De H.U.T.S

maart 2019

De H.U.T.S. Willemspoort

Paleiskwartier

Deuteren

Oeteldonk 2019

PowerUp 073

De christelijke studenten

Hoe staat het met de bouw van de carnavalswagens?

Het jongerenwerk in Den Bosch

Hoe combineer je het studentenleven met je geloof?

Colofon

2

Ik ben Thijn 20 jaar, ik kom uit Rosmalen. Het mooiste stukje van Den Bosch, en tevens van Nederland is het centrum. Het is gezellig, en al helemaal als het Carnaval is. Dan is Oeteldonk vijf dagen de hoofdstad van Nederland. Ik heb meegewerkt aan de vormgeving van het magazine en een verslag gemaakt over carnaval.

Ik ben Tringa Hasaj, 21 jaar en ik vind Willemspoort het mooiste van Den Bosch. De wijk geeft een gevoel van thuis. Vooral het park is mooi om erdoorheen te lopen. In het magazine heb ik mij beziggehouden met de straatportretten en een reportage.

Ik ben Sanne van de Wetering (19). Ik vind het centrum het leukste in Den Bosch en dan vooral wanneer het carnaval is. De sfeer spreekt mij erg aan en het is natuurlijk het gezelligste feest van het jaar! Mijn verslag, reportage en de vormgeving kun je terugvinden in het tijdschrift.

Hey! Mijn naam is Wouter Frijns, 18 jaar oud. Mijn favoriete ding aan Den Bosch is de sportclub New Heroes. Samen met vrienden genieten van een goeie pot basketbal, daar kun je mij midden in de nacht voor wakker maken. In het tijdschrift zul je mij vooral bezig zien met een reportage en de straatinterviews. Ook zullen er wat foto’s van mij in het blad staan. Veel leesplezier!

Ik ben Dominik Morawiak (21) en ik kom bijna dagelijks in Den Bosch. Het leukste aan de stad vind ik zeker de architectuur. Verder kom ik graag shoppen in Den Bosch en ik ben dol op de Bossche Bollen. In de H.U.T.S. vind je mijn verslag van de HAS Food Experience en ik geef een aantal tips hoe je je in de stad kunt vermaken.

Mijn naam is Nienke Habraken en ik ben 18 jaar oud. Het leukste aan Den Bosch vind ik het mooiste feest van het jaar: carnaval. Daarbij kan ik echt genieten van de oude gebouwen die in Den Bosch te vinden zijn. Voor dit tijdschrift heb ik mij bezig gehouden met de reportage over de stedelijke ontwikkeling en met de vormgeving.

Hoi! Ik ben Lisa Costers, 18 jaar en ik vind het Paleiskwartier in Den Bosch écht een pareltje. De architectuur spreekt me aan en je kan er lekker eten en drinken bij Bagels & Beans. In het magazine heb ik mij vooral bezig gehouden met de foto reportages en de straatportretten.

Ik ben Thomas, 17 jaar en ik kom uit het mooie Breda. Het mooiste stukje van Den Bosch vind ik de Moerputten, omdat het een prachtig stuk natuur is dat je niet elke dag ziet.

Voor het tijdschrift heb ik dan ook de natuurkant voor mij rekening genomen.

3

Editorial

Hoi! Wij zijn redactiegroep 8. We hebben ons de afgelopen weken bezig gehouden met de wijken Paleiskwartier, Willemspoort en Deuteren in Den Bosch. Onder andere kan je lezen over een christelijke studentenvereniging, afval op het Koning Willem 1 College en jongerenwerk. Door te bladeren in het tijdschrift, ´wandel´ je door de drie wijken heen. Het magazine heet ´De H.U.T.S.´ dit is een afkorting voor woorden die Den Bosch als stad omschrijven, namelijk Huiselijk, Uniek, Toekomst, Sociaal. We willen ook Nancy bedanken voor de goede begeleiding tijdens dit project.

Inhoudsopgave De Bossche stedelijke ontwikkeling 4 Het christelijke studentenleven

Paleiskwartier

8

Wat vindt men in het Paleiskwartier? 12 Column Wouter Frijns

13

Has foodexperience

14

Fotocollage Willemspoort

16

Zwerfafval op het Koning Willem I

20 Willemspoort

Wat vindt de Willemspoort?

22

Column Wouter Frijns

23

Open keuken op Koning Willem I

24

Fotocollage Willemspoort

26

Het jongerenwerk van PowerUp 073 30 Deuteren Wat vindt Deuteren?

34

Column Thomas Worms

35

Fotocollage Deuteren

36

Ga het groen in

38

Oeteldonk leeft

40

What to do in Den Bosch?

42

Verslag

Stedelijke ontwikkeling

4

Wonen in ´s Hertogenbosch is enorm in trek. Daarom worden er veel nieuwe woningen gebouwd en dit is nodig aangezien het aantal inwoners elk jaar weer stijgt. In 2017 woonden er ruim 152,000 mensen in deze buurt, in 2018 is dit toegenomen tot rijkelijk 153,00 mensen en dit zijn 72,077 huishoudens. Meer dan 80 procent van de woningen is gebouwd na het jaar 2000 en de bebouwing is nog steeds in volle gang.

Tekst: Nienke

Bron: Brabants Dagblad

Paleiskwartier Een van de nieuwbouwprojecten is ´UPstairs´, dit is een appartementencomplex van 36 meter hoog.

Dit pand lijkt op een gedraaide toren en wordt gebouwd tegen de Paleisbrug en een ander bouwproject voor een hotel. De bouw is op 24 augustus 2018 gestart en het pand is naar schatting in het voorjaar van 2020 klaar. UPstairs is een lastige verwikkeling. De ruimte om te bouwen is maar beperkt, dus wordt er vooral in de hoogte gebouwd. Om een accent neer te zetten heeft HilberinkBosch Architecten een opmerkelijk werk ontworpen. Het gebouw lijkt op een gedraaide toren doordat vier van de elf verdiepingen trapsgewijs uitsteken. Deze steken op ongeveer 12 meter hoogte zeker tien meter uit. Er wordt vooral veel gebruik worden gemaakt van witte en lichtgele bakstenen om zo een zandkleurig effect te creëren. De mogelijkheid is er dat de onderkant van de verdiepingen die uitsteken kan worden gebruikt door kunstenaars, om het zo nog specialer te maken.

De verkoop van de woningen verliep gestaag. Volgens het Infocentrum van het Paleiskwartier was de opkomst bij de start van de voorverkoop uitstekend. Er waren meer dan 400 geïnteresseerden en men was zeer enthousiast. Op dit moment staan er nog zes woningen te koop en zijn er drie woningen die de status ´koop in optie´ hebben.

Vanuit de woning heb je uitzicht op de Paleisbrug, de tweede parkbrug ter wereld. Deze brug verbindt door een 250 meter lange fiets- en wandelverbinding het Paleiskwartier en het centrum. Het is ingericht als park, waardoor deze aansluit op het uitzicht van het natuurgebied De Gement. De bioscoop, de supermarkt, meerdere eetgelegenheden, de Hofvijver én het centrum zitten op loopafstand van de woningen.

5

Bron: www.bastionoranje.nl

Willemspoort Begin februari 2019 is er een plan gepresenteerd voor ruim 450 appartementen met ook zorg-appartementen en studio´s. Het plan is om een pand te plaatsen tegenover de ingang van het Jeroen Bosch Ziekenhuis op de grens van Willemspoort en Deuteren. Hierbij staat niet alleen Willemspoort-Zuid op de planning, maar ook een openbare parkeergarage voor de bezoekers van het ziekenhuis en de bewoner én nog een parkeergarage aan de kant van de Gement voor bewoners van de woningen die daar gebouwd worden. Willemspoort-Noord wordt momenteel gebouwd aan de kant van de Randweg en is een toren met vijftien verdiepingen.

Deuteren In Deuteren zijn in 2017 vier woonblokken gesloopt. Er zijn in totaal 40 woningen gesloopt en deze worden vervangen door opnieuw vier woonblokken, met daarin 52 sociale huurwoningen. Het einde van dit project is eind maart in zicht.

Paleiskw

wartier

‘Een hele gezellige studentenvereniging met respect voor God’

9

Reportage

Een bourgondisch driegangendiner, christelijke liedjes, een spreker en gezellig een biertje drinken in het stamcafé. Dat staat er vanavond op de planning van de christelijke studentenvereniging Ichthus.

Christus, vriendschappen en betrokkenheid staan centraal bij deze vereniging en dat willen ze graag overbrengen op anderen.

Tekst en beeld: Sanne De studenten druppelen langzaam binnen. Iedereen kletst met elkaar over de dagelijkse dingen. Jeanine en Mark, studenten en bestuursleden van de vereniging in ’s-Hertogenbosch, dekken de tafels met gekleurde plastic bordjes, vorken en messen. Als eenmaal iedereen binnen is, gaan ze aan de houten tafels zitten. Mark staat op en verwelkomt iedereen en begint met de mededeling voor deze avond. Hij vertelt dat er vanavond een spreker zijn verhaal zal doen over het thema ‘Vreugde buiten God zoeken’.

Bourgondisch 3-gangendiner Na deze mededeling kan het Bourgondisch driegangen diner beginnen. Elke week verschilt het diner van gerechten. Vanavond is het voorgerecht pizzarolletjes, het hoofdgerecht pasta en het nagerecht vla. Tijdens het diner vertelt Annelies, student en landelijk bestuurslid van Ichthus, wat voor haar de vereniging zo bijzonder maakt: ‘’Bij Ichthus komen studenten uit verschillende kerken en gemeenten bij elkaar. Daardoor stimuleer je elkaar om kritisch naar je geloof te kijken.’’ Ook Marthe, student, vertelt wat Ichthus voor haar bijzonder maakt: ‘’Je komt elke week met andere christenen samen en op mijn school heb ik niet veel christelijke vrienden. Daardoor is het wel leuk om een keer in de week iets te doen met je geloof.’’ Als iedereen alles op heeft, worden de borden en bekers opgehaald. Drie studenten gaan de afwas doen.

De bijbel commissie avond wordt gehouden in de kerk van de Evangelische Gemeente Parousia. Eenmaal in de ruimte waar deze avond gehouden wordt, is er nog niemand. Het is nog erg leeg. Je ziet zes grote banken staan die zwart en rood gekleurd zijn. De banken staan in een kring en in het midden staan twee zwarte rechthoekige tafels. Achter de banken staan drie houten tafels met stoelen waar de studenten gaan eten. Er staan spotlights die roze en groen gekleurd zijn. De rode kleuren van de banken, de roze en groene kleuren van de spotlights geven deze lege ruimte toch een vrolijke en gezellige sfeer.

De christelijke studentenvereniging Ichthus is landelijk en heeft ook een vereniging in ‘s-Hertogenbosch.

Het is een studentenvereniging voor zowel universitaire als hbo-studenten. Ichthus is afkomstig uit het Grieks. Het woord betekent in het Nederlands: ‘vis’. De letters van het woord Ichthus staan voor: Ιησους Jezus Χρστος Christus Θεου Gods Υιος Zoon Σωτηρ Verlosser

Het woord Ichthus vat voor de vereniging de kern van het geloof samen. Met dit woord erkent de vereniging dat Jezus Gods zoon is en dat hij voor de zonden heeft geleden. Ook wordt hiermee erkent dat hij iedereen heeft gered van de dood door deze te overwinnen.

Er zijn op dit moment 16 Ichthus verenigingen in Nederland. Ichthus in ’s-Hertogenbosch bestaat sinds 1984. De vereniging bestaat uit een groep van 26 studenten. Bij de bijbel commissie avond zijn er 16 studenten aanwezig.

De basis van Ichthus is de kring. Deze kring bestaat uit acht of negen leden, die regelmatig bij elkaar komen om te zingen, bijbelstudie te houden en te bidden. Zo proberen zij hun relatie met god te verdiepen. De kringavond is een combinatie van gesprekken over het geloof en de bijbel, contact met de andere kringleden en de gezelligheid. Daarnaast worden er ook verschillende activiteiten georganiseerd waarbij de leden van de vereniging bij elkaar komen. Zo zijn er lezingen en ontspannende activiteiten. Zo wissel je serieuze en best wel diepgaande avonden af met wat luchtige en minder serieuze avonden.

De Deur Naast Parousia heeft de Evangelie Gemeente ook nog de kerk De Deur. Dominee Eric Naus vertelt hoe hij denkt over Ichthus en waar de vereniging voor staat: ‘’Ik ben zelf bekend geworden met Ichthus vanuit mijn studiejaren in Maastricht. Het is een goed initiatief van Ichthus om voor de gelovige studenten een plek te creëren in een stad om samen te komen en samen te delen in het geloof.’’

Hij vertelt ook dat in Den Bosch vooral het katholieke geloof erg bepalend is: ‘’Den Bosch staat vooral bekend vanwege de katholieke St. Jans kathedraal. Waardoor andere kerken en geloofsgemeenschappen in aandacht te kort komen. Daar zou dan ook zeker wat meer aandacht voor moeten komen. Ik juich daarom elk christelijk initiatief toe als het gaat om activiteiten in deze stad.’’

Vreugde buiten god zoeken

10

Nadat de drie liedjes gezongen zijn, neemt iedereen weer plaats op de banken. Er wordt koffie en thee uitgedeeld met een stukje brownie. Dan staat Nelleke, student, op en vertelt dat de spreker zijn verhaal gaat vertellen. De spreker van vanavond is de vader van Jeanine. Dan volgt er een gebed: ‘’Lieve heer, God dankjewel dat we hier met zijn alle mogen zijn Christelijke psalmen om te luisteren naar wat Wim te vertellen heeft.

De andere studenten nemen plaats op de zwarte en Heer, wilt u ons hart en onze oren openen. Dat rode banken en wachten tot de andere drie klaar zijn we uw woord goed mogen verstaan. We wilmet de afwas. Er wordt een muziekje aangezet en ielen ook Wim zegenen. Dat hij de juiste woorden dereen kletst nog wat met elkaar. Als de drie studenten mag vinden. Wilt u hem wijsheid geven en wilt u terug zijn, staat iedereen op en gaat om de tv in een ons allemaal zo zegenen dat we er iets van op kring staan. Ze gaan drie christelijke psalmen, oftewel mogen steken vanavond. Amen.’’ Dan begint Wim christelijke liedjes zingen. De liedjes worden via youtuzijn verhaal te vertellen over het thema ‘vreugbe opgezocht. De lyrics van de liedjes komen op het de buiten god zoeken’. Iedereen is muisstil en beeldscherm te staan en zo lijkt het een beetje op luistert aandachtig naar de spreker. Er worden een karaoke. Een van de liedjes is ‘What a beautiful tussendoor vragen gesteld aan de spreker. Er name’. Iedereen zingt luid en met veel overtuiging mee. wordt ook een stukje voorgelezen uit de bijbel.

11

Ichthus landelijk heeft als missie om leden te ondersteunen bij het realiseren van een paar doelstellingen: De ontwikkeling van de persoonlijke relatie van studenten met God in Jezus Christus, De betrokkenheid tussen de leden te stimuleren en gezamenlijke activiteiten te organiseren ten dienste van de andere doelstellingen. Deze doelstellingen zie je terugkomen bij de bijbel commissie avond.

‘‘Iedereen is muisstil en luistert

aandachtig naar de spreker.’’

Nadat Wim zijn verhaal heeft verteld, blijft iedereen nog een beetje hangen op de bank en wordt er besproken wat ze allemaal geleerd hebben van deze spreker. Dan is het tijd om naar het stamcafé Bar Le Duc te gaan. Iedereen pakt zijn spullen en loopt naar buiten. Een paar studenten gaan niet mee naar het café.

Café ‘Bar Le Duc’ Eenmaal aangekomen bij het café verandert de serieuze sfeer gelijk in een gezellige en losse sfeer. Van serieuze gesprekken over het thema ‘Vreugde buiten god zoeken’ praat iedereen tijdens de wandeling naar het café over waar die nog naartoe zou willen op vakantie.

Iedereen loopt naar binnen en gaat aan een grote lange houten tafel zitten. Het café van binnen is niet groot, maar redelijk smal en is qua inrichting helemaal van hout. Door de donkere kleur van het hout, de sfeerverlichting en de grootte van de bar maakt het een gezellige en knusse ruimte. Bijna iedereen bestelt een alcoholisch drankje op wat enkele studenten na.

Iedereen kletst en lacht gezellig met elkaar. Er worden gefrituurde hapjes bestelt en nog wat wijntjes en biertjes. De avond gaat nog gezellig door tot de deuren van het café zich sluiten.

Straatinterviews

Wat vindt men?

12

Om erachter te komen wat mensen van de verschillende wijken vinden, zijn we de straat op gegaan en hebben we aan verschillende mensen twee vragen gesteld. Namelijk ´wat is volgens jou typisch deze wijk?´ en ´wat zou je willen veranderen?´. Wouter Frijns en Dominik Morawiak zijn in het Paleiskwartier op pad gegaan.

Tekst: Wouter en Dominik Beeld: Thijn

Wat is volgen jou typisch Paleiskwartier?

De architectuur Wat zou je willen veranderen?

Geluidsoverlast door auto’s dichtbij de huizen.

-Hans

Wat is volgens jou typisch Paleiskwartier?

Het gebouw van Van Maerland. Ik woon hier al 16 jaar, en het paleiskwartier is een heel levendige wijk.

Wat zou je willen veranderen?

Geluidsoverlast door treinen, auto’s en bladblazers etc. van de gemeente -Leon

Wat is volgens jou typisch Paleiskwartier?

Gezelligheid. Elke week kun je koffie gaan drinken bij Heinen, en elke laatste donderdag van de maand gezellig gaan lunchen. Verder zijn er in de hele wijk goede voorzieningen

Wat zou je willen veranderen?

Meer groen en minder stenen, zodat je je hond gemakkelijker kan uitlaten. Ook een hondenuitlaatplaats zou niet misstaan.

-Margieta

Column

Huizenmarkt

13

Tekst: Wouter Beeld: Lisa

Laatst liep ik met Lisa voor een fotoreportage door het Paleiskwartier, en toen zei ze iets wat mij aan het denken heeft gezegd: ‘’Ik wil op kamers.’’. Ik bedoel, op kamers gaan.

Dat is toch wel even een grote stap. Geen vertrouwde omgeving meer, veel nieuwe mensen om je heen en veel nieuwe ervaringen.

Spannend, maar vaak ook heel erg leuk.

Ik was vroeger niet goed in economie – en nu nog steeds niet – maar als er heel weinig huizen zijn en er heel veel mensen zijn die huizen willen kopen, dan gaan de prijzen hard omhoog. Dit is ook precies wat er nu in Den Bosch gebeurd. De prijzen zijn gestegen en de tijd die nodig nog was om huizen te verkopen is gedaald.

Maar op kamers gaan is niet niks. Elke maand betaal je een flinke smak geld aan huur en je hebt ook nog andere uitgaven zoals boodschappen, terwijl je als student het toch vaak niet al te breed hebt. En natuurlijk hebben de meeste mensen beschikking tot ‘Ome Duo’ of een Stufi, maar dat is niet altijd genoeg. Na een beetje research ben ik erachter gekomen hoe duur het is om een studentenwoning te huren in ‘s-Hertogenbosch. €420, bruto.

Dat tikt toch lekker aan voor die verhuurders.

Maar dit is nog niet alles. Ook moet de gemeente flink bij gaan bouwen. In het begin van dit jaar stonden in Den Bosch bijna 70.000 woningen. Over negen jaar moeten dat er minstens achtduizend meer zijn: dat zijn achttot negenhonderd nieuwe woningen per jaar.

Wouter Frijns Student journalistiek

Maar waar? Dat is de grote vraag. Waar maak je nog plek in een al volle stad?

Verschillende deskundigen hebben ook aangegeven dat de gemeente snel moet zijn met het aanwijzen van nieuwe gebieden, anders komen ze ermee in de knoei.

Ik weet alleen één ding zeker. Ik ga voorlopig niet op kamers.

Reportage

“Ook bij een melkveebedrijf is innovatie nodig”

14

Eiwitrijk bier, bonbons vol vitamines of thee speciaal voor mannen; voor een doorsnee persoon kunnen deze producten vreemd klinken maar zeker niet voor studenten van HAS Hogeschool. Op 5 februari hebben zij ideeën voor producten gepresenteerd die in de toekomst wellicht in de winkelschappen komen te staan.

Tekst en beeld: Dominik

Een groene loper, ballonnen, een korte rij voor het aanmelden om je persoonlijke keycord te krijgen.

Eenmaal binnen betreed je een grote markt met kleurrijke kramen verspreid over het hele schoolgebouw. Om niet te verdwalen krijgt iedere bezoeker een plattegrond. Het schoolgebouw is verdeeld in vier zones. In iedere zone worden andere ideeën gepresenteerd. Honderden bezoekers – ondernemers, families, vrienden – zijn druk in gesprek met enthousiaste studenten: “Wat een interessant idee, hoe ben je daarop gekomen?” Het publiek kan bij sommige kramen het product zelf ook proeven, bijvoorbeeld pasta met veganistische pesto.

HAS Food Experience is het jaarlijkse evenement waarbij ruim tweehonderd vierdejaarsstudenten van HAS Hogeschool in Den Bosch en Venlo hun afstudeerprojecten presenteren. Studenten laten oplossingen zien voor verschillende uitdagingen op het gebied van voedsel. Deze variëren van het verbeteren van bestaande producten, bedenken van nieuwe producten tot het optimaliseren van werkprocessen. Voor de elfde editie van het evenement zijn vier uitdagingen bedacht.

Ideeën In een lichte ruimte met grote ramen overheerst de kleur blauw van de challenge Consumer & Business.

Doran Piekhaar presenteert de Sap Tap Bar. De consument koopt het abonnement op onbeperkt sap en krijgt een eigen fles met aan de onderkant een unieke QR-code. Daarmee wordt hij herkend door een tap en kan hij zelf sap tappen. “De consument blijkt behoefte te hebben aan vers sap, maar houdt er niet van om iedere keer een sap uit te moeten kiezen en daarvoor steeds te moeten betalen”, vertelt Piekhaar. Rachelle ’t Hart heeft de T-Zak – Thee voor mannen bedacht. ’T Hart viel het op dat thee gezien wordt als een vrouwenproduct. “Ik liep stage op een kantoor waar alleen mannen werkten en ik was de enige persoon die thee dronk. Ik ging onderzoeken wat voor thee mannen zouden willen drinken.”

T-Zak is veel sterker en pittiger dan gewone thee. De thee is alleen in een zakje, want dat vinden mannen praktisch volgens ’t Hart.

Vanuit Consumer & Business loop je door een korte gang, een trapje af naar de donkergroene zone van challenge Lifestyle & Health. Anne Sampers presenteert de door haar bedachte Radler Sport, een alcoholvrije en suikervrije bier met extra eiwit. “Dit product is voor de oudere consument bedoeld. Naarmate je ouder wordt, neemt je spiermassa af. Met Radler Sport kun je genieten en tevens aan je spierherstel werken”, aldus Sampers. Aan de andere kant van het gebouw betreed je de rode zone van StartUps & Entrepreneurs. Daphne Bosma laat haar idee zien: Bee The Change – Verticale kruidentuin. Het is een kant-en-klaar tuintje bedoeld voor mensen die niet veel tijd voor tuinieren hebben. Het idee is dat er meer groen in de Nederlandse achtertuinen komt, wat de bijensterfte tegengaat. “Bijen zijn ontzettend belangrijk voor onze planeet want dankzij hen kunnen andere planten weer groeien”, aldus Bosma.

Werkproces en innovatie

15

Buiten het gebouw leidt een loper langs allerlei foodtrucks richting de kas waar de oplossingen voor de uitdaging Green & Tech worden gepresenteerd. Merel Boschman is de bedenker van The Incognitos: stukken groente die niet verkocht worden terwijl ze eetbaar zijn. “Van een broccoliplant blijft maar liefst 85% achter op het land. Dat deel wordt onder andere als compost gebruikt, maar we kunnen er beter mensen mee voeden.” Green & Tech gaat echter niet alleen over eten, maar ook over het verbeteren van het werkproces op plekken waar eten wordt gemaakt. Dat is ook nodig, want volgens een rapport van het World Economic Forum blijkt dat de voedselsector achterblijft op het gebied van innovatie bij het werkproces. Terug in de kelder van het HAS-gebouw presenteren studenten Emiel van der Bliek, Naomi Ingelse, Rob Hartogs en Joost Huigens hun onderzoeksresultaten op het gebied van de KPI’s (kritieke prestatie-indicatoren red.) bij Royal Friesland Campina.

“We hebben een verbeterplan voor het werkproces opgesteld en aan Campina voorgedragen, bijvoorbeeld op het gebied van de dataopslag.”

“Als HAS zijn we trots op het werk van onze studenten’’ Diverse ondernemers hebben het evenement bezocht om naar de interessante ideeën van jonge mensen te luisteren. Harold Custers van melkveebedrijf Custers-Keursten is onder de indruk van gepresenteerde concepten en benadrukt het belang van innovatie. “Ook bij een melkveebedrijf is innovatie nodig voor originaliteit en het bedenken van nieuwe producten.” Docente Mary van Hoek-Hendriks kijkt tevreden terug op de 2019-editie. “Als HAS zijn we trots op het werk van onze studenten, op hoe zij verbinding maken met ondernemers, journalisten.” HAS Food Experience is volgens Van Hoek-Hendriks succesvol omdat studenten een inhoudelijke boodschap overbrengen en met duidelijke oplossingen komen. Behalve de ondernemer vindt de consument zelf de innovatie steeds belangrijker. “De consument wordt bewuster van hoe men met bronnen omgaat. Onze studenten laten zien dat de nieuwe generatie positieve veranderingen in de toekomst kan brengen.”

Paleiskwartier

Willems

spoort

Hoe moeilijk kan het zijn?

21

Reportage

Elke school heeft er wel mee te maken en iedere leerling maakt zich wel eens schuldig aan vervuiling. Op veel scholen worden er allerlei acties bedacht om afval te bestrijden,maar dat is niet altijd effectief.Ook op het Koning Willem 1 College hebben ze erg last van de grote hoeveelheden afval.Maar,daar hebben ze iets op gevonden.

Tekst en beeld: Wouter

Buiten het scholencomplex is het een beetje een rotzooi. De grond buiten de schoolpoorten hoort dan wel niet direct bij het Koning Willem 1 College, maar de grond is nog wel eigendom van de school. Er staan rond het schoolgebouw erg weinig prullenbakken, wat wellicht de grote hoeveelheden afval op straat verklaart. Er staan namelijk alleen prullenbakken bij de nabijgelegen bushaltes in het Paleiskwartier. Op weg naar de ingang liggen er meerdere blikjes in het gras en ook liggen er verschillende felgekleurde snoeppapiertjes tussen de bladeren op de grond. Aan de zijkant van het schoolgebouw, tegenover de nieuwbouw, ligt tussen het hoge gras allerlei soorten afval.

koning Willem 1 College Maar ook op het schoolplein is het niet raar dat de grond bezaaid ligt met rotzooi. Op weg naar de ingang is het haast niet mogelijk om op een steen te stappen waar geen sigaret op ligt en onder de prullenbak ligt een berg met troep. Eenmaal in de aula worden allerlei soorten afval in bakken op tafel gedeponeerd.

Plastic en klokhuizen van appels, gewoon bij elkaar.

Je eigen afval opruimen. Dat moet natuurlijk beter kunnen, dachten zij bij het KW1C. In 2016 hebben zij in combinatie met Kessels en Kramer een campagne gestart, die ervoor moest gaan zorgen dat scholieren hun afval wél in de prullenbak gooiden. Ze hingen prullenbakken aan bomen en bouwden kooien om de vuilcontainers. Het werd voor de studenten een uitdaging om hun troep in de ‘moeilijke’ vuilnisbak te gooien, waardoor ze het afval hopelijk toch sneller in een ‘normale’ afvalbak zouden gooien.

Gonda Franssen, communicatieadviseur op het Koning Willem 1 College, ziet al wel veranderingen door de acties zoals minder afval op de grond en meer in de bakken, maar het kan altijd beter. ‘’We zien vooruitgang, maar helaas nog niet zoveel als we zouden hopen.’’ Ook gaan er in de toekomst geen nieuwe projecten plaatsvinden. ‘’Nee, er zijn nog geen nieuwe plannen. We brengen wel op de meerdere momenten in het jaar onze campagne onder de aandacht bij werknemers en studenten.’’

Toch heeft Jeroen van Aalst, docent op het Koning Willem 1 College, zijn bedenkingen over de campagne. ‘’Voor zover ik weet was het een erg duur project, ontwikkeld door Kessels en Kramer. Ook weet ik dat de actie bekroond is omdat mensen interactieve filmpjes in konden sturen waarmee de studenten een prijs konden winnen. Dat was wel heel tof. Maar ik vraag mij toch af of de campagne effect heeft gehad. Want de bewustwording voor de studenten is nog ver te zoeken, denk ik.’’

Een collega van Jeroen van Aalst en Gonda Franssen op het KW1C Hans Kooijmans kan duidelijk aangeven dat de actie weldegelijk heeft geholpen. Hans Kooijmans is namelijk al ruim 15 jaar conciërge. ‘’Wij hebben sinds een aantal jaren een nieuw reclamebedrijf. Ze hebben voor ons ook het nieuwe logo gemaakt. Ook hebben zij een actie verzonnen, genaamd ’Gooi je afval in de afvalbak. Hoe moeilijk kan het zijn?’. Ik heb al veel van dit soort acties meegemaakt, maar dit was echt de enige die hielp. Dat merken wij vooral aan de volheid van de prullenbakken. Wij hebben wel eens opruimdagen gehad, maar die hielpen eigenlijk nooit.’’ Verder wordt er niet gerecycled op het KW1C zelf. Hans: ‘’Nee, het enige wat wij recyclen is papier. De ‘vuilophaler’ scheidt dat voor ons. Dat is ons netjes beloofd.’’

De universiteiten van Leiden en Utrecht zijn al wel bezig met bewustwording bij studenten. Zo worden op de universiteit van Utrecht lezingen gegeven om de bewustwording groter te maken en op de universiteit van Leiden worden periodiek bewustwordingscampagnes uitgevoerd om medewerkers en studenten erop te wijzen hoe ze afval kunnen voorkomen.

Kessels en Kramer een professioneel reclamebureau en is geen goedkoop bedrijf. Waarom heeft de school dan toch gekozen voor dit bureau, en niet voor een goedkoper alternatief? Gonda Franssen: ‘’We hebben gekozen voor Kessels en Kramer omdat zij ook betrokken waren bij onze nieuwe huisstijl. Zij zijn ons vaste reclamebureau. Kessels en Kramer staat bekend om hun opvallende campagnes.

We zijn met onze bijzondere afvalcampagne ook volop in het nieuws geweest.’’

Scholieren

Maar ondanks zo’n actie ondervinden sommige scholieren alsnog problemen met het afval. Christy Rijkers, derdejaars student, vertelt: ‘’Buiten hebben wij vooral last van sigaretten en binnen van rommel op de tafels door te kleine en te weinig vuilnisbakken.’’ Ook heeft ze zeker wat meegekregen van de acties die zijn opgezet door de school, al is ze niet heel erg positief.’

Straatinterviews

Wat vindt men?

22

Om erachter te komen wat mensen van de verschillende wijken vinden, zijn we de straat op gegaan en hebben we aan verschillende mensen de vraag ´wat is typisch deze wijk?´gesteld. Lisa Costers en Tringa Hasaj zijn in Willemspoort op pad gegaan.

Tekst: Lisa en Tringa Beeld: Lisa

Wat is volgen jou typisch Willemspoort?

De hoogbouw en nieuwbouw zijn typisch Willemspoort. Ik vind het echt mooi om er doorheen te fietsen. En het ligt ook aan de rand van de stad, wat ook superfijn is.

-Frederik

Wat is volgens jou typisch Willemspoort?

Willemspoort is beter geworden dan het eerst was.

De nieuwbouw is ook bijna klaar. De hele omgeving is veranderd en het blijft maar bloeien.

-Bertes Wat is volgens jou typisch Willemspoort?

Wat ik heel typisch vind aan Willemspoort is dat mensen heel erg op zichzelf willen zijn. Ieder is voor zich. Ik ben bewust hier komen wonen vanwege de architectuur en omdat het dicht bij de stad is.

-Jaap

Wat is volgens jou typisch Willemspoort?

Het typische aan Willemspoort is dat er veel groen is maar het toch stad is. Ik ben tevreden met mijn plek hier. Het is ook dichtbij het centrum.

-Gijs

Column

Hoogbouw komt voor de val

23

Tekst: Wouter Beeld: Lisa

Met het einde van de economische crisis begon een tijd van welvaart. De sector die daar het meest van profiteerde was de bouw. Dat is duidelijk te zien in de Willemspoort. In de nieuw te bouwen wijk was het motto waarschijnlijk hoog, hoger, hoogst. Het ene appartementencomplex na het andere schoot als een paddenstoel uit de grond. En ze blijven bouwen. De hijskranen draaien nog meer rondjes op een dag dan de wijzers van de klok. Het is schijnbaar de beste manier om zo snel en zo veel mogelijk woningen te bouwen.

Wouter Frijns Student journalistiek

Dat laatste was natuurlijk het idee, maar wat is er gebeurd met de ouderwetse flatjes.

De afwisseling van straten blokken rijtjeshuizen en de ouderwetse, naoorlogse flats van maximaal 8 verdiepingen geeft mij meer een gevoel van een woonwijk dan alleen maar grote woontorens op een kluitje. Zijn al die hoge gebouwen echt de enige oplossing voor de woningnood? Is een gigantische toren echt beter dan een paar flatjes die waarschijnlijk net zo veel mensen kan huisvesten? Ik denk van niet. Mij maak je niet wijs dat mensen liever vanuit hun appartement uitzicht hebben op de overburen dan over een uitgestrekte woonwijk met stukjes groen.

Dan nog een vraag die mij te binnen schiet; waarom worden al die torens zo dicht bij elkaar gebouwd? Ik zou het logischer vinden als de torens over de stad worden verspreid. Nu krijg je een wijk bestaande uit enkel hoge gebouwen. Oh ja, leuk dat iedereen een balkonnetje heeft. Alleen jammer dat je niet in de zon kunt gaan zitten, omdat het gebouw ernaast de zon blokkeert.

Reportage

24

Oude appel- en perenrassen weer terug op de kaart

De ingang van het restaurant ‘Ons Restaurant’ valt meteen op door de witte schuifdeuren. Als je eenmaal door de witte schuifdeuren bent, kom je in de ontvangsthal.Als je recht voor je kijkt, zie je het restaurant. Het restaurant heeft witte muren met lichtbruine stoelen en tafels. In het restaurant is veel lichtinval door de grote ramen.

Als je links gaat en langs de bar loopt, ga je door een lange gang. Aan het einde van de gang is de keuken.

Tekst en beeld: Sanne

Wanneer je de keuken inloopt, ruik je de verfrissende geuren van de verschillende soorten appels en peren. Het is een grote keuken, maar doordat er zoveel in staat, lijkt het kleiner. Er zijn zeven verschillende werkplekken en allemaal staan ze vol met ingrediënten, keukengerei en veel afwas. Er liggen gebruikte bakplaten, theedoeken, appels, peren, pannen, snijplanken en zo nog veel meer. Doordat het een beetje onoverzichtelijk is, maar ook heel gezellig voel je dat er in de keuken geleefd wordt.

Ook staat er één grote ronde witte tafel met drie verschillende soorten appelsappen erop. De een proeft wat zoeter en de ander wat zuurder, maar dit is pas het voorgerecht van wat je kan maken met deze fruitrassen. Familie, vrienden, docenten en de studenten zelf zijn in de keuken aanwezig.

Doordat de keuken heel druk is ingericht en in combinatie met de vele mensen die aanwezig zijn, geeft het deze ruimte een gezellige en knusse sfeer.

Porject

Derdejaars studenten van de koksopleiding van het Koning Willem 1 College in ’s-Hertogenbosch hebben gerechten gemaakt met de oude appelen perenrassen. Ze hebben recepten ontwikkeld met de moderne ingrediënten van nu en met een vleugje historie. In de Open Keuken geven studenten een inkijk in hun zelfbedachte recepten. Dit doen ze in samenwerking met Stichting Fruitcultuur Brabant en met hulp van Nationaal Landschap Het Groene Woud. Opdrachtgever Stichting Fruitcultuur Brabant wil dat de oude appel- en perenrassen weer op de kaart komen. Dit hebben de studenten mogelijk gemaakt door middel van dit project samen met hun aan te gaan.

Gerechtjes Op alle werkbanken staan de verschillende gerechtjes gepresenteerd. Bij alle gerechtjes staan plastic bordjes met vorkjes en lepeltjes om het te kunnen proeven. De studenten vertellen met enthousiasme en overtuiging over hun

zelfgemaakte recepten met de oude appel- en perenrassen. Familie en vrienden zijn erg nieuwsgierig naar hoe de gerechten gemaakt zijn, maar vooral ook hoe de gerechten smaken.

Een student vertelt wat voor gerecht hij aan het maken is: ‘’Dit is een appelcompote met lamsbraad, een gelei van appel, ijs, een crème van cranberry en afgewerkt met wat amandel en kersen. De combinatie van vlees met appel is heel uniek en daardoor een hele verrijking voor je smaakkennis. ‘’ Dit gerecht ziet er lekker uit door de kleurencombinatie. Het zijn vrolijke en frisse kleuren. Ook trekt het gelijk de aandacht doordat je nieuwsgierig bent naar de combinatie van appel met het vlees.

Hanneke Meulendijks (docent en medeverantwoordelijk voor dit project) vertelt waarom deze fruitrassen zo bijzonder zijn: ‘’De fruitrassen die gebruikt worden, zijn niet in de supermarkt verkrijgbaar en dat maakt deze fruitrassen extra bijzonder.’’

Je ziet veel bekende ingrediënten in de keuken zoals jam, noten, kaneel, kersen, amandel en ijs. Wat je niet zou verwachten is dat er bijvoorbeeld ook spinazie en vlees wordt verwerkt in de gerechtjes. Aan de ene kant van de keuken zie je iemand die kaneel over het gerechtje strooit en aan de andere kant zie je iemand vlees bakken.

25

Een andere student vertelt over zijn gerecht: ‘’ Dit is een gerecht dat gemaakt is van de Lunterse pippeling. De spijs is gemaakt van appel. De vezels hebben we gescheiden van het vocht en daar hebben we dan Amaretto en suiker bij gedaan. Walnoten zitten erop en er zit een appel laag overheen. ‘’ Dit gerecht trekt gelijk de aandacht door hoe het gepresenteerd is en de glimmende laag die over het gerecht zit.

We kennen natuurlijk allemaal de lekkere bitterballetjes uit de frituur, maar je kan dus ook een perenbitterbal maken. De perenbitterbal lijkt qua uiterlijk heel erg op de gewone bitterbal, maar als je een hapje neemt proef je de zoete peer in combinatie met een lekkere Betuwse perenlikeur.

Brabantse appels en peren Hanneke Meulendijks vertelt met enthousiasme en trots over de appels en peren uit de regio Brabant: ‘’We zijn naar drie verschillende boeren geweest in Liempde, Eindhoven en Broekhoven. De boeren vertelden over de oude appel- en perenrassen en daardoor kregen de studenten creatieve ideeën. Wij zijn trots op de producten uit de omgeving Brabant en dus ook op de heerlijke appels en peren.’’ Uiteindelijk komen alle recepten in een online receptenboek.

Willem

mspoort

De

euteren

‘Je bouwt een band op met jongeren, ze vertrouwen je’

Reportage

31

Jongerencentra zijn verspreid over heel ’s-Hertogenbosch. Zij zetten zich in voor jongeren tussen 12 en 23 jaar. Hun doel? Jongeren zo actief mogelijk houden. Maar hoe doen ze dit? En welk effect heeft dit op jongeren?

Tekst en beeld: Tringa

Eerste- en tweedejaarsstudenten van de opleiding Social Work en organisatoren Mirsada Berisha en Luc Vorselaars zijn bijeengekomen.

Zij gaan samen brainstormen over een evenement dat in september 2019 plaats zal vinden.

Mirsada en Luc staan te popelen om de ideeën van iedereen te horen. De studenten hebben zich verspreid over de felgekleurde tafels en stoelen van rood, geel en oranje. Grote, transparante ramen geven een goed uitzicht op het plein buiten. Platen met graffiti fleuren de omgeving op en in de achtergrond klinkt het geluid van zingende vogels en rijdende auto’s.

“Wat is vet om op een festival te doen?” Dat is de centrale vraag die Vorselaars in de vergaderruimte stelt. “Silent disco”, roept een studente vol enthousiasme, terwijl ze wolken tekent om de kernwoorden van het evenement op een groot vel papier. “Ja, of een leuk interview met een artiest”, brult een andere studente. De studenten babbelen erover met elkaar, waardoor er weer nieuwe ideeën ontstaan.

Effect op jongeren De effecten van deze activiteiten op de jongeren zijn goed zichtbaar. “Jazeker. Jongeren reageren altijd wel positief op de activiteiten die wij organiseren”, bevestigt Mirsada. Daarbij stemmen de jongeren zelf hiermee in. Zij kunnen met jongerenwerkers praten over wat hen leuk lijkt om te doen. Ze bespreken dan samen hoe het kan worden geregeld. Bij het slot van zulke activiteiten vullen de jongeren een evaluatieformulier in, waarin ze schrijven wat ze ervan vonden. Deze formulieren leveren ze vervolgens in bij de jongerenwerkers. “Het is echt fijn om de evaluaties van de meiden te lezen. Vooral omdat ze schrijven dat ze het allemaal leuk vonden en er ook echt iets van hebben opgestoken.”

Het rapport Jongeren in beeld, afkomstig van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI), bekrachtigt het positieve effect op jongeren door jongerencentra. Het rapport wijst erop dat jongerenwerk een gunstige bijdrage levert aan de persoonlijke ontwikkeling van jongeren, de maatschappelijke participatie van jongeren en het voorkomen van overlast door jongeren.

Het jongerencentrum in West is opgezet door jongeren uit de wijk. Zij wilden heel graag een eigen plek. Eerst zaten ze in een kraakpand. De locatie waar Powerup073 West nu zit was vroeger een tennisvereniging.

De gemeente gaf aan dat de jongeren gebruik mochten maken van het gebouw voor hun jongerencentrum. En sindsdien zitten ze op de locatie waar ze nu zijn.

Team West bestaat uit negen werkers, tien met de leidinggevende erbij. Er zijn twee vrouwelijke jongerenwerkers, twee mannelijke jongerenwerkers, twee sociaal beheerders, twee sportwerkers en een maatschappelijk werker. De vrouwelijke jongerenwerkers doen vooral meidenactiviteiten. Twee mannelijke jongerenwerkers doen ambulant werk. Dit houdt in dat ze de straat op gaan. De sportwerkers komen vanuit de gemeente (afdeling ’s-port) en organiseren sportactiviteiten. De twee sociaal beheerders beheren de faciliteiten en het gebouw. De maatschappelijk werker neemt zware casussen over van jongerenwerkers, als deze zich voordoen. Een voorbeeld van zo’n casus kan zijn dat een jong meisje uit huis gezet wordt en nergens naartoe kan.

Momenteel is Powerup073 bezig met het organiseren van het evenement genaamd Skeer!. Powerup073 regelt bezigheden om te voorkomen dat jongeren ergens op straat gaan rondhangen en bijvoorbeeld overlast veroorzaken. Ook wil de organisatie jongeren stimuleren om actief mee te doen en bij te dragen aan hun eigen ontwikkeling.

Powerup073 is een jongerenwerkorganisatie dat verdeeld is in teams over vier wijken. De teams zitten in Noord, Zuid-Oost, West en in Rosmalen-Nuland-Vinkel (RNV). Elk team organiseert verschillende activiteiten voor jongeren. Team West is er voor jongeren in Boschveld, Deuteren, Schutskamp, Kruiskamp en Engelen. Team West heeft ook een eigen jongerencentrum genaamd 4West en houdt onder andere een oppascursus voor jongeren uit ‘s-Hertogenbosch tussen de 12 en 16 jaar. Verder zijn er activiteiten voor in de vakanties zodat jongeren zich niet vervelen.

Dit kan zijn lasergamen, glow in the dark sport, glow in the dark disco of een ladiesnight.

Berisha is nu onderweg naar het Ds. Pierson College waar zij een oppascursus gaat geven aan een groep van negen meiden. De meiden wilden de oppascursus volgen, omdat zij een bijbaan als oppasser willen. Deze cursus leert hen hoe zij moeten omgaan met kinderen en hoe zij op de kinderen kunnen letten.

Shantii Gupta, jongerenwerker bij Powerup073 team Zuid-Oost, is ook aanwezig bij de cursus.

De cursus wordt gegeven in een klaslokaal met licht bruine tafels en stoelen. De sfeer van Frankrijk wordt meteen herkent van alle kanten. Er hangt een grote kaart van Frankrijk aan de muur.

Aan de andere kant zit een schilderij van de Eiffeltoren. Net ernaast is een prikbord met plaa tjes van kleren en de vertaling naar het Frans.

Oppascursus De meisjes wachten totdat de cursus begint.

Ondertussen kwebbelen vier meiden, een zit op haar telefoon en twee kijken aandachtig naar het scherm. Mirsada vraagt iedereen te gaan zitten. Ze doet het licht aan en onmiddellijk verandert de houding van passief naar actief.

Vandaag is de laatste dag van de cursus. De meiden krijgen een eindquiz met vragen over de theorie die zij de afgelopen weken hebben behandeld. Van wat te doen als een kind zich pijn doet tot jezelf representatief maken komen allemaal aan bod. De quiz staat klaar op het scherm en de starttune van Kahoot dreunt door de speakers. “We gaan beginnen met Kahoot.”

32

Iedereen pakt zijn telefoon erbij en een meisje zelfs haar laptop. Ze voeren de code in en gaan door naar de eerste vraag.

Ze kiezen hun antwoord en wachten met hoge spanning op de uitslag. Acht hadden rood en een had geel. “Wie had er geel?”, vraagt een van de meiden en begint al snel te lachen.

“De antwoorden zijn allemaal wel goed, alleen gaat het hier om welk antwoord er het beste bij past.” Vult Gupta aan en licht het antwoord toe.

Problemen in de wijk Alle teams komen dan bij elkaar. Bovendien zijn woningbouwcorporaties en wijkwerkers aanwezig bij deze overleggen. “Soms hebben buurtbewoners klachten over jongeren die op pleinen hangen. Onze ambulant werkers gaan dan op dat groepje jongeren af en proberen ze iets anders voor ze te organiseren”, aldus Mirsada, “eigenlijk gewoon kijken wat ze voor die jongeren kunnen betekenen.”

“Als er bijvoorbeeld in wijk Zuid-Oost een bepaald probleem is, kan het zijn dat in wijk Noord dit probleem misschien een half jaar eerder is geweest. En als we dan bij elkaar komen, kunnen we dit bespreken en elkaar helpen”, vertelt Shantii. Daarom zou zij vaker netwerkoverleggen willen hebben.

Meidenavond Eenmaal terug op het centrum, kan de meidenavond eindelijk starten. Het centrum is een redelijk klein gebouw met een receptiekantoor, een open inloop ruimte – als een soort huiskamer - en een vergaderkamer. In het receptiekantoor gebeurt niks speciaals – behalve natuurlijk telefoneren en gasten ontvangen. De open inloop ruimte is een middelgrote zaal. De zaal is gevuld met een bar en een plek voor een PlayStation aan de linkerkant. Een bank en tv met in de hoek een voetbaltafel staan aan de rechterkant. Deze zaal is bedoeld voor jongeren waar ze in mogen chillen.

Mirsada neemt plaats aan de receptie en pakt haar lunch erbij, die ze eigenlijk zes uur geleden al had moeten eten. Terwijl ze aan het eten is, komen een voor een de meiden binnen. Zij vergezellen Mirsada bij de receptie. De een draait rond in een stoel en de ander is heel stil en luistert alleen maar mee. Wachtend op de rest, zijn Mirsada en de drie meisjes druk in gesprek over Airpods.

Straatinterviews

Wat vindt men?

34

Om erachter te komen wat mensen van de verschillende wijken vinden, zijn we de straat op gegaan en hebben we aan verschillende mensen de vraag ´wat is typisch deze wijk?´. Thijn Beijer en Thomas Worms zijn in Deuteren op pad gegaan.

Tekst: Thomas en Thijn Beeld: Lisa

Wat is volgen jou typisch aan Deuteren?

Het is een mooie, rustige wijk met een leuk parkje waar je kunt wandelen.

-Tatjana

Wat is volgen jou typisch aan Deuteren?

Het is een multiculturele wijk waar de meeste mensen heel maatschappelijk betrokken zijn.

-Janneke Wat is volgen jou typisch aan Deuteren?

In Deuteren heb je een mooie speeltuin. Het is een erg rustige buurt en vanuit mijn huis heb ik een mooi uitzicht.

-Anoniem

Wat is volgen jou typisch aan Deuteren?

Het voelt als een dorp in een stad.

-Sanne

Column

Ga de natuur in!

35

Tekst en beeld: Thomas

Mijn goede voornemen voor 2019 was om meer te bewegen. Niet in de sportschool, maar buiten. Lekker een wandeling of fietstocht door de stad of door natuurgebied.

Ik was dan ook dolblij dat iemand voor dit project de natuur moest behandelen.

Dat onderwerp is me op het lijf geschreven. Toen ik voor het eerst in de Moerputten kwam, werd ik ook niet teleurgesteld.

Het was een bewolkte dag met een licht briesje waardoor het buiten koud aanvoelde. Toch is dat niet wat me is bijgebleven van die dag. Wat ik wel onthouden heb, is het prachtige landschap dat ik zag. Een uitgestrekt moerasbos met dichtgegroeid bosgebied en weilanden vol vogels, niet ver buiten de hoofdstad van Noord Brabant. Ik had niet verwacht zoiets te vinden.

Volgens mij weten ook niet zo veel mensen hoe mooi het daar is. In de paar keer dat ik er ben geweest, viel vooral de rust me op. Mensen nemen tegenwoordig niet meer de tijd om te ontsnappen aan de dagelijkse drukte en de natuur in te duiken. Dat vind ik jammer, want de natuur heeft zoveel te bieden.

Misschien schiet ik wel een beetje door. Ik ben niet in alle bossen van Nederland geweest om te kunnen concluderen dat de Moerputten het mooiste gebied van Nederland is.

Wat ik wel met zekerheid durf te zeggen is dat het een betoverend stukje natuur is dat zelfs met het slechtste weer straalt als de zon.

Thomas Worms Student journalistiek

Deute

eren

Verslag

Den Bosschen in

38

In elke wijk valt wel groen te vinden. Zo ook in de wijken in Den Bosch. Op deze pagina vind je de top 3 mooiste plekjes om even helemaal tot rust te komen.

Tekst en beeld: Thomas

1. Moerputten Het natuurgebied De Moerputten is een van de weinige laagveenmoerassen beneden de rivieren in Nederland. Het gebied staat onder beheer van Staatsbosbeheer, die verschillende looproutes door het gebied hebben uitgezet. De routes brengen je over vlonders en natuurlijk de Moerputtenbrug door een prachtig landschap. Voor natuurliefhebbers en hobbyfotografen is de Moerputten de perfecte plek om een middagje door te brengen, in zowel de zomer als de winter.

Het park tussen de Vlijmenseweg en de Weidonklaan is rond 2009 aangelegd tijdens de opknapbeurt van de wijk Deuteren. Het is een heel open park dat ideaal is voor hardlopers en mensen met kinderen. Door het park loopt een verhard pad waar je al snel een rondje van een kilometer kunt lopen. Midden in het park ligt een speeltuin met speeltoestellen. Aan de kant van de Vlijmenseweg ligt nog een grote plas waar veel (water)vogels te vinden zijn. Een mooi uitzicht voor de bewoners van de Weidonklaan. 2. Deuterse Park

39

3. Westerpark Het park tussen de Vlijmenseweg en de Weidonklaan is rond 2009 aangelegd tijdens de opknapbeurt van de wijk Deuteren. Het is een heel open park dat ideaal is voor hardlopers en mensen met kinderen.

Door het park loopt een verhard pad waar je al snel een rondje van een kilometer kunt lopen.

Midden in het park ligt een speeltuin met speeltoestellen. Aan de kant van de Vlijmenseweg ligt nog een grote plas waar veel (water)vogels te vinden zijn. Een mooi uitzicht voor de bewoners van de Weidonklaan.

40

Verslag

‘Hedde ut al geheurd?’ Oeteldonk leeft! n Carnavalsmaandag, dat is voor velen in Oeteldonk het hoogtepunt van het carnaval. Dat is de dag dat de grote optocht door de straten van Oeteldonk zal gaan trekken. In totaal zullen er vijftien wagens meedoen aan de optocht die nu in de laatste fase zijn van het bouwproces.

Tekst en beeld: Thijn

Aan de hectiek in de hal aan de Ertveldweg is het te merken dat carnaval niet lang meer duurt.

Al sinds begin oktober zijn hier verschillende carnavalsverenigingen bezig met het bouwen van carnavalswagens. Er wordt druk gelast, geverfd en getimmerd. Een paardenhoofd krijgt het laatste beetje verf voordat het wordt gemonteerd aan de rest van de wagen, wimpers van papier-maché worden geplakt op een gigantisch hoofd dat later op een lichaam wordt gehesen en de tanden worden gewit van een Zandhaos. Die zal op carnavalszondag meedoen aan de optocht in het nabijgelegen Zandhaozendurp.

Oeteldonk leeft ‘Oeteldonk leeft!’, luidt het motto van Oeteldonk dit jaar. Dat is goed te merken in de bouwhal die vol staat met dynamische, kleurrijke, creatieve wagens. Zo staat er een carnavalswagen met een metershoge Vincent van Gogh die een kwast vasthoudt waar een bebloed oor aan bungelt. Op een andere wagen staat een heel orkest van vrolijke kikkers met rood-wit-gele sjaals. Bouwvereniging Braoie en Plekke heeft een kip gebouwd waar rood, wit en gele kleuren papier worden gebruikt als veren. Maar veel interessanter is waar de kip op broedt: een ei dat staat voor een geheim. Dat geheim is wie dit jaar de titel prins Amedeiro XXVI heeft. Wie dat is zal op carnavalszondag om 11 over 11 bekend worden.

Bert van Roosmalen, een van de bouwers van Braoie en Plekke, vertelt enthousiast over de creatie van de bouwgroep. ’We hebben een wagen gemaakt waar veel leven in zit en die wordt waargenomen door het bruderke van Knillis, Theoke’. Het vrolijke hoofd dat op de wagen is gebouwd. ‘Dat is eigenlijk wat we hebben geprobeerd te bewerkstelligen: leven in de kiet, leven in Oeteldonk en dat sluit aan op het motto van dit jaar’. olgens Dim van Roosmalen is er geen optocht in Brabant zoals de Bossche. ‘Onze optocht is een optocht die enkel en alleen is met livemuziek, dus er is geen mechanische muziek in de optocht verwerkt zoals in Vught of Nuland. Wij zijn de enige optocht in Brabant die livemuziek heeft. Het bouwen van onze wagens met ook nog de livemuziek, dat maakt onze optocht speciaal voor heel Brabant’.

Dim van Roosmalen

Dat de optocht speciaal is komt ook terug in de vele bewegingen die er te zien zijn in de hal. Draaiende hoofden, zwaaiende armen.

Bouwvereniging de Dikkupkes heeft zelfs een Ford K op een wagen staan die van links naar rechts beweegt. ‘Waarom een auto maken van papier-maché als je er gewoon een Ford K op kan zetten?’.

41

Ook hangt er een roterend elfje bovenin de hal.

‘De wagens worden voornamelijk gedraaid op hydraulische motoren, maar ook op ruitenwissermotoren of eventueel andere auto-onderdelen’.

Er is ook een hoekje in de hal waar wordt gewerkt aan het Oliebollenfantengeloop. Een evenement dat wordt georganiseerd voor de Oeteldonkers tot 12 jaar, waar op carnavalszaterdag ze de jeugdprins in de stad ontvangen. Nathalie Falkenburg, voorzitter van de commissie Oliebollenfantengeloop, is bezig met het beschilderen van de attributen die op carnavalszaterdag worden gebruikt. ‘Het is een feest vol van tradities. Ik ben er mee opgegroeid en geef het ook weer door aan mijn kinderen. Voor mij is carnaval het mooiste feestje van het jaar’.

The Fjoetjur Een van de vijftien wagens wordt gebouwd door kinderen van carnavalsvereniging The Fjoetjur, een jonge carnavalsvereniging die is ontstaan uit de jeugdprinsengroep van vorig jaar. Ze hebben een wagen gebouwd die afwijkt van het Oeteldonkse motto. In plaats daarvan hebben ze een wagen gemaakt met een laboratorium die volstaat met Oeteldonkse kikkers in ufo’s, waar ze zelfs fietslampjes als lichtjes voor de ufo’s hebben gebruikt om het extra gedetailleerd te maken. ‘Het is vooral de bedoeling dat de kinderen er zelf aan werken, die maken het ontwerp. Wij maken er een wagen van als ontwerp zijnde en de kinderen moeten zoveel mogelijk helpen met gazen plakken, schilderen, timmeren en lassen voor zover ze kunnen’, zegt Bas van Hirtum, die de kinderen begeleidt bij het maken van de futuristische wagen.

Oeteldonk leeft, en dat willen ze ook graag op de lange termijn zo houden. ‘Je ziet het in de bouwhal, het is een beetje aan het vergrijzen’, zegt Bert Roosmalen. ‘We proberen het onze kinderen het mee te geven, het bouwen en het muziek maken zodat de kinderen ook gemotiveerd raken om de traditie voort te zetten, anders sterft het uit. De oude generatie valt op een gegeven moment om en moet de nieuwe generatie het oppakken. Nu hebben we een jeugdbouwgroep, om dat een beetje te promoten bij de kinderen, zo proberen we ook de kinderen enthousiast te maken om te gaan bouwen en te blijven bouwen’.

Desondanks zijn de positief over de toekomst. Wel hopen ze op goed weer bij de optocht, die elk jaar, en soms ondanks het weer, toch weer tienduizenden bezoekers trekt. Volgens de prognose wordt het bewolkt met wat wind, maar blijft het wel droog. De optocht rijdt dit jaar de gebruikelijke route van de Grobbendoncklaan tot aan de Bossche Markt.

“We proberen het onze kinderen het mee te geven’’

To Do

Wat te doen in Den Bosch?

Maart-april 2019

42

Tekst: Dominik Beeld: Lisa

LUNCHCONCERTEN: donderdag 28 maart, donderdag 25 april Bij Theater aan de Parade vindt op 28 maart het lunchconcert plaats met als thema musical. Nummers uit diverse musicals worden gepresenteerd door zangeres Dagmar Rijff en een pianist. Op 25 april is het tijd voor thema Italië. Maaike Hupperetz en een pianist nemen het publiek mee op een tour door Italië.

De concerten starten om 12:00 uur en de prijs voor ieder is € 22,50.

ZOETE ZIN: zaterdag 30 maart Een avond vol Latijns-Amerikaanse en Caraïbische ritmes bij Willem Twee Poppodium van 22:00 tot 03:30 uur. Veel warmte, kleuren en positieve energie.

DE GROTE VERKADEFABRIEK CULTUURQUIZ 2019: vrijdag 5 april De jaarlijkse quiz over film, media, muziek, theater, kunst en veel meer gepresenteerd door David Ernst.

Teams van minimaal 2 en maximaal 4 mensen, deelname kost € 25 per team. Inschrijving mogelijk via www.verkadefabriek.nl. De quiz begint om 19:30 uur.

TENTOONSTELLING: ALI BANISADR: vanaf zaterdag 6 april Vanaf 6 april t/m 25 augustus is bij Het Noordbrabants Museum de tentoonstelling Foreign Lands van Ali Banisadr te bewonderen. De kunstwerken laten zijn Iraanse afkomst zien met invloeden van Europese kunstenaars zoals Jheronimus Bosch of Paolo Veronese.

AA-LAND LENTEDAG: zondag 7 april Op de Aa-land lentedag kun je ondernemers langs de rivier de Aa tussen Veghel en Den Bosch ontmoeten. Streekproducten proeven: vlees, wijn, boerderij-ijs, lokaal bier. Terwijl volwassenen van een drankje op het terras genieten, kunnen kinderen zich uitleven tijdens een tocht door het blotevoetenpad. Er zijn diverse optredens gedurende heel de dag. Iedereen is welkom bij de Aa-landdag van 10:00 tot 17:00 uur; adres voor de navigatie: Kruisstraat 58 te Rosmalen.

Op donderdag 11 april, 9 mei en 13 juni tonen jonge talenten hun muzikaliteit aan het publiek bij Brasserie Cé, Markt 51. Het evenement wordt georganiseerd in samenwerking met Impresariaat Kunsten.

SNUFFELMARKT, 21 en 22 april Tijdens het paasweekend kun je naar de Brabanthallen komen om rond te snuffelen tussen leuke goedkoopjes en wie weet, misschien vind je daar ook paaseitjes tussen. De kraampjes zijn gevuld met speelgoed, boeken, horloges en veel meer. Het evenement duurt op beide paasdagen van 9:00 tot 16:30 uur en parkeren is gratis.

ORANJEKADE FESTIVAL KONINGSDAG, 27 april Op zaterdag 27 april wordt bij de Tramkade Koningsdag groots gevierd met drie podia: house & techno, hip-hop en rock-‘n-roll. Het is een festival waar ruimte is voor verschillende muzikale smaken en lokale artiesten. Tickets te koop op www.oranjekade.com.

Voor meer tips en evenementen kijk op www.bezoekdenbosch.nl en www.denbosch-cultuurstad.nl