C't 12

16 pagina's

EXTRA

Bestanden makkelijk delen binnen je netwerk

Fritzbox 6660 Wi-Fi 6 kabelmodem

BESTANDEN DELEN Tussen verschillende platforms iOS • Windows • Apple • Linux • Android

GETEST

Android 11 Premium Ryzen-laptops Handige browser-extensies Gigabyte MZ72 serverbord

Qi en de toekomst van draadloos opladen Opdrachtprompt van Windows aanpassen iPhone-foto’s archiveren met Raspberry Pi eBlocker OS voor privacy per apparaat

VIDEOCONFERENTIES THUIS De juiste webcam, headset en software voor je homeoffice

€ 6,99

januari april december 2020 2020 2020

Extra: nieuwe gaming-hardware Test van de laatste technologieën Ssd-koelers: zin of onzin?

Flight Simulator 2020 hardware Workstation-gpu’s

GETEST

Gesloten waterkoelsystemen B550 Ryzen-moederborden Radeon RX 5600XT-kaarten

AP

Bestanden delen binnen je netwerk • Android 11 • Videoconferenties thuis • eBlocker OS: privacy per apparaat • Extra: nieuwe gaming-hardware

12

december 2020

www.ct.nl

Thema’s Bestanden delen 32 Bestanden uitwisselen tussen platforms 36 SMB voor Windows, macOS en Linux 42 FAQ: Bestanden makkelijk en veilig delen

32

BESTANDEN DELEN

Iedereen heeft zichzelf wel eens een document via e-mail gestuurd of foto’s via WhatsApp om ze van het ene apparaat naar het andere te krijgen.

Er zijn echter betere manieren om zonder kabel of cloud bestanden van A naar B te krijgen.

62

VIDEOCONFERENTIES THUIS

Het thuiskantoor gaat gepaard met videoconferenties. We geven tips over software, leggen uit hoe je de geluidskwaliteit kunt verbeteren en hebben webcams getest. Maar de eerste belangrijke stap is om je thuiskantoor goed in te richten.

Videoconferenties thuis 62 Test en praktijk voor het thuiskantoor en videovergaderingen 64 Tips en informatie over videoconferentiesoftware 70 Negen webcams getest 76 Headsets voor videoconferenties 80 Geluidskwaliteit van videoconferenties verbeteren

Nieuws 6 8 10 12 14

Algemeen Hardware Software Linux Apple

15 16 28 31

Mobiel Processors Lifestyle Surftips

Software 29 Apps 30 Games: 9 Monkeys of Shaolin, Remothered: Broken Porcelain 52 Windows 10 herfstupdate 128 Extensies voor Chromium, Firefox en Safari

Hardware 20 20 21 21 22 22 22 23 24 26

4

Fritzbox 6660 kabelmodem Xiaomi Redmi 9 Android-smartphone Epos Adapt 560 bluetooth headset met ANC Foscam FN7104 IP-camera Eizo FlexScan EV2495 monitor met USB-C Tronsmart Apollo Bold BT oordopjes met ANC Samsung SSD 980 Pro Gigabyte Dual SoC MZ72-HB0 servermoederbord OnePlus 8T Android-smarphone Netool Standard netwerktester

www.ct.nl

Inhoud

12/2020

Vaste rubrieken 46 Qi en de toekomst van draadloos opladen 58 Laptops met snelle AMD Ryzen 7 4700U-cpu’s

3 4 161 162

Achtergrond 54 Starlink-satellieten voor internettoegang 127 Eerste benchmarks met Tiger Lake-cpu 152 Met Sudo en Polkit rootrechten verdelen

Zakelijk uitgelicht

Praktijk 122 133 138 144 158

Windows 10 Opdrachtprompt Raspberry Pi archiveert foto’s en video’s van iPhone eBlocker OS Pi-distributie voor netwerkprivacy VM’s maken onder Windows met een script Tips en trucs

22 Eizo FlexScan EV2495 monitor met USB-C 23 Gigabyte Dual SoC MZ72-HB0 servermoederbord 26 Netool Standard netwerktester 144 VM’s maken onder Windows met een script

Abonnement afsluiten?

Kijk voor actuele aanbiedingen op www.ct.nl/abo

Gaming 82 83 88 94 98 102 102 103 104 108 110 112 114 116 118 119 120 uitgave 12/2020

Voorwoord Inhoud Colofon Volgend nummer

Gaming inhoud Ryzen-moederborden met B550-chipset AIO-waterkoeling voor cpu’s Workstation-gpu’s van AMD en Nvidia Hardware voor Flight Simulator 2020 Asus ZenBook Flip 13 UX363J laptop Iiyama GB3466WQSU gamingmonitor Gigabyte Aero 17 gaminglaptop Ssd-koelers: handig of onzin?

Asus RoG Zephyrus Duo 15 Intel NUC 9 Extreme Lenovo Legion 5 met Ryzen 4000-cpu Grafische kaarten met Radeon RX 5600X Asus Rog Phone 3 gamingsmartphone MSI GP65 Leopard gaminglaptop Kingston HyperX Fury DDR4 RGB Asus TUF Gaming GeForce RTX 3080 OC 5

AVM Fritzbox 6660

Redmi 9

Modem niet alleen voor kabel

Geen fratsen

Met de nieuwe Fritzbox 6660 van AVM kun je je netwerk een technologische boost geven dankzij FritzOS 7.20. Het kabelmodem is een prima vervanging voor het modem van je internetprovider – mits deze ook je inloggegevens vrijgeeft.

Maar ook zonder deze gegevens is het modem de moeite waard.

De Redmi 9 kost een achtste van wat je tegenwoordig voor een topsmartphone betaalt. En toch kun je er best aardig mee uit de voeten.

De nieuwe Fritzbox 6660 van AVM is een kabelmodem met vijf LAN-poorten, waarvan de eerste een 2,5Gbit-versie is. Het aansluiten op de kabelverbinding is geen probleem, maar het werkend krijgen kan dat wel zijn.

Voor internet via een kabelverbinding heb je namelijk de inloggegevens voor het providernetwerk nodig. Sinds juli 2020 hebben we in Nederland routervrijheid, dus iedereen mag een eigen router gebruiken, maar nog niet alle providers zijn ertoe overgegaan die gegevens vrij te geven.

Bij KPN is dat inmiddels wel het geval, al is het maar omdat de XS4ALL-abonnees die verplicht naar KPN zijn overgegaan en volgend jaar ook helemaal moeten switchen naar KPN, dat al gewend waren en er voor hen dus geen reden zou moeten zijn om over te stappen. Voor Ziggo gelden dergelijk beweegredenen niet, en je kunt uren aan de klantenservicelijn hangen, maar de inloggegevens krijg je niet.

Is het 6660-kabelmodem in zo’n geval onbruikbaar? Zeker niet, want de LAN-poort is ook als WAN-poort te configureren, zodat je dit apparaat altijd nog op het Ziggo-modem kunt aansluiten. En voor alle andersoortige internetaansluitingen geldt hetzelfde, zodat je de 6660 ook als aanvulling op de bestaande (glasvezel)router kunt gebruiken.

Na het updaten van de Fritzbox 6660 naar firmwareversie 7.22 heb je een heleboel extra features, waaronder een Nederlandstalige interface en WPA3-versleuteling. Wi-Fi 6 wordt standaard ondersteund en ook de mesh-

De goedkoopste versie van de Redmi 9 van het Chinese Xiaomi met 3GB RAM en 32 GB opslagruimte is al te koop voor zo'n 120 euro. Voor die prijs krijg je een full-hd lcdscherm met een notch voor de camera, een octacore-cpu, een vingerafdrukscanner achterop, een viervoudige camera, USB-C, NFC, Bluetooth 5, Wi-Fi 5, een koptelefoonuitgang en een infraroodzender. Er gaan twee 4G-nanosims én een microSD-kaart tegelijk in.

De Redmi wordt geleverd met een transparante bumperhoes, maar zonder ligt het toestel veel fijner in de hand met het subtiele ribbelpatroon aan de achterkant. Bij alledaags gebruik was de 3GB-versie snel genoeg. Natuurlijk zijn er concessies gedaan: macro- en portretfoto’s kunnen niet overtuigen en bij weinig licht worden foto’s snel minder. De groothoeklens is echter een pluspunt en bij voldoende licht zijn foto’s prima.

Veel van de bloatware op het toestel, kun je verwijderen.

Premium-features zoals draadloos opladen of waterdichtheid ontbreken. Maar zolang je hem niet direct naast een (veel) duurder toestel legt, is er niet veel aan te merken op de Redmi 9. Een pluspunt is de stevige 5020mAh-accu die makkelijk twee dagen of zelfs langer meegaat.

aansluitingen kabel, 1 × 2,5Gbit-LAN, 4 × 1GbitLAN, FON, 1 × USB 2.0, voeding wifi Wi-Fi 6 AX 2400 Mbit/s (5 GHz) en 600 Mbit/s (2,4 GHz) bediening wifi, FON/Dect, WPS extra geïntegreerd DECT-basisstation

avm.nl € 225

20

mogelijkheden zijn uitgebreid. Binnen het AVM-ecosysteem kun je met repeaters snel een dekkend wifinetwerk in het hele huis krijgen. Met de nieuwe firmware worden ook de VPN-verbindingen sneller – volgens AVM tot wel drie keer toe.

Met de stappenplannen die onder de Wizards staan kun je de router onder andere instellen voor internettoegang en telefonie via de FON-poort. De sectie Smarthome is van submenu-item onder Thuisnetwerk gepromoveerd naar het hoofdmenu. Het groeiende assortiment aan schakelaars en lampen kun je makkelijk beheren en configureren.

Bij de wifi-instellingen kun je een openbare hotspot aanmaken voor gasten. Daarbij werden de data bij eerder firmwareversies niet versleuteld, maar nu kunnen compatibele wifi-apparaten ook een versleutelde OWE-verbinding maken.

Waar je in de praktijk weinig van zult merken, maar wat wel degelijk ondersteund wordt: DNS-over-TLS. Daarmee worden DNSrequests naar externe DNS-servers versleuteld verstuurd, zodat niemand kan meekijken welke websites je bezoekt. Dat is een betere beveiliging dan met DNS-over-HTTPS. DNSover-TLS wordt op steeds meer plekken beter ondersteund.

De Fritzbox 6660 is een router met uitgebreide mogelijkheden voor als je een kabelaansluiting hebt – en ook je inloggegevens van je provider. In alle andere gevallen blijft het een prima netwerkrouter met alle op dit moment beschikbare nieuwe technieken.

panel resolutie cpu graphics RAM / flashgeheugen

lcd (6,53 inch) 2340 × 1080 Media Tek Helio G80 Mali-G52 3 GB / 32 GB

mi.com € 120 (4GB/64GB € 150)

www.ct.nl

Review / Hardware

Epos ADAPT 560

Foscam FN7104W-B4

ANC-headset

Camerabeveiliging met opslag

Bij de Epos ADAPT 560 kun je met een druk op de knop een Teams-gesprek beginnen. Het geluid komt (met ANC aan) duidelijk van Sennheiser.

Het FN7104W-B4 videobewakingssysteem van Foscam wordt geleverd met een netwerkrecorder en vier camera’s. Als je op zoek bent naar een bewakingssysteem, haal je daarmee een serieus systeem in huis voor een schappelijke prijs – en zonder cloud.

De Epos 560 on-ear-headset komt uit het huis van Sennheiser. De microfoon en alle bedieningselementen zitten aan de rechterzijde. Het is op de tast wel even zoeken welk knopje je hebben moet.

De meegeleverde Sennheiser-bluetoothdongle wordt door Windows direct herkend.

De Epos 560 meldt zich als Sennheiser BTD 800 bij het systeem aan. Als je de powerknop langer indrukt gaat hij in pairing-mode, bij kort indrukken mute je de microfoon.

Door de kleine tuimelswitch te bewegen gaat het volume omhoog of omlaag en kun je fast-forwarden of naar het volgende nummer springen. Druk je erop, dan wordt het afspelen van muziek gepauzeerd. De settings-knop zet de actieve noisecancelling aan en staat talkthrough al dan niet toe.

De kracht voor thuiswerkers zit in de blauwe hook-knop. Je kunt daar door de Teams-integratie meteen een gesprek mee beginnen. De microfoon zit wat ver naar rechts, het geluid komt bij de tegenpartij wat dun maar wel verstaanbaar over. De polstering van de bovenband is niet al te dik, na een tijdje ga je hem wel voelen.

Er is een duidelijk geluidsverschil bij het luisteren naar muziek met ANC uit (meer nadruk op middentonen) of aan (duidelijker aanwezige bas en een meer gebalanceerd geluidsbeeld). In het laatste geval is het geluid zeker Sennheiser-waardig.

Het installeren van het systeem is simpel: verbind de netwerkrecorder met je thuisnetwerk, en sluit de meegeleverde muis aan en een monitor of tv met VGA- of hdmi. Na het invoeren van een nieuw wachtwoord, het instellen van de resolutie en taal en het ipadres (DHCP of vast) kun je de ip-camera’s toevoegen.

Het basisstation dient als een 2,4GHzaccesspoint met een eigen verborgen wifi-ssid, waar de camera’s al op ingesteld zijn.

Je hoeft ze dan ook alleen maar aan te zetten en even te wachten. Je kunt de camera’s ook met een netwerkkabel op je thuisnetwerk aansluiten, dan vindt het basisstation ze ook. Klik rechts en selecteer IP Camera en dan op Toevoegen. Daar zullen alle camera’s verschijnen – de camera’s die via een kabel aangesloten zijn zelfs dubbel. Het eigen wifinetwerk werkt met 172.25.123.x-adressen, daar hoef je niets aan te doen, van de vast aangesloten camera’s moet je het ip-adres en de gateway en DNS-servers handmatig aanpassen.

Het mooie aan het wifinetwerk is dat het een meshsysteem is. De camera’s zijn accesspoints voor elkaar, zodat een camera altijd de sterkste wifiverbinding heeft. Bij ‘Menu / Kanaal / Mesh’ kun je zien hoe de camera’s verbonden zijn.

Voor de ingebouwde 1TB-schijf kun je kiezen uit overschrijven of stoppen met opnemen als hij vol is. Nieuwe firmware kun je op een usb-stick zetten en daarmee laten upgraden.

frequentiebereik 20 - 20.000 Hz meegeleverd USB-A-C-oplaadkabel, bluetooth-dongle, draagtasje accu, duur 600 mAh, 24 uur (ANC aan, volgens fabrikant) gewicht 230 gram

eposaudio.com € 290

uitgave 12/2020

Om jezelf e-mails te kunnen sturen, moet je een SMTP-provider kiezen, waarvan er al een aantal zoals Gmail en Hotmail geconfigureerd zijn. Na het invullen van de gegevens mislukte de test echter, waarschijnlijk vanwege problemen met het poortnummer of de versleuteling. Alleen met de provider muokata konden SMTP-instellingen aanpassen en een eigen SMTP-server instellen. Dat kan later met de FoscamVMS-software ook nog.

Bij de opnameschema’s kun je kiezen uit de hele dag, alleen overdag (van 8 tot 20 uur) of alleen ’s nachts (van 20 tot 8 uur), of zelf een schema maken met zes verschillende tijdperiodes. De instellingen voor ‘Elke dag’ worden automatisch gekopieerd naar de afzonderlijke dagen. Bij de bewegingsdetectie kun je per camera detectiegebieden instellen, en ook een Privacy Mask instellen, om belendende percelen niet te filmen. Er is een sabotagedetectie voor als een camera opeens bedekt of geblokkeerd wordt.

De genoemde instellingen zijn maar een topje van de ijsberg. Je kunt de opnames natuurlijk ook afspelen. En met de Foscamapp heb je toegang tot de basisbediening van het systeem en kun je de camerabeelden bekijken en terugkijken.

Als je videobeveiliging serieus neemt en niet van een cloud afhankelijk wilt zijn, is de FN7104W-B4 een degelijke oplossing voor een alleszins schappelijke prijs – zeker als je bedenkt dat de beeldkwaliteit dik in orde is er geen abonnementskosten zijn.

aansluitingen 100 Mbit/s RJ45, VGA, hdmi, 2 × USB 2,0, 3,5mm-audio-uit, 12V-voeding wifi 802.11b/g/n, WPA2 camera’s 1/2,7”CMOS, 1080P, infrarood, 103o, H.264, IP66 afmetingen recorder: 23 × 23 × 5 cm, camera’s: 10 × 7 × 6 cm extra geïntegreerde 1TB-schijf voor opnames

foscam.nl € 399

21

HEEN EN WEER STUREN

Bestanden uitwisselen tussen verschillende platformen Iedereen heeft zichzelf wel eens een Office-document via e-mail verstuurd of foto’s via WhatsApp om ze van het ene apparaat naar het andere te krijgen. Er zijn betere manieren, zelfs als de juiste kabel niet voorhanden is en je geen clouddiensten wilt gebruiken.

ALLES OVER DIT ONDERWERP  Bestanden uitwisselen  Bestandsdeling via SMB  FAQ bestanden delen 32

32 36 42 www.ct.nl

Praktijk / Bestanden uitwisselen

Peter Siering en Noud van Kruysbergen

E

en netwerk thuis of op kantoor heeft zijn charme, maar ook een schaduwkant. Het is vaak geen simpele kwestie van Zero Configuration, Automatic Private IP Addressing en Universal Plug and Play.

Vooral als je haast hebt, werkt niets zoals het hoort: de gedeelde map is niet te vinden, Windows weigert het wachtwoord goed te keuren, de Mac wil niet meewerken en Linux mist een belangrijke bibliotheek. De volgende artikelen helpen je bij die soms dagelijkse problemen. Dit artikel kijkt naar mogelijke alternatieven voor een netwerkschijf en onderscheidt de technieken om bestanden zonder stress van A naar B te krijgen.

Een groot deel van het verhaal zit daarbij in de specifieke platformoplossingen: wat geldt voor een iOS-apparaat kan niet worden toegepast op een Android-apparaat. En wat werkt met Windows in combinatie met iOS werkt niet noodzakelijkerwijs met ­macOS en Linux. Daarom lopen we hier even platform voor platform af en gaan we op zoek naar de overeenkomsten. De mogelijkheden variëren daarbij van eenvoudig en meer ad hoc tot een stabiele oplossing voor bestandsuitwisseling. Het kan zijn dat dingen daarbij dubbel voorkomen, maar dat is nu eenmaal zo.

In principe zijn er bij het uitwisselen van bestanden bepaalde minimumeisen. Het is handig als beide deelnemende apparaten achter dezelfde router een gemeenschappelijke verbinding hebben met internet.

Dan heb je meestal niet te maken met netwerkproblemen. Die router zal in het ideale geval het dataverkeer tussen de apparaten niet blokkeren. Bij openbare wifi-­ installaties of gastnetwerken kan dat wel het geval zijn. Schakel dan over op een eigen netwerk.

ANDROID

Als een Android-toestel via een usb-kabel met een ander platform verbonden is, gedraagt het zich in eerste instantie neutraal. Het toestel laadt zichzelf op en laat geen bestanden zien. Bij de usb-opties, die meestal als melding verschijnen, staat echter een mogelijkheid om dat aan te passen. Het Android-toestel kan zich aanmelden als een camera (PTP) of als gegevensopslag (MTP). Linux en Windows hebben dan toegang zonder verdere actie te hoeven ondernemen. Bij ­macOS is echter wat meer nodig in de vorm van speciale software: pas als de app Android File Transfer geïnstalleerd is, kan een Mac de bestanden zien.

Als er geen kabel bij de hand is, kan Android ook bestanden versturen via bluetooth. Daarvoor moeten zowel de verzender als de ontvanger dergelijke overdrachten toestaan. Geschikte opties daarvoor zijn te vinden bij de bluetooth-instellingen voor alle platformen. Bovendien is het noodzakelijk dat een gebruiker akkoord gaat met de overdracht. Vaak duurt het lang voordat die vraag tevoorschijn komt.

Bij macOS moet bluetooth worden geactiveerd voor het ontvangen van bestanden bij de systeem­ instellingen onder Delen. Linux Mint ontvangt alleen ­bestanden als het pakket ‘obexftp’ geïnstalleerd is.

Voor Windows is het noodzakelijk om het ontvangen

uitgave 12/2020

van bestanden expliciet te starten bij de bluetooth-­ instellingen (zoek naar ‘bluetooth’ in het startmenu).

Alleen iOS kan geen gebruik maken van bluetooth voor bestandsoverdracht.

Android-toestellen kunnen bestanden ook tussen elkaar en naar Chrome-OS-apparaten heen en weer sturen via wifi – of specifieker gezegd de peer-to-peer wifimodus die WiFi Direct wordt genoemd. De functie heet Nearby Share. Het instellen daarvan kost weinig moeite. Google wil de eerder gebruikte transmissie-interface Android Beam, die NFC gebruikte om de verbinding tot stand te brengen, niet meer gebruiken omdat die onhandig en onpopulair was. Afhankelijk van de softwareversie van het Android-toestel kun je die oude technologie echter nog steeds tegenkomen.

Vroeg of laat kom je in de Play Store ook andere software tegen die werkt met WiFi Direct. Maar alleen nerds met veel geduld kunnen daar de platformgrenzen mee overwinnen. Als je het probeert: gebruik aan beide kanten dezelfde software van dezelfde leverancier – alle andere opties zijn een garantie voor storingen.

IOS

iOS is naarmate het versienummer hoger werd steeds soepeler geworden als het gaat om het verbinden van mobiele apparaten met andere platformen. Als je een iPhone op een Windows-pc aansluit, kun je zelfs zonder iTunes bij de foto’s. Maar muziek, video’s en geluidsopnames worden door Apple in een gouden kooi opgesloten. Ze zijn via de kabel alleen makkelijk te bereiken met speciale apps. Het uitwisselen van afzonderlijke bestanden, zoals een enkele foto, is wel mogelijk zonder een kabel te hoeven gebruiken. Met behulp van AirDrop kan elk modern Apple-apparaat makkelijk bestanden ontvangen – alleen van andere Apple-apparaten en afhankelijk van de configuratie alleen als bekende contactpersonen ze leveren. iOS opent de wereld via de app Bestanden, die onderdeel is van de basisconfiguratie. Bestanden kunnen daar vanuit verschillende apps naartoe worden gestuurd. De app krijgt daarmee de rol van intermediair: andere apps, zoals die voor cloudopslag, kunnen zich daar integreren en hun inhoud weergeven.

Bij iOS 13 kan Bestanden standaard zelfs bestanden in SMB-shares opnemen en dus toegang tot servers hebben. Op die manier kun je bestanden vanaf iOS rechtstreeks sturen naar shares die Linux, macOS en Windows beschikbaar stellen (meer gedetailleerde ­informatie daarover in het volgende artikel).

Het versturen van bestanden via bluetooth werkt platformonafhankelijk – alleen iOS kan dat niet.

33

CMD ON STEROIDS

Tips voor Opdrachtprompt van Windows 10 De commandline-interpreter heet bij Windows Opdrachtprompt. Hij lijkt misschien wat ouderwets in vergelijking met zijn moderne tegenhanger PowerShell, maar is nog steeds onmisbaar voor veel beheerders. We laten zien hoe je er via Register-items en een batchbestand sneller mee kunt werken.

Axel Vahldiek en Noud van Kruysbergen

H

et vergelijken van PowerShell en Opdrachtprompt is zoals tussen de spreekwoordelijke appels en peren. Welke van de twee commandline-interpreters je gebruikt is een kwestie van gewoonte en smaak, of hangt af van het specifieke gebruiksgeval. Dat geldt niet voor Windows PE, RE en hun derivaten, omdat PowerShell in die Windows-versies niet is opgenomen. PowerShell mag dan wel moderner zijn, maar Microsoft heeft ook Opdrachtprompt verder ontwikkeld en enkele langverwachte functies toegevoegd. Kopiëren en plakken met Ctrl+C en Ctrl+V werkt bijvoorbeeld op dezelfde manier als bij PowerShell, en dat geldt ook voor het aanpassen van de fontgrootte met Ctrl+muiswiel en de transparantie met Ctrl+shift-muiswiel.

De bijbehorende scripttalen kun je rustig door elkaar gebruiken, want batchbestanden kunnen PowerShell aanroepen en daar tegelijk commando’s aan door­ geven. Omgekeerd geldt hetzelfde. Als je bijvoorbeeld een PowerShell-script aan iemand wilt door­ geven, kun je er het beste een batchscript van maken, want dan hoeft de ontvanger zich geen zorgen te maken over het uitvoerbeleid en kan hij het script met een simpele dubbelklik starten. Een eigenschap die PowerShell en Opdrachtprompt delen, is hun aanpasbaarheid.

SNELLER OPENEN

Voor administratieve taken heeft Windows een klein systeemmenu, dat zich met de toetsencombinatie Windows+X laat openen. Maar Opdrachtprompt ontbreekt daarbij. Om dat te wijzigen, klik je met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van de taakbalk en kies je Taakbalkinstellingen. Zet de knop onder de instelling ‘Opdrachtprompt vervangen door Windows PowerShell in het menu als ik met ….’ op Uit. Het nadeel is wel dat dan de snelkoppelingen voor PowerShell in het Windows+X-menu ontbreken.

Daarom is een veelgebruikte manier om toegang te krijgen tot Opdrachtprompt om op de Windows-toets te drukken, cmd in te typen en op Enter

122 www.ct.nl

Praktijk / Windows Opdrachtprompt

drukken – maar makkelijk is anders. Een voordeel is dat als je op Ctrl+Shift+Enter drukt in plaats van Enter, je Opdrachtprompt start met administratorrechten. Dat werkt sinds Windows 10 versie 1803 eindelijk ook bij het dialoogvenster Uitvoeren (Windows+R).

Je kunt cmd.exe via het snelmenu aan de taakbalk vastmaken. Als je ervoor zorgt dat het pictogram van Opdrachtprompt het derde van links is, kun je hem steeds met Windows+3 openen. Met Ctrl+Shift+Windows+3 start je hem dan met administratorrechten.

Er is nog wel iets onhandigs aan die methoden: Opdrachtprompt zonder administratorrechten opent in het standaard pad C:\Users\<accountnaam>, maar met administratorrechten in C:\Windows\System32.

Als je een pas gedownload commandline-programma wilt uitvoeren vanuit de map Downloads, moet je daar eerst omslachtig naartoe gaan met cd c:\ users\<accountnaam>\downloads. Onhandig is ook dat je de beide Opdrachtprompts (met en zonder administratorrechten) nauwelijks uit elkaar kunt houden – het enige verschil is het woord ‘administrator’ op de titelbalk van het venster. Dat kan veel handiger en duidelijker.

HIER OPENEN

Eerst het openen. Als er geen administratorrechten nodig zijn, is er een zeer snelle manier om Opdrachtprompt te openen, waarbij de gewenste directory ook de huidige is. Om bij het voorbeeld van de downloadmap te blijven: open de map in Verkenner. Daar staat hij standaard al linksboven bij de snelle toegang. Typ dan op de adresbalk van Verkenner cmd in, dat is alles. Er verschijnt een Opdrachtprompt, waarbij de downloadmap meteen al de actuele map is.

Dat werkt precies zo met andere mappen. Typ je in plaats daarvan powershell in, dan zal er op dezelfde manier een PowerShell-venster verschijnen.

Maar het addertje onder het gras is dat commandline-vensters met administratorrechten zich zo niet laten openen. Een poging om de invoer cmd met Ctrl+Shift+Enter af te ronden eindigt op de website www.cmd.com. Een beproefde uitweg is om het snelmenu van alle stations en mappen met extra opties uit te breiden, waarmee je cmd- en PowerShell-­ vensters met en zonder administratorrechten in de betreffende map kunt oproepen. Om die opties niet bij elke oproep van het snelmenu te laten verschijnen, kun je ze alleen laten verschijnen als je het snelmenu opent met een ingedrukte Shift-toets. Je hebt daarvoor een flink aantal registersleutels nodig, en we willen het je niet aandoen om die allemaal te moeten intypen. Daarom kun je via de link op de laatste pagina van dit artikel het kant-en-klare reg-bestand cmd_ps_vanaf_hier.reg downloaden. Je hoeft er alleen op te dubbelklikken en in te stemmen met de twee beveiligingsvragen. Je hoeft Verkenner of Windows niet eens opnieuw op te starten.

Je hebt dan in Shift+snelmenu meteen vier extra menu-items beschikbaar: ‘Opdrachtprompt hier openen’, ‘PowerShell hier openen’ en beide nog een keer met de toevoeging ‘(administrator)’. Als je

uitgave 12/2020

Wanneer je op de adresbalk van Verkenner cmd intypt, verschijnt er een Opdrachtprompt waarin de in Verkenner geopende map de actieve map is.

­ eïnteresseerd bent in de details achter de registerg sleutels, vind je een uitgebreide uitleg in [1].

KLEUREN VOOR DE BEHEERDER

Om cmd-vensters die met en zonder administratorrechten draaien meteen te kunnen herkennen, geef je ze verschillende kleurschema’s. Dat gaat helaas niet met een enkele muisklik, daar heb je een batchbestand en een registersleutel voor nodig. Die laatste zorgt ervoor dat Windows het batchbestand bij het openen van iedere Opdrachtprompt doorloopt. Het ziet er zo uit: @echo off whoami /groups | find "S-1-16-12288" > nul if not errorlevel 1 ( color 47 )

Sla dat bestand bijvoorbeeld op als ‘autorun.bat’ op een willekeurige locatie. Je kunt het ook downloaden via de link op de laatste pagina, daar staan dan ook meteen de andere tips uit dit artikel al in.

De volgende stap is het maken van een subsleutel genaamd Command Processor in het register onder HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft, als die tenminste nog niet bestaat. Daarin komt een

Een enkel batchbestand past de kleuren van de achtergrond en de prompt afhankelijk van de rechten aan en stelt macro’s beschikbaar.

123