Gardeners' World 1/2

HAAL LENTEBOLLEN IN HUIS • JANUARI/FEBRUARI 2020

MAAK VAN JE TUIN EEN VOGELPARADIJS

TER H A A L DEZE W IN DE N ATUUR IN HUIS!

CAROLS BESPAARTIPS

Kweek vaste planten uit zaad

NIEUW SEIZOEN

Zaai perkgoed voor een zomer vol kleur DOE HET NU

Plant dahlia's voor een stralende tuin

Maak van je tuin een vogelparadijs Zo maak je met planten en voedsel een aantrekkelijke tuin voor vogels

€5,99

AP

JANUARI / FEBRUARI 2020

KAMER PLANTEN

VERS UIT JE EIGEN TUIN: AARDPEREN • ZO SNOEI JE CLEMATIS • RUIM DE KAS OP ZAAI NU PELARGONIUMS • VERZORG DE HELLEBORUS • BEREID NU JE MOESTUIN VOOR

INHOUD januari / februari 2020 SEIZOEN 10 15

16

18

20

24

Wij zijn gek op januari en februari De eerste bloeiers dienen zich aan.

The Full Monty Monty kijkt terug naar zijn eigen bijdrage aan de planeet.

Topkeuze De Mahonia biedt mooie bladeren en prachtige bessen.

Topkeuze Reticulata-irissen zorgen voor heerlijke winterkleuren.

Wildleven Sijzen strijken neer in onze contreien om te overwinteren.

Kweken en eten Aardpeer.

GROENE SCHOOL 30

35

38

44

48 54

Een winters welkom Een gezonde tuin trekt volgens Monty veel soorten vogels.

Voorjaarsopfrisser met bollen Haal de lente alvast in huis met voorgetrokken bollen.

Stralende dahlia’s Met Alans tips geniet je komende zomer en herfst van kleurenpracht.

De zomeroogst begint nu!

Bereid je goed voor op het nieuwe oogstseizoen.

Snoeimaand Snoei deze maand clematissen.

Vraag & antwoord Antwoord op de meest gestelde tuinvragen.

INSPIRATIE 62

68

73

76

84

88

Carol kweekt vaste planten uit zaad Bespaar jezelf veel geld en zet je tuin vol met planten uit eigen kweek.

Budgetborders Kies en zaai nu je favoriete perkgoed voor een eindeloze zomerbloei.

Haal de natuur in huis Maak van je huis een stressloze oase van rust.

De kracht van hangplanten Gebruik de ruimte binnenshuis optimaal en hang je planten op.

Vogels in nood Help je tuinvogels niet alleen in de winter, maar ook de rest van het jaar.

Wat zit er in vogelvoer?

Trek met het juiste voedsel verschillende vogelsoorten naar je tuin.

30

Monty richt zijn tuin in voor vogels

84

Zo help je vogels in elk seizoen 4

Gardeners’ World

44

Bereid nu je zomeroogst voor

AAN DE SLAG 95

OP DE COVER

p.24 p.30 p.35 p.38 p.44 p.48 p.62 p.68

Vers uit je eigen tuin: aardperen Geef vogels een warm welkom Haal lentebollen in huis Plant dahlia’s voor een stralende tuin Bereid nu je moestuin voor Zo snoei je clematis Kweek vaste planten uit zaad Zaai perkgoed voor een zomer vol kleur p.73 Kamerplanten: haal de natuur in huis p.95 Verzorg de helleborus p.101 Zaai nu pelargoniums p.107 Ruim de kas op

FOTO: MICHEL RAUCH

Monty’s maand Monty plant binnen uien en zet lelies in potten.

98 Bloemen Plan je borders en neem wortelstekken.

101 Alans tuintaak van de maand Alan zaait pelargoniums.

102 In de kas Maak plastic potten schoon en verspeen zaailingen.

104 Groente & fruit Kiem aardappelen voor en zaai tuinbonen.

107 Adams tuinklus Dit is hét moment om je kas schoon te maken.

108 Algemene tuintaken Keer de composthoop en snoei winterharde bomen.

EN OOK 6 67

112 113

114

Het prikbord Tips & tricks, agenda en tuintrends.

Puzzel Vul hem in en maak kans op de speciale uitgave Het hele jaar door snoeien.

Colofon Hier vind je alle contactgegevens.

Groeigids Wat kun je de komende tijd zaaien en planten? Een handig overzicht.

Volgend nummer Alles over het maartnummer.

35

Haal de lente in huis

68

Zet je perken vol met gezaaide bloemen

73

Vetplanten zijn mooi en eenvoudig te verzorgen

38

Plant dahlia’s voor veel kleur januari / februari 2020

5

Jouw

SNOEI MAAND Breng voor de voorjaarsgroei begint houtachtige planten in model, zoals diverse clematissoorten.

In deze tijd laten moedige winterbloeiers, klimplanten en kruidachtige vaste planten tekenen van leven zien, maar al merk je verder niet veel, onder de grond beginnen ook de wortels van veel andere planten uit te lopen. En nu het licht steeds intenser wordt, zullen knoppen binnenkort gaan zwellen.

Omdat de meeste planten nog geen bladeren hebben, is dit hét moment om de vorm van struiken, klimmers en bomen te snoeien. Controleer ook op stengels die zijn gebroken of tegen andere schuren, en knip die terug tot op een hoofdtak of gezonde knop.

Stel de snoei van voorjaarsbloeiende struiken echter uit tot na de bloei; dan kun je zo lang mogelijk van de bloemen genieten. Daarna snoei je gewoon een paar van de oudste takken die hebben gebloeid weg om ruimte te maken voor nieuwe.

Gebruik een scherpe snoeischaar. Knip echter niet té dicht bij de slapende knoppen.

48

Gardeners’ World

Groene school

Nu ook snoeien Snoei nu diverse houtachtige planten om de voorjaarsenergie over minder knoppen te verdelen.

Laat struiken rijker bloeien of stimuleer nieuwe, felgekleurde stengels voor de volgende winter.

BUDDLEJA DAVIDII – houd deze snelle groeier struik in toom door alle takken tot op 20 cm terug te snoeien.

STRUIKROZEN – snoei groot- en trosbloemige soorten. Verwijder dunne scheuten en snoei de rest tot op drie knoppen boven de basis.

WISTERIA – kort lange zijtakken van vorig jaar in tot op drie knoppen. Laat alle korte, stompe scheuten zitten, want die zullen gaan bloeien.

KORNOELJE – snoei de soorten voor kleurrijke

winterstengels tot de grond terug. De nieuwe scheuten zorgen komende winter voor kleur.

Nu niet snoeien ✗ Buddleja globosa en B. alternifolia bloeien

Clematis snoeien

✗ Forsythiasoorten bloeien in maart of april, dus als je die nu snoeit, verwijder je de bloemknoppen. Wacht tot de laatste bloemen zijn verwelkt en knip dan de oudste takken die hebben gebloeid zo dicht mogelijk bij de basis af.

Snoei forsythia pas na de voorjaarsbloei.

✗ Japanse esdoorns zijn in de lente gevoelig voor bloeden, dus wacht tot het najaar met snoeien. Verwijder wel de beschadigde takken.

januari / februari 2020

FOTO’S: SARAH CUTTLE; TIM SANDALL

DEZE POPULAIRE klimmers kun je het best jaarlijks snoeien om ze in vorm te houden en mooi te laten bloeien. Een goede timing is echter cruciaal en die hangt af van de bloeiperiode. Op de volgende pagina’s laten we zien hoe je de verschillende types snoeit voor de mooiste bloei – niet alleen de komende zomer maar ook de jaren daarna.

op tweedejaars hout (in tegenstelling tot de B. davidii hierboven). Snoei deze dus na de bloei in juni of juli.

49

Lobelia’s, petunia’s en verbena’s kunnen nu gezaaid worden.

68

Gardeners’ Gardeners’World World

Inspiratie

Budgetborders Bereid je voor op een eindeloze zomerbloei door nu je favoriete perkgoed te kiezen en te zaaien. Lees hier hoe je het aanpakt.

Als geen ander brengen perkplanten je tuin met maandenlange kleur tot leven. Je kunt ze in het late voorjaar kant en klaar kopen, maar het geeft veel meer voldoening en plezier als je ze zelf opkweekt uit zaad. De keuze is groter en het is zelfs goedkoper. De verschillende variëteiten die we op de volgende

bladzijden aanbevelen, kunnen allemaal vanaf januari of februari in een kweekbak worden gekweekt, in een kas of op een warme vensterbank. Breng de temperatuur omlaag wanneer het zaad ontkiemt.

Begin zo vroeg mogelijk, want het duurt een paar maanden voordat perkgoed gaat bloeien.

Zaai de zaden in zaai- en stekgrond bij goed licht. Een groeilamp is een goede investering, vooral als je in januari zaait (verkrijgbaar vanaf een euro of tien).

Begin dus nu met zaaien. In de volgende uitgaven geven we je advies over het verzorgen van de kiemplantjes.

FOTO’S: SARAH CUTTLE; JASON INGRAM

verpakking, want afzonderlijke variëteiten hebben nogal eens verschillende behoeften.

Sommige zaadjes zijn zo klein dat ze lastig

te zaaien en te zien zijn – door ze met zand te mengen, kun je ze makkelijker zaaien.

PAART ES

1

Vul potjes of bakjes met zaai- en stekgrond en strooi het zaad erbovenop. Bedek het zaad met de aanbevolen hoeveelheid grond.

2

Als je zaden niet in het donker ontkiemen, voeg je in plaats van een laagje grond vermiculiet toe. Dit laat licht door.

Maak een label dat tot de herfst meegaat.

Een potlood of onuitwisbare pen blijft het langst leesbaar. Laat labels bij je planten staan.

4

5

6

Geef direct na het zaaien ruim water om zaden te helpen ontkiemen. Houd de grond daarna vochtig, maar nooit doornat.

Zet in een verwarmde kweekbak zodat de zaaigrond opwarmt. Open af en toe het deksel zodat condens eruit kan.

IP

Zaai met deze basismethode een paar potjes van elk soort perkgoed dat je wilt kweken. Volg altijd de instructies op de

B

Een goed begin

3

Verspeen de grootste kiemplantjes en verpot ze naar afzonderlijke potten waar ze zonder concurrentie kunnen groeien.

januari / februari 2020

69

TUINTAKEN

AAN DE SLAG | JANUARI / FEBRUARI

Maak planten sneeuwvrij Een laag sneeuw op een struik of heg ziet er misschien sprookjesachtig uit, maar de takken kunnen gaan hangen en zelfs breken onder het gewicht.

Gebruik een bezem of hark met lange steel om de sneeuw van de plant te halen. Haal ook de sneeuw helemaal bovenin op de hoofdtakken weg om te voorkomen dat de struik zijn vorm verliest. Vooral in heggen kunnen scheuten aan de vlakke bovenkant afbreken. Ze zullen uiteindelijk wel weer herstellen, maar voorkomen is beter dan genezen.

Een drijvend voorwerp in een vijver vermindert de kans op bevriezing. Als het water toch bevriest kan het voorwerp makkelijk worden verwijderd.

Zorg voor vijverplanten en -dieren Blijf afgewaaide bladeren en afval uit het water halen, want het rottingsproces verbruikt zuurstof.

Gebruik geen pompen of fonteinen wanneer het echt koud wordt.

In bewegend water wordt het ijs dikker dan in stilstaand water.

Laat een voorwerp als een bal of

CHECKLIST

Composthoop keren Het is goed om zo veel mogelijk te composteren, maar het kan wel ene jaar of langer duren voordat je het kunt gaan gebruiken als mest in je tuin. Bij kleine compostbakken die in de schaduw staan, verloopt het proces zelfs nog trager. Maar dit kun je versnellen door de inhoud te keren.

Haal de bakken leeg met een hooivork met lange steel en plaats de inhoud op een stuk zeil, dat je op de grond hebt gelegd. Daarna doe je de inhoud terug in dezelfde bak of gebruik je hiervoor een een andere lege bak.

Het materiaal wordt zo herverdeeld, zodat het minst verteerde deel in het midden terechtkomt, waar het sneller vergaat.

Door het keren komt er ook meer zuurstof in het materiaal, wat essentieel is voor de microben die verantwoordelijk zijn voor het composteringsproces.

De ingrediënten van een composthoop verteren niet allemaal even snel.

108

Gardeners’ World

polystyreen blok op het water drijven, zodat je makkelijker een gat in het ijs kunt maken waardoor de vijver kan ademen. Veeg eventuele sneeuw van het bevroren oppervlak, want bij gebrek aan licht maken vijverplanten geen zuurstof aan.

 Haal klimplanten in hun rustperiode voorzichtig los om, indien nodig, muren en steunstructuren te repareren.  Maak houten terrasplanken en trappen schoon met een hogedrukreiniger en behandel ze. Als je meer grip wilt, niet je er kippengaas op vast.  Zet bij vorst water en voer buiten voor de vogels, bijvoorbeeld vogelvriendelijke pindakaas.  Dit is de laatste mogelijkheid om je wijnstokken terug te snoeien volgens de cordonmethode.

FOTO’S: SARAH CUTTLE; PAUL DEBOIS; JASON INGRAM; TIM SANDALL

Sneeuw kan planten isoleren, maar door het gewicht ook beschadigen.

Vijverbewoners zijn ‘s winters in rust, dus voer de vissen niet en laat de slapende planten ongemoeid.

Ze hebben echter nog wel steeds zuurstofrijk water nodig. Daarom is het belangrijk dat je weet welke omstandigheden de zuurstoftoevoer kunnen belemmeren.

CHECKLIST

Onderhoud benzinemaaier

 Plaats potten met vorstgevoelige planten dicht tegen het huis en pak ze in met vliesdoek.

Een maaier heeft regelmatig onderhoud nodig om in topconditie te blijven, vooral wanneer je hem ‘s winters in vochtige omstandigheden gebruikt. Je voorkomt roesten door grasresten te verwijderen. Het is ook de moeite waard de bewegende delen in te oliën om de maaier te beschermen, vooral om te voorkomen dat de messen vastlopen. Maak de bougie schoon, zodat de motor probleemloos zal starten.

 Veeg paden om gladheid te voorkomen.  Controleer of vogelbaden zijn dichtgevroren en verwijder zo nodig het ijs.  Maak een tijdelijk pad over het gazon om te voorkomen dat het gras bij regen en vorst beschadigt.  Behandel schuren, kassen en hekken bij droog weer met een houtconserverings­ middel

AAN DE SLAG | JANUARI / FEBRUARI

STAP-VOOR-STAP

Kwaliteitsgereedschap gaat langer mee als je het schoon en ingeolied houdt.

Houd gereedschap in conditie VERWIJDER de bougie zodat de motor niet start wanneer je de kabel loskoppelt. Kwaliteitsgereedschap gaat langer mee als je het schoon en ingeolied houdt.

1

Het is heel normaal om na het tuinieren het gereedschap op te bergen zonder aan onderhoud te denken. Maar het zal beter functioneren en langer meegaan als je een paar minuten uittrekt om het schoon te maken, in te oliën en misschien zelfs te slijpen, zodat het altijd klaar ligt voor de volgende tuinklus. Voor regelmatig onderhoud heb je alleen maar een harde handborstel en een spuitbus universele

olie nodig. Een vijl en slijpsteen zijn handig voor gereedschappen met messen. Borstel aarde en vuil weg, wrijf het metaal droog en spray er olie op. Gebruik een vijl om de bladen van spaden en schoffels scherp en doelmatig te houden. Reinig snoei-, takkenen heggenscharen en spray olie op de messen. Vervolgens kun je de messen slijpen met een slijpsteen of een handmatige messenslijper.

TIP Houd je kerstboom in leven door de pot op een beschutte plek in de tuin te zetten. Geef hem ruim water en snoei eventuele dode takken weg. Als je hem niet laat uitdrogen, kun je de kerstboom volgend jaar weer gebruiken.

GEBRUIK een staalborstel om alle grasresten van de messen te borstelen. Maak ook de behuizing en de wielen schoon.

2

PAS OP VOOR WORMENHOOPJES

TREK de oliepeilstok op en controleer of de motor genoeg olie heeft. Doe dit nadat de maaier ten minste een paar minuten rechtop heeft gestaan.

3

In deze hoopjes aarde, geproduceerd door regenwormen, kunnen zich mos en onkruid vestigen. Loop ze niet plat en hark ze bij droog weer over het gras uit.

januari / februari 2020

109

MAAK KENNIS MET MEER TIJDSCHRIFTEN

BESTEL SNEL & GEMAKKELIJK OP

WWW.FNL.NL