Alles over Geschiedenis 43

Alles over Geschiedenis 43

DE WREEDSTE DICTATORS OOIT

HET ROERIGE LEVEN VAN MALCOLM X

HEKSENGEKTE IN AMERIKA

Iedereen werd verdacht

DE MOORD OP LINCOLN Op zoek naar de echte Jezus

Reconstructie van de aanslag

HET ARDENNEN OFFENSIEF

Op zoek naar de echte € 6,49

NARESUAN: THAISE VEROVERAAR

KOEK EN ZOPIE OP DE BEVROREN THEEMS

VOLKERENMOORD IN CONGO, 1895

ENGELAND VS. DE ZOELOES

AP

www.allesovergeschiedenis.com

dit zijn de feiten Nr. 043

INHOUD Alles over Geschiedenis 43

FEATURES 32 Heksengekte in Salem

Wat begon met twee zieke kinderen eindigde in de terechtstelling van vele onschuldigen.

46 De moord op Lincoln

John Wilkes Booth pleegde een van de beruchtste moorden uit de geschiedenis.

52 Op zoek naar de historische Jezus

Historici doen al jaren onderzoek naar de vraag wie Jezus echt was.

62 De Londense ijskermissen

Wanneer de Theems dichtvroor, vierden de stadsbewoners feest.

70 Naresuan: koning van Siam

Deze Thaise nationale held veroverde in de 16e eeuw een groot deel van Zuidoost-Azië.

DE TWEEDE WERELDOORLOG

32

HEKSENGEKTE IN SALEM

85 Het Ardennenoffensief

De Duitse Wehrmacht streed nog één keer uit alle macht aan het westfront.

18 Dictators 20 Tijdlijn

DE TWEEDE WERELDOORLOG

THEMA

Dictators door de eeuwen heen.

22 Hall of Shame

OP WEG NAAR DE BEVRIJDING

Doortrapte dictators.

24 Onder de loep

De zelfmoord van Hitler.

26 5 opmerkelijke feiten over …

De Romeinse keizer Caligula.

27 In vol ornaat Een Zwarthemd.

28 In de schoenen van ...

Propagandakunstenaars.

30 Doe-het-zelf

Plan een staatsgreep.

Wil je nog meer

4

Bekijk het aanbod op pagina 82

85

46 DE MOORD OP LINCOLN

ELK NUMMER 06 Geschiedenis in beeld

De indrukwekkendste beelden bij historische gebeurtenissen.

12 Nieuws

Historische nieuwtjes, feitjes en weetjes.

14 Wonderlijke weetjes Lees over de vreemdste feiten, verhalen en uitvindingen aller tijden.

16 Media

Meer lezen en films kijken?

Probeer deze nieuwe publicaties.

17 Agenda

De interessantste exposities van dit moment.

42 Helden & schurken

42 MALCOLM X

Malcolm X.

60 Door de eeuwen heen Landbouw- en tuingereedschap.

68 Kroegweetjes

Mussolini’s Mars op Rome

76 Handboek voor tijdreizigers Congo, 1895.

78 Grootste veldslagen De Slag bij Rorke’s Drift.

84 Zo maak je …

Dulcis Coccora.

52 OP ZOEK NAAR DE ECHTE JEZUS

95 Puzzel

70 NARESUAN

Win mooie prijzen.

96 Historie vs.

Hollywood

Gorillas in the Mist.

98 Colofon

78 SLAG BIJ RORKE’S DRIFT

LONDENSE IJSKERMISSEN 62

Contactgegevens en abonnementsinformatie.

95

PUZZEL & WIN

5

Dictators

Hall of Shame

DOORTRAPTE DICTATORS

Er zijn altijd mensen die hun macht misbruiken in plaats van te inspireren.

Hier volgt een aantal van de meest beruchte dictators uit de geschiedenis.

POL POT CAMBODJA 1925 - 1998

ROBERT MUGABE ZIMBABWE 1924 - 2019

Door de Cambodjaanse regering tijdens een bloedige coup af te zetten, kwam Pol Pot, ook wel bekend als Saloth Sar, aan de macht.

Hij was secretaris van de Communistische Partij Pol Pots wrede maatregelen van Kampuchea en nam leidden tot meer dan een miljoen doden. beleidsmaatregelen om Cambodja te veranderen in een communistische samenleving. Alle burgers werden naar collectieve boerderijen gestuurd, de kalender werd op het jaar nul gezet en eigendom, geld en religie werden afgeschaft. Deze wrede maatregelen leidden tot vele doden. Hoewel Pol Pot in 1979 werd afgezet, wordt het Rode Khmerbewind (waar hij leider van was) nog steeds gezien als de legitieme regering In 2000 heerste van Cambodja.

in Zimbabwe een vreselijke hongersnood, maar Mugabe presteerde het desondanks om zelf de nationale loterij te winnen.

Als hoofd van het Militair Comité van de Joegoslavische Communistenbond leidde Tito zijn volgelingen tegen as-bezettingstroepen.

JOSIP TITO JOEGOSLAVIË 1892 - 1980

Mugabe was een oorlogsheld in de Zimbabwaanse onafhankelijkheidsoorlog van 1975 tot 1979. Hij won de verkiezingen en werd minister-president van Zimbabwe door verzoening te beloven. Maar zijn regime werd gekenmerkt door extreme onderdrukking, landinnames, etnische zuivering, oneerlijke verkiezingen en anti-westerse toespraken. Hij versterkte zijn bewind in 1987 door de rollen van staatshoofd, regeringsleider en opperbevelhebber te combineren. Robert Mugabe was 37 jaar lang aan de macht, ook al werd hij in 2008 gedwongen om zijn macht te delen. Hij overleed op 6 september 2019.

Robert Mugabe was het oudste staatshoofd ter wereld en was maar liefst 37 jaar lang aan de macht.

Josip Tito, geboren in een boerenfamilie, werd een van Europa’s meest prominente leiders van het Koude Oorlog-tijdperk. Hij regeerde Joegoslavië tussen 1943 en 1980. Sommige historici zien hem als een ‘welwillende dictator’, omdat hij een tijd lang eenheid predikte in de Balkan en met zijn regime afstand nam van het beleid dat Stalins Rusland wilde opleggen. Maar zijn vroege bewind werd toch gekenmerkt door valse verkiezingen, bestuurlijke zuiveringsacties en het vervolgen van politieke tegenstanders, allemaal gericht op het versterken en rechtvaardigen van zijn positie. Na zijn dood viel Joegoslavië in verschillende republieken uiteen.

22

Saparmurat Niazov creëerde zijn eigen persoonsverheerlijking.

SAPARMURAT NIAZOV TURKMENISTAN 1940 - 2006

Nadat hij in 1999 voor het leven werd gekozen als president van Turkmenistan, werd Niyazov het levende voorbeeld van een excentrieke dictator. Hij veranderde de namen van de maanden ter ere van zijn familieleden en plaatste in de Turkmeense hoofdstad Asjchabad boven op een gebouw een draaiend gouden beeld, dat altijd gericht was naar de zon. Maar hij deed ook aan vervolging van politieke dissidenten en voerde bizarre wetten in, zoals het verbod voor jonge mannen om een baard te hebben – of gouden tanden. Hij verbood ook het luisteren naar de radio in de auto.

JUAN MANUEL DE ROSAS ARGENTINIË 1793 - 1877

GABRIEL GARCÍA MORENO ECUADOR 1821 - 1875

SULLA ROME 138 V.CHR. – 78 V.CHR.

Moreno werd zwaar beïnvloed door religie.

Met steun van voormalig Moreno bracht een meer religieuze dictatuur naar president Juan José Ecuador.

Flores greep hij de macht in Ecuador, waar hij gedurende twee periodes regeerde, van 1861 tot 1865 en van 1869 tot 1875.

Ondanks de onderdukkende aard van zijn bewind, zorgde hij voor een periode van welvaart. Zijn leiderschap verminderde corruptie, versterkte de economie en bouwde banden op met de Katholieke Kerk. Dit hielp hem echter niet, want hij werd in 1875 op 53-jarige leeftijd vermoord.

Mariam is een communist die De Rode Terreur blijft de bloedige nalatenschap van berucht werd door Mengistu Haile Mariam. het uitoefenen van de ‘Rode Terreur’ als leider van de heersende Dergue in Ethiopië. Nadat keizer Haile Selassie in 1974 werd afgezet, probeerde hij het land te besturen volgens zijn versie van de Marxistische idealen. Dat leidde tot de dood en de verdwijning van duizenden mensen. Nadat zijn regering in 1991 omver werd geworpen, vluchtte hij naar Zimbabwe, waar hij sindsdien in afzondering leeft.

MOAMMAR AL-QADHAFI LIBIË CA. 1942 - 2011

Nadat hij in 1969 aan de macht kwam, regeerde Sulla was een van de Qadhafi meer dan veertig jaar, totdat hij werd bekendste Romeinse afgezet en gedood in 2011 (tijdens de Opstand tirannen. Hij greep in Libië). Tijdens zijn bewind werd hij berucht met geweld de macht, om zijn corruptie, hardhandige militaire ook al had hij geen tactieken en het schenden van mensenrechten. politieke functie. Vervolgens Hij is ook gelieerd aan een aantal terroristische introduceerde hij een acties, maar werkte desondanks nauw samen beleid dat bekend stond als met verschillende regeringen in het westen. ‘proscriptie’. Hij gaf een De Romeinse tiran Sulla Zijn tijd was voorbij toen hij werd afgezet door beloning als iemand was een vroege dictator dissidenten, ondersteund door de NAVO, en hij de mensen van een van het megalomane stierf terwijl hij op de vlucht was. speciale lijst met politieke type. vijanden of dissidenten kon uitleveren. Meer dan 1600 mensen De zoon stierven daardoor. Hij leefde van Hoessein lang genoeg om met pensioen te gaan.

(Uday) had

“Alles wat ik heb gedaan, deed ik voor mijn land.” Pol Pot

MENGISTU HAILE MARIAM ETHIOPIË 1937 - HEDEN

Qadhafi was eerst vijand van het westen, toen vriend en toen weer vijand.

SADDAM HOESSEIN IRAK 1937 - 2006

de leiding over het nationale voetbalteam van Irak.

Saddam Hoessein was van 1979 tot 2003 de president van Irak.

Zijn bewind werd gekenmerkt door wrede onderdrukking van zijn eigen volk. Hij startte ook een aantal dure oorlogen, allereerst met Iran (van 1980 tot 1988) nadat hij probeerde de oliebronnen van het land te bemachtigen. Daarna de Golfoorlog, die in 1991 ontstond doordat Irak het naburige Koeweit bezette. De volgende jaren werden gedomineerd door het vermoorden van Sjiieten en Koerden, en door het weigeren om volledig mee te werken met het beleid omtrent de nucleaire en chemische wapens.

Uiteindelijk werd Hoessein afgezet nadat Amerikaanse en Britse troepen het land Oorlog en wrede onderdrukking binnenvielen, hem domineerden het bewind van Saddam Hoessein in Irak. in 2003 gevangen namen en in 2006 doodden.

© Alamy

Juan Manuel de Rosas voerde een schrikbewind in Argentinië.

Nadat hij in 1829 de macht kreeg over de regering van Buenos Aires, vertoonde de van adel afkomstige Rosas wrede autocratische Rosas neigingen. Hij zette het congres af, richte een geheime politie stierf in op, introduceerde persoonsEngeland en verheerlijking en voerde een werd begraven schrikbewind dat vele doden kostte. Hij startte oorlogen in Southampton. met naburige landen en werd In 1989 werd hij uiteindelijk in 1852 afgezet. Rosas vluchtte naar Engeland, raakte in gerepatrieerd naar de vergetelheid en stierf ver weg van Argentinië. zijn vroegere pracht en praal.

23

De moord op Lincoln Op 14 april 1865 hield John Wilkes Booth in het Ford’s Theatre, Washington DC, een Derringer tegen het hoofd van Lincoln en pleegde een van de beruchtste moorden uit de geschiedenis.

P

resident Abraham Lincoln stond voor zijn stoel in Ford’s Theatre toen de voorstelling Our American Cousin, waarvoor hij te laat aanwezig was, pauzeerde. Het publiek stond op en het orkest speelde Hail To The Chief. Duizenden handen creëerden een oorverdovend applaus, voor de man die de geschiedenisboeken in zou gaan als een van grootste leiders ooit. Lincoln had de Verenigde Staten van Amerika door een van de turbulentste periodes uit zijn geschiedenis geleid – een burgeroorlog waarbij duizenden slachtoffers vielen had een land in ontwikkeling gebroken.

Toen het applaus was weggestorven, ging Lincoln op zijn stoel zitten om op zijn gemak naar de voorstelling te kijken. Hij had geen idee van het gevaar dat hem te wachten stond.

Het was 4 maart 1865. Het leger van de Geconfedereerde Staten was op sterven na dood. Het nieuws van de overwinning van de noordelijke staten verspreidde zich als een lopend vuurtje en de president van de Verenigde Staten, Abraham Lincoln, stond bij het Capitool. De nieuwe centrale koepel torende boven de verzamelde menigte uit. Lincoln stond op het punt om zijn tweede inauguratiespeech als president te geven.

46

Het onderwerp: de wederopbouw van een gehavend en aangeslagen land. Op deze dag zouden er geen politieke debatten plaatsvinden. Het was vooral triest dat het zover gekomen was – dat meer dan 600.000 Amerikanen waren omgekomen, dat een nieuw gevormd land financieel wankelde en dat in sommige staten slavernij nog steeds deel uitmaakte van het dagelijks leven.

Deze toespraak was een uitgelezen kans voor president Lincoln om de koers voor de toekomst uiteen te zetten. De menigte wachtte geduldig af ...

Zoals door de eeuwen heen herhaaldelijk is bewezen, is het gevaarlijke van menigtes dat kwaadwillende individuen gemakkelijk opgaan in de massa. En dit was niet anders op deze mooie dag in maart, met een moordenaar die slechts een paar meter van de Amerikaanse president was verwijderd. Hij keek schuin van achter neer op Lincoln terwijl die zijn oprechte speech hield. Acteur John Wilkes Booth luisterde aandachtig mee. Lincoln sprak zich onder meer uit over het vrijlaten van voormalige slaven, wat Booth woedend maakte. De acteur realiseerde zich ook dat hij een prachtige kans had de president te doden van waar hij stond.

De moord op Lincoln

JOHN WILKES BOOTH Amerika, 1838 - 1865 John Wilkes Booth kwam uit een beroemde Amerikaanse acteursfamilie. Hij trad in het hele land op in verschillende voorstellingen.

Hij kwam uit Maryland en was een bekende sympathisant van de Geconfedereerde Staten. Hij was erg tegen Lincolns plan de slavernij af te schaffen en schoot hem neer tijdens een voorstelling van Our American Cousin in het Ford’s Theatre in Washington DC.

Korte bio

47

Het hospitaal

Broeierige omstandigheden

35 patiënten zaten nerveus in het hospitaal terwijl buiten het bloedbad plaatsvond.

Dit veranderde toen geweervuur van de Zoeloe’s het dak in de hens zette en strijders het gebouw in stormden. De gewonden en begeleidende soldaten moesten zich door elke kamer heen vechten om te vluchten.

Het was een verschrikkelijke warme dag. Dit kwam de Britten ten goede, omdat ze een waterput hadden. De Zoeloe’s moesten 24 kilometer lopen om bij Rorke’s Drift te komen. Het is waarschijnlijk dat de strijders met een gemiddelde leeftijd van 50 uitgeput waren door het tekort aan water.

Aanvallen in golven

De verlossing voor het Britse 24e infanterieregiment was de fragmentarische aard van de aanvallen van de Zoeloe’s, vooral later in de strijd. Rorke’s Drift was zo compact dat aantallen het verschil niet maakten.

Doorbroken barricades

De missiepost was zeker geen ondoordringbaar fort. Om de duizenden aanvallers tegen te houden, stapelden ze zakken graan en dozen met koeken op als provisorische barrières, waarachter ze het vuur konden openen.

Medici maken overuren

Er werden meer verdedigers uitgeschakeld door geweervuur dan ge­­dood door Zoeloesperen. En er waren al gewonde soldaten vanwege eerdere gevechten. Medici moes­ ten de gewonde soldaten behandelen en meteen terugsturen om de gedisciplineerde maar fragiele frontline te versterken.

7878

De Slag bij Rorke’s Drift

GROOTSTE VELDSLAGEN

Zoeloe tactieken

DE SLAG BIJ RORKE’S DRIFT

De Zoeloe’s vielen aan in een traditionele ‘bull horn’-formatie, die was gericht op het omsingelen van de Britten en het houden van een sterk centrum. Dit was gunstig voor de verdedigers, die overlappende gevechtsgebieden gebruikten om de Zoeloe’s onder vuur te nemen.

ZOELOEKONINKRIJK, ZUID-AFRIKA 22 JANUARI 1879

D

e Slag bij Rorke’s Drift is een van de meest heroïsche verdedingen ooit. Engeland probeerde de zuidelijke punt van Afrika agressief te veroveren, maar ze waren roekeloos en onderschatte de vijand. De Zoeloes waren vastbesloten de Britten te verdrijven uit hun land. Tegen de wil van koning Cetshwayo in viel zijn halfbroer Dabulamanzi een kleine missiepost met de naam Rorke’s Drift aan.

Luitenant John Chard had de leiding in de missiepost. Het eerste dat het garnizoen van het 24e infanterieregiment van de naderende aanval hoorde, was geweervuur in de verte. Dat waren de laatste resten van de Slag bij Isandlwana, waar de manschappen van koniging Victoria werden uitgeschakeld door de inheemse bevolking. Toen ze zich de dreiging van de aankomende storm realiseerden, werd het kamp versterkt met zakken graan. De angst groeide toen er meer eenheden vertrokken naar de relatieve veiligheid van Helpmekaar, een dorpje in de buurt. Nu waren er nog maar 154 dappere soldaten over om de missiepost te verdedigen.

500 Zoeloes vielen de zuidkant van de missiepost aan en ondergingen zwaar geweervuur van de Britten. Deze keer werden ze teruggedreven, maar ze kwamen steeds opnieuw, in steeds grotere aantallen.

Met hun korte steeksperen kozen de Zoeloes een tactiek op korte afstand. Maar keer op keer werden ze afgeweerd door een combinatie van kogels en bajonetten. Sommige aanvallers hadden geweren, maar het waren geen getrainde schutters.

Het werd snel duidelijk dat de westkant van Rorke’s Drift de zwaarste aanvallen kreeg. Het hospitaal stond daar en het dak stond al snel in lichterlaaie.

De patiënten zaten gevangen in de vuurzee. Terwijl de Zoeloes naar binnen stormden, hielden de gewonden (bewapend met bajonetten) de aanvallers tegen terwijl anderen wanhopig probeerden een gat in de stenen muur te maken om door te vluchten.

De nacht viel en de Britse soldaten moesten noodgedwongen een kleine vesting in, in het midden van de missiepost. Terwijl het hospitaal verder brandde, bleven de Zoeloes aanvallen. Maar de Engelsen hielden stand. Op een of andere manier wisten ze de wrede aanvallen af te slaan en toen het middernacht werd, werden de aanvallen minder.

Dat was goed nieuws voor de Britten, die nog maar zo’n 600 kogels hadden. Ze waren begonnen met 24.000. Af en toe kwam er nog een kleine aanval, maar het werd snel duidelijk dat de compagnie na een hel van 12 uur de slag had overleefd.

Rond 7 uur werden er weer Zoeloes gesignaleerd, maar er kwam geen aanval meer. Het verlies bij Isandlwana en de overwinning bij Rorke’s Drift waren totaal tegenstrijdig, maar beide slagen droegen bij aan de escalatie van de Zoeloe-oorlog.

Er werden 11 Victoria-kruizen utigedeeld aan de Britse soldaten, maar het blijft een controversieel onderwerp. Het bloedbad resulteerde in het sturen van heel veel versterking en tegen de zomer van 1879 was Cetshwayo verslagen en verbannen. Het onafhankelijke Zoeloe-koninkrijk werd toegevoegd aan de kolonie Natal.

79

MAAK KENNIS MET MEER TIJDSCHRIFTEN

BESTEL SNEL & GEMAKKELIJK OP

WWW.FNL.NL