Edukacja finansowa w bibliotekach publicznych

KATARZYNA MORAWSKA

Biblioteki prowadzą różnorodną działalność edukacyjną wśród mieszkańców społeczności lokalnych. Bibliotekarze i bibliotekarki są dla nich przewodnikami po źródłach wiedzy i informacji, co ma szczególne znaczenie w mniejszych ośrodkach, w których dostęp do instytucji kultury i do podmiotów edukacyjnych bywa utrudniony, a oferta w tym zakresie nie jest tak rozbudowana, jak w dużych miastach. Potrzebują jednak wzmocnienia warsztatu trenerskiego – metod i narzędzi do prowadzenia zajęć z dorosłymi, a także rozszerzenia wiedzy o źródłach informacji w dziedzinach interesujących użytkowników bibliotek. Jednym z obszarów, w którym można wykorzystać tego rodzaju umiejętności, jest edukacja finansowa – wiedza na temat gospodarowania pieniędzmi i korzystania z oferty instytucji finansowych to podstawowe kompetencje niezbędne do funkcjonowania w dzisiejszym świecie.

Te założenia stały za wdrożeniem przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz jej partnerów projektu „Edukacja finansowa w bibliotekach publicznych” („Financial Literacy through Public Libraries” – FINLIT). To przedsięwzięcie było częścią szerszej strategii mającej na celu podniesienie poziomu wiedzy finansowej dorosłych mieszkańców Bułgarii, Polski, Rumunii i Słowenii. W krajach partnerskich projektu FINLIT świadomość finansowa mieszkańców wynosi 40% i jest niższa od średniej w Unii Europejskiej (52%). Ponadto oferta edukacji finansowej dla dorosłych jest ograniczona i nie zawsze dostosowana do potrzeb tej grupy. Opracowanie otwartego programu szkoleniowego dla edukatorów i dla dorosłych użytkowników bibliotek oraz wykorzystanie potencjału sieci bibliotek publicznych to elementy, które będą miały długotrwały wpływ na rozwój edukacji finansowej nie tylko w wymienionych krajach, ale także na poziomie regionalnym i europejskim.

Celem projektu było zwiększenie kompetencji bibliotekarzy i bibliotekarek w zakresie rozwijania wiedzy finansowej dorosłych użytkowników bibliotek. Rezultatem współpracy są kompleksowe moduły edukacyjne: kurs szkoleniowy dla bibliotekarzy-edukatorów i kursy o tematyce finansowej dla użytkowników (wraz ze wskazówkami i materiałami edukacyjnymi dostępnymi online). Szkolenia są otwarte i bezpłatne (udostępnione na platformie FINLIT). Dzięki nim pracownicy bibliotek mogą przygotować się do roli przewodników po świecie finansów i poszerzyć ofertę edukacyjną dla dorosłych, a użytkownicy nauczyć się świadomie korzystać z oferty usług finansowych, szczególnie tych dostępnych przez internet.

Podczas tworzenia modułów wzięto pod uwagę specyficzną sytuację w każdym z krajów partnerskich – w tym praktykę edukacji finansowej dorosłych i systemy finansowe. Analizę stanu edukacji w tym zakresie zawarto w Raporcie z mapowania, opracowanym na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród bibliotekarzy w krajach partnerskich (po to, by model edukacyjny zaspokajał rzeczywiste potrzeby grup docelowych).

Rezultaty projektu

Materiały opracowane w projekcie FINLIT dostępne są online (w kilku wersjach językowych). Raport z mapowania (w wersji angielskojęzycznej): przegląd edukacji finansowej i systemów bibliotecznych w krajach partnerskich (bit.ly/3jcOZhB); Innowacyjna internetowa platforma edukacyjna zawierająca kursy e-learningowe dla bibliotekarzy i użytkowników bibliotek, a także inne przydatne materiały dostępne po zalogowaniu (finlit.eu);

Program edukacyjny z zakresu wiedzy finansowej dla bibliotekarzy-edukatorów pracujących z osobami dorosłymi – opis ścieżki szkoleniowej (bit.ly/3kUs5vD);

Program edukacyjny dla dorosłych użytkowników w zakresie wiedzy finansowej (bit.ly/3HGwMCj);

Publikacja: Edukacja finansowa w bibliotekach publicznych – model edukacji nieformalnej dla dorosłych użytkowników bibliotek (bit.ly/3jmnpyh).

Projekt „Edukacja finansowa w bibliotekach publicznych” („Financial Literacy through Public Libraries” – FINLIT) był realizowany w latach 2018–2021 przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w partnerstwie z Global Libraries Bulgaria Foundation (Bułgaria), National University Library Slovenia (Słowenia), „Ovid Densusianu” Hunedoara-Deva County Library (Rumunia) i National Association of Public Librarians and Libraries in Romania (Rumunia, partner stowarzyszony). Projekt (nr 2018-1-PL01-KA204-050839) był współfinansowany ze środków programu Erasmus+ Edukacja dorosłych (Akcja 2. Partnerstwa strategiczne).

Katarzyna Morawska

Specjalistka ds. projektów w Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Współtworzy i realizuje przedsięwzięcia dla bibliotek, organizacji społecznych i szkół, związane z edukacją przez całe życie (zwłaszcza z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych), a także projekty na rzecz współpracy rozwojowej i edukacji globalnej. Angażuje się w działalność organizacji społecznych, m.in. Stowarzyszenia Grupa Zagranica, Stowarzyszenia Centrum Informacji Społecznej, Fundacji dla Polski. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, studia podyplomowe „Negocjacje, mediacje, facylitacja” na Uniwersytecie SWPS, a także kursy: trenerski i facylitacji STOP.