Voorwoord Oss. Dat is de stad waar onze school onze redactie geplaatst heeft. Een hele klus voor een groepje propedeuse studenten dat elkaar nog nooit eerder heeft ontmoet en waarvan bijna niemand uit deze stad komt. Er werd zelfs een opmerking gemaakt: “Oss, is dat wel een stad?� Oftewel, er was behoorlijk wat werk aan de winkel. Hoe krijgen we dit allemaal voor elkaar?! Dat was de grote vraag waar we een antwoord op moesten vinden. Onze redactie was zes weken lang op maandag op het TBL te vinden en op dinsdag in de bibliotheek. Ons doel was om zoveel mogelijk interessante onderwerpen te vinden die jullie graag willen lezen. Maar wel met een politiek tintje, dat was een eis die we meekregen vanuit school. In de afgelopen zes weken hebben we enorm hard gewerkt met zijn allen en dat ging met ups en downs. Uiteindelijk hebben we allemaal de sfeer kunnen proeven in Oss. We probeerden bereikbaar te zijn voor Ossenaren en lieten hun weten dat wij onderzoek doen naar onderwerpen in Oss. Deze onderwerpen spreken de Ossenaren aan en houden ze bezig. Toen ik zelf aan de slag ging om nieuwtjes te vinden, was mijn beeld van Oss vooral gebaseerd op wat ik voorbij zag komen in de media; behoorlijk crimineel. Wat had ik het mis! Oss bruist en de verschillende culturen door elkaar heen maken Oss zo bijzonder. Veel steden kunnen van deze diversiteit nog wat leren. De mensen staan open voor initiatieven en willen hier met alle plezier aan meewerken. Innovatief en enthousiast zijn de woorden die ik zoek als ik denk aan de mensen waar ik mee gesproken heb de afgelopen weken. Als ik terug kijk op de laatste periode, denk ik dat we er in geslaagd zijn om de belangrijkste (politieke) onderwerpen in Oss naar voren te halen en onder de aandacht te brengen.
Liefs Simone
Meet the crew!
I 6
For
H o N 27
Dé pil komt Wist je dat...
uit Oss
your eyes only
Scholieren over privacy en veiligheid op social-media
Diep in de shit
10 Depressie.
’Het duurt lang voor je daar uitkomt.’
12
Groene Engel
‘Wat extra creativiteit aan het palet, zou mooi zijn.’
42
Breinkraker.
Don’t miss this quiz ( + woordzoeker)
Proud to be a woman? in de
spotlight
33 op Titus Brandsmalyceum 4 inhoud
u
d
Bijzonder actief
Sporten met een beperking
No schoolin’ anymore?!! ‘Den Bongerd moet blijven’
Who run the world? Girls! Henriëtte Renders (D66) over
in de politiek
vrouwen
20 16 30
Politie kletst.
In gesprek met burgers bij MediaLab.
Duurzaam
met Janneke
How to: make Jesse Klaver proud
Spice it up! You’re the (b)Oss - laat
18
28
je horen over het Osse centrum!
‘Een euforisch gevoel, af en toe beter dan seks.’ Nick Vink Nederlands Kampioen Latte Art
22
37 Inhoud 5
PRIVACY BOVEN ALLES, OF TOCH NIET?
6 Fleur Noijen
For your eyes only ‘’Het is echt superfijn dat er een code op zit, zodat niet iedereen zomaar in je telefoon kan kijken.’’ De meesten zijn het hier mee eens. Vooral WhatsApp wordt gezien als een applicatie waar privacy zeer belangrijk is. ‘’Je deelt daar toch best veel met elkaar. Buiten foto’s en video’s zijn sommige gesprekken ook echt persoonlijk. ‘’No way dat iedereen alles zou mogen zien, maar we weten zelf ook wel dat er zo nu en dan screenshots worden gemaakt van gesprekken, die dan ook doorgestuurd worden.’’
Binnen 24 uur van de aardbodem verdwenen Snapchat blijkt een mediaplatvorm te zijn waar de ondervraagde leerlingen het makkelijkste dingen via delen, omdat het binnen een paar seconde, of via ‘Mijn Verhaal’ binnen 24 uur, verdwijnt. Bovendien kun je hier ook nog eens selecteren wie het ontvangt. Buiten dat, is natuurlijk zichtbaar met wie of wat je bent en kunnen er ook filters met plaats van bestemming en de tijd worden toegevoegd.
Fleur Noijen 7
Check, check, dubbel-check De leerlingen zijn van mening dat het beter zou zijn als de filmpjes gecontroleerd zouden worden door bijvoorbeeld journalisten of politie. Daarbij kun je ook vraagtekens zetten als het om privacy gaat, maar er wordt hierbij meer gedoeld op rechtvaardigheid. ‘’Als niet het volledige filmpje online komt te staan, kunnen er dingen of verdachten over het hoofd worden gezien. Zo kan iemand onterecht de schuld krijgen en dat zou niet eerlijk zijn.’’
Houd de dief! Het is tegenwoordig makkelijk om beeldmateriaal vast te leggen, van leuke dingen tot aan een vechtpartij. Met één druk op de knop kan dit online gedeeld worden. Dit gebeurt ook onder jongeren en heeft zowel positieve als negatieve gevolgen. Dit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat daders sneller worden opgepakt, maar het kan daarbuiten veel schade aan iemand richten en privacy volledig aantasten.
8 Fleur Noijen
Veiligheid boven privacy
Oss west, thuis best
Veiligheid wordt voorop privacy gesteld. Liever veilig en ten koste van gegevens, dan onveilig. ‘’Er moet wel echt toestemming worden gevraagd, tenzij ja natuurlijk verdachte bent in een zaak bijvoorbeeld. Ook moet het zo zijn dat de politie of het OM niet zomaar overal in kan wanneer het hen uitkomt.’’ Iemand anders zegt dat: ‘’De persoon die dan al jouw gegevens heeft en deze zou moeten controleren moet wel echt onbekend zijn.’’ Leerlingen hebben liever niet dat een bekende hierin kijkt.
Thuis voelen de jongeren zich op het gebied van privacy het veiligst. Wat zich thuis afspeelt, blijft ook daar. Het is dan ook belangrijk dat dit een plek is waar je je veilig kunt voelen. ‘’Thuis voel ik me echt vertrouwd en heb ik het gevoel dat ik het overal over kan hebben. Ik denk dat ik daar dus ook de meeste privacy heb. Ik vind het wel heel irritant als er iemand nieuws langs komt die zomaar allerlei laden opentrekt. Spullen die kunnen je vindt kunnen ook heel persoonlijk zijn!’’
Fleur Noijen 9
Diep in de shit: ‘Het duurt lang voor je daar uitkomt’ Misschien heb je het wel gezien, het tv-spotje van de overheidscampagne Omgaan met Depressie. De slogan was: ‘Herken de signalen en praat erover.’ De campagne richt zich vooral op de doelgroep jongeren. Speelt depressie onder jongeren in het onderwijs ook een rol? You’re the boss spreekt Harrie Nijboer, vertrouwenspersoon op het Titus Brandsma Lyceum (TBL). Heeft u het idee dat door deze campagne meer leerlingen met sombere of depressieve klachten naar u toe komen? “Dat zou je bijna gaan denken. Vooral dit jaar hebben we de indruk dat er meer depressieve klachten voorkomen dan in voorgaande jaren. Of in ieder geval, de periode waarin leerlingen zich melden met depressieve klachten is langer. Meestal had je voor de herfstvakantie een kleine hoos leerlingen, op het einde van de winter had je nog een piekje en voor de laatste toetsweek ook wat meer. Nu lijkt er meer drukte het hele jaar door te zijn. Die campagne is een goede zaak. Er wordt aandacht gevraagd voor depressie en daardoor wordt erkent dat depressie onder jongeren bestaat. Depressie is geen schande en zo maak je het meer bespreekbaar. Vaak is het een gevoel van falen of tekortschieten. Leerlingen lopen er niet mee te koop, je wil niet anders zijn dan de anderen.”
Waarom zijn er dit jaar meer leerlingen die zich melden met depressieve klachten? “Daar hebben we niet echt een antwoord op. Het zou kunnen dat leerlingen makkelijker op een leerlingbegeleider of vertrouwenspersoon afstappen. Misschien omdat ze geprikkeld zijn door alle informatie die er nu is. Het kan ook zijn dat de schooldruk toeneemt. Het gaat bijvoorbeeld in de onderbouw allemaal wat makkelijker en in de bovenbouw lopen ze vast. Vaak zijn dat leerlingen die op allerlei gebieden heel goed willen presteren en dan merken dat dat niet vol te houden is.”
10 Iris Wijnands
Zijn het dan vooral bovenbouwleerlingen die naar u toekomen? “Nee, het is een mix. Er is geen typische leerling die depressieve klachten ontwikkelt. Er kunnen in een mensenleven heel veel dingen gebeuren die maken dat je even van je stuk raakt. Leerlingen weten niet goed wat er aan de hand is en proberen het zelf uit te vogelen. Als dat dan niet lukt, komen ze met de mededeling dat ze zich niet zo goed voelen. Het is mijn taak om samen met die leerling uit te vinden wat er dan aan de hand zou kunnen zijn. Als we dat helder hebben is de volgende vraag: Wie of wat hebben we nodig om dat probleem te tackelen?”
Komen er veel leerlingen bij u? “Het zijn gemiddeld tien leerlingen per week. Soms gaat het om een enkel gesprek, soms is een leerling al een paar keer bij mij geweest. Ik probeer altijd binnen een gesprek of vijf de zaak helder te hebben. Vaak kost het wat overtuigingskracht. Het eventueel inlichten van ouders is ook een punt waar je even aan moet werken. Leerlingen nemen hun ouders in bescherming. ‘Ze hoeven zich geen zorgen om mij te maken, ze hebben al zorgen genoeg.’ Dan maak je de leerling duidelijk dat ouders goed willen zorgen voor kun kind, maar daar wel de kans voor moeten krijgen. Soms willen leerlingen het hun ouders niet zelf vertellen, dan laten ze mij de ouders bijpraten.”
Wat is de kracht van leerlingbegeleiding? “De drempel ligt laag. Hier zit geen psycholoog of orthopedagoog. Het is gewoon een docent waar je les van hebt, of die je in de gangen tegenkomt.
Soms beïnvloeden die sombere of depressieve klachten ook de schoolprestaties. Mentoren verwijzen wel eens door omdat ze zien dat cijfers opeens hard achteruit gaan. Ze denken dan dat er meer zou kunnen spelen. Soms zijn mentoren ook een beetje benauwd om door te vragen. Als een leerling zegt: ‘Ik spring zo voor een trein.’ Wat doe je dan als docent? Het is wel een extreem voorbeeld, maar het komt wel eens voor dat een leerling de plannen al kant-en-klaar heeft liggen.”
Als u een leerling doorverwijst naar een professionele hulpverlener, wat gebeurt er dan? “Het betekent niet meteen dat die leerling geholpen kan worden, dat er een intakegesprek is of dat er meteen een behandelingstraject uitgezet wordt. Zeker als ze doorverwezen worden naar de GGZ gaan er weken overheen. Ook na de intake duurt het lang voor je een behandelaar spreekt. Je moet bij wijze van spreken al echt bij het spoor staan voordat er sprake is van een crisissituatie en je acuut geholpen word.”
Waarom duurt het lang voor een leerling geholpen wordt door een psycholoog? “Er is een tekort aan geld. Je merkt aan psychologen dat ze op het einde van het jaar een wachtlijst maken. In het nieuwe jaar is er weer nieuw budget voor verzekeraars. Dat vind ik een slechte zaak. De zorg komt te laat op gang. Het zou zo mooi zijn als het bij een psycholoog net zo laagdrempelig was als hier. Dat je naar binnen stapt en binnen twee dagen geholpen wordt.”
Hoort u na jaren ooit nog iets van leerlingen die bij u binnenstapten? “Vorig jaar Pasen kreeg ik een mailtje van een leerling die in de onderbouw zwaar depressief was en ook een tijdje opgenomen is geweest. Ze schreef dat ze was afgestudeerd en vrijwilligerswerk had gedaan
in Afrika. Ze had het idee dat ik een steentje had bijgedragen en dat ze daardoor nu zo ver gekomen was. Het komt wel vaker voor dat leerlingen iets laten weten, dat is altijd prettig.”
Soms komen leerlingen met heftige gebeurtenissen. Vindt u het lastig om al die verhalen hier te laten? “In het begin had ik daar moeite mee. Vanuit je docentschap ben je gewend om zo snel mogelijk te handelen. Het is lastig om vast te stellen dat je middelen heel beperkt zijn en dat je het probleem van de leerling niet op kan lossen. Als je meer ervaring krijgt dan zakt dat wel weg, maar er zijn nog steeds verhalen die me dan aangrijpen. Soms denk ik bij een leerling: Hoe is het in godsnaam mogelijk dat jij ondanks alle ellende hier nog zo rondloopt en ook nog redelijk presteert?”
Heeft u wel eens bij een leerling gedacht: dit gaat nooit meer goed komen? Het duurt een hele tijd voor je diep in de shit zit; het duurt ook een hele tijd voor je daar weer uit bent. Als leerlingbegeleider moet je veel geduld hebben. Leerlingen laten vaak al heel veel doorzettingsvermogen en wilskracht zien om overeind te blijven. Dat zal ook in hun voordeel werken als ze hulp krijgen. Het versnelt het proces om je weer echt beter te gaan voelen. Dat is het doel, dat de leerling zich weer goed voelt.”
Harry Nijboer werkt als docent. Hij geeft al 34 jaar lessen als Economie en Management & Organisatie. Later volgde hij cursussen psychopathologie en is nu al 14 jaar vertrouwenspersoon en leerlingbegeleider op het TBL
Iris Wijnands 11
“Wat extra creativiteit is leuk om toe te voegen aan het Groene Engel pallet�
12 Sanne Pellegrom
Volgend jaar in de Groene Engel: feesten als je gestemd hebt De Groene Engel is regelmatig in het nieuws gekomen door de kwestie die speelt tussen hen en het horecabedrijf Solo&Duo. De Groene Engel is een filmhuis. In het monumentale pand in Oss vind je ook een vlakke vloer theater, concertzaal en een maandelijks politiek café. Oscar Jansen, directeur van de Groene Engel is druk bezig met het aantrekken van jongeren naar het cultuurpodium. Wat is het concept van de Groene Engel? ‘’Dat we een podium zijn voor popmuziek, een vlakkevloertheater en een filmhuis. Oss had al redelijke voorzieningen op gebied van cultuur, want in Oss is er een theater en een bioscoop. Maar in die bioscoop draaien bijvoorbeeld de grote sensatie Hollywood films, om het zo maar te zeggen en niet veel meer. Wij zitten meer in het filmhuis/ arthouse circuit. Ook schiet het theater te kort in vlakkevloertheater en de cafés op gebied van poppodium. Zodoende kwamen wij met de combinatie van die drie. Dit is echt om Oss kennis te laten maken met de cultuur uit de echte grote stad. Daarnaast heeft de Groene Engel ook de functie om de ossenaren zelf ook een podium te geven.’’
De educatieprojecten voor scholen hebben een grote rol. Dit doen we in samenwerking met OKVO (Osse kunstinstelling voor het onderwijs). De scholen kennen een vast raster van welk leerjaar naar welke instelling gaat en met welke discipline ze daar te maken krijgen. In dat raster komen de leerlingen van groep 8 in de Groene Engel en die krijgen audiovisueel. Wij kiezen ervoor daar invulling aan te geven en samen te werken met het HAF(Holland animatie filmfestival). Tussentijds zetten we de film dan vaak stop en daarbij vragen we dan wat heb je gezien, uit welk land kwam diegene of wat viel je op aan de muziek? Hierdoor leren de leerlingen kijken naar de films in plaats van alleen maar ‘’Oh die was leuk of die was niet leuk.’’
Wie en wat zorgt ervoor dat iets geschikt is voor de Groene Engel?
Een filmhuis klinkt over het algemeen erg saai voor jongeren, hoe stimuleer je ze dan toch te komen?
‘’Ja, wie en wat. Wie, zijn een groepje vrijwilligers die de filmprogrammering verzorgen. Zo is er ook een groepje vrijwilligers die theater doen. Daarbij hebben we ook gewoon vast personeel. Zij selecteren wat zij vinden dat ‘Groene Engels’ is. We hebben hier natuurlijk wel een soort criteria voor. Als het bijvoorbeeld bij de bioscoop draait, doen wij het in ieder geval niet. Bij film lukt het ook vaak om aan te sluiten bij thema’s die toch al spelen op dit moment is Oss.
‘’Stimuleren… Misschien doen we dat wel niet genoeg. Het is inderdaad in zijn algemeenheid zo dat filmhuizen in Nederland relatief weinig mensen aantrekken onder de 30. De meeste jongeren komen alleen als het echt moet, zoals leerlingen die voor CKV aan een opdracht moeten voldoen. Ik zie het net als kinderen van zes jaar oud, die lusten geen spruitjes, terwijl mensen van 25 bijna allemaal spruitjes lusten. Met een filmhuis werkt dat een beetje hetzelfde.’’
Sanne Pellegrom 13
“21 maart volgend jaar kan er hier in de Groene Engel een stemlokaal worden ingericht.” Het zou toch juist goed zijn als ze het eerder interessant gaan vinden? ‘’Dat klopt. Wij proberen dat wel door bij onze buitenbioscoop wat toegankelijkere films te draaien, maar die nog wel bij de identiteit van de groene engel passen. Met het Titus Brandsmalyceum (TBL) hebben we toen de film ‘Of ik gek ben’ gedraaid. Dan werken we eigenlijk samen met de school, want bij ons zien ze de film, op school lezen ze het boek en de schrijver komt ook nog op bezoek. Tegenwoordig denkt het TBL steeds vaker aan De Groene Engel. Zo’n film kun je natuurlijk op een Digibord laten zien, maar dat heeft toch een andere impact.’’ Naast de gebruikelijke programmering hebben jullie ook een politiek cafe ‘Zout’. Welke doelgroep komt hier voornamelijk op af? ‘’Dat ligt er een beetje aan wat het hoofdthema is. Afgelopen keer ging dit toevallig over film. Je ziet dan als Frank Lammers aan tafel zit samen met Jean Hearts, de hoofdrolspeler van ‘Of ik gek ben’ er meer jongeren op af komen. Als het gaat over ouderenzorg of ergens in die richting zul je echt geen jongere vinden. Dit is gewoon niet interessant voor de jongeren. In het politiek café komen verder ook bekende politici. Mark Rutte is hier zelfs twee keer geweest.’’
Vinden jullie het hierbij ook belangrijk om jongeren kennis over politiek mee te geven? ‘’Ja, feitelijk wel. Vier jaar geleden was de opkomst door jongeren bij gemeenteraadsverkiezingen erg laag en toen is er een groepje ontstaan dat ging kijken naar hoe ze de opkomst
14 Sanne Pellegrom
omhoog konden krijgen. Een maand of 5 geleden was er veel discussie, want één van de ideeën van dat groepje was een ‘feest achtige’ beloning geven. Dit idee is uiteindelijk afgeschoten, terwijl ik dacht: daar zie ik nog wel een rol in voor ons. Ik ben naar de gemeente gestapt om dat te doen. 21 maart volgend jaar kan er hier in de Groene Engel een stemlokaal worden ingericht. Wij vragen dan de jongeren om hier te komen stemmen en als je dan stemt is dat gelijk je toegangsticket voor het feest. Maar dit is alleen voor iedereen die de eerste keer mag stemmen in Oss. Dat zijn er rond de 3800.’’ Jullie krijgen een gemeentelijke subsidie en daarnaast hebben jullie inkomsten uit de kaartverkoop, maar jullie zijn een van de weinige poppodia die geen eigen horeca inkomsten heeft. Hoe zit dat? ‘’Er zijn wat rechtszaken geweest en Solo&Duo staat nu te koop. Recentelijk zijn
de gesprekken pas echt goed op gang gekomen. We zijn op dit moment bezig om de horeca te verwerven en als dat doorgaat zouden we naast die twee inkomstenstromen ook een horeca-omzet hebben. Wij denken dat je uit je horeca-omzet winst kan behalen en dat dan kan gebruiken voor je programmering.’’ Hebben jullie nooit eerder samen kunnen werken met Solo&Duo? ‘’Nee, dat is nooit echt goed gelukt, laten we het daar maar bij houden. Waarom precies, dat is een hele lang verhaal. We hebben in het verleden wel eens een Frans filmweekend geprogrammeerd. Dan denk je, nou appeltje eitje. Hier had Solo&Duo hun voordelen uit kunnen halen en er bijvoorbeeld een Frans menu bij te bedenken. Ze hebben er niets mee gedaan. Wij willen met de overname bijvoorbeeld het programma in de zaal kunnen laten overvloeien met de horeca. Wat extra creativiteit is leuk om toe te voegen aan het Groene Engel pallet.’’
Ik zie het net als kinderen van zes jaar oud, die lusten geen spruitjes, terwijl mensen van 25 bijna allemaal spruitjes lusten. Sanne Pellegrom 15
Motie SP: ‘Den Bongerd moet blijven’ nog niet aangenomen De motie van de SP voor het openhouden van de middelbare school den Bongerd eindigt met een gelijk aantal stemmen. Tijdens de gemeenteraadsvergadering in Oss zijn twee leden van de SP afwezig, waardoor de meerderheid niet behaald is. Het voorstel zal doorschuiven naar de volgende vergadering met dan wel een meerderheid.
Middelbare school Den Bongerd, een speciaal onderwijs school, moet openblijven vindt de actiegroep ‘Den Bongerd moet blijven!’. Op donderdag avond 9 maart protesteerden zij dan ook in het gemeentehuis te Oss. Na lang overleggen hebben zij eindelijk de steun gekregen van de politiek. Tijdens de gemeenteraadsvergadering zit de publiekstribune vol met ouders, leerlingen en docenten van de school. Overal hangen spandoeken en er wordt aandachtig geluisterd naar de vergadering. Op de tribune zitten twee jongens, allebei leerlingen van de school: “Wij vinden dat de school open moet blijven omdat kinderen zoals wij de extra begeleiding nodig hebben ook in de toekomst. Je kan het vergelijken met een goudvis. Als je een goudvis uit zijn kom haalt en in de zee zet dan zal hij het niet overleven. Op een andere school zijn wij anders dan andere.” Tijdens de vergadering komen ook ouders van leerlingen aan het woord: “Mijn zoon heeft ADHD, daarom heeft hij kleinschaligheid, rust en geborgenheid nodig. Deze kwetsbare kinderen lopen vast op reguliere scholen.” D66, VVD, GL en beter Oss steunen de motie. CDA, PvdA en Voor De Gemeenschap (VDG) steunen de motie niet. Wel vinden ze dat de communicatie over de school beter moet. “We moeten niet op de stoel van de overheid gaan zitten”, aldus PvdA. De wet passend-onderwijs, die in 2014 is aangenomen, is de reden waarom de school gaat sluiten.
16 Lunya van Wunnik
Zo werkt een
raadsvergadering
In Oss vindt er maandelijks een raadsvergadering plaats. De raad is het hoogste bestuursorgaan van de gemeente en neemt belangrijke beslissingen. Hij bestaat uit een aantal partijen, waarvan de meeste ook in de landelijke politiek zitten. Dit zijn Voor De Gemeenschap (11), SP (9), CDA (7), VVD (3), PvdA (2), D’66 (2), Beter Oss (2) en GroenLinks (1). Het getal achter de partij is het aantal zetels: ook wel het aantal stoelen in de vergaderzaal. Voor de vergadering is er altijd een agenda. Deze bestaat uit het bespreken van de vorige vergadering en daarna het nemen van besluiten over de onderwerpen die de commissie heeft voorbereid. Tijdens de vergadering is er een voorzitter en een griffier. De voorzitter, in Oss burgemeester Wobine, let op de spreektijd en zorgt ervoor dat alle vragen beantwoord worden. De griffier bereidt de stukken en de agenda voor. Ook zorgt hij ervoor dat de vergadering goed verloopt. Het is openbaar en dus mogelijk om te volgen vanuit de publiekstribune.
Lunya van Wunnik 17
Het Mobile Media Lab stond voor één dag in Ussen. Ed, hoofd van de landelijke politie en wijkagent Mark zijn beide aanwezig. Voordat het Mobile Media Lab bestond organiseerde Ed al door heel Nederland burger panels. Daaronder valt onder andere verschillende ondernemers en de jeugd. Dit deed hij om de communicatiemiddelen en handelingen van de politie te verbeteren. Hij liet die nieuwe middelen door deze burgers testen om te kijken of het in de praktijk volgens burgers ook zou werken. Er was alleen één probleem: Ed moest altijd overal zaaltjes afhuren waar de mensen samen kwamen en dat kostte veel tijd en geld. Ook waren vaak de zelfde mensen aanwezig. Door het Mobile Media Lab kwam hier verandering in.
Hoe is dat Mobile Media Lab dan ontstaan? ‘’Het idee is eind 2014 ontstaan. Dus we zijn er alweer een paar jaar bezig. Toen ik bij de politieacademie langs ging zag ik weer die truck staan die daar al een tijdje stond weg te roesten en waar dus al lang helemaal niks meer mee wordt gedaan en toen ging er ineens een lamp18 Fleur Noijen
‘Donker Oss’
moet omgedoopt worden naar
‘veilig Oss’
Niet alleen ‘De Bende van Oss’ heeft Oss in een slecht daglicht gezet. Ook termen als ‘Het Chigago van het zuiden’ en ‘Donker Oss’ helpen niet bij een goed beeld. Een aantal jaren geleden voelde de Ossenaar zich ook niet echt veilig, gelukkig is dat veranderd. Maatregelen zorgen ervoor dat de ossenaren zich veilig gaan voelen. De politie komt met het Mobile Media Lab naar Oss om de Osse burger aan het woord te laten. je branden’’. Het leek Ed namelijk veel handiger om zelf naar de burgers toe te gaan in plaats van altijd die zaaltjes overal maar af te huren. Zo gezegd zo gedaan. ‘’De truck is helemaal opgeknapt en aangepast aan onze wensen. Nu kunnen we naar de mensen toe.’’
Wat gebeurt er precies in die truck? ‘’Het doel is om wat minder te zenden en wat meer te doen met de interactie tussen burgers en politie. Dit doen we om de dienstverlening en de communicatiemiddelen te verbeteren. Dit wordt dus in de truck getest. Voor Oss hebben we deze week een enquête samengesteld van 21 vragen in samenwerking met de gemeente. Het gaat over leefbaarheid en veiligheid, zodat wijkagenten een beter inzicht kunnen krijgen van wat er nog mist, maar ook wat er goed gaat in hun wijk. Verder is het thema fietsendiefstal en inbraak.’’
Komen jullie tijdens het onderzoek er wel eens achter dat er dingen heel anders aangepakt moeten worden of meer aandacht aan geschonken moet worden? ’Ja natuurlijk, we komen er vaker achter dat we binnen onze organisatie, een app of iets
op straat moet veranderen. Een voorbeeld: wijkagenten zaten alleen op Twitter, terwijl het grootste gedeelte van de volwassen bevolking op Facebook zit en de jongeren op Snapchat en Instagram’’. Dus ook de wijkagenten moesten op Facebook en dat is een verandering die vanuit een wijk komt en niet vanuit Den Haag. Omdat we ook jongeren meer willen betrekken bij de politie zitten we tegenwoordig ook op Instagram. Nog een voorbeeld uit Groningen: Daar was de vraag in een enquête: Noem 3 enge plekken in een studenten wijk. Een groot gedeelte gaf aan dat er een tunneltje is waar ze zich erg onveilig voelen als ze er onderdoor moeten lopen of fietsen. Het was een tunneltje waar de politie nog nooit over had nagedacht. Toen hebben we de volgende dag meteen contact gezocht met de gemeente en konden we ervoor zorgen dat die dag het hele tunneltje werd verlicht.’’ ‘’Hierdoor is het van belang dat we dus ouderen en jongeren aan het woord kunnen laten, want waar de één zich onveilig voelt hoeft het niet voor de ander zo te zijn. Ook de politie overziet soms dingen en daarom is het belangrijk dat we dit kunnen blijven doen en de mensen aan het woord te laten.’’ Fleur Noijen 19
O nze sporters komen met de taxi of met de driewielfiets
“Wie heeft hier een driewielfiets? De achterlichten staan nog aan”, roept Vera van Donzel als ze binnenstapt.
Ze is vrijwilligster bij Bijzonder Aktief. Deze week helpt ze samen met Heleen van Berkum bij een groepje sporters. “Peter, ben jij op de fiets hier gekomen?” Peter zit op de spinmachine, ook een fiets, maar geen fiets om op te rijden. Dit exemplaar staat in de kleine sportruimte van de fysiopraktijk en telt de calorieën die je verbrandt. Peter wil afstappen om beneden zijn lichten uit te doen. Vera houdt hem tegen. “Blijf maar zitten, ik loop wel even naar buiten! Waar zit het uitknopje? Onderop? Die kon ik net niet vinden.” Weg is Vera weer.
20 Iris Wijnands
O
Als de sporters een voor een binnen komen, wisselen ze hun schoenen om. De een doet dat staand, de ander zittend op een stoel met hun rechterschoen aan de linkervoet. Dan doen ze het gewoon even opnieuw, geen gehaast. Iedere dinsdagavond komen er zo’n acht sporters van Bijzonder Aktief naar het Anton Jurgenshuis om te fitnessen. Actief, maar niet heel bijzonder, zou je denken. Gewoon een groep vrienden die voor hun wekelijkse work-out samenkomt. Toch is het wél bijzonder. Niet bij alle sporters zie je het meteen, maar allemaal hebben ze een (verstandelijke) beperking. Ik raak aan de praat met Heleen, ze is iedere week bij het fitnessen aanwezig. “Sporten is niet zo vanzelfsprekend voor iemand met een beperking. Niet iedereen zit op ‘die mongolen’ – want zo worden ze dan genoemd – te wachten in de sportschool.” Vroeger werd er door Bijzonder Aktief wel in een gewone sportschool getraind, maar dat was te duur. Bijzonder Aktief kon daar dan ook niet meer blijven. “Dat is heel erg jammer. Het gemeenschappelijk sporten was leuker, ook voor hen. Daar sport je tussen al die gespierde jongens in de sportschool.” De sportschoolhunk, wie wordt daar nou niet blij van om naar te kijken?
Wanneer Vincent binnenkomt, duurt het even voor hij zijn gewone schoenen heeft omgewisseld voor sportschoenen. Hij had er niet zo’n zin in vandaag. Achter in de zaal gaat hij naar een fitnessapparaat. Hij gaat op het stoeltje zitten en kijkt rustig rond. Links van hem is Yffan zijn armen aan het trainen en staat Sylvia op de crosstrainer. “Ik vind het altijd leuk om te sporten.” Toch is ze een beetje verlegen als haar gevraagd wordt of ze een oefening mee wil doen. Met een beetje hulp, of wanneer ze de oefening met iemand samen doet gaat het beter. Dan doet ze met volle overtuiging mee. Als ik Heleen vraag wat je in huis moet hebben om vrijwilliger te zijn, denkt ze even na. “Je moet de sporters niet overvragen, maar juist aanmoedigen. Niet iedereen kan dit. Nee, dat zeg ik verkeerd. Het is niet iets bijzonders, iedereen kan sportende mensen helpen,” corrigeert Heleen zichzelf. “Ik denk alleen dat niet iedereen hier op zit te wachten, of het geduld heeft. Want dat moet je hebben, geduld.” Een van de sporters, Jill, traint de hele avond onverstoord door en neemt tussen iedere oefening een korte pauze. Ze kletst wat, of drinkt water. “Ik vind het hier altijd wel leuk. We zijn meestal wel serieus aan het trainen, maar soms maken we ook grapjes.” Ze lacht even. “Maar we trainen ook wel hard hoor!” De sportavond verloopt rustig. Alle sporters doen hun eigen ding en waar nodig krijgen ze hulp van Heleen, Vera of de stagiaire fysiotherapie Meggy. Heleen merkt een afwezige op. De stagiaire van de sportopleiding is er niet. “Het is wel een prima jongen, hij doet het leuk. Waarschijnlijk denkt hij dat het nog vakantie is.” Een paar telefoontjes later bleek inderdaad dat hij de avond vergeten is.
Opeens maakt Peter grote stappen door de kamer. Met een been omhoog en de andere steeds daar achteraan gooiend loopt hij over de lijn die op de vloer getrokken is. Het is duidelijk welke oefening hij probeert te doen, maar de uitvoering is motorisch is lastig. Vera gaat naast hem staan. “Ben je loopoefeningen aan het doen Peter?” Heleen kijkt op. “Wat goed dat je die nog weet Peter, de oefeningen van de vorige keer!” Vera pakt Peter bij zijn arm. “Kijk, deze voet gaat eerst, en dan stapt die andere erbij. Zullen we het samen doen?” Samen met Vera stapt Peter de ruimte door, zo gaat het beter. Vincent zit nog steeds rond te kijken. Meggy probeert hem te motiveren en doet wat oefeningen met gewichtjes voor. “Ik heb hier een beetje pijn”, zegt Vincent. Hij wijst naar zijn nek. Meggy lacht. “Moet ik dat even zo masseren?” Ze wrijft een beetje met haar duim over zijn nek. “Zo kan ik het ook wel hebben!” lacht Heleen. “Doe je mee met de oefeningen Vincent?” Vincent vindt het eigenlijk wel prima op zijn kruk. Zittend met wat gewichtjes doet hij een beetje mee. Ondertussen zijn Alissa, Peter, Sylvia en wat anderen door de kamer aan het bewegen. Ze doen de oefeningen van Heleen na. Sommigen met lichte gewichten in hun handen. Aangemoedigd door Heleen lopen ze achter elkaar aan. De een met meer zelfvertrouwen dan de ander. De laatste loopoefeningen worden gedaan. “Je kunt wel zien dat je op voetbal zit Yffan, je doet die passen harstikke goed”, complimenteert Heleen. De sportavond loopt ten einde. De sporters nemen afscheid van elkaar en gaan dan hop, de taxi in. Of de driewielfiets op, dat kan natuurlijk ook. Volgende week zijn ze er gewoon weer.
Iris Wijnands 21
Make Oss great again
In het stadshart van Oss vindt vanavond, maandag 13 maart, ‘You’re the (b)Oss – Laat je stem horen over het Osse centrum’ plaats. Een avond waar jongeren tussen de 18 en 26 jaar uit Gemeente Oss hun stem kunnen laten horen over het centrum. Dit, omdat we de stem van deze doelgroep missen, Oss sterke kanten heeft, maar op heel veel vlakken nog kan verbeteren én verbetering nodig heeft als we naar de toekomst kijken.
Politiek met een kleine p ‘‘Als we ons als ‘Osse centrum’ wil-
P
len onderscheiden, moeten we juist
avond gaan we het niet hebben over politiek met
niet voor de grote ketens gaan.’’
resentator Pol Muffels geeft de kick-off: ‘’Van-
een grote p, maar politiek met een kleine p.’’ Of-
de winkels. Als je het hebt over
tewel, dichterbij onszelf: Wat mis je in het Osse
winkels die jongeren aantrek-
(stads)centrum? Wat moet er vooral blijven? Wat
ken, dan zouden hier bijvoor-
moet er veranderd en/of verwezenlijkt worden?
beeld een Zara, H&M of Primark
Hierover wordt vanavond flink gebrainstormd
moeten
zitten.’’
Hier
wordt
in een informele sfeer. Wat duidelijk is, is dat vanuit de andere kant van de er iets moet gebeuren om de jeugd in Oss te
ruimte op gereageerd: ‘’Als we
houden en het voor hen antrekkelijker te maken
ons als Osse centrum willen on-
.
derscheiden, moeten we juist
Shop till you drop in Oss?
niet voor de grote ketens gaan.
Akelig weinig mensen steken hun hand op wan-
den, moeten we juist niet voor
neer de stelling ‘winkelen doe ik in het Osse stadscentrum’ op het publiek wordt afgevuurd.
dernemers moeten gestimuleerd worden om unieke en apar-
Xander Wingens: ‘’Dat ligt simpelweg aan tere winkels te openen.’’ Chiel van de Camp: ‘’Ik denk dat we het aanbod en de verscheidenheid van de eerst mensen moeten trekken met grotere ketens. Als ze dan
22 Luca de Louw
eenmaal hier zijn lopen ze ook binnen bij de kleinere
geopend wordt er onderling al bijna een soort wed-
winkeltjes. Dat is hoe die ook weer kunnen overle-
denschap wordt gemaakt over hoelang het stand zal
ven.’’
houden.
‘’Er is best wel een podium voor om hier in Oss een unieke onderneming op te zetten.’’ Out of the box
Luuk van der Wielen: ‘’Ik zou heel graag een eigen on-
Een winkel zoals het Osse ‘Mencave’ wordt genoemd
derneming starten, maar van de huurprijs in het Osse
als voorbeeld van zo’n unieke winkel. ‘’Daar kun je ook
centrum sla je gewoon steil achterover. Dat zijn onmo-
nog een biertje drinken, waardoor je langer blijft han-
gelijke prijzen voor beginnende ondernemingen.’’ De
gen en misschien ook wel meer koopt. Het is een be-
huurprijzen in het Osse centrum laten dalen zou een
leving.’’ Sigi van Doorn (kroegbaas Café Rebel): ‘’Er is
eventuele oplossing kunnen zijn om beginnende on-
best wel een podium om hier in Oss een unieke onder-
dernemingen aan te trekken, maar ook om leegstand
neming op te zetten, omdat we deze hier nog niet veel
tegen te gaan. Centrummanager Jack van Lieshout: ‘’Wij starten binnenkort met een campagne die ‘Mijn
‘‘Make Oss great again’’ Droomwinkel’ heet, waarin we jonge ondernemers hun idee voor een onderneming laten pitchen. Met als hoofdprijs: de kans op een plek in ’t Gengske om dit op te zetten.’’
Oud geeft goede vibe Een aantal mensen geven aan dat deze straat samen met de Peperstraat veel karakter heeft gekregen. ‘’Als je bijvoorbeeld door ’t Gengske loopt dan heb je echt terugzien. Je mag soms best gek denken.‘’ Een andere
het idee dat je door een historisch stukje Oss loopt.’’
aanwezige, Anouk Luers, zegt daarentegen dat zij het
Ton Kemkens (Patrionium ‘restauratie en exploitatie
jammer vind, dat wanneer er juist iets unieks in Oss
Luca de Louw 23
wat we in huis hebben!‘. ‘’Make Oss Great Again!’’, dat in deze straten is aangebracht, ook een mogelijkroept Jorn met een knipoog naar het promotiefilmpje heid is voor de rest van het centrum, ‘’maar dan hebben van Nederland wat Lubach voor Amerika maakte. we wel vernieuwde jonge ideeën nodig. Taskforce is er voor het centrum om winkels in te vullen met initiatieven van jullie, dus schroom niet.’’ Lonne de Graaf mist de sfeer en het karakter van de binnenstad ook. ‘’In Oss ga je niet winkelen voor de gezelligheid. Den Bosch is relatief dichtbij, dan ga ik liever daarheen.’’ Muziek zou ook een factor kunnen spelen in de sfeerversterking van het centrum. Dagelijks muziek door de speakers, zoals bijvoorbeeld met Kerst en Sinterklaas.
‘’In Oss ga je niet winkelen voor de gezelligheid. Den Bosch is relatief dichtbij, dan ga ik liever daarheen.’’
Een kloddertje roze hier... ‘Niet naar het centrum gaan’ blijkt verband te hebben met de uitstraling van het centrum. ‘’Ik mis wat kleur in
Wat is Oss?
het centrum, als je dit in de stad zou brengen in de vorm
Jorn de Boer mist een stukje identiteit aan de stad. ‘’Ik denk
van kunst, maar ook door middel van meer groen zou
dat het ook een kwestie is van Citymarketing om publiek te
het al veel aantrekkelijker worden. Als ik nu door Oss
krijgen.’’ De centrummanager is het met hem eens dat er
loop, heb ik er zo’n grijs idee bij. Als het dan regent,
op dit gebied veel te winnen valt. Iemand komt met het idee
wil ik al hélemaal niet in het Osse centrum zijn’’, zegt
van een filmpje waarin alle bijzondere en positieve kanten
Anouk. Een stadstuin wordt ook genoemd. Luuk van
van (het) Oss(e) (centrum) worden uitvergroot, ‘Laten zien
der Wielen: “Een stadstuin waar je op een zondagmiddag lekker in de zon kunt zitten met een boekje of een flesje bier of wijn in de hand. Een plek waar je kunt chillen, maar ook een sportieve activiteit zou kunnen ondernemen. Een ontmoetingsplaats, maar dan buiten.’’
24 Luca de Louw
Het UIThuis dé nieuwe hotspot van Oss?!
Thomas van Vliet: ‘ In de ‘Berlin Mall’ is een soort centrale eetruimte met allemaal lange eettafels. Daarom-
Zo’n ontmoetingsplaats, maar dan binnen, zou het UITheen zitten verschillende eet- en drinkgelegenheden. huis kunnen zijn. Jack van Lieshout: ‘’Initiatiefgroep Zo kan iedereen eten waar hij of zij zin in heeft, maar toch saUIThuis (man of 12) bestaande uit mensen uit de culmen. Ook probeer je zo eens wat anders en functioneert tuursector, mensen uit het vastgoed, centrumondernedit als een ontmoetingsplek.’’ mers etc. zijn op verkenning gegaan ‘Wat is nou goed om aan Oss toe te voegen?’’ Het UIThuis moet de spil van het Osse centrum gaan worden. Een plek waar dagelijks van alles te doen is op het gebied van educa-
“Als ik zou zeggen ‘meer of minder Sigi?’ zou ik zeggen: ‘Meer, meer, meer!”
tie, cultuur en vermaak, volgens ‘Denktank’. De ideale locatie zou de plaats van het oude V&D pand kunnen
’’ In de vorm van vermaak zou er bijvoorbeeld een
zijn, want ook vanavond blijkt dit voor velen een doorn
skatepark in kunnen komen. Skater Daan Princen: ‘’Dit
in het oog te zijn in het centrum. erschillende ideeën
dan samen met een skateshop en-café. Leuk voor jon-
klinken voor de invulling van dit ‘huis’. Waaronder flex-
geren, maar ook voor ouders met kinderen. De ouders
werkplekken, een fijne studeerruimte met eet en drink-
het café in en de kinderen sportief de baan op.’’ Tevens
faciliteiten, een versmarkt (een ‘Foodland 2.0’ voor
wordt met het UIThuis natuurlijk weer veel werkgele-
Oss?).
genheid gecreëerd.
Een Osse uitgaansstrip ‘’Als student ga je in het weekend ook vaak ergens anders naartoe om te stappen, terwijl juist veel (op kamers-wonende) studenten dan naar huis komen en juist hier uit zouden moeten kunnen gaan.’’ zegt Robin Reijers. Xander: ‘’Als ik zou zeggen meer of minder Sigi zou ik zeggen ‘Meer, Meer, Meer!’’ Voor jongeren is op dit moment, buiten de alternatievere tenten Café LolMaar ook een leescafé (denk: Belcampo in Amsterlipop en Café ’t Kaatje, (bijna) alleen café Rebel om op dam): een ruimte waar gekletst wordt, gratis kranten stap te gaan.
Luca de Louw 25
Kroegbaas Rebel: ‘’Mensen kiezen er ook voor om op
De grotere straten van Oss, zoals de Heuvelstraat, voor
kamers te gaan, omdat daar natuurlijk veel meer aan-
de winkels. Bovendien moeten de mensen in het centrum
bod is om te gaan stappen.’’ Hij geeft aan dat het ook
van Oss begrijpen dat het centrum is om te ondernemen
meer zou uitnodigen om hier te blijven wonen voor jon-
en je mag er óók wonen.’’ Café Rebel, gevestigd in het
geren als er bijvoorbeeld voor een niet al te dure prijs,
Osse centrum, is kortgeleden aangeklaagd wegens ge-
kamers te huur zouden zijn in het centrum. ‘’Als er veel
luidsoverlast. Uit vele monden klinkt deze avond dat de
jeugd zou wonen zou dit ook een goede basis zijn voor
mensen die in het Osse centrum wonen tegenover ge-
een horecaonderneming. Het is alleen niet aantrekke-
luidsoverlast in het algemeen wat toleranter mogen zijn.
lijk om hier in Oss een café of uitgaansgelegenheid te
‘’Je kunt wel in het centrum willen wonen, maar dan moet
beginnen, omdat er maar weinig panden zijn die hier
je ook niet zeuren over geluidsoverlast. Dan kun je beter
vergunning tot hebben.’’ Als we het hebben over ver-
buiten het centrum gaan wonen,’’ zegt iemand.
gunningen, zou het misschien ook helpen als de Gemeente flexibelere sluitingstijden zou hanteren voor Horecagelegenheden.
Het was een vruchtbare- en geslaagde avond. Er waren zo’n 60 man aanwezig op ‘de zolder’ van het Stadshart. Velen durfden ook daadwerkelijk hun stem te laten hoor. Aan het einde van de avond werden er onder de deelenemende jongeren nog 20 waanzinnig dikke cadeaubonnen weggegeven van toffe plekken in Oss. Mede mogelijk Buiten dat, zou het ook een idee zijn de ‘Osse strip’
gemaakt door onder andere Café Lollipop, Mencave, De
terug te brengen op de Eikenboomgaard of ergens
Winkel Borrel en Eetbar, H32, Station Deluxe, CD Kiosk
anders. Of zoals Amber Doomernik van de Lollipop
en MiCasa en meer. Verder was er nog een pizza-after-
zegt: ‘’ ’Het zou leuk zijn als je in de aanloop straatjes
party, New York Pizza Oss bezorgde maar liefst 16 flinke
naar het centrum wat meer horeca zou doen.
pizza’s, waar (bijna) niets meer van over bleef.
26 Luca de Louw
WEETJESENZO
Al 60 jaar lang zit er minstens één Ossenaar in de Tweede Kamer
De anticonceptiepil is in Oss uitgevonden!
Er waren 21 stembureaus open in Oss op 15 maart
GroenLinks heeft maar 1 zetel in de Osse gemeenteraad.
De Osse Lilian Marijnissen (nummer 3 op de lijst van SP) moest ook in de rij staan om te stemmen.
De Groene Engel organiseert maandelijks een politiek café: zijn 8 verschillende partijen in de Osse Zout! Ergemeenteraad vertegenwoordigd.
Dit jaar zijn er minstens 20 stempassen van Ossenaren die in een andere gemeente wilden stemmen zoek geraakt in de post
Op pagina 29 staan tips hoe jij Jesse Klaver trots kan maken De grootste leeftijdgroep in Oss ligt tussen de 40 en 65 jaar.
Bij de afgelopen verkiezingen voor de Tweede Kamer waren 5 inwoners van Oss verkiesbaar
27
How To: Make Jesse Klaver proud
28 Eefje van Bommel
Duurzaam met Janneke Verbruggen
Tussen de eentonige grijze rijtjeshuizen in de Potgieterstraat in Oss valt het nul-op-de-meterhuis van Janneke Verbruggen op door het met zonnepanelen versierde dak. Alhoewel het binnenshuis niet opvalt, woont Janneke 100 procent duurzaam. Wat moet je doen om 100 procent duurzaam te wonen? Zie hier Janneke’s tips:
Tip 1: Weet wat duurzaam is
Voordat je duurzaam wil gaan leven, moet je eerst weten wat duurzaam leven eigenlijk betekent: leven met zo min mogelijk impact op het milieu, zo zuinig mogelijk. Veel hergebruiken en kopen wat je nodig hebt maar vooral niet meer. Dit linkt als een hele klus, maar volgens Janneke is het niet zo moeilijk als het oogt.
Tip 2: Scheid afval
Door je plastic flesjes bij het papier te gooien en je batterijen bij de aardappelschillen blijft er een hoop restafval over. De afvalverwerking hiervan kost veel energie en stoot broeikasgassen uit. Dit draagt bij aan het broeikaseffect en is dus slecht voor het milieu. ‘Één van mijn duurzaamheidsirritaties is dat mensen hun afval niet scheiden.’, zegt Janneke. ‘’Oh ja’’, zegt ze met een gespeeld streng gezicht: ‘’ik heb ook een hekel aan zwerfafval. Als ik vroeger een banaan op de grond gooide, moest ik hem acuut opruimen!’’
Tip 3:Zet de kraan uit als je, je tanden poetst
In 2013 gebruikte één huishouden zo’n 119 liter schoon drinkwater per persoon per dag. Natuurlijk werd dit niet allemaal opgedronken. Ook werd er volop mee gedoucht, getoiletteerd en gewassen. ‘’Ik heb zo’n 150 liter warm water per dag, dat is wat ik kan gebruiken. Dit is best veel. Als je rekening wil houden aan het milieu, douche dan niet langer dan tien minuten; zet de kraan uit als je je tanden poetst en installeer waterbesparende kranen.’’ Het water dat Janneke gebruikt, wordt opgewarmd door de aarde, ook wel aardwarmte genoemd. Met een 2 á 3 meter hoog blauwe machine en een zogenoemde ‘verticale lus’ wekt Janneke haar eigen warmte op. (Hier krijg je geen beeld van. Probeer het iets duidelijker te maken) Tip 4: Zet de verwarming eens een graadje lager en trek een trui aan In Jannekes woning kun je prima rondlopen in een T-shirt, het is er precies 20 graden; warmer wordt het niet. Het duurt nog even, maar blader in je agenda naar 2 februari: het is dan nationale Warmetruiendag, waaraan ook Janneke meedoet. Om het de andere 364 dagen ook warm te hebben: isoleer je huis goed; houd de gordijnen en de deuren dicht en laat de thermostaat eens met rust.
Tip 5: Gebruik zo min mogelijk elektriciteit
‘’Of ik een vaatwasser heb? Nee, die heb ik niet!’, zegt Janneke lachend. ‘’Dat verspilt water en vooral ook elektriciteit.’’ Wat je dus kunt doen is: zelf afwassen, je kleding drogen aan een waslijn, jouw elektrische tandenborstel achterwege laten en niet op een loopband hardlopen, maar zo veel mogelijk naar buiten gaan. ‘‘Mijn grootste ergernis is als mensen onnodig apparatuur aan laten staan, zoals: lampen, televisie of de radio. Maar ook als mensen stekkers in het stopcontact laten zitten, zonde!’’
Tip 6: Benut de kleine gemakkelijke extra’s Vintage of tweedehands meubels. Denk voordat je nieuwe kleding, spullen en meubels aanschaft na of je het wel écht nodig hebt.
Duurzaam betekent zuinig en dus zijn tweedehands spullen een goed alternatief. Kijk bijvoorbeeld eens bij Kringloopbedrijf Oss. Ook bestaan er toffe gadgets zoals powerbanks op zonne-energie, dit is milieuvriendelijk en laadt toch jouw mobiele telefoon op.
Deze zes tips zouden je al een heel eind op weg moeten helpen, want zo onbereikbaar is duurzaam wonen helemaal niet. Als je nu toch nog met vragen zit: Janneke organiseert maandelijks een kijkdag in haar duurzame woning. ‘’Iedereen is welkom!’’ Eefje van Bommel 29
“Ik denk dat vrouwen wel op vrouwen stemmen”
30 Simone Swinkels
Vrouwen in de politiek:
Henriëtte Renders is er één van
Simone Swinkels 31
Moeten er meer vrouwen in de politiek? De discussie sleept zich al een lange tijd voort. You’re the boss zocht Henriëtte Renders op. Zij is gemeenteraadslid van D66. Hoe denkt zij over deze discussie? Je bent met voorkeursstemmen de gemeenteraad binnengekomen. Wat heb je ervoor gedaan om de aandacht van jouw kiezers uit Oss te trekken? Ik woon in een van de kerndorpen, Ravenstein, en op een gegeven moment ging ik campagne voeren. In Ravenstein voerde ik ook campagne voor mezelf. Ik was de eerste vrouw in het rijtje van D66. Sowieso denk ik dat vrouwen vaak op vrouwen stemmen. Je merkt toch wel dat veel vrouwen op de eerste vrouw van hun partij stemmen. Het scheelt natuurlijk ook dat ik uit Ravenstein kom, maar ik had toch ook veel stemmen uit Oss.
Je hebt niet zoveel ervaring in de politiek, heb je wel eens meegemaakt in de gemeenteraad dat mannen je niet serieus namen? Nee, ik heb daar geen last van. Het is onzin als een vrouw zegt dat ze niet serieus genomen wordt. Sommige mensen zeggen dat er meer vrouwen moeten komen in de Tweede Kamer, maar ik vind dat het daar helemaal niet om gaat. Ik vind de kwaliteit het belangrijkst. Natuurlijk zou het super zijn als er meer vrouwen in de Tweede Kamer komen, maar je moet niet op een vrouw gaan stemmen omdat het een vrouw is.
“Ik voel dan met Mark Rutte mee” Waarom zijn er volgens jou weinig vrouwen in de politiek te vinden? Een groot struikelblok is het gezin, denk ik. Veel vrouwen gaan niet de politiek in omdat ze een gezin hebben. Het is een keuze die je maakt en het is logisch dat je voor kinderen kiest. Ik besteed ongeveer 25 uur per week aan mijn functie als raadslid en dit kan ik doen omdat mijn kind het huis al uit is. Maar als je nog jongere kinderen hebt of een fulltime baan, dan snap ik dat je niet snel de overstap maakt naar de politiek. Een ander groot struikelblok is dat vrouwen iets te veel empathie hebben. Bijvoorbeeld: Mark Rutte was bij het programma Jinek te gast en moest zich verdedigen tegenover heel veel Groningers. Ik voel dan met hem mee. Mannen hebben dat veel minder. Het is dan toch een beetje die zachtheid en gevoeligheid van de vrouw.
32 Simone Swinkels
“Wij vrouwen hebben de neiging om alles uit te leggen, maar dat hoeft helemaal niet.” Kunnen vrouwen ook voordeel hebben aan die gevoelige kant? Ja, dat denk ik zeker. Ik denk dat je als vrouw juist weet hoe je die gevoelige kant kan gebruiken. Als je dit maar op een professionele manier doet. Je mag als vrouw ook best anders zijn. Ook is bewezen dat hoe een vrouw eruitziet voor een man kan bepalen hoe hij tegen haar aankijkt. Dat is helaas gewoon zo. Het is belangrijk dat je als vrouw niet verwacht dat je daardoor makkelijker of moeilijker wordt verkozen. Ook is bewezen dat hoe een vrouw eruitziet voor een man kan bepalen hoe hij tegen haar aankijkt. Dat is helaas gewoon zo. Het is belangrijk dat je als vrouw niet verwacht dat je daardoor makkelijker of moeilijker wordt verkozen.
Er zijn vast ook punten waar een man beter in is... Wat ik zelf heb geleerd, is dat je in de politiek heel kort en bondig moet zijn. Wij vrouwen hebben de neiging om alles uit te leggen, maar dat hoeft helemaal niet. Veel mannen zijn daar beter in, ook al zijn er natuurlijk uitzonderingen. Aan welke politicus moet je als vrouw een voorbeeld nemen? Ik heb bewondering voor Neelie Kroes, oud-politica, ik vind haar heel goed. Maar ze heeft ook een keerzijde: ze is kil en een echte zakenvrouw naar mijn mening. Wat ik belangrijk vind is dat je gewoon jezelf bent en dat je je niet anders gaat voordoen. Dat probeer ik zelf ook te doen en volgens mij lukt dat vrij aardig.
33
Internationale vrouwendag
Who run the world? Girls! Internationale vrouwendag werd met een grote groep vrouwen op het Titus Brandsma Lyceum in Oss gevierd. Een hele dag waarin de vrouw in de spotlights wordt gezet om de gelijkheid tussen man en vrouw te stimuleren. De dag was gevuld met onder andere workshops, optredens en een lezing. Dit jaar met het thema ‘proud to be me’.
11:55 precies op tijd voor de opening. De zaal, eigenlijk de aula van de middelbare school, zit propvol. Gezellig ingedeeld met wat banken en verschillende soorten stoelen, maar niet echt handig voor het aantal aanwezigen. Zeker dertig mensen moeten staan. Tot 1 uur druppelen de mensen binnen. Geïrriteerd verspreiden ze zich door de zaal op de hoop nog een plekje te kunnen bemachtigen. Opvallend: op het eerste oog een handjevol vrouwen van buitenlandse identiteit, zo nu en dan een man en de gemiddelde leeftijd ligt rond de 55+. Is de internationale vrouwendag alleen voor de oudere vrouw bedoeld? Het feminisme wordt toch steeds moderner?
‘‘Bovendien wordt tegenwoordig de buitenlandse vrouw ook steeds belangrijker.’’ ‘’Er zijn jongerenorganisaties bezig om ook het jongere publiek te bereiken’’, zegt Sandra Molhoek, één van de organisatoren van de vrouwendag. Tegenwoordig is het evenement volgens haar gewoonweg aantrekkelijker voor de oudere vrouwen. Het komt over alsof er niets aan te doen is en ze geen zin hebben om er moeite in te steken. ‘’Bovendien wordt tegenwoordig de buitenlandse vrouw ook steeds belangrijker’’, vertelt ze. In het laatste uur komen er meer vrouwen met een buitenlandse afkomst bij en het handje vol zijn wel tien handen vol geworden. De meerderheid heeft zich ontfermd over het eten, waarbij ze verschillende buitenlandse gerechten verkopen. ‘’Het Nederlandse eten kennen we toch al?’’, zegt een vrouw van Turkse afkomst.
34 Sanne Pellegrom
Toch is er iemand die vandaag in het bijzonder voor de jongeren opkomt. Chakira Haiat (18) is één van de jongeren die dit doet. ‘’De vrouwendag is niet meer iets van deze tijd, maar we werken daar wel aan.’’ De workshops zijn
niet aantrekkelijk voor jongere vrouwen. Alle workshops gaan voorna-
melijk over de ‘innerlijke mens’ en die zijn volgens haar niet echt geschikt voor deze doelgroep. ‘’Vorig jaar hebben we een modeshow georganiseerd om toch wat meer jongeren aan te trekken.’’ Dit hielp enigszins. Dit jaar hebben ze geen moeite gedaan om iets voor de jongeren te organiseren.
De enige jeugdige die er zitten komen niet voor het evenement. ‘’Oma komt zingen’’, zegt één van hen. Vanaf 13:00 tot 16:00 uur kan je genieten van verscheidende optredens. Van country tot een kerkkoor. De twee meiden zijn nog een beetje geïnteresseerd in sommige workshops; de enige jongen in hun midden interesseert zich nergens voor. Desondanks vinden ze het wel belangrijk dat er Internationale Vrouwendag bestaat. ‘’Als er meer jongeren zouden komen, zou het interessanter zijn.’’
Het eerste uur vindt er een lezing plaats door emeritus prof.dr. Toine Largo-Janssen van het Radboud UMC. Alles wat ze vertelt, is gebaseerd op onderzoek naar groepen vrouwen. Ze begint met feiten over onder andere sekse en gender en toetst deze feiten met het publiek door een genderquiz. Een belangrijk onderdeel van de lezing is geneeskunde, waarin wordt ingezoomd op de pijngrens van vrouwen. Hierbij worden verschillende onderzoeksresultaten en filmpjes gepresenteerd. Een onverwachte wending: één van de vrouwen uit het publiek stormt het podium op.
‘‘Je hebt het alleen maar over pijn, pijn, pijn!’’ ‘’Je hebt het alleen maar over pijn, pijn, pijn!’’ Godin graal Gwendolynde, zo staat ze bekend. Ze heeft geen naam, want ze leeft naamloos. ‘’Pijn hoef je niet te lijden’’, vindt zij. Een vredig gezicht, lang blond en verward haar, rozen rond haar hoofd gewikkeld en een lange fluwelen rok maken haar opvallend. Ze past goed
Sanne Pellegrom 35
bij de leeftijdsklasse, maar ze vindt de aankomende jongere generatie belangrijker. ’’Ik voel mij hier eigenlijk niet op mijn plek.’’ Zelf zou ze geen gelijkwaardig evenement willen organiseren, want ze verspreidt haar ideeën liever via de mail en Facebook.
Janette Slaats deelt de mening over pijn op een andere manier. Met haar boek Litteken staat ze vandaag tussen de andere workshops. “You’re so much more than your scare, you’re pretty the way you are” is het standpunt van haar boek. Hoewel het niet alleen met vrouwen te maken heeft, past deze workshop wel goed bij het thema van dit jaar. “Mensen mogen trots zijn op wie ze zijn”, zegt ze met een grote glimlach. 45 mensen van jong tot oud, iedereen heeft wel een beperking. Ze zijn allemaal niet bang om hun ‘beperkingen’ te laten zien en hebben zich vrijwillig bij Janette gemeld. ‘’Een tatoeage kies je zelf, een litteken niet.’’
36 Sanne Pellegrom
‘‘Een euforisch gevoel, af en toe beter dan seks’’
Luca de Louw 37
Per ongeluk in de Latte Art beland Een bakkie pleur, een bakkie troost,koffiekunstenaar Nick Vink weet er wel raadt mee. Daarnaast is hij bedrijfsleider van een van de populairste horecagelegenheden van Oss, H32. Op 10 maart werd hij voor het derde jaar op een rij ‘Nederlands Kampioen Latte Art’. In Juni zit hij in Budapest voor het ‘World Latte Art Championship’ waar hij hard voor traint. 38 Luca de Louw
‘’Hij smaakt toch anders of je er nou gewoon een witte vlek of een figuurtje, zoals een hartje, in krijgt.’’
De Rooi Pannen iets op YouTube moest opzoeken. ‘’Toen zag ik daar bij ‘gerelateerde items’ - die natuurlijk vol met eten & drinken stonden - een cappuccino met een hartje erin en ik dacht ‘nou ik klik er maar op’.’’ Daarna is hij veel gaan trainen. Tijdens die trai-
Met liefde gemaakt
ningen van de koffiekunstenaar gaan er heel wat kop-
W
anneer Nick also known as ‘The King of Coffee’
jes koffie door de gootsteen. ‘’Als ik ze kon uitdruk-
mij in zijn natuurlijke habitat H32, vraagt of ik wat te
ken in koeien dan denk ik dat ik heel Oss ermee vol
drinken lust, kan ik natuurlijk niet antwoorden met
zou kunnen zetten. Op een trainingsdag kan ik om 10
‘een colaatje’. Met zijn volle concentratie staat hij
uur beginnen en kan ik zomaar tot 10 uur ’s avonds
achter het grote koffieapparaat dat vol staat met Illy-
doorgaan.’’ In ‘de huiskamer’ van H32 staat de machi-
kopjes. Uit opgeschuimde warme melk laat hij in de
ne waarop hij oefent. Een goede kop koffie met een
koffie een prachtige witte zwaan groeien. ‘’Hij smaakt
mooie Latte Art geeft hem ‘Een euforisch gevoel, dat
toch anders wanneer je er gewoon een witte vlek of
af en toe beter is dan seks.
een figuurtje, zoals een hartje, in krijgt. Dit tovert vaak een glimlach op het gezicht van de klant en dat
(Kick)start met Illy
geeft mij veel voldoening.’’
Het koffiemerk Illy Caffé lijkt wel een soort leidraad te vormen in zijn leven. Buiten dat dit de koffie is die
Per ongeluk in de Latte Art be-
ze nu nog bij H32 schenken (vanaf 1 april: ‘Blommers
landt
Coffee) introduceerde een vertegenwoordiger van
We zitten vol in de zon en om ons heen zit het terras
hen, hem in de koffiewereld. ‘’Nadat ik nog geen twee
flink vol. Het is een van de eerste gevoelstempera-
weken met Latte Art aan het oefenen was bij restau-
tuur-lente dagen en daarnaast een belangrijke dag
rant Koozie, zag een vertegenwoordiger van Illy die
voor Nederland, want vandaag vinden de Tweede Ka-
langskwam me bezig.’’
merverkiezingen plaats. Ook Nick gaat stemmen. Op de achtergrond klinkt ‘Louise’ van Jett Rebel. Om ons
Time for a coffee
heen wordt er gelachen, gegeten en gedronken. Nick
Dat was Yakup Aydin. ‘’Inmiddels een van mijn beste
verteld dat hij autodidactisch is begonnen met de
vrienden. We worden door iedereen Peppie & kokkie
melkkunst. Jaren geleden stuitte hij erop toen hij voor
genoemd, omdat wij echt twee handen op een buik zijn.
Luca de Louw 39
Yakup is mijn grote voorbeeld in het positief omgaan met
Lust geen koffie
negatieve dingen.’’ Aydin werd eerder al ‘Nederlands ‘’Bij mijn eerste wedstrijd vroegen ze mij hoelang ik Kampioen Barista’ en had ook een wekelijks terugkerend al in de koffiewereld zat, ‘drie weken’ antwoordde ik item, waarin hij over de wondere wereld van koffie verdaarop. Toen keken ze me heel gek aan. ‘Wat is de telde bij Koffietijd. lekkerste koffie voor jou?’ ‘Ik drink geen koffie’. Toen viel er een akelige stilte en was het interview al rede-
‘’Als ik zeg ‘ik ben bekend in de koffiewereld’, dan denken ze: die gast spoort niet.’’
lijk snel afgelopen. Als je ergens aan meedoet moet je wel weten waar je het over hebt. Toen ben ik eerst veel cappuccino’s gaan drinken met melk en suiker erbij, later veel zwart.’’ Espresso’s met een klein beetje melk voor de zoete smaak zijn favoriet. Nu heeft hij
Famous in de koffiewereld
ook echt een bak koffie nodig om wakker te worden ‘’Niet dat ik chagrijnig ben, maar ik heb het wel no-
‘’Hij nodigde me uit voor een wedstrijd en ik dacht: Fuck dig. Lekker man, een goede bak koffie in de ochtend. it, ik heb toch niks te verliezen. Uiteindelijk won ik de Hier bij H32 worden er ’s ochtends weleens grapjes wedstrijd en zodoende ben ik doorgegaan naar de Nedergemaakt als ik binnen kom en mijn ogen nog half dicht landse Kampioenschappen. In het begin kende niemand heb zitten, dat ik wel een luiaard lijk. Dit was voor mij mij daar.’’ Tegenwoordig kan hij er nog geen 5 minuten een inspiratie om de luiaard aan een boom te maken rondlopen zonder dat hij iemand de hand moet schudden op het Nederlands Kampioenschap Latte Art 2017. Ik of op de foto moet gaan. ‘’Als ik zeg ‘ik ben bekend in de vertel de jury ook altijd het verhaal achter het figuurkoffiewereld, dan denken ze: die gast spoort niet. Het is tje wat ik heb gemaakt. Niet iedereen doet dat, maar gewoon een hele andere wereld, die bijna niet uit te legdat maakt het toch nét iets specialer.’’ gen is aan mensen die niet weten wat die wereld inhoudt, maar het is echt gigantisch.’’ Hij voelt zich bevoorrecht om daar deel van uit te mogen maken. ‘’Ik werk er daarentegen ook hard voor. Het is bijna een tweede full-time baan die ik ernaast heb, maar ik krijg er zoveel voor terug. Het heeft me op heel veel vlakken ontwikkelt.’
‘’Dat laat ik me niet nog eens gebeuren’’ Die nuchtere boer uit Brabant nummer 1 van de wereld ‘’Ik ben mega chaotisch. Als ik links of rechts iets zie,
40 Luca de Louw
dan ben ik afgeleid, behalve met koffie. Waar sommigen zich druk maken of beginnen met trillen, ben ik misschien ‘die nuchtere boer uit Brabant’. Buiten dat, vind ik het heerlijk om op het podium te staan, te presenteren en te laten zien waar ik goed in ben én ook heel hard voor getraind heb.’’ Vorig jaar stond hij met schenken op nummer 1 tijdens de Wereldkampioenschappen Latte Art in Shanghai. Door het onderdeel artistiek kwam hij slechts op de 10e plaats terecht. ‘’Dat laat ik me niet nog eens gebeuren. Om beter te worden moet je jezelf af en toe tegen komen of een spiegel voorhouden. Ik zoek nu mensen op die beter zijn op artistiek gebied, of dat nou een schilder is of iemand die goed kan tekenen,
‘‘Om beter te worden moet je jezelf af en toe tegen komen of een spiegel voorhouden. Ik zoek nu mensen op die beter zijn op artistiek gebied, of dat nou een schilder is of iemand die goed kan tekenen, om hierop vooruit te gaan.’’
om hierop vooruit te gaan.’’
Luca de Louw 41
PUZZLESENZO
De fractievoorzitter is de leider en hĂŠt gezicht van de politieke partij, zij worden aangesproken met hun achternaam. Bijvoorbeeld: Meneer Klaver van GroenLinks (GL). Kun jij ze vinden in de woordzoeker & weet jij wie bij welke Nederlandse politieke partij hoort?
o Buma o Roemer o Krol o Asscher o Klaver o Thieme o Rutte o Simons o Pechtold
Verbind de lijsttrekkers met de politieke partij!
42
Sybrand Buma
Socialistische Partij
Emile Roemer
Partij van de Dieren
Henk Krol
50 Plus
Lodewijk Asscher
Partij van de Arbeid
Jesse Klaver
GroenLinks
Marianne Thieme
Artikel 1
Geert Wilders
Partij van de Vrijheid
Mark Rutte
Christen Democratisch Appèl
Sylvana Simons
Democratisch 66
Alexander Pechtold
Volkspartij voor Vrijheid & Democratie
YOU’RE THE (B)OSS - LAAT JE HOREN VOOR HET OSSE CENTRUM! Sponsored by: