Toezichtsverhalen De zorgfi nancial als borger van checks and balances

DE ZORGFINANCIAL ALS BORGER VAN DE CHECKS AND BALANCES

In de zorg zien we de laatste jaren helaas vaker dat zorginstellingen (financieel) uit de bocht vliegen. Een gebrekkige governance of het plegen van frauduleuze activiteiten kunnen ertoe leiden dat zorgondernemingen in continuïteitsproblemen komen. Hoe kan dit? Op papier hebben we de besturing en het toezicht daarop immers goed geregeld in de zorgsector. Zorgbestuurders leiden in samenspraak en tegenspraak met de interne toezichthouders de zorgondernemingen. Cliënten en personeel hebben wettelijke rechten op inspraak en zorgverzekeraars en gemeenten houden via contractering en controle een oogje in het zeil. Daarnaast is er ook nog zelfregulering in de vorm van de Goverancecode zorg. Als toezichthouder hebben we echter geconstateerd dat dit in de praktijk niet altijd leidt tot een wenselijke situatie in ons toezichtsdomein.

Tiny Winter, senior financieel toezichthouder NZa De noodzaak van checks and balances Wet- en regelgeving, zorgcontractering en de governancecode zijn voor een groot deel gestoeld op de werking van interne checks and balances. Door de grote diversiteit, complexiteit en dynamiek in de zorgsector is het bestaan hiervan een absolute noodzaak. Deze checks and balances zijn echter nooit volledig, tijdig en uniform toepasbaar op alle zorgsectoren. Daarom wordt vaak ruimte gelaten voor maatwerk, om zo op een goede manier invulling te geven aan de structuren en processen in zorgorganisaties die goed bestuur proberen te borgen. In onze onderzoekscasuïstiek zien we echter dat deze checks and balances niet altijd naar behoren functioneren en er misbruik gemaakt wordt van deze flexibiliteit. Soms zien we dat de opzet wel goed is, maar dat bestaan en werking ervan niet functioneren, Soms zien we al dat de opzet van deze waarborgen sowieso onvoldoende was.

De rol van de financial Een goede besturing van de zorgonderneming valt automatisch in het domein van de zorgfinancial. Gelukkig is het traditionele beeld dat financials in de zorg alleen over geld gaan niet meer actueel. Van financials vragen we dus ook om een actieve rol te pakken in het borgen van de checks and balances. Ondersteunt de inrichting van de organisatie inspraak en tegenspraak of belemmert deze het juist? Niet alleen de statuten en reglementen geven hier antwoord op maar vooral het werkelijke handelen. Als financial zit je zelf regelmatig aan tafel met raad van bestuur en raad van toezicht, daar zie je als het goed is countervailing power in werking. Openheid en transparantie in de checks and balances zorgen ervoor dat mensen elkaar kunnen aanspreken en helpen de organisatie vooruit.

Gebruik het kader Goed Bestuur!

De externe toezichthouders IGJ en NZa hebben recentelijk een geactualiseerd kader Goed Bestuur 1 , uitgebracht, waarin we hogere eisen stellen aan de interne toezichthouder als countervailing power. Hierin vind je als zorgfinancial tevens handvatten om richting te geven aan goed bestuur. Wij nodigen jullie als financials dus uit om ons kader Goed Bestuur te gebruiken om deze checks and balances te borgen en de risico’s in het besturen te detecteren en agenderen. Geef dus feedback op de werking van het bestuur en evalueer deze zo nu en dan. Dit stelt de organisatie in staat om zichzelf verder te verbeteren. En daar worden we allemaal beter van, toch?

1 https://puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_315294_22/1/