuwde me er al voor: ‘Ze beginnen ergens, om nergens uit te komen’.

Corruptie Wie had het onzalige idee om die fietspaden op deze manier neer te leggen?

Hij niet, benadrukt Prosjko Prosjkov, de toenmalige burgemeester van Lozenets, de wijk die een groot deel van het

‘Als de nieuwe fietspaden weer alleen gele lijntjes zijn, gaat Proshkov stampij maken’

centrum beslaat en waar de fietspaden enkel uit gele lijnen bestaan. Ook hij vindt ze ‘erg curieus’. Naar eigen zeggen protesteerde hij destijds fel tegen de aanleg ervan. Maar hij kon weinig doen. ‘Als wijkburgemeester heb ik dat recht niet. Infrastructurele projecten vallen onder het stadsbestuur.’

30

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

In 2009 begon de aanleg van fietspaden

Volgens Prosjkov, momenteel onafhankelijk gemeenteraadslid, is het met de fietspaden net zo gegaan als bij verschillende andere infrastructurele projecten. Hij geeft een voorbeeld van de aanpak van de gaten in de straten van ‘zijn’ toenmalige wijk. Het stadsbestuur gaf de opdracht om die straten opnieuw te asfalteren. ‘Maar een maand later werd de boel weer opengebroken om de waterleidingen te vervangen.

Dat kun je incompetent noemen, of ondoordacht. Je kunt je ook afvragen of het geen opzet is.’ Met het laatste verwijst hij naar Bulgaarse praktijken om bevriende aannemersbedrijven aan werk te helpen in ruil voor een extra sommetje geld. Pure corruptie dus.

Harde bewijzen heeft hij niet, maar het zou hem niets verbazen als dat zo ook gegaan is bij de fietspaden die er al liggen. En bij degene die nog komen.

‘Begin juli besloot de stadsraad dat er een nieuw fietspad van 3,5 kilometer komt in het centrum. Voor 600.000 euro. Voor zo’n hoog bedrag kun je een heel nieuw trottoir aanleggen.’ Hij zegt het niet, maar wat hij bedoelt is: de rest van het geld zou best wel eens aan andere zaken gespendeerd kunnen zijn.

Tijd om de eindverantwoordelijke voor de fietspaden te vragen hoe het zit. Na

september | oktober 2012

‘Elke donderdagnacht fietsen we met 150 man door de stad‘

dagen in de wacht staan bij de secretaresse van hoofd Transport in Sofia Ljoebomir Christov, word ik doorverwezen naar het perscentrum waarvan ik dagen later een trits documenten toegestuurd krijg. Daarin staan plaats en hoeveelheid van het aantal aangelegde fietspaden tussen 2009 en 2011, overigens zonder de kosten.

Plus de plannen voor 2012. Zo’n 2,9

miljoen leva (1,45 miljoen euro) is beraamd voor 8 kilometer aan ‘speciaal rood asfalt, markeringen en signalering’. In ieder geval 1,4 kilometer ervan is ‘gescheiden van het trottoir’. Het klinkt goed, maar Proshko Proshkov moet het nog zien gebeuren.

Als het wederom slechts twee gele lijntjes worden, gaat hij stampij maken.



VogelvrijeFietser

31

Tekst: Franka Hummels

Guerrillafietsborden

Anton Polsky: ‘Burgers pakken hier niet snel problemen zelf aan’ Het begon met zijn fietskaart van Moskou. Maar inmiddels heeft de Russische kunstenaar, fietser en activist Anton Polsky alias MAKE een hele beweging geïnspireerd.

‘Voor mij staat fietsen voor het heft in eigen handen nemen.’

E Verboden voor tandems. Poetin en Medvedev worden ook wel ‘de tandem’ genoemd

r was geen fietskaart van Moskou. Wie wilde fietsen, moest het allemaal zelf uitzoeken. Kunstenaar, fietser en activist Anton Polsky heeft zelf ook door schade en schade uitgevonden wat de veiligste routes zijn en hij wilde die kennis met anderen delen. Dus maakte hij onder zijn alias MAKE een plattegrond. Hij plaatste zijn kaart op internet en riep anderen op hún veilige routes aan te dragen. Dat was een onverwachte hit.

Fietsenthousiastelingen troffen elkaar op zijn site. Er ontstonden nieuwe, grootse plannen.

Zo moest er een fietsroute komen die de grote parken van Moskou met elkaar verbindt. En waarom niet een gezamenlijke fietstocht ondernemen lángs een deel van die parken? En dat er in die parken dan activiteiten worden georganiseerd die passen bij de fietscultuur? Festivals dus eigenlijk? Die kwamen er.

Met honderden deelnemers en veel mediaaandacht.

Usual groene suspects Voor Polsky hoort fietsen bij een gezonde levensstijl. Maar het staat het ook voor het heft in eigen handen nemen. Daarom ontwierp hij nieuwe verkeersborden en andere bewegwijzering die het fietsen op de toegankelijke stukken verder zou vergemakkelijken.

Is dat kunst? ‘Dat is lastig te zeggen. Natuurlijk maakte ik ze met oog voor design. Ja, het is wel kunst. Maar kunst is het middel in mijn werk, geen doel op zich.’

32

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

Uitkijken voor straalbezopen nachtclubbezoekers

De beweging groeide verder, sloeg over naar Sint Petersburg en Nizni Novgorod.

Hoeveel mensen bij het initiatief betrokken zijn, weet hij niet. Polsky: ‘We hebben heel nadrukkelijk geen leden en geen leider. Zo’n opzet is ongebruikelijk voor Rusland, waar mensen heel sterk geneigd zijn te denken in termen van formele organisaties. We hebben een heel zwakke civil society; burgers pakken problemen niet snel zelf aan.’ Mensen die zijn opgegroeid tijdens het communisme gaan er immers vanuit dat de overheid overal voor verantwoordelijk is. Eigen initiatief past niet binnen het systeem. Polsky wil het systeem veranderen. Daarom wil hij best als initiatiefnemer te boek staan, maar niet als leider.

Nepverkeersborden Eén van de fietsactiviteiten die Polsky organiseerde, was een fietstocht door onder andere het centrum van Moskou.

Dat betekende dat hij allerlei vergunningen moest regelen, wat geen pretje is bij de lokale politie. Maar vlak voordat de manifestatie zou plaatsvinden bleek de moeite vergeefs: de fietsers mochten niet in de buurt van het Kremlin komen omdat Poetin en Medvedev daar een belangrijke bijeenkomst hadden. Poetin bleek juist op dat moment aan te kondigen dat hij zich opnieuw kandideerde voor het Russische presidentschap. Dat was een keerpunt

september | oktober 2012

voor Polsky. Híj mocht niet bij het Kremlin komen, en Poetin wél? Vanaf dat moment richtten de fietsers zich ook tegen Poetin en Medvedev, over het algemeen samen ‘de tandem’ genoemd.

Polsky maakte de bordjes rondom het Rode Plein na die aangeven dat er niet gefietst mag worden, met een gewijzigde tekst: verboden voor tandems. ‘Poetin en Medvedev zijn niet welkom en ik wilde het fietsverbod aan de kaak stellen.’

Corrupte aanbesteding Ook op andere fronten zijn Polsky en zijn medestanders teleurgesteld in de overheid. Ze doen regelmatig oproepen op Facebook als ‘Waar willen jullie graag fietsenrekken zien?’. Op de plekken die de meeste likes verzamelen, proberen ze die daadwerkelijk te realiseren. Daarvoor werken ze samen met lokale ondernemers. ‘Dat is moeilijk en omslachtig. Maar samenwerken met de gemeente is nog veel moeilijker en omslachtiger, zo niet onmogelijk. Die is door en door corrupt.’

Door alle aandacht die Polsky en zijn medestanders voor fietsen gegenereerd hebben, werd ook de gemeente wakker.

Er werd een half miljoen euro uitgetrokken om een fietskaart en fietsbeleid te ontwikkelen. ‘Dat was natuurlijk laat, maar wij waren er heel blij mee. Dit was een moment om in actie te komen, om visie te tonen, om samen te werken.’ Maar

de opdracht werd openbaar aanbesteed, en de tender had zulke rare voorwaarden dat eigenlijk maar één specifiek bedrijf ervoor in aanmerking kwam. Dat bedrijf heeft de aanbesteding dus ook gewonnen – corruptie!’

Expositie in Amsterdam Polsky maakt nog steeds straatmarkeringen waarmee hij de discussie wil aanzwengelen. Zijn laatste project met verkeersborden heeft hij geëxposeerd in Amsterdam, tijdens het ‘Welcome Back Putin’-festival in het kader van de presidentsverkiezingen. ‘Amsterdam is altijd een droom voor me geweest, dus ik bleef liever wat langer dan alleen voor de expositie, zodat ik er ook kon werken en de stad kon leren kennen.’

In de maand dat hij in Nederland was, bleek Amsterdam niet helemaal de droomstad die hij altijd voor ogen had gehad. Ja, Amsterdam is een heel vrije en tolerante stad, maar hij zag toch ook veel dat hem niet beviel. Net als Rusland verkeert ook Nederland in een cultuurcrisis, constateerde hij. Daarom maakte hij ook hier bordjes. Bijvoorbeeld bij de Rietveld Academie. ‘This is not a military base, it’s an artist’s heaven, right?’ staat erop.

‘Het is heel raar dat jullie bezuinigen op cultuur, maar wel investeren in gevechtsvliegtuigen. Dat wil ik benadrukken.’ 

VogelvrijeFietser

33

regeladvertenties Overnachten Uitgeslapen fietsers overnachten een weekend in een Nivon Natuurvriendenhuis of Kampeerterrein in het groen, www.nivon.nl/kortingacties Fietsen en wandelen op de Veluwe en verblijven bij de Roek Vakantiebungalows in het bos bij Otterlo op 1500m van het Nationaal Park De Hoge Veluwe met het Kröller-Müller Museum. Er is ook een leuke kinderboerderij, een speeltuin en een biologische winkel. www.deroek.nl of 0318591757

Fiets de langste etappes met de trein > Directe nachttreinen amsterdam – Praag / kopenhagen / Warschau / zürich / München enkele reis + fietsres. zitpl. va. 29,- , couchette va. 49,- pp > Fiets gratis mee in AutoSlaap Trein Italië: op sommige data > amsterdam – oslo of Bodø, fiets mee v.a. 84,- pp > amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Antwerpen v.a. 59,- pp > amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp TreinTickeTs – TreinvakanTies – Treinrondreizen – auToTreinen – Trein & FieTs

Drenthe: te huur aan rand natuurgebied De Palms zomerhuisje. € 225 p.w. excl. schoonmaak. huisjeinhetbos.blogspot.com, 06 398 595 19.

T W E N T E Omg. BORNE en DELDEN Te huur: 2 tot 8 pers. vakantiehuis in landgoed Twickel 2 badkamers, waarvan 1 aangepast voor minder validen.

Volop mogelijkheden voor fiets- en wandelroutes. info: www.dubbelinkserve.nl of tel.074-3761699 Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel. 0594-549531 donhof@kpnplanet.nl

071 513 70 08 – SIngeL 393 A’DAm – BreeSTrAAT 57 LeIDen – TreinreisWinkel.nl

Veerdienst Enkhuizen-Stavoren Al 126 jaar het “fietspad” over het IJsselmeer.

Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast: € 50 / 2 personen, tel. 072-5812734. www.pensionstormvogel.nl Fietsvakanties

Vaartijd ca. 80 minuten.

Tickets bij VVV-Enkhuizen en Stavoren www.veerboot.info Passie voor Italië: dat willen wij delen.

Laat U meenemen in Il Bel Paese met de individuele fietsvakanties die wij met zorg hebben samengesteld voor U. www.onderweegsinitalie.nl, tel. 0541-296861

Voor het in de vaart houden van veerponten in Nederland en ervoor zorgen dat pontjes terug komen waar ze verdwenen zijn

De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl

Overig

zie het overzicht veerponten op onze website, of het boekje

Veerponten in de Benelux Wordt ook vriend van de voetveren Stort € 5,- op giro 9646019 t.n.v. Vrienden van de Voetveren

AANGEBODEN jaargangen 1996-2003 Vogelvrije Fietser, gratis. Contact: jumroes@xs4all. nl of 020-6133870 (bij geen gehoor graag inspreken).



Fietsmaatjes gezocht voor mensen met een beperking Abrona zoekt fietsmaatjes voor cliënten in de regio Utrecht.

Neem voor meer info contact op met Vrijwilligerswerk@abrona.nl of bel naar 0346-359 369.

Advertentie

De Monkey - Mee! Dragerverbreder voor schooltassen De prijs van regeladvertenties wordt berekend aan de hand van het aantal leestekens. € 24 voor 150 leestekens (1-3 regels); € 6 voor iedere volgende regel.

Aanleveren met factuuradres via e-mail. Voor niet-digitaal aangeleverde advertenties wordt € 10 extra in rekening gebracht.

Advertenties kunnen worden opgegeven bij de Fietsersbond, Patricia Rijkse, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, tel. 030-2918142, fax. 030-2918188, email: p.rijkse@fietsersbond.nl

Schooltas stevig en veilig achterop de fiets

neemt méér mee!

www.steco.nl

symposium

meer fiets, meer ruimte Naar een schaalsprong voor de fiets in het ruimtelijk beleid 27 september 2012, Utrecht De fiets loopt tegen grenzen aan. Drukke routes waar ’s ochtends fietsfiles ontstaan, overvolle stationsstallingen en fietsers die elkaar dwars zitten op te smalle recreatieve fietsroutes. Terwijl de bijdrage van de fiets aan bereikbaarheid en stedelijke kwaliteit breed wordt onderkend, worden de ruimtelijke consequenties van diezelfde fiets maar mondjesmaat genomen. Welke ruimtelijke kansen en perspectieven ontstaan er als we groter denken over de fiets?

De fiets is meer dan alleen een verkeerskundig fenomeen. Een fietsbare stad als Kopenhagen scoort hoog op de internationale liveable-citiesindex. Bij de concurrentie om hoogopgeleide kenniswerkers kan deze fietskwaliteit als unique selling point worden ingezet. De Atlas voor Gemeenten 2012 noemt Amsterdam, Utrecht en Den Bosch de aantrekkelijkste steden. Ze kennen alle drie een hoog fietsgebruik.

Toeval? Hoge stedelijke dichtheden, milieuwinst en een hoge verblijfskwaliteit kunnen prima samengaan bij een groter aandeel fiets in de modal split.

Auto en OV hebben de ruimtelijke vakwereld niet zelden geïnspireerd tot innovatieve ruimtelijke concepten en verstedelijkingsstrategieën. Welke perspectieven ontstaan er als we de fiets als drager voor een ruimtelijke (her)ontwikkeling nemen? De e-bike vergroot de reikwijdte van steeds meer fietsers tot het stadsregionale niveau. Wat is de logische volgende stap als we erkennen dat fietsen meer is dan een randverschijnsel op de rode fietsstrook of een berg ijzer bij het station?

Het symposium gaat op zoek naar de missing link tussen fietsbeleid en stedelijk beleid. Naast inspirerende plenaire bijdragen van o.a. David Sim (Gehl Architects, Kopenhagen) is er in de middag ruimte voor eigen casuïstiek in verschillende (ontwerp-)sessies. Het programma vindt u op www.nirov.nl/fiets Datum: donderdag 27 september 2012 Locatie: Provinciehuis Utrecht Programma en aanmelding: www.nirov.nl/fiets

Foto: Dan Kamminga

Dit symposium is een initiatief van het Nirov en de Fietsersbond, mede mogelijk gemaakt door Fietsfile Vrij, de gemeente Utrecht, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Goudappel Coffeng adviseurs mobiliteit, de provincie Utrecht en OV-fiets.

Waargebeurde fietsverhalen van scholieren

Bike Live

Kevin (links) en Jeroen maken een tuintje voor een zwerver die ze onderweg altijd tegenkomen

36

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

Tekst: Suzanne Brink | Foto’s: Laura Zwaneveld

Als iets Nederlands is, zijn het wel fietsende scholieren. Jarenlang fietsen ze dag in dag uit dezelfde route naar de middelbare school. De Rest maakt er in Maarssen theater van. ‘Als je inhaalt, krijg je een trap.’

‘Merry Christmas’, roept Jeroen opgewekt naar een fietser die drie keer belt om er langs te kunnen. Jeroen is een van de zeven scholieren die meedoet in Bike Live, een theatervoorstelling met en over fietsende scholieren. Vandaag zien ze voor het eerst de locaties langs het Amsterdam-Rijnkanaal waar ze 8 en 9 september hun verhaal doen.

Ze gaan er op de fiets naartoe. Slingerend en met zijn drieën naast elkaar.

Kevin zit bij Jeroen achterop. Ze vallen bijna, maar gelukkig liggen alleen de bloemetjes voor hun tuinscène op straat. Als Esra en Tischa vriendinnen op de andere helft van het fietspad ontwaren, gillen ze extatisch. Typisch scholierengedrag. Maar wat er verder in ze omgaat?

Cup-a-soup

Tischa vertelt hoe ze na het ‘tunnelincident’ is opgekrabbeld en op een nieuwe school dikke maatjes met Guido is geworden.

Theatermaker Renee Fleuren van Stichting De Rest: ‘Kinderen zijn makkelijk te benaderen, jongeren zijn veel moeilijker. We dachten: waar kunnen we die vinden? Nou, op de fiets dus.

In de omgeving van Maarssen liggen heel veel dorpjes en die kinderen zijn niet anders gewend dan dat ze overal naartoe fietsen.’

Fleuren en compagnon Jasper Hogenboom parkeerden een vrachtwagen langs een druk befietste scholierenroute en deelden daar gratis cup-asoup uit. ‘Als je volwassenen vraagt hoe het vroeger was om elke dag naar school te fietsen, schiet ze van alles te binnen. Als je jongeren vraagt, vinden ze het fietsen vooral heel gewoon.

Pas als je doorvraagt blijkt dat er heel veel over te vertellen is. Ook heftige dingen. Dat ze hebben meegemaakt dat een vriendje of klasgenoot een ongeluk heeft gekregen.’

Jasper Hogenboom (staand): ‘Als jullie nou daarvandaan komen fietsen.’

Op de achtergrond Renee Fleuren.

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

37

De jonge acteurs doen suggesties: ‘Misschien nog een gieter erbij?’

Uiteindelijk zijn na een auditie zeven kinderen overgebleven. ‘De jongste is dertien, de oudste zestien. Ze komen uit verschillende dorpjes, de een doet VMBO en een ander Gymnasium. En ze hebben onderling ook allemaal meningen over elkaar.’

Op basis van hun verhalen is een script gemaakt met personages die meer of minder op henzelf lijken.

Pak rammel Bij de repetitie op 14 augustus is de voorstelling nog heel pril. ‘Je staat het nu op te lezen. Probeer je weer eens wat in te leven’, regisseert Jasper Hoogendoorn. Hij legt ook uit waar het publiek staat - ‘Wow, dat is dichtbij’.

Het publiek fietst op eigen fietsen en leenfietsen langs het kanaal naar de locatie. ‘Zo ervaren ze een beetje hoe het is om hier jarenlang dag in dag uit te fietsen,’ legt Fleuren uit.

Een beetje dan. Want als je het eenmalig doet als volwassene, geniet je misschien van het klotsende water, de koeien en schapen, maar de meeste scholieren hebben andere dingen aan

38

VogelvrijeFietser

hun kop. Zoals Lara, een personage uit Bike Live, die een pak rammel krijgt bij het voor scholieren beruchte tunneltje. Haar vrienden schieten haar niet te hulp en daar krijgt ze een flinke knauw van. Bij de dagelijkse fietstochten hoort ook angst om belachelijk gemaakt te worden, of erger, door

DE REST speelt bIKe

Live

wil. ze alles groter dan ze hoofd op hol. Maakt nen was. fietsen, alleen, gaat haar t waar het ooit begon Als Lara te lang moet is geworden dat ze vergee Tot het zo reusachtig

>

Honderden jongeren fietsen elke dag dezelfde route tussen huis en de middelbare school, van het ene dorp naar het andere. Wat gebeurt er onderweg?

Fiets mee met de bIKe Live theatertour waarin zeven jongeren een persoonlijk verhaal vertellen over vriendschap, keuzes en vragen bij het volwassen worden.

Stoer en kwetsbaar theater, gebaseerd op waargebeurde fietsverhalen.

leeftijdgenoten die het op je gemunt hebben. En waarom fietst je maatje ineens liever met iemand anders naar school?

Gelukkig zijn er ook leuke dingen. Bijvoorbeeld: Kletsen en een beetje keten met je vrienden op de fiets. Duwen en trekken. Of wedstrijdjes houden met de boten op het Amsterdam-Rijnkanaal wie het snelste is.

Die boten maken trouwens wel oorverdovende herrie. De stemmen van de kinderen vervliegen. Maar daar hebben de theatermakers iets op gevonden. Het publiek krijgt 8 en 9 september koptelefoons op waardoor ze Brian, Esra, Tischa, Kyara, Jeroen, Kevin en Guido horen praten.

Aanmelden kan via www.derest.nl 

Wanneer: 8 en 9 september 2012 Hoe laat: om 11.00 en 16.00 uur

Startlocatie: voormalige brandweerkazerne Waar: Gaslaan 4 in Maarssen Entree: volwassenen ` 12,50

t/m 18 jaar, U-pas, 65+ ` 10,00

Reserveren: www.derest.nl NB: fietsen zijn voorradig

september | oktober 2012

nieuws

Tekst: Suzanne Brink

Piet van der Linden meet de hobbels

Fietsersbond meet snelfietsroute F16 Onderzoeker Piet van der Linden van de Fietsersbond heeft met de meetfiets het fietspad tussen Dordrecht en Rotterdam, snelfietsroute F16 genaamd, getest op wegdekkwaliteit, geluidshinder en oponthoud. Van der Linden: ‘Sommige delen zijn best goed, daar hoeft niet veel aan gedaan te worden. Maar er zijn ook stukken waar prachtig nieuw asfalt ligt maar waarvan de fundering eronder niet goed is. Dat is zonde. Jammer dat er niet nog meer geld aan besteed wordt.’ 

Symposium ‘Meer fiets, meer ruimte’ 27 september De Fietsersbond en het Nirov organiseren 27 september een symposium voor verkeerskundigen en andere professionals over een schaalsprong voor de fiets. De fiets zit in de lift en alom wordt erkend dat fiets goed is voor de gezondheid en leefbaarheid, maar ondertussen wordt het wel steeds drukker op de fietspaden. Daar moet wat aan gedaan worden. Deskundigen geven hun visie op hoe dat moet. Meer informatie op www. fietsersbond.nl/nieuws/meer-fiets-meerruimte-symposium-over-een-schaalspronghet-fietsbeleid 

september | oktober 2012

Het Nationaal Fietspanel: Word lid Wat willen fietsers? Bredere paden? Goede fietsenstallingen bij het station? Of vinden ze het veel belangrijker dat ze een schuur bij hun huis hebben om de fiets in te stallen? De Fietsersbond wil weten wat alle verschillende fietsers – van fietsfanaat tot korteritjesfietser - in Nederland zoal wensen. We nodigen je daarom uit om lid te worden van het Nationaal Fietspanel.

Als lid van het Nationaal Fietspanel krijg je enkele keren per jaar een uitnodiging om mee te doen aan een online onderzoek. Je ontvangt per email een link naar de vragenlijst en die kun je dan invullen op een moment dat je goed uitkomt. Het Nationaal Fietspanel verwerkt je gegevens anoniem en waarborgt de privacy. De persoonlijke gegevens worden nooit aan derden verstrekt en alleen gebruikt om je uit te nodigen voor onderzoeken. Aanmelden kan op www.nationaalfietspanel.nl 

VogelvrijeFietser

39

producten

Tern-vouwfietsentest

De verbeterde broertjes van Dahon Tern is een nieuw vouwfietsmerk. Maar helemaal nieuw is het niet, want de directie en de staf van het bedrijf komen bij vouwfietsenfabrikant Dahon vandaan. Dus dat Tern-modellen sterk op de Dahon vouwfiets lijken, is geen toeval. TestKees nam drie modellen van het merk onder de loep.

Tern Verge Duo, 849 euro Deze fiets is vergelijkbaar met de Dahon Uno, maar dan beter. Hij ziet er om te beginnen al veel mooier uit. Verder scharniert hij beter en is steviger. Ik heb zelf een jaar op de Dahon Uno gereden tot de stuurpen brak. Gelukkig ziet de stuurpen er bij de Verge Duo degelijker uit dan die op de Dahon Uno. Tern gebruikt een kunststof rand om de ketting te beschermen. Nieuw werkt de rand goed, maar ik heb mijn twijfels of hij dat blijft doen en of er geen water in blijft staan. De naam Duo

komt van de automatische 2-versnellingsnaaf van SRAM die in het achterwiel zit. De SRAM Automatix schakelt automatisch bij een snelheid van rond de 15 kilometer per uur. Dat werkt in de praktijk goed. Zo kun je optrekken in de lichte versnelling en dan doorfietsen in de normale versnelling. Het is alleen jammer dat je juist in die normale versnelling het zwaarst moet trappen.

In de normale versnelling loopt de aandrijving via het tandwielstelsel. Het laten draaien van die tandwielen in de naaf kost veel energie. Voor het vlakke Nederland lijkt me de naaf daardoor

niet ideaal en kun je beter een doodgewone single speed- naaf (ĂŠĂŠn versnelling) gebruiken. Dan maar eventjes wat zwaarder optrekken.

Tern Verge P18, 1049 euro De Verge P18 is een fiets met derailleurversnelling. In de stad fietst hij erg goed dankzij de sportieve zit, de soepele versnelling en goede remmen.

Het is ook een prima fietsje om mee te nemen op vakantie en een heuvel te beklimmen. Alleen heeft de derailleur het bekende probleem dat hij makkelijk vies wordt omdat hij door de kleine wielen zo dicht bij de grond zit. En als de fiets opgevouwen is, ligt die vieze ketting open en bloot.

Tern Link P7i, 899 euro Tern Verge DUO, met twee versnellingen

40

VogelvrijeFietser

Dit is een stadsfiets van Tern die je ook kunt opvouwen. Hij heeft een Nexus7-versnellingsnaaf, een naafdynamo en bagagedrager. Van de drie Ternvouwfietsen reed deze duidelijk het zwaarst. Dat komt waarschijnlijk door die Nexus-7-naaf. Hij weegt ook veel: 14,3 kilo. Net als de andere Ternvouwfietsen kun je ook de stuurpen van de Link P7i niet in hoogte verstellen. Maar bij de Link P7i kun je het stuur wel in verschillende standen zetten, zodat je kunt kiezen voor een rechte zit of juist een sportieve, voorovergebogen zit. Met mijn lengte

september | oktober 2012

Tekst: Kees Bakker

Philips Saferide Ledje minder

Tern Verge P18, prima fietsje voor op vakantie

(1,88 meter) was dat prima. Maar de vraag is of het stuur voor kleinere mensen niet te hoog of te ver naar voren staat. Een minpunt is dat er op deze fiets een naafdynamo met matige koplampen zit. Juist op een vouwfiets is batterijverlichting handig, omdat dat veel lichter is. En als je dan toch een naafdynamo op de fiets zet, is het zonde dat de koplamp zo zwak is.

Conclusie Alle drie modellen zijn een duidelijke verbetering ten opzichte van de modellen van Dahon. De frames

zijn mooier en stijver geworden. Die stevigheid komt ook zeker doordat de stuurpen niet meer verstelbaar is.

Maar wat nog steeds niet is verbeterd, is de vouwmaat. De opgevouwen fietsen zijn te groot om mee naar de zitplaats te nemen in de trein. Hij moet op het balkon blijven staan. Jammer is het slecht werkende magneetje dat de framedelen bij elkaar moet houden.

Algemeen nadeel blijft dat de ketting bij de opgevouwen fiets aan de buitenkant blijft zitten. 

Link P7i, de zwaarst trappende Tern-fiets

september | oktober 2012

Philips heeft een goedkopere variant van de krachtige Saferide-koplamp op de markt gebracht. De oerversie was vorig jaar winnaar in de dynamolampentest en kostte 89 euro, terwijl de nieuwe Philips Saferide LED Bikelight 40 lux 59 euro kost. De goedkope variant geeft met één led wat minder licht. Zo zie je de bermen wat minder goed. Naast een dynamoversie is er ook een accuversie. Die kost 69 euro.

Oplaadbare knoopcellampjes

Normaal zijn minilampjes voorzien van twee knoopcelbatterijen die je na zo’n vijf à tien uur kunt weggooien. Maar in de oplaadbare versie zit een 180 mAh li-ionaccu, waarmee de lampjes na opladen zo’n vijf uur blijven branden. Opladen gaat via een usb-poort en duurt een uurtje. De lampjes geven verrassend veel licht – duidelijk meer dan de wegwerplampjes na een paar uur. Gebruik vraagt wel discipline, omdat het funest is voor de accu om hem een tijdje leeg te laten staan. Een setje kost een tientje.

Onder andere te bestellen via www.fietslampjes.nl.

VogelvrijeFietser

41

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

20% korting op KRATNET, de effectiefste manier om uw spullen in uw fietskrat te beschermen Heeft u ook zo’n handig kratje op uw fiets? Ideaal natuurlijk voor het vervoeren van uw tas, maar hiermee maakt u het ook erg makkelijk voor tasjesdieven. Het komt helaas steeds vaker voor: tasjesdieven op scooters stelen spullen van fietsers met een kratje voorop. Dit is niet alleen heel vervelend, maar ook gevaarlijk. Dieven grijpen in hun haast vaak naar spullen die vastzitten aan de fiets, omdat bijvoorbeeld de hengsels van de tas om het stuur zitten. Hierdoor kan het gebeuren dat de fietser ten val komt met alle gevolgen van dien.

KRATNET beschermt uw spullen in uw fietskrat. Het is een elastisch, fel gekleurd netje waaronder spullen veilig liggen voor boevenhanden. Het fel gekleurde elastiek is van grote afstand te zien. Een fijne bijkomstigheid is dat KRATNET volle boodschappentassen en bossen bloemen op hobbelige wegen binnenboord houdt.

KRATNET is er in vier felle kleuren. Groen, blauw, geel en rood.

20% g kortin

Bestellen Fietsersbondleden ontvangen 20% korting op KRATNET en betalen slechts € 10,- (normale prijs € 12,50). Bestel KRATNET via www.kratnet.com. Om gebruik te maken van deze aanbieding klikt u de lezersaanbieding aan in de webwinkel en daar vult u ook de kortingscode fb2012 in.

Aanbieding geldig t/m 31 oktober 2012.

Prijs is excl. € 2,00 verzendkosten.

Gratis bike boots Reflection t.w.v. € 20.95

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

Bestel nu de Agu Tecco regenbroek en u ontvangt gratis bike boots t.w.v. € 20,95!

42

De Agu Tecco regenbroek is gemaakt van Poray 5000 met mesh voering. De regenbroek beschikt over ‘opklapbare’ beenkappen om de voeten langer droog te houden en lange ritssluiting met extra goot tegen het inregenen. Met geïntegreerd opbergzakje en elastische, verstelbare tailleband. Reflecterende details en piping maken de broek compleet.

Bestellen Bestel de regenbroek via www.veelvoordefiets.nl/fb.

Om gebruik te maken van de aanbieding vult u tijdens het bestellen kortingscode fb0856 in.

Aanbieding geldig t/m 31 oktober 2012 Niet geldig i.c.m. andere acties. Prijs is exclusief € 6,- verzendkosten.

De regenbroek is verkrijgbaar in het zwart en de maten XS t/m XXL en kost € 59,95.

Met de Agu Bike Boots type Reflection heeft u gegarandeerd droge voeten tijdens het fietsen. De bike boots zijn 100% waterdicht en eenvoudig aan te trekken over de schoenen. Verstelbaar aan de zij- en achterkant. Voorzien van reflecterende details.

Verkrijgbaar in het zwart en de maten S t/m XL.

VogelvrijeFietser

e s bik grati ts t.w.v. boo 0,95 €2

september | oktober 2012

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

40% korting op een fietsapp van AbelLife

De App is geschikt voor iPhone en Androidstoestellen en werkt 100% offline dus geen bijkomende telecomkosten, geen problemen met bereik en is zuinig met de batterij.

Hoe werkt de App? U wordt over de route genavigeerd middels een duidelijke routelijn op de kaart, ondersteund met routeaanwijzingen in tekst. Een geluidssignaal waarschuwt wanneer u in de buurt bent van een routewijziging of wanneer u in de buurt bent van een bezienswaardigheid. Deze bezienswaardigheden zijn icoontjes op de kaart. U kunt deze openklikken waarna u de informatie krijgt.

Schrijf u nu in voor de Fietsflits, de digitale nieuwsbrief van de Fietsersbond

Bestellen Ga naar fietsersbond.nl/ledenvoordeel om de App te bestellen. Met de actiecode “fietsers2012” ontvangt u 40% korting op de aanschaf van de App. U betaalt slechts € 2,99 (normaal € 4,99). Voor elke regio zijn er vier fietsroutes geselecteerd.

Aanbieding geldig t/m 31 oktober 2012.

Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen.

s grati tlas a Fiets

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

Wandelen en fietsen zal nooit meer hetzelfde zijn met de AbelLife App. Onontdekte plekjes, smalle paadjes, en lekkere adresjes. AbelLife wijst de weg en vertelt onverwachte anekdotes en interessante weetjes. Met AbelLife beleeft u gegarandeerd een heerlijke dag buiten!

Op de App staat naast de navigatie en het kaartmateriaal: • Tips voor hippe horeca of lekkere streekproducten • Ingebouwde geluiden waarmee vogels of andere dieren herkend worden • Leuke wetenswaardigheden over de natuur • Filmfragmenten • Geluidsfragmenten • Onverwachte anekdotes en interessante weetjes

40% g n korti

De Fietsflits is de digitale nieuwsbrief van de Fietsersbond en biedt informatie over onze activiteiten en acties. Ook actueel fietsnieuws en speciale aanbiedingen voor leden ontbreken niet. De Fietsflits verschijnt iedere maand.

Wilt u op de hoogte blijven, ga dan naar fietsersbond.nl/fietsflits en schrijf u nu in!

Wees er snel bij want de eerste 50 inschrijvers ontvangen namelijk De Landelijke Fietsatlas van heel Nederland gratis.

Op = Op! Actie geldig voor de eerste 50 inschrijvingen.

september | oktober 2012

VogelvrijeFietser

43

fietsvraag

Dit kan eigenlijk niet

Zijn bagagedragers tegenwoordig slapper?

Alleen kleuters Een rondgang op internet toont dat er tegenwoordig veel fietsen verkocht worden waarbij vermeld staat dat de bagagedrager een draagvermogen heeft van 25 kilo. 25 kilo. Dan kun je alleen kleuters vervoeren.

Marco Kalden van Sparta: ‘Dragers zijn beslist niet minder sterk geworden; hooguit die van trekkingfietsen waar iedere gram telt. De verwarring zit erin dat personen eigenlijk niet achterop een drager mogen zitten. Dat was in het verleden ook al zo.

Iedereen kent wel het afbreken van de staanders bij de asmoeren. Bij Sparta hanteren we nog altijd de gewichtsgrens van 25 kilo voor de bagagedrager.’

Ronald Ter Braak van Gazelle zegt: ‘Een bagagedrager is bestemd voor het vervoeren van bagage en niet voor persoonsvervoer. Het belastbare gewicht mag niet meer zijn dan 15 à 40 kilo. Boven dit gewicht kan metaalmoeheid ontstaan en dat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Nederlandse traditie of niet, vanuit veiligheidsoogpunt adviseren wij mensen om geen passagiers mee te nemen op de bagagedrager.’

Staal Dekken fabrikanten zich tegenwoordig alleen meer in en is de kwaliteit van baga-

44

VogelvrijeFietser

gedragers ook minder geworden? Jan Willem van Schaik, redacteur bij vakblad Bike Europe: ‘Het verbaast me niet dat er bij de Fietsersbond berichten binnenkomen over bagagedragers van mindere kwaliteit. Een bagagedrager was nooit bedoeld om een passagier op te vervoeren. Maar vroeger waren de dragers gemaakt van staal, dus konden ze nog wel tegen een stootje. Tegenwoordig wordt alles lichter uitgevoerd en is de fietsindustrie overgestapt van staal naar aluminium.’

Baggerzooi Fietsenmaker Rinus Vink van Van der Wal’s Rijwielpaleis in Utrecht: ‘Als je op een sportief fietsje iemand van 80 à 90 kilo meeneemt, gaat dat niet goed. Dat is vragen om moeilijkheden. Er worden tegenwoordig natuurlijk wel fietsen verkocht, tja, die wij baggerzooi noemen. Daar zitten ook geen goede bagagedragers op. En kijk naar wat er gebeurt: mensen springen achterop en dan krijgt de bagagedrager een zijdelingse dreun. Gaan ze nog even wiebelen om recht te zitten. De dikste zit meestal achterop, want die heeft geen zin om te fietsen. Maar dat de kwaliteit achteruitgaat, zou ik niet zeggen. Het is meer het gebruik.

Als je met acht man in een Ferrari gaat zitten, gaat het ook niet lekker.’

Toch zijn er wel fietsen te koop met een bagagedrager waarop je iemand kunt vervoeren. De Fietsfabriek heeft stevige stalen bagagedragers die 80 kilo kunnen dragen. Wouter Veldman van De Fietsfa-

briek: ‘Fietsfabrikanten adviseren wel dat je niet iemand achterop mag nemen, maar dat gebeurt toch. Dan kun je maar beter zorgen dat het kan.’

Gers Pardoel Kortom, er zijn inderdaad maar weinig bagagedragers die gemaakt zijn voor het vervoer van 80 kilo. De meeste fietsfabrikanten adviseren geen personen te vervoeren. Maar dat zal geen einde van een traditie betekenen. Dat weten ze ook bij Gazelle.

Wie de clip van de hit ‘Bagagedrager’ van Gers Pardoel bekijkt ontwaart daar een splinternieuwe Gazelle-fiets. Ter Braak: ‘Ja, wij sponsoren zijn liedje.’ Is dat niet een tikje tegenstrijdig? Het refrein begint met ‘Spring maar achterop’. Ter Braak: ‘Dat is spreektaal voor ‘Ga met mij mee’. Het is dus niet letterlijk ‘Spring achter op mijn fiets’.’

Toch even kijken. Nee, ze doen van alles met de fiets, maar niemand springt achterop. Of toch. Tien seconden voor het einde, ja hoor, springt er toch een meisje achterop. 

Ook een vraag over uw fiets of iets anders fietsgerelateerds? Stuur uw vraag naar vogelvrijefietser@ fietsersbond.nl of ga naar de vraagbaak op fietsersbond.nl

september | oktober 2012

Tekst: Karin Broer | Foto: Bas de Meijer

Bij de Fietsersbond komen regelmatig berichten binnen over bagagedragers. Zijn die tegenwoordig ongeschikt om iemand achterop mee te nemen? Dreigt een stukje Hollandse fietscultuur te verdwijnen?

brieven

Fietsen op fietspad Is het niet zo dat al het gemotoriseerde verkeer geen toegang tot het fietspad zou moeten krijgen? Misschien met uitzondering van een fiets met elektrische trapondersteuning. Maar als dat lastig te handhaven is gewoon alleen fietsen op het fietspad. Graag hierop jullie reactie Wiard De Fietsersbond pleit er al tientallen jaren voor om gemotoriseerd verkeer geen toegang te geven tot het fietspad. Tot dusverre helaas zonder succes.

De redactie

Scooterpaden In contacten met beleidsmakers e.d.

–en voor onszelf als fietsers!- kan het misschien een eye-opener zijn om onze fietspaden eens aan te duiden met ‘scooterpad’.

Dat klinkt niet erg aangenaam, maar is wel een logische benaming.

Want je noemt het type infrastructuur naar het “zwaarste” voertuig wat er gebruik van mag maken. Op een voetpad is het alleen lopen. Op een fietspad mag je ook lopen.

Op een scooterpad mag je ook fietsen, en lopen. Fietsen is ook toegestaan op de scooterstrook… Een fietspad is dan helaas beperkt tot een weg met het rechthoekige bordje ‘fietspad’. That’s it.

Het onaangename gevoel dat scooterpad bij mij opriep zette me dus wel aan het denken, en maakte me minder tevreden met wat we als fietsers allemaal bereikt denken te hebben. Al die tijd is de brom-

Beeld van een fiets langs de Dieze in Den Bosch. En een foto van het einde van een fietspad bij Hardenberg Ruud de Heij, Diepenveen

fiets en later de scooter namelijk meegelift op onze inspanningen, en verpest het iedere keer een beetje.

Dus informeer maar eens naar het stedelijk netwerk van ‘scooterpaden’, of de gladheidsbestrijding op de ‘scooterpaden’….. Dan komt iedereen weer met beide benen op de grond te staan.

Bram Melse

Wielrenners versus ‘rustige fietsers’

Goed om te weten midden in de zomer!

Foto genomen bij Maarsseveense Plas.

Joke Aalvanger, Utrecht

september | oktober 2012

Nogal makkelijk, wielrenners aldoor de schuld te geven. Uiteraard zijn de grote groepen niet altijd vrij te pleiten, maar als solo-rijder, heb ik juist veel last van bejaarden die met 3 - 4 naast elkaar voortkruipen, of gezinnen met 2 krioelende kinderen, die zoals de meeste Nederlandse kinderen (en ja: ik heb er zelf 3, maar die zijn WEL goed opgevoed) totaal

losgeslagen zijn. Buitengewoon lastig, als je alleen, gewoon, een rondje wilt rijden.

Hoe vaak ik al niet bijna van de sokken gereden ben door zwetsende bejaarden, die totaal niet uitwijken (en moet ik met m’n dunne bandjes ‘t gras in ?) is niet te tellen. En dan uiteraard zich lam schrikken als je er langs wilt, en daardoor zowat omvallen, ik bel beschaafd: 1 x, maar ja .. ik ben een wielrenner, en dus levensgevaarlijk.

Alex Cornelis

Rijden als een fietser Ik woon in Beijing. Het mag duidelijk zijn: de 9 million bicycles hebben het niet gemakkelijk in Beijing. De Heilige Koeien rukken op in soms bijna letterlijk een moordend tempo. Veel sneller dan de mega-stad zich mee zou kunnen ontwikkelen, en ook veel sneller dan de mores

VogelvrijeFietser



45

Gemaakt op Voorne Putten Pieter Maessen, Den Haag

in de hoofden van de mensen. Automobilisten rijden met hun auto’s hetzelfde als ze dat voorheen met hun fietsen deden: rechtsaf door rood ‘mag’, uitwijken is beter dan remmen, alleen achteruit als het écht niet anders kan, en naast elkaar zodra dat maar enigszins mogelijk is.

Martijn Herrman, Beijing

De ideale seniorenfiets Al uw goede adviezen voor gewone fietsen zijn uitstekend. Echter als senioren elektrische fietsen aanschaffen komen er nog meer adviezen bij. Ik schrijf deze punten op uit ervaring en ook uit verhalen

met leeftijd genoten. Het opstappen is een probleem, omdat de motor van de fiets pas aanslaat, nadat een hele draai met de trappers gemaakt is. De fiets is zwaar en dus heb je extra kracht nodig. Wanneer je net voor een hellend vlak staat wordt het zo moeilijk, dat ik de weg lopend oversteek. Als het een hellende weg is, probeer ik zo te fietsen dat ik niet hoef af te stappen. Als dat toch gebeurt, kom ik niet op de fiets en ga lopend verder. Na een inruil van de eerste elektrische fiets heb ik nu een fiets, waarop de mogelijkheid is de fiets te laten rijden en ik hoef de fiets dan alleen in evenwicht te houden.

Dit is extra handig als ik uit een ondergrondse parkeergarage kom.

De remmen van de elektrische fiets zijn extra sterk en snel. Zeker goed als je een snelle rijder en een vlug reactievermogen hebt. Voor ons ouderen is snelheid niet nodig en snel reageren vaak erg moeilijk.

Gewone fietsen hebben niet zulke sterke remmen. De overgang van een gewone fiets, waar ik me zo vertrouwd op voelde, naar de elektrische fiets was deze ervaring (het snelle en intensieve remmen) wel even schrikken. Het liep goed af.

Maar een leeftijdgenoot overkwam dit en viel. Brak haar heup en het is het begin geworden van eindeloos ellende. Ook hoor je dan dat het vaker zo gaat.

Ik heb de oplossing gevonden door in het algemeen niet harder dan 20 kilometer te rijden, dus vroegtijdig beginnen te remmen.

Na twee jaar gebruik van de elektrische fiets heb ik nog steeds het verlangen om al de informatie, die je tijdens het rijden nodig hebt, zichtbaar te hebben midden op mijn stuur. Vooral het gebruik van de versnellingen en de kracht instellen vragen veel aandacht.

Tot slot heb ik voor mijn eigen gemoedsrust een plaatje achter op de fiets laten monteren met de letters “S H” (Slecht Horend, red.), hopend dat fietsers achter mij rekening met me willen houden. Ik

We kwamen een bijzondere richtingaanduiding tegen op de Maasvlakte. Kees van Wijck

46

VogelvrijeFietser

september | oktober 2012

Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Kanaalweg 50, 3526 KM Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl

colofon

Dit verkeersbord ben ik bij het het begin van een vrij steile onoverzichtelijke afdaling van een heuvel in de buurt van Enns (Oostenrijk). Jeroen Majoor

Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Kees Bakker (testredacteur), Suzanne Brink (redacteur) Medewerkers aan dit nummer Karin Broer, Merel Roze, Hellen Kooijman en Franka Hummels.

Vormgeving Akimoto ontwerpt, Amersfoort Drukwerk Habo DaCosta, Vianen

voel me heel gelukkig nog te kunnen fietsen zonder ellendige ongelukken mee te maken.

A.S.M. v.d. Linden-Siermann

Bezemen Dank voor uw artikel over dicht bij de rijbaan opgestelde glasbakken in het laatste nummer. Een andere en simpele oplossing is dat de vrachtwagenchauffeur nadat hij de glasbak in zijn vrachtwagen heeft geleegd even een paar meter doorrijdt, een bezem pakt en het glasafval dat naast zijn wagen is gevallen even naar de goot veegt van de rijbaan af. Dan is de kans dat fietsers er door heen fietsen al een flink stuk kleiner.

Ton Hagebeuk, Den Haag

Doosjes bonbons In de brievenrubriek schrijft Ritsaert dat het - volgens de graveurs- niet nodig is om een nieuwe fiets te graveren en de redactie spreekt het niet tegen. Het framenummer en het aankoopbewijs zouden voldoende zijn. Het komt geregeld voor dat ik een fiets in de struiken vind.

Staat er een postcode in, dan breng ik de fiets naar z’n baasje. Dat heeft me al heel wat doosjes bonbons opgeleverd. Met een framenummer lukt dat niet en ik heb nog nooit een aankoopbewijs bij zo’n fiets aangetroffen. Bovendien: nieuwe fietsen hebben de neiging langzamerhand oud te worden. Dus je kunt hem net zo goed meteen graveren.

Feico Nater

september | oktober 2012

Oratory Jacket Ik las in uw blad dat de Oratory Jacket van Brompton in Nederland niet te verkrijgen is. Echter wij, Tromm Tweewielers en de Brompton Junction in Amsterdam, hebben de jas in voorraad.

Aart Hidding, Tromm Tweewielers

Kinderbakfiets Een reactie op het artikel over de kinderbakfiets. Kinderen van zes die nog niet op een gewone fiets kunnen balanceren?

Dan hebben ze niet al veeeel eerder op zo’n loopfietsje gezeten om te leren sturen en balanceren. Mijn kleindochters zijn in mijn omgeving echt niet de enige die al met drie konden fietsen (zonder zijwielen).

En een paar maanden later ook mee op straat. De zesjarige op deze bakfiets had het er inderdaad erg moeilijk mee.

Rob Bouquet

Wij zijn altijd erg blij met de foto’s die u naar de redactie stuurt. We zouden die foto’s voortaan op onze vernieuwde site willen plaatsen. Wij gaan ervanuit dat wij ingestuurde foto’s op www.vogelvrijefietser.nl kunnen publiceren tenzij u aangeeft daar geen toestemming voor te willen geven.

Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e26,per jaar (jonger dan 25 jaar e10,-) en e13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd.

Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/ contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond.

Advertenties Patricia Rijkse (ma, di, do) ( 030-291 81 42, fax 030-291 81 88 p.rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276 Sluitingsdatum kopij volgende Vogelvrije Fietser: 17 september.

Het nummer verschijnt begin november 2012.

Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer.

Omslag: Judy Ballast Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

De redactie

VogelvrijeFietser

47

Volg ons ook op:

Win een stadsfiets!

Meld je aan voor de Profile ‘de Fietsspecialist’ nieuwsbrief en maak kans op een Altra Cyber N7.

www.profiledefietsspecialist.nl/nieuwsbrief

Het gemak van online shoppen met de service van de fietsspecialist!

Bezoek nu onze webshop en pak je voordeel met fantastische acties!

Of laat Meld je aan voor de nieuwsbrief van je inspireren door ons ruime Profile ‘de Fietsspecialist’ assortiment aan fietsen, onderdelen, accessoires en handige tips & tricks. www.profiledefietsspecialist.nl