>
002 november 08
Magazine voor ondernemende creatieven
tis Gra ame er G g-lezers Adv a r is M e Fr en doo r all voo ngebod ein) (aa edest Vr
themanummer
themanummer
talent
talent
hotspots in beeld, 16 cases, de mening van fris-leden, opa vertelt
hotspo 16 case fris-le
herken het talent
herken het
Genetisch begaafd of eigenzinnig contratalent?
Gene of eig contr
Kunst en Techniek Cross Media Concepting Concept Design Creative Product Development Human Information Design and Strategy Kijk op saxion.nl voor meer informatie.
frisMag / nr. 02
03
Voorwoord / Inhoud / Colofon
Laat mij Inhoud Inhoud maar effe... Een oude studievriend (inmiddels verhuisd naar midden Nederland) belde ooit met een grappige vraag. “Ik heb een broer; relaxte en slimme vent. Je hebt hem wel eens ontmoet. Vrijgezel. Afgestudeerd. Maar hij blijft een beetje in de studietijd hangen. Kun jij hem helpen aan een baan én een vriendin?”. Ik beloofde hem mijn best te doen om eerst maar eens een baan te vinden. Aldus hem eens uitgenodigd voor een gesprek. Een boom van een kerel. Goedgemutst, intelligent, droge humor, elektrotechniek gestudeerd, hobby’s programmeren en solderen. Boelkloedig. Een doener. Type: ruwe bolster. Ik had een goed gevoel dat hij het team internetprogrammeurs prima zou kunnen versterken. Laten we het maar eens proberen. Iedereen blij. Dag één staat hij, na een paar uur wegwijs door het bedrijf gemaakt te zijn, naast me met de vraag of ergens een boek over internetprogrammeren te vinden is. Even uit het veld geslagen vliegen bij mij beelden binnen in de trant van ‘het waren twee fantastische uren...’. Ik hervind mezelf en vraag of ik hem tijdens het sollicitatiegesprek niet goed begrepen heb. Wat blijkt; nog nooit heeft hij een internetsite in elkaar gezet. Maar wel complexe schakelsystemen geprogrammeerd. Waarom dit niet vermeld tijdens de kennismaking? Hij dacht dat html een simpele programmeertaal was dat ie zo onder de knie zou hebben. En inderdaad hij heeft niet gelogen over zijn hobby programmeren.
04
Update
05
Fotoverslag ‘Tentoonstelling Focus 8’
06
Rondvraag
09
Case story
10
Herken het talent
14
Hotspots in Enschede
16
Fris werk
18
Interview: Han Morskieft
21
Up close
23
Feedback
25
In Business
27
Head to head
28
Facts, figures & feelings!
30
Agenda
Colofon Colofon
Het recht-toe-recht-aan-html-werk had hij inderdaad zo onder de knie. Databases, stylesheets en cms-en hadden even iets meer inweektijd nodig. Maar wat bijzonder was is dat hij zich binnen de kortste keren ontpopte tot de spil op de afdeling door dat hij alle serviceverzoeken van opdrachtgevers oppakte. In feite een soort bezemwagen binnen het bedrijf. Een waardevolle pragmatist met humor op een werkvloer tussen nerdy developers en hippe designers. Pakte hij de telefoon op dan wist je dat hij het zou fixen. Het serviceniveau kreeg hierdoor een boost en is tot een onderscheidende kracht van de organisatie geworden.
Geleid door het onderbuikgevoel heb ik hem een baan aangeboden. De “Laat mij maar effe”-instelling bleek al tijdens het eerste gesprek. Ik had echter niet kunnen vermoeden dat hij zich op een dergelijk wijze zou manifesteren, had vermoedelijk op basis van zijn CV zelfs geen plek voor hem binnen de club gezien. Sterker nog, de functie die hij is gaan vervullen hadden we op dat moment nog niet eens geformuleerd. Talent wijkt soms af van de bestaande beelden. Een open deur wellicht, maar geef talent de kans en vrijheid zich te ontpoppen! Een bepaalde twinkeling of houding kan voldoende zijn. Je voelt dat er ‘iets’ in zit. Wellicht nog even ongrijpbaar. Zo ook bij hem. Zijn talent zat hem niet zozeer in zijn technische vaardigheden maar zijn grootste talent is zijn attitude. “Persoonlijke eigenschappen: lult én poetst.” Zet dat maar eens in je CV. NB: Overigens is hij op het werk op een bepaald moment blijven ‘plakken’ aan een collega waarmee hij sinds enkele jaren een prachtige Twentse boerderij deelt. Mission completed. Peter Oosterwijk Hoofdredacteur
uitgever Stichting Fris, Voorzitter Arjan van Liere Postadres: Postbus 5518, 7500 GM Enschede T. 053 - 851 68 51, F. 053 - 484 96 78 info@stichtingfris.nl, www.stichtingfris.nl hoofdredacteur Peter Oosterwijk (Buro Blink ) coördinatie Paul Jansman (Syntens) eindredactie David Brinks ( hardcopy .nl) contact redactie@frismag.nl ontwerp Vanille ( ikwilvanille.nl ) tekst David Brinks, Stichting Fris fotografie Annabel Jeuring ( annabeljeuring.com ) druk Drukkerij Te Sligte ( tesligte.nl ) papier Omslag: Mega Gloss 200 grs., Binnenwerk: Mega New Matt 135 grs., geleverd door Modo van Gelder, Amsterdam aan dit nummer werkten verder mee Dennis Knetemann, Michael Panneflek, Bart Folmer, Han Morskieft, Tom Schepers, Merijn Oude Vrielink, Petra Olde Olthuis, Mick Koopman, Peter Schinkel, Bert de Haan, Marco Strijks, Rolf Kokkeler en Rob Mommer abonnementen www.frismag.nl advertenties Paul Jansman ( adverteren@frismag.nl ) bladformule, concept Buro Blink ( thinkblink.nl )
tento
frisMag / nr. 02
Cultu
Nieuws
Foc
Update
04
conceptm haalt grote japanse opdracht binnen
Dat Overijsselse bedrijven met hun producten de hele wereld overgaan, was bekend. Maar dat een klein bedrijf uit Enschede een grote Japanse uitgeverij als klant krijgt, mag toch wel bijzonder genoemd worden. Van hard- en software via webdesign naar conceptontwikkeling, dat is de weg die ConceptM in de afgelopen 7,5 jaar heeft afgelegd. Voor de Japanse uitgeverij Kyodo News heeft ConceptM zowel het concept als de realisatie verzorgd. Het gaat hier om een applicatie in Flash waarmee nieuws uit verschillende regio’s visueel kan worden weergegeven. ConceptM-oprichter Niek Bokkers: ‘We hebben een landkaart gemaakt van Japan met alle verschillende provincies en zodra er in één van die provincies nieuws te melden is, wordt daar op die locatie op een visuele manier het nieuws gepubliceerd. Verslaggeving door
middel van beeld was het belangrijkst, al kan er ook wel tekst bij worden gepubliceerd.’ Minstens zo interessant als de opdracht zelf is de manier hoe Kyodo News bij ConceptM terecht is gekomen. Niek Bokkers: ‘Onze eigen website werd opgemerkt door de veelbezochte website TheFWA.com, wat staat voor The Favourite Websites Award. Tussen grote namen als Nike, Adidas, Citroën en Opel werden wij verkozen tot website van de dag. Dat heeft ons ontzettend veel publiciteit opgeleverd, aangezien dat dé plek is waar innovatieve websites te vinden zijn en dus ook de bureaus die deze websites gemaakt hebben. Zo is Kyodo News in contact gekomen met ConceptM. Dat het zoveel impact zou hebben, hadden wij uiteraard ook niet verwacht. Maar zo snel kan het dus gaan.’
tentoons
Culture
www.conceptm.nl
Fo
tentoon “made in overijssel” toont de dynamiek van overijsselse business “Made in Overijssel” is de naam van het nieuwe business-to-business programma dat vanaf 24 september op RTV Oost wordt uitgezonden. In het programma maken studenten van de Universiteit Twente op unieke wijze kennis met innovatieve bedrijven in Overijssel. Innovatie, informatie, spel en dynamiek staan centraal in het nieuwe concept “Made in Overijssel”.
Innovatie, informatie, spel en dynamiek staan centraal in het nieuwe concept
Ontwikkelingen en innovaties staan centraal. Het programma laat zien dat Overijsselse bedrijven een ondernemend karakter hebben en samenwerkingsverbanden onderhouden met de Universiteit Twente op het gebied van ontwikkelingen en innovaties. Gerelateerd aan de opleiding die gevolgd wordt aan de universiteit, worden de studenten per uitzending uitgedaagd om opdrachten te vervullen bij twee Overijsselse bedrijven. Door middel van het spel laten de bedrijven uitvoerig de toepassing van hun product zien. Je komt op een leuke, informatieve manier veel te weten over deze bedrijven en de Universiteit Twente. Daarnaast wordt er iedere week aandacht
besteed aan een genomineerd bedrijf voor de Overijsselse Innovation Award 2008. Spin-offs Jan Eppink van productiebedrijf Say Yeah Motion Media vertelt: ‘We willen laten zien dat we fantastische bedrijven hebben in Overijssel en een fantastische universiteit. Vanuit die universiteit ontstaan weer veel spin-offbedrijven die met hun innovatieve producten de hele wereld over gaan. Onze bedoeling is dit op een dynamische manier onder de aandacht te brengen. Dit doen we dus door studenten opdrachten te laten uitvoeren met behulp van deze producten. Op de website van het programma kunnen kijkers meer te weten komen over de deelnemende bedrijven.’
“Made in Overijssel” is vanaf iedere woensdag te zien op RTV Oost om 16:38, 17:38, 19:38, 22:31 en om 00:44 uur. En op donderdag om 08:26 en 12:36 uur.
www.madeinoverijssel.tv
Cultur
Foc
oons tellin g
urele
frisMag / nr. 02 Fotoverslag
af fich
es
cu s 8
tento onst ellin g
Cultu rele a f fi
Focus 8 c h es
tentoonstelling
stelling
tento onst ellin g
Cultu rele a f fi
Focus 8 c h es
tentoonstelling
Culturele affiches
05
tento onst el
Cultu rele a
Focu
tentoonstell
Culturele a
u c o F 8 s u c o F 8 s u c o F 8 s ocu
ele affiches
Culturele affiches
nstellin g
rele af fich
es
tentoon stelling
cus 8 Foc us 8 Focu s 8 Focu Culturele af
In Overijssel wordt veel ontworpen voor culturele evenementen in Overijssel. Deze posterontwerpen zijn vaak bekend en vertrouwd, maar dat geldt niet voor de scheppers ervan. Daarom organiseerde KCO (Kunst en Cultuur Overijssel) onder de naam FOCUS 8 een expositie van affiches voor culturele evenementen, vormgegeven door ontwerpers en ontwerpbureaus uit Overijssel. Artistieke inslag 26 ontwerpers reageerden op de oproep van KCO. Bekende en onbekende namen, vers afgestudeerde ontwerpers en oude rotten uit het
fiches
tentoon stelling
Culturele af
vak, eenlingen, bureaus en speciaal voor FOCUS 8 geformeerde gelegenheidsduo’s. Veel van de inzendingen hadden een artistieke inslag. Juist omdat het gaat om een culturele affiche is er immers meer vrijheid beschikbaar dan normaal.
Ontmoetingspunt FOCUS 8 is bedoeld om ontwerpers met elkaar te laten communiceren. Om inspiratie op te doen qua ideeĂŤn, illustraties en typografie. Geen competitie, maar een ontmoetingspunt. Maar dan wel met hele mooie ontwerpen om je heen.
www.kco.nl
fiches
tentoon stel
Culturele a
frisMag / nr. 02
06
Hoe houden we talent in Oost-Nederland? Leuk allemaal, dat we zo ontzettend veel talent hebben. Maar hoe houden we ze in Oost-Nederland? De redactie stuurde een aantal stellingen over dit onderwerp naar FRIS-leden om te horen wat zij vinden.
rob keultjes
ben kamphuis
stevens idé partners
adviseur digitaal kunstfactor
‘Dat opdrachtgevers in OostNederland terughoudender zijn dan elders, kan ik uit eigen ervaring beamen. Als Sales manager van een Industrieel Design en Engineering bureau zie ik dat voor een mooi en goed ontwerp van machine of apparaat maar weinig budget over is. Al met al een gemiste kans voor de bedrijven.’
Een onderwerp naar mijn hart, de creative industrie in Oost-Nederland. Dat zich in een typerende zin laat omschrijven: doot moar gewoon, dan doo’j a gek genog.
thijs nijhof
mede-eigenaar vanille
In de beleving van de aanstormende creatieveling telt de creatieve industrie in Oost-Nederland niet mee. We hebben genoeg talent dat hier in de regio opgroeit, zijn/haar studie volgt maar uiteindelijk kiest voor een baan in “het westen”. Daarbij komt dat de omgeving voor creatieven hier niet utdagend genoeg is. Er zijn inderdaad te weinig prikkels. Het imago van de creatieve industrie speelt ons parten hier in het oosten. De mentaliteit van de opdrachtgevers stimuleert het inderdaad niet maar de creatieven uit het oosten zijn daar zelf verantwoordelijk voor. Zij moeten de klant maar overtuigen. Kost waarschijnlijk meer moeite, maar het kan wel.
Want wat bijzonder is, wordt hier niet van de daken geschreeuwd. Toch is bijvoorbeeld de Twentse stedenband de vijfde agglomeratie van Nederland, hebben we een toonaangevende universiteit, een prachtige omgeving, industrie en opdrachtgevers zat, goed aangeschreven kunstacademies in Zwolle en Enschede, een uniek HBO Kunst & Techniek instituut, korte lijnen naar het buitenland, en initiatieven zat. Waar het aan ontbreekt, is de verbindende factor. Om de een of andere reden profileert deze regio zich niet sterk. Het is versplinterd, fragmentarisch, er ontbreekt een verbindend netwerk. Pogingen om toch wat op de kaart te zetten weten niet de aanwezige power te mobiliseren zodat je er als bezoeker soms plompverloren bijloopt. Zo was ik met mijn collega (we werken in Utrecht) op de opening van de Creatieve Fabriek in Hengelo, en we waren zo’n beetje de enige bezoekers. Hengelo doet het voor Hengelo, de UT voor de UT, en Enschede voor Enschede. Men kiekt
wat ‘t wot, en schuift niet zomaar aan uit nieuwsgierigheid. Dat doen ze in het westen echt anders hoor. Als ik daar naar een evenement ga, struikel ik over de ambtenaren, entrepeneurs, ondernemers, beleidsmakers en rare snoeshanen. Het bruist, het netwerkt, het regelt ritselt en rommelt een levendig klimaat bij elkaar. Maar zo zijn we niet in het oosten. De kat uit de boom, niet te hard van stapel, en eens zien wat het wordt. Jammer, want aan de kwaliteit ligt het echt niet. Gelukkig is dat een spannend gegeven: meer mensen voelen dat het hier best in de lucht hangt, dat hier echt voldoende kwaliteit zit, maar dat de spelers hier als een elftal sterren op het veld smacht naar een trainer of een gelegenheid die het sprankelende team ontsteekt dat erin verscholen zit. Wake up Lokale Huntelaars, skop die bal naar voren! Hoe? Gelegenheid zat! Bouw een van de vele festivals uit tot het ultieme network event van de regio, spraakmakend en smaakmakend, waar iedereen bij wil zijn. Elke vrijdag Creatief Hotshop Cafe bij Media Art Cafe Berlijn, centraal en goed bereikbaar. De Fris Challenge Marathon, waar ondernemers, kunstenaars, ambtenaren in een 2 daagse marathon sessie met elkaar blind dates aangaan om inspirerende vergezichten en ideen in de markt te zetten. Naast een Grolsch Stadion de Brein Trein die door de regio kruist
07
frisMag / nr. 02 Rondvraag
De stellingen: de creatieve industrie wordt in oost-nederland niet serieus genomen de regio biedt te weinig prikkels voor creatieve talenten de creatieve industrie van oost-nederland heeft een herkenbare eigen signature
echt talent is schaars aan deze kant van het land opdrachtgevers in oost-nederland
een? k o o ning me oren op
je h g.nl Laat .frisma www
zijn terughoudender dan elders
en onderweg spelers uit verschillende sectoren aan boord neemt om onderweg ongewone landschappen en vergezichten (van het echie zowel als in het hoofd) te beleven, en lokaal weer uit te zetten. Er is zat. Echt waar, wie’j hebt ‘t geluk in ‘tuk.
michiel van straalen
hogeschooldocent en onderwijsontwikkelaar bij hogeschool windesheim & freelance crossmedia strateeg
Het is inderdaad zo dat opdrachtgevers in Oost-Nederland in de regel behoudender zijn dan opdrachtgevers uit de Randstad. Dat is niet vreemd, want het past binnen onze mentaliteit van nuchterheid en “niet lullen maar poetsen”. Als creatieve industrie in Oost-Nederland passen we in die traditie, en dat is niet erg. De ervaring leert dat veel lokale opdrachtgevers dat weten te waarderen, en sommige opdrachtgevers uit het westen kiezen juist voor een creatief bedrijf uit Oost-Nederland. Ons behouden gedrag zorgt er wel voor dat we een innovatieachterstand hebben ten opzichte van het Westen. Dat geldt niet alleen voor de opdrachtgevers, maar ook voor de creatieve industrie in Oost-Nederland. Echt
creatief talent trekt daarom nog veel weg naar het Westen. Gelukkig onderkennen bedrijfsleven, overheid en onderwijsinstellingen deze ontwikkeling, wat heeft geresulteerd in een explosie aan initiatieven. Geen tijdelijke initiatieven gedragen door één persoon, maar structurele initiatieven die gedragen worden door een brede maatschappelijke basis. Zoals FRIS, Stichting Kreatieve Industrie Zwolle (KIZ), Stichting Havenkwartier Deventer, Kennispoort Zwolle, Creatieve Campus Enschede en de nieuwe opleiding Communication & Multimedia Design aan de Hogeschool Windesheim. Geen reden dus voor pessimistische stellingen. De creatieve industrie in Oost-Nederland is springlevend en heeft volop kansen om een eigen onderscheidend gezicht neer te zetten.
jan ligtenberg
mede-eigenaar lscc creatieve communicatie
De creatieve industrie wordt in OostNederland zeker wel serieus genomen. LSCC Creatieve Communicatie heeft klanten in bijna het gehele land. Daarbij gaat het niet alleen om kleine/ regionale accounts, maar ook om bijvoorbeeld Hewlett Packard in Amstelveen en Valess (Campina) in Tilburg. Onze ervaring leert juist dat
opdrachtgevers onze creativiteit als zeer verrassend ervaren maar ook de werkwijze weten te waarderen. Ondanks het feit dat we steeds meer interessante opdrachtgevers tot onze klantenkring mogen rekenen, leeft nog altijd de gedachte dat ‘het gras aan de overkant nog altijd groener is’. Helaas wordt dit ook veroorzaakt door opdrachtgevers van naam uit de regio die de opdrachten die er toe doen, aan bureaus in de randstad geven. Hierdoor zijn er in de regio minder creatieve prikkels dan er zouden kunnen zijn. Van een herkenbare eigen signature heb ik niets gemerkt, noch in negatieve, noch in positieve zin. Talent is echter absoluut schaars in het oosten. Dit wordt overigens voor een belangrijk deel weer veroorzaakt doordat ook het talent denkt dat het gras aan de overkant groener is. Bovendien is Amsterdam voor jong talent natuurlijk een spannender omgeving om te wonen en te werken dan Enschede, Hengelo of Almelo. Opdrachtgevers in het oosten zijn anders. Niet per definitie terughoudender. Wel kost het meer moeite om regionale opdrachtgevers stappen te laten nemen die nodig zijn om een uitgesproken marktpositie in te laten nemen. Uiteindelijk hebben ook oostelijke opdrachtgevers behoefte
aan een unieke marktpositie, dus schudden ze de schroom van zich af en gaan er voor!
arjan van liere
directeur present media
De creatieve industrie wordt in Oost-Nederland niet serieus genomen: ‘Mee eens, maar wordt steeds beter. Is aan onszelf om meer aandacht te vragen en als serieuze partij over te komen.’ De regio biedt te weinig prikkels voor creatieve talenten: ‘Niet mee eens, voldoende iniatieven echter moeten ze beter communiceren en wat meer gestructureerd/gezamenlijk aanpakken.’ De creatieve industrie van OostNederland heeft een herkenbare eigen signature: ‘Nee, heeft nog veel werk nodig!’ Echt talent is schaars aan deze kant van het land: ‘Nee, we moeten ze alleen beter weten te vinden en vast houden.’ Opdrachtgevers in Oost-Nederland zijn terughoudender dan elders: ‘Ja, zit in aard van het beestje. Staat tegenover dat het wel loyalere opdrachtgevers zijn.’
frisMag / nr. 02 Case story
Case story kunst als uitgangspunt voor muziek www.oncovered.nl
De uitdaging Normaal gesproken zijn grafisch ontwerpers de laatste in een rij creatieven die werken aan muziekprojecten voordat deze in productie gaan. Dus nadat de muziek geschreven, gespeeld, opgenomen, gemixt en gemasterd is. Pas dan voegt de grafisch ontwerper een visuele identiteit toe aan
pep de tijd www.nedap-pep.com www.brandbuilders.nl
de muziek. In een ideale situatie voelt de grafisch ontwerper de essentie en atmosfeer van de muziek aan en zorgt hij voor een uniek ontwerp hierbij. Maar hoe zou het zijn als je dit proces eens omdraait? Dat de muziek dus niet leidend is, maar het grafisch ontwerp? Productiehuis ON uit Deventer daagde een internationaal gezelschap van grafisch ontwerpers uit om de leidende rol op zich te nemen in een muziekproject. De oplossing Het uitgangspunt van het project ONcovered is simpel: de ontwerpers maken een platenhoes zonder daarbij rekening te hoeven houden met de muziek en de wensen van een opdrachtgever. Nadat het ontwerp af is, mag de ontwerper zelf bepalen wie er muziek bij mag maken en hoe dat zou moeten klinken. De stijl, atmosfeer en attitude van de muziek wordt daarbij afgestemd op het ontwerp in plaats van andersom. Door deze radicale ommezwaai wordt de kracht van grafisch ontwerp goed duidelijk.
De uitdaging Nedap NV introduceert een nieuw concept voor de uitzendbranche. Digitaal registreren en administreren van uren. Nieuw. Want uitzendkrachten vullen nog steeds papieren urenbriefjes in. En de uitzendbureaus tikken deze briefje met de hand over in het systeem. Elke week. Een hoop gedoe dus. Met alle gevolgen van dien. Maar alles wat beter is, is nog geen verbetering. Dus moeten we de branche overtuigen. Het ‘zo doen we het altijd’ principe veranderen in ‘zo gaan we het doen’. Dat is de uitdaging. De oplossing Het nieuwe merkconcept dat Brand Builders heeft ontwikkeld, confronteert de uitzendbranche met dit patroon. Het overtuigt om open te staan voor een nieuwe manier van deken. Omgaan met de tijd zoals dat in het digitale tijdperk mogelijk is. Niet door te vertellen wat het is. Maar door te laten zien wat het doet. En door met een goed onderbouwd verhaal barrières weg te nemen die er bij voorbaat zijn. Want veranderen is niet altijd leuk. Daarom is als centraal concept voor energieke eenvoud gekozen. Een uitstraling van
09
Resultaat Op www.oncovered.nl is een collectie met hoogstaande ontwerpen voor platenhoezen verzameld. De beste 30 hiervan worden tentoongesteld in een galerie. Daarbij worden 5 ontwerpen gekozen die helemaal worden uitgewerkt, inclusief merchandise, backdrops en posters. Ook dit is tijdens de expositie te zien. Drie projecten worden uiteindelijk ook daadwerkelijk uitgevoerd met echte muzikanten. De visie van ONcovered, inclusief de verhalen achter de ontwerpen en de speciaal hiervoor opgenomen muziek, wordt uitgebracht in een boek, waarmee het project afgesloten wordt.
tips
1. Blijf altijd vragen stellen over de volgorde waarin bepaalde processen verlopen. 2. Bedenk hoe het anders kan. 3. Gun creatieven de kans om zich op een nieuwe manier te manifesteren.
succes. Sexy simplicity. Een concept dat dit in al haar facetten uitstraalt. In de merknaam, in de beeldtaal en in communicatie. Als merknaam is voor PEP gekozen. Kort. Krachtig. Snel. En heel simpel. Dus goed te onthouden, een juiste lading. En eigenlijk een werkwoord. Dat natuurlijk aansluit bij de wens van ieder uitzendbureau. PEP! Het resultaat Met een opvallende identiteit, en een unieke belofte zorgt PEP voor sympathie en simplicity. Deze twee factoren zorgen ervoor dat PEP deuren opent en een dialoog bewerkstelligt. Inmiddels heeft PEP een groot aantal pilots bij verschillende uitzendbureaus in Nederland. PEP is er zowel online als offline. In het Nederlands en inmiddels ook in het Pools. Het is een kwestie van tijd. PEP komt er aan.
tips
1. Denk niet vanuit beeld. 2. Denk niet vanuit tekst. 3. Denk niet vanuit wat het is. 4. Denk vanuit wat het doet.
t e n e G g i n n i z n f e o g i d e f a a ? t g n e e b l h a t c s a i r t t e n o c G en g i n n i z gen i d of e ? t n e l trata frisMag / nr. 02
ent t tal e h en herk
10
01) peter schinkel indenty
02) petra olde olthuis pagelink
01) zakelijk pionier
02) eigenzinnig contratalent
vooruitstrevend, vernieuwend
hard werk, aangeleerd
De slimmerik, op zoek naar uitdagingen. Pionerend talent, misschien iets meer nerdy. Zoekt van alles uit, heeft talent voor trends. Denkt hier niet alleen over na, maar maakt het ook. Weet wat men straks nodig gaat hebben en waar kansen liggen.
Talentvol geworden door leergierig te zijn, open te staan voor nieuwe dingen. Hard werken brengt je naar de top. De rust, de balans. Zorgen dat de dingen gebeuren in de hectische wereld om je heen.
r t n o gc
frisMag / nr. 02
11
Herken het talent
De Ăźbercreatief, wild, nonchalant, extravagant. Of juist ingetogen, onverwachts en lief. Talent is een eigenschap die vele verschijningsvormen kent. U kent er vast wel een aantal: de denker, de kauwgumkauwer of de pelgrim. FrisMag stelt u voor aan nog vijf typische talenten. Stuk voor stuk toppers in wat ze doen, maar wel op hun eigen manier. Wat maakt ze uniek? Wat drijft ze? Hoe zien zij zichzelf? 03) mick koopman ontwerpatelier
05) merijn oude vrielink sov concept en vormgeving
04) tom schepers creative bastards
03) typisch talent
04) bescheiden artiest
05) genetisch begaafd
spring in het veld, vrije denker, herkenbaar
niet meteen herkenbaar, geen clichĂŠ, lief
van huis uit, verwacht
Misschien het meest voor de hand liggende talent. De extraverte, wilde creatief. Voldoet qua uiterlijk aan het beeld dat men heeft van creatieven. Soms wat vaag, altijd met humor, een prettige verschijning.
Talent is niet altijd van de buitenkant te herkennen. Creatief? Dan ben je soms een beetje vaag, onnavolgbaar, luidruchtig en wars van alle etiketten. Of juist niet. Ongekend creatief, getalenteerd, maar ook een beetje een lieverd.
Soms wordt talent het met de paplepel ingegoten. Talent van huis uit. Mensen om je heen verwachten het misschien zelfs wel van je. Je vader en moeder hebben talent... wanneer volg jij?
frisMag / nr. 02
fd of ratalent?
12
01) zakelijk pionier
02) eigenzinnig contratalent
peter schinkel (28)
petra olde olthuis (28)
Favoriete website: Google (ik ben een dagelijks veelgebruiker van deze zoekmachine) Favoriete muziek: Tower of Power Favoriete gadget: TomTom (de laatste gadget die ik aangeschaft heb die het leven daadwerkelijk gemakkelijker maakt) Goeroe: Ricardo Semler (een ondernemer uit Brazillië die alles anders durft te doen dan anderen)
Favoriete website: www.usarchy.com, www.junglerating.com, www.mooismagazine.nl Favoriete muziek: Elvis Costello, Ozark Henry, Moby Favoriete gadget: oeh, heb ik niet Goeroe: Annedien Hoen, Dilbert
Peter is een van de oprichters van Gladior, het zoekmachinemarketingbureau dat begin 2008 is opgesplitst in Gladior en Indenty. Vanaf dat moment geeft Peter leiding aan Indenty, dat zich richt op zoekmachinemarketing via een partnernetwerk. Hij loopt al jaren voorop in zijn vakgebied en zoekt continu naar nieuwe kansen. “Ik zie mijzelf als een creatief talent. Van niets iets maken, daar ben ik goed in. Zodra ik nieuwe ontwikkelingen tegenkom waarvan ik denk dat ze goed toe te passen zijn, dan wil ik ze ook snel kunnen aanbieden aan klanten. Gelukkig is onze klantenkring inmiddels al overtuigd van de noodzaak van zoekmachinemarketing, dus dat hoef ik ze al niet meer uit te leggen. Dat was negen jaar geleden wel anders. Ook in organisatorische zin hou ik van creëren. Tien jaar geleden zijn we begonnen als eenmanszaak en inmiddels werken er 50 mensen bij de drie bedrijven waarvan ik mede-eigenaar ben. Dat vind ik mijn grootste prestatie tot nu toe. Maar ik kijk altijd naar de toekomst.”
Petra begeleidt internetprojecten bij Pagelink interactives. Zodra de klant en account manager overeenstemming hebben bereikt over de opdracht, zorgt Petra dat het daadwerkelijk allemaal voor elkaar komt. In haar functie bemiddelt ze tussen collega’s en klanten om verwachtingen over en weer duidelijk te krijgen en zorgt ze samen met haar collega’s voor een eindproduct waar beide partijen blij mee zijn. “Ik merk van mezelf dat ik heel gretig ben, soms op het drammerige af. Niets beter dan het echte probleem boven tafel krijgen, luisteren en met elkaar tot een passende oplossing te komen. Maar ik probeer er ook voor te zorgen dat klanten niet omver gemaild en gepraat worden met informatie van onze kant. Zoiets moet gedoseerd gebeuren en als spin in het web is dat mijn taak. Grafisch ontwerp, functioneel ontwerp en de techniek moeten op elkaar afgestemd worden. Dat gaat niet altijd even gestroomlijnd. Voor mij is het de uitdaging om alle partijen in het project zo goed mogelijk te laten samenwerken. Ik ben dan ook erg trots als dat daadwerkelijk lukt.”
herken het tale nt
Genetisch begaafd o f eigenzinn Genetisch ig contra talent? eigenzinn i herken het tale nt
frisMag / nr. 02 Herken Herkenhet hettalent Talent
04) bescheiden artiest
05) genetisch begaafd
mick koopman (29)
tom schepers (29)
merijn oude vrielink (35)
Favoriete website: www.ffffound.com, www.polanoid.net, www.qbn.com, www.formfiftyfive.com, Favoriete muziek: van klassiek tot deathmetal, van easy listening tot electro, van hip hop tot soundtracks. Favoriete gadget: Misschien de staafmixer die mijn vriendin meenam toen ze bij me kwam wonen, dat is echt een te gek ding. Smoothies, broodkruim, alles kun je ermee maken. Goeroe: ik ben niet zo van de aanbidding. Maar je zou het internet en mijn collega’s mijn goeroe kunnen noemen.
Favoriete website: www.scaryideas.com Favoriete muziek: Hooverphonic Favoriete gadget: M’n elektrische pepermolen Goeroe: Steve Jobs
Favoriete website: www.ffffound.com Favoriete muziek: www.wefunkradio.com, www.deepmix.ru Favoriete gadget: Roland TB303 Goeroe: nl.wikipedia.org/wiki/Theo_ Jansen
Mick is grafisch ontwerper bij Ontwerpatelier. Hij ontwerpt logo’s, brochures, campagnes, illustreert en soms pakt hij zelfs de complete inrichting van panden aan. Qua ontwerp en ideeën is niets hem te gek. Precies zoals je zou verwachten als je hem op zijn creatieve verschijning beoordeelt. “Ik heb in mijn werkverleden het imago opgebouwd van ‘als het gek moet, dan moet je bij Mick zijn’. Wilde, freaky, crunchy ideeën, daar ben ik goed in. Gelukkig mag ik als nieuwste medewerker van Ontwerpatelier mijn ideeën flink spuien. Het klikt ook goed met collega’s en klanten. Zij inspireren mij ook om steeds weer nieuwe dingen te bedenken en ontwerpen. Zelf ben ik nog altijd heel schetsmatig bezig en werk ik veel op papier. Tekenen en illustreren zijn altijd mijn ding geweest. Mensen reageren daar vaak enthousiast op in dit digitale tijdperk. Het geeft me ook veel vrijheid, want een schets op papier kan nog alle kanten op qua uitwerking. Ik ben nu bezig met allerlei te gekke klussen. Mijn nieuwe baan zorgt zeker voor nieuwe inspiratie.”
begaafd o f ig
Tom creëert met zijn bureau creative bastards zo creatief mogelijke reclame-uitingen. Als creatief directeur ziet hij alles wat gemaakt wordt en stuurt hij bij waar nodig. De mix van pakkende concepten ontwikkelen en precies de juiste vormgeving daarbij vinden ziet Tom als zijn talent. Daarnaast is hij een meester in beeldbewerking met Photoshop. “De naam creative bastards is absoluut onderscheidend ten opzichte van de andere bureaus in onze omgeving. We zijn ook echte bastards qua recalcitrant gedrag. We willen de dingen altijd anders doen. Op onze manier. Je merkt ook dat onze klanten blij verrast zijn als ze ons werk zien. Ik ben dan ook enorm trots op de manier waarop we creative bastards in een jaar zo uit de grond hebben gestampt. We zijn echt vanaf het nulpunt gestart. En toch gaan we nu als een trein. Dat zie ik als mijn grootste prestatie op werkgebied tot nu toe. Tuurlijk ben ik trots op veel van wat ik maak, maar dat haalt het niet bij het gevoel om zelf een bureau op te starten.”
Merijn geeft mede leiding aan SOV Interactief. Hij werkt op het raakvlak van techniek en creativiteit. Daar is ook zijn hobby als VJ (en DJ) uit ontstaan. Zijn talent is dat hij met heel veel disciplines uit de voeten kan. Die combinatie van factoren leidt tot de beste van zijn creaties. “De interesse voor techniek is als hobby ontstaan. Het ontwerpen is mij met de paplepel ingegoten. Ik ben opgegroeid met de geur van viltstiften. Voor mij is het creëren op zich het mooiste onderdeel van mijn werk. Gewoon iets moois maken vanuit wat programmeerregels en pixels. Zo ben ik bijvoorbeeld 9 jaar geleden begonnen met het schrijven van mijn eigen VJ-software (www.v-king.com). Niet om er geld mee te verdienen, maar uit passie. Dat was destijds echt unieke software. Daar ben ik dan ook erg trots op. Mijn achternaam is bekend in de Overijsselse ontwerpwereld, maar ik heb me ook extra moeten bewijzen daardoor. Genetisch talent heeft dus voor- en nadelen. Maar inmiddels heb ik het vooroordeel ‘zoontje-van-de-baas’ al lang overwonnen.”
13
herken het tale nt
G en e
Foto: Annabel Jeuring
03) typisch talent
frisMag / nr. 02
14
Hotspots in Enschede Voor de voyeurs: vier creatieve broedplaatsen in Enschede. Nu eens alleen de werkplekken, zonder de werkers. Omdat we al genoeg gezichten in FrisMag hebben staan. En zeg nu zelf: in een werkplek herken je toch feilloos de persoon erachter?
christian fictoor (35) spiderspider/multimediahouse.nl
Is eigenaar van SpiderSpider en voorzitter van MultimediaHouse | Ontwikkelt dynamisch gestuurde websites (SpiderSpider) en faciliteert werkruimte voor ZZP’ers (Multimedia House) | Werkt overdag namens SpiderSpider en in de avonduren voor MultimediaHouse | Heeft een computer, software, een telefoon en een auto nodig om te kunnen werken | Past goed op voor RSI-klachten door bijvoorbeeld af te wisselen van muishand en zich te laten behandelen door een stoelmasseur | Typeert zijn werkplek als een verzamelplaats voor ‘to do’opdrachten | Zou wel graag een ‘clean desk policy’ willen hanteren
kristi grönefeld (34) axis
Is grafisch ontwerper | Ontwerpt in de breedste zin van het woord, brainstormt, DTP’t | Werkt op maandag en dinsdag, om de week ook op donderdag | Heeft haar Apple nodig, maar ook gezelligheid, collega’s, een fijne kop thee en een mooi groot raam om inspiratie op te doen | Heeft enkele jaren geleden last gehad van klachten naar aanleiding van een verkeerde werkhouding | Typeert haar werkplek aan de hand van ‘gekke dingen’ die er liggen | Zou wel een mooie designstoel willen hebben om op te werken
frisMag / nr. 02 Hotspots in Enschede
15
paul klotz (34) led-art
Is LED-artiest | Maakt interactieve lichtinstallaties en toepassingen met LED-verlichting | Werkt flexibel: 3,5 dag per week op reguliere werktijden en daarnaast nog ’s avonds en in het weekend | Zit vooral achter zijn computer, maar gebruikt ook veel gereedschap om zijn installaties uit te werken | Heeft nog nooit RSI-klachten gehad en zorgt voor voldoende afwisseling in zijn houding | Typeert zijn werkplek als een creatief-technische omgeving | Zou wel meer werkruimte willen hebben in de toekomst
martha riemsma (32)
Is interim marketingmanager en adviseert als freelancer bedrijven op het gebied van media- en marketingstrategie | Ontwikkelt marketingstrategieĂŤn, nieuwemediaplannen, innovatie projecten | Werkt tijdens kantooruren, maar ook als de kinderen op bed liggen | Heeft eigenlijk alleen een laptop en telefoon nodig om te kunnen werken | Heeft ondanks haar relaxte op-de-bank-hang-houding nog nooit RSI-klachten gehad | Typeert haar werk-plek als volledig digitaal, wil liefst geen papierchaos | Zou wel een werkplek willen hebben die meer inspireert
Foto: Annabel Jeuring
telematica instituut/freelance
frisMag / nr. 02
16
2
1
3 4 1 Vredestein’s Trac Challenge 2 100 jaar Vredestein tracteert het Nederlandse bedrijfsleven middels een compleet nieuw concept: een user generated advergame. Creative bastards verzorgt de campagne rondom dit 3D racespel. www.creativebastards.nl
2 Hartman: van product naar merk nieuwewind communicatie (Enschede) heeft voor Hartman - tuinmeubilair - een nieuw communicaParkeersverwachting.nl Ontwikkelen en uitvoeren van een communicatiestrategie bestaande uit een mix van free-publicity, een voorlichtingsbijeenkomst, een aparte actiesite, flyers en een stripfiguur om bezoekers aan de Kanaalzone in Enschede (FC Twente, IJsbaan Twente en Go Planet Parc) goed te informeren over de bereikbaarheid en
tieconcept ontwikkeld om nationaal en internationaal het merk Hartman steviger te positioneren. www.nieuwewind.nl 3 Alumni Om meer traffic te generen naar de portal van Alumni van de Universiteit Twente heeft Zone2desgin een 3 trapsmailing ontwikkeld. www.zone2.nl
parkeermogelijkheden van het gebied. Realisatie Albers De Vries communicatie. www.albersendevries.nl
Scanpost Uw inkomende post iedere dag digitaal bezorgd Met Scanpost wordt uw papieren post digitaal in
4 Loes Loes adviseert vanaf nu Enschedese ouders/ verzorgers bij de opvoeding van hun kinderen. Campagne Keijzer Communicatie/Neerlandsvlak. www.loes.nl
5 ‘Direct van de boer’ Stichting Van Eigen Erf promoot biologisch eten ‘direct van de boer’ uit eigen regio. Rob + Petit maakte een smakelijke site met uiterst slimme uw mailbox of SharePoint omgeving afgeleverd. Uw post is altijd en overal bereikbaar, gearchiveerd en gescand in hoogwaardige kwaliteit. Scanpost is een product ontwikkeld in samenwerking met TNT Post. www.perrit.nl/scanpost
frisMag / nr. 02
17
Fris werk
5
6
7 8
Jouw werk hier? Mail het naar: redactie@frismag.nl google maps, wedstrijdacties (i.s.m. omroep LLiNK) en recepten. www.vaneigenerf.nl
6 Redlight Fashion Amsterdam & Redlight Design Amsterdam Identiteitsontwikkeling en publiciteitsvormgeving voor het meest spraakmakende project dat in jaren op de Amsterdamse wallen heeft plaatsgevonden.
7 Schoon drinkwater online verkopen Geen Flash en andere toeters en bellen. Daar kan de gemiddelde PC in India niet mee omgaan. Soms is éénvoud beter. Nedap kreeg een eenvoudige website met maar één doel: contact met de klant. En dat werkt. Hoge responsratio en concrete verkopen zijn het resultaat. safe-drinkingwater.com
8 Groente en Fruit Lab Het project “Groente en Fruit Lab” werd door Milchbar en The Kidsfactor gecreëerd voor de Louis Bonduelle Foundation. In het Groente en Fruit Lab worden de kinderen op een speelse wijze geïnformeerd over het nut van het eten van groente en fruit en onder begeleiding van Professor Louis Veggie en zijn hond Lou rondgeleid in zijn Laboratorium.
www.exxtra.nl
www.groenteenfruitlab.org www.milchbar.nl, www.thekidsfactor.nl
www.ontwerp-atelier.nl
Ik doe wat ik kan Guerilla-actie van De Zorgenmakers, die de verschraling in de zorg in de spotlights heeft gezet. Door overal in Twente kunststof bloemen te plaatsen wil men op een positieve manier laten zien dat de zorg dringend aan meer zorg toe is.” Concept en realisatie door slagbijalmelo. www.ikdoewatikkan.nl
Help mijn pakketje komt terug! Bij verzending onder rembours kan het zijn dat de ontvanger niet thuis is. Wanneer vervolgens het pakketje niet wordt opgehaald bij het postkantoor dan gaat deze retour naar de verzender. De kosten zijn dan voor de verzender. Om deze retourstroom tevoorkomen heeft BitWise een
programmatje geschreven die op basis van het track en tracé nummer de status bekijkt. Is het pakketje nog niet opgehaald bij het postkantoor dan wordt er automatisch een mailtje naar de besteller gestuurd. Zo wordt de retourstroom drastisch gereduceerd. www.bitwise.nl
frisMag / nr. 02
rskieft
ntwerper ur sang
18
han morskieft
Ontwerper pur sang
fris frisMag Mag//nr nr. .02 02 Interview
De stad voedt creativiteit “Ik ben geboren en getogen in Hengelo en ik voel me ook echt een Hengeloër, ook al ben ik een jaar of zes weggeweest. Nadat ik de kunstacademie heb doorlopen heb ik in Amsterdam en Rotterdam gewerkt, maar ik blijf een echte Tukker. Nuchter, de kat uit de boom kijkend. Maar ik hou ook van grote steden. Het multiculturele van Amsterdam voedt je creativiteit. Iedereen leeft dwars door elkaar heen en dat spanningsveld vind ik heel interessant. New York vind ik ook zo’n superstad. Daar kan ik heel lang blijven. Gelukkig heb ik er een vriend wonen, dus ik kom er regelmatig. Ik zou graag met een aantal gasten uit Twente daar een dependance openen van Morskieft Ontwerpers.” Mooie dingen maken in opdracht “Vroeger was ik een recalcitrant jochie. Ik was punk en new wave en altijd bezig met tekenen. Na mijn eindexamen ben ik naar de kunstacademie in Kampen gegaan en later ben ik overgestapt naar Enschede. Destijds wilde ik nog vrij schilder worden. Ik was ook bezig met graffiti en dat soort dingen. Maar dat vrije moet je wel aanstaan en al snel bleek dat die vrijblijvendheid niet bij mij paste. Ik heb een stok achter de deur nodig: een briefing en een deadline. Tijdens een les in typografie had ik door welke richting ik op wilde. Wat dat betreft is de kunstacademie echt heel goed, want je wordt gevormd door de keuzes die je zelf maakt. Mijn docentenkorps in Enschede was ook heel goed, allemaal docenten die naast het lesgeven ook gewoon werkten. Hoofd vormgeving NRC Handelsblad, hoofd van de Staatsdrukkerij, dat soort mensen. Door hen heb ik geleerd dat toegepaste kunst het beste bij mij past. Mooie dingen maken in opdracht. Ik ben grafisch ontwerper, maar dan wel pur sang. Ik ben vooral bezig met typografie en beeld. Waar ik voor
waak is dat ik dingen op de automatische piloot ga doen. Maar ik heb nog wel steeds die druk van buitenaf nodig om te presteren. Elke beslissing die ik neem tijdens het ontwerpproces moet progressie betekenen. Mijn schetsen zijn mijn belangrijkste argumentatie. Aan de hand daarvan kan ik makkelijk uitleggen hoe mijn ontwerp in elkaar zit.” Talent begeleiden “Ik maak jonge talenten deelgenoot van mijn ontwerpproces en hoop dat zij daar voordeel uit kunnen halen. Lees een briefing niet vluchtig, maar verdiep je er goed in. Ga ook het gesprek aan met de opdrachtgever, want op dat moment begint het creatieve proces al. Het blijft geweldig om te zien hoe iemand anders op zijn eigen manier ontwerpt en tot een verrassend eindresultaat komt. Dat het vaak iets anders is dan ik zelf zou hebben ontworpen, is juist het leuke daaraan. Het hoeft niet op mijn manier, als het maar kwaliteit uitstraalt. Morskieft Ontwerpers heeft in de afgelopen tien jaar een naam opgebouwd qua kwaliteit, dus dat is het enige dat ik vraag van mijn ontwerpers. Ik ben verplicht om het talent hier in huis te koesteren. Maar talent is geen garantie voor succes. Soms komt het er gewoon niet uit. Maar als het wel gebeurt, is dat heel erg mooi. Als je iemand de ruimte geeft die daar gevoelig voor is, kan het talent zich ineens ontplooien. Dat is echter moeilijk om te doen met de hoge werkdruk van tegenwoordig. Zelf ben ik op een geweldige manier begeleid door Adri Oude Vrielink. Die man had zo ongelooflijk veel gevoel voor talent! Hij zag waarschijnlijk in mij ook een talent en met hem heb ik dan ook uren gefilosofeerd over mooie en lelijke letters. Zelf probeer ik daarom ook altijd in gesprek te blijven met mijn ontwerpers.”
De Gemeente Deventer Gemeente Deventer. Eeuwenoude hanzestad aan de IJssel. De gemeente Deventer is in 2006 samengevoegd met omliggende gemeentes. Deventer is naamgever voor deze nieuwe geformeerde gemeente. De stedelijke positionering is verbreed. De landelijke gemeentes geven het stadse 19 Deventer een uitstraling met groene horizon. In Deventer is het nu goed en vooral rustig wonen, op fietsafstand van water en groen. De gemeente Deventer bruist en laat zijn dynamische cultuur zien. Zij staat op een kruispunt van een complexe infrastructuur. Water en wegen wisselen stedelijke en landelijke milieus af. De IJssel doorkruist dit gevarieerde landschap. Hoe behoudt de gemeente Deventer de balans tussen het erfgoed (stad aan het water), de dynamiek van een groeiende stad en het (nieuwe) landelijke en agrarische karakter? De ‘landelijke’ toegevoegde gemeentes ontbreken in de huisstijl. Uitgangspunt voor de nieuw te ontwikkelen corporate identity was een ‘geruisloze’ overgang. Het oude logo dient daarvoor als basis. Een vorm-voorwaarde werd gesteld; de brug moet in beeld blijven. Door gebruik te maken van vorm en restvorm wordt inhoud gegeven aan de diverse elementen. Deze vormentaal is tevens dankbaar uitgangspunt voor de vervolguitingen. Een herkenbare lijn ontstaat door deze vormentaal te beschrijven en vast te leggen. Door in kleuren terug te gaan (van 3 naar 2) en degelijk gebruik te maken van huisstijlautomatiseringstrajecten treed een significante kostenbesparing op. De corporate identity wordt op dit moment in fases geïmplementeerd.
www.morskieft.nl
Foto: Annabel Jeuring
Middelbare school, kunstacademie, NRC Handelsblad, Perik & Moermans, Pentagram Londen, Studio Oude Vrielink, Morskieft & Rozema, Morskieft Ontwerpers. Dat is in het kort het cv van Han Morskieft (44). Naast zijn ontwerptalent karakteriseert hij zichzelf vooral als een sociaal persoon. Een betoog over talent.
MARK VISBEEK
WOUTER
JUDITH
ADRIAAN GOOSSENS
MARTEN KRAAIJVANGER
MARTIJN
ZITBANK
DIJKSTRA
VAN VOORTHUIZEN
BREWER VOOR EEN
LIGFIETS
KRANEN
2008
OPVOUWBAAR
M U LT I M E D I A - U N I T
ESPRESSO MACHINE
2007
LAMP OP
RESERVEWIEL
VOOR OPENBARE
2008
2006
RUIMTEN
VOOR
2007
CAMBODJA
ZONNE-ENERGIE
2007
Opleiding Industrieel Ontwerpen
V O O R M E E R I N F O R M AT I E O V E R D E O P L E I D I N G
INDUSTRIAL DESIGN ENGINEERING (IDE)
INDUSTRIEEL ONTWERPEN OF OVER BACHELOR-
POSTBUS 217, 7500 AE ENSCHEDE
E N M A S T E R O P D R A C H T E N K U N T U C O N TA C T
053-489-4853
O P N E M E N M E T:
W W W. I D E . U T W E N T E . N L
A R I E PA U L VA N D E N B E U K E L 0 5 3 - 4 8 9 - 4 8 5 3
W W W. I O . U T W E N T E . N L
frisMag / nr. 02
21
Up close
een dag uit het leven van... bart folmer (30) dj, grafisch ontwerper, video / filmmaker, organisator piknik.
Waar werk ik Eigen studio in het Havenkwartier in Deventer. Opleiding AKI Enschede (niet afgerond). Vooropleiding Conservatorium Amsterdam. Carrièreverloop In 2000 California Amsterdam met Henk Loorbach, Peter Leeuwerink en Bob Stel (Multimedia). In 2003 Stanzacrew opgericht VJ/DJ/
www.havenkwartier.org www.bartfolmer.com
Multimedia crew. In 2005 Pixelpasta samen met JP Nijkamp van Ontwerp Atelier. 2005 Mede oprichter WILLIE (www.podiumwillie.com). Vanaf 2004 mijn eigen bedrijf Radion/Studio Bart Folmer tot op heden. Bureau voor grafisch ontwerp, video- en audiodesign, filmmakerij en talloze andere dingen... DJ Radion is actief sinds 2003. met oa. Lowlands, Pukkelpop en 5 Days Off, op de set lijst. Opdrachtgevers oa. Oxfam Novib, Playboy, MOJO, Goudappel Coffeng, Tauw, Volkshuisvesting Arnhem, WINK Thomassen Compression Systems.
Mijn passie: mijn chickie (www.babetoldeweghuis.com) mijn vrienden (www.google.com) mijn muziek (www.radionmusic.com) mijn werk (www.bartfolmer.com)
REVOLUTIE in de New Media Het nieuwe investeren in jonge bedrijven
20 NOV 08 14.45 Welkom
UNIVERSITEIT TWENTE ‘De Bastille’
OP DE BARRICADEN STAAN..
Investeren in de toekomst van jonge ondernemers
door René Reytenbagh, projectmanager Meesters van de Toekomst
14.50 New media business models
Trends en actuele business models in de New Media
door Theo Huibers, lector Saxion Hogeschool bij Kenniscentrum Design&Technologie en partner in Thaesis, adviesbureau voor strategie, informatie en technologie
15.10 The name of the Game
Twintig jaar goede en slechte ervaringen met informal investors door Micha van der Meer, managing director White Bear
15.25 Samenwerking = samen werken
Over valkuilen voor startende, doorstartende en doorgroeiende bedrijven door Dimmes Doornhein, strateeg
15.45
16.15
Aanme en informal investor in New Media - bedrijven 5 min lden voo r uten De ene coach is de andere niet P en/of itch Tips voor ondernemers die op zoek zijn naar een goede coach door Christian Kromme, directeur van new media Gr atis bedrijf Artifical Industry stand v i info@ a No business as usual Ervaringen en leermomenten in new media business oostn door Maarten Brandts, directeur Virtual Fairground v.nl
16.30 Prima voorstellen
5 minuten Pitch - Presentatie drie New Media ondernemers aan een panel informal investors
18.00 Napraten en netwerken MEER INFORMATIE
WWW.MEESTERSVANDETOEKOMST.NL
23
frisMag / nr. 02 Feedback
Opa, vertel nog eens van vroeger een van de grootste en meest grillige talenten die ik in enschede heb meegemaakt is wieger slothouber. ook wel genaamd willem of lange willem . zijn meer dan
210 centimeter lange lichaam verplaatste hij het liefst op zijn motor van het merk matchless . een imponerend gevaarte dat door zijn immense omvang zelfs lange willem terugbracht tot een man van gemiddelde lengte.
The Matchless liet hem regelmatig in de steek en was daarom bijna permanent in onderhoud of reparatie bij Garage Kusters. Een naam die je zelden tegenkomt, behalve dan bij een Amerikaanse generaal uit de Vrijheidsoorlog en bij een Nederlandstalige cabaretgroep. Dit soort exclusiviteit paste helemaal bij Willem. Stond de motor bij Kusters, dan fietste hij op zijn Gazelle herenrijwiel, voorzien van een dubbele stang. Wanneer hij zich per auto voortbewoog, was het meestal in de Daihatsu van onze firma, zoals Wieger ons reclamebureau noemde. Een koekblik dat Willem dwong zijn knieën op te trekken tot aan zijn oren en zijn rug diep te buigen.
De warme maaltijd was één van de hoogtepunten van de dag voor hem. Waarbij het accent op het ontbijt lag, dat moest in ieder geval warm zijn. Veel rauwkost, snijbiet, pastinaken en andere ouderwetse groenten hadden daarbij zijn voorkeur, vergezeld van grote biefstukken, ferme karbonades of reuzengehaktballen. Bij dat eten werd uiteraard Grolsch geconsumeerd; uit de fles, een beugel.
Willem al snel te veel, deze eindeloze herhaling in kleine variaties. Hij wilde op staande voet weg, maar dat lukte niet. Hij bedacht het volgende: hij maakte een tekening van de muis met een ernstig uitvergroot geslachtsdeel en wist dit naar één van de kranten te smokkelen. Publicatie werd nog net voorkomen, door een alerte opmaker, maar ontslag op staande voet was nu wel een feit.
Hij was een begenadigd ontwerper en ongeëvenaard illustrator. Hij begon zijn carrière bij reclamebureau De Zuil van wijlen Menno Luiten. Eén van zijn taken was daar het vervaardigen van tekeningen van de muis die figureerde in de dagelijks cartoon van Frico kaas. Het werd
Kleren maken de man Wieger moest zijn kleding op maat laten maken. Hij bezat een aantal imponerende double-breasted en hooggetailleerde kostuums. Die zagen wij zelden, omdat hij meestal zijn favoriete kledingstuk, de schildersoverall, droeg. Die trok hij
ook rustig aan voor een bezoek aan een klant. Want net zo makkelijk trok hij het maatkostuum aan bij het schilderen van één van zijn immense doeken. Klanten, met name klein uitgevallen heren, konden rekenen op een scherpe repliek wanneer zij zijn lengte becommentarieerden. Dat commentaar betrof dan meestal de vermoede omvang van het geslachtsdeel van de tegenpartij. Zijn lengte was altijd onderwerp van gesprek. Zo gebeurde het dat hij staande aan een bar in Amsterdam, David Bowie naast zich ontdekte, die niet verder kwam dan de verbaasde opmerking “Kerel, wat ben jij lang ”. Van meer esprit getuigde de vraag van de vader van Lambert Pieterse die, zittend in interlock en manchester broek, opkeek bij Wiegers binnenkomst en met verwrongen stem, door het ontbreken van een kunstgebit, vroeg: “Hoe is´t jong, is er nog veel thermiek in de hogere luchtlagen”? Ik herinner me Willem vooral als de onnavolgbare illustrator van bizarre taferelen. Haarscherp zie ik nog het kleine roeibootje met daarin een man in blauwe overall, die een ijzeren vat naar de overkant van de oceaan roeit. Dit ter ondersteuning van een exportcampagne van Schuiling Metaalchemie. Maar wat ik zeker niet zal vergeten zijn de impulsieve acties waarmee hij je op sleeptouw wist te nemen.
frisMag / nr. 02
24
Zoals op een avond in 1989. Onze zoons lagen juist in bed toen Wieger belde en mij gebood de jongens, toen 9 en 7 jaar, op de fiets te zetten en met hen in zijn achtertuin te komen kijken naar een cactus die één keer per zoveel jaar, gedurende 24 uur, een prachtig bloeisel maakte dat een bedwelmende geur verspreidde. Protesten van mijn kant dat de jongens de volgende ochtend weer naar school toe moesten, veegde hij achteloos van tafel. “Hier leren ze meer van”, zei hij met de stelligheid die hem eigen was en pareltjes opleverde als: kunst is een kwestie van kunnen, niet van willen, anders heette het wel wunst. De arbeidsaangename uren van Willem lagen ergens tussen 10 uur ´s avonds en 7 uur ´s morgens. Wanneer hij dan even overwerkte, kon je hem dus hologig, licht aangeschoten, gebogen over een bord
warm eten, in de studio aantreffen wanneer je daar ´s morgens arriveerde. Een verwoestende levensstijl van veel produceren, veel feesten, veel musiceren, leidde ertoe dat hij in 1994, compleet op, het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde. Ik kwam aan het eind van mijn werkdag door Wiegers straat. Er was onrust, stille gezichten van buurtbewoners en een hoogwerker van de brandweer. Op mijn vraag “Is er brand bij Wieger?”, antwoordde de buurman “Nee jong, hij lag dood in bed en ze konden hem er niet via de trap uitkrijgen”. Hoe wrang ook, ik vond het een passend afscheid voor Lange Willem. Te lang zelfs voor Magere Hein. Het was een paar dagen na de dood van mijn vader dat Wieger begraven werd op het Usseler boerenkerkhof.
In de buurt van het graf van Menno Luiten, die niet voor niets op zijn steen liet beitelen: ´De mens overlegt zijn wegen, maar God bestuurt zijn gang`. Ik heb het sterke vermoeden dat Wieger, Menno en mijn vader iedere nacht hartenjagen in café Hannink in Usselo. Dat is speciaal voor hen ´s nachts van 2 tot 6 uur geopend. In de volgende aflevering van ´Opa vertel nog eens van vroeger`: het circus Jeroen Bosch, de illustere schare kunstenaars en kunstenmakers, die regelmatig door ons pand marcheerden op weg naar
Kunst is een kwestie van kunnen, niet van willen, anders heette het wel wunst. Willem. Op weg naar advies, raad, daad en drank. Met ondermeer Wouter Lipper, de man die inmiddels al zo´n veertig jaar bezig is de lachfilm ´de Maniak` te produceren.
Bert de Haan Oktober 2008
Bert de Haan (56) is ex-directeur/ tekstschrijver van SIR communicatiemanagement uit Enschede. Bert heeft een passie voor poëzie en is na zijn afscheid in 2005 gaan schilderen en schrijven. Op zijn 50ste openbaarde zich de ziekte Parkinson die de fijne motoriek aantast.
%SVLLFSJK UF 4MJHUF
BMUJKE FFO GSJTTF CMJL PQ ESVLXFSL Dit Frismag magazine is gedrukt op de Heidelberg Speedmaster, 5 kleuren drukpers. Papier: omslag 200 grams Mega gloss - binnenwerk 135 grams Mega gloss. Het magazine is gedrukt met de Specta raster technologie. De rasters zorgen voor uitstekende weergaven met scherpe details, zachtere tonen, vloeiende verlooptinten en egale volvlakken. De drukkwaliteit is subliem en veel beter in vergelijking met conventioneel gerasterd drukwerk.
DIT MAGAZINE IS GEDRUKT MET DE SPECTA RASTER TECHNOLOGIE. DE RASTERS ZORGEN VOOR UITSTEKENDE WEERGAVEN MET SCHERPE DETAILS, ZACHTERE TONEN, VLOEIENDE VERLOOPTINTEN EN EGALE VOLVLAKKEN. DE DRUKKWALITEIT IS SUBLIEM EN VEEL BETER IN VERGELIJKING MET CONVENTIONEEL GERASTERD DRUKWERK.
MARSSTEDEN 31
POSTBUS 458
7500 AL ENSCHEDE
T 053 - 428 33 28
F 053 - 428 32 33
E INFO@TESLIGTE.NL
W W W. T E S L I G T E . N L
25
frisMag / nr. 02 In Business C4Real
creative concept animation
C4Real, filmische trendsetters in animatie
Kort gezegd: C4Real verzorgt creatieve eindproducten met een degelijke onderbouwing. Ton Kuper: ‘Wij maken gebruik van gedragswetenschappen, wat vrij ongebruikelijk is in onze branche. Iedereen wil mooie dingen maken, maar wij willen effectieve dingen maken die toevallig ook best mooi kunnen zijn. Creative Concept Animation is de term voor wat wij doen. Wij visualiseren vanuit een cinematografisch oogpunt op een innovatieve manier concepten voor onze opdrachtgevers. Of dat nu een grafische 3D-animatie is of een hoogstaande promotiefilm. Als het maar doeltreffend is. We willen de doelgroep enthousiasmeren, interesseren en zo goed mogelijk informeren voor het product. Wij openen de deur om van het generieke naar het unieke te stappen. Toegang tot een visuele wereld waarbinnen alles mogelijk is. Wij kijken vanuit andere invalshoeken naar creatieve ideeën waardoor mogelijkheden ontstaan. Hierdoor kunnen wij marketing en communicatieplannen waardevoller en succesvoller maken. Maar ook nieuwe business opportunities creëren.’
Vanuit Lelystad en Groningen naar Enschede Daan Pol: ‘Na mijn middelbare schoolperiode in Lelystad heb ik een jaar een multimediaopleiding gedaan in Amsterdam. Daar heb ik me ontwikkeld tot 3D-producer en bovendien heb ik daar onze huidige compagnon Peter Kreuger ontmoet. Toen ik 20 was, ben ik verhuisd naar Enschede en heb ik daar Kunst & Techniek gestudeerd. Op die opleiding liepen Ton en ik elkaar tegen het lijf. Vervolgens hebben we nog 2,5 jaar samen in de reclame-industrie gewerkt voordat we voor onszelf zijn begonnen.’ Ton Kuper, afkomstig uit Groningen, komt van oorsprong uit de technische hoek: ‘Maar dat programmeren lag me niet zo. Ik wilde iets creatievers doen. Via-via kwam ik in contact met Saxion en de opleiding Kunst & Techniek. Die opleiding heb ik in 4 jaar afgerond en daarna ben ik aan de slag gegaan met het maken van commercials. Samen met Daan heb ik heel wat grote projecten gedaan en uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat we onze eigen visie graag tot uiting wilden brengen. Dat is wat we in C4Real doen. In principe zijn Daan
en ik de drijvende krachten achter het bedrijf. Peter Kreuger is de man met ervaring die ons ondersteunt. Hij heeft al meerdere bedrijven gehad en fungeert als klankbord. Bovendien heeft hij een uitgebreid netwerk en daar rolt ook weer werk voor ons uit.’ Ondersteuning in de opstartfase En dat netwerken, daar is C4Real aardig bedreven in. Zo is het bedrijf betrokken bij de TOP van de Universiteit Twente en het Kennispark, waardoor er een externe strateeg en wetenschappelijke mentor beschikbaar is om C4Real verder te helpen. Deze connectie werkt twee kanten op, want C4Real helpt weer mee met het opzetten van de nieuwe WO-opleiding Creative Technology als adviseurs en docenten. Daarnaast krijgt C4Real intensieve ondersteuning van de Kamer van Koophandel en Syntens. Laatstgenoemde heeft C4Real vooral in de opstartfase begeleid, aldus Ton Kuper: ‘Wij wisten eigenlijk van niks toen we wilden beginnen. Marco Strijks van Syntens heeft ons zo’n beetje de weg gewezen. Zo heeft hij ons een businessplan laten schrijven en ons betrokken bij het startersproject LiveWIRE van Shell. Het goede van Marco was dat hij ons niet letterlijk vertelde wat we moesten doen, maar ons het zelf liet uitvinden. Uiteindelijk moet je het toch zelf doen. Syntens heeft dus eigenlijk ons talent tot bloei laten komen. En nu zijn we bezig met de volgende stap: het vinden van nieuwe medewerkers zodat we verder kunnen groeien. Enschede bloeit en wij willen daar middenin staan.’ www.c4real.eu
Foto: Annabel Jeuring
Ton Kuper en Daan Pol houden zich onder de naam C4Real bezig met technieken die vaak nog in de kinderschoenen staan. Daardoor lopen zij continu voorop in de markt en gelden ze als trendsetters in Creative Concept Animation. Dat daar talent voor nodig is, spreekt voor zich. Een interview met deze enthousiaste jonge ondernemers.
frisMag / nr. 02
Maak de click!
Zoek naar talent! Bijscholing voor personeel! Vind de juiste stagiaires! Vind de juiste werknemers! Direct inzicht in kandidaten! Uw bedrijf in beeld!
Honderden bedrijven gingen u voor! Honderden bedrijven maken gebruik van innovatieve middelen op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie op onze portals ROC.nl en OpleidingenWerk.nl. Daarnaast wordt er via de portal OpleidingenWerk.nl jaarlijks loopbaanadvies gegeven aan 3,4 miljoen Nederlanders en vinden er 500.000 bemiddelingen plaats naar opleiding en werk.
Meer weten? Maak de click op
frisMag / nr. 02 Head to Head
head to head
dennis knetemann en michael panneflek
michael panneflek (26)
Hagenees van geboorte, nu al jaren woonachtig en werkzaam in Twente, creatieve geest, vindt vreemde dingen leuk, ontdekt graag nieuwe gadgets, houdt van reizen en is eigenlijk best een feestbeest.
Duitser van geboorte (Gronau), maar met Nederlands bloed, reist veel, heeft heel wat feesten georganiseerd, houdt van mensen ontmoeten en vindt zichzelf soms best wel een ‘geek’.
De roep van Twente “Ik ben echt Hagenees in hart en nieren en ik steek ook nooit onder stoelen of banken dat ik uit Den Haag kom. Met veel plezier heb ik er 22 jaar van mijn leven gewoond. Maar toen kwam het keerpunt. Ik had mijn hele leven al in Den Haag door-gebracht en was erg benieuwd wat er nog meer te doen was in Nederland. Het drukke van Den Haag ging me tegenstaan. Een paar vrienden van me gingen studeren in Enschede en zij vertelden me dat het daar erg leuk was. Dus toen ik de kans kreeg om tijdens mijn stage de kans kreeg om Twente te ontdekken, heb ik die met beide handen aangegrepen. Na dat half jaar ben ik blijven hangen, want ik kreeg een baan aangeboden en ben via Axis bij Buro Blink terecht gekomen.”
De roep van Twente “In mijn geval kwam ik via mijn Duitse MBOschool in contact met Saxion. Ik moest nog bepalen waar ik mijn vervolgopleiding wilde gaan doen en de hele sfeer van Enschede sprak me direct aan. Het is niet zo stijf als in Duitsland. Samen met een groep Duitse studenten zijn we toen in 2001 naar Twente gekomen om hier te studeren. In 2005 waren we klaar met onze studie en ben ik samen met een huisgenoot voor mezelf begonnen met het bouwen van websites voor allerlei soorten klanten. Dat is inmiddels uitgegroeid tot Milchbar, een full service creatief bureau met tien medewerkers. We hebben bewust besloten om in Nederland te blijven, want we voelen ons echt een Nederlands bedrijf. Bovendien heeft Twente een bloeiend ondernemersklimaat en daar passen wij goed in. En je wordt als startende ondernemer heel goed begeleid hier. Dat is in Duitsland een stuk minder.”
Terug naar ‘thuis’? “Het gekke is dat ik soms juist weer verlang naar het hectische van Den Haag, terwijl ik dat juist ontvlucht ben. Toen ik vertrok uit die stad zei ik tegen al mijn vrienden dat ik binnen een jaar terug zou zijn, maar ik heb het hartstikke goed naar mijn zin in Enschede. Waarschijnlijk ga ik ooit wel terug, maar voorlopig zit ik hier nog goed.” Geen vaste functie “Mijn functienaam is creatief strateeg. Dat klinkt tegenstrijdig, maar we willen juist verder gaan dan de standaardplannen of -adviezen. Ik ben goed voor de creatieve invalshoek tijdens een brainstorm. Even iets geks roepen waarop we weer voort kunnen borduren. Zie mij maar als de katalysator binnen het team van Buro Blink. Ik heb ook vaak aan een half woord al genoeg om een idee uit te werken. Verder probeer ik graag nieuwe online applicaties uit, zoals Twitter. Ik denk namelijk dat het sociale netwerken door mobiel internet een grote vlucht gaat nemen in de toekomst.”
Terug naar ‘thuis’? “Eerlijk gezegd weet ik niet of ik ooit nog terug ga naar Duitsland. Op dit moment heb ik daar eigenlijk geen behoefte aan. Enschede bevalt me uitstekend.” Geen vaste functie “Op dit moment ben ik fulltime hoofd organisatie bij Milchbar. Ik wil nog wel graag weer creatieve dingen doen, maar dat is iets voor later. Iemand moet het overzicht houden binnen het bedrijf en dat doe ik nu. Het is ook een goede functie voor me, want zo kan ik van elke discipline een beetje meepikken. Daar houd ik van. Tijdens mijn studie ben ik ook overgestapt van informatica naar small business. Ik kan mij niet lang bezighouden met slechts één ding. In mijn allround-functie hou ik mij daarom met alles een beetje bezig.”
27
Foto: Annabel Jeuring
dennis knetemann (26)
weten ssen. g, 5 cm woon deaal entaties i veel nkzij een
frisMag / nr. 02
Facts, Figures & Feelings
28 sway
Waarom rationele mensen irrationele beslissingen nemen. Interessant leesvoer als je iets wilt weten over de psychologische processen in ons onderbewustzijn! k yor new
elser tbiem l stse
wat je wilt ĂŠn moet weten www.swaybook.com
3 m minibeamer
copy & concept
Voortaan kun je gewoon je eigen beamer op zak houden dankzij 3M. Deze minibeamer is 11,5 cm lang, 5 cm breed en 2,2 cm hoog. Hij heeft een resolutie van 640 x 480 pixels. Ideaal als je veel presentaties hebt op plekken waar geen beamer beschikbaar is!
Het eerste Nederlandse boek over het totale creatieve proces in de marketing-communicatie! Copy & Concept staat boordevol theorie over alle onderdelen van het creatieve proces, van strategie via briefing tot copy per middel. En de toepassing daarvan in veel, heel veel actuele voorbeelden van een groot aantal Nederlandse topbureaus. Een unieke samenwerking tussen bureauwereld en communicatieonderwijs. www.bispublishers.nl
www. 3m-minibeamer.de
n we trots eken we ditie van Nederlands ick Bruna. n mogen eken we een e van Dutch. Bruna.
bloggen op de ouderwetse manier
Marc Owens is een talentvolle student die een unieke klok heeft ontworpen. Je kunt de tijd er namelijk niet op aflezen. Wat je wel kunt, is op de knop drukken en wachten tot er een bonnetje uitkomt met daarop de actuele datum en tijd. Onder deze melding staan blanco lijnen waarop de gebruiker een boodschap kan schrijven die relevant is voor dat tijdstip. Een soort bloggen dus, maar dan old school!
www.dezeen.com
pleidooi voor onderwijs dat creativiteit stimuleert
Normaal gesproken kost het duizenden euro’s om bij TED te komen luisteren naar goeroes die hun visie delen in 20 minuten. Maar online is het gratis. Zeker eens checken dus, en dan vooral het pleidooi van Sir Ken Robinson. Hij vindt dat we al eeuwenlang op de verkeerde manier lesgeven aan de jeugd. Vooral de creativiteit heeft eronder te leiden. Daarom pleit hij voor een onderwijssysteem dat creativiteit stimuleert en niet ondermijnt. www.ted.com
bosatlas in google earth
Ter gelegenheid van de week van de geschiedenis zijn er diverse historische kaarten van de Bosatlas aan Google Earth toegevoegd. Het gaat om de kaarten uit de publicatie: Verdwenen Nederland. Om de laag in Google Earth te vinden is het eerst nodig de Nederlandse versie van GE te openen (daarvoor is het nodig je computer Nederlandstalig te zetten). In de zijbalk van Google Earth, onder het kopje Geografisch Web en het subkopje Plaatsen en het subkopje Voorbeeld (wie had gezegd dat Google handig is in het ordenen van informatie??) vind je de Bosatlas laag. In eerste instantie zie je maar 2 icoontjes, maar door op de icoontjes op de kaart te klikken kun je bijbehorende laag aan (of uit) zetten. Als je de hele route hebt aflegd vindt je uiteindelijk 9 historische kaarten en een stuk of 30 voorbeelden van verdwenen Nederland. Fraaie historsche kaarten die nog extra interessant worden als je met de transparantie van de kaarten speelt. Daarmee kun je de oude kaart mooi vergelijken met de moderne beelden van Google Earth. (bron: Nederkaart.nl) www.earth.google.com
frisMag / nr. 02
29
dutch design
Facts, figures & feelings
cool brands
Op ons eigen ontwerp mogen we trots zijn, want ook wereldwijd spreken we een woordje mee. De tiende editie van Dutch Design is bovendien ontworpen door een levende legende en Nederlands beroemdste ontwerper: Dick Bruna.
Het boek met de coolste merken ter wereld. Er wordt een beschrijving gemaakt van hun producten, merkwaarden, successen en recente ontwikkelingen..
www.bispublishers.nl
www.coolbr ands.nl
fris op linkedin! communities doe je zo!
Communities klinken in de oren van velen nog soft en weinig zakelijk. Maar ook met communities is geld te verdienen. My Space stevent dit jaar af op 1 miljard inkomsten en ook in Nederland zijn veel succesvolle voorbeelden te vinden. Erwin Blom sprak met een tiental vertegenwoordigers van sites en communities waar simpelweg geld wordt verdiend. Waar de combinatie van contact en
Ook kennisinstellingen zoals AKI, ROC, Saxion, Windesheim en UT nemen een prominente plek in. Dan mag je op de grootste netwerksite ter wereld toch niet ontbreken! Word ook lid!
Neder creatie marke staat o proces tot cop daarva heel ve groot a topbur
www.n
de nieuw
geld verdienen met
FRIS biedt een platform dat zich richt op de creatieve sector in Oost-Nederland, zoals multimediabedrijven, kunstenaars, gamedesigners, designers, reclamebureaus, vormgevers, televisie- en internetbedrijven.
een n
binding en geld werkt. In het video item (http://vimeo.com/2009389) komen o.a. aan bod: Startpagina, Viva, Hyves, Sanoma, Iens, Pocketinfo, Marketingfacts, Vangstenregistratie, Blogo en PSV. Over advertenties, sponsoring, premium memberschips, data, afgeleide inkomsten en meer.
Een plat multime designer internet nemen e De groo markton
Kunsten televisie
www.marketingfacts.nl
www.linkedin.com
web 2.0- ideeën voor het vaderland
kindle: het nieuwe lezen
Iedereen leest van het scherm. Zeker in de interactieve sector. Maar wie leest er ook boeken op een elektronisch leesapparaat? Mocht je het eens willen proberen, nu kan het! Kindle, het nieuwste elektronische leesapparaat dat door Amazon grootscheeps wordt gepromoot, is nu in Nederland verkrijgbaar, net als de Sony Reader. Zie jij het zitten om voortaan het papier links te laten liggen en digitaal te gaan?
20 m eens Hij v de v Voor te le hij vo
www.overheid20 prijsvraag.ning.com
www.kindle.com
www
De 100 grootste websites in Nederland zorgen voor 164 miljoen uur surfplezier. 38,5 miljoen uur op Google 19,6 miljoen uur op Hyves 10,9 miljoen uur op Nu.nl Tijd om meer marketingbudget naar online te verschuiven?
wat wapsites
facts
facts
www.multiscope.nl
cre
Het ministerie van binnenlandse zaken is vorige week begonnen met een open ideeënwed strijd voor web 2.0 overheidstoepassingen. De gedachte dat er altijd meer ideeën buiten een organisatie zijn is alvast ter harte genomen, maar het blijft niet bij een makkelijke vraag om ideeën. Er wordt b 25.000,- beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van de beste ideeën. De bedenkers van de beste ideeën winnen een EEE en worden betrokken bij de uitvoering. “De belofte van web 2.0 is een overheid 2.0: een moderne overheid die op een slimme manier gebruik maakt van innovatieve internettoepassingen, om sociale dynamiek op te zoeken en interactie aan te gaan binnen haar eigen organisatie, met burgers, bedrijven en andere betrokkenen”. Vaderlandslievende web-designers hebben dus nu de kans om iets moois te doen! Ideeën kun je indienen op de speciale ning community die daarvoor is ingericht. Ook kun je daar andere ideeën bekijken. (bron: Dutchcowboys.nl)
Wekelijks surfen er 850.000 mensen mobiel over het internet.
19% hiervan zelfs dagelijks. De top 3 toestellen:
33% met een Nokia. 24% met HTC. 11% met een iPhone
www.smashingmagazine.com www.wordle.net www.tumblr.com www.google.com/trends www.google.com/chrome www.flock.com www.code.google.com/android www.marketingfacts.nl/marcom100 www.cooliris.com/iphone.php
ond
frisMag / nr. nr. 02 02
30
Agenda
Wie, wat, waar, wanneer?
Agenda sfbc
7 november Iedere eerste vrijdag van de maand vindt het Straight Friendly Business Café plaats. Centraal staat het delen van creativiteit, kennis en ervaringen in een informele sfeer, maar het belangrijkste is dat de creatieve industrie in Twente een eigen identiteit krijgt! De eerstvolgende maandelijkse netwerk-borrel vindt op 7 november 2008 plaats in ‘t Bölke in Enschede.
werkt samen met externe partners en ondersteunt deze bij het ontwikkelen en uitvoeren van de programmaonderdelen. Medialab Enschede heeft zich ten doel gesteld mediakunst te presenteren en te promoten door een breed programma van activiteiten te ontwikkelen. Voor het programma van de komende maanden, zie: www.medialabenschede.nl
trendseminar 2010
27 november Goed nieuws voor iedereen die wil weten wat de materialentrends zijn in het voorjaar van 2010. Het Materia Inspiration Centre geeft op 27 november het zogenaamde TrendSeminar 2010. In dit seminar krijgt de deelnemer een vertaling van wereldwijde culturele, technologische en economische trends naar concrete vormen, materialen, kleuren, producten en design. Meer informatie en een inschrijfformulier is te vinden op www.materia-ic.nl
www.sfbc.nl
creative matchsession
27 november
opening muziekkwartier enschede
20 t/m 30 november Het Muziekkwartier opent van 20 t/m 30 november 2008 officieel haar deuren met een sprankelend programma aan voorstellingen en concerten. Cabaretiers, dansers, popartiesten, klassieke musici, theatermakers en amateurgezelschappen laten horen en zien wat het nieuwe Muziekkwartier gaat bieden voor álle liefhebbers van muziek en theater!
idc designmeeting
26 november, 14.30 - 18.00 uur Het IDC organiseert op woensdag 26 november 2008 een designmeeting bij Koninklijke Grolsch N.V. met als thema: “de ontwikkeling van de Cheersch”. U bent van harte welkom. Afgelopen mei heeft de Cheersch zijn marktintroductie gehad en medio oktober mocht een speciale 100.000ste Cheersch overhandigd worden aan Dennis van der Geest als eerbetoon aan de prestaties van het olympisch team in Peking dit jaar.
www.muziekkwartier.nl
medialab enschede
Stichting Medialab Enschede is een innovatief platform voor mediakunst gericht op het organiseren van exposities, presentaties, workshops, lezingen en debatten. De stichting
Bij de designmeeting geen Dennis van der Geest maar wel twee inspirerende verhalen over de ontwikkeling van de Cheersch. Na de lezingen is er een rondleiding door de brouwerij. www.idcentre.nl
Waar veel bedrijven op zoek zijn naar creatieve studenten, zijn veel creatieve studenten op zoek naar creatieve bedrijven. 27 November zal in het teken staan van een creative matchsession waarbij creatieve studenten en -professionals in groepen met elkaar aan de slag gaan. Dé manier op met elkaar kennis te maken! Ben jij op zoek naar creatieve (top)studenten uit de regio van het ROC, Saxion en de UT, dan mag je dit event niet missen. De Creative Matchsession wordt georganiseerd door JuniorDesigners in samenwerking met de Stichting FRIS.
creative jam
Twentse Welle organiseert in samenwerking met Stichting Fris een Creative Jam: ‘Toekomst van Twente’. Ontwerp en realiseer in 1 dag je visie op de toekomst van Twente. Witte muren vormen het uitgangspunt en een volwaardige expositie is het resultaat! Geef je op via: www.detoekomstvantwente.nl
Oproep actueel
Heb je iets te melden over je bedrijf? Nieuwe klanten, mooi werk om te laten zien of personeelswisselingen? Laat het ons weten via redactie@frismag.nl
vraag & aanbod
Ook voor de rubriek Vraag & Aanbod kun je terecht bij FrisMag. Zoek je bedrijfsruimte, wil je van een stel printers af of verzamel je oude Macs? Stuur je advertentie naar redactie@frismag.nl
opendag aki artez enschede
13 december, 10.00 - 16.00 uur Op 13 december 2008 vindt de opendag van de Academie voor beeldende kunsten Enschede plaats. De opendag zal 10.00 uur starten en eindigen om 16.00. Locatie: Hallenweg 5 (Campus Universiteit Twente). www.artez.nl
Uitkijkend op de ketels die achter glas stiekem gluren vanuit de oude Grolsch brouwerij word ik wakker gezoend door de zon die de stad in de stad omarmt Via ons dakterras daal ik af naar de studio waar collega’s binnenwandelen gesterkt door espresso en fruit geprikkeld door krant en muziekspeler Klaar voor business and pleasure op het snijvlak van kunst en technologie Grote namen korte deadlines technisch onmogelijk oogstrelend eenvoudig Wij worden gezien Ik zie de kansen Ik zie mezelf opdebrouwerij.nl
Ondernemende creatieven bouwen aan een gezamenlijke creatieve campus in het hart van de prachtige wijk Roombeek waar divere musea, exposities, festivals en architectuur inspireren en verrassen en de toevallige ontmoeting vanzelfsprekend is.
Business as unusual