Booming Bio het succes van biologisch in je kraam De markt van morgen is de nieuwe markt Kansen om jongeren naar de markt te krijgen
Voorwoord
Vernieuwing
Hoe gaat het eigenlijk met de markt? In een ideale wereld is de markt een leuk uitstapje voor het hele gezin. Eten, drinken, sfeer proeven en verschillende hebbedingetjes voor een habbekrats aanschaffen. Helaas zijn er de laatste tijd steeds minder jongeren op de markt en begint de vergrijzing zijn tol te eisen. Een jaar of tien geleden zag de wereld van de markt er nog heel anders uit. Kinderen vonden het fantastisch om met papa en mama een stukje kaas te gaan halen bij kaasboer Geert, terwijl ze tegenwoordig met hun iPhone 7 op zoek zijn naar de gaafste Pokémon. Het wordt steeds eenvoudiger om vanuit je luie stoel slechts op een knop te drukken, waarna alles voor je geregeld wordt. Boerenkool, bloemen, stukken hout,
je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt ’s ochtends om tien uur keurig bezorgd door een niet altijd even vrolijke stagiair van een koeriersbedrijf. Tijden veranderen. Toch heeft de traditionele ambulante handel moeite om in deze nieuwe tijden mee te gaan. Een fenomeen als de markt mag nooit verloren gaan. In dit magazine geven we u tips om voor een update van de markt te zorgen, met de focus op de huidige winter. Voorwaarts… markt! De Redactie
3
Fav va
InhoudsOPGAVE Interview Henk Achterhuis
06
Kraamfaam
10
Quiz: bij wie hoort welke tas?
14
Interview trendwatcher
20
Van alle markten thuis
24
D v
Favoriete kraam van de klant
‘ Breng de markt naar plekken waar veel mensen langskomen ’
De markt van morgen
Bij wie hoort welke tas? 5
INTERVIEW
‘Ondernemers moeten innoveren om te overleven’ “De markt gaat gebukt onder bedreigingen. Marktkooplieden moeten daarom meegaan in nieuwe ontwikkelingen”, stelt Henk Achterhuis, voorzitter van de CVAH. “Zij zijn zelf verantwoordelijk voor hun succes. Net als in de detailhandel blijven alleen de vernieuwende ondernemers over”, voorspelt hij. En de CVAH zelf? “Die blijft ondernemers ondersteunen in hun overlevingsplannen.” Achterhuis, inmiddels veertien jaar voorzitter van de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel, kreeg zijn passie voor de markt van huis uit mee. “Toen ik nog niet op de voorzittersstoel zat, verkocht ik vis uit een kraam”, zegt Henk, die houdt van de vrijheid op de markt. “En juist de combinatie van vrijheid en de verantwoordelijkheid voor het eigen succes maakt het leven van marktkoopman een prachtberoep!”
6
Henk Achterhuis
‘Succesvolle marktkoopman biedt meer dan concurrent’
INTERVIEW
‘Onze branche is letterlijk én figuurlijk dynamisch’ Aanspreekpunt De CVAH bestaat bijna een eeuw en is van oudsher de belangenbehartiger van ambulante ondernemers. “En dat zijn we nog steeds. Een dagelijks aanspreekpunt voor alle kooplui en gemeenten in Nederland”, aldus de voorzitter. “Ondernemers met vragen over een zakelijk geschil kunnen terecht bij ons juridisch loket. Gemeenten komen bij ons voor beleidsmatige ondersteuning op marktgebied en het laten toetsen van verordeningen die daarmee te maken hebben.”
Schaalvergroting De grootste bedreigingen voor de ambulante handel zijn volgens Achterhuis internet, prijsvechters en versafdelingen binnen supermarkten. “Door hun grootschaligheid zijn zij in staat hun producten zo goedkoop aan te bieden, dat consumenten sneller hun kant op gaan. De CVAH speelt in op die ontwikkeling door ondernemers te leren onderscheidend te zijn”, deelt de voorzitter mee. “Dat houdt in, dat zij iets moeten bieden wat hun concurrenten niet hebben.”
Dynamisch Henk Achterhuis bezoekt als voorzitter dagelijks markten door heel Nederland. “Daar drink ik koffie met onze leden en praat met hen over problemen waar zij mee kampen. Die lopen van een te lage omzet tot concurrentie van andere marktondernemers. De ambulante handel is nu eenmaal dynamisch in de breedste zin van het woord”, meent Henk. “Letterlijk, omdat we elke dag op pad gaan met de winkel op de rug. Figuurlijk vanwege de ontwikkelingen die de branche bedreigen. Daar proberen wij als organisatie zo goed mogelijk mee om te gaan.”
Mantelcontracten Om de grootschaligheid van supermarkten en prijsvechters het hoofd te bieden, besloot de CVAH mantelcontracten af te sluiten. Achterhuis: samen zijn we een grote klant en kunnen we goede tarieven afspreken. Het gaat om aanbieders van telefonie, brandstof, pinapparatuur en verzekeringen.” Volgens de voorzitter vindt vooral de pinapparatuur gretig aftrek: “Inmiddels werkt 50% van de marktondernemers met de pin en dat aantal groeit nog steeds!”
‘Ondernemer heeft succes in eigen hand’
8
Sociale media De CVAH heeft daarnaast haar ondersteunend programma aangepast en biedt inmiddels gerichte bijeenkomsten, workshops en trainingen De voorzitter licht toe:
“Deze momenten staan onder andere in het teken van omgaan met kritische consumenten, marketing en het gebruik van verschillende sociale media, zoals Facebook en LinkedIn. Leden kunnen zich op onze website aanmelden en krijgen dan een uitnodiging voor een training in hun regio.” Stilstaan Het tekort aan jonge starters en de vergrijzing onder marktkooplieden zijn ook noemenswaardige bedreigingen voor de sector.
‘Stilstaan is klanten kwijtraken’ “Kille cijfers leren dat het aantal ambulante ondernemers hierdoor afneemt”, zegt Achterhuis, wanneer hij het belang van vooruitgang benadrukt. “Sommige ondernemers veranderen door hun leeftijd niet zo snel, maar wanneer zij onvoldoende meegaan in vernieuwingen staan zij stil. Dat is feitelijk achterop geraken en dat kan niemand zich veroorloven. Daarom blijven wij actief speuren naar manieren om hen te helpen!”
9
RUBRIEK
Elmira is de perfecte lunchplek voor iedere student in Tilburg
Kraamfaam
Maarten (links) en Maaike (rechts): ‘’De vriendelijkheid van Elmira zorgt ervoor dat je vaker terugkomt.’’
In de rubriek ‘Kraamfaam’ zet een marktbezoeker zijn of haar favoriete kraam in het zonnetje. Maarten Schmitz is vierdejaars student en vaste klant van bakkerij Elmira in Tilburg. Elke zaterdag brengt hij samen met zijn vriendin Maaike een bezoek aan de kraam. De bakkerij staat bekend om allerlei Turkse en Azerbeidzjaanse lekkernijen die in het weekend op de markt worden verkocht. Waarom is deze kraam je favoriet? ‘’Dit is voor mij gewoon de beste lunchkraam die op zaterdag in Tilburg te vinden is. De meeste gerechten worden vers gemaakt in de zaak of bij haar thuis. Een lekkere lunch voor twee personen kost hier maar vier euro, de perfecte plek voor iedere student dus. Ook hebben we bijna elk weekend logees van buiten de stad die gezellig met ons mee komen lunchen.‘’
Wat is er zo bijzonder aan deze kraam? ‘‘Niets in Tilburg en omstreken lijkt op de gerechten van Elmira. Haar producten zijn ook niet in de supermarkt te koop. Ik ken de mensen achter de kraam niet persoonlijk, maar ik voel me altijd ontzettend welkom. Ze zijn hier altijd erg vriendelijk, dat zorgt ervoor dat je vaker terugkomt. Het is natuurlijk ook leuk om tijdens de lunch de sfeer van de markt mee te krijgen.‘’ Wat is je favoriete product van de bakker? ‘‘De gözleme is echt mijn persoonlijke favoriet. Het is een heerlijke Turkse pannenkoek met spinazie en feta die al voor twee euro te koop is. Dit is een echte aanrader, die het uitproberen zeker waard is!’’
‘Niets in Tilburg en omstreken lijkt op de gerechten van Elmira’ 11
500 mld per jaar
INFOGRAPHIC
1per mlndag
Het verbod op gratis plastic tasjes is al bijna een jaar van kracht. Deze handige tasjes zijn echter niet weg te denken uit de markt. Maar iedere bezoeker neemt toch eigenlijk een eigen tas mee, van rugzak tot trolley.
gebruik plastic tasjes
wereldwijd
totale wereldproductie van plastic
=
250 miljard kilo per jaar
+
4,7 miljard kilo plastic 12 miljoen kilo per dag
12
0
min
Per jaar verbruiken Nederlanders maar liefst 3 miljard plastic tasjes wat neerkomt op 170 tasjes per persoon. Als wij netjes plastic zouden scheiden, was er niets aan de hand geweest. Plastic is namelijk prima te recyclen. Maar helaas komt de meerderheid in de prullenbak of op straat terecht. Daarom besloot de overheid om actie te ondernemen. Vanaf 1 januari 2016 mocht niemand meer plastic tasjes gratis meegeven. De marktkoopman komt er gelukkig goed van af. Als klanten etenswaren los kopen, ziet de overheid dit als het verminderen van voedselverspilling en helpt daarmee moeder aarde. Een groenteboer mag dus zijn appels en peren nog meegeven in plastic tassen. Ook andere verkopers van voedsel, zoals de visboer, mag gratis tasjes meegeven. Zodra producten vocht kunnen lekken of andere producten kunnen besmetten, is plastic namelijk toegestaan.
45 min
15 min
e asj c t a sti 1 pl d oe
t
g
em
eld
15
groei Productie plastic sinds 1950
m in
uten
d iens
t
30 min
8%
...X zo groot
20x 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
idd
van alle aardolie wordt omgezet in plastic
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2016
jaartallen
13
QUIZ
Bij wie hoort welkE tas ? Op de drukbezochte zaterdagmarkt in Tilburg aan het Koningsplein wemelt het van de tassen. Iedereen heeft een exemplaar bij zich om de boodschappen in op te bergen. Ons team ging op pad om een kijkje te krijgen in een aantal tassen en om het verhaal daarachter te horen. Waarom bezoeken deze mensen de (zaterdag)markt en wat is hier zo leuk aan? Bekijk eerst de tassen en hun inhoud, neem daarna de eigenaar van de tas in je hoofd. Op de pagina’s hierna kun je zien bij wie ze werkelijk horen en wat hun verhaal is.
A
D 14
B
C
E
F 15
QUIZ
B Wij gaan iedere week naar de markt, dat is voor ons vaste prik op de zaterdag. Wij houden van verse producten en die vind je juíst op de markt. Daarnaast is het ook nog lekker voordelig.
E Ik woon nu een jaar in Ne-
derland en ik bezoek vaak de markt. Dat is altijd heel gezellig. De producten die ze verkopen zijn altijd vers en daar houd ik van. Mijn dochtertje gaat ook vaak mee wanneer ik naar de markt ga. Ze geniet er echt van en er is altijd wel iets lekkers te proeven.
‘vers, gezellig en
C Wij zijn iedere zaterdag op
de markt te vinden. We komen hier voor de groenten en het fruit. Dat is lekker vers en voordelig op de markt.
persoonlijk contact ’
16
D Ik kom iedere week op
de markt, dan haal ik vooral groenten, maar ook fruit. Daarnaast vind ik het persoonlijke contact met de mensen op de markt erg prettig. Hierdoor heerst er altijd een gezellige sfeer op de markt.
F Ik ga iedere week naar de
markt voor mijn groenten en fruit. Af en toe ga ik ook naar de markt voor textiel en stoffen, die vind je hier in zoveel verschillende soorten. Er zit altijd wel iets tussen waar ik mee aan de slag kan gaan.
A Ik ga regelmatig naar de
markt. Het is fijn om onder de mensen te zijn, maar ook de verse producten zijn voor mij een reden om er naar toe te gaan. Dit weekend is het feest bij mij thuis dus heb ik uitgepakt met allerlei lekkere en smaakvolle producten. Zo kan ik mijn gasten verwennen en laten proeven van de markt. Vorige week was ik zelf ook op de markt om te fotograferen, daarom vind ik het nu zo leuk dat ik zelf op de foto ben gezet voor jullie magazine.
17
TIPS
adverteren doe je zó Online 8 SUCCESTIPS OM JE DOELGROEP TE BEREIKEN De jongeren van nu zijn meer online dan offline. Met sociale media blijven ze op de hoogte van de laatste nieuwtjes en evenementen. Wil je deze doelgroep naar de markt krijgen? Dan is het belangrijk om de digitale wereld in te duiken. Maar hoe kun je dit het beste doen? En op welke manier bereik je jongeren? Met deze tips is je succes gegarandeerd.
1 2
Zet advertenties op Facebook Adverteren via Facebook is populair. Hiervoor gebruik je Facebook ads. Dit werkt heel gericht. Op basis van de informatie die mensen op hun Facebook-profiel hebben ingevuld, kun je adverteren. Haak bijvoorbeeld in op hun woonplaats of interesses. Zo spreek je de doelgroep direct aan. Kies Google adwords Google Adwords werkt met zoekwoorden. Zoeken mensen op bepaalde woorden, dan toont Google ook jouw site of sociaal medium. Pas als iemand op jouw linkt klinkt, betaal je voor je advertentie. Dit heet pay per klick. Als je snel gevonden wilt worden, zet dan de belangrijkste zoekwoorden in de titel van de advertentie.
Gebruik je deze twee media al om te adverteren? Overweeg dan eens om ook een Instagram- of Snapchataccount aan te maken. Veel jongeren bevinden zich op deze sociale media, waardoor je hen nog meer kunt aanspreken. 18
3 4
De titel is van groot belang De titel van je advertentie leest de doelgroep als eerste. Om je doelgroep aan te spreken kun je in de titel een vraag stellen. Of je kunt humor toepassen. Schrijf bijvoorbeeld: ‘Wil je ook gezond blijven?’ in plaats van ‘Groenten zijn gezond’.
Maak jezelf uniek Online ben jij niet de enige adverteerder. Onderscheid jezelf en overtuig de lezer. Dit doe je door aan te geven waarom juist jij uniek bent en waarom ze jouw product moeten kiezen.
5 6 7 8
Houd het kort en simpel In de marketing wordt dit KISS genoemd (Keep it short and simple). Schrijf kort en bondig. Iedereen is druk en heeft geen tijd om lange teksten te lezen. Zeker op kleinere schermen zoals smartphone en tablet is dat niet ideaal. Schrijf actief en in de gebiedende wijs. ‘Like onze Facebookpagina’ of ‘Deel dit bericht en maak kans op een mooie prijs’. Probeer de lezer aan te zetten tot actie. Dit heet een call to action (CTA).
Adverteren via Facebook is populair en werkt gericht
Gebruik afbeeldingen Iedereen is visueel ingesteld, daarom zijn afbeeldingen belangrijk bij online adverteren. Op Facebook klikt bijna driekwart van de bezoekers op een advertentie die een afbeelding heeft. Zorg voor een duidelijke afbeelding en zet geen tekst in je afbeelding. Eén woord kan wel, als dat maar relevant is.
Segmenteer Segmenteren is het verdelen in kleine hoeveelheden. Bij adverteren maak je bijvoorbeeld de keuze tussen een advertentie voor mannen en vrouwen. Of tussen bepaalde leeftijdsgroepen. Zo kun je ervoor kiezen mannen een andere afbeelding te laten zien dan vrouwen, of zelfs een andere tekst. Verleid vrouwen bijvoorbeeld met bloemen en mannen met lederwaren. Zo spreek je jouw doelgroep optimaal aan.
Richt je pijlen Spreek met specifieke targetting alleen de doelgroep aan die jij wil benaderen. In dit geval is het belangrijk dat je doelgroep interesse heeft in de markt en in food- en non-foodproducten. Mensen die alleen geïnteresseerd zijn in biologische producten, krijgen dus alleen de advertentie voor biologische producten te zien. Mensen die een interesse hebben voor kleding krijgen alleen die ‘hippe jurk’ of ‘jeans’ te zien.
Afbeeldingen zijn belangrijk bij online adverteren 19
INTERVIEW
Verjong de markt Kansen om ook de ‘millennials’ naar de markt te krijgen De jongvolwassenen van nu, beter bekend als de ‘millennials’, zijn overal te vinden, maar niet op de markt. Deze groep bepaalt het beeld in reclames en op sociale media. De groep leeft in een tijd die in het teken staat van ‘uniek’, ‘beleving’ en waarin generatiegenoten het idee wordt gegeven dat ze iets gemist hebben. Hoe kun je ervoor zorgen dat deze groep de markt ontdekt? Een gesprek met Anneke Ammerlaan, trendwatcher op het gebied van food.
20
De markt, een plek waar vergrijzing een grote rol speelt en die door jongvolwassenen maar niet ontdekt wordt. Anneke: “Het is niet zo dat deze groep helemaal niet meer op de markt komt. Want als jongeren op vakantie zijn, bezoeken ze maar al te graag kleine lokale marktjes. Eenmaal terug in Nederland, komen de verhalen los: ‘Het was daar zó gezellig’, ‘Zulke leuke producten’, ‘Echt een aanrader!’ Het is dus niet zo dat deze groep niet meer naar een markt toe wil, integendeel.” Zorg voor aansluiting met jongeren Een probleem dat heerst op de markt van nu, signaleert Anneke, is dat deze niet aansluit bij de behoeften van de doelgroep. Dit begint
‘Door de klant te laten proeven maakt hij kennis met het product’ al bij de standplaats en tijd van de markt. De traditionele markt is in de ochtend en voornamelijk doordeweeks. Precies de tijden dat de
jongvolwassenen op kantoor zijn, of andere verplichtingen hebben. De supermarkt speelt hier al mooi op in door ’s avonds tot acht of soms zelfs tien uur open te zijn. In grote steden, zoals in Amsterdam, zijn er wel markten die in de avond open zijn, maar in de wat kleinere steden en dorpen is dit nog niet aan de orde. Tegenwoordig is iedereen druk en vliegt van hot naar her. “Verruim de markttijden, daar liggen nieuwe kansen. Maar misschien nog wel belangrijker: breng de markt naar plekken waar veel mensen langskomen”, zo zegt Anneke. In Zürich, Zwitserland hebben ze iedere woensdag een markt op het centraal station. Hier verkopen ze culinaire cadeautjes, delicatessen, maar ook alles voor een maaltijd die studenten nog diezelfde avond kunnen maken. Door de ideale ligging wordt deze drukbezocht. Maak van de markt een plek om te blijven Zorg dat de markt een plek wordt waar jongeren langer willen blijven. De traditionele markt mist dynamiek en reuring, aldus Anneke, maar de nieuwe markt kan daar juist voor zorgen.
21
INTERVIEW
‘Het gaat niet meer om zes paar sokken voor drie euro, maar één paar sokken voor drie euro, dat leuk én nergens anders te verkrijgen is dan bij die specifieke kraam’ De millennial heeft het druk, maar wanneer hij ergens naar toe gaat, wil hij er graag langer verblijven. Jongeren zoeken elkaar op en gezelligheid is belangrijk, dus een plek waar je een kopje koffie of thee kunt drinken past júist bij de nieuwe markt die zich richt op jongeren. Laat ze kennis maken met je product Naast het belang van beleving past proeven goed thuis op de nieuwe markt voor de jongvolwassenen. Door middel van proeven laat je de klant kennis maken met je product. “Hierdoor kunnen zij direct het ambacht en de pure smaak van de markt proeven. Dat geeft ze een reden om langer op de markt te blijven en dat is juist wat je wilt”, vertelt Anneke. “Laat het verhaal achter het product zeker niet achter-
22
wege. Zo laat je zien dat je kennis hebt van je product en daar volledig achterstaat, maar ook dat de klant iets unieks in handen heeft. Je zorgt hiermee voor reuring op de markt, hij gaat bewegen.” Maak de markt uniek De millennial heeft tegenwoordig zoveel keus in waar hij producten koopt. Voor zowel koopjes als luxeartikelen kun je bijna overal terecht, zowel on- als offline. Daarom is het volgens Anneke belangrijk om te laten zien dat juist jouw product uniek is. “Het gaat niet meer om zes paar sokken voor twee euro, maar om één paar sokken van drie euro, dat leuk én nergens anders te verkrijgen is dan bij die ene, specifieke kraam.”
VAN ALLE MARKTEN THUIS...
Bram & ineke Corstanje Bram (60) en Ineke (51) Corstanje kennen de markt als geen ander. Deze Zeeuwen uit Colijnsplaat staan twee dagen in de week achter hun groentekraam met zowel Hollandse als exotische producten. We brachten een bezoekje aan de twee met de vraag hoe een traditionele marktkoopman in het leven staat. Waarom bent u ooit begonnen op de markt? ‘‘Mijn ouders stonden op de markt en dan rol je er vanzelf in. Toen ik een jaar of acht was, werd al vaak gevraagd: “Bram help je even mee?” Dan begon ik het magazijn te vegen. Daarna werd ik chef groente en fruit in een kleine supermarkt. Maar ik bedacht me: “Wat mijn baas kan verdienen, dat kan ik vast ook wel”. Ik ging werken bij het bedrijf van mijn ouders, maar de oudere generatie wilde rusten en niet meer vooruit. Als je jong bent, wil je juist vooruit. Ik wilde dingen realiseren die ik voor me zag, zoals een verkoopwagen, dus ik moest wel voor mezelf beginnen.’’
Wat doet u het eerst als u thuiskomt van een lange dag op de markt? ‘‘Dan ga ik voor het eten zorgen. Dat deed mijn vrouw vroe-
ger, maar zij is helaas ziek dus kan dat niet meer zo goed. Daarna ga ik lekker op de bank zitten. Zodra ik hier het huis binnenstap en het werk erop zit, vergeet ik alles. Thuis kan ik er toch niets meer aan veranderen.’’
‘De oudere generatie wilde niet meer vooruit’ Waarvoor komen de mensen speciaal naar uw kraam? ‘‘We proberen iedere keer wat nieuws om zo de concurrentie voor te zijn. Dertig jaar geleden was er nog geen complete groente- en fruitafdeling in de supermarkt te vinden. Dus verkochten wij voorgesneden groentes die de mensen snel in een pannetje kunnen gooien. Nu zie je dat overal, maar toen was dat uniek. Service staat centraal bij ons, iets wat iedere marktkoopman belangrijk moet vinden, maar vaak wordt vergeten.
VAN ALLE MARKTEN THUIS...
‘Wat mijn baas kan verdienen, dat kan ik vast ook wel’ Je moet vriendelijk zijn en interesse tonen. Dames die net een kindje hebben gehad of klanten die ziek zijn, krijgen een flesje sap mee die ik stiekem in hun tas stop. Dat geeft een persoonlijke binding met je klanten.’’ Wat vindt u van de toenemende aandacht voor biologische producten? ‘‘Nieuwe producten, zoals biologisch eten, ontstaan in de grote steden. Langzaam komt dat ook naar de boerendorpen zoals hier. Dus ik heb me georiënteerd. Ten eerste is het prijsniveau hoger. Ten tweede ziet het product er minder goed uit, omdat er geen bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt. Ten derde is het moeilijker voor ons om er aan te komen omdat er geen groot aanbod is en als laatste is het minder lang houdbaar. Maar, een biologisch product groeit ook voort uit een bepaalde levensovertuiging. Als ik dat ga verkopen, moet ik er ook achter staan en er zélf van overtuigd zijn dat een biologische banaan beter is dan een gewone banaan. En dat ben ik dus niet. Anders verloochen ik die andere banaan.’’ Wat was de laatste investering in uw kraam? ‘‘Voor en naast onze kraam staan grote, vierkante, lage tafels, waar ik de weekaanbiedingen op leg met iedere keer een ander thema. Deze week zijn alle koolsoorten in de aanbieding, zo-
26
als de Zeeuwse kool. Twee jaar geleden hadden we als thema tomaat en hadden we twintig verschillende soorten. We hadden de gekste soorten: groene, bruine, zwarte, gele, groot en klein. Klanten bleven pakken en pakken. Daar komen ze speciaal voor. Ook een leuk idee waren de ‘vergeten groenten’: koolraap, pastinaak, koolrabi, winterpeen. Producten die worden gebruikt in restaurants met een Michelinster.’’
Benieuwd naar de antwoorden van een biologische marktkoopman? Kijk dan even op pagina 30
TRENDS
volop kansen door duurzaam product ‘Consument kiest steeds vaker bewust’ ‘Biologisch’ wordt steeds populairder, maar de ambulante ondernemer merkt dat niet in de portemonnee. De supermarktomzet uit biologische producten steeg in 2015 met bijna 19 procent en zet dit jaar onverminderd door, maar markten staan op dit gebied stil. Miriam van Bree van brancheorganisatie Bionext: “Deze voedingsvariant biedt júist voor de markt volop kansen, maar alleen het product in de kraam leggen volstaat niet. Op de markt draait het om beleving.”
‘Markt biedt meer dan super’ Het groene blaadje Het Europees biologisch keurmerk is sinds 1 juli 2012 verplicht op alle biologische producten in de EU. Het ‘groene blaadje’ betekent dat het product voldoet aan de EU-regelgeving: · Het product bevat minimaal 95% biologische ingrediënten; · Het is duidelijk waar de ingredienten vandaan komen; · De producent houdt rekening met dierenwelzijn en milieu; · Aan de productie kwamen geen chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest te pas. W
Biologische producten zijn hip vanwege de eigenschappen ‘duurzaam, eerlijk en lokaal’. Biologische boeren gebruiken geen kunstmest of giftige bestrijdingsstoffen en houden zoveel mogelijk rekening met het welzijn van hun dieren. De consument kiest duidelijk steeds vaker ‘bewust’. Het Trendrapport 2015-2016 van Bionext laat zien dat de totale biologische omzet in Nederland vorig jaar steeg met 11,5 procent. Supermarkten zagen in 2015 hun inkomsten uit duurzame producten stijgen met 18,4 procent, maar de verkoopcijfers op de markt bleven nagenoeg gelijk. Meer mensen Miriam van Bree verklaart waarom marktkooplieden nog niet van de bio-trend profiteren , maar winkels wel. “Voor supermarkten is het simpel, zij hoeven alleen het product aan hun bestaand assortiment toe te voegen. Hun klant is al binnen en kiest gewoon een ander product. Als kleine ondernemers willen groeien, moeten zij nieuwe klanten trekken.” De woordvoerster stelt dat júist biologische producten hier geschikt voor zijn. “De markt biedt meer dan een normale winkel, maar alleen het product in de kraam leggen is niet genoeg!” Ken de consument Wil de markt groei boeken, dan moet de koopman ten eerste weten wat de klant wil. “Consumenten willen steeds vaker de lokale beleving en het contact met de boer”, stelt Van Bree. Ondernemers die mee willen in de trend, moeten zich volgens haar herpositioneren. “Denk na over wat jou speciaal maakt. Zorg voor een sfeervolle uitstraling, vertel het verhaal achter het product en laat de consument
proeven. Door met andere ondernemers samen te werken, kun je adverteren met kortingen. Een lagere prijs trekt natuurlijk meer klanten.”
‘Vertel het verhaal achter het product’ Bewuste doelgroepen Van Bree onderscheidt twee duidelijke doelgroepen wanneer het aankomt op biologische producten. “Voor beide groepen geldt dat zij hoger opgeleid zijn. Mensen tussen de 25 en 35 jaar kiezen voor biologisch vanuit de vraag: ‘Wat geef ik mijn kind te eten?’. Dat geldt ook voor zwangere vrouwen”, aldus Van Bree. De tweede doelgroep bestaat volgens haar uit vijftigplussers, van wie de kinderen uit huis zijn. “Deze mensen denken na over hun levensstijl en willen dan bewust gezond gaan leven. Dat houdt in, dat zij naast zichzelf ook rekening willen houden met dierenwelzijn en het milieu”, licht ze toe.
Omschakelen De omschakeling naar de verkoop van biologische producten hoeft zeker niet moeilijk te zijn. Vrijwel alle varianten van het AGF-, brood-, vis-, vlees- en zuivelaanbod zijn biologisch verkrijgbaar bij verschillende groothandelaren in Nederland. Vanwege de productiemethode kan de inkoopprijs hoger zijn, maar die verdient zich volgens Van Bree terug aan de kraam. “Uit de groei van biologisch blijkt dat de klant bereid is te betalen voor het biologisch keurmerk, dus je kan het tegen een hoger tarief verkopen. Daarnaast geeft de verkoop van duurzaam aan dat je als ondernemer met je tijd meegaat en dat is natuurlijk nooit verkeerd.”
VAN ALLE MARKTEN THUIS...
‘Het is erg belangrijk om klanten in moeilijke tijden een hart onder de riem te steken’
Jos & Marian Van de Wiel Jos van de Wiel (59) is marktkoopman en woont in het Brabantse Drunen. Hij staat iedere week met zijn kraam ‘Biowie’ op de markt in Tilburg, Haarlem en Leiden. Hier verkoopt hij samen met zijn vrouw Marian (57) verschillende biologische brood- en kaasproducten. Wij gingen bij hem langs om te vragen hoe een biologische marktkoopman in het leven staat. Waarom bent u ooit begonnen op de markt? ‘’Op een gegeven moment ging het op mijn werk bij de glasfabriek zo slecht dat ik meer uren moest gaan draaien, wat ik absoluut niet wilde. Mijn baas was het daar natuurlijk niet mee eens en de discussie liep stevig op. In de tussentijd stond ik al een jaar lang iedere zaterdag op de markt in Tilburg en verkocht ik daar biologische producten. Uiteindelijk hakte ik de knoop door. Ik nam ontslag en ben verschillende gemeentes gaan bellen of er plaats was voor een biologische marktkraam. Zo zijn mijn vrouw en ik van de ene op de andere dag in het diepe gedoken.’’ Wat doet u het eerst als u thuiskomt van een lange dag op de markt? ‘’Eerst ruim ik een hoop spullen op
en breng ik de boekhouding op orde. Daarna is het meestal etenstijd en plof ik op de bank met een pilsje erbij. Niet veel later moet ik dan al weer mijn bed in, want ‘s nachts gaat om drie uur de wekker. Voor ons begint dan de dag, terwijl voor anderen de nacht nog niet eens voorbij is. Als we bijvoorbeeld in Leiden aan het opbouwen zijn komen we vaak studenten tegen die net terugkomen van het uitgaan. Gelukkig hebben we hier nooit problemen mee gehad. En de studenten vinden het altijd erg leuk om bij ons nog snel wat te eten.‘’ Waarvoor komen de mensen speciaal naar uw kraam? ‘’Klanten komen voor een biologisch en eerlijk product naar ons. Ze zijn echt bewust bezig met het biologische aspect van onze producten en komen hiervoor specifiek naar de markt. Ze hebben een gezonde levensstijl en willen weten waar hun product vandaan komt. Het belangrijkste voor de klantenbinding is om klanten in moeilijke tijden een hart onder de riem te steken. Als we weten dat iemand ziek is, sturen we een kaartje voor wat extra steun. Voor ons een kleine moeite, maar klanten halen daar enorm veel energie uit. Dat is toch mooi? Bij ons
31
VAN ALLE MARKTEN THUIS...
‘Klanten hebben iets extra’s over voor de kwaliteit van een goed product ’ krijgen mensen ook de kans om gewoon lekker een praatje te maken, dat vinden ze prettig. In de supermarkt hebben klanten het gevoel dat ze een nummer zijn, bij ons worden ze nog echt persoonlijk benaderd.‘’ Wat vindt u van de toenemende aandacht voor biologische producten? ‘’Veel mensen zeggen dat de prijs-kwaliteitverhouding van biologische producten niet correct is. Er is echter slechts één ding het belangrijkst: de smaak. Bij biologische producten duurt het vaak langer om het product te maken, omdat er echt aandacht aan het proces wordt besteed. Daarom zijn biologische producten duurder dan produc-
32
ten die in een hele korte tijd uit de grond worden gestampt. Veel klanten hebben iets extra’s over voor de kwaliteit van een goed product.’’ Wat was de laatste investering in uw kraam? ‘’Momenteel zijn we bezig om een nieuwe bus aan te schaffen. We moeten nog één keer investeren om de laatste acht jaar tot ons pensioen zorgeloos te kunnen doorbrengen. Daarnaast hebben we geinvesteerd in contactloze pinapparatuur, wat voor klanten natuurlijk extra handig is.’’
Benieuwd naar de antwoorden van een traditionele marktkoopman? Kijk dan even op pagina 24
markt koopman verkiezing 2016 ’
collega’s nomineren door te mailen naar verkiezing@marktup.nl. Deadline is 28 februari 2017. Stemmen kan op marktup.nl. Kijk voor meer informatie op marktup.nl.
colofon Markt up Hoofdredacteur: Aranka van Zanten Redactie: Inge Leenders, Tim Lauwers Eindredactie: Bernd Engelen Art director: Sabine de Wilde, Angélica Troost Fotografie: Bo van Uden, Angélica Troost, Arleth Sanders, Sabine de Wilde, Zita Janssen Illustratie: Zita Janssen Vormgeving: Piene Luijpers, Sabine de Wilde, Daisy van de Laar, Arleth Sanders, Zita Janssen, Angélica Troost, Bo van Uden Aan dit nummer werkten mee: Fontys Hogeschool Journalistiek, Mark Hasperhoven, Leon van Eijndhoven, Paul le Blanc, SintLucas Boxtel, Suzanne Paap, Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel, Henk Achterhuis, Anneke Ammerlaan, Jos en Marian van de Wiel, Bram en Ineke Corstanje, Miriam van Bree
35
marktkalenderVoorjaar
Op 20 maart begint de lente weer. Jong en oud geniet op speciaal aan dit jaargetij geweide feesten van livemuziek en maakt daar kennis met de regionale cultuur. De lentemarkten bij deze voorjaarsfeesten trekken een breed publiek en worden druk bezocht, dus laat deze kans niet liggen en schrijf je in voor ĂŠĂŠn van de voorjaarsmarkten in Nederland!