HET LAATSTE OORLOGSJAAR
IN WOORD EN BEELD
DE WEG NAAR DE BEVRIJDING IN 13 VERHALEN
DE WEG NAAR
DE BEVRIJDING IN 13 VERHALEN VAN D-DAY TOT BEVRIJDINGSDAG
www.allesovergeschiedenis.com
SEPTEMBER 1944
NOVEMBER 1944
JANUARI 1945
OPERATIE MARKET GARDEN
DE RAZZIA VAN ROTTERDAM
DE WAARHEID OVER AUSCHWITZ € 9,99
VAN DE MAKERS VAN AP
INHOUD 1939 - 1944 HITLER TEN STRIJDE
Was Hitler een groot strateeg of een tactisch onbenul?
16 - 25 OPERATION OVERLORD: JUNI 1944
De Tweede Wereldoorlog neemt een beslissende wending.
26 - 35 MISSIES VAN D-DAY: JULI 1944
De Britse SAS opereert achter de vijandelijke linies.
36 - 45 WARSCHAU IN OPSTAND: AUGUSTUS 1944
Polen komt massaal in verzet tegen de Duitse bezetters.
46 - 55 MARKET GARDEN: SEPTEMBER 1944
Een ooggetuigenverslag van de strijd om Arnhem.
56 - 65 DE GEALLIEERDEN SLAAN TERUG: OKTOBER 1944
In de Stille Oceaan boeken de Amerikanen belangrijke winst.
66 - 75 DE RAZZIA VAN ROTTERDAM: NOVEMBER 1944
De grootste klopjacht van het nazi’s in bezet gebied.
4
76 - 85 HET ARDENNENOFFENSIEF: DECEMBER 1944
De laatste grote stuiptrekking van Hitler-Duitsland.
86 - 95 DE VERNIETIGINGSKAMPEN VAN HITLER: JANUARI 1945
Hoe de wereld de vreselijke waarheid over Auschwitz ontdekte.
96 - 105 DE WRAAK VAN HET RODE LEGER: FEBRUARI 1945
Met nietsontziend geweld sloeg Rusland terug.
106 - 115 DE SLAG OM IWO JIMA: MAART 1945
Amerikaanse mariniers doen een beslissende aanval op Japan.
116 - 125 DE LAATSTE DAGEN VAN HITLER: APRIL 1945
Diep verscholen in de Führerbunker ging Adolf Hitler ten onder.
126 - 135 VRIJWILLIG BIJ DE SS: MEI 1945
Waarom sloten zo veel Europese mannen zich aan bij de SS?
136-145 GESCHIEDENIS IN BEELD
De aanloop naar de Tweede Wereldoorlog in foto’s.
5
HITLER
TEN
STRIJDE
N
a de val van het Derde Rijk in 1945, kregen we aan de hand van de memoires van zijn bevelhebbers een beeld van Hitlers leiderschap. Veel van hen hadden een afkeer gekregen van hun voormalige leider en toen Duitsland eenmaal was verslagen, staken ze hun kritiek niet langer onder stoelen of banken. Maar was zijn stijl van bevel voeren werkelijk zo impopulair en wat was de invloed ervan op de uitkomst van de oorlog? De meeste informatie over Hitler was afkomstig van zijn generaals en ieder had zo zijn eigen redenen om de feiten – bewust of onbewust – te verdraaien. Als je hun getuigenissen mag geloven begon Hitler de oorlog tegen hun advies in en werd deze uiteindelijk verloren door zijn bemoeizucht. Maar of dit een accuraat beeld schetst ... Toen Duitsland op 1 september 1939 Polen was binnengevallen, had het land niet gerekend op de felle reactie van Frankrijk en Groot-Brittannië, die op hun beurt Duitsland de oorlog verklaarden. Dit had zijn weerslag op de Duitse bevolking. De herinnering aan de Eerste Wereldoorlog was nog vers en het land was net weer een beetje bijgekomen van de gevolgen van het verlies in 1918 en de crisisjaren. Juist op dit moment begon de leider van het land wederom een oorlog tegen de bekende vijanden. Ondanks zijn populariteit was er ook kritiek te beluisteren, en de start van WO II zorgde voor een fikse deuk in de moraal van het volk.
18
Dat veranderde toen Frankrijk in een vloek en een zucht werd overlopen. Door deze rappe overwinning steeg Hitlers populariteit onder de Duitsers, omdat Duitsland er binnen enkele weken in was geslaagd de vijand te verslaan die hen in de Eerste Wereldoorlog vier jaar lang had bestreden. Door dit succes ging Hitler zich bemoeien met elk aspect van het Duitse leger, meer dan de leiders van andere landen gewoonlijk deden bij hun eigen legers. Hij stond bekend om zijn oog voor detail, wat zowel voor- als nadelen had. Hij had de strategiebepaling helemaal naar zich toegetrokken. Hij bepaalde tegen wie er werd gevochten en zijn beslissingen waren lang zo impopulair niet als zijn generaals later wilden doen geloven. Zijn bevelhebbers waren allemaal voorstanders van de invasie van Polen en de oorlog tegen de Sovjet-Unie. Dat waren dus geen impopulaire beslissingen van de kant van Hitler. Maar toen het aankwam op de planning en uitvoering van operaties bleek Hitler een stuk minder bekwaam. Misschien had hij wel de juiste ideeën en werden sommige ervan ook uitgevoerd, maar er zat geen enkel systeem in zijn manier van oorlogvoering – en dat werd pijnlijk duidelijk. Het beeld van Hitler is dat van iemand die niet naar advies luisterde en liever op zijn onderbuik vertrouwde dan op de vakkennis van zijn generaals. Voor een deel is dit beeld juist. Hij wantrouwde een aantal van zijn officieren, die op hun beurt kritisch waren op zijn onervarenheid.
Hitler ten strijde
19
NOVEMBER 1944
DE RAZZIA VAN ROTTERDAM Op 10 en 11 november 1944 vond de grootste razzia plaats, die door de Duitse bezetter op Nederlands grondgebied werd uitgevoerd. In de aanloop van wat de Duitsers Aktion Rosenstock noemden, werden 8000 soldaten naar Rotterdam gehaald. Zij bezetten belangrijke bruggen en pleinen en maakten het telefoonverkeer onklaar. Daarnaast werd het openbaar vervoer lamgelegd.
76
Razzia van Rotterdam
77
DE STRIJD OM IWO JIMA
IWO JIMA, ZUIDELIJKE STILLE OCEAAN, 19 FEBRUARI 1945 – 26 MAART 1945 WIE?
De 3e, 4e en 5e divisie van de Amerikaanse mariniers tegen de 109e infanterie van het keizerlijke Japanse leger.
118
WAT?
De slag om Iwo Jima was een tweeledige aanval die leidde tot een van de bloederigste slagen in de Stille Oceaan.
WAAR?
Iwo Jima, een klein eiland in de Stille Oceaan, onderdeel van de Vulkaaneilanden, op bijna 900 kilometer voor de kust van Japan.
WAAROM?
De Amerikanen wilden de controle over drie vliegvelden voor het repareren van beschadigde B-29 bommenwerpers.
RESULTAAT
Voor het eerst waren er meer Amerikaanse slachtoffers dan Japanse, maar het doel werd wel bereikt.
Iwo Jima
JAPAN
IWO JIMA Hiraiwa Bay
Freevectormaps.com; Corbis
Motoyama
119