Impact op de reële economie via SME Alternative

Impact op de reële economie via SME Alternative Financing

DOOR JAN JAAP OMVLEE

In Europa kijken MKB-bedrijven steeds vaker naar alternatieve geldverstrekkers voor langetermijnkredieten om hun groei te financieren. ‘Dat biedt mogelijkheden voor institutionele beleggers’, zegt Jim van den Bergh, Senior Credit Officer bij BNP Paribas Asset Management.

Alternatieve financiering van MKB-bedrijven is sterk in opkomst. MKB-bedrijven bieden beleggers immers een voorspelbare en stabiele cashflow op de lange termijn en zijn vaak dicht bij huis te vinden, als toegankelijke belegging in de reële economie. ‘Toch is dit fenomeen nog betrekkelijk onbekend in de wereld van institutionele beleggers, omdat deze discipline voorheen altijd door banken werd uitgevoerd.’

Aan het woord is Jim van den Bergh, die de veranderingen in het Europese kredietlandschap schetst. Hij is als Senior Credit Officer verantwoordelijk voor het kredietrisico op de leningen die worden voorgesteld door de partners Fundion en Caple voor het SME Alternative Financing Platform. Zijn team is onderdeel van de Private Debt & Real Assets Group van BNP Paribas Asset Management. ‘Nog steeds zijn bankleningen de grootste financieringsvorm voor het MKB in Europa. Wel nemen alternatieve financieringsvormen in omvang toe. Strengere regelgeving heeft ertoe geleid dat banken met name terughoudend zijn bij het verstrekken van leningen met lange looptijden. Daarnaast eisen banken garanties die MKB-bedrijven niet altijd kunnen geven.

Kansen in de MKB-markt

BNP Paribas AM zag al vroeg kansen in dit segment en ontwikkelde het MKB Alternatieve Financieringsplatform, waar technologie, kennis en mensen samenkomen en waar de financiële informatie van MKB-bedrijven binnenkomt en op een gestructureerde manier wordt beoordeeld. ‘Deze groep bieden we financiering aan met bedragen tussen de 5 ton en de 5 miljoen euro. Dit zijn bedragen die te groot zijn voor partijen in de crowdfundingmarkt of microkredietverstrekking, maar te klein voor banken of private debt funds. Daar zijn wij op ingesprongen door financieringen aan te bieden die een aanvulling vormen op bankfinanciering.

Voor ons is ESG een integraal onderdeel van ons denken en handelen.

Om die reden vragen wij geen zekerheden – die zijn immers al door de bank in onderpand genomen – maar werken wij met financiële convenanten en een strakke monitoringsdiscipline om het kredietrisico te beheersen.’

Het betreft hier een segment bedrijven in Europa dat een omzet noteert van tussen de 1 en 50 miljoen euro. Jim van den Bergh stelt dat er weinig partijen zijn die dat segment bedienen. ‘Wij denken dat we hierdoor waarde kunnen creëren. Er is schaalgrootte nodig om deze beleggingscategorie succesvol in de markt te kunnen zetten. Daar richten we ons op met het platform, dat financieringen biedt die sneller en flexibeler zijn dan de traditionelere kredietvormen en door een gestandaardiseerde aanpak toch efficiënt verwerkt kunnen worden, zonder concessies aan de kredietkwaliteit. We verstrekken leningen met een looptijd van 5 tot 8 jaar, waarmee we ons onderscheiden van andere alternatieve financieringsaanbieders.’

Waarom gebruiken jullie de slogan ‘Investing in sustainable growth’?

‘Wij zoeken naar bedrijven die duurzame groei laten zien. Die duurzame groei onderstreept dat we rekening houden met de verschillende stakeholders en met de omgeving waarin we opereren. Wij hebben ook daadwerkelijk een interactie met de MKB-bedrijven waarmee we een relatie aangaan op ESG-onderwerpen.

Bij BNP Paribas AM worden ESG-criteria opgenomen in het kredietacceptatieproces, waardoor beleggers kunnen voldoen aan de duurzaamheidsprincipes. Daarnaast heeft de UN PRI de kredietverlening aan het MKB ook aangewezen als een vorm van Impact Investing, waarbij de economische en maatschappelijke voordelen ervan worden erkend. Empirisch onderzoek heeft aangetoond dat ESG-beleggingen vaak beter presteren dan traditionele portefeuilles. Het is daarom financieel gezien zinvol om na te gaan hoe deze factoren op de langere termijn de winstgevendheid en het toekomstige rendement kunnen beïnvloeden.

Je onderscheidt je door voorspelbaar te zijn. Door vooraf duidelijk te maken welke informatiebehoefte je hebt en aan welke criteria voldaan moet worden met betrekking tot onder andere winstgevendheid en leverage.

Als onderdeel van onze fundamentele kredietanalyse kijken we naar de benadering van ESG door een bedrijf. Dat doen we proactief aan de hand van een ESG-questionnaire. Voor de meer sensitieve sectoren – denk aan agri, olie, chemie en de toeleveringsbedrijven in deze sectoren – hebben we aanvullende vereisten en vragen gesteld, waarbij we gebruik kunnen maken van de ESG-expertise van ons team in Parijs en van de kennis en knowhow die we ontwikkeld hebben binnen het blue-chip domein. Binnen ons platform is het proces zo veel mogelijk geautomatiseerd en gestandaardiseerd. Bovendien werken wij samen met lokale partners in de landen waar we actief zijn.’

Waarom is de ESG-component voor jullie zo belangrijk?

‘We omarmen de uitdagingen die voortvloeien uit het Klimaatakkoord van Parijs. We willen en kunnen daaraan als asset manager een bijdrage leveren en impact hebben op de planeet. Het MKB-bedrijf kan impact creëren en wij maken dat mogelijk. We gaan daarover in gesprek met de ondernemer en leggen dat vast in een Q&A en in de kredietovereenkomst. Gedurende de looptijd van de financiering blijven wij daarover in contact met het MKBbedrijf in kwestie. Over de afgelopen 10 jaar is het ESGaspect verder geëvolueerd en veel serieuzer en vergaander toegepast in de beslissingen die we nemen. Voor ons is ESG een integraal onderdeel van ons denken en handelen. Een mooi voorbeeld binnen het platform is de financiering van een MKB-bedrijf dat een restproduct van kokosnoten gebruikt dat tot voor kort als afval werd weggegooid en nu verwerkt wordt tot compost.’

Wat gebeurt er als een producent van bijvoorbeeld single use plastics zich meldt?

‘Als een bedrijf niet duurzaam genoeg is, gaan we daar niet mee in zee. Dat zegt niets over de winstgevendheid van het bedrijf in kwestie of over de klanten dat het bedient. Zo’n bedrijf is dan niet duurzaam genoeg. Daardoor missen wij soms investeringen op de korte termijn, maar wij zitten erin voor de lange termijn. Op deze manier werken we in de landen waar we actief zijn, in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland.’

Zijn er verschillen tussen deze drie markten?

‘Laat ik beginnen met zeggen dat er veel overeenkomsten zijn tussen deze landen. Voor circa 80% zijn deze MKBmarkten vergelijkbaar. Deze bedrijven worden veelal gerund door een directeur-eigenaar met trouwe werknemers die vaak lang in dienst zijn, met een laag ziekteverzuim. De Nederlandse MKB-markt kenmerkt zich door een goede vertegenwoordiging van handel, transport en logistiek, terwijl MKB-ers in het Verenigd Koninkrijk sterker kunnen leunen op de binnenlandse vraag. Dat zie je ook terug in de sectoren waarin ze actief zijn. Zij hebben bovendien het voordeel dat zij gemakkelijker met Engelstalige landen zaken kunnen doen, waaronder de Verenigde Staten. Het grootste verschil zit ‘m er dus in dat in Nederland meer aanvragen verband houden met Nederland als handelsnatie en doorvoerhaven en met Nederlandse toeleveranciers naar de Duitse maakindustrie. Dat zien we minder terug in het Verenigd Koninkrijk, waar het accent meer ligt op de binnenlandse industrieën, zoals de auto-industrie, en op de eerdergenoemde binnenlandse vraag.’

Wat maakt deze asset class anders vanuit financieringsperspectief?

‘Omdat we financieren voor een periode van 5 tot 8 jaar, moeten we begrijpen hoe de lifecycle van MKB-bedrijven eruitziet. Je moet de resultaten van een bedrijf kunnen doorgronden en een inschatting kunnen maken van het

Photos: Archive BNP Paribas AM

CV

Jim van den Bergh is Senior Credit Officer voor het SME Alternative Financing Team, onderdeel van de Private Debt & Real Assets Group van BNP Paribas Asset Management.

Over het platform

Het SME Alternative Financing Platform werd in 2017 opgericht binnen BNP Paribas Asset Management in Londen. Het platform combineert kwantitatieve en kwalitatieve assessments om een hoge kredietkwaliteit te garanderen, waarbij gekeken wordt naar winstgevendheid, omzet en ESG-factoren. De technologie automatiseert de kredietverlening – van origination tot credit-monitoring – waardoor grote volumes aan leningen kunnen worden behandeld. In 2019 is het team gestart in Nederland en begin 2020 volgden de eerste stappen op de Duitse markt. Het team staat onder leiding van Stéphane Blanchoz, Head of SME Alternative Financing, die sinds 1997 bij BNP Paribas werkt. Website: https://smealternativefinancing. bnpparibas-am.com/

groeipotentieel en van de vooruitzichten, zeker in de huidige COVID-19-situatie. Want we zijn gericht op groei. We doen geen herfinancieringen of tijdelijke overbruggingsfinanciering. Door ons puur te richten op groei, kunnen we ook financieringen verstrekken die een langere looptijd hebben en waardoor je meer yield op je investering krijgt.’

Hoe ziet de tot nu toe behaalde yield op de portefeuilles eruit?

‘We hebben nu 55 leningen verstrekt, verdeeld over het Verenigd Koninkrijk en Nederland, van in totaal 100 miljoen euro, met in het Verenigd Koninkrijk een gemiddelde gross yield van 9% en in Nederland van gemiddeld 7,3%.’

Deze SME-markt in Europa is een hele grote markt. Hoe onderscheidt u zich daarin als aanbieder?

‘Je onderscheidt je in dit segment door voorspelbaar te zijn. Door vooraf duidelijk te maken welke informatiebehoefte je hebt en aan welke criteria voldaan moet worden met betrekking tot onder andere winstgevendheid en leverage, ben je in staat steeds een geïnformeerde beslissing te nemen, met een voor institutionele beleggers duidelijke waardepropositie: dit zijn de risico’s, dit zijn de kansen, dit zijn de mogelijkheden en dit is de mogelijke yield. Vasthouden aan die waardepropositie is belangrijker dan ooit in het huidige COVID-19-tijdperk.’

Welke impact heeft COVID-19 op jullie werkzaamheden?

‘In het algemeen zie je minder investeringen en minder kredietaanvragen vanuit het MKB. Desondanks laten we een gezonde groei zien in 2020. Je moet nu nog nauwkeuriger beoordelen welke bedrijven duurzaam uit de crisis zullen komen, een crisis waarvan het einde nog niet in zicht is. Verder zien we dat de trend dat traditionele, dus

STÉPHANE BLANCHOZ

bancaire, en alternatieve financiering elkaar aanvullen, geaccelereerd wordt door de crisis.’

Wat zijn de voordelen van SME Alternative Financing voor institutionele beleggers?

‘Beleggers hebben behoefte aan diversificatie zonder dat dit ten koste gaat van yield. Daarin past beleggen in SME Alternative Financing. It ticks all the boxes. Daarnaast kunnen institutionele beleggers via ons platform impact hebben op de reële economie. Je merkt dat institutionele beleggers deze aanpak waarderen. We zijn niet ingericht als een beleggingsteam, maar als een business unit binnen asset management. We overzien de origination channel, we monitoren de lening en we hebben een creditapparaat en eigen advocaten en juristen. Omdat heel veel Nederlandse institutionele beleggers nog geen allocatie naar deze asset class hebben, leggen we de focus op het feit dat we aan impact investing doen door de echte economie te financieren. Institutionele beleggers waarderen dat.’ «

Via het MKB Alternatieve Financieringsplatform kunnen institutionele beleggers impact hebben op de reële economie.

De leningen in de portefeuille hebben looptijden van vijf tot acht jaar. Dit is onderscheidend, zowel voor beleggers als voor de MKB-ondernemingen in kwestie.

De portefeuille biedt voorspelbare cashflows. De lening wordt tijdens de looptijd in vaste perioden en in gelijke bedragen afbetaald. Borgstellingen en zekerheden zijn er niet, maar er wordt wel gewerkt met convenanten.