Kenniscentrum ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen
jaarverslag
2012
2
fiom
jaarverslag 2012
voorwoord
4
een grote verandering
8
effect op de resultaten van 2012
14
vernieuwing in 2012: een stevige basis voor Fiom als kenniscentrum
16
websites statistieken
26
ongewenste zwangerschap
36
afstammingsvragen
42
internationaal
46
personeel
50
cliĂŤntenraad / bestuur / ondernemingsraad
54
keerpunt
56
2013 en verder
58
3
Het jaar 2012 was spannend, enerverend en vormde een keerpunt. Een keerpunt in het leven van medewerkers. Een keerpunt in Fiom als organisatie. Een keerpunt in de betekenis van Fiom voor klantgroepen en samenwerkingspartners. We werden geconfronteerd met een forse subsidiekorting. Er werd een groot beroep gedaan op onze ervaring op het gebied van ongewenste zwangerschap & kinderwens en afstamming & adoptie. Onderwerpen die onderling sterk met elkaar zijn verbonden.
4
fiom
Fiom beschikt over specialistische kennis en expertise op basis van onderzoek en evaluatie verkregen uit de uitvoeringspraktijk. Hiermee voorzien we instellingen die met Fiom-doelgroepen te maken hebben, onderzoekers en mensen in opleiding. Daarnaast zijn we actief betrokkken bij het bijeenbrengen van actuele beleidsinformatie voor overheden en andere landelijke en regionale organisaties.
1930: Oprichting van de Federatie Instellingen Ongehuwde Moederzorg (FIOM). Een landelijke hulporganisatie met als doel het behartigen van de belangen van de ongehuwde moeder en haar kind.
In 2013 en volgende jaren zal Fiom zich primair en op geheel eigen wijze als kenniscentrum manifesteren. De aanleiding hiertoe lag in 2012, zodat in deze jaarrapportage al een korte vooruitblik wordt geboden van hoe we deze koers denken te gaan vormgeven.
jaarverslag 2012
25Â organisaties sluiten zich aan.
5
6
fiom
De ambities van Fiom voor het jaar 2012 zijn neergelegd in het activiteitenplan 2012. In dit jaarverslag kunt u lezen in welke mate en vorm deze doelen zijn gerealiseerd. Tevens leest u over onze ambities voor 2013 en verder.
jaarverslag 2012
7
Eind juli 2012 werd bekend dat Fiom zich moest omvormen van een hulpverleningsinstelling met ook kennisontwikkeling als taak, naar een kennisorganisatie met een zeer beperkte hulpverleningstaak. Deze ingrijpende beleidswijziging ging bovendien gepaard met een korting van meer dan 60 procent op de instellingssubsidie, vanaf 2013. Een tijd- en energierovende extra taak diende zich aan, met drie activiteiten tot gevolg:
8
fiom
De ‘lobby’
1939: Er zijn in totaal 61 instellingen bij Fiom aange-
We zijn onmiddellijk gestart met gesprekken met de subsidiegever, het geven van informatie aan cliënten, samenwerkingspartners en politici, en het aanbieden van steunbetuigingen aan de Tweede-Kamercommissie. Dit met als doel de aangekondigde krimp van Fiom-werk en subsidie (deels) terug te draaien.
sloten. Het uitgangspunt bij de hulpverlening is dat een ongehuwde moeder moet worden geholpen en gereclasseerd door het kind.
De beleidswijziging ging niet door. Maar de lobby is niet voor niets geweest. We ontvingen hartverwarmende reacties van buiten: mensen en organisaties die vinden dat Fiom als hulpverlener niet gemist kan worden. De waardering is groot. Hierdoor voelen we ons extra gesterkt om onze rol als kenniscentrum ongewenste en afstammingsvragen verder vorm te geven.
jaarverslag 2012
9
Herformulering taak voor 2013 In korte tijd is een nieuwe richting voor 2013 uitgedacht en gekeken wat daarvoor al in het najaar van 2012 in gang moest worden gezet. Onze kernwaarden, onze missie en onze visie zijn onveranderd gebleven. Wel zijn bepaalde vormen van hulpverlening stopgezet en is (vervroegd) geïnvesteerd in digitalisering. Duidelijk is dat Fiom een eigen koers blijft varen. Dat betekent dat we naast de opdracht van het ministerie van VWS andere middelen gaan aanwenden om ons te kunnen blijven inzetten voor iedereen met vragen op het gebied van ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen.
Vragen over ongewenste zwangerschap en afstamming zijn van alle tijden en hebben in elke periode een eigen kleur.” – Marc Petit – voorzitter Raad van Bestuur
10
fiom
Mensen en middelen
1946: De positie van de ongehuwde moeder wordt ver-
De derde activiteit bestond uit het in kaart brengen van de benodigde mensen en middelen waarmee de taken voor 2013 en volgende jaren kunnen worden uitgevoerd.
beterd. Ze krijgt een juridisch erkende familieband met haar kind en als ze meerderjarig is wordt ze automatisch voogdes.
Het ging om: • Het opstellen van een reorganisatieplan in nauw overleg met de ondernemingsraad en onderhandelen met de vakbond over een sociaal plan. • Het bedenken van vormen voor afbouw van de oude en opbouw van de nieuwe Fiom-organisatie. • Het voeren van gesprekken met alle medewerkers in de organisatie en het in gang zetten van ontslagprocedures. • Het opstellen van een nieuw activiteitenplan en nieuwe begroting. Gedacht moet worden aan: een nieuw beleid voor huisvesting, aanpassen van het Landelijk Bureau en beëindigen van de huurcontracten van de regionale bureaus, de eerste regionale bureaus opheffen en aanpassen van de daarbijhorende contracten, het laten aflopen van het registratiesysteem en het inrichten van een tijdelijk nieuw systeem (in 2013 worden definitieve opvolgers gekozen). Voor de arbeidsintensieve maar noodzakelijke afbouw en opbouw van de organisatie, die we met veel zorgvuldigheid hebben doorgevoerd, heeft Fiom van het ministerie van VWS een budget ontvangen.
jaarverslag 2012
11
12
fiom
Al met al is in 2012 veel extra werk verzet. Medewerkers gingen door met het cliĂŤntenwerk, terwijl hun ontslag boven het hoofd hing. Ze bleven zich inzetten, wetende dat ze hun zorgvuldig opgebouwde relaties zouden moeten afbouwen.
jaarverslag 2012
13
De ingrijpende organisatie- en beleidsverandering heeft grote consequenties gehad voor de uitvoering van het activiteitenplan in de tweede helft van 2012. In het kader van de afbouw van taken is meteen na de zomer een aantal geplande activiteiten gestaakt. Zo zijn voor verschillende doelgroepen en problematiek geen nieuwe hulpverleningstrajecten meer gestart en zijn een aantal innovatie- en netwerkactiviteiten op het gebied van de nazorg bij adoptie niet voortgezet. In het kader van de opbouw is vervroegd en meer geïnvesteerd in de digitale trajecten en programma’s voor onder andere het ‘zoeken naar familie’ en ‘keuzemanagement bij ongewenste zwangerschap’.
14
Hierdoor blijft Fiom in staat invulling te geven aan haar visie: iedereen heeft recht op afstammingsgegevens en iedere vrouw die onbedoeld zwanger is, wordt door informatie en hulp in staat gesteld zelf een keuze te maken die bij haar past. Enerzijds was er dus sprake van afbouw en anderzijds van opbouw van een nieuwe Fiom met andere taken die ons klaarmaken voor de toekomst.
fiom
1951: Ook ongehuwde moeders krijgen kinderbijslag. Ongecontroleerde plaatsingen zijn niet meer mogelijk. De Pleegkinderenwet regelt de melding, verzorging en het toezicht op de kinderen onder 18 jaar in pleeggezinnen en tehuizen. De Raad voor de Kinderbescherming is belast met de uitvoering.
jaarverslag 2012
15
vernieuwing in 2012: een stevige basis voor Fiom als kenniscentrum
16
fiom
jaarverslag 2012
17
18
fiom
In 2011 is reeds een organisatieverandering doorgevoerd met als doel de weg vrij te maken voor een sterkere profilering van Fiom als een landelijke organisatie (met toen nog decentrale uitvoeringspunten). Deze verandering is zeker niet voor niets geweest met het oog op de nieuwe toekomstverwachting voor Fiom.
1956: De juridische familieband tussen biologische kinderen en hun ouders wordt verbroken. Er ontstaat een nieuwe juridische familierechtelijke betrekking tussen de adoptieouders en het kind.
In 2012 heeft een sterke groei plaatsgevonden van de digitalisering van het Fiom-werk. Onze landelijke functie wordt op deze manier sterker en een deel van het werk wordt hierdoor plaats- en tijdonafhankelijk. Hoewel het opheffen van de decentrale uitvoeringspunten pijn doet en dit nieuwe vraagstukken ten aanzien van netwerkontwikkeling en ’inbedding in de sociale sector’ met zich meebrengt, heeft Fiom een stevige basis om zich als kenniscentrum te manifesteren.
jaarverslag 2012
19
De grote slag in digitalisering loopt door in diverse vernieuwende projecten in 2013. Zo is en wordt het aantal websites uitgebreid. Behalve fiom.nl, tienermoeders.nl, infoportaaltienermoeders.nl, abortusverwerking.nl en issnetherlands.nl is er nu ook geadopteerdonline.nl en is zoekennaarfamilie.nl in ontwikkeling. Alle websites zijn en worden zodanig aangepast dat ze vriendelijk zijn in het gebruik voor de kennis (infrastructuur) van Fiom en haar samenwerkingspartners.
20
fiom
1965: Ongehuwde moeders kunnen voortaan een uitkering krijgen en zijn niet langer afhankelijk van hun ouders. De Bijstandswet versterkt in hoge mate de zelfstandigheid van – ook jonge – zwangere vrouwen en ongehuwde moeders.
Fiom is een laagdrempelige organisatie die al jaren adequate hulp biedt rondom kwetsbare zaken in kwetsbare levenssituaties. Deskundige ondersteuning helpt mensen daar vaak op een goede manier doorheen.” – Monica van Berkum – directeur Pharos
jaarverslag 2012
21
Fiom was al goed op weg op het gebied van E-social-health en in 2012 is deze lijn voortgezet. De ondersteuning van mensen via chatgesprekken stijgt, parallel daaraan dalen de hulpvragen via email licht en blijven de informatievragen via email ongeveer gelijk. 2010 2012
1.748 1.252
hulpvragen via email
1.327
22
informatievragen via email
1.245
fiom
495 chatgesprekken met mensen die ondersteuning vragen
1.224
jaarverslag 2012
23
In 2012 is een begin gemaakt met de voorbereiding van een nieuw digitaal programma voor keuzehulp bij ongewenste zwangerschap van vrouwen en meisjes. Met de nieuwe websites voor geadopteerden en mensen die op zoek zijn naar hun familie is en wordt de toegankelijkheid van Fiom-expertise voor deze doelgroepen versterkt. Van het bestaande online hulpverleningsprogramma voor abortusverwerking werd in 2012 opnieuw goed gebruikgemaakt.
Op het gebied van E-hulp/ E-health vindt binnen de sociale en sociaal-medische sector samenwerking en gezamenlijke kennisontwikkeling plaats. Fiom is daar actief bij betrokken. 24
fiom
E-health in de sociale sector is en blijft een belangrijke pijler van Fiom als kenniscentrum. Fiom leverde in 2012 een bijdrage aan: • het netwerk en congres ‘Online Hulp’ • het ‘needs-assessment’ van Sense-e-health • de ontwikkeling van internethulpverlening door de MOgroep • het rapport van het ministerie van VWS getiteld ‘Hulp op Afstand’ • het onderzoek van Siriz naar online abortushulpverlening
jaarverslag 2012
25
websites statistieken 2012
26
fiom
‘Ik ben erg blij dat dit online kan, want als dat niet zo was, had ik nooit hulp gezocht.’
jaarverslag 2012
27
fiom.nl Totaal aantal bezoekers: Aantal unieke bezoekers:
105.159 69.235
Meest populaire pagina: homepage biologische familie zoeken
28
fiom
abortusverwerking.nl Totaal aantal bezoekers: Aantal unieke bezoekers:
23.549 13.144
Meest populaire pagina: homepage jouw verhaal begeleidingsonderdeel
jaarverslag 2012
29
tienermoeders.nl Totaal aantal bezoekers: Aantal unieke bezoekers:
124.899 64.395
Meest populaire pagina: homepage forum
30
fiom
infoportaaltienermoeders.nl
Aantal unieke bezoekers:
19.994 14.041
Meest populaire pagina’s:
Totaal aantal bezoekers:
kennisbank werken met tienermoeders organisaties
jaarverslag 2012
31
geadopteerdonline.nl Totaal aantal bezoekers: Aantal unieke bezoekers:
17.526 12.125
Meest populaire pagina: homepage nieuws
32
fiom
ISSnetherlands.nl Totaal aantal bezoekers: Aantal unieke bezoekers:
2.464 1.768
Meest populaire pagina: kinderbescherming en kindermishandeling
jaarverslag 2012
33
34
fiom
Het borgen van kwaliteit via certificering en accreditatie staat hoog op de agenda.
1966: De gegevens van een kind dat is afgestaan, mogen op verzoek van de moeder
Fiom verzorgt al enkele jaren de geaccrediteerde bijscholing voor diverse beroepsgroepen in de sociaal-medische sector, waaronder kraamverzorgenden en verloskundigen, en verzorgt modules in opleidingen voor huisartsen, verloskundigen en maatschappelijk werkers. De komende tijd wordt dit beleid verder uitgebouwd, zowel op het terrein van (digitale en blended) hulpverlening als van kennisontwikkeling.
jaarverslag 2012
worden verwijderd van haar persoonskaart. De gegevens blijven wel bewaard in het Landelijk Schakelregister. Fiom heeft hier vier jaar eerder voor gepleit en is tevreden met het resultaat, zowel voor moeder als kind.
35
In de vernieuwde organisatie focust Fiom zich volledig op onderwerpen gerelateerd aan ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. In de hulpverlening aan ongewenst zwangeren staat de besluitvorming centraal. Het komen tot een weloverwogen besluit is een ingewikkeld proces met grote gevolgen voor iemands leven.
36
fiom
In de hulpverlening aan ongewenst zwangere vrouwen ondersteunt Fiom ook vanuit de rol van kenniscentrum door kennis beschikbaar te stellen en informatie te delen.
1984: De Wet afbreking zwangerschap (Waz) heft onder voorwaarden en beperkingen de strafbaarheid van
Wij vinden het van essentieel belang dat ongewenst zwangere vrouwen en meisjes de vrijheid hebben een beslissing te nemen die bij hen past. Bij hun waarden, bij hun toekomst. Fiom reikt hun hiervoor informatie en overwegingen aan en stelt essentiĂŤle vragen.
abortus op.
Deze informatie is ook relevant voor de partner, ouders of anderen die erbij betrokken zijn, zodat zij steun ondervinden bij de uitvoering van het besluit en het leven met de gevolgen ervan.
jaarverslag 2012
37
38
fiom
Fiom hield zich in 2012 ook nadrukkelijk bezig met het publieke debat. Het zocht actief de publiciteit op met diverse onderwerpen gerelateerd aan ongewenste zwangerschap.
1995: Viering van het 65-jarig bestaan van Fiom. Voor het eerst in de geschiedenis ontmoeten afstandsouders, geadopteerden en adoptieouders elkaar.
Zo ontwikkelde Fiom een flyer voor huisartsen met informatie over hoe te handelen bij ongewenst zwangere vrouwen en meisjes en leverde een bijdrage aan landelijke discussies rondom zwangerschap door seksueel misbruik, zwangerschap door incest en tienermoeder/ouderschap. Fiom mengt zich met haar deskundige ervaring en standpunten regelmatig in het maatschappelijke en politieke debat en zwengelt het waar nodig zelf aan.
Hoewel in Nederland het anticonceptie-gebruik relatief goed is, zal ongewenste zwangerschap altijd blijven bestaan. Als dan hulp nodig is om tot een goede afweging te komen hoe hiermee om te gaan, kan Fiom deskundige en onafhankelijke hulp bieden.” – Dianda Veldman – directeur Rutgers WPF
jaarverslag 2012
39
Expertiseoverdracht Fiom is in 2012, meer dan verwacht, gevraagd om haar opgebouwde expertise op het gebied van ‘hulpverlening bij tienerzwangerschap en tienerouderschap’ over te dragen aan professionals in de zorg, het welzijn en het onderwijs. Dit is met zekerheid het resultaat van de grote inspanningen in de voorgaande jaren om de specialistische expertise van Fiom op dit terrein onder de aandacht te brengen van met name instellingen die de Wmo uitvoeren.
40
fiom
jaarverslag 2012
41
Iedere vrouw heeft na een ongewenste zwangerschap, een abortus, het afstaan van een kind ter adoptie of een zwangerschap via een donor en/of draagmoederschap het recht om dit geheim te houden voor haar omgeving. Tegelijkertijd heeft een kind dat wordt geboren, het (wettelijke) recht op informatie over zijn of haar biologische ouders en familie.
1998: Het Haags Adoptieverdrag geeft aan in welke omstandigheden het geoor-
Anonimiteit, zoals bij het zogeheten babyluikje of een anonieme donor, is een slechte zaak. Moeder en kind hebben recht op een goede medische en psychosociale opvang en verzorging. Op latere leeftijd kunnen kinderen voor vragen komen te staan die te maken hebben met genetische kenmerken of hun identiteit. Zij moeten dan over hun afstammingsgegevens kunnen beschikken.
loofd is om kinderen te adopteren en schept voorwaarden voor de uitvoering van interlandelijke adoptie.
42
Tegen deze achtergrond houdt Fiom zich actief bezig met vragen rondom afstamming en verwantschap.
fiom
jaarverslag 2012
43
Fiom heeft in 2012 deelgenomen aan het publieke debat over baby- en vondelingenluikjes, het afstand doen van een kind ter adoptie, donoren en donorkinderen en de mogelijkheden tot registratie. Dit alles onder andere in het kader van het recht van kinderen en volwassenen op openheid over hun afstamming en de toegang tot afstammingsinformatie.
Het is nogal wat als je je dagelijks afvraagt wie je vader is. Het is een recht om te weten van wie je afstamt en het is een plicht van de overheid om te zorgen dat Fiom mensen kan blijven ondersteunen. Fiom begeleidt je bij de eerste ontmoeting zodat je er niet alleen voor staat.” –Linda Sprado– auteur van ‘Op zoek naar mijn vader’
44
fiom
Fiom beheert een scala aan archieven en registers op het terrein van afstand ter adoptie, adoptie, (geboren zijn uit) donorschap en een DNA-databank. Hiermee kan worden uitgezocht of een donorkind een match heeft met een donor of eventuele halfbroers/zussen.
1999: De Nederlandse afdeling van International Social Service (ISS) fuseert met Fiom. ISS biedt internationale dienstverlening aan personen en instellingen onder andere op het gebied van opsporing en zoekacties.
Waar mogelijk vult Fiom deze archieven en registers in eigen beheer aan en probeert met andere beheerders van archieven tot gebruiksvriendelijke vormen van inzageprocedures te komen, zodat de afstammingsinformatie ook daadwerkelijk ter beschikking komt van degenen die ernaar op zoek zijn.
jaarverslag 2012
45
Fiom vertegenwoordigt de Nederlandse tak van International Social Service (ISS). Deze afdeling biedt internationale dienstverlening in de vorm van advies en informatie bij vragen en problemen op het gebied van: afstand doen ter adoptie, hulp bij interlandelijke adoptie, opsporing en zoekacties, ouderlijk gezag, omgangsregelingen, ontvoering van kinderen door één van de ouders, kindermishandeling, huwelijk en echtscheiding, pleeggezin- en vakantieplaatsingen, asielaanvragen en vluchtelingenproblematiek, problemen in verband met jeugdmigratie, nationaliteitsvraagstukken en gezinshereniging. De internationale samenwerking op het gebied van (counseling bij) afstammingsvragen breidt zich uit. In 2012 is de samenwerking op het gebied van KID/DNA met vooral België, Australië en Duitsland geïntensiveerd. De internationale coördinatie wordt gedaan door het International Reference Centre van ISS (ISS/IRC) in Genève. Het ISS/IRC vormt een belangrijke voedingsbron voor de invulling van Fiom als kenniscentrum.
46
fiom
jaarverslag 2012
47
Wij staan in verbinding met mensen en organisaties. Het is boeiend als eerste aanspreekpunt te fungeren en anderen verder te helpen.�
48
fiom
1998: De wetgever maakt voortaan onderscheid tussen de begrippen ‘biologische vader’, ‘donor’ en ‘verwekker’. Het vaderschap dat door een huwelijk ontstaat kan nu -behalve door de man- ook door de vrouw én door het kind worden ontkend. Het juridisch moederschap wordt ook geregeld bij wet. Door deze wet kan een ongehuwd heteroseksueel paar adopteren en is adoptie door één persoon mogelijk.
jaarverslag 2012
49
‘If we don’t get lost, we’ll never find a new route’ (Littlewood). Zo is het ook met Fiom. Onze ambitie is groot. De weg ernaartoe is anders, maar zit vol kansen en uitdagingen voor iedereen.” —Naomi Boer— beleidsmedewerker
50
fiom
Fiom heeft op 31 december 2012 nog 87 medewerkers in dienst. Samen vullen zij 61,9 fulltime-eenheden in. Het merendeel werkt op basis van een parttime dienstverband, waarbij het uitgangspunt een arbeidsovereenkomst is voor minimaal 24 uur per week. Het uitvoerend werk wordt voor het overgrote deel uitgevoerd door maatschappelijk werkers, preventiewerkers en beleidsmedewerkers. Daarnaast is er leidinggevend en ondersteunend personeel waaronder management, staf (Financiën, HR, PR & Communicatie) en secretariaat. Het verzuimpercentage is dit jaar gestegen ten opzichte van 2011. In 2012 is dit 4,9 procent tegen 4,34 procent het jaar daarvoor. Omdat de verzuimfrequentie gelijk is gebleven (1,7 procent) kunnen we concluderen dat de stijging van het verzuimpercentage te wijten is aan een toename van het langer durend verzuim.
De meeste Fiom-medewerkers hebben deelgenomen aan specifieke studiedagen, interne scholing, onderlinge contactdagen, uitwisselingsdagen, intervisie en coaching om zo de eigen deskundigheid te bevorderen. Deze deskundigheid wordt in eerste instantie gekoppeld aan de uitvoering van de werkzaamheden voor het activiteitenplan. In 2012 ging het onder meer om: • studiedag KID en DNA voor maatschappelijk werkers • training intervisiebegeleiding en coaching voor maatschappelijk werkers • training tekstschrijven voor online media • training welzijnsmarketing voor beleidsmedewerkers
2001: Wijziging van de Adoptiewet maakt het mogelijk dat
In de vier kwartalen van 2012 was sprake van een fluctuerend ziekteverzuimpercentage, waarbij het hoogste percentage in het tweede kwartaal lag. De onzekerheid over de toekomst bij Fiom heeft voor medewerkers dus niet geleid tot een hoger ziekteverzuim.
paren van hetzelfde geslacht een kind kunnen adopteren. 2004: Anonimiteit van spermadonoren vervalt. Een donor mag geen bezwaar hebben tegen registratie van zijn/haar gegevens en tegen de mogelijkheid dat deze aan het donorkind worden verstrekt.
jaarverslag 2012
51
52
fiom
Het is uitdagend om vanuit een andere rol toch van waarde te zijn voor onze doelgroep.” —Tom Hendriks— maatschappelijk werker
jaarverslag 2012
53
Fiom-uitvoering was in 2012 vooral gericht op informatie, advies, hulpverlening en preventie aan (potentiële) cliënten en deelnemers, naast het meer strategische werk ten behoeve van organisaties, instellingen en overheden.
De raad bestond in 2012 uit:
Een goede match tussen de vragen van de doelgroepen en de inhoud en vormgeving van het werk van Fiom is dan van belang. In dit kader kende Fiom ook een Cliëntenraad, die discussieert en meedenkt over het te voeren Fiom-beleid en de uitvoering daarvan op kritische wijze volgt.
In de loop van 2012 namen
- Mw. R. de Bode-Grollée - Mw. B. te Veldhuis - Mw. M. Anthonisse - Dhr. N.Y, Gelders
de heren Fleerakkers en Steenkamer afscheid van de raad en werd de heer Gelders lid
In de tweede helft van 2012 waren vooral de bezuinigingen op de subsidie en de gevolgen ervan voor (potentiële) Fiom-cliënten onderwerp van gesprek. Toen duidelijk werd dat Fiom zich van een hulpverleningsinstelling naar een kenniscentrum moest omvormen, was opheffing van de Cliëntenraad onvermijdelijk. In 2013 zullen nieuwe vormen van ‘klantparticipatie’ worden opgezet.
54
fiom
Het bestuur heeft zich in 2012 gericht op de koers van Fiom en het besturingsconcept dat daarbij zou passen.
Het bestuur bestond in 2012 uit:
In het eerste half jaar was het realiseren van een grotere samenwerking met de Stichting Adoptievoorzieningen aan de orde, naast reguliere onderwerpen zoals het activiteitenplan en de begroting.
- Mw. S.M.J. Verhagen, penningmeester
- Dhr. drs. M.J.M. Petit, voorzitter - Dhr. drs. J.R. van de Kamp, secretaris en vice-voorzitter - Dhr. prof. dr. R.R. Ganzevoort, lid - Mw. drs. R.G.M. Havekes-Menting, lid - Mw. drs. A.E.A.M. Miedema, lid
In de tweede helft van het jaar was de aandacht van het bestuur vooral gericht op de overgang naar een nieuwe en de afbouw van de huidige organisatie. Het activiteitenplan en de begroting 2013 werden grondig aangepast, besproken en vastgesteld. De discussie en besluitvorming over een ander bestuurlijk concept werd opgeschoven naar 2013.
De ondernemingsraad heeft zich in de eerste helft van 2012 gebogen over onderwerpen als de evaluatie van de doorgevoerde organisatievernieuwing in 2011 en de organisatiebrede koersdiscussie.
De ondernemingsraad bestond in 2012 uit: - Mw. S.A.J.M.A. Smits, voorzitter - Mw. R.M. Jager, secretaris - Mw. R.F. Bentarcha, lid - Mw. N. van Boxtel, lid
In de tweede helft van 2012 heeft de ondernemingsraad een actieve en constructieve rol gespeeld bij de voorbereiding en besluitvorming over de afbouw en opbouw van de Fiomorganisatie. Dit is des te meer te waarderen omdat alle leden van de ondernemingsraad door de noodzaak tot inkrimping van personeel werden getroffen. Reguliere onderwerpen in de jaarcyclus werden aan de orde gesteld, zoals het jaarverslag 2011, de begroting en het activiteitenplan voor 2013.
jaarverslag 2012
55
Het jaar 2012 was spannend, enerverend en vormde een keerpunt. Een keerpunt in het leven van medewerkers. Een keerpunt in Fiom als organisatie. Een keerpunt in de betekenis van Fiom voor klantgroepen en samenwerkingspartners. Er verscheen een boekje, getiteld ‘Keerpunt’, over de geschiedenis van Fiom met betrokken verhalen van medewerkers als afscheidsgeschenk voor de vertrekkende en de blijvende medewerkers. Een bestuurslid verwoordde het op de ‘afscheidsdag’ als volgt (vrij vertaald):
Leven is zoeken naar een verhaal. Is er een verhaal, dan is er samenhang, betekenis, iets dat verteld kan worden, iets dat er is. Leven is zoeken naar je eigen verhaal, een zoektocht naar de verteller. In je verhaal is iemand die om je geeft van belang. Dan ‘doe je ertoe’, heb je deelnemers aan je verhaal en publiek ervoor. Er kan een radicale breuk ontstaan in je leven, die dat waar het in jouw verhaal om gaat, volledig onderuit haalt. Dan bestaat je verhaal niet meer, is de verteller een volkomen onbekende, zijn er geen deelnemers meer of publiek. Leven is niet zoeken naar dat ene verhaal, waarin verleden, heden en toekomst samenhang blijven vertonen. Een radicale breuk brengt een ‘ervoor’ en een ‘erna’ met zich mee. Leven is spelen met de dingen die zich voordoen, een boek op zoek naar een titel, medespelers, een publiek, een zoektocht naar de auteur. Ook ‘erna’. Waar draait je leven om? Waar ben je voor? Wat is jouw unieke rol in de wereld? Het is een zoeken naar je eigen verhaal.”
56
fiom
Dit gaat over mensen, ook Fiom-medewerkers, of zij nu blijven of weggaan. Dit gaat ook over Fiom als instelling. Het jaar 2012 leidde tot een keerpunt. De zoektocht naar het nieuwe Fiom-verhaal is gestart en wordt voortgezet in 2013. Het zal een proces zijn van ‘blijven spelen met de dingen die zich voordoen’, blijven zoeken naar de titel, medespelers en publiek, een zoektocht naar wat we als Fiom voor de wereld kunnen betekenen. jaarverslag 2012
57
58
fiom
Het zal nog even duren voordat alle veranderingen in zorg- en welzijnsland hun doel hebben bereikt. Wel is duidelijk dat de zorg zo dicht mogelijk bij de burger blijft. Fiom zal de komende tijd op eigen wijze haar rol als kenniscentrum verder uitbouwen. Dat betekent dat we doorgaan met het ontwikkelen van kennis in nauwe relatie met de praktijk, met klanten en samenwerkingspartners. Dat we goed opletten welke kennis de Fiom-doelgroepen, waaronder onze samenwerkingspartners, nodig hebben. En dat we deze kennis gebruiksvriendelijk, bereikbaar en toegankelijk maken voor de verschillende doelgroepen. In de praktijk betekent dat een sterke focus op digitale dienstverlening. In het gebruik zal het enerzijds gaan om informatie en anderzijds om interactieve vormen van kennisontwikkeling en dienstverlening dan wel ondersteuning. Programma’s hiervoor zijn abortusverwerking.nl, zoekennaarfamilie.nl en het programma ‘keuzehulp’ dat we op dit moment ontwikkelen voor wie ongewenst zwanger is en ondersteuning zoekt bij de besluitvorming.
»
jaarverslag 2012
59
Fiom voedt regionale organisaties met haar expertise, zodat zij nog beter in staat zijn om mensen te begeleiden bij het maken van een keuze bij een ongewenste zwangerschap, bij ongewenste kinderloosheid en bij adoptieproblematiek. We hechten veel waarde aan interactieve scholingsactiviteiten, omdat het voor ons een belangrijke voedingsbron is. Wij zijn van mening dat kennis wordt ontwikkeld en kwaliteit wordt verbeterd door samenwerking met anderen. Fiom vormt hierbij de schakel tussen wetenschap en praktijk: enerzijds doen we onderzoek in samenwerking met onderzoeksinstellingen en anderzijds hebben we contact met degenen bij wie ongewenste zwangerschap of afstammingsvragen daadwerkelijk speelt. Door de komende tijd nog meer gebruik te maken van social media wordt de interactie met onze
60
doelgroepen nog eenvoudiger en kunnen we deze doelgroepen nog beter bereiken. Ook zien wij dat het inzetten van social media goed werkt om het publieke en politieke debat te voeden wanneer het gaat over ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. Kortom, in een zorg- en welzijnsland dat volop in beweging is neemt Fiom als kenniscentrum een duidelijke positie in en weet zich te verbinden met zowel regionale als landelijke en internationale organisaties op het gebied van ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen. Samen wordt zo een sluitende keten gevormd. Na afsluiting van een bewogen jaar luiden we in 2013 een nieuwe fase in de geschiedenis van Fiom in. We gaan volop de uitdaging aan. Rineke van Kessel, algemeen directeur Fiom
fiom
Fiom vormt de schakel tussen wetenschap en praktijk: enerzijds doen we onderzoek in samenwerking met onderzoeksinstellingen en anderzijds hebben we contact met degenen bij wie ongewenste zwangerschap of afstammingsvragen daadwerkelijk speelt.
jaarverslag 2012
61
Colofon Tekst: Fiom Eindredactie: Monique van den Heuvel Fotografie: Yvonne Brandwijk illustraties: Menno Wittebrood Ontwerp en opmaak: Niels Luigjes Š 2013: Stichting Ambulante Fiom
62
fiom
FIOM Kruisstraat 1 5211 DT ‘s-Hertogenbosch (Google maps) T 088 126 49 00 E info@fiom.nl W www.fiom.nl
jaarverslag 2012
63
Kenniscentrum ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen
volg ons op: