Duopinie Plaats van zorg doet ertoe

PLAATS VAN ZORG DOET ERTOE

Inez Gommers, concern controller Sovak, Terheijden Je zult maar de pech hebben in verband met corona in bijvoorbeeld Tilburg op de IC terecht te komen, in slaap gebracht worden en vervolgens in Groningen wakker gemaakt worden. De verwarring is dan groot en de fysieke afstand tot thuis immens. Dit zijn uiteraard uitzonderingen en het bood op dat moment de zorg die nodig was. Het kabinet-Rutte heeft in 2019 gesproken over zorg die meer op regionaal niveau moet plaatsvinden. Een plan hiervoor zou deze zomer gepresenteerd worden. Het doel is om de zorg organiseerbaar en betaalbaar te houden door zorgorganisaties meer afspraken in de regio te laten maken, op en rond de grensvlakken van de verschillende zorgdomeinen, om te beginnen voor kwetsbare groepen. Dit moet leiden tot de juiste zorg, op het juiste moment, op de juiste plek, van de juiste professional. Liefst dichtbij huis als dat kan. Alleen verder weg, als dat vanwege kwaliteit echt nodig is. Concentratie van bepaalde complexe zorg kan in bepaalde gevallen noodzakelijk zijn. Vanuit financiële overwegingen een compleet logische aanpak maar de kwaliteit zal wel schuren met toegankelijkheid. Voor de complexe zorg zal immers meer gereisd moeten worden voor behandeling en bezoek. Voor kwetsbare mensen kan dit een hele opgave zijn. Voor zorg met een woonfunctie, zoals de gehandicaptenzorg en de ouderenzorg, is het wenselijk die zoveel mogelijk in de buurt van familie en verwanten krijgen. Het vertrouwde is belangrijk en maakt het verlenen van mantelzorg gemakkelijker. Dit kan zorgorganisaties ontlasten en is daarmee ook financieel van belang. Dit maakt de plaats van zorg meer dan relevant. Daar liggen in mijn ogen grote kansen, ook in de samenwerking! Dat de plek ertoe doet is pre-corona bedacht vanuit een kantooromgeving. Je bijdrage doet me denken aan een uitspraak van een wereldberoemde Amsterdamse goeroe: ‘Hoe simpeler hoe beter. Want hoe minder keuze je een speler laat, hoe groter de kans dat hij het juiste doet.’ Nog maar acht corona maanden geleden was er geen keuze en rukte de zorgsector zich los van de beknelling van marktwerking en eerder gemaakte afspraken. Er moest snel gehandeld worden! In luttele dagen had coronazorg voorang op al het andere en gingen we digitaal. Eigenbelang en financiële belangen waren ondergeschikt aan het grote maatschappelijke belang en de saamhorigheid tussen zorgorganisaties met de bijkomende samenwerking ging als vanzelf. Honderd jaar geleden golfde de Spaanse griep in drie golven over de wereld. De inschatting is dat tussen de 50 en 100 miljoen mensen deze griep niet overleefd hebben. Dat is circa 2-5% van de toenmalige wereldbevolking. In 2017 is een prachtig boek uitgekomen van Laura Spinney die beschrijft hoe de pandemie van 1918 de wereld veranderde. Jij en ik kunnen deze historie nalezen, want onze grootouders hebben deze griep overleefd. Dit boek heeft mijn blik op deze pandemie drastisch veranderd. Vergeten woorden als cordon sanitaire, groepsimmuniteit en quarantaine zijn nu weer actueel en ons overlevingsinstinct zorgt ook nu voor handelen. Hoe de wereld tijdelijk of structureel verandert na deze corona pandemie zullen we pas over langere tijd weten. Ik hoop op eerherstel voor de wetenschap, het deel-faillissement van marktwerking in de zorg en digitaal waar kan en live waar het moet. Het gaat om het maken van de juiste keuzes en niet meer om de fysieke plek waar de zorg wordt geleverd. Blijf gezond en hopelijk kunnen onze kleinkinderen bepalen of we met onze handelingen in 2020 ‘het juiste’ hebben gedaan. Op welke plek dan ook.

Ingrid Hissink, directeur financiën Amsterdam UMC