Foto: Archief Thijs Jochems
DOOR THIJS JOCHEMS, ADVISEUR EN PRIVATE INVESTOR
Enkele economische vraagstukken voor de politiek en institutionele beleggers Duurzame en inclusieve economische groei wordt steeds meer het uitgangspunt voor zowel het economische beleid van de politiek als het beleggingsbeleid van institutionele beleggers. Gebruiken ze hierbij echter de juiste aannames?
Covid-19 lijkt een versnelling te geven aan een aantal
karakteristieken van de bedrijfsactiviteiten van Amazon,
structurele ontwikkelingen. De ongelijkheid in de samen
Facebook en Google maken deze bedrijven de facto tot
leving neemt toe en de gevolgen van klimaatverandering
monopolisten. Toch vallen ze (nog) niet onder de anti-
worden zichtbaarder. In een aantal vrij recent gepubliceerde
trustwetgeving. De farmaceutische industrie laat een
boeken staan twee vragen centraal: Hoe hebben we de
vergelijkbaar scenario zien: basisresearch wordt meestal
waarde gedefinieerd van wat er wordt geproduceerd? En:
door overheden gefinancierd, farmabedrijven spenderen
Hoe verdelen we wat er wordt geproduceerd? Piketty
meer aan marketing dan aan research en prijzen voor
beschrijft uitgebreid de toenemende ongelijkheid in de
medicijnen staan niet in verhouding tot hun productiekosten.
samenleving, maar besteedt slechts beperkt aandacht aan de rol van technologie en klimaatverandering. In ‘Doughnut
Aan de kant van institutionele beleggers zien we hun
Economics’ analyseert Kate Raworth de invloed van klimaat
opvattingen over duurzame, inclusieve groei vervat in hun
verandering en de beperkingen van de huidige sturings
ESG-beleid. Als langetermijnbeleggers hebben zij er baat
mechanismen wel diepgaand en in ‘The Value of Everything’
bij dat bedrijven hun winsten herinvesteren om hun
gaat Mariana Mazzucato in op wat zij als ‘de oorzaak’
productiviteit te doen toenemen. Die productiviteitsgroei
van de gebrekkige sturing door zowel de politiek als
is noodzakelijk voor duurzame economische groei. Echter,
institutionele beleggers ziet: de definitie van waardecreatie.
de praktijk wijst uit dat de meeste beursgenoteerde bedrijven focussen op maximalisatie van winstgroei per
In elke samenleving 'managet' de politiek de economie
aandeel op de korte termijn. Het bezit van opties door het
door wetgeving en regulering op basis van – in de tijd
management vormt een belangrijke drijfveer voor de
verschuivende – opvattingen en machtsverhoudingen. Zo
terugkoop van eigen aandelen. Onderzoeken laten zien dat
hielden in het verleden grootgrondbezitters in het Verenigd
bedrijven als Microsoft, Pfizer, IBM en Intel over lange
Koninkrijk lange tijd met succes de invoering van grond
perioden meer dan 100% van hun winst hebben besteed
belasting tegen door te stellen dat grond op zich geen
aan het terugkopen van aandelen en het uitkeren van
waarde heeft, hetgeen in die tijd door vele wetenschappers
dividend, waardoor er dus weinig overblijft om te investeren
werd betoogd. Dit resulteerde in de vraag wat het dan recht
in de bedrijfstoekomst. Het valt op dat we zelden in het
vaardigde dat landeigenaren het merendeel van de opbrengst
ESG-beleid van institutionele beleggers iets verwoord zien
van die grond kregen. Tenslotte deden zij, behalve het ter
over hoe om te gaan met deze door kortetermijn
beschikking stellen van de grond, niets aan het bewerken
overwegingen gedreven strategie van bedrijven.
van de grond om daaruit een opbrengst te verkrijgen. Zowel voor de politiek als voor institutionele beleggers lijkt Het vraagstuk ten aanzien van technologie van vandaag
er werk aan de winkel om de doelstelling van duurzame,
de dag vertoont hiermee grote gelijkenis. Techgiganten
inclusieve groei zo goed mogelijk te kunnen bereiken. «
zoals Microsoft en Facebook maken handig gebruik van innovaties (semiconductors, internet) die met overheids geld betaald zijn. Wat rechtvaardigt dat zij de ‘oogst’ hiervan vrijwel geheel zelf kunnen behouden? De netwerk-
Voor deze column is in belangrijke mate geput uit ’The Value of Everything’ van Mariana Mazzucato.
NUMMER 5 / 2020
FINANCIAL INVESTIGATOR
49
