GOIRLES BELANG - WOENSDAG 18 FEBRUARI 2015
PAGINA 1 60e JAARGANG - No. 8 / WOENSDAG 18 FEBRUARI 2015
goirles belang | goirlesbelang
•
5051 NR
@goirlesbelang
Goirle
CC Jan van Besouw 5
Oplage: 18.000 ex.
•
-
tel. 013-5341217
•
Email: redactie@gbg.nl
Gemeentepagina 8 & 9
-
•
www.goirlesbelang.nl
Familiepagina 10
Hart en ziel voor Riel
Ton van Gool: “Laat alsjeblieft niets verloren gaan!”
-
•
Kerkpagina 11
Klachten bezorging: 073 - 544 30 30
-
Memorandum 12
Woensdag 25 februari verschijnt onze
S P E C I A L
SENIOREN Wilt u hierin adverteren, bel 013-5341217 of mail naar redactie@gbg.nl Foto’s in opdracht van Goirles Belang gemaakt, zijn van
door: Norbert de Vries De Kosterei te Riel. Op het naamplaatje op de deur lees ik: “Ton van Gool, historisch documentalist”. Dan ben ik er zeker van: ik ben aan het juiste adres, en dus bel ik aan. Ton doet open, en nog voor we kunnen gaan zitten, heeft hij me met groot enthousiasme al langs diverse schilderijtjes en foto’s geleid. “Kijk, dit is een foto van mijn geboortehuis. Het is gebouwd in 1875 op de plaats van de vroegere pastorie, en met gebruikmaking van allerlei materialen van de sloop van dat gebouw. Mijn geboortehuis is in 1960 afgebroken, want, zoals je ziet, stond het aardig in de weg. De Kerkstraat moest daar dringend worden verbreed.” Ton van Gool weet alles van Riel, àlles. We staan vervolgens stil bij een mooi schilderijtje van Johan Maes, dat in opdracht van Ton is gemaakt. Het is geschilderd naar het voorbeeld van een ansichtkaart (zie verderop in dit artikel) met de kerk, de pastorie, het H. Hartbeeld, wat spelende kinderen, en, aan de rechterzijde, juist nog een stukje van het geboortehuis van Ton. En opnieuw geeft Ton de historische context. Ik weet nu, dat de vroegere kerk achter de huidige stond. Pas toen de nieuwe kerk in 1896 klaar was, werd de oude afgebroken. Maar ik weet ook van alles over die allang verdwenen oude kerk: het oudste stuk daarvan dateert uit 1444, en het nieuwste stuk uit 1821. Zoveel is zeker, ik ben op bezoek bij een gedreven kenner en vurig liefhebber van Riel. Van Gool in Riel “Mijn grootvader kwam in 1905 in Riel wonen. Hij was in dat jaar benoemd tot veldwachter van de gemeente Alphen en Riel. Ik heb de familiegeschiedenis helemaal uitgezocht en ik kaart gebracht. Dat leidde tot het boek ‘Het geslacht Van Gool’, waarvan ik het eerste exemplaar in 1987 mocht overhandigen aan burgemeester Aarts van de gemeente Gilze en Rijen. Wij komen namelijk uit Gilze en Molenschot. Ik heb tien jaar aan dat boek gewerkt en kon teruggaan tot 1623, tot Adriaan Jasper van Ghoirle. De Van Gools waren landbouwers.” Ton is in Riel geboren - hoe kan het anders - in het jaar 1954. Toen hij een jaar of twaalf was, kreeg hij de smaak van het verzamelen te pakken: bidprentjes, ansichtkaarten, foto’s. “Ik begon met Rielse ansichtkaarten. De oudste kaarten die ik heb, dateren van 1902. Ik heb er in totaal iets van 130, maar er zijn er meer, weet ik. Maar kon je vroeger nog wel een oude ansicht op de kop tikken voor een paar gulden, tegenwoordig vragen ze gerust veertig euro of zo. Dat is gewoon niet leuk meer.” Behalve ansichtkaarten spaarde hij ook Rielse bidprentjes: ruim 1600 heeft hij er. Kortom, hij verzamelt alles over Riel. Maar ook over Alphen (in de tijd van de gemeente Alphen en Riel), en tegenwoordig over Goirle, en over tal van dorpen in de regio.
en Jan van Eijck. Inderdaad, ik bedoel ‘Groeten uit Riel’. Ton vertelt, dat het boekje goed verkoopt. “De oplage was 400 exemplaren, en volgens mij zijn er nu al zo’n 350 van verkocht. Ik zou zeggen: wacht niet te lang, mensen, want zo meteen zijn ze allemaal verkocht, en er wordt geen tweede druk uitgebracht.” Een mooi boekje en een groot succes, maar lang niet het eerste, want Ton heeft bijgedragen aan een lange reeks boeken, vaak samen met die andere Riel-kenner, Jan van Eijck. Bijvoorbeeld het fraaie boek ‘100 jaar kerk Riel’ uit 1997, of, uit 1993, het boek ‘Alphen en Riel, een eeuw foto’s en herinneringen’. Of de boekjes ‘Alphen en Riel in oude ansichten’ uit 1974, en ‘Kent u ze nog…die van Alphen en Riel’ uit 1976. Wie een boek over Riel wil maken, kan niet om Ton met zijn fenomenale kennis en zijn uitgebreide fotocollectie heen.
Boekbinder Op zijn zolder staat zijn bureau en daaromheen staan de kasten met zijn archief. Boeken, mappen met foto’s, allerlei documenten, enzovoort. Het is een ruimte van grote orde, en mij valt op hoe ook oude boekwerken er prachtig en krachtig uitzien. “Ja”, zegt Ton, “ik heb ruim dertig jaar als boekbinder gewerkt, en bij de Tiendschuur leerde ik wel het een en ander op het gebied van restauratie. Dat zie je dan natuurlijk hier terug.” Maar Ton is ook inventief: veel krantenknipsels bewaard hij in Boeken Vorig jaar bracht boekhandel Bui- behangboeken (stalenboeken met telaar een boekje uit over Riel, daarin eindeloos veel soorten samengesteld door Ton van Gool behang). Ergens voor een prikkie
gekocht, en ideaal om knipsels in te plakken. Krantenberichten die zijn belangstelling trekken, gaan niet uitsluitend over het Riel van vroeger. Ook zaken uit de recente geschiedenis vindt hij belangrijk genoeg om te bewaren, zoals de benoeming van Obama tot eerste zwarte president van Amerika. Ook over president Kennedy heeft hij een kleine verzameling aangelegd. Ook heeft hij heel veel verzameld over de koninklijke families van Nederland en België en de groothertogen van Luxemburg. Maar de hoofdmoot van zijn archief is toch het verleden van Riel en omgeving. Hij heeft een grote bibliotheek opgebouwd in de loop der jaren. Een kapitaal aan boeken. “Ach”, relativeert hij, “ik besteed mijn geld niet in het uitgaansleven, maar geef het allemaal uit aan mijn hobby.” Vervolg op pagina 3 Bovenstaand artikel is ook te lezen op www.goirlesbelang.nl
columnade
R e d a ct i e : de Hovel 46
60
Weekblad voor Goirle, Riel, Poppel, Tilburg-zuid
nn nnee enn o o e ee o o l bbbb nndd nnl bbee aarroo vvrraa lm ddee ell lm wwii vvaann errwwiie vve tteell mm llele hhaann nneegg i i ww jojo xxkk mmaa
Trampoline Bedenk mens dat je stof bent en tot stof zult weerkeren. Het zijn de ernstige woorden van Aswoensdag; wie vanmorgen een askruisje heeft gehaald, kreeg die woorden er gratis bij. Wie had ooit gedacht dat die woorden niet alleen voor de mens maar ook voor zijn kerk van toepassing zou worden? Althans voor het kerkgebouw. In het aartsbisdom zijn nog zo’n 300 kerken, lezen we; als kardinaal Eijk over tien jaar met pensioen gaat zijn er nog 20 over, zo heeft hij uitgerekend. In de andere bisdommen zal het niet anders zijn. Tussen nu en dan mag er hard nagedacht worden over de bestemming van die gebouwen. In Goirle hebben we die denkoefening al diverse keren ondernomen, zonder tot een bevredigend resultaat te komen. Laatst las ik dat je in een overbodig kerkgebouw trampoline kon gaan springen. Ik zit dan zo in elkaar dat ik onmiddellijk moet denken aan de opwekking: sursum corda, de harten omhoog. Is dit niet – voordat we op de trampoline gingen – altijd al de bedoeling geweest van kerkelijk bewegen? De harten hemelwaarts, in de oude voorstellingswijze omhoog? En was het vervolgens niet altijd de bedoeling om te landen op de grond om daar de goede oude werken van barmhartigheid te beoefenen? Maar nu moet ik iets vertellen over 16 januari 2015. De bieb organiseerde een dialoogochtend; er waren twee tafels met mensen die voorstander waren van de dialoog. Bij het format hoorde dat je elkaar vertelde van je droom. Goed. Mijn linkerbuurvrouw droomde van een wereld waarin de mensen hun gezond verstand gebruiken om tot een oplossing te komen van hun problemen. Een mooie droom. Toen was ik aan de beurt. Dankzij mijn buurvrouw kon ik me afzetten, hier werkte het trampoline principe al. We zullen er met het gezond verstand alleen nooit uitkomen! Ons verstand is te klein, te beperkt, te veel uit op eigenbelang. Daarom heb je religie nodig, om in eerbied te buigen voor wat je te boven gaat. Ik droomde hardop van bijeenkomsten in de kapel van het Jan van Besouw van mensen uit de verschillende godsdiensten: joden, christenen, moslims, hindoes, boeddhisten, ietsisten, maar ook een stevig contingent atheïsten. Want ook zij staan op heilige grond als zij geen genoegen nemen met de gemakkelijke antwoorden van de godgelovigen, als zij het kwaad en het lijden niet kunnen verenigen met het bestaan van een goede god. Bij dit grensoverschrijdend, de religieuze scheidslijnen doorbrekend gezelschap zou ik me graag aansluiten, eens per maand op zaterdagavond bijvoorbeeld, als symbooldaad, als een sprong omhoog naar een wereld waarin we elkaar de tent niet uitvechten. Een meditatief uurtje, met een diep gedicht, hartige muziek of een verheffende gedachte. En dan terug met de voeten op de grond, voor een kop koffie (we moeten bij alles ook altijd denken aan de baromzet van het Jan van Besouw), nader contact en wie weet een mooi werk. Tot mijn verbazing werd er positief gereageerd; enkelen zeiden: ‘organiseer het maar, ik kom.’ En dan? Dan hangt het in de lucht. Bovenstaand artikel is ook te lezen op www.goirlesbelang.nl