Mój Przedszkolak by Forum Media Polska

Mój Przedszkolak Bezpłatny magaz yn dla rodziców Od p rzed sz ko l a d o sz ko ł y

Sam to zrobię, Mamo!

numer 3 • czerwiec 2012

Szc zęś l iwy rod z ic

Trudna sztuka odmawiania dziecku

Zd rowie d z iec ka

Bzzz… groźne użądlenia i ukąszenia

TE MAT N U M E RU

Podróże z dzieckiem Domowy „małpi gaj”. Wywiad z Pawłem

Zawitkowskim

Mój Przedszkolak

Drodzy Czytelnicy!

pokój podczas podróży z dzieckiem? Niejeden rodzic powie, że to niemożliwe. Marudzenie, postoje, i to nieustające „Daleko jeszcze?”. Okazuje się jednak, że podróż z dzieckiem nie musi być koszmarem pod warunkiem, że odpowiednio przygotujemy się do niej wcze-

śniej. Zaangażujmy dziecko w pakowanie bagażu, zabawki w podróży wręczajmy po kolei, a w zanadrzu miejmy przygotowany zestaw zabaw dla

małego podróżnika. A gdy już uda nam się szczęśliwie dojechać na miejsce, pamiętajmy o takim zaaranżowaniu czasu w trakcie urlopu, aby zapewnić dziecku minimum aktywności fizycznej, która pozwoli rozładować emocje i wyciszyć się. „Nie twórzmy przy tym nawyków nadmiernej ostrożności i zabójczego, dla kreatywnej zabawy, uporządkowania aktywności dzieci” – przypomina w tym numerze Paweł Zawitkowski. Czyli w ruch niech idą piłki, a wspólne spacery niech staną się normą. Bądźmy jednak realistami. Wcześniej czy później zdarzy się mała katastrofa, w której na próbę zostanie wystawiona rodzicielska cierpliwość i tak ceniona w dzisiejszych czasach „konsekwencja w działaniu”. Z okazji Dnia Dziecka wszystkim Przedszkolakom życzę wielu atrakcji za oknem samochodu, które w czasie podróży pozwolą choć na chwilę odetchnąć rodzicom. Życzę miłej lektury,

Jesteśmy już na Facebooku! Dołącz do nas!

Mój Przedszkolak Bezpłatny magaz yn dla rodziców

Redaktor Naczelny

Infolinia

Katarzyna Grunt-Segień

0 801 88 44 22 61 66 55 800

Koordynacja projektu

Anna Gruszczyńska-Radecka anna.gruszczynska-radecka@e-forum.com.pl Reklama

Wydawca Wydawnictwo FORUM Sp. z o.o. ul. Polska 13, 60-595 Poznań www.mojprzedszkolak.com.pl redakcja@mojprzedszkolak.com.pl

Katarzyna Grunt-Segień

Iza Łagódka 61 66 55 779 iza.lagodka@e-forum.com.pl Daria Graczyk 61 66 55 778 daria.graczyk@e-forum.com.pl

Projekt graficzny/DTP

Yezioro Druk

ORTIS Nakład

120000 egzemplarzy Serwis zdjęciowy

Dreamstime

Spis t reśc i

Ad a p t a c j a w p r z e d s z k o l u

Te m at n u m e ru

4 Podróże z dzieckiem. Jak sobie radzić w sytuacjach kryzysowych Wywiad n u m e ru

10 Domowy „małpi gaj”, czyli jak dbać o rozwój ruchowy dzieci. Wywiad z fizjoterapeutą Pawłem Zawitkowskim Od p rzed sz ko l a d o sz ko ł y

14 Sam to zrobię, mamo! Jak kształtować czynności samoobsługowe, nawyki higieniczne i kulturalne przedszkolaków Zd rowie d z iec ka

21 Ochrona dziecka przed słońcem 23 Jak zapobiec odwodnieniu na wakacjach 26 Bzzz… groźne użądlenia i ukąszenia 30 Posiłki smaczne i zdrowe. Nie tylko dla niejadka Rozwój d z iec ka

32 Z abawki. Kupuj rozważnie! 36 Wakacje w Polsce dla aktywnych Szc zęś l iwy rod z ic

40 Trudna sztuka odmawiania dziecku. Jak to robić bez poczucia winy

44 K oniec z nieszczęśliwą rutyną. Plan dnia mamy przedszkolaka To się c z y ta

48 Seria z Rybką MiniMini W

n ast ę p n y m

n u m e rz e

Pierwsze dni w przedszkolu po wakacjach Dom bezpieczny dla dziecka Przedszkolak u dentysty Dziecko i komputer – zabawa pod kontrolą 2

Mój Przedszkolak

W art o

Mistrzowska kolekcja

inia obuwia dla chłopców, stworzona specjalnie dla małych sportowców i kibiców. Niebanalna kolorystyka i wzornictwo sprawiają, że marzy o nich każdy młody fan piłki nożnej. Elastyczne, wyprofilowane spody oraz przewiewne materiały świetnie sprawdzą się przy wszystkich sportowych okazjach.

d z

Uwaga rodzice!

Konkurs YOMI

achęcamy wszystkich rodziców do wzięcia udziału w konkursie, który przygotowała Firma Laboratoria Natury Sp. z o.o. Pierwszych 30 osób, które poprawnie rozwiąże rebus zamieszczony w bieżącym wydaniu czasopisma Mój Przedszkolak, otrzyma nagrodę w postaci jogurtowych rybek o smaku pomarańczowym – Yomi Omega 3.

e ć

Już Umiem!

owe pismo dla dzieci, pełne edukacyjnych gier i zabaw, które udowodnią, że pierwsze kroki w nauce mogą być przyjemne. W środku pomysłowe ćwiczenia rozwijające umiejętności pisania, liczenia i rozpoznawania figur geometrycznych, a wszystko w towarzystwie ulubionych postaci z bajek Disneya. W pierwszym numerze układanka kolorów i kształtów.

Yomi Omega-3 Rozmiar:25–36 Producent: BEFADO

r Doskonały smak pomarańczowego jogurtu r Wysoka jakość dzięki standardom produkcji GMP r Unikatowy i bogaty skład

GRY I ZABAWY

DLA ÓW MALUCH CH CIEKAWY ŚWIATA

NR 1/2012

I PLUT MIKI że wiedzą już,

SUPER NAUKA JEST

POZNAJ

w świat ssakó niezwykły ACIAMI WRAZ Z POST EYA ÓW DISN Z FILM

Zbieraj

LITERKOYWE

RT wy KAdo zaba

i dołącz

M MISIEM Z UKOCHANY

www.laboratorianatury.pl

www.egmont.pl

Szkoły unikają 6-latków przez odroczoną reformę Choć zgodnie z obowiązującą ustawą o systemie oświaty szkoły mają obowiązek przyjąć do I klasy sześcioletnie dziecko, to niektóre placówki starają się uniknąć tego wymogu.

roblem dotyczy przede wszystkim tych szkół w dużych miastach, które są przeładowane i nie dysponują kadrą przygotowaną do opieki nad sześciolatkami. Jak przekonuje były wiceminister edukacji Sławomir Kłosowski, jedynym narzędziem do wymuszenia na szkołach odpowiedniego standardu jest ustawowe określenie tego, co mają one oferować uczniom. MEN jednak na taki krok się nie decyduje, bo dostosowanie placówek wiązałoby się z olbrzymimi wydatkami. Dlatego wciąż pozostajemy w sferze zaleceń, w której resort podpowiada, jak powinno się pracować z sześciolatkiem, ale niczego nie wymaga. r 375 tys. sześciolatków może rozpocząć naukę w I klasie r 415 tys. dzieci w wieku 6 lat obowiązkowo pójdzie do szkoły w 2014 r. r 20 proc. sześciolatków rodzice zdecydowali się posłać do szkół w bieżącym roku szkolnym.

Źródło: Gazeta Prawna

Fot. Dreamstime.com

w nadchodzącym roku szkolnym

Te m a t n u m e r u

Podróże z dzieckiem Jak sobie radzić w sytuacjach kryzysowych Wielu rodzicom podróżowanie z dzieckiem kojarzy się z trudnymi, nieprzewidywalnymi i stresującymi sytuacjami.

Fot. Dreamstime.com

Oto kilka podpowiedzi, jak poradzić

odróż z dzieckiem w środkach transportu nie należy do łatwych. Podobnie jak dorośli, dzieci także mogą się źle czuć, kiedy muszą pozostać w ograniczonej przestrzeni. Noworodki, które nie skończyły tygodnia, nie mogą latać samolotem. Ich układ oddechowy i układ krążenia są jeszcze za słabe. Jeśli podróż nie jest naprawdę konieczna, raczej nie powinno się podróżować samolotem z dzieckiem, które nie skończyło przynajmniej dwóch miesięcy. Warto też zdecydować się na lot wieczorny, wtedy istnieje większa szansa, że dziecko będzie spało.

„Patrzcie dzieci, samolot leci…” – czyli dziecko na pokładzie Dzieciom do dwóch lat nie przysługuje osobne miejsce w samolocie – każde podróżuje na kolanach rodzica. Nie można też zabrać dla dziecka osobnego bagażu. Większość

sobie w trudnych warunkach w samolocie czy samochodzie.

CMY

linii lotniczych pozwala osobom podróżującym z dziećmi wejść na pokład w pierwszej kolejności. Oznacza to, że można spokojnie wybrać miejsce, umieścić bagaż podręczny w luku nad głową i uniknąć tłoku. Bez dodatkowych opłat wolno zabrać składany wózek lub fotelik samochodowy, który zostawia się przy samym wejściu do samolotu i odbiera w tym samym miejscu po podróży. W samolocie raczej nie ma problemu z podgrzaniem jedzenia dla dziecka albo otrzymaniem gorącej wody do przygotowania posiłku. Niektóre linie lotnicze zapewniają też miejsce do przewijania dziecka, akcesoria do pielęgnacji, poduszki i specjalne łóżeczka oraz drobne zabawki w prezencie dla malucha. Przed wylotem warto dowiedzieć się w liniach lotniczych i na lotnisku, jakie zasady aktualnie obowiązują, aby nie być zmuszonym do pozbycia się elementów swojego podręcznego bagażu. Artykuły te muszą oczywiście zostać okazane w trakcie kontroli bezpieczeństwa.

200x278_AcidolacLGG_120509.ai

5/9/12

10:32

M贸j Przedszkolak

Polpharma - Acidolac 1/1 C

CMY

Te m a t n u m e r u

Pa mi ętaj! Do bagażu podręcznego można spakować: qqpieluszki (jedna na każde dwie godziny podróży), qqwilgotne chusteczki, qqpapierowy ręcznik (przyda się, jeśli maluch zabrudzi ubranie albo siedzenie w samolocie),

qqulubioną przytulankę, a dla starszego dziecka kilka książek z naklejkami,

qqmleko lub inne picie oraz jedzenie, jeśli nie karmisz piersią, qqubranie na zmianę, qqmały kocyk (w samolocie może być zimno). Warto być na lotnisku na dwie godziny przed odlotem po to, by spokojnie nadać bagaż, zjeść lekki posiłek, a przed samym wejściem na pokład przewinąć dziecko. W samolocie, jeśli tylko ma się wybór, lepiej usiąść w pobliżu wejścia. Będzie bliżej do łazienki i łatwiej wyjść po lądowaniu. Dzieci do lat dwóch podróżują na kolanach rodzica, trzeba więc je umiejętnie przypiąć pasem do swojego pasa. Jeśli leci się pierwszy raz, warto poprosić stewardesę o pomoc. Należy też być opanowanym, by stres rodzica nie udzielił się dziecku. Trzeba nadto pamiętać, że obsługa samolotu jest po to, by w razie kłopotów pomóc. Do obowiązków rodzica należy dbanie o to, żeby dziecko nie uprzykrzyło za bardzo podróży współpasażerom.

Oto kilka pomysłów, dzięki którym podróżując samolotem unikniesz nerwowych sytuacji:

Korzystanie z toalety

W samolocie kołysze, czasem rzuca, a dziecko musi skorzystać z toalety. Zanim jednak posadzimy malucha na sedesie, pokażmy mu kabinę toalety i w kilku zdaniach uspokójmy; możemy też podczas załatwiania przez niego potrzeby fizjologicznej trzymać go za rączkę lub mówić do niego łagodnie przez cały czas.

Co warto mieć ze sobą w samolocie: • pieluchy • chusteczki nawilżane • zabawki (najlepiej nowe, którymi dziecko się jeszcze nie znudziło) • kilka książek do czytania (najlepiej z obrazkami) • kredki, blok • książeczki z naklejkami • picie (konieczne podczas startu i lądowania!) • słoiczki z jedzeniem dziecięcym (najwygodniejsze w użyciu) • ulubiony kocyk lub poduszkę dziecka • ubranie na zmianę na wszelki wypadek • coś ciepłego do ubrania przed wyjściem, jeśli wracamy z ciepłych krajów.

Zatkane uszy

Dajemy dziecku cokolwiek do picia lub jedzenia – ciągłe przeżuwanie i przełykanie albo całkowicie zapobiegnie zatkanym uszom, albo natychmiast je odetka.

Start i lądowanie

W tych momentach trzeba zapiąć pasy. Najczęściej odczuwa się delikatne sensacje żołądkowe – najlepiej wtedy odwrócić uwagę dziecka jakąś krótką historyjką, a konieczność zapięcia pasów wyjaśnić w prosty sposób: „Kiedy jedziemy samochodem też zapinasz pasy – samolot to taki inny samochód, tylko że nie jeździ po ulicy, a lata po niebie”. Dziecko może się przestraszyć hałasu silników samolotu, najlepiej więc już wcześniej opowiedzieć mu w formie historyjki z zagadką, jak przebiega lot.

Nuda w czasie lotu

Bezwzględne siedzenie na swoim miejscu wymagane jest tylko wtedy, gdy musimy mieć zapięte pasy – w pozostałym czasie, raz na godzinę lub w innych odstępach, urządzamy z dzieckiem krótkie spacerki po samolocie, opowiadając przy tym o tym, co oboje widzimy; staramy się też zainteresować je widokiem za oknem; to doskonała okazja do rozmów o zjawiskach atmosferycznych, choćby na temat „Skąd się

bierze deszcz”. Możemy też kupić wcześniej dziecku książeczki lub naklejki przeznaczone specjalnie na tę okazję, wtedy zainteresuje się ono naklejaniem lub słuchaniem bajeczki i nie będzie się już wierciło – przynajmniej przez jakiś czas. Najbardziej optymalną i komfortową sytuacją dla rodziców jest przespanie przez dziecko lotu; aby czuło się bezpiecznie, można je nawet przebrać w domową piżamę i przytulić, czekając aż zaśnie. Dla małego dziecka wolno też zabrać na pokład samolotu np. fotelik samochodowy. Maluch podróżujący jako INFANT (czyli do 2 r.ż.) nie ma wykupionego miejsca osobnego, ale siedzi na kolanach rodziców – nie ma wtedy problemu z jego uspokojeniem, jeśli jest wystraszony, przytuleniem czy ukołysaniem.

„Podróż na kółkach…” – czyli dziecko w samochodzie, autobusie lub pociągu Często jazda samochodem, pociągiem czy autobusem trwa „w nieskończoność”, a dziecko znudzone ciągłym przymusem siedzenia daje się we znaki wszystkim pozostałym pasażerom, w tym również kierowcy, co oznacza jego dekoncentrację i tym samym zmniejsza skupienie na trasie. Może to mieć fatalne konsekwencje. Podróż samochodem ma tę zaletę, że można w razie potrzeby zrobić postój, żeby maluch odpoczął, chwilę pochodził, zainteresował się tym, co pokazują mu rodzice. Jeśli podróż wyczerpała malucha, to najczęściej zaśnie i wtedy nie ma konieczności podejmowania jakichkolwiek działań. Natomiast jeśli dziecko się nudzi, niezbędny jest nam cały arsenał pomysłów na to, czym go zająć i zainteresować.

Mój przedszkolak

Znudzone dziecko w samochodzie

Zatrzymujemy się i zwiedzamy jakieś ciekawe miejsce poza programem wyjazdu. Zatrzymujemy się na miejscu postojowym, zjadamy posiłek i proponujemy krótką zabawę (wiele postojów i przydrożnych jadłodajni jest zaopatrzonych w miniplace zabaw dla dzieci). Dobrze jest wyjeżdżać z domu w długą podróż w godzinach wieczornych – naturalny rytm dnia dziecka spowoduje, że w niedługim czasie zaśnie i prześpi spokojnie większość trasy. Możemy też włączyć dziecku słuchowisko lub jego ulubioną muzykę z płyty.

Znudzone dziecko w autobusie

Najlepiej wybierać dla dziecka miejsce przy oknie, z dala od osi autokaru (żeby mniej trzęsło). Wykorzystujemy każdy postój w trasie i wychodzimy z dzieckiem z autobusu – niech pobiega lub załatwi się. Koniecznie zabieramy ze sobą niegazowany napój oraz przekąski, które nie powinny być słodkie ani zbyt pikantne (chipsy są bardzo niewskazane). Pozwalamy dziecku obejrzeć, co mama ma w torebce, opowiadamy o tym, co robi pan kierowca i na czym polega jego praca.

Co warto mieć ze sobą w pociągu: • przytulanka • poduszka i kocyk • kredki i ołówek • książki do czytania, kolorowanki, naklejanki • kilka zabawek • piosenki lub bajki na CD • karty „Piotruś” • gry zręcznościowe lub magnetyczne • pieluszki (jeśli dziecko ich potrzebuje) • wilgotne chusteczki • papierowy ręcznik • picie oraz jedzenie • ubranie na zmianę.

R EK L A MA

Specjaliści zdecydowanie odradzają zakup fotelików używanych dla dzieci z grup 0 – 1, gdyż producent udziela gwarancji bezpieczeństwa tylko pierwszemu właścicielowi fotelika. Nie należy także używać tych fotelików przez okres dłuższy niż 5 lat od daty zakupu. Zdecydowanie bardziej wytrzymałe są foteliki z grup: 9 – 36 kg i 15 – 36 kg. Producenci ostrzegają jednak, że nieumiejętne przechowywanie fotelików (w miejscu nadmiernie nasłonecznionym lub w niskich temperaturach) może uszkodzić trwałość materiału i obniżyć jego bezpieczeństwo. Najbezpieczniejszym miejscem mocowania fotelika w samochodzie jest środek tylnej kanapy – o ile jest ona wyposażona w 3-punktowy pas bezpieczeństwa – ponieważ zapewnia najlepszą ochronę dla dziecka podczas zderzenia bocznego ze względu na oddalenie od strefy uderzenia. Jeśli miejsce środkowe nie posiada pasa, to należy fotelik zamocować na tylnej kanapie za pasażerem. Znawcy zagadnienia nie zalecają przewożenia dzieci na przednim siedzeniu, chociaż polskie prawo dopuszcza taką możliwość, ponieważ maluch jest wtedy bardziej narażony na niebezpieczeństwo. Jeśli jednak trzeba przewozić dziecko z przodu, to należy odsunąć maksymalnie do tyłu przedni fotel pasażera i wyłączyć przednią poduszkę powietrzną. Poduszka stanowi bowiem śmiertelne zagrożenie dla dzieci w fotelikach montowanych tyłem.

WL_szczesliwe_przedszkolak.indd 1

Pa mi ętaj! Zasady pakowania bagażu podręcznego: qqzabawki, które zabieramy, powinny być nowe, albo takie, którymi dziecko dawno się nie bawiło (taka zabawka jest dla niego atrakcyjna i zajmie je na dłużej), qqnigdy nie dajemy dziecku wszystkich zabawek naraz; zbyt wielka ich ilość w jednej chwili sprawi, że malec nie zainteresuje się żadną z nich na dłuższy czas, qqpozwalamy dziecku dołożyć jedną lub dwie rzeczy, które wybierze sobie samo, qqpamiętajmy, by nie pakować dziecku niczego, co je pobrudzi, sklei paluszki itp.

Przewóz dzieci w fotelikach Wybór fotelika to niezwykle ważna sprawa. Bezpieczny fotelik musi mieć certyfikat. Foteliki, które odpowiadają właściwym normom, są oznaczone pomarańczową etykietą, na której umieszczony jest napis ECE R44, co oznacza określenie klasy dopuszczalnego ciężaru i adres producenta. Posiadanie tej homologacji jest równoznaczne z tym, że fotelik spełnia wymagania standardowe. Nie oznacza to jednak, że dany fotelik gwarantuje bezpieczeństwo.

20.04.2012 14:49

Te m a t n u m e r u

Zabawy w podróży Niemowlę

qq„A kuku”, qqzabawy na palcach, np. „Idzie rak…”, qqśpiewanie dziecku, qqpokazujemy dziecku książeczki, qqpacynki na paluszkach.

Dziecko

qqczytanie lub oglądanie książeczek czy kolorowanie, qqprzebieranie misia lub lali, qqodgłosy zwierzątek – „co robi hau hau” itd., qqzabawa w zgadywanki – „gdzie masz rączki?” itd., qqzabawa w skarby mamy – pokazujemy dziecku

L AT Dziecko

3-5 L AT

różne przedmioty z torebki i pytamy „co to jest?”.

qqtajemnicze znaki – opowiadamy dziecku, co oznacza mijany znak drogowy, qqlustro – jedna osoba jest lustrem dla drugiej i musi dokładnie naśladować jej miny i gesty, potem następuje zmiana,

qquczymy się razem nowej piosenki lub wierszyka, qqkto więcej – liczymy w określonym czasie, kto zobaczy więcej np. czerwonych samochodów, traktorów itp.,

qqco wiem o świecie – wymyślamy przedmiot lub zwierzę i opowiadamy o nim dziecku; jego zadanie polega na odgadnięciu, o czym mówimy.

Dziecko

1. Literki:

6-8

qqwyszukiwanie literek na rejestracjach

L AT

mijanych samochodów,

qqjedna osoba mówi słowo, a druga wyraz rozpoczynający się na ostatnią literę tego słowa,

qqwymienianie np. owoców na kolejne litery alfabetu.

2. Miasta: qqczytanie nazwy miejscowości od końca, qqwymyślanie rymów do nazw miejscowości.

3. Zdobywanie sprawności „Małego podróżnika” qqPrzygotowanie: kartka papieru z wyrysowanymi z lewej

Fot. Dreamstime.com

strony symbolami rzeczy/zwierząt, które dziecko powinno zauważyć z okna pojazdu (na przykład: samochód o określonym kolorze, drzewo, wiatrak, kościół, hotel, krowa, koń itd.); z prawej strony robimy wolne miejsce, w którym dziecko zaznacza kreskami lub kółeczkami ilość zauważonych rzeczy; potrzebna kredka lub ołówek oraz coś, co może służyć jako podkładka pod kartkę (grubsza teczka tekturowa, książka). qqPrzebieg gry: Dziecko, gdy tylko zauważy za oknem krowę, samochód w odpowiednim kolorze lub inny zaznaczony na kartce symbol, wstawia przy nim kreskę. W grze może brać udział także rodzic i rodzeństwo, wprowadzając w ten sposób element rywalizacji.

Wiesława Mądrowska

Małgorzata Warzkiewicz

Patrycja Danielewska

Redaktor prowadzący czasopisma „Doradca Dyrektora Przedszkola”; Dyrektor Przedszkola Rodzinnego „Mądrowscy” w Kołobrzegu

Nauczyciel dyplomowany, długoletni nauczyciel przedszkola

Mama Amelii (11 lat) i Antosia (2 lata)

M贸j przedszkolak

Wy wi a d n u m e r u

Domowy Wywiad z fizjoterapeutą Pawłem Zawitkowskim o przeciwdziałaniu wadom postawy i nadwadze u przedszkolaków oraz o zdrowym podejściu do wspólnego spędzania czasu z dzieckiem Jakie są najczęstsze wady postawy u przedszkolaków? Wbrew pozorom rzeczywiste wady nie są zbyt częste. Okres przedszkolny to czas dynamicznego dojrzewania dziecka, w tym rozwoju jego aparatu ruchu. Efektem tego procesu jest cała gama tak zwanych „zmian adaptacyjnych”, które często niepokoją rodziców: widoczne wypinanie brzuchów, koślawienie kolan, garbienie się, skręcanie tułowia, potykanie się, szuranie, koszenie, koślawienie stóp, niezgrabność ruchowa. Większość tych zmian ma charakter przejściowy. Ale nie można ich ignorować. W tym okresie szczególnie ważna jest naprawdę codzienna i intensywna aktywność fizyczna dziecka, pozwalająca jego ciału na uniknięcie konsekwencji utrwalania się zmian adaptacyjnych. Istotą rozwoju i dojrzewania jest ruch i dlatego rodzice mogą i powinni go dzieciom zapewnić od pierwszych miesięcy życia, tak by w wieku przedszkolnym pragnienie aktywności „sportowej” było już nawykiem. Jakie złe nawyki i przyzwyczajenia rodziców przyczyniają się do pogłębiania wad u dzieci? Jednym z najbardziej negatywnych i najtrudniejszych do wykorzenienia nawyków rodziców jest ograniczanie doświadczeń i aktywności fizycznej dzieci zarówno w domu, jak i poza nim. Nawał codziennych obowiązków, chęć „ochrony” dziecka, zwykłe zmęczenie, bałagan w organizacji dnia codziennego, brak świadomości wagi ruchu dla rozwoju dziecka, w końcu brak własnych nawyków aktywności ruchowej powodują, że rodzice z rzadka próbują aktywnie aranżować czas i warunki dla rozwoju ruchowego swych pociech. Tworzą za to nawyki stacjonarnej zabawy i nadmiernej ostrożności oraz zabójczego dla kreatywnej zabawy „uporządkowania” dziecięcej aktywności. Jakie niepokojące zachowania czy symptomy powinny zwrócić uwagę rodziców? W zależności od potencjalnych zaburzeń pierwsze symptomy mogą być naprawdę różnorodne. Najbardziej ignorowanym, ale ważnym objawem są choćby bóle głowy, częste okresy

Mój Przedszkolak

y „małpi gaj” zniechęcenia, niewyspania, znudzenia, omdlenia. Dziecko z rzadka zmienia pozycję, lubi stacjonarne zabawy, nie wymagające wysiłku. Nie wykazuje chęci aktywności fizycznej w żadnej formie. Kolejną grupą niepokojących symptomów jest ciągłe krzywienie się dziecka przy biurku, przy stole, na krześle, kanapie. Klasycznymi objawami są: permanentne skręcanie tułowia i miednicy w jedną stronę, ciągłe wystawianie jednego kolana przed drugie, kiedy dziecko stoi lub siedzi, przekrzywianie i /lub skręcanie głowy, unoszenie jednego ramienia, asymetryczne ustawianie łopatek, w końcu asymetryczne (ciągle w jedną stronę) ustawianie kręgosłupa w każdej pozycji i w trakcie ruchu. Nierównomierne „ścieranie” podeszw butów, koślawienie stóp z wyraźną zmianą stref obciążenia stóp – na przykład cała stopa jest bardziej czerwona od skóry na bokach stóp i lekko „zmacerowana”. Inną grupą są preferencje: obracanie się ciągle w jedną stronę, podskakiwanie głównie na jednej nodze, ciągłe siadanie na jednej pięcie. Nawet stałe niedomykanie buzi powinno nas już skłonić do uważnej obserwacji dziecka. W jaki sposób przeciwdziałać wadom postawy u dzieci typu koślawość kolan czy stóp lub płaskostopie? Rozwiązaniem problemu jest aktywność ruchowa, wszechstronna, ale ukierunkowana na określone zachowania dziecka. Chodzi o skakanie, wspinanie się, pokonywanie przeszkód o różnym stopniu skomplikowania, angażowanie całego ciała w granicach jego możliwości. Już w okresie przedszkolnym możemy zaproponować dziecku całą gamę różnych doświadczeń ruchowych: skakanie – gra w gumę, w klasy, skakanka, skakanie przez wirującą linę, trampolina; wspinanie się – małe ścianki wspinaczkowe, wycieczki z rodzicami do parku, lasu, obecność w parkach i na placach zabaw. Są także rowerki biegowe – rewelacja w profilaktyce wad stóp, hulajnogi, wrotki, pływalnia, zajęcia taneczne, wprowadzenie do sportów walki itp. Najważniejsze jest jednak stworzenie takich warunków funkcjonowania dziecka w domu, by nakłaniały do aktywności w każdej chwili. Na przykład: zamiast krzesła – piłka do siedzenia, poza tym trampolina, podwieszone pod sufitem drabinki, liny, huśtająca się platforma, malutkie pochylnie. Kopalnię pomysłów można znaleźć w specjalnie w tym celu zrealizowanych książce i filmie: „Mamo, Tato, co Ty na to? (część 2) I Nauka, i draka, czyli jak zadbać o zdrowie przedszkolaka i uczniaka” oraz na stronie internetowej www.mamotatocotynato.pl.

Coraz większy problem stanowi otyłość u dzieci. W jaki sposób jej zapobiegać? Nadwaga nie bierze się z powietrza, to choroba społeczna, patologia nawyków i stylu życia całej rodziny, rodziców, dziadków, wujostwa. Jeśli mamy problem z nadwagą dziecka, trzeba przede wszystkim zacząć od siebie samych, od zmiany naszych nawyków, preferencji żywieniowych. I muszą to robić wszyscy, którzy mają z dzieckiem do czynienia. Jeśli jedni pilnują reżimu, a inni pozwalają na małe „wyjątki”, nic z tego nie będzie. Jeśli ktoś z rodziny tego nie rozumie, to tragedia. Tragedia podwójna, ponieważ czyni krzywdę dziecku, a w konsekwencji również sobie, bo musi liczyć się z możliwością zmian chorobowych u dziecka, ze wszystkimi tego konsekwencjami i teraz, i kiedy dorośnie. Zarówno dziecko, jak cała rodzina powinna być pod opieką dietetyka, warto przebadać się również pod kątem endokrynologicznym, określić przyczynę nadwagi, ale nie tę namacalną, lecz jej podłoże, które pcha dziecko do „zażerania się”. Czasem są to nawyki otoczenia, czasem zakłócenia hormonalne, często emocje związane ze szkołą, sytuacją w rodzinie. To musi określić lekarz.

Jednym z najbardziej negatywnych i najtrudniejszych do pokonania nawyków rodziców jest ograniczanie doÊwiadczeƒ aktywnoÊci fizycznej dzieci zarówno w domu, jak i poza nim.

Jeśli chcemy zapobiec nadwadze i otyłości u naszych dzieci, musimy o tym pomyśleć już w pierwszych miesiącach ich życia, rozsądnie układać skład i częstotliwość posiłków, systematycznie, a jeśli trzeba – „podstępnie”, przyzwyczajać dziecko do aktywności fizycznej, tak by stała się ona wręcz rodzinnym rytuałem. A jeśli już „się stało”, jeśli nie pomyśleliśmy o tym wcześniej, wówczas nie mamy wyboru. Musimy zdecydować się na konsekwentne i racjonalne zmiany w stylu życia i diecie całej rodziny, inaczej będziemy odpowiedzialni za wszelkie konsekwencje otyłości naszego dziecka.

Wy wi a d n u m e r u

Jakie dyscypliny sportowe są najlepsze dla przedszkolaka? Wszystko zależy od wieku. Oczywistą formą aktywności „sportowej” będzie pływanie, taniec, każdy rodzaj skakania – skakanka, trampolina, gra w gumę, w klasy itp. Idealny będzie rowerek biegowy, hulajnoga, wrotki, u innych dzieci rolki. Pięcio-sześciolatki mogą już zaczynać przygodę ze wspinaniem się, nie tylko na placach zabaw, ale w parkach linowych lub nawet na małych ściankach wspinaczkowych. W tym wieku można „raczkować” – choć to naprawdę dopiero początki – ze „sportami walki”. Organizowane są też dla maluchów pierwsze zajęcia z gimnastyki sportowej. Ze względu na specyfikę tego okresu rozwoju są to raczej zajęcia ogólnorozwojowe. Bieganie to także dyscyplina sportowa, gonimy więc, bawiąc się w berka, organizujemy małe przełajowe przebieżki. Trudno nie wspomnieć o piłce, zbijaku itp. Supersportem jest puszczanie latawców czy gonienie za kółkiem kierowanym patykiem. Jak najlepiej zaspokoić u dziecka potrzebę ruchu w sytuacji, gdy na nic nie starcza rodzicom czasu? Odpowiedź jest prosta: trzeba znaleźć czas. Bo przecież na co innego warto ten czas przeznaczać? Ci, którzy spróbowali, wiedzą dobrze, że to się da zrobić niezależnie od stopnia naszego „zarobienia” i „zagonienia”. Możemy sobie to ułatwić, organizując dziecku warunki do ruchowych szaleństw w domu: piłki do siedzenia i skakania, mikrościanki wspinaczkowe na ścianach pokoju dziecięcego, choć czemu nie gościnnego…? Można zatrudnić osobę, która nas wyręczając, zajmie się edukacją fizyczną dziecka, ale chyba nie o to chodzi w rodzicielstwie. Nawet na wykupionych treningach potrzebne jest z początku „wsparcie” i obecność rodziców.

Buty dla dziecka nie powinny przeszkadzaç stopie w jej pracy i kontakcie z pod∏o˝em. Skoro mowa o aktywności fizycznej, na co zwracać uwagę przy zakupie obuwia dla dziecka? Niestety często zdarza się, że sprzedawcy, posiłkując się archaicznymi zasadami, nie potrafią celnie doradzić przy zakupie butów dla dziecka. Buty te nie powinny przeszkadzać stopie w jej pracy i kontakcie z podłożem, zatem: cienka, giętka, sprężysta podeszwa, zginająca się nie tylko w jednej trzeciej długości, licząc od przodu buta, ale też „skręcająca się” wokół osi długiej podeszwy. Wewnętrzna wkładka maksymalnie wąska, delikatnie tylko wyprofilowana. Cholewka buta maksymalnie niska i miękka, poniżej kostki, za to dobrze stabilizująca, obejmująca ściśle śródstopie dziecka. Sprawdzanie

sztywności zapiętka jest niepotrzebne. Są zapiętki „za sztywne”, nie ma zbyt miękkich. Jeśli kupujemy sandały, mogą to być również sandały „minimalistyczne”, z trzema paskami, bez zapiętka i bez pokrytych palców. Ideałem jest takie obuwie, które przypomina zwykłe tenisówki lub biegowe buty sportowe. Oczywiście mogą mieć one „normalny”, „poważny” fason, ale pod względem cech dynamicznych muszą przypominać sportowe obuwie. Wiele mówi się o potrzebie przytulania dzieci. Czy można jednak z tym „przedobrzyć”? Dotyk to baza rozwoju, to najważniejsza droga poznawania i komunikowania się z otoczeniem – „język ciała i duszy”. Żaden człowiek nie ma szans na w pełni harmonijny i prawidłowy rozwój, jeśli braknie w jego życiu podstawowej stymulacji – dotyku, przytulania, bodźców czuciowych, także stymulacji innych zmysłów: węchu, wzroku, słuchu, równowagi. Ta stymulacja to po prostu okazja do poznawania różnorodności świata nas otaczającego. Ale dziecko potrzebuje też „przewodnika”, kogoś, kto pomaga mu w tym świecie doznań bezpiecznie się poruszać. Dlatego nie wystarczy stwarzanie okazji do ich doświadczania. Rodzice muszą w procesie poznawania przez dziecko jego ciała i otoczenia aktywnie uczestniczyć. Od dawna podkreśla się, że emocjonalny, czuły dotyk, przytulanie się, kontakt fizyczny jest genezą harmonijnego rozwoju. Przytulanie to kontakt dwojga osób, potrzebny nie tylko dzieciom, potrzebny – w mniejszym, ale równie ważnym wymiarze – również dorosłym. Brak takich możliwości może powodować poważne zakłócenia w rozwoju, a w późniejszym wieku – zaburzać prawidłowe funkcjonowanie w grupie, prowadzić do ograniczenia wszystkich podstawowych funkcji ruchowych, emocjonalnych, poznawczych, społecznych. Jedyną wartą podkreślenia wskazówką jest to, by ów dotyk sprawiał przyjemność obu stronom i by im w tym konkretnym momencie było to potrzebne. Jeśli tak się dzieje, nie da się „przedobrzyć” z przytulaniem. Jeśli natomiast przytulanie zastępuje, „zamazuje” i wypycha na margines inne formy komunikowania się, warto się zastanowić, dlaczego tak się dzieje. Dziecko potrzebuje wszystkiego po trochu – przytulania tak, ale to tylko element całej gamy form ekspresji emocji i komunikowania się rodziców z dzieckiem. Zbliża się Dzień Dziecka. Chcielibyśmy obdarować nasze dzieci „mądrą” zabawką. Czym się kierować przy jej wyborze, aby jednocześnie bawiła i uczyła? To zależy od wieku, temperamentu, zainteresowań, możliwości czy ewentualnych ograniczeń dziecka. Najlepszy prezent to taki, który jest zrobiony lub zorganizowany przez samych rodziców. To może być również wymarzona zabawka, sprzęt lub wyjazd. O czymkolwiek dziecko

Mój Przedszkolak by nie zamarzyło, na pewno będzie się cieszyć, jeśli rodzice zorganizują mu w domu mały „małpi gaj”, wykorzystując do tego drabinki sznurowe, liny, piłki do skakania i siedzenia przy biurku czy choćby oglądania bajek, małą platformę, huśtawkę, trapez, na którym będzie mogło się bujać i szaleć, siedząc na piłce. Superprezentem będzie wypad lub cykl wypadów do parku linowego lub wielki, kolorowy, może nawet świecący latawiec. Prezentem, dającym szansę na „ciąg dalszy”, będą wielkie pacynki lub kukiełki wykonane przez rodziców albo superstrój ulubionego superbohatera. Potem, w Dzień Dziecka i każdy następny, można zorganizować wielkie „przedstawienie” z wykorzystaniem tych rekwizytów, na dodatek w scenografii wykonanej przez rodziców, oczywiście z superoświetleniem. Wymyślać można godzinami. Najlepszy prezent to taki, po zobaczeniu którego dziecko będzie wiedziało, że włożyliśmy w to wiele serca i czasu, a na dodatek możemy się nim bawić razem.

„MAMO TATO co Ty na to?” to projekt edukacyjny realizowany przez Wydawnictwo Marceli Szpak we współpracy z AGORĄ i telewizją TVN skierowany do przyszłych, świeżo upieczonych i tych już doświadczonych rodziców. Celem projektu jest upowszechnianie problematyki związanej z opieką i profilaktyką zdrowotną dzieci oraz wspieranie aktywnego i zaangażowanego rodzicielstwa, w tym podkreślenie roli rodziny i zaangażowanego ojca w nowoczesnym społeczeństwie.

Dziękuję za rozmowę. Rozmawiała Katarzyna Grunt

Paweł Zawitkowski Fizjoterapeuta, konsultant w Klinice Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. Autor i współautor publikacji i poradników na temat rozwoju, terapii i stymulacji małych dzieci. Autor bestsellerów, serii książek i filmów: „Co nieco o rozwoju dziecka” oraz „Mamo, Tato, co ty na to?”; www.mamotatocotynato.pl. Autor akcji „Czytać każdy może”; www.czytackazdymoze.pl. Znany jako „Zaklinacz dzieci” z programu Dzień Dobry TVN, występuje również w TVN Style, TVP1 i TVP2. Stały współpracownik i ekspert magazynu „Dziecko” i portalu www.edziecko.pl oraz innych czasopism parentingowych.

„Czytać każdy może” jest akcją promującą czytanie dzieciom i przez dzieci, czytanie w ogóle przy jednoczesnej promocji najlepszych pozycji polskiej literatury dla dzieci. Organizatorem akcji jest Wydawnictwo Marceli Szpak, a głównym partnerem medialnym są media AGORY: magazyn Dziecko oraz portal eDziecko.pl.

Od przedsz kola do sz koły

Sam to zrobię, mamo! Jak kształtować czynności samoobsługowe, nawyki higieniczne i kulturalne przedszkolaków Dom rodzinny jest tym miejscem, gdzie kształtuje się samodzielność dziecka oraz jego podstawowe nawyki dotyczące higieny i kultury bycia. To także rodzina rozwija w dziecku wszelkie przyzwyczajenia związane z utrzymaniem ładu i porządku w jego

Fot. Dreamstime.com

najbliższym otoczeniu.

Mój Przedszkolak

UMIEJĘTNOŚĆ 1 Fot. Dreamstime.com

Dziecko umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby

topień opanowania czynności samoobsługowych zależy głównie od treningu. Jeśli dotychczas nie przywiązywałeś do tego zbyt dużej wagi lub wyręczałeś dziecko i wykonywałeś za nie te czynności, to teraz musisz zintensyfikować swoje starania, aby twoje dziecko było samodzielne w przedszkolu.

Zakres czynności samoobsługowych, których wykonywania oczekuje się od przedszkolaka. Dziecko potrafi: qq▪ poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby; qq▪ w łaściwie zachować się przy stole podczas posiłków oraz nakryć do stołu i sprzątnąć po sobie po posiłku;

qq▪ samodzielnie skorzystać z toalety; qq▪ samodzielnie ubrać się i rozebrać; qq▪ dbać o osobiste rzeczy i nie narażać ich na zgubienie i kradzież;

qq▪ utrzymać porządek w swoim otoczeniu.

Uświadamiaj dziecku od najwcześniejszych lat, że brud to zarazki chorobotwórcze, będące przyczyną wielu chorób i infekcji pokarmowych. Ucz swoje dziecko mycia rąk przed każdym posiłkiem, po każdym skorzystaniu z toalety, po zabawie z psem, po powrocie z placu zabaw. Jeżeli jesteś rodzicem trzylatka, naucz swoje dziecko podwijać rękawy, odkręcać kran, namydlać ręce, myć je ruchem okrężnym, płukać pod bieżącą wodą i wycierać w ręcznik (własny). Jeśli w twojej łazience dziecko nie dosięga do kranu, kup mu specjalny stołeczek lub podnóżek (w łazience przedszkolnej umywalki zawieszone są na wysokości dostosowanej do wzrostu dzieci). Przy okazji wizyty w przedszkolu w ramach programu adaptacyjnego dla dzieci nowo przyjętych do przedszkola, odwiedźcie łazienkę, by wypróbować nowo zdobytą umiejętność. Starszy przedszkolak powinien mieć ukształtowany nawyk porannej i wieczornej ablucji twarzy, rąk, jamy ustnej. Przeczytaj swojemu dziecku opowiadanie „Kukuryku na ręczniku” Marii Kownackiej, a potem wymyślcie własne zabawne hasło przypominające dziecku o wieczornej czy porannej toalecie. Do kąpieli kupuj z dzieckiem płyny, które lubi, które nie szczypią w oczy, mają przyjemny zapach. Uczyńcie z wieczornej toalety rodzaj rytuału, w którym dziecko będzie miało mamę/tatę choć przez chwilę na wyłączność. Stopniowo zwiększajcie zakres czynności wykonywanych tylko i wyłącznie przez dziecko: od napuszczenia wody do wanny, poprzez samodzielne umycie się i opłukanie, aż do wypłukania po sobie wanny.

R EK L A M A

Od przedsz kola do sz koły

Fot. Dreamstime.com

Dbałość o schludny wygląd to także dbałość o fryzurę. Naucz swoje dziecko prawidłowo chwytać grzebień i czesać się przed lustrem. Czytaj dziecku zabawne wiersze o czystości i schludnym wyglądzie: Aleksandra Fredry „Małpa w kąpieli” czy Jana Brzechwy „Brudas”, „Grzebień i szczotka” i „Mucha”. Dbajcie o zęby. Jeżeli twoje dziecko nie lubi myć zębów, notorycznie trzeba mu o tym przypominać – prowadź przez okres dwóch do trzech tygodni dzienniczek, w którym będziecie wspólnie odnotowywać czynność mycia zębów, rysując np. mały ząbek. Na koniec tego okresu kup dziecku w nagrodę wymarzoną szczoteczkę elektryczną lub nowy kubek do mycia zębów z bohaterem ulubionej kreskówki.

UMIEJĘTNOŚĆ 2

Dziecko właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta Zastanów się, czy jesteś dla dziecka wzorem kulturalnego zachowania się przy stole. Jeżeli spożywamy posiłki na stojąco, niemal w biegu, nie zasiadamy wspólnie do stołu, jemy szybko i przed telewizorem, nie oczekujmy od naszego dziecka, że nagle w przedszkolu w kulturalny sposób spożyje obiad. Dziecko jest bystrym obserwatorem i szybko wytknie ci błędy, które ty popełniasz. „Nie siorb, nie mlaskaj!” – na tak zwróconą uwagę, możemy się spodziewać szybkiej riposty dziecka: „Tata też siorbie!”. Jeżeli jesteś rodzicem trzylatka, naucz swoje dziecko poprawnego picia z kubeczka: dziecko powinno ująć kubek za uszko i pić bez rozlewania zawartości. Zrezygnuj z picia przez twoje dziecko z kubka z dziubkiem czy z kubka niekapka i trenuj z dzieckiem picie z kubka z uszkiem, nalewając do niego początkowo niewielką porcję jego ulubionego soku lub innego napoju. Ucz stopniowego przechylania kubka, tak by jego zawartość nie wylała się. Naucz swego trzylatka poprawnego jedzenia zupy łyżką: dziecko powinno ująć łyżkę trzema palcami za trzonek, nabrać trochę zupy i przenieść do ust bez rozlewania. Nie denerwuj się, jeśli dziecko rozlewa zawartość łyżki na ubranko. Za tę czynność odpowiedzialna jest w głównej mierze koordynacja wzrokowo-ruchowa, a tę trzeba trenować. Zakładaj dziecku gorsze ubranka, nastaw się na częstsze ich pranie albo kup ceratowy fartuszek. Podziel porcję zupy na pół, tak by część posiłku dziecko zjadło samodzielnie, drugą częścią nakarm, by mieć pewność, że chociaż połowa obiadu znalazła się w brzuszku. Spożywajcie posiłki przy stole. Twoje dziecko powinno mieć do tego specjalnie przystosowane krzesełko, aby dosięgało do stołu.

Dziecko pięcio- sześcioletnie zaangażuj do pomocy przy nakrywaniu do wspólnego posiłku. Początkowo niech rozłoży serwetki, z czasem naucz swojego przedszkolaka prawidłowego ułożenia sztućców wokół zastawy stołowej. Nakryjcie wspólnie stół na przyjęcie urodzinowe dziecka, wymyślając kolorowe i zabawne dekoracje. Po skończonym posiłku zachęć swoje dziecko, aby pomogło ci znosić naczynia ze stołu do kuchni. W ten sposób nie tylko nauczy się pomagać tobie w domowych obowiązkach, ale też będzie kształtowało koordynację wzrokowo-ruchową i zmysł równowagi czy orientację na płaszczyźnie.

UMIEJĘTNOŚĆ 3 Dziecko samodzielnie korzysta z toalety

Trening w zakresie załatwiania czynności fizjologicznych zaczęliście już w wieku niemowlęcym, ucząc dziecko korzystania z nocniczka, sygnalizowania potrzeb. Jest to doskonałą wprawką do rozwijania pełnej samodzielności w tym zakresie. Jeżeli jesteś rodzicem trzylatka, naucz swoje dziecko, by po wejściu do toalety samodzielnie opuściło rajstopki i majteczki, usiadło na sedes, załatwiło swoją potrzebę fizjologiczną. Następnie pokaż dziecku, jak spuścić wodę. Teraz dziecko może podciągnąć majtki i rajstopki i koniecznie umyć ręce. Musisz zakupić podnóżek, z którego dziecko będzie mogło korzystać w domu bez podsadzania na toaletę. Starsze przedszkolaki są już w pełni samodzielne w zakresie załatwiania potrzeb fizjologicznych, jednak trzeba im przypominać o konieczności umycia rąk po skorzystaniu z ubikacji czy prozaicznym spuszczeniu wody.

CMY

Mój Przedszkolak

UMIEJĘTNOŚĆ 4

Dziecko samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież

w Samodzielne nakładanie rajstop (skarpetek) Dziecko powinno przygotować rajstopy, wsunąć w nie stopy i naciągnąć do pasa. Zachęć swoje dziecko do częstych ćwiczeń, kupując kilka par kolorowych rajstop. Bawcie się w księżniczki, które szykują się na bal, lub w rycerzy, którzy przebierają się na turniej rycerski. Ostatecznie kup legginsy – wkładają się prościej niż rajstopki, a pełnią podobną funkcję. w Nakładanie bucików Dziecko powinno przygotować buciki, ustawiając je noskami do wewnątrz, a także włożyć odpowiedni but na nogę i dopasować do stopy. Unikaj kupowania bucików i kapci sznurowanych, zapinanych na skomplikowane klamerki, napy. Wybierz obuwie zapinane na rzep lub wsuwane z rozciągliwymi wstawkami z gumy, sztywnym napiętkiem. Pozwól pobawić się swojemu dziecku butami wszystkich domowników. Niech je przymierza i ustawia w pary noskami do wewnątrz, tak by uczyło się ujmować wzrokiem niewielkie różnice w wyglądzie noska i różnicowało wewnętrzny i zewnętrzny brzeg buta. mojprzedszkolak.pdf

9-05-12

Fot. Dreamstime.com

Katalog czynności wykonywanych samodzielnie w zakresie ubierania i rozbierania się zwiększa się wraz z wiekiem i rozwojem przedszkolaka. Jeżeli jesteś rodzicem trzylatka, trenuj z dzieckiem systematycznie: w Nakładanie koszulki Dziecko powinno umieć ułożyć koszulkę, rozróżnić przód i tył, założyć ją prawidłowo. Jest to bardzo trudna czynność wymagająca od dziecka orientacji w schemacie swojego ciała: tu mam przód (brzuszek, pępuszek), tam mam tył (plecy, pupa). Aby ułatwić dziecku to zadanie, wybieraj koszulki i bluzki z aplikacjami z przodu. Pokaż, że koszulkę trzeba położyć obrazkiem do spodu, stanąć przed koszulką i dopiero wtedy ją nałożyć. w Nakładanie spodni lub spódniczki Dziecko powinno umieć wciągnąć spodnie lub spódniczkę, ale zapięcie guzików, suwaków czy nap jest jeszcze dla niego zbyt trudne. Dlatego kupując dziecku ubranka do przedszkola, wybieraj te bez zapięć i wiązań, najlepiej na gumkę. Naucz dziecko odróżniać tył spodenek od przodu: pokaż, że z tyłu jest kieszonka, na nogawce z przodu nadruk.

12:48:32

R EK L A M A

CMY

w Nakładanie kurtki (płaszczyka, ocieplanej bluzy) Twoje dziecko będzie w przedszkolu wychodziło na podwórko, zatem powinno sobie radzić z nakładaniem odzieży wierzchniej. Musi ułożyć kurtkę, odróżnić tył od przodu, prawidłowo wsunąć rękawy, dopasować kurtkę do tułowia. w Nakładanie czapki Dziecko powinno przygotować czapkę, rozciągnąć ją na dłoniach, włożyć na głowę i obciągnąć tak, by nakrywała uszy i czoło. Wytnij ze swoim dzieckiem papierowe nakrycia głowy, np. koronę, i ucz wsuwać ją na czoło z chwytu oburącz tobie, misiowi, lalce. Nie wyręczaj pod żadnym pozorem starszego przedszkolaka w wykonywaniu tych czynności. Niech nie tłumaczy cię pośpiech, brak czasu, fakt, że robisz to sprawniej i efekt jest lepszy. Rozszerz katalog samodzielnie wykonywanych czynności w zakresie ubierania i rozbierania się o zapinanie guzików, suwaków czy wiązanie butów. Te z pozoru błahe czynności są doskonałym ćwiczeniem na rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, doskonalenie sprawności manualnej, a tym samym wyrabiają u twojego dziecka gotowość do nauki pisania. Ucz odkładać ubranka na stałe miejsce: na krzesełku powieś ubranka, kapcie ustaw obok łóżka, brudne rzeczy wrzuć do kosza z brudną bielizną. W ten sposób nie tylko unikniesz zbierania po całym domu porozrzucanych części odzieży, ale nauczysz pilnowania swoich rzeczy w przedszkolu i nie narażania ich na zgubienie.

UMIEJĘTNOŚĆ 5

Dziecko utrzymuje porządek w swoim otoczeniu Przedszkole będzie wymagać od twojego dziecka, aby po skończonej zabawie odłożyło zabawki na miejsce. Chcąc przygotować swoje dziecko do tego typu czynności, zadbaj, by w swoim pokoju lub kąciku do zabawy miało stałe miejsce dla swoich skarbów. Unikajcie robienia porządku po zabawie w taki sposób, że wszystkie zabawki będą wrzucane bezładnie do jednego pojemnika. Przeznaczcie na regale półkę, na której będzie miejsce na gry, układanki i książeczki i oddzielną półkę na misie i lalki. Nauczcie dziecko, aby podczas zabawy korzystało z niewielkiej liczby zabawek, zaś tę, którą przestało się bawić w danym momencie, odkładało od razu na miejsce. Jeżeli jednak przegapisz moment, w którym u dziecka w pokoju zgromadzi się góra zabawek, zastosuj podczas sprzątania z nim metodę drobnych kroczków. Dziecko stojące obok góry porozrzucanych zabawek powie, że nie umie tego wszystkiego

posprzątać samo. Na początek można posadzić na krzesełku misia lub zanieść na półkę książki. Jeżeli wymagasz od swojego przedszkolaka: „Pamiętaj, żeby zawsze wszystko odkładać na miejsce” – to licz się z tym, że to zadanie za trudne dla niego, ale „Podnieś lalkę i włóż do wózka”, „Pozbieraj układankę do pudełka” – to polecenie proste i wykonalne. Jeśli będziemy je powtarzać codziennie, to w końcu wejdzie to twojemu dziecku w krew. Wycieranie butów o wycieraczkę jest objawem dbałości o czystość i porządek, ale też przejawem szacunku do twojej pracy i pracy pań, które sprzątają w przedszkolu. Ucz swoje dziecko, że przed wejściem do domu, zwłaszcza w dni deszczowe, powinno stanąć na wycieraczce i przemiennie wycierać buty. Daj mu dobry przykład.

Wdrażanie do samodzielności Pamiętaj, że wdrażanie do samodzielności ściśle wiąże się z wdrażaniem do obowiązków. Samodzielność jest dla dziecka nobilitacją: „Jestem już duży, radzę sobie, potrafię, mogę, umiem”. Nakładając na swoją latorośl kolejne obowiązki, komunikujesz mu: „Jesteś już duży, dojrzałeś do tego” – takie komunikaty mogą pomóc dzieciom w akceptacji tego, co przed nimi stawiamy, pod warunkiem że wymagania dostosujemy do ich wieku i możliwości. Jednocześnie pamiętajmy, że nie efekt jest najważniejszy, a sam fakt działania. Z czasem można podnosić poprzeczkę. Nawet z pozoru nudne nakrywanie do stołu, poskładanie ubranek na krzesełku, równe ustawienie bucików mogą dać dziecku satysfakcję, jeśli rodzic odpowiednio to wytłumaczy: „W posprzątanym pokoju jest przyjemniej dla oka, łatwiej w nim coś znaleźć. Twoje zabawki są szczęśliwsze. Wykonałeś zadanie, jesteś dzielny, samodzielny”. Takie słowa dają nie tylko satysfakcję, ale podnoszą poczucie własnej wartości. t Joanna Kozubek Dyplomowany nauczyciel przedszkola, wykładowca na Akademii Pomorskiej w Słupsku

Fot. Dreamstime.com

Od przedsz kola do sz koły

M贸j przedszkolak

Z d r owi e d z i e c k a

Mój przedszkolak

Ochrona dziecka przed słońcem Jak przeciwdziałać niepożądanym efektom nadmiernego nasłonecznienia? Jaki produkt wybrać, jak wysoki powinien być filtr, jak długo działają kosmetyki ochronne?

ato, lato, lato czeka, razem z latem czeka rzeka...”. Nieraz również morze,

”

jezioro czy odkryty basen.

Ale w upalny dzień wystarczy spacer w parku czy granie w piłkę, aby ilość promieniowania słonecznego była niebezpieczna dla naszych pociech. Pamiętajmy zatem, że słońce oprócz ze sobą zagrożenia pod postacią

Syrop o smaku truskawkowym, nie zawierający sacharozy

oparzeń słonecznych, przegrzania, udaru cieplnego czy zmian

Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy Magsolvit B6 zalecany jest w zapobieganiu i uzupełnieniu niedoborów magnezu i witaminy B6, zwłaszcza u dzieci od 4 roku życia.

skórnych.

Jaki wybrać kosmetyk ochronny? W pierwszej kolejności należy pamiętać o doborze odpowiedniego kremu do opalania z odpowiednio wysokim filtrem. Skóra dziecka jest cieńsza, a przez to bardziej wrażliwa na oparzenia słoneczne. SPF czyli Sun Protection Factor, oznacza stopień ochrony przed promieniowaniem UVB. To właśnie promienie UVB odpowiadają za poparzenia skóry. Natomiast promieniowanie UVA jest odpowiedzialne za starzenie się skóry, powstawanie znamion, czy chorób nowotworowych skóry. Na niektórych produktach stosowane są oznaczenia (IPD lub PPD) określające ochronę przeciw promieniowaniu UVA, jednak nie ma standaryzowanych metod określania ich poziomu. Nie ma niestety jednoznacznych wytycznych, jak wysoki filtr powinien być stosowany u danego dziecka. Należy kierować się rodzajem karnacji przedszkolaka – im jaśniejsza karnacja, tym wyższy powinien być filtr. Drugim elementem, który powinien być wzięty pod uwagę, jest kolor włosów dziecka – dzieci z jasnymi włoskami lub z rudą czuprynką, również wymagają stosowania wyższego filtra. Jeżeli dziecko ma jasną karnację i blond włoski, to wybierajmy filtr o poziomie minimum 50. U dzieci z ciemniejszą karnacją czy ciemnymi włoskami można na początek użyć filtr SPF 30. Pamiętajmy również, że jeżeli na skórze dziecka obecne są liczne znamiona czy piegi, należy wybrać produkt z wyższym filtrem. Kosmetyki o wysokim filtrze powinny być stosowane przez pierwsze dni, następnie można zmniejszyć wysokość stosowanego filtra o 20 – 30%. Nigdy nie

Skład: 5 ml syropu zawiera 48 mg jonów magnezowych w postaci 623 mg magnezu glukonianu i 129 mg magnezu mleczanu oraz 5 mg pirydoksyny chlorowodorku. Dawkowanie i sposób podawania: Magsolvit B6 nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 4. roku życia ze względu na niewystarczającą ilość danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania. Dorośli i dzieci od 8 roku życia 10 ml syropu na dobę w dwóch dawkach; dzieci 4-7 roku życia: 5 ml syropu na dobę w dwóch dawkach. Lek stosuje się po posiłkach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, antybiotykoterapia, biegunka, hipermagnezemia, hiperwitaminoza B6, ostra niewydolność nerek, znaczne niedociśnienie tętnicze, blok przedsionkowo-komorowy.

www.magsolvit.pl

R EK L A M A

Fot. Dreamstime.com

przyjemności może również nieść

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Numer pozwolenia Nr 9115 MAG/02/02/MPR

Podmiot Odpowiedzialny FChSP “GALENUS” 03-791 Warszawa ul. Hutnicza 8 Tel.: 022/ 679 22 15, www.galenus.pl

Z d r owi e d z i e c k a

należy jednak rezygnować ze stosowania produktów z filtrem. Aby zastosowane preparaty działały odpowiednio, należy użyć ich około 30 minut przez wyjściem na słońce. Szczególnie starannie należy pokremować twarz (w tym również uszy), ramiona i szyję. Po 3 godzinach należy kosmetyk zaaplikować na skórę ponownie. Po każdym wyjściu z wody również ponownie nakładamy preparat. Ważne jest sprawdzanie daty przydatności kosmetyku do użycia. Najlepiej w kosmetyki zaopatrzać się w aptekach, gdzie mamy pewność, że produkty są właściwie przechowywane.

Jak długo działa krem ochronny? Niestety nie można założyć, że po jednokrotnym użyciu kosmetyku – nawet z wysokim filtrem – mamy zapewnioną całodobową ochronę skóry dziecka. Częstość używania uzależniona jest od wysokości zastosowanego SPF. Aby otrzymać ten czas u dorosłych, mnożymy wartość filtra przez 10 w miejscach mniejszego nasłonecznienia – przykładowo filtr o wysokość 30 powinien ochronić skórę na 300 minut. Natomiast w miejscach o większym nasłonecznieniu (na przykład w krajach Basenu Morza Śródziemnego) mnożnik ten wynosi 5 – filtr o wysokości 30 zadziała więc przez 150 minut. U dzieci należy założyć, że czas ten jest jeszcze krótszy i dlatego wskazane jest stosowanie kosmetyków ochronnych co 2-3 godziny.

Kosmetyki wodoodporne Dzieci uwielbiają wodę, jednak należy pamiętać, że przebywanie w niej skutkuje najczęściej zmyciem preparatu. Preparat jest uznawany jako wodoodporny, jeżeli po dwukrotnej kąpieli na skórze pozostaje 75% preparatu. Jednak testy te nie są wykonywane u szalejących w wodzie maluchów, u których ryzyko starcia preparatu jest większe. Tak więc po kąpieli w wodzie zaleca się u dzieci powtórne użycie kosmetyku ochronnego, mimo że zastosowany preparat był wodoodporny.

Czapeczka i okulary Oprócz stosowania kremów ochronnych podstawą u dziecka jest nakrycie głowy oraz zakładanie okularów przeciwsłonecznych. Nakrycie głowy powinno być w kolorze jasnym, wykonane z przewiewnych, naturalnych materiałów. Dobrze, aby czapeczka przysłaniała oczy dziecka, czyli miała daszek lub szerokie rondo (rondo pomoże ochronić również kark przedszkolaka). Dobrze jest wybrać również czapki, które będą się dziecku po prostu podobały, tak aby niesforny przedszkolak nie zdejmował nakrycia przy każdej okazji. Zamiast czapeczki użyć można również kolorowych

chustek. Można spróbować namówić dziecko, aby bawiło się w cieniu parasolki czy drzew, jednak zwykle jest to trudne zadanie. Konieczna jest także ochrona oczu dziecka. Aby była ona skuteczna, okulary słoneczne muszą mieć filtr UV. Z tego powo-du powinny być kupowane w sklepach optycznych. Konieczne jest również przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów – w upalny dzień zadbajmy, aby dziecko miało zawsze pod ręką coś do picia.

Gdy dojdzie do oparzenia Czerwona, rozpalona i boląca skóra niestety jest dla malca przykrym przeżyciem. Najlepiej w takiej sytuacji zastosować preparaty na oparzenia dostępne bez recepty w aptekach oraz dbać o prawidłowe nawodnienie dziecka. Użyć można preparatów nawilżających z dodatkiem aloesu. Jeżeli występuje gorączka, należy zastosować preparaty przeciwgorączkowe dla dzieci (paracetamol, ibuprofen). Przeciwwskazana jest ponowna ekspozycja na promieniowanie słoneczne przez kilka następnych dni. Jeżeli oparzeniu ulega znaczna powierzchnia skóry dziecka, wskazana jest konsultacja z lekarzem.

Co to jest udar słoneczny? Udar słoneczny jest spowodowany nadmiernym przegrzaniem organizmu. Inne stosowane nazwy to porażenie słoneczne czy udar cieplny. Maluchy są szczególnie podatne na wystąpienie udaru słonecznego. Dziecko, które uległo przegrzaniu, będzie skarżyło się na ból główki, będzie marudne i płaczliwe. Może wystąpić u niego gorączka, nudności i wymioty. W przypadku znacznego przegrzania pojawić się mogą zaburzenia świadomości czy utrata przytomności. Jeżeli zauważymy u dziecka takie objawy, konieczne jest usunięcie malucha ze słońca, położenie w zacienionym, przewiewnym miejscu, z dostępem świeżego powietrza. Należy zastosować zimne okłady i podać chłodne napoje. Dziecko można wykąpać w chłodnej kąpieli. Pamiętajmy, jeżeli pojawią się wymioty czy zaburzenia świadomości, konieczny jest szybki kontakt z lekarzem. Podsumowując – przede wszystkim należy kierować się zdrowym rozsądkiem. Zadbajmy, aby czas wakacji był dla nas i naszych pociech okresem radosnym i bezpiecznym. W gorące dni lepiej unikać ekspozycji na słońce w godzinach od 11 do 15. U dzieci latem konieczne jest stosowanie odpowiednio dobranych kremów ochronnych. Pamiętajmy również o zakładaniu okrycia na głowę oraz okularach przeciwsłonecznych. Pilnujmy, aby niezależnie od kąpieli dziecko spożywało również odpowiednią ilość wody. Udanych wakacji! t lek. med. Joanna Gładczak Pracownik Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 1 w Tychach. Współpracuje z placówkami miejskimi w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.

Mój Przedszkolak Lato to czas odpoczynku oraz okres bliższych i dalszych podróży. Niezależnie od tego, czy wakacje spędzamy w kraju, czy w egzotycznych zakątkach, wyjazd mogą zakłócić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Jak im zapobiegać i jak postąpić, gdy pojawi się

Jak zapobiec odwodnieniu na wakacjach

ażdy z nas oczekuje, że wakacyjny wypoczynek będzie udany i dostarczy nam niezapomnianych przeżyć. Aby były one miłe, staramy się zwykle odpowiednio przygotować do wy-

jazdu. Jest to bardzo ważne zwłaszcza wtedy, gdy w podróż wybieramy się wraz z dziećmi. Warto zawczasu spakować do podręcznej apteczki te preparaty, które pomogą nam szybko zareagować w przypadku wystąpienia najczęstszych dolegliwości, np. odwodnienie w przebiegu wymio-

tów czy biegunki.

Fot. Dreamstime.com

niestrawność, biegunka czy wymioty?

Jakie błędy popełniamy Wakacyjne podróżowanie sprzyja infekcjom pokarmowym. W drodze zapominamy często o zasadach higieny: myciu rąk i korzystaniu ze sprawdzonych źródeł wody pitnej. Często spożywamy posiłki przechowywane przez dłuższy okres czasu w nieodpowiedniej temperaturze, jemy w przydrożnych barach lub ulegamy pokusie i zjadamy nieumyte owoce, zakupione na ulicznych straganach. Wysokie temperatury panujące latem sprzyjają rozwojowi bakterii, zwłaszcza w produktach zawierających niepasteryzowane mleko, lodach czy ciastkach z kremem, jeżeli są one nieodpowiednio przechowywane. Szczególne zasady ostrożności obowiązują w trakcie pobytu w krajach o zdecydowanie cieplej-

Z d r owi e d z i e c k a

szym niż nasz klimacie i o niższym poziomie rozwoju ekonomicznego. Wprawdzie przedstawiciele biur podróży zwykle ostrzegają swoich klientów przed piciem nieprzegotowanej wody, ale na miejscu większość zapomina o środkach ostrożności: pije napoje z dystrybutorów, używa kostek lodu (przygotowanych z niegotowanej wody), myje zęby wodą z kranu czy korzysta z dostępnych całą dobę posiłków, przechowywanych w temperaturze pokojowej. Również zatłoczone baseny bywają źródłem infekcji. Nawet najbardziej wymarzony urlop może stać się koszmarem, jeżeli zepsują go wymioty lub biegunka, które przytrafią się nam lub naszym najbliższym. Główną przyczyną dolegliwości jest zazwyczaj spożycie zakażonych pokarmów lub napojów, brak higieny, czyli brudne ręce, tudzież szeroko pojęte kontakty międzyludzkie. Oczywiście największe ryzyko wystąpienia zakażenia dotyczy dzieci i u nich również objawy są zazwyczaj najbardziej gwałtowne.

Objawy zakażenia Bóle brzucha, nudności, biegunka, wymioty i gorączka to najczęściej występujące objawy zakażenia przewodu pokarmowego. Utrata wody spowodowana wymiotami i biegunką może być przyczyną groźnego dla organizmu odwodnienia, któremu dodatkowo towarzyszy utrata ważnych elektrolitów: sodu, potasu i chloru. Wodę i elektrolity tracimy także wraz z potem, sprzyja temu wysoka temperatura powietrza. Im młodszy organizm, tym większe jest ryzyko szybkiego odwodnienia, dlatego u małych dzieci, u których występują objawy zakażenia przewodu pokarmowego (biegunka, wymioty), należy jak najszybciej podjąć działania zapobiegające pogłębianiu odwodnienia i przywracające prawidłową ilość wody i elektrolitów w organizmie. W większości przypadków najważniejszym i często jedynym sposobem postępowania w ostrej biegunce jest nawadnianie chorej osoby. Tylko w przypadku, gdy objawy nie ustępują lub zachodzi uzasadniona obawa ciężkiego zakażenia bakteryjnego, wskazane jest leczenie antybiotykiem.

Nawadniaj z głową! Badania naukowe i praktyka kliniczna wykazały, że najskuteczniejszym sposobem przywracania prawidłowego nawodnienia i zawartości elektrolitów jest podawanie tzw. doustnych płynów nawadniających (np. Orsalit). Są to preparaty, które doskonale wchłaniają się z przewodu pokarmowego i bezpiecznie mogą być stosowane zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Doustne płyny nawadniają-

ce oprócz wody zawierają glukozę i elektrolity w odpowiednio dobranym stężeniu, dzięki czemu w całości mogą być przyswojone przez organizm. W przeciwieństwie do doustnych płynów nawadniających inne popularne napoje takich właściwości nie mają. Np. soki, coca-cola czy inne kolorowe napoje gazowane zawierają bardzo duże ilości cukrów, co powoduje, że taki napój „ściąga” wodę do przewodu pokarmowego zamiast ułatwiać jej wchłanianie do układu krążenia. Płyny o wysokiej osmolarności (soki, słodzone napoje) mogą nie tylko pogłębić odwodnienie, ale także nasilić biegunkę. Ponadto napoje te pozbawione są elektrolitów lub zawarty w nich skład ważnych dla życia pierwiastków odbiega od najbardziej fizjologicznego. Dlatego jeżeli chcemy pomóc chorej osobie, powinniśmy sięgać po pewne i sprawdzone sposoby nawadniania, czyli po doustne płyny nawadniające. Można je bez problemu nabyć w każdej dobrej aptece. Większość doustnych płynów nawadniających jest dostępna w postaci saszetek, które nie zajmują miejsca w podróżnym bagażu i powinny stanowić podstawowe wyposażenie każdej rodzinnej apteczki. Dzięki temu niezależnie od miejsca wypoczynku można w każdej chwili, gdy wystąpią biegunka lub wymioty, skutecznie leczyć lub zapobiegać groźnemu odwodnieniu.

Zastosuj płyn nawadniający Płyn nawadniający musi być przygotowany i podawany ściśle według zaleceń producenta, a więc nie należy zmieniać jego składu poprzez dosładzanie lub mieszanie z innymi płynami niż woda. Z codziennej praktyki wynika, że doustne płyny są lepiej tolerowane przez dzieci, jeżeli podawane są po dość mocnym schłodzeniu. Należy pamiętać, że u małych dzieci, u których występują wymioty lub biegunka, nie wolno stosować leków hamujących perystaltykę przewodu pokarmowego. Leki typu Loperamid lub Stoperan można podawać dzieciom starszym lub osobom dorosłym, jednak ich podanie nie zastępuje nawadniania! Podjęcie szybkiego działania zapobiegającego odwodnieniu poprzez podawanie doustnych płynów nawadniających może uchronić osobę chorą przed groźnymi następstwami biegunki i wymiotów. Jeżeli jednak zaobserwujemy niepokojące objawy, takie jak: osłabienie, senność, brak pragnienia pomimo nasilonych wymiotów lub biegunki, zmniejszone oddawanie moczu, suchość skóry lub błon śluzowych, wówczas niezwłocznie powinniśmy skontaktować się z lekarzem, gdyż pacjent może wymagać bardziej intensywnego nawadniania, czyli podania dożylnych płynów. t

dr n. med. Kinga Kowalska-Duplaga

Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia w Krakowie-Prokocimiu

M贸j przedszkolak

Z d r owi e d z i e c k a

Bzzz… groźne użądlenia i ukąszenia

Piękna słoneczna pogoda, długie dni i wakacje to czas sprzyjający użądleniom i ukąszeniom owadów. Jak im zapobiegać? Co robić, gdy do nich dojdzie? Czy insekty

Fot. Dreamstime.com

mogą być groźne dla dziecka?

Mój Przedszkolak

Zapobieganie użądleniom

przypadku ukąszeń przez owady sprawdza się stare powiedzenie: „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Szczególnie w przypadku dzieci, którym czasami trudno wytłumaczyć możliwe konsekwencje błahego ukąszenia. W pierwszej kolejności uczmy nasze pociechy, że na latające insekty należy uważać – nie wolno ich drażnić czy łapać. Po drugie – starajmy się, aby w porach letnich dzieci nie jadły na wolnym powietrzu słodyczy, lodów czy słodkich kanapek, a także nie piły z puszek napojów. Lepiej w gorące dni zjeść lody w cukierni, soczek zaś podać w domu albo na dworze w opakowaniu ze słomką, kiedy nie ma możliwości, aby do zawartości wafla czy kubeczka dostała się groźna niespodzianka. Uczmy dzieci, że jeżeli piją coś na dworze ze szklanki, zawsze powinny spojrzeć, czy w środku nie znalazła się nagle dodatkowa zawartość. Po trzecie – wybierajmy na spacery miejsca, w których ryzyko ukąszeń jest mniejsze. Jeżeli jest to niemożliwe, zadbajmy, aby jak największa część ciała dziecka była okryta przewiewnym ubrankiem. Unikajmy również jaskrawych i krzykliwych kolorów odzieży. Na główce przedszkolaka powinna znajdować się czapeczka czy chustka. Zawsze należy w takich sytuacjach użyć preparatów odstraszających owady. Różne ich formy są szeroko dostępne. Stosujmy jednak preparaty sprawdzonych firm i wybierajmy te, które przeznaczone są dla dzieci.

Starajmy się również, aby dziecko nie biegało na dworze na bosaka. Zapewne bieganie bez obuwia po trawie jest ogromną przyjemnością, jednak jeżeli ma się to zakończyć użądleniem, perspektywa nie wydaje się już tak kolorowa. Odradzajmy również małym księżniczkom używania słodkich zapachów podkradanych zwykle mamom, mogą one bowiem przyciągnąć owady. Ponadto jeżeli dziecko często przebywa na terenach zalesionych, gdzie występują duże skupiska kleszczy, oprócz opisanych powyżej metod zapobiegania ukąszeniom, warto rozważyć szczepienie zapobiegające rozwojowi kleszczowego zapalenia opon mózgowych. Niekiedy jednak nie da się przykremu zdarzeniu zapobiec. Co zrobić w takiej sytuacji?

Jeśli już użądli Objawami użądlenia jest obrzęk i zaczerwienienie tkanek, silny i piekący ból w miejscu kontaktu z owadem. W pierwszej kolejności należy obejrzeć miejsce użądlenia i jeżeli w ranie pozostało żądło, należy je delikatnie usunąć. Następnie ranę obficie przemywamy wodą z mydłem. Potem, jeżeli jest taka możliwość, na miejsce rany przykładamy zimny okład czy lód. Zmniejsza to obrzęk tkanek i dolegliwości bólowe. Jeśli są duże, można podać dziecku doustnie preparaty paraR EK L A M A

Novartis 1/2 poziom

Z d r owi e d z i e c k a

Ukąszenie przez kleszcza Ukąszenie przez kleszcza skutkować może groźnymi konsekwencjami. Kleszcze mogą być nosicielami groźnych drobnoustrojów odpowiedzialnych za rozwój kleszczowego zapalenia opon mózgowych czy boreliozy. Objawem ukąszenia przez kleszcza jest zaczerwienienie i obrzęk tkanek, często w miejscu ranki znajduje się również pasożyt. W późniejszym etapie pojawić się może także gorączka. W pierwszej kolejności należy usunąć pasożyta ze skóry dziecka. Miejsce wkłucia nie powinno się niczym smarować. Kleszcza chwytamy jak najbliżej skóry pęsetą i jednostajnym zdecydowanym ruchem ku górze usuwamy. Starajmy się usunąć całego pasożyta, bez pozostawienia jego części w ranie. Po usunięciu intruza ranę przemywamy wodą i dezynfekujemy spirytusem. Po tych zabiegach przedszkolaka obserwujemy: jeżeli na skórze pojawi się rumień – nawet w odstępie wielu dni – lub dziecko gorączkuje albo będzie się skarżyło na ból głowy, wówczas bezwzględnie wskazana jest wizyta u lekarza. Klasyczny rumień wędrujący, powstały w przypadku boreliozy, to czerwona zmiana skórna, nieraz z przejaśnieniem w środku. Jeżeli zmiana taka pojawi się u dziecka, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Fot. Dreamstime.com

cetamolu. Na miejsce użądlenia można zastosować maści łagodzące ból, przeznaczone dla dzieci, a dostępne w aptekach bez recepty. Jeżeli w domu mamy preparat wapna, można go w formie rozpuszczalnej podać dziecku do wypicia. Szczególną sytuacją jest użądlenie przez owada w jamę ustną czy język. Wówczas oprócz opisanych czynności warto podać dziecku kostkę lodu do ssania. Po każdym użądleniu dziecko należy obserwować. W przypadku pojawienia się objawów niepokojących konieczne jest wezwanie pogotowia. Objawy wstrząsu po użądleniu są znacznie bardziej dynamiczne od opisanych wcześniej. W miejscu użądlenia może pojawić się znaczny obrzęk i zaczerwienienie tkanek, może też wystąpić obrzęk warg i języka, ponadto dołączyć się mogą nudności, wymioty, zawroty głowy, chrypka. W niektórych przypadkach dochodzi do obrzęku dróg oddechowych, zaburzeń oddychania i zaburzeń świadomości. Stan taki wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Jeżeli uczulone dziecko ma przy sobie zastrzyk z adrenaliną, należy go podać przed przyjazdem pogotowia. Jeżeli występują zaburzenia świadomości u małego pacjenta, trzeba ułożyć go w bezpiecznej pozycji na boku. W przypadku wstrząsu lekiem ratującym życie jest adrenalina. Rodzice, których dzieci są podatne na jego wystąpienie, powinni w każdej sytuacji nosić zestaw pierwszej pomocy przy sobie, a także osoby z bliskiego otoczenia dziecka powinny być przeszkolone w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

Ukąszenie przez komary i meszki W naszym klimacie nie wiąże się to z poważnymi konsekwencjami, jednak w przypadku małych dzieci liczne pogryzienia mogą być przyczyną pogorszenia samopoczucia. Po ukąszeniu objawy są typowe: w jego miejscu powstaje obrzęk tkanek, zaczerwienienie oraz świąd, rzadko również ból. Objawy zwykle po kilkunastu godzinach mijają samoistnie. Aby zmniejszyć nieprzyjemne odczucia, można miejsca ukąszenia posmarować żelami przeznaczonymi dla dzieci. Ukąszenie tych owadów częściej niż w przypadku komarów skutkuje zaczerwienieniem, obrzękiem i pojawieniem się gorączki. Najczęściej odczyn taki utrzymuje się na skórze do tygodnia. Ważne jest, aby zmian nie rozdrapywać, gdyż wydłuża to okres gojenia oraz sprzyja infekcjom. Po ukąszeniu ranę przemywamy wodą, smarujemy preparatem na ukąszenia przeznaczonym dla dzieci. Natomiast jeżeli obrzęk nadal się powiększa, wskazana jest wizyta u lekarza i prawdopodobnie zastosowanie antybiotyku miejscowego. Pamiętajmy o ochronie naszych najmłodszych, gdyż nawet niewinne ukąszenie przez owada może skutkować groźnymi powikłaniami. t lek. med. Joanna Gładczak

Pracownik Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 1 w Tychach. Współpracuje z placówkami miejskimi w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.

M贸j przedszkolak

wia.

Z d r owi e d z i e c k a

Posiłki smaczne i zdrowe Nie tylko dla niejadka Wiek przedszkolny to czas intensywnego rozwoju umysłowo-fizycznego, gdy dzieciom potrzebne jest odpowiednio zbilansowane, urozmaicone pożywienie. Oto zasady, dzięki którym pomożemy im kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe.

Zasada Poznawanie produktów Ważne jest, by stworzyć dzieciom możliwość poznania różnorodnego pożywienia. Jeśli chcemy by nasze dzieci jadły ze smakiem kasze, warzywa i owoce, ryby i mięso, musimy pozwolić im je poznać. Jak to zrobić? Poprzez rozmowy – na przykład opowiadając o jabłku, skąd pochodzi, jak powstał owoc, który dojrzewał przez całe lato, by stać się soczystym słodkim jabłkiem. Warto stworzyć ogródek choćby na parapecie. Dzieci mogą samodzielnie posadzić kiełki, zioła, o które będą dbać i obserwować, jak rosną. Przed przygotowaniem posiłku dajmy dzieciom możliwość poznania produktu spożywczego różnymi zmysłami. To dla nich ma większe znaczenie niż opowiadanie o tym, jakie ma witaminki i że trzeba go jeść, by być zdrowym.

Zasada Wspólne posiłki Maluchy w wieku przedszkolnym uczą się poprzez naśladownictwo rodziców, nauczycieli oraz innych dzieci. Dlatego ważne jest, by posiłek odbywał się przy wspólnym stole wraz z domownikami lub w przedszkolu z uczestnictwem nauczyciela. W trakcie posiłków unikajmy rozmów o wpływie żywienia na zdrowie. Nie wolno zmuszać dzieci do zjedzenia dania lub porównywać z innymi dziećmi, mówiąc: „Zobacz, jak ładnie zjadła Ola, a ty nic nie ruszyłeś z talerza”. Presja wywierana na dziecku podczas jedzenia często daje skutek przeciwny do oczekiwanego. Pamiętajmy, że czas posiłku to chwila delektowania się estetyką podanego dania, jego zapachem i smakiem. Warto pozwolić dzieciom prowadzić ciche rozmowy i jeść we własnym tempie.

Zasada Uczestnictwo w przygotowaniu posiłków Posiłki dla dzieci powinny być zaplanowane na podstawie produktów naturalnych, jak najmniej przetworzonych, które są najbogatsze odżywczo i najlepiej przyswajane przez organizm. Komponując posiłki, pamiętajmy, że dzieci lubią proste dania, z prostych naturalnych produktów, nienamieszane. Wprowadzając nowy produkt, należy to zrobić stopniowo. Na przykład kaszę gryczaną przygotujmy w postaci lubianych pierogów w połączeniu z białym serem i cebulką. Jeśli jest taka możliwość, pozwólmy dzieciom decydować o wyborze dodatków. Na śniadanie nie podawajmy gotowych kanapek, lecz na dużych talerzykach ułóżmy poszczególne składniki: serek, szynka, warzywa – paprykę, pomidor, ogórek i szczypiorek. Dzieci mając możliwość samodzielnego wyboru, chętniej sięgają po produkty, nawet te mniej znane.

CMY

qq1 szklanka czerwonej soczewicy qq1 szklanka soku pomidorowego qq4 marchewki qq1 duża cebula qq3 jajka qq2 duże ząbki czosnku qqłyżeczka kminku mielonego qqłyżeczka majeranku qqsól morska qqziarno sezamu qqorzeszki pistacjowe niesolone Soczewicę gotujemy w 1,5 szklanki wody i podczas gotowania dodajemy szklankę soku pomidorowego lub przecieru. Musi mieć konsystencję papki. Gdy soczewica się gotuje,

na patelni należy zeszklić na oliwie z oliwek drobno pokrojoną cebulę, a pod koniec dodać rozgnieciony czosnek oraz przyprawy. Dodajemy startą drobno marchewkę i dusimy. Po przestygnięciu mieszamy soczewicę z zawartością patelni, potem wszystko miksujemy na konsystencję pasty. Dodajemy jajka, dokładnie mieszając, oraz sól morską i pieprz do smaku. Przekładamy do foremki wysmarowanej dokładnie masłem lub oliwą, posypanej bułką tartą. Posypujemy ziarnem sezamu. Pieczemy w temp. 190°C, ok. 30-40 minut. Emilia Lorenc Koordynator projektu ZdrowyPrzedszkolak.org, dietetyk, diagnosta laboratoryjny

Fot. Dreamstime.com

Pasztet z soczewicy

200x278_Acidolit_120509.ai

5/9/12

10:38

M贸j przedszkolak

CMY

R oz wój d z i e c k a

Zabawki Czy mamy stuprocentową pewność,

Fot. Dreamstime.com

Kupuj rozważnie!

że zabawki naszych pociech mają odpowiednią jakość i są bezpieczne? Jaką gwarancję dają nam sklepy lub firmy oferujące te zabawki?

ziecięca wyobraźnia jest nieobliczalna, w związku z czym każdy przedmiot znajdujący się w pobliżu dziecka może stać się potencjalną zabawką. Ale – zgodnie z definicją – „zabawka to dowolny wyrób lub materiał zaprojektowany lub przewidziany do używania w czasie zabawy przez dzieci w wieku do lat 14”. Niestety, wyniki badań Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów są niepokojące. Pomimo obowiązujących norm prawnych ciągle notuje się przypadki niezgodności zabawek z przepisami. Istotnym problemem jest brak wymaganych ostrzeżeń na opakowaniach, brak instrukcji montażu lub użycia, jak również brak informacji dotyczących wieku dzieci, dla których produkt jest przeznaczony.

Nie spełniają wymogów Zdarzają się również przypadki, że wprowadzone do obrotu zabawki nie spełniają stosownych wymagań dotyczących ich wykonania. Od produktów dla maluchów poniżej 3 lat łatwo da się odłączyć drobne elementy, które mogą być przez dziecko połknięte lub też poziom głośności dźwięku niektórych zabawek przekracza dopuszczalne limity. Ponadto wykrywa się zwiększone stężenie ftalanów – substancji, która może negatywnie wpływać na zdrowie dzieci. Przeprowadzane badania potwierdzają, iż mimo zapewnień producentów o spełnieniu wymagań dotyczących jakości i bezpieczeństwa wytwarzanych produktów, zdarzają się niezgodności, które stwarzają zagrożenie dla najmłodszych.

Oznaczenia zabawek W krajach Unii Europejskiej opracowano standardy właściwości fizycznych, mechanicznych, chemicznych, elektrycznych, higienicznych, a także palności i radioaktywności zabawek. W Polsce wymagania te reguluje obowiązujące od 20 lipca 2011 r. rozp. Ministra Gospodarki z dnia 5.04.2011 w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek. Po pierwsze każda zabawka musi posiadać oznakowanie CE, które wskazuje na to, że została wykonana zgodnie z właściwymi przepisami. Takie oznakowanie musi być umieszczone na zabawce lub na etykiecie przytwierdzonej do zabawki bądź na opakowaniu.

M贸j przedszkolak

R oz wój d z i e c k a

Znak CE gwarantuje, że: yy zabawka nie zawiera niebezpiecznych substancji w ilościach, które mogą być szkodliwe dla zdrowia; yy zabawka przeznaczona do kąpieli nie zardzewieje; yy zabawki i ich elementy nie będą stwarzać zagrożenia połknięcia przez małe dziecko; yy w przypadku zabawek elektrycznych dziecko nie będzie narażone na porażenie prądem w trakcie zabawy.

Kupuj z głową!

1 Wybierz zabawkę odpowiednią dla wieku twojego dziecka – pomocne będą informacje na opakowaniu, dla której grupy wiekowej jest przeznaczona. Obejrzyj dokładnie zabawkę – szczególnie pod kątem bezpiecznego używania przez najmłodszych. Większość cech można sprawdzić samodzielnie, np.: zapach – przykry lub podejrzany może wskazywać na zawartość szkodliwych substancji – lub czy zabawka nie ma ostrych krawędzi, sztywnych bądź ostrych wystających elementów albo czy drobne elementy są odpowiednio mocno przymocowane. Sprawdź, czy jest zamieszczona lub dołączona instrukcja montażu lub obsługi w języku polskim – błędne złożenie huśtawki, hulajnogi czy roweru niesie za sobą groźbę obrażeń. Przeczytaj skład – produkty dla najmłodszych nie mogą stwarzać zagrożenia dla dziecka w kontakcie z oczami, śluzówką czy skórą. Nie ulegaj wpływom reklam telewizyjnych czy panującym trendom przy wyborze zabawek. Konsultacja, wymiana poglądów z rodzicami dzieci w podobnym wieku może być pomocna.

Ostrzeżenie po polsku W przypadku gdy istnieje ryzyko, iż zabawka może spowodować zagrożenie dla dziecka, musi posiadać odpowiednie ostrzeżenie w języku polskim. Takie sformułowanie powinno być poprzedzone wyrazem „Ostrzeżenie” lub „Ostrzeżenia”, a co najważniejsze – musi być czytelne, wyraźne i łatwo zrozumiałe. Ostrzeżenia związane z ograniczeniem w zakresie użytkowania powinny zawierać co najmniej minimalny i maksymalny wiek użytkownika oraz – jeśli to konieczne – wymagania co do umiejętności użytkownika, jego minimalnej bądź maksymalnej wagi. W przypadku zabawek funkcjonalnych, czyli zabawek, które działają i są używane w taki sam sposób jak wyrób, urządzenie lub instalacja przeznaczone do użytku dorosłych i które mogą być pomniejszonym modelem takiego wyrobu, urządzenia lub instalacji, obowiązkowy jest komunikat, iż dana zabawka powinna być używana wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej. Na mocy rozporządzenia w sprawie zasadniczych wymagań wobec zabawek, ich dystrybutorzy są zobowiązani do kontrolowania prawidłowości umieszczonych na nich oznaczeń. W przypadku zidentyfikowania niezgodności mają zapewnić podjęcie odpowiednich działań w celu jej usunięcia bądź wycofania zabawki z obrotu lub jej odzyskania. Zabawki, którymi bawią się nasze pociechy, nie muszą być drogie i wyszukane, by sprawiały radość, a co najważniejsze były bezpieczne, czyli nie powinny zagrażać zdrowiu i życiu. Dlatego warto z głową wybierać to, czym będzie się bawiło nasze dziecko. Nie zawsze ładne znaczy dobre i bezpieczne. Pamiętajmy, aby sprawdzać nazwę i adres firmy, czytać instrukcję obsługi i wszelkie inne informacje zawarte na opakowaniu. Dzięki nim uzyskamy niezbędną wiedzę, która pozwoli spośród tysięcy cudownych i jedynych w swoim rodzaju zabaweczek wybierać tylko te odpowiednie i całkowicie bezpieczne dla dziecka. A z upływem czasu staniemy się ekspertami w wyborze zabawek i z pełną odpowiedzialnością będziemy mogli polecać konkretne przedmioty rodzinie i znajomym.

3 4 5 6

Pa mi ętaj! Po wręczeniu zabawki zwróćmy uwagę, jak dziecko się nią bawi: Zapoznaj się z instrukcją szczegółowo. Niektóre zabawki powinny być używane pod nadzorem rodziców lub składane zgodnie z wymaganiami producenta. yy Upewnij się, że dziecko jest odpowiednio zabezpieczone, np. jeżdżąc na rowerze, hulajnodze czy rolkach, ma na głowie kask. yy Dopilnuj, aby młodsze dzieci nie pożyczały od starszych kolegów bądź rodzeństwa zabawek nie przeznaczonych dla ich grupy wiekowej. yy Wyjaśnijm dzieciom, jakie niebezpieczeństwo wiąże się z niewłaściwym użytkowaniem zabawek. yy Pamiętaj o wyrzuceniu popsutych lub uszkodzonych zabawek, gdyż są źródłem zagrożenia. yy

Anna Głodkowska Mgr inż. technologii żywności Akademii Rolniczej w Lublinie, konsultant, doradca i audytor Systemów Zarządzania Jakością oraz Bezpieczeństwem Żywności.

M贸j Przedszkolak

KW Trade 1/1

ciastoplasto.pl

R oz wój d z i e c k a

Wakacje w Polsce dla aktywnych Ciekawostki

Planujesz wyjazd z dzieckiem w Polsce? Zapoznaj się z informacjami dotyczącymi poszczególnych województw, tak aby żadne pytanie dziecka z serii „Dlaczego…?” nie pozostało bez odpowiedzi. Województwo podkarpackie Województwo wielkopolskie yy Stolica: Rzeszów. yy Stolica: Poznań. yy Tradycyjne potrawy i napoje: hreczanyky, yy Tradycyjne potrawy i napoje: parzybroda, gomółki, proziaki, pierogi z kaszy jaglanej, szare kluski, plyndze, rumpuć, benedyktynka, kryżałki, bałabuchy. pyry z gzikiem, rogale marcińskie. yy Największy sztuczny zbiornik wodny w Polyy W poznańskiej katedrze spoczywają ciała sce znajduje się na Solinie. pierwszych władców Polski – Mieszka I yy W Stępinie znajduje się unikatowy na skalę i Bolesława Chrobrego. yy Na terenie województwa funkcjonuje europejską, wybudowany przez Niemców w czasie II wojny światowej, zespół schroWielkopolski System Szlaków Rowerowych. yy W rezerwacie przyrody Meteoryt Morasko nów kolejowych. yy W Muzeum Podkarpackim w Krośnie odnaleziono największy meteoryt w Polsce ważący 164 kg. znajduje się najliczniejsza kolekcja lamp Województwo mazowieckie naftowych w Europie. yy Jedną ze szczególnych atrakcji jest Arboreyy Stolica: Warszawa. yy Tradycyjne wyroby: polędwica kurpiowtum – ogród dendrologiczny. Województwo lubelskie ska, kapłon staropolski, konfitura wiśniowa yy Stolica: Lublin. fafernuchy. yy Tradycyjne potrawy i napoje: pyzy yy Starówka i Zamek Królewski w Warszawie polskowolskie z mięsem, pierogi turowskie zostały wpisane na Listę Światowego z soczewicą, parowańce z serem, Dziedzictwa UNESCO. yy Kampinoski Park Narodowy. kwas chlebowy sapieżyński kodeński. yy Najbardziej charakterystyczny budynek yy W Lublinie funkcjonuje ok. 300-metrowa Lubelska Trasa Podziemna wiodąca przez w Warszawie to Pałac Kultury i Nauki. yy Kulinarnymi symbolami Warszawy są pączki piwnice kamienic Starego Miasta. yy Miłośnicy koni mogą realizować swoje pasje Bliklego i wedlowska czekolada. Województwo kujawsko-pomorskie w stadninie koni w Janowie Podlaskim. yy Stolica: Bydgoszcz i Toruń. Województwo dolnośląskie yy Stolica: Wrocław. yy Tradycyjne wyroby: biała kiełbasa w słoiku, yy Tradycyjne wyroby: ser zgorzelecki, świnka półgęsek, gruszki szaruszki w syropie, chleb z kminkiem ze Stolna. pieczona po zaciszańsku, kiełbasa niemczańska, kapusta kwaszona ślężańska, chleb yy Ciechocinek to jedno z najsłynniejszych chłopski z Rogowa Sobóckiego, begle. miast uzdrowiskowych w kraju. yy Podziemna trasa turystyczna w Kopalni yy Kanał Bydgoski – unikatowy zespół urządzeń Złota w Złotoryi została wykuta ok 1660 r. hydrotechnicznych (dług. 27 km). yy Zamek w Książu to trzeci co do wielkości yy W trzynastowiecznym kościele Wniebowzięzamek w Polsce. cia Najświętszej Marii Panny w Chełmnie Województwo opolskie przechowywane są relikwie patrona yy Stolica: Opole. zakochanych, świętego Walentego. yy Tradycyjne wyroby: domowy ser parzony Województwo lubuskie z kminkiem, żymlok opolski biały, krupnioki yy Stolica: Gorzów Wielkopolski (siedziba z Górek, opolska rolada wołowa, harynki wojewody), Zielona Góra (siedziba sejmiku). yy Tradycyjne wyroby: kapusta kwaszona w cebulowej zołzie, kapusta kiszona z Bobrowy, modro kapusta, opolskie cianadnotecka, strudel, paska bukowińska, steczka ze skwarek, kretowina, kołocz śląski. miód pitny – trójniak. yy Województwo opolskie to najmniejsze yy Lubuskie jest jednym z pięciu regionów województwo w Polsce. o najniższym zanieczyszczeniu środowiska yy Na Opolszczyźnie paleontolodzy odkryli i pierwszym pod względem wielkości obszarów leśnych. szkielet najstarszego dinozaura na świecie.

Na terenie województwa znajduje się Międzyrzecki Rejon Umocniony, który stanowi unikalny system betonowych umocnień wzniesionych przez Niemców. Znajduje się tu największy w Europie rezerwat nietoperzy. Województwo łódzkie yy Stolica: Łódź. yy Tradycyjne wyroby: kozi twaróg z Eufeminowa, wędzone kiełbasy jordanowskie, nagawskie jabłka pieczone z sokiem, kompot wiśniowy po łowicku, tatarczuch z Radomska, plendze kartoflane. yy Łódź słynie z festiwali t.j. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier, Łódź Czterech Kultur, Fotofestiwal. yy W Łodzi, przy ul. Brackiej – największy w Europie Cmentarz Żydowski. yy Absolwentami Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi są m.in. Roman Polański, Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski i Krzysztof Zanussi. Województwo świętokrzyskie yy Stolica: Kielce. yy Tradycyjne wyroby: jędrzejowski twarożek śmietankowy, salceson kurozwęcki, dzionie rakowskie, karp małyszyński, truskawka bielińska, fasola korczyńska, chleb wiejski konecki. yy W Zagnańsku rośnie oceniany na 700–1000 lat dąb Bartek. yy W Jędrzejowie mieści się drugie co do wartości i wielkości zbiorów w Europie Muzeum Zegarów oraz pierwszy w Polsce Klasztor Cystersów. yy Na stokach Łysej Góry i Łysicy wyjątkowe zjawisko – gołoborze. Województwo podlaskie yy Stolica: Białystok. yy Tradycyjne wyroby: bliny po litewsku, kołduny litewskie, kartacze, ser narwiański, ser podlaski, ser gouda, chleb staropolski, babka ziemniaczana. yy Suraż – to najmniejsze miasto w Polsce (960 mieszkańców). yy W województwie znajduje się najgłębsze jezioro w Polsce – Hańcza. yy

Mój Przedszkolak W miejscowości Bohoniki i Kruszyniany zwiedzić można meczety i mizary oraz skosztować potraw kuchni tatarskiej. Województwo warmińsko-mazurskie yy Stolica: Olsztyn. yy Tradycyjne wyroby: mleko zsiadłe, polędwica z mazurskiej masarni, syrop buraczany, sękacz mazurski, fefernuszki. yy Kanał Ostródzko-Elbląski, powstał w połowie XIX w. to atrakcja na skalę światową. yy W województwie warmińsko-mazurskim spalono ostatnią „czarownicę” w Europie. Do nieszczęśliwego zdarzenia doszło 21 sierpnia 1811 r. na wzgórzu szubienicznym przy drodze z Reszla do Korsz. yy Mrągowo słynie z corocznego Pikniku Country oraz Festiwalu Kultury Kresowej. Województwo pomorskie yy Stolica: Gdańsk. yy Tradycyjne wyroby: ser pleśniowy camembert „Słupski Chłopczyk”, miód z maślanki, boczek wieprzowy wędzony, metka. yy Sopockie molo ma długość 512 m i jest najdłuższe w Polsce.

Ciekawostki

Odwrócony Dom w Szymbarku na Kaszubach – postawiony na dachu dom. yy „Kręgi Kamienne” w Odrach – tu znajduje się cmentarzysko z kamiennymi kręgami pochodzącymi z I–II wieku naszej ery. Województwo zachodniopomorskie yy Stolica: Szczecin. yy Tradycyjne wyroby: paprykarz szczeciński, jeziorowy ogórek kiszony, konfitura szczecińska z owoców róży, pierniki szczecińskie. yy Najdziwniejszy w Polsce las – „Krzywy Las” znajduje się koło Gryfina. Jest to skupisko około 400 zdeformowanych sosen na obszarze 1670 mkw. yy Na terenie gminy Sianów, w Sierakowie Sławieńskim, powstała wioska Hobbitów – bajkowe budowle, kramy pod strzechą, warsztaty rzemieślnicze i wieża widokowa. yy Największy poligon w Europie znajduje się w okolicach Drawska Pomorskiego. yy

Województwo śląskie Stolica: Katowice. yy Tradycyjne produkty: śląska kiszka, redykołka, bryndza wołoska, oscypek, śląskie pieczki, pierniki żywieckie, kwaśnica. yy Radiostacja Gliwice – Gliwicka „wieża Eiffla” ma wysokość 111 m . yy Górnośląska Kolej Wąskotorowa to najstarsza w Europie, działająca nieprzerwanie od ponad 150 lat, kolejka wąskotorowa. yy Pustynia Błędowska – największy w Polsce obszar piasków lotnych, jedyna naturalna pustynia w Europie. Województwo małopolskie yy Stolica: Kraków. yy Tradycyjne produkty: bryndza podhalańska, oscypek, bajgiel z Kazimierza, obwarzanek oraz precelek krakowski, moskol, sól wielicka. yy Najwyższym punktem województwa jest szczyt Rysy o wysokości 2499 m n.p.m., położony w Tatrach. yy Aby trębacz mógł zagrać hejnał z Wieży Mariackiej, musi pokonać 239 schodków, co zajmuje mu średnio 2,5 minuty. yy

R EK L A M A

R oz w贸j d z i e c k a

Mój Przedszkolak Rodzinnie i podziemnie Kopalnia Soli w Wieliczce – oto miejsce całkowicie niezależne od kaprysów pogody, jedyne w swoim rodzaju – pełne historii, magii, tajemnic. Miejsce fascynujące i przyjazne, które można śmiało odwiedzić z całą rodziną. Spacer po zabytkowej kopalni, to z jednej strony intrygujące spotkanie z historią i geologią, z drugiej zaś okazja, by pooddychać zdrowym słonym powietrzem. Dorosłych z pewnością zaciekawią opowieści przewodnika o górniczych tradycjach, dzieci zaś będą pilnie wypatrywać solnych skrzatów. Na dużych i małych miłośników bajek czeka odkrywanie Solilandii – magicznej krainy, którą włada mądry i sprawiedliwy Skarbnik. Po trudach zwiedzania warto zajrzeć do podziemnej restauracji – potrawy kuszą wędrowców smakiem i aromatem. Na powierzchni do spacerów zachęca Park św. Kingi. A może pyszny słodki deser na tarasie w Restauracji Grand Sal? Dzieciaki chętnie skorzystają z jednej i drugiej propozycji. www.kopalnia.pl

Prehistorycznie i bajkowo Dinozatorland to największy w Polsce Park Ruchomych Dinozaurów. Podczas spaceru można tu zobaczyć ponad 100 ożywionych gadów naturalnej wielkości. Warto odwiedzić muzeum szkieletów i skamieniałości, zapoznać się z opisami drzew i krzewów. W sezonie zimowym swoje podwoje otwiera Park Św. Mikołaja w Krainie Bajek. To magiczne miejsce oświetlone przez 3 mln światełek słynie z parady bajkowych postaci. Można tu spotkać Świętego Mikołaja i jego zaprzęg prawdziwych reniferów! Czy widzieliście już większego od siebie konika polnego? Zapraszamy do nowo otwartego Parku Owadów w Zatorze. Tylko u nas można podziwiać 11 figur gigantycznych owadów. W maju planowane jest otwarcie Parku Mitologii, który zlokalizowany będzie na malowniczym stawie, sąsiadującym z Parkiem Dinozaurów. Zapraszamy na niezwykły rejs, w trakcie którego można poznać bogów, herosów i mitycznych bohaterów. Dinozatorland to również wielki lunapark, gdzie oprócz urządzeń rozrywkowych na uwagę zasługuje Kino 5D, Interaktywne Show 3D i warsztaty paleontologiczne. Agata Kapela, Szymon Kuszyński

R EK L A M A

Fot. Dreamstime.com

S z c z ę ś l iw y r o d z i c

Trudna sztuka odmawiania dziecku

Jak to robić bez poczucia winy

Każdy rodzic usłyszał kiedyś określenie „odcinanie pępowiny”. Oznacza ono stopniowe uniezależnianie się dzieci od rodziców. Pierwszy krok w tym kierunku rodzice powinni podjąć około 2 roku życia dziecka, ponieważ w tym okresie dziecko przeżywa swój pierwszy bunt. Zaczyna również wtedy rozumieć potrzeby innych. R EK L A M A

Mój przedszkolak

wulatek potrafi się już sobą zająć, bawić się z innymi dziećmi itd. Dziecko powinno także rozumieć, że rodzice odmawiają ciągłej, jak do tej pory, opieki nad nim. Podstawą w tym działaniu jest konsekwencja. Jeśli czegokolwiek odmawiamy dziecku, pod żadnym pozorem nie zmieniamy zdania. Dziecko oczywiście zaprezentuje cały wachlarz środków nacisku: krzyki, płacz, a nawet podejmie próby zrobienia krzywdy rodzicowi w akcie odwetu za odmowę (może próbować kopnąć, popchnąć, ugryźć rodzica). Odmowę stosujemy m.in. w następujących sytuacjach: gdy dziecko chce się bawić, a rodzic jest zmęczony lub zajęty, lub gdy pora jest zbyt późna; gdy dziecko nie chce samodzielnie zasypiać we własnym łóżku; gdy wymusza na nas zakup kolejnej zabawki.

WZOROWY RODZIC

Pssst... dbaj bezpiecznie o uszy swojego dziecka!

Sytuacje  wzorce zachowania rodziców



Dziecko chce się bawić o nieodpowiedniej porze yy Powiedz dziecku, żeby sprzątało zabawki, bo czas na kąpiel i sen; yy jeśli nie reaguje, TYLKO JEDEN RAZ powtórz polecenie; yy jeśli dziecko nie reaguje, zabierz mu zabawki i zacznij przygotowywać do kąpieli i snu.

A-cerumen SPRAY nowoczesny preparat do higieny uszu

Pamiętaj!

Nie szarp się z dzieckiem, kiedy się wyrywa lub krzyczy czy płacze. Zostaw je na chwilę samo, żeby miało szansę uspokoić się i po chwili ponów działanie.

szybko i efektywnie rozpuszcza woskowinę wygodny w użyciu



Dziecko nie chce samodzielnie zasypiać w osobnym łóżeczku yy W pierwszych dniach nauki samodzielnego spania posiedź z dzieckiem, pogłaszcz je po głowie, poczytaj bajkę, ale wykonuj te czynności jak najciszej, by dziecko uspokoiło się po całym dniu; yy w pierwszych dniach nauki samodzielnego spania, można zostawić dziecku włączone delikatne światło lub uchylone do pokoju drzwi; yy wprowadź określony rytuał, którego będziesz przestrzegać każdego wieczoru i nigdy go nie zmieniaj – rutyna wycisza dziecko.

bezpieczny dla całej rodziny

Wybierz A-cerumen SPRAY dla swojego dziecka

Pamiętaj!

jeśli za każdym razem, gdy próbujesz wyjść z pokoju, dziecko krzyczy lub płacze, stanowczo powiedz, że wychodzisz i… wyjdź; yy jeśli dziecko wychodzi z łóżeczka i szuka cię po domu, zaprowadź je bez słowa do pokoju, połóż do łóżka i ponownie wyjdź – i tak do skutku. Początki są zawsze najtrudniejsze. yy

skuteczny

R EK L A M A

delikatny

Wytwórca: Laboratoires GILBERT, 14200 Hérouville-Saint-Clair, Francja Informacja naukowa: Nepentes S.A.

bezpieczny

od 2,5 roku życia

Dowiedz się więcej

www.nepentes.pl

S z c z ę ś l iw y r o d z i c

Dziecko wymusza zakup zabawki lub słodyczy w miejscu publicznym yy Uprzedź dziecko w domu, że niczego mu nie kupisz; yy postaraj się zakupy zrobić szybko i w miarę możliwości omijaj regał z zabawkami czy słodyczami; yy daj dziecku jego oszczędności i wyegzekwuj, by samo płaciło za swoje zachcianki

Pamiętaj!

nigdy nie ulegaj płaczom, krzykom, szantażowi, „argumentom” dziecka; yy nie musisz tłumaczyć dziecku, dlaczego nie spełnisz jego zachcianki; yy nigdy nie prowadź negocjacji w sklepie i nie obiecuj dziecku czegoś w zamian; yy jeśli uspokajanie dziecka nie skutkuje, po prostu wyprowadź je ze sklepu; yy przedyskutuj z dzieckiem jego zachowanie w domu i wyciągnij konsekwencje; yy

R EK L A M A

Fot. Dreamstime.com



Dziecko chce zbyt długo lub późno oglądać bajki w telewizji Przed włączeniem dziecku telewizora ustal czas, jaki przed nim spędzi; yy dziecko nie rozumie pojęcia czasu, więc by mu uświadomić, ile czasu minęło, nastaw minutnik lub budzik, który zadzwoni w momencie upływu wyznaczonego czasu. yy

Pamiętaj!

jeżeli dziecko nie chce odejść od telewizora mimo upływu czasu, podejdź i po prostu wyłącz urządzenie.

Mój przedszkolak DLACZEGO MÓWIMY NIE I… MAMY WYRZUTY SUMIENIA? qqNie chcesz być okrutny i znęcać się nad własnym dzieckiem. Pamiętaj! Nie uchronimy dziecka przed wszystkimi stresami, więc sami też się nie stresujmy, to nie ma sensu! qqMasz wyrzuty sumienia. Pamiętaj! Poczucie winy jest dla rodzica najgorszym doradcą! Czy twoi rodzice za każdym razem spełniali twoje zachcianki? NIE! Ty też nie musisz być na każde zawołanie dziecka! qqNie chcesz być taki sam jak twoi rodzice, czyli surowy i wymagający. Pamiętaj! To, co sobie obiecywałeś/łaś samemu, będąc dzieckiem, odłóż na bok. Rodzicielstwo ma swoje prawa i nad pewnymi zachowaniami nie zapanujesz. Nie ma sensu próbować! qqBoisz się własnej złości. Obawiasz się, że stanowczość może być odczytana przez dziecko jako agresja lub znęcanie się i dlatego ustępujesz. Pamiętaj! Nic bardziej mylnego. Dziecko i tak wyczuwa twój stan emocjonalny i czuje obawę nawet przed tym, czego nie wypowiesz.

qqNie możesz patrzeć na cierpienie swojego dziecka. Przypominasz sobie sytuacje z własnego dzieciństwa: ileż to razy nikt nie reagował na twój płacz lub smutek. Nie pozwolisz, by twoje dziecko przeżywało to samo. Pamiętaj! Odporność psychiczna dziecka dojrzewa właśnie w takich sytuacjach. Daj mu chwilę popłakać, a okaże się, że jest ono dużo silniejsze, niż ci się wydaje. qqNie układa ci się w małżeństwie. Pamiętaj! Nie inwestuj w dziecko całej energii, która powinna być skierowana na wiele różnych rzeczy i spraw; dziecko nie jest centrum wszechświata! Ono i tak wie, że rodzice się kłócą lub wyczuwa napięcie między wami. Nie udawaj, że wszystko jest w porządku! Dla dziecka nie ma niczego gorszego niż zestresowany, płaczący po kątach rodzic z maską uśmiechu na twarzy. Dziecko jest zdezorientowane! qqAlbo nie masz siły, albo cierpliwości, by odmówić dziecku. Ustępujesz dla świętego spokoju. Pamiętaj! Lepiej tego nie rób. Z czasem dziecko zwiększy żądania i wzbogaci sposoby nacisku. Co zrobisz potem, jeśli jednym z nich stanie się przemoc?

POZYTYWNE STRONY ODMAWIANIA DZIECIOM Pamiętaj! Dziecko zauważa, że nie na wszystko w życiu musi się zgadzać. Skoro rodzice mogą odmówić mi tego, czego chcę, to znaczy, że ja również mam do tego prawo! Dzięki ćwiczeniu asertywności od wczesnego dzieciństwa, w wieku dorastania lub dorosłości będzie potrafiło bronić własnego zdania, nie ulegnie złym wpływom czy presji grupy. Czy teraz mówienie NIE własnemu dziecku jest nadal tak trudne jak wcześniej? Mam nadzieję, że nie. Życzę wszystkim rodzicom wielu sukcesów wychowawczych i trzymam kciuki! t Małgorzata Warzkiewicz R EK L A M A

Nauczyciel dyplomowany, długoletni nauczyciel przedszkola

Dział sprzedaży: tel. 41 349 50 50 Infolinia: 801 163 160 43

www.jednosc.com.pl

S z c z ę ś l iw y r o d z i c

Koniec z nieszczęśliwą rutyną

Większość mam przedszkolaków prędzej czy później wpada w tak charakterystyczny dla siebie rytm dnia i według niego funkcjonuje. Ich dni wyglądają podobnie. Kończą się także

Plan dnia mamy przedszkolaka

podobnie – zmęczeniem i bólem głowy. Jeśli twoja rutyna nie uwzględnia twoich potrzeb, a jedynie obowiązki i potrzeby innych, to najwyższy czas ją zburzyć i zbudować na nowo.

Jesteś nieszczęśliwa, bo tak zdecydowałaś

ie jest to oczywiście nieszczęście spektakularne, łzawe i dramatyczne. Polega po prostu na tym, że masz mało wolności, minimum czasu dla siebie, a własne potrzeby oceniasz jako nieważne. Trudno byłoby chyba znaleźć kobietę, która jest usatysfakcjonowana życiem przepełnionym obowiązkami. Sądzisz zapewne, że sytuacja jest patowa, ponieważ obowiązków ci nie ubędzie. Tylko czy kiedyś pomyślałaś, że jesteś w takiej a nie innej sytuacji na własne życzenie? Rano wstaję, zanim obudzą się dzieci. W dresie biegnę po bułki. Kiedy wracam, mąż jeszcze śpi, a dzieci powoli się budzą. Podgrzewam im mleko i robię śniadanie. Potem wstaje mąż i idzie do łazienki. W czasie, kiedy się kąpie, robię mu śniadanie i kawę, drugie śniadanie do pracy i ubieram dzieci. Kiedy on je śniadanie, ja myję dzieciom zęby i czeszę je. Gdy mąż zje śniadanie, wychoRenata (29 lat) dzimy z domu… Jej rutyna wskazuje niezbicie, że przyjęła całkowicie podrzędną rolę w rodzinie. Nie zauważyłam czasu na jej śniadanie, makijaż, wybór ubrań itd. Zapewne wychodzi z domu nieumalowana i głodna. Za to jej rodzina musi być zachwycona mamą, która jest jednocześnie służącą. Wszystkie kobiety podobne do Renaty powinny zastanowić się, jak wygląda ich rutyna. Może codziennie godzą się na to, aby to właśnie na nie spadały wszystkie obowiązki?

Ustal nowy porządek znajdź nową rutynę Pewnego dnia wychowawczyni z przedszkola upomniała mnie, że moje dziecko nie potrafi samo się ubrać i nie bardzo umie posługiwać się sztućcami. Ze zgrozą uzmysłowiłam sobie, że chociaż ma już 3,5 roku, trochę chyba z rozpędu nadal je ubieram i często karmię. To odkrycie wmurowało mnie w zie-

mię” – wyznaje Beata (30 lat). Zaraz potem usprawiedliwia się, że tak było dotąd, bo to znacznie szybciej i lepiej. Dziecko wyglądało schludniej, a obiad był zjedzony. Beata postanowiła jednak usamodzielnić swoje dziecko i zdziwiła się, jak bardzo zrobiło się ono leniwe. Syn kładł się na ziemię i płakał, że nie umie się sam ubierać. Chciał, żebym ja to robiła. Przeraziłam się, do czego zdążyłam doprowadzić. Jeśli przyzwyczaiłaś męża, dziecko oraz wszystkich innych do tego, że robisz coś dla nich lub za nich, nie licz na to, że tak łatwo z tego zrezygnują. Musisz jednak być konsekwentna. To nie szkodzi, że przez jakiś czas wszyscy będą trochę naburmuszeni – musisz wliczyć to w koszty całej operacji zmiany rutyny. Przeanalizuj dokładnie swój dzień i wypisz to, co mąż i dziecko mogą robić sami. Oznajmij rodzinie, że od jutra muszą być samowystarczalni. Potem policz, ile godzin już zaoszczędziłaś.

Ustal, jak cenny jest twój czas Kiedy trzecią godzinę stałam przy desce do prasowania, uświadomiłam sobie, że w tym czasie mogłabym robić mnóstwo fantastycznych rzeczy. Choćby iść na siłownię. Tymczasem kilka razy w tygodniu poświęcałam pół wieczoru na prasowanie. Postanowiłam, że już nie będę prasować. Dwa razy w tygodniu przychodzi studentka, córka sąsiadów, i mam problem Jagoda (27 lat) z głowy. Za grosze zyskałam wolność. Wiele matek wykonuje mnóstwo czynności, które tak naprawdę mogłyby zlecić komuś innemu. Przede wszystkim sprzątanie, prasowanie oraz codzienne zakupy. Sprawunki możesz przecież załatwić w sklepie internetowym, a codzienne czasochłonne obowiązki powierzyć osobom, które mają dużo czasu wolnego i chętnie sobie dorobią.

Mój Przedszkolak Pielęgnuj ważne relacje

Fot. Dreamstime.com

Zastanów się, czy odkąd masz dzieci, zaniedbałaś relacje ze znajomymi i przyjaciółmi. Wcześniej często się spotykaliście, potem wszystko pewnie samo się rozmyło. Tymczasem utrzymywanie relacji społecznych jest bardzo ważne dla normalnego funkcjonowania człowieka. Nawet jeśli nie masz czasu, aby odświeżyć wszystkie stare kontakty, wybierz te, które były dla ciebie najcenniejsze. Spotkanie ze znajomym da ci wspaniały pretekst do wizyty w uroczej kawiarni, przytulnej restauracji czy kinie. Wreszcie powrócisz do świata żywych.

Teraz coś dla siebie Kiedyś potrafiłam godzinami malować. To mnie relaksowało. Oczyszczało moją głowę. Nie pamiętam już, ile czasu minęło, odkąd miałam pędzel w ręku. Nie wiem, czy dałabym radę wróHanka (33 lata) cić do tego hobby.

Masz prawo mieć jakiś obszar życia tylko dla siebie – każdy człowiek potrzebuje przysłowiowej jaskini, do której może chować się, aby pobyć sam ze swoimi myślami. Zastanów się, co było kiedyś twoją jaskinią, i postaraj się na nowo odnaleźć do niej drogę. Jeśli tylko tak postanowisz, od jutra możesz znów być malarką amatorką, tancerką lub garncarką. Kursy, lekcje, zajęcia – możesz przecież zapisać się na kurs fotografii, gotowania, malarstwa czy gry na skrzypcach. Poszukaj ciekawych ofert blisko domu, by nie tracić czasu na dojazdy. Jeśli jakieś zajęcia cię zainteresują – od razu się zapisz. Nie tylko będziesz miała pretekst, aby wyjść z domu, ale także poznasz nowych ludzi. Kluby – jeśli w twojej okolicy spotyka się grupa zapaleńców, która jest zainteresowana ważnym dla ciebie tematem: książką, ekologią, teatrem itp., wówczas postaraj się do niej przystąpić. Dyskusje w gronie ciekawych ludzi mogą być dla ciebie jak powiew świeżego powietrza. Ruch – jeśli słyszysz, jak twoje ciało błaga o odrobinę ruchu, jak najszybciej znajdź przyjazny klub fitness lub choćby dobrą trasę do joggingu. Regularny ruch uszczęśliwia, pozwala nabrać sił i oczyszcza ze złej energii.

Przede wszystkim jednak odśwież swoje relacje z partnerem. Zaproś go na randkę, odnajdźcie na nowo czas dla siebie. Postarajcie się zostawić dzieci u dziadków lub z opiekunką i wyjedźcie razem na weekend. Róbcie wtedy wszystko to, co w czasach narzeczeństwa. Powinniście na nowo odkryć, dlaczego tak bardzo się kochacie. Pojechaliśmy z Darkiem do Zieleńca. Jeździliśmy tam za dzieciaka. Było naprawdę niesamowicie. Mieliśmy siebie tylko dla Karolina (33 lata) siebie nawzajem. Miła odmiana. Każda mama przedszkolaka jest przede wszystkim mamą przedszkolaka. To jej podstawowa funkcja, najważniejsze wcielenie. Nie zapominaj jednak, że masz jeszcze inne wcielenia. Ty – żona, Ty – przyjaciółka, Ty – córka, i wreszcie – po prostu TY. t

Odprężenie – jeśli często jesteś spięta i nerwowa, poszukaj możliwości spokojnego relaksu. Joga, basen, sauna, masaże, zabiegi w spa – mogą pomóc ci odnaleźć wewnętrzną równowagę. Jeśli nie stać cię na wizyty w drogich ośrodkach, urządź spa w domu, we własnej wannie – a o masaż poproś męża.

Fot. Dreamstime.com

Od razu po studiach urodziłam Martynkę. Przez cztery lata praktycznie nie widywałam się z przyjaciółkami ze studenckich czasów. Pewnego dnia postanowiłam to zmienić. Chodzimy z dziewczynami na zakupy i do kina – na komedie romantyczMarysia (30 lat) ne. Bardzo mi tego brakowało!

Odkąd biegam godzinę dziennie, jestem innym człowiekiem. Jestem spokojniejsza, silniejsza, mam więcej dystansu. Niewiarygodne, że przez trzy lata nie uprawiałam żadnego sportu. Ewa (35 lat)

Agata Olszyńska Ekspert ds. rozwoju zasobów ludzkich, trener i coach osobisty. Mama bliźniaków.

Z d r owi e d z i e c k a

Jak zrobić KWIATY z papilotów

PRO P OZ YC JA DLA RODZICÓW

ytnij z papilotów płatki kwiatków, listki oraz środek. Pokoloruj flamastrem patyczki po lodach. Brzegi płatków posmaruj klejem, a następnie doklej do środka, tworząc korony kwiatów. Do patyczków doklej listki. Gotowe łodygi połącz z koronami. Kwiaty możesz podarować np. mamie. Potrzebne materiały: r papiloty r patyczki po lodach r zielony flamaster r klej introligatorski r nożyczki

Igor Buszkowski Autor książki dla dzieci Zabawy plastyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz współautor książek m.in. Przedszkolaki robią zwierzaki, Technika taka dla przedszkolaka. Od ośmiu lat współpracuje z TVP 1, prowadząc zabawy plastyczne w programie edukacyjnym dla dzieci pt. Budzik.

R EK L A M A

Mój Przedszkolak

Fot. Dreamstime.com

Biegunka rotawirusowa

R EK L A M A

iegunki to zmora wczesnego dzieciństwa. Nie ma chyba dziecka, które w pierwszych latach życia nie przebyłoby przynajmniej jednego epizodu biegunkowego. Przyczyny biegunek są różne. Najczęściej jednak wywołują je wirusy, bakterie i pasożyty, niewłaściwa dieta lub zaburzenia w składzie flory jelitowej, które występują po zastosowaniu antybiotyku. Podczas biegunki i wymiotów dziecko szybko traci znaczne ilości płynów, więc bardzo łatwo może się odwodnić. Odwodnienie to nie tylko utrata wody, ale często również ważnych jonów i soli mineralnych. Objawy zależą od stopnia odwodnienia. Niewielkie odwodnienie zazwyczaj nie daje poważnych objawów. W odwodnieniu umiarkowanym dziecko może być niespokojne, pije łapczywie, ale gdy płacze, to nie ma łez, śluzówki są suche, obłożone nalotem, ciemię u niemowlęcia jest zapadnięte. Ciężko odwodnione dziecko jest senne, wiotkie, może być tak słabe, że nie potrafi samodzielnie pić, oddaje mniej moczu. Najważniejsze, to regularnie nawadniać dziecko – najlepiej niegazowaną wodą źródlaną oraz odpowiednimi preparatami, które wspomagają przywrócenie równowagi wodno – elektrolitowej np. Salhydron Coraz częściej w przypadku ostrej biegunki zaleca się stosowanie preparatów wspomagających funkcjonowanie układu pokarmowego, np. Minilacton lub Floractin. Wśród korzystnych bakterii są probiotyki – szczepy bakterii o udokumentowanym naukowo działaniu prozdrowotnym, które potrafią przetrwać w kwaśnym środowisku żołądka, a stamtąd trafiają do jelit i – między innymi – ograniczają rozwój nieprzyjaznych bakterii. Najczęściej są to laseczki kwasu mlekowego z rodzajów Lactobacillus lub Bifidobacterium oraz niepatogenne drożdże Saccharomyces boulardii.

To s i ę c z y t a

Seria z rybką MiniMini Bajki Rybki MiniMini przekazują najmłodszym cenną prawdę o tym, że życie w społeczności niesie za sobą trudności i komplikacje, ale może być źródłem radości i siły. Mali czytelnicy dowiadują się, że warto podejmować ryzyko i zmierzyć się ze swoim lękiem. Rybka pokazuje im, że należy szukać rozwiązań, działać. Poprzez wspólne czytanie bajek uczymy dziecko nie tylko myślenia, doskonalimy jego pamięć i koncentrację, możemy uczyć budowania relacji z innymi. (z recenzji psycholog Agnieszki Carrasco-Żylicz)

Rybka MiniMini i akcja ratunkowa

Rybka MiniMini i nowy przyjaciel

Rybka MiniMini i daleka wycieczka

ybka MiniMini chciałaby być silna, dlatego co rano się gimnastykuje. Jednak gdy w wyniku wypadku w starym wraku zostaje uwięziona Ryba Młot, okazuje się, że nie trzeba być dużym i silnym, by nieść pomoc. Mała i zwinna Rybka jako jedyna potrafi uratować wielką Rybę. t

zatoce pojawia się rekin. Wszyscy okropnie się go boją, bo szczerzy ostre zęby. Rybka postanawia poznać go bliżej. Okazuje się, że Rekin Gryzak po prostu często się śmieje, bo bardzo lubi żartować. Rybka udowadnia, że pozory mylą. t

ybka MiniMini i jej przyjaciele wybierają się na wycieczkę poza rafę. To pierwsza tak daleka podróż Rybki, więc jest bardzo przejęta. Po drodze prawie się gubi, ale na szczęście udaje się jej odnaleźć przyjaciół i bezpiecznie wrócić do domu. t

P i e r w s ze 4 o s o b y, k t ó r e p r z y ś l ą 5 t y t u ł ó w k s i ą że k z s e r i i z r y b ką M i n i M i n i , n a a d r e s r e d a kc j a @ m o j p r ze d s z ko l a k .co m . p l , o t r z y m a j ą ko m p l e t 2 k s i ą że k z p r z y g o d a m i r y b k i . R EK L A M A