Seriemoordenaars: een kijkje in hun zieke geest

DE BEKENDE SERIEMOORDENAARS, WAT ER ECHT GEBEURDE

Seriemoordenaars, een kijkje in hun zieke geest

Serie moorde naars Een kijkje in hun zieke geest TED BUNDY Ruim 20 bevestigde moorden CHARLES MANSON Verantwoordelijk voor 9 moorden JEFFREY DAHMER Veroordeeld voor 15 moorden ED KEMPER Vermoordde 10 studentes DE ZODIAC KILLER 37 moorden en nooit gepakt ANDERS BREIVIK 77 moorden op 22 juli 2011

XXXXXXX

INHOUD 06

CRIME SERIES

10

DE ZIEKSTE SERIEMOORDENAARS

Deze true crime-series móét je gezien hebben.

Ted Bundy, Jeffrey Dahmer en Ed Kemper ken je wel, maar heb je wel eens gehoord van Aalt Mondria, Willem van Eijk, of Hans van Zon?

22

22

MEESTERMANIPULATOR DEEL 1

Cultleider Charles Manson dacht dat hij boven de wet stond ... en hij kwam er bijna mee weg.

30

40

DE WELPENKILLER

Anatoly Slivko ‘experimenteerde’ op de jonge Russen waar hij eigenlijk voor zou moeten zorgen.

GERECHTIGHEID VOOR DE CENTRAL PARKJOGGER

De gruwelijke misdaad uit 1989 zorgde voor een ernstige gerechtelijke dwaling.

44

MEESTERLIJKE MONSTERJAGER

De echte Mindhunter, voormalig FBI-agent John E. Douglas, vertelt ons het echte verhaal achter zijn interviews met killers.

54

INTERVIEW MET STEVEN AVERY

Procureur-generaal Michael Griesbach onthult waarom hij ervan overtuigd is dat Avery journaliste Teresa Halbach wel heeft vermoord.

62

DE ZODIAC-CODE GEKRAAKT

Recent onderzoek met moderne technieken werpt een nieuw licht op deze nog steeds onopgeloste moordzaak.

68

4

IN BEELD

Achter kamerdeur 213 speelden zich jarenlang onopgemerkt de meest weerzinwekkende taferelen af.

44 54

70

MEESTERMANIPULATOR DEEL 2

Het zag ernaar uit dat Manson de dans zou ontspringen. Gelukkig gaf deze getuige de aanklagers voldoende munitie voor een veroordeling.

78

94 110

DNA-JACHT OP DE ‘GOLDEN STATE KILLER’

Dankzij een nieuwe DNA-techniek is het mysterie rond de beruchte, Californische seriemoordenaar eindelijk opgelost.

88

BLOEDBAD IN LAS VEGAS

In slechts tien minuten veranderde Stephen Paddock een concert in Las Vegas in een bloederige nachtmerrie.

94

ANDERS BREIVIK

Wat bezielde deze Noorse nazi om in koelen bloede meer dan 400 mensen te doden en verwonden.

104 DE BOMAANSLAG IN OKLAHOMA CITY Op 19 april 1995 bombardeerde Timothy McVeigh zichzelf tot de grootste vijand van de VS. Waarom is de zaak rond deze supercrimineel gesloten?

126

110 ENGELEN DES DOODS

30

Niet alle seriemoordenaars houden zich schuil in de schaduwen van de samenleving.

118 BIECHT MAAR OP

88

We nemen een kijkje in de ondervragingstechniek van de Amerikaanse politie.

126 BINNEN DE LIJNTJES

Voor compositietekenaar Michael Streed staan duizend woorden gelijk aan een mogelijk cruciale tekening.

132 GEHEIMEN VAN DE CSI

Het belangrijkste bewijs van elke plaats delict is het slachtoffer – deze stille getuige vertelt hoe en wanneer hij of zij gestorven is, en soms zelfs wie het heeft gedaan.

140 WAAROM VERMOORDEN ZE KINDEREN? De psycholoog die Ted Bundy beoordeelde, bespreekt zijn twee meest verontrustende zaken.

5

JOHN wayne GACY

VOOR ONZE OGEN VERBORGEN Hoe een voorbeeldige burger een ‘Killer Clown’ bleek te zijn.

Geboren 17-3-1942 Eerste delict 3-1-1972 Slachtoffers 33-34 Lot Geëxecuteerd op 10-5-1993

J

ohn Wayne Gacy had twee gezichten.

Enerzijds was hij een rots in de branding.

De gemeenschap had veel steun aan Gacy; hij werkte erg hard voor de lokale bevolking en zorgde ook voor nieuwe banen in de bouw. Daarnaast was hij een echte entertainer. Op kinderfeestjes trad hij regelmatig op als Pogo de Clown. In 1978 stond hij zelfs op de foto met First Lady Rosalynn Carter.

Anderzijds was Gacy een man die meer dan dertig tienerjongens heeft verkracht en vermoord. De overblijfselen van de jongens zijn begraven in de kruipruimte onder zijn huis.

De kindervriend die bekend stond als Pogo de Clown veranderde in de “Killer Clown”.

Waarom stond deze entertainer bij de politie niet in de spotlights?

BIO JOHN WAYNE GACY

John Wayne Gacy en zijn tweede vrouw Carole Hoff op hun trouwdag in 1972. Het echtpaar scheidde in 1976.

18

John Wayne Gacy was een leider binnen de gemeenschap, maar stond ook bekend als Pogo de Clown op kinderfeestjes. Hij is tweemaal getrouwd en heeft meerdere kinderen gekregen. In 1978 wordt Gacy in verband gebracht met de verdwijning van de vijftienjarige Robert Piest. Na zijn arrestatie claimt hij dat de moorden door zijn alter ego waren gepleegd.

Gacy wordt schuldig bevonden van de moord op 33 mensen.

Zijn straf: 21 keer levenslang en 12 doodvonnissen.

SERIEMOORDENAARS

EEN BEKEND GEZICHT: JAN MET DE PET Echtgenoot, buurman en gemeenschapsleider.

“I

k denk dat Gacy in staat was om een persoonlijkheid te creëren die aan alle sociale eisen van een alledaagse man voldeed”, vertelt Dr. Yardley. “Het gaat erom hoe je jezelf presenteert aan de buitenwereld. Als je overkomt als een alledaags persoon, dan kun je ook met een hoop wegkomen.”

Het is die reputatie die ervoor zorgt dat hij tieners en tijdelijke werknemers naar zijn huis kan meelokken. Het is slechts schijn wanneer hij de mannen uitnodigt voor hulp of een tijdelijke verblijfplaats. Het kost de politie een behoorlijke tijd om hem op te pakken. Gacy overtuigde de politie namelijk dat de jongens al waren vertrokken. Zijn slachtoffers lagen al die tijd dood in de kruipruimte, maar de politie kon de simpele optelsom niet maken.

Zijn misdaden escaleerden en werden steeds brutaler. Zijn oog viel nog steeds op tieners, die hij overtuigde of dwong mee naar zijn huis te gaan. De jongens waren zich van geen kwaad bewust.

“Seriemoordenaar hebben een gladde tong en een oppervlakkige charme. Ze zijn zich bewust van de gevoelens van de mensen om hen heen. Daarnaast voelen ze kwetsbaarheid en zwaktes als geen ander aan”, legt Dr. Yardley uit. “Alhoewel ze zelf geen emotioneel complexe wezens zijn, zijn ze goed op de hoogte van de emoties van anderen. Ze manipuleren hun slachtoffers om dingen te doen die zij anders niet zouden doen. Die oppervlakkige charme levert hier een enorme bijdrage aan. Het is het geloof in hun eigen verzinsels. Ze letten scherp op elke reactie en de getoonde emotie van de persoon aan wie ze hun verzinsels vertellen.

Het is beangstigend.”

Zijn slachtoffers lagen al die tijd begraven in de kruipruimte, maar de politie kon de simpele optelsom niet maken.

ACHTER HET MASKER: KILLER CLOWN Toen het doek viel, kwam Gacy’s ware aard aan het licht.

E

22 December 1978. Gacy bedekt zijn gezicht wanneer hij door een agent de rechtszaal wordt binnengeleid.

EXPERT BIO DR. ELIZABETH YARDLEY Dr Elizabeth Yardley is de directrice van het Centre for Applied Criminology van de Birmingham City University. Zij schreef, samen met professor David Wilson, het boek: Female Serial Killers in Social Context - Criminological Institutionalism en The Case Of Mary Ann Cotton.

enmaal in zijn huis drogeert Gacy zijn slachtoffers met drugs of alcohol. Daarna begint hij aan het “echte werk”. Voor de jongens is het dan vaak al te laat om te realiseren wat er gebeurt. “Het gaat in feite om de toegankelijkheden en mogelijkheden. Door je slachtoffers thuis uit te nodigen, vergroot je het vertrouwen”, stelt Dr. Yardley.

“Op hetzelfde moment creëer je kansen om ze aan te vallen. Hij is een goed georganiseerde seriemoordenaar, in tegenstelling tot een ongeorganiseerde. Gacy was een van de intelligentere seriemoordenaars. De georganiseerde seriemoordenaars zijn zich bewust van de forensische onderzoeken die volgen na een moord. Aangezien moorden iets is waar ze veel plezier uit halen en wat ze zo lang mogelijk willen doen, zullen ze alles op alles zetten om hun sporen te wissen.”

Het kost de politie zes jaar voordat ze de “Killer Clown” eindelijk te pakken krijgen. In die jaren is hij meerdere keren gekoppeld aan

de vermiste personen. Gacy wimpelt de politie telkens af door te zeggen dat de jongens alweer vertrokken zijn. Zelfs als hij wordt aangevallen door een van zijn slachtoffers, een jongen die hij had verkracht, weet de politie de connectie niet te leggen. De jongen zou volgens Gacy simpelweg boos zijn vanwege een ruzie over zijn ontslag.

“Iets wat wij criminologen vaak zien is ontkenning”, zegt Dr. Yardley. “Zelfs wanneer mensen met de neus op de feiten wordt gedrukt, interpreteren ze de feiten op een manier die hun (niet) handelen rechtvaardigt.

Accepteren dat iets werkelijk is gebeurd, werpt de status-quo omver. Dit gebeurt tegenwoordig ook met de huidige claims over het seksueel misbruik. Het is makkelijker om het probleem niet te erkennen. Als een persoon niet binnen het plaatje van het ideale slachtoffer past, dan zal die persoon minder snel worden gezien als een slachtoffer. Het uitschot van de samenleving, de verstotelingen en weglopers, zullen minder snel gemist worden. Daarom zijn zij vaker het doelwit van een seriemoordenaar.”

19

54

INTERVIEW STEVE AVERY

INTERVIEW

“STEVEN AVERY IS SCHULDIG” IN 2003 HIELP PLAATSVERVANGEND PROCUREUR-GENERAAL MICHAEL GRIESBACH MEE MET DE VRIJSPRAAK VAN STEVEN AVERY VOOR EEN VERKRACHTING DIE HIJ NIET BEGAAN HAD. NU ONTHULT GRIESBACH WAAROM HIJ ERVAN OVERTUIGD IS DAT AVERY JOURNALISTE TERESA HALBACH WEL HEEFT VERMOORD.

S

Tekst: Tanita Matthews

destijds ingeluisd door de sheriff en inds het tien uur durende eerste de officier van justitie, het was een seizoen van Making a Murderer smerige onterechte veroordeling. Het eind 2015 werd uitgezonden, Michael Griesbach komt oorspronkelijk uit gebeurde niet per ongeluk, dit ging is het verhaal van Steven Avery een Milwaukee. In 1991 verder dan nalatigheid. Het werd veelbesproken onderwerp onder verhuisde hij met zijn al vroeg in het onderzoek duidelijk Netflix-fans. Kijkers zijn gefascineerd vrouw naar Manitowoc, dat ze wisten – of in ieder geval door de verschrikkingen van zijn zes jaar nadat Avery ten onrechte tot konden weten – dat Steven Avery onterechte veroordeling in 1985 voor gevangenisstraf onschuldig was. Maar dat neemt niet verkrachting en poging tot moord. In veroordeeld was voor weg dat Avery daarvoor ook al een 2003 werd hij vrijgesproken, maar het verkrachten van paar ernstige dingen had gedaan en nog geen twee jaar later viel de politie Penny Beerntsen. Hij is momenteel aanklager in sexueel afwijkende neigingen had die bij hem binnen en arresteerden ze Wisconsin en lid van de raad van bestuur van het Wisconsin Innocence Project. volgens mij in Making a Murderer hem op verdenking van moord op een zeer geminimaliseerd zijn. Dus jonge journaliste. Belastend bewijs wanneer ik in mijn boek de nieuwe moordzaak behandel, en een politiekorps met een louche geschiedenis leidden tot kijk ik zo goed mogelijk naar het bewijsmateriaal. Volgens een aangrijpende juridische strijd over zijn onschuld. We mij toont dat duidelijk aan dat Steven Avery schuldig is. Het spraken met Michael Griesbach die in het begin van de serie is een afweging die je maakt en ik denk dat sommige mensen te zien is terwijl hij Avery verdedigt wanneer DNA-bewijs de hun afweging puur op de documentaire gemaakt hebben, man vrijpleit van zijn veroordeling uit 1985. In het boek De waarvan ik – en vele anderen met mij – denken dat er een Onschuldige Moordenaar geeft Griesbach zijn mening over de eenzijdige voorstelling van zaken in wordt gegeven.” moord waarvan hij denkt dat Avery wel schuldig is.

BIO MICHAEL GRIESBACH

Aanvankelijk werkte je mee aan de vrijspraak van Avery in 2003 voor verkrachting en poging tot moord. Wat maakt dat je nu, jaren later, gelooft dat hij schuldig is aan ernstige misdaden in een andere zaak?

“De manier waarop ik de dingen bekijk is dat je bij ieder geval moet uitgaan van de afzonderlijke feiten. In het eerste geval in 1985 was er geen twijfel – als je naar de feiten kijkt – dat Steven Avery onschuldig was. Hij was er

Links Terwijl Steven in de gevangenis zat voor een misdrijf dat hij niet had begaan, verliet zijn vrouw Lori Mathison hem en nam ze hun vier kinderen mee.

Van welk bewijsmateriaal in Avery’s zaak zouden fans op de hoogte moeten zijn, waarvan de serie geen of te weinig melding maakt?

“De kogel die in de garage is gevonden. De documentaire suggereert dat die gevonden werd door de politie van Manitowoc, maar het was de politie van een ander district. De documentaire richt zich op het begeleidende formulier bij het bewijsmateriaal, van agenten uit het district Manitowoc. Dat is slechts administratie. Kijk je naar de processtukken en het politierapport, dan is het duidelijk dat de kogel is gevonden door de politie van een ander district. Dus wat betekent dat?

Dat een kogel met het DNA van het slachtoffer in zijn garage is gevonden, de plek waarvan Brendan Dassey zegt dat Steven Teresa doodschoot. Dat is nogal belastend bewijsmateriaal.

55

62

INTERVIEW

IS DE Z DIAC CODE GEKRAAKT? DE MANIAKALE MOORDENAAR DIE VERANTWOORDELIJK IS VOOR DE BEKENDSTE ONOPGELOSTE ZAAK TER WERELD, VERTELDE VIJFTIG JAAR GELEDEN AL WIE HIJ WAS AAN RECHERCHEURS IN CALIFORNIË. ER WAS ECHTER ÉÉN PROBLEEM: ZIJN BEKENTENISSEN WAREN ONOPLOSBARE CRYPTOGRAMMEN. EEN TEAM VAN ONDERZOEKERS DENKT DE CODE GEKRAAKT TE HEBBEN. TEKST BEN BIGGS

63

110

ENGELEN DES DOODS

ENGELEN DES

DOODS Niet alle seriemoordenaars houden zich schuil in de schaduwen van de samenleving. Sommige zijn vertrouwensfiguren, die zich in volle zicht verborgen houden.

Tekst Dr. Abby Bentham

H

et Britse volk houdt van de National Health Service (NHS), en terecht. Dag en nacht werken daar toegewijde artsen en verpleegkundigen om levens te redden en kwetsbare personen te verzorgen. De liefdevolle en professionele zorg heeft hun de welverdiende reputatie van helden, heiligen en engelen opgeleverd. Maar heel soms is het vertrouwen in deze ‘engelen’ misplaatst.

De zaak van Genene Jones, een Texaanse verpleegkundige die in 1984 werd veroordeeld voor de moord op een peuter, was destijds wereldnieuws. In Britse ziekenhuizen kwamen voor zover bekend zulke dingen niet voor – het idee dat verpleegkundigen bewust patiënten doden was onvoorstelbaar. Dat veranderde radicaal in 1991, toen Beverley Allitt aan het moorden sloeg. In acht weken tijd doodde zij drie baby’s en een jongen van elf, en bracht zij negen andere kinderen letsel toe. Opeens werden politie en publiek geconfronteerd met een beschermengel die zich had ontpopt als engel des doods.

Sindsdien is het begrip ‘engel des doods’ diep geworteld in het culturele bewustzijn. Het is zelfs uitgegroeid tot een populair onderwerp voor documentaires, boeken en films over waargebeurde misdrijven. Gelukkig zijn dergelijke misdaden uiterst zeldzaam, maar wanneer ze aan het licht komen, leiden ze altijd tot uitvoerige en hysterische berichtgeving. In een wanhopige poging om de gespletenheid van de verzorger c.q. moordenaar te

111

MAAK KENNIS MET MEER TIJDSCHRIFTEN

BESTEL SNEL & GEMAKKELIJK OP

WWW.FNL.NL