Frismag 4 - Freeconomy by Frismag

Magazine voor ondernemende creatieven

tis Gra gratis! is, grat en Frismag jij e

B e n H o t s p o t g. 2 pa

illustratie: Gertjan Kleijne, www.kloink.nl

Kijk

gr atis >

004 december 09

themanummer gratis

themanum gratis

martijn aslander: â&#x20AC;&#x2DC;free is here to stayâ&#x20AC;&#x2122;, face to face in mobile apps, wat doet nxp in twente?

martijn is here face in doet n

Geld verdienen in de freeconomy

Geld in de

it! u g passma t friotspo h

frisMag / nr. 04

Placebo

Voorwoord / Inhoud / Colofon

Inhoud Inhoud

De prijs van een placebo blijkt in medische studies van invloed te zijn op de testresultaten. In een onderzoek van de universiteit MIT werd aan collega’s na een stroomschok (*sic*) pijnstillers aangeboden. Iedereen kreeg een placebo – een nepmedicijn zonder werkzame stoffen. Enige verschil is dat de ene groep een afgeprijsde ‘pijnstiller’ werd aangeboden van 10 dollarcent. De andere groep ontving dezelfde placebo waarvan verteld werd dat deze 2,50 dollar kost. De dure pijnstiller werkte bij 85% van de proefpersonen, de afgeprijsde pijnstiller bij slechts 61%. Allereerst vrij bijzonder dat een pijnstiller dus voor 3 op de 4 personen geen werkzame stoffen nodig heeft om toch effect te hebben. Daarnaast spectaculair dat een hoog geprijsde pijnstiller beter lijkt te werken. De gedragseconomen van MIT verklaarden dit verschil door een verwachtingspatroon waarbij je hersenen op het moment van inname al hormonen aanmaken waardoor je je beter voelt. Dat prijs een belangrijke pijler in de marketing is, wisten we natuurlijk al. Wie een hogere prijs vraagt, wekt de illusie dat hij kwaliteit verkoopt. Denk aan de dure advocaat, marketeer, spreker en consultant die een flink uurtarief rekenen. Ze lijken zelfs alleen voor de moeilijker klussen gevraagd te worden. Waarmee gesteld zou kunnen worden dat zij de krenten uit de pap krijgen. Anders dan bij de placebo verandert bij deze dure adviseurs en inspirators echter ook de inhoud van het product omdat zij in aanraking komen met andere mensen, uitdagingen, taal. Roept u maar.

04 05 06 07 08 10 15 16 19 20 22 24 26 27 28 30

Update Fotoverslag ‘ is15’ Neem stelling @frismag Meesters van de Toekomst Saxion, Kunst en Techniek Freeconomy Case story Fris werk Stichting Fris Interview: Martijn Aslander NXP ervaart de kracht van CeeCee Head to head Feedback Een dag uit het leven van... Facts, figures & feelings! Agenda

Colofon Colofon

Waar een inspirator zich duur manifesteert (overigens vaak met de bijzin “geld is voor mij geen drijfveer”) zijn de verwachtingen hooggespannen. Maar welk effect zou het hebben wanneer zij zichzelf aanbieden tegen een uurtarief van precies nul euro? Verwacht de opdrachtgever dan adviezen zonder werkzame bestanddelen?

Zoals je in deze Frismag zult lezen, zijn er meer mogelijkheden om met een uurtarief van nul euro toch geld te verdienen. Denk aan principes als no-cureno-pay, value for value, de wederdienst of free publicity. De redactie heeft zich door de auteurs en gasten in Frismag laten overtuigen dat in andere ‘valuta’ dan geld kan worden afgerekend. En omdat wij geloven in ‘Gratis’ is Frismag vanaf nu ook gratis! Geen abonnementen meer, geen acceptgiro’s. Elke ondernemende creatief in Oost Nederland heeft tenslotte recht op Frismag. Meld je aan als Frismag Hotspot en word een distributiepunt van Frismag. Je ontvangt niet één, maar tien magazines die jij mag (lees: moet) verspreiden. Zo help jij ons mee ook die ondernemende creatief en toffe bureaus te bereiken die wij nog niet kennen. Vergroot het online netwerk en enthousiasmeer creatieven hun werk en meningen via Frismag te etaleren en jij bent onze held.

uitgever Stichting Fris, Voorzitter Arjan van Liere Postadres: Postbus 5518, 7500 GM Enschede T. 053 - 851 68 51, F. 053 - 484 96 78 info@stichtingfris.nl, www.stichtingfris.nl hoofdredacteur Peter Oosterwijk (Buro Blink ) coördinatie Paul Jansman (Syntens) redactie David Brinks ( hardcopy .nl) contact redactie@frismag.nl ontwerp Vanille ( ikwilvanille.nl ) tekst David Brinks, Stichting Fris

druk Drukkerij Te Sligte ( tesligte.nl ) papier Omslag: Mega Gloss 200 grs., Binnenwerk: Mega New Matt 135 grs., geleverd door Modo van Gelder, Amsterdam aan dit nummer werkten verder mee Gertjan Kleijne, Paul van Loon, Erno Hannink, Martijn Aslander, Edwin van de Merbel, Geert Kolthof, Vincent Hoogsteder, Wil Janssen, Martha Riemsma, Sebastiaan ter Burg, Anke Laarhuis, Jelke te Loeke en Bas Olde Hampsink

Ik ben erg benieuwd naar de bijwerking. Peter Oosterwijk Hoofdredacteur

advertenties Paul Jansman ( adverteren@frismag.nl ) bladformule, concept Buro Blink ( thinkblink.nl )

olthof

16 oktobe r : e

1 editie i

frisMag / nr. 04 Nieuws

Update voorkom files: werk op afstand, zegt luminis closesure Luminis CloseSure uit Hengelo probeert het fileprobleem op te lossen door meer mensen op afstand te laten werken. De digitale snelweg biedt volgens hen vele voordelen ten opzichte van de fysieke snelweg. Het concept van Luminis CloseSure kan bedrijf zo’n 15% aan ICT-kosten besparen, doordat gedetacheerde medewerkers slechts één dag op locatie bij de opdrachtgever werkt. De overige vier dagen werkt de gedetacheerde medewerker vanuit het Hengelose kantoor van Luminis CloseSure. Dat scheelt vele kostbare uren aan fileleed en reistijd. Er wordt vervolgens gecommuniceerd via videoverbindingen van desktop naar desktop, gecombineerd met schermdelen. Zo kunnen collega’s documenten en presentaties met elkaar bespreken alsof ze naast elkaar zitten.

go4it wint innovation game 2009 GO4it, een idee van T-Xchange (samenwerkingsverband van Universiteit Twente & Thales), TNO en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) heeft afgelopen vrijdag de Innovation Game 2009 gewonnen.

nu nog gespeeld met kaarten en een bord, maar zal opgeschaald worden tot een digitale game met nog meer elementen. Het consortium heeft voor deze verdere ontwikkeling 200.000 euro gewonnen.

GO4it is een realistisch spel dat draait om strategieën in conflict- en crisissituaties. Omdat in zulke situaties veel partijen een rol spelen – militairen, politici, maar bijvoorbeeld ook media- en hulporganisaties – is een zogenaamde ‘comprehensive approach’, oftewel geïntegreerde benadering van groot belang in de analyse, planning en uitvoering.

De Innovation Game is een initiatief van het Ministerie van Defensie en draait om vernieuwende ideeën in het defensiedomein.

Daarbij moet rekening worden gehouden met verschillende gevoeligheden, culturen en beperkingen. De game richt zich op de effecten van het handelen van alle betrokken partijen en de te bereiken gewenste eindsituatie staat daarin centraal.

fotoverslag

muziek centrum nederland en ididid zoeken 50 podia voor social media pilot Muziek Centrum Nederland (MCN) en de sociale evenementenagenda iDiDiD uit Steenwijk zijn op zoek naar 50 Nederlandse muziekpodia, theaters en/of schouwburgen die deel willen nemen aan een social media pilot. Dit naar aanleiding van het door MCN geïnitieerde project Concertagenda 2.0. Het project beoogt de ontwikkeling van een innovatieve vorm van de promotie van evenementen op sites als Hyves, Facebook en Twitter. Voor de financiële realisatie heeft het MCN een subsidieaanvraag ingediend die past binnen de voorwaarden van de nieuwe subsidieregeling Innovatie Cultuuruitingen. iDiDiD is een sociale evenementen agenda die gekoppeld is aan sociale netwerken zoals Hyves. Eenvoudig gezegd komt het project er op neer dat de door iDiDiD ontwikkelde techniek geïntegreerd zal worden in de websites van de deelnemende

r e e : r e b o t k o 16 edi1t6ieovkatonbis15 editie er: e van is 1

Het spel is ontwikkeld voor gebruik in alle niveaus van de militaire opleiding, maar ook voor iedereen die indirect te maken heeft met militair optreden geeft het spel een goed inzicht in de complexiteit van de ‘comprehensive approach’. Het spel wordt

podia. Hierdoor wordt de website als het ware ‘aangesloten’ op de sociale netwerken. Arjan Stroeve, CEO van iDiDiD: “De bezoekers van deze websites kunnen zo met één druk op de knop al hun vrienden laten weten welke evenementen uit de concertagenda’s van deze podia ze zullen gaan bezoeken. Hiermee wordt niet alleen het evenement gepromoot, maar ook de website van de organiserende partij. En wel door de meest betrouwbare ´promotor´ denkbaar, namelijk door een eigen vriend.” Met de nieuwe subsidieregeling hoopt de overheid meer aandacht en draagvlak voor kunst en cultuur te kunnen genereren bij het grote publiek. Een behoorlijk aantal partijen, waaronder Radio 3FM, het Nederlands Uitburo en zo’n 30 podia, heeft inmiddels haar medewerking aan het project Concertagenda 2.0 toegezegd. Geïnteresseerde

fotov ersla g

partijen kunnen voor deelname aan of meer informatie over het project contact opnemen met Arjan Stroeve van iDiDiD via www.ididid.eu/ contact. De termijn voor aanmelding sluit eind 2009.

fotover slag

16 oktobe r : e

is15 1 ed 16 oktobe r: itie is15 e 1 editie i s15 05

fotover slag

frisMag / nr. 04 Event

fotoverslag

e e : r e b o t k o 6 1 e t s r e e : r e b o t rste 16 ok 5 1 s i n a v e i t i d e 5 1 s i n a v editie eerste 1 6 okto 15 b editie er: eerste van is 1 6 okto 15 b e r: e editie van is 1 fotoverslag

fotov ersla g

Op 16 oktober organiseerden de Sneaker Entrepreneurs® en Embush in samenspel met Stichting Havenkwartier in Deventer het zeer succesvolle event is15 - een catchy concept waarbij mensen in 15 slides, die elk 15 seconden duren, iets vertellen over waar ze mee bezig zijn. Dit varieerde van de totstandkoming van Kerkdienstgemist.nl tot het ontwikkelproces van internet startup Avartize.com tot een zogenaamde ‘silent presentation’ waarbij Valerie Ardini haar fotografie presenteerde. De mix van creativiteit, not-for-profit en zakelijkheid sloeg goed aan. IS15 is een variant op het bekende Pecha Kucha waar men zich presenteert in 20 slides van 20 seconden. In Oost Nederland kan het altijd iets sneller tenslotte!

fotov ersla g

Meer informatie en

video’s van de presentaties kunnen bekeken worden via www.is15.nl

frisMag / nr. 04

Stelling

Neem stelling @frismag Burgemeester

NielsPerik

gratis is de toekomst. Je moet eerst gebruikers winnen en naam bouwen. Gratis kan dat.

wij geven graag gratis ideeën weg. Dat houdt ons scherp. Het ‘forceerd’ ons nieuwe ideeën te bedenken. Dat is creativiteit.

Rupert Murdoch

jdiepenmaat

within 12 months visitors will and are willing to pay for information on my online newspares #TheTimes #The Sun.

wirokuipers

wat vind jij van gratis? zijn er meerdere vormen van gratis? wat geef jij gratis weg om er later alsnog aan te kunnen verdienen?

wij werken vaker gratis, of met een pay what you want constructie. Niet om er later aan te verdienen, maar om betekenis te hebben.

“Free” is een grote valkuil ;-)

Wanjo Temkov met gratis verdien je niks. Mensen kiezen voor ‘iets’ en hebben geen benul van kwaliteit.

Drukkerij te Sligte

altijd een frisse blik op drukwerk Dit Frismag magazine is gedrukt op de Heidelberg Speedmaster, 5 kleuren drukpers. Papier: omslag 200 grams Mega gloss - binnenwerk 135 grams Mega gloss. Het magazine is gedrukt met de Specta raster technologie. De rasters zorgen voor uitstekende weergaven met scherpe details, zachtere tonen, vloeiende verlooptinten en egale volvlakken. De drukkwaliteit is subliem en veel beter in vergelijking met conventioneel gerasterd drukwerk.

DIT MAGAZINE IS GEDRUKT MET DE SPECTA RASTER TECHNOLOGIE. DE RASTERS ZORGEN VOOR UITSTEKENDE WEERGAVEN MET SCHERPE DETAILS, ZACHTERE TONEN, VLOEIENDE VERLOOPTINTEN EN EGALE VOLVLAKKEN. DE DRUKKWALITEIT IS SUBLIEM EN VEEL BETER IN VERGELIJKING MET CONVENTIONEEL GERASTERD DRUKWERK.

MARSSTEDEN 31

POSTBUS 458

7500 AL ENSCHEDE

T 053 - 428 33 28

F 053 - 428 32 33

E INFO@TESLIGTE.NL

W W W. T E S L I G T E . N L

frisMag / nr. 04 Meesters van de Toekomst

Meesters van de Toekomst probeert de markt voor risicokapitaal toegankelijk te maken voor ondernemers in Oost-Nederland. Dit doet de organisatie door het netwerk van Business Angels aan te boren. Business Angels zijn vermogende particulieren die hun vermogen veelal vergaard hebben bij de verkoop van hun (belangen in een) onderneming. Zij zijn bereid om te investeren in risicovolle bedrijven, die door het ontbreken van zekerheden geen lening kunnen sluiten bij de bank om zo hun groei te voorfinancieren. Combinatie van geld, kennis en netwerk Vanuit hun ondernemersachtergrond hebben de Business Angels een hele goede kijk op kansen in de markt. In ruil voor het risicokapitaal dat een Business Angel inbrengt, krijgt hij een minderheidsbelang in de onderneming. Daarbij brengt hij uiteraard ook zijn kennis en netwerk in. Door die combinatie van factoren kan de onderneming sneller groeien. Vandaar de naam: zij zijn de ‘reddende engel’ voor de onderneming. Wederzijdse klik Of een Business Angel en een onderneming bij elkaar passen, is natuurlijk moeilijk te bepalen. Daarom maakt de Business Angel een persoonlijke, subjectieve afweging. Het voorstel waarmee de ondernemer komt, is daarbij van groot belang, maar minstens zo belangrijk is de persoonlijke

meesters van de toekomst

meesters

koppelt ondernemers aan Business Angels voor financiering

kopp aan B voor

wederzijdse klik tussen de Business Angel en de ondernemer. In Amerika is daar veel onderzoek naar gedaan en het komt er in feite op neer dat de Business Angel zichzelf herkent in de ondernemer en de manier waarop hij zaken doet. Op basis daarvan besluit hij of ze samen het avontuur aangaan. Oppassen voor tunnelvisie Er is echter ook een nadeel. Op het moment dat je als ondernemer geld nodig hebt om je ambities waar te kunnen maken, bestaat de kans dat je te zeer focust op dat geld. Je vergeet als het ware dat de Business Angel ook een aandeel krijgt in je bedrijf en zich dus met zaken gaat bemoeien. Als je vooraf niet goed hebt uitgezocht hoe die samenwerking zal verlopen en wat de complementaire rol van de Business Angel daarin is, kun je voor verrassingen komen te staan. Bijeenkomst voor leden van Stichting Fris Medio februari organiseert Meesters van de Toekomst een thematische bijeenkomst voor leden van Stichting Fris over het inzetten van Business Angels-financiering voor de creatieve sector. Dit is een combinatie van voorlichting en matching. Er komen ondernemers en Business Angels uit de creatieve sector aan het woord die praktijkverhalen vertellen. Daarnaast krijgt een deel van de Fris-leden de mogelijkheid om een korte pitch te geven over hun bedrijf.

Via het panel en de reactie van de Business Angels krijgt iedereen in de zaal een goed beeld van hoe gekeken wordt naar ondernemingen en financieringsvoorstellen. Selectiecriteria: waar moet een onderneming aan voldoen? Om te bepalen of de onderneming interessant is voor een Business Angel worden de volgende vragen gesteld: • Wat heeft de ondernemer gedaan in zijn studie en leven? Is er talent aanwezig en komt dat terug in de propositie? • Wat is het marktpotentieel? Wordt er een maatschappelijk probleem opgelost of een kans gegrepen? • In hoeverre is het product of de technologie onderscheidend? • Hoe ziet het businessmodel er uit? Hoe staat het met de huidige klantenportefeuille en hoe inzichtelijk zijn de prognoses? • Hoe reëel is de kapitaalbehoefte en hoe is dat onderbouwd? Is het geld echt nodig voor groei of alleen voor overhead? • In hoeverre is er sprake van waardevorming in het bedrijf? • Voldoet het bedrijf aan alle geldende wetten en regels? www.meestersvandetoekomst.nl

frisMag / nr. 04 Saxion, Kunst en Techniek

‘de meerwaarde van creativiteit in een technisch jasje in een oerwoud van communicatie-uitingen.’ We leven in een maatschappij waar interactieve, digitale communicatie niet meer weg te denken is. De westerse burger anno nu wordt iedere dag overspoeld door een lading communicatie-uitingen. www.saxion.nl/knt

Op de tv, via de computer, mobiele telefoon, in openbare ruimtes, noem maar op. Om als bedrijf nog zichtbaar te zijn in dit oerwoud van (reclame/ informatie)uitingen zijn professionals nodig die op een creatief technische manier innovatieve communicatiemiddelen ontwikkelen of verbeteren. De opleiding Kunst en Techniek, een vierjarige bacheloropleiding op Saxion, stoomt potentiële mediaprofessionals klaar om deze wereld te betreden en hun creatief technische voetsporen achter te laten. Een viertal Toegepaste Kunst en Techniek studenten met allen een zeer brede interesse op het gebied van interactieve media vonden elkaar bij toeval via een minorproject bij TKTProjects. Dit is het projectbureau van de opleiding Toegepaste Kunst en Techniek. Sindsdien timmeren deze vier technische, creatieve geesten hard aan de weg onder de noemer 100%FAT. Wat zijn hun interesses en wat deed hun kiezen voor de opleiding Kunst en Techniek?

Een korte impressie:

profiel erik kijk in de vegte Info: Ik ben 24 jaar en zit nu in mijn afstudeerfase van Kunst & Techniek. Mijn grootste passie is Sound Design. Ik heb altijd al een fascinatie gehad voor geluidjes en vindt het geweldig om hier mijn eigen ding mee te doen. Daarnaast ben ik ook veel bezig met programmeren. Als je deze twee richtingen samen neemt krijg je Interactieve Audio wat voor mij de ultieme combinatie is. Interesse’s: Muziek, Sound Design, Programmeren, MAX/MSP, Pure Data, OSC, Logic Pro, Grafisch Vormgeven, Photoshop, het combineren van verschillende media om zo iets nieuws te creëren. Mooiste K&T moment: De hele nacht door programmeren totdat je hoofd denkt zelf een programma te zijn met sensoren in plaats van zintuigen... Mening over de studie: Ik vind het hele vakgebied van nieuwe media echt enorm interessant. Daarom ben ik blij dat er bij Kunst en Techniek aan zoveel verschillende disciplines aandacht besteed wordt. Wat ik wel jammer vind is dat audio toch altijd een beetje vergeten wordt. Je moet daarom heel erg zelf het initiatief nemen om te leren wat je wilt leren. Dit kan soms lastig zijn omdat je heel vrij gelaten wordt. Keuze profiel: Volgens het “oude” systeem konden we 3 afstudeerrichtingen kiezen, die van mij zijn: Audio Design, Interaction Design, Art Installations. Audio

frisMag / nr. 04

Design was vanaf het begin van mijn studie al mijn voornaamste focus. Daarnaast, omdat ik ook veel bezig ben geweest met programmeren en omdat ik denk dat het interactieve aspect van media zo veel meer diepgang kan creëren, heb ik Interaction Design gekozen. De richting Art Installations boeit mij zo omdat je interactieve media uit dat platte vlak van je scherm kan tillen om zo een veel rijkere ervaring te creëren.

profiel floris schreuder Info: Na een aantal studies gevolgd te hebben waarin een groot deel van de tijd aan management gerelateerde zaken besteed werd, heb ik op een gegeven moment de keuze gemaakt een studie te gaan volgen waarin ik meer creativiteit kwijt kon. Aangezien ik in mijn eigen tijd al veel bezig was met audio, grafische vormgeving en een snufje webdesign kwam ik bij Kunst&Techniek terecht op een plek waar dat mogelijk was. Op dit moment gaat mijn tijd voornamelijk zitten in 100%FAT, optredens met een electronische live-act en als DJ en mijn werk als docent Multimedia op het Artez conservatorium in Enschede. Interesse’s: Interactieve (multimedia -) installaties, sounddesign, muziek, (serious) gaming, creatief programmeren, videokunst, augmented reality en ga zo maar door. Mooiste K&T moment: Vooral de grotere projecten die binnen de opleiding aangeboden worden, waarbij je daadwerkelijk een eindproduct realiseert, zijn mij erg bevallen en hebben mooie momenten opgeleverd. Het allermooiste moment moet eigenlijk nog komen; de dag dat het TwentseWelle project daadwerkelijk draait in het museum. Mening over de studie: De studie is zo goed als je hem zelf maakt. Er is veel ruimte voor eigen initiatief, wat in mijn geval voor een nog pro-actievere houding heeft gezorgd. Wat ik nog wel mis zijn momenten in het 3e en 4e jaar waarbij studenten nog ‘verdiepend’ onderwijs kunnen genieten binnen de opleiding. Op een gegeven moment ben je zo zelfstandig bezig dat je je eigenlijk afvraagt waarom je nog collegegeld betaald... :) Keuze profiel: Mijn tijd bij K&T wordt gekenmerkt door een veelheid en breedheid aan activiteiten. Om toch een soort overkoepelend thema te hebben heb ik voor ‘Interaction Design’ gekozen, met daarin de componenten ‘Programmeren’ en ‘Audio Design’.

profiel lieven maes Info: Voor Kunst en Techniek studeerde ik Taalwetenschap in Nijmegen. Al snel bleek dat ik een meer creatieve insteek zocht. In 2005 ben ik vervolgens na een lange zoektocht bij Kunst en Techniek uitgekomen,

een breed opgezette, technische, creatieve studie waar vooral de projectmatige aanpak me erg aansprak. Interesse’s: Grafisch design, Webdesign, Programmeren, Prototypen, PR, zo’n beetje alle dtp programma’s, hardware, projectmanagement, innovatieve technieken etc. Flink uiteenlopende zaken dus, die bij Kunst en Techniek tot een geheel worden versmolten. Mooiste K&T moment: De weken voor alle deadlines van alle gave projecten, waarin je op een gegeven moment net een machine bent, tot je écht moet slapen. En dan het euforische gevoel als een project is afgerond en de presentatie ondanks al het slaapgebrek toch supergoed ging! Mening over de studie: Het grote voordeel binnen de brede opzet van K&T is dat je de ruimte krijgt te ontdekken welke specialisatie je uiteindelijk wilt gaan doen. De grote valkuil is echter wat mij betreft diezelfde brede opzet. Van elk vakgebied krijgen we enkel de basis uitgelegd. Je wordt wel gestimuleerd je te verdiepen, maar veel moet in eigen tijd. Voor mij was dat juist een uitdaging, maar er zijn ook studenten die het wel prima vinden om aan de oppervlakte te blijven. Kortom, als de creativiteit, interesse en de motivatie er is, dan is Kunst en Techniek een fantastische opleiding. Keuze profiel: Uiteindelijk heb ik gekozen voor installation art en interaction design. De reden is dat binnen deze gebieden nog steeds alle disciplines kunnen vallen. Het gaast juist om de perfectecombinatie van alle verschillende media-elementen en technieken.

Saxion, Kunst en Techniek

ontwerpen van een interactieve multimedia installatie bij het tweedejaars project “de Verleiding”. Beiden werden bekroond met als eindcijfer een 10. Daarnaast is ons hele afstudeerproject natuurlijk fantastisch. Mening over de studie: Je moet zelf initiatief nemen, leergierig zijn en buiten het lesprogramma dingen willen leren en doen. Dan zijn de mogelijkheden die deze opleiding biedt eindeloos. Keuze profiel: Installation Art was niet het eerste waar ik aan dacht. Tot er een verschrikkelijk leuk minorproject langskwam wist ik eigenlijk niet goed hoe ik daarin mijn toekomst zou kunnen zien. Nu we aan het afstuderen zijn binnen deze richting zie ik veel mogelijkheden en uitdagingen.

profiel patrick roubos Info: Speciaal voor de opleiding Kunst & Techniek ben ik naar Enschede verhuisd. In eerst instantie volgde ik de opleiding Technische Informatica in Utrecht. De technische kant van deze studie sprak mij zeker aan, maar van een creatieve inslag was geen sprake. Na verder zoeken kwam ik uit bij de opleiding Kunst en Techniek. Deze opleiding bood mij wél de mogelijkheid me op creatief en technisch gebied te ontwikkelen middels verschillende creatieve projecten binnen en buiten het reguliere lesprogramma. Hierbij was eigen initiatief en enthousiasme belangrijk en voor mij werkte dit zeer stimulerend. Tijdens projecten heb ik Lieven, Floris en Erik leren kennen. Met hen ben ik het minor project “TwentseWelle” begonnen en dit is uiteindelijk uitgegroeid tot ons gezamenlijk afstudeerproject en ons eigen bedrijf 100%FAT. Interesses: Design, Hardware, Fotografie, Films, Autotechnieken, Video, Photoshop, Indesign, Avid, etc. Mooiste K&T moment: Samenwerking met anderen in Kunst en Techniekprojecten zoals het ontwerpen van een concept voor een futuristisch reisbureau en het

In het kader van hun afstuderen hebben vier studenten Kunst en Techniek aan hogeschool Saxion een interactief landschap ontwikkeld voor museum TwentseWelle. Naar aanleiding van deze opdracht hebben ze de stoute schoenen aangetrokken en zijn ze voor zichzelf begonnen. De eerste grote opdracht, het interactieve landschap genaamd ‘Wandeling door de tijd’, zal een permanente plek in museum TwentseWelle krijgen en daar fungeren als introductie op de vaste tentoonstelling. In de entreehal wordt over een breedte van 15 meter breed en 3 meter hoog een landschap geprojecteerd dat bestaat uit beeldmateriaal van de regio door de jaren heen. Beginnend in het nu en eindigend in de prehistorie. De beelden zullen reageren op de aanwezigheid van de bezoekers en bieden zo een unieke ontdekkingstocht.

frisMag / nr. 04 Freeconomy

n e n e i d r e v Geld reeconomy f e d n i

novay

illustraties: Paul van Loon, www.paulvanloon.com

n en y m o n

n e i d r e v d l Ge o c e e r f e d in

novay

n en y m o n o

c e e r f in de

frisMag / nr. 04 Freeconomy

door: wil janssen manager business development novay martha riemsma consultant media- & marketingstrategie

‘Online omzet Metro verwaarloosbaar’, ‘Nieuwe ontslaggolf New York Times’, ’35 banen weg bij ANP’, ‘Internetters willen nog steeds niet betalen’, zomaar wat krantenkoppen van de afgelopen weken. Het mediagedrag van consumenten verandert, de “freeconomy” lijkt zijn intree te hebben gemaakt en social media groeien als kool; het zijn trends die aangeven dat traditionele businessmodel van media-bedrijven niet lang meer houdbaar is. Duidelijk een sector onder druk van een nieuw paradigma: in de nieuwe wereld gelden nieuwe regels. Waar nieuwe partijen van profiteren en bestaande partijen hun voordeel mee doen en anderen ten onder gaan. Maar hoe dan ook, een heldere regel blijft overeind: geld verdien je als een klant bereid is te betalen voor de toegevoegde waarde die je levert, ook in de informatiemarkt. Of niet..? Mediabedrijven kenden een vrij overzichtelijke waardeketen. De productie van content, vervolgens het packagen ervan tot een product of dienst en tot slot het verspreiden ervan naar de klant. Elke stap in de keten betekent dat er waarde toegevoegd wordt en dat er een partij is die er aan verdient en een partij die afneemt. Endemol verdient z’n geld met het de productie van content, RTL-4 zorgt voor een aantrekkelijke TVavond met de bijbehorende advertentie inkomsten en ZIGGO zorgt ervoor dat het daadwerkelijk op de buis verschijnt, tegen een vergoeding. Iedereen blij. Een gescheiden keten waarbij elke partij een eigen duidelijke rol speelt. Bij kranten- en tijdschriftenuitgevers ligt het anders, daar wordt de hele keten vaak door één partij bestierd: de uitgever heeft redacteuren in dienst of koopt content in, maakt er een mooi blad van gekoppeld

aan een sterk merk en zorgt ervoor dat het in de bus beland al dan niet uitbesteed aan derden. Het geld wordt verdiend met de content zelf, door het bereik te vermarkten aan adverteerders en door lezers te vragen om abonnementsgelden.

een instabiele waardeketen Er wordt nog steeds veel geld verdiend in medialand, met dit traditionele model. De omvang van de online mediabestedingen neemt uiteraard sterk toe, maar van de 6,1 miljard euro die in 2008 aan media werd besteed, ging volgens media onderzoek van Nielsen bijna 90% naar ‘traditionele’ kanalen. Vooral de kranten zien een sterke verschuiving van hun advertentie omzet naar online media, maar er worden dagelijks nog steeds ruim 5 miljoen kranten gelezen, waarvan er ruim 3 miljoen exemplaren elke dag betaald worden afgenomen volgens de oplagecijfers over 2008 (Cebuco). Maar we weten allemaal dat er iets structureels veranderd is. Want consumenten zijn steeds minder bereid te betalen voor content, getuige onder meer een recent onderzoek van de Britse site Paid Content. En adverteerders die kiezen voor transactiegerichte marketing, zetten met

name directe middelen in zoals die online volop beschikbaar zijn; volgens het media onderzoek van Nielsen gaat het bij de helft van de online mediabestedingen om op search gebaseerde modellen. Online zijn de tarieven stukken lager dan in traditionele media, dus een groot deel van de ‘traditionele’ omzet verdampt gewoonweg. En overigens, de belangrijke marktposities zijn online ook al een tijdje vergeven. Denk aan marktplaats, nu.nl en autotrack.nl. De winner takes it all en nummer twee en drie ook nog een beetje. Daarbij komt veel van de concurrentie “plotseling” vanuit alle hoeken van de aarde. Youtube, Google, Apple, Linden Labs, multinationals die geen vergelijk hebben met de traditionele spelers in de media. Kortom, veel mediabedrijven zien de bui hangen en proberen van alles uit om toch geld te verdienen, maar zijn gedoemd om hun posities te verliezen of heel grondig, maar dan ook echt grondig, te saneren. Innoveren is niet genoeg, ze moeten zichzelf opnieuw uitvinden, gebaseerd op de nieuwe manieren waarop geld verdiend wordt en waarbij consumenten beperkt betalen voor content. Die consumenten spelen daarbij in dat waardenetwerk ook een rol. Ze kunnen zelf helpen de dienst vorm te geven, aan- of in te vullen. Ze maken deel uit van de keten, door consumptie en

frisMag / nr. 04

Freeconomy

productie. Zoals Harvard professor Yochai Benkler van het Berkman Center for Internet and Society in zijn boek The Wealth of Networks’ schrijft: “Two fundamental facts have changed (..). First, the basic output that has become dominant in the most advanced economies is human meaning and communication. Second, the basic physical capital necessary to express and communicate human meaning is the connected personal computer. (…) Together, these changes destabilize the industrial stage of the information economy.” Dat vraagt om een goed begrip van de nieuwe waardeketen, of liever gezegd waardenetwerk en een duidelijke keus welke rol daarin te vervullen op een manier die beter en of goedkoper kan dan een concurrent. Want ook die basisregel doet het in de nieuwe economie nog steeds goed. Kortom: waar, hoe en door wie wordt online het geld verdiend en hoe kunnen bedrijven in het algemeen en meer specifiek mediabedrijven daar hun voordeel mee doen?

op zoek naar waarde In een freeconomy is veel gratis, maar niet alles. Consumenten en bedrijven betalen nog steeds. Voor TV, voor handige informatie, voor apparaten, voor aandacht van de consument. Daar waar de consument is en wat langer blijft, is het interessant voor bedrijven. Daar ligt waarde voor bedrijven. Zoals een van onze klanten eens verzuchtte: “als we consumenten al maar zo ver kregen dat ze een half uur per jaar gaan nadenken over hun pensioen”. Maar hoe krijg je die consument zo ver en waar is zij dan? Op een site, op de bank thuis met een krant, in de kroeg op de oude markt of voor de TV? Het gouden ei ligt niet voor het oprapen, dat is duidelijk, maar laten we in ieder geval een paar lessen trekken uit voorbeelden en trends van de afgelopen tijd.

Les 1: Mix & match Als content gratis wordt, verdien je niet meer aan content. Maar kun je wel aan diensten er omheen verdienen. Bekijk hoe dat werkt bijvoorbeeld in de software markt. Daar is Open Source al jarenlang in opkomst. Open source software ontstaat vaak in virtuele teams en wordt vrij beschikbaar gesteld. Testen geven aan dat open source vaak minder fouten bevat dan “betaalde software”. In SourceForge.net, de belangrijke bron met open source software, zijn meer dan 230.000 softwareprojecten geregistreerd waaraan meer dan 2 miljoen programmeurs werken! Het zijn ook geen misselijke programma’s: operating systems, databases, webservers, kantoorpakketten, van alles. Toch is de softwaremarkt niet ingestort. ICT dienstverleners doen nog steeds goede zaken. IBM heeft zelfs open source omarmt en laat zijn mensen actief bijdragen aan open source projecten “in de baas zijn tijd”. Waarom in hemelsnaam? De open source software krijgt pas echt waarde in de combinatie met maatwerk, advies, integratiediensten, domeinkennis. In de combinatie met mensen dus. En natuurlijk is de markt wel opgeschud. Je kunt niet meer scoren met basis software als een nieuwe tekstverwerker of een database. Je moet echt waarde toevoegen. De analogie met media? Combineer gratis content met extra diensten gebaseerd op de kernfunctie van media: selectie, duiding en personalisatie. Je leest een krant zodat je een mening kan vormen, kan meepraten met collega’s, niet vanwege de content alleen. Je kijkt op nu.nl vanwege het gemak en de tijdigheid, niet alleen vanwege de inhoud. Tot mei 2008 hadden we in Nederland Skoeps, een internetinitiatief van PCM en Talpa dat als ambitie had “om van elke Nederlander een verslaggever te maken.” Burgerjournalisten konden vanuit het perspectief van eeuwige roem. Meer dan 7000 skoepers deden mee. Maar het mocht uit eindelijk niet zo zijn. In de woorden van Skoeps zelf, uit de

afscheidsmail van 2 mei 2008: “Deze ambitie is gedeeltelijk geslaagd, maar het is ons niet gelukt een financieel gezond vooruitzicht te ontwikkelen.” Gratis content vergaren en verpak-ken in een site is niet goed genoeg, ook niet bij Skoeps.

Les 2: Ik ben uniek Ondanks de les van Skoeps is er wel degelijk wat te halen bij de consument. Maar misschien niet bij elke willekeurige. Niet ieders nieuws is relevant. Niet ieders mening is relevant. En niet iedereen is geïnteresseerd in iemand anders. Natuurlijk heeft Maxime Verhagen heel veel volgers op Twitter. Iedereen wil wel weten wat hij in het kabinet doet, maar na de eerste paar leuke tweets met foto’s is het de laatste tijd dodelijk saai. Interessanter is de mening van de 10, 20 of 30 mensen die je wilt volgen. Wat maakt Francisco van Jole mee? Waar waren mijn vrienden dit weekend? Dat soort informatie is voor veel mensen relevant. In onderzoek bij Novay is gekeken naar de waarde en kansen van social tagging: consumenten die informatie toevoegen aan foto’s, video’s, archiefmateriaal, noem maar op. Daaruit kwam onder meer dat niet alleen de frequentie van tags relevant was, maar nog meer waarde werd er gehecht aan wie de tag had toegevoegd. Niet iedereen heeft dus evenveel gelijk voor mij. Juist de technologie die de media het leven zo moeilijk maakt en angst inboezemt, levert ook de kansen om dat soort personalisatie mogelijk te maken en voor iedereen informatie te aggregeren en te combineren met de meningen die voor de gebruiker tellen. Personalisatie levert naast op maat gesneden content voor gebruikers, ook een directe link naar de adverteerder die zijn klanten zo efficiënt mogelijk wil bereiken. Een antwoord op jouw zoekvraag bij Google gaat gecombineerd met een

frisMag / nr. 04

commercieel aanbod via Google adwords. Hoe efficiënt kan adverteren zijn? Gecombineerd met social shopping - de interesse voor een product wordt gewekt door het koopgedrag van vrienden en andere contacten via social media - wordt crosselling ook nog eens veel makkelijker en efficiënter dan in de fysieke wereld. Waarom maken uitgevers niet veel slimmer gebruik van al die miljoenen mensen die zich verbonden voelen met hun blad? Die bereid zijn hun mening te geven, bereid zijn informatie te delen en die graag bereid zijn een nieuw product van ‘hun’ blad een kans te geven? En dat gecombineerd met alle content die dag in dag uit, week in week uit geproduceerd en opgeslagen wordt in databases. Dat zijn toch twee basisingrediënten om zowel de klant als de adverteerder veel beter en gepersonaliseerder te kunnen bedienen dan nu het geval is?

Les 3: Veel x weinig = genoeg Stel je neemt een proefabonnement op het FD als tweede of derde krant, want het is een interessante aanvulling op bijvoorbeeld NRC. Next en de Volkskrant. De stap naar een definitief abonnement zou betekenen dat je in dit geval meer dan 500 euro per jaar uitgeeft; natuurlijk elke euro waard, gegeven het werk dat er voor verricht moet worden, maar kan het niet een tandje minder? Neem dan de AppStore van de iPhone. In oktober van 2009 waren er meer dan 100 duizend applicaties beschikbaar voor de iPhone. Een aantal gratis (waaronder FD overigens), maar heel veel ook betaald, typisch voor een bedrag tussen de 0,79 euro en 5 euro maximaal. Dat is niet zo veel, maar de distributiekosten zijn ook laag. Reclame maken de tevreden gebruikers voor je. En je hebt direct een wereldpubliek. Er zijn al meer dan een miljard downloads geweest. Als je daar dan een graantje van meepikt kom je een heel eind. De populaire applicatie “Trein” waarmee je perfect je treinreis in Nederland plant kost 2,39 euro. De drempel om als tevreden gebruiken een applicatie te kopen, of een extra level in een spel te kopen omdat het bevalt is daarmee klein. Honderd 1000 keer 2,39 is nog steeds meer dan 2 ton. Niet genoeg voor Wegener om zijn voortbestaan duurzaam te maken, maar wel een totaal ander business model. Welke long tail kansen zijn er voor uitgevers?

Les 4: 1 + 1 < 2 Omroepen experimenteren veel met digitale media. De themakanalen zijn een succesvol voorbeeld van vernieuwing van TV. Niche TV kan tegen zeer geringe kosten worden gemaakt en gedistribueerd, inmiddels ook via sommige

kabelnetten. Dat is leuk, interessant en niet duur. Maar het kost wel geld. Dat geldt ook voor de website, de community die opgebouwd en onderhouden moet worden, de extra achtergronden die gewenst zijn en het archief van Uitzendinggemist. Het kost geld, boven op de “normale” productie. Wegener experimenteerde met digitale dorpspleinen als mogelijkheid om het nieuws van de regionale dagbladen te verrijken. Een goed initiatief, met veel potentie. Maar het kost wel geld, en welke inkomsten staan er tegenover? De combinatie van de TC Tubantia met het digitale dorpsplein is sterker dan alleen de krant, maar hoe veel sterker? En kun je dat sterkere element te waarde maken? Op 1 november zijn de digitale dorpspleinen opgegaan in de gewone site van Tubantia. Feitelijk zijn ze verdwenen. Een plus een was geen twee, en nu is een plus een zelfs gewoon een. Zorg dus dat experimenten betaalbaar zijn en blijven. Technologie wordt steeds goedkoper en kijk welke delen van de traditionele productie achterwege kunnen blijven. De productie van niche tv voor een themakanaal kost een fractie van een gewone uitzending. Een community ondersteunen op Hyves kost een fractie van een eigen community opbouwen. Daarmee kun je zaken die voor een consument als vanzelfsprekend worden gezien betaalbaar houden. En wellicht er zelfs een slaatje uit slaan…

Freeconomy

een plekje in het nieuwe waardenetwerk... Hoewel de contouren van het nieuwe waardenetwerk rondom de informatiemarkt nog niet scherp zijn, is het wel duidelijk dat spelers in die markt goed moeten beoordelen welke plek ze kunnen en willen bezetten en met wie. Ben je vooral een sterke producent van content met een relatief zwak merk en hoge distributiekosten? Breek de keten open en zoek naar een merk waaraan je ‘white label’ content kan toevoegen en laat de distributie over aan de partij die dat het beste en het goedkoopst kan. Heb je een sterk merk, maar relatief dure en weinig onderscheidene productiecapaciteit? Laat de gedachte dat een vaste redactie onderdeel moet zijn van je organisatie los en werk met bloggers, experts, studenten en ingekochte content die passen bij het merk. Huur een advertentiebroker als Google in en iedereen in het netwerk pikt z’n graantje mee. Kortom, durf de waardeketen los te laten, bepaal je eigen positie en zoek partners om je ambities te realiseren. Partners die dat goedkoper en beter kunnen dan jijzelf, waardoor zowel voor de aanbieder als de afnemer waarde ontstaat. Betaald en wel.

frisMag / nr. 04

RUUD WENSINK

ADRIAAN GOOSSENS

JUDITH

SANDER SLOOT

FRANK WILLEM

WOUTER

GELUIDSYSTEEM

BREWER VOOR EEN

VA N V O O RT H U I Z E N H U L P M I D D E L

AFSCHERMING VOOR

KLOPPENBURG

DIJKSTRA

VOOR OP

ESPRESSO MACHINE

M U LT I M E D I A - U N I T

VOOR OP

DRUKMACHINE

M U LT I C A R D

OPVOUWBAAR

EEN FIETS

2008

VOOR OPENBARE

COMMODE

2007

TERMINAL

RESERVEWIEL

RUIMTEN

2008

2006

2007

CHRIS SIEGERS

2007

Opleiding Industrieel Ontwerpen

V O O R M E E R I N F O R M AT I E O V E R D E O P L E I D I N G

INDUSTRIAL DESIGN ENGINEERING (IDE)

INDUSTRIEEL ONTWERPEN OF OVER BACHELOR-

POSTBUS 217, 7500 AE ENSCHEDE

E N M A S T E R O P D R A C H T E N K U N T U C O N TA C T

053-489-4853

O P N E M E N M E T:

W W W. I D E . U T W E N T E . N L

A R I E PA U L VA N D E N B E U K E L 0 5 3 - 4 8 9 - 4 8 5 3

W W W. I O . U T W E N T E . N L

frisMag / nr. 04 Case story

Case story hogere conversie met interactieve banners www.squal.nl

De uitdaging De banneradvertentie kennen we allemaal: de flikkerende rechthoeken en vierkantjes met commerciële boodschappen van adverteerders. Maar met de ontwikkeling van de technologie worden die banners steeds interactiever. En dat biedt mogelijkheden. De oplossing SQUAL Media heeft voor OHRA een interactieve banner gemaakt waarin consumenten direct een premieberekening kunnen maken voor een autoverzekering. Dit gecombineerd met de plaatsing op een relevante plek heeft geleid tot een structureel hogere conversie. Een volgende stap is om het kenteken van de bekeken auto en de postcode van de bezoeker voor in te vullen in de banner zodat de bezoeker met “1 druk op de knop” de premieberekening te zien krijgt. Dit is slechts een voorbeeld van een interactieve banner. Ook is het mogelijk geluid toe te voegen

website voor kinderen: ontdekdedrukwereld.nl www.lukkien.com

De uitdaging Het uitgangspunt was: laat kinderen en jongeren kennismaken met de wereld van drukkers en nabewerkers. Met de producten die ze maken en met de bedrijven waar ze dat doen. Onder het motto ‘Samenwerven voor grafimedia’ wil opdrachtgever GOC de bekendheid van de grafimediabranche vergroten. Omdat je daarmee niet vroeg genoeg kunt beginnen, richt GOC zijn pijlen nu ook op kinderen en jongeren, ongeveer in de leeftijd van 6 tot 16 jaar. De oplossing Via hun favoriete medium maken kinderen en jongeren kennis met de veelzijdige beroepen van drukker en nabewerker. Onder meer aan de hand van populaire producten: van gave T-shirts en stoere sneakers tot spannende gameverpakkingen. En via boeiende beroepenfilmpjes over drukken en nabewerken. Om jongeren snel kennis te laten maken met de drukwereld bedacht GOC samen met okkerreclame de website www. ontdekdedrukwereld.nl. Zij vroegen LUKKIEN deze site te realiseren. De nieuwe website biedt vooral veel interactiviteit. Met een zogenoemde virtuele tour brengen de kinderen een online bedrijfsbezoek

of een game of video. Het maakt de impact van advertenties vele malen groter. Het resultaat Met een interactieve banner kun je veel en veel meer dan met de traditionele. Je kunt een berekening laten uitvoeren, interactieve checklists aanbieden, audio laten horen, video vertonen – eigenlijk alles wat je maar wilt en kunt bedenken. Gebruik je creativiteit om de interactieve banners te laten aansluiten op je marketingdoelstellingen.

tips 1. Interactieve banners trekken veel meer aandacht 2. Hoe groter hoe beter: val lekker op! 3. Zorg voor een duidelijke call to action (klik hier!) 4. Plaats je uitingen op een relevante plek 5. Laat je niet beperken door technische eisen van netwerken

aan een drukkerij. Ze leren hoe drukwerk wordt gemaakt in drie afleveringen van het tv-programma Cluebie. En ze kunnen ook zelf aan de slag, met het maken van een cd-hoes, een krant en zelfs papier. Bovendien is er een coole colorgame waar ze hun kennis van kleuren kunnen testen. Het resultaat De website biedt een virtuele tour waarin de bezoeker wordt meegenomen door een drukkerij. Met ‘hotspots’ verschijnt er meer informatie over bepaalde machines en druktechnieken. Zo wordt het proces van drukken tot aan nabewerken in beeld gebracht. Neem zelf een kijkje op www.ontdekdedrukwereld.nl

tips 1. Begin al vroeg met het interesseren van potentiële werknemers 2. Zet Hyves in om kinderen en jongeren te bereiken 3. Probeer free publicity te krijgen 4. Beschouw ouders en kinderen als twee aparte doelgroepen 5. Benader kinderen op een manier die ze boeit

frisMag / nr. 04

Fris werk

Wil jij op je eigen gepimpte schoenen het schooljaar ingaan? Teken dan deze advertentie van edding ® helemaal naar jouw creativiteit vol en mail deze naar info@eddinglega.nl om kans te maken op een van de 10 customized Nike sneakers. Doe dit snel, want ze zijn gewild! Check ook www.edding.nl of www.edding.be. Deze actie loopt tot 31 december 2009!

School by edding.

1 24hrs Le Mans 2009 Pieket Weeserik media productions maakte voor het Spyker Squadron Team een videoverslag van de 24hrs Le Mans 2009. www.pwmp.nl http://vimeo.com/5152885

samen met de webontwikkelaars van Dicode een ‘dichterlijke’ Sinterklaasactie. In de periode van 16 november t/m 5 december worden deelnemers uitgenodigd dichtregels toe te voegen op de speciale actie-website. Samen moeten die dichtregels het langste Sintgedicht van Nederland worden.

huishoudbeurs ontwikkelde Brand Builders het concept ‘by edding’. Het laat zien welke rol edding in je leven heeft of kan krijgen. www.brandbuilders.nl

4 Van illustratie tot brilmontuur Stunned All Terrain Media ontwikkelde voor opticien ‘Jochem, voor ogen’ een illustratie die op dit moment als wanddisplay voor brillen gebruikt wordt. Na vele enthousiaste reacties is het ontwerp nu ook als brillenmontuur verkrijgbaar. Het montuur blijkt een

2 Langste sintgedicht van Nederland Met als titel: ‘Tomatos zat eens te denken, zullen we een weekendje Madrid schenken?’ lanceerde Tomatos Grafisch bureau voor Concept & Creatie

www.sintgedicht.nu

Zorgverzekeringsmerk voor vrouwen

en distributeur van natuurvoeding en reformproducten in de Benelux. Een van de topmerken van Natudis is Ekoland. Ekoland heeft een brede range aan biologische basisproducten voor de dagelijkse maaltijd. SOV bedacht, na het winnen van de pitch, voor Ekoland het concept ‘Het huismerk van de natuur’. Met dit concept ontwikkelde SOV een unieke positionering met een nieuwe frisse kijk op natuurproducten.

eindigden dit jaar met hun jaarverslag in de top 10 van de prestigieuze Transparant Prijs 2009. Maar liefst 200 andere deelnemers deden mee. Op plaats 7 eindigde Woord en Daad en op plaats 2 Red een Kind. Belangrijk voor het behalen van een hoge positie in deze lijst zijn verschillende aspecten van een jaarverslag zoals vormgeving en communicatie.

Transparant Prijs 2009

e-Business wordt gewoon ondernemen

Voor diverse organisaties verzorgt Douglas Design jaarverslagen. Twee klanten van Douglas Design

ePath is een nieuw e-Business consultancybedrijf, opgericht door twee zeer ervaren ondernemers,

Na een intensieve ontwikkelperiode is het eerste zorgverzekeringsmerk voor vrouwen een feit. Energiek is een zorgverzekering die ook wat voor je doet als je niet ziek bent. Die de doelgroep inspireert om hun ambities waar te maken rondom gezondheid, geluk en persoonlijke ontwikkeling. De documentatie van Energiek (onderdeel van Salland verzekeringen) is ontwikkeld door Artin.

3 Edding Iedereen heeft er wel iets van in huis. De markers van edding. Onverwoestbaar sterk. Voor de

www.transparantprijs.nl

www.energiek.nl

Het huismerk van de natuur

Natudis is de grootste merkenleverancier

frisMag / nr. 04

Fris werk

Waarom staat het werk van jouw bureau hier niet? Mail het naar redactie@frismag.nl ?

7 6

enorm succes en is nu al in 17 landen verkrijgbaar. www.stunned.nl

5 Fashion for Kidz Fashion for Kidz is een modeboetiek met exclusieve kledingmerken voor kinderen van 0-12 jaar. JTP ontwikkelde het beeldmerk en de huisstijl. www.jtp.nl

6 Presentatie zone-auto Solar Team 2009 Afgelopen zomer heeft C4-Real voor het Solar die reeds hun sporen in het veld verdiend hebben. In opdracht van ePath ontwikkelde Zoccolo een frisse website waarop het bedrijf zichzelf presenteert. www.epath.nl

Deventer Schouwburg agenda

Voor het nieuwe theaterseizoen van de Deventer Schouwburg heeft Quapa de maandagenda gerestyled. Groter, mooier, meer foto’s, overzichtelijk en in lijn met de nieuwe seizoensbrochure. www.deventerschouwburg.nl

Team een animatie/presentatie gemaakt voor de nieuwe zone-auto. In de stylistisch animatie vormt techniek, style en emotie een sterke symbiose.

ze een echte hotshot. Ingezette middelen: online campagne met website, e-mailing, Hyves-gadget, bannering, game en mobile advertising.

www.c4real.eu

www.storm-ca.nl

Unique Via www.wordhotshot.nl werft Unique nieuwe medewerkers en positioneert het bedrijf zichzelf tegelijk als werkgever. Als afgestudeerde MBOers en HBO-ers talent hebben, kunnen ze het bij Unique helemaal maken. Oftewel, dan worden

8 Onderjouwdak.nl Mint-ontwerp realiseerde de huisstijl, fotografie en website voor de nieuwe Onder jouw dak. Een webshop die stoere, creatieve, functionele producten aanbiedt die perfect passen ‘onder JOUW dak’.

Online TV kanaal voor Orkest

krachten en gaan vanaf 1 januari 2010 Koninklijke Visio heten. De huisstijlimplementatie is in volle gang. NykampNyboer heeft in de aanloop de impact van enkele scenario’s van de huisstijlwijziging geanalyseerd. Op basis van deze impactanalyse heeft de Raad van Bestuur een bewuste keuze kunnen maken in het ambitieniveau en de aanpak van de huisstijlwijziging. NykampNyboer implementeert verder een nieuw en innovatief correspondentie- en presentatiesysteem en een nieuwsbriefmodule. Het bijzondere van deze systemen is dat ze werken met spraaksoftware.

Tukkervision verzorgt vanaf dit culturele seizoen sfeerimpressies van de concerten van het Orkest van het Oosten. Interviews met dirigenten, solisten, muzikanten en het publiek vertellen het verhaal achter de klassieke muziek en brengen de beleving hiervan in beeld. Het Orkest van het Oosten heeft een eigen online tv kanaal op Dik.nl www.tinyurl.com/orkest

www.orkestvanhetoosten.nl

Huisstijlimplementatie voor slechtzienden

De drie expertisecentra voor slechtzienden en blinden; De Brink, Sensis en Visio bundelen hun

www.mintontwerp.nl

www.nykampnyboer.com

frisMag / nr. 04 Stichting Fris

oneri en m e dia ba ng ttle

Usabi herpo s en m e d

Stichting Fris zit niet stil. Er lopen momenteel allerlei projecten die ook voor u interessant kunnen zijn. Lees verder en oordeel zelf! tweede raak-project voor saxion en fris: usability

veel interesse in (her)positioneringsessies (sia/raak-project crossmedia atelier)

de academie toegepaste kunst en techniek van saxion heeft samen met de stichting fris, telematica instituut, chi nederland en tno subsidie gekregen voor het raakproject usability. na raak crossmedia atelier is dit het tweede raak-project waarin fris en saxion samen optrekken.

stichting fris organiseert in samenwerking met syntens in het kader van het sia/raak project “crossmedia atelier” (project vanuit saxion hogeschool) positioneringsessies. voor deze sessies hebben zich meer dan 15 bedrijven aangemeld. de sessies, die voor een individueel bedrijf worden verzorgd, helpen bedrijven uit de mediasector opnieuw te kijken naar hun huidige en toekomstige marktpositie.

RAAK staat voor Regionale Aandacht en Actie voor Kenniscirculatie en is een regeling vanuit het Ministerie van OCW. De doelstellingen van deze regeling is om de kennisuitwisseling tussen hogescholen en MKB te verbeteren. Gebruikersgemak Gebruiksvriendelijkheid wordt een steeds grotere kritische succesfactor. Bedrijven die actief zijn binnen de ontwikkeling van Grafische User Interfaces (GUI’s) kunnen zich hierop onderscheiden t.o.v. andere partijen. Er bestaan goede voorbeelden van interactieve communicatie, zoals de Tom-Tom, smartphone of PDA. Opvallend is dat ‘gebruiksgemak’ hierin vaak een belangrijke rol speelt. Om de ontwikkeling van tests en interfaces te benadrukken zouden we graag willen spreken over een “Test- en Ontwikkel lab voor digitale Interactieve media”. Met de volgende uitdagingen: - gebruikerservaringen nemen een centrale plaats in binnen tests, vormgeving en beleving

zal een belangrijke testfactor moeten worden. - Door samen met bedrijven te experimenteren kunnen er nieuwe toepassingsgebieden blootgelegd worden. Doe mee! Wil je meer weten over het project Usability, wil je participeren in één van de deelprojecten, of heb je een usability vraag? Neem dan contact op met Irene Sijgers, projectleider, Saxion academie Toegepaste Kunst en Techniek, tel. 053 5376254, i.sijgers@saxion.nl

Gebruiksvriendelijkheid wordt een steeds grotere kritische succesfactor.

Markt en werkveld opnieuw bepalen Uit de sessies blijkt dat mediabedrijven in toenemende mate behoefte hebben om de marktpositie in de snel veranderende communicatiewereld te herijken en aan te passen. Nieuwe media in algemene zin en cross media in het bijzonder zijn ontwikkelingen die vragen dat organisaties hun markt en werkveld opnieuw bepalen en zoeken naar nieuwe strategieën, samenwerking, partners en kennisdomeinen. Ook jonge new media bedrijven zijn, door toenemende technologische mogelijkheden en -soms verrassende- markttoepassingen, steeds vaker op zoek naar de juiste toekomstige marktpositionering.

In de sessies vindt onder andere een SWOT-analyse plaats om de juiste toekomstige marktpositie te kiezen. Aan het einde van de reeks sessies willen wij een samenvatting maken van de belangrijkste trends en bedreigingen in die we zien vanuit onze FRISSE marktomgeving. Neem voor meer informatie contact op met Paul.Jansman@syntens.nl

ility, sition ering dia ba ttle

fris n ieuws

Usabi lity, herpo sition en m e ering dia ba ttle

frisMag / nr. 04

Stichting Fris

fris n ieuws

Usabi lity, herpo sition en m e er i dia ba ttle

media battle: unieke kans voor bedrijven met een sterk toenemend aantal nieuwe communicatie kanalen als internet, mobiele telefonie, games, digitale televisie, podcasting en narrowcasting is het voor de ondernemer steeds moeilijker om aandacht te krijgen voor een product of dienst. behalve kennis is er tegenwoordig veel creativiteit nodig om je doelgroep op het juiste moment en via het goede kanaal te informeren. Stichting Fris speelt in op dit probleem en organiseert samen met Saxion in Enschede, Hogeschool Utrecht, Novay en Syntens: de Media Battle. De Media Battle is een strijd tussen verschillende multidisciplinaire studenten teams van de Hogeschool Utrecht (Academie Communicatie) & Saxion (Academie Toegepaste Kunst & Techniek). Gedurende één werkweek buigen de creatieve teams zich over een selectie van crossmediale vraagstukken van bedrijven uit de regio Twente.

Op de laatste dag van de werkweek ‘pitchen’ alle teams de resultaten voor een jury en de opdrachtgevers gedurende het Media Battle evenement. De Media Battle is voor bedrijven uit de regio Twente een unieke kans om meerdere crossmediale oplossingen te krijgen voor problemen die ze in hun dagelijkse bedrijfsvoering tegenkomen. Tot eind november hebben bedrijven de mogelijkheid crossmediale vraagstukken in te sturen.

Van dinsdag 9 t/m 12 februari 2010 vindt de Media Battle plaats bij Saxion, Van Galenstraat, Enschede. Op vrijdag 12 februari 13:00 uur presenteren de studenten in de vorm van een ‘pitch’ de resultaten aan, behalve de jury, alle geïnteresseerde bedrijven uit de regio Twente. Voor meer informatie kijk op: www.saxion.nl/ crossmedia-atelier of neem contact op met Tim Roosen t.p.roosen@saxion.nl

frisMag / nr. 04

Interview

Martijn Aslander is lifehacker, connector, resourcer en veelgevraagd spreker. Bovendien staat hij bekend als een vernieuwer. Wat Chris Anderson in Amerika met zijn boek ‘Free’ probeert duidelijk te maken, verkondigt Martijn Aslander in Nederland, maar hij gaat nog iets verder: je kunt geld verdienen door kennis en producten gratis aan te bieden. Door waardebepaling achteraf bijvoorbeeld. Vandaar ook dat het thema van dit interview is ‘Free is here to stay’. Onbegrip alom Al pratend constateert Martijn Aslander dat de traditionele printmedia het concept achter ‘Free’ niet begrijpen: ‘Seth Godin heeft al geroepen dat het een van de meest onbegrepen boeken zal zijn van de komende tijd en dat is ook zo. Het is ook zo’n nieuw thema. In Nederland zijn we bovendien al weer een stap verder dan in Amerika. ‘Free’ betekent namelijk niet per se dat iets gratis moet zijn. Het gaat over andere waardesystemen en uitwisselingsmodellen. Je hoeft niet meer met product A iets te verdienen op plek A. Je kunt ook op plek B of C iets verdienen met product A of B. De volgende stap van ‘Free’ is hoe we omgaan met mensen die iets doen alleen maar omdat ze het leuk vinden. Bloggers bijvoorbeeld of iedereen die Wikipedia bijhoudt. We krijgen een totale transformatie in het vraag/aanbodsysteem.’ Meer verdienen door je boek gratis weg te geven Een goed voorbeeld is het uitgeversmodel, dat in rap tempo verandert, vertelt Martijn Aslander: ‘Als je nu een non-fictieboek hebt geschreven, wat al een hele klus is, dan moet je nog maar hopen dat je een uitgever kunt vinden. Stel dat je die vindt, dan moet je een deal met hem maken voor een paar procent royalties. Vervolgens moeten retailers je boek nog inkopen, dus je geeft een feestje voor ze om onder de aandacht te komen. Als je in de winkels komt te liggen, krijg je te maken met de strijd om schapruimte. Wat een gedoe! De kans dat iemand jouw boek tegenkomt is op deze manier gewoon heel klein. Als je dus geld wilt verdienen met een boek is dit de verkeerde strategie. Daarom hebben wij onze boeken op Lifehacking.nl gratis gemaakt.

PDF’s zijn namelijk makkelijk door te sturen naar anderen en uiteraard heel laagdrempelig. Mensen die het boek leuk vinden, schrijven er misschien over op hun blog. Ze plaatsen een link naar mijn site. Ik hoef dus mijn eigen verhaal niet overal meer te vertellen, dat doen de lezers voor mij. En dat werkt een stuk beter en is veel goedkoper dan adverteren. Iedereen die het boek graag wil bewaren, koopt vervolgens de hardcopy versie. Zo verdien je uiteindelijk geld, veel meer dan je normaal zou verdienen van je royalties.’ Waardebepaling achteraf Martijn Aslander begeeft zich wereldwijd in de voorhoede als het gaat om waardebepaling achteraf: ‘We leven in een diensteneconomie. Maat wat is een dienst nu waard? Dat is afhankelijk van wat het opgeleverd heeft. Daarom laat ik mijn klanten achteraf bepalen wat ze mijn advies of lezing waard vonden. Zo laat ik ze nadenken over waarde. Ze hoeven bijvoorbeeld niet die waarde in geld uit te drukken. Ze mogen me ook een week vakantie aanbieden in hun vakantiehuis in Spanje. Doordat ik precies weet wat mensen mij waard vonden en welke aspecten ze vooral waarderen, leer ik heel snel bij over mijn eigen kennis en competenties. Het is een vernieuwend en nuttig beloningssysteem. Iedereen wordt er beter van. Ik loop niet veel risico. Het ergste wat er kan gebeuren is dat ik af en toe niks krijg. Stel dat ik nooit wat zou krijgen, dan ben ik gewoon niet van waarde geweest en moet ik het bord voor mijn kop eens weghalen. En als ik wel van waarde was bij een lezing, maar ze betalen me nog niet, gooi ik dit verhaal op Twitter en gaat niemand uit mijn netwerk daar

ooit nog een lezing geven. Zo transparant werkt het systeem. ‘Free’ is here to stay. We zijn alleen nog maar pas begonnen met nadenken over wat dit gaat betekenen. We zitten nog in de experimentele fase. De omstandigheden in de wereld veranderen heel snel. Daar moeten we op inspelen. Hoe een slager of bakker zich met ‘Free’ kan bezighouden weet ik nog niet. Daar komt vanzelf een antwoord op door een creatieve ondernemer die meerwaarde biedt. Bijvoorbeeld een bakker die via Twitter vertelt dat hij verse croissants heeft en dat de eerste 10 gratis zijn.’ Controlevraag: wat heeft Martijn Aslander zelf als laatste gratis gekregen en hoe beloont hij de gever? ‘Een vriend van me is zojuist met me mee geweest met zijn busje om een boekenkast op te halen die ik via Marktplaats heb gekocht. In ruil help ik hem vaak met leuke contacten en ideeën.’

frisMag / nr. 04 Interview

Fotografie: Sebastiaan ter Burg

martijn aslander

‘Free is here to stay’

‘Free is her to stay’

frisMag / nr. 04

NXP en CeeCee

nxp ervaart de kracht van ceecee NXP is een innovatieve multinational die componenten (chips) ontwikkelt. Internet is een zeer belangrijk medium voor NXP. Voor de realisatie van internet-concepten kan het bedrijf voortaan terecht op CeeCee, de creatieve locatie in Enschede waar meerdere van hun toeleveranciers gevestigd zijn. Edwin van de Merbel, internet programmamanager bij NXP, bedenkt en begeleidt projecten voor de site van NXP: ‘Op het gebied van internet zien we vooral dat de doelgroep die we bedienen designers zijn van hardware en software. Dat is een hele grote en specifieke groep. Wij voorzien ze graag van de juiste informatie en online tools, zodat zij een voorkeur opbouwen voor

producten van NXP. Zij kunnen die producten vervolgens direct bij ons aanschaffen of via het distributiekanaal.’ Geïntegreerde marketingcampagnes ‘Per maand komen er honderdduizenden mensen naar onze site en het is heel veel werk om dat goed up and running te houden’, vervolgt

Edwin van de Merbel. ‘Er worden dan ook hele hoge eisen gesteld aan de beschikbaarheid en performance. Daarnaast hebben we een aantal jaren geleden ervoor gekozen om op onze site door middel van Ajax-technieken hele mooie, visueel interessante dingen te kunnen doen. Voor ons zijn geïntegreerde marketingcampagnes erg belangrijk, waarmee we bijvoorbeeld productlanceringen ondersteunen. De functionaliteit van de chips die wij maken staat heel ver af van de eindgebruiker. Die afstand proberen we te overbruggen door de doelgroep op de juiste manier aan te spreken.’ Snel schakelen is van groot belang Freek van Vlerken, senior marketingcampagnemanager bij NXP, heeft een geïntegreerde online campagne uitgevoerd getiteld Join The Lighting Revolution (http://www.nxp.com/campaigns/

frisMag / nr. 04

experience_lighting/), waarbij verschillende bedrijven op de nieuwe creatieve locatie CeeCee in Enschede een rol hebben gespeeld: ‘De projectleiding en de realisatie van deliverables zoals landing pages en conceptontwikkeling is door TriMM uitgevoerd en ook GriDD, Present Media en Say Yeah zijn daar nauw betrokken bij geweest. TriMM is onze system integrator, GriDD verzorgt online consultancy, Present Media zorgt dat het campagneplatform goed draait en Say Yeah heeft een aantal interactieve films gemaakt. Het grote voordeel voor ons is dat we heel snel kunnen schakelen omdat die partijen allemaal op CeeCee gevestigd zijn. Onze markt verandert heel snel, dus de handelingssnelheid is heel belangrijk. Specifieke kennis die aanwezig is bij onze verschillende partners kan snel gecombineerd worden omdat ze letterlijk buren zijn van elkaar. De interactie is heel groot en dat zorgt voor een eindresultaat met maximaal impact. Zo optimaliseren zij ons marketingbudget. CeeCee is een soort kenniscentrum met goede faciliteiten, maar het is aan de daar gevestigde bedrijven om te bewijzen dat zij synergie kunnen creëren.’

over nxp NXP is een innovatieve multinational. Als onafhankelijke producent van halfgeleiders voorziet NXP engineers en designers al vijftig jaar van halfgeleiders en software voor

NXP en CeeCee

hoogwaardige toepassingen op het gebied van mobiele communicatie, consumentenelektronica, beveiligingssystemen, elektronische betaalsystemen, netwerkconnectiviteit, en entertainment en netwerksystemen voor in personenwagens. Op basis van haar uitgebreide expertise op het gebied van consumentenonderzoek, aanzienlijke investeringen in Research & Development en toonaangevende partners in de industrie bieden de krachtige mediatechnologieën van NXP consumenten een optimale, zintuiglijke gebruikservaring - schitterende kleurenweergave, een kraakheldere geluidsweergave en snelle uitwisseling van informatie vanuit huis, vanuit de auto en via mobiele apparatuur. www.nxp.com/campaigns/experience _ lighting

over ceecee CeeCee is de roepnaam van de creatieve campus, een fysieke plek voor ondernemers die zich begeven op het snijvlak van media, design, cultuur, art en architectuur. CeeCee is een voedingsbodem om talenten te versterken, samenwerkingen aan te gaan met branchegenoten en ideeën te delen. Ruimte voor inspiratie CeeCee biedt inhoud, in fysieke en creatieve zin. Kleine startende ondernemers huren een aantrekkelijke werkruimte in het Media Art Center in het voormalige brouwhuis van Grolsch en gevestigde bedrijven bouwen hun droompand

op kavels langs de opvallende Moutlaan. Op CeeCee is ruimte voor inspiratie. Tref elkaar tijdens congressen en symposia in het gebied of lunch met elkaar op de brede ontmoetingsstraat de Moutlaan of in éen van de nabijgelegen horecagelegenheden. Samen zelfstandig CeeCee betekent zelfstandig ondernemerschap met collega bedrijven naast je. Door concentratie van creatieve en innovatieve bedrijven ontstaat er een gezonde synergie waarbij het versterkende effect van een samenwerking groter is dan individueel ondernemerschap. Profiteer van de technologische kennis van jouw buurman en deel jouw ervaring met de animatietechneut in het Media Art Center. Zoals het spreekwoord zegt: ‘Het geheel is meer dan de som der delen’. Culturele hotspot in Enschede Niet voor niets bevindt CeeCee zich in de Enschedese wijk Roombeek. Roombeek is internationaal bekend om de mix van gedurfde en traditionele architectuur. De aanwezigheid van diverse cultuur- en kunstinstellingen maakt Roombeek de culturele hotspot van Enschede. Op loopafstand van CeeCee bevindt zich het kunst- en cultuurcomplex Het Rozendaal, Het Cremer museum en het Rijksmuseum. CeeCee past bij Roombeek en Roombeek past bij CeeCee. www.ceecee-enschede.nl

frisMag / nr. 04

head to head

Kolthof & Geert Kolthof & G nt Hoogstederhead toV heai dncent Hoogste d erhead to V h oogsteder Vince nt Hoogsteder G e e r olthof & Geert Kolthof Vince 24

gsted f o er h t l o K t r hof e Vinc e G r e g d o e e o t s n H g t o t n o e H c H & t n i Vincen GeoelrtthofoogsteV d K K e t r r e o e l G t hof & G i V e r e d e t s g r o o H t t n e c n K i V r e o d e t s g V Hoo i & n f o c h t l o e K t r e n e G & t H f o h t l o tK head

to h e

head o t d a e h

head to head

geert kolthof (46)

Geboren en getogen in Enschede - was al in een zeer vroeg stadium betrokken bij wireless communicatie en sms– is nu directeur/eigenaar van Service2Media – ontwikkelt mobiele oplossingen voor klanten als Telegraaf, ad en CNN. d to heHyves

head

to h e

hea ad

vincent hoogsteder (28)

Al tijdens zijn studie op de UT ondernemend bezig – bedacht als student een mobiele applicatie voor rijschoolhouders – is nu medeoprichter van Distimo – biedt d ontwikkelaars head to hea van mobiele applicaties cijfers en statistieken uit de markt.

& f o h t l o K t r e e G r e d e t s g d o e t o s H g t o o n e H c t in Vincen

frisMag / nr. 04 Head to Head

head to head

Geert Kolthof & Geert Kolthof & V incent Hoogsteder Vince head nt Hoogste head to head rt Kolthof & Vincent Hoogsted er cent Hoogsteder & Geert Kolthof r e d e t s g o o H t n e c n i V f o h t l o & K t r e e G & r e d e t s g d e t s g o o H t n e c n i V r e d e t s g o incent Ho f o h t l o K t r e e G & f o o h t & ltGheoefr&t Kol d head to hea Hoo gshetaed tdo head Vin o o H t n e c n i c V er e r e d n e t s g t o o H H & t o n e K c t n r i e e V Geerof oogs& G t e h t t d l o K K e t r e r e o G l & t hof d er Eerdere ondernemingen Geert: “Vanaf 1992 ben ik actief in de mobiele industrie. Ik heb aan de basis gestaan van de wireless divisies van CMG. We werkten daar onder andere aan sms-centrales en verkochten onze producten aan operators over de hele wereld. Later kwamen daar o.a. gateways voor mobiel internet, voicemail en mms bij. Typische infrastructuurproducten. In 2005 zijn we Service2Media begonnen, omdat we zagen dat de markt verschoof van de operators naar businessto-consumer bedrijven. Die gebruiken mobiele telefoons massaal als medium om in contact te komen met hun klanten.”

head head to

Vincent: “Toen ik nog studeerde, had ik samen met iemand anders een bedrijfje dat websites ontwikkelde. Zo kwamen we in contact met diverse rijscholen en hebben we een mobiele applicatie bedacht waarmee rijschoolhouders in de auto met een PDA hun administratie kunnen doen. Leerlingen kunnen online lessen inplannen en betalingen en vorderingen bijhouden. Dat product bestaat nog steeds, maar ik ben er even mee gestopt omdat ik na acht jaar toch echt mijn studie eens moest afronden.”

ad to head

Midden in de mobiele markt Geert: “Ons bedrijf Service2Media ontwikkelt mobiele oplossingen voor business-to-consumer bedrijven. Dat doen we op meerdere platformen, dus voor alle gangbare toestellen. We hebben klanten als Nederlandse Spoorwegen, Hyves, de Telegraaf, Rabobank en CNN wereldwijd. Vanaf het begin zijn we flink gegroeid en we hebben ook veel waardering geoogst, onder andere de Deloitte Rising Star 2008 Award en de Red Herring 100 Europe Award.”

Vincent: “Met vier studievrienden van de UT hebben we Distimo opgericht in mei 2009. Tijdens onze studie hebben we allemaal al van het ondernemerschap geproefd, wat door de UT natuurlijk ook erg wordt gestimuleerd. We hebben nog steeds een directe link met de universiteit. Zij ondersteunen ons met advies over ons nieuw gestarte bedrijf. De markt voor mobiele

applicaties is sterk veranderd de afgelopen paar jaar. Dankzij de Apple App Store kun je via je telefoon spelletjes en applicaties downloaden, zowel gratis als betaald. Daardoor wordt het voor ontwikkelaars veel makkelijker om hun producten aan te bieden aan heel veel mensen. Voor de consument is het heel laagdrempelig. Wij geven onze klanten inzicht in de mobiele markt. Er zijn tegenwoordig heel veel shops en applicaties en wij maken deze informatie inzichtelijk. Aan operators bieden we marktgegevens, om ze te laten zien wat de consument wil en doet. Ontwikkelaars van applicaties voorzien we van cijfers zodat ze de populariteit van hun eigen product en die van concurrenten kunnen volgen. Zij kunnen leren van deze cijfers en zo hun producten nog beter maken en nog meer afstemmen op de wensen van de consument.

‘Free’ werkt Geert: “Het gratis model is een zeer interessant verschijnsel in de mobiele markt. Natuurlijk heeft Apple met zijn iPhone daar de eerste draai aan gegeven. Veel contentpartijen stappen met gratis producten in de markt en vragen daar later geld voor. In de online markt ligt dat toch anders. Nu zie je bijvoorbeeld dat kranten nu hun sites nog betalen van het abonnementsgeld. Maar op den duur moet die site natuurlijk betaald kunnen worden van de advertenties, aangezien het aantal abonnementen sterk daalt. Of dat gaat lukken is nog maar zeer de vraag. Je ziet wel dat de strijd al volop is losgebarsten, doordat mediamagnaat Rupert Murdoch zijn online kranten gaat afsluiten van Google omdat hij geen gratis nieuws wil verspreiden. Op het internet zal deze strijd nog lang en moeizaam zijn, maar in de mobiele markt zijn de eerste stappen in de juiste richting al lang gezet. Wij zien bijvoorbeeld veel applicaties die in eerste instantie gratis zijn en waar na verloop van tijd voor betaald moet worden. Dat is ook terecht, want je kunt niet zomaar alle content gratis ter beschikking stellen. Ook al zijn er heel veel mensen die roepen dat alles gratis zou moeten zijn.”

head to head

Informatie is macht en dat is ons bestaansrecht. Wij verdienen zelfs geld aan applicaties die gratis worden weggegeven, omdat de informatie over die applicaties geld waard is voor diverse partijen.” Ontwikkelingen in de markt Geert: “Onze uitdaging is nu met name om alle verschillende soorten en typen mobiele telefoons te ondersteunen. Daar focussen we nu voornamelijk op, omdat we onze klanten zo goed mogelijk willen bedienen. Voor de toekomst heeft de mobiele telefoon alles in huis om met één druk op de knop producten te kunnen betalen. Het is heel duidelijk van wie de telefoon is, dus je kunt makkelijk afrekenen en iedereen heeft al een rekening lopen bij zijn operator. Dat is een groot voordeel ten opzichte van online betaalmogelijkheden die meestal vrij omslachtig zijn.”

head

to h e

Vincent: “De markt ontwikkelt zich heel erg snel. Apple was de eerste, maar inmiddels zijn er heel veel shops die hetzelfde bieden. Heel veel partijen zijn in de mobiele markt gestapt. Het verschuift ook van mobiele applicaties naar e-books en misschien zelfs wel naar laptops of pc’s. Er is voor ons dus behoorlijk wat groeipotentieel. Enerzijds qua soorten hardware, maar ook qua software. Denk bijvoorbeeld aan games of films.”

Vincent: “Heel veel bedrijven in de mobiele markt proberen via gratis applicaties geld te verdienen. Ze geven eerst hun product gratis weg en bieden in een later stadium een uitgebreidere versie van hun product aan voor een bepaald bedrag. Het is een laagdrempelige manier om de markt te betreden en veel mensen te bereiken. Maar ook grote spelletjesfabrikanten als EA passen dit model toe. Zelf doen we eigenlijk exact hetzelfde. We bieden een gratis dienst aan onze klanten die ze in principe altijd gratis kunnen blijven gebruiken. Over een aantal maanden gaan we daar betaalde uitbreidingen voor aanbieden, bijvoorbeeld gedetailleerde informatie. Mensen kunnen dus eerst ons product verkennen en er vertrouwd mee raken voordat ze besluiten om er geld aan te besteden. We lopen natuurlijk een risico, doordat men zou kunnen weigeren om te betalen voor die informatie, maar uit onze cijfers blijkt dat klanten heel enthousiast reageren. Ze zijn echt wel bereid om te betalen voor goede informatie.”

frisMag / nr. 04

Feedback

erno hannink, auteur van ‘laat de klant maar komen’ over...

Hoe je met gratis waardevolle klanten krijgt gratis is een magische prijs. heeft een gratis product ook echte waarde? we kennen genoeg gratis producten, die we waarderen. de gratis krant in de trein, video’s via youtube, programma’s op rtl4 of sbs6 , artikelen via sites; allemaal gratis. gratis voor de gebruiker, want de advertenties die jij leest, dekken de kosten. Zo vind je online ook gratis software en diensten. Soms omdat de makers willen dat informatie vrij is, soms met gerichte advertenties. Soms omdat de aanbieder zoveel mogelijk mensen kennis wil laten maken met de dienst, waarbij je betaalt voor de uitgebreide versie. Denk bijvoorbeeld aan paint. net (donaties), WordPress.org (community), Google Docs (gerichte advertenties) en Flickr (je betaalt voor meer). Zelf gebruik ik het gratis model om klanten aan te trekken. Een model dat jij ook kunt gebruiken. Een model dat werkt voor zelfstandigen met specifieke kennis of expertise. In 2006 zegde ik mijn baan op en startte als fulltime zelfstandige. Na een jaar zette ik het model dat ik al jaren gebruikte op mijn weblog, gratis informatie, in voor mezelf. Daarnaast paste ik vooral focus toe om duidelijkheid in mijn doelgroep en werkzaamheden te krijgen. Voor je focus ontwikkel je een marketingboodschap die je altijd en overal kunt vertellen en waarin je de volgende vragen beantwoordt: Wie help ik? Wat is hun probleem? Hoe los ik dat probleem op? Wat levert het de klant op?

Maak hier één zin van, die je overal gebruikt, onderaan je e-mail, op je website en als mensen aan je vragen: “Wat doe je?”. Daarna ga je bouwen aan 3 pilaren om online de juiste klanten naar jou toe te trekken. Online publiceren Je klanten zoeken vaak naar de oplossing van een probleem via een zoekmachine. Het is dus belangrijk dat jij zichtbaar bent in de zoekmachineresultaten als jouw doelgroep zoekt naar een oplossing waarbij jij kunt helpen. Door online artikelen te publiceren, ben jij beter vindbaar. Dit doe je in je weblog. Schrijf weblogartikelen over de oplossingen voor de problemen van jouw klant. Zo geef je steeds een beetje van je kennis gratis weg. Daarmee bind jij je lezers, zodat ze telkens weer van je willen horen. Hoe vaker je klantdoelgroep oplossingen van je hoort, hoe meer vertrouwen ze krijgen om van je kopen. E-zine Probeer je doelgroep via je weblog te ‘vangen’ in je e-zine (nieuwsbrief) die je bijvoorbeeld iedere maand verstuurt. Ook hierin behandel je telkens een nieuwe oplossing voor

een probleem van je doelgroep. Zo gaat je doelgroep zien dat jij echt verstand van zaken hebt. Een groot deel van deze groep zal met al jouw informatie zelf aan de slag gaan. Een deel van hen gaat jou vragen om het voor hem/haar te doen, dat zijn je klanten. Online netwerken Laat jezelf zien in online netwerken waar je doelgroep is. Je kunt daar netwerken wanneer jou dat uitkomt, vanuit huis. Denk aan LinkedIn, Twitter, Facebook, YouTube, Hyves en Mindz. In deze netwerken gebruik weer je de marketingboodschap. In deze netwerken verwijs je naar je

thuisbasis; je weblog. Dat is de plek waar ze meer artikelen van je vinden en waar je ze naar de ezine leidt. Communiceer open met de mensen in je doelgroep. Geef net als in je artikelen gratis je kennis weg, waarmee je de doelgroep verder helpt. Zo komen klanten op jou af. Erno Hannink helpt zelfstandige professionals internet slim toe te passen zodat ze meer klanten krijgen.

www.ernohannink.nl

auteur van ‘Laat de klant naar jou komen’ http://bit.ly/boekeh

15 minuten

een dag uit het leven van...

Frismag followers

frisMag / nr. 04 Een dag uit het leven van...

frisMag / nr. 04 Facts, figures & feelings

Facts, Figures & Feelings

layar augmented reality browse

wat je wilt én moet weten

met wie mail je eigenlijk? kunst op slakken Als kunstenaar moet je creatief zijn om op te vallen. Dus bedenk je iets wat nog niemand heeft bedacht. Slinkachu uit Londen bedacht slakkenkunst. Hij beschildert de huisjes van levende slakken en verspreidt zijn kunst zo (langzaam) door de stad. innercitysnail.blogspot.com

denis zijn s aan aarten uit de ag in Google andse versie omputer Google het subkopje d gezegd ormatie??) ie je maar kaart te

Elke dag mail je met tientallen mensen. Maar weet je eigenlijk wel wie de mensen achter die e-mailadressen zijn? De gratis applicatie Trec helpt je om dat uit te vinden. Trec biedt je de mogelijkheid om informatie over de verzender van een e-mail te tonen die afkomstig is uit sociale netwerken als Hyves, Facebook, MySpace en LinkedIn. www.trecpeople.com

binnenhuisarchitectuur in 3d

coole slideshows met animoto

Met deze Nederlandse site kun je je eigen huis helemaal op schaal nabouwen in 3D en vervolgens je hele inrichting verzorgen. Dat is een stuk makkelijker dan in het echt met al je meubels schuiven! Je ziet snel welke elementen mooi staan en welke niet.

Je eigen foto’s, video’s en muziek zijn de elementen waarmee je in Animoto de meest fantastische slideshows kunt maken. De mogelijkheden zijn eindeloos, want je kunt er alle kanten mee op. Inclusief apps voor iPhone en Facebook. www.animoto.com

www.amikasa.com

google docs: je werk online maken en delen Je hoeft tegenwoordig niet eens meer software te installeren als je documenten, spreadsheets of presentaties wilt maken. Met Google Docs kan het allemaal online. Je kunt alle bestanden openen en bewerken vanaf elke locatie in een webbrowser en bovendien tegelijk samen met andere mensen aan de bestanden werken. docs.google.com

alles afspelen met vlc media player Maar liefst 5,3 keer per seconde wordt VLC Media Player gedownload. Dat zegt wel iets over de kwaliteit en de populariteit van deze gratis ‘crossplatform open-source multimedia framework, player and server’. Je kunt er echt alles mee afspelen: MPEG-2, MPEG-4, H.264, DivX, MPEG-1, mp3, ogg, aac, DVD’s, audio CD’s, VCD’s, en diverse streaming protocollen. www.videolan.org/vlc

gratis geld verdienen met twitteren Altijd al geld willen verdienen met Twitteren? De Zwolse club die eerder Blogmij al succesvol neerzette met 1500 betaalde bloggers lanceert nu Twitmij, dat werkt volgens het principe ‘Pay per Tweet’. Ideaal voor adverteerders en bureaus om hun content onder de aandacht te brengen. www.twitmij.nl

frisMag / nr. 04

gratis e-mailen even wat bestanden droppen Je hebt er vast al over gehoord, r is gelezen of het al zelf gebruikt: Laya via gt bren namelijk hot. De applicatie je mobiele telefoon de echte wereld en digitale informatie samen. Zo kun je bijvoorbeeld zien welke huizen er t. te koop zijn in de straat waar je loop ijnde stbijz dicht de Of spotten waar brievenbus is. Layar is de applicatie van de toekomst!

Voor een goed e-mailprogramma hoef je al jaren niet meer te betalen. en Thunderbird helpt je graag op weg ail Hotm en il Gma als sten met online dien de al Voor op. en kant alle ook je kun integratie met andere diensten van beter. Google en Microsof t wordt steeds

Als je mobiel bent tijdens je werk (en wie is dat nu niet?) is het handig dat je een plek hebt waar je grote bestanden kunt droppen. Dat scheelt weer een hoop gedoe met USB-sticks. Voor taan ga je dus gewoon naar Drop.io om bestanden tot 100 MB gratis te droppen.

www.mozilla-europe.org/nl/ products/thunderbird/ mail .google.com mail .live.com

www.drop.io

www.layar.com

de reclamewaarheid is hard Natuurlijk weten we allemaal dat reclame bedoeld is om producten mooier te presenteren dan ze in werkelijkheid zijn. Wil je weten hoe groot het verschil is tussen de ideale wereld en de werkelijke wereld? Check dan de site die de ware producten naast hun reclameevenbeelden zet. Dan vallen er veel door de mand! www.pundo3000.com

open office: gratis en compleet Natuurlijk zijn we allemaal gewend aan Microsof t Office. Maar het gratis alternatief is al jaren voorhanden! Open Office is een open source project dat in 2000 van start ging. De bedoeling was om een officeprogramma te ontwikkelen dat op alle grote platformen draait. Dat is inmiddels gelukt en het wordt alleen maar beter! www.openoffice.org

gratis google operating systeem We’re all livin’ in dah cloud! “Deze spreadsheet met jouw dubbele boekhouding wordt u aangeboden door De Belastingdienst. Leuker kunnen we het niet maken.” Ze verklappen nu nog niet of je straks advertenties op je desktop krijgt.

www.google.com/ googlebooks/chrome

avg free antivirussoftware PC-gebruikers weten waarschijnlijk al jaren dat ze niet hoeven te betalen voor goede antivirussoftware. AVG Free is een zeer betrouwbaar programma dat een goede basisbescherming biedt tegen kwaadwillende virussen, trojan horses en spyware. 80 miljoen tevreden gebruikers

photoshoppen met picasa Photoshop mag dan wel een werkwoord naar zich vernoemd hebben gekregen, maar die andere softwarepartij met zijn eigen werkwoord (Googlen) heeft een gratis alternatief: Picasa. Hiermee kun je eenvoudig je foto’s indelen, bewerken, in slideshows zetten en delen met anderen.

gingen je voor! free.avg.com

picasa.google.nl

appie app voor boodschappen doen op je iphone. Een van de nuttigste apps die voor de iPhone zijn ontwikkeld is die van Appie. Hij is zelfs gekoppeld aan je Bonuskaart. Appie wil boodschappen doen zo makkelijk mogelijk voor je maken. Ideaal ook dat je je laatste en meest gekochte artikelen snel opnieuw op je boodschappenbriefje kunt plaatsen. Ook leuk: er zitten meerdere ‘easter eggs’ in de app. Tik bijvoorbeeld eens ‘stokbrood’ of ‘afwasborstel’ in... www.ah.nl/appie

frisMag / nr. 04 Agenda

Wie, wat, waar, wanneer?

Agenda unconference 19 december Bijeenkomst om samen met ondernemers/ontwikkelaars te discussiëren hoe je een mobiele applicatie succesvol en winstgevend op de markt kan brengen. De bijeenkomsten vinden plaats in de Creative Factory Rotterdam van 13:00 tot 17:00 uur en het is de bedoeling dat er regelmatig een vervolg komt. Aanmelden kan per e-mail: sta@syntens.nl. En voor vragen kun je terecht bij Sjoerd Steensma, 088-4440760 of 06-11110042.

saaie sessies roombeek 22 december Interesse om te ondernemen in roombeek? Op 8 en of 22 december worden er informatiemomenten gehouden over de mogelijkheden om je te vestigen op het roombeek. De nieuwe creatieve campus in Enschede genaamd de Cee Cee. Schuif aan met branchegenoten en kijk naar de mogelijkheden! Info: onderneem@ceecee-enschede.nl www.ceecee-enschede.nl

beschermen van product, merk en intellectueel eigendom 13 januari Syntens organiseert in samenwerking met Octrooicentrum Nederland een workshop waarin de volgende vragen centraal staan: Hoe zet u octrooien effectief in in uw bedrijf? Moet u uw merk beschermen? Hoe bescherm ik mijn intellectuele eigendom? Info: Benno.Rademaker@Syntens.nl www.syntens.nl

workshop wp meetup nl 13 januari Op woensdag 13 januari 2010 organiseert Hiranthi van Illutic Webdesign de workshop WPMeetupNL. Voor iedereen die iets met Wordpress wil of doet. Om erbij te zijn hoef je absoluut geen WP-goeroe te zijn. Locatie: Trendwerk, Tromplaan 18 te Enschede. Aanvang 16:00u. Deelname is gratis. meld je aan via tinyurl.com/wpmeetupnl

angels in new media 3 februari

branding Stichting Fris organiseert in het voorjaar van 2010 gezamenlijk met IDC een bijeenkomst over het onderwerp: Branding. Zowel op product, organisatie, persoon en regioniveau is er veel te doen en zijn er nieuwe mogelijkheden en ontwikkelingen. Voor info: info@stichtingfris.nl www.stichtingfris.nl

Informal investors ontmoeten tijdens de bijeenkomst “Angels in new media” ondernemende creatieven uit de regio. In de vorm van pitches presenteren de ondernemers hun concepten aan een vakkundige jury, die onder meer bestaat uit Annemarie van Gaal. 3 Februari, Fred & Douwe, Bolwerkstraat 2 te Enschede. Wilt u meer info of uw bedrijf inschrijven? Dit kan via www.meestersvandetoekomst.nl.

slimmer financieren 10 februari De traditionele financiering door banken staat in toenemende mate

onder druk. In het ontstane gat duiken allerlei initiatieven op. In deze workshop gaan we in op de trends en de financieringsmogelijkheden. Ook wordt ingegaan op wat nodig is voor een goed financieel plan. www.syntens.nl/innovatieuitagendanieuw/agenda-slimmer-ondernemen.aspx

de media-battle! 12 februari 2010 De Media Battle: unieke kans voor bedrijven! Met een toenemend aantal nieuwe communicatie kanalen als internet, mobiele telefonie, games, digitale televisie, podcasting en narrowcasting is het voor de ondernemer steeds moeilijker om aandacht te krijgen voor een product of dienst. Stichting Fris speelt in op dit probleem en organiseert met Saxion Enschede, Hogeschool Utrecht, Novay en Syntens: de Media Battle; een strijd tussen verschillende multidisciplinaire studenten teams van de Hogeschool Utrecht (Academie Communicatie) & Saxion (Academie Toegepaste Kunst & Techniek). Van 9 t/m 12 februari 2010 buigen de creatieve teams zich over een selectie van crossmediale vraagstukken van bedrijven uit de regio Twente. Op 12 februari 2010 presenteren de studenten in de vorm van een ‘pitch’ de resultaten aan, behalve de jury, alle geïnteresseerde bedrijven uit de regio Twente. www.saxion.nl/crossmedia-atelier of tim roosen, t.p.roosen@saxion.nl

bouw en ict beurs 17 en 18 maart Het platform voor ICT oplossingen en diensten in de bouw en bouwketen, 17 en 18 maart op de jaarbeurs Utrecht. www.bouw-en-ict.nl

Oproep actueel Heb je iets te melden over je bedrijf? Nieuwe klanten, mooi werk om te laten zien of personeelswisselingen? Laat het ons weten via redactie@frismag.nl

vraag & aanbod Ook voor de rubriek Vraag & Aanbod kun je terecht bij FrisMag. Zoek je bedrijfsruimte, wil je van een stel printers af of verzamel je oude Macs? Stuur je advertentie naar redactie@frismag.nl

ondersnemerschap. technologie. innovatie. 28 april Innoversum Innovatiecongres gaat over ondernemerschap en Innovatie: hoe kunt u als ondernemer een voorsprong behalen op uw concurrent, met behulp van nieuwe technologie? Met praktijkvoorbeelden laten we zien dat (nano)technologie snel tot grote veranderingen leidt in de sectoren sport, voeding en gezondheid. Ondernemers en wetenschappers vertellen u over deze ingrijpende veranderingen en de wereld van morgen. Noteer alvast in uw agenda: 28 april 2010. Locatie: Grolsch Veste, Enschede. www.innoversum.nl

Talent vind je in Twente!

frisMag / nr. 04

rick hazebroek (20)

tom hoffmeijer (19)

Rick Hazebroek is een jonge gedreven Multimedia-vormgever uit Vroomshoop, geboren op 30 oktober 1989.

Tom Hoffmeijer uit Delden weet wat hij wil. De beste worden in zijn vak. Ondernemend, enthousiast en ambitieus en van alle markten thuis: van acquisitie tot en met vormgeving, webmastering tot projectcoördinatie. Negentien jaar jong, maar nu al met een fraai portfolio met aansprekende opdrachtgevers.

Zijn liefde voor het vak is begonnen toen hij op jonge leeftijd veel succes wist te behalen door in te spelen op trends in de media industrie als ringtones en MSN. Kort daarop is hij zich gaan verdiepen in HTML en CSS en het maken van aantrekkelijke websites. Al snel ontstond er een trouwe klantenkring waarna hij in 2009 besloot zijn eigen bedrijf te starten onder de naam “Fraai Webdesign”. Rick heeft in 2008 een stageperiode doorlopen van een halfjaar bij Adwise Internetmarketing te Almelo. Hier heeft hij veel ervaring opgedaan in projectmatig en zelfstandig werken.

Sinds augustus 2008 werkt Tom bij TriMM interactive media en Enschede. Daar was hij de eerste MBO-stagiair die na zijn stage als werkstudent aan de slag mocht. Tot volle tevredenheid van collega’s en opdrachtgevers. Tom heeft bewezen een harde werker te zijn met veel verantwoordelijkheidsgevoel. Altijd een positieve insteek, lef om ergens aan te beginnen, zelfstandig, soms wat eigenwijs maar altijd bereid goede adviezen van anderen aan te nemen.

In 2010 studeert hij af aan het MBO College voor Vormgeving, Mode & Media van het ROC van Twente te Enschede, waarna hij zijn studie wil vervolgen aan het HBO.

In februari gaat hij naar Brussel om zijn MBOstudie met een internationale stage af te ronden.

website: www.fraai-webdesign.nl

website: www.multimediaontwerpen.nl

En daarna? Ach, zoals Eric Kramer van TriMM het verwoordt: “Tom regelt het wel …”

frisMag / nr. 04

Enschede krijgt meer inhoud

ceecee geeft meer inhoud aan Enschede. Op creatief, cultureel én economisch gebied. Het is een fysieke plek voor ondernemers die zich begeven op het snijvlak van media, design, cultuur, art en architectuur. Koop of huur op ceecee jouw nieuwe bedrijfslocatie!

met branchegenoten en ideeën te delen. Voel de synergie in deze inspirerende omgeving in het hart van Roombeek! Creativiteit staat hier voorop. Geef samen inhoud aan nieuwe ideeën en concepten.

ceecee is een voedingsbodem om talenten te versterken, samenwerkingen aan te gaan

ceecee mee! Kijk op www.ceecee-enschede.nl