Uitgave van Forfarmers Nederland
NR 3 2016
VOer
taal
For the Future of Farming
4
“Wij werken intensief samen met de veehouder� Het rantsoen van de beste veestapel
6
De eerste ervaringen met Shredlage-mais
12
2
Inhoud 02 Graskuilen van 2016 03 Column Continuïteit 04 Interview: For the Future of Farming 06 Reportage: de beste veestapel 08 De bakermat van de snijmais 09 De specialist 10 Korte berichten 11 Bemiddeling in VVO 12 R eportage: Shredlage 14 Terugblik Ladies Day 15 Regiotaps 16 C olumn Yvon Jaspers
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij de regionale ForFarmers dealer of bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 28 88 00 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
Actueel nieuws
Groot verschil in kwaliteit gra De voorjaarskuilen van dit jaar hebben
zijn gemaakt hebben een hoge
gemiddeld een hoge voederwaarde, zijn
VerzuringsIndex (VI) en een relatief lage
goed verteerbaar en bevatten voldoen-
HerkauwIndex (HI). Bij een lage HI is
de suiker. De spreiding binnen de
structuuraanvulling gewenst, bijvoor-
mei-kuilen van dit jaar is echter groot.
beeld: graszaadhooi, gehakseld stro,
Overleg daarom met uw specialist
luzerne of koolzaadstro. De hogere VI kan
welke aanvullende voerproducten het
via buffers gecorrigeerd worden. Dit kan
beste bij uw voorjaarskuil passen.
door Univit Buffer of RumiBuffer in te zetten. Let hierbij ook op de waarde van
De kuiluitslagen van 2016 hebben veel
de MVI (Metabole VerzuringsIndex), zie
overeenkomsten met vorig jaar, alleen
kader.
het eiwitgehalte is wat hoger en het fosforgehalte is dit jaar duidelijk lager:
De aanvullende productievoeders bij deze
3,8 ten opzichte van 4,1 g P/kg ds vorig
kuilen horen rustig verteerbaar te zijn.
jaar. Maar de spreiding binnen de
Maximabrok Gluco of Stabiel zijn beide
mei-kuilen van dit jaar is groot.
rustig verteerbare, veilige voeders. Aan Maximabrok Stabiel is bovendien een
Vroege voorjaarskuilen
buffer toegevoegd. Omdat rantsoenen
De kuilen die in de eerste helft van mei
met deze kuilen vaak aan de droge kant
Tabel: kuiluitslagen mei 2016 gram per kg ds
Gemiddelde mei 2016
Eerste helft mei 2016
Tweede helft mei 2016
Drogestofpercentage
45,6
49,0
40,3
Ruw eiwit
158
162
150
Ruwe celstof
242
231
259
Suiker
112
135
77
NDF
465
448
491
ADL
17
16
20
VCOS
79,5
80,7
77,7
MELK
958
963
951
WDE
73
78
66
EKB
39
39
41
HI
168
161
179
VI
103
107
97
MVI
95
98
90
SPK
171
183
152
VEM
954
969
930
P
3,8
3,8
3,6
Column
askuilen 2016
Continuïteit
zijn, is ook bierbostel een prima (eiwit-)
Bij een deel van deze kuilen blijkt de
Mijn start bij ForFarmers
aanvulling. Dit maakt het rantsoen wat
opname in de praktijk tegen te vallen.
begint gelijktijdig met de
natter en daardoor is er minder risico op
Een smakelijk en energierijk product als
introductie van For the
selectie. Tevens is bierbostel een
Smulstroop is dan een goede aanvulling.
Future of Farming, de
langzaam verteerbaar product met een
Ook een bijproduct als Corngold past
missie van ForFarmers.
lage VI. Ook een grovere graskuil is een
prima; het verbetert de smaak en levert
Als onderdeel van mijn
prima aanvulling voor de “snelle”
de nodige koolhydraten. Overleg daarom
inwerkperiode heb ik
voorjaarskuilen.
tijdig met uw melkveespecialist hoe het
diverse klanten bezocht.
gewonnen ruwvoer zo efficiënt mogelijk
Een veelgestelde vraag was: ‘Hoe gaat
in melk is om te zetten.
ForFarmers verder invulling geven aan het
Latere voorjaarskuilen De kuilen die in de tweede helft van mei
agrarisch bedrijf van de toekomst?’
zijn gemaakt hadden een duidelijk hogere
Zomerkuilen als structuuraanvulling
drogestofopbrengst, maar dit kwam de
De zomerkuilen van 2016 bevatten
ForFarmers gelooft in de toekomst van de
kwaliteit van het product niet ten goede.
gemiddeld veel structuur en zijn duidelijk
agrarische sector en wil daar een leidende rol
Dit is te zien aan de lagere voederwaarde
langzamer verteerbaar. Hierdoor valt de
in (blijven) spelen. En dat geldt ook voor mij.
(MELK) en hogere HI (meer structuur),
voederwaarde van de zomerkuilen
Door verschillende leidinggevende functies bij
terwijl het suikergehalte in deze kuilen
gemiddeld wat tegen, deze is duidelijk
mijn vorige werkgever Cargill (Agri-Food
duidelijk lager is. Voor een goede
lager dan andere jaren. Deze kuilen
organisatie), heb ik geleerd hoe belangrijk de
pensfermentatie en om het aanwezige
passen echter uitstekend als extra
agrarische sector als basis voor de wereld-
penseiwit goed te benutten, is aanvulling
structuuraanvulling bij de snelle voor-
wijde voedselketen is en hoe complexe en
van (snelle) penskoolhydraten (SPK)
jaarskuilen. Zo is een lasagnekuil van de
internationale thema’s druk leggen op de
gewenst. Bijvoorbeeld via Optimabrok
eerste en tweede snede over elkaar heen
huidige vorm van agrarisch ondernemen.
Injectie of Maximabrok Super. Een
een mooie combinatie. Indien u beide
eiwitaanvulling die goed bij dit type kuilen
kuilen naast elkaar voert, is het belang-
Net als ikzelf, kijken agrarische ondernemers
past is Supplementbrok Ultra. Daarnaast
rijk dat de voersnelheid voldoende hoog
doorgaans liever naar de kansen. Dit kwam
passen ook een aantal Unimixen goed bij
is om broei te voorkomen.
duidelijk naar voren in de gesprekken die ik
deze kuilen.
met boeren had over hoe zij hun bedrijf inrichten voor de toekomst. ForFarmers wil hier graag uw partner bij zijn.
MVI: nieuw kengetal voor gezonde melkproductie Met het nieuwe kengetal Metabole VerzuringsIndex (MVI) kan de gezondheid van de koe nog beter geborgd worden. De MVI houdt rekening met alle componenten in het rantsoen (koolhydraten, zuren en mineralen) die invloed hebben op de zuurbelasting en de buffercapaciteit van de koe. Vooral het effect van mineralen is hierin nieuw. Zo wordt nu ook de kationen-/anionenbalans meegenomen in de beoordeling. Dit heeft namelijk ook een sterke invloed op de buffercapaciteit van de koe. Dankzij MVI wordt duidelijk of het nodig is om bij te sturen met mineralenmengsels als Univit Buffer, RumiBuffer of natriumbicarbonaat voor een optimale balans in het rantsoen.
Ik ben voor ForFarmers gaan werken vanwege haar ambitieuze karakter én vanwege de ondernemende medewerkers die de klant centraal zetten. Met hulp van de kennis van onze vakkundige teams, werken we samen met u aan een gezondere veestapel en een hoge efficiëntie en dus rendement voor uw onderneming. We zetten ons maximaal in voor de toekomst van uw bedrijf. Op een prettige samenwerking: For the Future of Farming! David Fousert Directeur Herkauwers
3
4
Interview
Jan Potijk: “Het zijn de mensen die het
De specialisten van ForFarmers werken intensief samen met de klant aan een gezonde toekomst voor de agrarische sector.
‘For the Future of Farming’. De recent
van de veehouderij: een steeds betere
oplossingen te bieden die voor zijn bedrijf
gepresenteerde missie van ForFarmers
diergezondheid en verhoging van de
het beste werken. En die dus nodig zijn
klinkt als een soort strijdkreet.
efficiëntie. En dat maakt ForFarmers
voor een gezonde toekomst. Hiervoor
Jan Potijk, directeur van ForFarmers
nu nog nadrukkelijker zichtbaar. Potijk:
investeren we in het beste aanbod van
Nederland, geeft tekst en uitleg. “We
“Wij geloven in een gezonde toekomst
standaard- en maatwerkvoer, zetten we
willen aan veehouders en aan de
voor de agrarische sector en willen daar
de beste specialisten en accountmana-
samenleving nog duidelijker maken
maximaal aan bijdragen. Met ‘For the
gers in op het boerenbedrijf en werken
waar we voor staan en wat ze van ons
Future of Farming’ laten we zien dat
we met innovatieve programma’s die onze
kunnen verwachten.”
alles wat wij doen gericht is op verbete-
klanten helpen om doelen te stellen en te
ring van het rendement, diergezondheid
monitoren. Melk€fficiënt en Agroscoop
Jan Potijk kijkt met een nuchtere blik
en efficiëntie. En daarmee op de conti-
zijn daar goede voorbeelden van.”
naar zaken als missie en strategie
nuïteit van het boerenbedrijf. Dat gaat
van het bedrijf. “Onze klanten rekenen
voor ons boven alles: zonder boeren is
Hoe verhoudt ‘For the Future of Farming’
ons af op de resultaten die zij door
er geen ForFarmers.”
zich tot ‘The total feed business’, de sloganonder het logo van ForFarmers
de samenwerking met ons behalen. Rendementsverbetering op het boeren-
Wat gaan veehouders daarvan merken?
“The total feed business staat en blijft.
bedrijf zal daarom altijd ons hoofddoel
“For the Future of Farming” drukt uit
Het geeft aan dat ForFarmers focust op
zijn.” Een beter rendement is echter
wat wij al jaren doen en nastreven. De
voervraagstukken. Of het nu gaat om
niet los te zien van twee andere facto-
veehouder zal merken dat we krachtig
mengvoer, grondstoffen, bijproducten
ren die bepalend zijn voor de toekomst
op die lijn blijven inzetten door steeds die
of ruwvoer(teelt), wij willen de produc-
5
succes maken” ten leveren die het beste passen op het
complexiteit van agrarische bedrijven en
in het Engels. We gaan daar overigens niet
bedrijf van elke klant. Onze specialisten
het grote belang van het maken van de
verder in dan nodig, de drie pijlers onder
en accountmanagers zijn als geen ander
juiste keuze, zien we de rol van specialist
onze nieuwe slogan drukken we uit in
in staat om op basis van de doelstellingen
alleen maar belangrijker worden. Het bin-
helder Nederlands: een beter rendement,
van de klant en de specifieke bedrijfs-
den van de beste mensen aan ons bedrijf
gezondere veestapel en hogere efficiëntie.”
situatie, hierin het beste advies te geven,
en het continu trainen en opleiden van
met hetzij standaard producten of maat-
specialisten en accountmanagers heeft
Wat zijn je eigen drijfveren om te werken
werkoplossingen. Het gaat hierbij dus om
daarom topprioriteit binnen ForFarmers.
‘For the Future of Farming’?
wat wij doen.
We houden ons bezig met dieren en voer,
“Ik ben inmiddels heel wat jaren actief
Met ‘For the Future of Farming’ voegen
maar het zijn natuurlijk de mensen die
voor ForFarmers. In alle functies die ik
we hier iets belangrijks aan toe, namelijk
het succes maken.’’
heb gehad gaat het erom het voor de klant zo goed mogelijk te doen. Dat was zo in
waar wij voor staan: de continuïteit en gezondheid van de bedrijven van onze
Waarom kiest een Nederlands bedrijf als
mijn tijd als voorlichter en dat is nu ik
klanten, een gezonde toekomst voor de
ForFarmers voor een Engelse slogan?
directeur ben nog steeds zo. Onze klanten
agrarische sector en een duurzame
Ten eerste is ForFarmers behalve in
worden steeds groter en professioneler. Ik
voedselproductie.”
Nederland ook actief in België, Engeland
ontleen er veel plezier aan om ForFarmers
en Duitsland. Dan is het natuurlijk wel zo
steeds weer te verbeteren en het bedrijf
goed om met een slogan te werken die
samen met onze klanten steeds verder
in elk land begrepen wordt. Bovendien
te laten groeien. Eigenlijk moeten we niet
mogen we best laten zien dat we een
alleen de beste partij zijn voor de klant
internationaal bedrijf zijn. Daarnaast heb
van vandaag, maar ook voor de klant van
ik de indruk dat de boodschap ‘For the
morgen. Daarom spreekt ‘For the Future
Future of Farming’ in geen enkele taal zo
of Farming’ mij erg aan.”
“Wij richten ons op de continuïteit van het boerenbedrijf” Gaat de rol van de specialist die op het
kort en krachtig kan worden verwoord als
boerenbedrijf komt veranderen? “Onze klanten geven aan dat ze behoefte hebben aan een betrouwbare partner met kennis van zaken. Dat is ook logisch, want veel vraagstukken rond voer, diergezondheid en bijvoorbeeld (mest)wetgeving zijn tegenwoordig te ingewikkeld om ze in je eentje op te lossen. Wij willen de partner zijn die in staat is om intensief met de veehouder samen te werken aan een beter rendement, een kerngezonde veestapel en verhoging van de efficiëntie. Op het boerenerf focussen we ons naast rantsoensamenstelling en advisering bij zaken als jongveeopfok, transitie en ruwvoermanagement ook op het stellen van doelen, het bepalen van een aanpak en monitoring van de voortgang. Gezien de groeiontwikkelingen en de
“Continuïteit gaat boven alles: zonder boeren is er geen ForFarmers”, aldus Jan Potijk.
6
Reportage
Familie Winter focust op goede voeding.
De beste veestapel van Nederland krijgt een uitgekiend rantsoen Familie Winter uit Vriezenveen won de
“Op deze foto zie je negen generaties van
koeien zo optimaal mogelijk te verzorgen.
verkiezing ‘Beste veestapel van Neder-
één koefamilie, allemaal vrouwelijke die-
Dat begint met een smakelijk en fris rant-
land’. Volgens de jury omdat hun veesta-
ren. Deze foto beeldt precies uit waar wij
soen, wat de melkkoeien tweemaal daags
pel een toonbeeld van duurzaamheid is.
op focussen: een duurzame veestapel”,
vers voor het voerhek krijgen.”
Zo ligt de levensproductie per afgevoerde
vertelt Tiny Winter met gepaste trots.
koe al acht jaar op ruim 50.000 kg melk,
Melkveespecialist Wim Kleverkamp bere-
24 koeien produceerden 100.000 kg melk
Focus op goede voeding
kent het juiste basisrantsoen, bestaande
en 4 koeien haalden de mijlpaal van
In juni van dit jaar is de familie Winter
uit gras- en maiskuil gemengd met
10.000 kg vet en eiwit. Wat doet Winter
bekroond met de titel ‘Beste veestapel
perspulp, bierbostel, tarwe, graszaadhooi,
om dit resultaat te bereiken?
van Nederland”, een verkiezing die CRV
aardappelpersvezels, voederkrijt, zout en
in het leven heeft geroepen. Na regionale
mineralen. Dit rantsoen wordt aangevuld
Bij binnenkomst in de keuken valt de kast
voorverkiezingen behoorde Winter tot de
met een krachtvoerbrok. “Qua rantsoen-
vol bekers en vaantjes meteen op. Ook zie
6 finalisten. De veestapel van Winter won
efficiëntie scoort Winter 1,5 kg meet-
je gelijk een hele serie CRV koe-borden
de finale vanwege de hoge levensproductie.
melk per kg ds voeropname. Ze behoren
aan de muur en een aantal foto’s van top-
Om dit te bereiken moeten ze alles binnen
hiermee bij de top. Dit is alleen te behalen
koeien. Maar de blik blijft hangen op een
het bedrijf goed doen. De juiste voeding is
door hoogwaardig ruwvoer en goede, ge-
foto van negen koeien op een rij.
daarbij erg belangrijk. “We proberen de
zonde koeien”, verklaart Kleverkamp.
7
Veel energie in een goede kuil
Zorgen voor droogstaande koeien
Winter kuilt de eerste en tweede snede
De droge koeien krijgen bij Winter ook
gras over elkaar. Na de eerste snede
volop aandacht. “In de periode juli tot no-
wordt de kuil goed afgedekt met plastic
vember lopen droge koeien de eerste drie
en een soort slurf gevuld met zand aan
weken van de droogstand buiten, veertien
de zijkanten van de kuil, zodat het plastic
dagen voor het kalven gaan ze naar bin-
strak blijft. Nadat de tweede snede in de
nen. Ze krijgen de gehele droogstand het-
kuil zit, komt er zand over de kuil. Jan:
zelfde basisrantsoen en veertien dagen
“We stoppen veel energie in het maken
voor afkalven aangevuld met Transitie-
van een goede kuil. Ook de loonwerker
brok. Zodra de koe aanstalten maakt om
is enorm secuur in het goed verdelen en
te gaan kalven, verplaatsen we haar naar
aanrijden van de kuilen.
het strohok en krijgt ze het rantsoen van
Voorstander van KringloopWijzer
de melkkoeien.”
Voor de familie heeft fosfaat een grote
“Een koe houdt van een eentonig rantsoen”
Familie Winter past ook weidegang toe.
impact op het bedrijf. Ondanks dat ze De gezondheidskenmerken goede uiers
volgens BEX top draaien moeten ze veel
en benen krijgen binnen de fokkerijstra-
mest afvoeren. “We realiseren een hoge
tegie van Winter steeds meer aandacht.
opbrengst van grasland, maar mogen niet
“Op een groter groeiend bedrijf is ge-
meer bemesten of fosfaatkunstmest aan-
zondheid nog belangrijker om gemak-
kopen. Vanwege deze hogere opbrengst
We zijn niet alleen secuur op het mo-
kelijk te kunnen produceren. We willen
daalt de bodemvoorraad, verschraalt
ment van oogsten, ook gedurende het
niet met allerlei toeters en bellen het
de grond en komen we een keer op een
groeiseizoen proberen we het gras goed
dier pushen om meer te geven. Als ze
punt dat de opbrengst van ons land echt
te onderhouden. Voor een koe is het een
er de genetische aanleg voor hebben,
minder wordt. We hopen dat de Kring-
groot voordeel dat het vaste basisrant-
dan melken ze wel.” Winter bekapt
loopWijzer daarvoor een oplossing heeft.
soen van constante kwaliteit is. Een koe
en insemineert de koeien zelf. Verder
Dat als je kunt aantonen dat je top draait,
houdt van een eentonig rantsoen.”
past de ondernemer weidegang van de
ook meer mag bemesten. We hopen dat
veestapel toe.
de overheid hiermee akkoord gaat.”
Bedrijfsgegevens: Jan en Tiny Winter uit Vriezenveen runnen samen met hun kinderen Laura en Frank een vof onder de naam Winter’s Farm. Op het bedrijf lopen 230 melkkoeien (incl. droogstand) en 178 stuks jongvee. De koeien worden twee keer daags gemolken in een 28-stands carrousel. Het rollend jaargemiddelde bedraagt 10.681 kg melk met 4,18% vet en 3,54% eiwit en een leeftijd van 5,0. De leeftijd bij afvoer is 6,07 jaar met een gemiddelde productie van 50.756 kg melk per afgevoerde koe. In de fokkerij probeert Winter een duurzame koe te fokken, waarbij goed uier en goede benen het allervoornaamste is. Qua grond beheert het bedrijf 85 hectare grasland en 16 hectare mais op zandgrond, de overige mais wordt aangekocht. Op de huiskavel van 31 hectare wordt beweiding toegepast. Winter kuilt de eerste en tweede snede over elkaar. De gemiddelde opbrengst bedraagt 3.250 kg ds per ha met een VEM van 952 en een ruw as van 87 g/kg ds. Naast het basisrantsoen krijgt het melkvee Maximabrok Gluco in combinatie met Fresh Cow Supporterbrok (eerste 60 dagen). De ambitie van Winter is dat beide kinderen in de toekomst een volwaardig bedrijf kunnen hebben.
8
Plant
Snijmais: glansrijk verleden en veelbelovende toekomst Beckum wordt gezien als de bakermat
Onder meer oud-landbouwminister
van de snijmais in Nederland. Bij de
Gerrit Braks en Europarlementariër en
viering van het 750-jarig bestaan van dit
tevens streekgenoot Annie Schreijer-
Overijsselse dorp werd daar in september
Pierik waren naar Beckum gekomen om
uitgebreid bij stilgestaan. Eén van de
stil te staan bij de Beckumse maishisto-
conclusies: mais zal in de toekomst
rie. Op 16 september vond een speciale
minstens zo belangrijk blijven.
maisstudiedag plaats waar de nadruk niet alleen op het verleden lag, maar
In 1949, tijdens een vergadering van de
juist ook op de toekomst van snijmais in
Rijkslandbouw Voorlichtingsdienst in
Nederland. Zwier van der Vegte,
het Wapen van Beckum ontstond het
bedrijfsleider van KTC De Marke,
idee om mais te gaan verbouwen.
schetste de mogelijkheden om met
Zes Beckumse boeren lieten maiszaad
vruchtwisseling, vanggewas en groen-
overkomen uit Amerika en werden daar-
bemester een impuls te geven aan een
kan - bij een beperking van 10%
mee de pioniers van de maisteelt in
milieuvriendelijke teelt van snijmais.
broeiverlies - al snel €125,- extra
Nederland. In het begin werd alleen de
Live demo van het maishakselen.
rendement per hectare opleveren.
korrel van de mais benut. In 1953
Tips van ForFarmers
kwamen de boeren op het idee om de
Thijs Braam, marketing manager plant
Robert Meijer, marketing manager
mais te hakselen en in te kuilen.
bij ForFarmers gaf praktische adviezen
melkvee bij ForFarmers, liet zien dat
Daarmee leverden ze ook een belang-
om veelvoorkomende verliezen bij het
het zetmeelgehalte in snijmais afgelo-
rijke bijdrage aan de mechanisatie van
in- en uitkuilen te beperken. Alleen al
pen 25 jaar met meer dan 100 g/kg
de snijmaisteelt.
het goed inzetten van een broeiremmer
drogestof is toegenomen. Snijmais lijkt hierdoor qua voederwaarde en afbraak-
V.l.n.r.: Burgemeester Sander Schelberg, Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik en oud-landbouwminister Gerrit Braks in Beckum.
kenmerken in de koe steeds meer op krachtvoer en is mede daardoor erg belangrijk voor een gezonde en efficiënte melkproductie. Hij wees daarbij ook op de positieve effecten van de glucogene energie van mais op de gezondheid en de vruchtbaarheid van melkkoeien. Tevens heeft snijmais door het lage P-gehalte en de hoge VEM-waarde een gunstig effect op de BEX/KringloopWijzer en fosforbenutting. Zijn conclusie: gras en mais vullen elkaar uitstekend aan en zullen ook in de toekomst een succesvol duo blijven.
Bron foto’s: Stef Bunte Fotografie
De specialist
9
Foto?
Gert Middelveld, teeltspecialist ruwvoer:
“Extra aandacht voor de bodem loont” “Het lijkt soms wel of veehouders zuiniger
opbrengsten tegenvallen. Met onze adviezen
De teeltspecialist begeleidt veehouders en
zijn op een koe van €1.000 dan op een
kunnen we de veehouder ondersteunen in
loonwerkers op het gebied van ruwvoerteelt,
hectare grond van €60.000. Het is aan mij
het realiseren van maximaal rendement.”
bemesting, rassenkeuze, oogst en conserve-
en mijn collega’s om te zorgen dat de
ring. Daarnaast fungeert hij als vraagbaak
veehouder die dure productiefactor
Voorafgaand aan het advies stelt de
voor de melkveespecialisten, als er
maximaal kan benutten”, vertelt Gert
teeltspecialist vragen als ‘Wat doe je met de
specifieke vragen zijn over gewasteelt of om
Middelveld. Hij vervult samen met vijf
grond, zijn er bijvoorbeeld storende lagen?
samen in het groeiseizoen bij de gewassen
collega’s de rol van teeltspecialist ruwvoer
Is er in het bemestingsplan nog ruimte voor
te gaan kijken. Hierbij wordt ook duidelijk de
bij ForFarmers.
de aanvoer van compost?’ Gert: “Organi-
samenwerking met de loonwerker gezocht.
sche stof is van levensbelang voor de grond,
Bovendien is de teeltspecialist werkzaam in
Deze functie is ontstaan vanwege de
want de grond geeft niet, de grond ruilt.
de regio en dus op de hoogte van alle
behoefte van de klant naar meer kennis over
Het bodemleven moet te eten hebben.
plaatselijke ontwikkelingen rondom gewas-
bodem en ruwvoerteelt. “De veehouder
Een groenbemester na de mais is daarom
groei en weersomstandigheden in de regio.
investeert in goed uitgangsmateriaal en een
geen “moetje” maar een must. De kwaliteit
juiste bemesting om een maximale
van het grasland in het voorjaar van 2017
Gert: “Met mijn voorliefde voor ruwvoerteelt
opbrengst te halen. Bij een gezonde bodem
wordt grotendeels in de herfst van 2016
ben ik in mijn rol als teeltspecialist ruwvoer
zal dat ook uitkomen. Soms is er echter
al bepaald. Bijvoorbeeld door een onkruid-
helemaal in mijn element: samen met de
onvoldoende aandacht voor bijvoorbeeld pH
bestrijding of het doorzaaien van een
veehouder en loonwerker werken aan een
of organische stof en dan kunnen de
grasperceel.”
maximale opbrengst van gras- en maisland.”
10
Nieuws
Kijken naar de koe tijdens de Staldagen
De CRV ForFarmers Staldagen zijn een mooi voorbeeld van
Samen met een specialist van ForFarmers beoordelen de aan-
praktische kennis delen in de regio: lokaal, op het boerenerf,
wezigen de conditie van de koeien, de klauwen, het uier, maar
in ongedwongen sfeer, samen met een aantal collega-boeren
ook de mest en de kuil. CRV liet zien hoe een merkertest – het
en de lokale medewerkers van CRV, ForFarmers en haar
onderzoeken van het DNA op basis van een haarmonster - in
dealers.
de praktijk werkt en hoe je hiermee de kalveren die de goede genen van vader en moeder hebben meegekregen beter kunt
Bij de Staldagen draait het vooral om de praktijk. Hoe breng je
selecteren.
je plan om efficiënter te werken tot uitvoering in de praktijk? Waar moet je op letten? Wat zijn belangrijke zaken? Welke
Wellicht kunt u nog aanhaken bij één van de laatste Staldagen?
signalen geven de koeien af?
Kijk snel op www.staldagen.nl en meld u aan.
“Goed boeren, is goed loeren”, aldus één van de bezoekers.
V-focus: ForFarmers levert beste advies Afgelopen zomer vroeg V-focus aan veehouders om aan te ge-
Vorig jaar werden de voeders van ForFarmers in een soort-
ven van welke zakelijke relatie zij het afgelopen jaar het beste
gelijk onderzoek van V-focus door veehouders al gekozen tot
advies kregen. Het
‘Beste Koop’. ForFarmers directeur Jan Potijk: “Voor mij is dit
betrof een open
een bevestiging dat we als ForFarmers de juiste strategie heb-
vraag. ForFarmers
ben gekozen: de strategie van focus op voer en schaalvergro-
werd hierbij het
ting. ForFarmers is niet alleen veel groter geworden maar ook
vaakst genoemd en
beter. Betere producten, een efficiëntere organisatie en een
nam daarmee de
beter advies naar de klant. Blijkbaar ervaren onze klanten dit
eerste plaats in op
als zodanig. Daarnaast verdient onze buitendienst een groot
de ranglijst.
compliment, zij hebben het uiteindelijk wel gedaan.”
FarmConsult
11
Bemiddeling in Vervangende VerwerkingsOvereenkomst (VVO) Iedere melkveehouder met een
registratie bij RVO en zorgen voor een
mestoverschot heeft te maken met de
correcte en zekere financiële afhandeling.
verwerkingsplicht. Wanneer uw dieren meer mest produceren dan u op uw land
Regel het nu
mag plaatsen, bent u verplicht een deel
We adviseren u om nu een prognose te
In 2016 gelden de volgende regionale
te laten verwerken. Hoeveel dit is, wordt
maken van het aantal kilo’s fosfaat,
verwerkingspercentages:
per regio aangemerkt.
welke u moet laten verwerken of via een
Regio
VVO moet vastleggen. Via de website van
Verwerkingsplicht 2016 (%)
Om aan de verwerkingsplicht te voldoen is
FarmConsult kunt u eenvoudig het
Zuid
55
het ook mogelijk om een Vervangende
aantal kilo’s fosfaat doorgeven waarvoor
Oost
35
VerwerkingsOvereenkomst (VVO) af te
u een VVO nodig heeft. Daarna wordt
sluiten. Hierbij neemt een collega-veehou-
alles snel en correct afgehandeld.
Overig
10
der de verwerkingsplicht van u over.
Aan het einde van het jaar kunt u de
U mag met meerdere landbouwers een
nauwkeurige berekening maken en
VVO afsluiten. De overeenkomst geldt voor
eventueel nog extra VVO’s regelen.
VVO’s goed regelen? Vraag uw dealer
een kalenderjaar. FarmConsult en enkele
Wilt u gebruikmaken van VVO’s dan dient
naar de mogelijkheden of ga naar
ForFarmers dealers bemiddelen in VVO’s.
dit voor 31 december 2016 geregistreerd
www.farmconsult.nl
Wij kunnen u volledig ontzorgen: we
te zijn bij de RVO.
regelen de contracten, verzorgen de
12
Reportage
De eerste schreden van
Shredlage in Nederland Rik Leijzer en melkveespecialist Henk Maalderink (rechts) inspecteren de zojuist aangevoerde Shredlage-mais.
Is Shredlage een hype of gaat deze
Gemengd voeren gebeurt al vele jaren bij
ook in de Shredlage-techniek, een
methode voor grover hakselen van mais
Leijzer. Het gemengde rantsoen stelt hij
methode voor het grover hakselen van
definitief doorbreken in Nederland? Rik
samen in overleg met Henk Maalderink,
mais die onder andere in de Verenigde
Leijzer behoort tot de eerste melk-
melkveespecialist bij ForFarmersmet
Staten breed wordt toegepast.
veehouders in ons land die zijn koeien
focus op de grotere bedrijven. Tot voor
Shredlage-gehakselde mais voert. De
kort werd aan het rantsoen altijd gedorst
besparing op structuurrijke aanvullingen
hooi toegevoegd voor voldoende struc-
“Goed aanrijden is een must”
in het rantsoen is voor hem al voldoende
tuur. Niet tot groot enthousiasme van de
reden om ermee door te gaan. Maar hij
melkveehouder. “Je hebt een aanvulling
verwacht ook positieve effecten op de
als gedorst hooi nodig voor de structuur,
Shredlage-hakselaars hakselen de mais-
gezondheid van de koeien en uiteindelijk
maar het heeft weinig voederwaarde. Het
plant in grovere delen van 18 tot 26 mm.
op de melkproductie.
is een investering, een gedoe om te voe-
De stengel wordt bij het hakselen ook in
ren en je blijft vaak zitten met resten.’’
de lengte uit elkaar getrokken. In tegenstelling tot andere methoden van grof
Rik Leijzer heeft in het Gelderse Etten een bedrijf met 300 melkkoeien en 170
Grof hakselen met goede korrelkneuzing
hakselen wordt bij Shredlage de korrel
stuks jongvee. Hij runt het bedrijf samen
Ook vanuit zijn loonwerkbedrijf keek
goed gekneusd, wat belangrijk is voor een
met twee vaste medewerkers en een losse
Leijzer al langere tijd naar mogelijkheden
optimale benutting van het zetmeel en de
hulp. Hiernaast is hij directeur/eigenaar
om via de mais voldoende structuur in het
voederwaarde van de mais.
van Loonbedrijf Meiland Azewijn B.V.
rantsoen te brengen. Zo verdiepte hij zich
Goed aanrijden is essentieel
De grovere delen van de Shredlage
overschakeling op Shredlage-mais en het
mais vragen om extra maatregelen om
achterwege laten van de structuuraanvul-
voor voldoende dichtheid van de kuil
ling zeker niet slechter geworden. Acht
te zorgen. “Bij het inkuilen kun je niet
op de tien koeien herkauwt uitstekend.
zorgvuldig genoeg zijn”, zegt Rik Leijzer.
Lebmaagproblemen zie je op dit bedrijf
“Daarom wordt de kuil niet alleen met
niet.” Leijzer wijst hiernaast op de be-
een shovel, maar ook door een trekker
sparing die hij behaalt. “Ik kocht jaarlijks
met verdichtingswals continu aangere-
voor zo’n €12.000,- hooi. De meerkosten
den (zie foto).
van Shredlage-hakselen zijn €60,- per hectare, wat bij 50 hectare neerkomt op
13
Een handvol Shredlage-gehakselde mais, gelijke deeltjes met een lengte van in dit geval 19 mm.
Structuur in het rantsoen
€3.000,-. Als de koeien het net zo goed
de aanschaf van structuuraanvullingen.
In 2015 kreeg Leijzer de gelegenheid om
of beter gaan doen, heb ik dus direct een
“De energiedichtheid in het rantsoen
500 ton Shredlage-gehakselde mais in
groot financieel voordeel.” Leijzer ver-
neemt met Shredlage toe, dus het kan
te kuilen. Gedurende het voorjaar van
wacht dat Shredlage op zijn bedrijf (met
haast niet anders dan dat de koeien er op
2016 werd het aandeel van die mais in het
een maisaandeel > 50%) meer gaat ople-
den duur meer melk van gaan geven.”
rantsoen stap voor stap opgehoogd en
veren dan alleen een kostenbesparing op
het aandeel van een andere aanvullende structuurbron in het rantsoen afgebouwd. Dit bood Leijzer de kans om te zien of
ForFarmers voert zelf onderzoek uit (video)
Shredlage-mais daadwerkelijk voor vol-
Bij recente proeven in Duitsland werd het effect van Shredlage (26 mm) vergeleken met
doende structuur in het rantsoen zorgt.
traditioneel, kort gehakselde mais. Hier werd geen verschil in melkproductie gemeten. Wel was bij de koeien die de Shredlage-mais kregen zowel de zuurtegraad in de pens als
‘Koeien herkauwen uitstekend’
de herkauwactiviteit hoger. Om de effecten van Shredladge onder gangbare Nederlandse
Een periode van een paar maanden is te
omstandigheden nog beter in beeld te krijgen voert ForFarmers in samenwerking met
kort om vergaande conclusies te trekken
Dairy Academy Oenkerk en Kamps de Wild onderzoek uit. Tijdens dit onderzoek worden
over de effecten van de Shredlage-mais
er voerproeven uitgevoerd. Twee grote groepen melkkoeien krijgen ofwel Shredlage-
op de gezondheid en de productie van
mais, of conventioneel gehakselde mais. Doel van dit onderzoek is om meer te weten
de koeien, maar de eerste signalen zijn
te komen over inkuilkwaliteit, rantsoensamenstelling en uiteraard de prestaties van de
volgens Leijzer en Maalderink positief.
koeien. Bekijk de video of vind meer informatie op: www.forfarmers.nl/shredlage
Maalderink: “Het herkauwen is met de
Bij het inkuilen kun je niet zorgvuldig genoeg zijn. Vandaar dat de kuil zowel door een shovel, als een trekker met verdichtingswals wordt aangereden.
Van een Amerikaanse Shredlage-specialist kreeg Leijzer een eenvoudige testmal. Als de deeltjes door de openingen kunnen, is de hakselaar goed afgesteld.
14
Korte berichten
Terugblik Ladies Day ForFarmers
800 trotse boerinnen op de Ladies Day 2016 De ForFarmers Ladies Day 2016 op 9 september in Arnhem was een dag vol ingrediënten voor een goed verhaal over wie je bent, wat je doet en wat je passie is. “We hebben zoveel mooie bedrijven, zoveel mooie verhalen te vertellen, en dat moeten we meer dan ooit doen”, benadrukte Yvon Jaspers. De aanwezige boerinnen inspireerden elkaar. Van een fietstocht tot Facebook, een column in de krant, een rondleiding voor een school tot het zelf maken van een video: de mogelijkheden om je verhaal over te brengen zijn legio. Een beestachtige locatie (Burgers’ Zoo), heerlijk weer en een prachtige fair (Beleef Landleven), maakten de Ladies Day compleet. Op naar volgend jaar… de Farm & Country Fair in Aalten. Reserveer 23 juni 2017 vast in de agenda!
Agenda
15
Regiotaps: klauwgezondheid Het is weer najaar, dat betekent tijd voor onze Regiotaps. Kort en krachtig ‘kennis’ tappen over actuele onderwerpen en vervolgens bijpraten met collega-melkveehouders in de buurt. Onder het genot van een hapje en een drankje natuurlijk. Dit jaar staan we in samenwerking met specialisten van het klauwgezondheids-centrum stil bij het belang van een goede klauwgezondheid. Daarnaast praten we u bij over de fosfaatwetgeving: wat zijn de feiten en waar kunt u op sturen? Meld u via www.forfarmers.nl/regiotaps aan voor één van onderstaande data:
Onze Boerderij: het lied dat jullie verhaal vertelt… Als kers op de taart liet Tessa Boomkamp horen hoe zij verhalen vertelt via haar liedjes. Ze schreef en zong “Onze Boerderij” speciaal voor de boerinnen op de Ladies Day. Een waar kippenvelmoment. En dat een goed verhaal snel rondzingt, dat blijkt. De video is binnen drie weken al 85.000 keer bekeken…
•
09 nov
Zaal Zwakenberg, Raalte
•
10 nov
Café-restaurant Spiekerman,
Winterswijk Meddo
17 nov
Zalencentrum De Nieuwe
•
Aanleg, Almen •
22 nov
Partycentrum Ensink,
Weerselo
•
23 nov
HCR Prinsen, Haarlo
•
30 nov
Johanneshoeve, Westerhaar
•
01 dec
Zalencentrum De Radstake,
Varsseveld • • •
07 dec Restaurant Pijnappel,
Klarenbeek
08 dec
Zalencentrum Assink,
Hengevelde
14 dec
Cafe Rest. Den Bremer, Toldijk
Bekijk hem op ons YouTube-kanaal, onze Facebook-pagina en op
Begin volgend jaar volgen de Regiotaps in de
www.trotsopboeren.nl. En… deel!
dealergebieden. Wij ontmoeten u graag!
Op uw manier, met uw omgeving.
Column Yvon Jaspers
In de war Al jaren komen er brieven van Neder-
overgevlogen om onze boeren te portret-
koeien af te koelen. En omdat de energie-
landse boeren uit het buitenland op onze
teren zodat ze zich aan de Nederlandse
prijs zo laag is, zie je in geen velden of
redactie. Boeren die hun leven in Twente
dames kunnen voorstellen. En ik moet je
wegen een zonnepaneel op een dak. Die
of Brabant achter zich hebben gelaten
bekennen: Ik ben in de war. Ik ben niet in
investering is te hoog als ouderwetse
om in het buitenland helemaal opnieuw
de war als het gaat om de liefde en de
kolengestookte elektriciteit zo goedkoop
te beginnen. Dat slokt natuurlijk al je tijd
dames en de brieven en over al wat
is. Dat kan je de Amerikaanse boer niet
en aandacht op. Een liefde vinden schiet
komen gaat. Nee, ik ben ik de war over
kwalijk nemen. Hij moet ook het hoofd
er vaak bij in. En bovendien, waar vind je
‘boer zijn’.
boven water houden.
De reden waarom veel boeren Nederland
Dat is mijn verwarring. Natuurlijk is het
Ik rol net uit het vliegtuig. Ben in de
verlaten is duidelijk. In Amerika, Canada
prachtig als alles kan en mag en geen
afgelopen maanden de hele wereld
of Oost-Europa liggen de kansen. Daar is
overheid je nog aan banden legt. Maar wat
ruimte, daar is vrijheid. Daar bouw je
ben ik trots als ik vanuit het vliegtuig
zonder vergunning een stal bij; daar
neerkijk op onze agrarische bedrijven.
breek je een huis af zonder dat iemand er
Windmolens en zonnepanelen sieren de
iets van vindt; daar koop je 20, 200 of
daken en velden. Hier wordt vooruitstre-
zonder moeite 2000 koeien erbij als je
vend geboerd met zorg en verstand. Niet
wilt uitbreiden. Alles kan, alles mag.
alleen in Nederland, maar ook in de
Het walhalla voor een boer.
landen om ons heen moeten boeren zich
haar (of hem)?
aan veel regels houden. En natuurlijk is Maar het heeft ook een schaduwkant. In
dat af en toe flink balen en word je er gek
mijn ogen ben je als boer ook een
van. Maar denk aan de lange termijn.
voorbeeld voor de burger. Boeren zijn pro-
Samen met hun collega’s in landen als
fessionals als het gaat om de zorg voor
Duitsland en Engeland, zijn onze Holland-
dier en milieu. Boeren zijn degene die het
se boeren koplopers. Op agrarisch gebied
dichtst bij de aarde staan. Letterlijk en
scoren ze uitmuntend en tegelijk zorgen ze
figuurlijk. Dat maakt ze ook zo woest
ervoor dat onze kinderen en kleinkinderen
aantrekkelijk. Het zijn letterlijk mannen
ook nog een mooie groene toekomst
(en vrouwen!) van de wereld.
tegemoet gaan. Dat vervult mij van trots!
Dus gaat boer zijn niet alleen maar over je eigen bedrijf. Het gaat ook om het goed overdragen van onze aardbol aan de volgende generaties. Neem Amerika, het land van de kansen, daar laten ze bij wijze van spreken buiten de airco draaien om
Pagina Yvon_VoertaalMelkvee.indd 1
Yvon Jaspers Meer Yvon www.trotsopboeren.nl
19-10-2016 09:24:29