Uitgave van Forfarmers pluimvee nederland
VOer
taal
Ronnie Simons
PLUIMVEE
NR 2 2015
6/7
‘Het zijn prettige dieren om mee te werken’ Een goed begin met Forza Pré-start
9
Onbehandelde hennen in de praktijk
10/11
2
Inhoud 02 Laten zien wat je doet, wordt steeds belangrijker
Strategie
‘Laten zien wat je doet, wordt
03 Column: Impact 04 Innovatie: Van klein idee naar grote impact 05 Column: Yvon Jaspers 06 Reportage: Wij dragen bij aan een duurzamere pluimveesector 08 Fokkerij: De markt is bepalend 09 Voorspelbaar topresultaat met Forza Pré-start 10 Reportage: Onbalans is funest voor onbehandelde hen 12 Nieuws & tips
Aan de consument laten zien wat je doet, kan op veel manieren (foto: Marian Claessens)
Dit voorjaar wijzigde ForFarmers de
Hoewel ik altijd in de melkveehouderij
organisatie van haar pluimveeactivitei-
werkzaam was, heb ik een brede
ten en introduceerde daarmee in de
interesse en mijn doel was om eens in
pluimveesector in Nederland een nieuw
een andere sector te kijken.”
gezicht: Richard Dijkstra. Hij stuurt sinds 1 april de pluimveeactiviteiten in
Waar ligt je ambitie?
Nederland aan. Een relatief nieuwe
“Het is mijn ambitie om als ForFarmers
sector voor de 35-jarige Fries uit
de partner te zijn voor pluimveehouders
Ureterp. Wat gaat hij precies doen en
op het gebied van voeroplossingen en
waar ziet hij kansen?
management. Wij bieden goed voer met voorspelbaar resultaat voor een
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Deze uitgave is gedrukt op FSC-papier.
Waarom pluimvee?
scherpe prijs en ondersteund door
“Wat mij aantrekt aan de pluimvee
een team van deskundige specialisten.
houderij is het innoverende vermogen, de
We zijn continu innoverend en geven
continue focus op het verbeteren van de
het beste advies voor ieder segment
technische resultaten en de kansen die er
of concept. Een goed voorbeeld is de
zijn voor de kip en het ei om in de
Maagscore; daarmee maak je de
toenemende voedselbehoefte van een
aandachtspunten voor een bedrijf heel
groeiende wereldbevolking te voorzien.
concreet.”
Column
t steeds belangrijker’
Impact
diens wensen en behoeften inspelen.
Het hoort bij mijn functie om
We profiteren nog steeds van de
zowel de markt als de verschil-
schaalvoordelen van de internationale
lende klantbehoeften goed in
organisatie – bijvoorbeeld op het gebied
beeld te hebben. Door deze
van kennis, innovatie en strategische
kennis te combineren met dat
samenwerking. En die voordelen
waar wij als ForFarmersgoed
kunnen we nu nog beter doorvertalen
in zijn, kunnen we waardevolle
naar de beste prestaties op het individu-
verbeteringen voor de sector
ele pluimveebedrijf.”
ontwikkelen.
Waar zie je belangrijke uitdagingen?
Dat begint soms heel klein, zoals de
“Werken aan een nog beter imago van
proef met Forza Pré-start op één bedrijf.
de pluimveesector is een van de
Nog geen jaar later heeft dit product heel
grootste uitdagingen de komende tijd.
veel tevreden gebruikers in Nederland,
Verantwoorde dierhouderij en aan de
België en Duitsland. Of neem de proef
consument laten zien wat je doet, wordt
met levende insectenlarven. Praktisch
steeds belangrijker. We kunnen als
zitten er nog allerlei haken en ogen aan,
sector trots zijn op het innoverende
maar door ermee te experimenteren,
vermogen, alleen mogen we dit best
vergaren we kennis en komen we verder.
wat meer uitdragen. In de versmarkt
Onbehandelde snavels bij leghennen was
zijn er volop kansen voor concepten.
ook een uitdaging. Samen met andere
ForFarmers heeft hier met het succes-
netwerkpartners zijn we daar vroegtijdig
volle concept Gildehoen al jaren
ingestapt om ervaring en kennis op te
Wat merken pluimveehouders van de
ervaring mee. Daarnaast blijven we de
doen. Onze klanten profiteren daar weer
organisatieverandering?
reguliere houderij van vleeskuikens en
van. Ook pluimveehouders zelf laten zich
“Dankzij de landelijke aansturing van
legpluivee continu verbeteren om
niet onbetuigd. Ieder jaar weer komen er
onze activiteiten staan we nog dichter
concurrerend te blijven in de wereld-
bij ons Innovatiefonds Farmers for
bij de klant en kunnen we sneller op
markt. Persoonlijk zie ik veel kansen in
Farmers geweldige ideeën binnen. Vaak
het verzamelen en analyseren van
geboren uit de combinatie van praktijker-
beschikbare data. Agroscoop is hier-
varing in de dierhouderij en een grote
voor een perfect middel. De analyse
passie, bijvoorbeeld voor techniek.
koppelen we – voorzien van een goed advies – terug naar de pluimveehouder.
Zo ontstaan ideeën, producten en
En met de kennis die we zo opdoen,
toepassingen met impact. En zo zorgen
kunnen we onze voeders verder
we er met elkaar voor dat ook een
verbeteren en waardevolle manage-
volgende generatie een boterham kan
mentinstrumenten ontwikkelen waar
verdienen in deze fascinerende sector.
ondernemers echt wat aan hebben.
“Werken aan een nog beter imago van de
Zo kan een pluimveehouder eerder
Rinze Exterkate
bijsturen, het resultaat vooraf beter
marketingmanager vleespluimvee
pluimveesector is momenteel een van de be-
voorspellen en dus een beter econo-
langrijkste uitdagingen”, stelt Richard Dijkstra.
misch resultaat genereren.”
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Innovatie
Van klein idee naar grote impact subjectief. Elektronische meting levert concrete waarden op. In combinatie met gegevens over de diergewichten, de productie en het eigewicht kan deze informatie gebruikt worden als sturingsinstrument voor de voerhoeveelheid. Jurylid Hans Bijleveld, redacteur bij het blad Pluimveehouderij, oordeelt: “Deze innovatie verdient een aanmoediging, met de kanttekening dat er meer kennis moet komen over wat precies te doen met de uitkomsten van de borstbreedtemeting.” Volgens Hans Klein Wolterink, accountmanager bij ForFarmers, is er al interesse getoond vanuit de fokkerij. “Het bijzondere van deze Het apparaat van Jörgens maakt een objectieve meting mogelijk.
vinding is, dat het ontwikkeld is door iemand die liefhebberij heeft in elektro-
Een kleine verandering heeft soms een
gen, weert hij ratten uit zijn stal. De jury
enorme impact en is daarom het delen
vindt dit een goed alternatief nu het
waard. Dat is de kerngedachte achter
gebruik van ongediertebestrijdingsmid-
het Innovatiefonds Farmers for
delen flink aan banden is gelegd. Het is
Farmers (IFFF). Het innovatiefonds
eenvoudig toepasbaar en relatief
stimuleert agrarische ondernemers om
goedkoop. Risico op insleep van ziekten
hun ideeën uit te voeren en hun kennis
zoals vogelgriep wordt hiermee sterk
te delen door tweemaal per jaar
verkleind. Het is bovendien een innova-
innovaties financieel te ondersteunen.
tie die niet alleen bruikbaar is in de
Met dit geld kunnen de ideeën verder
pluimveehouderij, maar ook in andere
ontwikkeld worden. Afgelopen zomer
sectoren.
kregen twee pluimveehouders een geldprijs uitgereikt: Wout Zanders uit
Borstbreedtemeting
Oirlo en Josef Jörgens uit het Duitse
Pluimveehouder Josef Jörgens uit het
Spelle.
Duitse Spelle ontwikkelde een methode om de borstbreedte bij hanen elektro-
Breed toepasbare ongediertewering
nisch te meten. Hij won daarmee de
Wout Zanders, pluimveehouder in het
aanmoedigingsprijs van 1000 euro.
Limburgse Oirlo ontving de prestigeprijs
De borstbreedte is een extra indicatie
van 2.500 euro voor zijn innovatieve
voor de conditie van hanen. Borstmeting
ongediertewering. Door draadmatten,
van hanen op zich is niet nieuw, maar dit
voorzien van het allerzwaarste weide-
gebeurt nu vooral door hanen op te
schrikdraad, rondom de stal te bevesti-
pakken en te bevoelen en is dus
nica en daarnaast nog eens gevoel voor dieren. Juist die combinatie is zeldzaam en dat maakt deze vinding zo interessant voor de praktijk.”
Wie bepaalt of iemand iets wint? De inzendingen worden door een vakkundige jury beoordeeld. De jury bestaat uit: Hans Bijleveld (redacteur vakblad Pluimveehouderij), Robert Bodde (chef redacteur rundveehouderij bij vakblad Boerderij), Han Swinkels (manager VIC Sterksel) en Zwier van der Vegte (hoofd praktijkcentrum Aver Heino).
Meer informatie of zelf een idee indienen? www.farmersforfarmers.eu
5
Column Yvon Jaspers
Top van de wereld De maand juni stond in het teken van
en pluimveehouderij en de plantaardige
Voor mij persoonlijk was de conclusie
de Relatiedagen in Heijen, Zwolle en
sector. Maar ook mensen uit de politiek
van al die discussies in het land dat de
Lochem en de Young Farmers Day in
schoven aan. Er werd enthousiast
‘oplossing’ dichterbij is dan je denkt.
Lochem. Er werd flink uitgepakt.
gepraat over trots op boeren: ‘Proud to
Boeren die openstaan voor hun omge-
Het terrein van ForFarmers veranderde
be a Farmer’. Wat is de rol van de
ving, die af en toe wat buurtbewoners
in een feestlocatie. De poffertjes, frietjes,
boeren als het gaat om het verbeteren
over het erf hebben lopen, die kinderen
suikerspinnen en springkussens vlogen
van het imago van de landbouw?
een rondleiding geven, die soms een
je om de oren. Er werd gemoedelijk
Hoe kunnen zij social media inzetten?
fotootje van hun bedrijf twitteren,
gebabbeld, handen geschud en bij de
Wat zijn manieren om de burger te
krijgen daar zoveel positieve reacties op
informatiestands werden de laatste
betrekken bij je eigen bedrijf? Wat is de
dat het smaakt naar meer. Natuurlijk
nieuwtjes uitgewisseld.
rol van ForFarmers daarin?
zijn boeren trots op hun bedrijf, maar als je eens door de ogen van een burger
Twee keer per dag leidde ik in de tent
Met diverse leden uit het directieteam
kijkt naar je eigen boerderij, als je ze
een forumdiscussie met uiteenlopende
als sidekick werd dat een gepassioneerd
vertelt over de keuzes die je maakt, als
ondernemers uit de melkvee-, varkens-
gesprek met de aanwezigen. Niks is
je ze laat ervaren hoe dat boerenbedrijf
mooier dan mensen die overlopen van
werkt, groeit die trots alleen maar.
enthousiasme, over hun bedrijf te horen vertellen. Niks is zo inspirerend als
En terecht, jullie horen bij de top van de
collega’s uit het vak horen praten over
wereld. Dat mag best vaker worden
dingen die hen zo succesvol maken.
gezegd. Dat is niet arrogant. Dat is
En als je dan buiten komt, het zonnetje
gewoon waar!
schijnt en er rolt een hamburgertje van de barbecue, is menig Nederlandse boer dik tevreden.
Yvon Jaspers Meer Yvon www.trotsopboeren.nl
Kijk hier ook voor een sfeerimpressie van de Ladies Days en de openhartige gesprekken die Yvon voerde met de directie van ForFarmers.
6
Reportage
‘Wij dragen bij aan een duurzamere
pluimveesector’
Ronnie Simons (l.) is positief over de Hubbard: “Het zijn kleine hennen, maar ze leggen gemiddeld wel meer eieren dan andere rassen.” Rechts Gerwin van Ginkel, jr. technisch specialist van PoultryPlus.
Met de opzet van traag groeiende
Cindy Simons. “We willen de maat-
Hubbard JA87 in de stal. De familie
kuikens speelt de pluimveesector in
schappij laten zien wat we doen en dat
Simons was het derde bedrijf in
op de maatschappelijke roep om meer
we dat op een verantwoorde manier
Nederland dat met deze dieren aan de
dierwelzijn. Deze kuikens zijn afkom-
doen. Er is veel discussie over dierenwel-
slag ging. Ronnie: “We hebben - als
stig van een mini-moederdier. De
zijn en milieu. Het langzaam groeiende
uitzondering - de dieren zelf opgefokt,
familie Simons in Lemelerveld werkt
kuiken is een antwoord hierop vanuit de
omdat de stallen anders toch leeg
op haar vermeerderingsbedrijf sinds
pluimveesector. Met het houden van
stonden.” Het tweede koppel is weer
2014 met de duurzame moederdieren
moederdieren die deze langzaam
zoals gewoonlijk: de hanen en hennen
van Hubbard (JA87). Het tweede
groeiende kuikens voortbrengen, dragen
arriveerden op het bedrijf op een leeftijd
koppel zit nu in de stal. Wat zijn hun
wij ons steentje bij aan een duurzamere
van circa achttien weken, vlak voordat
ervaringen?
pluimveehouderij.”
ze aan de legperiode beginnen. Simons is positief over de dieren:
“Duurzaamheid en dierwelzijn spreken
Mini-moederdieren
“Het zijn kleine hennen, mini-moeder-
ons enorm aan”, benadrukken Ronnie en
24 maart 2014 kwam het eerste koppel
dieren. Ze wegen aan het eind van de
Bedrijfsprofiel
ronde zo’n 2,4 kg, maar leggen gemid-
dieren ontwikkelde. Gerwin: “Het
deld wel meer eieren dan andere
WelFair voer is geconcentreerder dan
rassen. Ze houden een mooi verenpak-
gangbaar voer, dit komt de ontwikkeling
Ronnie en Cindy Simons vormen
ket en de schaalkwaliteit blijft tot het
van de mini-moederdieren ten goede.
een maatschap met Ronnie’s ou-
einde toe goed. Het zijn prettige dieren
Deze dieren eten minder, maar met dit
ders. Ze hebben drie kinderen en
om mee te werken.”
voer krijgen ze toch voldoende nutriën-
een vierde is op komst. Het bedrijf
ten binnen.”
is een gemengd bedrijf met melk-
Voerregime
koeien en pluimvee. De pluimvee-
Belangrijk bij de Hubbard JA87 is een
Voor- en nadelen
stallen zijn geschikt voor 9.000
strak voerregime. De hanen en hennen
Om de stal geschikt te maken voor
hennen en bijbehorend aantal
moeten gescheiden eten en de hanen
deze moederdieren, moest Simons de
hanen. Het melkveebedrijf omvat
voersystemen aanpassen. Dit bleek een
130 melkkoeienplus bijbehorend
redelijk goedkope ingreep, want hij
jongvee. Bij het bedrijf hoort 36
hoefde geen nieuwe voerpannen aan te
hectare land en ze huren nog vier
schaffen. Gunstig voor de pluimveehou-
hectare bij. Zo’n drie hectare is
der is het feit dat dit type moederdieren
in gebruik voor mais, de rest is
minder mest produceert en in een andere
grasland.
‘Het zijn prettige dieren om mee te werken’ moeten scherp gerantsoeneerd worden.
categorie van de mestwetgeving valt.
“Het eerste koppel voerden we de
“Daardoor heb ik een deel van de
Voeding: In de opfok krijgen de
eerste twee weken in de opfokperiode
productierechten kunnen verleasen.”
kuikens Vita Forza WelFair Opfok
onbeperkt, maar de hanen waren toen
Daar staat tegenover dat Simons nu
1 t/m 4. In de vermeerdering wordt
al fors gegroeid.” Technisch specialist
minder geld per broedei krijgt. “Geluk-
overgeschakeld op Vita Forza Wel-
Gerwin van Ginkel van PoultryPlus
kig wordt dit gecompenseerd door een
Fair Preleg tot de productie op gang
adviseerde daarom een streng voerre-
hogere eiproductie. Het is nu de kunst
komt. Vervolgens WelFair 1 en vanaf
gime. In de vermeerdering wordt het
om zo veel mogelijk eieren uit een hen
45 weken WelFair 2. Tevens wordt
WelFair voer ingezet dat ForFarmers
te krijgen, en dat lukt prima.”
WelFair Stimulo-voer gevoerd, wat
speciaal voor langzaam groeiende
het eigewicht stimuleert. Resultaten van de hennen op 65 weken: 214 geproduceerde eieren 197 afgeleverde broedeieren 87% gemiddeld bevruchtingspercentage; top op 94%. 41,3 kg voerverbruik
Dit type kip vraagt om een strak voerregime.
7
8
>> Vervolg van pagina 7
‘De markt is bepalend’ Wat is de visie van fokkerijorganisaties op het traag groeiende kuiken? We vroegen het vertegenwoordigers van Hubbard, Cobb en Aviagen.
Henri Bel, Hubbard: “Hubbard is al lang bezig met het fokken en vermarkten van trager groeiende rassen. Dat begon bijna 50 jaar geleden in de Franse markt, rond 2000 volgde Engeland en in Nederlandis het vanaf 2007 met de introductie van het ‘Beter leven’ keurmerk pas echt begonnen. Met name met de rassen Hubbard JA57 en JA87 bedienen we dit segment. Dit type moederdier wordt elders al langer ingezet, o.a. in Japan, Zuid- en Oost-Europa, Saoedi-Arabië en meer recentelijk de VS. Met de ‘Kip van Morgen’ blijft de vraag in Nederland groeien. Zeker sinds de supermarkten in 2013 besloten hebben om deze kip als basiskip in hun assortiment op te nemen. Daarnaast kiezen steeds meer supermarkten en bedrijven zoals KLM, Unilever en Struik Foods voor scharrelkippen van het ‘Beterleven-keurmerk met 1 ster’. Als een vleeskuikenhouder eenmaal met trager groeiende kuikens begint, wil hij niet meer terug. Het geeft veel meer werkplezier. Er is duidelijk minder uitval en er wordt (vrijwel) geen antibiotica meer gebruikt, terwijl het inkomen minimaal gelijk blijft.De trager groeiende kip wordt voor de Nederlandse supermarkten in heel rap tempo de standaard.”
Wout van Wolfswinkel, Cobb:
Henk Steenblik, Aviagen:
“Gevogelte en eieren zijn een
“De toekomst van trager groeiende
belangrijke bron van proteïne voor de
rassen in Nederland is afhankelijk van
mens. Cobb wil eraan bijdragen dat
retailers; die sturen de vraag. Welke
deze essentiële voedingsstof
vormen dit aanneemt, is afwachten.
wereldwijd beschikbaar en voor
In Nederland neemt de versmarkt
iedereen bereikbaar is. Daarvoor
25% van de opgezette vleeskuikens
zetten we innovatief onderzoek en
voor zijn rekening. In Frankrijk ligt het
technologie in. Om de wereldbevol-
aandeel langzaam-groeiend-concep-
king te kunnen voeden, is er behoefte
ten al jaren rond 20% en zie je een
aan efficiënte en rendabele rassen.
grote diversiteit aan producten.
Toch zien wij toekomst in de traag
Bijvoorbeeld leeftijd 49 – 81 dagen,
groeiende rassen. Mede omdat het
uitloop en groeisnelheid. In de rest
antibioticumgebruik bij deze rassen
van Europa is dit nog een niche-
bijna nihil is. De markt voor traag
markt. Aviagen heeft voor de diverse
groeiende rassen is wereldwijd nog
concepten inmiddels drie producten:
klein, maar zal komende jaren iets
Ross Ranger, passend in het ‘Kip van
groeien. Cobb heeft een samenwer-
Morgen’ concept. Hiervan zijn in
kingsverband met Sasso, een Frans
Nederland en Duitsland inmiddels
pluimveefokbedrijf gespecialiseerd in
een aantal ouderdierenkoppels
Label Rouge. Momenteel hebben we
opgezet. Daarnaast Rowan Ranger
twee commerciële lijnen, CobbSasso
dat past in het ‘Beter Leven’ concept.
150 en CobbSasso 175. Er wordt
Ook hiervan zijn in Nederland al
onderzoek gedaan naar nieuwe
enkele ouderdierkoppels opgezet.
lijnen, met name gericht op de ‘Kip
En ten slotte Rambler Ranger voor
van Morgen’. Komend jaar gaan wij
biologische concepten. De markt zal
een mogelijk nieuw product testen in
uiteindelijk bepalen of deelname aan
het veld. Met de traag groeiende
‘Kip van Morgen’ of ‘Beter Leven’
lijnen van Cobb hebben ondernemers
concepten de pluimveehouder
een keuze. En met een nieuwe lijn
economisch voordeel oplevert.”
hoopt Cobb met name op voederconversie en karkasopbrengsten te kunnen concurreren.”
9
Voeding
Voorspelbaar topresultaat met Forza Pré-start De voedingsbehoefte van een vlees
uniformer en hoger eindgewicht.
Forza Pré-start zorgt voor een gezonde
kuiken is de eerste 100 levensuren
Management is daarnaast een wezenlijk
goede groei en een lage sterfte. Het
anders dan in de vijf weken die daarop
onderdeel van een goede opstart.
resultaat: een betere opstart en minder
volgen. Daarom heeft ForFarmers een
Daarom heeft ForFarmers een stalkaart
uitval, en dat draagt weer bij aan
nieuwe Pré-start ontwikkeld. Dit voer
ontwikkeld met 10 handige manage-
voorspelbaar topresultaat met werk
in de vorm van hagelslag zorgt voor een
menttips.
plezier!
gezonde opstart en kuikens die beter presteren. Aanvullend hierop biedt
Aanvulling
ForFarmers u een stalkaart met
“Pré-start is een mooie aanvulling
10 handige managementtips.
binnen onze Forza-aanpak”, zegt Jaap Zonneveld, nutritionist vleespluimvee bij
Een goede start van de vleeskuikens is
ForFarmers. “Het is exact afgestemd op
een voorwaarde voor een goed
de specifieke nutriëntenbehoefte van
eindresultaat. Om dat te bereiken is
een kuiken tijdens de eerste levens
het belangrijk dat de kuikens de eerste
dagen. De groei van de veren is de
dagen voldoende Forza Pré-start opne-
eerste dagen beperkt, mede daarom is
men. Het streven is 100 gram in de
bijvoorbeeld de behoefte aan eiwit en
eerste 100 uur. Een goede opname
aminozuren anders dan in de weken
Forza Pré-start legt de basis voor een goed
resulteert in minder sterfte en een
daarna.”
eindresultaat.
In de praktijk…
Een goed begin Vleeskuikenhouder Marc Rensen
darmproblemen. En als het begin goed
Gemiddelde cijfers laatste 3 rondes
uit Raalte heeft zijn laatste rondes
is, dan merk je dat in de rest van de
Aantal groeidagen: 36,9
technisch goed gedraaid. Volgens
ronde”, vertelt Rensen. “Het voer is ook
Aflevergewicht (netto): 2,389 gram
hem ligt het mede aan een goed
fijner waardoor de kuikens het mak-
Groei/dag: 64,57 gram
begin. Al een paar rondes laat hij
kelijker opnemen. Ik ben in het begin
VC 1500: 1,197
zijn kuikens opstarten met Forza
ietsje meer tijd kwijt omdat ik de eerste
Productiegetal: 401
Pré-start. “Het voer is net iets
drie dagen extra bijvoer op plaatjes
Voetzoolscore: < 50
anders van samenstelling en ik
zodat ook de kleinere kuikens vlot voer
merk dat ze in die eerste week
kunnen opnemen, maar je ziet het terug
toch al net iets beter groeien. De
in de resultaten. Ik heb mooie unifor-
vertering liep goed, er waren geen
mere koppels.”
10
Reportage
Andy en Ad Siemons staan open voor vernieuwing. Vroegtijdig ervaring opdoen met onbehandelde hennen was dan ook een kolfje naar hun hand.
‘Onbalans is funest voor onbehandelde hen’ De pluimveehouderij stevent af op een
staan voor vernieuwingen. De pluimvee-
succes. “Het belangrijkste is dat de
verbod op het behandelen van snavels.
houders doen samen met een groep
kippen geen stress krijgen. Onbalans is
Andy Siemons doet inmiddels met het
andere ondernemers ervaring op met
funest.” Alles moet daarom op een
tweede koppel ervaring op met deze
hennen met onbehandelde snavels. Het is
gezonde, probleemloze legperiode zijn
onbehandelde hennen. Om pikkerij te
een ontwikkeling die volgens Andy niet te
gericht. Dat geldt natuurlijk altijd, maar
voorkomen is het belangrijkste dat de
stoppen is. Daarom vindt hij het belang-
als het bij deze hennen mis gaat, zijn de
kippen niet in onbalans raken. Voeding
rijk dat in de sector zoveel mogelijk
negatieve gevolgen groter. Onbehandelde
helpt daarbij.
praktijkervaring wordt opgedaan.
hennen kunnen ook wat agressiever reageren. Daarom zijn er verschillende
Als Andy Siemons over de historie van
Afleidingsmateriaal
afleidingsmaterialen in de stal te vinden,
het pluimveebedrijf vertelt, wekt het geen
Inmiddels zit op dit bedrijf het tweede
zoals haver-emmers (een idee van
verwondering dat deze ondernemer
koppel met onbehandelde snavels.
Eierhandel Van Beek) en pikblokken.
hennen met onbehandelde snavels in zijn
Door de in de eerste ronde opgedane
stallen heeft. Vader Ad was namelijk 25
kennis plus ervaringen van andere
Darmstoornissen voorkomen
jaar geleden al pionier op het gebied van
bedrijven en van zijn adviseurs heeft
Als alle basisregels voor het houden van
volièrehuisvesting en heeft altijd openge-
Andy in beeld wat bepalend is voor
leghennen worden nageleefd, is de kans
op problemen al fors verlaagd. Immers:
maar er komt meer bij kijken dan alleen
gezonde kippen zijn stressvrije kippen.
maar wat meer vezels erin.” Hij ziet dat
Dat gaat over alles: van het lichtregime
dit welzijnsvoer de kans op problemen
Andy Siemons heeft samen met zijn
en het klimaat tot de opfok en de
verkleint. Andy is positief; hij ziet
ouders Ad en Janny in Roosendaal
kwaliteit van het water. “De kleine
gezonde hennen die mooi in de veren
(NBr.) een pluimveebedrijf met
dingen maken het verschil.” Ook ruimte
zitten. Het is echter lastig vergelijken,
100.000 leghennen in een volière
in de stal is belangrijk, verwacht Andy.
omdat alle onbehandelde hennen nu op
systeem. De kippen zitten in twee
Op dit bedrijf zitten de kippen al ruimer
dit voer zitten. Hij overweegt daarom om
stallen met een bezetting van 14 tot 15 kippen per vierkante meter.
dan gemiddeld en daar verwacht hij nu voordeel van. Een belangrijk aspect is het voer. Darmstoornissen voorkomen is altijd belangrijk, maar zeker bij onbehandelde hennen: stress kan op de darmen slaan, maar omgekeerd leiden darmstoornissen tot onbalans en dus eerder tot problemen met pikkerij. Andy heeft balen met luzerne in de stal staan die als indicator gelden voor de darmgezondheid. “Als het niet helemaal lekker loopt, zie ik dat aan de luzerne.” Geheim van de smid ForFarmers heeft speciaal voer ontwikkeld om de kans op darmstoor nissen te beperken. Volgens Jac Matijsen, technisch specialist legpluimvee, is de precieze samenstelling het geheim van de smid, maar geeft het voer een rustige, goede vertering en betere darmgezondheid. “Het klinkt eenvoudig,
Bedrijfsprofiel
‘Je moet snel kunnen schakelen’ in de volgende ronde de helft van de hennen op dit voer te zetten en de andere helft op standaardcodes van ForFarmers; dit in samenspraak met de voerleverancier. Niet alleen het voer, ook het voeren is bepalend voor succes. “Rond het voeren wordt altijd even de rangorde bepaald. Daarom willen we niet te veel voerbeurten.”
Andy’s vrouw Nancy organiseert sinds 2,5 jaar (kinder)feesten en bijeenkomsten op het bedrijf. Een deel van de NOVOgen Brown-hennen is sinds vorig jaar niet behandeld.
“Het pakstation was een uitgelezen kans”,
Deze produceren op 66 weken
aldus Stefaan en Hermine Verhelle.
leeftijd 282 eieren per opgefokte hen bij een legpercentage van 85 procent. Bij de behandelde hennen is dat 279 eieren bij 87 procent legpercentage. De uitval bij de onbehandelde hennen bedraagt 3,8 procent tegenover 3,6 procent bij de behandelde hennen.
Snel handelen
De tijd tikt
De preventieve maatregelen om pikkerij
In de huidige ronde doen de onbehan-
te voorkomen heeft Siemons aardig in
delde kippen het technisch niet veel
beeld. Net zo belangrijk is het snel
slechter dan de behandelde (zie kader).
kunnen ingrijpen als het toch mis dreigt
Maar de productie mag van Andy nog
te gaan. Daarvoor beschikt hij over een
iets omhoog en de uitval omlaag.
aantal middelen waarvan het aanpassen
De komende tijd wil hij werken aan het
van het lichtregime een belangrijke is.
verder verbeteren van de resultaten.
Snel handelen is belangrijk, benadrukt
“We zijn met deze ronde heel voorzich-
de ondernemer. “En niet doormodderen,
tig geweest en daarom wat later
geen halve maatregelen nemen.” Vooral
opgestart.” Hij wil nu het optimum gaan
in die omstandigheden is de samenwer-
zoeken. Andy benadrukt nog eens dat de
king met de voeradviseur, dierenarts,
tijd doortikt. “Als we in 2018 aan de
opfokorganisatie Verbeek en de
eisen moeten voldoen, hebben we nog
begeleider van eierhandelaar Van Beek
maar één ronde om te proberen.”
cruciaal. “Je moet heel snel kunnen schakelen.” Andy voelt zich gesteund door zijn adviseurs en kan terugvallen
Nieuwe aanpak
op een dosis ervaring. Zo heeft
Medio 2016 introduceert ForFarmers
ForFarmersvia zusterbedrijf Reudink
een nieuwe voeraanpak speciaal voor
veel kennis in huis over de biologische
onbehandelde hennen. Er wordt nu
Om stress bij de hennen te voorkomen, zijn er
veehouderij. Dat komt nu goed van pas,
praktijkervaring opgedaan.
in de stal verschillende afleidingsmaterialen
omdat veel principes uit deze sector
We houden u op de hoogte.
te vinden.
bruikbaar zijn voor de gangbare sector.
11
Nieuws & tips
Levende insecten als eiwitbron voor vleeskuikens
Nieuwe medewerkers
Samen met de vakgroep Entomologie
zijn echte alleseters en zijn relatief
van Wageningen Universiteit onderzoekt
makkelijk te kweken”, vertelt Albert
ForFarmers of levende insecten een
Dijkslag, Innovatiemanager pluimvee bij
geschikte eiwitbron zijn voor vleeskui-
ForFarmers. “Daar zit ook de winst en de
kens. De belangrijkste onderzoeksvraag
verduurzaming. Deze larven worden
is of de kuikens gezond en voldoende
gekweekt op reststromen uit de voedings-
snel groeien in vergelijking met een
middelenindustrie. Deze reststromen en
traditioneel dieet. Daarnaast wordt
de eiwitten daarin zouden anders in
Marco Blind is als accountmanager
bekeken of het bijvoeren van levende
biomassa terechtkomen, nu zijn ze
legpluimvee aangesteld in Zuid-Nederland.
insecten een positieve invloed heeft op
beschikbaar als voer. En mocht de proef
Marco is 47 jaar en heeft ruime ervaring in
het natuurlijk gedrag van de kippen.
succesvol blijken, dan hebben we er dus
de agrarische sector, waaronder vijftien
een alternatieve eiwitbron bij.” Het zal nog
jaar als specialist varkenshouderij.
V.l.n.r.: Rick Reimerink, Flip de Groot en Marco Blind.
Op het proefbedrijf van ForFarmers in
wel even duren voor het bijvoeren van
Nijkerk krijgen drie groepen kuikens
insecten in de praktijk op grote schaal kan
In Midden-Nederland is Rick Reimerink (31)
verschillende percentages van de larven
worden toegepast. “Nu is het nog redelijk
begonnen als accountmanager legpluim-
van de zwarte soldatenvlieg bijgevoerd.
kostbaar. Maar het is wel een goede
vee. Rick heeft zowel een Bachelor als
Een controlegroep krijgt een traditioneel
eerste aanzet. Als het positief uitpakt,
Master of Science opleiding genoten en
dieet. Omdat deze larven erg eiwitrijk zijn,
kunnen we het verder optimaliseren en
kiest heel bewust voor een commerciële
wordt tot 75% van een eiwitbron zoals
een belangrijke stap zetten richting
functie binnen onze sector.
soja vervangen. “De larven van deze soort
verdere verduurzaming”, aldus Dijkslag. Flip de Groot (31) is in Noord-Nederland
Brok’nproat
werkzaam als accountmanager legpluimvee voor ForFarmers en werkt daarnaast een deel van zijn tijd als specialist biologische pluimveehouderij voor Reudink. Flip heeft op het ouderlijk legpluimveebedrijf gewerkt en voor een broederij.
Website PoultryPlus PoultryPlus heeft een nieuwe website gelanceerd. Naast allerlei interessante en nuttige informatie vindt u hier ook filmpjes van alle opfokkers die met 1015NL
PoultryPlus samenwerken. Neem een kijkje op www.poultryplus.eu