Boeken

Titel: More from less Auteur: Andrew McAfee Uitgever: Simon & Schuster ISBN: 9781471180330

Titel: The AI Economy Auteur: Roger Bootle Uitgever: Nicholas Brealey ISBN: 9781473696167

More from less

Door Joost van Mierlo

Andrew McAfee, wetenschapper aan het Massachusetts Institute of Technology in Boston, raadt ons aan een blik te werpen op onze mobiele telefoon. Die is niet alleen veel eleganter dan de kloeke telefoons van nauwelijks enkele decennia geleden, maar is vooral zo veel meer. Het is een computer, een fotocamera, een rekenmachine, een opnameapparaat en ga zo maar door. Het voorbeeld van de mobiele telefoon leert dat we ook in de toekomst in staat zijn om meer te doen met minder natuurlijke grondstoffen. McAfee is geen somberaar. Zo verwerpt hij het verwijt van bijvoorbeeld klimaatgoeroe Greta Thunberg dat we afscheid moeten nemen van een failliet groeimodel. Volgens McAfee zullen we dankzij de gelukkige combinatie van het menselijk vernuft en de marktwerking van het kapitalisme in staat zijn toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden. McAfee’s boodschap is geen simpel herkauwen van stoffig neoliberalisme. De markt faalt wel degelijk en dient in toom te worden gehouden door een goed functionerende democratie met alerte burgers en een verantwoordelijke overheid. Steeds meer landen hebben juist hiermee te maken, aldus McAfee, die zich niet van de wijs laat brengen door bijvoorbeeld de Amerikaanse president Donald Trump, die hij slechts tweemaal noemt, ogenschijnlijk tussen neus en lippen door. McAfee is op zijn best wanneer hij op de successen van de industrie kan wijzen. Een blikje frisdrank bevat nog maar een fractie van de grondstoffen die oorspronkelijk werden gebruikt. Auto’s zijn vele malen zuiniger. Het gevolg is dat in de Verenigde Staten nu minder staal, minder hout en minder papier wordt gebruikt dan voorheen. Dat proces zal zich voortzetten. Dat is niet voldoende, maar met alertheid en de juiste politieke keuzes kan zelfs de klimaatverandering – ook volgens McAfee het meest serieuze probleem waar we mee te maken hebben – worden bezworen. Markten de ruimte gunnen en het stimuleren van onafhankelijk onderzoek zijn daarbij cruciaal. Meer kernenergie ook. McAfee’s boek inspireert, maar zal niet alle twijfelaars overtuigen.

The AI Economy

Door Joost van Mierlo

Roger Bootle is een fascinerende econoom. De oprichter en eigenaar van onderzoeksbureau Capital Economics is in zijn vakgebied een van de weinige voorstanders van Brexit. Hij ziet een glansrijke toekomst voor de Britten nadat ze de EU hebben verlaten. Zelfs als dat gebeurt zonder deugdelijke overeenkomst, hetgeen niet langer aannemelijk lijkt.

Over Brexit maakt Bootle zich dus geen grote zorgen. Driemaal raden hoe hij denkt over de invloed van Kunstmatige Intelligentie, een ander onderwerp waarover veel economen hun hart vasthouden? Precies, ook die zorgen vindt hij overdreven.

Waar Bootle zichzelf, niet ten onrechte, als expert beschouwt als het gaat om Brexit, is hij duidelijk geen kenner van technologische ontwikkelingen. Volgens zijn kinderen is Bootle zelfs een technofoob, wat hij niet ontkent. Maar Bootle is gefascineerd door het onderwerp, heeft zich de afgelopen jaren duchtig ingelezen en denkt nu mee te kunnen praten.

Het levert een aantrekkelijk boek op, waar andere technofoben, zoals ondergetekende, hun hart aan kunnen ophalen. Het boek is vlot en helder geschreven en voert de lezer in sneltreinvaart langs de wonderen die de computer de mensheid heeft geschonken. Bootle denkt met zijn recent verworven kennis te bewijzen dat er geen reden is om te denken dat computers menselijk ingrijpen overbodig zullen maken. Immers, het ontbreekt computers aan emotionele intelligentie, creativiteit en ‘menselijkheid’.

Echte experts halen hierover hun schouders op. Bootle is duidelijk niet op de hoogte van de meest recente literatuur over het onderwerp, waar juist wordt bewezen dat computers deze eigenschappen wel bezitten, of in ieder geval kunnen bezitten. Dat mag dan waar zijn, het boek van Bootle blijft een aardige inleiding tot deze laatste ontwikkelingen. Misschien dat hij een nieuw hoofdstuk kan schrijven tegen de tijd dat de paperback-versie volgend jaar uitkomt.

Titel: Principes Auteur: Ray Dalio Uitgever: Business Contact ISBN: 9789047012665

Titel: De afrekening Auteur: Roel Janssen Uitgever: Balans ISBN: 9789463820271

Principes

Door Hans Amesz

Op een winterse dag in 1993 kreeg Ray Dalio, oprichter en CEO van Bridgewater Associates, het grootste hedgefund ter wereld, een memo van zijn topmanagers. Daarin stond dat hij soms dingen tegen medewerkers zegt waardoor zij zich incompetent, overbodig, vernederd, overweldigd, gekleineerd, onderdrukt of anderszins onprettig voelen. Hij kreeg de boodschap dat, als hij niet goed met mensen omgaat, het de groei van Bridgewater beperkt, wat iedereen raakt. Dalio’s reactie was: ‘Au, dat deed pijn. En het verbaasde me ook. Ik had er geen idee van dat ik zo’n invloed had op mensen.’ Dalio concludeerde dat zijn aanpak moest veranderen. ‘Het drong ten volle tot mij door dat mensen die een bepaalde relatie met elkaar hebben, glashelder over hun principes moeten zijn als ze goed met elkaar willen omgaan.’ Hij besloot zijn eigen levensprincipes, de ‘fundamentele waarheden die ten grondslag liggen aan je gedrag’, op papier te zetten en binnen Bridgewater toe te passen. Het boek ’Principles: Life and Work’ verscheen, werd nummer 1 op de bestsellerlijst van de New York Times en werd Amazon’s Business Book van 2017. Dalio werd een veelgevraagd spreker en adviseur van belangrijke politici en ondernemers. Hij groeide niet alleen uit tot een van de honderd rijkste mensen ter wereld (aldus Forbes) maar ook tot een van de honderd meest invloedrijke (aldus Time). Nu is er dan de Nederlandse vertaling. Het eerste principe luidt: bedenk voor jezelf 1) wat jij wilt, 2) wat waar is, en 3) wat je moet doen om nummer 1 in het licht van nummer 2 te realiseren. Verder vindt Dalio dat je ‘geloofwaardigheidsgewogen’ beslissingen moet nemen, moet handelen op basis van principes en je besluitvorming moet systematiseren. De metafoor in de kern van zijn denken, is een machine. ‘Zie jezelf als een machine’, schrijft Dalio, ‘en handel altijd volstrekt transparant en waarheidsgetrouw’. Ongeveer twee derde van het boek is gewijd aan Principes voor het Leven en Principes voor het Werk. Daar valt zeker het een en ander van op te steken, maar veel van Dalio’s principes zijn gemeenplaatsen, zoals principe 4.1a, dat in alle ernst luidt: We worden geboren met attributen die ons kunnen helpen en kwetsen, afhankelijk van hun toepassing. Verreweg het interessantst is het autobiografische eerste deel. Daarin spaart Dalio zichzelf niet en daar kunnen vooral vermogensbeheerders van profiteren.

De afrekening

Door Hans Amesz

Over de neergang en nationalisatie van ABN AMRO zijn verschillende boeken gepubliceerd en is in 2018 een documentaire uitgekomen. In vergelijking hiermee heeft de redding van ING veel minder aandacht gekregen. Volgens Roel Janssen is dat merkwaardig, want de zaak ING was groter, complexer en de overheidssteun was omvangrijker dan bij ABN AMRO. Daarom heeft Janssen, die ten tijde van de financiële crisis Economisch Redacteur bij NRC Handelsblad was, het boek ‘De afrekening. Hoe ING langs de rand van de afgrond scheerde’ geschreven. ING werd door de overheid gered met een kapitaalinjectie van ruim 32 miljard euro, aanzienlijk meer dan de 10 miljard die in eerste instantie aan de bankverzekeraar werd verstrekt. Eigenlijk vond ING dat laatste bedrag veel te hoog, wat illustreert hoe weinig de bestuurders op de hoogte waren van hun eigen huishouden en van de risico’s die ING daardoor liep. Tot het moment dat eind september 2008 paniek uitbrak, had de top van ING altijd ontkend dat de bankverzekeraar in gevaar verkeerde. Sterker nog, na het failliet van de Amerikaanse bank Lehman Brothers werd meegedeeld dat ING wel tegen een stootje kon. Hoe dat kon gebeuren, wordt door Janssen kundig gereconstrueerd. Hij heeft in totaal vijfentwintig personen geïnterviewd, die destijds werkten bij ING, het Ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank en het directoraat-generaal Mededinging in Brussel. Ook sprak hij met Tonko Gast, die in New York het bedrijf Dynamic Credit Partners had opgericht. Gast waarschuwde ING en DNB al vroeg voor de gevolgen van de giftige hypotheekbeleggingen. Naar hem werd helaas niet geluisterd.