NUMER 61 ROK 2011 CENA 29 PLN (w tym 5% VAT)
Ż Y C I E
S E K S U A L N E
3
SPIS RZECZY
61
12 Jedinaja Polsza Zdaniem Maksima Samorukowa, jednej z gwiazd rosyjskiego Internetu, system stworzony przez Donalda Tuska w Polsce w sposób doskonały przypomina model skonstruowany w Rosji przez Władimira Putina. Aleksander Bocianowski
20 Napis wyryty na korze mózgowej Jacka Żakowskiego Poezja. Eryk Dostatni
22 Triumf historycznych analogii, czyli „puste miejsce” w polityce polskiej Analogie są jak syreny z Odysei. Pod ich wpływem jesteśmy natchnieni, lecz jednocześnie unieruchomieni, zamknięci na drogę do przekształcenia rzeczywistości w nowe, trwałe skutki. Marek A. Cichocki
36 Bitwa o Smoleńsk Smoleńsk to klucz do zwycięstwa. Kto wygra batalię smoleńską, ten zdobędzie władzę nad Rzeczpospolitą. O polsko-ruskich bojach o Smoleńsk toczonych już wieki temu (w tym o zdobyciu twierdzy smoleńskiej przez armią koronną, dowodzoną osobiście przez króla Zygmunta III Wazę) z brawurą opowiada Przemysław Mazur
50 Juliusz Słowacki pyta o prawdę W swym płomiennym poemacie Rozmowa z matką Makryną Mieczysławską Juliusz Słowacki w pełnych pasji słowach krytykował martwotę i bezduszność Watykanu, gdzie widać „ohydną wszędzie cześć bałwanów”. Grzegorz Górny
54 Blogowisko Krytyka, komentarze i inne wycieczki pod adresem wyborów parlamentarnych 2011. Parę słów od internautów prezentuje w tradycyjnym zestawieniu:
61
SPIS RZECZY TEMAT NUMERU
66 Teologia ciała jako teologia oporu
O świcie dnia Bożego Narodzenia, w Jutrzni, od wieków chrześcijanie śpiewają początek pierwszej Ewangelii, Genealogię Jezusa Chrystusa. Ten łańcuch ciał to ludzka historia Historii Zbawienia, historia pasji, tragedii rodzinnych, zaufania, namiętności, seksu, bolesnych porodów, zdrad i wiary. Artur Mrówczyński-Van Allen
100 Życie seksualne katolików, albo Adam i Ewa w poszukiwaniu aureoli Małżeństwo nie stanowi zwykłego przejawu zwierzęcości, którą musimy w jakiś sposób uczyć się przeżywać przez kulturalne sublimowanie. Czym zatem jest i jak się stosuje w praktyce? ks. Robert Skrzypczak
142 Edukacja seksualna w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej W mediach pojawiają się głosy, jakoby w polskim systemie oświaty nie realizowano edukacji seksualnej młodzieży, co miałoby powodować negatywne skutki dla samej młodzieży i dla całego społeczeństwa. Fakty i liczby zestawiają: dr Krystyna Kluzowa, prof. dr hab. Janina Palus i dr hab. Jadwiga Wronicz (druk za: „Wychowawca” 6/2011)
150 Seks, rozsądek i cywilizacja O skutkach „sprawdzania się” i o skutkach czystości przedmałżeńskiej, a także o przymusie edukacji seksualnej w niemieckich szkołach, jego przyczynach i konsekwencjach z Gabriele Kuby rozmawia Tomasz Rowiński.
166 Przezwyciężyć rozum sekularny Nie wierzę, by jakakolwiek strategia zdobywania wpływu lub władzy w naszych społeczeństwach przyniosła jakąkolwiek korzyść sprawie chrześcijaństwa. Rzeczywisty „wróg” nie znajduje się tak naprawdę poza nami, tylko wewnątrz nas. Arcybiskup Francisco Javier Martínez
SPIS RZECZY
61
206 O wyższości własnej chwały nad prawdą, albo rządzą nami bękarty Dantego To jeden z najbardziej frapujących problemów dzisiejszej polityki: jak to możliwe, że osoba publiczna, deklarująca prywatnie wiarę katolicką, z pełną premedytacją występuje przeciw zasadom tej wiary, argumentując to „skutecznością”, laickością państwa lub etosem urzędniczym? Tomasz Rowiński
220 Kapitalizm 3.0 według Benedykta XVI Papieska encyklika Caritas in veritate (CV) od momentu ukazania się w 2007 roku budzi kontrowersje i roznieca intelektualne debaty. Czy po okresie „liberała” Jana Pawła II mamy do czynienia z ofensywą „socjalistycznego” Benedykta XVI? Maciej Bazela
244 Marx pod wpływem Marksa Arcybiskup Marx nawołuje do stworzenia globalnego państwa opiekuńczego. Kryje się za tym prosta logika: skoro państwo opiekuńcze to szczyt osiągnięć cywilizacji chrześcijańskiej, to należy nim objąć cały glob. Tomasz Teluk
254 W poszukiwaniu kluczy do pontyfikatu Jana Pawła II O niestandardowej biografii Karola Wojtyły „Giovanni Paolo II” autorstwa Andrei Riccardiego pisze Paweł Skibiński
268 Grzech na duszy Parfenowi coraz trudniej było spać. Niby wiosna przyszła, ptaszki śpiewają, zielenieć zaczyna dookoła i pachnie, a zasnąć nie można. Sen nie przychodził, a gdy już przyszedł nad ranem, to on wolał się obudzić. Najgorsze były te czaszki... Sebastian Reńca
61
SPIS RZECZY
290 Chichot na zadupiu Jedni uskarżają się, że zadupia u nas za dużo. Inni, że za mało. Jedni z zadupia chcieliby nas wyprowadzić, a inni w nim zamknąć. Jeszcze inni to nasze położenie mają głęboko. Zgody w tym podzielonym narodzie nie znajdziecie. Mateusz Matyszkowicz
. . . e ż , z s e i w y Cz ie
rondy świetn Prenumerata F rezent? nadaje się na p
fronda.pl
w.pismo w w : a n ły ó g e z Szc
kwartalnik, nr 61, 2011 rok ZESPÓŁ:
STALI WSPÓŁPRACOWNICY:
REKLAMA i PROMOCJA: PROJEKT OKŁADKI: ILUSTRACJE: OPRACOWANIE GRAFICZNE, SKŁAD: KOREKTA: ADRES REDAKCJI:
WYDAWCA: KOORDYNATOR PROJEKTU: DRUK:
Łukasz Adamski, Grzegorz Górny (redaktor naczelny), Ania Kierzkowska, Piotr Promiński, Tomasz Rowiński (sekretarz redakcji), Małgorzata Terlikowska, Tomasz P. Terlikowski Maciej Bazela (Rzym), o. Paweł Cebula, Orsolya Zsuzsanna Kovacs (Budapeszt), Artur Mrówczyński-Van Allen (Granada). ks. Robert Skrzypczak Tomasz Rowiński, tomasz.rowinski@fronda.pl Ania Kierzkowska Paulina Mazur Piotr Promiński Ania Kierzkowska Małgorzata Terlikowska ul. Łopuszańska 32, 02-220 Warszawa tel. (022) 836 54 44, 877 37 35, fax (022) 877 37 34 www.wydawnictwofronda.pl facebook.com/pismofronda facebook.com/frondawydawnictwo fronda@fronda.pl Fronda PL Sp. z o.o.; Zarząd: Michał Jeżewski Tomasz Rowiński Drukarnia im. A. Półtawskiego ul. Krakowska 62, 25-950 Kielce tel. (041) 349 50 49
PRENUMERATA: Prenumeratorzy otrzymują kwartalnik po preferencyjnej cenie – 25 zł za egz. Wydawnictwo pokrywa koszty wysyłki. Cena rocznej prenumeraty wynosi 100 zł. Kwotę tę prosimy przelać na konto Wydawnictwa 76 1160 2202 0000 0000 3542 8686, podając informację, od którego numeru mamy wysyłkę rozpocząć. Kontakt w sprawie prenumeraty, a także zakupu numerów archiwalnych: Janina Szajnar: janina@fronda.pl lub: prenumerata@fronda.pl www.wydawnictwofronda.pl/prenumerata Zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów i zmiany tytułów. Materiałów niezamówionych nie odsyłamy. Redakcja „Frondy” nie ponosi odpowiedzialności za treść i formę reklam. ISSN 1231-6474; Indeks 380202
NOWE, CYFROWE ARCHIWUM FRONDY Digitalizujemy archiwalne numery kwartalnika! Sprawdź! *** intuicyjne przeglądanie *** *** wysokorozdzielcze grafiki *** *** tekst łatwy do zaznaczania *** FRONDA 55 NUMER SMOLEŃSKI NAKŁAD WYCZERPANY DOSTĘPNA
www.pismofronda.pl Projekt realizowany dzięki środkom pozyskanym z prenumerat, przy wsparciu MKiDN. Dziękujemy!
O AUTORACH
61
Maciej Bazela (1981) doktor filozofii i bioetyk. Zajmuje się głównie etyką społeczną i ekonomiczną. Jest analitykiem i doradcą w dziedzinie społecznie odpowiedzialnego inwestowania. Publikuje artykuły po angielsku, włosku i po polsku w różnych czasopismach na świecie. Ostatnio wydał książkę Sustainable consumption. Towards a new economic humanism, IF Press (2011). Mieszka w Rzymie. Aleksander Bocianowski (1972) przewodnik turystyczny. Mieszka pod Krakowem. Marek A. Cichocki (1966) filozof, germanista, politolog, znawca stosunków polsko-niemieckich. Współtwórca i redaktor „Teologii Politycznej”, dyrektor programowy w Centrum Europejskim Natolin i redaktor naczelny pisma „Nowa Europa”. Adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizuje się w historii idei i filozofii politycznej. W latach 2007-2010 był doradcą społecznym Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Autor książek: Władza i Pamięć (2005), Porwanie Europy (2004), Ciągłość i zmiana (1999). Publikuje w prasie codziennej i czasopismach. Mieszka w Warszawie. Eryk Dostatni (1979) poeta. Mieszka w Warszawie. Grzegorz Górny (1969) redaktor naczelny „Frondy”. Mieszka w Warszawie. Francisco Javier Martínez (1947) katolicki arcybiskup Granady. Wykładowca patrologii, studiował w Hiszpanii, Niemczech, USA i Izraelu. Duszpasterz młodzieży, związany ze wspólnotą Communione e Liberazione. Przewodniczący komisji teologicznej hiszpańskiego episkopatu. Założyciel kilku znaczących instytucji teologicznych w Granadzie, m.in. Instytutu Teologii „Lumen Gentium”, Instytutu Filozofii im. Edith Stein, Międzynarodowego Instytutu Studiów nad Chrześcijaństwem Wschodnim oraz wydawnictwa Nuevo Inicio. Mieszka w Granadzie. Mateusz Matyszkowicz (1981) mieszkaniec wsi, zielarz, filozof, redaktor „Teologii Politycznej”. Wydał tłumaczenie i komentarz traktatu De regno św. Tomasza z Akwinu (OMP, Kraków 2006) oraz zbiór esejów Śmierć rycerza na uniwersytecie (Teologia Polityczna, Warszawa 2010, nominacja do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza). Mieszka pod Warszawą. Przemysław Mazur (1979) absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Publikował m.in. na łamach „Przeglądu Humanistycznego” oraz „Focus Historia”. Mieszka w Lublinie.
DOBRA KSIĄŻKA
ŚĆ
O NOW
Fronda 2011 Stron 336 Oprawa miękka ISBN 978-83-62268-02-3 Cena detaliczna 34,90 zł
Georges Bernanos Pamiętnik wiejskiego proboszcza Młody, żarliwy ksiądz zmaga się z powierzchowną wiarą swoich parafian, własnymi wątpliwościami, słabością duchową i fizyczną. Musi zmierzyć się też z szatanem, który opanował dusze mieszkańców. Walka ta prowadzi go do wątpienia w swoje powołanie, okazując się batalia na śmierć i życie… Bernanos jest zagorzałym krytykiem mieszczańskiego, konformistycznego traktowania wiary. Pamiętnik zmusza do zastanowienia się nad swoim miejscem w Kościele i nad wiarą.
Księgarnia Ludzi Myślących XLM www.xlm.pl ::: info@xlm.pl ::: (22) 836 54 45 ZAMÓW JUŻ DZIŚ!
O AUTORACH
61
Artur Mrówczyński-Van Allen (1968) pochodzi z Kulic, gmina Pelplin, powiat Tczew, województwo pomorskie, obecnie dyrektor dwóch hiszpańskich wydawnictw książkowych: Nuevo Inicio oraz Levantate, którego jest założycielem; dyrektor Wydziału Słowiańskiego w Międzynarodowym Centrum Studiów nad Chrześcijaństwem Wschodnim (ICSCO) w Granadzie. Tłumacz na język hiszpański m.in. prac Sołowjowa, Bierdiajewa, Bułgakowa. W druku znajduje się jego książka o Wasiliju Grossmanie. Żonaty z Hiszpanką Mercedes Romero, ojciec ośmiorga dzieci. Mieszka w Granadzie. Sebastian Reńca (1976) pisarz, dziennikarz, historyk. Był m.in. reporterem w „Polsce Dzienniku Zachodnim”, publikował w „Tygodniku Solidarność”, „Opcji na prawo”, „Najwyższym Czasie!” i miesięczniku polskim na Litwie „Soleczniki”. Autor powieści Ślady i Z cienia oraz zbioru opowiadań Wiktoria. Mieszka na Górnym Śląsku. Tomasz Rowiński (1981) mąż Ewy, tata Marty, historyk idei, redaktor pisma „Christianitas”, sekretarz redakcji kwartalnika „Fronda”, związany z katolicką Wspólnotą Błogosławieństw, współpracownik Wydawnictwa M, tygodnika „Idziemy”, portalu fronda.pl, w latach 2005-2008 współpracownik i redaktor kwartalnika „Res Publica Nowa”; w latach 2006-2010 pracownik Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Ostatnio opublikował dwie książki z wywiadami Zawód: egzorcysta. Rozmowy z polskimi egzorcystami (2011) oraz Aniołowie i kosmici. Kościół wobec cywilizacji pozaziemskich (2011). Mieszka w Pruszkowie. Paweł Skibiński (1973) doktor historii, dyrektor Muzeum Jana Pawła II i prymasa Stefana Wyszyńskiego, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, autor książki Państwo generała Franco. Mieszka w Józefowie. Ks. Robert Skrzypczak (1964) kapłan rzymskokatolicki, doktor teologii, wykładowca na fakultetach teologicznych w Wenecji i w Warszawie, tłumacz. Publikował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Znaku” i „Pastores”. Autor kilku książek teologicznych, m.in. Osoba i misja, Kościół misyjny według Jana Pawła II, Pomiędzy Chrystusem a antychrystem, Nie umrzeć za życia. Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II. Mieszka w Warszawie. Tomasz Teluk (1974) politolog, doktor filozofii, publicysta, założyciel Instytutu Globalizacji, autor m.in. książek E-biznes. Nowa gospodarka, IT w firmie. Technologie informacyjnie przedsiębiorstwa działającego w czasie rzeczywistym, Libertarianizm. Teoria Państwa oraz Mitologia efektu cieplarnianego, za którą otrzymał w 2009 roku międzynarodową nagrodę Templeton Freedom Award. Mieszka na Górnym Śląsku.
wydawnictwo karmelitów bosych poleca książkę
Z przyjemnością oddajemy do rąk Czytelników ten pełen prostoty i humoru zbiór obrazków z życia rodzinnego. Autor, sam będąc mężem i ojcem rodziny, ukazuje w swej książce, jak z pozoru banalne sprawy, codzienne drobiazgi, mogą stawać się okazjami do niebanalnego życia, które jest przepajane harmonijnie miłością i wiarą. W przygotowaniu nowa książka dla wszystkich, którzy chcą kochać.
Jason Evert JEŚLI NAPRAWDĘ MNIE KOCHASZ. Sto pytań na temat randek, związków i czystości
Zapraszamy wiosną 2012 r. na www.wkb.krakow.pl oraz do dobrych księgarń katolickich!
Miłość w drobiazgach, format 145 × 205, stron 208, oprawa twarda, cena 19,90 zł Wydawnictwo Karmelitów Bosych • 31-222 Kraków • ul. Z. Glogera 5 • tel. 12-416-85-00, fax 12-416-85-02
www.wkb.krakow.pl
March März Mарт
MARZEC
15
CZWARTEK
Gościmira, Heloizy, Klemensa
Frondy Nowy numer racie tydzien wczesniej!
Thursday Donnerstag четверг
w prenume
Drogi czytelniku! Jak ogłaszaliśmy wcześniej - Fronda praktycznie nie dociera do miejscowości poniżej 100 tys. mieszkańców. Staramy się to zmieniać. Jeśli czytasz nas regularnie lub popierasz dzieło Frondy - być może zechcesz nam pomóc. Wciąż aktualna jest oferta prenumeraty, w której oprócz Frondy dla Ciebie, wysyłamy jeden numer kwartalnika pod wskazany przez Ciebie adres - GRATIS! Krok po kroku: 1) Wejdź na stronę www.wydawnictwofronda.pl, by zamówić prenumeratę. Zamówienie możesz również złożyć przesyłając dowód wpłaty (116zł 100zł za rok prenumeraty!) faksem (022 877 37 34) lub mailowo (prenumerata@fronda.pl). 2) Podaj swoje dane adresowe oraz numer kwartalnika, od którego mamy rozpocząć wysyłkę. 3) Wskaż osobę, której mamy wysłać dodatkowy egzeplarz kwartalnika. Do zamówienia możesz dołączyć dedykację.
Numer konta Wydawnictwa: 76 1160 2202 0000 0000 3542 8686 FRONDA PL Sp. z o.o. ul. Łopuszańska 32 02-220 Warszawa Pamiętaj o wpisaniu w dokument przelewu imienia i nazwiska (lub nazwy firmy) wraz z dokładnym adresem.
ZOSTAŃ PRENUMERATOREM I KORZYSTAJ Z PRZYWILEJÓW! WIĘCEJ NA:
http://pismofronda.pl