UITGAVE VAN FORFARMERS BELGIE
VOER
TAAL
RUWVOER
NR 1 2019
Ruw eiwit is niet gelijk aan juiste eiwitkwaliteit
2
Op bezoek bij de familie Hillewaere-Verhaeghe
4
”Meer opbrengst met efficiënte bemesting” Beter kuilvoer met SiloSolve®FC
6
2
Inhoud
Voorwoord
02 Voorwoord 03 Ruw eiwit is niet hetzelfde als de juiste eiwitkwaliteit 04 Op bezoek bij de familie Hillewaere-Verhaeghe
Focus op ruwvoerteelt “Het voorjaar en de zomer van 2018 zullen de geschiedenis ingaan als
06 SiloSolve®FC: koeler, smakelijker en beter kuilvoer
extreem droog en warm. De nadelen
08 10% meer opbrengst met gedeelde bemesting van maïs
hoeveelheden en -kwaliteit sterk
het algemeen een prima voederwaarde.
Sy Skandik vroege maïs met top resultaat
Colofon Voertaal Ruwvoer is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kan je terecht bij ForFarmers: +32 (0)51 33 57 60. Overname van de artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Kijk voor meer informatie op www.forfarmers.be In ons privacy statement op www.forfarmers.be staat hoe ForFarmers omgaat met uw persoonsgegevens. Wenst u geen (marketing)communicatie van ForFarmers meer te ontvangen, dan kunt u dit aangeven via www.forfarmers.be/mijn-gegevens Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
van de droogte en hitte zullen u echter langer bijblijven, want op veel rundveebedrijven staan de ruwvoeronder druk. De eerste snede van 2018 heeft over De eiwitwaardes van deze eerste sneden variëren vooral in functie van bemestingstijdstip en type meststof.
laten ook boer en loonwerker aan het
Hier valt wel op dat gebruikers van
woord over hun ervaringen met de
Novurea meststoffen gemiddeld gezien
kuilverbeteraar SiloSolve®FC. Verder
hogere eiwitwaardes hebben dan bij
in deze editie vertellen we u meer over
traditionele meststoffen. Hiernaast kan
een efficiëntere maïsbemesting en
u lezen dat ruw eiwit niet hetzelfde is
kan u kennismaken met onze topper
als de juiste eiwitkwaliteit.
uit ons gamma maïszaden.
De kwaliteit en de opbrengst van de
Ik vind het mooi dat ik me elke dag
tweede snede en de zomerkuilen
met ruwvoer mag bezighouden om uw
daarentegen vallen niet mee.
ruwvoerkwaliteit en -opbrengst te
Ook in de maïsteelt heeft de droogte
verbeteren. Samen werken we aan het
zich goed laten voelen. Begin augustus
belangrijkste doel: meer melk of vlees
is er op meerdere plaatsen verdroogde
uit ruwvoer! Ik wens u een fantastisch
maïs gehakseld omdat er zich geen of
ruwvoerjaar 2019 toe en heet ik u van
nauwelijks kolven hebben gevormd. In
harte welkom op onze stand op
deze kuilen zit dan ook weinig zetmeel.
Agriflanders!
Met de aangescherpte mestwetgeving
Hans Augustyns
en de druk om steeds duurzamer en
Specialist ruwvoer
efficiënter te werken, is het ruwvoermanagement nóg belangrijker en complexer geworden. In dit nummer leest u hoe de familie HillewaereVerhaeghe efficiënt ruwvoer teelt. We
3
Advies
Ruw eiwit is niet hetzelfde als de juiste eiwitkwaliteit 2018 was een bijzonder jaar. Januari,
hoeveelheid nitraat te maken die de plant
Het is bekend dat zwavel een positief effect
februari en maart waren gemiddeld
op dat moment kan gebruiken. Als we in de
heeft op de opbrengst, maar het is dus ook
genomen koud en nat. Drijfmest en
bodem echter een grote hoeveelheid nitraat
positief voor de eiwitkwaliteit. Een groter
kunstmest kwamen daardoor later op het
vanuit kunstmest neerleggen en we krijgen
effect op de eiwitopbrengst en met name
land. In april ontplofte de natuur. 19 april
veel bladverdamping door de hogere
eiwitkwaliteit wordt echter bepaald door de
2018 staat te boek als de dag met de hoogste
temperaturen, dan dwingen we de plant tot
stikstofvorm, zo blijkt uit onderstaande
temperatuur ooit gemeten. Het gras schoot
een grotere opname van nitraat. Het blijkt
cijfers.
de grond uit. Eurofins communiceerde
dat dit tot een verhoging van de hoeveelheid
vervolgens dat de ruw eiwitgehaltes van de
niet-eiwit-stikstof (NPN) kan leiden. De
De DVE/OEB-verhouding wordt steeds
eerste snede wel hoog konden zijn maar dat
natuur laat zich niet dwingen maar we
belangrijker als het gaat om het benutten
de eiwitkwaliteit veelal tegenviel. Hoe kan u
hebben wel de keuze omtrent welke
van eigen geteeld eiwit. Hoe hoger de DVE/
daar als veehouder op anticiperen?
stikstofvorm uit kunstmest we gebruiken
OEB, des te minder eiwitcorrectie er
om te bemesten.
aangevoerd moet worden.
Een hoog ruw eiwitgehalte klinkt namelijk mooi maar wat kunnen uw koeien ermee? Het gevormde ruw eiwit bestond in het voorjaar van 2018 voor een groot deel uit zogenaamde ‘NPN-verbindingen’, nieteiwit-stikstofverbindingen. Dit is geen werkelijk eiwit waar de koe alles mee kan. Het vertaalt zich op de voederwaardeanalyses grotendeels in een verhoogd OEB en nitraat. In de natuurlijke stikstofkringloop probeert de natuur precies de
Kenmerken
KAS
KAS Zwavel
Novurea+S
Ruw Eiwit/kg ds
178
179
170
Ruw Eiwit opbrengst per ha (index)
1
1,03
1,07
DVE/kg ds
91
91
89
OEB/kg ds
21
16
12
DVE/OEB verhouding
4,33
5,69
7,42
N-vormen en eiwitsamenstelling: 2010 t/m 2016 , 500 wegingen en 316 voederwaardeanalyses
4 vragen goed? Dan maak je kans op één van de 5 gratis BigBags Novurea! [tip]: Bezoek www.forfarmers.be/novurea voor antwoorden op deze vragen.
1)
Hoeveel zwavel bevat Novurea Max?
12%
18%
5%
2)
Hoeveel kali bevat Novurea Kali?
36%
8%
23%
3)
Welk stikstofverlies wordt er beperkt door een ureaseremmer?
UITSPOELING
VERVLUCHTIGING
4)
Hoeveel deelnemingsformulieren van deze Novureawedstrijd zullen wij tijdens de beurs Agriflanders (van 10 t.e.m. 13 jan 2019) ontvangen?
Naam :
Telefoon :
Adres :
E-mail:
Postcode en woonplaats : Soort Bedrijf:
Melkvee
Vleesvee
Geiten
(*) De 5 deelnemers die alle antwoorden goed beantwoorden en het antwoord op de schiftingsvraag het best benaderen, krijgen een gratis BigBag. De winnaars worden per e-mail verwittigd.
Geef deze coupon volledig ingevuld af op de stand van ForFarmers op Agriflanders (Hal 1 - 1371) en maak kans op een BigBag Novurea(*). Succes!
Varkens
Pluimvee
✃
✃
Bezoek ForFarmers op Agriflanders 2019 en maak kans op gratis Novurea!
4
Reportage
familie Hillewaere - Verhaeghe
“Meer opbrengst met efficiënte bemesting” In het West-Vlaamse Wingene ligt het
hebben ze zich het concept hoevetoerisme
nutriënten een grote uitdaging vormt.
gemengd bedrijf van de familie
volledig eigen gemaakt met twee
Daarom vinden Renaat en Petra het
Hillewaere-Verhaeghe. Renaat en Petra
vakantiewoningen: 1 naast het bedrijf in
belangrijk om efficiënt met meststoffen
vinden het heel belangrijk om zo efficiënt
Wingene en 1 naast het akkerbouwbedrijf
om te gaan. Ze gebruiken drijfmest als
mogelijk om te gaan met meststoffen.
in Slijpe.
basis om die maximale opbrengst uit
Met behulp van het bemestingsplan van
eigen grond te behalen. Renaat geeft dan
de ForFarmers ruwvoerspecialist
Drijfmest als basis voor maximale
ook een flinke voorjaarsgift van 30 kuub
behalen ze dan ook meer opbrengst per
opbrengst van eigen grond
zeugen- of runderdrijfmest omdat de
hectare.
De bedrijfsdoelstelling op ‘Het Verloren
drijfmest een lange nawerking heeft. “De
Goed’ is tweezijdig: veel melk uit de
eerste drijfmest gaat bij ons het land op
Bedrijfsgeschiedenis
potstal en maximale opbrengst van eigen
als de bodemtemperatuur zo rond de 7
Renaat en Petra namen in 2006 het
grond. Dit vertaalt zich in zo weinig
graden is. Op dat moment is er activiteit in
gemengd bedrijf ‘Het Verloren Goed’ over
mogelijk aankoop van ruwvoer en een
de bodem en in het gras. Dat kan op 15
van Petra’s ouders. Vandaag houden ze er
jaarlijkse verkoop van meerdere vaarzen
februari zijn, maar ook een week later.
90 melkkoeien in een potstal en 230
met hoge producties. Dit is echter niet zo
Het zijn namelijk de bodem en de
zeugen, biggen en vleesvarkens. Op het
evident doordat de grond op het bedrijf in
draagkracht van de bodem die
akkerland telen ze maïs, wintertarwe,
Wingene varieert van lichte tot droogte-
doorslaggevend zijn, niet de datum,”
suikerbieten en graszaad. Daarnaast
gevoelige zandgrond en uitspoeling van
zegt Renaat.
Omdat de huiskavel van het bedrijf in
Novurea+S bij de eerste grassnede. “Ik
De focus op efficiëntie beperkt zich bij
Wingene beperkt is in hectares,
zie het als een verzekeringspremie.
Renaat en Petra echter niet tot bodem en
verbouwen Renaat en Petra de maïs altijd
Hetzelfde geldt voor zwavel.” De tweede
bemesting. Om broei en ruwvoerverliezen
op dezelfde percelen. Maar maïs is geen
en derde sneden krijgen, naast drijfmest,
te beperken, paste Renaat in 2018 voor
gemakkelijk gewas, zeker als je kijkt naar
urean of KAS waardoor de veehouder het
het eerst de kuilverbeteraar SiloSolve®FC
de nitraatuitspoeling. “Ieder jaar hebben
ganse jaar door verschillende mest-
toe in zijn eerste snede. Met het oog op
we in oktober een piek in uitspoeling.
stoffen gebruikt. Op hun akkerbouw-
voersnelheid zijn die kuilen maximaal 1,8
Doordat we continu maïs telen en een
bedrijf in Slijpe strooien ze dan weer
meter hoog. Hij paste SiloSolve®FC ook
grassnede vooraf nemen, staat het
Novurea+S als eerste gift bij de
toe in de bovenste laag boven de muren
organische stofgehalte onder druk. Als we
wintertarwe en de graszaadteelt.
van de maïskuil.
houden we dit gehalte op niveau. Daarom
De ruwvoerspecialist van ForFarmers
Toekomstplannen: nadruk op efficiëntie
maken we op droogtegevoelige percelen
bepaalt samen met Renaat welke
De komende jaren willen Renaat en Petra
ook gebruik van effluent als kalibe-
drijfmest en meststof op welk tijdstip het
gewoon blijven verder doen zoals ze bezig
mesting.” Wat hun keuze voor maïsras
meest efficiënt zijn. Dit gebeurt op basis
zijn. “Onze focus ligt momenteel niet op
betreft, stelt het koppel drie zaken voorop:
van een bemestingsplan en zowel voor
uitbreiden. We hebben genoeg om
opbrengst, vroegrijpheid en builenbrand-
het melkvee- als het akkerbouwbedrijf.
handen. We willen zo efficiënt mogelijk
tolerantie. “We kozen het afgelopen jaar
“Door de inhoud en de werking van
blijven werken en alle processen blijven
voor het ras Skandik van ForFarmers en
verschillende soorten drijf- en kunstmest
verbeteren. Voorkomen van verliezen en
zijn daar heel tevreden over.”
te kennen, is het mogelijk om stikstof-
efficiënt werken, dat levert direct geld op.
drijfmest met stalmest combineren,
verliezen te beperken en meer opbrengst
En dat wordt in de toekomst nog veel
Meer opbrengst per hectare grond
te halen per hectare grond,” vertelt Hans
belangrijker.”
Om de uitspoeling van meststoffen te
Augustyns, ruwvoerspecialist bij
voorkomen, kiest Renaat al vijf jaar voor
ForFarmers.
De ruwvoerspecialist van ForFarmers beoordeelt samen met Renaat de kwaliteit van het ingekuilde gras.
5
6
Nieuw
SiloSolve®FC: koeler, smakelijker en beter kuilvoe SiloSolve®FC is een doorbraak in
Moeilijke keuzes omtrent inkuilmiddelen
voederwaarde veel beter behouden.
kuilverbetering, met 4 belangrijke
zijn verleden tijd. Met SiloSolve FC heeft
Door de smakelijkheid van het ruwvoer
voordelen voor elke veehouder.
u slechts één inkuilmiddel voor gras en
zullen de koeien die extra voederwaarde
®
maïs, inzetbaar vanaf 25 tot 55 procent
bovendien maximaal benutten voor
1. Het plezier van een kuil zonder broei
drogestof. Dat maakt ook de toepassing
melkproductie. En dat is pure winst!
Alleen al het feit dat u zich niet meer
een stuk eenvoudiger, voor uzelf en voor
zou moeten ergeren aan broei en grote
de loonwerker.
4. Koeien genieten van smakelijk en fris kuilvoer
hoeveelheden voerresten, is voldoende reden om SiloSolve®FC in te zetten. Het
3. Beter behoud van voederwaarde =
Veehouders die SiloSolve®FC in 2017
houdt uw kuilgras en maïs tot ver in het
meer melk of vlees uit eigen ruwvoer!
en 2018 hebben ingezet, zijn verrast
seizoen koel, fris en smakelijk.
U ziet het niet met het blote oog, maar
hoelang het voer fris en smakelijk blijft,
het gebeurt wel: dankzij de snelle
zelfs bij een lage voersnelheid. Geen
2. Het gemak van één middel voor gras
conservering waar SiloSolve®FC
wonder dat de koeien het graag vreten
en maïs
om bekend staat, blijft kostbare
en nauwelijks resten laten liggen.
”Het is gewoon een heel rendabele investering” Oscar en Petra Hoogenraad hebben in het Waalse Arsimont een bedrijf met 120 melkkoeien. Ze halen volgens de boekhoudkundige cijfers 5500 liter melk uit eigen ruwvoer en daar zijn ze trots op. Oscar heeft de afgelopen 10 jaar verschillende inkuilmiddelen geprobeerd. Sinds 2016 gebruikt de melkveehouder de kuilverbeteraar SiloSolve®FC in al zijn gras- en maïskuilen. SiloSolve®FC is het enige inkuilmiddel dat van het begin tot aan het einde van de kuil voor 100 % werkt en de kuilen volledig fris houdt. Veel melk uit eigen ruwvoer is de beste manier om de kostprijs per liter melk laag te houden. Inkuilmiddel SiloSolve®FC draagt daaraan bij. “We hebben geen conserveringsverliezen, nooit last van broei en de kuil is altijd fris en smakelijk. Het is gewoon een heel
Een groot voordeel is dat je met SiloSolve®FC slechts één
rendabele investering.”
middel nodig hebt voor gras en maïs. En het werkt bij zowel
“De basis voor een goede conservering van een kuil is dat
natte als droge kuilen.
het product goed aangereden wordt, eigenlijk zo vast als
Wat Oscar betreft, kadert de keuze voor het gebruik van een
beton,” stelt Oscar. “Het toevoegen van een inkuilmiddel als
inkuilmiddel in een structurele, langetermijnvisie. “Eigenlijk
SiloSolve FC heeft dan zeker toegevoegde waarde. In onze
is het een beslissing die je al voor het groeiseizoen neemt.
ogen is het een stukje verzekering waarmee je ervoor zorgt
Je stopt als melkveehouder een enorme voederwaarde
dat de kuil goed blijft.”
in jouw kuilen, het gaat al snel om duizenden euro’s.
®
De loonwerker met wie ze altijd goede afspraken hebben,
Die voederwaarde wil je dan ook wel zo goed mogelijk
is goed uitgerust om SiloSolve FC eenvoudig toe te passen.
benutten.”
®
7
er Dirk Biermans - loonwerker
hierin een belangrijke schakel. Dirk
uit Morkhoven, gespecialiseerd
gebruikt sinds 2017 het inkuilmiddel
in ruwvoerteelt.
SiloSolve®FC van ForFarmers en heeft
“SiloSolve®FC: eenvoudig en gemakkelijk”
al zijn oogstmachines uitgerust voor het gebruik hiervan. Naast een goed resultaat voor de veehouders, streven zowel loonwerker Biermans als ForFarmers naar gemakkelijk en eenvoudig werken. Het inkuilmiddel SiloSolve®FC is daar in de
De rol van de loonwerker wordt voor
ogen van Dirk Biermans een perfect
de veehouder steeds belangrijker. Dirk
voorbeeld van. “Met SiloSolve®FC
omstandigheid, geeft het gebruik van
Biermans uit het Kempense Morkhoven
hebben we voortaan één middel voor
SiloSolve®FC veel gebruiksgemak
heeft zich, als loonwerker, de afgelopen
gras en maïs dat doet wat het moet
en veel minder risico op fouten. Dat
jaren sterk gespecialiseerd in de
doen. In plaats van verschillende
vergroot de kans op succes en dat zien
ruwvoerteelt. Inkuilmanagement is
inkuilmiddelen voor elk gewas en elke
we terug in de kuilen van onze klanten.”
Sottiaux H&J, loonbedrijf uit Renlies
“SiloSolve®FC heeft zijn nut al bewezen voor zowel gras als maïs” Het loonbedrijf van Henri en Jérôme Sottiaux is gevestigd in Renlies, in een weidegebied in de laars van Henegouwen. Hun werkgebied ligt in straal van 35 km rond het bedrijf en er werken 7 vaste medewerkers. Henri was de eerste loonwerker in de streek die kuilen vastreed met een bulldozer, in plaats van met een tractor. “Dat is de basis voor een goed bewaarde kuil.” Steeds beter ruwvoer De laatste jaren investeren de veehouders meer in hun graslanden. Om daar op in te spelen, kocht loonbedrijf Sottiaux een mestinjecteur met sleepslangen en recent ook een nieuwe doorzaaimachine. De oogstmachines voor het gras werden uitgerust met een ULV-pomp om de kuilverbeteraar
streek meer geëvolueerd van hooi naar gras met betere
SiloSolve®FC optimaal toe te passen. “SiloSolve®FC heeft
kwaliteit.” vertellen Henri en Jérôme. En daar heeft de
zijn nut al bewezen, zowel voor gras als maïs. We zijn in deze
toepassing van kuilverbeteraar SiloSolve®FC zeker zijn nut!
Maïs
10 % meer opbrengst met gedeelde bemesting van maïs Maïs neemt in korte tijd veel voedings-
behandeld met een ureaseremmer,
bijvoorbeeld een ammoniakale of
stoffen op. Maar hoe krijgen we die
zoals Novurea Max (N-K-S), Novurea
nitrische stikstof, zoals KAS 27%.
precies in die tijd beschikbaar? Uit
Kali (N-K) of Novurea+S. Die blijven
Novurea spoelt niet uit en geeft ook
proeven van Groeikracht blijkt dat een
langer beschikbaar in de grond dan
geen bladverbranding.
opbrengst per hectare geeft. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat kali en stikstof vollevelds het meest efficiënt zijn. Het is zelfs effectiever kort voor of na het zaaien breedwerpig te strooien. Maïs heeft tijdens de zaadkieming maar weinig stikstof nodig. Een teveel aan stikstof kan
Stikstofaanbod via drijfmest + Novurea in lijn met de behoefte 240220200180160140120100806040200-
N-opname
Stikstofopname Mais kg/ha
gedeelde bemesting van maïs 10% meer
dan zelfs zoutschade aan de wortels
N-aanbod uit drijfmest N-aanbod uit Novurea
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
Geleidelijke omzetting in nitraat | Ammonium is stabiel | Voldoende stikstof, aanvullen met drijfmest
van de jonge plant veroorzaken. Maïs neemt na 1 juli ongeveer 75 % van haar N-behoefte op. Meer bemesten gaat
meestal niet maar op het juiste moment
Breedwerpig
N-totaal Co(NH2)2
bemesten wel. Minder rijenbemesting
Novurea
46 46
en een uitgestelde stikstof- en kaligift
Novurea+S
38 31,4 6,6 18.75
geven een hogere efficiëntie. Gebruik
Novurea Max
23 19 4 12 23
bij voorkeur ureummeststoffen,
Novurea Kali
18
18
NH4+
SO3
P
K
36
SY Skandik, vroege maïs met topresultaat SY Skandik is een uitstekende optie
andere een super vroegrijpe kolf (meer
Resultaten SY Skandik (Jaarcijfer 2018 CSAR)
als u dit jaar inzet op vroege mais met
bestendig zetmeel) en een uitstekende
Builenbrandresistentie
8,5
zowel topresultaten in opbrengst als in
plantverteerbaarheid en -gezondheid.
VEM-opbrengst
107
voederwaarde. Afgelopen jaar scoorde
Daardoor is het ras over een langere
DS-opbrengst
106
SY Skandik met drogestof- en VEM-
periode te oogsten zonder verlies aan
VEM per kg ds
101
opbrengst het hoogst van alle rassen op
voederkwaliteit of gewasgezondheid.
Zetmeel bij 35% ds
105
de Nederlandse Rassenlijst CSAR. Eigenschappen SY Skandik:
0118BE
Het veelbelovende maïsras bleek
• Vroege kwaliteitsmaïs met een zeer
Meer info, vindt u in onze maïsfolder
daarnaast uitstekend tegen een stootje
hoge opbrengst.
2019 en op www.forfarmers.be.
te kunnen en uitzonderlijk droogte- en
• Uitstekende voederwaarde (VEM,
Voor bestellingen of meer informatie
builenbrandtolerant te zijn.
celwandverteerbaarheid en zetmeel).
kunt u terecht bij uw specialist,
SY Skandik is een betrouwbaar ras
• Goede landbouwkundige
accountmanager of dealer.
met uitstekende landbouwkundige
eigenschappen.
eigenschappen. Kenmerkend zijn onder