UITGAVE VAN FORFARMERS PLUIMVEE NEDERLAND
VOER
TAAL
PLUIMVEE
NR 2 2020
Gezonde voetzolen; zo doe je dat
4/6
Arjan Meijer
8/9
‘Flexibel voeren past mij uitstekend’ Stalklimaat in het najaar
15
2
Inhoud 02 Flexibel voeren met VitaFlex 03 Column: Zomerperspectief 04 Apollo-FeetFit voor gezonde voetzolen
Nieuwe voeraanpak legpluimvee
Diereigenschappen bepalend in flexibele voera
“Er zitten grote verschillen
06 Voetzoollaesies voorkomen 07 De specialist: Wilko Vije 08 Reportage: Flexibel voeren past Mts. Meijer uitstekend 10 De zoektocht naar betere fosfaatefficiëntie 12 Split Feeding voor vleeskuikenouderdieren 14 FarmConsult: Wat zijn de opties op úw bedrijf? 15 Stalklimaat in het najaar 16 Problemen met wooden breast?
Wat goed is voor de ene hen, hoeft niet per definitie ook het beste te zijn voor de andere hen.
Het dieet van een topsporter wijkt over het
nutritionist Theo Schamp. “Terwijl alleen
algemeen behoorlijk af van wat een
al de omgevingstemperatuur behoorlijk
doorsnee consument gedurende de dag
wat invloed kan hebben op je eetlust,
naar binnen werkt. En niemand kijkt daar
kijk maar naar jezelf.” Dit inzicht was het
raar van op. ForFarmers trok die gedachte- startschot voor een reeks onderzoeken
Colofon Voertaal is een uitgave van ForFarmers. Voor meer informatie kunt u terecht bij ForFarmers, Lochem. Tel. 0573 – 288 800 E-mail: voertaal@forfarmers.eu www.forfarmers.nl In ons privacy statement op www.forfarmers.nl staat hoe ForFarmers omgaat met uw persoonsgegevens. Wenst u geen (marketing)communicatie van ForFarmers meer te ontvangen, dan kunt u dit aangeven via www.forfarmers.nl/mijn-gegevens. Overname van artikelen is mogelijk na toestemming van de redactie en met bronvermelding. Gedrukt op milieuvriendelijk papier.
gang door naar pluimvee, deed onderzoek
van het Nutritie Innovatie Centrum (NIC)
en introduceert nu VitaFlex, een flexibele
van ForFarmers naar de invloed van
voeraanpak die rekening houdt met de
diverse factoren op de nutritionele
verschillen tussen leghennen. Met VitaFlex
behoefte van leghennen.
worden de hennen gevoerd naar behoefte en draagt ForFarmers bij aan het beste
Uit het onderzoek kwam naar voren dat
resultaat in de stal en een beter rendement de genetische kenmerken van een ras, voor de pluimveehouder.
externe factoren zoals stalmanagement en huisvesting, en het beoogde techni-
“Als je er goed over nadenkt, is het best
sche resultaat van de pluimveehouder in
vreemd dat alle leghennen hetzelfde
hoge mate bepalend zijn voor de
voer krijgen, ongeacht het ras of
nutritionele behoefte van de leghen.
bijvoorbeeld het type stal waarin ze
Deze drie factoren vormen de basis van
gehouden worden”, zegt pluimvee
de voeraanpak VitaFlex.
Column
aanpak voor pluimvee
Zomerperspectief
tussen rassen”
De zomer was er één met ongekende temperaturen; 2020 is nu al op veel fronten een
Grote verschillen tussen rassen
energieniveau en de aminozurensamen-
“We merken dat alle veranderingen in de
stelling van de voeders. Én we hebben
afgelopen jaren – zoals nieuwe concep-
een ‘verzekeringspremie’ ingebouwd
ten, innovatieve huisvestingssystemen
voor een gezonde maagdarmfunctie.”
en wetgeving rondom bijvoorbeeld
De VitaFlex-voeders hebben daarnaast
onbehandelde snavels – bij pluimvee-
een optimale maalfijnheid en een stabie-
houders andere vragen en behoeften
le grondstofsamenstelling; kwaliteiten
oproepen en ook leiden tot een andere
waar ForFarmers al jaren op stuurt.
manier van werken”, vertelt Schamp.
bijzonder jaar te noemen. Waar ik de vorige keer sprak over de kansen en bedreigingen van deze coronaperiode, stel ik vast dat een deel van de genoemde kansen ook werkelijkheid is geworden. De legpluimveesector maakt een positieve tijd door. De vraag naar Nederlandse en Duitse
“Dat was één aspect. Daarnaast
Vier reeksen
ontdekten we in ons onderzoek dat er
De voeders in het nieuwe VitaFlex-as-
een groot verschil in nutriëntbehoefte en
sortiment sluiten door de flexibele
voeropname is tussen rassen. Ook hun
aanpak volledig aan op de behoeften van
gedrag verschilt.” Beide aspecten
de hennen. Met vier verschillende
samen zijn gecombineerd in het nieuwe
reeksen – Prima, Maxima, Optima en
assortiment, dat volledig is afgestemd
Vital – is er altijd een reeks die past bij
op die unieke nutriëntbehoefte per ras
het beoogde technisch resultaat.
se markt beschermd tegen import juist door
technische resultaat van de legpluim-
De adviseur; uw eerste aanspreekpunt
een ander verhaal. Daar vormt de druk van de
veehouder.
Het voerprogramma gaat altijd samen
én rekening houdt met het beoogde
met advies op maat van de technisch
tafeleieren blijft onverminderd goed en daardoor liggen ook de prijzen op hogere niveaus dan voorheen. Bij vleespluimvee zien we een gemengd beeld. Binnen de concepten is de Nederlanddiezelfde concepten. Het reguliere segment is wereldmarkt en goedkoop vlees een aanzienlijke uitdaging. Wat mij betreft is dit hét moment om te kijken of we de Nederlandse
Geheim van de smid
specialisten. Zij beschikken over
Flexibel voeren geeft het beste resultaat
uitgebreide kennis op het gebied van
in de stal, zo blijkt in de praktijk. De
voer, stalmanagement en dierprestaties.
exacte samenstelling van de voeders is
Er wordt gewerkt met een duidelijk plan
het geheim van de smid, maar Theo
van aanpak. Tevens is er voortdurende
Schamp wil wel een tipje van de sluier
afstemming met broederijen en dieren-
oplichten: “Per ras optimaliseren we het
artsen.
Heeft u net als wij ideeën over hoe hier
Eerder dit jaar werden deze voeders en
bijvoorbeeld via het mailadres onder deze
deze aanpak uitgerold voor legouderdieren bij de broederijen en in de opfok. Vanaf deze zomer wordt de nieuwe benadering ook toegepast op legpluim-
grootafnemers – horeca, groothandels en industrie – op regulier+ concepten kunnen krijgen, zodat we ook die markt binnen Nederland ingevuld en beschermd krijgen.
invulling aan te geven? Laat het weten, column. Ik kom graag met u in gesprek. Michiel Schreurs Directeur Pluimvee
veebedrijven.
Reageren?
Mail naar voertaal@forfarmers.eu
3
4
Apollo-voeders
Apollo FeetFit voor gezonde voetzolen Voetzoollaesies zijn een belangrijke en
kens waarborgen. Overheid en pluimvee-
duidelijke parameter voor dierenwelzijn.
sector hebben samen een norm bepaald
op het gedrag van de kuikens en daar-
Aangetaste voetzolen zijn pijnlijk voor
om voetzoollaesies te monitoren en terug
door voetzoolproblemen veroorzaken.
het vleeskuiken, waardoor de dieren
te dringen.
plekken in de stal kunnen invloed hebben
Blijf alert
minder beweeglijk worden. Het gevolg is een lagere voer- en wateropname en
Oorzaak
Gedurende de hele looptijd van het
verminderde groei. Daarnaast is een
Er zijn veel factoren die in meer of
koppel moet er aandacht zijn voor de
aangetaste voetzool een ingang voor
mindere mate invloed kunnen hebben op
voetzolen. Vanaf 12 à 14 dagen worden de
allerlei bacteriën en ziekteverwekkers,
de voetzolen. Bij grote problemen moet
eerste tekenen vaak goed zichtbaar.
met mogelijk verhoogde uitval of afkeur
de oorzaak vaak gezocht worden in een
Daarnaast is de strooiselkwaliteit een
als gevolg.
slechte kwaliteit van het strooisel,
goede graadmeter. Echter ook bij mooi
onvoldoende ventilatie in de stal of de
rul strooisel is het belangrijk om dieren
In Nederland is de maximaal toegestane
kwaliteit van het voer. Echter ook
op te pakken en de voetzolen en het
bezetting gebaseerd op regels die het
onverwachte veranderingen in het weer,
beenwerk te beoordelen.
welzijn en de gezondheid van vleeskui-
lekkende drinknippels of donkere
Beoordeel voetzolen en beenwerk regelmatig, óók als het strooisel droog is.
5
Beoordeling voetzoolscore
verlaagd naar maximaal 39 kg/m2.
Adviezen van onze specialisten
De beoordeling op voetzoollaesies
De NVWA heeft onlangs aangekondigd
De vleeskuikenspecialisten van
gebeurt in alle Nederlandse
scherper te gaan toezien op deze
ForFarmerskomen op veel bedrijven
slachthuizen. Het slachthuis (of
verbeterplannen en de naleving
en zetten voor u de beste tips op
goedgekeurde controleur) beoordeelt
daarvan. Niet alleen vanuit wet- en
een rij:
de voetzoollaesies met punten. Per
regelgeving, ook vanuit afnemers en
1. Een goede strooiselkwaliteit is
koppel per stal worden 100 poten
verkopers van kipproducten wordt er
beoordeeld. Elke poot krijgt een van
steeds meer gemonitord op voetzool-
deze scores: score 0 - geen voetzool-
laesiescores om daarmee het dieren-
laesies, score 1 - matige voetzoollae-
welzijn te waarborgen. De noodzaak
strooisel. Zie kader Apollo FeetFit.
sies, score 2 - ernstige voetzoollaesies.
voor pluimveehouders om voetzool
3. Stel het klimaat in de stal af op de
De eindscore ligt dus altijd tussen 0 en
laesies te voorkomen of onder controle
juiste parameters passend bij het
200 punten. Hoe minder punten, hoe
te houden is dus groot.
jaargetijde. Let hierbij goed op
belangrijk. Gebruik bij voorkeur turf, houtkrullen of strobrokjes. 2. Zet voer in, gericht op droog
extreme temperatuurverschillen.
beter dit is.
Met name in voor- en najaar kan Scherp toezicht
het verschil tussen de hoogste
Bij een gemiddelde voetzoollaesiescore
Heeft u vragen en/of interesse in
jaarrond tussen 80 en 120 punten moet u
een FeetFit-scan, neem dan
een verbeterplan indienen. Bij gemiddeld
contact op met uw
120 punten of meer over een kalender-
ForFarmers specialist.
jaar moet de stalbezetting worden
dagtemperatuur en de laagste nachttemperatuur extreem zijn. 4. Controleer en ijk jaarlijks alle klimaatmeters, inclusief de sensoren voor RV en temperatuur. 5. Voorkom tocht en valplekken van lucht. Vaak wordt onderschat hoeveel leklucht kan ontstaan bij
Apollo FeetFit-voer Het complete Apollo-voerprogramma voor vleeskuikens richt zich op kuikens met een gezonde maag- en darmflora, lage uitval, sterk beenwerk en gezonde voetzolen. Alleen fitte kuikens leveren topprestaties en dragen bij aan de beste bedrijfsresultaten. In het Apollo-voerprogramma is de samenstelling van het voer afgestemd op de verschillende behoeftes van de vleeskuikens in elke levensfase. Apollo FeetFit-voer heeft een zeer positief effect op de strooiselkwaliteit in de stal. Uitgebalanceerde aminozuren zorgen voor een goede eiwitvertering, wat een overschot aan onverteerd ruw eiwit voorkomt. De extra toegevoegde vezels in het FeetFit-voer stimuleren en vergroten de spier- en kliermaag. Het verlaagt de darmpassagesnelheid en zorgt voor een betere vertering. Dankzij een afgepast mineralenniveau blijft de water-voerverhouding laag. Dit alles resulteert in droog strooisel en daardoor meer werkplezier. De voeropname en groei is bij kuikens gevoerd met FeetFit-voer iets rustiger vergeleken met overige Apollovoeders. Echter blijft de voederconversie hoog, wat erop duidt dat de kuikens het FeetFit-voer zeer efficiënt benutten.
deuren, ventilatoren, naden en kieren. Een rookproef kan dit heel eenvoudig zichtbaar maken. 6. Meet de wateropbrengst per waternippel. Zorg voor een lage druk en stel de hoogte van de drinknippels goed in. 7. Vervang de drinknippels elke 7 à 8 jaar. Na deze periode zien we veel problemen met natte banen door lekkende drinknippels. 8. Zorg voor een goede lichtverdeling in de stal. Bij een goede lichtverdeling verspreiden de kuikens zich goed door de stal, wat de strooiselkwaliteit ten goede komt. 9. Voorkom overbezetting. 10. Verwijder kuikenpapier uit de stal.
6
Diergezondheid
Voetzoollaesies voorkomen door vroeg en regelmatig controleren echter doorgaat, wordt de afwijking
vormen een goede basis. Daarna is de
erger en kan er geen spontaan herstel
sturing van ventilatie, verwarming en
meer optreden.
luchtvochtigheid in de stal echt maatwerk waarbij het streven is naar een ideale situ-
Naomi de Bruijn
Pijnlijke contactontsteking
atie. Realiseer je dat maar 30% van het,
De ontstoken voetzool ziet er meestal
door het kuiken, opgenomen water
donkerbruin tot zwart uit. Deze verkleu-
gebruikt wordt om te groeien. De rest
ring komt doordat de huid op de aange-
komt in de lucht en vooral in het strooisel
taste plek verdwenen is. Dit is te vergelij-
terecht. Het strooisel is een tijdelijke
ken met de situatie wanneer een mens
buffer. Vanuit het strooisel moet het vocht
een wondje onder de voet heeft. Een
weg geventileerd worden.
Wanneer u naar uw voeten kijkt, dan valt
vleeskuiken is niet in staat de aangetaste
op dat ze in vergelijking tot het lichaam
huid te ontsmetten en te voorzien van
Advies
eigenlijk maar heel klein zijn. Wel zijn ze
een pleister. Door continu contact met
Het beste advies is dan ook: controleer
van wezenlijk belang, ze zorgen ervoor
nat en plakkerig strooisel en daarin
tijdig en regelmatig de voetzoolkwaliteit
dat we mobiel zijn. Iedereen die wel eens
aanwezige bacteriën bestaat het risico
van de kuikens. Stuur het klimaat en de
een wondje aan een voet heeft gehad,
op een steeds erger wordende ontste-
strooiselkwaliteit bij als het nodig is.
weet hoe vervelend dit voelt en hoe dit
king. Onder de huid zijn zenuwuiteinden
Zorg voor een goede kwaliteit water; laat
het lopen beperkt.
aanwezig, die tijdens een verergerende
dit onderzoeken. Houd de water-voer
ontsteking wel degelijk geprikkeld
verhouding in de gaten. Controleer het
Voetzoollaesies komen bij vleeskuikens
worden. Daarom mogen we zeker stellen
drinkwatersysteem op lekkages en
regelmatig voor. We kunnen de kuikens
dat de aandoening uiteindelijk pijnlijk is
condensatie. Vervang tijdig de nippels en
niet vragen hoeveel last ze hiervan
en het dierwelzijn aantast.
reinig het drinkwatersysteem altijd
hebben, maar het is wel goed mogelijk
tijdens de leegstand. Pas de hoogte van
om deze afwijking van dichtbij te
Risicofactoren
het drinkwatersysteem minimaal 1 keer
bekijken. Voetzoollaesies hebben bij
De belangrijkste vraag is hoe voetzool
per dag aan (zeker in de laatste weken),
microscopisch onderzoek een vorm van
laesies voorkomen of genezen kunnen
zodat er geen vermorsing plaatsvindt.
ontsteking die wel ‘contactontsteking’
worden. Hierbij is het cruciaal om te
Stel een minimale ventilatie in waardoor
wordt genoemd. Dat wil zeggen dat ze
sturen op de belangrijkste risicofactor: het
het aanwezige vocht uit de stal wordt
ontstaan door een vorm van prikkeling
strooisel. Kies het juiste strooisel en streef
geventileerd. Controleer regelmatig de
op het voetzool oppervlak. Er is dus geen
naar droog strooisel. Houd hiertoe het
kwaliteit van de geproduceerde mest.
specifieke oorzaak in de vorm van één
strooisel los door bijvoorbeeld scharrel
Nattere mest en slechte vertering
irriterende factor, maar een groep
gedrag te stimuleren en dichtgeslagen
kunnen wijzen op ziekten. Laat dit dan
risicofactoren die hieraan bijdraagt.
strooisel los te maken.
onderzoeken. Voorkomen is beter dan
De belangrijkste risicofactor voor nat en
genezen, maar als er toch voetzoollae-
Nat en plakkerig strooisel is de belang-
plakkerig strooisel is vocht, vanuit het
sies ontstaan dan kunnen ze in een vroeg
rijkste risicofactor voor deze aandoe-
kuiken (via de mest) of vanuit het drink
stadium nog herstellen.
ning. Een contactontsteking begint
watersysteem. Uiteraard is het klimaat
plaatselijk en in een milde vorm kan
van zeer groot belang. Temperatuur en
Auteur: Naomi de Bruijn, pluimvee
deze herstellen. Wanneer de prikkeling
luchtvochtigheid bij opzet van de kuikens
dierenarts en patholoog, Royal GD
De specialist
7
Wilko Vije, specialist legpluimvee
“Gezondheid is mijn invalshoek bij de klant” Wellicht heeft u al kennisgemaakt met
hun koppels in de stal. Die data zijn zeer
hoe je ze kunt signaleren en de signalen
hem of zijn tips gezien in de filmpjes die
waardevol voor het dagelijkse manage-
in een vroeg stadium kunt herkennen.”
de afgelopen maanden via WhatsApp zijn
ment. Soms zijn er trends te zien die niet
gedeeld. Sinds maart is Wilko Vije bij
zichtbaar worden als je een legkalender
“Hygiëne komt regelmatig ter sprake in
ForFarmers in dienst als specialist leg-
invult. Of er vallen dingen op die we met
de gesprekken met klanten. Vanuit mijn
pluimvee. Met zijn achtergrond vanuit de
kleine voer- of managementaanpassingen
achtergrond weet ik hoe belangrijk een
diergezondheid is hij een mooie aanvul-
simpel kunnen verhelpen. Het heeft mij
goede hygiëne is. Ik zie nu in de praktijk
ling in het legpluimveeteam.
veel inzicht gegeven!”
hoe pluimveehouders door kleine aanpas-
“Net voordat Nederland thuis kwam te
Bij zijn vorige werkgever GD is Wilko als
zetten. Bijvoorbeeld door het niet meer
zitten door corona ben ik begonnen bij
wetenschappelijk onderzoeker betrok-
kruisen van de looplijnen. De infectiedruk
ForFarmers”, vertelt Wilko. “Het inwer-
ken geweest bij onderzoeken naar o.a.
op het bedrijf wordt dan direct lager, wat
ken verliep daardoor anders, maar zeker
coccidiose, autovaccins en salmonella.
het resultaat ten goede komt. Het is mooi
niet minder leuk. Ik ben in de eerste
“Voorheen was ik voornamelijk op de ach-
om deze kennis te delen en ook het resul-
periode veel bezig geweest met analyse
tergrond voor klanten bezig. De dieren die
taat te kunnen zien.”
van data uit Lay Insight; het manage-
ik bij GD zag, waren óf gezond óf heel erg
mentprogramma waarmee klanten
ziek. De problemen ken ik dus. Maar nu ik
24/7 inzicht hebben in de gegevens van
met collega’s meega naar klanten, leer ik
singen grote stappen qua hygiëne kunnen
8
Bedrijfsreportage
“Flexibel voeren lijkt mij voor elke pluimveehouder een uitkomst”, zegt Arjan Meijer.
Flexibel voeren past Mts. Meijer uitstekend Als hennen van een verschillend ras
In het Overijsselse Witharen houden Arjan
pluimveesector bouwden Arjan en Yvonne
duidelijk een andere nutritionele
en Yvonne Meijer 40.000 opfok- en 60.000
hun pluimveebedrijf op en door de jaren
behoefte, voeropname en gedrag hebben,
leghennen. Arjan schetst de situatie:
verzamelden zij een sterk team van
waarom zou je ze dan allemaal hetzelfde
“Naast de stal met opfokhennen zijn de
specialisten om zich heen. ForFarmers
voeren? Door te voeren naar behoefte,
leghennen verdeeld over een volièrestal
legpluimveespecialist Peter Venhuis is er
afgestemd op het huisvestingssysteem en
met 1 Ster Beter Leven keurmerk en een
één van, maar ook de dierenarts en
het productiedoel, bereik je immers een
volièrestal met vrije uitloop met het
broederij zijn vaste adviespartners.
beter resultaat. Tot die conclusie kwam
keurmerk 2 Sterren Beter Leven. Omdat
ook pluimveehouder Arjan Meijer toen
ik zowel de opfok- als de leghennen zelf
Rasspecifieke eigenschappen
bleek dat zijn nieuwe koppel leghennen
houd, zie ik precies hoe mijn dieren
Toen Broederij Verbeek overschakelde
lastiger opstartte.
presteren.” Als nieuwkomers in de
naar de NOVOgen-hen, koos Arjan voor de
NOVOgen White Classic. “Een hen met
zorgen voor een gezonde hen. In het
een reguleerbaar eigewicht, een
opfok- en startvoer hebben we iets meer
beperkte voeropname, een prettig
veiligheden ingebouwd. Als die fases
gedrag in de stal en die zich volledig kan
goed lopen, dan loopt het in de fases
geven voor de eiproductie”, licht Peter
daarna goed door.”
toe. “En dat merkte ik zodra ik mijn
Bedrijfsprofiel Mts. Meijer Arjan en Yvonne Meijer hebben een legpluimveebedrijf in Witharen (Ov) met 40.000 opfokhennen en 60.000
opfokhennen op het legvoer overscha-
Goede darmgezondheid is de basis
kelde”, vult Arjan aan. “Waar het in de
Ook heeft Arjan het aantal voerbeurten
opfokfase ‘vanzelf’ liep, moest ik in de
aangepast. “Voorheen voerde ik vaker op
legfase meer moeite doen voor een goed
een dag, maar nu beperk ik dit tot vijf
resultaat.” De pluimveehouder nodigde
voerbeurten om de voergoot goed leeg
toen de specialisten vanuit ForFarmers,
te krijgen. Ik voer ’s morgens om half 7
de dierenartspraktijk en de broederij uit
en half 10. De hennen hebben dan goed
aan de keukentafel. Een goede zet vindt
gegeten vóórdat ze naar buiten gaan,
Peter: “In een kritisch, open gesprek
zodat ze zich buiten niet volvreten met te
bespraken we de specifieke diereigen-
veel ballast. ’s Middags voer ik drie keer:
schappen van de NOVOgen-hen, haar
om 3 uur één voerblok van twee
De voederconversie zit op 2,02 gram en
nutriëntbehoefte, de gezondheids
voerbeurten met een korte tussenpoos,
we merken dat de hennen sneller op
situatie, het huisvestingssysteem én het
zodat elke hen voldoende aan bod komt.
volwassen gewicht komen. Met het
productiedoel op het bedrijf. Op basis
Om half 6 de volgende voerbeurt en de
rantsoen kunnen we sturen op het
van deze uitgangspunten hebben we de
laatste is om half 8. Om half 10 gaat het
eigewicht en de eischaalkwaliteit is zeer
voersamenstelling zó aangepast, dat
licht uit.” Het verschil na de aanpassin-
goed. Kortom: ook in de legfase loopt
iedereen zich erin kon vinden.” Elk type hen haar eigen voer “In overleg met de nutritionist van ForFarmers is als eerste stap het aandeel raap en het eiwitgehalte in het legvoer iets verlaagd. Toen liep het
leghennen van het ras NOVOgen White Classic. Enkele cijfers: • Eigewicht 64 gram/ei • Voederconversie 2,02 • Uitval 2,7%
het nu op rolletjes”, lacht Arjan.
“Ik wil voer dat optimaal aansluit bij míjn hennen”
Flexibel voeren Met het team rondom de boer houden ze de resultaten scherp in de gaten. “We kijken elke drie à vier weken hoe het loopt. De bevindingen koppelen we
meteen al beter”, herinnert de pluim-
terug naar de nutritionist en indien
veehouder zich nog. Maar het eigewicht
nodig stellen we het voer bij”, vertelt
steeg meer dan gedacht. “Op 92 weken
gen in voersamenstelling en -manage-
Peter. “Flexibel voeren past uitstekend
wogen de eieren 67,7 gram en de
ment merkt Arjan goed in de stal. “De
bij mij”, vindt Arjan. “Ik wil mijn eigen
grootste eieren werden te zwaar voor de
kip voelt zich comfortabeler en gedraagt
voer, dat optimaal aansluit bij míjn
plastic tray. Dat wilden we aftoppen.”
zich beter. We hebben praktisch geen
hennen. Zo haal ik de beste resultaten
Peter vertelt over de vervolgstappen:
buitennest-eieren meer en het veren-
en voorkom ik trammelant. En dat werkt
“Om de voeropname in de opstartfase te
kleed blijft mooi. De hennen vreten
toch het prettigst. Flexibel voeren lijkt
stimuleren, hebben we het energieni-
minder van de luzernebalen, wat een
mij voor elke pluimveehouder een
veau iets verlaagd. Ook hebben we
teken is dat het voer de darmwand al
uitkomst.”
gekozen voor makkelijk verteerbare
voldoende prikkelt. Voorheen lagen
eiwitbronnen en letten we erop dat de
coccidiose en clostridium altijd op de
vitaminen- en mineralenbehoefte bij
loer. Doordat de darmgezondheid van de
deze voeropname gedekt blijft. Het
leghennen verbeterd is, hebben we daar
belangrijkste is om het maagdarmstel-
geen last meer van”, constateert de
sel gezond en voldoende geprikkeld te
pluimveehouder tevreden. “De uitval ligt
houden. Daar zorgen we voor met de
nu na 66 weken op 2,7%. Dat was
juiste combinatie van fijne en grovere
voorheen hoger. Het eigewicht blijft
delen in het voer. Gezonde darmen
stabiel op een maximum van 64 gram.
9
10
Fosfaat
De zoektocht naar betere fosfaatefficiëntie Fosfaat en fosfaatefficiëntie; een
geleid tot een fors lagere fosfaatuitstoot
kunnen voorzien zijn beide soorten, zowel
onderwerp waar veel kanten aan zitten.
vanaf 2017.
mineraal fosfaat als gebonden fosfaat
In dit artikel belichten we verschillende
(fytaat), nodig.
en soms tegenstrijdige aspecten.
2 Dreigend tekort wereld voorraad fosfaat
1 Regelgeving vanuit NL en EU-overheden
Fosfor is een essentieel element voor al
3 Verminderen van fosfaat in diervoer
het leven op aarde. Het speelt een
Het is belangrijk om in de mengvoeder
Dierlijke mest bevat onder andere fosfaat
belangrijke rol bij de vorming van botten,
industrie te zoeken naar methodes om
en stikstof. Hoewel het belangrijke
de groei en productiviteit, maar ook in het
fosforgehaltes in het voer te verlagen.
meststoffen zijn voor planten, kunnen
energiemetabolisme van mens en dier.
Enerzijds omdat we een fosfaatover-
deze stoffen risico’s met zich meebren-
Fosfor is op verschillende manieren in
schot hebben in de mest van de dieren
gen voor het milieu. De EU heeft daarom
het voer aanwezig. Veel plantaardige
en anderzijds omdat er een wereldwijd
voor alle lidstaten nationale productie-
grondstoffen bevatten van nature
tekort dreigt aan mineraal fosfaat.
plafonds voor fosfaat ingesteld. Gezien de
fytinezuur of fytaat, een verbinding
ForFarmers voegt aan diverse voeders
hoge veedichtheid in ons land is voor
waarin planten fosfor opslaan. Daarnaast
fytase toe zodat het van nature aan
pluimvee-, varkens- en melkveehouderij
bevat voer toegevoegd mineraal fosfaat.
wezige fytaat beter wordt benut en er
in Nederland een hoger plafond ingesteld
Pluimvee kan fytaat niet of nauwelijks
minder fosfaat hoeft te worden toege-
dan voor veehouderijen in de andere
verteren. Alleen na toevoeging van het
voegd. Daarnaast investeren we actief in
Europese landen. Tot 2016 werd er meer
enzym fytase kan pluimvee het fytaat
onderzoek naar methodes om fosfor
fosfaat geproduceerd dan het afgespro-
benutten. Van mineraal fosfaat is de
gehaltes in het voer te verlagen.
ken nationale fosfaatplafond. Maatrege-
wereldvoorraad zeer beperkt, en worden
Dit doen we o.a. in samenwerking met
len die hierop volgden, zoals inkrimping
bij het huidige verbruik in deze eeuw al
Nutreco, Wageningen Universiteit en
van de veestapel en reductie van de
ernstige tekorten verwacht. Om in de
Vereniging Diervoederonderzoek
hoeveelheid fosfaat in mengvoer, hebben
nutritionele behoefte van dieren te
Nederland.
Onderzoek naar fosforbehoefte
Welke voermethode voorziet de dieren
ForFarmersis nauw betrokken bij diverse
Er wordt momenteel uitvoerig onderzoek
het beste van de voedingsstoffen op het
testprogramma’s van voerconcepten die
gedaan naar de fosforbehoefte van
moment dat ze deze nodig hebben?
de fosfaatuitstoot verder verminderen.
pluimvee, want hierover is nog steeds –
Een goed voorbeeld hiervan is de
Hierbij worden de fosfaatdata in de
met name voor legpluimvee en opfokdie-
toepassing van Split Feeding bij leghen-
systemen continu geactualiseerd en ze
ren – onvoldoende bekend. Uit lopende
nen. Legkippen hebben in de ochtend een
worden ook steeds nauwkeuriger. Dankzij
onderzoeken blijkt dat er zeker ruimte is
hogere fosforbehoefte. Door de hennen
deze nieuwe data kunnen we de optimale
om het fosfaatgehalte in het voer te
’s ochtends een ander – fosforrijker –
fosforbehoefte nog dichter benaderen en
verlagen, maar om de exacte behoefte te
voer te geven dan ’s middags, kan in die
zodoende de voerefficiëntie verder
kunnen bepalen, is meer onderzoek
behoefte worden voorzien zonder dat er
verbeteren.
noodzakelijk.
later op de dag te veel van wordt gevoerd. Met Split Feeding is het mogelijk de
Fosfaatefficiëntie pluimvee
Benutting fosfor uit fytaat verbeteren
fosforbenutting te verhogen en de
In 2019 hebben we de fosfaatefficiëntie
Naast het in kaart brengen van de
fosforuitscheiding via de mest met ruim
van pluimvee in Nederland over 2018 en
fosforbehoefte van de dieren is het ook
2% te verlagen.
voorgaande jaren in kaart gebracht; voor zowel leghennen als vleeskuikens. Omdat
belangrijk om te zoeken naar methodes waarmee we de benutting van het fytaat
4 Fosfaatefficiëntie
de data pas achteraf beschikbaar zijn,
kunnen verbeteren. Daarbij kan gedacht
Tot 2019 heeft ForFarmers de fosfaat
lopen de efficiëntiecijfers een jaar achter
worden aan hogere doseringen van het
efficiëntie van de Nederlandse melkvee-
(zie tabel). De fosfaatefficiëntie wordt
enzym fytase in het voer, het voorbewer-
en varkenssector gemonitord. Door
aangegeven in een percentage; hoe hoger
ken van grondstoffen of de grondstof-
voedingsstoffen nog doelgerichter toe te
het percentage hoe beter de fosfaatbe-
keuze voor het voer.
passen en door het gebruik van de
nutting. Uit de tabel blijkt dat de efficiën-
nieuwste generatie fytase-enzymen in
tie in kleine stappen is verbeterd.
Voermethodes als hulpmiddel
onze voeders zijn we in staat de fosfaat
Verder wordt er gekeken naar de
efficiëntie positief te beïnvloeden. Het
Vleeskuikens beste fosfaatefficiëntie
verschillende voermethodes.
Nutritie Innovatie Centrum van
De cijfers laten zien dat vleeskuikens het efficiëntst met fosfaat omgaan. Opvallend is wel dat vleeskuikens gehouden in
Gemiddelde fosfaatefficiëntie in % en aantal bedrijven in de waarneming
duidelijk lagere fosfaatefficiëntie
2017
2018
meer welzijnsvriendelijke systemen een realiseren dan vleeskuikens in een
Efficiëntie (gem.)
Aantal bedrijven
Efficiëntie (gem.)
Aantal bedrijven
Vleeskuikens regulier
64,5%
192
63,7%
187
Vleeskuikens welzijnssysteem*
49,2%
470
48,9%
458
Legkippen – regulier
16,2%
23
15,7%
19
Legkippen - welzijnssysteem*
15,5%
19
14,3%
18
Melkveehouderij
38,4%
2.273
38,4%
2.343
dat vooral vleespluimvee goed scoort qua
Vleesvarkens
54,4%
243
54,0%
245
fosfaatefficiëntie. Voor leghennen valt er
Zeugen
43,4%
95
41,8%
99
daarentegen nog veel te verbeteren. Het
Fok- en voerboerderijen (zeugen en vleesvarkens)
50,8%
62
48,6%
54
Split Feeding-concept is een stap in de
regulier systeem, nl. respectievelijk 49% en 64%. Bij leghennen zien we een veel lagere fosfaatefficiëntie en een minder groot verschil. Voor leghennen in het reguliere systeem bedroeg de efficiëntie 18% en voor leghennen in het welzijnssysteem 17%. In vergelijking met de veehouders in andere sectoren valt op
*) O m een zo zuiver mogelijke vergelijking te presenteren wordt de fosfaatefficiëntie bij pluimvee in twee hoofdcategorieën gerapporteerd: productie volgens regulier systeem en productie volgens welzijnssysteem (diergezondheid- en dierwelzijnsconcepten).
goede richting.
11
Split Feeding vleeskuikenouderdieren
Twee voerbeurten én meer kuikens per hen Tweemaal per dag voeren, dat klinkt gek
De natuur van een hen
zie je dat terug in een geringere massa
bij vleeskuikenouderdieren. De dieren
Als je hennen de vrije keuze geeft, pik-
en een kleiner formaat ei. In deze fase
hebben immers een enorme voeropna-
ken ze ’s morgens vooral de energie- en
heeft de hen ook behoefte aan energie
me. Desondanks is ForFarmers het Split
eiwitrijke voerbestanddelen op en hebben
en fosfor. Nadat in de eierschaalklier het
Feeding concept, dat al langere tijd wordt
ze ’s middags een voorkeur voor kalk (fig.
schaalmembraan is geproduceerd, begint
toegepast bij leghennen, ook bij vlees-
1). En dat is precies het principe waarop
de vorming van de eierschaal. Dit proces
kuikenouderdieren gaan testen. En met
Split Feeding is gebaseerd. Dit voerconcept
duurt ongeveer 20 uur en in die periode
succes! De positieve effecten blijken ook
speelt dus in op de natuurlijke behoeften
heeft de hen vooral behoefte aan calcium.
bij vleeskuikenouderdieren groot.
van de hen. Die wisselende voorkeur heeft alles te maken met de stofwisseling van
Dagelijks twee soorten voer
Het voeren van vleeskuikenouderdieren
de hen. Die verandert namelijk in de loop
Het Split Feeding principe is bij leghennen
komt nog secuurder dan bij leghennen.
van de dag onder invloed van de eivorming.
volop getest en wordt naar tevredenheid
De dieren hebben een enorme groeipo-
De cyclus van de eiproductie duurt ca. 24
bij meerdere klanten ingezet.
tentie en voeropname, het zijn immers
uur en begint doorgaans ‘s morgens vroeg
De hennen krijgen dagelijks twee soorten
vleeskuikens. Tot op heden worden de
met de ovulatie, die ongeveer 30 minuten
voer, afgestemd op de fase in de eipro-
meeste vleeskuikenouderdieren daarom
na het leggen plaatsvindt. In de daarop-
ductiecyclus: een energie- en eiwitrijk
één keer per dag gevoerd. Binnen één
volgende 3,5 tot 4 uur verplaatst de rijpe
‘ochtendvoer’ met voldoende fosfor, ge-
minuut worden alle voerlijnen volgedraaid
dooiercel zich door de eileider en wordt hij
richt op de vorming van het ei(wit), en een
en enkele minuten later zijn de voerpan-
omhuld met eiwit. Voor dit proces heeft de
calciumrijk ‘middagvoer’ met verlaagde
nen weer leeg.
hen vooral eiwitten en aminozuren nodig.
gehaltes aan energie, eiwitten, aminozu-
Krijgt ze hiervan te weinig binnen, dan
ren en fosfor, voor een optimale schaalvorming. Bijkomend voordeel: als meer
Fig. 1: Behoefte aan voedingsstoffen bij leghennen gedurende 24 uur Energie-opname
Opgenomen eiwit
Tekort
Tekort
4
45 RP (g) Overschot
25
2 Overschot
15 10
14
18
22
invloed op de fosforbehoefte van de hen.
0,5
Resultaten van proeven in Spanje Het idee voor Split Feeding is ontstaan
0,25
0 6
halen. En dat heeft weer een dempende
Overschot
0,75
1
hoeft de hen minder uit de botreserves te
Tekort
1
3
35
calcium via het voer wordt aangeboden,
Calciumopname
Calcium (g)
55
ME (kcal)
12
tijdens proeven in het Poultry Research
0 6
Tijdstip
10
14
18
22
6
10
14
18
22
Tijdstip
Tijdstip Standaardvoer
Vrije keuze
Centre in Spanje. Hier werd een koppel van 180 hennen, die al ouder waren
De opname van voedingsstoffen bij vrije keuze afgezet tegen het nutriëntenaanbod via standaardvoer. Bron: Trouw Nutrition
dan 90 weken, onderzocht. De testgroep
Fig. 2: Resultaten voerproef Split Feeding
concept, de controlegroep met een stan-
werd gevoerd volgens het Split Feeding
Controlegroep
Split Feeding
Verschil
daardvoer. De vraag was of Split Feeding
% sorteerbare eieren (week 91 tot 98)
66,74
69,26
+3,8%
een positief effect zou hebben op de kwa-
Vochtgehalte mest (g/kg)
778,5
710,2
-8,7%
liteit van de eierschaal. Doorgaans neemt
Stikstofgehalte mest (g/kg DS)
46,99
45,20
-3,8%
de kwaliteit van de eierschaal af naarmate
Kalkgehalte mest (g/kg DS)
82,54
79,18
-4,1%
de hen langer legt. Wat bleek: het aandeel
Fosforgehalte mest (g/kg DS)
16,96
16,60
-2,1%
sorteerbare eieren en de kwaliteit van
Bron: Trouw Nutrition
de eierschaal (dikte en gewicht van de
Klantconcepten
Oranjehoen op de Food100-lijst eierschaal) namen toe.
Breeders concept, met als doel een
Onlangs werd de Food100 lijst
Maar Split Feeding bleek nog meer
duurzamere kuikenproductie. Het concept
van 2020 bekendgemaakt; een
positieve effecten te hebben. De inzet
is gepatenteerd door Trouw Nutrition en
lijst met ondernemers die
van twee soorten voer zorgt voor een
is inmiddels op de markt. Dit jaar heeft
dagelijks werken aan een
beter rendement van het voer. Er ont-
ForFarmers het getest bij vleeskuiken-
beter en duurzamer voedsel-
staan minder overschotten of tekorten
ouderdieren in Nederland en Duitsland.
systeem. In de lijst met 50
in de voedingsstoffenvoorziening en het
De resultaten stroken met de resultaten
‘changemakers’ jonger dan 30
scheelt in voerkosten. Bovendien werd
van Trouw Nutrition R&D en veldproeven:
jaar staat ook Johan Leenders
ook een positieve invloed aangetoond op
betere eierschaalkwaliteit, besparing op
uit Swifterbant met zijn
het droge-stofgehalte van de mest en de
voerkosten omdat er minder voer per dier
Oranjehoen. Wij feliciteren
uitgescheiden hoeveelheden stikstof en
nodig is, en drogere mest.
hem van harte met de
fosfor (fig. 2). Investering
nominatie.
Hogere eisen aan de techniek
Uitgaande van de resultaten in de afgelo-
Johan houdt samen met zijn moeder Annelien
Split Feeding stelt wel hogere eisen aan
pen jaren kunnen de investeringskosten,
1 ster Beter Leven-scharrelvleeskuikens. In
de techniek en het management op het
voor een extra silo en de ombouw van de
2018 vonden zij het tijd voor een nieuwe
pluimveebedrijf. Er zijn twee voersilo’s
voerinstallatie, snel worden terugver-
uitdaging. De wens van de beide ondernemers
nodig, een nauwkeurig doseersysteem
diend. Dankzij de verminderde uitschei-
was een kip die er anders uitziet en anders
met weegschaal en een automatische
ding van stikstof en fosfor is Split Feeding
smaakt en die de kringloop op het bedrijf
overschakeling van het ene voer naar
bovendien, in het kader van de nieuwe
sluit. “Het Oranjehoen moet een meerwaarde
het andere. Het ochtend- en middagvoer
mestverordening, een interessant voer-
hebben voor de omgeving door innovatieve
wordt in een 50-50-verhouding ingezet.
concept voor de toekomst van de vleeskui-
maatregelen tegen bijv. fijnstof en door
Zeker in de beginfase, als een bedrijf net
kenouderdieren.
energieneutraal te produceren. Maar de kip
is overgestapt op Split Feeding, vraagt het twee keer per dag voeren extra aandacht. De praktijk bij leghennen Zowel in Nederland als in Duitsland past een groeiend aantal legpluimveehouders
moet ook voor de consument een meerwaar-
De voordelen van Split Feeding bij vleeskuikenouderdieren
de hebben in smaak en voedingswaarde.” Dit
• 1,5 – 2 kuikens meer per hen ➜
heid. De traag groeiende kuikens krijgen
hebben zij gerealiseerd met een aantal duidelijke pijlers onder hun aanpak: een goed leven voor de kip, gezondheid en duurzaam-
dit voerconcept toe. Hun ervaringen zijn
Meer eieren, met een iets hoger
lokaal voer zonder soja en de restanten van
lovend: naast een verbetering in de kwa-
eigewicht
biologische groenten en kruiden van de eigen
liteit van de eierschaal bij zowel oudere
• Betere eischaalkwaliteit
akkers. Die laatste zorgen voor de onder-
als jonge koppels, kunnen deze bedrijven
• Lagere mestafzetkosten ➜ vocht-
scheidende smaak en de oranje kleur van het
gemiddeld twee weken langer eieren van
gehalte 9% lager; en daarnaast
vlees. Leenders’ Oranjehoen is inmiddels te
sorteerbare kwaliteit leveren. Daarnaast
minder stikstof, fosfaat en calcium
koop (via koopeenkip.nl en vleeschenco.nl) en
hebben zij, naast een verbeterd voerren-
in de mest
is een mooi voorbeeld van hoe je door ‘out of
dement en lagere voerkosten, ook minder
• Lagere voerkoste
kosten voor mestafvoer. Nu ook voor vleeskuikenouderdieren Trouw Nutrition R&D ontwikkelde tussen
the box’ denken en samenwerking een nieuw onderscheidend product met meerwaarde
Deze voordelen zijn gerealiseerd en gevalideerd door Trouw Nutrition R&D en bevestigd op praktijkbedrijven.
kunt ontwikkelen.
2015 en 2019 het Split Feeding Broiler
Meer weten?
www.oranjehoen.nl
13
14
FarmConsult
Wat zijn de opties op úw bedrijf? In deze roerige tijden is het logisch dat u
vragen als: Is mijn milieuvergunning nog
“Hier is veel geld mee gemoeid. Daarom
nadenkt over uw opties in de toekomst.
actueel? Wat kan er binnen het bestem-
is het belangrijk om zo exact mogelijk te
Regelmatig popt bij pluimveehouders
mingsplan? Moeten er nog zaken op orde
weten wat de ontwikkelingsmogelijk
de vraag op wat de ontwikkelmogelijk-
gebracht worden in het licht van de
heden op een locatie zijn”, vindt
heden op een bepaalde locatie zijn.
stikstofproblematiek, het Besluit
Angelike. “Soms kan er op een locatie
Op het eigen bedrijf of juist op een ex-
huisvesting of Maatlat Duurzame
meer dan uit de verkooppapieren blijkt.
terne locatie die ze op het oog hebben.
Veehouderij?” Veel pluimveehouders
Maar andersom kan het natuurlijk ook,
Een Locatiescan veehouderij brengt dit
vinden de Locatiescan snel en gemakke-
dat de verkopende partij te positief is
voor u in beeld.
lijk. “Ze hoeven er weinig voor aan te
over de mogelijkheden.” De Locatiescan
leveren, het meeste verzamelen we zelf”,
draagt bij aan een reële prijsvorming
Pluimveehouders maken gebruik van
legt Angelike uit. Binnen enkele dagen
voor het object. Ook verkopers kunnen
de Locatiescan veehouderij van
ontvangt de pluimveehouder het over-
met deze scan hun locatie beter onderbouwd in de markt zetten.
FarmConsultom een beter beeld te
zicht. Geen wollig rapport, maar de
krijgen van wat er nu of in de toekomst
belangrijkste informatie over uw huidige
op hun eigen locatie mogelijk is. De
situatie en de ontwikkelmogelijkheden
Uw opties op een rij
specialist van FarmConsult brengt de
overzichtelijk bij elkaar. Wilt u alléén een
Wilt u ook een Locatiescan of Quickscan
situatie in kaart op basis van relevante
check van uw huidige natuur- en milieu-
laten uitvoeren of eerst meer infor
informatie zoals aanwezige vergunnin-
vergunningen? Dan is de beknopte
matie? Neem dan contact op met
gen, de omgeving en het bestemmings-
Quickscan veehouderijlocatie voldoende.
FarmConsult, onderdeel van
plan. “Met de ontwikkelingen rondom
ForFarmers, via 0573 – 28 89 89 of mail
stikstof is dit extra actueel”, weet
Koop geen kat in de zak
specialist bedrijfsontwikkeling Angelike
De Locatiescan wordt ook ingezet bij de
Maassen van den Brink. “We krijgen veel
aan- en verkoop van pluimveebedrijven.
naar farmconsult@forfarmers.nl.
15
Klimaat
Klimaat in pluimveestallen waar moet je op letten in het najaar? Het klimaat in een pluimveestal is van grote invloed op de gezondheid van de dieren. Pluimvee is immers zeer gevoelig voor tocht en kou. In het vooren najaar, wanneer het verschil tussen de dag- en nachttemperatuur groot is, kan het lastig zijn om het klimaat in de stal goed te houden. Pluimveeklimaat specialist Ruud van Wee geeft enkele tips en trucs. Ruud: “Het najaar, vanaf eind september, is een goed moment om alle apparatuur in de stal een keer bewust na te lopen. Door elk onderdeel afzonderlijk
Klimaatspecialist Ruud van Wee checkt wekelijks het klimaatsysteem in diverse pluimveestallen.
te controleren, wordt direct duidelijk waar eventuele problemen in de stal
Het makkelijkste voorbeeld hiervan is
Leggende dieren
zich kunnen voordoen. Observeer
de verdeling van de dieren in de stal.
Als de temperatuur ’s nachts tussen de
daarnaast dagelijks uw dieren.
Verdelen zij zich niet goed, dan moet er
5 en 10 graden komt, is er meer kans op
Zij geven duidelijke signalen af wan-
iets zijn wat hun ongemak veroorzaakt.
problemen. Vooral leggende dieren zijn
neer er qua klimaat, bijvoorbeeld door
En dan is het aan de pluimveehouder
zeer gevoelig voor tocht en kunnen bij
leklucht of tocht, iets niet in orde is.
om dit te vinden en op te lossen.”
deze temperaturen en verkeerde instellingen snel E. coli ontwikkelen. Bij deze dieren is het belangrijk om te controle-
Controleer deze onderdelen regelmatig op de juiste instellingen: • Onderdrukmeters; zijn de slangetjes schoon? • Klepmotoren.
• Check de werking van eventuele warmtewisselaars, luchtmengkasten of mestbandbeluchting.
• RV-sensor, opnieuw ijken.
ren of er ergens sprake is van leklucht. Met een rookproef wordt snel zichtbaar of er ongewenste luchtstromen ontstaan bij deuren, ongebruikte ventilatoren, via de mestbanden of bijvoorbeeld bij de uitloopschuiven. Check ook de werking van de warmtewisselaar, de mestbandbeluchting of de beunbeluchting.
• Temperatuursensoren ijken.
*) Voor de bandbreedte bij leg- en
• Bandbreedte* controleren, 6-7
ouderdieren is er een simpele reken
Meer info
som die kan helpen bij de instellingen:
Heeft u vragen, wilt u advies of
bandbreedte + streefwaarde staltempe
heeft u interesse in een rookproef
ratuur = 27.
of klimaatcheck? Neem dan contact
graden. • Check de ventilatiecurves, van zowel de minimum- als maximumventilatie.
op met uw ForFarmers specialist.
Afwijkingen bij slacht
Problemen met wooden breast? Incidenteel worden er bij geslachte
Met de juiste voeding en management-
kuikens afwijkingen in de borstfilet
maatregelen is deze schade te voorkomen
geconstateerd, de zogeheten ‘wooden
of tenminste sterk te verminderen. Het
breast’. Erg vervelend voor zowel de
Apollo-voerprogramma van ForFarmersis
vleeskuikenhouder als de slachterij.
qua samenstelling en aanpak helemaal
Er lijken veel factoren mee te spelen bij
gericht op een gezonde groei met een
het ontstaan ervan. Maar hoe kun je
gezonde spieropbouw. Dat is alvast de
het voorkomen?
eerste stap. Wat kunt u zelf doen qua
5. S tuur op een optimaal CO2-gehalte
management: Wooden breast is een verharding van de borstspier door beschadigd spierweefsel. De oorzaak moet gezocht worden in een lokaal tekort aan
1. Geef de kuikens zo vroeg mogelijk
(maximaal 3000 ppm op kuikenhoogte). 6. Probeer de eindvoorraad voer voor de
water en voer. 2. Stuur bij opzet op een cloaca-temperatuur van 40,5 C. o
zuurstof en voedingsstoffen, gecombi-
3. Zorg voor groei conform groeicurve;
neerd met een verminderde afvoer van
het gewicht op dag 7 mag maximaal
afvalstoffen. Het spierweefsel wordt
4,5 tot 5 keer hoger zijn dan op dag 1.
daardoor aangetast en de ruimte die zo
Check de cloaca-temperatuur bij opzet.
4. Zorg ervoor dat de kuikens regelmatig
volgende ronde zo laag mogelijk te houden. 7. W ilt u tarwe bijmengen? Overleg dit goed met de specialist. Intella Meat
ontstaat wordt ingenomen door
actief zijn, maar vermijd extreem
Mocht, ondanks alles, wooden breast
bindweefsel en vet.
verhoogde activiteit.
toch de kop opsteken, dan kan Intella Meat uitkomst bieden. Intella Meat is
Brok’nproat
een toevoeging die o.a. zorgt voor een betere bloed- en zuurstofvoorziening van de spiercellen. Het is uitgebreid getest en heeft naast een bewezen positief effect op filetkwaliteit ook een positief effect op groei en filetpercentage. Meer weten? Neem contact op met productmanager Rinze Exterkate, 06 2237 3309.
Online voer bestellen? Let op: per 1 december 2020 is online bestellen uitsluitend mogelijk via ons nieuwe bestelportaal my.forfarmers.nl de oude omgeving myforfarmers.eu komt te vervallen. Heeft u hier vragen over neem dan contact op via: pluimvee@forfarmers.eu of 088 024 8070.
0920NL