Health Valley Event 2013

Digitaal magazine

HEALTH VALLEY EVENT 2013

Make health & innovation work 13 MAART CONCERTGEBOUW DE VEREENIGING, NIJMEGEN

HEA-HVE-2013-titelbaan.indd 1

Dit evenement wordt mede mogelijk gemaakt door:

05-03-13 12:01

2 | Health valley 2013

Volg de twitterfeed!

– Inhoud

#HVE13

Artikel Pluryn

3

Artikel Jos Werner hamert voor het laatst

4

Artikel Keynotes

6

Artikel Food & Lifestyle

10

Artikel Pecha Kucha’s

11

Artikel Investorslounge

12

Artikel International Business lounge

13

Beeld Bezoekers

14

Artikel BCS

16

Artikel Novio Tech Campus

17

Omslagfoto Aad van Vliet

Beeld

In beeld

18

Artikel Innovaties uit de zorgsector

24

– Colofon Coördinatie

Fotografie

Beeldredactie

Linda van Schuijlenborgh

Jacques Tillmanns

Floor Winter

Paula Mali

Aad van Vliet

Redactie

Ontwerp

Health Valley

Maaike Zweers

Winneke de Groot

Reinier Postlaan 4

Martijn Gort

Floor Winter

Routenummer 911

Rene Luigies

Jop van der Kroef

6525 GC Nijmegen

Rieta Aliredjo

Felix van Dam

Mark Mulder

Willem Verweyen

Ilja van den Berg

Make health & innovation work | 3

– Pluryn Artikel Pluryn

Jeroen van der Lee van Pluryn werkt sinds een maand met multimedia Pluryn, maar heeft al veel meer ervaring met de jeugdzorg, vanuit de Hoenderloo Groep. Tijdens de fotoshoot legt Jeroen uit dat Pluryn ongeveer een jaar geleden begonnen is met een multi media centrum. Het is een dagbesteding voor hun cliënten, mensen met een verstandelijk en/of lichamelijke handicap.

Vandaag is Pluryn hier om een eigen filmpje te maken met de crew over health valley. Nathalie is veslaggever. Zij zit in de rolstoel en kan niet praten maar doet wel interviews, met een beeldscherm. Met haar handen bedient ze het beeldscherm en is ze in gesprek. De filmpjes komen op een intranet platform en worden heel goed ontvangen. Goed bezig Pluryn!

Jorrit Ebben ‫@‏‬JorritEbben Bij Pluryn kan alles al digitaal! Ook zelfs één speciaal internet met en voor de cliënten!! #hve13 12:01

4 | Health valley 2013

– Jos Werner hamert voor het laatst Tekst Martijn Gort

Vanaf het prille begin liep Jos Werner met Health Valley mee. De organisatie bestaat nu 13 jaar en heeft een duidelijke positie verworven. Tijd om afscheid te nemen, vindt Werner. René Penning de Vries neemt de voorzittershamer over.

brengen. En met René Penning de Vries hebben we een voorzitter binnengehaald die veel ervaring heeft in het bedrijfsleven en de industrie.’

Hoog ambitieniveau René Penning de Vries is oudtopman van semiconductorbedrijf NXP. Bij het overnemen

Health Valley begon 13 jaar geleden als een initiatief van

van de voorzittershamer constateert hij dat Health Valley

het UMC St Radboud om de kennis van het universitair me-

de afgelopen jaren veel energie heeft losgemaakt. ‘Van alle

disch centrum te vertalen in nieuwe producten en diensten

kanten lopen er initiatieven, die één ding gemeenschap-

voor de gezondheidszorg. Jos Werner was daar toen voorzit-

pelijk hebben: iets voor de zorg te willen betekenen. Het

ter van de raad van bestuur. ‘Als je vanuit het ziekenhuis

ambitieniveau ligt hoog, en dat is prettig. Health Valley is

en de universiteit een mooie vinding doet, dan is het mooi

uitgegroeid tot een internationaal gewaardeerd initiatief.’

om daar samen met het bedrijfsleven te proberen een goed

De komende jaren wil Health Valley een flinke verbredings-

product van te maken.’ Dat is goed voor de economie in de

slag maken, waarbij de grenzen van de regio sterk opgerekt

regio. Tegelijkertijd kan het UMC St Radboud de opbreng-

worden. ‘We zullen straks kennis delen van Eindhoven en

sten gebruiken om nieuw onderzoek van te betalen.

Oss tot Nijmegen en Enschede. Dat wordt één “Red Med Tech Highway”, waar medische technologie en high tech sa-

‘Geen slechte oogst’ En dat lukte, vertelt Werner. ‘Er zijn

menkomen.’ Zelf geeft Penning de Vries het goede voorbeeld.

35 bedrijven uit ontstaan die levensvatbaar gebleken zijn.

Hij is geboren in Nijmegen, promoveerde in Enschede en

Onze groeibriljanten noemen we die. Daarnaast kon het be-

werkte in Eindhoven.

drijfsleven dankzij Health Valley veel interessante contacten leggen met de wetenschappelijke wereld. Verder heeft het

Internationaal onderscheiden De kunst is samenwer-

zeshonderd banen opgeleverd. Geen slechte oogst voor de

kingsverbanden met universiteiten en bedrijven aan te

werkgelegenheid.’

knopen die voor iedereen meerwaarde opleveren, zegt de

In het begin ontmoette Health Valley veel scepsis. Onder-

nieuwe voorzitter. ‘Dan kunnen we elkaar aanvullen in

nemen is toch niks voor een UMC, was de gedachte. ‘Maar

plaats van beconcurreren.’ Inhoudelijk zal Health Valley

wij zagen er juist veel in. En de provincie Gelderland ook.

vooral een slag maken naar verdieping en specialisatie.

Die is ons ook in die aanloopjaren altijd blijven steunen, in

‘Want door goed te zijn in wat je doet, kun je je internatio-

woord en in financiële zin.’

naal onderscheiden. En dat is wat we willen. We steken ons hoofd graag boven het maaiveld uit.’

Stevige organisatie Inmiddels is de kritiek verstomd.

Sinds de nota Pieken in de delta is het overheidsbeleid geworden om de kenniseconomie te stimuleren. Daar is een netwerk als Health Valley volgens Werner een uitstekend middel voor. Dit initiatief kreeg dan ook als een van de eerste regio’s subsidie van het Rijk, waarna al snel Europese subsidie volgde.

Scheidend voorzitter Jos Werner neemt met een gerust hart afscheid. ‘Health Valley is een stevige organisatie, met ruime armslag om nieuwe zakelijke initiatieven verder te

Foto ► Jos Werner (R) & René Penning (L)

Make health & innovation work | 5

6 | Health valley 2013

– Keynotes Keynote Daan Dohmen - ‘Warmte terug in de zorg’

Entrepreneur of the Year’ (2010), ‘Meest innovatieve bedrijf

Lang hoeven we niet stil te staan bij effect. Met de oplos-

van Nederland’ (2011), cum laude promoven met ‘De ‘e’ van

singen die hij via zijn bedrijf Focus Cura aanbiedt, is dit be-

eHealth’. En laten we niet de vijf gazelle awards vergeten,

wezen. Producten als Pal4, dat zorg op afstand via de iPad

die Ruud Koolen nog even noemt tijdens de intro.

mogelijk maakt werken! Het zijn niet alleen de kinderen van 2, zoals zijn eigen dochtertje, die handig zijn met de iPad. Ook ouderen kunnen daar prima mee overweg.

Is het dus een kwestie van gewoon mooie applicaties bouwen? Nee, dat was de grote ‘lesson learned’ voor Daan.

Mensen gaat er niet vanzelf mee aan de slag. Om van product naar toepassing te komen, moet je de mensen in de keten bij elkaar brengen. Ze informeren, confronteren en verleiden. Eerst proberen, dan oordelen. Gooi een ipad in te mix en genoeg mensen die geen afstand meer kunnen en willen doen van deze slimmere werkwijze.

Het mooiste pleidooi dat Daan maakte, was dat voor het terugkrijgen van de warmte in de zorg. Slimme technologie bespaart tijd en creëert ruimte om weer echt te verbinden.

Hopelijk krijgen meer mensen dan weer tijd voor dat uitje naar de supermarkt, zoals hij dat vijftien jaar terug met mevrouw Van Kempen deed. Even naar de supermarkt, was ‘leukste dat ze in vijftien jaar gedaan had’.

A man with a mission: zorgen dat we met zijn allen op zoek gaan naar nieuwe, innovatieve oplossingen om de zorg betaalbaar en vooral toegankelijk te houden voor iedereen.

Daar waar eHealth voor iedereen nu een beetje gemeengoed wordt, is Daan al verder. Hij vertelt over de effecten en hoe implementaties verlopen. Met de aanwezigen deelt hij zijn ‘lessons learned’.

Make health & innovation work | 7

Liesbeth Meijnckens @liemeij

Jan Kremer ‫@‏‬JKNL

Mooi pleidooi @DaanDohmen voor focus op implementatie

Martin van Rijn op #HVE13: innovatie gaat pas werken

bestaande en bewezen e-health toepassingen ipv nieuwe

als professionals gaan beseffen dat innovatie goed is

toepassingen ontwikkelen #HVE13

voor hun en hun organisaties.

10:25

10:41

Keynote Martin van Rijn - ‘Tijd voor innovatieagenda’

Staatssecretaris van Rijn vindt innovaties in de zorg zijn

arbeidsbesparende technologie en precisie geneeskunde.

van ongelooflijk belang en zullen alleen maar belangrijker

Het belangrijkste van innovatie in de langdurige zorg is de

worden. Vooral op het terrein van de langdurige zorg. Twee

vraag hoe je kunt bereiken dat het invoeren van nieuwe

factoren komen altijd terug bij de veranderingen in de

technieken ook gebeurt met enthousiasme van de zorgver-

zorg, de vergrijzing en de daaraan gekoppelde veranderende

leners zelf. De moeite van het invoeren van zorg op afstand

zorgvraag. En de veranderende technologie. Beiden zijn be-

technologie zit volgens van Rijn in twee factoren, de schaal

langrijke oorzaken voor de kostenstijging van de zorg. Tech-

waarop de innovatie uitgerold wordt in de stad Nederland

nologie leidt tot kwaliteitsverbeteringen in de zorg, maar

en de acceptatie door cliënten en zorgverleners. Dit zijn de

zou ook moeten bijdragen aan de kostenbeheersing. Van

belangrijkste uitdagingen.

Rijn quote het proefschrift van Daan Dohmen dat het om de

Het programma In voor zorg is opgezet, juist om te komen

juiste strategie gaat en de implementatie om cliënten en

tot implementatie van innovaties in zorginstellingen. In-

zorgverleners heel intensief bij de innovatie te betrekken.

middels worden 470 zorgorganisatie ondersteund en wordt

Innovaties gericht op de organisatie van de zorg vormen

kennis toegankelijk gemaakt. Het wiel moet niet steeds

de belangrijkste uitdaging; hoe breng je verbindingen aan

opnieuw uitgevonden worden. Van Rijn is van plan dit

tussen de diverse groepen zorgverleners. Gelukkig is het

programma uit te breiden naar “in voor zorg en ondersteu-

zorgveld zich daar nu ook van bewust aan het worden.

ning” vooral om ook andere organisaties, zoals gemeentes

Het kabinet gaat meer geld uittrekken voor de topsector

te betrekken bij innovatie.

Life Sciences en Health om de concurrentie positie van het

Het lukt nog te weinig om door middel van innovaties

bedrijfsleven te versterken, gericht op thuiszorgtechnologie,

structurele veranderingen in de zorg te weeg te brengen die en lage kosten en hoge kwaliteit met elkaar weten te combineren. Van Rijn wil met een innovatieagenda gaan komen. Speerpunten daarin moeten zijn om te komen tot langer zelfstandig thuis wonen, minder versnippering van innovaties, professionals meer in staat stellen vanuit hun eigen professionaliteit te kunnen werken en tenslotte om alles in het werk te stellen om de werkgelegenheid in de zorg veilig te stellen.

Van Rijn constateert dat er nog te vaak door de zorg zelf argumenten worden aangevoerd om innovaties in te voeren.

Hij zal er alles aan doen om die argumenten weg te nemen.

De functie van Health Valley heeft zich de afgelopen tien jaar sterk bewezen en dit moeten we voortzetten. De komende periode moeten we gaan nadenken over de manier waarop we de veranderingen gaan toepassen; met meer focus, met betere samenwerking en de innovatieagenda moet aansluiten bij de ontwikkelingen die de zorg gaat doormak

8 | Health valley 2013

Anne-Miek Vroom ‫@‏‬AnneMiekVroom Mooi! Universiteit Twente, Heleen Miedema over experienced based medicine. Ik denk ook aan zeldzame aandoeningen. #HVE13 10:51

Keynote Heleen Miedema - Technisch geneeskundige verbindt arts en ingenieur

We worden in het ziekenhuis omringd door Rolls Royces,

raadkast van onze technisch geneeskundigen.’ Er is volgens

maar we doen alsof het 2CV’s zijn en rijden er vervolgens

Miedema veel technologie beschikbaar, maar daar wordt in

alleen maar mee voor- en achteruit. Deze uitspraak geeft

de praktijk van de zorg veel minder mee gedaan dan moge-

volgens Heleen Miedema, de derde keynotespeaker, aan hoe

lijk is. ‘Kijk eens in je eigen keuken. Natuurlijk weet ik dat

de zorg worstelt met het benutten van alle technologische

mijn magnetron meer kan dan eten opwarmen, maar je gaat

mogelijkheden die nu al beschikbaar zijn.

die handleiding niet helemaal lezen in de praktijk.’

Heleen Miedema is directeur Technische Geneeskunde aan

Ondanks alle euforie over tabletcomputers die intuïtief te

de Universiteit Twente. Ze stond enkele jaren geleden aan

bedienen zouden zijn, moet mensen toch geleerd worden

de wieg van de studie technische geneeskunde aan de

met nieuwe technologie om te gaan. ‘Waarom houden we

Universiteit Twente. Deze studie leidt deskundigen op die

hier anders een heel congres over de implementatie van

werken aan de implementatie van technische innovatie in

technologie?’ Opleiding is heel belangrijk. Vandaar dat wij

de zorg.

de studie technische geneeskunde zijn begonnen.’

“Deze mensen gaan bestaande handelingen optimaliseren

De technisch geneeskundige werkt op het grensvlak van de

en nieuwe mogelijkheden ontwikkelen voor diagnostiek en

arts en de ingenieur. Dat zijn twee professies die nauwelijks

therapie”, vat Miedema het beroepsprofiel van de technisch

verenigbaar zijn. Waar de ingenieur ontwerpt en ontwikkelt

geneeskundige samen.

en alleen maar blij is met de fouten die hij maakt, is de arts

Wat de technisch geneeskundige niet doet, is het ontwikke-

bezig met de toepassing en het routineren van de behande-

len van nieuwe technologie. ‘De Mediamarkt is de voor-

ling en past hij op geen fouten te maken.

Technisch geneeskundigen overbruggen deze kloof. Zij helpen de arts en de ingenieur elkaar te vertrouwen en dezelfde taal te spreken. De Eerste Kamer behandelt een wetswijziging om de technisch geneeskundige toegang te geven tot een aantal voorbehouden medische handelingen.

Dat geeft wel aan hoe diep de technisch geneeskundige zich in het zorgproces gaat begeven.

Make health & innovation work | 9

myCoachconnect ‫@‏‬myCoachconnect

Erwin Boerhoop ‫@‏‬erwinboerhoop

Loek Winter predikt de revolutie. ‘De zorglente’ waarbij

Focus x volume = omzetstijging en

het huidige planmatige stelsel zal worden vervangen

kostendaling, aldus Loek Winter #hve13

door ondernemerschap #hve13

11:22

11:13

Keynote Loek Winter - ‘Tijd voor creatieve destructie’

De vierde spreker is Loek Winter. De patiënt is volgens hem

Eerder al Flevoziekenhuizen overgenomen. Maar toen kwam

klant geworden. Hij weet wat hij wil en waar hij het wil ha-

er een verzoek van de Zonnehuizen. Winter was terughou-

len. De zorg schreeuwt om ondernemers die hierop inspelen.

dend omdat hij niets van de gehandicaptenzorg wist. Toen

Zodat we betere zorg krijgen voor minder geld.

hij na verschillende verzoeken eindelijk ging kijken, zag hij

Loek Winter is verheugd met het grote aantal bezoekers

hoe enorm de overhead was. Die heeft hij fors weten terug

aan Health Valley Event 2013. Hij werkt sinds 1984 in de

te dirngen en de organisatie zit weer in de zwarte cijfers.

zorg, als professional en ondernemer. De eerste twintig jaar

Winter heeft nog een grote droom. Hij zou zo graag eens

voelde hij zich eenzaam. Nu komt er steeds meer aandacht

aan het roer staan in een academisch ziekenhuis. Welke, dat

voor de ondernemen in de zorg. De patiënt wordt klant, die

maakt niet uit. Hij zou er in 12 maanden honderdmiljoen

gaat zelf bepalen wat hij aan zorg wil en waar hij het wil

uit kunnen halen. Welke, dat maakt hem niet uit.

halen. En dat gaat veel verder dan Google. De patiënt heeft tegenwoordig vaak meer kennis dan de arts over zijn specifieke aandoening. In de Randstad komt 92 procent van de patiënten via internet bij een arts terecht. Bijna niemand wordt dus meer door de huisarts doorverwezen. En dat geldt niet alleen voor de Randstad. Ook in Maastricht komt al 50 procent van de patiënten via internet bij een arts terecht.

Om de kritische klant te bedienen, is ondernemerschap nodig. Want ondernemers leveren betere zorg voor hetzelfde geld. De boodschap van Winter is duidelijk: focus! De patiënt wil best reizen als hij dan maar betere zorg en gespecialieerde zorg krijgt.

Meer ondernemers in de zorg maken een wereld van verschil. De besluitvorming gaat veel sneller. Winter”Ik heb haast en geen tijd om maanden te vergaderen. Als je de klant centraal stelt, redeneer je van daaruit en kijk je hoe het allemaal zo kort mogelijk kan.”

Winter besluit zijn toespraak met een oproep tot creatieve destructie. Organisaties moeten zich een stukje opheffen en kritisch kijken naar wat er ook thuis kan. Hij zou hier graag nog uitgebreid op doorgaan, maar helaas, de tijd is beperkt. Winter heeft nog videobeelden meegenomen omdat hij graag vijftig minuten zou vullen, maar helaas: er zijn er maar vijftien beschikbaar. Dagvoorzitter Ruud Koolen moet optreden..

10 | Health valley 2013

– Food & Lifestyle Artikel Voedsel als het ei van Columbus Tekst Mark Mulder

Gezondheidszorg draait tegenwoordig niet langer slechts

pakt worden.

om genezen: preventie is het nieuwe motto. Voedsel kan

8000 zitdoden per jaar, u leest het goed. Door onze

ons ziek maken, maar het tegenovergestelde geldt ook: een

levensstijl verkalken onze aderen, worden we te zwaar en

goede voeding kan onze gezondheid aanzienlijk bevorde-

krijgen we diabetes. De verklaring is volgens Maria Hop-

ren. In de sessie Food en Lifestyle staan drie interessante

man, hoogleraar integratieve fysiologie aan de UMC St

innovaties binnen dit veld. Niet langer leven an sich staat

Radboud, simpel. Ons genoom is ontwikkeld over de loop

centraal, maar een kwalitatief leven in goede gezondheid.

van millennia, terwijl de mensheid jagend en verzamelend

Met een kippenbedrijf begon het allemaal. Nadat hij het

overleefde. Het is daarom niet verbazend dat ons lichaam

inpakken van de eieren revolutionair veranderd had, richtte

ingesteld is op een actief bestaan. Tegenwoordig is het

Nelissen Pluimvee zijn aandacht op andere innovatiemoge-

echter mogelijk om zonder bewegen de dag door te komen:

lijkheden. CEO van Newtricious, Luc Sterkmans, pleit voor

je hijst je ’s ochtends in de auto, om je werkdag achter een

een herwaardering van het ei. Een schaal, eiwit, en een

bureau door te brengen. Dit is niet bepaald nieuws: al 60

dooier; wat kan daar nog aan verbeterd worden? Newtricious

jaar geleden werd een onderzoek gehouden onder Londense

ontwikkelt nieuwe voedselproducten die een positief effect

buschauffeurs en conducteurs. Het bleek dat de conducteurs

op de gezondheid hebben. Degeneratie van de gele vlek op

– logischerwijs de hele dag in beweging – drie tot vier keer

het netvlies, obesitas en haar- en vaatziekten kunnen met

zo weinig hartinfarcten hadden dan hun collega’s. Hopmans

een simpel drankje, op basis van karnemelk en ei, aange-

boodschap is duidelijk: exercise is medicine.

Make health & innovation work | 11

– Pecha Kucha’s Artikel Pecha Kucha’s Tekst Rita Aliredjo

Pecha wat? “Petsjakutsja”, Japans voor “Prietpraat”. Een

verhaal. In Nijmegen wordt niet alleen de werkwijze van dit

concept bedacht door 2 architecten uit Tokio. Populair!

virus dat muggen besmet bestudeerd, maar natuurlijk ook

Op elke eventprogramma kom je het tegen, zo ook hier op

hoe deze virus minder effectief te maken en de verspreiding

#HVE13. Deelnemers presenteren een diavoorstelling van

te blokkeren. Vooral door heel erg toegepaste studies te

20 afbeeldingen in een totale tijd van 6 minuten en 40 se-

doen. Bravo, binnen de tijd gepresenteerd.

conden. Elke afbeelding wordt daarbij precies 20 seconden getoond. Deze eisen dwingen de deelnemers creatief en to

Een andere leuke pecha kucha is die van Wiendelt Steenber-

the point te zijn (wikipedia).

gen. Hij deelt dat vaststellen dat Rembrandts Batseba geen borstkanker had niet altijd door het publiek wordt begre-

Wil Tinnemans, sessie voorzitter, start meteen met het

pen, zo laat hij een aantal ongenuanceerde opmerkingen

scheppen van de juiste verwachting, want ‘prietpraat’ wordt

van ‘anoniempjes’ zien op de persberichten hierover. Maar

het zeker niet. Hij houdt tempo hoog voor de wetenschap-

gelukkig wijzen sommige commentaren ook op begrip voor

pers aan de ‘Red Med Tech Highway’.

het verbeteren van diagnose technieken door de Universiteit Twente. Hij eindigt ook met een “call to action”:

Een greep uit de eerste paar (verslag moet ingeleverd wor-

financiële steun voor dit ‘Pammografie’ initiatief.

den, dus helaas komt niet alles aan bod).

Joris Veltman vertelt wat over de genetica, een jong maar Teun Bousema start met zijn onderzoek over malaria.

snel ontwikkelend vakgebied. Met de nieuwste technieken

Tijdens zijn pecha kucha sterven er 13 mensen aan malaria!

wordt in Nijmegen gezocht naar nieuwe (kopieer)foutjes

Waarschijnlijk in Afrika. Eén persoon kan de ziekte door-

in het DNA. Met de resultaten kunnen betere diagnoses en

geven aan wel 200 mensen. Een efficiënte en effectieve

daarmee ook betere adviezen verstrekt worden.

parasiet dus. Teun heeft het zeker vaker gedaan, want het gaat hartstikke goed. Mooie plaatjes illustreren perfect zijn

Kan niet anders dan concluderen dat Pecha Kucha uitstekend werkt, ook wanneer het over innovaties in de zorg gaat. Presentaties worden bondig en daardoor krachtig gepresenteerd!

12 | Health valley 2013

– Investorslounge Artikel Investorslounge Tekst René Luigies

Meesters van de toekomst dient om het aanbod van pro-

overgebleven om vandaag een presentatie te houden. De

posities en investeerders te matchen en te filteren, zodat

panelleden die de proposities beoordelen zijn Joep de Groot

informal investors gemakkelijk en efficiente wijze keuzes

van CbusineZ, zorgondernemer Loek Winter, Jos Dijkers van

kunnen maken. Businessangels brengen de goede boodschap

Achmea en Daan Dohmen van Focus Cura.

dat de investeerders risicokapitaal verschaffen waar banken

Achmea verwacht over twee jaar 25 miljoen euro weggezet

dat niet doen. De investeerders verschaffen niet alleen

te hebben voor zorginnovatie, er is nog 175 miljoen over

kapitaal, maar ook kennis en netwerkinformatie, zodat

voor geinteresseerden.

de starter sneller up and running is. Het is slim groeikapitaal, er is volgens Rene Reijtenbagh van PPM Oost veel

Proposities

meer animo voor dan vroeger voor deze investorslounche

Fysio24 is online 24x7 beschikbare fysiotherapie, het

waren twintig proposities geschikt, uiteindelijk zijn er zes

bezoek aan de fysiotherapeut is niet meer nodig, mogelijk gaat de behandeling sneller. Betaling vindt plaats per minuut.

Tolboom metal specials presenteert een mechanische staopstoel, genaamd BIB, Back in Balance, door de leuning van de stoel in te duwen, komt de zitting omhoog.

2move implants is een poreus heupimplantaat, in plaats van botaangroei vindt er botingroei plaats, waardoor er geen revisie van het implantaat meer nodig is.

Orca Therapeutics presenteert de ontwikkeling van oncolytische virussen. Dit virus vernietigt de kankercel en is efficient te produceren. Eerste focus is gericht op prostaatkankerpatienten die niet te behandelen zijn.

Make health & innovation work | 13

– International business lounge Artikel Gezondheid over de grens Tekst Mark Mulder In een steeds globaliserendere wereld, waarin ziekte zich

om te netwerken, mensen bij elkaar te introduceren.”

niks aantrekt van landsgrens en nationaliteit, is samenwer-

Een van de partners van de Kamer van Koophandel In2Lifes-

king onontbeerlijk. De Kamer van Koophandel ziet hierin

ciences faciliteert contacten tussen ondernemers in Neder-

kansen voor ondernemers. In de International Business

land, België, Frankrijk, Duitsland en Denemarken. Startende ondernemers of bedrijven met een nieuw productidee uit Gelderland en Overijssel kunnen een subsidie van maximaal 7000 euro krijgen voor technologisch onderzoek. Misschien geen astronomisch bedrag, maar het kan ondernemers net dat zetje geven om de samenwerking met het buitenland aan te gaan.

Alexander Schippers geeft als voorbeeld een reumatest in ontwikkeling, die gevalideerd moest worden. Daarvoor werd contact gelegd met een ziekenhuis in Luik. Bijkomend voordeel is dat een dergelijke samenwerking ook de markt in België opent. Een eerder succesvol project was een speciale naald, die incontinentie zou moeten bestrijden. De technische perfectionering was aan het budget van de voorganger van In2Lifesciences te danken.

“In theorie zijn deze samenwerkingen ook in Nederland wel mogelijk; onze ondernemers weten goed de weg te vinden qua kennis en expertise. Maar uit de contacten met het buitenland kunnen onverwachte dingen gebeuren.” Niet alleen technische ondersteuning is mogelijk; ook kennisdeling wordt gefaciliteerd. Er zijn budgetten om de ontmoeting met internationale experts of onderzoekers te bekostigen.

Geïnteresseerde ondernemers raadt hij aan om op de web-

Lounge worden bruggen geslagen met het Verre Oosten en de Verenigde Staten. Een bonte mix van ondernemers, universiteiten en zorgverzekeraars krijgen informatie en advies van de partners van het KvK. Volgens Trudy Hoenselaar is Duitsland nog steeds de voornaamste bestemming voor beginnende exporteurs, maar China en de VS worden ook steeds belangrijker. “De KvK faciliteert daar waar er kennis of ervaring bij ondernemers ontbreekt. Deze lounge is niet alleen bedoeld om informatie te verstrekken, maar juist ook

site te kijken, of Facebook of LinkedIn te checken.

14 | Health valley 2013

– Bezoekers Addie Bouwman Als zelfstanding adviseur op het gebied van medische hulpmiddelen komt hij kijken naar innovaties en hoe de netwerken lopen. Hij werkt ook in een academisch ziekenhuis en heeft daar te maken met innovaties. Zijn wens is dat de zorg veel meer en sneller innovaties gaat implementeren om de zorg werkbaar te houden.

Renske Verhoeven Verwacht een hoog innovatief gehalte en veel nieuws te horen.

Frank Pieters, IJsfontein: ‘Het is een leuke dag, inspirerend en vol goede verhalen.

Leuk om ontwikkelingen op micro- en macroniveau te horen.’

Make health & innovation work | 15

Ben Ruiten, Lifesafe: ‘Ik ben op zoek naar investeerders en heb vandaag al de nodige contacten gelegd, het is een hele nuttige dag.’

Bart van Moorsel, provincie Gelderland: ‘ Wij willen bedrijven graag vertellen over onze initatieven op het gebied van investeringen. Ik merk dat er veel belangstelling is.

Eva Tinnefeld, Gewinet: ‘Ik kom uit Duitsland om hier investerders te zoeken en dat gaat goed Ik heb al een hele stapel visiekaartjes en een concrete afspraak!

16 | Health valley 2013

– BCS Artikel Business Cluster Semiconductors Tekst Martijn Gort

In het plenaire deel van het Health Valley Event kwam

Het thuismeten werkt door bloed te prikken en de druppel

al even de term ‘Koude technologie, warme zorg’ voorbij.

vervolgens door middel van een wegwerpchip te laten me-

Semiconductors zijn op dit congres een beetje de vreemde

ten in het apparaat. De meter moet uiteindelijk ook andere

eend in de bijt, zegt Henk Gerards, voorzitter van de sessie

bloedwaarden kunnen meten. Dan wordt een ander type

Business Cluster Semiconductors. Onbekend voor veel zorg-

wegwerpchips gebruikt.

professionals, maar met de toepassing van semiconductors krijgen ze allemaal te maken.

Klinisch chemicus Robbert Slingerland van de Isala Klinieken ziet een verschuiving in de zorgmarkt die de vraag naar

Het cluster semiconductors van Health Valley bevat een

meetapparaten als die van Medimate zal doen toenemen. Op

groot aantal bedrijven die betrokken zijn bij de productie

patiënten met bijvoorbeeld diabetes wordt steeds meer een

van chips. Samen beschikken ze over zeer gespecialiseerde

beroep gedaan om zelf thuis bloedwaarden te meten. Want

kennis.

met de toenemende vergrijzing hebben zorgverleners daar geen tijd meer voor. ‘Point-of-care testen zouden weleens

De technische mogelijkheden zijn eindeloos, blijkt uit wat

de oplossing kunnen zijn’, zegt Slingerland.

directeur Huub Maas van Medimate tijdens de deelsessie vertelt. Zijn bedrijf ontwikkelt een thuismeter, waarmee pa-

Het Enschedese bedrijf Micronit ontwikkelt de chips die de

tiënten die lithium slikken het lithiumgehalte in hun bloed

Medimate gebruikt om de bloedwaarden te meten. Lab-on-

kunnen controleren. Met zo’n point-of-care test hoeven ze

a-chip is de veelgebruikte term voor het product van dit

niet langer voor elke meting op consult te komen.

bedrijf. Mark Olde Riekering vertelt over de technologie erachter: passive microflunetics. De druppel bloed komt langs een ingenieus systeem van in glas uitgesneden kanaaltjes in een sensor terecht. Daar vindt de meting van de bloedwaarde plaats.

Klanten van Micronit zitten over de hele wereld. ‘Logisch ook, want zorg is sowieso een wereldmarkt’, zegt Olde Riekering. De glazen chips worden op vergelijkbare wijze als bij reguliere chips uit wafers gezaagd. Ook hier is miniaturisering het toverwoord om de apparaten zo compact en betaalbaar mogelijk te kunnen fabriceren. ‘De elementen zijn er en de technologie is er. Nu nog met elkaar ervoor zorgen dat het zijn weg vindt in producten waar de zorggebruiker iets mee kan.’

Make health & innovation work | 17

– Novio Tech Campus Artikel Novio Tech Campus Tekst Rikus Wolbers

Novio Tech Campus is een nieuw, dynamisch bedrijvenpark voor innovatieve bedrijven in de halfgeleiderindustrie, health en life science. Het heeft een aantrekkelijke uitstraling en bijzondere ondersteunende voorzieningen voor samenwerking, netwerkvorming en innovatie. Kennisintensieve ondernemers en talentvolle medewerkers voelen zich hier thuis.

NXP-gebouw dat is aangesloten op het infrastructurele netwerk van NXP, met faciliteiten zoals een uiterst betrouwbaar elektriciteitsnetwerk, perslucht, stikstof en vacuüm. In Gebouw M ligt de nadruk op het faciliteren van het kennis delen en de synergie tussen partijen. De uitgebreide meet & greet-faciliteiten en andere ontmoetingsmogelijkheden dragen daaraan bij.

SMB Facilities & Support (onderdeel van UMC St Radboud)

Novio Tech Campus werkt vanuit drie kernwaarden. De

is een belangrijke partij die zich vestigt in gebouw M.

eerste is: waar innovaties werken. Dat draait om het ont-

SMB ondersteunt startende ondernemers en ondernemende

werpen van betrouwbare productieprocessen in high-tech

onderzoekers in de sector Life Science en Health in de regio

markten. Niet alleen voor de starter maar ook de gevestigde

Nijmegen.

ondernemer kan hier nieuwe producten door ontwikkelen en lanceren. Groeien door delen, is de tweede kernwaarde van

De combinatie van ondernemingen die actief zijn in de

de campus. Bedrijven kunnen kennis en faciliteiten op de

halfgeleiderindustrie en life science is uniek voor Neder-

campus delen en zo kosten besparen, efficiënt werken en

land. Deze combinatie kan meerwaarde bieden vanwege het

sneller innoveren dan concurrenten. Die samenwerking geldt

veelbelovende overlappende karakter van de sectoren.

op het terrein, maar ook in de stad Nijmegen en de regio.

De campus is immers ingebed in het stevige kennisnetwerk

Novio Tech Campus is een mooie aanvulling op het aanbod

van de clusters Health Valley en het Business cluster Semi-

van de bestaande locaties als Campus Heyendaal en Merca-

conductors. Ook hier geldt dat samenwerken een vliegwie-

tor en geeft ondernemers en de ondernemende onderzoekers

leffect kan hebben op innovatieve ontwikkelingen. Daarbij

ruimte om verder te groeien.

geldt steeds: Knowledge based - production driven; de derde kernwaarde. De identiteit van de campus kenmerkt zich door kennis van zaken en gericht zijn op maakbare producten en diensten. De professionals en specialisten die er werken zijn beter dan wie ook in staat om die slag van idee naar toepasbaarheid te maken. Dat is wat hen drijft.

Op het campusterrein staat het geheel gerenoveerde gebouw M, het ‘state-of-the-art’ bedrijfs-verzamelgebouw voor kennisintensieve bedrijven. Het is vier verdiepingen hoog en beslaat 7.400 m² cleanroom en laboratoriumruimte met bijbehorende kantoren. Gebouw M is een voormalig

18 | Health valley 2013

– In beeld Beeld Jacques Tillmanns

Make health & innovation work | 19

20 | Health valley 2013

– In beeld

Make health & innovation work | 21

22 | Health valley 2013

– Health Battle Interview Een gezonde strijd Tekst Mark Mulder

Hoe zou jij de leefstijl van kinderen tussen de 6 en 12

eens naar het theater te gaan.” Maatschappelijke organi-

positief willen veranderen? Eenzame ouderen, zou jij daar

saties toonden gelijk belang voor deze innovatie: zo kijkt

een creatieve oplossing voor weten te bedenken? Deze

het Trimbos Instituut of het product verder ontwikkeld kan

vragen worden voorgelegd aan de deelnemende teams van

worden.

de Health Battle. Een gezonde competitie om vastgeroeste

De opdracht van dit jaar is een vergelijkbaar diepgaand

kaders te doorbreken, en jonge studenten eens een blik op

maatschappelijk probleem. “De vraag die ZZG bij de stu-

brede maatschappelijke problemen te laten werpen.

denten is neergelegd, gaat over de positieve beïnvloeding

“Die overstijging van generaties, klassen en andere sociale

van de leefstijl van kinderen van 6 tot 12.” Die generatie

onderscheiden is precies wat ik nou zo leuk vind aan dit

heeft in toenemende mate last van obesitas en andere

initiatief,” zegt Hans Vos van ZZG-zorggroep, een van de

welvaartsziekten. Zonder een gezonde basis, zullen ze hun

sponsoren van het event. De door TTA-World geselecteerde

verdere leven met hun gezondheid blijven worstelen. Over

studenten komen overal vandaan: “ik meen dat ons team

de oplossing van het team van Hans Vos, wil hij nog niets

bestaat uit mensen uit onder andere India en Groot Brit-

kwijt. “Ze hebben er vanochtend nog aan gewerkt, dus de

tannië.” Ze hebben qua studie ook totaal verschillende

laatste wijzigingen ken ik nog niet. Maar ik denk dat ze een

achtergronden, zo kunnen studenten vanuit Personeel en

zekere kanshebber zijn.”

Organisatie worden gekoppeld met psychologen en ingenieurs. Dit levert onverwachte oplossingen op.

Zo kwam het team van de ZZG-zorggroep, dat vorig jaar voor het eerst meedeed aan de competitie, met een ingenieuze oplossing voor de eenzaamheid waarmee sommige bejaarden zich geconfronteerd zien. Vos: “Ze bedachten een chip in de halsband van hun huisdier, die ze aan andere mensen koppelde als ze een wandelingetje maakten. Zo wordt dit van een solitaire activiteit een sociaal gebeuren. Dat kan net het zetje zijn om eens een kopje koffie samen te drinken, of

Make health & innovation work | 23

24 | Health valley 2013

– Innovaties uit de zorgsector Artikel Patienten landen veilig bij Xilloc Tekst Debbie van Wijngaarden Innoveren in de zorg is van groot belang. We moeten er

Hoogste notering voor vleesalternatief Innovatie-

samen voor zorgen dat we de Nederlandse gezondheids-

centrum Syntens, Octrooicentrum Nederland, Mercedes

zorg betaalbaar en toegankelijk houden en we dienen

Benz en NRC Handelsblad presenteerden vorig jaar voor de

binnen de beschikbare omvang van de beroepsbevolking

zevende keer de ranglijst met 100 concrete innovaties die

te kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar zorg.

het Nederlandse Midden- en Kleinbedrijf heeft gerealiseerd.

Innovaties bieden oplossingen voor deze vraagstuk-

De hoogste notering was voor Ojah uit Ochten. Beeter® van

ken. Innovaties die de zorg betaalbaar en toegankelijk

Ojah is een veelzijdig stukje alternatief voor vlees: het is

houden.

glutenvrij, bevat geen zout en bindmiddelen en is 100% plantaardig.

In de mooiste innovatie-etalage van Nederland, de MKB Innovatie Top 100, werden afgelopen jaar maar liefst 11

Meest succesvol De jury beoordeelde de nominaties op

succesvolle producten en diensten uit deze sector met trots

basis van originaliteit, impact, mate van bescherming,

getoond. De innovatie van TG Lining, een helder routesys-

verkrijgbaarheid en de omzetpotentie. Alle 100 bedrijven

teem voor visueel beperkten die zowel binnen als buiten op

hebben succesvolle innovaties doorgevoerd op het gebied

vrijwel elke ondergrond kan worden aangebracht, veroverde

van product, dienst, proces of organisatie. Met de realisatie

de 4e plaats in 2012. Medical behaalde de 22e plaats met

van deze vernieuwingen hebben ondernemers hun omzet

patiënt specifieke implantaten voor de reconstructie van

verhoogd, hun voortbestaan zeker gesteld of bestaande

botdefecten van het menselijke skelet.

producten verbeterd. Op www.syntens.nl/innovatietop100 staan videoreportages over aansprekende innovaties uit de

Van loopband tot online cockpit De slagingskans bij

ranglijst.

transplantatie wordt vergroot door GenDX (63e plaats) en ForceLink ontwikkelde de C-Mill, voor mensen die opnieuw

Syntens en de sector Met een grote groep hoogopge-

moeten leren lopen. Op de loopband worden obstakels

leide professionals bedient Syntens een breed netwerk in de

geprojecteerd, zoals ongelijke stoeptegels, drempels en

gezondheidszorg. Ook is Syntens actief in de topsector Life

trottoirbanden, waarmee de men in het dagelijks leven

Sciences & Health. Via diverse projecten voor landelijke en

ook te maken krijgt. De C-Mill behaalde de 74e plaats. Ook

regionale overheden worden innovaties in de gezondheids-

de online cockpit voor diabetespatiënten van NetMedical ,

zorg gestimuleerd. MKB-bedrijven zijn bij uitstek geschikt

de technologie die het mogelijk maakt om conventionele

om de groeikansen die de sector biedt slim te benutten!

crèmes versproeibaar te maken van ForTe, de full service oplossing voor laboratoria van Kiestra Lab Automation, een

Zien we uw innovatie volgend jaar in de MKB Innovatie Top 100?

externe borstreconstructie met uitzonderlijke precisie van

www.syntens.nl/innovatietop100

Prevoo, het betaalbare neuroneconomisch marktonderzoek van Neurensics en het systeem dat bedacht is door Abundnz om veiliger en sneller medicijnen te testen veroverden een plek. Evenals de RescueMate, een interactief apparaat dat in geval van nood stap-voor-stap instructies geeft aan bijvoorbeeld bedrijfshulpverleners.

Foto ► Maikel Beerens

Make health & innovation work | 25

26 | Health valley 2013

– Slotsessie Artikel Slotsessies Tekst Martijn Gort

De slotsessie begint met de finale van de Health Battle,

De eerste is Suzanne Veenhof van Pink Ribbon. Deze

een innovatiewedstrijd waarin Bachelor, Master, PhD en

organisatie heeft veel negatieve publiciteit gehad naar

MBA-talenten een vraagstuk uitwerken in opdracht van

aanleiding van een uitzending van Nieuwsuur. Er zou

bedrijven en instellingen uit de healthsector.

veel te weinig geld besteed worden aan wetenschap-

Vandaag zijn er vanuit zes teams drie gekozen die gaan

pelijk onderzoek en veel te veel aan marketing. ‘Stop

pitchen. Het publiek mag vervolgens zijn voorkeur uit-

met het roze geweld’, zegt een van de patiënten. Er zijn

spreken via de sms.

gesprekken gevoerd en er is een nieuwe weg ingeslagen.

Het eerste team, team Smo, heeft een spel ontwikkeld

ënte worden er veel meer bij betrokken

Meer feitelijk, weg van de glitter and glamour. En patidat jongeren op de gevaren van roken moet wijzen. Het spel is gemaakt in opdracht van Trimbos.

René Penning de Vries, de nieuwe voorzitter van Health

Het tweede team, Move Free – Mind Free, heeft een app

Valley, vertelt wat er zo spannend is aan Health Valley.

ontwikkeld die borstkankerpatienten moet stimuleren

Hij heeft vandaag een fantastische hoeveelheid energie

te bewegen. De derde pitch is van Talent under con-

gezien. En wil zich gaan bezighouden met het verbinden

struction. Dit is een methode om schizofreniepatienten

van de regio’s.

te helpen doelen te stellen en die vervolgens via een online tool te bereiken.

Na de pitches stijgt de spanning en volgt de uitslag: team C is de winnaar.

Hierna volgt een aantal innovatieve ondernemers, die allemaal door dagvoorzitter Ruud Koolen ondervraagd worden.

Make health & innovation work | 27

Liesbeth Meijnckens @liemeij Gefeliciteerd!! RT @HealthValley: En de winnaars van de @healthbattle #HVE13 team c, Talent under Construction 17:00

28 | Health valley 2013

Sleepvision @Sleepvision

Geert Klein Breteler @geertkb

Vandaag op #hve13 in Nijmegen belangrijke handen geschud

Goed dat er tijdens #hve13 veel aandacht was voor de #care.

en veel nuttige+interesssante gesprekken gevoerd over slaap-

Langdurige zorg wordt nog wel eens onderschat, er is veel te

zorg, en nu aan de slag!

doen. #innovatie

17:34

17:36

Paul smits, decaan medische faculteit en lid raad van

Sharon Cornelis, cliënt bij Dichterbij, toont vol trots

bestuur UMC St. Radboud, vertelt over personalised

haar Blue call phone. Met deze telefoon kan ze voor het

health care. Hij citeert Hippocrates die al zei: ‘Het is

eerst zelfstandig boodschappen doen. Haar begeleider

belangrijker de persoon te kennen die de ziekte heeft

zet de boodschappenlijst erin, en vervolgens gaat ze op

dan de ziekte zelf.’

stap.

Wil Phlipse presenteert de Obli; zijn vinding om uit-

Directeur Jan Jonker van Health Valley betreedt nu het

droging bij ouderen te voorkomen. De Obli is een karaf

podium. Hij is heel blij met de bruisende atmosfeer.

die in een houder staat. Die houder houdt bij hoeveel

Hij heeft vandaag weer de mix gehad van mensen uit

iemand per dag drinkt. Er is een prijsvraag uitgeschre-

verschillende werelden. De komende tijd wil hij met

ven. Wie weet waar de naam vandaan komt, wint de al-

zorginstellingen meer activiteiten opzetten. De tech-

lereerste. Dagvoorzitter Ruud Koolen geeft vast een hint.

nologie is klaar maar ook de acceptatie ervan is enorm

Op 21 juni wordt op het E-health congres de winnaar

toegenomen.

bekendgemaakt.

En dan is het tijd voor de enige Diva van Nederland, Rikus Wolbers vertelt vol trots over Novio Tech Campus,

Karin Bloemen. Ze neemt op swingende wijze afscheid

zijn nieuwe, slimme bedrijventerrein in Nijmegen. Daar

van Jos Werner, brengt de zaal aarzelend in beweging en

komt ruimte voor bedrijven die laboratoria of clean

wordt zelfs op gitaal begeleid door Jan Jonker. En dan is

rooms nodig hebben. Science Meets Business, een

het tijd voor de borrel!

dochter van UMCN, is een van de eerste bewoners van de campus. Faciliteiten die kleine bedrijven nauwelijks kunnen betalen, worden verhuurd aan starters.

Jan Rietsema laat gezonde mensen beleven hoe het is om dementie te hebben.

We laten gezonde mensen ervaren wat het is om dementie te hebben. Dat is nuttig voor mantelzorgers, maar ook voor zorgverleners. Zijn ‘container’ komt desgewenst langs bij instellingen. Meer informatie: intodementia.nl

Foto ► Karin Bloemen

Make health & innovation work | 29

Joost Stultiens @Buchters Afsluiting dag vol innovatie-implementatie-inspiratie: dir. Jan Jonker joins Karin Bloemen #gitarenzijnoveral #HVE13 18.33

30 | Health valley 2013

Foto Karin Bloemen

Make health & innovation work | 31

32 | Health valley 2013

Foto Karin Bloemen

Make health & innovation work | 33

Zorg nodig?

We zijn er voor u ZZG zorggroep is er voor u. Altijd en dichtbij. Heeft u thuiszorg, kraam-

Samen een veldboeket plukken. Zo eenvoudig kan het soms zijn. Maar iemand moet he

zorg, wonen met zorg of domoticazorg nodig, dan kunt u op ons rekenen.

doen. Bij ZZG zorggroep zijn maar liefst 900 vrijwilligers actief. Mensen die het verschil m

Wij bieden al meer dan 100 jaar zorg, wonen en welzijn op maat.

tussen ‘gewone zorg’ en af en toe iemand helemaal laten opbloeien. Wil jij ook dat ve maken? Bel (024) 366 57 77 voor meer informatie over de mogelijkheden.

Voor meer informatie: Bel (024) 366 57 77 of kijk op www.zzgzorggroep.nl