UITGAVE VAN FORFARMERS NEDERLAND
NR 3 2015
VOER
TAAL
Kwaliteit voorjaarskuilen
2
Reportage familie Aalberts en familie Vrielink 6
“Kostenefficiënt investeren in jongveehuisvesting” Nieuw kengetal: melk per kg fosfaat
10
2
Inhoud 02 Actualiteiten voer 03 Column De kracht van ruwvoer 04 Voerwinst optimaliseren 06 Reportage jongveehuisvesting 08 Column Yvon Jaspers 09 De specialist: dealer 10 Fosfaatbenutting 11 Ervaringen KringloopWijzer 12 Kort nieuws
Actualiteiten voer
Goede kwaliteit voorjaarskui De gemiddelde voorjaarskuil van dit
Dit resulteert in een goede MELK-waarde
jaar heeft een hoge voederwaarde, is
en veel snelle
goed verteerbaar en heeft een hoog
penskoolhydraten
suikergehalte. Het eiwitgehalte is lager
(SPK). Dat samen
dan vorig jaar, evenals het fosforge-
zorgt voor een
halte (P). De latere meikuilen hadden
hogere VerzuringsIndex (VI). Een hoge VI in
vaak een hogere drogestofopbrengst,
combinatie met een lage HerkauwIndex
waardoor een lichte daling in voeder-
(HI) geeft een groter risico op pensverzu-
waarde en eiwit is ontstaan. Door het
ring. Het advies luidt daarom om bij de
lagere melkzuurgehalte zijn de kuilen
samenstelling van het rantsoen de balans
broeigevoelig.
tussen HI en VI nauwkeurig te controleren. Waar de HI te laag is, is aanvulling met
De kuilen van 2015 zijn erg goed
een structuurbron gewenst. De verschil-
verteerbaar (VCOS van 79,5) en hebben
lende structuurbronnen en hun eigen-
een duidelijk hoger suikergehalte dan
schappen staan in het kader hieronder
vorig jaar (zie tabel op blz. 3).
beschreven.
structuurbron bepalen Voldoende structuur in het rantsoen is van groot belang voor de pensgezondheid en het in stand houden van een optimale melkproductie. Om naast eigen ruwvoer voldoende pensactiviteit te creĂŤren, kunnen verschillende structuurbronnen worden ingezet. Deze hebben een hoge HerkauwIndex (HI) en zijn geschikt om rantsoenen met onvoldoende structuur te corrigeren. Hieronder vindt u een beknopt overzicht van de verschillende structuurbronnen die ForFarmers of haar dealers kunnen leveren. Zie voor een uitgebreide beschrijving: www.forfarmersdml.nl. Product
Koolzaadstro Graszaadhooi rietzwenk
Gesneden
Graszaadhooi roodzwenk
Ongesneden, gesneden
Graszaadhooi Engels raai
Gesneden
Luzerne droog
Gehakseld
Tarwestro Gerstestro
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.
Leverbare verschijningsvorm Ongesneden, gesneden, gehakseld af land of gehakseld af fabriek Ongesneden, gesneden, gehakseld af land of gehakseld af fabriek Gehakseld af fabriek
Welke variant het meest geschikt is, verschilt per situatie. De keuze is afhankelijk van het voersysteem, andere voedermiddelen in het rantsoen en de diercategorie. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw melkveespecialist, accountmanager of dealer.
Column
ilen 2015 Tabel. Overzicht voederwaardekenmerken in gram per kg ds.
2014
2015
Drogestofpercentage
38,3
42,6
Ruw eiwit
165
150
Ruwe celstof
248
244
Suiker
71
110
NDF
470
465
ADL
18
18
78,9
79,5
Melkzuur
51
38
MELK
982
988
WDE
74
77
VC-OS
EKB
47
24
HI
161
159
VI
97
99
SPK
150
172
VEM
929
952
P
4,4
4,1
Hogere VerzuringsIndex corrigeren
Supplementvoeders als Populair, Plus of
Door toepassing van buffers is een hoge
Magnifiek zijn ook dit jaar zeer geschikt
VI te corrigeren. Dit kan door Univit Buffer
als eiwitaanvulling. De aanvullende
of RumiBuffer in te zetten. Beide
productievoeders moeten bij deze graskuil
mengsels bevatten een combinatie van
rustig verteerbaar zijn, aangezien deze
verschillende bufferstoffen waardoor
graskuilen meestal al voldoende snelle
deze bufferproducten een langdurige en
penskoolhydraten (SPK) bevatten.
effectieve werking in de pens hebben.
Krachtvoer dat hier goed bij past zijn de
Univit Buffer is een compleet mineralen-
Optimabrok Perfect, Maximabrok Stabiel,
mengsel en bevat levende gisten, terwijl
Maximabrok Gluco en Maximabrok
RumiBuffer makkelijk (tijdelijk) ingezet
Subliem. Let bij uw keuze ook extra op de
kan worden als aanvulling op een
fosforgehaltes. Slim kiezen kan u veel
mineralenmengsel (Univit) dat al wordt
rendement opleveren. Meer over de
toegepast.
mestwetgeving vindt u op pagina 11.
Krachtvoerkeuze
Bespreek tijdig met uw melkveespecia-
Dit jaar bevatten de kuilen gemiddeld een
list de optimale rantsoensamenstelling
lager ruw eiwitgehalte dan vorig jaar.
met de juiste krachtvoeraanvulling.
Door het hogere aanbod van snelle
Het uitgebreide Feed2Milk-assortiment
penskoolhydraten (SPK) is er vooral
biedt een ruime keuze om in elk
aanvulling met penseiwit (TPE) nodig.
rantsoen een maximaal rendement te
De hoeveelheid eiwitaanvulling is
halen uit uw eigen ruwvoer.
daarnaast met name afhankelijk van het aandeel snijmais in het rantsoen.
De kracht van ruwvoer Hoeveel voer heb ik nodig en van welke kwaliteit? Nu en in de toekomst? Voor een efficiënte productie van uw veestapel is eigen ruwvoer steeds belangrijker. Het speelt bij veel onderdelen op uw bedrijf een rol. Allereerst is ruwvoer natuurlijk de basis voor uw rantsoen. Een kleine kwaliteitsverbetering levert al snel één liter melk per koe per dag extra op. Wanneer u de voederwaarde (MELK/VEM) kunt verhogen, is de kuil vaak ook smakelijker. De koe neemt er dan meer van op. Dat noemen wij nou twee vliegen in één klap. Dat is de kracht van ruwvoer! In het artikel hiernaast leest u over de kenmerken van de voorjaarskuilen van 2015. Bespreek met uw melkveespecialist hoe u uw kuilen zo goed mogelijk kunt omzetten in melk. Ook bij de mineralenkringloop speelt ruwvoer een grote rol. ForFarmers heeft het kengetal ‘melk per kg fosfaat’ geïntroduceerd. Dit getal hangt nauw samen met de mineralenbenutting. We vertellen u er in deze Voertaal meer over. Ik vind het mooi dat ik me elke dag met ruwvoer mag bezighouden om samen met u de ruwvoerkwaliteit en -opbrengst te verbeteren, zodat dit ten gunste komt van uw bedrijfsresultaten. Samen staan we sterk! Thijs Braam Productmanager Plant
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Bedrijfsstrategie
Voerwinst optimaliseren met Melk€fficiënt Ook nu, in situaties met lage melkprijzen, is Melk€fficiënt een waardevol praktisch hulpmiddel waarmee u inzicht krijgt in de mogelijkheden om de voerwinst op uw bedrijf te verbeteren. Melk€fficiënt kijkt naar alle facetten van het melkveebedrijf: het melkvee, de transitiekoeien, het jongvee en de ruwvoerproductie. In dit artikel besteden we aandacht aan de invloed van transitiemanagement en het rantsoen van de melkgevende koeien op de voerwinst.
Gezonde en vruchtbare koeien produceren het meest efficiënt. Dit begint met een optimale voeding en verzorging van
Voerefficiëntie op bedrijfsniveau
de transitiekoeien. Het verschil tussen
De voerwinst op bedrijfsniveau wordt in
een matig en goed management van de
sterke mate bepaald door de voerefficiën-
(guste) dieren bepalen. Zolang een koe
transitiekoeien scheelt zo maar 500 tot
tie van de totale veestapel (kg meet-
meer melk oplevert dan ze aan voer
1.000 liter melk in de volgende lactatie.
melk/kg ds voer totaal). Om op bedrijfs-
kost, betekent dit extra voerwinst.
De Transitieaanpak van ForFarmers is
niveau zoveel mogelijk melk per
onlangs uitgebreid met een nieuw
kilogram drogestof voer te produceren,
Marginaal denken
mineralenmengsel: Univit Transitie.
kunt u het volgende doen:
Om het rendement van een bepaalde
Dit mineralenmengsel is bedoeld voor
• niet meer jongvee aanhouden dan
investering te beoordelen, is het van
bedrijven die géén Transitievoeders (kunnen) voeren. Hiermee kunnen ook deze bedrijven hun transitiekoeien maximaal ondersteunen wat betreft
noodzakelijk is; • de lengte van de droogstand verkorten naar het optimum van zes weken; • streven naar een optimale tussenkalf-
• het juiste moment van af te voeren
belang om marginaal te denken. Zo ook bij de samenstelling van het optimale rantsoen voor uw koeien. Marginaal denken betekent dat u overgaat tot
gezondheid, vruchtbaarheid en melk-
tijd van de veestapel, waardoor de
investeren in meer krachtvoer per koe
productie in de volgende lactatie.
gemiddelde dagproductie toeneemt.
of een duurdere krachtvoersoort,
Nieuw: Univit transitie Univit Transitie is een compleet en geconcentreerd mineralenmengsel voor droogstaande koeien. Het bevat alle ingrediënten die zorgen voor een maximale ondersteuning van de gezondheid van de koe en het nog ongeboren kalf. Daarnaast bevat het tevens Choline waardoor het risico op slepende melkziekte wordt verminderd. Ook bevat dit mengsel B-caroteen voor een betere biestkwaliteit en ondersteuning van de vruchtbaarheid in de nieuwe lactatie. Univit Transitie is bedoeld voor bedrijven die géén Transitievoeders (kunnen) voeren. Vraag uw melkveespecialist naar de toepasbaarheid op uw bedrijf.
5
wanneer het tot extra opbrengsten leidt in de vorm van meer
Praktijkervaring
liters melk en/of meer kg vet en eiwit.
Doelgericht aan de slag
In onderstaande tabel staat een voorbeeldberekening. Uit dit voorbeeld blijkt dat investeren in een geconcentreerdere
“De resultaten
krachtvoersoort die circa € 2,50/100 kg duurder is, resul-
waren goed, maar
teert in een melkproductiestijging van 1,5 kg/koe/dag
het kan altijd beter”,
waardoor de voerwinst (bij een melkprijs van € 28,50/kg)
noemt melkveehou-
toeneemt met € 0,11/koe/dag. Uitgaande van een bedrijf
der Jan Akkerman
met 100 koeien komt dit overeen met een extra voerwinst
uit Sint Jacobiparo-
van € 4.000,- per jaar. Uit dit voorbeeld blijkt dus dat
chie als reden om
investeringen in het rantsoen ook bij een matige melkprijs
met Melk€fficiënt
vaak uitkunnen, mits zij resulteren in een verbeterde
aan de slag te gaan.
melkproductie en/of -gehaltes.
Samen met zijn accountmanager Gauke Adamse (dealer Weidse Blik) heeft hij begin dit jaar, toen hij 140 koeien hield,
Tabel. Voorbeeldberekening investeren in geconcentreerder krachtvoer.
Huidig
Doel
verschillende verbetermogelijkheden besproken. De beste combinatie voor Akkerman levert hem op termijn een voerwinstverbetering van € 46.000,- op.
Productie per koe per dag
kg
28,00
29,50
Vet
%
4,30
4,26
Ewit
%
3,50
3,49
met drie doelstellingen: de productie per koe in maximaal drie
Lactose
%
4,50
4,50
jaar van 9.000 naar 10.000 kilo verhogen; de tussenkalftijd
Prijs ruwvoer per kg ds
€
0,15
0,15
verkorten van 415 naar 405 dagen en het vervangingspercen-
Krachtvoer / 100 kg melk
kg
25
25
Prijs krachtvoer / 100 kg
€
28,50
31, 00
1,30
1,35
Eén van de acties om de hogere melkproductie per koe te
22,5
22,7
bewerkstelligen was de overstap naar een geconcentreerder
Huidig
Doel
Melkprijs ex. BTW
€ 28,32
€ 28,18
Opbrengst / koe / dag
€ 7,93
€ 8,31
gedaald, legt Akkerman uit. “Het mooie van Melk€fficiënt is
Kosten / koe / dag
€ 4,45
€ 4,72
dat het precies laat zien bij welke melkprijs investeren in een
Voerwinst per dag / dier
€ 3,48
€ 3,59
hogere productie meer geld oplevert”.
Rantsoenefficiëntie Drogestofopname
kg
Rendement
Om dit resultaat te bereiken, is Akkerman aan de slag gegaan
tage verlagen van 38 naar 25 procent. Per doelstelling maakten Gauke en Jan een plan met concrete acties.
krachtvoer, Maximabrok Kwadraat. Resultaat: het rollend jaargemiddelde is gestegen van 9.000 naar 9.500 kilo per koe. “Ik ben qua liters duidelijk harder gestegen dan in gehaltes
Eén van de andere actiepunten betrof het aanhouden van Lage voerkosten?
minder jongvee om plaats te maken voor melkkoeien. Er
Voor melkveehouders die op dit moment willen sturen op zo laag
zijn nu 13 meer koeien op het bedrijf. “Ik heb nu 10 kalveren
mogelijke voerkosten, heeft ForFarmers de Prima-voeders. Dit
minder en overweeg om nog eens 20 kalveren en pinken te
zijn prima voeders tegen een scherpe prijs.
verkopen. Daarnaast insemineer ik inmiddels een groot deel
Wees er wel van bewust dat deze voeders niet automatisch leiden
van de veestapel met Belgisch Blauwe.” Dat geeft Akkerman
tot de hoogste voerwinst per koe per dag. Overleg daarom met uw
de ruimte om zonder uitbreiding in stalcapaciteit te groeien
melkveespecialist of accountmanager welke krachtvoeders het
van 1,2 naar 1,5 miljoen kilo melk. “Minder jongvee houden en
beste passen bij uw doelstelling.
meer melken, vangt de melkprijsdaling tot nu toe aardig op”, concludeert Akkerman tevreden.
6
Reportage
Kostenefficiënt investeren in jongveehuisvesting In deze Voertaal de bedrijfsstrategie van twee melkveebedrijven van vergelijkbare grootte, waar op een kostenefficiënte wijze de huisvesting- en tevens gezondheid - van het jongvee is verbeterd.
“Fittere dieren dankzij klimaataanpassing in bestaande jongveeruimte” vloer geschikt voor stro en deels uit
Voor de stierkalveren heeft Aalberts nu
gewone roostervloer. Deze combinatie-
een afdak aan de buitenkant van de
vloer moesten we op maat laten maken.”
jongveestal gemaakt. Hier staan een serie eenlingboxen. Voordeel van
Evert Jan Bosma, Albert Hilbrands en Jenny en Wicher Aalberts (v.l.n.r.) in de jongveestal.
Wicher, Jenny en zoon Andries Aalberts uit IJsselmuiden houden ruim 100 melkkoeien en 70 stuks jongvee. ‘We willen graag groeien naar 140 koeien, omdat onze zoon Andries het bedrijf wil voortzetten. Om het bijbehorende jongvee goed te kunnen huisvesten hebben we de jongveehuisvesting nu alvast aangepast. “We hebben de bestaande jongveehuisvesting verbeterd. Het klimaat is frisser, er is een kalverdrinkautomaat aangeschaft en er zijn grotere strohokken gerealiseerd. Dit laatste was voor ons echt een must. We hadden een te klein strohok. In perioden dat er veel vaarskalveren geboren werden, kwamen ze soms met drie weken leeftijd al in een groepshok met roostervloer en ligboxen. Ze zijn hier dan eigenlijk nog te klein voor.” Om de grotere strohokken te realiseren heeft Aalberts de vloer in de ruimte aan moeten passen. “De ondervloer van de strohokken bestaat deels uit rooster-
Het klimaat in de ruimte is op advies van
huisvesting buiten is dat de kalverkoop-
ForFarmers jongveespecialist Albert
man niet in de jongveestal hoeft om de
Hilbrands aangepast. Wicher vertelt:
stierkalveren op te halen. Alles bij elkaar
“Onze melkveespecialist Evert Jan Bosma
zijn de ondernemers zeer tevreden over
(ForFarmers-dealer De Groot) heeft
deze verbeteringen. Alle aanpassingen
Albert Hilbrands erbij gevraagd, omdat
bij elkaar hebben in totaal zo’n € 15.000
we twijfelden over ons plan van aanpak.
gekost en de ondernemers zien goede
Dit was maar goed ook, want met behulp
resultaten. Wicher: “De omstandigheden
van Alberts’ expertise hebben we toch een
zijn verbeterd en onze kalveren zijn
aantal belangrijke punten aangepast en
zichtbaar gezonder!”
de ruimte anders ingedeeld dan we zelf in gedachten hadden. Albert: “De stal had
Bedrijfsgegevens
natuurlijke ventilatie met een inlaat in de
Wicher, Jenny en zoon Andries
zijmuur en daaronder luchtgeleiding om
houden 100 melkkoeien, 70 stuks
kouval te voorkomen. De lucht moest via
jongvee en hebben 69 hectare grond.
kleppen in de tussenwand naar de
De koeien (gem. leeftijd 5.03 jaar)
koeienstal worden afgevoerd. In de
produceren 9.100 kg melk met
praktijk werkte het vaak andersom, kwam
4,11% vet en 3,48% eiwit (rollend
de lucht uit de koeienstal, de jongveestal
jaargemiddelde). De tussenkalftijd
in en werd deze niet afgevoerd. Daardoor
ligt rond 390 en de afkalfleeftijd van
ontstond een slechte luchtkwaliteit.
de vaarzen op 25 maand. De
Daarom heb ik geadviseerd om een
kalveren krijgen VitaMilk Premium,
ventilator die de lucht mechanisch afvoert
kunstmelk voor maximale groei en
op het hoogste punt te plaatsen.” Verder
veiligheid. Andries werkt 32 uur
adviseerde Albert om de gaten in de
buitenshuis.
wanden te dichten, zodat er geen lucht vanuit de melkveestal naar de kalveren kan. Daarnaast zijn de strohokken en de eenlingboxen voor de vaarskalveren verplaatst en de strohokken vergroot.
kijktips website • Fotoreportage van de bedrijven • VitaMilk instructievideo
“Met weinig arbeid en kosten hebben we gezonde kalveren en meer plezier!” waard. Ik kwam zelf met dit idee en heb het
gestuurd, via de voergang de stal in te
plan op papier gezet, maar volgens
laten gaan. Door middel van een meet/
melkveespecialist André Kleine Schaars
smoorunit verlaat de opgewarmde lucht
kon het nog beter. Zo had ik bijvoorbeeld
de stal weer. Koude lucht op de jongste
niet over de ventilatie nagedacht.
kalveren wordt voorkomen door de spijlen aan de zijkanten van het voorste
André heeft ForFarmers jongveespecialist
strohok dicht te maken.
Armanda Boersma benaderd, die op haar beurt - voor een goed klimaatadvies -
Familie Vrielink is erg tevreden met de
contact heeft gelegd met klimaatspecialist
nieuwe ruimte. “De kalveren gaan heel
Jan van den Brink van FarmConsult.
efficiënt met het voer om. Gezien het
Marcel: “Armanda heeft ons geadviseerd
voerschema groeien ze erg goed. Ook
Vanwege de intensieve bedrijfsvoering
over de opstelling en afmeting van de
de kalverdrinkautomaat is zeer
wil Marcel Vrielink de dieren zo snel
groepshokken en de roostervloer. Jan is
waardevol. De kalveren krijgen veel
mogelijk aan de melk hebben. De afkalf-
zeer deskundig op het gebied van klimaat.
regelmatiger melk en groeien unifor-
leeftijd van nu 24,7 maanden hoopt hij,
Dankzij deze twee specialisten hebben we
mer ten opzichte van het met de hand
mede dankzij de investering in jongvee-
nu een perfecte ruimte voor de jongste
voeren wat we voorheen deden.”
huisvesting, nog verder aan te scherpen.
kalveren vanaf tien dagen leeftijd. Met een
“Met extra aandacht voor een goede
investering van € 20.000 voor de ombouw
basis, bestaande uit goed ruwvoer en
en inrichting van de vleesvarkensstal zijn
Bedrijfsgegevens
een juiste jongveehuisvesting moet dit
wij weer up-to-date voor de toekomst.”
Marcel Vrielink zit samen met zijn
Gezin Vrielink in de jongveestal. Het instrooien gebeurt mechanisch.
ouders in maatschap. Ze melken
lukken.” De jongveestal is ingericht volgens een
100 koeien en houden 60 stuks
Sinds februari heeft Vrielink voor het
doorschuifsysteem. In de voorste hokken
jongvee op 28 hectare grond.
jongste jongvee een verbeterde huisves-
komen de jongste kalveren aan een
Hiervan is 5,5 ha mais. Marcel is
ting en het verschil is merkbaar. “De
kalverdrinkautomaat. Ze staan drie tot vier
getrouwd met Marloes en heeft
kalveren zijn nu groter en hebben een
weken in de eerste groep, daarna in de
twee kinderen, Noa (4) en Mats (2).
betere ontwikkeling dan voorheen.” Wat
tweede. In het achterste hok zijn de
De koeien (gem. leeftijd 4.10 jaar)
is het geheim? Een verbeterde huisves-
kalveren gespeend, wennen ze aan het
realiseren een rollend jaargemid-
ting: de bestaande vleesvarkensstal is
melkveerantsoen en krijgen ze onbeperkt
delde van: 9.528 kg melk, 4,37%
omgebouwd tot moderne jongveestal.
hooi, aangevuld met krachtvoer. Na een
vet en 3,46% eiwit. De TKT
Marcel: “Om ons heen zien we vaak dat
paar weken gaan ze naar de volgende
bedraagt 407. De kalveren starten
bestaande gebouwen worden afgebroken
jongveestal, waar ze tot afkalven blijven.
op met VitaMilk Classic. Via
voor iets nieuws, maar wij hebben de
Voor de juiste klimaatinstelling heeft
VitaMatic-voerbakken krijgen ze
bestaande schuur opgeknapt. Nu blijft de
specialist Jan van den Brink geadviseerd
Vitabrok Pensstart XL (8 mm) en
schuur functioneel en is ze weer geld
om de lucht indirect, door lamellen
daarnaast onbeperkt hooi.
FarmConsult: ook voor een klimaatcheck kunt u bij ons terecht FarmConsult is uw adviseur op het gebied van stallenbouw, subsidie- en vergunningaanvraag en productierechten. Maar wist u dat u ook bij FarmConsult terecht kunt voor klimaatadvies? Bij FarmConsult werken specialisten die u exact kunnen vertellen hoe het met het klimaat in de stal gesteld is. Neem voor een klimaatcheck op uw bedrijf of meer informatie contact op via T: 0573 28 89 89.
7
8
Column Yvon Jaspers
Zonder woorden Toen ik net moeder was en op pad ging
De cameraploeg stond een eindje
doorbrengen. Pas dan weet je wat een
voor de opnames van Boer zoekt Vrouw,
verderop een mooie plek uit te lichten.
huiltje betekent en weet je wanneer hij
liep ik anders een stal in dan daarvoor.
De boer in kwestie ging zijn jongvee
moe is of honger heeft. Datzelfde geldt
Het was gek, maar de dieren deden me
voeren en ik stond een minuut of vijf te
voor dieren. Door uren per dag samen
altijd zo denken aan die twee kleine
staren naar een etende koe. En toen
met je dieren te zijn en door ze hun
ukkies thuis. In het begin dacht ik dat het te maken had met een moeder die het soms moeilijk vond haar kinderen achter te laten om te gaan werken. Maar dat was het niet. Ik vond het vaak heerlijk om een boerenerf op te rijden en over andere dingen te praten dan luiers, fruithapjes en flesjes. Wat was
'De dieren deden me denken aan die twee ukkies thuis'
leven lang tussen alle bedrijven door te observeren, leer je exact hoe je ze rustig krijgt, hoe je ze tevreden dieren laat zijn. Hoe je feitelijk met ze communiceert zonder één woord te zeggen. Al starend naar die etende koe realiseerde ik me ook hoe gelukkig een boer
het dan toch dat steeds maar weer die
wist ik het. Het heeft te maken met
dan moet zijn als hij ’s avonds de stal in
kinderen in mijn achterhoofd versche-
het zwijgen. Het heeft te maken met het
loopt en z’n dieren kalm aantreft. Het is
nen als ik door een stal liep?
communiceren zonder woorden. Het
niet hetzelfde maar komt zeker in de
heeft te maken met dat je als verzorger
buurt van deze moeder die intens
ontzettend goed moet kijken naar jonge
gelukkig is als ze ’s avonds haar
kinderen - en dus ook naar dieren - om
slapende kinderen een kusje geeft voor
ze te kunnen ‘lezen’.
ze zelf naar bed gaat.
Om te begrijpen wat het nodig heeft, hoe het zich voelt, hoe het tevreden is, moet je veel uren met een babietje
Yvon Jaspers
CHeCk www.tROtsOPBOeReN.NL • Yvon in gesprek met de directie • sfeerimpressie Ladies Days
De Specialist
9
Het gezicht van ForFarmers in de regio ForFarmers werkt buiten het kerngebied
ving Barneveld) vertelt: “Ik werk samen
Een dealer is een zelfstandig ondernemer.
Oost-Nederland nauw samen met 22
met een team, dat bestaat uit eigen
“Dat was voor mij de belangrijkste reden
zelfstandige rundveedealers. Waar in
medewerkers en de melkveespecialis-
om dealer te worden; die uitdaging. Ik doe
Oost-Nederland ForFarmers zelf dicht bij
ten van ForFarmers. De melkveespecia-
zaken met agrarische ondernemers en
de klant staat, is in de rest van Nederland
list is er voor de technische begeleiding
het geeft mij een kick wanneer het goed
de dealer dichtbij. Letterlijk; als regio-
in de stal, de dealer kijkt naar het
gaat met hun bedrijf. En als iets niet goed
naal bedrijf is de dealer altijd in de buurt.
grotere geheel. “Een dealer doet meer
gaat, dan zie ik dat als een kans om de
Maar ook figuurlijk; hij is net als de
dan voer verkopen. We adviseren ook
klant vooruit te helpen. Maar dat doe ik
veehouder zelfstandig ondernemer en
veehouders bij vragen rondom bedrijfs-
niet alleen”, benadrukt Schermers, “dat
kent zijn gebied door en door. Mede
ontwikkeling, rondom wet- en regelge-
gebeurt met het hele team. Als dealer ken
daardoor kan hij uitstekend inspelen op
ving en de mestboekhouding. De dealer
ik de regio met haar kansen en bedreigin-
de behoefte van de veehouder.
gebruikt zijn gehele netwerk en als
gen. Via ForFarmers ontvangen we veel
bemiddelaar brengt hij vraag en aanbod
kennis van voer en dierhouderij. Geza-
Peter Schermers, mede-eigenaar van
bij elkaar”, legt Peter uit. Samen met
menlijk staan we dicht bij de klanten en
dealerbedrijf Midland Voeders, met als
ForFarmers biedt de dealer het hele
gaan we voor het hoogste rendement op
werkgebied Midden-Nederland (omge-
pakket, The Total Feed Business.
het boerenerf.”
Fosfaatbenutting
Nieuw kengetal: melk per kg fosfaat
Verbetering melk per kg fosfaat geeft extra productieruimte Door invoering van fosfaatrechten wordt
Melk per kg fosfaat
fosfaatproductie voor veel bedrijven de
220
nieuwe beperkende factor. Daarom heeft ForFarmers het nieuwe kengetal
Het kengetal melk per kg fosfaat is een sturend kengetal voor het maximaliseren van de hoeveelheid melk per kg fosfaat. Hoe meer melk per kg fosfaat uw koeien produceren, hoe minder mestafzet en verwerking er nodig is en
Aantal jongvee / 10mk kg melk/koe P-benutting rantsoen
210
‘melk per kg fosfaat’ geïntroduceerd. Kg melk/kg/fosfaatproductie
10
200
190
180 170
hoe minder fosfaatrechten u bij groei hoeft te kopen. Door voedings- en
160
managementmaatregelen is het mogelijk om de melkproductie per kg
150
fosfaat met 15 tot 30% te verhogen. Het kengetal melkproductie per kg fosfaat is zowel via de BEX-berekening
25% laagste
gemiddeld
25% hoogste
Grafiek. Relatie tussen verschillende voer- en managementmaatregelen en kg melk per kg fosfaat (Bron: Kringloopwijzers Vruchtbare Kringloop Achterhoek 2013 en 2014)
als de KringloopWijzer te berekenen. Uit de resultaten van ruim 200 ingevulde
Sturen op kilogram melk per kilogram
Verlaging van de jongveebezetting met 2
KringloopWijzers (zie grafiek), blijkt dat
fosfaat levert geld op
stuks per 10 melkkoeien kan een
de afgelopen twee jaar gemiddeld 185 kg
Een hogere melkproductie per kg
stijging van 15 kg melk/kg fosfaat
melk per kg fosfaat is geproduceerd, met
fosfaat betekent minder mestafzet en
opleveren. Een melkproductiestijging
een variatie van 160 tot 210 kg melk per
mestverwerking en daarnaast extra
van 1.000 kg per koe per jaar komt
kg fosfaat. Voor een bedrijf met 100
ruimte voor uitbreiding van de melk-
overeen met een toename van ca. 20 kg
koeien betekent dit een verschil van
productie zonder fosfaatrechten aan te
melk per kg fosfaat. Een stijging van de
250.000 kg melk per jaar bij dezelfde
hoeven kopen. Kortom, voor melkvee-
fosforbenutting van de veestapel met
fosfaatproductie. Dit ontstaat door
bedrijven met een fosfaatoverschot is
2% komt overeen met een stijging van
verschillen in voer- en managementkeu-
het altijd interessant om te streven naar
25 kg melk per kg fosfaat, zie de tabel.
zes. De belangrijkste invloedsfactoren
een hogere melkproductie per kg
hierin zijn jongveebezetting, melkpro-
fosfaat.
ductie/koe en fosforbenutting van de veestapel (zie grafiek). Uit de resultaten blijkt dat door verlaging van het aandeel jongvee, verhoging van de melkproductie
Tabel. Invloedsfactoren in relatie tot verhoging van de melkproductie per kg fosfaat.
Belangrijkste invloedsfactoren
per koe of een hogere fosforbenutting in
Minder jongvee
het rantsoen, het mogelijk is om de
Hogere melkproductie/koe
melkproductie per kilogram fosfaat met 15 tot 30% te verhogen.
Hogere P-benutting rantsoen
Aanpassing
Melk/kg fosfaat
-2 / 10 mk
+ 15
+1.000 kg/koe/jaar
+ 20
+2%
+ 25
Voerwinst verhogen door optimalisatie
voerwinst te verbeteren waarbij
Het nieuwe kengetal kilogram melk per
rekening wordt gehouden met bedrijfs-
kilogram fosfaat wordt een belangrijk
specifieke factoren zoals mestafzet en
kengetal en maakt daarom binnenkort
fosfaatproductie. Meer informatie over
ook deel uit van de totaalaanpak
Melk€fficiënt? Vraag uw specialist of
Melk€fficiënt van ForFarmers.
accountmanager, lees het artikel op
Melk€fficiënt geeft inzicht in de
pagina 4 of kijk op www.melkefficient.nl
verschillende mogelijkheden om de
Kort nieuws Fosforbenutting rantsoen verbeteren? Met de BEX-voeders uit het Feed2Milk-
kringloopwijzer in de praktijk
assortiment is verbetering van de fosforbenutting van het rantsoen mogelijk. Deze voeders zijn extra scherp in P-gehalte. Hiermee
Werner Wissink uit Lochem heeft via
verlaagt u de P-aanvoer op uw bedrijf, met
deelname aan het project Vruchtbare
behoud van gezondheid en productie van de
Kringloop Achterhoek (VKA) inmiddels
veestapel, en neemt het BEX-voordeel toe. Dit
twee jaar ervaring met de KringloopWij-
resulteert tevens in een hogere melkproductie
zer. Zijn studiegroep kwam onlangs op zijn
per kg fosfaat en daardoor hoeft u minder
bedrijf om, aan de hand van Melk€fficiënt,
mest af te voeren en/of te verwerken. In geval
de resultaten van de KringloopWijzer in
van fosfaatrechten creëert u hiermee tevens
waarde om te zetten. “Zo kregen we
extra productieruimte zonder dat u fosfaat-
inzicht in het financiële voordeel van een
rechten hoeft aan te kopen.
efficiëntere bedrijfsvoering.” Volgens de KringloopWijzer over 2014
Werner Wissink. Bron: Veeteelt
scoort Wissink goed op het gebied van
Mestverwerking geregeld?
fosfaatefficiëntie. De berekening van het
“De graskuil moet eiwitrijk zijn, daarom
Heeft u een fosfaatoverschot? Dan bent u
nieuwe kengetal melk per kg fosfaat
maai ik het gras jong, één keer per vier
verplicht om een Mestverwerkingsovereen-
bevestigt dat: hij realiseerde 220 kg
weken. Dat scheelt me in de aankoop
komst (MVO) of Vervangende Verwerkingsover-
melk per kg fosfaat (gemiddelde van de
van eiwitrijk krachtvoer.” Aanvullend
eenkomst (VVO) voor 2015 te regelen. We
deelnemers aan de VKA was 185 kg
krijgen de koeien Fresh Cow Supporter-
verwachten dat dit richting het einde van het
melk per kg fosfaat). Optimaliseren van
brok (nieuwmelkte koeien) of Maxima-
jaar steeds moeilijker wordt. Wacht dus niet te
afzonderlijke processen op het bedrijf,
brok Gluco. De hoogproductieven
lang met regelen. Kijk voor meer informatie
zoals de ruwvoerproductie of de
krijgen maximaal negen kilo per dag.
op: www.rvo.nl.
jongveeopfok, heeft bij Werner geleid tot
Een andere succesfactor is een hoge
een betere fosfaatefficiëntie. Naast een
P-benutting in het rantsoen. Door het
plus in voerwinst, bespaart hij ook geld
relatief hoge aandeel mais kan Wissink
door minder mestafzet en -verwerking.
hier gemakkelijker in sturen.
Eén van de succesfactoren is de hoge melkproductie per koe. Wissink melkt
“Efficiëntie vind ik belangrijk”, zegt
inmiddels door aankoop 125 melkkoei-
Wissink. Dat is ook terug te zien bij het
en, maar realiseerde vorig jaar met 75
opfokken van jongvee. Hij houdt iets
koeien een productie van circa 10.000 kg
minder dan zes stuks jongvee per tien
melk per koe. De basis hiervoor is goede
stuks melkkoeien aan, “en dat aantal kan
kwaliteit weidegras en een uitgebalan-
verder omlaag. De gemiddelde afkalfleef-
ceerd rantsoen. De koeien worden
tijd ligt op 24 maanden, ook dat wil ik
geweid (standweiden) en krijgen twee
verlagen”, besluit de melkveehouder.
keer per dag mais en graskuil.
De Regiotaps staan weer voor de deur! Een Regiotap is een informele studieavond bij u in de buurt. Dit jaar is het thema “Meer melk per kg fosfaat”. Houd uw brievenbus in de gaten voor een Regiotap bij u in de buurt of kijk op www.forfarmers.nl/agenda
11
Kort nieuws
Safety First!
Een veilige werkplek op het boerenerf ForFarmers wil haar medewerkers een
Dergelijke gevaarlijke situaties willen we
De klanten die dit betreft, krijgen
veilige werkomgeving bieden. Iedereen
voorkomen. Daarom doen we een beroep
hierover vooraf bericht. In deze pilot
die gezond op het werk komt, moet ook
op u om samen met ons de situatie op uw
willen we een representatief beeld
gezond weer naar huis gaan. Hiervoor
bedrijf te beoordelen. Want u bent
krijgen van de veiligheidsstatus op de
zijn op al onze locaties de nodige voor-
verantwoordelijk voor een veilige werkplek
bedrijven. Chauffeurs vullen per klant
zieningen getroffen. Maar hoe kunnen
voor iedereen die op uw erf komt.
een vragenlijst in en koppelen onveilige
we de veiligheid van onze chauffeurs
situaties terug. De betreffende adviseur
waarborgen op de boerenerven waar ze
ForFarmers start pilot
of de Klantenservice neemt vervolgens
dagelijks komen? Hiervoor kunnen we
Op dit moment hebben we onvoldoende in
contact op met de klant.
uw hulp gebruiken.
beeld aan welke gevaren de chauffeurs
Loszittende losbuizen, ontluchtingspijpen op grote hoogte, open putdeksels rondom silo’s, afval rondom de silo of gladde vloeren bij de losplaats; dit is nog maar een greep uit de onveilige situaties die chauffeurs op boerenerven tegenkomen.
worden blootgesteld tijdens het lossen
Na afloop van de pilot maken we een
van onze producten. Daarom start ForFar-
plan van aanpak om iedere klant te
mers oktober 2015 voor de locaties
adviseren in het veilig maken of houden
Almelo en Delden met een pilot ‘gevaren
van de losplaats. Uiteindelijk krijgt
bij de losplaats’. Met deze pilot willen we
ForFarmers zo van elke klant de
klanten helpen om de losplek zo veilig
lossituatie in beeld, zodat de chauffeur
mogelijk te maken.
weet wat hij op het erf kan verwachten.
Brok’nproat
ForFarmers voeders ‘Beste koop’ De voeders van ForFarmers zijn door veehouders gekozen tot ‘Beste Koop’. Afgelopen zomer onderzochten AgriDirect en V-focus in de Nederlandse markt, welke producten die veehouders in de afgelopen twee jaar hebben gekocht, tot de grootste tevredenheid hebben geleid op het boerenerf. In het onderzoek is ook gekeken wat de redenen zijn van veehouders om voor bepaalde producten te kiezen. Het te verwachten financiële resultaat en het werkplezier blijken daarbij voorop te staan.
ForFarmers Postbus 91, 7240 AB Lochem, T +31 (0)573 28 88 00, F +31(0)573 28 88 99, info@forfarmers.nl, www.forfarmers.nl