Alles over Geschiedenis 48

Alles over Geschiedenis 48

De grootheidswaanzin van farao Ramses II

John F. Kennedy

JOHN F. KENNEDY De moord, de nasleep en de complotten

Zoektocht naar goud en eeuwig leven

De geheimen van de alchemisten

â‚Ź 6,99

De eerste reis om de wereld

De fascinerende relatie tussen mens en dier

Wat als Hitler in 1941 Moskou had veroverd?

In de ban van de gin

AP

www.allesovergeschiedenis.com

De meest zinloze slag van WO I De Somme, 1916

Nr. 048

INHOUD

Alles over Geschiedenis 48

FEATURES 32 John F. Kennedy

De moord, de nasleep en de complotten.

44 Slag aan de Somme

De meest zinloze slag van de Eerste Wereldoorlog.

60 Geheimen van de Alchemie

De zoektocht naar goud en het eeuwig leven.

70 Reis om de wereld in 1125 dagen

Het verhaal van Ferdinand Magellaan, die de allereerste zeiltocht om de wereld leidde.

80 De wraak van IsraĂŤl

Na de aanslag tijdens de Olympische Spelen van 1972, opende de Mossad de jacht op de daders.

86 10 gothic-schrijfsters

Schrijfsters die in de gothic novel een uitlaatklep vonden voor hun eigen onderdrukking.

18 Mens & dier

THEMA

Mens & dier door de eeuwen heen.

22 Onder de loep Stierengevechten.

24 Hall of fame Dierenhelden.

26 5 opmerkelijke feiten over Dian Fossey.

27 In vol ornaat Een Perzische oorlogsolifant.

28 Doe-het-zelf Leeuwen temmen.

30 In de schoenen van ...

Een cowboy uit het Wilde Westen.

4

JOHN F. KENNEDY

44 SLAG AAN DE SOMME

20 Tijdlijn

Wil je nog meer

32

Bekijk het aanbod op pagina 98

ELK NUMMER 6 Geschiedenis in beeld

De indrukwekkendste beelden bij historische gebeurtenissen.

12 Nieuws

Historische nieuwtjes, feitjes en weetjes.

86 10 GOTHIC-SCHRIJFSTERS

14 Wonderlijke weetjes Lees over de vreemdste feiten, verhalen en uitvindingen aller tijden.

16 Media

Meer lezen en films kijken?

Probeer deze nieuwe publicaties.

17 Agenda

De interessantste exposities van dit moment.

60 GEHEIMEN VAN DE ALCHEMIE

38 Kroegweetjes

In de ban van de gin.

40 Wat als ...

Hitler in 1941 Moskou had veroverd.

54 Helden & schurken Farao Ramses II.

58 Door de eeuwen heen Poppen.

66 Grootste veldslagen De Slag om Wenen.

92 Zo maak je …

18 THEMA: MENS & DIER 70 REIS OM DE WERELD IN 1125 DAGEN

FARAO RAMSES II 54

Lucaanse worst.

94 Puzzel

Win mooie prijzen.

96 Historie vs.

Hollywood Elizabeth.

98 Colofon

Contactgegevens en abonnementsinformatie.

94 80 DE WRAAK VAN ISRAËL

PUZZEL & WIN

5

HET JFKCOMPLOT

De moord op John F. Kennedy blijft tot de verbeelding spreken en de complottheorieën blijven maar aanhouden. Maar waarom eigenlijk?

O

p 22 november 1963 om half één ‘s middags stond de wereld even stil.

John F. Kennedy, de man die voor veel Amerikanen het land een nieuw tijdperk van hoop en vrijheid in loodste, werd tijdens een tour door Dallas beschoten. Er klonken drie schoten: het eerste miste zijn doel, het tweede doorboorde de keel van de president en de derde raakte zijn hoofd. De stoet meerderde vaart en reed linea recta naar het ziekenhuis. Wat volgde waren dertig minuten vol hoop, gebed en spanning voor het hele land. Korte tijd later kwam het nieuws dat JFK was overleden.

Vice-president Johnson, die ook in Dallas was, werd op de terugvlucht ingezworen en een van zijn eerste opdrachten was het instellen van een diepgravend onderzoek naar de moord.

Dat onderzoek werd te gehaast uitgevoerd en de conclusie, bekend als het rapport Warren, bleek onvolledig en allerminst overtuigend. Als dader werd Lee Harvey Oswald aangewezen. Deze psychisch gestoorde man zou alleen hebben gehandeld, maar al snel ontstond het idee dat er meer aan de hand moest zijn geweest. Het Amerikaanse volk vermoedde complotten en doofpotaffaires.

Hoe kon Oswald de president vanuit die hoek hebben geraakt? Hoe kon hij zijn onhandelbare geweer zo snel hebben herladen? Wat was er gedaan met de verklaringen dat er schoten vanuit de omringende straten zouden hebben geklonken? Deze vragen kwamen voort uit de

hardnekkige theorie dat er een tweede schutter actief moest zijn geweest.

Voorstanders van deze theorie beweerden dat Oswald met geen mogelijkheid in zijn eentje kon hebben gehandeld. Als voorbeeld werd het tweede schot aangehaald. Dit raakte JFK in zijn keel en doorboorde daarna de rug, borst, rechter pols en linker dij van de gouverneur van Texas, John Connally, die in dezelfde auto zat. Dit kon alleen gebeuren wanneer de kogel negentig graden naar rechts zou zijn gedraaid. Onmogelijk, aldus de sceptici.

Er moest een tweede schutter in het publiek of in een nabij gelegen gebouw zijn geweest om zulke verwondingen te veroorzaken. Als mogelijke locatie werd een verhoogd grasveldje aangewezen, de grassy knol. Getuigen zouden vanuit hier een schot hebben gehoord en een rookpluim hebben gezien. Die plek bood perfect zicht, goede beschutting en een vluchtroute langs de spoorlijn die van de doorgaande weg afliep. Diverse getuigen die tussen het grasveldje en de route stonden, beweerden dat ze in de ‘schootslijn’ stonden. Dit voedde de geruchten dat een man met een geweer zich daar achter een schutting had verschanst. Er werden drie verdachten gearresteerd, maar later bleken dat daklozen te zijn die wegliepen van het grasveld. Zou er dan toch enige waarheid in de theorie van de tweede schutter zitten?

Wonderbaarlijk genoeg bleek er een film te bestaan waarop de hele gebeurtenis was vastgelegd. Amateurfilmer Abraham Zapruder

“Tegenstanders van de ‘lone-gunmantheorie’ beweerden dat Oswald met geen mogelijkheid in zijn eentje kon hebben gehandeld.”

32

wilde de feestelijke optocht filmen en legde onbedoeld belangrijk bewijsmateriaal vast voor de voorstanders van de ‘tweede-schuttertheorie’. In het rapport van de commissie Warren, verwondde de kogel die Kennedy raakte ook de gouverneur. Maar op de film strookt de timing niet met deze conclusie.

Zouden beide slachtoffers dan niet op hetzelfde moment en in hetzelfde filmbeeld hebben moeten reageren op de kogelinslag? Op de film is pas enkele filmbeeldjes later een reactie van Connally te zien, enkele seconden nadat Kennedy al naar zijn keel had gegrepen. Dit was het bewijs dat er een andere kogel moest zijn afgevuurd.

Het lijkschouwingsrapport over de hoofdwonden van de president weersprak eveneens enkele getuigenverklaringen. In dat rapport staat dat de hoek van de kogel, die het hoofd van Kennedy raakte, overeenkwam met de positie van Oswald in het boekenmagazijn waar hij zich had verschanst. Oogetuigen zeiden echter dat het hoofd van JFK ‘explodeerde’ en dat delen van zijn schedel omhoog vlogen en op straat terechtkwamen. Als die verklaringen klopten, dan moest het lijkschouwingsrapport fout zijn. Een enkel geweerschot dat vanuit die hoek werd afgevuurd, zou nooit een dergelijk destructief resultaat hebben gehad.

Er moest dus een andere schutter zijn geweest die dichterbij de parade stond om dergelijke verwondingen te veroorzaken.

De theorie van de tweede schutter was wellicht het meest hardnekkige voorbeeld van een complot. Delen van deze theorie waren overtuigend, hetgeen in 1979 ook werd bevestigd door een commissie van het Huis van Afgevaardigden. Andere delen konden echter worden weerlegd, omdat het niet al het bewijsmateriaal in ogenschouw nam. Er was namelijk een foto waarop te zien was dat zowel Kennedy als Connally tegelijkertijd reageren op het tweede schot van Oswald. Dit weersprak

Het JFK-complot

De verdachte van de moord op John F. Kennedy, Lee Harvey Oswald wordt geboeid afgevoerd door de politie van Dallas.

33

DE SLAG AAN DE NOORD-FRANKRIJK: 1 JULI - 18 NOVEMBER 1916 Toen het dodental aan het westfront opliep, werden Britse rekruten rechtstreeks vanuit de fabriek naar het front gestuurd .

44

De slag aan de Somme

O

p 1 juli 1916 marcheerden tienduizenden Britse soldaten hun dood tegemoet. Het zou de bloedigste dag uit de geschiedenis van het Britse leger worden: bijna 20.000 Engelse soldaten, de ‘Tommy’s’, werden om het leven gebracht voor een beetje terreinwinst. Nog eens bijna 30.000 soldaten raakten gewond. Wat een glansrijke start had moeten zijn van de overwinning op de centrale mogendheden, ontaardde in een bloedbad.

De mannen die hiervan de dupe waren, waren onderdeel van Herbert Kitcheners ‘New Army’, een leger dat samengesteld was om Groot-Brittannië van de extra militaire spierkracht te voorzien om het tij van de oorlog te keren.

Dienstplicht was niet populair, maar minister van oorlog Kitchener bedacht een andere manier om de gelederen te versterken: een rekruteringscampagne om ongetrouwde mannen tussen de 18 en 41 jaar te overtuigen te strijden voor koning en vaderland. Het Britse leger telde aan het begin van de oorlog slechts 250.000 man en, ondanks dat ze goed getraind waren, was dit niet voldoende voor een conflict op deze schaal. De mobilisatie van vrijwilligers leverde 500.000 extra soldaten op.

Elke vrijwilliger tekende voor drie jaar. Voor de meesten zou hun eerste grote offensief de Slag aan de Somme zijn, vol enthousiasme door hun vaderlandsliefde. In de loopgraven aan de andere kant bevond zich de meest ontzagwekkende landmacht ter wereld, een leger van dienstplichtigen die jaren waren gedrild: het Duitse keizerlijke leger. Hun tegenstanders waren Britse jongens, nog onbekend met de verschrikkingen van de oorlog. De artillerie viel stil en de officiers bliezen op hun fluitjes. Het was tijd om uit de loopgraven te komen.

Er wordt een kerkdiens kamp in Basingstoke t in een maar sommige leden gehouden, van de Ierse tiende divisie zijn geïnteresseerd in de cammeer era.

45

HHELEDREON

SCHURKEN Ramses II &

“Ramses kreeg naar schatting honderd kinderen en overleefde de meeste van hen.”

Verdiende de beroemdste farao aller tijden zijn grootse bijnaam ‘Ramses de Grote’?

H

et Oude Egypte heeft in zijn lange historie vele farao’s gekend. En veel van hen probeerden zichzelf te vereeuwigen door hun prestaties in kalkstenen platen van tempels te graveren. In hun zoektocht naar respect, glorie en eeuwig leven kwam geen enkele Egyptische heerser in de buurt van Ramses II. Maar was Ramses de Grote werkelijk groots?

De jeugd van Ramses Ramses werd rond 1303 v.Chr. geboren als zoon van Seti I en koningin Tuya. Zoals veel jonge prinsen in Egypte leerde hij veel van zijn vader.

Sinds farao Thoetmosis III had Egypte veel land verloren aan de Hettieten en Nubiërs, waar het land langdurige conflicten mee uitvocht. Seti voerde veel militaire campagnes om land op te eisen waarvan hij geloofde dat het van hem was. Zo wilde hij zijn zoon laten zien dat het de verantwoordelijkheid van de farao was om het land en de bevolking van Egypte te beschermen.

Ramses observeerde, leerde en herinnerde de praktijken van zijn vader. Later nam hij ook zijn eigen zonen Chaemwase en Amunhirwenemef mee op veldtochten om dezelfde kennis met hen te delen.

Op tienjarige leeftijd werd Ramses kapitein van het Egyptische leger en op zijn veertiende werd hij benoemd tot co-regent. In die periode hield hij toezicht op de bouwprojecten van zijn vader, en ontwikkelde hij zich in het veld en de steengroeven tot leider. Zijn exacte leeftijd wordt betwist, maar Ramses kwam na de dood van zijn

54

vader ergens tussen zijn late tienerjaren en begin twintig op de troon van Egypte. Hij werd de derde farao van de negentiende dynastie.

Ramses als farao Ramses II was farao van 1279 tot 1213 v.Chr. Hij werd vermoedelijk negentig jaar en vierde daardoor het ongekende aantal van veertien Sed-festivals. Hij kreeg naar schatting honderd kinderen en overleefde de meeste van hen. Op Pepi II na werd hij de langst regerende farao ooit.

Veel van zijn onderdanen en adviseurs werden geboren, leefden hun leven en stierven in de tijd dat hij farao was. Burgers waren zelfs bang dat hun wereld zou verdwijnen na de dood van Ramses. Voor velen was hij een held.

De meeste Egyptenaren in de Nijldelta waren bekend met de Sjardana, waarvan men dacht dat het bondgenoten waren van de Hettieten. Deze piraten opereerden vaak op de zeeroutes naar Egypte en vielen vrachtschepen aan die daar voeren. Toen Ramses pas twee jaar aan de macht was, stationeerde hij een machtig leger langs de kusten. De piraten kwamen op hun doelwitten af en kregen vervolgens te maken met de sterke schepen en troepen van Ramses. Hun schepen werden tot zinken gebracht. Veel piraten werden gevangengenomen en gedwongen om aan boord van Egyptische schepen de farao te dienen.

Het was een uitgelezen kans voor Ramses om de relatie tussen de Egyptenaren en de Hettieten te benadrukken. Egypte moest onder zijn bewind niet worden onderschat.

Ramses II wordt co-regent

Op veertienjarige leeftijd deelde Ramses de troon met zijn vader.

De prins leerde hoe het was om onder toeziend oog van zijn vader, Seti I, het Oude Egypte te regeren.

Om hem volledig voor te bereiden op het koningschap, kreeg Ramses ook militaire training, bekleedde hij verschillende posten in het leger en vocht hij op het slagveld.

ca. 1289 v.Chr.

Helden & schurken RAMSES II Bouw van PiRamesse

Pi-Ramesse was een bloeiende stad en werd de grootste van Egypte. Het was een voorbeeld van wat Ramses aan de groeiende infrastructuur van Egypte kon toevoegen. Een plek van opslagplaatsen en militaire faciliteiten, maar ook van woningen. De stad was verdeeld in vier wijken, elk gewijd aan een Egyptische of Aziatische god. Een koninklijke stad voor een egoĂŻstische heerser.

ca. 1279 v.Chr.

De gemummifice resten van Ramseerde s II zijn zeer goed bewaard gebleve n.

55