DE KAFT Hét blad voor boekhandelaren
‘Rookworsten zijn niet mijn hobby, boeken wel’ Lotte Bosma
23
Ronald Giphart over de Asibot
20 16
Interieurtips voor boekhandelaren
Advertenties
Hart voor de boekhandel Een nieuw jaar, een nieuw magazine. Vanaf deze plek wensen wij u een goed en vooral succesvol 2020. Met de ingang van dit nieuwe decennium introduceren wij met trots De Kaft! Een gloednieuw blad voor u als boekhandelaar. Ons doel is de boekenbranche hulp bieden, zodat we nog lang kunnen genieten van de prachtige boekwinkels. We willen dat de boekhandel weer het kloppend hart van het dorp of de stad wordt, want in deze tijden van digitalisering hebben we naar onze mening de boekhandel juist heel hard nodig. Dat is de plek waar we een goede papieren bundel kunnen pakken om even uit de hectiek van de altijd doorgaande wereld om ons heen te stappen. De boekhandel is een informatiebron voor allerlei dingen, het pand is er om een kopje koffie te kunnen drinken en om mensen te ontmoeten. De boekenwinkel is meer dan alleen een winkel om een boek te kopen; het is een plek waar mensen thuiskomen en waar ze kunnen relaxen. Daarom is hier De Kaft. Een magazine voor de boekhandelaar, maar eigenlijk voor iedereen. Mensen vergeten vaak hoe geweldig deze plek is en met behulp van dit blad kunt u als boekhandelaar ze die liefde voor boeken en boekhandels weer teruggeven.
Redactie De Kaft Myrte Hesselberth Julie van Rooij Nouki Klaassen Juul Muffels Charlot van de Ven
De Kaft - januari 2020
3
Online boekwinkel
Tekst: Myrte Hesselberth en Julie van Rooij Beeld: Bazarow
vóór boekhandelaar Bol.com en Amazon. Twee voorbeelden uit de vele bedrijven die online boeken verkopen (vaak tegen stuntprijzen), daarmee de vraag naar fysieke boekwinkels verkleinen en niets voor de boekenbranche terugdoen. Roeland Dobbelaer steekt daar een stokje voor. In oktober 2019 lanceerde hij het nieuwe online platform Bazarow. Bezoekers kunnen hier niet enkel boeken kopen, maar vinden hier ook nieuws, een agenda, een digitaal magazine en andere boekgerelateerde content. Oftewel “alles wat een echte boekenfan nodig heeft en dat op één site”, aldus Team Bazarow. En naast het bieden van een veelzijdig platform voor de boekenliefhebber thuis, geeft Bazarow ook terug aan de werkende boekensector.
Werkwijze
Dobbelaer, eigenaar van recensentenplatform De Leesclub van Alles heeft in oktober 2019 het online platform Bazarow gelanceerd. Deze website is er volgens Team Bazarow voor de boekenliefhebber, maar tegelijkertijd ook voor de uitgevers, boekenverkopers, schrijver en andere werkenden in de sector. “Wij verkopen boeken, maar zijn niet uit op het maken van winst. Alle winst die we maken investeren we weer in de fysieke boekenmarkt, zodat boekhandels niet uit het straatbeeld van Nederland verdwijnen”, legt Dobbelaer uit. Het gaat volgens hem om het teruggeefkapitalisme. Ze doen iets terug voor de sector waaraan ze vinden dat ze schatplichtig zijn op de volgende drie manieren:
1 2 3
Schrijvers en vertalers
Van de verkoop van elk fysiek boek en eBook gaat vijftig procent van de netto opbrengst terug de sector in.
Uitgeverijen
Hoe groot Bazarow ook wordt, er zal niet met uitgevers onderhandeld worden over hogere kortingen. Op die manier worden uitgevers sterker.
Boekhandels
De fysieke boekhandels worden door middel van het maken van reclame, en op langere termijn ook mogelijk financieel gesteund.
‘Net als de Bazarow in het boek beoogde, gaan we een ‘kleine revolutie’, weliswaar vreedzaam, veroorzaken!’
de naam bazarow
verwijst naar een held uit een geschreven verhaal. Barazow is vernoemd naar de tragische held Jevgeni Vasiljevitsj Bazarow uit de roman ‘Vaders en Zonen’ geschreven door de Russische Toergenjev. Er is heel bewust gekozen voor een literaire, Europese naam en juist geen Engelse. Het klinkt stoer, pakkend en heeft een prettige tongval. En zoals Team Bazarow het verwoord: “Net als Bazarow in het boek beoogde, gaan we een ‘kleine revolutie’, weliswaar vreedzaam, veroorzaken!”
4
inhoud online boekwinkel vóór boekhandelaar boeken in het nieuws
8 boekhandels op social media Waanders in de broeren zwolle tips van interieurstyliste Anne-Catherine
Boekenbranche door de ogen van trendwatchers
12
ronald giphart over de asibot
20
koekje van eigen deeg
18
12
de boekenbaan van de toekomst
tim hofman’s gedichtenbundel
6
10
16
influencers trekken generatie z naar de boekhandel
4
boekenliefhebbers
8
20 21
26 27 28
27
Boeken in het nieuws Tekst: Myrte Hesselberth
Nice to know!
Echt een hebbedingetje In de week van 11 november was het Kookboekenweek en dat mocht, gezien de stijgende populariteit ervan, gevierd worden. Volgens RTL Nieuws steeg de verkoop van kookboeken dit jaar met 4,2 procent ten opzichte van vorig jaar. In 2018 was dat namelijk nog een stijging van 3,5 procent. Jonah Freud, eigenaar van De Kookboekhandel, begrijpt wel waarom kookboeken zo populair zijn. Het is volgens haar echt een hebbedingetje. “Vooral als cadeau om te geven en te krijgen is het leuk. Een kookboek kan heel persoonlijk zijn, want tegenwoordig heb je ze in alle soorten en maten”, aldus Freud.
Stereotypen Het wemelt in de Nederlandse schoolboeken nog van stereotypen. Dat is gebleken uit onderzoek van Judi Mesman, hoogleraar maatschappelijke vraagstukken jeugd aan de Universiteit Leiden. Haar team ploos alle 33 schoolboeken wiskunde en Nederlands uit die worden gebruikt in de brugklas. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat vrouwen in het lesmateriaal ondervertegenwoordigd zijn. Van de personages met een beroep is zelfs maar 28 procent een vrouw. Mannen zijn oververtegenwoordigd wanneer er iets technisch moet worden gedaan en LHBTI+’ers ontbreken in de leermiddelen helemaal. Negen procent van de personages in de teksten heeft een niet-westerse naam, terwijl in Nederland volgens het CBS 13,4 procent van de mensen een niet westerse naam heeft.
Het tienerbrein Stichting Lezen moedigt met hun nieuwe campagne pubers aan om vaker een goed boek te pakken. Dit omdat lezen volgens hen erg belangrijk is voor het tienerbrein. Linda van Leijenhorst, universitair docent ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden, vindt de campagne een goed idee. “Het belangrijkste dat we de afgelopen jaren over het jonge brein hebben geleerd, is dat het nog lang doorontwikkelt. Hierdoor kunnen jongeren gemakkelijk nieuwe dingen -zoals bijvoorbeeld woorden- oppikken. Hoe onze hersenen zich ontwikkelen, ligt niet vast vanaf de geboorte. Hoe meer je met je brein doet, hoe beter het kan groeien en ontwikkelen. Lezen is daar een mooi voorbeeld van, want je zet je hersenen flink aan het werk”, aldus Van Leijenhorst.
6
Storysign Leren en lezen is iets dat normaal gebeurt door klanken te koppelen aan woorden. Voor slechthorende kinderen is dit echter een stuk moeilijker dan voor kinderen met een goed gehoor. Nieuwe technologische ontwikkelingen bieden vanaf nu mogelijkheden in de vorm van een app. De app, genaamd StorySign, helpt kinderen met een auditieve beperking bij het lezen. Het ingewikkelde vertaalproces neemt per boek tien tot twaalf weken in beslag. Experts lezen elk boek in dertien talen voor in gebarentaal, terwijl geavanceerde sensoren elke beweging vastleggen. Het resultaat is een complex animatiemodel dat aan een avatar wordt gekoppeld. Zo wordt de juiste animatie getoond zodra de app een woord herkent.
Een nieuwe interessante benadering De Indiase actrice en filmmaker Konkona Sen Sharma heeft haar stem uitgeleend aan het luisterboek ‘Twin Beds’. Volgens haar zijn audioboeken een nieuwe en interessante benadering om de verbeelding van mensen, die niet de concentratie hebben om te lezen, toch aan het werk te zetten. “Het is een feit dat het lezen van een boek steeds minder populair wordt, dus luisterboeken zijn een goed alternatief om onze verbeelding toch te laten werken. Men hoeft namelijk geen extra moeite te doen, maar kan een luisterboek gewoon opzetten”, aldus Sharma. Ook in Nederland zijn er steeds meer luisterboekapps op de markt, zoals Storytel, Trees, Luisterbieb, Snelwegsprookjes en Pocket Cast.
Johan Cruijff de Biografie De Cruyff Foundation wilde dat het boek ‘Johan Cruijff, de biografie’ van Auke Kok uit de boekhandel gehaald zou worden. Kok zei op 13 november in het tv-programma De Wereld Draait Door dat de voormalig stervoetballer geld kreeg van zijn foundation. Het zou gaan om een bedrag van één miljoen euro per jaar voor het gebruik van zijn naam en beeldrechten. De Cruyff Foundation zelf stelde dat zij nimmer dergelijke betalingen heeft gedaan aan Cruijff. Er is volgens hen altijd een strikte scheiding geweest tussen de financiën van de organisatie en die van Cruijf’s privé-leven. Inmiddels heeft de rechter besloten dat de boeken in de winkel mogen blijven mits er een inlegvel tussengevoegd wordt.
Digitale boeken In Duitsland is de omzet van eBooks in de eerste drie kwartalen van 2019 gedaald. In vergelijking met 2018 nam de verkoop met 0,6 procent terug. Er werden in totaal 23,5 miljoen eBooks verkocht en dat is een daling van 3,9 procent ten opzichte van de verkoop in dezelfde periode een jaar eerder. De omzet uit eBooks bedroeg 147,3 miljoen euro en was daarmee goed voor 5,7 procent van de totale consumentenmarkt op het gebied van boeken. Wat deze daling precies betekent voor de Nederlandse boekenmarkt is nog niet duidelijk, maar in ons buurland neemt de vraag naar digitale boeken dus weldegelijk af. De Kaft - januari 2020
7
Booktuber Sabine Ridders
Dé boekenbaan van de toekomst Tekst: Julie van Rooij Beeld: Sabine Ridders
“Book is de Engelse vertaling van boek en ‘Tuber’ is afgeleid van het van het online video platform YouTube. Een BookTuber is dus iemand die video’s maakt over boeken en deze op YouTube plaatst.“
Wanneer is jouw liefde voor boeken ontstaan? “Op de middelbare school kregen we de welbekende CITO toets om onze kennis te testen. Hier scoorde ik, in tegenstelling tot de andere onderdelen, heel erg laag op het onderdeel talenkennis en mijn score was zelfs onder gemiddeld. Ik wilde hier graag aan werken en dacht dat ik door het lezen van boeken uiteindelijk hoger zou kunnen scoren. Zo begon ik met het lezen van de Twilight-boeken en werd het mijn doel om elke maand één boek uit te lezen.” Hoeveel boeken lees je nu per jaar? “Ik stel elk jaar een doel voor het aantal boeken. Als ik het niet haal is dat niet erg, maar het geeft me wel uitdaging. Soms lees ik niet als ik wel had kunnen lezen, het zetten van een doel geeft me dan extra motivatie om er toch even een boek bij te pakken. Ik heb dit jaar al dertig boeken gelezen en daarmee ook al mijn doel behaald! Er liggen nog een paar boeken open, dus ik verwacht dat ik aan het einde van dit jaar 35 boeken uitgelezen heb.” Veel meiden op YouTube filmen over beauty of kleding. Waarom ben jij juist gaan filmen over boeken? “Toen ik elf was en in groep zeven van de basisschool zat, had ik zelf ook een beautykanaal. Ik was toen al bezig met het maken van filmpjes over bijvoorbeeld nagellak en plaatste deze op
8
YouTube en Instagram. Op de basisschool werd ik er helaas mee gepest en om te voorkomen dat ik op de middelbare school weer gepest zou worden, verwijderde ik alles. Een paar jaar later was ik na het lezen van de eerder genoemde Twilight-boeken erg benieuwd naar de mening van anderen. Ik zocht online naar filmpjes over Twilight en kwam er achter dat er mensen waren die allerlei video’s maakten over hun favoriete (en minder geliefde) boeken. Ik was gefascineerd en wilde graag met andere mensen praten over mijn gelezen boeken. Met de filmapparatuur van mijn vorige hobby kon ik meteen zelf aan de slag.” Wat vertel je en laat je zien in je video’s? “Vroeger maakte ik vaak ‘to be read’-filmpjes. Hierin liet ik zien welke boeken ik in de aankomende maand wilde gaan lezen. Ik kwam er alleen na een tijdje achter dat ik heel andere boeken wilde lezen dan die ik me eerder had voorgenomen en als ik die andere boeken dan las, voelde ik me schuldig. Ik verloor mijn plezier in het lezen een beetje, dus dat soort video’s maak ik nu niet meer. Ik lees alleen nog boeken die ik echt graag wil lezen. Hierover maak ik dan bijvoorbeeld ‘wrap up’s’ waarin ik laat zien welke boeken ik in de afgelopen maand heb gelezen. Ook film ik af en toe een zogenaamde ‘book haul’ (daarin laat ik mijn nieuw gekochte of gekregen boeken zien), een ‘tag’ (hier beantwoord ik vragen van mijn kijkers) of ‘reading vlogs’ (dan film ik een week in mijn leven, laat ik zien op welke momenten ik lees en vertel ik mijn mening en gedachten die ik heb tijdens het lezen).”
Hoeveel geld verdien je met je BookTube-kanaal?
Hoe zie je de toekomst van jouw BookTube-kanaal voor je?
“Momenteel verdien ik er erg weinig aan, slechts enkele euro’s, en zie ik het echt als een hobby. Als het zou kunnen zou ik het leuk vinden om er mijn bijbaan van te maken, maar dan zou ik ook consistenter moeten uploaden. Dat gaat nu helaas niet lukken in combinatie met mijn studie. Wel heb ik online verschillende andere meiden, zowel uit Nederland als uit het buitenland, leren kennen met een passie voor boeken. Met een paar van hen ben ik zelfs hele goede vriendinnen geworden!”
“Ik hoop dat ik regelmatiger kan gaan uploaden, want ik heb nu nog niet echt een vast schema. Ook lijkt het me leuk om te gaan experimenteren met andere soort video’s, zoals bijvoorbeeld iets over mijn eigen ‘art journal’. Daarnaast had ik nog een ander leuk idee: Sabine’s Cook Nook. Onder die naam zou ik bijzondere gerechten uit boeken als Harry Potter willen namaken in het echte leven!”
Sabine Ridders is 20 jaar en is naast haar studie biomedische wetenschappen actief als BookTuber. Ze heeft 4580 abonnees met in totaal 172.000 weergaven. Sabine’s favoriete genre is Young Adult en haar favoriete boeken zijn ‘The exact opposite of okay’ en het vervolg ‘A girl called shameless’. Haar geheime talent is haar enorme talenknobbel waarmee ze foutloos verschillende accenten na kan doen.
De Kaft - januari 2020
9
BOEKHANDELS BOEK HANDELS Instagram is hÊt online platform waar boekfanaten hun liefde voor boeken middels foto’s kunnen delen met de wereld. Vooral de jeugd is tegenwoordig haastig opzoek naar leuke kiekjes om te delen met hun vrienden en volgers. Met een leuk en uniek meubilair heeft boekenwinkel Paagman in Den Haag het goed bekeken. Een mooie en lekker zittende stoel om even rustig een boekje in te lezen, dat is toch hemels? illustraties
Zeker tijdens de koude wintermaanden genieten boekliefhebbers van een warme kop thee of koffie tijdens het lezen. Dikke wintersokken mogen daarbij niet ontbreken. Vandaar de zeer uitgebreide sokken collectie in de Almeerse boekhandel Stumpel. Met dikke sokken aan is het winterse gevoel voor lezers helemaal compleet!
In november staan de kookboeken centraal. Een maand waarin veel boekhandels kookboeken eens extra in het zonnetje zetten. Bij boekhandel Dominicanen in Maastricht weten ze hier wel raad mee. Zij nodigden presentatrice Tooske Ragas uit om in de winkel een recept uit haar eigen kookboek klaar te maken. Op deze manier worden mensen lekker gemaakt met de gerechten en maken ze kennis met haar kookboek. Er wordt op een leuke, interactieve manier extra aandacht besteed aan de kookboeken.
op social media Tekst: Nouki Klaassen en Charlot van de Ven
Waarmee kun je beter mensen naar je winkel trekken dan met live muziek? Boekhandel ‘t Spui in Vlissingen zet muziek in om klanten naar de winkel te trekken. Tijdens de week van het Zeeuwse boek treden Wessel & Co op, een iconisch Zeeuws duo dat bekend is in Zeeland. Ze spelen live met een band midden in de boekhandel. De Zeeuwse boekverkoper zorgt regelmatig voor leuke evenementen in de winkel. illustraties
Er zijn boekenwinkels die zo veel boeken hebben, dat de verkopers bijna niet meer weten waar ze alles moeten laten. Boekenzaak Colette in Den Haag is hier een voorbeeld van. Voor chaotische boekenliefhebbers een paradijs, voor geordende lezers misschien iets minder. De winkel ziet er wellicht een beetje stoffig uit, maar heeft wel een voordeel: met zoveel keuze zit er altijd wel een leuk boek bij!
Wat vind jij van deze online berichten? Laat het weten via onze website dekaft.nl. Ken jij een boekhandel die dit nĂłg beter kan? Zend jouw favoriete online bericht in en laat weten wat je hier zo bijzonder aan vindt. De meest opvallende berichten krijgen een plekje in de volgende editie van De Kaft. Paagman vestiging Centrum, Lange Poten 41 Den Haag
Waanders in de Broeren heeft zich in 1836 in Zwolle gevestigd als boekhandel, drukkerij en uitgeverij. Deze laatste twee werden in 2009 verkocht en er werd gezocht naar een nieuwe locatie voor de boekhandel. In deze tijd ontstond er in Nederland een trend om bedrijven, in grote oude panden te vestigen, vanwege de ruimte en karakteristieke omgeving. Ook heeft Boekhandel Dominicanen in Maastricht een belangrijke invloed gehad. De boekhandel, die is gevestigd in een kerk, bood inspiratie om ook de oude Broerenkerk in Zwolle om te toveren tot de nieuwe Waandersboekhandel.
De kerk werd gebouwd in 1466 en diende als Katholieke kerk, maar werd later door de protestanten in gebruik genomen. Voor deze stroming protestanten stond een sober leven centraal, en vanuit die levenswijze hebben zij alle muren van de kerk wit gekalkt. In 1983 verlieten de protestanten de kerk en in de dertig jaar daarna heeft het gebouw geen vaste gebruiksfunctie gehad. De Broederskerk werd gebruikt als fietsenstalling, volleybalzaal en zelfs als decor voor techno-feestjes. De toenmalig eigenaar van boekhandel Waanders, Wim Waanders, vond het zonde dat de kerk al zo lang leeg stond. Hij besloot: “Wat zij daar in Maastricht kunnen, kunnen wij hier ook!� Tekst: Julie van Rooij Beeld: Myrte Hesselberth
Op 13 juni 2013 was de Broederskerk klaar voor de heropening. Het originele orgel uit de kerk is al die jaren bewaard gebleven en is nog steeds bespeelbaar. Bij speciale gelegenheden als Valentijnsdag, Sinterklaas en Kerstmis wordt er een orgelspel gespeeld van een half uur, met liedjes die passen bij het thema.
foto’s
De trap was voor toenmalig eigenaar Wim Waanders enorm belangrijk. Het moest toegankelijk zijn voor klanten en logistiek voldoende opslag bieden, maar tegelijkertijd moest ook de historische waarde en ruimtelijkheid van de kerk bewaard blijven. Wim Waanders heeft zelf de eerste ideeĂŤn op papier gezet en van daaruit hebben de jonge, startende BK architecten Wouter en Jos het definitieve ontwerp voor deze unieke trap gemaakt.
foto’s
foto’s
De gewelfschilderingen in de kerk kwamen als een verrassing tevoorschijn tijdens een renovatie in 1983. Door de witte kalk die de protestanten er overheen gesmeerd hadden, waren de tekeningen lange tijd niet zichtbaar. Wel zijn deze goed bewaard gebleven. De schilderingen dateren uit het eerste kwart van de zestiende eeuw en gaan over Christelijke heiligen, afgewisseld met familiewapens van Zwolse families en bloemmotieven.
‘een likje verf op de muur doet al wonderen’
Anne-Catherine Gerets
Tekst en beeld: Nouki Klaassen en Juul Muffels
Anne-Catherine Gerets is een ambitieuze interieurstyliste met een natuurlijke feeling voor sfeer. Ze studeerde vertaalkunde en gebruikte die passie uiteindelijk voor het schrijven van verschillende blogs en zelfs twee boeken. De Vlaamse blondine heeft een unieke kijk op het inrichten van diverse ruimtes. “Vijf jaar geleden heb ik mijn blog over interieur opgestart in België. Het was voor mij vooral een creatieve uitlaatklep naast het werk wat ik destijds deed. Ik vond het ontzettend leuk om te doen en ben er gaandeweg achter gekomen dat ik er graag mijn baan van wilde maken. Ik wist alleen niet hoe ik dat moest realiseren. Ik besloot om zelfstandige te worden en de opdrachten van klanten begonnen al snel binnen te stromen. Omdat ik op social media erg actief was en veel trouwe volgers had, contacteerden twee uitgeverijen mij. Na veel afwegingen en onderhandelingen koos ik voor de uitgeverij waarbij ik het beste gevoel had en sindsdien ging de bal echt rollen. Ik wilde al veel langer een boek schrijven, zeker omdat ik vroeger vertaalkunde heb gestudeerd. Die schrijver zit echt in me. Ik doe heel graag dingen met interieur en styling, maar ik vind de storytelling er omheen ook erg tof. Het liefste doe ik dus een combinatie van dat. Mijn eerste boek Insta Interieur is in oktober 2017 uitgekomen. Anderhalf jaar daarna vroeg de uitgeverij mij of ik een tweede druk van het boek wilde. Ik vertelde ze dat ik misschien liever een heel nieuw boek schreef, omdat het dan meer up-todate zou zijn. Dit omdat de trends in het interieur natuurlijk vaak veranderen. Uiteindelijk heb ik dus ook een tweede boek geschreven dat Into Interieur heet. Dat boek is gericht op een iets oudere doelgroep. Ik zou graag nog een derde boek willen schrijven, maar dan zou ik er meer tijd tussen laten denk ik.”
16
Anne-Catherine Gerets
7 tips voor
1
Gezelligheid in de boekhandel is erg belangrijk. Laat dit gevoel terugkomen in het interieur.
2
Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je winkel er leuk en uitnodigend uitziet. Een likje verf op de muur doet al wonderen.
3
Zet eens een fijne, opvallende stoel in je boekhandel, zodat klanten die een boek willen lezen er ook even bij kunnen gaan zitten. Dit werkt ook uitnodigend.
4
Zorg dat jouw boekhandel een sterk concept heeft met een opvallend logo en goede branding eromheen. Je moet iets hebben wat mensen echt aanspreekt en opvalt.
Je hebt dus al twee boeken geschreven. Heb je altijd al affiniteit gehad met boeken en boekhandels? “Ik ben opgegroeid als boekenwurm. Ik las graag en veel en ik was vaak te vinden in de lokale boekhandel of bibliotheek om mijn favoriete boeken te lezen. Boekhandels hebben anno nu een lastige periode, onder andere omdat ze vaak nogal een stoffig imago hebben. Sommige boekhandels hier in België zijn echt nog oude en stoffige winkeltjes. Ik zou daar wel binnen stappen, maar dan meer met hetzelfde idee als dat je bijvoorbeeld naar een rommelmarkt gaat. In Antwerpen heb je wel een toffe boekhandel, genaamd Cronopio. Dit is een boekhandel die is gecombineerd met een koffiebar. In België zijn verder vooral conceptstores te vinden, want die komen tegenwoordig als paddenstoelen uit de grond.”
Anne-Catherine’s boek: Into Interieur
in de boekhandel Maak gebruik van sociale media. Dit is van belang als je wilt dat mensen weten wat en wanneer er iets te doen is in jouw boekhandel. Dit werkt vooral heel goed als promotie wanneer je wel eens evenementen in je boekhandel organiseert. Zet boeken eens anders weg dan met de rug naar de klanten toe of zet er een korte review bij. Doe het zo dat klanten niet meteen de achterflap van het boek moeten lezen. Het is namelijk lastig voor klanten om een boek voor zichzelf of een ander uit te kiezen, als ze geen idee hebben waar het boek over gaat.
Maak echt contact met je publiek. Post bijvoorbeeld op social media elke maand een top 3 van de meest favoriete boeken met een review van een klant erbij. Betrek de klanten er echt bij.
5 6 7
Wat vind jij van boekhandels? Wanneer zijn ze succesvol? “Het werkt vaak goed als boekhandelaren gaan combineren, dus bijvoorbeeld zoals bij Cronopio met een koffiebar. Daarnaast vind ik dat een boekhandel echt succesvol is als er een goed concept staat. Dat is echt het fundament van je boekhandel. Stel je voor dat je op de dag van vandaag een boekhandel opent. Dan moet je dus opboksen tegen de grote spelers en dat gaat niet zomaar werken. In Antwerpen liggen bijvoorbeeld alle boekhandels in een straal van één kilometer bij elkaar, maar zij ondervinden niet direct concurrentie. Dit omdat ze allemaal een sterk eigen concept hebben.” Anne-Catherine’s favoriete boekhandels “In België heb je een aantal toffe ketens waar ze leuke boeken verkopen en waar de beleving ook echt meespeelt. Eerdergenoemde Cronopio is een boekhandel gecombineerd met koffiebar en zij hebben een duidelijk concept en een ruim assortiment. Copyright is wel een van mijn favorieten. Dit is de boekhandel van het modemuseum en hier verkopen ze onder andere kunstboeken. ‘T Stad Leest is een boekhandel met een eigenzinnige selectie. Ik houd van boekhandels die out of the box denken. Een mooi voorbeeld hiervan is Livraria Bertrand Chiado in Lissabon. Dit is een gigantische boekhandel met een enorm kunstwerk dat in het midden van de ruimte hangt. Het is ooit een drukkerij geweest. Altijd als ik op stedentrips ga, zoek ik als echte boekenliefhebber naar leuke boekenwinkeltjes. Ik geloof dat er nog steeds veel mensen zijn die boeken lezen en ook de jeugd gaat weer steeds meer boeken lezen. Ik hoop echt dat dit zo door blijft gaan.”
De Kaft - januari 2020
17
Tekst: Julie van Rooij en Charlot van de Ven
Boekenbranche door de ogen van
trendwatchers De wereld beweegt en verandert continu. Dit maakt het voor boekhandelaren soms ingewikkeld om erachter te komen waar consumenten, naast de boeken, naar op zoek zijn. In gesprek met trendwatchers in spé is gekeken naar vier belangrijke invloedrijke trends met elk verschillende, praktische voorbeelden om toe te passen in de boekenbranche.
Virtual reality
Bordem Deluxe
Deze trend wordt ook wel VR genoemd. De scheidingslijn tussen online en offline is de afgelopen jaren steeds dunner geworden. Games lijken bijna echt en tegenwoordig heeft iedereen wel een mobiel op zak. Een perfecte kans voor de boekenbranche om hierop in te spelen. Onderstaande tips laten zien hoe je virtual reality kunt toepassen in je winkel:
Tegenwoordig heeft de gemiddelde mens het steeds drukker met werk, gezin, vrienden en opleiding. Steeds vaker zeggen we vanwege drukte ‘nee’ tegen een uitstapje of een activiteit en het hebben van vrije tijd wordt daarom steeds meer als een luxe gezien. De wens om wat meer vrije tijd te hebben laat zich steeds duidelijker zien bij werkend Nederland. De boekenbranche kan hier heel goed op inspelen met de volgende tips:
1 2
18
Maak een filmpje over boeken gericht op kinderen. Kinderen komen op een steeds jongere leeftijd in aanraking met tablets en andere elektronische apparaten. Visualiseer boeken door bijvoorbeeld kleine trailers te maken. Gebruik 3D-beelden van boeken om zo het verhaal van een boek duidelijk te vertellen. Leg VR-brillen in de winkel om consumenten een nóg realistischer beeld te geven van boeken. Maak gebruik van QR-codes voor je boeken. Het toepassen van deze technologie geeft net dat beetje extra aan je boekenwinkel waardoor deze helemaal up-to-date is. De QR-codes kunnen verwijzen naar een podcast, reviewsite of iets anders waardoor de consument meteen kan zien of een boek iets voor hem of haar is.
1 2
Creëer een ruimte in je boekwinkel waar mensen lekker kunnen zitten en ontspannen. Deze hoeft zeker niet groot te zijn, want mensen zoeken graag een knus plekje op om even wat te drinken of een krantje te lezen. Verkoop andere producten of diensten om mensen meer te laten ontspannen. daarnaast zijn klanten steeds meer op zoek naar het beleven van een ervaring, in plaats van het enkel kopen van een product. Organiseer bijvoorbeeld een yoga-ochtend in de boekwinkel. Yoga wordt door velen als rustgevend ervaren en zou goed passen bij de ontspanning die het lezen van een boek biedt. Wil je het wat kleiner aanpakken? Verkoop dan bijvoorbeeld verschillende soorten thee met een ontspannende werking.
Er zijn trends op 3 niveau’s: micro, macro en mega. De megatrends zijn grote ontwikkelingen op de lange termijn waar wereldwijd op wordt ingespeeld, zoals bijvoorbeeld duurzaamheid. Een microtrend is juist een kleine trend in de vorm van een product of dienst, die vaak één tot vijf jaar enorm populair is. Voorbeelden hiervan zijn vleesvervangers en biologische voeding. Macrotrends zitten er precies tussen in en worden ookwel beschreven als waardeverschuivingen. Omdat deze trends aangeven waarom consumenten behoefte hebben aan bepaalde producten, zijn ze voor bedrijven het meest interessant om naar te kijken. Voorbeelden hiervan zijn de groeiende behoefte aan herbruikbare producten en energiebesparing.
Blurring
Artificial Intelligence
Blurring is het mengen van verschillende functies onder één dak. Het speelt een belangrijke rol bij het positioneren van een bedrijf door veranderende klantbehoeften. Het doel is de klanten te verleiden om zo lang mogelijk in de winkel te blijven en zo uiteindelijk meer geld uit te geven. Dit is een trend van alle tijden en is in bijna elke branche wel een of meerdere keren voorgekomen. Zo zijn er tegenwoordig fietsenwinkels die een kopje koffie verkopen, supermarkten die vers bereide maaltijden aanbieden of restaurants die flessen van hun eigen unieke saus verkopen. Bibliotheken hebben nu flexplekken, ze verhuren vergaderzalen en er zijn conceptstores die meerdere jonge ondernemers onder een dak nemen. Het is een interessante trend die op zowel de lange als korte termijn verschillende kansen voor de boekenbranche kan bieden:
Afgekort ‘AI’ of in het Nederlands ook wel ‘kunstmatige intelligentie’ genoemd, is de wetenschap waarbij het denkvermogen van mensen geïmiteerd wordt om het zelfstandig probleemoplossend vermogen van computers en machines te optimaliseren. Apparaten zijn zich niet bewust van hun acties, maar volgen de door mensen gemaakte algoritmes en leren van hun eigen fouten. Verschillende uitwerkingen van AI kunnen ook kansen bieden binnen de boekenbranche:
1 2
Een kinderhoek in combinatie met flexibele werkplekken. Deze kans voor boekhandels speelt in op het drukke leven van werkende ouders in combinatie met de behoefte om meer tijd met de kinderen te besteden. Een boekhandel is een van de weinige plekken die zowel plezier voor kinderen, als rust voor de volwassenen kan bieden. Het idee is om werkplekken te creëren met glazen wanden die uitkijken op een hoek met kinderboeken en eventueel speelgoed. Ouders kunnen in alle rust werken en tegelijkertijd letten op hun kind, dat zich mee laat slepen met prachtige verhalen. In verschillende boekhandels wordt het al gedaan: het toevoegen van een café, koffiecorner, brasserie of zelfs een compleet restaurant. Vaste klanten die de winkel binnenkomen blijven langer, besteden meer geld en gaan met een complete ervaring weer naar buiten. Ook trekt een horecagelegenheid meer onbekende voorbijgangers, die in eerste instantie op zoek zijn naar een plek om te eten of drinken, de boekhandel binnen. Om de horecagelegenheid echt deel uit te laten maken van de boekhandel, zouden er bijvoorbeeld bijzondere koffies, hapjes en gerechten uit kookboeken geserveerd kunnen worden.
1
2
Een op de korte termijn zeer haalbaar voorbeeld, is het toevoegen van QR-codes aan boeken of boekenleggers. Wanneer lezers deze QR code scannen, krijgen zij toegang tot extra materiaal die het verhaal in het boek versterkt. Dit kan bijvoorbeeld een foto of video zijn dat het verhaal voor de lezer visualiseert. Wanneer een boek waargebeurde feiten bevat of zich in de geschiedenis afspeelt, zouden QR codes extra achtergrondinformatie kunnen bieden. Bij kinderboeken zou de QR code gebruikt kunnen worden als link naar een audiofragment die het verhaal aan hen voorleest om een nóg realistischer beeld te geven van het boek. De klantenkaart is niet meer uit de gemiddelde Nederlandse portemonnee weg te denken. Denk aan de bonuskaart van Albert Heijn, de MediaMarkt-club kaart, de klantenkaart van Etos en de Air Miles spaarpas. Al deze passen zijn klantgebonden en slaan het koopgedrag van de klanten op. Zo kunnen winkels hun klanten vele extra’s aanbieden zoals persoonlijke acties, informatie over nieuwe producten en manieren om te sparen. In de boekenbranche valt hier nog veel winst op te behalen.
De Kaft - januari 2020
19
‘Asibot, ben jij de toekomst
van de romankunst?’
Een computerprogramma genaamd Asibot — vernoemd naar de Amerikaanse sciencefictionschrijver Isaac Asimov — scande tienduizend Nederlandstalige werken, bijna een miljard woorden, zonder dat hij van de Nederlandse taal, laat staan onze literatuur wist.Toen Asibot — vraag me níet hoe — zichzelf had geleerd grammaticaal correcte Nederlandstalige zinnen te produceren kon de stijl van individuele schrijvers worden geanalyseerd en geïmiteerd. Wat is de gemiddelde zinlengte van Gerard Reve? Gebruikt Kristien Hemmerechts meer dialoog dan Nescio? Wat is het idiolect van P.F. Thomése? Uiteindelijk lukte het Asibot desgewenst van iedere schrijver een ‘vingerafdruk’ te maken, een set geheel eigen taalalgoritmes. Dus ook van mijn ‘stem’. Hoe maf was dat? Vervolgens konden we aan de slag, Asibot en ik, want onze opdracht was een verhaal van vijfduizend woorden te schrijven. Hij als ‘chef Zinnen’ en ik voor het overzicht, want ondanks zijn fenomenale prestaties is zijn rekenkracht vooralsnog niet toereikend voor een grotere spanwijdte dan tweehonderd leestekens. Het kostte me een paar slapeloze nachten, maar uiteindelijk kreeg ik het kunstje onder de knie en schreven we samen een verhaal waarover zelfs de Volkskrant niet negatief was. Velen hebben me de afgelopen weken gevraagd of ik nu ‘de toekomst’ heb gezien, of schrijvers ooit werkloos aan de kant zullen staan en of een robot ooit de Libris Literatuurprijs zal winnen. Ik denk dat het antwoord op die vraag driewerf ‘nee’ luidt en dat het nog heel wat jaren zal kosten voor de naneefjes van Asibot überhaupt de ‘allerindividueelste expressies van onze allerindividueelste emoties’ weten te verwoorden. Maar… laten we het bij wijze van experiment aan Asibot zelf vragen, want dat is wellicht meer inzichtelijk. Op het tekstvlak van mijn schrijfbot typ ik in: ‘Asibot, ben jij de toekomst van de romankunst?’ Voor het antwoord kies ik ‘Revimov’, oftewel de stem van Gerard Reve: ‘Ja. Maar dat is niet waar. Je hebt een probleem. En je hebt geen enkele reden om je daar niet aan te houden. Je weet dat ik je vertrouw.’ Aha. Oké… Laten we vaststellen dat we hem voorlopig nog de baas zijn, die vermaledijde schrijfrobot. De toekomst zijn we vooralsnog zelf.
20
RONALD GIPHART
In de geschiedenis van de literatuur is de roman meerdere malen doodverklaard, onder andere door Harry Mulisch, die gelukkig wel gewoon romans bleef reanimeren. Was Mulisch’ boutade destijds nog te danken aan de politieke tijdgeest, inmiddels zijn er nieuwe reële vijanden: de verfacebooking en vernetflixering, waardoor vrijwel iedereen in de vrije uurtjes alleen nog maar op zijn of haar schermpje zit te turen. Een andere bron van gevaar lijkt ‘de taaltechnologie’. Dit jaar deed ik mee aan een experiment van het CPNB en een groep wetenschappers. Zou het mogelijk zijn om met behulp van een schrijfbot een verhaal of misschien zelfs een hele roman te schrijven?
Boekenliefhebbers, lettervreters, boekenwurmen en leesgekken delen samen een grote passie: boeken. Vier boekenliefhebbers vertellen over het moment dat hun boekenliefde is ontstaan, hoeveel zij lezen, hun favoriete boek en waarom zij er zo gek op zijn.
“Tegenwoordig kijken mensen meer Netflix, maar ik niet”
foto’s
Tom Deckers is 19 jaar en zijn favoriete boek is ‘Simon vs. the homosapiens agenda’ van Becky Albertalli “Mijn liefde voor lezen komt door de Harry Potter-serie. Ik vond het zo tof dat je je helemaal kon verliezen in die boeken en dat je echt in een andere wereld terecht kwam. Je kunt dan helemaal uit je eigen omgeving stappen en gewoon even relaxen. Daarom lees ik het liefst fantasyboeken over werelden die niet bestaan. Ik vind het daarin ook heel mooi dat je personages ziet ontwikkelen. Het zijn karakters die niet echt bestaan, maar toch kunnen boeken soms zo geschreven zijn dat het lijkt alsof ze er wel echt zouden kunnen zijn. Harry Potter was bijvoorbeeld ook een serie van zeven boeken. Je ziet ook daar dat de personages echt groeien en veranderen. Ik lees echt veel maar ik zou nog meer willen lezen. Als ik het druk heb met school en werk lees ik minder, maar ik lees ongeveer vijftig boeken per jaar. Vorig jaar heb ik zelfs bijna honderd boeken gelezen. Ik denk dat ik nu bijna twee grote boekenkasten vol heb, ik koop namelijk alle boeken die ik lees. Als ik er zo over nadenk, denk ik dat ik echt al een paar duizend euro heb uitgegeven aan boeken. Dat is minimaal de helft van het salaris dat ik verdien. Tegenwoordig kijken mensen meer Netflix dan dat ze lezen, maar ik heb dat niet. Het lijkt juist alsof ik minder concentratie nodig heb voor het lezen van boeken. Dan kom ik echt meer tot rust.”
“Rookworsten zijn niet mijn hobby, boeken wel”
foto’s
Lotte Bosma is 20 jaar oud en haar favoriete boek is ‘And then there were none’ van Agatha Christie “Mijn liefde voor boeken is begonnen bij Belle en het Beest. Ik wilde vroeger altijd Belle zijn want zij was slim. Mijn droom was echt om net zoals haar met een trap langs een hele grote boekenkast te zweven. We hebben wel een trap in de boekhandel waar ik nu werk, maar dat mag ik helaas niet doen. Vroeger las ik veel maar daarna werd dat minder. Ik kreeg in de tweede klas van de middelbare school een boek met kerst en merkte dat ik het echt miste om te lezen. Ik vind het tof dat je boeken kunt vinden over alles wat je interessant vindt en ik lees ook veel verschillende genres. Ik werkte eerst bij de Hema maar dat vond ik niet meer leuk. Rookworsten zijn niet mijn hobby, maar boeken wel. Ik liep de boekhandel in mijn dorp binnen en in minder dan een week kon ik al aan de slag. Het leukste aan mijn werk vind ik mensen helpen met boeken kiezen. Vooral als ze dan later terugkomen om te zeggen dat het een goed boek was, weet ik dat ik iets goed heb gedaan. Ik zie vaak leeftijdsgenoten die echt balen als ze weer vakken moeten gaan vullen in de supermarkt of gaan bedienen bij een restaurant, maar ik heb dat gelukkig nooit. Ik ga altijd met plezier naar mijn werk en kom voldaan thuis.”
“Lezen heeft mijn inlevingsvermogen vergroot”
foto’s
geert baltussen is 60 jaar oud en zijn favoriete boek is ‘de waarheid over de zaak’ van harry quebert “Vroeger hield ik eigenlijk helemaal niet zo van boeken. Ik kom uit een gezin waarin er niet veel anders werd gelezen dan de krant. Door de jaren heen werd ik steeds enthousiaster over thriller boeken. Vooral de psychologie achter deze verhalen vond ik interessant. Boeken zijn voor mij erg belangrijk omdat lezen een vorm van ontspanning is en omdat ik merk dat mijn inlevingsvermogen door boeken enorm is vergroot. Ik ben tot ik ergens in de dertig was lid geweest van de bibliotheek. Toen ik mijn vrouw leerde kennen, ook een boekenliefhebber, ging ik boeken kopen in plaats van lenen. Mijn vrouw houdt meer van literaire boeken. Samen hebben wij in ons huis een bibliotheek laten bouwen zodat we onze verzameling van 1600 (!) boeken ergens neer kunnen zetten. Thrillers, reisboeken, literaire boeken en kookboeken nemen het grootste gedeelte van onze collectie in beslag. Deze boeken hebben wij in de loop der jaren gekocht, zowel in Nederland als in het buitenland. Ikzelf lees tegenwoordig ook graag op een e-reader, zeker als ik op vakantie ben, maar mijn vrouw geeft nog steeds de voorkeur aan een fysiek boek. Of ik alle boeken in onze bibliotheek heb gelezen? Nee, nog niet, maar het grootste deel wel.”
“Om mijn passie terug te krijgen, begon ik een leesclub met vijf vrienden”
roeland dobbelaer is 56 jaar oud en zijn favoriete boek is ‘de gebroeders karamazow’ van fjodor dostojevski “Mijn liefde voor boeken komt voort uit het feit dat ik uit een onderwijzersfamilie kom. Een familie vol geletterden dus. Mijn ouders wisten dat lezen heel foto’s belangrijk was en dat hebben ze mij altijd bijgebracht. Op mijn derde kon ik lezen en dat ben ik altijd blijven doen. Lezen is een hele milieuvriendelijke manier om de hele wereld over te reizen. Niet alleen in deze wereld maar ook andere denkbeeldige werelden. Nou ben ik niet zo van de sciencefiction, want ik lees liever over realistische werelden en omdat ik veel non-fictie lees weet ik van alles een beetje. Van boeken word je ook empathisch. Je leest over andere persoonlijkheden en zo leer je je inleven in andere mensen. Ik ben ‘De Leesclub van Alles’ begonnen in 2009. Vanaf mijn veertigste had ik diverse managementfuncties en werd ik bijvoorbeeld directeur van een tijdschriftenuitgeverij, waardoor ik weinig meer aan mijn intellectuele passie toekwam. Ik bedacht daarom een leesclub met vijf andere vrienden. We lazen elke maand een boek en kwamen daarna samen om erover te praten. We lazen over zoveel verschillende dingen dat we het ‘De Leesclub van Alles’ noemden. Dit hebben we zes jaar gedaan, maar toen overleden twee leden van de club binnen één jaar. Dat overleefde de club niet. Ik heb er een website van laten maken en begon met recensies schrijven. Al mijn collega’s en vrienden hebben zich ook aangesloten en zo is het een platform over boeken geworden met veel professionals én vrijwilligers. Nu is De Leesclub van Alles een van de grootste boekensites van Nederland. Sinds kort is De Leesclub gekoppeld aan de verkopende boekensite Bazarow.com die we in oktober hebben gelanceerd.”
Influencers trekken
Tekst en beeld: Myrte Hesselberth
Generatie Z naar boekhandel
‘Influencer’ is volgens de definitie van Influencer Agency een persoon die via social media mensen kan beïnvloeden. Influencers zijn in grote getale aanwezig op platforms als Instagram, YouTube,Twitter en Snapchat. Ze bouwen een steeds groter netwerk op met duizenden en soms zelfs miljoenen volgers die dagelijks hun foto’s en video’s bekijken. Naast de grote online activiteit brengen influencers tegenwoordig ook steeds vaker een boek uit onder hun naam, met verbazingwekkende verkoopcijfers als gevolg. De grote vraag hierbij luidt: waarom zijn boeken van influencers zo geliefd? Waar gaan deze, vaak non-fictie, boeken precies over? En waarom vinden kopers dit zo interessant? Happy Life Het begon al in 2014. Beautyblogger en vlogger Mascha Feoktistova, online bekend onder de naam ‘Beautygloss’, was een van de eerste influencers in Nederland die een boek uitbracht. Ze begon met het boek Happy Life en later bracht ze ook nog Happy Love Life op de markt. Het eerste boek gaat over haar eigen leven, dingen die ze zelf heeft meegemaakt en tips die ze anderen zou geven. Happy Love Life heeft dezelfde opzet, maar gaat vooral over de liefde. Andere influencers zagen dit succesvolle voorbeeld en volgden met hun eigen boek. Enkele voorbeelden hiervan zijn: ‘On Top’ van Anna Nooshin, ‘My Way’ van Monica Geuze en ‘Knolpower’ van Enzo Knol. Generatie Z Om een antwoord te kunnen geven op de vraag waarom boeken van influencers zo geliefd zijn, moet eerst gekeken worden naar de reden waarom influencers zelf zo populair zijn. Influencers zijn vaak bekend geworden via sociale media. Ze creëren content dat voor een groot publiek interessant is, maar bereiken daarmee vooral de jongere generatie. Er was een tijd dat televisie een extreem populair medium was, maar deze grote schermen zijn in razend tempo ingewisseld voor de kleinere schermen van tablets en smartphones. Mede daardoor wordt tv ook een steeds minder effectief medium om te adverteren. Uit onderzoek blijkt dat in Amerika slechts achttien procent van generatie Z (de groep die is geboren tussen 2000 en 2015) en maar 25 procent van de millennials vindt dat advertenties
26
via tv hun gedrag beïnvloeden. Individuen geboren in deze generaties grijpen steeds meer naar sociale media. Advertenties Er kan dus geconstateerd worden dat het gebruik van sociale media, vooral onder jongeren, steeds meer toeneemt. Ondanks de vele uren die tieners online besteden, is het voor bedrijven nog steeds niet makkelijk om hen te bereiken. De jonge generatie lijkt juist een afkeer te hebben tegen online advertenties. Uit een onderzoek van Kantar Millward Brown is gebleken dat slechts vier procent van de jongeren in Generatie Z en zeven procent van Generatie Y geen moeite heeft met video-advertenties voorafgaand aan de door hen gekozen video. Influencers zijn vrienden Daarentegen is de meest effectieve manier om jongeren te beïnvloeden wél online te vinden: influencers. Uit onderzoek van Google blijkt dat zeventig procent van de jongere Youtubeabonnees zegt dat ze een betere connectie voelen met YouTube-creators dan met traditionele celebrities. Daarnaast zeggen vier op de tien millennial-abonnees dat hun favoriete YouTuber hen zelfs beter begrijpt dan vrienden. Deze waardering heeft als gevolg dat het bijna anderhalf keer zo waarschijnlijk is dat Generatie Z een product koopt wat door een influencer is aangeraden.
Vooral Instagram populair Voor bedrijven wordt influencer-marketing dus steeds aantrekkelijker. Alleen al in 2017 is de term ‘influencer-marketing’ 325 procent vaker gezocht op Google dan het jaar ervoor. Het grootste online-platform voor influencermarketing is Instagram. In 2017 waren daarop maar liefst 12,9 miljoen posts gesponsord door een merk. Influencers zijn, voordat ze beginnen, vaak geen celebrities. Normale mensen met een passie voor een bepaald onderwerp en niet bang om de wereld erover te vertellen. Dat maakt ze zo succesvol. Omdat het (vaak) gewone mensen zijn kunnen hun volgers zich beter met hen identificeren en komen ze geloofwaardiger over. ‘Als zij zeggen dat het goed voor hen is, dan zal het ook wel goed voor mij zijn, toch?’ Door een boodschap uit te zetten naar influencers, kunnen zij deze bij hun volgers promoten en zo op een snelle en effectieve manier een groot publiek creëren voor het bedrijf.
‘Debuutschrijvers bekend maken is erg moeilijk, influencers hebben al een groot bereik’ Identificeerbaarheid Dat mensen zich met de influencers kunnen identificeren maakt het voor uitgevers interessant om boeken over deze mensen uit te geven.
Tim Hofman
Ook presentator, journalist en columnist Tim Hofman heeft meerdere boeken geschreven. Hij kwam met een nieuw genre onder de influencers: de dichtbundel. Zijn laatste boek, genaamd ‘Grappig Jammer’, werd in november 2019 uitgebracht. Dit na het enorme succes van zijn eerste gedichtenbundel ‘Gedichten van de broer van Roos’ uit 2017. “Tim’s nieuwe bundel staat vol met werk over leven en dood, (mislukte) relaties, seks, religie en de maatschappij. Thema’s die ook in zijn generatie de hoofdrol spelen”, aldus uitgeverij Meulenhoff, die het boek uitgeeft. Naast dat hij dit boek uitgaf, koos Hofman er ook voor om een signeertour te doen bij boekhandels in heel Nederland. “Boeken van influencers zijn niet alleen een manier om meer omzet te draaien, maar vooral ook om meer mensen naar de winkel te krijgen door bijvoorbeeld een signeersessie of
Boeken van onbekende romanschrijvers verkopen pas nadat de eerste lezers hen een podium bieden. Bij influencers werkt dit andersom, zij hebben al een groot podium om hun boek te promoten. “Hun bekendheid helpt natuurlijk mee. Het is heel moeilijk om een totaal onbekende debutant een goed podium te geven. De influencers hebben zelf al een flink bereik”, zegt senior uitgever van Unieboek/Het Spectrum Antje Bosscher. Voor uitgevers is het daardoor dus interessant om in zee te gaan met influencers. Hun boeken zijn vrijwel allemaal hyperpersoonlijk en gaan veel over hun werk. Volgers vinden het interessant om te lezen hoe hun internetidolen zo groot zijn geworden. Fans De reden dat boeken van influencers zo geliefd zijn, begint bij de verandering van de media. Traditionele media als televisie en kranten worden steeds minder populair door de opkomst van sociale media. Op die sociale media bevinden zich mensen met een grote hoeveelheid volgers die ze hebben gegenereerd door hun gemaakte content. Deze mensen worden groot op social media en veranderen voor hun volgers in idolen. Boeken van idolen worden op hun beurt weer goed verkocht omdat de fans tegen de influencers opkijken. Ook al hebben sommige boekhandelaren misschien geen idee wie al deze influencers zijn, het is toch verstandig om hun boeken aan te bieden. “Het zijn voor hen toch een soort idolen die ze hier in de winkel kunnen ontmoeten.” Als je de wachtende mensen in de rij vraagt waarom ze bij Hofmans boeksignering zijn, kijken ze je vooral heel lang aan. Waarschijnlijk omdat ze het zelf eigenlijk ook een lastige vraag vinden. Na even nagedacht te hebben, antwoordt een meisje van een jaar of zeventien: “Ik vind Tim gewoon heel tof omdat hij altijd voor iedereen opkomt en hij heel erg taboedoorbrekend is. Hij is heel vrijzinnig en dat kan ik wel waarderen.” Op de vraag waarom ze dan zo graag een handtekening van hem wil, zegt ze: “Dat weet ik eigenlijk ook niet. Ik vind hem gewoon tof en wilde hem graag eens in het echt zien. Hij is een idool voor me.” Al komen fans niet speciaal voor het boek, dat influencers echt meer mensen naar de boekhandel trekken is zeker een feit.
boekpresentatie te organiseren”, legt Christiaan Nannen van boekhandel Scheltema in Amsterdam uit. Vroeger kwamen mensen volgens hem vooral naar de Amsterdamse boekhandel voor boekpresentaties van romanschrijvers, maar die tijd is voorbij. Voor de opkomst van de schrijvende influencers werden er nog maar weinig literaire evenementen georganiseerd. Dit om de simpele reden dat de klanten niet langer geïnteresseerd waren. Sinds de opkomst van social media en de groei van influencers is er juist weer een stijgende lijn te zien in de evenementen. “We zien dat vooral de jongere generatie de auteurs nu het meest interessant vinden”, verklaart Mannen.
De Kaft - januari 2020
27
K EKJE van eigen deeg
Tekst en beeld: Charlot van de Ven
Terwijl de winkels in Eindhoven ‘s avonds al waren gesloten, had boekenwinkel Van Piere op 21 november haar deuren wagenwijd opengezet voor enthousiaste bakliefhebbers. Rutger van den Broek -winnaar van het eerste seizoen van het razend populaire tv-programma Heel Holland Baktgaf een demonstratie van zijn nieuwe boek ‘De Koekjesbijbel’. Al vanaf het begin is de sfeer bij Van Piere gezellig. De vele coupons die bij binnenkomst zijn uitgedeeld worden al snel ingeruild voor een kop thee of koffie. Op de tafels liggen al boterkoekjes te wachten, vers gemaakt door Rutger zelf. Met zichtbaar genot eten de vele gegadigden ze op. Rond kwart over acht is het dan eindelijk zover en begint de bakfanaat aan zijn demonstratie. Al meteen laat hij de mensen lachen om de zwarte latex handschoenen die hij gaat gebruiken. “Ik heb vroeger in de verpleging gewerkt”, begint hij. “Tijdens momenten als deze zie ik wel overeenkomsten met bakken.” Op dramatische wijze trekt hij de handschoenen over zijn handen. Hij begint uit te leggen hoe je de lekkerste soorten varianten van suiker kan maken terwijl er een speciale fles wodka met vanille wordt doorgegeven.
“Ruiken mag, proeven helaas niet”, grapt hij. Achter zijn baktafel is hij ondertussen druk bezig met het kneden van deeg.
Ruiken en proeven
Meer dan alleen een komische bakavond is het zeker. Rutger beantwoordt vragen vanuit het publiek en heeft voor elk bakprobleem wel een handige oplossing. De Heel Holland Baktwinnaar laat iedereen eerst zien hoe hij de beste koekjes maakt en deelt deze later uit aan het publiek. “Deze mag je ruiken én proeven”, zegt hij als vervolg op zijn grap over de wodka. De fijnproevers hebben zichtbaar moeite met het kiezen tussen de amandelkoek, spritskoek of de kattentong. “Ik vind de boterkoek bij de koffie heel erg lekker, maar de kattentong is zó krokant dat dat toch mijn favoriet van de avond is”, aldus een bezoeker toen Van den Broek eenmaal klaar was met zijn demonstratie.
28
‘Zelfs mannen die door hun vriendin mee waren gesleept naar de demonstratie hebben een zeer geslaagde avond gehad.’ Een positief geluid
Na een luid applaus is het tijd voor een signeersessie en nog enkele overige vragen. Er ontstaat meteen een lange rij in de richting van de bekende bakker. Wanneer eenmaal alle vragen zijn beantwoord en alle handtekeningen zijn gezet, verplaatst het publiek zich met een tevreden glimlach richting de uitgang. Er zijn veel (positief) verbaasde gezichten te zien. Zelfs mannen die door hun vriendin mee waren gesleept naar de demonstratie hebben een zeer geslaagde avond gehad. Een man zou zelfs nóg een keer naar een evenement van de boekenwinkel willen gaan. “Ik had het niet verwacht, maar ik heb een hele gezellige avond gehad. Rutger kon goed en grappig vertellen en alle koekjes smaakten echt lekker”, spreekt hij vol lof. “Ik hoop dat mijn vriendin ze nu ook gaat maken.” Ook de boekhandelaren van Van Piere zelf vinden de avond geslaagd. “Het is voor ons heel fijn om te zien dat iedereen een leuke tijd heeft gehad en daar gaat het voor ons om.” De Kaft - januari 2020
29
Voor het lekkerste kopje koffie bij je favoriete boek
Colofon Redactie Algemene Hoofdredactie: Julie van Rooij Art Director: Nouki Klaassen Adjunct-hoofdredacteur: Myrte Hesselberth Redactie: Myrte Hesselberth, Julie van Rooij, Juul Muffels, Nouki Klaassen en Charlot van de Ven Eindredactie: Juul Muffels
In de volgende editie Vanaf 15 april op uw deurmat
de balans tussen online en offline
in een column van wim de bie
Fotografie en beeld Fotoredactie: Myrte Hesselberth Foto Redactie Assistent: Charlot van de Ven, Nouki Klaassen Redactie beeld en online Video/audio-content: Nouki Klaassen Community-manager: Nouki Klaassen Marketing Julie van Rooij en Charlot van de Ven Vormgeving Julie van Rooij en Nouki Klaassen Met ondersteuning van Curio Breda: Dana van Alphen, Patricia Frèrejean, Sem de Gouw, Mabel Heijkoop, Reno Kraneveld, Nine Kuijpers, Bas Mathijsen, Dani van Merode Remesal, Pasquale Rutgrink, Luka Schultheiss en Nathan van Welsenis Drukkerij SJEF (Dokkum, Friesland) Met dank aan Marlous Mutsaers, Lotte Bosma, Boekhandel Oisterwijk, Roeland Dobbelaer, Tom Deckers, Bertrand Maas, Waanders in de Broeren Zwolle, Peter Baltussen, leerlingen Curio mediavormgeving Breda, Ely-Janne van Asselt, Boekhandel Van Piere, Rutger van den Broek, Veronique van Campen, Ronald Giphart, Tim Hofman, Christaan Nannen, Boekhandel Scheltema Amsterdam, Sabine Ridders, Anne-Catherine Gerets, Michelle Hermans en Ilona Zeebregts Contact Redactie: redactie@dekaft.nl Redactie De Kaft, Postbus 7031 5006 HA Tilburg Tel. 0900 - 543 31 23 (35 cent per gesprek) www.boekbond.nl
Een spoedcursus
sociale media door influencers
Hoe organiseer je
het perfecte boek evenement?
Succesverhalen over
boekhandels die samenwerken
5 boekenliefhebbers
‘het eerste boek waar ik verliefd op werd’
Copyright© 2020 Boekbond. Deze uitgave is opdracht van de Koninklijke Boekverkopersbond. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan De Kaft zonder schriftelijke goedkeuring op te nemen in een leesportefeuille. De Kaft behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.
De Kaft - januari 2020
31
Advertenties