Blockchain in de auto-industrie: gamechanger of hype?
www.ct.nl
F&L Media B.V.
ASUS Zenbook Pro met Core i9
december 2018
Het ultieme keyboard voor kantoorwerk en gaming
TOETSENBORDEN Ergonomisch • stil • met verlichting • van 80 tot 200 euro
GETEST
4K-monitoren voor 400 euro GeForce RTX 2080-modellen Online office-alternatieven AMD Vega gamekaarten MS Surface Pro 6 & Laptop 2
Ubuntu 18.10 Hoe werkt Shazam? UEFI-BIOS uitgelegd Linux op oude notebooks Turbo-webprotocol HTTP/2
€ 6,99
december 2018
Dashcams in de praktijk Een crashtest met negen dashboard-camera’s
Bestanden verwijderen
Hoe je dat bij Windows goed doet • en ze weer terughaalt
AP
Toetsenborden voor kantoorwerk en gaming • Dashcams • Bestanden verwijderen bij Windows • UEFI-BIOS uitgelegd
12
Inhoud 12/2018 Nieuws
32 Logitech MX Vertical ergonomische muis 33 Ravpower Filehub Plus usb-accu met extra's
6 Algemeen
34 Asus ZenBook Pro UX580GE met Core i9
8 Hardware
36 Microsoft Surface Laptop 2 & Surface Pro 6
10 Software
48 13 toetsenborden afgetikt
12 Mobiel 14 Apple
56 Grafische kaarten met GeForce RTX 2080 en RTX 2080 Ti
16 Wetenschap
62 Negen dashcams vergeleken
17 Processors
74 Grafische kaarten met AMD's Vega-chip
18 Ubuntu 18.10
88 4K-monitoren van ongeveer 400 euro
20 HTTP met meer S 22 Blockchain in de auto 40 Lifestyle 43 Surftips
Achtergrond 44 Toetsenborden: waarom ze zijn zoals ze zijn 80 Data op je pc op de juiste manier wissen
Software
84 Gewiste data terugvinden 94 Hoe Shazam muziek herkent
30 Xodo pdf-editor
102 UEFI-BIOS: wat is het, wat maakt het anders
30 Microsoft Remote Desktop-client voor macOS
112 Hacks met de devtools van Chrome en Firefox
31 Active@ Disk Editor hex- en sector-editor 31 TrID bestandstype-herkenner 31 Gtop systeemmonitor
44
41 Apps 42 Games Assassin's Creed Odyssey Life is Strange 2: Episode 1 98 Online officeprogramma's voor teams
Hardware 28 iStorage datAshur Pro encrypted usb-stick 28 Kingston HyperX Fury RGB-ssd 28 Plantronics BackBeat FIT 3100 in-ears 29 iiyama XUB2792UGSU 4K-monitor 29 Toshiba XG6 NVMe-ssd 29 NZXT E500 500W-pc-voeding 32 Tandberg Overland RDX Quikstor removable media
4
Toetsenbord op maat Of je nu graag een spelletje speelt of privÊ of op je werk veel moet typen, in onze test van 13 toetsenborden zit vast wat leuks voor je tussen. We leggen uit hoe toetsenborden werken en waarom ze deze lay-out hebben – en waar je bij de aanschaf op moet letten.
c't 2018, Nr. 12
62 Vaste rubrieken 3 Voorwoord 4 Inhoud 145 Colofon 146 Volgend nummer
80
Dashcams in de praktijk Dashcam-beelden kunnen soms bij de rechtbank worden gebruikt om duidelijkheid te krijgen over de schuldvraag bij een ongeval. We hebben negen dashcams getest en naast de beeldkwaliteit ook naar de botsbestendigheid gekeken.
Praktijk 72 Dashcam-data uitlezen 108 FAQ: UEFI-BIOS 116 Het nieuwe webprotocol HTTP/2 120 Pdf's bewerken met PDFsam Basic en PDFill 123 Je Fritzbox-router monitoren met Munin 128 Hardware nieuw leven inblazen met Linux 134 Linux-configbestanden beheren met Etckeeper 138 Hackers op het spoor met Sysmon 142 Tips en trucs c't 2018, Nr. 12
Veilig verwijderen Vroeg of laat bereiken gegevens hun 'end of life', en dan verwijder je ze. Maar 'dit kan nu weg' is niet hetzelfde als 'als dit nog een keer opduikt, ben ik de klos'. Daarom is verwijderen niet altijd echt verwijderen. We laten zien welke manieren je kunt inzetten om je gegevens veilig te wissen.
Abonnement afsluiten? Kijk voor actuele aanbiedingen op www.fnl.nl/ctabo! 5