Holy magazine

Sharon Kips Gods onvoorwaardelijke liefde

Transgender En ook gelovig

Scientology

Nr 1 December 2017

ffrewgreB eejlE :otoF

â‚Ź7,99

Pottenkijkers niet gewenst

Studeer Religiewetenschappen www.ru.nl/bachelor/religiewetenschappen

Wil jij scherpe analyses geven over actuele kwesties zoals de opkomst van IS, ontkerkelijking of de belangstelling voor oosterse tradities in het westen? Bij de opleiding Religiewetenschappen bestudeer je alle grote en kleine wereldgodsdiensten en duik je in de heilige boeken van verschillende religies.

Je houdt je bezig met uiteenlopende

vraagstukken over geloof maar ook met maatschappelijke ontwikkelingen die een religieuze oorsprong hebben. We bieden verschillende trajecten voor studenten die al een andere opleiding hebben gevolgd.

Wil je weten wat mensen beweegt? Kom Religiewetenschappen studeren.

Inhoud

40 Voodoo: hoe eng is het nou echt?

14 Wat gebeurt er achter de deuren van Scientology?

22 Waarom gelooft Sharon in Gods onvoorwaardelijke liefde?

Interviews

Lifestyle

28 Ja! Ik geloof 32 Bas Derks 48 Transgender 54 Geloof volgens...

08 Ontdekken in...

24 Hoofdoeken 36 Oh, happy day!

44 Heilige voorwerpen

en meer....

Editorial H

ier is hij dan: het állereerste nummer van onze religieuze glossy: HOLY.magazine. Hierin nemen wij je mee op ontdekkingsreis door verschillende geloven. Dit nummer staat vol met prachtige interviews, essays, columns en achtergrondartikelen die ieder met liefde zijn gemaakt.

Wat jij hier vervolgens als lezer mee doet, is helemaal aan jou. Want hoe mooi zou het zijn als iedereen zelf mag weten waarin hij of zij gelooft?

Hoeveel haat in de wereld zou dat schelen?

Al snel kwamen we er hier op de redactie achter dat geloven niet alleen met religie te maken heeft. Zo hebben sommigen van ons bijzondere ideeën over bijgeloof en hebben we allemaal een ander idee over een eventueel leven na de dood. Zelf ben ik niet gelovig opgevoed. Mijn ouders hebben ervoor gekozen om mij, mijn broertjes en zusje, zelf te laten kiezen in wie of wat wij geloven. En die vrijheid, om zelf te mogen kiezen, dát is wat ik zo enorm waardeer.

De kerst komt er weer aan. Een periode waar ik tijdens de zomervakantie, wanneer ik op een bedje aan het strand lig met een biertje in mijn hand, met een warm gevoel aan denk. Het donker, de kou en tegelijkertijd de lichtjes, maar vooral de gezelligheid om met de mensen om wie ik geef, samen de dagen door te brengen en te genieten. Vroeger kwamen wij als familie eens per jaar tijdens kerst in de katholieke kerk. Mijn ouders vonden het belangrijk dat we stil zouden staan bij ‘het geloven’. Tegenwoordig kom ik alleen nog in de kerk om samen met mijn moeder een kaarsje aan te steken voor mijn overleden oma.

Op zo’n moment staat alles even stil. Mijn oma overleed toen mijn moeder negentien jaar oud was en nog altijd zie ik het verdriet in haar ogen wanneer ze over haar praat. Als klein meisje van tien schreef ik denkbeeldige dagboeken aan mijn oma in de hoop ooit met haar te kunnen communiceren.

Misschien een beetje raar als ik er nu aan terugdenk, maar ik geloof dat er wel degelijk iets is tussen hemel en aarde. Ik vind het fijn, fijn om te weten dat er iemand is die over je waakt. Dat iemand er misschien dan wel niet meer mag zijn, maar toch laat weten dat je niet alleen bent.

De afgelopen tijd hebben wij met zijn allen keihard aan dit nummer gewerkt.

Na vier weken is dit het resultaat. Dit themanummer staat geheel in het teken van liefde, liefde voor anderen en voor jezelf. Want een van de belangrijkste dingen - hoe cliché ik nu ook klink – vind ik het geloven in jezelf en de liefde voor jezelf. Voor sommigen een zoektocht, voor anderen dagelijkse kost.

Maar besef vooral, dat je er mag zijn en dat je ertoe doet. Hou van jezelf. En op het moment dat je dat beseft, kun je houden van alles en iedereen om je heen.

Hoofdredacteur

04

05

HOLY Tipt: Het allerbeste van Erica op Reis Het omroep MAX-programma ‘Erica op Reis’ is voorlopig gestopt. En omdat Erica in haar reisprogramma allerlei verschillende culturen en religies aandeed, vonden wij het hoog tijd voor een terugblik. Met onder meer stukjes uit Cuba, Sri Lanka en Japan.

Foto: Omroep Max

HOLY.online

Op holymagazine.fhj.nl schrijven de HOLY-redacteuren óók over religies, culturen en rituelen. Hieronder een aantal van de meest gelezen artikelen van de afgelopen maand.

De alternatieve Top 2000 volgens HOLY Een alternatief op de immens populaire Top 2000-lijst van NPO Radio 2, maar dan met religieus-getinte nummers. Madonna’s ‘Like A Prayer’ staat er natuurlijk in!

Foto: Maelle Ramsay

HOLY Shit: Dit zijn de betekenissen van religieuze symbolen (deel 2) Deel 2 van de Symbolen-rubriek, met deze editie: Scientology en Boeddha.

Foto: Wikimedia Commons

04

05

De redactie

Loïse Bassie

Eindredacteur Mijn naam is Loïse en ik ben 20 jaar oud. Ik heb een christelijke opvoeding gehad en ben daar ook nog steeds actief in. Het is fijn om een soort houvast te hebben, iemand te hebben op wie je terug kan vallen en dat vind ik een geruststellend idee. Ik vind het interessant aan dit tijdschrift dat je er achter komt dat binnen elk geloof zo’n houvast bestaat, steeds op zijn eigen manier en dat iedereen dat op zijn manier invult. Zo stap je ook nog eens uit je comfortzone .

Emma Derksen

Illustrator

Lisanne Smeekens redacteur

Dat mijn naam ‘gewijd aan god’ betekent, wil niet zeggen dat ik dit ook ben. Toch ben ik wel gelovig. Ik geloof in het hebben van hoop en vertrouwen. Ik geloof in de liefde en het hebben van geluk. Ik geloof dat niks door toeval gebeurt en boven alles geloof ik dat de beste manier om God te kennen, is om van veel dingen te houden. Geloven is onderdeel van elke religie, daarom past HOLY perfect bij mijn geloof.

Mijn naam is Emma. Ik denk dat geloven meer is dan alleen een religie. Ik geloof namelijk ook in bepaalde dingen, maar niet in een god. Ik geloof dat het leven niet per se eindigt na de dood. Ik geloof in de mensen om me heen en in de goede dingen. Ik geloof dat we niet alles zelf in de hand hebben. Ik vind het een beetje ouderwets om te denken dat je alleen in een religie kan geloven, terwijl er zo veel meer is. Ik zeg: geloof waar je zelf in wil geloven, en laat anderen dat ook doen.

Dat maakt de wereld een stukje mooier, denk ik.

Robin Heerkens chef online

Ik ben Robin Heerkens, 22 jaar oud en kom uit een licht katholiek gezin.

Mijn babyhaartjes zijn ooit gedipt in het heilige water van de katholieke kerk en ik heb ooit mijn communie gevierd. Hier houdt mijn link met de kerk op. Naarmate ik ouder werd en steeds meer over religie ging lezen, kwam ik tot de conclusie dat het niks voor mij is. Ik geloof niet in een opperwezen en vind bidden een nutteloze bezigheid. Desondanks vind ik religies, en vooral de wat onbekendere, buitengewoon interessant om te onderzoeken.

06

07

Nicky Vonken Redacteur Mijn naam is Nicky en ik ben 21 jaar oud. Ik ben katholiek en ben dus gedoopt, heb mijn communie en vormsel gedaan. Ik ben lid van een schutterij, die een nauwe band heeft met de kerk. Verder ben ik ook breed geïnteresseerd in andere geloofsovertuigingen.

Wat zijn daar normen, waarden en rituelen? Een religie is niet zwartwit; je moet er je eigen invulling aan geven.

Leeuwelijn Verwijst Eindredacteur Ik ben Leeuwelijn en ik ben 20 jaar. Ik ben christelijk opgevoed, mijn vader gelooft in het christendom en mijn moeder komt uit het katholieke Spanje.

Ondanks dat ben ik nog steeds bewust alles rondom religie en overtuiging helemaal zelf aan het ontdekken. Al vanaf mijn jeugd heb ik me met allerlei soorten culturen en religies omringd.

Mijn middelbare school was heel gemixt, net als dus de vriendengroep die ik daaraan heb overgehouden. Ik heb me altijd geïnteresseerd in het verplaatsen in anderen, dus ook in hun levensovertuiging en heb daarom met veel plezier aan dit blad gewerkt!

06

07

Janna Hoofs redacteur Mijn naam is Janna, ik ben 21 jaar en ik ben christelijk opgevoed.

Dat houdt in dat ik gedoopt ben en de communie en het vormsel heb gedaan. Vroeger ging ik met mijn familie naar de kerstmis.

Tegenwoordig wil ik niet dood gevonden worden in de kerk. Dat komt vooral omdat ik nogal bang ben voor de beelden die daar staan.

Daar krijg ik een naar gevoel van.

Ondanks dat vind ik het onderwerp geloof heel interessant. Elk geloof is anders en heeft een ander idee over hoe iemand zou moeten leven. Plus het idee dat er na de dood nog iets is, vind ik stiekem toch fijn.

Maartje Cooijman Vormgever Ik ben Maartje, katholiek maar niet gelovig opgevoed. Het was voor mijn ouders belangrijk dat hun kinderen eigen keuzes maken in het leven. Daarom ben ik pas op mijn zevende gedoopt. De inspiratie daarvoor kwam van de kinderbijbel die mijn grootouders in huis hadden en verhalen over Jeanne D’Arc, mijn favoriete heilige. Die inspiratie voor religie en heiligen heeft me nooit losgelaten. Ook niet toen ik op latere leeftijd met andere geloven in contact kwam. Het heeft mij enkel verrijkt en daar ben ik heel dankbaar voor.

Reizen

ONTDEKKEN IN...

Indonesië

Tekst: Loïse Bassie

H

oe je een geloof aanhangt in Nederland, daar komen we snel genoeg achter. Maar hoe gaat zoiets aan de andere kant van de wereld?

Evelien Strijbos (25) ontdekte dit toen ze in 2016 voor een half jaar naar Indonesië ging. Een reisverhaal over geloof, cultuur en liefde.

08

09

08

09

Foto: LoĂŻse Bassie

D

e keuze voor Indonesië was voor Evelien snel gemaakt. “Ik ben al eerder naar Ecuador en Aruba geweest. Maar toen ik voor mijn studie aan de Pabo nogmaals naar het buitenland kon, wist ik meteen dat het Indonesië werd. Ik was nog nooit aan die kant van de wereld geweest, dus dit was mijn kans.”

Georganiseerde chaos “Overal in Indonesië lag afval en het verkeer was chaotisch. Als je dat ziet, denk je: oh help, moet ik daar in gaan rijden? Maar als je er eenmaal in zit, moet je gewoon met de stroom mee. Uiteindelijk sjees je overal doorheen. Indonesië is een georganiseerde chaos. Ook zijn Indonesische mensen heel vaak te laat. Soms zat je in het lokaal en dan kwam de leraar een half uur later, of helemaal niet. Dan werd er gezegd: ‘Oh, hadden we niet gezegd dat ze ziek was?’. Het gebeurde ook regelmatig dat de stroom uitviel. Zoiets zou in Nederland niet snel gebeuren, maar dat maakt het juist wel weer grappig.”

Korte broeken en hoofddoeken “Wat geloof betreft is Indonesië wel heel strikt. Geloof is erg belangrijk en dat merk je goed. Overal staan moskeeën die vijf keer op een dag afgaan en overal waar je kijkt, zie je hoofddoekjes. Als ik een korte broek aandeed tijdens mijn reis, werd er óf naar me gekeken

omdat ik wit was, óf omdat ik een korte broek aan had. Ik zorgde er onbewust voor dat ik zoveel mogelijk bedekte. Dat is gebruikelijk binnen de islam.”

Geloven met je paspoort “Geloven is zó belangrijk, dat het wordt vermeld op je paspoort. Je bent verplicht om een geloof aan te hangen.

Er zijn vast ook mensen zijn die zich op hun paspoort ‘moslim’ noemen, terwijl ze eigenlijk atheïst zijn. Ik ben niet gelovig, maar mij werd aangeraden om te zeggen dat ik wel ergens in geloofde om vragen te voorkomen.

Ik heb al die tijd gezegd: ‘Ik geloof niet in een god, ik geloof in mezelf’, maar ik heb er nooit moeilijkheden door gehad. Ze vinden het vooral heel raar, omdat het in Indonesië zo vanzelfsprekend is dat je gelooft.”

Benieuwd naar meer feitjes over Indonesië?

Check www.holymagazine.fhj.nl

10

11

Geen toerist, geen alcohoL

Reizen: de relatietest

“Toen twee Indonesische meisjes hier kwamen voor hun uitwisseling, zijn ze naar de winkel gelopen zonder hoofddoek, omdat ze wilden voelen hoe dat was. Ze wilden hier veel proberen, waar je daar niet snel de kans voor krijgt, bijvoorbeeld alcohol proeven. In Indonesië mag je namelijk geen alcohol drinken vanwege het geloof. Er is eigenlijk een verbod op, maar vanwege het toerisme wordt het wel toegestaan. Alcohol is daarom heel duur.”

Ik had twee en een half jaar een relatie met mijn vriend toen ik wegging. Ik twijfelde soms, maar ik dacht: hier komen we wel uit. Met name mijn vriend was bang dat het reizen mij zou beïnvloeden. Toen hij langskwam in Indonesië waren de eerdere twijfels een duidelijkheid geworden. Het gevoel was weg en ik ergerde me aan alles wat hij deed of zei. Toch is Indonesië daar niet de oorzaak van. Het heeft enkel het proces versneld, maar als ik niet naar Indonesië was geweest, was het waarschijnlijk ook gebeurd. Reizen is een goede test voor je relatie, maar het zou mensen niet uit elkaar moeten drijven. Als je echt van iemand houdt en je relatie is stabiel en goed, dan moet dat niets uitmaken.

Ik zou niet snel teruggaan naar Indonesië. Het was daar fantastisch, maar ik kan op elk land verliefd worden. Mijn doel is om zoveel mogelijk landen te zien. Het ontdekken van andere culturen, andere landschappen.

De hele ervaring van vrij zijn en dat je kan gaan en staan waar je wilt. Dat is de liefde die ik heb voor reizen.”

Foto’s: Evelien Strijbos

10

11

O

RIGIN Recensie

Antireligieuze meestertheorieën Tekst: Nicky Vonken Bekende locaties: check. Religie: check.

Tegenstanders, kunst en een ‘Langdongirl’: check. Conclusie: de bekende en goed werkende elementen van Dan Browns succesformule zijn ook weer aanwezig in zijn nieuwe boek Origin.

Geloof en wetenschap staan wederom centraal. In dit boek reist Robert Langdon af naar Bilbao en Barcelona in Spanje en krijgt daarbij een hele bijzondere vrouw naast zich. De zelfstandige Ambra Vidal, toekomstig koningin van Spanje, is ook conservator van het Guggenheim Museum. Op de dag dat het boek zich afspeelt, is zij gastvrouw van een onthullende presentatie van wetenschapper Edmond Kirsch, die antwoord probeert te vinden op twee vragen: waar komen wij vandaan? Waar gaan wij als mensheid naartoe?

geweldige research en de manier waarop Brown bestaande theorieën met fantasie weet te verweven. Je gaat bijna geloven dat de theorie over Origin de oorsprong van alle aardse bestaan, die hij rijkelijk uiteenzet, waar is. Die korte schuldbekentenis wordt dan snel vergeven. En waarschijnlijk willen de kunst- en reisliefhebbers weer een nieuw reisje boeken, naar de meest kunstzinnige gebouwen en musea die Spanje te bieden heeft. Denk aan de Sagrada Familia, de Vallei der Gevallenen, het Guggenheim Museum en de Gaudí-bouwwerken. Heb jij je tripje al geboekt?

In Origin is de normaal zo ethische en nuchtere professor Robert Langdon niet van plan om vernietigende informatie over het ontstaan van leven op aarde, ontdekt door zijn goede vriend Kirsch, achter te houden. Hoewel de Amerikaanse Professor zich altijd afvraagt of het verstandig is om zulke informatie te verspreiden, is er in dit boek weinig twijfel te bespeuren. Het lijkt alsof Dan Brown de (gelovige) lezers aan het einde schuld betuigt door toch nog enige verantwoordelijkheid bij de techniek te leggen. Op dat moment voel je als lezer wel iets in je knappen. Brown heeft zo’n vijfhonderd pagina’s om het boek naar een positievere sfeer te tillen, maar gebruikt daar nu maar een halve pagina voor. Het grootste geheim, dat van de Spaanse koning, blijft wél binnen vier muren.

Complimenten moeten ook gegeven worden voor de Origins|Thriller| Dan Brown| vanaf €25,- bij Bol.com

Foto: PRH International © 2017 All Rights Reserved.

12

13

F L AT L I N E R S Recensie Goed concept, slechte film Tekst: Maartje Cooijman Wat gebeurt er wanneer je doodgaat? Is er zoiets als een hemel, of hou je op met bestaan? Deze levensvraag resulteerde in 1990 in de film Flatliners. Nu, 27 jaar later, komt het vervolg onder gelijknamige titel uit.

In deze op zichzelf staande film veroorzaken vijf medicijnstudenten hartstilstanden bij zichzelf om een kijkje achter het gordijn te krijgen. Daardoor worden ze echter geconfronteerd met situaties waar ze nog helemaal niet klaar voor zijn.

Het concept is ijzersterk: zoek een antwoord op één van de meest gestelde vragen. Toch komt Flatliners niet tot leven. Het acteerwerk is overdreven en daardoor niet geloofwaardig, de verhaallijnen zijn minimalistisch uitgewerkt waardoor je geen binding krijgt met de personages en de schrikeffecten zijn ruim van tevoren te voorspellen. Met namen als Ellen Page en Nina Dobrev mag je meer van een film verwachten.

Jammer genoeg heeft de film genoeg potentie.

De juiste vragen worden gesteld: wat doe je als je je dode zusje ineens ziet? Hoe ga je om met schuldgevoel uit je jeugd? Om maar niet te spreken over het zoeken naar het antwoord op de grote vraag. Regisseur Niels Arden Oplev kon echter niet veel met deze ingrediënten.

Hij maakt gebruik van stereotypes en voor de hand liggende gebeurtenissen. De personages krijgen niets unieks mee, waardoor ze al snel ver van de kijker af gaan staan. Daardoor blijft de film net zo doods als de titel al suggereert.

Flatliners draait momenteel in de bioscoop en is vanaf maart te koop op DVD. Flatliners|Sciencefiction| 110 minuten| met: Ellen Page, Nina Dobrev e.a.

12

13

Foto: Michael Gibson © 2017 CTMG, Inc. All Rights Reserved.

Verdieping

Sektes: geheime orgies, extreme liefde en afgesloten zijn van de buitenwereld. Je leven staat in dienst van een geloof, in de meest extreme vorm. Wat er zich precies binnen de muren van deze groepen afspeelt, is een raadsel. Pottenkijkers zijn niet gewenst, zo ook niet bij‌

SCIEN Tekst: Emma Derksen en Lisanne Smeekens

Illustraties: Emma Derks

14

15

ustraties: Emma Derksen

14

15

ology

Als je een dikke portemonnee hebt, ben je bij Scientology aan het goede adres. Zij ontvangen je met open armen en beloven je een vrije ziel.

Maar wel in ruil voor een geldzak van minimaal een paar duizend dollar. Een voet tussen deze kerkdeur krijgen is moeilijk, die wordt namelijk voor je neus dichtgegooid. Maar door een raampje kijken kan wel. Zo zie je dat alles begint met de pulp-fictionschrijver L. Ron Hubbard.

Het begin Het geluk staat in de twintigste eeuw niet aan Hubbards kant. Echt succes krijgt hij niet met zijn entertainmentverhalen. In 1941 sluit hij zich aan bij het leger. Commandant Hubbard beweert een échte oorlogsheld te zijn. In werkelijkheid wordt hij naar huis gestuurd. Na het bombarderen van boomstammen kan hij zijn spullen pakken. Na de oorlog trouwt hij met Sarah Northrup Hollister, maar romantisch is anders. In de documentaire Going Clear: Scientology and the Prison of Belief, vertelt Hollister hoe Hubbard haar dwong om met hem te trouwen. Deed ze dit niet, dan pleegde hij zelfmoord.

Na het luiden van de kerkklokken vraagt Hollister aan Hubbard om hulp te zoeken. Misschien bij een psycholoog of psychiater, voor Hubbard de duivel. Hij neemt dit niet goed op. In al zijn woede voor deze belachelijke suggestie, ontvoert hij hun pasgeboren dochter. Hij belt Hollister, met nieuws dat geen enkele moeder wil horen. Hubbard heeft hun dochter in stukken gehakt en in zee gegooid. Na een tweede telefoontje, blijkt dat hun dochter nog leeft. Hubbard heeft haar aan een verstandelijk beperkte vrouw in Cuba gegeven, die hun dochter als een wild dier opsluit in een kooi.

Voor Hollister is dit na vijf jaar huwelijk de druppel.

Ze vraagt een scheiding aan en krijgt uiteindelijk de voogdij over haar kind. Hubbard trouwt opnieuw, ziet zijn dochter niet meer en ontkent dat hij ooit getrouwd is geweest met Hollister.

De zelfuitgeroepen oorlogsheld Hubbard pakt zijn pen en papier er weer bij. Dat blijkt een goed idee.

Het zelfhulpboek ‘Dianetics: De leidraad voor het menselijke verstand’ blijkt een bestseller. ‘Dianetics’ beschrijft dat de oplossing voor onze menselijke problemen simpel zijn en binnen ieders bereik liggen. Deze problemen worden opgelost door het volgen van bepaalde trainingen.

26 weken lang staat het boek op de New York Times bestverkochte-lijst.

16

17

Binnen een jaar zijn er honderdvijftigduizend exemplaren verkocht. En het hield maar niet op. Met de Hubbard Dianetic Reasearch Foundation biedt hij trainingen aan die in het boek worden beschreven. Dianetics is een hype. Massa’s mensen zijn niet te stoppen. Iedereen wil deze trainingen volgen en is bereid om enorme bedragen af te tikken.

Duizenden dollars stromen binnen bij Hubbards stichting. Maar daar draait het natuurlijk niet om.

Het gaat om de trainingen, de ‘auditingsessies’, die de mensen hun spirituele hoogtepunt laten bereiken. De massa van angsten en trauma’s wordt gemeten. De verlossing is nabij.

Meten is weten Scientology laat haar leden nu nog steeds deelnemen aan deze auditingsessies. Niemand anders dan een speciaal opgeleide ‘auditor’ mag deze sessies leiden. De ‘preclear’ ondergaat deze training. Tijdens deze sessies wordt een E-meter gebruikt.

Dit is een elektronisch instrument dat iemands geestelijke toestand en veranderingen daarin meet.

Het apparaat heeft twee handvaten die de preclear vasthoudt. Hierdoor wordt een kleine elektrische schok het lichaam in gestuurd. Zo

16

17

kan worden gemeten hoeveel lading iemands geestelijke toestand heeft. Door middel van auditing worden iemands problemen vervolgens aangepakt. Het is de thermometer van het geestelijk gestel.

Een preclear kan zo uiteindelijk ‘clear’ worden. Nog nooit is zo’n absurd idee werkelijkheid geworden. De thetan, oftewel de ziel, is gezuiverd van alle beperkende gedachten. Volgens de Scientoloog droomt de mens er al meer dan vijfentwintighonderd jaar van om clear te worden. Zo word je een wezen dat niet meer vast zit aan zijn impulsieve gedrag, zijn angsten, zorgen en onzekerheden. Wanneer de thetan helemaal clear is, kan je tijdens een sessie ‘exterieur’ raken. De thetan verlaat dan je lichaam.

Scientology gelooft dat dit alleen kan door je te ontdoen van spirituele beperkingen, zoals de herinneringen aan trauma’s.

De kerk kent in totaal acht levels om totale geestelijke vrijheid te bereiken. Deze worden ‘Operating Thetan Levels’ (OT) genoemd.

Hoe meer geld je hebt, hoe meer Scientology je biedt. Elk nieuw level wordt namelijk bereikt na het doneren van een bepaald geldbedrag. Om naar level één te gaan, moet een Scientoloog zo’n drieduizend dollar doneren. Wanneer je een level hoger wilt bereiken, mag je nog wat meer neerleggen.

Zo’n vijfduizend dollar is het prijskaartje om van level twee naar drie te gaan.

Oorlog om geld Sinds het overlijden van Hubbard in 1986 is David Miscavige de nieuwe leider van Scientology. Als kleine jongen is hij het wonderkind van de kerk en de jongste auditor ooit. Omdat hij is opgevoed met én door Scientology is Miscavige de perfecte opvolger.

Hij strijdt voor de kerk, koste wat het kost. Al vóór de dood van Hubbard, is Scientology in oorlog met de Amerikaanse belastingdienst (IRS). Een religie betaalt geen belasting, dus Scientology hoeft dat ook niet. De IRS ziet dit anders. Met Miscavige aan het roer komt de oorlog tot een hoogtepunt.

Ondertussen heeft de kerk een belastingschuld van miljarden dollars. Honderden Scientologen spannen rechtszaken aan tegen de belastingdienst. Miscavige laat aan de IRS blijken dat deze verdwijnen als Scientology wordt vrijgesteld van het betalen van belasting. In 1993 is het zo ver: de kerk wint de oorlog. De IRS erkent Scientology officieel als religie.

Miscaviges liefde voor de kerk is onvoorwaardelijk, misschien zelfs verstikkend. De leider is als een peuter die een puppy doodknuffelt omdat hij hem zo lief vindt. Hij knuffelt zijn leden weliswaar niet de dood in, maar stuurt ze naar ‘The Hole’. Wanneer een Scientoloog niet meer op één lijn zit met de fundamenten van Scientology, wordt hij hiernaartoe gestuurd. In ‘The Hole’ worden de leden gereset en opnieuw opgeleid. Dit gebeurt op een onmenselijke manier. De levensomstandigheden in het gebouw zijn volgens ex-leden ontzettend slecht. Er lopen insecten rond. Het is er vies, warm en je wordt elke dag gestraft. Huidige leden zeggen dat zij vrijwillig naar deze plek toegaan. Zij zien het als hun redding.

heel stuk minder actief. Liefde maakt hem blind en hij verliest oog voor de kerk. Cruise adopteert met Kidman twee kinderen en lijkt gelukkig getrouwd.

Miscavige is minder enthousiast en besluit hier een stokje voor te steken. Cruise is één van de grootste vertegenwoordigers van Scientology en de kerk heeft zijn onverdeelde aandacht nodig, niet zijn vrouw.

Miscavige neemt het heft in handen. Scientology doet er alles aan om Kidman een suppressief persoon te maken, dat is iemand die de kerk belemmert.

Verbannen voor het leven Ze vinden de oplossing bij Kidmans vader, een bekende Australische psycholoog. Omdat de kerk niet gelooft in zoiets als psychologie, verbiedt Scientology Kidman om contact te hebben met haar vader. Ze blijft haar vader spreken en wordt bestempeld als suppressief persoon. De kerk luistert haar af en verspreidt leugens over haar. Zo zet Scientology Kidman in een kwaad daglicht, zelfs tegenover haar eigen kinderen. In 2001 scheiden Cruise en Kidman. Hun kinderen kiezen hun vaders kant. Voor Kidman een nachtmerrie die uitkomt. Ze verlaat de kerk, maar niet zonder slag of stoot. Scientology verlaten gaat niet zo makkelijk. De auditingsessies die elke Scientoloog ondergaat, worden opgenomen.

Tijdens deze sessies komen de diepste en donkerste geheimen van de preclear naar boven. Van iedere Scientoloog is er een dossier opgesteld met allerlei belastende informatie. Wanneer je de kerk wilt verlaten, wordt er gedreigd om deze informatie openbaar te maken. Als je dan alsnog Scientology verlaat, kun je nog jarenlang gestalkt worden.

Eenmaal erin, kom je er niet zo makkelijk uit.

Het geloof van hollywood Ook de bekende Amerikaanse acteur Tom Cruise is in de ban van de kerk. Hij besluit eind jaren ’80 om lid te worden, nadat zijn ex-vrouw hem in aanraking brengt met de religie. In 1990 trouwt Cruise met actrice Nicole Kidman. Bij Miscavige, met wie Cruise erg hecht is, gaan de alarmbellen rinkelen.

Tijdens het huwelijk van de twee tortelduifjes, is Cruise minder actief in de kerk dan voorheen. Een

foto: Yukie tada

Benieuwd naar welke celebrities bij Scientology zijn aangesloten?

Check www.holymagazine.fhj.nl

18

19

foto: Yukie tada

18

19

Ondertussen heeft Cruise het hoogste OT-level behaald en is hij nog steeds erg actief in de kerk.

“Ik geloof dat ik in de hemel kom als ik doodga. De hemel is een plek waar

iedereen gelijk is en waar geen

Iedereen die in Jezus gelooft, gaat daar naartoe”

onrecht is.

Eline, 19, christen

“Na mijn dood word ik verbrand en bewaard in een

Ik geloof niet in een tweede leven of iets dergelijks” urn.

Wesley, 19, niet-gelovig

“Als moslim word je begraven en

ondervraagd

door een engel. Ik geloof dat er een heel

uiteindelijk eindigen we allemaal in de hemel”

proces is na de dood, maar Hilal, 20, moslim

“Ik hoop dat

reïncarnatie bestaat. Ik zeg

altijd dat ik in mijn vorige leven een schildpad

dat er na de dood niks meer is vind ik best eng, dus laten we hopen dat reïncarnatie echt is” was. Het idee

Naomi, 21, niet-gelovig

20

21

Reactie “Soms denk ik dat ik

W

voor dit beroep gekozen ben”

at er na de dood gebeurt, weet niemand. Het hiernamaals is een onbekende plek en het enige waar de mens geen grip op heeft. Iedereen stelt zich het leven na de dood anders voor. De één gelooft in reïncarnatie, de ander in rondzwevende geesten. Predikant Johan Visser is veel bezig met het hiernamaals en vertelt over zijn visie en over zijn kijk op het leven.

Tekst: Lisanne Smeekens

Johan vertel, wat houdt jouw beroep eigenlijk in?

“Als predikant hou ik iedere week een preek over een gedeelte uit de Bijbel. Ik geef daar uitleg over en probeer dat te verbinden met het dagelijks leven. Daarnaast leer ik het geloof aan jongeren, bezoek ik zieken en ouderen en spreek ik met mensen over levens- en geloofsvragen. Het is vaak zo dat de mensen naar de kerk komen, maar als je ouder wordt, wordt je wereld steeds kleiner en dan komt de kerk naar jou.”

Waarom heb je ervoor gekozen om predikant te worden?

“Soms denk ik dat ik ervoor gekozen ben. Dit is echt wat bij mij past, het was een roeping. Ik groeide op in de kerk en het predikant zijn, is iets wat mij heeft gepakt en ook steeds weer pakt. Ook vind ik de Bijbel geweldig. Het is een soort huis: wil je er in thuis raken, dan moet je er in wonen. Vroeger was het predikant-zijn een topbaan, maar nu zit eigenlijk niemand er meer op te wachten, haha.”

Je bent opgegroeid in de kerk, wist je altijd al dat je predikant wilde worden?

“Ik heb het altijd iets moois gevonden, vanaf jongs af aan al. Ik groeide op in een streng calvinistisch gezin en ik kreeg veel godsdienst mee. Soms positief, in de zin van: God was er gewoon. Als kind is dat dan een soort vanzelfsprekendheid. Ik heb ook negatieve dingen meegekregen in de zin van: God is zo zwaar dat hij op je leven drukt. Zowel door wat je allemaal moet doen en wat niet mag, maar ook omdat je eigenlijk niet weet of hij goed voor jou is. Toen ik ging studeren, werd God minder vanzelfsprekend, en Hij is dit ook nooit meer geworden. Toch duikt steeds weer in mijn leven op en werd het gevoel zo sterk dat ik er wel iets mee móest doen.”

Foto: Han-Hsing Tu

20

21

Wat gebeurt er na de dood?

“Eigenlijk kan ik er niet zoveel over zeggen. Alleen dit: ik geloof dat we bij God zullen zijn. Als je hier op aarde God hebt gekend, dan stopt dat na de dood niet. In de Bijbel gaat het over deze wereld en of het hiermee goed komt. Dat er vrede en gerechtigheid komt. De Bijbel heeft het niet over een leven na de dood, maar meer over een opstanding uit de dood.

Dat is zoiets als leven na leven na de dood, begrijp je dat? Ik geloof dat de doden op een gegeven moment terug komen in een vernieuwde werkelijkheid. Hoe dat zal zijn blijft een verrassing — in de Bijbel vind je beelden van een soort paradijs of een gouden stad van een enorme omvang die uit de hemel komt.”

En wat vind jij dan van de gedachtes van de jongeren?

Ik kan het meeste wel goed volgen, alleen reïncarnatie trekt mij niet zo. Ik kan me voorstellen dat je denkt dat het na de dood gewoon gedaan is.

Dat is een hele materialistische kijk op het leven.

Dat je toch ergens hoopt dat er nog iets van jou door blijft bestaan, daar kan ik me ook van alles bij voorstellen. Het zijn logische opties om in te geloven. Reïncarnatie lijkt me onwaarschijnlijk en heel vermoeiend. Die eeuwige kringloop waarin je maar moet hopen dat je karma beter wordt, lijkt me geen plezierig vooruitzicht. Ik vond de onzekerheid opvallend. Zowel de meest gelovigen als de nietgelovigen weten het niet precies. Het is natuurlijk niet zo dat ik heel zeker ben en alles weet en dat ik denk: God is heel erg blij met mij dus met mij komt alles wel goed. Het is meer een soort vervolg van mijn vertrouwen op God. Ik vertrouw erop dat de god die ik heb leren kennen en met wie ik leef, het goede met me voor heeft en dat hij ook door de dood heen nog steeds het goede met me op heeft.

Foto: Tamara de Groot

Column

SHARON Gods onvoorwaardelijke liefde

Mijn identiteit heb ik gevonden in Gods onvoorwaardelijke liefde voor mij. Terwijl ik dit zo tik, besef ik dat dat echt niet altijd zo is geweest. Na het winnen van X-Factor, ruim tien jaar geleden, werd ik bekend als die zangeres die zo hoog kon zingen. Zonder dat ik erbij stilstond lag mijn identiteit ook verankerd in dat talent. Dat was eigenlijk al heel lang zo. Van de basisschool tot aan de middelbare school was ik het meisje dat kon zingen. Ik kon altijd terugvallen op mijn talent en het geloof. Dat geloof speelde wel een grote rol in mijn leven, maar die rol was niet zo groot als ik altijd dacht. Totdat mij iets overkwam.

Vijf jaar geleden was ik in verwachting van Isa, mijn oudste dochter. Tijdens de zwangerschap was er iets mis met mijn schildklier en dat kon schadelijke gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Op zich was dat niet zo heftig als het klinkt, want dit kon vrij eenvoudig worden opgelost met medicijnen. Wat ik toen niet wist, was dat die medicijnen een nadelig gevolg hadden op mijn stem.

Ik, die bekend stond als het meisje dat zo hoog kon zingen, had door die medicatie nu het bereik van een hoge tenor. Mijn stembereik was ongeveer gelijk aan het bereik van mijn man.

Mijn wereld stortte in. Mijn stem, dat ene talent waar ik altijd op kon terugvallen, mijn identiteit waar ik mij mee kon onderscheiden van de rest, liet mij in de steek.

Het was in die periode dat ik mocht ontdekken wie ik werkelijk mag zijn, namelijk een geliefd kind van God. Als iemand mij nu zou vragen welke impact het geloof op mij heeft, dan zou ik tegen die persoon zeggen dat mijn geloof ervoor zorgde dat ik geen mental breakdown tkreeg, maar juist in deze tijd van onzekerheid kon blijven staan. Sterker nog, ik kon mijn ware identiteit vinden. En daarom kan ik vandaag ook eindigen met de woorden waar ik mee begon: Mijn identiteit heb ik gevonden in Gods onvoorwaardelijke liefde voor mij.

Zangeres Sharon Kips (34) won in 2007 de talentenjacht X-factor. Inmiddels heeft ze vijf albums uitgebracht met popen gospelmuziek. Tegenwoordig draagt ze haar muzikaliteit over als zangdocent en treedt ze ook regelmatig op.

22

23

Religie in beeld

Lifestyle

Tekst: LoĂŻse Bassie

Religies ontdekken kan ook op een andere manier dan interviews en heilige boeken lezen. Daarom hebben we het volgende uit het Netflixaanbod voor jou op een rijtje gezet, over het christendom, het jodendom en verschillende sektes.

Deprogrammed

One of Us

Deze documentaire is gericht op het deprogrammeren van mensen. Van mensen die vroeger gebrainwasht waren toen ze een sekte aanhingen, wordt het denkpatroon weer hersteld.

Drie volwassenen vertellen in een documentaire hun redenen om zich los te maken van de ultraorthodoxe joodse gemeenschap.

2016 | Acteur: Ted Patrick | Regisseur: Mia Donovan Foto: Canadian Films

2017 | Regisseurs: Heidi Ewing & Rachel Grady

The Sinner Een vrouw uit zwaar religieuze kringen pleegt op klaarlichte dag in het openbaar een moord, maar ze kan niet verklaren waarom.

Foto: Netflix

2017 | Acteurs: Jessica Biel, Bill Pullman, Christopher Abbot | Regisseur: Derek Simonds Foto: Brownie Harris/USA Network

Jesus Camp Christelijke kinderen worden gevolgd tijdens hun verblijf op Jesus Camp. Hier leren ze hoe ze met hun geloof de Verenigde Staten kunnen redden van haar ondergang.

2016 | Regisseurs: Heidi Ewing & Rachel Grady Foto: Magnolia Pictures

Going Clear: Scientology and the Prison of Belief Deze documentaire belicht acht voormalige Scientology kerkgangers die vertellen over hun ervaringen met deze sekte.

Gebaseerd op het boek Going Clear van Lawrence Wright.

2015 | Acteurs: Jason Beghe, Paul Haggis | Regisseur: Alex Gibney Foto: HBO

22

23

Mode

Hoofddoeken Meer dan een geloofsuiting Tekst: Leeuwelijn Verwijst Volgens traditionele koranuitleggers dient de hoofddoek als bescherming voor de vrouw. Ze wekt zo namelijk geen lust op bij de man. Dat betekent niet dat het geen mode-item kan zijn. Kijk maar eens naar de vrouwen uit de volgende landen.

24

25

Marokko Marokkaanse vrouwen knopen hun hoofddoek meestal van achteren vast. De mode in Marokko heeft wat weg van de Afrikaanse cultuur, wat geografisch gezien best logisch is. Op de Afrikaanse cultuur komen we zo terug, maar we kunnen alvast verklappen dat de Afrikaanse vrouwen veel kleuren gebruiken. In de grotere steden wordt er een combinatie gemaakt van kettingen en doeken: daar pakken ze ĂŠcht uit.

Turkije Turkse meiden knopen hun hoofddoek onder de kin vast. Omdat Turkije dichter bij Europa ligt, is de Turkse stijl iets meer beĂŻnvloed door de Europese cultuur. Er wordt in dit land wel veel meer gebruik gemaakt van opvallende en sierlijke patronen.

Het merk Armine is heel populair in de Turkse hoofddoekenmode, net als satijnen hoofddoekjes: die zul je hier vaak tegenkomen.

Afrika Misschien is het bij Afrika al voor te stellen, maar kleurrijkere hoofddoeken dan hier vind je niet. Ook prachtige dierenprinten en gouden belletjes ontbreken niet. Hier zijn verder geen woorden meer aan vuil te maken. Afrikaanse vrouwen stralen hun cultuur op de best mogelijke manier uit.

24

25

#

I

Indonesië Indonesische meisjes houden van heel felle kleuren. Kleuren als fluorescerend groen zijn daar geen probleem. Ze kunnen het allemaal hebben! Indonesische meisjes gebruiken roze veel in combinatie met een mooie lichtroze jurk. Hoe meer kleurtjes hoe beter.

F

Egypte De Egyptische stijl is enorm willekeurig. Er wordt weinig gebruik gemaakt van kledingstukken die echt bij elkaar passen in een outfit.

De hoofddoeken verschillen van grijs tot kleurrijk, printjes tot effen.

Wel valt het op dat áls er kleur gebruikt wordt, deze kleur vrij fel is. Er zit geen patroon in hun stijl.

Spanje Spaanse vrouwen maken veel gebruik van, zoals het genoemd wordt, ‘wraps’. Dat zijn eigenlijk een soort roosjes, gevouwen van een doek. In het land van de sierlijke flamenco stijl is niets toepasselijker.

De achterkant van hun hoofddoek wikkelen ze op mysterieuze manier tot deze vorm.

Illustraties: Emma Derksen

26

27

#ISLMSTDS ISLAMSTUDIES

Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen • Radboud Universiteit in Nijmegen

26

27

Interview

Islamitisch A

ls je altijd op een islamitische manier bent opgevoed en je islamitische ouders hebt, word je vanzelf nieuwsgierig naar het geloof en wil je je erin verdiepen. Bij Sona Boker (20) was dat ook het geval. Een tijdje terug ging ze eens op onderzoek naar de betekenis van haar geloof.

Tekst: Janna Hoofs “Ik vind het nog erg moeilijk om over mijn geloof te praten, omdat het heel nieuw is. Vroeger had ik er meer moeite mee. Een tijdje geleden zat ik niet lekker in mijn vel en had ik veel stress. Ik merkte dat ik rust kreeg door me te verdiepen in de religie van mijn ouders.

Ik ging stukken lezen die ik vond op internet en kwam steeds meer te weten.

Vroeger hadden mijn ouders regels waar ik me aan moest houden. Ik mocht me bijvoorbeeld niet te bloot kleden en geen varkensvlees eten. Nu bid ik uit mezelf en wil ik graag meer weten over mijn eigen geloof.”

“Liefde binnen mijn geloof is iets heel moois en een beetje anders dan in de Westerse wereld. Bij ons hoort het zo dat een jongen eerst om de hand van een meisje vraagt. Daarna pas leren de ouders elkaar kennen en mag het verloofde stel, onder toezicht van mannelijke familie op date.

Ze zijn dus eerst verloofd voordat ze elkaar pas goed leren kennen en merken of ze bij elkaar passen. Bij sommige islamieten in Nederland gaat het anders. Zij daten vaak stiekem al met elkaar voordat de jongen om de hand van het meisje vraagt. Dat komt door de Nederlandse cultuur om hen heen.”

“Niemand kan zeggen dat je het goed doet of niet, dat bepaalt Allah”

“Vroeger was het vaak zo dat iemand in je familie nog iemand kende om mee te trouwen. Dat is nu gelukkig niet meer overal. Uiteindelijk moet ik wel toestemming vragen aan mijn ouders of ik met iemand mag trouwen.

Hij moet wel islamitisch zijn, maar of hij nou Irakees, Turks of iets anders is, maakt mijn ouders niks uit. Voor hen is het vooral belangrijk dat de culturen op elkaar lijken en de geloven hetzelfde zijn. In onze omgeving is het wel eens gaan botsen met twee geloven in een huwelijk. Dat willen mijn ouders niet voor mij. Dat begrijp ik wel, ze willen mij beschermen.”

Foto: Wesley van Bree

“Ik bid niet vaak, maar het voelt voor mij goed dat ik het probeer. Dat is ook het belangrijkste. Niemand kan zeggen dat je het goed doet of niet, dat bepaalt Allah. Ik moet er nog in groeien. Ik draag bijvoorbeeld nog geen hoofddoek, omdat ik nog een aantal nadelen zie bij het dragen ervan. Je wordt bijvoorbeeld meer aangekeken door je omgeving en je komt moeilijker aan een baan als je een hoofddoek draagt. Daarnaast moet je ook weten waar een hoofddoek voor staat en moet je zelf achter het dragen van een hoofddoek staan. In mijn familie draagt ook niet elke vrouw een hoofddoek en dat is prima. Je wordt er niet op veroordeeld door anderen, want het is je eigen keuze.”

28

29

28

29

Foto: Wesley van Bree

Foto: Wesley van Bree

31

30

ik geloof...

Katholiek

E

line Nijtmans (21) is als baby gedoopt en deed haar communie en vormsel in de roomskatholieke kerk, maar nooit eerder had ze zich serieus verdiept in haar geloof. Tot dit een andere wending kreeg en ze zich afgelopen oktober opnieuw liet dopen.

Tekst: Aafje van IJzendoorn “Toen ik achttien was, verhuisde ik naar Middelburg om te studeren. Meteen de eerste dag zat ik naast een meisje die een ‘what would jezus do’ armbandje omhad. Ook droeg ze een kruisje om haar nek. Ze was overduidelijk christelijk. Op een gegeven moment kreeg ik het overtuigende idee dat ik naar de studentenkerk moest.

Daar hing er een bijzondere sfeer. Datzelfde meisje – dat ik inmiddels een jaar niet meer gezien had - kwam ik weer tegen. We gingen wat eten en snel werden we goede vriendinnen. Ik werd in hun vriendengroep opgenomen en die heeft mij laten zien hoe het is om te leven met God. Nooit zeiden ze dat ik naar de kerk moest gaan of een bijbel moest kopen. Ik was onder de indruk van de manier waarop ze klaar stonden voor andere mensen. Als je gelovig bent dan ontvang je liefde van God en doordat je die liefde ontvangt, ga je automatisch meer doen voor anderen en die liefde uitdelen. Het is niet dat je iets moet, maar het gebeurt gewoon. Ze leefden om de wereld een beetje mooier te maken. Ze gingen altijd nét een stapje verder.”

zou gaan. Daar kwam een overweldigend gevoel bij kijken. Niet alleen de doop zelf was overweldigend – want het is een vreemd idee dat iemand je onder water duwt en vervolgens weer uit het water haalt – maar de kerk zat stampvol met allemaal mensen die voor mij en de andere dopelingen kwamen. Dat is zo bizar. Iedereen vond het fantastisch, ze klapten en aan het einde zongen ze een zegelied. Letterlijk de hele kerk bad. Er zijn veel christenen die ‘overdopen’ niet goed vinden, maar omdat mijn eerste doop heel weinig met geloof te maken had en het de keuze was van mijn ouders om mij te dopen, vond ik dat dit mijn échte doop was. Om een goede christen te zijn, hoef je je niet per se te laten dopen. Dit is echt alleen als je het zelf wil, maar voor je gevoel is het zoveel fijner. Ik sta door deze keuze veel sterker in mijn schoenen en durf met alles wat ik doe nog meer te vertrouwen op God.”

“Mijn vrienden hebben me laten zien hoe het is om te leven met God”

Foto: Wesley van Bree

30

“Het opnieuw gedoopt worden, was ontzettend gaaf. Ik had gedacht dat het vooral een symbolische betekenis zou hebben en dat ik het voor God zelf deed.

Dat ik Hem zou laten zien dat ik volledig voor Hem

31

“Wat voor mij geloof betekent? Het weten dat er altijd iemand is die op je let en voor je zorgt, wat er ook gebeurt. Weten dat er iemand is gestorven voor alles wat jij fout hebt gedaan. Dat er niks is wat jij zo erg fout zou kunnen doen dat God jou niet meer vergeeft.

Want voor alles wat jij fout hebt gedaan, is al iemand voor gestorven. God zal alles vergeven wat je hebt gedaan als je oprecht spijt hebt.”

Foto: Rob Derks

Interview

“mijn

BAS DERKS vriendin hoeft

niet gelovig

te zijn”

Tekst: Leeuwelijn Verwijst

“Het liefste feest van het jaar”, zo noemt blogger Bas Derks (24) van BEAM de EO-Jongerendag. “Zelfs ouders worden er vermaakt.”

Bas werkt niet alleen bij BEAM maar houdt ook zijn eigen blog bij: ditisderks.nl. Hij vertelt over zijn ervaring als jonge influencer in de (christelijke) gemeenschap.

32

33

erks

Waarom bestaat BEAM naast EO? “Jonge gelovigen hebben een ander soort behoefte dan volwassene, omdat zij nog vaak zoekende zijn. BEAM publiceert video’s en verhalen over geloof, maar deze worden ook gelezen door niet-gelovigen. Dat komt waarschijnlijk doordat het verhalen zijn over het leven van mensen: dat interesseert een grote groep.”

Vaak komt gelovig zijn op jonge leeftijd niet bepaald ‘cool’ over.

Hoe ervaar jij dat?

“Ik denk dat mensen zich misschien wel eens aangevallen voelen door gelovigen en er daarom soms anders op reageren. Er zijn veel christenen die hun geloof aan anderen willen opleggen en dat kan vervelend zijn. Als ik puur mijn persoonlijke verhaal vertel dan merk ik dat mensen niet tegen mijn geloof zijn. Aan mensen die zich beperkt of onbegrepen voelen wil ik duidelijk maken: laat iedereen lekker vinden wat hij wil. Dat proberen wij ook mee te geven. Op jonge leeftijd worden mensen er al meteen uitgepikt als ze een beetje opvallen, daar is niks aan te doen.”

“Ik was nieuwsgierig waar die levenshouding vandaan kwam en zo ben ik het geloof gaan ontdekken” Warm bad?

Bas is zelf gelovig geworden tijdens zijn studie. “Op mijn achttiende begon ik op de Christelijke Hogeschool in Ede, omdat daar blijkbaar de beste journalistiek opleiding zat. Ik had toen nog niks met het christendom, ik had zelfs een beetje rebels gedrag op die leeftijd.

Mijn school voelde opeens als een groot warm bad.”

Hij stond versteld van de omgang op school. “Als ik een lekke band had stonden vijf onbekende mensen klaar om me te helpen. Ik kon overal zomaar mijn spullen laten liggen. Ik was heel nieuwsgierig waar die levenshouding

32

33

vandaan kwam bij mensen en zo ben ik het geloof gaan ontdekken. Op school vertelden ze mij hun verhaal zonder mij te dwingen.”

De blogger hangt naar eigen zeggen een persoonlijk geloof aan. Hij is protestants, maar is het niet eens met álle interpretaties van de bijbel. “Mijn ouders en zusje zijn niet gelovig en volgens de bijbel zouden zij dus niet naar de hemel gaan.

Als zij niet gaan, hoef ik er zelf ook niet heen.

In tegenstelling tot anderen geloof ik dus dat God hen wél naar de hemel meeneemt.”

“Je moet nooit iemand dwingen om tot geloof te komen” seks voor het huwelijk, moet dat kunnen?

“In de bijbel staat: ‘je wordt één vlees na het huwelijk’. Ik kan me voorstellen dat dat ook kan betekenen dat je een baby krijgt, dus ik vind het te vaag om meteen te interpreteren dat seks niet mag.

Duidelijk staat wel: oordeel niet en heb je naasten lief. Dus volgens die opvatting leef ik honderd procent. Begrijp me niet verkeerd: als iemand ervoor kiest om geen seks voor het huwelijk te hebben, vind ik dat ook mooi.”

Bas’ vriendin hoeft niet gelovig te zijn. “Als ze maar dezelfde levensvisie heeft. Je moet nooit iemand dwingen om tot geloof te komen dus ik zoek daar zelf ook niet bewust naar. Ook als ik later kinderen krijg, mogen zij zelf een keuze maken en dan is het juist mooi als ze ouders hebben met twee verschillende opvattingen van het leven.”

“Laat je licht schijnen, wees een lichtstraal”, zegt Jezus. BEAM, letterlijk ‘lichtstraal’, is het jongerenmerk van de Evangelische Omroep (EO). Het platform informeert jongeren tijdens hun zoektocht binnen het christelijke geloof.

Video’s, teksten en mooie persoonlijke verhalen zorgen ervoor dat zelfs niet-gelovigen de site maandelijks bezoeken. Supporter worden? Kijk op beam.eo.nl.

Foto: Joyle Photgraphy

Samen bidden én dansen Op het jongerenfestival van de EO worden jongeren geïnspireerd zoals Bas dat zelf ook werd op zijn christelijke hogeschool.

Nu werkt hij er zelf. Christelijke artiesten treden er op en er zijn kraampjes en workshops. Mensen ontmoeten elkaar en bidden samen.

Bas legt uit dat de bezoekers langzaam teruglopen, maar dat dat waarschijnlijk puur komt door de afname van christelijke mensen in Nederland. “Daarnaast ga ik zelf ook niet elk jaar naar hetzelfde festival. Maar de EOjongerendag is nog steeds een succes.” n

Benieuwd naar welke christelijke artiesten Bas aanraadt? Check www.holymagazine.fhj.nl

34

35

Reactie

BIJGELOOF Wat geeft jou de kriebels?

Lisan (22): “Als ik een tentamen heb, neem ik altijd een hangertje van een heilige mee. Hij is van mijn moeder en brengt me geluk.”

Devika (19): “Vanuit mijn Indiase cultuur mogen we op zaterdagen geen schoenen kopen of onze nagels knippen, dat brengt ongeluk.”

Ook loop ik nooit onder een ladder door; dat is eng.”

Gijs (21): “Met voetbal deed ik eerst altijd mijn rechterschoen aan in plaats van mijn linker.

Claudia (23): “Ik geloof heel erg in Karma. Als je iets goeds doet, overkomt je ook iets goeds en andersom.”

Naomi (22): “Ik zet de autoradio altijd op een even nummer, want die brengen geluk

, oneven nummers brengen ongeluk.”

Yannick (21): “In Suriname mag je in het donker niet fluiten,

dan lok je slechte geesten naar je toe.”

Brent (18): “Als het ene stoplicht eerder op groen gaat dan dat van mij, dan heb ik morgen een rotdag.”

Nicky (21): “Als ik iets met het getal veertien zie, denk ik dat het niet veel goeds wordt. Van dertien en andere oneven getallen word ik wel heel gelukkig. En het is lekker rebels.”

Romy (21) & Mairi (20): “Tijdens het proosten moet je elkaar

zeven jaar slechte seks.” altijd aankijken, anders heb je

Mirsad (21): “Volgens mijn opvatting van de islam mogen we nooit ‘kom binnen’ zeggen als er niemand voor de deur staat.”

34

35

Foto: Joy!

Oh, happy day!

Tekst: Robin Heerkens ‘Praise To The Lord’, ‘Holy, Holy, Holy’ en ‘Turn Your Eyes Upon Jesus’: stuk voor stuk gospelklassiekers, allemaal met een religieuze tint zoals de naam al doet vermoeden. In veel gospelliedje zit wel een verwijzing naar Jezus.

Ruth Zange staat al 25 jaar aan het hoofd van gospelkoren en vertelt wat het genre nu zo speciaal maakt behalve de aanwezigheid van ‘The Lord’ natuurlijk.

36

37

Muziek gospel volgens koordiva Ruth Zange

‘Gospel’ betekent letterlijk ‘goed nieuws’. De vertolkers van deze positieve nummers zijn een soort zingende priesters met een bijpassend gewaad. Soms hoor je in gospelnummers, even tussendoor, ‘Praise The Lord’. Die positieve sfeer staat in groot contrast met de oorsprong van gospel. “De stijl is ontstaan tijdens de slavernij. Op katoenvelden mochten slaven niet met elkaar praten, dus gingen ze zingen om zo tóch te communiceren”, begint Ruth Zange.

Slavernij Volgens Ruth zit er nog steeds een stukje slavernijverleden in de moderne gospel. Felle boodschappen en scherpe teksten zitten stiekem verstopt in ultrapositieve, hoopgevende nummers. Ruth noemt als voorbeeld ‘Something Inside So Strong’ van Labi Siffre. “Hier zitten verwijzingen in naar de apartheid. Veel gospelnummers gaan over onderdrukking en het erkennen van het zwarte ras.”

Ruth vindt het belangrijk dat ze zichzelf, een zwarte vrouw, herkent in de nummers. “Ik kiesv ook niet zomaar ieder gospellied uit voor mijn koren. Van die commerciële nummers? Nee, dat heb ik liever niet. Eerder iets waar ik mezelf in herken.

De boodschap die in een nummer zit, moet ik zelf ook durven onderschrijven.”

Begin de dag met God De gospel komt bij Ruth echt uit haar tenen. Ze probeert er altijd zó veel gevoel en emotie in te leggen, dat haar publiek ook het ‘goede nieuws’ meekrijgt. “Maar ik duw het ze ook weer niet de strot in”, verweert ze. “Ik ben zelf van het evangelische geloof. Elke morgen ga ik in gesprek met God. Voor mij is er geen leven zonder de Heer.”

Natuurlijk: gospel zit vol met christelijke teksten. Toch is niet iedereen in JOY! gelovig. “En dat hoeft ook helemaal niet. Maar ik zie het wel als een verlengstuk van mijn geloof. Gospel is voor mij een grote kans om dat gevoel over te brengen.”

Gospelheld Kirk Franklin is volgens Ruth de grondlegger van moderne, zogenoemde blackgospel. Dat is het soort gospel dat JOY! speelt. De Amerikaan won meerdere Grammy Awards. JOY! zag Franklin ooit optreden op een gospelfestival in Hannover. Ruth ziet dit als het mooiste moment dat ze ooit meemaakte met haar groep.

“Fantastisch was dat, hij is een grote inspiratie voor mij. De sfeer van dat festival was ook geweldig.

In elke kerk in Hannover stonden gospelgroepen te spelen.”

“Ik zie gospel als een verlengstuk van mijn geloof ”

JOY! voelt voor Ruth als thuiskomen. Letterlijk. Ze woont sinds vier jaar in het Spaanse Alicante. En hoewel zij de koordirecteur is, speelt de groep ook zonder haar.

Toch pakt ze regelmatig het vliegtuig om mee te zingen wanneer JOY! op bruiloften, partijen of festivals staat.

De gospelgroep bestaat uit tien zangers en zangeressen en combineert in hun zang jazz met blues. Een deel van het koor is professioneel zanger of zangeres en doet naast zingen bij JOY! nog andere dingen op muzikaal gebied. In musicals spelen, bijvoorbeeld. Of op de achtergrond meezingen voor bekende artiesten. Zo deed Ruth ooit de achtergrondzang voor Golden Earring, een van Nederlands bekendste – en oudste – rockbands.

36

37

Levensgospel Ruth woont nu aan de Spaanse kust en komt rond van de muziek. Af en toe pendelt ze op en neer tussen Spanje en Nederland wanneer JOY! optreedt. De groep kwam de afgelopen jaren ook al een paar keer naar Spanje. Maar in de tussentijd richtte Ruth nog twee andere gospelgroepen op. Waarom eigenlijk? “Ik merkte dat de gospel hier nog niet echt bekend was. Dat vond ik heel raar. Maar: des te beter voor mij. Zo kan ik de hoopgevende boodschap van de gospel weer aan een hele nieuwe groep mensen introduceren.” De zangeres ziet dit als een soort roeping.

“Ik ben een kind van God. Dat wil ik ook uitdragen en gospel helpt me daarbij. Dat is een stukje van mezelf.

Gospel staat voor mij gelijk aan ademen.”

Foto: Austin Ban

Luther Fitness G

eloven saai? Niet als het aan kerkjournalist Kees Posthumus ligt. 2017 stond in het teken van Maarten Luther, vanwege de vijfhonderd jaar reformatie. Ter ere hiervan bedacht Kees Posthumus een interessant idee: Lutherfitness.

Tekst: Loïse Bassie

Workout in de bak

squatten op de plee

Voor een congres over ‘Luther en de vrijheid’ aan de Protestantse Theologische Universiteit, was Kees gevraagd om iets vrolijks te doen tussen alle lezingen door. Daar rolde de Lutherfitness uit. “Luther zat een aantal maanden gevangen in zijn leven, maar dan moet je natuurlijk wel in vorm blijven. Hij bedacht daarom oefeningen die hij kon doen”, legt Kees uit. Op basis hiervan stelde de verhalenverteller de workout samen.

Maarten Luther had veel kritiek op de Rooms-Katholieke kerk en dat komt ook terug in één van de oefeningen. De oefening heet ‘Schoppen tegen de kerk’, waarbij je met je linker- en je rechterbeen een schopbeweging maakt. Ook is er een oefening waarbij je een zogenaamd inktpotje weggooit.

Kees licht dit toe: “Luther geloofde in duivels. Als hij er een zag, wilde hij die wegjagen. Daarom gooide hij met een inktpot, zodat

de duivel vluchtte.” Zelfs een oefening waarbij deelnemers in de squatpositie de wc-bezoekjes van Luther nadoen, ontbreekt niet.

Kerken in beweging De Lutherfitness was in eerste instantie bedoeld voor het congres, maar ook kerken vroegen ernaar.

“Het was nooit mijn bedoeling om kerken aan te sporen tot fitness, maar het is leuk dat ze het doen. Dan wordt er ook een beetje bewogen in de kerk, naast

38

39

Verdieping al dat zitten.” Zelf doet Kees de workout nooit meer. Het was één grote grap, met ondoordachte sportoefeningen, die vooral bedoeld waren als ontspanning.

vreugde met fitness Is de workout niet heel oneerbiedig?

Kees vindt van niet. Volgens hem is het goed om pret te maken en vrolijk te zijn over het geloof. “Als

het goed is, is geloven een reden tot vreugde en vrolijkheid. Als het alleen maar moeilijkheden oplevert, is het niet goed. Geloven is juist dat je mag doen wat je wilt.” Zelf is Kees lid van een oecumenische gemeente, een gemeente waarin allerlei verschillende mensen bij elkaar komen. Van katholiek tot protestant. “Het zijn mensen die willen geloven, maar dat niet willen

doen binnen één kerk. Op deze manier overstijgen we de grenzen tussen de kerken”, legt hij uit.

Vreugde binnen het geloof vindt Kees het belangrijkst. “Dat kan met lachen, met zingen, met grappen en dus ook met fitness”, lacht hij.

Schoppen tegen de kerk en inkt gooien naar de duivel

Foto: Martin dubreuil

38

39

Verdieping

‘Voodoo is net als karma, je krijgt het vroeg of laat terug’

V

oodoo is misschien wel een van de geheimzinnigste geloven in de wereld. Mensen durven er vaak niet voor uit te komen dat ze dit geloof aanhangen. Muziekjournalist Leendert van der Valk reisde de wereld over om de invloeden van voodoo in muziek te ontdekken en kwam in verschillende voodoogemeenschappen terecht. Hier ontdekte hij dat voodoo helemaal niet zo eng is als de meeste mensen denken.

Tekst: Janna Hoofs “Voodoo is een erg persoonlijk geloof. Het hart ligt in de landen Togo en Benin. Er zijn verschillende varianten van de voodoo over de hele wereld”, zegt Leendert. Dat komt doordat de slaven het vroeger meenamen vanuit hun thuis naar de westerse wereld.

“Voodooaanhangers hebben geen boek waarin alles is opgeschreven, daarom hebben ze het geloof verspreid door te vertellen wat ze in hun hoofd opgeslagen

hadden. Dat is de oorzaak dat iedereen een eigen draai gaf aan het geloof. Zo kan het voorkomen dat er in een dorp twee verschillende voodoovarianten zijn.” Leendert ziet er niet uit als een voodoosi. Hij draagt een blauwe jeans en vest, geen kralenketting of rare tooi op zijn hoofd. Leendert kreeg interesse in de voodoo religie, omdat de invloeden van voodoo tegenwoordig in veel muziek te horen zijn.

40

41

Schilderij: Jan Aleksander Gorczyn

E

én van de populairste goden is Erzulie: godin van de Liefde. Je zou haar kunnen zien als een soort maagd Maria. Vrijwel alle mannen in Haïti offeren aan Erzulie om hun liefdesleven te beïnvloeden. Er zit ook een slechte kant aan.

Je kunt offers brengen aan een god om een relatie tussen twee mensen te verbreken. Of het werkt, hangt van de offers af. Je moet de juiste dingen offeren en misschien is er nog een concurrent die ook voor de liefde van die man of vrouw offert aan een god. Dat offeren heeft wel gevolgen, want voodooaanhangers geloven dat je alles terug krijgt. Positief of negatief.

Foto: Tracy Lundgren via pixabay

Voodoo wordt vooral gebruikt in het dagelijks leven te beïnvloeden, legt de journalist uit. “Het kan heel simpel zijn dat je iemands gezondheid wil beïnvloeden of de lotto-uitslag. Volgens de voodoosi is er een oppergod die alles gecreëerd heeft.” Er kan niet met hem gecommuniceerd worden en hij heeft ook geen belangrijke rol in het geloof. Onder de oppergod zijn heel veel goden die voor een eigen onderwerp staan. In dat opzicht lijkt het op de Griekse goden. De goden in de voodoo worden onderverdeeld in de vier elementen water, aarde, vuur en lucht.

De goden hebben allemaal menselijke eigenschappen.

Leendert: “Ze kunnen bijvoorbeeld humor hebben of erg kribbig zijn, dat hangt vaak samen met waar ze voor staan. Juist omdat ze erg menselijk zijn kunnen voodoo aanhangers ook erg boos worden op een god of vinden ze dat een god helemaal niet welkom is op een bijeenkomst”. De scheiding tussen mens en god is heel klein. “De goden zijn er vooral voor het dagelijks leven.”

40

41

Muziekjournalist Leendert van der Valk schreef een lijvig boek over voodoo, ‘Voudou: van New Orleans naar Cotonou op het ritme van de goden’. De aanwezigheid van voodoo in de muziek maakte hem erg nieuwsgierig. “Er is weinig over voodoo bekend.

Maar juist omdat het zo aanwezig is in de muziek, wilde ik de voodoo gaan ontdekken”, legt Leendert uit.

Rituelen Voodoo wordt vooral gebruikt om met de goden te communiceren. Dat gebeurt vooral met rituelen tijdens ceremonies. “Bij deze rituelen kun je in contact komen met een god die het dichtstbij je staat.

Daar heb je geen invloed op. Zo’n ceremonie is heel gemoedelijk. Die rituelen zijn vaak hele gezellige feesten. Meestal is het heel ontspannen”, zegt de muziekjournalist. “Een masterdrummer heeft de leiding en geeft het ritme aan op een drum. Hij ziet wanneer iemand in aanmerking komt om in trance te raken en speelt dan een passend ritme.”

Goden zijn de ultieme festivalgangers, volgens

Leendert: “ Ze komen alleen bij de juiste muziek, lekker eten en bij een goede sfeer.” In de trance neemt de god het lichaam van iemand over. Dan spreekt deze persoon namens de god en kan hij handelingen doen die een sterfelijk mens niet kan, bijvoorbeeld hete kolen eten. “De boodschap die de god geeft, is meestal voor de omstanders, degene van wie het lichaam is overgenomen, weet hier namelijk de dag erna niks meer vanaf.” Leendert gelooft niet in Voodoo maar gelooft er wel in dat iemand zo diep in trance kan raken. “Je kunt werkelijk dingen die je normaal gesproken niet kunt, omdat je in een bepaalde vorm van bewust zijn raakt. Neurologen hebben dat ook aangetoond. Dit kun je religieus of wetenschappelijk verklaren.”

“Goden zijn de ultieme festivalgangers” Offeren is een andere vorm om voodoo uit te oefenen.

Je moet dan verschillende dingen offeren aan de god die over het onderwerp gaat dat jij wil beïnvloeden.

Of dat dan ook daadwerkelijk helpt, weet Leendert niet. “Daar kom je pas later achter. Dat ligt eraan wat je offert, hoeveel en of iemand anders ook offert voor die situatie. Dan geldt de wet van de sterkste wint.”

D

Goede en slechte kant Voodoo heeft twee kanten. “De goden zijn noch goed noch slecht. Het ligt aan de persoon zelf welke kant van de voodoo hij gebruikt. Een goede kant kan zijn dat je het gebruikt voor welvaart van je gemeenschap.

Een slechte kant kan zijn dat criminelen voodoo gebruiken om uit handen te blijven van de politie.”

Voodoo aanhangers waarschuwen wel voor de slechte kant. Leendert vertelt dat in het voodoo geloof mensen denken dat je alles vroeg of laat terug krijgt. “Gebruik jij de slechte kant van voodoo, dan krijg je dat terug. Een soort karma.”

Voodoo pop “Bij voodoo denken mensen vaak aan naalden die in poppetjes worden geprikt. Maar dat is lang niet zo aanwezig in het geloof”, vertelt de journalist.

Volgens hem komt het vooral uit de filmindustrie waar ze op zoek waren naar een barbaars ritueel van Afrikanen om te gebruiken in spannende films. Dat vindt hij racistisch. “Meestal staat de voodoopop voor een persoon. Het gebruik van de pop hoeft niet altijd slecht te zijn, maar vaak is een ritueel met een voodoopop wel voor slechte invloeden.”

De voodoopop komt uit Haïti. “Het beeld dat wij hebben over de voodoo zie je niet terug in WestAfrika. De kans is groot dat de naalden en het poppetje uit de Europese hekserij komt dan dat het van de voodoo is”, zegt Leendert.

B v m T o

W m o ik

M f in

M Foto: Publiek domein

42

43

De minor Filosofie en Ethiek geeft je perspectief “Door het volgen van deze minor kijk ik echt anders naar de wereld en mijzelf.”

INSCHRIJVEN KAN NOG TOT 15 DECEMBER!

Ben je nieuwsgierig en zoek je verdieping van je HBO-studie? Dan is de minor Filosofie en Ethiek van Fontys in Tilburg echt iets voor jou. Met inzichten op de actualiteit, je opleiding én jezelf.

Er zijn uitstapjes naar media, politiek en technologie en je leert naar kunst kijken.

Ook kom je in aanraking met de grote levensbeschouwingen.

Wat is nadenken en argumenteren, hoe moet ik omgaan met ethische dilemma’s op mijn werk en welk toekomstbeeld heb ik eigenlijk van mijn carrière?

De bijeenkomsten onderscheiden zich door verschillende werkvormen. Zo krijg je de mogelijkheid kennis en ervaringen te verwerken in creatieve en persoonlijke producten.

Met deze minor begin je een reis door de filosofie en kom je in aanraking met vele interessante denkers.

Kortom: kies de minor Filosofie en Ethiek als je op zoek bent naar een echte uitdaging.

Meer informatie? Mail naar: minorfilosofie@fontys.nl 42

43

Fotoreportage S

leutelhanger afkomstig van een marktkraampje in Rome. Op de

sleutelhanger zie je paus Johannes Paulus II afgebeeld, die in 1920 geboren werd in Polen. Vanaf 1978 mocht hij de naam ‘paus’ dragen.

Tekst en foto: Nicky Vonken en Maartje Cooijman

In 2014 werd hij heilig verklaard.

44

45

D

iamanten kettinkje met Hamsa, dat zowel door moslims als door

joden wordt gebruikt ter bescherming.

De Hamsa wordt ook wel de hand van Fatima genoemd. Dat is de dochter van Mohammed. Het verhaal gaat dat zij aan het koken was toen haar man met een nieuwe vrouw binnenkwam. Zij liet de lepel vallen en roerde door met haar hand. Toen ze haar hand eruit haalde,

Tekst en foto: Nicky Vonken en Maartje Cooijman

was haar pink veranderd in een duim.

44

45

R

ozenkrans, een ketting die vaak in het Rooms-Katholicisme

wordt gebruikt. Iedere kraal staat voor een gebed. De tien opeenvolgende kleine kralen staan voor een Wees Gegroet, de grotere kraal die daarop volgt staat voor het Onze Vader.

Tijdens een rozenkransgebed bidt

Tekst en foto: Nicky Vonken en Maartje Cooijman

men drie keer de rozenkrans.

46

47

Tekst en foto: Nicky Vonken en Maartje Cooijman

O

46

47

orbellen met de twee woorden die de kernpunten zijn voor elke geloofsovertuiging.

Interview

Transgender en gelovig

Noud Fortuin

Noud Fortuin (17) is christen en geboren als meisje. In 2014 keek hij naar een serie waar een transgender in voor kwam. Heel veel dingen waar de hoofdpersoon mee worstelde, herkende Noud in zijn eigen leven. “Mijn hele leven merkte ik al dat ik ‘anders’ was en voor mij viel toen het kwartje.”

“In groep vier gingen we voor het eerst op kamp.

Van de meester moesten we drie namen opschrijven met wie wij op een kamer wilden liggen. Ik ging alleen maar met jongens om in die tijd dus ik had vier jongensnamen opgeschreven, voor mij was dat logisch”, vertelt Noud. “Daar hoorde ik bij. De meester vond dat ik namen van meisjes op moest schrijven, omdat jongens en meisjes apart horen te slapen. Ik begreep er helemaal niks van. Het protocol is op alle basisscholen dat jongens en meiden apart slapen.

In die tijd had ik de woorden niet om te zeggen dat ik transgender was waardoor ik uiteindelijk op een meidenkamer moest. Ik heb altijd al gevoeld dat ik anders was en dat er iets aan de hand was, maar ik kon nooit benoemen wat het precies was.”

Tekst: Aafje van IJzendoorn De serie over transgenders die Noud in 2014 ontdekte, was het antwoord. Zo liep de hoofdpersoon altijd met zijn schouders naar voren zodat de borsten minder opvielen en ging hij lager praten zodat hij mannelijker over kwam. “Allemaal kleine dingen die ik onbewust zelf ook deed. Ik ben toen zelf op internet op onderzoek uitgegaan.” Het eerste half jaar had Noud het idee dat hij transgender zou zijn vooral weggestopt. Hij deed een laatste poging een meisje te zijn door zich extra

48

49

48

49

Foto: Aafje van IJzendoorn

‘meisjesachtig’ te gedragen, maar die mislukte. “Ik probeerde alles om ‘normaal’ te zijn en erbij te horen.

Maar op een gegeven moment zat ik zo in de knoop met mezelf en het zoeken naar mijn eigen identiteit, dat ik het niet meer voor mezelf kon houden en het hoge woord eruit moest.”

POSTIEVE REACTIES Op 9 december 2014 zat Noud met zijn zusje en ouders aan het ontbijt. Dit was het moment om het de rest van de familie mede te delen. “Mijn moeder maakte toen meteen een grapje: jongen of meisje, je helpt gewoon mee in het huishouden. Grapjes maken we thuis om het luchtig te houden. Als je op alles heel serieus in gaat, wordt het allemaal erg zwaar en vermoeiend.

Je merkt dat de spanning er direct vanaf gaat na het maken van zo’n grapje.”

“Mijn ouders zijn hartstikke positief. In de periode dat ik mijn coming out deed, had mijn moeder geen baan. Zij zat drie dagen lang achter haar computer en zocht alles op over transgenders. Ze dacht: jij loopt een half jaar op mij voor en ik wil aan kunnen sluiten.

Na die drie dagen was ze weer bij en konden we samen verder. Dat zij op mijn level van weten kwam, is vooral heel belangrijk geweest.”

NEGATIEVE REACTIES “Christenen hebben het vaak over ‘het is niet zo bedoeld’, ‘het is zondig’ en dat soort opmerkingen. Ik snap wel waar de opmerkingen vandaan komen, omdat het lange tijd een onbesproken onderwerp was. Bijna niemand wist de betekenis ervan. Maar zelf ervaar ik het niet negatief. Zo ervaart niemand het en zo zou het ook niet moeten zijn, vind ik. Ik krijg reacties als: het is voor ons ook heel moeilijk om om te schakelen.

Of mensen uit mijn klas die weigerden ‘hij’ of ‘Noud’ te zeggen. Ik snap het ook wel, er was zo weinig kennis over, dat ik ook niet zou weten of ik positief zou reageren. Dat maakt het natuurlijk niet goed, want het is hartstikke rot als mensen zo reageren.”

“Het onderwerp komt nu steeds vaker voorbij. Vier op de duizend mensen in Nederland worstelen hiermee.

Twee weken nadat ik mijn coming out deed naar mijn ouders, las ik een verhaal over een trans-meisje dat de snelweg op is gerend. Zij is toen omgekomen en haar ouders hebben haar jongensnaam op de grafsteen gezet omdat ze het nog steeds niet geloofden. Dit zijn de verhalen die je helaas nog steeds hoort.”

MEDISCH TRAJECT De wachtlijsten voor transgenders worden steeds langer. Op dit moment zijn er in Nederland maar vier genderpolies, afdelingen waar transgenders worden behandeld. Door alles wat er in het nieuws gebeurt, zijn de aanmeldingen volgens Noud verviervoudigd.

“Van sommige mensen hoor ik dat ze een jaar moeten wachten voordat ze überhaupt het eerste gesprek met een psycholoog hebben. Dat is vervelend. Mijn vier maanden voelden al eindeloos.”

Voor het medisch traject moet je als transgender eerst naar een psycholoog. “Na mijn coming out wilde ik mezelf zo snel mogelijk veranderen. Een week later zijn we naar de huisarts gegaan en hij gaf mij een verwijsbrief voor het VU in Amsterdam. Nadat ik vier maanden op de wachtlijst stond, mocht ik beginnen met het medisch traject. Dit duurt zes maanden waarin je elke maand een gesprek hebt. Na zes maanden krijg je groen licht of nog extra gesprekken om zeker te weten dat je geen onomkeerbare beslissingen neemt.

In vijf maanden was ik klaar.”

Over drie maanden krijgt Noud twee jaar het mannelijk hormoon Testosteron geïnjecteerd. Gisteren is hij gebeld door het VU dat hij over twee weken een afspraak heeft met de chirurg en de gynaecoloog.

“Zij kijken naar welke operatie het beste bij mij past en prikken een datum. Ze doen uiteindelijk een borstverwijderende operatie en daarnaast halen ze mijn baarmoeder en eierstokken weg.”

Bang voor de operatie is hij niet. “Die operatie betekent in een woord: vrijheid. Het klinkt heel cliché, maar het is een hele zorg minder dat ik in de zomer niet moeilijk hoef te doen met een extra laagje, omdat ik bang ben dat iemand ook maar iets ziet. Ik kan dan net als alle andere jongens mijn shirt uittrekken.”

TRANSGENDER EN CHRISTEN Na Nouds coming out voor zijn ouders, ging hij naar de dominee van zijn kerk. Ook hij reageerde positief.

“Hij wist niet precies wat hij ermee moest, maar hij en de rest van de kerk stonden achter me. Ze vonden me een topgozer en zeiden dat ze zouden uitzoeken wat ze ervan vonden. Maar ze vonden mij gewoon oké.”

“Heel veel transgenders zie ik worstelen met geloof en dat is de reden dat ze er ‘vaarwel’ tegen zeggen. Ze denken dat het niet samen kan en vervolgens creëren ze vooroordelen over christenen. Onze gemeente,

50

51

Illustratie: Maartje Cooijman

protestantse kerk, gereformeerden en evangelische gemeenten hebben vooral veel vooroordelen over homoseksualiteit. Er zijn daardoor veel gelovigen die ‘vriendelijk verzocht worden’ de kerk te verlaten. In zo’n geval snap ik het als iemand niet meer dol is op de kerk.”

Volgens Noud kunnen het transgender-zijn en het geloof wel degelijk samen. “Als je bijbeltechnisch gaat kijken, ben je snel uitgepraat. Ik wil niet per se zeggen dat als het er niet instaat, dat het dan mag.

Maar als ik zie dat transgenders en ik dezelfde normen en waarden hebben die in de bijbel verteld worden, zie ik niet in hoe dit ooit fout zou kunnen zijn. Mijn roeping, het gaan staan waar ik voor sta en mijn doel, heeft hiermee te maken. Stel, ik was nu niet uit de kast gekomen, dan zat ik enorm in de knoop met mezelf en was ik ontzettend ongelukkig en boos op God. En dan heb je het juist letterlijk over je doel missen.”

50

51

DOEL Noud doet vrijwilligerswerk bij Wijdekerk, dit is een organisatie die een overzicht maakt van de LHBTvriendelijke kerken in Nederland. Daarnaast maakt hij blogs voor Lazarus, een magazine van de EO. “Wat wij proberen is LHBT’ers laten weten dat er kerken in Nederland zijn die wel ‘veilig’ zijn. Hier sta ik zelf compleet achter, omdat ik zelf heb ervaren hoe belangrijk het is om een kerk te hebben die naast je staat in zo’n proces. Dat gun je iedereen.”

“Ik hoop dat alle LHTB’ers zich uiteindelijk weer veilig kunnen voelen in de kerk. Als ik ook maar iets kan doen om er een beetje versnelling in te krijgen, dan doe ik dat. Hoe mooi zou het zijn als we op een gegeven moment geen negatieve verhalen meer hoeven te horen. Niet omdat ze verzwegen worden, maar gewoon omdat ze er niet meer zijn.”

Steenbok 23 dec – 20 jan

Kreeft 22 jun- 22 jul

Nu de feestdagen eraan komen, ben je helemaal enthousiast. De lampjes, de versieringen, het knusse, je laadt er helemaal van op. Wat is dit toch een geweldige periode.

Laat de kou van deze wintermaanden je niet tegenhouden. Doe eens gek en ga erop uit, want voor je het weet kom je de liefde van je leven tegen.

Waterman 21 jan – 18 feb

Leeuw 23 jul – 23 aug

Dat het winter is, betekent niet dat je alleen maar kunt bankhangen en oliebollen kunt eten. Tijd om die sportkleren weer uit de kast te trekken.

Misschien is Lutherfitness iets voor jou?

Je verwacht veel familie met kerst. Bereid je daarop voor door lekker een dagje thuis te blijven en te kokkerellen. Van matses tot gelukskoekjes: niets is jou te gek.

Vissen 19 feb – 20 maa

Maagd 24 aug – 22 sep

Je wordt gestrest van de feestdagen als je gastheer of -vrouw bent. Niemand mag iets te kort komen. Haal adem en loop jezelf niet voorbij. Mensen genieten toch wel, nu jij nog.

Gebruik de komende periode om uitgestelde taken te doen. Ze zijn vervelend, maar nodig.

Daarna kan je jezelf belonen.

Weegschaal 23 sep – 22 okt

Ram 21 maa – 20 apr

Je bent niet bepaald dol op de Nederlandse winter. Al dat natte weer, dat is niets voor jou.

Mooi moment dus om die ene wintersportvakantie te boeken.

Na dit zware jaar kun jij wel een oppepper gebruiken. Ga daarom helemaal uit je dak bij een concert van een gospelkoor. Wedden dat je het jaar vrolijk kunt afsluiten?

Schorpioen 23 okt – 22 nov

Stier 21 apr – 20 mei

Het komende jaar wordt het tijd om je grenzen te verleggen. Let goed op jezelf en draag het ‘handje van Fatima’, namelijk de Hamsa. Dit symbool zal jou beschermen, geen zorgen.

Winter betekent een overvloed aan nieuwe bioscoopfilms. Na al dat schoolwerk heb jij wel wat ontspanning verdiend. Bovendien eet jij je popcorn straks naast een heel speciaal Boogschutter 23 nov – 22 dec

Tweelingen 21 mei – 21 jun

Je bent helemaal klaar voor een winterslaap. Toch kijk je ook wel uit naar de feestdagen. De gezelligheid en al die liefde... Ach, misschien een klein winterdutje dan.

Het afgelopen jaar viel niet mee. Je hebt veel meegemaakt.

Gelukkig zit het er bijna op en kan je weer met een schone lei beginnen. Letterlijk, als je die nieuwjaarsduik aandurft.

Tekst: Maartje Cooijman, Leeuwelijn Verwijst & Loïse Bassie

52

53

Column

JANNA Waarom ik niet geloof

T

oen ik klein was, ging ik met mijn ouders, broer en zus naar de kerk op kerstavond. Ik zat naast mijn grote zus die altijd naar Chanel Mademoiselle rook. Zij is mijn grote voorbeeld, in alles.

Buiten lag sneeuw dus we hadden een dikke jas aan, er brandden kaarsjes vooraan in de kerk en we wisten dat thuis de kerstcadeaus op ons wachtten. Maar kom nu niet meer aanzetten met je geloof.

Mij krijg je niet zo snel de kerk in. Alleen als er iemand overlijdt, maak ik een uitzondering. Ik krijg de kriebels van beelden, daarom denk ik dat ik in mijn vorige leven heb meegedaan aan de beeldenstorm. Lekker met een hamer al die beelden kapotslaan

of omduwen in duizend stukjes.

Nee, ik hou er niet van wanneer ik vol moed toch een kerk in ga en me vervolgens kapot schrik van een enorm beeld van een priester. Het beeld staat zo dat het lijkt of het elke ongelovige wil bekeren. En dan wilde ik alleen even naar binnen om een kaarsje aan te steken en nota bene nog geld te geven aan de kerk.

Kom niet bij mij om over je geloof te praten. Neem nou jehovah’s getuigen, daar erger ik me mateloos aan. Ik sla de deur al dicht nog voor ze de eerste zin uitgesproken hebben. Ik ben meer van de verklaarbare theorieën zoals de evolutietheorie. Toch gebeuren er dingen die ik niet kan verklaren maar wel wíl geloven.

Janna Hoofs (21) is studente journalistiek. Ze vertelt waarom ze niet in God gelooft en waarom ze de kriebels krijgt wanneer ze toch de kerk bezoekt. Daarnaast heeft kerst voor haar een dubbele lading.

52

53

Jaren nadat we met z’n vijven in de kerk zaten tijdens kerstavond, overleed mijn zus. Ik was woest en nog steeds. Ze was nog veel te jong en nu moet ik verder zonder mijn beste vriendin. Er is helemaal geen God of hij is helemaal niet zo goed als iedereen denkt.

Waarom zou mijn zus anders zo jong overleden zijn? Door haar overlijden ben ik wel gaan geloven in een leven na de dood.

Ik deel alles met haar, ze is mijn beste vriendin, mijn grote zus.

Door hele simpele dingen, die ik niet kan verklaren, krijg ik het gevoel alsof ze bij me is en dat alles goed gaat met haar. Dat geeft rust. Dat ik die dingen niet kan bewijzen is heel lastig, want er moet een verklaring voor zijn.

Ik wil niks meer horen over geloof. Op de momenten dat er iets gebeurt wat ik ongelooflijk graag met haar wil delen, komt een nummer van haar crematie op de radio. Het is geen toeval. Dit is het enige wat ik wíl geloven.

De rest zal me een zorg zijn. Als ik binnen in huis een wind langs mijn gezicht voel of er komt een nummer in relatie tot haar op de radio, dan weet ik zeker dat zij het is. Ze is er nog, op een manier die ook een ongelovige niet kan verklaren maar wel wíl geloven.

Illustratie: Maartje Cooijman

Interview

“Ik kreeg het geloof met de paplepel ingegoten”

H

ub Vossen (57) werkt al jaren in de kerk.

Sinds vijftien jaar is hij aalmoezenier in het bisdom in Roermond. Een aalmoezenier richt zich op de sociaal en maatschappelijke vragen van de kerk in de samenleving. Hub vertelt over wat geloof voor hem is en waarom hij gelooft.

“Ik kreeg het geloof met de paplepel ingegoten.

Tijdens mijn puberteit vervaagde het, maar ik ging uiteindelijk wel theologie studeren. Ik dacht dat het verhaal van Jezus van Nazareth voor mij van betekenis kon zijn. Tijdens die studie werd mijn geloofsbeeld versterkt. Ik wilde mensen helpen en ondersteunen op de momenten dat ze het moeilijk hadden in hun leven. In Amersfoort heb ik een nieuwe parochie en een kerkelijk centrum opgezet. Dit was niet om de mensen te bekeren, maar om ze te helpen met levensvragen.

Ik herhaal altijd wat Nietzsche zegt: ‘Ieder mens is ongeneeslijk religieus’, we zijn allemaal op zoek naar geloof. Ik denk niet dat je verschillende geloven tegelijkertijd kunt aanhangen, maar wel dat je door je leven heen interesse kunt krijgen voor een ander geloof.

Het belangrijkste is dat je elkaar met respect behandelt, ieder mens is van betekenis, ongeacht hoe je eruitziet of wat je gelooft. Dat komt terug in de grote godsdiensten: jodendom, islam en christendom. Hetzelfde geldt voor liefde. Vroeger kregen mensen een relatie maar mochten, van de kerk, geen seks hebben voor het huwelijk. Ik twijfel of onze grootouders zich daar aan gehouden hebben.

Zolang je als mens respect voor elkaar hebt en elkaar ook respectvol benaderd, is liefde ook iets goeds, iets moois.”

Foto en tekst: Janna Hoofs

54

55

R

ajan Arulraj Nesaiyan (33) is afkomstig uit India en tegenwoordig werkzaam als kapelaan (onderpastoor) in het Limburgse Simpelveld en Bocholtz. Hij vertelt wat voor hem belangrijke waarden zijn die hij van het christendom meekrijgt.

“Mijn ouders en de kerk betekenen veel voor me. Ze namen me al van kinds af aan mee naar de kerk. Daar leerde ik dat God een hogere macht is die wil dat we goed en respectvol met elkaar om moeten gaan. Ik geloof ook dat God goede dingen laat gebeuren. Daarom vond ik dat het tijd werd om iets terug te doen en mijn leven aan God te wijden. Wat ik in India vooral bijzonder vond aan de kerk, was de hechte gemeenschap. Ik ging er met vrienden naar de kerk en we praatten veel over het geloof. Met kerst bezochten we altijd de grote kribbe in ons dorp. Dat was traditie. Ik leerde er eerbiedig te zijn voor een hogere macht en mijn naasten lief te hebben en te respecteren. Er was daar een jongerengroep vanuit de kerk. Daar praatten we ook over deze waarden. We brachten het in praktijk door zieke mensen te bezoeken.

Het geld dat we kregen om leuke groepsactiviteiten mee te doen, hebben we besteed aan de arme mensen.

Je hoeft niet per se naar de kerk te komen om te geloven, maar als je katholiek bent, dan vind ik het wel van respect getuigen als je af en toe de kerk bezoekt. Zo leer ik zelf ook de mensen uit de kerkelijke gemeenschap kennen.

Geloof is tijdloos. Elke preek die ik houd in de kerk probeer ik te verbinden aan een actualiteit of iets wat ik in het dagelijks leven heb meegemaakt. Ik denk namelijk niet dat boodschappen overkomen als je ze letterlijk opleest uit de Bijbel. Over enkele maanden heb ik mijn priesterwijding. Voor mij preek gebruik ik een Bijbeltekst die spreekt over het verkondigen van Gods liefde en de liefde voor je naasten. Dat je er voor je buurman, vrienden en familie bent, vind ik heel belangrijk”.

“Ik geloof dat God goede dingen laat gebeuren”

54

55

Foto en tekst: Nicky Vonken

Opinie Het

Vliegende

Illustratie: Emma derksen Tekst: LoĂŻse Bassie

S

paghettimonster 56

57

Promoveren aan de TU Delft met een vergiet op je hoofd: dat wilde Michael Afanasyev de afgelopen maand bereiken. De universiteit stond het niet toe.

Terecht, want zoiets als de kerk van het Vliegend Spaghettimonster zou geen religie genoemd mogen worden.

twijfel dat wij het Vergiet te allen tijden moeten dragen, maar bij andere religieuze overtuigingen wordt dit niet in twijfel getrokken”, staat er. De spaghettiaanhangers vergeten blijkbaar dat heel hun religie gebaseerd is op protest. En dat hun religie ook nog eens zo’n veertienhonderd jaar jonger is dan de islam.

Het is geen geheim dat de spaghettikerk begon als grap.

De open brief die Bobby Henderson schreef aan scholen die naast de evolutietheorie ook les wilden geven in het scheppingsverhaal, is overal op internet te vinden.

Want dat is hoe het allemaal begon: als protest. Volgens Henderson kon namelijk elk figuur dat je beschouwde als een god de wereld ‘maken’.

Het kon net zo goed een vliegend spaghettimonster zijn, vond hij. Zijn open brief publiceerde hij op zijn website en werd steeds bekender.

Dit ontwikkelde zich uiteindelijk tot een zogenaamde religie. Met dezelfde rechten als wereldgodsdiensten als het christendom en de islam, als het aan de monsters ligt.

Een protest en dus geen religie. En dat vindt ook Dennis vanden Auweele, hoogleraar godsdienstige filosofie van de Rijksuniversiteit in Groningen. “Soms gaat de bitse spot tegenover al het religieuze mij een brug te ver.”

Volgens Auweele zijn er verschillende stappen nodig voor het beginnen van een religie.

Dat zijn: 1. Een gemeenschap, 2. Oprechtheid, 3. Rituelen en 4.

Een god die je kunt aanbidden.

“De leerstellingen en geboden van de kerk van het Vliegend Spaghettimonster komen hiermee overeen, maar je kunt terecht twijfelen of dit oprecht geleefd wordt door haar leden.” De hoogleraar vindt zoiets als de kerk van het Vliegend spaghettimonster wel een goede manier om de draak te steken met eeuwenoude gebruiken.

Niet logisch. De monsterreligie zal nooit uitgroeien tot een wereldgodsdienst als de islam. Wanneer je kijkt naar de ontstaanswijze van het christendom en de islam, is het totaal anders dan hoe het bij de kerk van het Vliegend Spaghettimonster is gegaan. Hoe de nieuwe godsdienst ontstond uit protest, zo ontstonden zowel het christendom en de islam doordat er sprake was van een persoon die iedereen zo bewonderde, dat ze besloten ‘volgelingen’ te worden. Neem Jezus die wonder na wonder deed met de hulp van God. Of Mohammed die beweerde openbaringen van God te ontvangen. En Henderson? Die schreef een brief omdat hij het ergens niet mee eens was. Niks wonder, niks visioen van God. Het was waarschijnlijk een doorgeslagen actie, die zorgde voor een gemeenschap die ‘kritisch is naar de maatschappij en andere religies, maar deze wel in hun waarde laat’, zo zeggen ze op hun website.

Religie is een groot woord voor iets als de spaghettitempel. ‘Grap’ zou beter op zijn plek zijn. En dat vindt ook hoogleraar godsdienstige filosofie Christoph Jedan, eveneens van de Rijksuniversiteit Groningen. “De website bevat trotse vermeldingen dat zij door middel van de rechterlijke macht de status van de kerk test. Het doel is om andere religies belachelijk te maken.” Van ‘in hun waarde laten’ blijft zo weinig over. Ondanks dat is het logisch dat de kerk is opgericht, want volgens Jedan heeft deze religie net zo goed recht op vrijheid van meningsuiting. Verder moeten andere gelovigen maar bepalen wat ze er van vinden. “Je kunt er om lachen omdat het goed gemaakt is, of het jammer vinden dat mediagenieke personen denken onrust te zaaien. Deze beweging is een pesterijtje richting een aantal geloven en kerken en zo zal ik het vooral bekijken.”

“Spaghetti moet je eten, niet aanbidden”

Het klinkt mooi, maar laten ‘de monsters’ andere religies echt in hun waarde? Mensen weigerden hun rijbewijs te verlengen, omdat de overheid de foto met het vergiet niet toestond. Je zou denken: waarom ophef maken over het wel of niet dragen van een vergiet? Laat ze dat doen als ze dat willen. Maar uit hun website blijkt dat ze het vergiet vergelijken met een hoofddoek. “Ze trekken in

56

57

Vrijheid van meningsuiting is tot daar aan toe, daar hebben ze inderdaad recht op. Maar kan deze spaghettigemeenschap gezien worden als religie? Het zet iets als ‘religie’ neer als een uit de hand gelopen grap, terwijl men al duizenden jaren verschillende godsdiensten aanhangt. Veeg die pasta aan de kant, een mening geven kan ook zonder dat er een god aan te pas komt. Religie is geen onzin, een spaghettimonster wel.

Wetenschap en religie

58

59

Water en vuur?

58

59

Foto: Thommas68

Essay Ik weet niet meer wat ik moet geloven. Óf ik moet geloven. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wetenschap en religie hebben voor mij een dubbele lading. Mijn vraag is dus of ik een partij moet kiezen.

Tekst: Nicky Vonken Religie is iets spiritueels, iets krachtigs, iets dat verbindt en iets liefdevols. Maar kijk naar de aanslagen die worden gepleegd in naam van God, dan is die droomwereld meteen verstoord.

Wetenschap klinkt kil en koud. Mijn regelmatige ziekenhuisbezoeken dragen ook niet bij aan een vrolijke sfeer rond dit begrip. Dankbaar ben ik wel, want één ding weet ik zeker: wetenschap heeft meermaals mijn leven gered of beter gemaakt.

Als je een blik op de geschiedenis werpt, lijkt dat haast wel nodig. Ik leerde in geschiedenislessen dat religie en wetenschap elkaar zowat de tent uit vochten. Om eens na te gaan of de wetenschap op dat gebied wat te verwijten is, ga ik langs bij studentenpastor Michiel Peeters en pastoraal medewerker Tim Nicolaye. Als je de bekende voorbeelden pakt zoals Galileo Galilei, snijdt, wat betreft Tim Nicolaye uit Simpelveld, het mes aan twee kanten. Galilei had aannemelijke theorieën over de positie van de wereld in dit heelal, maar concreet werden deze pas tweehonderd jaar na zijn onderzoeken bevestigd. De kerk is aan de andere kant ook radicaal geweest door zijn theorieën te verbannen en hemzelf ook in zijn huis op te sluiten.

Naar mijn mening heeft zoiets geen zin omdat je op die manier God niet zult vinden, Die vindt je als je ook gelooft dat er een hogere macht is. Gods aanwezigheid zul je niet feitelijk kunnen aantonen.”

De volgende avond zit ik voor de televisie nog eens rustig over dit onderwerp na te denken, tot Paul de Leeuw voorbijkomt en een liedje van Toon Hermans zingt. Voor mij sloeg op dat moment de spijker op zijn kop: “De een noemt het wonder, de ander het lot Wie weet hoe het heet mag het zeggen De een zegt het is wonder, de ander zegt God Maar er is niemand die het uit weet te leggen Toch zijn er soms van die momenten dan zie je veel meer dan je ziet Dan zie je het wonder van lente of het nou God is of niet Dan voel je van binnen een wonder, het meer is dan de bloei van een boom En dat is toch wel heel bijzonder, ook al heeft het dan niets van een droom”

God is niet aantoonbaar Volgens pastor Peeters had het ook te maken met de gedwongen veranderingen die daardoor moesten plaatsvinden. “De wetenschappers gingen hard in tegen wat voor mensen toentertijd ‘de waarheid’ was. Zo’n nieuwe werkelijkheid aan de man brengen heeft tijd nodig. Hier komen altijd twee menselijke aspecten kijken: het willen verdedigen van je eigen standpunt en steeds op zoek zijn naar iets nieuws.”

Nicolaye vult daarbij aan:” Tegenwoordig worden er ook onderzoeken gedaan om de aanwezigheid van God aan te tonen en deze leiden vaak tot het teleurstellende resultaat dat God niet bestaat.

Foto: Publiek Domein

60

61

Om meer te weten te komen over dat ‘iets’ wat ze het wonder noemen, ga ik langs bij mijn inmiddels gepensioneerde docent levensbeschouwing en theoloog Paul Krill: “Religie en wetenschap kunnen niet zonder elkaar. Het is meer dan de christelijke theorieën die zijn ontkracht. Het kan zo zijn dat er verschillende wetten zijn voor het leven hier op aarde, maar zonder geloof zie je de waarde van de dingen om je heen niet”, vertelt Krill. “Het is een Nederlandse gedachte dat religie niet samengaat met andere zaken, zoals wetenschap en moderne gezondheidszorg. In principe gaan zaken zoals abortus in tegen christelijke normen en waarden, maar vaak wordt er een oogje toegeknepen. Daarbij is het goed dat de wereldreligies in beginsel conservatief zijn. Grootse modernisering zou juist iedereen in verwarring brengen. Als je je bij een instituut als het Vaticaan aansluit, dan moet je ook duidelijk laten weten waar je voor staat. Hoe ‘gewone’ mensen daar invulling aan geven, dat is persoonlijk, al komt dat vaak op hetzelfde neer.

En nee, daar heb je niet per se meer een kerk voor nodig.”

Tijdens het gesprek vraag ik me af ik mag twijfelen aan geloof. En hier komt ook weer dat ‘onderzoeken’ om de hoek kijken: voor je persoonlijke ontwikkeling en de zoektocht naar jezelf mag je best twijfelen.

“Het zou niet goed zijn als ik het niet zou doen”, benadrukt Krill.

Dat het al lang niet meer gaat om bewezen feiten tegen de Bijbel, bevestigt studentenpastor Peeters.

Hij komt maar direct ter zake: “religie kan niet zonder wetenschap en wetenschap kan simpelweg niet zonder religie. “Mensen hebben beide nodig in het leven. Religies, waaronder het christendom, hebben altijd aangemoedigd tot ontdekken en onderzoeken van het aardse bestaan. De pastor haalt hierbij een passage uit de Bijbel aan: werkelijkheid is het onderzoeken waard.” Wetenschap geeft in dit opzicht religie houvast. “Door te ontdekken hoe het aardse leven in elkaar zit, zijn de ideeën gebaseerd op aanwezige feiten en niet slechts op de ideologie dat God bestaat. De wetenschap moet ook steeds doorgaan met onderzoeken. Maar het leven bestaat niet alleen uit droge feiten en ik zie dat steeds meer studenten daarvoor onze kerk en onze

ein

60

61

bijeenkomsten bezoeken. Ze ervaren dat hun leven te veel gericht is op de korte termijn en dat ze van doel naar doel leven, zonder het grotere plaatje te zien. Waarheid bestaat uit feiten en relaties.”

Doktersbijbel?

De bijbel is soms een doktersbijbel. Neem de passage uit Levitcus over de vroeger heersende ziekte vraat, wat ook wel bekend is als melaatsheid. Een oplossing volgens de bijbel is een combinatie van het bloed van vogels, bronwater, karmozijn, cederhout en majoraan. Nicolaye kan mij over dit stuk uitleggen dat ik het niet al te letterlijk moet nemen. Het gaat niet om letterlijk ziek zijn, maar het gaat om een verstoorde band met God. De wetenschap wordt in dit geval dus als hulpmiddel gebruikt om een voorbeeld te geven voor de relatie met God. Het maakt het in ieder geval een stuk menselijker en grijpbaarder.

Steun bij God en de wetenschap Hoe ziet de wetenschap dit dan? De zoektocht tot nu toe vond ik best inspirerend, maar een deel heeft echter wel begrip en respect ervoor dat mensen niet in een hogere macht geloven. Ik duik in een onderzoek van professor Richard Dawkins, die letterlijk hemel en aarde beweegt om het bestaan van God te ontkennen. In het programma ‘Adieu God’ interviewt presentator Tijs van den Brink hersenchirurg Erik Scherder: “Ik bid vooral als de nood hoog is. Ik bid bijvoorbeeld als iemand ziek is. Neem onze dochter, die lijdt aan de ziekte van Crohn. Het hangt als een schaduw over ons leven heen. Ze is vaak kwetsbaar en soms vraag je je af: waar gaat dit heen? Dan bad ik het Onze Vader, beloofde dat ik voortaan elke zondag naar de kerk zou gaan. Maar als het een poosje later weer goed ging met haar, deed ik dat toch niet.”

Frans van Dongen van de atheïstische gemeenschap in Nederland zegt dat de opkomst van de wetenschap wel degelijk een rol speelt bij de afvalligheid van gelovigen: “Ik denk dat mensen onder anderen minder vertrouwen hebben in God, omdat de medische wetenschap betere antwoorden heeft.

Wat een echt doorslaggevende rol speelt, is de scheiding die er is tussen geloof en de maatschappij, de zogenoemde secularisatie. Zo’n tachtig procent

Foto: Joel Filipe

heeft vrijwel niets meer met religie. Tegenwoordig zie je op internet een hoeveelheid info over feitelijke en wetenschappelijke zaken, dat is veel meer dan je kunt vinden over religie. In de Middeleeuwen was dat precies andersom. Ik denk dat de behoefte aan godsdienst op den duur helemaal verdwijnt.

Zelfs in de Arabische wereld. Ik baseer dat op wat informatie met mensen doet: zo veroorzaakte de boekdrukkunst de Reformatie en zo zal de infoexplosie van internet wereldwijd ervoor zorgen dat het geloof minder plek inneemt in het alledaagse maatschappelijke leven.”

Volgens Van Dongen valt de belangrijke pilaar van de kerk weg door natuurwetenschappelijke verklaringen van het leven op aarde. Zodra er zo’n verklaring voor een natuurverschijnsel is gevonden, komt men vrijwel nooit terug op de verklaring die de religies voor deze verschijnselen geven.

Bijvoorbeeld toen men had ontdekt hoe bliksem werkt, kwam niemand meer terug op Donar, die zijn hamer op de wolken zou gooien.

De wetenschapper die hier een erg duidelijk standpunt inneemt, is de Amerikaanse Richard Dawkins. Hij noemt de wetenschap een van de grootste dingen die het menselijk brein bereikt heeft. Hij deed onderzoeken naar het ontstaan

van deze planeet en heeft een eigen stichting die atheïsten en seculieren stimuleert om voor deze opvatting van geloof uit te komen. Hij bekent wel dat wetenschappers, waaronder hijzelf, confrontatie zoeken. In een van zijn speeches vraagt hij zich openlijk af wat nu het probleem is van een goede discussie over of God bestaat of niet. Hij vergelijkt het met de discussie over het Amerikaanse presidentschap. De vele wetten van de natuurkunde vindt hij veel fascinerender dan de fantasiewereld die de religie voor de mensen schetst.

Hand in hand Toch blijf ik stellig: religie is het niet helemaal, wetenschap is het ook niet. Ze hebben het op een punt een beetje verpest. Beiden zijn niet alleskunnend, anders had mijn neefje, die door een bloedvatafwijking is overleden, nog wel geleefd.

Daarentegen leeft mijn zieke oma nog (goddank).

Behandelingen lijken niet te werken. Zou het bidden van de rozenkrans, die altijd op het tafeltje naast haar stoel ligt, haar helpen? Ik denk dat beide prima naast elkaar kunnen bestaan, dat dat hun plicht is aan de mensheid. Die boeken van Dan Brown waarin de kwestie rond om geloof en wetenschap een wereldconflict lijkt, blijven, behalve enkele feiten, goede fictie.

62

63

Next in

Geloven in het oude Egypte

Mestkevers, mummies en Mesechenet

Foto: Daniel H. Tong

Colofon Hoofdredacteur Aafje van IJzendoorn Chef online Robin Heerkens Vormgever Maartje Cooijman Illustrator Emma Derksen Eindredacteuren Loïse Bassie & Leeuwelijn Verwijst Redacteuren Lisanne Smeekens, Nicky Vonken & Janna Hoofs Medewerkers aan dit nummer Kapelaan Rajan, Paul Krill, Michiel Peeters, Tim Nicolaye, Christoph Jedan, Dennis Vanden Auweele, Kees Posthumus, Evelien Strijbos, Ruth Zange, Johan Visser, Noud Fortuin, Eline Nijtmans, Sona Boker, Leendert van der Valk, Hub Vossen, Frans van Dongen, Bas Derks, Sharon Kips, Wesley van Bree Uitgever Redactieadres Professor Gimbrèrelaan 16, 5037 EK Tilburg Telefoon 08850 77211, E-mail holymagazine2017@gmail.com, www.holymagazine.fhj.nl Met dank aan Marieke van Willigen, Trea Scholten en Paul le Blanc

62

63

What’s your religion?