GROOTSTE BBQ-RESTAURANT | KOKEN OP CEDERHOUT | KERNTHERMOMETERS VERGELEKEN WIJ VERTROKKEN | MEER VROUWEN AAN DE BBQ | FIRE&FOOD TV | RUB JE VLEES
Adviesprijs Nederland ¤ 6,95 | België ¤ 6,95
Opnieuw ontdekt de sjasliek Chefs op de bres voor kalfsvlees Heerlijke bbq-salades
Nr 3 | 2019 fire-food.nl
Sfeer, passie & barbecue
Een set van 6 skewers van 50cm. Ideaal voor de lekkerste shashlicks, saté’s of gamba’s. Dit zijn de traditionele platte spiezen, waardoor je vlees, vis en groenten niet gaan ronddraaien. Handig he!
Chicken Sitter Ooit gehoord van een dronken kip? Plaats in het schaaltje een geopend blikje bier en plaats een hele kip over de beugel. De kip blijft lekker mals en sappig door de stoom van het bier, de buitenkant wordt lekker crispy. Eet smakelijk!
Heat Resistant Gloves Superhandige, hittebestendige handschoenen die tot wel 300°C aankunnen! Een comfortabele, zachte voering en een siliconen profiel, zodat niks uit je handen glipt! One size fits all...
Stainless Steel Burger Flipper Met deze Burger Flipper heb je geen vuurvaste handen nodig en wie gebruikt er nu nog een BBQtang voor het flippen van z’n burgers? Go, go, go and flip your burger!
Meat Claws Deze Vuurenrook Meat Claws zijn een gewéldig hulpmiddel voor elke BBQ pitmaster. Pull met alle gemak grote stukken vlees zónder je handen te verbranden!
Meat Injector Injecteer jouw stuk vlees vol met smaak en vocht met deze meat injector. Hierdoor versnel je het marineren, bereikt de marinade de kern van het vlees én droogt het minder snel uit tijdens de garing!
Cold Smoke Generator Zalm, vlees, kaas, worst koud roken? Dat kan met deze cold smoke generator. Vul ‘m met rookmot, steek ‘m aan en hij rookt tot wel 12 uur lang!
Scan voor meer BBQ gear!
De gaafste, handigste en mooiste BBQ tools...maar dán van ons eigen huismerk. Hot stuff voor een coole prijs!
Stainless Steel Xtra long Skewers
Fire&Food nummer 3 | 2019
3
Inhoud
24
6
36
5 De les die ik leerde
32 Nieuws
6 Chefs op de bres voor kalfsvlees Lekker mals, mager en veelzijdig
35 Column Matthijs van der Pijl
13 Fire&Food wijnpakket
36 Barbecuemenu Laetitia gaat door het vuur!
14 Churrasco! Barbecuen op z’n Braziliaans
42 Aan de slag met je eigen rub Vlees en vis goed op smaak
20 Groot, groter, grootst Bbq-restaurant Black Smoke Rotterdam
44 Spetterende lezersaanbieding
60 56 Kernthermometers vergeleken Onmisbaar voor de bbq-uitrusting 60 Koken op cederhout Emilie van der Woerd over hout als smaakmaker 68 Schaal, schelp en Spakenburg Mosselen, oesters en garnalen op de barbecue 76 Evenementenkalender
22 Fire&Food TV
46 Heerlijke zomerse salades Jeanette Rijnbeek zorgt voor iets fris bij de maaltijd
24 Klassieker: de sjasliek Bijzondere recepten van Ralph de Kok
52 Van slager tot barbecue Over dikbillen en bbq-passie
77 Verenigingsnieuws 80 Fire&Food Clubcard 82 Receptenindex
54 Fire&Food TV
Colofon
FIRE&FOOD is een uitgave van FoodMediair Vlamoven 34, 6826 TN Arnhem 026 844 59 93 www.fire-food.nl info@fire-food.nl Uitgever Bastiaan Schlosser Redactie Frank de Smit, Barbara Dijkstra, Henk Put, Elmar Fetscher, Stephanie Prenzler Vormgeving Leon Smeitink, Idee-fixe DTP
4
Fotografie Bastiaan Schlosser, Elmar Fetscher, iStock, bbqfotograaf.nl Druk Manuel GrafiMedia Tips voor de redactie? redactie@fire-food.nl Auteursrecht FIRE&FOOD is een uitgave van FoodMediair en wordt met licentie van FIRE&FOOD Verlag GmBh geproduceerd. Alle rechten worden nadrukkelijk voorbehouden. Niets uit de uitgave mag worden gereproduceerd en/of worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook (waaronder mechanische, fotografische en/of elektronische), of worden opgeslagen in een database, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 221-4459
Fire&Food nummer 3 | 2019
Voorwoord
Een les die ik ook moest leren Een vriend van mij weet veel van computers. Ik heb er een beetje verstand van, maar hij weet echt alles. Dat is handig, want als de computer niet doet wat ik wil, kan hij het voor me oplossen. We praten ook wel eens over de nieuwe snufjes en ontwikkelingen in digitale technologie. Interessant, maar meestal moet ik na 5 minuten afhaken. We spreken dezelfde taal, maar hij zit zo diep in de techniek en de details, dat ik hem al snel niet meer kan volgen. Als je ergens heel gepassioneerd over bent, en je weet er inmiddels veel van af, dan vergeet je soms dat de ander op een ander niveau zit. Dat is een les die ik ook heb moeten leren. Al jaren hou ik me bijna fulltime met barbecuen bezig. Ik maak bbq-video’s, geef zo af en toe een workshop, bezoek bbq-kampioenschappen en ontmoet geregeld professionele barbecuers. Als ik over barbecuen praat, verlies ik me nog wel eens in de technische termen. Dat is geen probleem als je met ‘soortgenoten’ praat, zoals in juni tijdens de Big Green Egg’s Flavour Fair. Maar voor beginnende barbecuers klinkt dat soms als een vreemde taal. Fire&Food maken we voor iedereen. Voor de (bijna) professionele barbecuer en voor de mensen die net ontdekken wat er allemaal nog meer mogelijk is behalve een worstje en een speklapje op de grill. Bij elk recept en elke reportage doen we dan ook altijd even een stapje achteruit: kan iedereen dit volgen? Zijn de termen die wij vanzelfsprekend vinden voor alle lezers begrijpelijk? Slaan we niet door in de techniek? Trek vooral aan de bel, als je ons niet altijd kunt volgen. Gelukkig houden de mensen die we interviewen ons ook met beide voeten op de grond. In deze nieuwe Fire&Food ontmoet je weer een aantal gepassioneerde barbecuers die het vooral over het plezier en de creativiteit van het barbecuen hebben. Van Rio de Janeiro tot Spakenburg: gezelligheid, samenzijn en lekker eten staan centraal. Ik wens je veel lees- en barbecueplezier!
Bastiaan Schlosser Uitgever
nummer 31 | 2019 Fire&Food nummer
5
Kalfsvlees
6
Fire&Food nummer 3 | 2019
Kalfsvlees is prachtig en veelzijdig vlees, maar nog steeds een beetje het ondergeschoven kindje in de Nederlandse en Belgische keuken. Dat heeft een aantal oorzaken. De kalverhouderij had ooit een mindere naam en die reputatie is enigszins blijven hangen. Daarnaast is er in beide landen niet echt een culinaire traditie in het bereiden van kalfsvlees. Het gevolg is dat veel van het mooie kalfsvlees geëxporteerd wordt en dat we bij de slager en supermarkt niet snel naar kalfsvlees zullen vragen. Daar moet maar eens snel verandering in komen, vonden we. Om de veelzijdigheid en kwaliteit van kalfsvlees te laten zien, hebben we niet de minste ambassadeurs weten te strikken. Europees barbecuekampioen Mano Zaal en Belgische sterrenchef Thijs Vervloet hebben speciaal voor Fire&Food bijzondere kalfsgerechten samengesteld. Zij gaan met ons aan de slag, dicht bij de bron. Mano heeft zijn foodtruck geparkeerd bij kalfsvleesspecialist Vanlommel, in het Belgische Olen, waar hij ook werkzaam is. Melkveehouderij en kalverhouderij
Eerst maar even voorstellen
zijn nauw met
Mano Zaal is naast zijn werk bij Vanlommel de Nederlandse
elkaar verbonden.
captain van het Belgische bbqteam BBQ+. De erelijst van zijn team is indrukwekkend. Sinds 2012 staat BBQ+ steevast bovenaan in de nationale en internationale bbq-competities, met als voorlopig hoogtepunt het veroveren van de titel European Champion Overall in 2018. Thijs Vervloet is chef-kok van restaurant Colette in het Belgische Westerlo. Onder zijn leiding behaalde het restaurant in 2016 een eerste Michelinster. Eind vorig jaar werd Thijs zelfs uitgeroepen tot Jonge Chef van het Jaar in Vlaanderen. Mano is fan van kalfsvlees: “Het mooie aan kalfsvlees is dat bijna
alle delen lekker mals zijn. De smaak is daarbij redelijk neutraal en minder uitgesproken waardoor het met veel bijgerechten te combineren is. Bovendien is het lekker mager.” Hij heeft wel een verklaring waarom dit mooie vlees nog niet zo populair is. “Kalfsvlees behoort ten eerste tot de duurdere vleessoorten. Daarnaast hebben veel mensen nog steeds een verkeerd beeld over het opfokken van kalveren. Decennia geleden waren de kistkalveren in het nieuws. Maar dat is echt een achterhaald beeld. Kalveren groeien tegenwoordig met elkaar op, in grote, goed geluchte en verlichte stallen.
Fire&Food nummer 3 | 2019
7
Op de bres voor kalfsvlees
Mano Zaal in de koelcellen bij Vanlommel.
Toch blijkt dat negatieve imago hardnekkig. Daarbij zijn we in Nederland en België nog niet zo gewend aan koken met kalfsvlees. In het zuiden van Europa is dit wel anders.”
De verschillen tussen kalf en rund Mano Zaal (l) en Thijs Vervloet houden enorm van deze kalfs shortribs.
8
De bereiding, in de keuken en op de barbecue, verschilt wel iets, vergeleken met volwassen rundvlees. Mano: “Doordat kalfsvlees mals en mager is, hebben veel vleesdelen maar een
Fire&Food nummer 3 | 2019
korte griltijd nodig op een niet te hoge temperatuur. Het vlees is kwetsbaarder. Het voorvlees (van de voorzijde van het kalf) en bijvoorbeeld de short ribs kun je heel goed low & slow bereiden op een indirect vuur, in een gesloten bbq.” “De neutrale smaak van kalfsvlees moet je juist naar voren brengen door bijvoorbeeld een lichte grillsmaak. Dat bereik je met een goed soort houtskool en een beetje zout en peper op het vlees. Dat is voldoende om een lekker stukje vlees te krijgen. Als je een gevarieerde barbecue wilt samenstellen, vullen kalfsvlees en rundvlees elkaar juist goed aan. De smaak, structuur en kleurbeleving zijn mooi verschillend. Kalfsvlees heeft in dit verband meer iets weg van varkensvlees of kip. Maar varkensvlees is natuurlijk veel vetter en zal sneller roken en zelfs vlammen op een open barbecue. Kip mag je in tegenstelling tot kalfsvlees nooit rosé eten en is hierdoor nog moeilijker en gevaarlijker te bereiden. De kerntemperatuur bij kalfsvlees mag lager zijn dan bij varkensvlees of kip. Voor het biefstukgedeelte is voor rosé een kerntemperatuur van ongeveer 54°C al voldoende.”
Basistoppers met kalfsvlees “Echte basistoppers met kalfsvlees zijn de kalfskotelet en de ribeye”, vertelt Thijs. “De laatste tijd zijn de kalfsspareribs ook heel populair, zeker voor mensen die geen varkensvlees mogen of willen eten. Iets luxer maar zeker zo mooi: een hele kalfshaas, die je in zijn geheel bereidt op de barbecue en na het garen in biefstukjes snijdt. Verder vind ik het altijd leuk iets te bereiden dat je gasten niet vaak thuis maken, zoals gebakken lever of een spiesje van zwezerik. Als je die hebt geproefd, ga je dat zeker ook eens zelf proberen.” Mano en Thijs werken geregeld samen, ook voor barbecuewedstrijden. Voor ons gaan de barbecuetopper en sterrenchef drie recepten uitwerken: Paillard de veau, BBQ Vitello Tonnato en kalfs shortribs. Heerlijke recepten en zeker ook voor beginnende barbecuers prima te maken. Mano: “Ga lekker aan de slag en probeer ook andere recepten. Kalfsvlees voegt namelijk echt iets extra’s toe aan je barbecue.” www.bbqplus.be www.restaurantcolette.be
De melkveehouderij en kalverhouderij zijn nauw met elkaar verbonden. Een koe geeft melk nadat ze kalveren heeft gekregen. Sommige kalfjes blijven op de melkveehouderij om later zelf melk te geven. De meeste kalveren gaan naar kalverhouderijen. Daar wordt met respect voor het dierenwelzijn kalfsvlees geproduceerd. Volgens een Europese verordening mag kalfsvlees kalfsvlees genoemd worden van runderen jonger dan acht maanden. Bij Vanlommel, waar we met Mano en Thijs aan de slag gaan, beheren ze de volledige ‘kalfsvleesketen’. Het Belgische bedrijf heeft eigen kalverhouderijen, zorgt voor productie en transport. De ‘cuts’ van een kalf zijn in principe gelijk aan die van hun volwassen soortgenoten. Kalfsvlees is in de regel wel magerder dan rundvlees en daardoor past het heel goed in
een gezond menu. Daarnaast is kalfsvlees rijk aan eiwitten, mineralen en zit er veel vitamine B in. Direct na het slachten wordt het kalf geclassificeerd: hoeveel vlees en vet heeft het kalf, wat is het gewicht en welke kleur heeft het vlees. Het vlees heeft de naam nogal bleek te zijn, maar dat is sterk afhankelijk van de kalveren zelf en hun voeding. De kleur varieert van bijna wit tot donker rosé, elke tint heeft een eigen kleurcode. Bij Vanlommel hebben klanten ook hun eigen wensen wat betreft de kleur en confirmatie en het bedrijf selecteert het vlees dan op die specifieke klanteisen. www.vanlommel.be www.meatcuts.eu
Fire&Food nummer 3 | 2019
9
Op de bres voor kalfsvlees Voorgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 20 minuten
INGREDIËNTEN 4 dunne kalfsschnitzels ½ bosje bieslook 1 limoen 100 g geraspte Parmezaanse kaas ½ zakje rucola citroenvinaigrette 5 eetl. olijfolie 2 eetl. citroensap zout en peper extra nodig jampotje huishoudfolie vleeshamer of deegroller garnering eetbare bloemetjes* *optioneel eetbare bloemetjes, te koop bij groenteman en supermarkt
BEREIDING Verwarm je barbecue voor op 250°C en richt hem in voor de directe methode. Schud in een jampotje met deksel de ingrediënten voor de citroen-
vinaigrette goed door elkaar. Breng op smaak met zout en peper en zet in de koelkast. Hak de bieslook fijn, rasp de schil van de limoen en snijd blokjes van het vruchtvlees. Zet apart. Leg het kalfsvlees tussen twee stukken huishoudfolie en sla het plat met een vleeshamer of deegroller. Het vlees mag niet dikker dan een 4 mm zijn. Gril de kalfsschnitzels 2 minuten per kant op de hete barbecue. Zorg dat het vlees een mooie grillstreep krijgt. Haal het vlees van de barbecue en leg het op een bord. Besprenkel de schnitzels met de citroenvinaigrette en garneer met de fijngehakte bieslook, geraspte Parmezaanse kaas, limoenzest, limoenpartjes, een beetje rucola en als laatste een paar eetbare bloemetjes. Serveer direct.
10
Fire&Food nummer 3 | 2019
Tip van Thijs:
"Garneer je bord met eetbare bloemetjes, dat geeft net dat extra aan je gerecht."
Hoofdgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 20 minuten
INGREDIËNTEN 4 kalfstournedos à 125 g 4 plakken tonijnsteak van een ½ cm 1 potje geraspte mierikswortel 2 tomaten ¼ bosje bieslook olijfolie eetbare bloemetjes* extra nodig handjevol appelrookhout
BEREIDING Verwarm je barbecue voor op 160°C en richt hem in voor de indirecte methode. Snijd de ijsbergsla en bieslook fijn en de tomaat in blokjes.
Smeer een dunne laag mierikswortel op de bovenkant van de kalfstournedos. Leg hierop het plakje tonijn. Zet dit vlees- en visstapeltje op het indirecte gedeelte van de barbecue. Leg het appelrookhout tussen je houtskool of briketten en sluit de deksel. Je gaart het vlees- en visstapeltje aan 1 kant. De viszijde blijft boven. Wanneer de tonijn niet meer rosé/rood ziet, is het gerecht klaar. Haal het gerecht van de barbecue en leg op een bord. Breng op smaak met zout en peper en garneer met de fijngesneden ijsbergsla, bieslook, de tomatenblokjes, de verse kruiden, een paar druppels olijfolie en als laatste een paar eetbare bloemetjes. Serveer direct.
Tip van Mano:
“Probeer ook eens perzik- of kersenrookhout bij dit gerecht. Deze rooksmaken gaan ook goed samen met kalfsvlees.” Fire&Food nummer 3 | 2019
11
Op de bres voor kalfsvlees
Hoofdgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 4½ uur
INGREDIËNTEN 2 strengen kalfs shortribs barbecuerub, naar keuze barbecuesaus, naar keuze 100 ml appelsap 2 klontjes boter garnering plakjes gegrilde tomaat, courgette en aubergine paar takjes tijm optioneel eetbare bloemetjes* en ter decoratie stro extra nodig handjevol appelrookhout aluminiumfolie
BEREIDING Verwarm je barbecue voor op 145°C en richt hem in voor de indirecte methode. Verwijder het membraan en het teveel aan vet en vliezen van de shortribs. Of vraag aan je slager om dit voor je te verwijderen. Smeer de shortribs rondom in met een dun laagje mosterd en strooi er gedoseerd de barbecuerub over heen. Leg de shortribs op het indirecte gedeelte van de barbecue. Verdeel het appelrookhout tussen je houtskool of briketten en sluit de deksel. Laat de shortribs nu 2½ uur garen. Pak de ribs per stuk in aluminiumfolie met de helft van het appelsap en een klontje boter. Laat het vlees nu ingepakt op het indirecte gedeelte van een barbecue met een temperatuur van 110°C nog 1½ uur doorgaren. Pak het vlees dan uit en leg het direct op het barbecuerooster met de vleeszijde naar boven. Lak de shortribs af met de barbecuesaus, sluit de deksel en na 15 minuten haal je ze er af. Snijd de shortribs in tranches en serveer direct. Serveer de shortribs op een grote schaal met gegrilde tomaat, aubergine en courgette. Garneer met verse tijm en eetbare bloemetjes.
12
Fire&Food nummer 3 | 2019
Wijntip: Corte Guala Valpolicella DOC, Italië Verfijnde, elegante hints van rood fruit, kersen en kruiden. Fruitige en mooi ronde afdronk. Combineert goed met Italiaanse gerechten, gegrild vlees, gevogelte en kaasplateaus.
Lezersaanbieding wijnpakket van € 65 ts h voor slec
€ 53
Lezersaanbieding Bij zes recepten in deze Fire&Food geven we je wijntips. Zes mooie wijnen die het gerecht perfect omlijsten. De tips worden samengesteld door het gerenommeerde wijnhuis Robbers & van den Hoogen. En, helemaal fijn, het wijnhuis geeft de lezers van Fire&Food korting op deze wijnen.
Corte Guala
Kaiken Estate
Kaiken Ultra
Don Aurelio
Domerval
Valpolicella
Malbec
Chardonnay
Sauvignon
Chardonnay
Corte
DOC, Italië
Mendoza,
Mendoza,
Blanc Reserva
Viognier Pays
Normanna,
Argentinië
Argentinië
Aconcagua
d’Oc IGP,
Italië
Costa DO, Chili
Frankrijk
Fire&Food-korting: 18% + gratis wijnproeverij Als lezer betaal je geen € 65 maar slechts € 53 voor dit speciale wijnpakket. Bij je bestelling ontvang je bovendien een voucher ter waarde van € 35 voor een gratis wijnproeverij De Luxe, inclusief rondleiding en bezoek aan de historische wijnkelders en entree voor het wijnmuseum.
Greco Bianco
Wijnproeverij en bezoek aan de wijnkelders De wijnproeverij op zaterdag start met een rondleiding door de imponerende wijnkelders van Robbers & van den Hoogen. Daarna proef je de wijnen, met uitleg van de wijnexpert. Vervolgens kun je ook nog het Nederlands wijnmuseum bezoeken, dat bij het wijnhuis is gevestigd. Een fantastisch uitje voor wijnliefhebbers!
Bestellen Bestel je speciale Fire&Food wijnpakket op www.robbersenvandenhoogen.nl/bbq De wijnen worden bij je thuis bezorgd, de verzending is gratis vanaf 12 flessen. Deze aanbieding is geldig tot en met 1 november 2019 en zolang de voorraad strekt en alleen binnen Nederland.
Robbers & van den Hoogen: 177 jaar liefde voor wijn Robbers & van den Hoogen in Arnhem is een van de oudste wijnhuizen van Nederland. Al vanaf 1842 onderscheidt het wijnhuis zich door de veelzijdigheid, kennis en kwaliteit. Sinds 1992 mag Robbers & van den Hoogen zich met trots hofleverancier noemen. Bijzonder zijn ook de oude, authentieke wijnkelders. Op maar liefst 10.000 m² duik je dieper de ontstaansgeschiedenis van wijn in.
Dit speciale wijnpakket is samengesteld door wijnadviseur Boy Sluiter, Commercieel Directeur bij Robbers & van den Hoogen.
Fire&Food nummer 3 | 2019
13
Wij vertrokken - barbecue-editie
14
Fire&Food nummer 3 | 2019
Churrasco: barbecue goes Brazil! “Nu ik in Brazilië woon, zie ik dat het barbecuegevoel hier echt totaal anders is dan in Nederland. Een Braziliaanse barbecue – de churrasco - is één groot feestmaal. Het begint ’s ochtends vroeg al. Boodschappen doen. Kilo’s en kilo’s vlees worden ingeslagen. Picanha, maminha, linguiça, kippenvleugels. En natuurlijk de nodige blikjes bier: Brahma, Skol of Antarctica. Bij thuiskomst starten direct de voorbereidingen voor het eten. Vlees wordt vooraf gezouten en eventueel gemarineerd. Dan gaat de bakstenen barbecue aan. Uit de radio klinkt traditionele Braziliaanse countrymuziek, sertanejo. Is de houtskool goed heet, dan gaan de eerste stukken vlees erop. Nu druppelen ook langzaam de gasten binnen. Familieleden, vrienden, vage kennissen, collega’s. Sommigen heb je gisteren nog gesproken, anderen heb je nog nooit gezien. Het is gezellig druk. De churrasco die in alle vroegte begon, houdt niet op voor het nacht is geworden.”
Fire&Food nummer 3 | 2019
15
Wij vertrokken - barbecue-editie
"Toen ik hier voor het eerst kwam, was het soms best spannend." Daniel Fabian Rangel heeft een Nederlandse moeder en een Braziliaanse vader. Hij is opgegroeid in Den Haag, maar het was altijd zijn droom om in Brazilië te gaan wonen. “De warmere cultuur en de mensen hebben mij altijd aangetrokken. Ik voelde mij ook heel erg thuis in dit land. Na mijn studie voedingstechnologie kreeg ik een baan bij de Braziliaanse brouwer Ambev in een proefbrouwerij. Toen die proefbrouwerij werd verplaatst naar Rio de Janeiro heb ik me daar ook gevestigd. Sinds oktober 2016 woon ik in Rio de Janeiro.” Inmiddels heeft Daniel een carrièreswitch gemaakt. Hij verliet Ambev en koos voor een heel andere loopbaan. “Ik richt mij meer op het contact met mensen en daar komt ook weer mijn Nederlandse achtergrond om de hoek kijken. Ik begon na verloop van tijd Nederland toch af en toe te missen. Ik geef nu Nederlandse les aan particulieren en ben parttime werkzaam als Nederlandssprekende gids. Verder verricht ik online werkzaamheden voor een Nederlandse instantie.”
Met een beetje gezond verstand “Rio de Janeiro is echt mooi. Om de stad heen ligt prachtige natuur en de stranden zijn natuurlijk wereldberoemd. Rio heeft de naam gewelddadig te zijn. Dat is het ook wel, maar niet zo hevig als het in het nieuws komt. Toen ik hier voor het eerst kwam, was het soms best spannend. Ik dacht dat ik ieder moment overvallen kon worden. Maar die angst is niet nodig. Met een beetje gezond verstand, en niet te veel zichtbare rijkdom, kun je hier prima over straat.”
Loren genieten in Daniel en vriendin Rio de Janeiro.
16
Fire&Food nummer 3 | 2019
“Het leven in Brazilië is over het algemeen wel veel harder en hectischer dan in Nederland. Er is altijd veel tumult en dingen kunnen van het een op het andere moment volledig omslaan. Toch maakt dit ook dat ik het een heerlijke plek vind om te zijn. Door de onvoorspelbaarheid heb ik hier meer het gevoel dat ik leef.” Nog een groot verschilpunt met Nederland: de manier van barbecuen.
Daniel bij het uitzichtpunt Morro de Dois Irmãos.
Het stopt als het is afgelopen “Als zoon van een Braziliaanse vader heb ik een sterke affiniteit met de Braziliaanse barbecue, de churrasco. Wat de verschillen zijn? De hoeveelheid en de kwaliteit van het eten, de duur van de barbecue en de mensen. Het begint al ’s ochtends vroeg en je bent eigenlijk de hele dag bij elkaar. Als de eerste stukken vlees klaar zijn, worden die op een houten plank
De traditionele Bra ziliaanse bakstenen barbecue.
orm Picanha is hier en
populair.
“Ik begon Nederland toch af en toe te missen.” gesneden door de churrasqueiro - degene die aan de barbecue staat. De houten plank gaat rond, en mensen pakken een of meer stukken en vullen dat aan met rijst, vinagrete en farofa. Intussen worden de gesprekken steeds geanimeerder. De sfeer is heel ongedwongen, je pakt gewoon waar je zin in hebt. In de loop van de avond serveert de gastheer of gastvrouw taart en andere zoetigheden. Er is nooit een vaste eindtijd. Het stopt als het is afgelopen.”
Het appartement van Daniel en Loren in Rio de Janeiro.
Traditioneel en rechttoe-rechtaan De barbecue is in Brazilië meestal zeer traditioneel, vertelt Daniel. Van bakstenen met een schoorsteen tot een halve metalen ton met een rooster. En vrijwel altijd gestookt met houtskool. Daniel: “De gerechten zijn meestal ook erg traditioneel en rechttoe-rechtaan. Rundvlees, kippenvlees en linguiça (worst). Mijn ervaring tot nu toe is dat dat vlees altijd van zeer goede kwaliteit is. Als bijgerechten meestal rijst, sla, tomaten en knoflookbrood.” Mijn favoriete gerecht is Vaca Atolada; een klassiek Braziliaanse schotel van oorsprong afkomstig uit de deelstaat Minas Gerais. Het is een zeer gekruid gerecht van cassave en rundvlees. Het is behoorlijk zware kost, vergelijk het met een Nederlandse stamppot. Het wordt vooral in de winter gegeten – van juni tot september. Het lekkerste is als het op een echte fogão da lenha (houtoven) wordt bereid. Een ander gerecht dat ik heb leren waarderen, is Bobó de Camarão; een gerecht uit het noordoosten van Brazilië. Dit bestaat uit cassave en kokosmelk, gemixt in de blender. Daar worden garnalen bij gevoegd en kruiden. Meestal wordt het met rijst gegeten.”
Culinaire Braziliaanse begrippen
‘Je bent binnen 12 uur hier’ “Culinair is er dus veel te beleven in Brazilië. Maar het land is sowieso een bezoek waard. Zeker Rio de Janeiro zou je eigenlijk wel gezien moeten hebben in je leven. Het lijkt een flinke trip maar met een rechtstreekse vlucht vanaf Schiphol ben je er in 12 uur. Uiteraard moet je dan de stranden van de Copacabana beleven. Van daaruit kun je het wereldberoemde Christusbeeld bezoeken, de trappen van Selaron, de Suikerbroodberg, de Parque do Flamengo. En dan heb je nog maar een paar procent van dit prachtige en immense land gezien. Als je de kans hebt om naar Brazilië te gaan, al is het maar een weekje, moet je dat zeker doen!”
wa De wijk Flamengo wonen.
ar Daniel en Loren
Churrasco: letterlijk gegrild vlees. In Brazilië is dit de term voor de barbecue. Picanha: staartstuk van het rund, hier vaak in dikke plakken gegaard op een spies. Maminha: het vlees dat wordt gesneden uit het de heupen en achterdelen van het rund. Superlekker en makkelijk te grillen. Linguiça: varkensworst gekruid met o.a. knoflook en paprika. Vinagrete: vinaigrette gemaakt van tomaat, gesnipperde ui, olijfolie, azijn, peterselie en zout. Farofa: bijgerecht op basis van licht in de pan gebakken cassavemeel, onmisbaar bij de churrasco.
Fire&Food nummer 3 | 2019
17
Wij vertrokken - barbecue-editie
Hoofdgerecht Voor 4-6 personen Bereiden: ± 45 minuten
Bobó de Camarão
INGREDIËNTEN 1 ui 3 rode paprika’s 1 rode chilipeper 1 tomaat 500 g zoete aardappel of cassave ½ bosje koriander 400 ml kokosmelk 1 kg garnalen, rauw, zonder kop en schaal 2 limoenen olijfolie zout en peper extra nodig gietijzeren pan staafmixer
18
Fire&Food nummer 3 | 2019
BEREIDING Verwarm de barbecue voor op 180°C. Snipper de ui. Verwijder de zaadlijsten uit de paprika’s en chilipeper en snijd in kleine stukjes. Snijd de tomaat kruislings in en schenk er kokend water overheen. Spoel af met koud water. Haal het velletje eraf en snijd in kleine blokjes. Hak de korianderblaadjes fijn. Schil en snijd de zoete aardappel of cassave in kleine stukken. Kook in 15-20 minuten in ruim water gaar. Giet af en laat even uitlekken. Verhit de olijfolie in de pan en fruit de ui, paprika’s
en rode chilipeper. Pureer dit met de kokosmelk en zoete aardappel of cassave. Doe terug in de pan en zet weer op de barbecue. Halveer de limoenen en pers ze uit. Meng de garnalen met het limoensap. Breng op smaak met zout en peper. Voeg de garnalen en de tomatenblokjes toe aan de saus en gaar ze 5 minuten mee. Voeg eventueel wat water toe als de saus te dik is. Garneer met de fijngehakte koriander en serveer met rijst.
Vaca Atolada Hoofdgerecht Voor 10 personen Bereiden: ± 70 minuten
INGREDIËNTEN 1 kg short ribs 2 uien 4 teentjes knoflook 2 eetl. olijfolie 5 tomaten 1 eetl. azijn 1 bosje peterselie water 1 kg cassave een paar takjes bieslook zout en peper extra nodig diepe warmtebestendige schaal of gietijzeren pan
BEREIDING Verwarm de barbecue voor op 200°C. Snipper de uien, verwijder het vruchtvlees uit de tomaten en snijd ze zijn. Hak de peterselie en knoflook fijn en snijd de cassave in blokjes. Meng de knoflook, ui en wat olijfolie door elkaar en breng op smaak met peper en zout. Smeer de ribben hiermee in. Gril de ribben rondom op het directe gedeelte van de barbecue goudbruin.
Doe de ribben samen met de tomaten, azijn en peterselie in de schaal of pan, voeg water toe zodat het geheel onder water staat. Zet de schaal terug op de barbecue en sluit de deksel. Laat het geheel 20 minuten koken. Voeg nu de cassave toe en eventueel nog wat water, zout en peper. Laat dit nog 40 minuten doorgaren tot de cassave mooi zacht van structuur is. Garneer met de takjes bieslook. Serveer het gerecht direct.
Advertentie
THE GRILL NEXT DOOR
DE GRILL DIE JIJ OOK WIL!
Ontdek de jaloersmakende collectie en vind een dealer in de buurt: www.thegrillnextdoor.nl
Fire&Food nummer 3 | 2019
19
Nieuws ECHTE LAGUIOLES
WAFELS IN EEN HANDOMDRAAI
SMAKELIJKE COMBI
Laguiole is de soortnaam van de beroemde Franse messen met de kenmerkende vorm. Deze Innovation Line steakmessen van Laguiole Style de Vie hebben een glad lemmet, waarmee je moeiteloos vlees snijdt. Het chique heft is gemaakt van eikenhout en ligt lekker in de hand. De set bestaat uit 6 messen en is ook verkrijgbaar in grijs pakka hout. Adviesprijs € 34,95
Je ziet ze op de kermis en in de winkelstraten van Luik. Wafels! Met siroop, slagroom of chocolade. Maar wat dacht je van een wafel met gerookte zalm, crème fraîche, kappertjes en ui? Met de wafelijzers van The Windmill maak je dat in een handomdraai. Klap het ijzer open, beslag erin, ijzer dicht en zoek een mooi vuurtje op. De wafelijzers zijn pre-seasoned en geschikt voor gas, inductie, open vuur en bbq. Adviesprijs € 38,95
Wat krijg je als je Dollie Sauce en Napoleon Grills met elkaar combineert? De Nappi Sauce. Een heerlijke zoete bbq-saus met een vleugje whisky en rookaroma. Napoleon Grills komt uit Canada en dus is er Canadese whisky in de saus verwerkt. Deze saus past bij alle soorten vlees en bij vis zoals zalm. De saus is mooi vloeibaar, ook perfect om gerechten mee in te lakken op de bbq. Adviesprijs € 5,99
www.windmillcastiron.nl
www.napoleongrills.nl www.dolliesauce.com
ZACHTE BARK?
SCHORT MET SCHOUDERBANDEN
www.styledevie.nl
ROOKCHUNKS Deze mixdoos bevat 5 verschillende soorten rookchunks. Zo kun je de verschillende smaken allemaal proberen. De chunks zorgen voor een perfecte rooksmaak aan vlees en vis. De 5 smaken in de mixdoos zijn: beuk, eik, kersen, appel en hickory. Apart verpakt in een eigen verpakking. Kom langs in het Experience Center in Nunspeet of bestel ze online. Adviesprijs € 22,50
Urenlang gewerkt aan de perfecte bark (het donkere korstje) van bijvoorbeeld je brisket of procureur? En dan erachter komen dat de korst helemaal zacht is geworden na het inpakken. Gebruik de volgende keer Butcher Paper. Dit papier heeft als voordeel boven aluminiumfolie dat het ademt. Het vocht blijft in je gerecht zitten, maar doordat de damp eruit kan, voorkom je dat je het vlees gaat stomen. Adviesprijs rol 5 meter € 4,95
www.rookoven.com
www.basbq.com
Nieuw in assortiment bij Xapron zijn de leren schorten met schouderbanden. De Style Atlanta is gemaakt van 100% buffelleer en is met robuuste buffelleren banden afgewerkt. Doordat de banden over de schouder lopen en niet in de nek is dit niet alleen een mooi en stoer schort, maar draagt het ook nog eens erg comfortabel. Adviesprijs € 139,95 www.xapron.com
32
Fire&Food nummer 3 | 2019
De Rogue 365 gasbarbecue van Napoleon is ideaal voor de doorgewinterde barbecuer die op zoek is naar een compacte kwaliteitsbarbecue. Deze grill is uitgerust met 2 hoofdbranders die de perfecte warmte leveren over een grilloppervlak van 51×45 cm. Dankzij de op hoogte geplaatste warmteverdelers verdampt het druipvet onmiddellijk zonder dat er vlammen ontstaan. Dat komt de smaak van het vlees zeker ten goede. Adviesprijs € 499,-
De Oriental Hog is een veelzijdige barbecuesaus van Beef&Steak. Geïnspireerd op de Aziatische keuken. De smaak doet denken aan hoisinsaus maar dan met een vleugje bbq. Perfect bijvoorbeeld voor pork belly, burnt ends, ribs of speenvarken. Geschikt als schenkof laksaus is deze smaakmaker een mooie aanwinst voor op tafel. Advies € 9,95 www.beefensteak.nl
www.napoleongrills.nl
MAKKELIJKE GRILLSTREPEN
Trendy, compact en multifunctioneel; de Citi Chef 50 van Cadac is ideaal als je geen zee van ruimte hebt, maar toch graag buiten kookt. De Citi Chef 50 wordt geleverd met pandrager, grillrooster en deksel met thermometer. Echte kookliefhebbers kunnen de Citi Chef uitbreiden met diverse accessoires zoals een pizzasteen, paellapan en een bak- en grillplaat. Adviesprijs € 399,-
Iedereen kan barbecuen, maar hoe vind je steeds de juiste (hoge) temperatuur? Het Searing Boost Station - een handige functie op de Master Series barbecues van Campingaz - biedt uitkomst. Dit systeem zorgt voor de intense hitte die nodig is om een steak binnen enkele seconden dicht te schroeien en mooie grillstrepen te geven. Maak indruk met een authentieke smaak, zonder het risico van doorbakken vlees.
www.cadacinternational.com
€24.95
URBAN GRILLING
Vuurenrook Rib Rack XXL
AZIATISCH GEÏNSPIREERD
Te weinig ruimte in je BBQ, terwijl je hele tuin vol zit met vrienden? Hier de oplossing. Met dit Vuurenrook Rib Rack XXL kun je maar liefst 6 ribs kwijt, van babybacks tot extra dikke ribben! Bovendien bevordert het een gelijkmatige garing, dus go, go, go...rub ya’ ribs!!
COMPACTE NAPOLEON
www.campingaz.com
Check it out on:
Fire&Food nummer 3 | 2019
33
Barbecuemenu
“Mijn missie is om meer vrouwen aan de barbecue te krijgen. Vrouwen vinden barbecuen vaak nog eng of moeilijk. ‘Ik weet niet eens hoe de barbecue aan moet’, hoor ik nog vaak, terwijl ik ze dit in twee minuten kan uitleggen. Het is dus nodig om vrouwen te laten zien dat het superleuk is om te doen en dat werken met vuur je echt een stoer gevoel geeft.” Aan het woord is Laetitia Bomers van Door het Vuur. Zij geeft barbecueworkshops en heeft een netwerk opgericht voor vrouwen ‘die weer willen vlammen’. Bij de prachtige Villa Mooi Nederland in het Gelderse dorp Beek (net onder Nijmegen) bereidt zij een compleet barbecuemenu voor haar dochter, familie en vrienden. “Want barbecuen is vooral iets wat je met elkaar doet. Heel gezellig en het is fantastisch om je kinderen en naasten erbij te betrekken.”
36 Fire&Food nummer 3 | 2019
u n e m e u c e b Bar Voorgerecht
s ’ a ik r p a p n e s r e p e p e ld u v Ge �
Hoofdgerecht Thaise dorade �
Nagerecht Ananastoet en vreselijke marshmallows
Fire&Food nummer 3 | 2019
37
Barbecuemenu
“Ik hou van vuur. Voor mij is de mooiste eigenschap van vuur dat je er eten mee kunt bereiden en dat rook zo’n fantastische extra smaak meegeeft aan vis en vlees. Aan alles eigenlijk.” Haar bedrijf heeft Laetitia Bomers niet voor niets Door het Vuur genoemd. “Dat zegt iets over de manier waarop we eten bereiden. En door het vuur gaan, heeft ook een mooie betekenis. Dat doe je alleen voor de dingen en mensen die je echt heel bijzonder vindt.”
Weer te kunnen vlammen Met haar bedrijf verbindt Laetitia twee dingen. “Mijn passie voor barbecueën en mijn behoefte om andere vrouwen te helpen om weer te kunnen vlammen. Ik zelf was op een gegeven moment de inspiratie en het zelfvertrouwen kwijt. Ik heb toen mijn leven omgegooid. Dat is hard werken. Maar het levert ook echt iets op. Dat gun ik anderen, die het gevoel hebben vast te zitten In hun onderneming of als mens, ook! Zo is Door het Vuur ontstaan voor workshops en als vrouwennetwerk. Barbecuen is daarbij een middel. Een heerlijk middel!” “Hoewel ik het liefst een lekker stuk vlees maak, zorg ik ook voor ruim voldoende groenten. Er zijn zoveel lekkere groenterecepten voor de barbecue! Wanneer ik de barbecue uit doe, leg ik er vaak groente op die ik nog heb liggen. Niks aan doen en de volgende ochtend haal je ze van het rooster
38 Fire&Food nummer 3 | 2019
en zijn ze perfect gerookt. Heerlijk bijvoorbeeld in couscous, als basis voor soep of op brood.”
Heb respect voor het dier Wat wil Laetitia haar deelnemers aan de workshop meegeven, behalve de technieken en recepten? “Gebruik goede kwaliteit ingrediënten. Dat is je basis. En heb respect voor het dier. Het klinkt misschien stom, maar ik bedank vaak de vis of de koe die ik klaar maak. En heb vooral geduld en aandacht. Wanneer er dingen mislukken bij mij, dan komt dat omdat ik nog teveel andere dingen aan het doen ben. De belangrijkste boodschap is dat iedereen kan barbecuen. Met een paar basisprincipes kun je heerlijke gerechten klaarmaken die iets verder gaan dan de geijkte speklap of hamburger.”
“Ik besteed veel aandacht aan kooktechniek. Er komt bij mij niks uit potjes of flesjes. De deelnemers aan de workshops maken alle rubs en sauzen zelf. Omdat dat veel lekkerder is, maar ook omdat je dan leert wat de basis is van een rub. Vervolgens kun je zelf verder experimenteren met de kruiden waar je van houdt. Daarbij vind ik het belangrijk dat de recepten origineel, lekker én makkelijk te maken zijn. Tot slot ga ik voor sfeer. Voor mij is een supergezellige sfeer heel belangrijk tijdens de workshops.”
In gala aan de spareribs Nu staat Laetitia met haar dochter Kaatje, familie en vrienden te barbecuen op deze prachtige plek, bij Villa Mooi Nederland, waar we gebruik kunnen maken van de buitenkeuken. “Mijn droom is om ooit in een groot weiland in de buurt van Groesbeek lange tafels neer te zetten en mensen te laten genieten van prachtige gebarbecuede gerechten. Liefst in gala en met opera. En dan met z’n allen aan de spareribs, haha!” Ze maakt Thaise dorade en als voorgerecht gevulde jalapeño’s. “Het idee kreeg ik van mijn zoon Willem, die eet wel eens Dorito’s Roulette, waar een paar hele hete chips bij zitten. Dus als je de pepers en paprika’s goed inpakt, zie je niet welke heet zijn en welke niet.” Als toetje ananas: “een lieveling van de barbecue!” www.villamooinederland.nl www.doorhetvuur.com
Gevulde pepers en paprika’s omwikkeld met courgettelinten Voorgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 45 minuten
BEREIDING Verwarm de barbecue voor op 140°C en richt in voor de indirecte methode. Snijd de bovenkant van de jalapeño pepers en de snackpaprika’s eraf en verwijder de zaadlijsten. Snipper het sjalotje en snijd de basilicum fijn en meng door de roomkaas. Schaaf met de kaasschaaf lange plakken van de courgettes. Vul de pepers en paprika’s met het roomkaasmengsel. Omwikkel ze met de courgetteplakken en steek vast met een cocktailprikker. Doe de couscous in een grote schaal en laat weken in het hete water. Voeg een beetje water toe als het te droog wordt. Rooster de noten in een droge gietijzeren pan. Haal ze eruit en zet apart. Snipper de sjalotjes en bak ze in olijfolie met komijnzaad en wat zout. Halveer de groene olijven. Snijd de lente-uitjes
en de jalapeño peper in ringetjes. Maak de dressing door de peterselie, koriander, dragon, dille, munt en olijfolie in de keukenmachine te doen. Draai er een dikke pesto van, voeg eventueel dus meer olijfolie toe, en meng dit door de couscous. Meng de noten, de lente-ui, de kappertjes en de olijven door de couscous. Snijd de onderkant van de groene asperges eraf. Rooster de groene asperges en de gevulde paprika’s en pepers op de barbecue. Blijf erbij zodat ze niet te gaar worden. Leg op de couscous de gevulde jalapeño pepers, snackpaprika’s en de gegrilde groene asperges. Serveer direct.
Wijntip: Kaiken Ultra Chardonnay Mendoza, Argentinië Frans eikenhout en de 100% Chardonnay druif zorgen voor een tropisch geurende witte wijn met een hint van vanille. Zorgt voor een frisse tegenhanger bij de jalapeño pepers.
INGREDIËNTEN 1 zakje jalapeño pepers 1 zakje snackpaprika’s 4 courgettes 1 bakje Philadelphia roomkaas 1 sjalotje handjevol basilicum couscous 250 g couscous 275 ml warm water 2 sjalotjes 1 theel. gemalen komijnzaad scheutje olijfolie handjevol pistachenoten en pecannoten 3 lente-uitjes 1 jalapeño peper 350 g groene asperges 10 groene olijven 2 eetl. kappertjes zout dressing 15 g verse peterselie 7 g verse koriander 4 takjes dragon 15 g dille 4 takjes munt 5 eetl. olijfolie zout en peper extra nodig keukenmachine kaasschaaf gietijzeren pan cocktailprikkers
Fire&Food nummer 3 | 2019
39
Barbecuemenu Hoofdgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 35 minuten
INGREDIËNTEN 2 dorades 2 rode chilipeper 15 g verse koriander 1 limoen 6 djeroek peroet blaadjes* 30 ml sojasaus
Thaise dorade met rijstvermicellisalade BEREIDING Verwarm de barbecue voor op 140°C en richt in voor de indirecte methode. Vraag je visboer om de dorade schoon te maken. Snijd de rode chilipeper in stukjes en de limoen in plakjes. Vul de buikholte van beide vissen hiermee en de djeroek peroet blaadjes en verse koriander. Vul de flying fish standaard of het porseleinen kopje met sojasaus. Zet de vis op de standaard en op de barbecue. Sluit de deksel. Gebruik je een rookplank, week deze plank eerst 30 minuten in koud water en schenk de sojasaus in de vis. De vis is klaar bij een kerntemperatuur van 65°C. Wikkel de dorades in aluminiumfolie en laat 5 minuten rusten.
Pak de vis uit het aluminiumfolie. Haal het vel eraf, snijd de filets los en verdeel de vis over de rijstvermicelli. Besprenkel met de apart gehouden dressing. Garneer met verse korianderblaadjes.
Wijntip:
Hak voor de rijstvermicellisalade de kruiden en maak de dressing door alle ingrediënten te kloppen. Snijd de lente-uitjes en de chilipepers in ringetjes. Week de rijstvermicelli ca. 4 minuten wanneer de dorades aan het rusten zijn. Meng de dressing en de gehakte kruiden en groente door de rijstvermicelli. Houd wat dressing apart om over de vis te besprenkelen.
Don Aurelio Sauvignon Blanc Reserva Aconcagua Costa DO, Chili Gemaakt van 100% Sauvignon Blanc druiven. Fris, fruitig en een vleugje citrus. Smaakt heerlijk bij vis, wit vlees en gevogelte.
rijstvermicellisalade 1 pak rijstvermicelli 4 lente-uitjes 2 rode chilipepers 15 g verse koriander, ter garnering dressing 2 eetl. limoensap 2 eetl. rijstazijn 1 eetl. arachideolie 3 eetl. sesamolie 3 eetl. vissaus extra nodig Flying fish standaard of een porseleinen kopje dat in de buikholte van de vis past of een cederhouten rookplank aluminiumfolie *Djeroek peroet blaadjes hebben een fruitige citroensmaak en zijn te koop bij de toko. Gebruik als alternatief 1 theelepel geraspte citroenschil of 1 grapefruitschil.
Fileertip van Laetitia “Je fileert de dorade door voorzichtig het vel eraf te halen met een vispincet of een vorkje. Maak de filet voorzichtig los met een mes. Begin langs de ruggengraat, dan langs de kieuwen en eindig bij de staart.
40 Fire&Food nummer 3 | 2019
Til voorzichtig de filet eraf. En dan de beste truc: pak de staart en trek nu de rest van de graten uit de vis. Als het goed is blijft de kop ook zitten. Rol de dorade om met behulp van bakpapier, en herhaal het lossnijden van de filet.”
xx
Ananastoet en vreselijke marshmallows BEREIDING Verwarm de barbecue voor op 140°C en richt in voor de indirecte methode.
Nagerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 30 minuten
INGREDIËNTEN 1 ananas sap en rasp van 1 limoen 1 theel. vanille essence 2 eetl. bruine suiker 1 theel. chilivlokken 3-4 eetl. water handjevol walnoten en pecannoten vreselijke marshmallows 1 zak marshmallows 1 zakje M&M’s banaan of aardbeien koekjes om mee te dippen, Bastogne, chocokoekjes extra nodig gietijzeren pan gietijzeren of aardewerken schaaltjes
Rasp de schil van de limoen. Pers het limoensap boven een kom. Meng met 1 theelepel vanille essence, de limoenrasp, de bruine suiker en de chilivlokken. Voeg 3-4 eetlepels water toe, totdat het de dikte van een papje heeft. Snijd de ananas in vieren en verwijder de harde kern. Smeer de ananas in met het suikermengsel. Houd nog wel wat suikermengsel over voor het karamelliseren van de noten. Rooster de walnoten en de pecannoten in de pan op het barbecuerooster. Voeg het suikermengsel toe en laat op laag vuur karamelliseren tot de suiker een goudbruine kleur krijgt. Leg ondertussen de ananas met het snijvlak op het rooster en zorg dat er een mooie grillstreep op komt. Serveer de ananasparten met de karamelnoten. Bereiding vreselijke marshmallows Zet een schaaltje op de barbecue. Doe in elke schaaltje een paar marshmallows en garneer naar keuze met plakjes banaan, aardbei of M&M’s. Wanneer de marshmallows lekker gesmolten zijn haal je het van de barbecue. En dippen maar met de koekjes. Let wel op dat het schaaltje en de marshmallows nog heet zijn.
Tip van Laetitia:
Dochter Kaatje (l) en haar vriendin Sara weten ook wel raad met de bbq.
“Kook met je neus! Wanneer de suiker karamelliseert, dan ruik je … juist karamel! Ruik je geen karamel, dan nog even geduld.” Fire&Food nummer 3 | 2019
41
Kennis van barbecuen - rubs
Rub je vlees op smaak Hoe breng je vlees en vis goed op smaak? Veel barbecuers hebben slechts twee antwoorden op die vraag. Of er wordt alleen met wat peper en zout gestrooid, of het vlees (vooral spareribs en sateetjes) gaat een dag of nacht in de marinade. Maar er is een derde methode die veel gebruikt wordt door de meer bedreven barbecuers. Dat is de rub: een mengsel van kruiden en specerijen waarmee je vlees of vis inwrijft. Je kunt eindeloos variëren met zelfgemaakte rubs, je bent minder voorbereidingstijd kwijt en je geeft vlees en vis een heerlijke eigen smaak. Een dry rub is een mengsel van droge kruiden, specerijen en zout. Bijna altijd wordt ook witte of bruine suiker toegevoegd – daar komen we zo op terug. Je wrijft (rubt) de stukken vlees of de vis helemaal in met de kruiden. Laat het vervolgens even intrekken – een uurtje is meestal voldoende. Met de rub kruid je vlees of vis via de buitenkant. Er ontstaat bij de bereiding bovendien een lekker krokant laagje. De rub zorgt er ook voor dat het vocht behouden blijft waardoor het vlees niet uitdroogt.
Hoe werkt een dry rub? Wrijf het vlees helemaal in met de rub. Het zout onttrekt wat vocht aan het vlees. Je ziet dan ook dat je rub na korte tijd een beetje vochtig wordt. Dat is goed. Door dat vocht lossen de kruiden en specerijen op, die zo in het vlees kunnen trekken. Je kunt het vlees ook eerst licht insmeren met mosterd en dan de rub er overheen masseren. De mosterd fungeert dan als een soort lijm waardoor de rub nog beter blijft zitten. Wees niet te enthousiast met de mosterd, want dan kan die gaan overheersen. De suiker is er niet alleen om het vlees een zoete smaak mee te geven. Als je het vlees op de barbecue legt, gaat de suiker karamelliseren. Dat gebeurt bij een temperatuur van rond de 160°C. Door het karamelliseren krijgt het vlees een lekker korstje. Dat zorgt er bovendien voor dat de sappen beter behouden blijven en het vlees mals blijft. Pas wel op dat de suiker niet verbrandt, want dat geeft een bittere smaak.
42 Fire&Food nummer 3 | 2019
Hoe maak je je eigen rub? Je kunt heel eenvoudig je eigen rub maken. Met een goede basis kom je al een heel eind. Een veel gebruikte basisrub bestaat uit bruine suiker, zout, peper en paprikapoeder. In de verhouding 30-30-20-20. Dus als je 200 gram droge rub wilt maken, meng je 60 gram (bruine) suiker, 60 gram (zee)zout, 40 gram paprikapoeder en 40 gram zwarte peper. Je kunt ook grotere hoeveelheden in dezelfde verhouding nemen om een voorraadje aan te leggen. Als je de rub op een droge en donkere plek bewaart in een goed afgesloten pot of bak, kun je ‘m maanden bewaren. Zoals gezegd zijn er eindeloze variaties mogelijk. Je kunt chilipoeder, knoflookpoeder, tijm, oregano, basilicum, komijn gebruiken en ga zo maar door. Het is vooral een kwestie van smaak, fantasie en durf. Experimenteer door een kruid of specerij toe te voegen. Langzamerhand kom je tot je eigen signature-rubs. De scherpte van de rub neemt af tijdens de bereiding. Houd je van een pitje,
xx dan mag je op dat vlak iets meer pittigheid toevoegen. Maar ook dan moet je vooral blijven proberen en testen. Wil je eerst een veilige en makkelijke route kiezen, dan kun je ook voor de kant-enklare rubs gaan. Als je bij een barbecuespeciaalzaak of kruidenleverancier de variaties bekijkt, dan geeft je dat ook een goed beeld van wat er allemaal mogelijk zou zijn. Vind de balans Haal de maximale smaak uit je zelfgemaakte rub door een balans te zoeken tussen zoet, zout, pittig en zuur. Voor zoet denk aan componenten zoals kristal-
suiker, basterdsuiker of palmsuiker. Voor zout kun je denken aan Himalayazout, grof zeezout of gerookt zout. Met citroenpeper, rasp van een limoen- of grapefruitschil geef je een zuurtje aan je rub. De pit in je rub voeg je toe door gemalen zwarte peperkorrels, chilipoeder, paprikapoeder of gember. Natte rub en marinade Behalve de dry rub, is er ook een ‘natte’ rub. Ook dat is een kruidenmengsel waarmee je vlees en vis inwrijft, maar daar is olie, water of yoghurt aan toegevoegd. Hiermee bestrijk je het vlees. Dat begint al een beetje op de overbekende marinade te lijken, maar daarover meer in onze volgende editie.
Magic Dust rub Magic Dust is één van de bekendste en populairste barbecuerubs ter wereld. Deze rub is uitgevonden door de Amerikaanse bbq-legende Mike Mills en is te gebruiken voor alle vleessoorten. INGREDIËNTEN 2 eetl. suiker 2 eetl. fijn zeezout 4 eetl. paprikapoeder 1 eetl. gemalen zwarte peper 2 eetl. knoflookpoeder 1 eetl. mosterdpoeder 2 eetl. gemalen komijn ½ eetl. chilipoeder 1 eetl. cayennepeper
BEREIDING Doe alle ingrediënten in een kom en meng het geheel gelijkmatig. Bij het doseren van de komijn moet je voorzichtig zijn, aangezien dit een zeer dominant specerij is en niet iedereen houdt van die smaak. Verder is het verstandig om chilipeper en cayennepeper in kleine hoeveelheden toe te voegen. Tussendoor even proeven zodat je zo zelf je perfecte eigen mix kunt bepalen. Je kunt beter voorzichtig doseren en naderhand nog wat extra scherpte toevoegen.
Lezersaanbieding
Spetterende aanbieding! 8 x Fire&Food € 57,90 1 x Xapron leren schort Kansas Brown € 99,95 Totale waarde € 157,85 Nu voor maar
€ 59,–
Xapron leren schort Xapron maakt leren schorten die in Nederland en ver daarbuiten tot de top behoren. Een echte grillmaster kan niet zonder. Het leren schort biedt je de perfecte bescherming tegen vetspetters en rondspringende vonken. Xapron leren schorten komen uit Waalwijk en zijn handgemaakt van soepel rund- en buffelleer. Het Kansas schort van Xapron is gemaakt van 100% leer met een extra waxlaag die zorgt voor optimale bescherming van jou en het schort. Kansas is een heel soepel vallend leer en daardoor zeer comfortabel in het dragen. Het stoere schort is afgewerkt met stevige natuurlijk gelooide banden. Het is 82 bij 60 cm, heeft een handige theedoeklus en een eenvoudig verstelbare gespsluiting. Kijk voor meer informatie over deze topkwaliteit schorten op www.xapron.com
Abonnement Dankzij deze speciale lezersaanbieding krijg je acht magazines in de bus, kun je alle eerdere magazines online lezen in de Fire&Food app en profiteer je van de speciale kortingen en acties bij de Fire&Food Clubcardpartners. En je ontvangt dus het Xapron leren schort Kansas Brown met een afmeting van 82 x 60 cm ter waarde van €99,95! En dat totaal voor maar €59,!
Ben je al abonnee? Wil je als abonnee ook van dit spetterende aanbod gebruiken maken? Dat kan vanzelfsprekend! Bel 0251-25 79 24 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur) of mail naar klantenservice@aboland.nl en geef aan dat je je abonnement op Fire&Food met twee jaar wilt verlengen met het Xapron welkomstcadeau.
Ga naar www.fire-food.nl/xapron Of bel 0251-25 79 24 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur)
Als bijdrage in de verzendkosten van het cadeau wordt eenmalig €6,95 in rekening gebracht. Deze actie is geldig tot en met 31 augustus 2019 en zolang de voorraad strekt en alleen binnen Nederland. Dit abonnement is geldig voor twee abonnementsjaren. Je abonneert je tot wederopzegging. Na de actieperiode van acht nummers wordt het abonnement omgezet in een jaarabonnement tegen het dan geldende standaardtarief en geldt een opzegtermijn van 12 weken. Prijswijzigingen voorbehouden.
Fire&Food nummer 3 | 2019
45
Schaal, schelp en Spakenburg
Spakenburgers hebben iets met vis. Het eerste baantje van veel Spakenburgers is op de markt. Vis verkopen, haring schoonmaken en lekkerbekken bakken. Niels Geuchies en Bastiaan Beekhuis zijn geen uitzondering. Deze geboren en getogen Spakenburgers hebben hun meters wel gemaakt op de markten in het land. We ontmoeten ze vandaag in hun natuurlijke leefomgeving. Bij Scheepswerf Nieuwboer, de oudste werf van Nederland die nog in werking is, met historische botterhelling. Een eindje verder is de oude botterhaven waar botter BU 113 ligt. Die is nog van de overgrootvader van Bastiaan geweest. Veel Spakenburger wordt het niet!
68 Fire&Food nummer 3 | 2019
Fire&Food nummer 3 | 2019
69
Schaal, schelp en Spakenburg barbecue-bloggers hebt gestrikt? Dan zet je ze aan het werk met de verse vangst uit het water. Dit keer niet met vis, dat is te makkelijk. We willen wel eens zien wat ze met schaal- en schelpdieren kunnen. Oesters, mosselen en garnalen liggen namelijk niet zo vaak op de barbecue. Volkomen onterecht, volgens Niels en Bastiaan. “Het is lekker en helemaal niet ingewikkeld!”
Supersimpel en superlekker “Vis op de barbecue wordt steeds populairder”, vertelt Niels. “Schaal- en schelpdieren, misschien op garnalen en mosselen na, worden nog niet heel vaak gebarbecued. Dit ligt volgens ons aan het gebrek aan bereidingskennis. Best zonde, want bijvoorbeeld kokkels zijn superlekker en maak je op dezelfde manier klaar als mosselen. Er is bovendien steeds meer mogelijk met accessoires als een Dutch Oven of skillet (gietijzeren pan).” De bbq-bloggers Bastiaan Beekhuis (l) en Niels Geuchies.
Niels Geuchies en Bastiaan Beekhuis behoren tot de harde kern van het dorp, maar zijn ook bevlogen en bedreven barbecuers. Met hun blog BBQproof.nl inspireren en enthousiasmeren ze mensen om nieuwe recepten en technieken te proberen. Wat doe je als je twee Spakenburgse
70 Fire&Food nummer 3 | 2019
Toch zijn er nauwelijks bijzondere of ingewikkelde technieken nodig voor het schoonmaken en bereiden. Niels: “Sommige soorten, zoals kokkels, moet je even spoelen van tevoren maar over het algemeen is het supersimpel. Twijfel je, vraag dan gerust
advies bij je visboer. Er zijn geen echte no-go’s in de bereiding. Mosselen kun je bijvoorbeeld prima direct grillen. Let wel op, want als je dit te lang doet, verbrandt het mosselvlees en wordt het taai. Superzonde natuurlijk. Verse langoustines hoef je niet volledig door te bakken. ‘Net gaar’ is heerlijk. Uiteraard moeten het dan wel verse zijn.”
Je bbq als verlengstuk van je keuken Gouden regel bij het bereiden van schaal- en schelpdieren? Niels: “Koop verse spullen bij je favoriete viswinkel! Eet geen kapotte
mosselen en oesters. Je kunt behoorlijk ziek worden van bedorven schaal-en schelpdieren. Garnalen worden meestal diepgevroren verkocht, daar kan niet veel mee mis gaan. Hier is het wel van belang dat dit maar één keer is gebeurd. Eenmaal ontdooid, mag je de garnaal niet meer opnieuw invriezen. Gewoon lekker bereiden dus. Gebruik verder je barbecue vooral als verlengstuk van de keuken. Alles wat je in de oven kunt maken, kan ook op de barbecue. De bereiding verschilt per soort. Er zijn verschillende hulpmiddelen
waardoor de bereiding niet anders is dan ‘binnen’ in de oven of op het fornuis. Denk aan een wok of grillpan. Maar ook een schelpdier als een oester of mossel kan zoals gezegd direct op het rooster van je barbecue.”
Roken kan ook “En roken kan natuurlijk ook”, vult Bastiaan aan. “Wij zijn fan van het maken van mosselen op de barbecue. Voeg hier bijvoorbeeld een klein blokje rookhout bij en je hebt een totaal andere smaakbeleving. Maar dat is toch juist het allerleukste van barbecuen? Nieuwe smaken en recepten
Vers, vers, vers “Voor alles geldt: haal verse spullen! Mosselen moeten bijvoorbeeld nog gesloten zijn als je ze koopt of dichtgaan als je ze onder de kraan houdt of er op tikt. Dan leven ze nog. Van een dode mossel kun je behoorlijk ziek worden. Een verse oester krijg je veel moeilijker open dan een wat oudere. Dat komt omdat de sluitspier in kracht afneemt naar mate hij ouder wordt.”
ontdekken en vooral het voor je zelf en je gasten leuk maken! Dat is ook een van de redenen waarom we met BBQproof zijn begonnen. We maken mooie recepten met heel veel plezier. Dat proef je namelijk zeker terug in je gerecht.” We laten de Spakenburgse jongens dan ook met alle plezier hun gang gaan! www.bbqproof.nl
Gaar of niet gaar? “Over het algemeen houden wij voor vis en garnalen een kerntemperatuur van 60°C aan. Mosselen wordt wat lastiger. Maar als daar 2-3 minuten de kook overheen is geweest en de schelpen staan mooi open, dan zijn ze klaar. Bij garnalen kun je het ook zien aan de kleur. Ze kleuren oranjeroze. Als ze niet meer glazig zijn, kun je ze eten.”
Waar begin je? “Weet je niet wat je aan moet met schaal- en schelpdieren op de barbecue, begin dan met garnalen. Deze kunnen tegen een stootje en hebben een neutrale, zoete smaak. Je kunt dus lekker zelf experimenteren met ingrediënten en smaken. Zoals de klassieker garnalen gemarineerd in knoflook. Gaat dit goed, probeer dan eens langoustines, krab of kreeft. Met schelpdieren zouden wij beginnen met mosselen en later coquilles.”
Fire&Food nummer 3 | 2019
71
Schaal, schelp en Spakenburg
BEREIDING Verwarm je barbecue voor op 175°C en richt hem in voor de indirecte methode.
Voorgerecht Voor 4 personen Bereiden: ± 30 minuten
INGREDIËNTEN gegratineerde oesters 4 Zeeuwse oesters, nr 2 3 eetl. roomboter op kamertemperatuur 2 theel. verse dragon ½ teentje knoflook geraspte Parmezaanse kaas oosterse oesters 4 Zeeuwse oesters, nr 2 2 theel. ketjap manis 1 theel. honing 1 cm verse gember sap van ¼ citroen ½ theel. wasabi 1 lente-uitje extra nodig oestermes
Leg de hele oesters direct op de barbecue voor de bereiding van de oosterse oesters.
72
Fire&Food nummer 3 | 2019
Snijd voor de dragonboter de dragon en knoflook fijn. Meng samen met de roomboter tot een geheel en zet apart. Maak 4 oesters open met een oestermes. Snijd de oester los van de schelp en behoud het vocht. Vul de oesters met een kleine theelepel dragonboter en doe de Parmezaanse kaas erover. Leg de oesters in de indirecte zone van de barbecue. Na ca. 7 minuten is de kaas mooi gesmolten en zijn ze klaar om te serveren. Snijd voor de oosterse oesters de gember fijn. Maak een dressing van de ketjap, geraspte gember, honing, wasabi en sap van citroen. Snijd het lente-uitje fijn en zet apart. Leg 4 oesters op de barbecue terwijl ze nog dicht zijn. Leg ze zo dicht mogelijk tegen de kolen aan maar wel
in de indirecte zone. Haal na 4 minuten de oesters van de barbecue. Gebruik handschoenen want ze zijn nog heet. De oester is nu half gaar. Maak de oester open en laat het vocht uit de oester lopen, zo behoud je de zilte smaak van de oester. Schenk nu een theelepel van de dressing over de oester en garneer met de fijngesneden lente-ui. Serveer de oesters direct.
Wijntip: Greco Bianco Corte Normanna, Italië Met frisse en subtiele aroma’s van groene appels past deze witte wijn, met zijn droge en fruitige smaak, perfect bij deze oesters.
Bastiaan bereidt de gegratineerde oesters.
Hoe open je een oester? 1. Leg de oester op je werkplank met een theedoek erop en steek het oestermes in de achterkant van de oester. 2. Draai het oestermes een kwartslag en wacht 10 seconden. 3. G a voorzichtig met je mes tussen de twee helften en snijd de helften open. 4. Als de schelp open is, verwijder je de bovenste schelp en snijd je de oester los uit de onderste schelp.
Fire&Food nummer 3 | 2019
73
Fire&Food Clubcard
Voordelig shoppen met de Fire&Food Clubcard Met de Fire&Food Clubcard krijg je bij de aangesloten winkels aantrekkelijke voordelen en kortingen. Als je een abonnement op Fire&Food afsluit, ontvang je direct je Fire&Food Clubcard. Vanaf dat moment profiteer je van de voordelen bij Clubcardpartners. Afhankelijk van de winkel, krijg je korting op barbecues, tools, sauzen, workshops, foodproducten of andere zaken die een link hebben met barbecuen en buiten genieten. Vraag in de winkel van de Clubcardpartner welke acties en kortingen voor jou gelden. Op de websites van de partners vind je ook de actuele aanbieding. Nog meer goed nieuws Houd de website van Fire&Food in de gaten, er komen steeds meer Clubcardpartners bij.
Goldmember clubcard
A4 63 00 29 74 4
abo -nr . voo r- en ach ter naa
80 Fire&Food nummer 3 | 2019
m
Ba st iaa n Sc hl os se r
000 01
je eigen Wil jij ook Clubcard? Fire&Food Neem dan ement een abonn ood. op Fire&F Ga naar food.nl www.fire-
Overzicht Clubcardpartners BBQ Experience Center Roosendaal
Harlem BBQ
Badhuisstraat 18 4703 BH ROOSENDAAL www.bbqexperiencecenter.nl
Oudeweg 101 2031 CC HAARLEM www.harlembbq.nl
Barbecue Exclusiefstore
Het Luxe Buitenleven
Schieweg 80 2627 AN DELFT www.barbecue-exclusiefstore.nl
Dorpsstraat 8 4271 AC DUSSEN www.hetluxebuitenleven.nl
Barbecue Paleis
MeerBBQ
Bontsestraat 10 5431 SG CUIJK www.barbecuepaleis.nl
Rustoordstraat 13 2153 AG NIEUW-VENNEP www.meerbbq.nl
Beef&Steak
Meesterslijpers.nl
Stobbeweg 15 2461 EX TER AAR www.beefensteak.nl
Kinkerstraat 267 – 271 1053 ES AMSTERDAM www.meesterslijpers.nl
Beef Exclusief
Primo-grill.com
Coenecoop 2B1 2741 PG WADDINXVEEN www.beefexclusief.nl
Olen 9 5694 NP BREUGEL www.primo-grill.com
Barbecueplein.com
Rookoven.com
Planetenlaan 12 5694 TP BREUGEL www.barbecueplein.com
Nijverheidsweg 4 8071 DH NUNSPEET www.rookoven.com
BBQ Shop Brabant
Roost Buitenkoken
Kanaalstraat 29 5691 NB SON www.bbqshopbrabant.nl
Tolstraat 17 7482 DC HAAKSBERGEN www.roostbuitenkoken.nl
BASBQ
Royaal BBQ
Loopkantstraat 14B 5405 NB UDEN www.basbq.com
Dijkstraat 62 7121 EW AALTEN www.royaalbbq.nl
BBQwacht
Vuur&Rook
Olen 9 5694 NP SON EN BREUGEL www.bbqwacht.nl
Goorsteeg 3 6741 TA LUNTEREN www.vuurenrook.nl
Comfort Trade
Wijnhuis Robbers & van den Hoogen
Werkhorst 71 7944 AS MEPPEL www.comforttrade.nl
Velperweg 23 6824 BC ARNHEM www.robbersenvandenhoogen.nl
Fire&Food nummer 3 | 2019
81
Receptenindex Voorgerecht Botterballen met chilimayonaise Gespieste gamba’s met gepofte tomaatjes Gevulde pepers en paprika’s omwikkeld met courgettelinten Oesters op twee manieren Paillard de veau
74 62 39 72 10
Bijgerecht Geplankte zoetzure gamba’s Gevulde paprika’s van de plank
63 66
Hoofdgerecht Aziatische salade met gegrilde tonijn en gefrituurde wilde rijst 51 BBQ Vitello Tonnato 11 Bobó de Camarão 18 Gerookte-mosselpannetje 75 Gespieste kippendijen met rode en gele groentespies 30 Kalfs shortribs 13 Kerrie kipspiesjes met tomaat-yoghurtsaus 55 Lauwwarme venkel-appelsalade met geitenkaas, walnoten en honing 50 Leftover salade met knoflookstokbrood 48 Mexicaanse salade met jalapeño poppers en gerookte salsa 49 Neptunusspies 31 Sjasliek in onderdelen 29 Thaise dorade met rijstvermicellisalade 40 Vaca Atolada 19 Varkenskarbonades met perzikensalsa 23 Zalm in limoncellosaus 65 Nagerecht Ananastoet en vreselijke marshmallows met koekjes Gerookte perziken en pruimen met vanille
41 67
Overige Magic Dust rub
43
Maten en gewichten 1 eetl. 1 afgestreken eetlepel is 12 gram 1 theel. 1 afgestreken theelepel is 2 gram g gram kg kilogram ml milliliter l liter
Alle kerntemperaturen op een rijtje Rund
Varken
Rare
49°C
Rare
52°C
Medium
54°C
Medium
55°C
Well done 65°C
Well done 70°C
Kalf
Bereidingstijden
Rare
49°C
De aangegeven tijden in de recepten zijn indicaties en exclusief marineren. De exacte tijd is afhankelijk van de temperatuur in de barbecue en de gewenste kerntemperatuur en de dikte van het vlees, gevogelte en vis.
Medium
54°C
Well done 65°C
Well done 70°C
Lam Rare
51°C
Vis
Medium
55°C
Medium
Well done 70°C
82 Fire&Food nummer 3 | 2019
Kip
60°C
Well done 70°C
E 6,95 d E 6,95 | België
Adviesprijs: Nederlan
l www.fire-food.n
barbecue Sfeer, passie &
N° 4 | 19
SINCE 2002
ecue r, passie & barb
Sfee
België E 6,95 nd E 6,95 |
Prijs: Nederla
Winterbarbecue
95 van € 28, aar m nu voor
A ++ Y PLANCH ++ STORM ST ++ CH OVEN OENE KER OETE DUT WS ++ GR ENDS ++ Z ++ BBQ NE ++ BBQ-TR GRILLMENU TDOWN ++ N U O C S A ++ X-M
5 9 Word , 8 1 € abonnee Goldmember en ontvang 35% korting op het eerste abonnementsjaar Ga naar www.fire-food.nl/abonnee en vul de speciale actiecode in: FF-10 Of bel 0251-25 79 24 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur)
clubcard
abo- nr. voor - en acht erna am
A46 300 297 44 Bas tiaa n Sch los ser
0000 1
Abonnement Een jaarabonnementop Fire&Food (4 edities) kost € 28,95 inclusief de Fire&Food app met online toegang tot alle jaargangen en de Fire&Food Clubcard voor veel barbecuevoordeel.
Sfeer, passie & barbecue
Deze actiecode is geldig tot en met 31 december 2019 en is geldig voor het eerste abonnementsjaar. Je abonneert je tot wederopzegging. Na de actieperiode van vier nummers wordt het abonnement omgezet naar een jaarabonnement tegen het dan geldende standaardtarief en geldt een opzegtermijn van 12 weken. Prijswijzigingen voorbehouden.