VVF2010 november-december by Fietsersbond

Vogelvrije Fietser november-december 2010 â&#x20AC;˘ jaargang 35 â&#x20AC;˘ no 6

Scooteroverlast 1000 Fietsenmakers gezocht TestPanel: een fiets die piept

12 Italiaanse uitstraling scoort

Gezocht: fietsenmakers

REDACTIONEEL

Scootermail

Suzanne Brink redacteur Vogelvrije Fietser s.brink@fietsersbond.nl

VogelVrijeFietser

De oproep klachten over scooters te melden op scooteroverlast@fietsersbond. nl heeft een revolutie ontketend in de redactiebrievenbus. De Vogelvrije Fietser krijgt normaal gesproken brieven en mails waar elk blad zijn vingers bij af zou likken. Ze zijn inhoudelijk, betrokken, soms zelfs ontroerend en grappig. Het enige probleem is dat ze te lang zijn en niet allemaal in de brievenrubriek passen. Kort na de scooteroproep kregen we al tien á twintig mails per dag meer dan normaal binnen, maar ze waren - zoals gebruikelijk - soms weliswaar boos, maar ook inhoudelijk. Met plaats en toedracht van concrete incidenten met scooters. Nadat de Telegraaf en RTL4 de scooterrijders alert hadden gemaakt op onze actie kregen we ineens mailtjes van heel andere strekking. Mensen die nog nooit van de Fietsersbond gehoord hadden, wisten de weg naar ons te vinden. ‘Fietseroverlast’ was de nieuwe aanhef. Het gebruik van uitroeptekens en kapitalen verdrievoudigde. We ontvingen scheldpartijen op ouders die hun kinderen in de spits lieten fietsen en op ‘fietskutten die alleen maar lullen.’ Beverige oudjes moesten sowieso maar thuisblijven. Verkeer is emotie bleek weer eens. Maar het gaat er natuurlijk om dat met de vele gegronde klachten iets wordt gedaan. (Ook scooterrijders hebben soms gegronde klachten.) Wordt vervolgd in het volgende nummer. 

november | december 2010

Ruwe sport

Marc maakt blije fietsfoto’s

10 Strip: scooter op mijn pad

28 TestKees: goedkope fietslampjes

De belevenissen van tekenaar Bas Köhler op het Amsterdamse fietspad: ‘Tuuuut! Zzzwrrroefff!’

Twee jaar geleden kwam de Smart E-line ook al als beste uit de test. Daarnaast heb je ook lampjes die louter symbolisch licht geven.

12 Scooteroverlast De verkoop van snorscooters stijgt. Dat fietsers last van ze hebben is niet zo gek: 96 procent is opgevoerd.

15 Scootermail Honderden fietsers reageerden op onze oproep om scooterklachten naar scooteroverlast@fietsersbond. nl te sturen. Een bloemlezing met de schrijnendste gevallen.

20 1000 Fietsenmakers gezocht Jonge gemotiveerde fietsenmakers vinden valt niet mee. Het imago van de branche is stoffig, maar er gloort hoop.

24 Sjieke stal In Den Haag hebben kunstenaars huisjes ontworpen voor beheerders van fietsstallingen: ‘Het huisje van Körmeling is niet warm te stoken.’

31 Airbag voor fietsers Deze maand beginnen in Den Haag en Utrecht proeven met een airbagsysteem voor fietsers. Steeds meer autofabrikanten zijn geïnteresseerd.

32 Anders fietsen (3): Fietscross Fietscrosser Lieke Kraus brak haar rug, maar geeft het crossen niet op. ‘Tijdens een wedstrijd heb je geen tijd om te twijfelen.’

36 TestPanel: de bikefinder Willem Tol en Nadine Drost testen een apparaatje om je fiets makkelijk mee terug te kunnen vinden: ‘Je moet wel heel goed luisteren.’

38 Fietsambassadeur Marc van Woudenberg trekt veel internationale fietsgekken met zijn fotoblog Amsterdamize.com. ‘Nederlanders zien niet hoe bijzonder dat fietsen is.’ Rubrieken 4 Kort 9 Rare frats 19 Column

november | december 2010

42 Fietsnieuws 45 Fietsvraag 46 Brieven

VogelVrijeFietser

kort Ledfietslicht

Poëziekoerier

Feikje Oud maakt meubelen en ledlampen. Onder andere deze fietskoplamp. De ledlampen gaan volgens de ontwerpster 50.000 branduren mee en zijn ‘warmwit’ van kleur. (max 3 Watt). De lamp is er in twee varianten, een met een buis van 1 meter lang en een van 1.10 meter. De lampen zijn voor 285 euro te koop bij www.ledobject.com

Dichteres Marjolein Pieks bezorgt gedichten aan huis. Ze dicht op maat voor verjaardagen, feesten en partijen en komt het gedicht dan per bakfiets brengen en hoogstpersoonlijk voordragen. Pieks: ‘Op het moment dat een dichter speciaal voor jou geschreven en voorgedragen heeft, zelfs bij je aan huis is gekomen in opdracht van een van je dierbaren, dan pas komt een gedicht echt tot leven.’ Sinds oktober heeft de poëziekoerier ook een winkel op de Tweede Walstraat 83 in Nijmegen. www.depoeziekoerier.nl

Meer info: www.rijnwaalpad.nl

Verbeter de snelfietsroute! Sluitingsdatum: 14 januari 2011

Prijsvraag Rijnwaalpad Het Rijnwaalpad is een snelfietsroute tussen Arnhem en Nijmegen. Zijn daar nog slimme innovaties voor te bedenken? Architecten, planologen en verkeerskundigen tot ontwerpers en kunstenaars zijn welkom om ideeën in te zenden. Plannen van studenten zijn ook welkom. De beste inzenders maken kans op de uitvoering van hun idee, mooie geldprijzen en publiciteit. Op www.rijnwaalpad.nl staat het complete wedstrijdreglement, de deelnemingsvoorwaarden en het programma van eisen en informatie over het project.

VogelVrijeFietser

november | december 2010

kort

x x

Neuriënde driewieler Cabaretier en publicist Micha Wertheim schreef Hoe Lima een lekke band kreeg. De driewieler Lima ontsnapt op een nacht uit de reparatiewinkel van fietsenmaker Richard, maar strandt met een lekke band bij een boerderij. Als Oma ontdekt dat Lima weg is, trommelt ze de andere fietsen op om het driewielertje op te sporen en terug te brengen voordat de fietsenmaker aan het werk gaat. Die andere fietsen zijn Hendrik-Jan de tandem en Tina de vouwfiets. Bij het boek zit ook een cd. Micha Wertheim leest niet klakkeloos de tekst op. Er is een heus hoorspel gemaakt met straatgeluiden, blaffende honden, het bekende knerpend grind en het geneurie van de kleine driewieler. Het is Wertheims tweede kinderboek. Het eerste heette Duimelot (2003). 17,50 euro. Actieprijs 14,50 euro (zie pagina 41)

Amsterdam: Wereldstad op de fiets De Fietsersbond Amsterdam heeft een route gemaakt langs plekken die verbonden zijn met zulke uiteenlopende gemeenschappen als homo’s, krakers en moslims. De Dappermarkt met etenswaren, huishoudelijke artikelen en kleding uit alle windstreken staat op de route. Een verrassing in de buurt van het Vondelpark zijn de Zevenlandenhuizen in de Roemer Visscherstraat. Op rij staan daar zeven villa’s uit 1894 die min of meer in de stijl van verschillende Europese landen zijn gebouwd. Overal afstappen en binnenlopen is wat veel van het goede, de fietstocht is op zichzelf al leuk. Het boekje ‘Amsterdam: Wereldstad op de fiets’ is te koop bij boekwinkels, kaartenwinkels en Fietsersbond Amsterdam voor 2,50 euro

november | december 2010

Rectificatie

In de Vogelvrije Fietser van september/oktober hebben we de bontgekleurde ‘fietstas van crocs’ ten onrechte aan Basil toegeschreven. De tas is van Fastrider.

VogelVrijeFietser

Tekeningen: De la Rive Box

kort

Lichtgewicht brug

Over het Amsterdam-Rijnkanaal komt bij Nigtevecht een spectaculaire nieuwe fietsbrug. Ontwerper Rogier de La Rive Box heeft voor de brug met vliegtuigontwerpers, betondeskundigen en materiaalonderzoekers gepraat om de lichtst mogelijke constructie te bedenken. De opritten worden gemaakt van Ultrahogesterktebeton (UHSB). Dat kan in allerlei mallen gegoten worden en hoeft niet dik te zijn om sterk en hard te wezen. De opritten worden maar vier centimeter dik. Dat betekent dat op beton bespaard kan worden en dat scheelt weer aanzienlijk in de CO2 uitstoot. Fietsers klimmen in drie cirkels naar acht meter

hoogte. Leuk detail: in de boog zitten zonnecellen. Die wekken niet alleen energie om de brug te verlichten maar verwarmen als het koud is het wegdek zodat de brug sneeuw- en ijzelvrij blijft. Theo Zeegers van de Fietsersbond vindt een brug altijd beter dan geen brug, maar benadrukt dat een lange helling voor fietsers verreweg de voorkeur heeft boven een wentelpad. ‘Het fietspad moet breder worden dan normaal, want een fietser krijgt gauw een claustrofobisch gevoel in zo’n spiraal.’ Ook is de helling, die uit zal komen op iets meer dan vier procent aan de hoge kant.

Fietstas van gerecyceld pvc Handed by verkoopt tassen en manden van gerecyclede pvc. Ze garanderen dat ze eerlijk geproduceerd worden. Honderd procent kinderarbeidvrij. Op handedby.nl een overzicht van winkels waar ze te koop zijn. Prijs: 35 euro.

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Foto: Linda Huijsmans

(Nog) geen toerist te bekennen

november | december 2010

Berlijn is een heerlijke stad om te fietsen. Ruim, groen en fietsvriendelijk. In een nieuwe fietsgids voor de stad zet journalist Linda Huijsmans zes routes uit. In de gids de waarschuwing dat de fietsgids geen vervanging is voor standaard reisgidsen, maar een aanvulling. Het accent van de fietsgids ligt namelijk niet op toeristische highlights. De fietstochten voeren juist langs plekken waar je amper een toerist ziet. Fietsroute 4 leidt bijvoorbeeld door Kreuzberg met ‘Klein Istanbul’, zoals de buurt rond Kottbusser Tor ook wel genoemd wordt. Huijsmans schrijft ook over de homocultuur in de wijk. Route 5 door Prenzlauer Berg komt onder andere langs café Wohnzimmer, dat helemaal is ingericht met DDRmeubels en een nagebouwde keuken uit de DDR-tijd. Odyssee Fietsgids Berlijn kost 7,20 euro. Te bestellen via www. odyssee-reisgidsen.nl

VogelVrijeFietser

kort

Fietsgids Berlijn

ucolafrittata met tomaatjessalsa Dit kruidige groentenrecept vind je in Smaakmakend,

het enige blad dat puur over biologisch eten&drinken gaat.

Je kunt het gratis meenemen in de natuurvoedingswinkels. Eén probleempje: ‘t smaakt allemaal zo ontzettend lekker, dat ons blad de winkels uitvliegt. Dat is natuurlijk leuk voor de makers van het blad, maar minder leuk voor de lezers. Want die grijpen nogal eens mis. Onze oplossing: voor voo € 22,50 valt Smaakmakend een jaar lang (6x) op je deurmat. Vind je dit een lekker idee? Vi Ga dan naar www.smaakmakend.nl G of bel (030) 233 99 77.

Biologisch smaakt ’t lekkerst in

rare frats

Boze buurman Aan de rand van Ede ligt een prachtig fietspad dat ontsierd wordt door een enorm stevig uitgevoerde fietssluis. Waarom moeten fietsers hier in de remmen en een slingerbeweging maken?

buurt heeft geklaagd en dan ligt dit er en dan klagen ze weer, tot aan de wethouder toe. Dat deze sluis gevaar voor fietsers zou opleveren, is onzin. Ik zie geen enkel probleem. Dit gaan we echt niet meer weghalen.’

Een roadblock noemt Andries Noback de versperring op het fietspad bij hem in de buurt. Hij stuurde ons foto’s en legt uit: ‘Dit fietspad, het Lange Parkpad, was 15 jaar terug de gewone weg van Ede naar Veenendaal. Nu is het een snelle verbinding voor fietsers. Het is de kortste verbinding naar industriegebied Rietlanden. De reden voor dit roadblock is een aanwonende die met zijn auto/tractor gebruik maakt van het fietspad. Een gefrustreerde ambtenaar heeft het maar zo opgelost. Maar ik vind het gevaarlijk. Je moet fors in de remmen, de doorgang is maar 1.20 en het obstakel heeft vrij hoge stoepranden. De gladheidbestrijding kan er niet meer bij. Je ziet ze niet in het donker. Het middel is bijna erger dan de kwaal.’

Theo Zeegers, verkeersconsulent Fietsersbond ‘Deze oplossing is mesjogge, dit is een prachtig fietspad en dan ga je het zo verknallen. Dat is geld weggooien. We horen vaker over boeren die paaltjes eruit rijden in het buitengebied. Maar er zijn echt wel andere oplossingen. Waarom niet de bermen zo blokkeren dat er geen auto of tractor meer langs kan? Waarom die slinger voor fietsers?’

Tekst: Karin Broer Foto: Andries Noback

Harriette Campen, afdeling verkeer van de gemeente Ede: ‘Dit is uitgegaan van de afdeling beheer. Mijn eerste (verkeerskundige) indruk van de foto’s, die u stuurde, is dat de road blocks wel degelijk goed verlicht zijn. Ik heb niet het idee dat de zichtbaarheid zodanig slecht is, dat dit een gevaarlijke situatie oplevert.’ Bram Snaterse, wijkcoördinator van de wijk Ede-Zuid. ‘Het gaat hier om een man, bekend bij politie en toezicht, die lak heeft aan alles. Hij heeft een hele hoge fourwheeldrive, zo’n Hanomag. Hij doet iets in de beveiliging van het industrieterrein, dus ik begrijp wel dat hij graag over dat fietspad gaat. Anders moet hij de hele wijk door. De buurt heeft geklaagd. Daarna zijn er allerlei maatregelen genomen, dat hielp allemaal niet. De politie heeft hem meerdere malen bekeurd op het fietspad, maar daar trekt hij zich niks van aan. Dit obstakel werkt.’ Waren er geen andere oplossingen? ‘De verkeerskundigen hebben dit vormgegeven. Het is een sluisje in een fietspad, en het moest vrij hoog zijn, want anders rijdt die meneer met zijn Hanomag er gewoon overheen. We hebben paaltjes geprobeerd, het helpt allemaal niet. De

november | december 2010

Gerard van de Heuvel, afdeling beheer gemeente Ede: ‘Ja ik heb dit ontworpen.’ Waarom geen versmalling, zodat fietsers niet zo’n slinger hoeven maken? ‘Hij heeft een trekker, als hij met een wiel over een trottoirband kan rijden, dan doet hij dat. Dan rijdt hij het hekwerk omver.’ Hij heeft toch een fourwheeldrive? ‘Hij heeft ook een trekker en met de trekker rijdt hij eerst die dingen kapot. Ik woon zelf ook in de wijk en ik heb hem dat verschillende keren zien doen. Als ik het voor het zeggen had, had ik hem een achteruitgang gegeven. Dat was waarschijnlijk goedkoper geweest. We hebben daar paaltjes gehad van zevenhonderd euro per stuk. Ik denk dat we daar wel tien van hebben neergezet. Nu rijdt hij door de bosjes, dat mag ook niet. Dit is niet de mooiste oplossing, maar het zorgt er wel voor dat er geen auto’s meer op het fietspad rijden. Want vergis je niet: zodra die buurman de paaltjes kapot had gereden, reden ook de andere bewoners het fietspad op.’

Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen? Stuur hem naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: vogelvrijefietser@fietsersbond.nl of postbus 2828, 3500 GV Utrecht.

VogelVrijeFietser

november | december 2010

VogelVrijeFietser

‘We hebben veel geïnvesteerd in het imago’

De opkomst van de snorscooter

Scooteroverlast De verkoop van snorscooters is dit jaar flink gestegen. Fietsers klagen steen en been

over hoge snelheden, (bijna)ongelukken, stank en intimiderend rijgedrag. Maar waarom is de snorscooter ineens zo populair?

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Tekst: michiel slütter Foto: maarten hartman

In 15 december 1999 ging bij de Fietsersbond de vlag uit. In dat jaar werd de bromfiets naar de rijbaan verbannen. ‘We hadden daar jarenlang campagne voor gevoerd’, vertelt Arien de Jong van de Fietsersbond. ‘De bromfiets op het fietspad was onveilig voor fietsers. Toen uit onderzoek in Apeldoorn en Den Haag bleek dat bromfietsers minder risico’s liepen op de rijbaan was het probleem opgelost. Binnen de bebouwde kom moesten brommers voortaan op de rijbaan.’ Een weldadige rust daalde neer op het fietspad en het probleem van de brommers leek voorgoed opgelost. Maar er was nog een gemotoriseerde tweewieler en die mocht en mag nog steeds op het fietspad: de snorfiets. Dat was indertijd geen enkel probleem. De snorfiets mag maar maximaal 25 kilometer per uur rijden. En omdat de snelheid zo laag is, is een helm niet verplicht. Gepensioneerden waren er dol op. Voor de jeugd was het maar een suf vervoermiddel.

Verkoopsucces Inmiddels is de snorscooter – een snorfiets die er als een scooter uitziet – een verkoopsucces. En niet alleen bij de senioren. De RAI, de branchevereniging van de fabrikanten en importeurs, meldde begin juli opgewekt dat de snorfietsverkopen in het eerste half jaar van 2010 met ruim twintig procent waren gestegen. De brommerverkoop daalde in dezelfde periode met een dikke zeven procent. Waar komt dat succes vandaan? Het imago van de snorscooter is onder jongeren sterk veranderd, stelt Marco Lindhout van Motana 2Wheels uit Veenendaal. Dit bedrijf importeert de SYM, de bestverkochte snorscooter van Nederland. ‘Vroeger zag je alleen scooters bij de LTS staan’, zegt Lindhout. ‘Nu staan ze vooral bij het VWO. We hebben veel geïnvesteerd in het imago.

Onderzoek Rijkswaterstaat: 96 procent rijdt te hard Bijna alle snorscooters rijden te hard. Dit blijkt uit metingen van de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS) van Rijkswaterstaat in Woerden, Apeldoorn en Den Haag. De DVS heeft naar eigen zeggen beperkte metingen uitgevoerd. De snelheid is gemeten van 100 passerende snorscooters. De uitkomst: 96 snorscooteraars reden harder dan de wettelijk toegestane 25 kilometer per uur. De snelste snorscooter reed 61 kilometer per uur. Gemiddeld reden de snorscooters 34 kilometer per uur. De metingen zijn een onderdeel van een onderzoek naar botsingen tussen fietsers. In het onderzoek is ook gekeken naar botsingen van fietsers met brom- en snorfietsen. Opmerkelijk is dat in maar liefst veertig procent van deze ongevallen fietsers ten val komen doordat de brom- of snorfietsers volgens DVS ‘te weinig afremmen en/ of onvoldoende marge aanhouden bij het passeren’.

november | december 2010

Afdeling Amsterdam: ‘een plaag’ Fietsers ervaren snorscooters als een plaag, zegt Gerrit Faber van de afdeling Amsterdam van de Fietsersbond. ‘Ik ben op 1 juli op de Fietsersbond begonnen. Toen ik dat op het schoolplein van mijn dochter vertelde, vroegen ouders of ik dan toch echt iets aan die scooters op het fietspad wilde gaan doen.’ De afdeling wil dat de gemeente wat doet aan het gevaar, de overlast, de vervuiling en heeft een petitie opgesteld. Wie het wil, kan een petitie tekenen op scooteroverlast.nl.

Veel meisjes kopen nu een snorscooter en zij willen helemaal niet hard rijden. Sportieve modellen zoals Yamaha Aerox zijn nu onverkoopbaar.’ De meisjes vallen volgens Lindhout voor snorscooters met een Italiaanse uitstraling. Belangrijk is: ‘kom ik wel goed over bij de jongens’. Lindhout moet het hebben van deze meisjes die het uiterlijk belangrijker vinden dan de snelheid.

Gevaarlijk gedrag ‘Zo’n tien jaar geleden was de snorfiets alleen voor ouden van dagen’, zegt Thomas Aling van de Politie Utrecht. ‘Nu merken we dat de snorscooter zeer populair is bij de jeugd.’ En dat leidt wel eens tot problemen. ‘De combinatie van iets motorisch en jonge rijders: dat levert verkeerde reacties op. Jonge rijders kunnen het verkeer niet goed in zich opnemen. Ze passeren links en rechts, of gaan er te dicht langs. Ze zijn overmoedig, denken dat het wel kan. Op die leeftijd is stoer doen belangrijk en er wordt niet veel nagedacht over de ander.’ Veel jongeren zien volgens Aling het gevaar niet zo van slingeren, spookrijden of wheelies (op het achterwiel rijden) maken. En dat is niet het enige. Snorscooters gaan vaak te hard. Dat weten fietsers uit eigen waarneming heel zeker. De redactie heeft na de oproep om scooteroverlast te melden zo’n 300 reacties ontvangen. Lezers merken op dat de snorscooters de 25 kilometer per uur-grens moeiteloos passeren. Dat snorscooters zo hard gaan, is ook de branche niet ontgaan. ‘Ik signaleer dezelfde dingen’, zegt Lindhout van Motana 2Wheels.

Verpesten Lindhout is helemaal niet gelukkig met de snelle snorscooters. ‘Die verpesten het voor onze markt. We zouden graag zien dat de politie tegen de snorscooters optreedt die harder gaan dan 25 per uur.’ Hij was nou juist zo blij dat het probleem van de opgevoerde brommers voor een groot deel is opgelost. ‘Zeven jaar geleden zag je nog jongens met een helm op hun hoofd keihard door rood scheuren. Die groep is verdwenen. Als branche hebben we een convenant ondertekend over de 45 kilometer-scooters. Dat is goed gelukt: niemand verkoopt bijvoorbeeld nog uitlaten waarmee je de snelheid kunt opvoeren. Maar we zien op dit moment een gigaontwikkeling bij bedrijven die geen lid zijn van de RAI of BOVAG. Die verkopen

VogelVrijeFietser

snorscooters die harder gaan. We zien het met leden ogen aan. Het is een gevaar voor onze branche. Ze verpesten het voor onze markt.’

Echte snorscooters En de Fietsersbond is weer terug bij af. De brommer is verbannen, maar daarvoor in de plaats is de snelle snorscooter gekomen. ‘Snorscooters rijden veel harder dan de wettelijk toegestane 25 kilometer. Dat blijkt overduidelijk uit de metingen van Rijkswaterstaat (zie Snorscooters rijden te hard op pagina...). En ook uit de reacties van de lezers komt naar voren dat snorscooters veel en veel te hard gaan’, zegt Wim Bot van de Fietsersbond. ‘Door die hoge snelheid zijn het in feite brommers geworden.’ Wat moet er nu gebeuren? Bot: ‘Snorscooters moeten weer echt snorfietsen worden: dus niet harder dan 25 kilometer per uur. We willen dat de politie gaat handhaven. Ook de branche moet er op toezien dat er geen snorscooters worden verkocht die te hard gaan.’ 

Zes vragen over de snorscooter

Wat is een snorscooter? In de wetgeving kom je het woord snorscooter nergens tegen. De wetgever heeft het over een snorfiets. In 1974 is deze categorie in het leven geroepen. De snorfiets is ontstaan als een fiets met hulpmotor. Volgens de RAI Vereniging, de branchevereniging van fabrikanten en importeurs, was de snorfiets aanvankelijk bedoeld voor mensen die behoefte hadden aan ondersteuning bij het fietsen. Op een snorfiets hoef je geen helm op en de maximaal toegestane snelheid is 25 kilometer per uur.

4 5

Wat is het verschil tussen een bromscooter en een snorscooter? Het zichtbare verschil is het kentekenplaatje: op een bromscooter een gele, en op een snorscooter een blauwe. En op een snorscooter hoef je geen helm op. Maar brom- en snorscooters zijn uiterlijk bijna niet uit elkaar te houden. En volgens de verkopers zijn brom- en snorscooters ook technisch volledig gelijk. Een bromscooter mag 45 kilometer per uur, en een snorscooter 25 per uur. Volgens de BOVAG, waar de meeste tweewielerzaken bij zijn aangesloten, worden snorscooters ‘afgeknepen’ om te voorkomen dat ze harder dan 25 kilometer per uur gaan. In de praktijk gaan snorscooters vaak harder. Hoe kan dat? Het is volgens de BOVAG ‘niet zo heel ingewikkeld’ om een snorscooter op te voeren. Waarom is de snorscooter zo populair? Paul de Waal van de BOVAG, per mail: ‘BOVAG-bedrijven zien vooral een groeiende interesse van nieuwe consumenten in de grote steden, daar is de verkoop van snorfietsen met tientallen procenten toegenomen de laatste jaren. Bijna een op de drie Nederlandse snorfietsen wordt inmiddels in een van de vier grote steden verkocht. De nieuwe kopers zijn stadsbewoners die de snorfiets gebruiken voor verplaatsingen in de stad en voor woon-werkverkeer. Ze

stappen over van auto en OV. We schrijven de toenemende populariteit van de snorscooter onder meer toe aan het gemak dat de snorfiets biedt ten opzichte van de brommer. Een helm is niet nodig; het is opstappen en rijden.’

VogelVrijeFietser

Waar moet een snorscooter rijden? Op het fietspad, samen met de fietsers. Alleen op een onverplicht fietspad - herkenbaar aan een rechthoekig zwart bord met het woord fietspad - is de snorfiets verboden. Doet de politie iets tegen scheurende snorscooters? We hebben vijf korpsen gevraagd of er wat aan de te hard rijdende snorscooters wordt gedaan. De woordvoerders bevestigen dat er meer snorscooters rondrijden, maar cijfers over het aantal bekeurde snorscooteraars kan geen enkel korps leveren. In Amsterdam, de stad met de meeste snorscooters, valt het volgens de politie met de overlast wel mee. ‘Het zal ongetwijfeld weleens te hard gaan’, zegt Ebe van der Land van de Amsterdamse politie. ‘Maar je moet ook naar de fietsers kijken. Die rijden vaak door rood. De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Als je ziet hoe druk het in Amsterdam is gaat het nog verrassend vaak goed.’ De BOVAG zou het overigens niet erg vinden als er vaker werd gecontroleerd. ‘De boetes mogen wel wat steviger zodat die daadwerkelijk afschrikken’, aldus de BOVAG-woordvoerder. Veel fietsers klagen over de stank. Is daar wat aan te doen? De belangenvereniging van fabrikanten en importeurs (RAI) wijst er op dat de scooters sinds de Euro 2-norm al een heel stuk minder vervuilend zijn geworden. En de fabrikanten zouden van de EU graag aanvullende eisen willen. De BOVAG, waar de tweewielerzaken bij zijn aangesloten, verwacht dat door elektrische scooters de luchtkwaliteit vanzelf verbetert.

november | december 2010

Lezers over scooteroverlast Scooters op het fietspad zijn fietsers een doorn in het oog. Niet eerder heeft een oproep in de Vogelvrije Fietser zoveel reacties opgeleverd. We kunnen niet meer dan een selectie plaatsen. Meer op: fietsersbond.nl/nieuws/scooteroverlast

Scheuren

Kinderen bang voor scooters

Ik wil dat er geen scooters op het fietspad mogen omdat ze altijd zoveel herrie maken en ze scheuren altijd zo hard zodat ik niet meer kan fietsen. Silke (8 jaar)

Mijn jongste dochter gaat op haar fiets naar de middelbare school. Sinds de eerste schooldag zijn er al drie kinderen (drie van de groep van zes waarmee ze naar school rijdt) betrokken geweest bij een incident met een scooter. In de eerste week is haar klasgenootje op het fietspad aangetikt door een scooter die veel te hard reed. Het meisje kwam ten val: schaafwonden aan haar gezicht en een lichte hersenschudding. Een week later is een ander klasgenootje ten val gekomen. Een scooter stond naast haar bij een stoplicht. Het stoplicht sprong op groen de scooter trok op en haakte bij het meisje in bij haar handrem en sleurde haar mee. Een maand later is mijn eigen dochter op een fietspad door een zeer hard rijdende achteropkomende scooter geraakt: haar arm geschaafd en haar pols gekneust. Bij navraag bleek dat de meisjes netjes achter elkaar reden. Ze zijn na deze incidenten bang geworden (en als ouder zie je dat ze hierdoor onzekerder zijn in het verkeer en dus gevaarlijker). Als er nu een scooter aankomt, waarschuwen ze elkaar maar ik ben bang dat ze dan ook gaan wiebelen met hun stuur. Het kan toch niet zo zijn dat kinderen op een fietspad gevaar lopen door veel te hard en roekeloos rijdende scooters! Waar kunnen ze dan nog veilig rijden? Helma, Rotterdam

Dan maar lopen Heel vervelende en gevaarlijke scooteroverlast in Deventer is er op de spoorbrug. De situatie op de brug was voor mij aanleiding om met de fiets lopend over het looppad te gaan. Ik hou mijn hart vast voor de vele kinderen op dit fietspad. Sommige scooterrijders zijn brutaal en gevaarlijk en houden geen rekening met de kinderen, in tegendeel, ze vinden het maar hinderlijke obstakels. G., Deventer

Handhaving

Andere werktijden

Grootscheepse autocontroles vinden regelmatig plaats, ik zie zelden brommercontroles plaatsvinden. Zelf er wat van zeggen helpt echt niet, je krijgt een grote mond terug. Mijn bezwaren: stank, lawaai, en minder rust, onveilige situaties Rustige routes zijn niet meer rustig en ontspannend. De oplossing: Blauw nummerbord afschaffen, en alle brommers op de rijweg. Vera

Mijn route naar het werk gaat tussen Zeist en Soesterberg door het bos en daar ondervind ik veel overlast van scooters en brommers. Vooral tussen acht en half negen ben je je leven soms niet zeker en om die reden heb ik mijn werktijden aangepast. Gea, Zeist

Spookrijders Het ergste vind ik de spookrijders, die je niet aankijken en in volle vaart langs je scheuren op het smalle fietspad. Als er niet genoeg ruimte is om langs de fietsers te scheuren dan rijden ze de stoep op zwiepend langs voetgangers en andere obstakels. Een fietstocht door Amsterdam met mijn buitenlandse familie zit er niet meer in, ze vinden de scooters doodeng! Liesbeth, Amsterdam

november | december 2010

woorde wijze elkaar te passeren. De laatste tijd word ik regelmatig ingehaald door groepjes (van 3-4 scooterrijders) die bij elkaar horen en gezamenlijk rijden, dat is echt heel onprettig als ze achter elkaar zo langs je heen racen. Grith., Amsterdam 

‘Sloom wijf’ Gisteren nog werd mij door een scooterrijder toegeschreeuwd: ‘ga eens aan de kant, sloom wijf!’ Waarna ik inderdaad aan de kant gedwongen werd, terwijl ik met mijn zoon normaal op het fietspad reed. Ik hoop echt dat er maatregelen komen want voel me absoluut niet meer veilig en mijn zoon ook niet !!! M., Nijmegen

Groepjes Ik vind de meeste fietspaden veel te smal en de scooters te breed om op verant-

VogelVrijeFietser

de overheid dit toestaat. Het wordt hoog tijd dat scooters op fietspaden verboden wordt. Jeroen, Emmen

Volhouden! Ook ik heb vervelende ervaringen met scooters op het fietspad, zoals zovelen. Prima dat deze problematiek eindelijk in het vizier is. Houd vol! Andreas, Amsterdam

Projectielen

Opgevoerd

Gewond

Fietsend door de stad schat ik dat zo’n 9 van de 10 scooters (brom- en snor-) opgevoerd zijn. Ze rijden te snel, maken te veel lawaai en stoten viezigheid uit. Ik vind het een schande dat de overheid dit laat gebeuren! H., Amsterdam

Ik ben zelf al eens finaal van de weg gereden en tegen de grond gekwakt door scooter met duorijder die zaten te dollen en totaal niet opletten. Ik was goed gewond. Ze gaven een vals adres op. Joke

Vluchten Fietsen over het fietspad Halfweg-Haarlem is zeker in het weekend een ramp. Het lijkt wel of alle scootertjes uit Amsterdam dan naar Haarlem (Zandvoort ) gaan. Ze doen dit in een soort ‘wedstrijdverband’; zo hard mogelijk en naast elkaar. Mijn vriendin en ik fietsen dan al niet naast elkaar, maar moeten soms toch nog de berm invluchten. En ga je niet gauw genoeg aan de kant dan word je uitgescholden. Het is nu al zover dat we dit fietspad zoveel mogelijk mijden. Eigenlijk te gek voor woorden. Leny, Zwanenburg

Straaljager Scooters vervuilen als een vrachtwagen en maken lawaai (soms) als een straaljager. Onbegrijpelijk dat we dit als samenleving accepteren. Frans, Soesterberg.

Middelvinger Stank, agressief rijgedrag op het fietspad, middelvinger opsteken, veel te hard rijden. Vandaag zat ik in een auto die in de stad 50km reed en we werden ingehaald door een scooter met een blauw nummerbord, die op het fietspad reed. Voorstel om alle scooters (blauw of geel) verplicht een helm te laten dragen en op de autoweg te laten rijden. Zal wel niet de enige zijn die dat zou willen. Peter, Amsterdam

Scholieren Ik woon in Emmen maar het probleem is natuurlijk landelijk. Overdag zie ik scholieren op scooters op fietspaden rondrijden. Vaak rijden ze veel harder dan ik (hoewel ik vaak al op hoog tempo fiets) en word je vaak krap en met hoge snelheden ingehaald. Wat ik zeer irritant vind, zijn de enorm smerige uitlaatgassen die je als fietser verplicht wordt in te ademen. Ik begrijp echt niet waarom

Ziekenhuis Inmiddels een kleine zes weken in de ziektewet als gevolg van een frontale aanrijding met een scooter. Dat overlast door scooters toeneemt is tijdens mijn korte verblijf in het ziekenhuis bevestigd. Diezelfde avond is een ernstig gewonde skeeleraar binnengebracht na een frontale aanrijding met, jawel, een scooter. De aanwezige verpleegkundigen en artsen lieten mij ongevraagd weten dat ongevallen waarbij scooters en zogenaamde zwakke verkeersdeelnemers zijn betrokken hand overhand toenemen. Jasper

VogelVrijeFietser

Ook in Leeuwarden is het aantal scooters de laatste tijd enorm toegenomen. Ik vind het onbegrijpelijk dat deze projectielen, die behalve stank en lawaai ook teveel ruimtegebrek op de fietspaden en onveilige situaties opleveren, nog steeds op de fietspaden rijden. Ook begrijp ik niet dat ze verkocht mogen worden terwijl ze net zulke vervuilende uitlaatgassen uitstoten als zware vrachtwagens. Els, Leeuwarden

Wild west in Den Haag Ja, de scooters nemen het fietspad over. In Den Haag is dat mede veroorzaakt door de volstrekt ondoorzichtige regelgeving. Op de ene plaats mag een scooter wél op het fietspad, even verder weer niet; blauwe nummerplaten hebben, om de een of andere duistere reden, vrij spel; gele nummerborden worden af en toe naar de autorijbaan verbannen. Het gevolg is een volkomen wild-west op de fietspaden. Voeg daaraan toe het langzamerhand hilarisch wordende spookrijden op de fietspaden en u begrijpt dat ik, wonende in Kijkduin, niet meer naar de stad fiets. Tiny, Den Haag

Berm Als fietser moet ik regelmatig van de fiets afspringen en de berm in. Fernande, Rotterdam

Oudjes De jongelui op scooters hebben héél veel haast en dan ben je als rustig achter elkaar fietsende oudjes lastig en langzaam. Lia, Amsterdam

Actie Zodra ik merk dat er binnen de mogelijkheden van de Fietsersbond actie wordt ondernomen kunt u mij direct weer noteren als lid. Hans, Amsterdam

november | december 2010

Wie fraudeert hier?

Er wordt zo gehamerd op het nut van lichaamsbeweging, ook voor ouderen, maar op deze manier gaat dat niet. C., Maastricht

Ik vraag mij af hoe het mogelijk is dat je bij een bonafide fietsenmaker zo’n scooter kunt kopen die volgens de nummerplaat slechts 25 kilometer per uur rijdt maar in werkelijkheid met 50 tot 60 km per uur over de fietspaden scheurt. Wie fraudeert hier en hoe is dat mogelijk? Pieter, ‘s-Hertogenbosch

Door het park rochelen

Ventileren

Overvol fietspad

Het lukt weinig scooteraars de neiging te onderdrukken voor me te willen staan bij het verkeerslicht, zodat mijn longen die juist voluit aan het ventileren zijn, de volle laag binnenkrijgen. Sjaco

Ik ben 78 jaar en heb mijn hele leven gefietst. Ik woon in Amstelveen en moet vaak in Uithoorn zijn. Sinds kort durf ik niet met de fiets en neem de auto. Het fietspad langs de Bovenkerkerweg is overvol met hardrijdende scooters. Wies, Amstelveen

Slechte voertuigbeheersing

Zelfs de smeris... euh... POLITIE bestaat het om met hun luie reet op een vieze scooter door het park te rochelen. Tjerk

pont op zijn bestemming is deze nog op de pont opnieuw te starten. Wanneer je als fietser achter zo’n brommer staat, word je bijna vergast en de herrie is niet te harden. Janna, Amsterdam

Snorfietsers weten niet met hun voertuig om te gaan. Ze kunnen geen bochten nemen. Hebben ze je net ingehaald, en moet je weer voor ze afremmen. Wilco

Roze scooter

Lobbyisten

Prioriteiten van de politie

De brommer-branche heeft kennelijk bekwamer lobbyisten dan de oncologen en longartsen. Jos

De prioriteiten van de politie worden soms raar gelegd. Voor mobiel bellen in de auto worden bij wijze van spreke complete opsporingsteams opgericht, dagelijks staan tientallen agenten langs de snelweg met een lasergun - maar handhaven op het fietspad, waarmee je echt de verkeersveiligheid dient, dat is teveel gevraagd. Simon, Arnhem

Pont Amsterdam We wonen in Amsterdam-Noord en om naar ‘de stad’ te gaan (om te werken bijvoorbeeld) zijn we aangewezen op de GVB-pont over het IJ. Daar maken ook heel erg veel scooters en brommers gebruik van. Prima natuurlijk, ware het niet dat - ondanks een verbod daarop iedereen zijn scooter/brommer start om de pont op te rijden en nog voordat de

De negatieve opmerkingen gaan vooral over de jonge, stoere scooterrijders. Meisjes op roze scooters geven geen overlast. Floor

Maastricht Wij zijn een bejaard echtpaar en durven in Maastricht niet meer te fietsen op de fietspaden.

Pols Vorig jaar oktober ben ik ‘s avonds om tien uur van mijn fiets gereden door een jonge scooterrijder, ik denk elektrisch want ik hoorde niets aankomen, op het fietspad van de Nassaukade in Amsterdam. Hij reed zo hard dat hij na zijn val nog meters op zijn zij voortschoof over de stoep. Sindsdien durf ik niet meer te fietsen. Ik heb een half jaar last gehad van mijn pols. M., Amsterdam

Naast elkaar fietsen Maak een verschil tussen bromfietspad en fietspad in uw actie. Propageer achter elkaar fietsen tenzij! En beter met de scooter naar je werk dan de auto. Met mijn scooter veroorzaak ik veel minder overlast dan de fietser die van de auto gebruik maakt om de kinderen naar school te brengen en enkele keren per jaar via Schiphol gaat vliegen. Scooterrijder

Blaffende toeter Geregeld worden we weggeduwd door snelle scooters die met een blaffende toeter je de schrik op het lijf jagen. Vaak kan je nog maar net opzij manoeuvreren. Het fietsen is hierdoor behoorlijk onaangenaam geworden. Ik ben zelfs bang geworden op het fietspad. Ik ben 70 jaar. Nelly, Amsterdam

Sigaretten Ik heb vooral last van (de uitlaatgassen van) scooters op de pont over het IJ. Erg smerig, ruikt als het equivalent van 10 pakjes sigaretten. Pieter

november | december 2010

VogelVrijeFietser

Bochtenwerk Vooral het bochtenwerk is schrikbarend. Motorrijders wordt nog geleerd dat wanneer je door een bocht gaat het overhellen de situatie veroorzaakt dat het hoofd en bovenlichaam op de ‘verkeerde’ weghelft terecht kunnen komen wat het risco van aanrijden aanzienlijk verhoogt. Ik heb niet de indruk dat de brommerrijders zich hiervan bewust zijn. Bram, Houten

Roadblocks Ik zie de oplossing in meerdere roadblocks met militairen erbij van het kaliber Eric O. Dat zou in dezen ook goed helpen. Rijdt er een te hard of asociaal wordt er gericht geschoten (op de banden). Dat soort uitschot mag blij zijn, dat ik geen rijbewijs voor een bulldozer heb. Fietser uit Nieuwegein

den! En maak ook eens duidelijk dat een snorfiets die opgevoerd is naar 40 km per uur naar de weg moet. Liever van de weg afgehaald maar daar is geen politie genoeg voor. Hé dat lucht op. Bert, de Meern

Snel voorbij Ik erger me vooral aan de stank en het lawaai. Dat ze soms ook erg hard rijden vind ik minder erg, want dan zijn ze tenminste weer snel voorbij. Ivo

‘Helm op!!’ Ik wou het graag omdraaien. Mijn vrouw heeft erg veel last op haar snorscooter van fietsende schooljeugd die de gehele breedte gebruiken en vier en vijf rijen breed fietsen. Als mijn vrouw dan claxoneert lachen ze haar uit en roepen ‘helm op!!’ Dat is pas overlast. J.A.

Geschaafde enkels Overlast van scooters komt vaak voor als ik samen met de kinderen fiets. Het kind fietst dan naast mij op het fietspad omdat hij nog niet goed genoeg alleen kan fietsen. Scooterrijders hebben daar blijkbaar lak aan en persen zich gewoon langs ons heen met als gevolg regelmatig een gevallen kind en bijna gevallen moeder. Het gaat er zo rakelings langs dat ik mijn enkels schaaf aan de zijkant van de scooter. Belinda, Hengelo(ov)

Wetgeving Overheid wees eens duidelijk in de wetgeving rond brommers op de fietspa-

Scooterproof Wij kwamen deze scootersluis tegen in het monumentale stadje Tain l’Hermitage, zo’n 60 km ten zuiden van Lyon aan de Rhone. De trappers van fietsen passen precies door het ronde gat. Aan weerszijden van het ronde gat een soort opstapjes. De betonnen gleuf in het midden zorgt er voor dat de wielen van de fietsen altijd goed uitgelijnd worden zodat de trappers de stalen constructie niet kunnen raken. Wij hebben kunnen waarnemen hoe vooral fietsers die bekend zijn met deze oplossing aan komen rijden, de voeten even als steun op de opstapjes plaatsen en vervolgens vliegensvlug hun weg kunnen vervolgen. Het is daarmee voor fietsers geen hindernis. De oplossing is absoluut scooter-proof! Hans, Purmerend

Korte opsomming van door lezers aangedragen oplossingen: - Verbieden tweetakt motor. - Slooppremie om elektrische scooter te stimuleren. - Jaarlijkse verplichte keuring op uitstoot schadelijke stoffen. - Meer investeren in meer en bredere fietspaden. - Helmplicht voor alle scooters (blauw of geel). - Verbod op de verkoop van nieuwe benzinebrommers (zowel tweetakt als viertakt) vanaf 2012. - Handhaving van de snelheid. - Alle scooters moeten van het fietspad - hooguit elektrische fietsen en een verdwaalde Spartamet mogen blijven. - Snelheidsbegrenzer. - Scooters presenteren als invalidevoertuig in plaats van een hip en stoer vervoermiddel. Wie fysiek en mentaal fit is heeft toch geen hulpmotortje nodig? - Prijs uitloven voor de eerste puber die een prent kan tonen waar hij / zij een procesverbaal heeft gekregen wegens overschrijding van de maximum snelheid op een omafiets! - Jaarlijkse APK, waarbij de maximum snelheid van het voertuig gecontroleerd wordt. - Uiteraard meer politiecontrole. - Controle op scholen/hogescholen e.d. van de voertuigen. - Weg met de scooteridentiteit. Breng ze onder bij gemotoriseerd snelverkeer en sanctioneer onbehoorlijk gedrag. - Rijders met opgevoerde herriescooters zonder pardon op de bon slingeren en bij herhaling het voertuig in beslag nemen. - Voorlichtingscampagne en daarna echt handhaven. - Iets doen aan de beeldvorming rond scooters: is voor ouderen en voor mensen die niet fit zijn, is voorstadium van scootmobiel.

Vouwfiets stuk In november 2009 ben ik aangereden door een scooter in Utrecht bij de Janskerkhof direct achter de bushalte aan de kerkzijde. Ik heb mijn hand uitgestoken, keek naar achter en er was niks te zien. Ik fietste dus naar links om de rijbaan over te steken. Juist op dit moment wil mij een mevrouw op haar scooter (die volgens mij veel te snel was) links passeren en reed me

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Geen overlast Niet echt veel last van, een enkele keer rijden ze op het fietspad. Maar dat geeft geen overlast. Gertjan, Zaandam

Gas terug Als de scooterrijder eens wat gas terug kan nemen ipv om alles te gaan claxoneren zou ik dat een hele verbetering vinden! Joke

Lui en dik Scooters, ze zijn irritant en lawaaierig en het meest jammere is, dat de jeugd er lui en dik van wordt. Jessy

Zelfgebakken taart Op 14 September botste een brommer (geel kenteken!) frontaal tegen mij op het fietspad van de Prins Hendrikkade/hoek Zeedijk. De brommer reed op de verkeerde helft van het fietspad met hoge snelheid bij regenachtig weer. Door een bocht in het fietspad zag hij me te laat. Gelukkig was ik die dag jarig en had ik de bakfiets mee genomen om mijn zelfgebakken taart veilig mee te kunnen nemen. De botsing van de brommer op de houten bak heeft mij voor groter letsel bewaard - uiteraard vielen de bakfiets en de taart op straat en heb ik blauwe plekken. TH, Amsterdam

Uitwaaierende spiegels Net als Michiel Slutter heb ik destijds als hbs middelbare scholier in de hoogste klassen ook met een Puch-brommer gereden, maar hij vergeet te zeggen dat dat kleine, ranke, sportieve brommertjes waren. Veel scooters van vandaag dag zijn plompe, Harley Davidson-achtige gevaarten, halve tractors, met vaak uitwaaierende spiegels, die door gekken uit Den Haag worden aangemerkt als snorfietsen en die het zoals Michiel terecht opmerkt stukken gevaarlijker/ onrustiger voor fietsers maken. Bert, Amsterdam 

november | december 2010

Remmen In de laatste Vogelvrije Fietser las ik dat de Nederlandse fietsenmaker steeds minder banden plakt. Het vervangen van de binnenband is namelijk veel gemakkelijker dan plakken. En goedkoper. Dus niks mis mee, zou je zeggen: prima ontwikkeling. Inderdaad. Ware het niet dat fietsenmakers blijkbaar ook niet meer de moeite nemen om naar de oorzaak van het lek te kijken. Zo stond laatst mijn achterband, die ik net had laten repareren, na vier dagen al weer leeg. Hoe kon dat? Ik zette de fiets ondersteboven en zag nu dat de buitenband was doorgesleten; wat ik voor modderplekken had aangezien bleek het binnenrubber van de buitenband te zijn. Dat verbaasde me, want zo lang had ik de fiets nog niet. En waarom had de fietsenmaker dat niet opgemerkt? Gelaten sjouwde ik terug naar de winkel, waar ik werd geholpen door een fris gedouchte zaterdaghulp met een gelkuifje. Nadat ik mijn klacht had verwoord zette de jongeman een kennersblik op en keek hij eens naar de band. ‘Hoe remt u eigenlijk? ’ vroeg hij opeens kordaat. Tja, goeie vraag. Daar had ik eigenlijk nooit zo bij stilgestaan. ‘Remt u hard of zacht, als u remt? ’ ‘Nou ja, gewoon’, klonk ik tamelijk onnozel. ‘Ik rem als het nodig is. Of ik nou hard of zacht rem, daar ben ik eerlijk gezegd nooit zo bewust mee bezig.’ Tja, dat dacht kuifje al. ‘U remt te hard!’ ‘O ja? ’ ‘Ja, kijk maar, als u hard remt, dan blokkeert het wiel. Daar slijten de banden van.’ ‘Dus ik moet voortaan maar niet meer remmen? ’ vroeg ik. ‘Nou, u moet eigenlijk zachtjes remmen’ en hij deed het voor: ‘Kijk zo, dan blokkeert het wiel niet meteen.’ Ik keek vanuit mijn ooghoeken of ik ergens de verborgen camera kon ontdekken, maar hij leek het serieus te menen. ‘Ja, deze fiets staat bekend om zijn goede remmen’, voegde hij er veelbetekenend aan toe. ‘Ja hoor eens’, zei ik, ‘zo veel rem ik niet in dit vlakke land. En ik heb weinig zin om drie keer per jaar nieuwe banden te kopen vanwege die goeie remmen. Kunnen jullie de remblokjes niet beter afstellen dan? ’. Tja, dat was bij dit model juist weer erg lastig, meende de hulp, terwijl hij bij de naaf wat aan de remkabel plukte. ‘Nou ja’, zei ik, ‘ik laat de fiets hier wel achter, dan kan er maandag iemand naar kijken.’ Maar kuifje wist niet of dat zomaar ging, die fiets daar tot maandag laten staan. ‘Nou, vraag dat dan maar aan je baas’. Die deed daar gelukkig niet moeilijk over. En dat was maar goed ook. Anders had ik er zeker een venijnig stukje aan  gewijd.

column Kees Volkers

aan. Ik ben gevallen, had lange tijd erna bovenarmklachten en mijn nieuwe vouwfiets was stuk. De mevrouw stopte heel even, schreeuwde dat het mijn fout was (!?!?!) en reed verder. Ik kon niets van een kenteken herkennen en moest zelf voor de fietsreparatie opdraaien. Kerstin, Utrecht

‘Hoe remt u eigenlijk’, vroeg gelkuifje.

VogelVrijeFietser

Tekst: Jeroen Kreule Foto’s: Michel Pellanders, Maarten Hartman, Ries van Wendel de Joode en Halfords

‘Stoffig imago’ achtervolgt fietsbranche

1000 fietsenmakers gezocht De fietsbranche tobt over het tekort aan jonge en vooral gemotiveerde fietsenmakers. Nederland heeft nu al een tekort van zo’n duizend goede fietstechnici, schat Wim van Vliet van de Tweewieler Academy in.

Wie goed zoekt, vindt hem heus nog wel: de ouderwetse fietsenmaker op de hoek. Een ambachtsman op leeftijd, gekleed in blauwe stofjas, liefst sleutelend in de werkplaats. En komt er een klant de winkel binnenlopen, dan wast hij snel het zwarte smeer van zijn handen en verandert de fietsenmaker in een fietsenverkoper. Hippe bakfietsen, ultralichte vouwfietsen of mountainbikes met hydraulische vering verkoopt hij niet, het assortiment is beperkt. Hij denkt: ik heb geen opvolgers, ik zing het nog een paar jaar uit, dan is het einde oefening. Telde Nederland begin jaren tachtig nog 4500 fietsenwinkels, tegenwoordig zijn dat er circa 2000, zegt Stef Stock van de RAI Vereniging afdeling fietsen. Schaalvergroting en professionalisering hebben de branche in korte tijd veranderd. De fietsenmaker op de hoek sterft langzaam uit.

Toekomstperspectief Wim van Vliet - voormalig eigenaar van een fietsenwinkel en oud-voorzitter van de BOVAG tweewielers - ziet het als zijn missie om tieners enthousiast te maken voor het vak, zíjn vak. Nederland heeft nu al een tekort van zo’n duizend goede fietstechnici, schat Van Vliet. ‘Wat nou, geen toekomstperspectief? Als er één branche is waarin vreselijk veel gebeurt, is het in de tweewielerbranche. In Nederland worden jaarlijks meer dan 1,2 miljoen fietsen verkocht. Een fiets is niet meer een vervoermiddel voor mensen met weinig geld, nee, een fiets is hypermodern en milieuvriendelijk. Fietsen is gezond, een goed alternatief voor de auto, fietsen is léuk. En werken in de fietsbranche is vréselijk leuk.’

VogelVrijeFietser

Omdat van Vliet zo gepassioneerd is over zijn vak is hij de officiële ambassadeur geworden van de Tweewieler Academy in Nieuwegein. Dat is het kennis-, opleidings- en trainingscentrum voor de tweewielerbranche en het onderwijs. Voornaamste doel is om de tweewielerbranche te voorzien van voldoende en goed opgeleid personeel. De Tweewieler Academy werkt intensief samen met fabrikanten, importeurs, retailorganisaties, retailbedrijven en onderwijsinstellingen. Onderzoek onder 250 ondernemers in de fietsbranche, medio 2009 uitgevoerd, wees uit dat er een toenemende behoefte was aan een extra opleidingsniveau.

De fietsenmaker op de hoek sterft uit

‘Een bandplakken is nog maar één procent van het werk’

Repareren met laptop Dat hogere niveau is hard nodig. Want de fiets maakt een enorme ontwikkeling door: andere materialen en ingewikkelde technieken. Van Vliet: ‘Neem de opmars van de e-bike, in aantallen nu nog vijftien procent van de omzet, binnenkort dertig à veertig procent van de omzet. De techniek is niet eenvoudig. Ga maar na: de ondersteuning wordt aangepast aan de druk die je uitoefent op je pedaal. Een sensor meet die druk. Dat is een ingewikkeld systeem, daar heb je kennis en inzicht voor nodig.

november | december 2010

De toekomst van de fietsenwinkel Het aantal fietsenwinkels is in dertig jaar tijd gehalveerd. En de zaken die er nog zijn, hebben moeite aan goed personeel te komen. Hoe nu te overleven als fietsenzaak? Drie bedrijven die alle drie een andere strategie hebben bedacht.

Een elektrische fiets met mankementen wordt tegenwoordig aan een laptop gekoppeld, dan wordt verbinding gezocht met de site van de fabrikant, die vervolgens registreert wat er mis zou kunnen zijn. Een band plakken of een spaak verwisselen is tegenwoordig misschien een procent van het werk. ‘ Maar het onderwijsniveau is niet meegegroeid. En dat is niet het enige probleem. De uitval onder scholieren die de opleiding tot fietsmonteur volgen is hoog. Bovendien kampt de branche nog steeds met een stoffig imago: ‘een vak zonder toekomstperspectief’. Frustrerend en een onjuiste veronderstelling, aldus Van Vliet. Van Vliet: ‘Al jarenlang kent de branche het probleem van de grote uitval onder scholieren. Veel kinderen hebben het vak gewoon niet in de vingers. En krijgen het nooit in de vingers. Uiteindelijk haken ze af. Wie zit daar op te wachten? Niemand. De kinderen niet, hun ouders niet, de scholen niet, de tweewielerbranche niet.’ Goed nieuws: het onderwijsniveau gáát omhoog, met ingang van het schooljaar 2010-2011. Voor wie meer wil dan alleen maar sleutelen aan een fiets (niveaus 1 en 2), is de opleiding Eerste Fietstechnicus in het leven geroepen. In onderwijstermen wordt dit niveau drie genoemd. In de opleiding wordt, naast techniek, ook aandacht besteed aan onder meer leidinggeven en in- en verkoopvaardigheden. Van Vliet, enthousiast: ‘Fietsenwinkels worden tegenwoordig steeds groter, er ontstaan meer lagen in het personeel. Een Eerste Fietstechnicus zou door kunnen groeien naar assistent-bedrijfsleider of bedrijfsleider, of hij zou leiding kunnen geven aan de werkplaats.’ En wie het aandurft, kan zelfs eigen baas worden. Van Vliet: ‘De kansen voor jonge, startende ondernemers nemen de komende jaren alleen maar toe. Veel goedlopende bedrijven zoeken opvolgers.’

november | december 2010

Halfords: ‘Grootste fietsenmaker van Nederland’ Halfords, naar eigen zeggen de grootste fietsenmaker van Nederland, gaat de strijd aan met de fietsspeciaalzaken: alle 150 winkels beschikken sinds dit jaar over een 2-uurs fietsreparatie-snelservice. Bij veel fietsspeciaalzaken moet je tegenwoordig veel te lang wachten voordat je fiets is gerepareerd, zegt Willem Marcelissen, algemeen directeur Halfords Nederland. ‘Ik hoor best vaak dat mensen drie of zelfs meer dagen hun fiets kwijt zijn, terwijl er slechts een bandje moet worden verwisseld. Wij beloven dat kleine reparaties binnen twee uur worden uitgevoerd: bandje plakken of verwisselen, kapotte verlichting of monteren van accessoires.’ De meeste mensen die in de winkel staan hebben een of meerdere cursussen gevolgd, onder meer bij de Tweewieler Academy in Nieuwegein ‘Zij beheersen wat ze moeten beheersen: het uitvoeren van kleine reparaties.’ Voor het uitvoeren van de grote reparaties en onderhoudsbeurten heeft Halfords eerder dit jaar een centraal reparatiecentrum in Veenendaal geopend: in dat geval zijn klanten hun fiets tussen de drie en vijf dagen kwijt. In Veenendaal werken ongeveer dertig fietstechnici, er is plek voor meer. Marcelissen: ‘Het is een landelijk probleem: het is hartstikke lastig om goede fietstechnici te vinden. We zijn dan ook hard bezig met het werven van echte vaklieden.’

VogelVrijeFietser

Henry Cutler: ‘Het gaat om de combinatie van handen en gevoel’

WorkCycles: ‘Liefde voor de fiets’ Vooropgesteld: Henry Cutler, oprichter en eigenaar van WorkCycles in Amsterdam, heeft tien zeer gemotiveerde werknemers in dienst, ‘misschien wel de beste fietstechnici uit Amsterdam en wijde omgeving’. Toch heeft hij één grote frustratie: het lukt hem niet om zijn team –gemiddelde leeftijd tussen de 32 en 35 jaar - uit te breiden met een paar enthousiaste tieners. Talentvolle jonkies met liefde voor de fiets, die Cutler zelf wil opleiden. ‘Ik heb hier regelmatig stagairs van een ROC rondlopen, maar zo gauw ze op een scooter mogen, interesseert die fiets ze helemaal niets meer. Ze zien de stage bij mij als een opstapje: ze willen uiteindelijk het liefst sleutelen aan auto’s, motoren of trucks.’ En daar begrijpt de 43-jarige Cutler geen snars van. ‘Elke bout, elke moer die in een auto zit, staat beschreven in een handleiding. Volg de aanwijzingen en er kan niks verkeerd gaan. Niets uitdagends aan, toch? Bij de fiets gaat het om de juiste combinatie van handen en gevoel. Dát wil ik zo graag overbrengen aan een paar jonge gasten.’

VogelVrijeFietser

Wanneer Cutler een vacature heeft, zijn er grofweg drie soorten mensen die reageren: idealisten, vreemde jongens en losers. De idealisten tonen volgens Cutler liefde voor de fiets, denken ook na over de betekenis van de fiets. Ze stemmen links. Met vreemde jongens bedoelt hij jongens met hersens die aanvankelijk een carrière bij Philips ambieerden, toch niet kunnen aarden bij zo’n bedrijf en fietsenmaker willen worden omdat ze ‘gewoon leuk werk willen hebben’. De losers tenslotte zijn jongens die eigenlijk niks kunnen. Die denken: ach, ik word wel fietsenmaker.

Speeltuin Cutler (43), geboren en getogen in New York, streek acht jaar geleden neer in Amsterdam. In 2003 richtte hij WorkCycles op. WorkCycles, met twee winkels in Amsterdam, ontwerpt en ontwikkelt fietsen, met name bakfietsen, transportfietsen en stadsfietsen. De werkplaats staat bekend als dé plek om je bakfiets te laten repareren, maar ook andere fietsen worden vakkundig gerepareerd. Cutler: ‘Voor wie liefde heeft voor de fiets, is WorkCycles

een speeltuin. We hebben een prachtige werkplaats, werken met supergereedschap, de sfeer is goed, er is ruimte voor eigen inbreng: naar iedereen met een goed idee wordt serieus geluisterd.’ Cutler is blij met de komst van de nieuwe opleiding Eerste Fietstechnicus, die in september van start is gegaan. ‘Ik heb me daar hard voor gemaakt, samen met een flink aantal anderen. Het niveau moest echt omhoog. Alle aspecten van het vak komen tijdens die nieuwe opleiding aan bod: niet alleen sleutelen, ze moeten ook ervaring opdoen in de winkel, leren over in- en verkoop.’ De Amsterdammer denkt niet dat de huidige fietsopleidingen an sich slecht zijn. ‘De docenten zijn prima, hoor ik ook van mijn eigen mensen. Nee, het lijkt alsof juist de kwaliteit van de studenten die ze aantrekken de grootste beperking is. De ROC ziet gelukkig ook het belang in van een nieuwe, aantrekkelijker opleiding. Hopelijk trekt het gemotiveerde mensen die graag zelfstandig willen werken. En om tieners warm te krijgen voor deze opleiding, moeten we lawaai maken, roepen dat het zo’n mooi vak is.’

november | december 2010

Hans en Marten (rechts) Jeremiasse

Jeremiasse: ‘Expansie, expansie en expansie’ Daar zit je dan, op een terras in het Zeeuwse Goes, kop koffie binnen handbereik, bladerend in een folder over e-bikes. Op drie meter afstand fietst een vrouw voorbij. Op zich niets bijzonders, een passerende fietser. En dat de fiets hagelnieuw is: ach, in Nederland worden jaarlijks meer dan 1,2 miljoen fietsen verkocht. Toch is het in dit geval even schrikken, want we zijn in een fietsenwinkel. In de winkel van de 41-jarige Marten Jeremiasse, om precies te zijn. Op de eerste verdieping is het indrukwekkende fietsendepot: hier is plek voor een paar duizend fietsen. Via een lopende band, aan de zijkant van het pand, worden de fietsen naar boven getransporteerd. Jeremiasse verkoopt vrijwel alle soorten fietsen: van mountainbikes tot bakfietsen. Verder fitnessapparatuur en een kledingassortiment waar je ‘u’ tegen zegt. Jeremiasse noemt de verkoop van die kleding, net als overige accessoires, ‘zeer aangename bijvangst en absoluut trafficgenererend’. Niemand die Jeremiasse nog een doorsnee fietsenmaker durft te noe-

november | december 2010

men. Bandjes plakken doet hij niet of nauwelijks meer, een ketting vervangen evenmin. Als het om sleutelen gaat: hij beschikt over de basiskennis, anders nemen klanten hem niet serieus. Maar een echte sleutelaar is hij nooit geweest. Elektrische fietsen? Hij weet in grote lijnen hoe ze werken. Maar daar heeft hij specialisten voor, zowel voor de verkoop als voor reparatie. Jeremiasse is vooral een ondernemer. Hij bemoeit zich zo min mogelijk met zijn magazijnhoofd. Hij delegeert, faciliteert en investeert.

Rinus heeft overgenomen, had een duidelijke filosofie: het schuim van de handel is beter dan het vet van de arbeid. ‘Ik was een echte handelaar, had lol in verkopen. Ik zorgde voor een nette winkel, met mooie etalages en genoeg voorraad. Laat de specialisten maar

‘Fietskleding is zeer aangename bijvangst en absoluut trafficgenererend’

Papa-mama winkels Goes telde in 1980 dertien fietsenwinkels, tegenwoordig zijn het er nog maar drie, zegt Hans Jeremiasse, de 73-jarige vader van Marten. De meeste winkels die zijn verdwenen, waren van die typische ‘papa-mama-winkels’, zoals Jeremiasse senior de ‘fietsenwinkels op de hoek’ noemt: papa in de werkplaats, mama in de winkel. Ze hadden misschien wel kinderen, maar niemand die de zaak wilde overnemen. Hans Jeremiasse, die het van zijn vader

sleutelen. Mijn zoon heeft die grondhouding ook. Wil je overleven in deze branche, dan draait het om expansie, expansie en expansie. Je bent voor fietsfabrikanten pas interessant als je flink afneemt, toch?’

VogelVrijeFietser

In het werk van Dan Graham draait het om zien en gezien worden.

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Tekst: suzanne brink fotografie Gerrit Scheurs, Stroom Den Haag

Kunst in gebruik

Sjieke Stal Kunstenaars kregen in 2000 in Den Haag de opdracht huisjes voor stallingbeheerders te ontwerpen. Hoe gaat het nu met de huisjes? ‘Het huisje van Körmeling is prachtig, maar ‘s winters bijna niet warm te stoken.’

Op de foto’s staan hooguit plantjes voor de ramen. Nu sieren theedoeken, schoonmaakflessen en keukenpapier de vensters van de beheerderhuisjes. Zo had de kunstenaar het vast niet bedoeld. ‘Het is kunst, maar het moet wel gebruikt worden’, zegt Vincent de Boer van kunst- en architectuurcentrum Stroom Den Haag. Geen architecten, maar kunstenaars en ontwerpers ontwierpen de twaalf huisjes voor beheerders van fietsparkeerplaatsen in Den Haag en Scheveningen. Onder de kunstenaars grote namen als John Körmeling en Joep van Lieshout. Het project heet Fiets & Stal en is een samenwerking van Stroom Den Haag, de gemeente Den Haag en de stichting Biesieklette. Drie gelijkwaardige partners die respectievelijk ‘kunst’, ‘productie’ en ‘gebruik’ vertegenwoordigen. ‘Dit is een uniek project’, zegt De Boer van Stroom. ‘Er zijn kunstenaars uit binnen- en buitenland gevraagd.’ De huisjes zijn gebouwd voor de banenpoolers van Biesieklette. Stichting Biesieklette is een werkgelegenheidsproject dat is opgezet voor het beheer en de exploitatie van fietsenstallingen in de openbare ruimte en op scholen. Alle ontwerpen moesten voldoen aan de arbo- en milieuvoorwaarden en een oppervlak van minimaal

negen vierkante meter bestrijken. Er moest ook een toilet en een keukentje in passen.

Bereboot Het eerste beheerdershuisje is door Frank Halsmans ontworpen en stamt uit 1998. Bijnaam: de Bereboot. Vincent de Boer: ‘Het is altijd een goed teken als zo’n huisje een bijnaam krijgt. Het is een soort stuurhut, heel ambachtelijk.’ Het ene huisje bevalt beter in het dagelijkse gebruik dan het andere. Jos Kersbergen van Biesieklette: ‘In sommige huisjes kun je je spullen niet goed kwijt. Wat voor de stallinghouders ook belangrijk is of je in de zomer iets hebt om de zon te weren en of er een afdakje is als het regent. En je moet natuurlijk goed uitzicht hebben over de fietsen. Anders kun je je werk niet doen.’ Niet alle ontwerpen zijn uitgevoerd. Zo is een soort strandhuisje met vierkante kijkgaten op het dak van waaruit de wachter iedereen in de gaten kan houden nooit verder gekomen dan de ontwerptafel. De Boer: ‘Een lokale projectontwikkelaar lag dwars en diende steeds nieuwe bezwaarschriften in.’ De kans dat het alsnog uitgevoerd wordt, is heel klein.

Dan Graham (1942, Illinois, VS)

Koeienposter voor de ramen Zien en gezien worden, is het thema van Dan Grahams werk. In de jaren zestig en zeventig werd hij bekend met performances waarbij hij eerst met zijn rug naar het publiek ging staan en zich daarna omdraaide om twintig minuten terug te staren. Graham wilde voor Fiets & Stal een huisje van semitransparant glas met precies de juiste bolling. Een secuur man. Hij zou zich waarschijnlijk kapot schrikken als hij zag hoe het huisje er nu uit ziet. Het huisje is voorlopig het laatste in het project Fiets & Stal. Twee jaar na de bouw hebben de stallingbeheerders een kamerscherm met koeien voor het glas gezet om ten eerste de zon te weren en ten tweede de nieuwsgierige blikken van passerende automobilisten tegen te houden. Vincent de Boer van Stroom: ‘De ene stallinghouder vindt het erger dan de ander, maar als vrouwen bijvoor-

november | december 2010

beeld een kort rokje aan hebben, vinden ze het niet prettig zo te kijk te zitten.’ Jos Kersbergen van Biesieklette: ‘Het huisje staat vlakbij een stoplicht. Wachtende automobilisten hebben niet veel anders te doen dan naar het huisje staren.’ Met de koeienprint ziet het huisje er niet uit, maar ander glas ervoor zetten zou het kunstwerk aantasten. Er wordt naar een betere oplossing gezocht. De bewakers lijken ook niet veel omhanden te hebben. Jos Kersbergen van Biesieklette: ‘Eigenlijk is de plek niet goed. De stalling staat tussen twee rijstroken in. Fietsers moeten oversteken om er te komen.’ Locatie: Prinsegracht, tegenover het Koorenhuis en ‘t Paard.

VogelVrijeFietser

John Körmeling (Amsterdam, 1951)

Happy stal John Körmeling stond dit jaar in de schijnwerpers met zijn gigantische project Happy Street op de wereldtentoonstelling in Sjanghai. Voor Fiets & Stal maakte hij een licht huisje in een sfeer van kermis, suikerspinnen en knipperlichten. In 2006, toen hij het ontwierp, was hij nog niet zo wereldberoemd. Veel van zijn ontwerpen waren niet uitgevoerd. Des te belangrijker voor Fiets & Stal dat het schaalmodel er al zo hartveroverend uitzag. In grote verlichte letters staat op het dak ‘Verse Lucht’, ‘Fiets’, ‘Spaak’ en ‘Vriend’. Körmeling bedacht dat het huisje van aluminium moest worden. Vincent de Boer: ‘Veel materialen, zelfs roestvrij staal worden lelijk van dag in dag uit vochtige zeelucht en wind, maar aluminium wordt gezandstraald en geslepen door de wind.’ Een mooie gedachte, maar de gebruikers van het huisje zijn minder enthousiast. Jos Kersbergen van Biesieklette: ‘Het huisje van Körmeling is prachtig en past heel goed bij het strand, maar het is enkel glas en ‘s winters is het bijna niet warm te stoken. Bovendien roest het materiaal. Dat is ook de bedoeling, dat heeft hij zo bedacht, maar wij willen wel dat het er een beetje netjes uit blijft zien.’

Gezandstraald door de wind

Locatie: Normaal staat het huisje vlakbij Museum Beelden aan Zee in Scheveningen, maar omdat de pier op de schop gaat, staat het huisje tot halverwege 2012 in de opslag.

Collectief FAT (Fashion Architecture Taste, Londen)

Kasteel Het collectief FAT ontwerpt vrolijke, decoratieve bruggen, paviljoens, restaurants, maar is bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor het interieur van reclamebureau KesselsKramer. Voor Fiets & Stal ging FAT zich te buiten aan een huisje op een soort terp met een kasteelmuur. Als Jos Kersbergen van Biesieklette moet kiezen, vindt hij dit huisje het meest geslaagde ontwerp: ‘Het valt op en roept de meeste reacties op. Mensen vinden zo’n kasteelachtige vorm leuk. ‘s Avonds brandt er bovenin een lichtje.’ Omdat de beheerders de zee niet konden zien, heeft FAT een patrijspoortje aan de zeekant gemaakt. Maar dat is piepklein en zit heel hoog. Ze moeten op hun tenen staan als ze er iets door willen zien. Bovendien liggen er nu theedoeken voor. Toch zijn de stallinghouders heel tevreden. Kersbergen: ‘Het wordt lekker warm in de winter en de beheerders hebben uitstekend zicht op de fietsen.’ FAT won met het kasteelhuisje de Britse FX International Interior Design Award 2005 in de categorie openbare projecten.

Bovenin brand een lichtje

Locatie: Boulevard Noord Scheveningen

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Extra schenken aan fietsveiligheid interessant?

Schenk voordelig aan de Fietsersbond

Bij een notariële schenking geeft u minimaal 5 jaar een vast bedrag aan de Fietsersbond. Deze wijze van schenking is fiscaal voordelig omdat het bedrag volledig aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Zo kan een jaarlijkse schenking van e 150,- u slechts e 87,- kosten. Wilt u meer weten? Vul dan de bon in of kijk op www.fietsersbond.nl/schenken.

�

Bij een schenking van minimaal e 100,per jaar neemt de Fietsersbond de kosten van de notariële akte voor haar rekening.

�

Schenkt u de Fietsersbond jaarlijks een extra bedrag bovenop de verplichte minimum bijdrage voor uw lidmaatschap? Dan is een notariële schenking wellicht interessant voor u!

A N T W O O R D K A A R T

Ja, zend mij informatie over notarieel schenken NAAM:

M/V

STRAAT:

HUISNR:

POSTCODE:

PLAATS:

TELEFOON:

GEBOORTEDATUM:

E-MAIL: DATUM: HANDTEKENING:

Stuur deze coupon op naar de Fietsersbond, antwoordnummer 4309, 3500 VE Utrecht (postzegel niet nodig).

U kunt ook schenken via www.fietsersbond.nl/schenken

testkees Kiezen tussen licht en levensduur

Goedkope koplampjes Voor vijf tot tien euro kun je de hele winter verlicht fietsen. TestKees nam batterijlampjes onder de loep en vergeleek ze met batterijloze alternatieven. ‘De enige functie van deze lamp is dat je een onverwoestbare gimmick hebt.’ Bij koplampjes moet de fabrikant kiezen tussen licht en levensduur. Het komt er ruwweg op neer dat een grote zichtbaarheid betekent dat de batterijen sneller leeg zijn. Om inzichtelijk te maken wat verlichting werkelijk kost, heb ik bij elk lampje de kilometerprijs gezet. De prijs per kilometer is berekend op basis van een fietssnelheid van 15 kilometer per uur en een prijs voor een setje batterijen van 2,25 euro. Bij lampjes met knoopcellen zijn batterijen net zo duur als de lampjes. Achterlampjes heb ik niet getest omdat die kwaliteitsverschillen minder groot zijn. En voor de veiligheid zijn vooral koplampjes belangrijk.

De Cliplampjes Beste keus:

Smart White E-LINE € 4,95 Zichtbaar van voren: zeer goed Zichtbaar opzij: redelijk Stroomverbruik: 130 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 20 uur Prijs per km: 1,2 eurocent

Twee jaar geleden kwam dit lampje als beste uit onze test. Ook dit jaar is dit lampje de winnaar. De lamp geeft meer licht dan de concurrentie. Maar al dat licht heeft een nadeel: de twee AAA batterijen zijn al na zo’n twintig uur leeg.

HEMA Wit Led Waarschuwingslicht (blauwe verpakking) € 3,95 & Fietsplus € 4,95 Zichtbaar van voren: redelijk Zichtbaar opzij: slecht Stroomverbruik: 25 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 115 uur Prijs per km: 0,11 eurocent en 0,14 eurocent Deze lampjes van de Hema en Fietsplus lijken uit dezelfde fabriek te komen. Lichtopbrengst is duidelijk lager dan bij de winnaar. Maar de batterijen kunnen ruim honderd uur mee.

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Tekst: Michiel Slütter

Hema ledlampjes € 5,(set in gele verpakking) Zichtbaar van voren: redelijk Zichtbaar opzij: zeer slecht Stroomverbruik: 17 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 165 uur Prijs per km: 0,05 eurocent De Hema heeft nog een lampje. Geeft recht van voren evenveel licht als het andere geteste Hemalampje. Maar van opzij duidelijk minder. Doet erg lang met de batterijen.

Dat het aantal ledjes niks zegt over de lichtopbrengst bewijst het lampje van de Action. Juist dit lampje met zijn negen ledjes gaf het minste licht.

Traditionele gloeilamp

IKZI LIGHT wit € 4,95 Zichtbaar van voren: redelijk Zichtbaar opzij: slecht Stroomverbruik: 35 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 75 uur Prijs per km: 0,22 eurocent

De ledlampjes zijn in de plaats gekomen van de ouderwetse gloeilamp. Heeft de gloeilamp nu helemaal afgedaan? Ik heb de twee lampen vergeleken.

De IKZI lijkt op de lampjes van de Hema en Fietsplus. De lichtopbrengst is gelijk maar het stroomverbruik is hoger.

Hema Dual Led € 6,95 (set) Zichtbaar van voren: zeer goed Zichtbaar opzij: goed Stroomverbruik: 250 milliwatt Batterijverbruik: 2 knoopcellen per 5 uur Prijs per km: 2,3 eurocent

Dresco 5-LED Trend € 7,99 (setprijs) Zichtbaar van voren: redelijk Zichtbaar opzij: goed Stroomverbruik: 400 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 7 uur Prijs per km: 3,0 eurocent

Travel & Co Fietslampenset met krachtige LED € 7,95 (setprijs) Zichtbaar van voren: slecht Zichtbaar opzij: zeer slecht Stroomverbruik: 11 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 250 uur Prijs per km: 0,05 eurocent De ANWB-winkel verkoopt een lampje van het huismerk Travel&Co. De lichtopbrengst is gewoonweg slecht. Dat is ook een voordeel: de batterijen gaan maar liefst 250 uur mee.

Action Multifunctionele 9 LED’s verlichting € 1,95 Zichtbaar van voren: slecht Zichtbaar opzij: zeer slecht Stroomverbruik: 15 milliwatt Batterijverbruik: 2xAAA per 185 uur Prijs per km: 0,04 eurocent

november | december 2010

Minilampjes zijn nog kleiner dan de cliplampjes met 2 AAA-batterijen. Erg handig, maar de batterij is zo leeg.

Basta 605 € 6,99 Zichtbaar van voren bij 15 km/u: zeer goed Zichtbaar opzij bij 15 km/u: zeer goed Zichtbaar van voren bij 9 km/u: slecht Zichtbaar opzij bij 9 km/u: slecht

Dit bouwmarktlampje heeft vijf leds waarvan er twee opzij gericht zijn. Opzij ben je beter zichtbaar dan bij de andere geteste lampjes. Het extreem hoge stroomverbruik maakt de lamp ongeschikt.

Minilampjes met knoopcelbatterij

Een dynamo levert zijn volle vermogen pas bij vijftien kilometer per uur. Bij die snelheid geeft de ouderwetse goedkope gloeilamp recht van voren net zo veel licht als het ledlampje van Smart. Maar bij negen kilometer per uur brandt de gloeilamp nauwelijks en geeft net zo weinig licht als het slecht scorende lampje Travel & Co van de ANWB. Bij stilstand geeft de dynamolamp helemaal geen licht en een batterijenlampje natuurlijk wel. Heeft de ouderwetse koplamp dan helemaal geen voordelen? Van opzij is de gloeilamp het beste zichtbaar. En de ouderwetse koplamp schijnt ook nog wat licht op de grond zodat je zelf nog wat kunt zien. Maar dat lichtvlekje op de grond is zo minimaal dat je je kunt afvragen of het enig nut heeft.

Heeft de gloeilamp afgedaan?

De lichtopbrengst van de Dual led van de Hema is verrassend goed en nauwelijks minder dan de Smart White E-line. Montage op het stuur is heel makkelijk met het elastiekje. Knoopcellen bevatten veel minder energie dan AAA-batterijen en ze zijn bij deze lamp dan ook na zo’n vijf uur leeg.

Hema Mini ledlampjes rood/wit € 4,50 (set) Zichtbaar van voren: goed Zichtbaar opzij: goed Stroomverbruik: 220 milliwatt Batterijverbruik: 2x knoopcel per 6 uur Prijs per km: 1,3 eurocent Het minilampje met één led geeft net wat minder licht dan de Dual, maar doet een uurtje langer met de 2 knoopcellen.

Ikzi light super led met elastiek € 2,49 (set) Zichtbaar van voren: redelijk Zichtbaar opzij: slecht Stroomverbruik: 170 milliwatt Batterijverbruik: 2 x knoopcel per 7 uur Prijs per km: 0,6 eurocent De goedkoopste lampenset uit de test. Hij geeft duidelijk minder licht dan de mini-

VogelVrijeFietser

lampjes van de Hema, maar het lampje brandt wel weer wat langer. Montage op het stuur is duidelijk slechter omdat het elastiekje alleen achter het ledje haakt en het lampje tijdens het fietsen kan verdraaien.

HEMA LED koplamp € 6,95

Omafiets met ledlamp

De omafietslamp van de HEMA geeft minder licht dan de Smart koplamp en de vier AAA-batterijen zijn na slechts acht uur leeg. Ook het verwisselen van de batterijen is lastiger en de constructie oogt minder degelijk. In alle opzichten met uitzondering van de prijs - duidelijk minder dan de winnaar Smart.

Op de meeste nieuwe omafietsen zitten ledkoplampen die er uitzien als een ouderwetse lamp.

Zichtbaar van voren: goed Zichtbaar opzij: slecht Stroomverbruik: 600 mW Batterijverbruik: 4xAAA 8 uur Prijs per km: 4,8 eurocent

Lampen zonder batterijen Batterijen raken altijd een keer leeg. Er zijn ook lampjes op zonnecellen, met magneetjes in het wiel en met een opwindsysteem.

terdicht blokje met een spoel, condensator en twee leds bij de vooras. Door het draaien van het wiel wekken de magneten een stroom op in de spoel. De condensator zorgt ervoor dat de leds niet knipperen. Het is een nagenoeg onverwoestbaar systeem. Helaas komt er amper licht uit de ledjes. De opbrengst is net zo hoog als het slechtste batterijlampje. Daarbij komt dat de lamp door de montage bij de wielas een stuk slechter zichtbaar is dan lampjes die op het stuur zitten. Veel geld voor weinig licht.

POWER plus PUMA € 14,95 Zichtbaar van voren: goed Zichtbaar opzij: redelijk 30 seconden draaien = 10 minuten licht Er zijn zaklampen met een kleine ingebouwde dynamo. Door een tijdje te draaien laad je de interne batterij op. De Power

Smart Retro Chrome € 11,70 Zichtbaar van voren: goed Zichtbaar opzij: redelijk Stroomverbruik: 110 milliwatt Batterijverbruik: 2xAA per 70 uur Prijs per km: 0,66 eurocent De meeste omafietsmerken monteren de Smart Retro Chrome. Een goede keus. De lamp geeft met volle batterijen minder licht dan nummer twee: de Halfordslamp. Maar de Smart gebruikt veel minder stroom. Ook goed is de batterijkeus: twee AA-batterijen bevatten iets meer energie dan vier AAA-batterijen. Daarnaast oogt de constructie van de lamp goed.

Halfords batterijkoplamp 5 LEDs € 10,99 Zichtbaar van voren: zeer goed Zichtbaar opzij: zeer goed Stroomverbruik: 700 mW Batterijverbruik: 4xAAA per 7 uur Prijs per km: 7,4 eurocent In deze Halfords-lamp zitten vijf leds. De lamp brandt het felst van alle geteste lampen, maar gebruikt ook de meeste stroom. Na zo’n zeven uur zijn de vier AAA-batterijen alweer leeg. Het vervangen van de batterijen is lastig. En de constructie is fragiel. Kortom: geen aanrader.

VogelVrijeFietser

Van Moof ledverlichting € 36,50 (setprijs) Zichtbaar van voren: zeer, zeer slecht Zichtbaar opzij: zeer, zeer slecht In de Van Moof-stadsfietsen is het frame zo gemaakt dat er een kleine koplamp met een witte led in past. Het lampje wordt gevoed door een kleine zonnecel. De lampjes worden gebruikt op vliegvelden en zijn onverwoestbaar. Klinkt als een probleemloze lamp. Maar een ernstig nadeel van de lamp is dat die nauwelijks licht geeft. Na een dagje laden op een bewolkte dag is de lichtsterkte twintig keer zo zwak als die van het slechtste batterijlampje. De enige functie van de lamp is dat je een onverwoestbare gimmick hebt die voorkomt dat je een bekeuring krijgt.

plus Puma werkt op dezelfde manier. De lichtopbrengst is goed, bijna net zo goed als de Smart White Led. Na een halve minuut draaien, blijft de lamp 10 minuten branden. En dat maakt deze opwindlamp nauwelijks geschikt als fietslamp, want dertig seconden draaien is lang en tien minuten fietsen is kort. Daarnaast is de hendel kwetsbaar voor dagelijks gebruik en heeft de interne batterij maar een beperkte levensduur.

Reelight SL150 € 47,- (setprijs) Zichtbaar van voren: zeer slecht Zichtbaar opzij: zeer slecht

Meer informatie op: www.fietsersbond.nl/overdefiets

Het Reelight koplampje bestaat uit twee magneten in het voorwiel en een wa-

november | december 2010

Tekst: Michiel Slütter Foto: TNO

Sterren scoren met airbag De praktijktest voor het airbagsysteem voor fietsers begint deze maand in Den Haag en Utrecht. Autofabrikanten hebben nu al interesse getoond. Dat is niet verwonderlijk, want met deze airbag kunnen ze sterren verdienen in de botsproeven van EuroNCAP. Precies vijf jaar geleden vroeg de Vogelvrije Fietser zich af hoe auto’s fietsvriendelijker gemaakt konden worden. De conclusie van het themanummer over auto’s was dat technische mogelijkheden er wel waren, maar dat de fabrikanten hun vernuft eigenlijk alleen richtten op de veiligheid van de inzittenden. De Fietsersbond besloot vervolgens om dan maar zelf de auto voor de fietser te verbeteren. En dat project verloopt voorspoedig. Op 15 november begint een praktijktest van een airbagsysteem voor fietsers in Den Haag en Utrecht. Een airbag is nog niet ingebouwd, het gaat de onderzoekers van TNO en het bedrijf Autoliv om het testen van het detectiesysteem. Met dit systeem kan een auto fietsers en voetgangers herkennen en zelf vaststellen wanneer een botsing onafwendbaar is. En wanneer de fietser of voetganger daadwerkelijk de auto raakt, geeft de ‘bots’-sensor het sein dat de airbag opgeblazen moet worden. De airbag verzacht de landing van het hoofd op de voorruit aanzienlijk. Een fietser overlijdt dan niet aan zijn verwondingen, maar heeft een goede kans om er met lichte schade vanaf te komen. De onderzoekers willen met de praktijktest te weten komen of de sensoren in het drukke stadsverkeer (met veel fietsers en voetgangers) en onder alle weersomstandigheden goed werken.

Vulnerable road users De Fietsersbond nam het initiatief voor het airbagproject, maar heeft natuurlijk niet alles alleen gedaan. Onderzoekers van TNO Automotive uit Helmond en van het Zweeds-Amerikaanse bedrijf Autoliv hebben het systeem ontworpen en gebouwd. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft daar 1,3 miljoen euro voor beschikbaar gesteld. En er is nog een belangrijke partner: verzekeraar Centraal Beheer Achmea. ‘Verkeersveiligheid vinden wij belangrijk en wij willen mede vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid graag een concrete bijdrage leveren’, zegt Bart Dik van Centraal Beheer Achmea. Zo heeft de verzekeringsmaatschappij gevraagd of KPN auto’s wil inzetten voor de praktijktest. Ook heeft Centraal Beheer Achmea, marktleider in autoverzekeringen, haar uitgebreide kennis over verkeersongelukken beschikbaar gesteld. Met hulp van deze en andere databases heeft TNO uitgerekend wat een airbag voor fietsers nou eigenlijk oplevert. In vaktermen heet de fietserairbag een vulnerable road user airbag (VRU airbag). Voetgangers worden ook tot de groep van vulnerable road users gerekend. Wat blijkt? Wanneer alle auto’s in Nederland zo’n VRU airbag hebben, zal dat 44 verkeersdoden per jaar schelen (31 fietsers en 13 voetgangers). In vergelijking met andere systemen doet de VRU airbag het goed. De voetgangersair-

november | december 2010

bag redt 22 levens. En het experimentele automatisch remmen (de auto remt dan zelf bij een dreigende aanrijding) scheelt ook 22 vulnerable road users.

Autofabrikanten ‘De VRU airbag is een effectief middel’, concludeert Margriet van Schijndel van TNO Automotive. ‘Het scheelt enorm veel doden en gewonden.’ Ook in Duitsland is men daar van onder de indruk. Eind september gaf Van Schijndel een presentatie voor Duitse parlementariërs en de staatssecretaris van verkeer Jan Mücke. De interesse was groot. Van Schijndel hoopt dat de Duitsers mee gaan doen. Als Duitsland met zijn sterke auto-industrie zich aan het project verbindt, kan de invoering in een stroomversnelling raken. En anders komt EuroNCAP te hulp. Van Schijndel: ‘EuroNCAP is steeds kritischer over veiligheid voor fietsers en voetgangers. Tot aan 2013 worden de eisen in stappen omhoog geschroefd. Als je hoog wilt scoren, zul je meer aan veiligheid van vulnerable road users moeten doen. Alleen zo kun je het maximum van vijf sterren scoren.’ Die sterren zijn belangrijk voor de verkoop, omdat consumenten steeds meer waarde hechten aan een veilige auto. Fabrikanten hebben inmiddels door dat de fietsairbag de felbegeerde sterren kan opleveren. ‘Europese automerken bellen ons al’, zegt Van Schijndel. ‘Autofabrikanten willen graag weten wat we doen, hoe ver we zijn en wat het systeem inhoudt. Ook van buiten Europa is er een groeiende belangstelling.’ 

VogelVrijeFietser

anders fietsen (deel 3)

Fietscross:

Racen met een ‘een stel gekken’ De Vogelvrije Fietser gaat op zoek naar fietsers die hun voertuig voor iets anders gebruiken dan mooie toertochtjes of om van A naar B te komen. Dit keer: fietscrossers, die met hun kleine fietsen bultige parcours bedwingen. Fietscross is geen sport voor kleinzerige types. Europees kampioene Lieke Klaus (20) brak een keer haar rug, maar weet niet van ophouden. ‘Ik klapte voorover en kwam pas weer bij in het ziekenhuis, ik weet eigenlijk nog steeds niet wat er precies gebeurde. Toen ik daarna weer mocht gaan crossen, vond ik het wel weer even spannend, maar dat heb ik gelukkig snel kunnen loslaten. Met angst heb je niets te zoeken op zo’n baan.’ Klaus staat overigens wel eens stil bij de gevaren: ‘Tijdens een training als je voor de eerste keer een hoge bult neemt, kun je misschien nog weleens twijfels hebben, maar tijdens een wedstrijd heb je daar geen tijd voor. Dan ben je alleen maar zo hard mogelijk aan het trappen om te zorgen dat in de bocht jouw stuur en ellebogen voor die van je tegenstanders zijn.’

Duwen De wedstrijden zijn erg kort, ze duren vaak nog geen minuut. Daarom is de start zo belangrijk. Begin je niet snel genoeg, dan kun je de rest van de wedstrijd vergeten. Met een snelheid van soms wel zestig kilometer per uur jakkeren de acht renners – met af en toe een sprong - over het parcours. Het is een afvalrace. Van de acht crossfietsers gaan er vier door naar de volgende ronde. Wie telkens wint, heeft na zes, zeven rondes kans op een podiumplek. Raymon van der Biezen (23), ook Europees kampioen fietscross, maar dan bij de mannen: ‘Wij zijn een stel gekken die met acht man tegelijk van een startbult afracen. Vervolgens hoef je niet zoals bij atletiek in je eigen baan te blijven. Du-

VogelVrijeFietser

wen is tot op zekere hoogte gewoon toegestaan.’ Het komt dan ook geregeld voor dat er na een wedstrijd nog even verhaal wordt gehaald over een incident tijdens de race. Klaus: ‘Dan hoor je ze bij de finish tegen elkaar schreeuwen en vloeken, maar ik heb dat zelf nog nooit gedaan of ondervonden.’ ‘Mensen denken misschien dat het een ruige wereld is’, aldus Van der Biezen. ‘en dat is niet zo gek, want wij rijden heel wild rond en het is een ruwe sport. Maar wij zijn net als andere topsporters maar met een ding bezig en dat is beter

Kleine fietsjes Fietscross is uit de Verenigde Staten komen overwaaien. Daar is het begonnen als BMX, wat staat voor Bicycle Motorcross. Het ontstond in de jaren zeventig in Californie toen jongeren met hun fietsen het parcours van motorcrossers opgingen. In 1981 werd de International BMX Federation gesticht en een jaar later werden al de eerste wereldkampioenschappen verreden. Fietscrossers hebben een kleine fiets, zonder versnellingen en met banden van maximaal 20 inch. Het aantal rondes bij een wedstrijd is afhankelijk van het aantal deelnemers. De eerste vier van een race gaan door naar de volgende ronde, totdat bij de finale de beste acht overblijven. Fietscrossers dragen een helm en kleding die knieën, ellebogen en handen beschermen, want in deze sport zijn valpartijen aan de orde van de dag. Het is niet voor niets  een zogenaamde extreme sport.

worden en winnen. Het is weliswaar een extreme sport, maar dat betekent niet dat we in het dagelijks leven ook zo zijn.’

Olympische Spelen In 2008 stond fietscross voor het eerst op de Olympische agenda. Van der Biezen en Klaus kwalificeerden zich en kregen een Olympische A-status van het NOC*NSF. Hierdoor zijn ze verzekerd van een minimuminkomen. Van der Biezen is fulltime met zijn sport bezig. Klaus studeert psychologie in Nijmegen. Hoewel Van der Biezen in Peking de finale net niet haalde, waren de twee weken daar de mooiste uit zijn leven. Hij wist dat hij goed genoeg was om er te winnen, maar de spanningen speelden hem parten. ‘In trainingen ben ik altijd heel sterk, maar in wedstrijden laat ik dat vaak niet zien. Ik heb de spanning nu al beter onder controle, dus ik denk dat ik in Londen in 2012 zeker wat kan laten zien.’ In Nederland staat Klaus eenzaam aan de top, ze won de afgelopen drie nationale kampioenschappen. Ze was acht jaar toen een vriendje haar meevroeg naar de fietscrossvereniging. Ze fietste altijd al met haar vriendjes rond in de buurt en maakte ook bultjes om overheen te fietsen. Net als Van der Biezen die al op zijn derde in aanraking kwam met de sport, was ze meteen verkocht. Het talent van de twee viel snel op. Wat is er zo mooi aan hun sport? ‘De snelheid, de sprongen, de actie’, zegt Klaus. ‘Geen wedstrijd is hetzelfde. De enige overeenkomst tussen verschillende parcours is dat ze een startheuvel en finish hebben.’ 

november | december 2010

Tekst: Mirjam Streefkerk Foto: Peter Arno Broer

Lieke Klaus: ‘Met angst heb je niets te zoeken op zo’n baan’

november | december 2010

VogelVrijeFietser

Traplopen met de fiets in Breda De stalling van het vernieuwde treinstation Breda dreigt een ramp te worden voor fietsers. Volgens het huidige ontwerp moeten de fietsers via een trap met goten in de onderdoorgang komen. En daar ligt dan een veel te smal fietspad. ‘Het is om te huilen’, zegt beleidsmedewerker Wim Bot. ‘Iedereen snapt dat een toegang voor duizenden fietsers met een trap naar een te krappe strook niet kan, maar niemand neemt zijn verantwoordelijkheid.’ De Fietsersbond heeft aan de bel getrokken en roept de minister en de Tweede Kamer op om met een betere oplossing op de proppen te komen. Volgens Bot gaat het bij meer verbouwingen op grote stations mis met de fietsenstallingen: ‘Alle betrokken partijen zeggen dat ze het fietsen naar het station willen stimuleren. Maar als puntje bij paaltje komt is de fiets vaak het sluitstuk van de planvorming en de begroting. Zeker bij de stations in de grote steden, waar enorme verbouwingen plaatsvinden. In Den Haag is de bouw van een nieuwe ondergrondse stalling afgeblazen, in Amsterdam komen er veel te weinig plekken.’

‘Iedereen snapt dat dit niet kan’

Foto: Luuk van der Lee/HH

nieuws

Landelijk

35000ste lid op 35-jarig jubileum Fietsersbond Op 18 oktober 1975 is de Fietsersbond opgericht. Dit jaar is dat dus vijfendertig jaar geleden en de Fietsersbond vierde dat afgelopen 14 oktober in museum

De Atlas van Stolk in Rotterdam. Medewerkers en actieve vrijwilligers konden daar tussen het feestvieren door de tentoonstelling ‘Nederland fietst’ bekijken. Verder werd het 35000ste lid in de bloemen gezet. Wiebe Bergsma en partner kregen een fietsvakantie met hotelovernachting. De Fietsersbond heeft nooit eerder in zijn geschiedenis zoveel leden gehad. Voorzitter Marijke van Haaren: ‘Het gaat goed met de fiets. Vroeger werd je meewarig aangekeken als je op de fiets naar je werk kwam. Nu wordt het alleen maar toegejuicht. Mensen verontschuldigen zich zelfs dat ze zelf niet op de fiets zijn.’

Twitterfiets De Twitterfiets is een opvallende oranje fiets. Geen fiets die kan twitteren, maar eentje waarover je kunt twitteren. Elke week worden er één of twee Twitterfietsen uitgeleend aan

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Tekst: Suzanne Brink

ter waarom ze het een of het ander doen. De twitterfiets is inmiddels uitgeleend aan onder andere Arjan El Fassed (tweede kamerlid GroenLinks) en schrijfster Merel Roze. Ook op de twitterfiets rijden? Mail je gegevens, je twitternaam en de reden waarom jij op de twitterfiets wil rijden naar michiel.bodt@nisb.nl De fiets is te volgen via http://twitter. com/NederlandFietst/

Lokaal: Alphen aan de Rijn Gevaarlijke flexpaal

Foto: Merel Roze

In mei van dit jaar kwam een racefietser gevaarlijk ten val bij Vrouwenakker. Reden: Het paaltje waar hij steun zocht was flexibel en hij gleed zo de weg op. De Fietsersbondafdeling maakte melding bij de provincie Noord-Holland, de wegbeheerder. Die reageerde: ‘De flexibele paaltjes wrden gebruikt om te voorkomen dat auto’s die er tegenaan rijden beschadigd raken.’ Maar dat had niet veel nut op deze plek want direct achter het flexibele paaltje stond een niet-flexibel verkeerslicht. De Fiet-

Merel Roze op twitter: ‘Handig zo’n krat #Twitterfiets. Zo zie je maar dat sportiviteit en drinken heel goed samengaat.’ mensen die actief zijn op Twitter. Zij doen verslag van hun belevenissen met de fiets. Om hen bij het fietsen te helpen krijgen zij een fietstoss, een klein winkelwagenmuntje dat je kunt opgooien om voor je te beslissen of je met de fiets of met de auto gaat. Afwijken mag natuurlijk altijd, zolang je maar bewust een keuze maakt. Onze Twitteraars schrijven op twit-

sersbond gaf niet op. Eind augustus is het paaltje weggehaald.

Juristen gezocht De Fietsersbond zoekt juristen voor de werkgroep Fiets en Recht, liefst mensen die bekend zijn met het verkeersrecht en letselschade. De werkgroep vergadert twee tot vier avonden per jaar in Utrecht en bespreekt dan actuele zaken. U kunt zich aanmelden bij Jaap Kamminga: j.kamminga@fietsersbond.nl. Voor vragen: 030-2918166 (niet op maan dag en donderdag).

testpanel

De Bikefinder Met de Bikefinder van Axa zou je niet meer hoeven te onthouden waar je fiets staat. Het achterlicht gaat namelijk knipperen en piepen als je op de bijgeleverde afstandsbediening drukt. Het apparaatje kost 29,95 euro en ons Testpanel ging er mee op pad.

Willem Tol in een zee van zwarte opoefietsen

‘Gisteren hoorde ik ineens een piepje’

VogelVrijeFietser

Willem Tol: ‘Je moet wel heel goed luisteren’.

Nadine Drost: ‘Echt iets voor verstrooide mensen’.

Leeftijd: 12 Scholier Fiets: Zwarte Batavus opoefiets ‘Bijna iedereen bij ons op school heeft een zwarte opoefiets. Je moet goed zoeken om je fiets terug te vinden, dus die Bikefinder leek me wel heel handig. Ik heb hem zelf gemonteerd. Paar bouten aandraaien en dat was het. Het viel me tegen dat het geluid zo zacht was. Ik moet nog steeds onthouden waar mijn fiets staat. In het fietsenhok staan altijd wel mensen te praten. Het werkt goed als je al dichtbij bent en je ziet hem niet direct. Ik blijf hem zeker gebruiken, maar weet niet of het handig is en ook niet of ik hem anderen zou aanraden. Als iedereen er één heeft, word je gek van al die piepjes. Als ik hem zelf zou moeten kopen, zou ik er wel vijftien euro voor over hebben. Misschien nog wel meer.’

Leeftijd: 23 Docent in opleiding Fiets: Oude gazelle ‘Ik heb met een huisgenootje getest hoe ver het bereik was. Als ik twee hoog op mijn kamer zat begon mijn fiets in de hal te piepen. Dat is ver. Ik lette in het begin meer op het lampje, of ik dat ergens zag branden. Maar gister hoorde ik ineens het piepje. Het zou beter werken als de piep harder was. Ik zou hem zelf niet zo snel kopen omdat ik niet zo van de snufjes ben, maar het is een leuk sinterklaaskadootje. Het is echt iets voor  verstrooide mensen zoals ik.’

november | december 2010

Tekst: Mx

november | december 2010

VogelVrijeFietser

Fietsambassadeur Marc van Woudenberg

‘We kunnen de Denen zo wegblazen’ Blogger Marc van Woudenberg propageert de fiets met foto en film. ‘Nederlanders zien niet hoe bijzonder dat fietsen is.’ Wat hij pas weer las: een artikel in het Friesch Dagblad over de motieven van mensen om te gaan fietsen. ‘Veiligheid en goede infrastructuur waren geen issue volgens de ondervraagde fietsers. Of ze gingen fietsen hing af van de afstand en tijd. Waanzin.’ Buitenlanders zien dat veel beter. Die vergapen zich aan onze fietspaden met zorgeloos bellende ouders met kinderen en boodschappentassen op de fiets. Marc van Woudenberg richt zich in zijn Engelstalige blog hoofdzakelijk tot hen. Hoe begon het? ‘In 2008 liep het spaak met een eigen bedrijf en ik wilde een paar maanden iets totaal anders gaan doen: fotograferen. Toen kwam ik uit bij fietsen. Ik ging er vanuit dat dat onderwerp door honderden mensen gedaan zou worden. Niet dus. Nederlanders vinden fietsen te gewoon. Een paar van mijn filmpjes op internet kregen gigantisch veel reacties. En ik ontdekte fanatieke fietsbloggers als Mikael van Copenhagenize.com. Hij vond het goed dat ik naar zijn voorbeeld Amsterdamize.com zou opzetten. Fietsen is een gouden onderwerp. Mensen uit allerlei landen weten me te vinden. Cityplanners, zelf mensen van het Engelse Hogerhuis. Ze vragen me van al-

VogelVrijeFietser

les. In het begin zei ik dat ik het ook niet wist, geen expert was, maar ‘just a dude on a bike’. Maar inmiddels antwoord ik ze wat ik weet en dat is behoorlijk wat.’

Met internationale fietsvrienden

Amsterdamize Marc van Woudenberg is de man achter amsterdamize.com: gemiddeld 55.00060.000 unieke bezoekers per maand, 250.000-300.000 pageviews. Van Woudenberg zet zijn foto’s op www.flickr. com/photos/mindcaster-ezzolicious. Gemiddeld 100.000 views per maand, totaalstand september 2010: 2.1 miljoen views. Je kunt hem natuurlijk ook via twitter volgen: @amsterdamize.

Wie zijn die fanatieke fietsers op internet? ‘Er zit van alles tussen. Twintigers en dertigers die demonstratieve fietstochten organiseren in hun stad, maar ook individuen die de geest krijgen en zelf fanatiek gaan fietsen. Ik krijg reacties van vijftigplussers die door mijn filmpjes geïnspireerd zijn geraakt, de fiets uit de mottenballen halen en zelf filmpjes gaan maken. Fietsen is een bindende factor. Als ik op mijn blog meld dat ik naar San Francisco ga, worden me slaapplaatsen en fietsen aangeboden. Ik heb, denk ik, goodwill gegenereerd. Ik krijg dagelijks vragen over waar je het best fietsen kunt huren in Amsterdam en wat een goed hotel is. Die vragen beantwoord ik allemaal. Ik heb door mijn blog zoveel mensen leren kennen. Van hoog tot laag. Geweldig. Mijn lezers zijn ook mijn ogen. Ik krijg nieuws en foto’s van over de hele wereld.’ Is je enthousiasme ook aanstekelijk voor Nederlanders? ‘Mijn Nederlandse vrienden zijn er wel mee besmet geraakt. Als ze op vakantie gaan brengen ze altijd rare plaatjes voor me mee. Bijvoorbeeld van een fietsenmaker die honderdtwintig fietsen

november | december 2010

Tekst: Suzanne Brink Foto: Maarten Hartman

‘Je ziet er geweldig uit’

aan een muur heeft gehangen om op te vallen.’ Zou Nederland meer moeten doen aan fietsmarketing? ‘Kopenhagen timmert enorm aan de weg met fietsambassadeur Mikael Colville-Anderson en de cityplanners van Gehl Architects. Maar we kunnen de Denen zo wegblazen: wij hebben een raket en zij een scooter. We doen er te weinig mee. Ja, we wisselen wel veel kennis uit, maar niemand weet het. Vraag de gemiddelde Nederlander naar wat fietsen voor ons land betekent en je krijgt lege blikken. Wij vinden het fietsgebeuren te vanzelfsprekend. Terwijl er mensen zijn die voor onze fietscultuur naar Nederland emigreren! Marketingtechnisch is het wel interessant. Het fietsbeleid is zo succesvol dat het niet meer als succes wordt herkend.’ Hoe moet je fietsen promoten? ‘Laten zien dat het leuk is. Als ik op mijn site alleen maar een hoop cijfers en argumenten had gezet had er geen hond naar gekeken. Het moet er aantrekkelijk uitzien. De eerste tien seconden beslis je of je op een site wilt blijven. Het verbinden aan een culturele omgeving is zo belangrijk. Aan

november | december 2010

Gay Pride, Koninginnedag, politici op de fiets, de markt, toeristen of picknicken, maar de rode lijn is fiets. Je kan in filmpjes mensen aan het woord laten over hoe leuk het is zoals de gemeente Amsterdam gedaan heeft! Mensen kijken niet naar statistieken. Ze beslissen op gevoel. Als er daarna vragen zijn, kan je met je inhoudelijke verhaal uitpakken.’ Hoe maak je al die blije foto’s van fietsers? ‘In Amsterdam zijn fietsers eraan gewend. Toeristen maken de hele dag foto’s van ze. Ik hou ze door de lens in de gaten. Als ze dichtbij zijn, haal ik de camera even voor mijn gezicht weg en lach naar ze of zwaai even. Ik roep ook: ‘Wat zie je er geweldig uit.’ Tegenwoordig probeer ik meer details uit te lichten in de fietsfoto’s. Bijvoorbeeld een vader die zo hard fietst dat zijn zoontje zijn regenhoed stevig vast moet houden en dat die vader zich dan voorover buigt en tegen hem zegt: hou je hoed maar vast, jochie.’ Wat is Thinkbike? ‘Een initiatief van het Nederlandse consulaat om fietsexperts in verschillende Nederlandse steden samen te

brengen om tot oplossingen te komen van fietsknelpunten in het buitenland. Ze hebben mij gevraagd om mijn netwerk in te zetten. Dat doe ik via mijn blog, twitter en persoonlijke contacten en ik vraag anderen dit ook te doen. Waarschijnlijk ga ik presentaties geven voor dit project. Door het succes van New York willen meer steden het experiment aan. De honger is zo groot. Ze hebben geen keus. Het is duidelijk dat het anders moet en Nederland is gidsland. De eerste bijeenkomsten zijn in Toronto, Canada, en de tweede in Chicago. Het is een mooie kans om mijn ambitie om internationaal fietsambassadeur te worden concreet te maken.’ Blijft Amsterdamize een uit de hand gelopen hobby? ‘Ik werk als reclamestrateeg, maar aan het eind van dit jaar wil ik van fietsen mijn werk maken. Ik kan mijn marketingtruukje overal toepassen, maar bezig zijn met fietsen is wel het allermooiste wat er is. Dit is het moment. Als ik het nu niet probeer, blijf ik me mijn leven lang verwijten maken.’ 

VogelVrijeFietser

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling ledenservice

20% korting op Cateye Hybrid fietslamp Rij milieubewust met de Cateye Hybrid EL 020 fietslamp. De Cateye is voorzien van een unieke dual batterij. Het zonnepaneel laadt de hybride batterij op voor maximaal 6 uur verlichting en de alkaline back-up batterij zorgt voor een reserve van 30 uur verlichting. De Cateye hybrid kan bevestigd worden met de FlexTight TM beugel voor een snelle montage zonder gereedschap.

20% ng korti

De Cateye Hybrid werd in 2009 bekroond met een Eurobike Award, de meest prestigieuze ontwerpprijs in de fietsbranche. Bestellen Leden van de Fietsersbond ontvangen 20% korting en betalen € 47,50 in plaats van € 59,50. Bestel de Cateye Hybrid via www.veelvoordefiets.nl/fb, vul tijdens het bestellen kortingscode fb2244 in om gebruik te maken van de aanbieding. Aanbieding geldig t/m 31 december 2010. Niet geldig i.c.m. andere acties. Prijs is exclusief verzendkosten.

20% korting op Muckboots laarzen

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

U wilt naar buiten, maar het is koud en nat. Zorg er dan voor dat u deze Muckboots aan kunt trekken. Uw voeten blijven in deze comfortabele laarzen heerlijk warm en droog.

Gemaakt van natuurrubber en neopreen isoleren de Muckboots goed tegen de kou en zijn ze 100% waterdicht. Ook in de zomer zijn deze laarzen ideaal, want uw voeten blijven hierin aangenaam koel. De geïntegreerde sportzool en voorgevormde inlegzool geven comfort en slipvaste steun. Zorg ervoor dat u een paar Muckboots in huis heeft, voordat de kou zijn intrede doet. Bestellen Fietsersbondleden ontvangen 20% korting op de Muckboot Tack Classic (4 kleuren) en Muckboot Tay (groen). De actieprijzen zijn respectievelijk € 89,00 en € 99,00.

20% korting

Ga naar www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel om te bestellen of bestel telefonisch via 035-5882483. Aanbieding geldig t/m 31 december 2010. Niet geldig i.c.m. andere acties. Prijzen zijn exclusief € 6,75 verzendkosten.

VogelVrijeFietser

november | december mei | juni 2010

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling ledenservice

20% korting op Agu waterproof handschoenen Er zijn haast geen waterdichte handschoenen te krijgen. Jammer want vaak is het koud als het regent en als het warm is heb je in het geheel geen handschoenen nodig. Agu is in 2009 met een nieuw, waterdicht model gekomen, dat gelijk het beste uit de test kwam van het Bike-Freak magazine. 100% water- en windproof. Binnenhandschoen van Hipora: water kan niet binnendringen, maar transpiratie en warmte worden wel doorgegeven naar buiten. Antislip in de handpalm. Met reflectie op de bovenzijde. Bestellen Fietsersbond leden ontvangen 20% korting en betalen € 29,55 in plaats van € 36,95. Ga naar www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel om de handschoenen te bestellen. Vermeld bij uw bestelling bij de Fietsvakantiewinkel in het opmerkingenveld uw maat. De maten gaan van S tot en met XXL.

20% kortin g

Aanbieding geldig t/m 31 december 2010. Prijs is excl. € 2,50 verzendkosten

Hoe Lima een lekke band kreeg

e 3,- ng korti

✁

Als de fietsen in Richards fietsenmakerij erachter komen dat Lima de driewieler is verdwenen gaan ze op onderzoek uit. Uiteindelijk vinden ze haar bij een boerderij die wel heel erg lijkt op het schilderij dat bij hen in de fietsenmakerij hangt. Hoe Lima een lekke band kreeg is een kleurrijk geïllustreerd avonturenverhaal voor peuters en kleuters met als extra een uniek hoorspel op cd. Hiermee verandert het voorleesboek in een voorluisterboek. Tegen inlevering van de bon in de boekhandel ontvangen Fietsersbond leden € 3,- korting, u betaalt € 14,50 i.p.v. € 17,50.

november | december 2010

Lezers van de Vogelvrije Fietser ontvangen in de boekhandel met deze kortingsbon € 3,- korting op Hoe lima een lekke band kreeg. Actienummer: 90178917. Medium: Vogelvrije Fietser Auteur: Wertheim, Micha, De Leijer, Jeroen, Schalkwijk, M. Titel: Hoe Lima een lekke band kreeg ISBN: 9789061699453 Standaard prijs: € 17,50, actieprijs: € 14,50, korting: € 3,00 Begindatum: 12/11/10 Einddatum: 31/12/10 VogelVrijeFietser

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

e 3,- korting op prentenboek Hoe Lima een lekke band kreeg

fietsnieuws 42

Dames VanMoof De no nonsens hippe stadsfiets VanMoof is er nu ook voor dames. De dames VanMoof heet nummer no. 6 en heeft met rode spatborden en kettingscherm. Verder is het nog steeds een echte VanMoof: het bekende blanke aluminium frame, de sobere afmontage en de lichtarme zonnecellampjes (lees ook de lampjestest op pagina 28). Het achterlichtje zit bij de no. 6 onder het zadel. Prijs: 448 euro. Dat is 50 euro duurder dan de heren VanMoof, de no. 3. 

Dwars stuur

Bellissima

Sturen blijven vaak in elkaar haken in de stalling. Dat is lastig. Het zou handig zijn als het stuur een kwartslag kon draaien. Tien jaar geleden was daarvoor de Xfix te koop. Dat product is geen succes geworden. Misschien omdat er destijds geen behoefte aan was of door de wat lompe uitvoering van het systeem. De nieuwe N’lock gaat uit van hetzelfde idee. Maar het ontwerp is veel mooier. Met een simpele knop kan je het stuur negentig graden draaien. Om het systeem te monteren, moet je de bestaande stuurpen vervangen. Jammer is dat de stuurpen alleen gedraaid kan worden als het sleuteltje in het slot zit. Ooit bedacht als diefstalpreventie, maar in deze vorm vooral lastig voor de rechtmatige eigenaar. Gelukkig komt de fabrikant binnenkort met een versie zonder slot. Het extra gewicht van de N’lock is ongeveer een halve kilo. De N’lock is gemaakt voor vervanging van Ahead stuurpennen zoals die te vinden zijn op racefietsen en mountainbikes. Voor de klassieke stuurpen van gewone fietsen leveren ze een extra adapter. De N’lock kost met verstelbare stuurpen zo’n 80 euro. De adapter kost 15 euro extra. 

Ook Fast Rider verkoopt een nieuwe trolley: de Bellissima. Groot verschil met de Travoy is dat je de Bellissimma als een fietstas aan de bagagedrager hangt. Daarvoor moet je de zware, volle trolley een stukje optillen. Aan de Bellissima zit een uitschuifbaar handvat. De Bellissima is lekker breed en stabiel tijdens het lopen. Er past dertig liter in en hij kost 59,95 euro. 

VogelVrijeFietser

november | december 2010

Burley maakt degelijke kinderen bagagekarren. Het assortiment is uitgebreid met de Travoy, een boodschappentrolley die als een kar achter de fiets hangt. Erg handig, je hoeft de boodschappen niet meer te tillen. De kar haak je aan het koppelstuk bij de zadelpen. Wel voorzichtig fietsen want de Travoy oogt niet stabiel. Het is een smal karretje met een hoog zwaartepunt. De Travoy weegt 4,5 kilo, kan maximaal 27 kilo dragen en kost 259 euro. 

fietsnieuws

Burly Trolley

Shimano Alfine 11 speed De prijzige Duitse Rohloff-naaf heeft concurrentie gekregen. Shimano heeft namelijk een naaf ontwikkeld met elf versnellingen: de Alfine 11 speed. Deze naaf is de opvolger van de veelverkochte Alfine 8 speed. De meeste wat luxere stadsfietsen hebben deze Shimano-naaf. Volgens Shimamo levert de nieuwe naaf niet alleen meer versnellingen. Als het goed is, trapt en schakelt de naaf ook. In de lichtste versnelling kun je met de Alfine 11 ongeveer een op een trappen. De stapjes tussen de versnellingen zijn, met steeds ongeveer dertien procent sneller fietsen, keurig verdeeld. Alleen de stap van 1 naar 2 is met dertig erg groot. Met een gewicht van 1,6 kilo is de Alfine 11 speed net iets lichter dan de veel duurdere Rohloff-naaf (vanaf 900 euro). Maar of Rohloff een echte concurrent heeft gekregen, moet nog blijken. Met de Rohloff-naaf kun je nog dertig procent lichter trappen en dat is vooral met een zwaarbepakte vakantiefiets op steile bergen erg fijn. De Shimano Alfine 11 kost los 379 euro. 

Schwalbe winterbanden Niet nieuw en jarenlang in Nederland niet nodig, maar als aanstaande winter lijkt op die van vorig jaar is het een aanrader: de Snow Stud banden van Schwalbe. Dankzij de kleine spikes in het profiel hebben ze voldoende grip op sneeuw en ijs. De banden zijn te koop in de maten 50-559 en 40-622 en kosten zo’n 40 euro per stuk.

november | december 2010

VogelVrijeFietser

Steco neemt méér mee!

Fiets de langste etappes met de trein > Directe nachttreinen amsterdam – Praag / kopenhagen / Warschau / zürich / München enkele reis + fietsreservering v.a. 29,- pp > Kinderen t/m 14 jaar gratis mee naar o.a. Denemarken en Zwitserland > amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Lille v.a. 59,- pp > amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp TreinTickeTs – TreinvakanTies – Treinrondreizen – auToTreinen – Trein & FieTs

071 513 70 08 – singeL 393 a’Dam – Breestraat 57 LeiDen – TreinreisWinkel.nl

De Steco Buggy-Mee de Luxe

De Steco Monkey-Mee

De Steco Attaché-Mee

regeladvertenties De prijs van regeladvertenties wordt berekend aan de hand van het aantal leestekens. € 22 voor 150 leestekens (1-3 regels); € 6 voor iedere volgende regel. Aanleveren met factuuradres via e-mail. Voor niet-digitaal aangeleverde advertenties wordt € 10 extra in rekening gebracht. Advertenties kunnen worden opgegeven bij de Fietsersbond, Patricia Rijkse, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, tel. 030-2918142, fax. 030-2918188, email: p.rijkse@fietsersbond.nl

Overnachten

Steco Metaalwarenfabriek b.v. Wolweg 34, 3776 LP Stroe, Holland

Fax 0031 (0) 342 441584 E-mail: info@steco.nl Internet: www.steco.nl

d! sbon r e s t e de Fi eert cadeau. rdenne. t i c i l n fe eel en A 35,Reize rijgen € Marcourt denvoord e z j i -W l/le en k reis Eigen Alle led agse fiets ersbond.n s a t d w. fie an 4ing v rden: ww k e o Bij b oorwaa de v Lees

Fietsen in uw eigen tempo! • Ruime keuze uit eenvoudige en pittige reizen • Uitgebreide routebeschrijvingen met kaarten • Trektochten met bagagevervoer • Verblijf in hotels op basis van HP of LO • Keus uit meer dan 200 fietsvakanties

Fietsen en wandelen op de Veluwe en verblijven bij de Roek Vakantiebungalows in het bos bij Otterlo op 1500m van het Nationaal Park De Hoge Veluwe met het Kröller-Müller Museum. Er is ook een leuke kinderboerderij, een speeltuin en een biologische winkel. www.deroek.nl of 0318591757 Zuid-Limburg - Mheer (bij Maastricht), prachtig fietsen wandelgebied. B&B € 22,50 p.p.p.n. Met gastenhuiskamer, TV, radio/CD, kookgelegenheid. Honden toegestaan. Tel. 043-3113243 / 06-12394459 www.mheerestein.eu Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel. 0594-549531 donhof@kpnplanet.nl Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast : € 50 / 2 personen, tel. 072-5812734. www.pensionstormvogel.nl ROTTIGE MEENTE in Z-W Friesland huisje te huur in natuurgebied van Staatsbosbeheer. 4-6 personen; geen rokers of huisdieren; voor natuurliefhebbers, € 50,- per dag zie: www.opderuumte.nl of bel 023-538 99 01

Fietsvakanties Heerlijk fietsen langs de pittoreske Linge langs ingerichte tenten mét bagagevervoer op kleine campings. Door Brabant (en België) langs natuurkampeerterreinen. Het Rivierengebied met “Rondje Pontje”. In Frankrijk door de afwisselende Auvergne of de Morvan. Nieuw: “De Slingerende Linge” fietsen langs Bed & Breakfast, langs Stayokay Hostels over de Veluwe en langs de IJssel. Kijk op www.degeldersemorgen.nl voor meer informatie. De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl

Fietsmaatje gezocht Man (62 jr.) zoekt fietsmaatje (V) voor weekends in Nederland en fietsvakantie 2011 in Europa. Tel. 050-3145252.

Eigen-Wijze Reizen

Individuele Fiets- en Wandelvakanties www.eigenwijzereizen.nl - Tel. 053 - 430 34 35 44

VogelVrijeFietser

Diversen Aangeboden zo goed als nieuw: damesfiets Gazelle, 7 versnellingen, lage opstap. € 700,- i.p.v. € 900,-. Tel. 020-6833057 Fietsen, wandelen, steppen of een bustocht door de fraaie stad Groningen o.l.v. een deskundige gids? Bel (050) 309 07 57 of zie: www.henkbakker.nl

november | december 2010

fietsvraag

‘Als je fietst slinger je een beetje’

‘Moet ik echt zo’n klein fietsje?’, vraagt Sensor uit

Kilometers tellen Hoe zit het met de nauwkeurigheid van kilometertellers op de fiets, vraagt Wim Hermans uit Venlo zich af nadat hij op zijn teller 111 kilometer heeft afgelegd maar volgens de Fietsrouteplanner 105 kilometer. ‘Volgens de fietsenmaker is de teller, een Sigma BC506, goed afgesteld’, meldt Wim Hermans, maar hoe komt het dan dat hij op de teller meer fietst dan wat de Fietsrouteplanner hem thuis op de pc voorrekent? Hermans kreeg nadat hij de vraag stelde op Fietsersbond.nl (zie vraagbaak) antwoorden van alle kanten. Eigenlijk wierpen alle antwoordgevers zich meteen op het vraagstuk van de instelling van de Sigma BC506. Maar als tijdschrift van de Fietsersbond moeten we toch ook onderzoeken of onze eigen Fietsrouteplanner wel goed telt.

Tekst: Karin Broer Foto: Michiel slütter

Middenas Michel Post, een van de makers van de Fietsrouteplanner: ‘De fietsrouteplanner meet heel precies, het is gebaseerd op een GIS-systeem met kaarten van het Kadaster. De fietsrouteplanner meet exact rechte lijnen over de middenas van het fietspad. Dus dat er verschillen zijn met de door de kilometerteller gemeten afstand is wel logisch. Als je fietst slinger je een beetje, dat doet de fietsrouteplanner niet, die trekt rechte lijnen.’ Ook als je heel vaak rechtsaf slaat, zegt Post, kan dat een kortere afstand opleveren dan de afstand op de routeplanner omdat die uitgaat van dat niet realistische midden van de weg fietsen. Verder kunnen er ook kleine afwijkingen in de fietsrouteplanner zitten omdat delen van routes door vrijwilligers zijn ingevoerd, die wellicht hier en daar een bocht te scherp hebben getekend. Verklaart dat de zes kilometer verschil? Post: ‘Nee dat denk ik niet. Ik denk eerder dat de kilometerteller niet helemaal nauwkeurig meet. Sommige kilometertellers kun je niet op de millimeter instellen maar op de centimeter. Dat is al niet nauw-

november | december 2010

keurig. En ik zou ook niet afgaan op de fietsenmaker zegt, maar zelf instellen.’

Hectometerpaaltjes De Sigma BC 506 is een van de goedkopere fietscomputertjes, toch is hij op de millimeter in te stellen op maar liefst drie manieren. A: door de hoogte van het wiel te meten en dat te vermenigvuldigen met 3,14. B: een streep te zetten op de vloer, het wiel een wielomtrek laten maken en dan weer een streep te zetten en de afstand tussen de strepen te meten. Of C: verreweg de simpelste manier: in een lijstje de bandenmaat opzoeken en dan het getal wat daarbij staat invoeren. Kees Bakker, de technische man van de Fietsersbond, kiest voor methode B, maar hij heeft nog wel een paar verfijningen: Ten eerste band oppompen, er op gaan zitten (de meting moet wel onder belasting plaatsvinden, aldus Bakker), bij het ventiel een streep op de vloer zetten, een wielomwenteling maken, en weer een streep zetten. Vervolgens is het meten, op de millimeter, simpel. De andere manieren zijn een stuk minder nauwkeurig, aldus Bakker. Een onnauwkeurige instelling kan best een verschil van zes kilometer opleveren, denkt hij. Ook is het mogelijk dat de onnauwkeurigheid van de kilometerteller en de hypernauwkeurigheid van de fietsrouteplanner samen voor het verschil zorgen. Bakker heeft nog een tip voor wie echt zeker wil zijn van de juiste instelling van zijn kilometerteller: naar een fietspad naast een kaarsrechte N-weg en dan langs de hectometerpaaltjes fietsen. Die zijn zeker goed afgesteld. 

In de vraagbaak op www.fietsersbond.nl kunnen mensen vragen stellen over prangende fietsproblemen. In de rubriek Fietsvraag kiest de Vogelvrije Fietser er één uit om uitgebreid te beantwoorden.

VogelVrijeFietser

brieven

Fietsneuroten Blijf ageren tegen het tarten van normen en waarden van groepen op de racefiets, die menen dat de infrastructuur voor hen alleen is aangelegd. De meeste van deze wielernarcisten zien hun racefiets als verlengstuk van het geslachtsdeel. Maatschappelijk falen wordt ieder weekend gecamoufleerd door verbaal geweld op de fiets, mijmerend over nooit behaalde doelstellingen worden de overige verkeersdeelnemers in gevaar gebracht. Haantjesgedrag, ondersteund door het maandblad FIETS, de Pravda van deze grote groep fietsneuroten. Zelf fiets ik bijna 25 jaar op de racefiets, hierbij de verkeersregels en overige verkeersdeelnemers respecterend. Erik van der Veen

Winnaar

Na de fietsen wandelbeurs ben ik lid geworden van de Fietsersbond en heb mijn e-mailadres achtergelaten. Tot mijn verrassing bleek ik de uitverkorene te zijn voor de te winnen Altra-fiets. Aangezien ik samen met mijn zoon Mirko de beurs heb bezocht, hebben we de fiets in zijn maat uitgezocht. Afgelopen zomer hebben we er dankbaar gebruik van gemaakt door een 4-daagse fietstocht te houden waarin we van Delfgauw (bij Delft) naar Erftstadt in Duitsland zijn gefietst. Op de fiets zie je nog eens Nederland op zijn groenst! Het rivierengebied, de Brabantse heidegebieden en het Maasgebied in Limburg. Prachtig! Links op de foto zie je de nieuwe Altra-fiets, nadat we zojuist, na 310 km, zijn aangekomen in Erftstadt. Mijn zoon en ik danken jullie hartelijk! Maarten Bolsenbroek

Oude fietsen beter Ik kan me helemaal vinden in het artikel over George Chardon uit Bennekom. Zelf fiets ik met een collega dagelijks

VogelVrijeFietser

naar het werk (afstand 14 kilometer) en we zeggen de laatste tien, twintig jaar geregeld tegen elkaar, dat moderne fietsen alleen maar gemaakt worden om met droog weer een paar honderd kilometer per jaar te fietsen, wat voor het gros van de fietsen ook het geval zal zijn. Voor ons is het meest in het oog springende punt de hoge slijtage aan de voortandwielen van het merk Shimano voor fietsen met een kettingkast. Tandwielen van oudere fietsen zien er anders uit en zijn slijtvaster. Bij deze Shimano-tandwielen wordt na enkele weken het materiaal weggedrukt en vormt dan bramen aan de zijkanten, die steeds hoger worden. Ik heb het idee, dat de oudere tandwielen van harder materiaal gemaakt werden en bijv. “gebroached” (een verspanende bewerking) werden en dat Shimano zijn tandwielen stanst uit zachter materiaal, anders is die braam niet te verklaren.Als de Shimanotandwielen goedkoop waren, dan was het alleen maar lastig, maar ze kosten ook nog eens tweeëntwintig euro. Een ander punt hierbij is de verspilling van materiaal want in die tweeëntwintig euro is ook nog eens een linker crank inbegrepen die helemaal niet nodig is, want ik heb zeker een stuk of zes van deze tandwielen versleten, maar nog nooit een linker crank en aluminium

Op fietsvakantie in Albanië en Montenegro kwamen we elke keer als we een dorpje in of uit fietsten deze goten tegen dwars over de weg. De eerste keer net geen ongeluk! Zo slecht hebben wij fietsers het hier nog niet! Maurits van der Heijde

Gevonden tijdens een bezoek aan het Stasi museum in Berlijn. Een symbool van (eco)verzet tegen het DDR regime. Bas Breman is een materiaal, dat bij de fabricage veel energie kost! Bovendien heb je tegenwoordig géén keus. In verband met het ontwerp (‘design’) past er maar een model. Rinse van den Berg, De Gordyk/Gorredijk

Mijn driewieler en ik Mijn vrouw en ik (77 en 75) zijn dol op fietsen. Ruim vijf jaar geleden ben ik daarbij in Beieren op wat een landelijke zandweg leek, maar in feite een hard betonpad was, ongelukkig ten val gekomen en dat zonder helm. Ons leven is drastisch en voorgoed veranderd. Door evenwichtsstoornissen ging ik steeds slechter fietsen. Op advies van het hersencentrum waar ik revalideerde ben ik de mogelijkheid nagegaan om me voort te bewegen op een ligfiets. Dat bleek de oplossing: een ligfiets op drie wielen. De gemeente Nijmegen, waar ik het meest kom, werkte mee met een vergunning om mijn voertuig overal te mogen laten staan. Ik ben uitstekend zichtbaar voor het overige verkeer door een vlaggetje. De fiets heeft mijn leven totaal veranderd. Ik ben niet meer opgesloten thuis, maar ga eropuit wanneer ik maar wil. Het moeilijke leven als mantelzorger van mijn vrouw kan ik vergemakkelijken door de boodschappen te gaan doen. Ik kom weer in een bibliotheek. Elke dag ga ik er een uurtje op uit alleen al voor de lichaamsbeweging. Eén van de mooie dingen in mijn nieuwe bestaan zijn de sociale contacten. Vaak als ik het ding gestald heb bij een winkel of zo krijg ik complimenten over mijn mooie fiets, of vragen over hoe het is om met zoiets te rijden. Met mede-ligfietsers wordt er altijd een groet uitgewisseld. Het verkeer om me heen is heel voorkomend. Vooral kinderen, ook met een vlaggetje op hun fiets, en op gelijke ooghoogte,

november | december 2010

colofon

Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Kanaalweg 50, 3526 KM Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Kees Bakker (testredacteur), Suzanne Brink (redacteur) Medewerkers aan dit nummer Karin Broer, Jeroen Kreule, Mirjam Streefkerk en Kees Volkers. Vormgeving Akimoto grafisch ontwerpers, Amersfoort

zijn vaak enthousiast als ze me zien. Ik val genoeg op om advies over mijn verkeersgedrag uit te lokken in de zin van: hand beter uitsteken. Het leukste zijn eigenlijk opmerkingen als: ‘Kan je wel, luilak’, of ‘Niet in slaap vallen hoor’. Ik heb door de fiets heel een normaal leven verloren. Maar de fietswereld heeft me er ook een heel nieuw bestaan voor terug gegeven. Jaap Guijt, Heilig Landstichting

rijden vaak irritant. Maar dat hoeft nog niet te betekenen dat alle fietsers die graag of alleen of met z’n tweeën op een racefiets rijden zich asociaal gedragen. Ik vind het dan ook van weinig deskundigheid getuigen om ongenuanceerd alle fietsers op een racefiets van het fietspad te verbannen. Ook voor de sportieve (solo) fietser zijn er genoeg ergernissen, zoals groepen grijze duiven die na herhaald bellen niet opzij gaan etc. Het is met fietsen zoals met alles in het leven. Het gaat het beste als je een beetje begrip en respect hebt voor elkaar. Klaas van den Broek

‘I like to move it, move it!’

Fietshelm met sleuven De automobilist moet er van doordrongen worden dat de voetgangers en fietsers een kwetsbare groep in de samenleving zijn vandaar de actie, ..............REMMEN... ook als je geen voorrang hebt. En dit is de fietshelm met afsluitbare en regelbare sleuven. Nooit meer een propperig mutsje onder de helm bij koude en nooit meer de regen druipend van je hoofd. Sensor

Grijze duiven In het laatste nummer van de Vogelvrije fietser las ik een interview met een ‘verkeersdeskundige’ die het niet zo opheeft met racefietsers. Inderdaad gedragen deze als ze in grote groepen

In onze wekelijkse fietsles voor ‘nieuwe Nederlandse vrouwen’ in Den Haag is de gemiddelde leeftijd vrij hoog, zelfs een paar oma’s erbij (waaronder ikzelf, de fietsdocente; geen kunst, want ik fiets al zestig jaar). We oefenen huiverig maar onder veel gelach met een parcours van oranje pylonnetjes: bochtjes maken, zwenken, zigzaggen op de fiets. Halverwege komen er een paar in botsing. Het duurt even voordat ze de sturen weer uit elkaar hebben en ze blijven nog even staan nakletsen. Een van onze Turkse oma’s, krijgshaftig in een vormeloze jas, zwarte hoofddoek, staat ongeduldig te wachten tot het parcours weer vrij is en zij ook eens van start kan gaan, en ineens horen we haar baldadig roepen: ‘I like to move it, move it!’ Ze heeft een kleinzoon van tien en staat midden in de wereld. Antoinette van der Maas, Den Haag

Drukwerk Habo DaCosta, Vianen Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e26,per jaar (jonger dan 25 jaar e10,-) en e13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd. Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond. Advertenties Patricia Rijkse (ma, di, do) ( 030 - 2918142, fax 030 - 2918188 p.rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276 Sluitingsdatum kopij volgende VogelVrije Fietser: 25 november. Het nummer verschijnt begin januari 2011. Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer. Omslag: Bas Köhler Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

Reacties naar vogelvrijefietser@fietsersbond.nl

november | december 2010

VogelVrijeFietser

AUTO OF FIETS? De fietstoss kiest

Voor je gezondheid, je portemonnee en het milieu; fietsen is de slimste keus. Toch doen we te veel korte ritjes met de auto. De fietstoss biedt nu uitkomst. Voor het weggaan gooi je gewoon kop of munt. Auto of fiets, beter gezegd. Een leuke uitdaging! En wees niet bang, als het regent mag je best een keertje vals spelen.

Doe de fietstoss op heelnederlandfietst.nl