ZO KRIJG JE EEN NÓG RIJKERE ZOMERBLOEI • JUNI 2020
JUNI 2020
Kleine ruimte, grote oogst STIJLVOLLE POTTEN
GROENE SCHOOL
Zo maak je de perfecte compost
INSPIRATIE
Combineer eetbaar én mooi in je tuin
Werk samen met de natuur ✔ Bespaar water
✔ De kracht van
✔ Een gezonde
met de juiste planten
wilde bloemen
tuin zonder gif
€5,99
AP
WERK SAMEN MET DE NATUUR
Fraai voor jou, fijn voor de bijen
TE GAST BIJ HISTORISCHE TUIN 'DE WIERSSE' • PLANT NU JE VASTE GERANIUMS STEK PELARGONIUMS • BESCHERM KOOL TEGEN RUPSEN • 8 MUST-HAVE PLANTEN
INHOUD juni 2020 SEIZOEN 10 14
16 18
20
24
Wij zijn gek op juni De zomer breekt nu echt aan! Topkeuze Winterharde geraniums lijken haast eindeloos te bloeien. The Full Monty Monty over een gat in zijn tuiniers-cv. Mijn eigen stekje Caroline van Pixels & plants bereidt haar moestuin voor. Wildleven De kolibrievlinder is een fascinerende verschijning in de tuin. Kweken en eten Artisjokken zien er prachtig uit en smaken bovendien heerlijk.
GROENE SCHOOL 30
35
39
42
46
54
59
De kringloop van het leven Monty deelt zijn beste tips voor het zelf maken van compost. Gezond tuinieren Werken in de tuin is goed voor je gevoel van geluk. Snoeimaand Dit is de tijd om struiken te snoeien die bloeien in het voorjaar.. Een tuin aanleggen: het gazon Zo krijg je op een natuurlijke manier een weelderig groen grastapijt. 5 manieren om duurzaam te tuinieren Je kan prima tuinieren zonder plastic, chemicaliën en veel water. Al je bloeiproblemen opgelost Zorg voor een rijkere zomerbloei met de tips van Alan. Vraag & antwoord Antwoord op de meest gestelde tuinvragen.
30
Monty maakt zelf compost
INSPIRATIE 68
73
77
81
85
89
4
Carols meest favoriete planten Deze acht planten zou Carol voor geen goud willen missen. De kracht van wilde bloemen Help de natuur een handje met een wildebloementuin . Bloembakken met stijl Met deze pot maak je zowel jezelf als de bijen blij. Een eetbare én mooie border Joe maakt een beplantingsplan om van te smullen . Voedsel voor het hele gezin Kweek het hele jaar sla met slechts een vierkante meter ruimte. Te gast bij de Wiersse Anne gaat op bezoek in deze prachtige historische tuin.
Gardeners’ World
42
Zorg voor een weelderig groen gazon
54
Laat je planten nog beter en langer bloeien
AAN DE SLAG
101
OP DE COVER
p.14 Plant nu je vaste geraniums p.30 Zo maak je de perfecte compost p.54 Zo krijg je een nóg rijkere zomerbloei p.59 Bescherm kool tegen rupsen p.68 8 must-have planten p.73 Werk samen met de natuur p.77 Fraai voor jou, fijn voor de bijen p.81 Combineer eetbaar en mooi in je tuin p.85 Kleine ruimte, grote oogst p.89 Te gast bij historische tuin de Wiersse p.106 Stek pelargoniums FOTO: JASON INGR AM
Monty’s maand Monty maait een pad door het hoge gras en kopt rozen. 104 Bloemen in juni Verzorg hangmanden en lok ‘goede’ insecten naar je tuin. 106 Alans tuintaak van de maand Alan laat zien hoe je geraniums gemakkelijk kunt stekken. 107 Groente & fruit Zaai rechtstreeks in de vollegrond en oogst juni-gewassen. 109 Kamerplanten Stof je kamerplanten af en neem bladstekken. 110 Algemene tuintaken Maai je gazon en houd je vormheesters in topconditie.
EN OOK 6
53
112 113
114
Het prikbord Tips & tricks, interessante weetjes en de laatste tuintrends. Puzzel Vul hem in en maak kans op Tuinieren in de schaduw. Colofon Hier vind je al onze contactgegevens. Groeigids Wat kun je de komende tijd zaaien en planten? Een handig overzicht. Volgend nummer Alles over het julinummer.
89
Anne bezoekt het landgoed de Wiersse
68
Deze planten kan Carol absoluut niet missen
73
Voorzie je tuin van wilde bloemen
81
Maak een eetbare én mooie border juni 2020
5
Wij zijn gek op juni
om zijn langverwachte komst van de zomer
10
Gardeners’ World
Seizoen
Een van de grootste geneugten van juni is om op het gras te liggen. De grond is warm genoeg om ongemakkelijke rillingen te voorkomen en het gras is dik genoeg om als comfortabel matras te dienen. De warme lucht ruikt naar rozen en bijen zoemen van bloem naar bloem. In de bomen klinkt het drukke gekwetter van vogels die elk wakker momentje spenderen aan het zorgen voor hun veeleisende jongen (alle ouders kunnen zich wel iets voorstellen bij het effect dat pasgeboren baby’s hebben op hun voorheen vreedzame leven!). Je borders staan vol en de groenten groeien gestaag door. Dames en heren: de zomer is gearriveerd.
STER VAN DE MAAND Lupinus ‘Persian Slipper’
Iets korter dan de meeste lupines. Kijk uit voor luizen. Knip terug na de bloei voor een tweede zee aan bloemen. Hoogte x Breedte 75 x 60 cm juni 2020
FOTO: JASON INGRAM
In de tuin van je (groot)ouders stond vroeger vast lupine. En terecht! Onze favoriete soorten zijn degene die op magische wijze opeens in de tuin verschijnen, nadat ze zijn komen aanwaaien vanuit bermen langs de wegen. In gedachten maken we het verhaal graag mooier door te denken dat een of andere ondeugende tuinier tijdens het voorbij tuffen zijn raampje heeft opengedraaid om wat zaadjes in de berm te mikken. Maar in werkelijkheid zijn lupines prima in staat om zichzelf te verspreiden. Ze leveren in ieder geval een sprookjesachtige glinstering in het gras tussen de venkel en salvia’s.
11
Groene school
Leer elke maand iets nieuws in de tuin. Van basistechnieken als onkruid bestrijden en snoeien tot het vergroten van je moestuinoogst, in deze rubriek komt het allemaal aan bod.
FOTO’S: JASON INGRAM; SARAH CUTTLE; TORIE CHUGG
IN DEZE RUBRIEK: 30 Monty maakt compost 35 Tuinier jezelf gelukkig 39 Snoei voorjaarsbloeiende struiken 42 Zo verzorg je je gazon perfect 46 Duurzaam tuinieren 54 Bloeiproblemen opgelost 59 Vraag & antwoord
28
Gardeners’ World
p. 39
p. 42
p. 46
p. 54
juni 2020
29
Inspiratie
De kracht van
wilde bloemen Het is nu de beste tijd ooit om wilde bloemen te kweken. Volg gewoon de eenvoudige instructies van Adam Frost om een natuurlijke tuin aan te leggen – waar je ook woont.
Verken de natuur in de buurt om te ontdekken welke wilde bloemen geschikt zijn.
FOTO: SARAH CUTTLE. *BIT.LY/WILDFLOWER-MEADOWS
V
anaf het eerste moment dat ik met Geoff Hamilton werkte (de inmiddels overleden Britse tuinier en presentator van Gardeners’ World), werd ik me bewust van wilde bloemen en van hun verdwijning van het Britse platteland. Ze spelen een cruciale rol in het voortbestaan van dieren, van insecten tot roofvogels en andere roofdieren. Volgens een recent rapport is in Engeland en Wales sinds 1930 97% van de bloemenweides verdwenen, en dat is dramatisch voor de fauna. (Van de ruimte die wilde planten in Nederland in 1900 hadden, is nog maar 6 procent over – red.) Sinds ik in Lincolnshire woon, heb ik het landschap in de omgeving verkend. Ik heb het geluk dat ik word omringd door een gevarieerd landelijk gebied. Bovendien bevindt zich vlak bij mijn huis een natuurgebied in een voormalige Romeinse kalksteengroeve. In de loop der tijd heeft de natuur deze ruimte geleidelijk weer teruggewonnen en het gebied wordt nu onderhouden door vrijwilligers van de organisatie Natural England. Het is een ongelooflijke plek met allerlei prachtige en bijzondere wilde bloemen. De wilde
juni 2020
73
bloemen die daar groeien, geven mij niet alleen de sleutel tot de planten die het in mijn eigen tuin goed zullen doen, maar ook een flinke dosis inspiratie. Je mag wilde bloemen nooit uitgraven of van hun plek halen, maar ik kan wel de insecten die dol zijn op deze planten naar mijn tuin lokken.
Hier, daar, overal Veel mensen denken dat je voor wilde bloemen veel ruimte nodig hebt, maar het zal je verbazen waar ze kunnen groeien. Ik heb de afgelopen jaren wilde bloemen gekweekt op schuren, in potten en borders, en in een gedeelte van het gazon. Ik heb in mijn tuin bepaalde plekken voor wilde bloemen bestemd, zoals de boomgaard, een natuurlijke omgeving waarin ze mooi uitkomen. Maar ik heb ook wilde bloemen geteeld op kleine stukjes grond die ik overhad, zoals aan de rand van de moestuin en in de grindtuin. Wanneer de planten eenmaal bloeien, duurt het niet lang of de insecten komen erop af. Inheemse wilde bloemen vormen een essentiële schakel naar de fauna en kunnen kinderen helpen de wereld naast de deur beter te begrijpen. De meeste wilde bloemen doen het goed in armere grond. Je hoeft dus niet van alles te ondernemen om je grond te verbeteren, hoewel je ook zaadmengsels voor rijkere grond kunt kopen. Voor de aanleg van mijn wildebloementuin in de boomgaard heb ik eerst ‘borders’ gemarkeerd. Daar heb ik een laag van ongeveer 10 cm van de bovengrond weggehaald. De bodem was van vrij goede kwaliteit, dus heb ik er armere grond uit andere delen van de tuin doorheen gewerkt. Welke voorbereidingen jij moet treffen, hangt af van de plek waar je de wilde bloemen wilt planten. Maar over het algemeen moet je ervoor zorgen dat die plek vrij is van onkruid (ongewenste invasieve planten). Verwijder ook de onkruidwortel, want vaak lopen die weer uit tot nieuwe planten die zullen concurreren met je wilde bloemen.
Stap-voor-stap Een wilde-bloementuin aanleggen
1
In zaaibakken zaaien. Lees altijd eerst de zaaiinstructies op het zakje. Vul een zaaibak met universele potgrond waar je wat perliet doorheen mengt. Maak het oppervlak glad met een plankje en tik de bak een keer op tafel om eventuele lucht uit de grond te halen. Strooi wat zaad in je hand en verspreid dat voorzichtig over het oppervlak. Geef water zonder de zaadjes te verstoren door de bak in een grotere bak met water te zetten. Zo zuigt de potgrond zich vol en blijft het zaad liggen. Plaats de bak op een koele, lichte plek waar de zaden kunnen ontkiemen. En vergeet niet de zaden te labelen. Opkweken. Verspeen de zaailingen in kleine potten en hard de planten af voordat je ze op de gewenste plek in de tuin zet. Plant ze in grotere groepen die naar buiten toe minder dicht worden en zich opdelen in kleinere groepen. Hiermee boots je de
2
natuur na. Als je verschillende wilde bloemen plant, zet die dan eerst allemaal op de grond met voldoende groeiruimte eromheen. Zo krijg je een idee van de ruimte die ze gaan innemen. Uitplanten. Graaf gaten die net iets groter zijn dan de wortelkluiten en zet de planten in de gaten. Druk de grond rond de planten voorzichtig aan, zodat de aarde de wortels overal raakt. Rechtstreeks in de grond zaaien. Verwijder onkruid en maak kluiten fijn. Lees op het etiket hoeveel zaad je per vierkante meter moet zaaien. Je zaait snel te veel als je rechtstreeks in de grond zaait. Zet dus een vierkante meter uit en meet af hoeveel zaad je daarvoor nodig hebt. Daarna kun je de rest van de plek inzaaien. Hark het zaad voorzichtig in het oppervlak en geef water met een gieter met een fijne broes.
3
4
1
2
3
4
FOTO’S: SARAH CUTTLE; TORIE CHUGG; GETTY/ARTERRA (UIG)
Lokale helden
74
Wilde bloemen zijn verkrijgbaar als trayplanten of zaden, maar kijk goed naar de natuur in je omgeving, zodat je een idee krijgt van de wilde bloemen die ook in jouw tuin zullen gedijen. En anders werkt ook een wilde-bloemenmengsel goed om insecten aan te trekken. Nog een mogelijkheid zijn voorgekweekte grasmatten met wilde bloemen, die bijna onmiddellijk resultaat opleveren, maar iets meer kosten. Ik heb in de loop der jaren wisselende resultaten geboekt met zaad en trayplanten, dus ik dit jaar probeer ik een beetje van allebei. Verder heb ik besloten om bepaalde soorten uit zaad op te kweken en op te potten totdat het flinke planten zijn, voordat ik die in de tuin zet. Gardeners’ World